Ik doe mee met de VSD!
Nieuwsbrief project Verlengde Schooldag Groningen november 2011
VSD maakt leren leuk In dit nummer
Het openbaar onderwijs in Groningen (O2G2) wil dat alle kinderen hun talenten optimaal kunnen ontwikkelen. Dat is ook het doel van het project
2 Verlengde Schooldag Groningen: goed op koers Interview Emke van Hoogdalem (O2G2) en Maria Jongsma (projectleider VSD)
Verlengde Schooldag (VSD) Groningen. Dat project loopt van 2009 tot
4 VSD in Vinkhuizen: een impressie De VSD op de Annie M.G. Schmidtschool
en de Annie M.G. Schmidtschool. Het Reitdiep College neemt deel vanuit het
2013 en wordt gesubsidieerd door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. O2G2 voert het uit, samen met SKSG Kinderopvang en de gemeente Groningen. Drie basisscholen doen mee: De Pendinghe, Karrepad
voortgezet onderwijs. Kinderen uit groep 5 tot en met 8 van de aangesloten basisscholen krijgen vier
6 ‘Het mooiste is de trots van de kinderen’ Interview Pascal de Lang, VSD-medewerker De Pendinghe
dagen per week tussen de middag extra lessen. Zo kunnen zij op een leuke manier hun leerprestaties én de aansluiting naar het voortgezet onderwijs verbeteren.
7 Pionierswerk in De Hoogte Interview Siska Kanninga, VSD-coördinator Karrepad
Inmiddels is het project ongeveer halverwege de looptijd. Wat zijn de
8 Colofon
prestaties? Hoe ontwikkelt het project zich in het algemeen? Tijd om eens wat
ervaringen tot nu toe? Vinden de leerlingen het leuk? Merk je het aan hun
ervaringen op een rij te zetten! Daarom deze eerste nieuwsbrief, die u informeert over het verloop van het project. Niet door beleidsstukken of evaluatienota’s. Maar gewoon door de mensen uit de praktijk aan het woord te laten: leerlingen, coördinatoren, een pedagogisch medewerker. Op deze manier willen we zo’n twee à drie keer per jaar een nieuwsbrief uitbrengen. We hopen u zo goed te informeren over en enthousiast te maken voor de VSD!
Meer weten over de VSD?
Op de hoogte blijven van alle actuele ontwikkelingen? Kijk dan op www.verlengdeschooldag-groningen.nl Daar vindt u heel veel informatie over de VSD in Groningen.
2 Verlengde Schooldag Groningen: goed op koers ‘Het mooie van de subsidieregeling onderwijstijd
Aangename verrassing
verlenging is dat het ministerie heldere doelen stelt,
Hoe kwam het project ook alweer tot stand? Maria: ‘In het project Vensterschool van de Toekomst werken O2G2 en SKSG Kinderopvang aan betere samenwerking tussen onderwijs en opvang. In dat verband keken we twee jaar geleden of we op een aantal scholen in het Noorden van de stad de schooltijden beter konden laten aansluiten bij het bioritme van kinderen. Dat zou natuurlijk wel geld kosten. In diezelfde periode kwam het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap met de subsidieregeling onderwijstijdverlenging. Die sloot mooi aan bij wat wij wilden. We vroegen vlak voor de zomer in 2009 subsidie aan en tot onze aangename verrassing kregen we die direct na de zomer al toegewezen! Toen moest er meteen heel veel gebeuren. Het eerste schooljaar is vooral een experimenteel jaar geweest. Het tweede, en nu het derde jaar hebben we het project steeds verder ontwikkeld.’
maar tegelijkertijd veel ruimte biedt voor de manier waarop je die doelen gaat bereiken. Zo hebben wij in Groningen zelf kunnen bepalen hoe we de Verlengde Schooldag (VSD) vormgeven. En is er de mogelijkheid om het project tussentijds te verbeteren en verder te ontwikkelen’. Aldus Maria Jongsma, projectleider en een van de grondleggers van de VSD in Groningen. Ze werkt daarbij samen met onder andere Emke van Hoogdalem, beleidsadviseur bij O2G2 en vanuit die verantwoordelijkheid betrokken bij de VSD. Ook Emke is enthousiast: ‘Het is prachtig dat we via dit project vier jaar lang veel leerlingen uit de bovenbouw van de basisschool behoorlijk wat extra kunnen bieden. En het gaat goed tot nu toe. Er zijn veel activiteiten opgezet en we kijken voortdurend hoe we nog effectiever kunnen werken.’ Een gesprek over de ins en outs van de VSD in Groningen.
