amerpoort jaarbeeld 2013 ik doe mee

amerpoort jaarbeeld 2013

‘ik doe mee’

voorwoord Peuter Colin gaat naar de Plusgroep op een regulier dagverblijf. “Er zijn daar ook kinderen zonder beperking. Zo is ook Colin onderdeel van het normale leven”, vertelt zijn moeder in dit jaarbeeld. De titel ‘Ik doe mee’ staat symbool voor de ambitie van Amerpoort: mensen met een verstandelijke beperking laten mee doen in de samenleving. Ook het kabinetsbeleid is gericht op ‘participatie’. Terugblikkend op 2013 zien we dat de zorgwereld razendsnel veranderde. In 2013 had Amerpoort te maken met de eerste grote bezuiniging: een korting van 56% op het vervoer van wonen naar dagbesteding. Zo’n 250 cliënten wisselden van dagbestedingplek. Een verandering die veel impact had op cliënten en medewerkers. Bijzonder is dat 50 van hen nu zelfstandig reizen. Toon van Keeken vertelt in dit jaarbeeld vol trots hoe hij met fiets, trein en lopend iedere dag van Baarn naar Amersfoort reist. Het werd en wordt steeds duidelijker dat we de zorg anders moeten organiseren. De invulling moet ‘op de schop’. We hebben in 2013 geanticipeerd op die nieuwe werkelijkheid. Met onder meer: intensieve en goede deelname aan pilots in wijk- en buurt­teams in Utrecht en Amersfoort, het aanbieden van Volledig Pakket Thuis en door samenwerking met andere zorgaanbieders. Ook zijn we gestart met het werken aan het ‘herontwerp’: het aanpassen van strategie en beleid ten behoeve van een toekomst­bestendige zorg en ondersteuning voor mensen met een verstandelijke beperking.

Amerpoort wil cliënten - ook in die nieuwe werkelijkheid ondersteunen en hen uitdagen hun talenten te ontdekken, in te zetten en te ontwikkelen. In deze uitgave vindt u naast de verhalen van Colin en Toon nog vier verhalen die dit illustreren met hoe mensen in de omgeving van cliënten daar een bijdrage aan leveren. Bijvoorbeeld Danielle Baetings die namens Amerpoort deel uitmaakt van het Verbindingsteam in ’t Gooi. Zij begeleidt mentoren van jongeren met ernstige problemen voor wie mogelijk uithuisplaatsing dreigt. Of Ingrid Berkhof die als moeder iedere week de kamer van haar dochter Lieke opruimt en schoonmaakt. Een andere moeder vertelt hoe haar zoon met moeilijk verstaanbaar gedrag in korte tijd veranderde door de aanpak van begeleiders. “Ik wist niet wat me overkwam. Arnoud is een heel andere man geworden”, vertelt Alison den Besten. In Soest zetten cliënten van dagbesteding­ locatie Het Leemveld zich dagelijks in voor de buurt. Ze prikken papier en ruimen zwerfvuil op. Ook halen ze lege flessen op. Door deze service heeft een buurt­bewoner zich vervolgens aangemeld als vrijwilliger: “Zo kunnen we wat voor elkaar betekenen.” Ik realiseer me heel goed dat er in 2013 veel onrust en onzeker­heid was over de toekomst voor zowel cliënten, hun vertegenwoordigers en medewerkers. Het blijft ook in de

komende periode voor veel betrokkenen leven in onzekerheid. Voor cliënten die bijvoorbeeld overgaan naar wijkteams en op een andere manier en van andere professionals ondersteuning krijgen. En voor medewerkers van wie we afscheid moeten nemen. In het afgelopen jaar hebben we rond het herontwerp van Amerpoort veel overlegd en samen­ gewerkt met de centrale cliëntenraad en de ondernemingsraad. Dit geeft vertrouwen om de uitdaging waar we voor staan zorgvuldig en in gezamenlijkheid op te pakken.

