Ik wil met jou… Projectpl an Kw artiermakerspr oject Noord 2013 - 2015
colofon
versie onze referentie
1.01 Stichting Prisma Karen Soeterik
print datum aantal pagina's doorkiesnummer e-mail
17 06-21689086
[email protected]
Inhoud 1
Inleiding 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 1.9
Stichting Prisma Achtergrond project Aanpassingen project Doelgroep Samenwerkingspartners Organisatiestructuur PR en communicatie Financiering Inzet vrijwilligers met en zonder verstandelijke beperking
4 4 5 6 7 8 9 10 10
2
Opbouwen draagvlak en verbindende netwerken
11
3
Pilots Geïntegreerde vrijetijdsbesteding
12
4.1 Voorbeelden van mogelijke pilots
12
Bijlage I Planning Ik wil met jou...
16
Bijlage II Beoogd bereik doelgroepen project
17
Ik wil met jou... Projectplan Kwartiermakersproject Noord 2013 -2015
datum
pagina 2 van 17
1
Inleiding Ondanks het feit dat steeds meer mensen met een verstandelijke beperking in ‘normale’ wijken wonen, is er op sociaal vlak weinig interactie tussen buurtbewoners met en zonder verstandelijke beperking. Diverse onderzoeken tonen aan dat buurtbewoners met een verstandelijke beperking meer dan gemiddeld eenzaam zijn. Met de invoering van de Welzijn Nieuwe Stijl en de waarschijnlijke decentralisatie per 1 januari 2014, van het onderdeel extramurale begeleiding AWBZ naar de WMO, wordt er van mensen met een (lichte) verstandelijke beperking verwacht dat zij zoveel mogelijk geïntegreerd deelnemen in de samenleving en minder gaan leunen op de ondersteuning van zorgprofessionals. Met name binnen de WMO wordt ingezet op zelfredzaamheid en eigen kracht. Hiervoor is een sociaal netwerk en structuur van groot belang. Aan de andere kant wordt er met de invoering van de Welzijn Nieuwe Stijl van de welzijnsprofessional verwacht dat deze meer de wijk in gaat, meer vraaggericht gaat werken en op zoek gaat naar ‘de vraag achter de vraag’. Daarbij zal het voor de welzijnsprofessional een hele uitdaging zijn om de kwetsbare doelgroepen zoals buurtbewoners met een verstandelijke beperking te bereiken en te activeren. Zonder een goede samenwerking met professionals uit de zorg is dit een onmogelijke opgave. Ondanks dat de meeste welzijnsprofessionals inmiddels diverse trainingen hebben gedaan over omgang met kwetsbare doelgroepen zoals buurtbewoners met een verstandelijke beperking en er diverse locale initiatieven zijn van samenwerking tussen zorg en welzijn, zijn locale zorgprofessionals in de wijk toch vaak nog geen structurele uitvoerende samenwerkingspartners en ontbreekt het aan voldoende praktische ervaring met deze doelgroep. Het kwartiermakersproject ‘Ik wil met jou...’ wil op stadsdeel- en wijkniveau een stevige impuls geven aan een betere samenwerking tussen zorg en welzijn op het vlak van welzijnsactiviteiten en welzijnsprofessionals en vrijwilligers meer ervaring laten op doen met werken met deze doelgroep. Hoofddoel is daarbij om buurtbewoners met een verstandelijke beperking te activeren richting geïntegreerde deelname aan activiteiten in de buurt, het versterken van hun locale sociale netwerk en het verminderen van hun eenzaamheid. Dit aansluitend op het Wmo beleidsplan van de Gemeente Amsterdam met de programmalijnen: Eigen verantwoordelijkheid & Maatschappelijke Participatie en Zelfstandigheid versterken. Doelstellingen van het project Ik wil met jou: 1. Minder vereenzaming onder mensen met een verstandelijke beperking door het vergroten van hun persoonlijke sociale netwerk in de buurt. 2. Meer contact tussen buurtbewoners met en zonder verstandelijke beperking 3. Activering van mensen met een verstandelijke beperking naar reguliere activiteiten in de buurt. 4. Meer activiteiten toegankelijk maken en/of nieuw aanbod ontwikkelen voor mensen met een verstandelijke beperking conform het beleidsuitgangspunt ‘gewoon waar mogelijk en speciaal waar nodig’ 5. Meer bekendheid over het reguliere activiteitenaanbod onder mensen met een verstandelijke beperking, hun ouders/ verzorgers en personeel van zorginstellingen. 6. Meer kennis en ervaring over/met mensen met een verstandelijke beperking onder personeel, vrijwilligers, buurtbewoners en gebruikers reguliere vrijetijdscentra.
Ik wil met jou... Projectplan Kwartiermakersproject Noord 2013 -2015
datum
pagina 3 van 17
7. De bevordering van een gastvrije en veilige omgeving voor mensen met een verstandelijke beperking binnen reguliere activiteiten. 8. Bevordering van zelfontplooiing, zelfvertrouwen en zelfstandigheid van mensen met een verstandelijke beperking.