Unieke samenwerking Over het hele land maken 25 steden gebruik van de subsidieregeling. Met als doel het actief tegengaan van onderpresteren bij achterstandsleerlingen via verlenging van de onderwijstijd. Ieder doet dat op zijn eigen manier.
3 Soms door voorschoolse activiteiten. Via weekend- of vakantieschool of via een verlengde schooldag, zoals in Groningen. Wat is nu kenmerkend voor de Groninger aanpak? Emke: ‘In Groningen is de VSD een project van O2G2, gemeente, SKSG Kinderopvang en de betrokken scholen: De Pendinghe, Karrepad, Annie M.G. Schmidtschool en het Reitdiep College. Met name die samenwerking met een kinderopvangorganisatie is uniek. Wij hebben daar bewust voor gekozen. Om de leerlingen enthousiast te maken, willen wij dat het leren tijdens de VSD echt anders is dan tijdens de reguliere lessen. Daarom worden de VSD-activiteiten bij ons uitgevoerd door pedagogisch medewerkers uit de kinderopvang. Zij opereren vanuit een andere invalshoek, uiteraard in samenwerking met de betrokken leerkrachten op de scholen. Dat blijkt goed te werken.’
Levend leren Inhoudelijk heeft de VSD in de afgelopen jaren een flinke ontwikkeling doorgemaakt. Vanaf het begin is het doel geweest kinderen van groep 5 tot en met 8 te verleiden om mee te doen. De VSD is geen straf, maar juist een leuke en uitdagende activiteit waar je graag bij wilt horen. Maria: ‘Om dat voor elkaar te krijgen hebben we contact gezocht met het Bureau voor Levend Leren. Zij hebben hele leuke projecten ontwikkeld rond verschillende beroepen die voor de kinderen interessant kunnen zijn. Met een aantrekkelijk begin en een spetterend einde. Overal zitten spelenderwijs taal- en rekenopdrachten in verwerkt. Als je kookt, moet je ingrediënten afmeten en wegen. Voor je presentatie moet je tekstjes maken. Dat werkt prima. De kinderen vinden het leuk en ongemerkt steken ze er veel van op.’
Taal- en rekenateliers ‘Vorig jaar werkten de betrokken scholen drie keer per week met deze projecten’, vult Emke aan. ‘De leerkrachten gaven aan dat het goed zou zijn om nog wat explicieter aan te sluiten bij de taal- en rekenactiviteiten zoals die in de klas plaatsvinden. Daarom proberen we met ingang van dit schooljaar om de samenwerking tussen leerkrachten en VSD-medewerkers te versterken. De VSD’ers assisteren nu vier keer in de week vanaf 10.00 uur ’s ochtends in de klas. Zo kunnen ze extra aandacht besteden aan leerlingen die dat nodig hebben. En zien ze in de praktijk welke vaardigheden versterking kunnen gebruiken. Daar kunnen ze dan tijdens de VSD-activiteiten aan werken. Dit schooljaar werken alle scholen twee keer per week met de projecten. Op de andere twee dagen zijn er taal- en
rekenateliers. We hebben ook daar een speciaal programma voor laten ontwikkelen, waarin op een speelse manier taalen rekenopdrachten worden aangeboden.’
Positieve geluiden Inmiddels ligt het project goed op stoom. ‘We moesten de leerkrachten in het begin overtuigen van de meerwaarde van de VSD’, zegt Maria. ‘Inmiddels hebben we bewezen dat het werkt en hebben de scholen de VSD ook echt omarmd. Er doen veel leerlingen mee, zowel op De Pendinghe als op het Karrepad en de Annie M.G. Schmidtschool. Het is nog te vroeg om nu al meetbare resultaten te laten zien. Maar we horen veel positieve geluiden. Het zelfvertrouwen van de kinderen groeit en daardoor verbetert hun leerhouding.’
Afstemming versterken Is er dan niets meer te wensen over? ‘Jazeker’, vindt Emke. ‘Er zijn nog de nodige aandachtspunten. De komende tijd gaan we de taal- en rekenateliers verder ontwikkelen en de afstemming tussen leerkrachten en VSD-medewerkers versterken. Bovendien willen we nog creatiever verschillende initiatieven van O2G2, gemeente en kinderopvang aan elkaar koppelen. Een mooi voorbeeld daarvan vormen de krachtwijkgelden die de gemeente vorig jaar vrijmaakte voor De Hoogte, de wijk waar basisschool Karrepad ligt. Met dat geld kon het Karrepad vorig schooljaar de VSDactiviteiten aanbieden van groep 1 tot en met groep 8. Met een positieve uitstraling in de hele wijk, waar bijvoorbeeld ook de studenten in de wijk bij betrokken werden. Dat levert echt meerwaarde op. We zoeken naar nog meer van dat soort mogelijkheden.’