Paul Willems Bestuurder Amerpoort

Verbindingsteam ondersteunt jongere via zelfgekozen mentor

‘Samen uit de negatieve spiraal’ Kies je eigen mentor. Dat is het idee achter de JIM, een mentor voor jongeren die in ernstige problemen zijn geraakt en uit huis dreigen te worden geplaatst. Iedereen heeft wel iemand in zijn omgeving die deze rol op zich kan nemen: een oom, een leerkracht, een sportcoach of een moeder van een vriend.

JIM staat voor ‘door Jou Ingezette Mentor’. Deze vertrouwens­ persoon zet zich minimaal een jaar lang voor de jongere in. De JIM denkt bijvoorbeeld mee over belangrijke keuzes of komt wekelijks op bezoek om te bespreken hoe het gaat. Maar hij kan ook gewoon zomaar op de koffie komen. Deze speciale mentor krijgt op zijn beurt ondersteuning van een lid van het Verbindingsteam in het Gooi. Danielle Baetings is namens Amerpoort actief in het team. Het Verbindingsteam is erop gericht om jongeren voor wie uithuisplaatsing dreigt, toch thuis of zelfstandig te kunnen laten wonen. Ook ondersteunt het team jongeren die na een periode van gesloten of klinische opname terugkeren in de maatschappij.

Daniëlle: ‘Het is inspirerend om met collega’s uit andere disciplines samen te werken’

Inspirerend Binnen het team heeft iedereen zijn eigen specialisme. Daniëlle doet de begeleiding van jongeren met een licht verstandelijke beperking. Haar collega’s brengen deskundigheid in vanuit bijvoorbeeld de GGZ, jeugdzorg en verslavingszorg. Daniëlle: “De eerste jongere met wie ik contact had, komt uit een Frans gezin dat nu vijf jaar in Nederland woont. Het meisje is de enige in het gezin die goed Nederlands spreekt. Ze heeft waarschijnlijk een verstandelijke beperking. Haar moeder geeft haar verantwoordelijkheden die ze helemaal niet overziet. Daardoor gaat het regelmatig helemaal mis.” Daniëlle vindt het ‘heel inspirerend’ om in zo’n gezin met collega’s uit andere disciplines samen te werken. “Ik richt me op het meisje, terwijl mijn collega de ouders ondersteunt.” Samen met het meisje is ze ook op zoek gegaan naar een JIM. “We stellen een profiel op en kijken wie daaraan voldoet. Deze mentor staat voor een hele uitdaging, maar staat er – door de expertise binnen het Verbindingsteam – niet alleen voor.” Schoenmaat 37 Meewerkend teamleider Saniye Yucel van Youké (jeugd- en opvoedhulp): “Het unieke van deze aanpak is dat de jongere zelf een JIM aanwijst om hem te helpen de negatieve spiraal te doorbreken.

Daarmee houdt hij de regie in eigen hand. We spreken de jongere en zijn omgeving actief aan op de eigen inzet en verantwoordelijkheden. Zo kunnen alle betrokkenen ervaren wat ze zelf kunnen doen om een verandering te realiseren.” De ondersteuning is altijd maatwerk. Saniye: “Als een jongere om een schoen van maat 37 vraagt, moet je niet komen aanzetten met maat 40 of 35. In beide gevallen zal het niet passen. Sinds november 2013 hebben we op deze manier zeven uithuisplaatsingen voorkomen. We hopen in 2014 samen met jongeren, gezinnen en hun JIM’s nog veel meer mooie resultaten te bereiken.”