1.1 Stichting Prisma Stichting Prisma organiseert en ondersteunt in Amsterdam en directe omgeving aangepaste vrijetijdsbesteding voor kinderen en volwassenen met een (verstandelijke) beperking gericht op Ontmoeting, Ontspanning en Ontwikkeling. Prisma bereikt wekelijks 1200 mensen met een verstandelijke beperking door middel van structurele activiteiten en 1000 door middel van incidentele activiteiten. De waarde die wordt toegekend aan activiteiten en zinvolle invulling van de ‘vrije tijd’ wordt voor mensen met een (verstandelijke) beperking en hun omgeving steeds groter. Vrije tijd is onmisbaar voor de persoonlijke ontwikkeling, de gezondheid en het hebben van sociale contacten. Prisma biedt een gevarieerd aangepast activiteitenaanbod. Er is sport waaronder judo, paardrijden, zaalvoetbal, duiken en zwemmen en er zijn activiteiten gericht op recreatie, vorming en cultuur zoals schilderen, werken met de computer, koken, dans, toneel en muziekactiviteiten. Daarnaast worden er binnen- en buitenlandse vakantieweken georganiseerd en maken ook dagtochten onderdeel uit van het programma. De nadruk wordt, waar mogelijk, op maatschappelijke participatie en integratie van de deelnemers gelegd. Hierop gericht is onder andere het (sport)stimuleringsproject ‘Special Heroes’ en het stadsdeelgebonden Kwartiermaken. Voor Prisma is de inzet en betrokkenheid van vele vrijwilligers van groot belang. In totaal 350 vrijwilligers spelen een belangrijk rol in het organiseren en begeleiden van de wekelijkse en incidentele activiteiten. Hierbij worden zij ondersteund door een team van 20 professionals. Zonder vrijwilligers is het organiseren en het daadwerkelijk uitvoeren van activiteiten onmogelijk. Vrijwilligers spelen een belangrijke rol bij de maatschappelijke integratie en participatie van mensen met een (verstandelijke) beperking. De vrijwilliger is voor de deelnemer vaak de schakel naar de samenleving. Specifiek voor Prisma betreft het hier de schakel naar een maatschappelijke invulling van vrije tijd.
1.2 Achtergrond project Stichting Prisma organiseert sinds 2005 kwartiermakersprojecten met als doel het stimuleren van meer geïntegreerde vrijetijdsbesteding voor mensen met een verstandelijke beperking en het bevorderen van contact tussen buurtbewoners met en zonder verstandelijke beperking. Sinds 2005 heeft Prisma vier kwartiermakers projecten neergezet: Kwartiermaken Oud-Zuid, Kwartiermaken OudWest, Samen in Oost (Oost-Watergaafsmeer) en Samen in Oost en Centrum. De uitvoeringsfase van Samen in Oost en Centrum zal december 2013 worden afgerond. De pilots geïntegreerde vrijetijdsbesteding voorkomend uit Kwartiermakersprojecten van Prisma draaien na afronding van de pilotfase zelfstandig onder verantwoordelijkheid van de betrokken welzijnsinstellingen. Op onderdelen blijft Prisma deze pilots structureel ondersteunen. Pilots waarbij de conclusie is dat deze niet geborgd kunnen worden binnen het reguliere welzijnsaanbod worden Ik wil met jou... Projectplan Kwartiermakersproject Noord 2013 -2015
datum
pagina 4 van 17
waar mogelijk geborgd binnen het (speciale) aanbod van Prisma. Streven is om op deze manier stapsgewijs (in alle stadsdelen) in Amsterdam geïntegreerde vrijetijdsbesteding voor mensen met een verstandelijke beperking te introduceren en te ondersteunen. In het project Samen in Oost en Centrum werd samen gewerkt tussen Stichting Prisma, Dynamo, Civic, IJsterk, stadsdeel Oost-Watergraafsmeer en stadsdeel Centrum. Doormiddel van vier pilots werden rond 600 buurtbewoners samen gebracht in activiteiten, waarvan rond 250 buurtbewoners met een verstandelijke beperking. Welzijnsprofessionals en vrijwilligers van Dynamo, Civic en IJsterk leren met deze doelgroep werken. En buurtbewoners met een verstandelijke beperking maken kennis met het reguliere activiteitenaanbod bij hen om de hoek. Doel is om de succesvolle methodiek van kwartiermaken, gebruikt in de voorlopende projecten, toe te passen in het stadsdeel Noord
1.3 Aanpassingen in nieuw project In het project Ik wil met jou... worden een aantal aanpassingen gedaan, vernieuwingen in de werkwijze en structuur van het project om de doelen nog beter te kunnen bereiken. Om de eigen actieve bijdrage van buurtbewoners met een verstandelijke beperking in de organisatie, uitvoering ontwikkeling van activiteiten te vergroten worden twee aanpassingen gedaan. Allereerst door invoering van een Klankbordgroepvoor buurtbewoners met een zonder verstandelijke beperking (zie organogram 1.6). Daarnaast in de vorm van een reeks groepsgesprekken met buurtbewoners met een verstandelijke beperking en sleutelfiguren uit de wijk (zie hoofdstuk 2). Met deze aanpassingen wordt er naar gestreefd om ook al in de ontwikkelingsfase van het project meer ruimte te creëren voor actieve inbreng vanuit de doelgroep zelf. Om de bijdrage van vg zorginstellingen in de organisatie, uitvoering en ontwikkeling van het project te versterken wordt er een aanpassing in de projectstructuur doorgevoerd. Naast de ookal in de vorige projecten vertegenwoordigde organisaties in de stuurgroep (Prisma, stadsdelen en welzijnsinstellingen) zullen ook een aantal zorg en hulpverleningsinstellingen (Cordaan, Philadelphia, Amsta, MEE) actieve participant worden in de stuurgroep van het project. Op die manier hopen we met het project nog meer professionals uit de zorg en buurtbewoners met een verstandelijke beperking te bereiken. Omdat de behoefte van buurtbewoners met een verstandelijke beperking in stadsdeel Noord naar verwachting redelijk overeenkomt met de stadsdelen waar eerdere kwartiermakersprojecten uitgevoerd zijn (stadsdeel Oost, voormalige stadsdelen Oud-West en Oud-Zuid) is in overleg met stadsdeel Noord besloten het behoefteonderzoek in het project in Noord achterwege te laten. In plaats daarvan wordt fase 1 van het project (Opbouwen draagvlak en verbindende netwerken) uitgebreid met het onderdeel Buurtgesprekken met buurtbewoners met een verstandelijke beperking en sleutelfiguren binnen zorg en welzijn. Naar aanleiding van wat er in deze gesprekken voor wensen naar boven komen, bestaande onderzoeksgegevens uit Noord en resultaten en cijfers van reeds uitgevoerde kwartiermakersprojecten in andere stadsdelen, worden de pilots vormgegeven. December 2012 zal het nu lopende kwartiermakersproject Samen in Oost en Centrum definitief geëvalueerd worden. De aanbevelingen die uit deze evaluatie komen zullen meegenomen worden in het project Ik wil met jou....