Kansen benutten Een ander aandachtspunt is de aansluiting tussen primair en voortgezet onderwijs, vindt Maria. ‘Er zijn nu al verschillende activiteiten met en op het Reitdiep College. Maar daar benutten we nog lang niet alle kansen. Doel is vooral een vloeiendere overgang van basis- naar voortgezet onderwijs en een warme overdracht van kinderen die onderpresteren. Samengevat: we zijn op de goede weg, maar er is ook nog veel te doen!’
4 samen leven en leren ‘Op de Annie M.G. Schmidtschool komen we om te leren’. Zo vat de school kernachtig samen wat het primaire doel is van naar school gaan. De Annie M.G. Schmidtschool is een openbare basisschool in de wijk Vinkhuizen in Groningen. De school heeft 219 leerlingen met een gemêleerde achtergrond. Daarvan doen er een kleine 50 – uit groep 5 tot en met 8 – mee aan de Verlengde Schooldag. De school wil de leerlingen een veilige omgeving bieden en hen opleiden tot verantwoordelijke, zelfstandig denkende mensen, die niet alleen voor zichzelf leven, maar sámen leven en leren.
VSD in Vinkhuizen: een impressie Rond 12.00 uur is het een drukte van belang bij de Annie M.G. Schmidtschool. Ouders staan bij het schoolhek te wachten op hun kinderen die thuis gaan lunchen. Andere kinderen lopen naar de overblijf. En een derde groep kinderen gaat naar de ruimtes waar de activiteiten van de Verlengde Schooldag plaatsvinden. Zoals bijvoorbeeld Alex, Basmalah, Esmée en Marinus. Ze eten daar eerst hun boterhammetjes. Daarna werken ze aan de VSDactiviteiten. Vanaf 13.00 uur is er nog even tijd om buiten te spelen. Een impressie van de VSD op de Annie M.G. Schmidtschool.
Meer kinderen Alex uit groep 7: leuke pauze waar je wat van leert ‘Mijn moeder had mij ingeschreven voor de VSD. Ik dacht dat het heel saai was. Maar dat is niet waar. Ik heb nu juist een hele leuke pauze en ik leer er ook nog van. Ik ga graag rekenen met de dansmat. En we hebben bijvoorbeeld ook een rekentuin. Van het spel Tik Tak Boem leer je dan weer taal. Ik kan andere kinderen de VSD ook aanraden. Ze moeten maar eens komen kijken, dan zien ze zelf hoe leuk het is! We leren ook beroepen kennen. Maar ik weet al wat ik wil worden: hotelmanager!’
‘Vorig schooljaar boden we de VSD-activiteiten drie keer per week na schooltijd aan. Toen was de schooldag dus echt langer’, vertelt VSD-coördinator Dineke Visser. ‘Maar we merkten toch dat dat voor sommige kinderen lastig te combineren was met clubjes, muziek of sport. Sinds dit schooljaar hebben we vier keer per week VSD tussen de middag. Twee keer werken we aan de thema’s rond beroepen, de overige twee keer zijn er de taal- en rekenateliers. Dat bevalt heel erg goed. Op deze manier bereiken we meer kinderen. Ook is het minder vermoeiend voor de jonge kinderen dan wanneer de activiteiten na schooltijd plaatsvinden.’
Basmalah uit groep 6: mooie dingen maken ‘Je kunt bij de VSD veel leren op een leuke manier. We gaan eerst altijd eten en daarna werken. Als je klaar bent mag je ook nog naar buiten. Ik vond tot nu toe het thema ‘mode’ het leukst. Daar leer je mooie dingen en mooie kleren maken. Daar houd ik van. Ik wil later eigenlijk graag achter de kassa bij Albert Heijn. Maar misschien ga ik toch wel iets anders doen. Ik had tegen een vriendinnetje verteld dat de VSD leuk is. Nu doet zij ook mee!’