Verbindingsteam heeft netwerk hard nodig Uitgangspunt van het Verbindingsteam is dat jongeren topzorg nodig hebben en dat die topzorg niet zonder steun van het informele netwerk kan. Naast de JIM werken ook lokale hulpverleners als politiemensen, huisartsen en leerkrachten mee. Door deze bundeling van krachten is alle hulp in de jeugdzorg, ggz en gehandicapten­zorg op eenvoudige en snelle manier beschikbaar. Het Verbindingsteam is georganiseerd volgens de FACT-jeugd principes (functional assertive community treatment). Zorg moet volgens deze principes een duidelijk doel dienen en plaats hebben in de omgeving van de jongere. Het Verbindingsteam is een initiatief van Altrecht, Reinaerde, Youké, Amerpoort en Jellinek Gooi & Vechtstreek en een samenwerking vanuit het Netwerk voor Jeugd. Onderzoeksbureau Labyrinth onderzoekt of de aanpak van het team effectief is. (www.labyrinthonderzoek.nl). Adviesbureau Seinpost onderzoekt de financiële aspecten, zodat duidelijk wordt of het traject goedkoper is dan uithuisplaatsing (www.seinpost.nl). Behalve in het Gooi zijn er ook Verbindingsteams actief in Eemland en in de regio Food Valley (Veenendaal, Rhenen en Renswoude). Blijf op de hoogte van ontwikkelingen rond het Verbindingsteam via de column van projectleider Levi van Dam op de website van SoziO (www.sozio.nl) en via twitter@verbindingsteam (#verbindingsteam #JIM).

Amerpoort in buurt-, wijk- en gezinsteams Buurtteam Zuile

n

Amersfoort en Utrecht doen al volop ervaring op met buurtteams. Deze teams bestaan uit professionals die inwoners die het (even) niet zelf redden, ondersteunen. Het gaat daarbij zowel om volwassenen als gezinnen. De buurtteamwerkers komen via onder meer huisartsen, woningbouwcorporaties, politie en scholen in contact met cliënten. Inwoners kunnen ook zelf aankloppen bij het team. Er is zo één ingang in de buurt waar mensen, hun omgeving of het netwerk terecht kunnen voor ondersteuning op verschillende levensterreinen. De teamleden komen van verschillende zorgorganisaties. Samen zijn zij dus van alle markten thuis. Zij bouwen aan een goed netwerk in de buurt. Het buurtteam is niet ‘van de gemeente’. Wel stelt de gemeente de kaders waarbinnen de teams werken. In Amersfoort en Utrecht gaat het in 2014 vooral om leren en experimenteren met de nieuwe werkwijze.

In Amersfoort participeert Amerpoort in de wijkteams: > Jeugd- en gezinsteam Soesterkwartier > Schothorst Zielhorst > Kruiskamp Koppel > Vathorst jeugd & gezin > Vathorst volwassenen > Liendert > BLV jeugd & gezin > BLV Volwassenen In Utrecht zijn we actief in de buurtteams: > Overvecht de Gagel > Overvecht Spoorzoom > Zuilen > Ondiep > Kanaleneiland Zuid > Leidsche Rijn

Informele zorg steeds belangrijker

‘Mantelzorger? Ik ben gewoon moeder’

Lieke Berkhof (bijna 21) woont sinds anderhalf jaar in een studio op de Verbindingsweg, een woning van Amerpoort in Baarn. Zij heeft het erg naar haar zin. Voor haar ouders, Ingrid en Michiel kwam deze stap op het goede moment. Sinds haar verhuizing, zijn zij nauw betrokken bij de zorg en begeleiding van hun dochter. Maar om dat nou mantelzorg te noemen… “Ik ben gewoon haar moeder.”