Ik wil met jou... Projectplan Kwartiermakersproject Noord 2013 -2015
datum
pagina 5 van 17
Fases project Het project Ik wil met jou... bestaat uit de volgende vier fases: Fase 1
Fase 3 Fase 4
Opbouwen draagvlak en verbindende netwerken onder buurtbewoners en binnen welzijnsinstellingen en zorginstellingen
Januari t/m maart 2013
Opzetten en uitvoeren 4 pilots geïntegreerde vrijetijdsbesteding (deelname buurtbewoners aan pilots)
April 2013 t/m mei 2014
Evaluatie en borging Monitoring
Juni t/m december 2014 Januari t/m december 2015
Zie bijlage I gedetailleerde planning Ik wil met jou...
1.4 Doelgroep Het Prisma kwartiermakersproject Ik wil met jou... is gericht op mensen met een verstandelijke beperking die wonen in het stadsdeel Noord. Dit betreft bewoners in de postcodegebieden 1031 t/m 1035, 1037 en 1021 t/m 1028. Diversiteit doelgroep Deze doelgroep is divers en bestaat uit zowel kinderen, jongeren, ouderen, allochtonen en autochtonen, mensen met lichte, ernstige en matige beperking, thuiswonenden, bewoners van woonzorglocaties en begeleid zelfstandig wonenden. Een deel van deze mensen heeft een meervoudige beperking, hebben bijvoorbeeld een lichamelijke beperking door ouderdom of aangeboren gecombineerd met een verstandelijke en psychische beperking. Van de inwoners in Amsterdam is meer dan de helft van allochtone afkomst. Dit betekent dat er in het project Ik wil met jou... ook naar gestreefd wordt ook een percentueel overeenkomstig aantal deelnemers met een verstandelijke beperking van allochtone afkomst te bereiken. In Nederland hebben ongeveer 100.000 mensen een verstandelijke beperking. In Amsterdam wonen ongeveer 5260 mensen met een verstandelijke beperking. Hiervan hebben ongeveer 2550 mensen een matige verstandelijke beperking hebben en 2710 een ernstige verstandelijke beperking. Een deel woont binnen een zorginstelling, een deel binnen begeleid woonvormen, steeds vaker in de gewone wijk, een deel bij familie (zowel jongeren als ouderen) en deel woont zelfstandig (AEF, 2011). Mensen met een licht verstandelijke beperking vormen een brede en lastig te definiëren doelgroep. Door betere en andere diagnoses is er een groeiend aantal mensen gediagnosticeerd met een licht verstandelijke beperking en maakt deze groep vaker gebruik van gezondheidszorg. Gezien de vage scheidslijn tussen mensen met een licht verstandelijke beperking en mensen met een lage begaafdheid zijn aantallen mensen in deze doelgroep in Nederland en ook in Amsterdam lastig te schatten. Deze doelgroep woont soms binnen een instelling, maar vaker binnen begeleid wonen, al dan niet in een gewone wijk, of geheel zelfstandig. Aangezien de beperking vaak niet sterk merkbaar is, stelt de maatschappij hoge eisen aan deze doelgroep. Door een steeds complexere maatschappij
Ik wil met jou... Projectplan Kwartiermakersproject Noord 2013 -2015
datum
pagina 6 van 17
krijgen mensen met een licht verstandelijke beperking (of lage begaafdheid vaak te maken met bijkomende problematiek. Problemen spelen bijvoorbeeld in het gezin, het werk en de financiële situatie (TNO, 2011). Hoeveel mensen met er een verstandelijke beperking daarvan in stadsdeel 1 Noord wonen is onbekend . Uit de behoefte onderzoeken onderdeel van de Prisma kwartiermakersprojecten 2005-2006, 20072008, 2009-2010 en 2011-2012 is gebleken dat onder mensen met een verstandelijke beperking verbonden aan VGZ zorginstellingen een probleem van vereenzaming en verveling bestaat. Zowel mensen met een beperking zelf, het management van VGZ instellingen als het personeel op de werkvloer onderkent dit probleem. Verklaringen hiervoor zijn de hervormingen in de VGZ sector (individualisering en vermaatschappelijking) in combinatie met