5 Esmée uit groep 5: extra feest ‘Morgen ben ik jarig en dat wordt een hele bijzondere dag. Want met de VSD gaan we dan een modeshow houden. Zo heb ik nog extra feest. We hebben een haarband gemaakt, en een sjaal en een muts erbij. We hebben ook een thema over muziek gehad. Toen kwamen op school jongens op een gitaar spelen. We mochten zelf muziek maken en een muziekinstrument. We gaan ook vaak op de computer rekenen. Of beter leren klokkijken. School is echt veranderd door de VSD.’
Tussentijds bijstellen ‘Het mooie van het project is dat je tussentijds veranderingen of verbeteringen kunt aanbrengen’, vult schooldirecteur Monique Bueving aan. ‘Je moet toch in de praktijk kijken of iets wel of niet werkt. Het veranderen van de tijdstippen is zo’n concrete bijstelling die echt een verbetering blijkt te zijn.’
Verbeterde leerhouding Tot nu toe zijn de ervaringen met de VSD goed op de Annie M.G. Schmidtschool. Net als op de andere deelnemende scholen, melden kinderen zich zelf aan of doen ze dat op advies van hun ouders of leerkracht. ‘Zo proberen we echt de kinderen te bereiken, die veel baat kunnen hebben bij de activiteiten van de VSD’, legt Dineke Visser uit. ‘Over het algemeen zijn ze heel gemotiveerd. Ze tekenen nu ook een contract waarin ze van tevoren aangeven wat ze van de VSD willen leren. Maar soms vinden de kinderen de onderwerpen en de spellen zó leuk, dat ze er nauwelijks bij stilstaan dat er ook allerlei taal- en rekenvaardigheden in zijn verwerkt. Natuurlijk vindt het ene kind het leuker dan het andere. Maar gemiddeld genomen komen de kinderen graag. Er was laatst een ouder die me vertelde dat haar zoon veel leert van de VSD. De grootste winst bij deze jongen is dat zijn leer houding sterk is verbeterd. Hij ziet nu echt in dat leren leuk kan zijn. Dat is mooi om te horen.’
VSD is van ‘ons’ ‘Wat ik ook grote winst vind’, zegt Monique Bueving, ‘is dat de hele school de VSD heeft omarmd. In het begin waren er nog best wat bedenkingen, hoor. Maar nu is er echt een saamhorigheidsgevoel: de VSD is van ‘ons’. De Annie M.G. Schmidtschool is een
gezellige school met een prettige sfeer voor de leer lingen. De VSD-activiteiten dragen daar alleen maar aan bij. Dat is positief!’ Of ze nu thuis gegeten hebben, naar de overblijf zijn geweest óf op de Verlengde schooldag: om 13.15 uur zitten alle kinderen weer in hun eigen klas. En is het weer stil in Vinkhuizen…
Marinus uit groep 6: tafels leren via spelletje ‘Leren is bij de VSD leuker dan gewoon in de klas. Je doet meer spelletjes. Maar je leert er ook heus wel van. Een tafelspelletje is een spel, maar je leert er natuurlijk de tafels van. Voor het thema ‘mode’ heb ik een T-shirt gemaakt. Dat gaan we morgen laten zien. Vorig jaar hadden we een keer een thema over lassen en stroom. En ook iets met dieren. Dat vond ik leuk. Je kunt tot groep 8 naar de VSD. Dan kan ik daarna misschien wel naar het Werkman College. Net als mijn grote broer!’
6 niet apart, maar samen! De Pendinghe is een openbare basisschool in Groningen. De school telt 254 leerlingen, met heel diverse achtergronden en leefwijzen. Onder het motto ‘niet apart, maar samen’, brengt De Pendinghe de leerlingen op een positieve manier met elkaar in contact. Met aandacht voor begrip voor elkaar, onderlinge tolerantie en inzicht in elkaars denkwijzen. De Pendinghe doet sinds de start van het project mee aan de Verlengde Schooldag (VSD).
VSD-medewerker Pascal de Lang: ‘het mooiste is de trots van de leerlingen!’ Sinds schooljaar 2010-2011 werkt Pascal de Lang op basis school De Pendinghe als VSD-medewerker. Hoe ervaart hij dat? Voelt hij zich er thuis? Wat voegt de extra onderwijstijd toe voor de leerlingen? En voor hemzelf? Vijf vragen aan Pascal de Lang.
Hoe ben je op De Pendinghe terechtgekomen? ‘Na mijn opleiding Sport en bewegen ging ik werken als pedagogisch medewerker bij SKSG Kinderopvang. Ik werk 15 uur per week bij de sport-bso en 9 uur bij de reguliere bso. Toen ik de vraag kreeg of ik ervoor voelde VSD-medewerker te worden, leek mij dat een mooie aanvulling op mijn werk bij SKSG. Zo ben ik op De Pendinghe terechtgekomen.’