“Wij hebben altijd het idee gehad dat er iets was met Lieke”, vertelt Ingrid. “Zij is onze oudste dochter, maar we voelden toen ze heel klein was al dat er iets niet klopte. Lieke huilde als peuter veel en was extreem eenkennig. Ze klampte zich aan mij vast. Toen ze naar de basisschool ging, werd duidelijk dat er echt iets aan de hand was. Lieke maakte geen contact met haar klasgenootjes en praatte niet met de leerkracht. We zijn toen in de medische molen terecht gekomen en daaruit kwam de diagnose PPD-NOS. Later is daar de diagnose klassiek autisme aan toegevoegd. Voor ons een bevestiging van wat we eigenlijk wel wisten.” Juiste moment Lieke liep stage bij boerderij De Huydecoper op Nieuwenoord in Baarn. Zo kwam de familie Berkhof in contact met Amerpoort. “Anderhalf jaar geleden gingen wij tijdens een open dag kijken bij de Verbindingsweg. Misschien dat dit een goede woning voor Lieke zou zijn. We werden zo warm ontvangen dat we haar meteen hebben aangemeld. Al heel snel was er plek. Dat overviel ons wel. Maar het was voor ons allemaal het juiste moment. Ons hele leven - ook dat van haar zus Maike - werd voor een groot deel bepaald door Lieke’s gedrag. Vanaf het ontbijt tot het slapen, moesten we rekening houden met haar autisme”, aldus Ingrid. “Lieke is een geweldige meid, maar ze kan ook heel dwars en dwingend zijn in haar gedrag. Dat was voor vooral Ingrid zwaar”, vertelt Michiel.

Ingrid Berkhof: ‘Nu bieden we zorg op afstand’

“Nu bieden we zorg op afstand”, zegt Ingrid. “Eigenlijk is dat vanzelf gegaan. We zijn er ingerold. De samenwerking met de begeleiders was er meteen. Ik merkte dat zij Lieke wilden leren kennen. Ze stelden veel vragen over hoe ze is, wat ze wel en niet wil en kan. Het voelde als een warm bad. Er werd écht naar me geluisterd. Daardoor had ik geen moeite om haar daar achter te laten. Bovendien zag ik dat Lieke het heerlijk vindt in haar studio. Ze is helemaal happy.”

Poetsen “Het schoonmaken van haar kamer elke woensdag­ ochtend, is ook als vanzelf gegroeid. Lieke heeft een schoonmaakrooster en moet elke dag zelf een klusje doen. Maar opruimen is voor haar lastig. Ze heeft een tremor, waardoor ze bijvoorbeeld niet goed de was kan vouwen. Ik begin altijd met het sorteren van haar spullen, leg alles op een vaste plek. Dat geeft haar rust. Bovendien is het mijn manier om contact met haar te houden. Het is niet zo dat ik dol ben op poetsen, maar de begeleiders hebben er weinig tijd voor en zo blijf ik betrokken.” “Het is gemakkelijk voor ons, we wonen dichtbij en vinden het fijn om dingen voor haar te doen. We nemen Lieke en haar medebewoners ook vaak mee voor een uitje. Dit

weekend gaan we bijvoorbeeld naar de motorrun. Ook ben ik altijd telefonisch bereikbaar voor haar. Lieke belt gemiddeld vijf keer per dag. Bijvoorbeeld als de trein van Baarn naar Hilversum vertraging heeft of als het opeens een sprinter is in plaats van een sneltrein. Ze kan dan echt in paniek zijn. Gelukkig kan ik haar dan geruststellen en vertellen wat ze moet doen.” Likje verf Michiel en Ingrid zouden nog best andere dingen voor de Verbindingsweg willen doen. “We kunnen best af en toe mee­ helpen met tuinieren of een onderhoudsklus op ons nemen”, zegt Michiel. “De trap op nummer 25 kan wel een likje verf gebruiken. Dat soort dingen. Ik heb laatst toevallig een begeleider hierover gesproken. In overleg met begeleiding en andere ouders kunnen we hier wel een weg in vinden.” “Of ik mantelzorger ben?” Ingrid denkt na. “Ik ben gewoon moeder en tegenwoordig is daar het leuke woord ‘mantelzorg’ voor. Ik voel me nog niet zo, maar dat gaat misschien vanzelf komen.” Michiel vult aan: “De zorg gaat op de schop. Het gat tussen wat een zorgorganisatie kan bieden en dat wat iemand nodig heeft, zal groter worden. Maar er zijn grenzen. Ik werk fulltime en Ingrid heeft gezondheidsklachten. En stel dat wij er niet meer zijn. Moet haar zus Maike het dan doen? Misschien gaat zij wel in Zuid-Limburg wonen? Maike heeft ook recht op haar eigen leven.”