bezuinigingen en een tekort aan personeel. Met de doorgevoerde bezuinigingen op het gebied van dagbesteding, AWBZ en de toenemende vergrijzing zal deze problematiek alleen nog maar groeien. Vooral voor de zelfstandig wonende cliënten van VGZ instellingen met een lichte verstandelijke beperking is het probleem van vereenzaming en verveling groot. Zelfstandig wonend zonder de vroegere sociale omgeving van een gezinsvervangend tehuis zijn zij in een sociaal isolement terecht gekomen. Trots op hun verworvenheden distantiëren zij zich van vrijetijdsactiviteiten speciaal voor mensen met een beperking. Tegelijk maakt deze groep echter nog nauwelijks gebruik van reguliere vrijetijdsactiviteiten. Reden hiervoor is een gebrek aan begeleiding en het ontbreken van een juiste afstemming van het activiteiten aanbod van reguliere vrijetijdscentra. Daarnaast is er onder de doelgroep sprake van onbekendheid, drempelvrees en heeft de doelgroep weinig geld te besteden. In het kwartiermakersproject Ik wil met jou... zal de focus liggen op de doelgroep van begeleid zelfstandig wonende, licht verstandelijk beperkten (Lvb-ers) en gekeken worden naar hun vrijetijdsbehoeften en mogelijkheden voor geïntegreerde vrijetijdsbesteding. De verwachting is daarbij dat deze groep vooral goed in staat is om deel te nemen aan geïntegreerde activiteiten zonder erg veel extra begeleiding en aanpassingen. Daarnaast zal echter ook gekeken worden naar de vrijetijdsbehoeften en mogelijkheden op het vlak van geïntegreerde vrijetijdsbesteding voor mensen met een matige en ernstige beperking (thuiswonend of intramuraal binnen zorginstellingen).Voor deze groep zal gekeken worden naar zowel de mogelijkheid voor deelname aan het reguliere aanbod geïntegreerde als naar de mogelijkheid voor realisatie van speciaal aanbod, te realiseren door Prisma zelf.
1.5 Samenwerkingpartners De samenwerking met lokale welzijninstellingen, zorginstellingen en het stadsdeel vormt een essentieel onderdeel van het project Ik wil met jou.... Prisma coördineert het project, levert een projectleider en projectmedewerkers. Vanaf fase 2 t/m 4 wordt er nauw samengewerkt met management en personeel van lokale welzijnsinstellingen, zorginstellingen en het stadsdeel. Organisaties waarmee onder andere samengewerkt gaat worden zijn: stadsdeel Noord, Combiwel, SPIN, Dock, Welsaen, Vriendenkringen, diverse zelforganisaties uit de buurt, Cordaan, MEE, Amsta en Philadelphia. Daarnaast wordt er waar mogelijk aangesloten bij initiatieven vanuit Beter Samen Doen, Kwetsbaar in Noord en het project OGGZ. Om extra aandacht te hebben voor het bereik van
1
Totaal aantal inwoners stadsdeel Noord is 87.000.
Ik wil met jou... Projectplan Kwartiermakersproject Noord 2013 -2015
datum
pagina 7 van 17
allochtonen met een verstandelijke beperking wordt er daarnaast samenwerking gezocht met sleutelfiguren in de wijk die een breed netwerk hebben onder o.a Turkse, Marokkaanse en Surinaamse gemeenschappen. Het project Ik wil met jou... staat op de bijdrage van diverse betrokken partijen. Deze partijen zullen vertegenwoordigd zijn in de stuurgroep, in de werkgroepen rondom de pilots en in de uitvoering van de pilots zelf. Daarbij moet gedacht worden aan bijdragen in de vorm van ter beschikking stellen van personeelsuren voor de coördinatie en begeleiding van activiteiten, het inzetten van vrijwilligers voor begeleiding van activiteiten, de werving en begeleiding van deelnemers en het ter beschikking stellen van faciliteiten zoals zalen, apparatuur en materialen. Voor de inzet van faciliteiten en personeel die buiten de reguliere werkzaamheden/ productafspraken van welzijnsinstellingen met het stadsdeel vallen wordt apart project subsidie geworven.