Wat houden jouw werkzaamheden in? ‘Ik ben op maandag en donderdag vanaf 10.00 uur in groep 8 als klassenassistent. Vanaf 11.30 uur bereiden we de VSDactiviteit van die dag voor. En van 12.00 tot 13.00 uur voeren we de activiteit uit, samen met de leerlingen die aan de VSD meedoen. Dat zijn er op De Pendinghe 44, afkomstig uit groep 6, 7 en 8.’
Welke activiteiten begeleid jij zoal? ‘Vooral projecten. We werken nu aan een ‘fashion-project’. Kinderen ontwerpen en maken een T-shirt en showen dat aan het einde van het project op een echte catwalk aan klasgenoten en leerkrachten. Ze moeten maten schatten, opmeten en op schaal tekenen. Ze moeten een tekstje schrijven over hun ontwerp en dat door een ander laten voorlezen. Zo doen ze spelenderwijs allerlei taal- en rekenvaardigheden op.’
Wat is de meerwaarde van de VSD voor de leerlingen? ‘Naast de projecten zijn er nu ook de taal- en rekenateliers. Op allerlei ‘luchtige’ manieren krijgen de leerlingen de kans hun vaardigheden op die gebieden te vergroten. Via de projecten leren ze ook verschillende beroepen kennen. Natuurlijk spreekt de ene activiteit een kind meer aan dan de andere. Maar over het algemeen hebben ze er plezier in en voelen ze zich er sterker door. Het mooiste is hun trots als ze een project mogen presenteren. Dan merk je hoe betrokken zij zich voelen.’
Hoe ervaar jij het werken als VSD-medewerker? ‘Ik vind het leuk en ik voel me thuis op De Pendinghe. We worden goed begeleid. Vorig jaar kregen we wekelijks instructie over de projecten, dit jaar is dat eens in de maand. Dat is voor mij voldoende. Het werken op school is heel anders dan op de bso. Er zijn op school meer regels. Alles is strakker georganiseerd. Dat is voor mij leerzaam en het voegt zeker iets toe. Of het voor mijn verdere loopbaan veel betekent weet ik niet. Voor mensen die verder willen in het onderwijs is dat zeker zo. Voor mij is het een aangename aanvulling op mijn werk bij SKSG Kinderopvang!’
7 Pionierswerk in De Hoogte
vrijheid, zelfstandigheid en samenwerking Karrepad is een openbare basisschool voor Daltononderwijs. Die vorm van onderwijs gaat uit van de principes van vrijheid, zelfstandigheid en samenwerking. De verschillen tussen leerlingen in aanleg, tempo en interesse worden serieus genomen en leerlingen kunnen zo meer individuele aandacht krijgen. Karrepad wil een plek zijn waar leerlingen niet alleen leren lezen en rekenen, maar ook de kans krijgen zich te ontplooien in een prettige, veilige omgeving. De school heeft twee locaties. De locatie aan de Van Oldenbarneveltlaan in de wijk De Hoogte in Groningen doet mee met het project Verlengde Schooldag. Op die locatie gaan rond de 120 leerlingen naar school.
Wie Siska Kanninga spreekt, krijgt zin om zelf mee te doen aan de Verlengde Schooldag. Ze vertelt zeer bevlogen over haar werk als VSD-coördinator op het Karrepad, dat zij combineert met haar baan als locatiemanager op een kinder dagverblijf in dezelfde wijk. ‘Ik vind het werk als VSD-coördinator heel erg leuk. Ik heb veel contacten met heel diverse mensen. Het is spannend en uitdagend, want er zijn steeds vernieuwingen. We zijn nog echte pioniers. We kunnen de kinderen daarmee een heel mooi extra aanbod doen, waar ze in hun verdere loopbaan zeker de vruchten van zullen plukken. Kortom: prachtig werk!’
Krachtwijk De Verlengde Schooldag past bij uitstek bij basisschool Karrepad, vindt Siska. ‘Het is een school in een oude stadswijk, een krachtwijk. We hebben op de locatie aan de Van Oldenbarneveltlaan een heel gemêleerde groep leerlingen. Veel kinderen komen uit gezinnen met problemen, bijvoorbeeld door werkloosheid. Zij hebben de extra aandacht die we met de VSD kunnen bieden, echt nodig. Dat zie je ook wel aan het aantal aanmeldingen. Meer dan de helft van de leerlingen uit groep 5 tot en met 8 doet mee met de VSD.’