1.6 Organisatiestructuur Klankbord groep
Stuurgroep Directie/ management welzijnsinstellingen, stadsdeel, Prisma, zorginstellingen
Bestaande uit buurtbewoners met en zonder
Coördinator
verstandelijke Projectleider Kwartiermaken Prisma
beperking
Trekker Pilot I
Trekker Pilot II
Trekker Pilot III
Trekker Pilot IV
Projectmedewerker
Projectmedewerker
Projectmedewerker
Projectmedewerker
Werkgroep
Werkgroep
Werkgroep
Werkgroep
Medewerkers
Medewerkers
Medewerkers
Medewerkers
samenwerkende
samenwerkende
samenwerkende
samenwerkende
instellingen
instellingen
instellingen
instellingen
Uitvoering en borging binnen reguliere welzijnsprogramma door welzijnsprofessionals en vrijwilligers. Monitoring door Prisma
Welzijnsprofessionals en vrijwilligers
Ik wil met jou... Projectplan Kwartiermakersproject Noord 2013 -2015
datum
pagina 8 van 17
In de uitvoering van de pilots wordt zoveel mogelijk gewerkt met - binnen de productafspraken met het stadsdeel vallende - reguliere welzijnsmedewerkers en vrijwilligers. De inzet van deze welzijnsprofessionals en vrijwilligers vormt de basis van het project en waarborgt ook de continuïteit na afloop van het project. Alleen waar nodig worden er in de projectfase van de activiteiten extra freelancers en medewerkers uren ingezet (PR, werving, voorlichting, coaching, advies). Klankbordgroep De klankbordgroep wordt gevormd door buurtbewoners met en zonder een verstandelijke beperking. De klankbordgroep komt minimaal 3x per jaar bijeen. Deze klankbordgroep vormt het adviserende orgaan binnen het project. De klankbordgroep speelt een actieve rol in het meedenken, mee praten, mee uitvoeren en het uitbrengen van advies met betrekking tot het project. Zij participeren in de buurtgesprekken, lever input voor het pilot projectplan, de lopende pilots en de evaluatiemomenten en zetten ook hun persoonlijke netwerk in voor het werven van deelnemers en vrijwilligers voor het project. Werkgroepen Per pilot wordt er een werkgroep samengesteld waarin sleutelfiguren van de betrokken instellingen vertegenwoordigd zijn. Teammanagers/ persoonlijk begeleiders/ projectmedewerkers van zorginstellingen, sociaal cultureel werkers van welzijnsinstellingen en of medewerkers van het stadsdeel. De projectmedewerker van Prisma is de trekker van deze werkgroepen. De projectcoördinator ondersteunt en adviseert de trekker van de werkgroepen op het vlak van communicatie, planning en organisatie. De werkgroepen zorgen er in de projectperiode voor dat de pilots uitgevoerd worden. Stuurgroep Doel van de stuurgroep is om de voortgang van het project te bespreken en waar nodig bij te sturen. Leden van de stuurgroep zijn het management van Stichting Prisma, de betrokken welzijnsinstellingen, zorginstellingen (Cordaan, Amsta, Philadelphia, MEE) en de betreffende beleidsmedewerker van stadsdeel Noord. Omdat er in stadsdeel Noord mogelijk al verschillende overlegstructuren zijn waarin zorg en welzijnsinstellingen op managementniveau over verwante thema’s overleggen, is het wenselijk en zal er waar mogelijk aangesloten worden bij bestaande overlegstructuren. Afhankelijk van de mogelijkheid om aan te sluiten bij de bestaande overlegstructuren zal de uiteindelijke vorm, rol en frequentie van de stuurgroep nog nader bepaald worden. Project coördinatie en uitvoering De coördinatie van het project wordt uitgevoerd door een projectleider van Stichting Prisma. Deze projectleider draagt verantwoordelijkheid binnen de vastgestelde kaders van de stuurgroep, het projectplan. Daarnaast zal de projectmedewerker van Prisma zorgen voor de uitvoering van de pilots beschreven in het projectplan. De projectmedewerker al hierin samenwerken met medewerkers van de betrokken welzijns- en zorginstellingen en aangestuurd worden door de projectleider van Stichting Prisma.
1.7 PR en communicatie Aan de pilot projecten zal qua Public Relations aandacht gegeven worden in interne en externe communicatiemiddelen van de diverse betrokken organisaties (de Stadsdeelkrant van Noord, de
Ik wil met jou... Projectplan Kwartiermakersproject Noord 2013 -2015
datum
pagina 9 van 17
website van stadsdeel Noord en buurtbladen). Daarnaast worden rondom de eindpresentaties van de pilots gezamenlijke persmomenten gecreëerd voor lokale bladen, radio en tv zenders. Hierbij zal doorgepakt worden op het communicatieplan en de huisstijl ontwikkeld in het kader van Samen in Oost en Centrum.
1.8 Financiering Voor de financiering van Ik wil met jou... is er juli 2012 een aanvraag ingediend bij stadsdeel Noord. Daarnaast zijn zomer 2012 diverse fondsen benaderd (o.a. Oranjefonds). Een aantal fondsen hebben al interesse getoond in het project. Daarnaast zullen Prisma en de betrokken welzijnsinstellingen een bijdrage leveren. Zie bijlage begroting.
1.9 Inzet vrijwilligers met en zonder verstandelijke beperking In alle onderdelen van het project worden buurtbewoners met en zonder verstandelijke beperking ingezet als vrijwilligers voor de begeleiding activiteiten en evenementen. De binnen de betrokken welzijnsinstelling actieve vrijwilligers worden indien nodig geschoold en begeleid in het leren werken met mensen met een verstandelijke beperking. En op onderdelen waar extra begeleiding nodig is worden nieuwe vrijwilligers geworven. Deze inzet van goed geschoolde en begeleidde vrijwilligers maakt het mogelijk buurtbewoners met een verstandelijke beperking ‘zo gewoon waar mogelijk’ en tegen relatief lage kosten te participeren. Maar niet alleen kosten zijn de reden voor inzet van vrijwilligers. Vrijwilligers zijn belangrijke laagdrempelige bruggenbouwers voor deelname aan het sociale leven in de buurt/ in het buurtcentrum. Daarnaast is het ook voor vrijwilligers zelf (met en zonder verstandelijke beperking) een manier om werkervaring op te doen, zelfvertrouwen te krijgen, zinvol bezig te zijn en een manier om een sociaal netwerk in de buurt op te bouwen.
Ik wil met jou... Projectplan Kwartiermakersproject Noord 2013 -2015
datum
pagina 10 van 17
2
Opbouwen draagvlak en verbindende netwerken Stap een in het project is het opbouwen van draagvlak en verbindende netwerken onder buurtbewoners met een verstandelijke beperking en vrijwilligers en professionals welzijnsinstellingen en zorginstellingen in Noord. Hiertoe worden de volgende middelen ingezet: -
Buurtgesprekken met buurtbewoners met een verstandelijke beperking en sleutelfiguren binnen zorg en welzijn (10 gesprekken met totaal ca. 30 professionals en 50 buurtbewoners met een verstandelijke beperking). Doel van deze gesprekken is om te achterhalen was buurtbewoners met een verstandelijke beperking voor activiteiten zouden willen en op welke vlakken ze daarbij ondersteuning nodig hebben. Naar aanleiding van wat er in deze gesprekken voor wensen naar boven komen, bestaande onderzoeksgegevens uit Noord en resultaten en cijfers van reeds uitgevoerde kwartiermakersprojecten in andere stadsdelen, worden de pilots vormgegeven.
-
In kaart brengen sociale kaart Noord: Welke reguliere welzijnsactiviteiten zijn er toegankelijk voor de doelgroep verstandelijk beperkten? Wat voor nieuw aanbod moet er gecreëerd worden?
-
Opzet klankbordgroep met daarin vertegenwoordigd actieve buurtbewoners met en zonder een verstandelijke beperking uit Noord
-
Opzet stuurgroep met daarin vertegenwoordigd leden van directie/ management van samenwerkende instanties
-
Maken projectplan pilots. Wat gaan wij concreet doen?. De resultaten uit de buurtgesprekken en de sociale kaart Noord zullen de basis vormen van dit projectplan. In het projectplan worden een vier tal concrete pilotactiviteiten beschreven die voldoen aan de wensen en mogelijkheden die in deze inventarisatie naar boven zijn gekomen.
-
Opzet werkgroepen met daarin vertegenwoordigd medewerkers/ vrijwilligers van samenwerkende instanties
-
Feestelijke aftrap van het project (incl. ondertekening samenwerkingsconvenant) maart 2013. Voor deze feestelijke aftrap worden alle medewerkers en vrijwilligers van betrokken instanties en buurtbewoners met en zonder verstandelijke beperking uitgenodigd (100 deelnemers)
-
Drie voorlichtingsbijeenkomsten voor medewerkers welzijn. Een algemene voorlichtingsbijeenkomst bij aanvang van het project (50 deelnemers) en twee voorlichtingsbijeenkomsten gericht op de direct betrokkenen bij de pilots, najaar 2013 en voorjaar 2014 (2x 15 deelnemers). Doel van de algemene voorlichting is om medewerkers en vrijwilligers welzijn kennis te laten maken met de doelgroep verstandelijk beperkten, de verschillende instanties die deze doelgroep vertegenwoordigen, tips voor omgang te krijgen en kennis te maken met voorbeelden van ‘good’ en ‘bad’ practices van geïntegreerde vrijetijdsbesteding.
-
Voorlichting medewerkers en cliënten zorginstellingen; d.m.v. individuele gesprekken en bezoeken tijdens teamoverleggen (15 presentaties bij teamoverleggen, ca. 100 individuele gesprekken). Doel van deze gesprekken is om medewerkers van zorg en hulpverleningsinstellingen bewust te maken van mogelijkheden voor en het belang van geïntegreerde vrijetijdsbesteding voor hun cliënten met een verstandelijke beperking.
Ik wil met jou... Projectplan Kwartiermakersproject Noord 2013 -2015
datum
pagina 11 van 17
3
Pilots Geïntegreerde vrijetijdsbesteding Stap twee van het project Ik wil met jou... is het opzetten, uitvoeren en borgen van vier pilots gericht op geïntegreerde vrijetijdsbesteding van mensen met een verstandelijke beperking en de bevordering van contact tussen buurtbewoners met en zonder verstandelijke beperking. Omdat de doelstelling is zo vraag en wijkgericht mogelijk te werken is er expliciet voor gekozen niet al vooraf – vanuit het buro - te bepalen welke pilots er opgezet gaan worden. De pilots worden ontwikkeld op basis van de in fase 1 in de buurtgesprekken in kaart gebrachte wensen en mogelijkheden voor buurtbewoners met een verstandelijke beperking en de sociale kaart van Noord. Na afronding van deze gesprekken en inventarisatie wordt er voorjaar 2013 een gedetailleerd pilotplan geschreven. Op die manier wordt voorkomen dat er pilots worden ontwikkeld die niet voldoen aan een behoefte of die overlappen met al reeds bestaande activiteiten in de wijk. Doel in cijfers: - 4 pilots geïntegreerde vrijetijdsbesteding worden in samenwerking met de reguliere lokale welzijnsinstelling opgezet, begeleid en geborgd - Rond de 250 buurtbewoners met een verstandelijke beperking doen mee aan de pilots (exclusief de publiciteitscampagnes onderdeel van het project die in totaal c.a. 750 vb buurtbewoners bereiken) - Rond de 300 buurtbewoners zonder verstandelijke beperking doen mee aan de pilots - 30 medewerkers en vrijwilligers welzijn doen ervaring op met werken met deze doelgroep Totaal aantal deelnemers pilots: ca. 550 Streven is dat alle pilots, indien als succesvol geëvalueerd na pilotfase structureel door de welzijnsinstelling worden overgenomen, indien nodig met op onderdelen ondersteuning vanuit Prisma. Als tijdens de uitvoering van de pilotfase blijkt dat activiteiten niet geborgd kunnen worden binnen regulier welzijn wordt gestreefd naar een borging binnen het speciale aanbod van Prisma.