Kennismaken met beroepen Dat betekent dat zij vier keer per week tussen de middag extra lessen volgen. Hoe zijn die lessen precies ingevuld? ‘Net als de andere scholen werken we twee keer per week aan projecten rond beroepen’, zegt Siska. ‘Daar zitten allerlei taal- en rekenoefeningen in verwerkt. Een bijkomend voordeel is dat de kinderen alvast kennismaken met verschillende soorten werk. Dat kan hen in de toekomst helpen bij het zoeken van een vervolgopleiding en een baan.’
Taal- en rekenateliers ‘Daarnaast hebben we onlangs een ruimte op school omgetoverd tot ontdeklokaal. We organiseren daar de andere twee dagen taal- en rekenateliers. Dat is ook echt pionierswerk. Veel activiteiten zijn nog in ontwikkeling. We hebben er bijvoorbeeld een elektronische dansmat. Kinderen krijgen daar opdrachten, waarbij ze letterlijk naar een antwoord moeten springen. Een leuke combinatie
8 van leren én bewegen. We hebben ook een computerhoek, een ontdekhoek en een sciencehoek. Voor de proefjes in de sciencehoek moeten de leerlingen goed begrijpend kunnen lezen. In de uitvoering van de opdrachten komt weer rekenwerk voor. We proberen met alle activiteiten op een speelse manier aan te sluiten bij waar de leerkrachten in de klas mee bezig zijn. Daarom is het zo fijn dat de pedagogisch medewerkers al een groot deel van de ochtend meedraaien in de klassen. Dat geeft hun werk ook echt een meerwaarde.’
Meer zelfvertrouwen Leiden de VSD-activiteiten nu al tot concrete, meetbare resultaten? ‘Dat is nog moeilijk te zeggen’, antwoordt Siska. ‘Ons belangrijkste doel is natuurlijk dat de taal- en rekenvaardigheden van de kinderen verbeteren en dat we dat terugzien in hogere citoscores. Nu lagen die afgelopen jaar inderdaad iets hoger dan het jaar daarvoor. Maar ik denk dat we nog te kort bezig zijn om al te kunnen zeggen dat dat puur aan de VSD-activiteiten ligt. Het zal er in ieder geval aan bijgedragen hebben. Wat we al wél kunnen zien is dat de leerlingen die meedoen, beter samenwerken en meer zelfvertrouwen krijgen. Ze hebben meer zin in school en daardoor verbetert hun gedrag. Ook leuk was dat er behoorlijk wat ouders, opa’s en oma’s kwamen kijken op de open middag die we georganiseerd hebben. Dat geeft aan dat zij zich betrokken voelen. De sfeer tijdens de VSD is heel prettig. Dat zijn natuurlijk ook belangrijke resultaten.’
Succes Over twee jaar is het project afgerond. Vindt Siska de meerwaarde zo groot dat er dan een vervolg zou moeten komen? ‘Ja, dat vind ik zeker’, zegt zij zonder aarzeling. ‘Ik gaf al aan dat een groot deel van onze leerlingen de extra aandacht van de VSD echt nodig heeft. De meerwaarde is heel groot. Ook al vanwege het feit dat de pedagogisch medewerkers een deel van de ochtend in de klas zijn. Zij kunnen dan, naast de VSD-activiteiten, al net dat beetje extra bieden, waar in het reguliere programma geen tijd voor is. Het liefst zou ik de VSD-activiteiten al vanaf groep 1 aanbieden. Dan heb je pas echt een mooie doorlopende lijn vanaf het begin van de basisschool tot aan het voortgezet onderwijs. Maar eerst gaan we met veel enthousiasme door om van dit project een succes te maken!’
colofon Uitgave Dit is een uitgave van Project Verlengde Schooldag Groningen www.verlengdeschooldag-groningen.nl Wilt u meer weten over het project of over de activiteiten op een van de deelnemende scholen? Mail dan naar:
[email protected] Projectleiding Maria Jongsma Tekst Tekst & Speech, Haren Vormgeving Aly Pepping, Thesinge Fotografie p. 1: dreamstime.com p. 2, 5: M. Kuilman Fotografie Overige: deelnemers aan het project Druk Doorndrukkerij Groningen Het project Verlengde Schooldag Groningen wordt mogelijk gemaakt door een subsidie in het kader van onderwijs tijdverlenging van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