4.1 Voorbeelden van mogelijke pilots Omdat voorhand onduidelijk is welke pilots in het project Ik wil met jou... uitgevoerd gaan worden (afhankelijk buurtgesprekken) geven we hier een aantal voorbeelden van mogelijke pilots, succesvolle pilots eerdere projecten. Fashionshow Grenzeloos Oost In het kader van Samen in Oost 2009 - 2010 organiseerde Stichting Prisma in samenwerking met Dynamo de multimedia modeshow Grenzeloos Oost. In samenwerking met medewerkers van JACO, en Silver Scissors werd er met 54 jongeren uit Oost voor 170 man publiek een spetterende modeshow gegeven. Jongeren met en zonder verstandelijke beperking maakten kleding, liepen op de catwalk, 2 bereiden streetdance en rap acts voor, en verzorgden de hosting en promotie . Met deze pilot
2
Zie Eindverslag Samen in Oost 2009-2010
Ik wil met jou... Projectplan Kwartiermakersproject Noord 2013 -2015
datum
pagina 12 van 17
maakten jongeren met een lichte verstandelijke beperking kennis met hun eigen talenten, met de mogelijkheden van reguliere vrijetijdsbesteding in hun eigen buurt en leerden zij leeftijd buurtgenoten kennen. Daarbij was het voor hen erg belangrijk dat zij mee deden aan een activiteit waar ook jongeren zonder beperking aan meededen, waardoor ze het gevoel kregen ‘er bij te horen’. Voor de jongeren zonder verstandelijke beperking was deelname aan de fashionshow ook een waardevolle manier om hun talenten verder te ontplooien en tegelijk ook een manier om kennismaakten te maken met jongeren met een lichte verstandelijke handicap. Voor de medewerkers en vrijwilligers van Dynamo was het een eerste kennismaking met de doelgroep licht verstandelijk beperkten. Na deze succesvolle pilots zijn er tussen Dynamo en Prisma afspraken gemaakt voor de start najaar 2010 van een structurele cursus kleding pimpen voor licht verstandelijk beperkten in Silver Scissors en een cursus streetdance voor jongeren met een beperking in buurtcentrum Oosterpark.
Fashionshow Grenzeloos Oost, Foto: Wim Salis
De Boerderijclub In het kader van het kwartiermakersproject Oud-West 2007 -2008 werd in samenwerking met buurtcentrum de Havelaar (Combiwel) en kinderboerderij Zimmerhoeve de Boerderijclub opgezet. Een sociale ontmoetingsclub op zondag voor 8 volwassenen met een verstandelijke beperking. Het programma bestaat uit een variatie van dieren verzorgen, en educatieve en creatieve activiteiten rondom thema dieren, eten en natuur. De activiteit wordt begeleid door een sociaal cultureel werker en een ploeg vrijwilligers. Tegenover de boerderij ligt Buurtcentrum de Havelaar, waar deelnemers van de Boerderijclub op zondag na afloop mee kunnen doen met het Zondagmiddag programma (eten en muziek optredens). Voor buurtbewoners met een verstandelijke beperking is de Boerderijclub een belangrijk uitje op een eenzame zondag en een eerste stap binnen het buurtcentrum. Voor de medewerkers, vrijwilligers en reguliere bezoekers van de Havelaar en kinderboerderij Zimmerhoeve is de Boerderijclub een eerste kennismaking met buurtbewoners met een verstandelijke beperking. De Boerderijclub loopt sinds 2009 onder volledige coördinatie van buurtcentrum de Havelaar en gaat inmiddels zijn vierde succesvolle seizoen in met elke week op zondagmiddag een bijeenkomst.
Ik wil met jou... Projectplan Kwartiermakersproject Noord 2013 -2015
datum
pagina 13 van 17
Kids+ Oost Voorbeeld van een succesvolle pilot gericht op het introduceren van kinderen met een verstandelijke beperking binnen een regulier buurtcentrum is Kids+ Oost onderdeel van Samen in Oost 2009-2010. Om de doelgroep verstandelijk beperkte kinderen te kunnen bereiken werd er december 2009 in samenwerking met buurtcentrum Oosterpark (Dynamo) en MEE een Sinterklaasfeest georganiseerd waar 68 kinderen en hun ouders/ verzorgers aan deelnamen. Op dit feest werd bij de ouders een enquête afgenomen om zicht te krijgen op de behoefte aan vrijetijdsactiviteiten. Hieruit bleek een grote behoefte aan sport activiteiten. In samenwerking met Dynamo en Prisma is vervolgens een pilot judo gestart, waar 12 kinderen aan meededen. De judogroep voor kinderen met een verstandelijke beperking draait sinds najaar 2010 onder volledige coördinatie van buurtcentrum Oosterpark en gaat inmiddels zijn derde succesvolle seizoen in en sinds 2009 wordt er jaarlijks in buurtcentrum Oosterpark een druk bezocht Sinterklaasfeest voor kinderen met een verstandelijke beperking georganiseerd.
Kids+ Oost proefles judo, Foto: Sandra de Haan
Videoproject Fijnhout In het kader van Kwartiermaken Oud-West 2007 – 2008 werd in samenwerking met het Fijnhout (Combiwel) het videoproject ‘Stel je voor!’ georganiseerd voor buurtbewoners met een lichte verstandelijke beperking. Zes bewoners uit Oud-West met een lichte verstandelijke beperking maakten in 5 weken een film over henzelf, hun leven, hobby’s en dromen. De film ‘Sta ik er leuk op?’ werd najaar 2008 gepresenteerd tijdens een publieke presentatie voor 70 bewoners en medewerkers van organisaties uit de buurt. Voor de deelnemers was deelname aan de videoclip belangrijk voor hun zelfvertrouwen en een laagdrempelige manier om kennis te maken met buurtbewoners en het buurtcentrum Fijnhout. Voor de medewerkers en vrijwilligers van het Fijnhout was het een eerste succesvolle kennismaking met werken met deze doelgroep. Na afronding van deze pilot heeft het Fijnhout in 2010 opnieuw een video project georganiseerd voor buurbewoners met een verstandelijke beperking waarbij Prisma ondersteuning bood op het vlak van fondsenwerving, communicatie en werving deelnemers. In dit project ‘Clip of the clips’ maakten 10 jongeren met een lichte verstandelijke beperking drie korte cabaret-muziekclips.
Ik wil met jou... Projectplan Kwartiermakersproject Noord 2013 -2015
datum
pagina 14 van 17
Voorbeelden van pilots die op dit moment in 2011-2012 in samenwerking met Civic, IJsterk en Dynamo lopen: -
Show your talent! Een programma van vier intensieve workshops gericht op de activering van licht verstandelijk beperkte jong volwassenen naar regulier welzijn (thema’s muziek/rap, theater battle, fotografie/ video, sport)
-
Oost en Centrum in Beeld Een PR en voorlichtingscampagne gericht op het in kaart brengen en promoten richting vg cliënten, buurtbewoners, verzorgers en professionals van het reguliere vrijetijdsaanbod toegankelijk voor buurtbewoners met een verstandelijke beperking in de regio Groot Oost. Daarnaast richt deze pilot zich op het in kaart brengen van en activeren richting maatje bemiddelings projecten.(middelen: voorlichtingsbijeenkomsten op locatie, kennismakingsactiviteiten, folder en lokale publicatie campagne)
-
Iedereen Vrije Tijd Een pilot gericht op het in kaart brengen van behoeften van allochtone buurtbewoners met een verstandelijke beperking en hun ouders/ mantelzorgers op het vlak van vrijetijdsbesteding d.m.v. groepsgesprekken en voorlichtingen georganiseerd in samenwerking met lokaal opererende migrantenorganisaties, hulpverleners, welzijnsinstellingen en scholen. Als tweede stap wordt naar aanleiding van de inventarisatie van deze behoeften een pilot activiteit opgezet die voldoet aan deze behoefte.
-
Kids & Teens Special Een pilot gericht op het binnenhalen van kinderen met een verstandelijke beperking binnen regulier kinderwerk welzijn. Dit wordt bereikt door de organisatie van twee feestelijke ontmoetingsactiviteiten, 1 kwalitatief behoefteonderzoek en de opzet van 2 pilotactiviteiten voor kinderen met een verstandelijke beperking in samenwerking met regulier welzijn.
Najaar 2012 en voorjaar 2013 zullen deze pilots geëvalueerd en geborgd worden.
Ik wil met jou... Projectplan Kwartiermakersproject Noord 2013 -2015
datum
pagina 15 van 17
Bijlage I Planning Ik wil met jou... Fase 1
Opbouwen draagvlak en verbindend netwerk onder vb buurtbewoners, welzijnsinstellingen en zorginstellingen
Fase 2
Opzetten en uitvoeren 4 pilots geïntegreerde vrijetijdsbesteding
Fase 3
Evaluatie en borging
Fase 4
Monitoring
Ik wil met jou... Projectplan Kwartiermakersproject Noord 2013 -2015
Buurtgesprekken, opbouwen sociale kaart, opzet klankbordgroep, stuurgroep, werkgroepen pilots
Ontwikkelen projectplan pilots Feestelijke aftrap Ik wil met jou..., ondertekening samenwerkingsconvenant, voorlichtingsbijeenkomsten vrijwilligers en professionals welzijnswerk, voorlichting bewoners met een beperking en hun verzorgers Opbouwen locaal netwerk en voorbereiden pilots In samenwerking met buurtbewoners en de lokale reguliere welzijnsinstellingen opzetten en uitvoeren van een aantal (organisatorisch) geïntegreerde activiteiten. Evaluatie pilots en borging pilots binnen welzijnsinstelling Structurele evaluatiegesprekken met de medewerkers van de reguliere welzijnsinstelling die de activiteiten (voorheen pilots) coördineren. Vangnet voor incidentele vragen voor advies/ ondersteuning met betrekking tot de activiteiten (voorheen pilots).
datum
Januari t/m maart 2013
April 2013 t/m mei 2014
Juni t/m december 2014 Januari t/m december 2015
pagina 16 van 17
Bijlage II Beoogd bereik doelgroepen project* Verstandelijk bep. buurtbewoners
Buurtgesprekken
Overige buurtbewoners
Buurtgesprekken met 50 vb buurtbewoners
Voorlichtings bijeenkomsten
4 pilots geïntegreerde vrijetijdsbesteding
ca. 250 vb buurtbewoners doen mee aan de pilots (exclusief publiciteitscampagne onderdeel van het project die in totaal ca. 750 vb buurtbewoners bereikt)
Medewerkers en vrijwilligers regulier welzijn 30 medewerkers welzijn
Medewerkers zorginstellingen
Drie voorlichtingen met in totaal 50 medewerkers/ vrijwilligers
Individuele gesprekken en voorlichting tijdens team overleggen, totaal 100 medewerkers zorg
80
Projectplan Kwartiermakersproject Noord 2013 -2015
150
550
ca. 300 overige buurtbewoners doen mee aan de pilots
* Van de hierboven omschreven doelgroep is naar verwachting 50% van de deelnemers van een etnisch diverse achtergrond, zie paragraaf 1.4. en 1.5
Ik wil met jou...
Totaal
datum
pagina 17 van 17