Samenwerken met ouders “Als team zijn wij actief aan de slag met het thema informele zorg”, vertelt Lydia Pasterkamp, begeleider C van de Verbindingsweg in Baarn. “We hebben al een aantal actieve vrijwilligers, maar ook de familie van onze cliënten willen we de komende tijd meer betrekken. We hebben ouders tot nu toe betrokken bij de begeleiding van hun eigen kind, maar nog niet bij de Verbindingsweg als locatie. Daar willen we de komende tijd verandering in brengen. Binnenkort organiseren we voor ouders een informatieavond om een verwantenraad op te richten en om hen uit te nodigen mee te praten over hoe we kunnen samenwerken. Ik heb wel een aantal voorbeelden. Cliënten willen bijvoorbeeld graag meelopen met de

avondvierdaagse, maar wij hebben niet de mogelijkheid om met hen mee te gaan. Dat is nou typisch iets dat familie en vrienden kunnen overnemen. Ook dagjes uit, naar het zwembad gaan, klusjes in en rondom de woning dat soort dingen. De begeleiding van cliënten blijft onze kerntaak. Het is niet de bedoeling dat ouders zich gaan bezighouden met de begeleiding van andere cliënten van de Verbindingsweg. Als begeleider moet je daar samen met ouders duidelijk afspraken over maken. De cliënt staat centraal. Als je met z’n allen voor ogen houdt dat het ten goede moet komen van de cliënt, dan kun je samen heel mooie dingen voor elkaar krijgen.”

Mantelzorgers beter ondersteunen Met de transitie van de langdurige zorg naar de Wmo, de Wet jeugdzorg en de Wet langdurige zorg (Wlz), wordt de rol van informele zorg steeds groter. De regering wil dat mensen zelf meer zorgtaken op zich nemen. Mensen worden ouder en de behoefte aan zorg neemt toe. Vandaar dat ten aanzien van de lichtere vormen van zorg steeds meer een beroep op de omgeving wordt gedaan. “Maar je moet dat verbinden aan de professionele zorg”, aldus staatssecretaris Van Rijn van Volksgezondheid. Het is dan ook nadrukkelijk niet de bedoeling om mantelzorgers in te zetten voor zogenoemde ‘lijfsgebonden zorg’, zoals het wassen van iemand. Dat werk moet worden gedaan door professionals. Ook moet volgens Van Rijn in de opleiding van begeleiders aandacht komen voor de manier waarop

ze samenwerken met mantelzorgers. Daarnaast wil hij mantelzorgers beter gaan ondersteunen. Gemeenten spelen daarin een belangrijke rol. Zij moeten ervoor zorgen dat mantelzorgers worden opgevangen als de zorg hen te zwaar wordt, en dat anderen de zorg van hen overnemen. Bovendien moeten gemeenten zorgen voor een ‘blijk van waardering’. Nederland telt nu zo’n 3,5 miljoen mantelzorgers. Een groot deel daarvan doet dat werk voor langere tijd, en meer dan 8 uur per week. Meer informatie: www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/mantelzorg www.regelhulp.nl www.expertisecentrummantelzorg.nl

Project Informele zorg Amerpoort wil een organisatie zijn waar de mantelzorger en het informele netwerk van de cliënt zich welkom voelt en waar de verwachtingen over en weer duidelijk zijn. Ieder draagt vanuit z’n eigen rol bij aan het vormgeven van het leven van de cliënt. Om op dit gebied visie en beleid te ontwikkelen, is het Project Informele zorg in het leven geroepen. Als start van dit project zijn twee klankbord­bijeenkomsten georganiseerd met familieleden, begeleiders en vrijwilligers. Het is voor Amerpoort belangrijk om cliënten te ondersteunen bij het in kaart brengen en uitbreiden van hun netwerk. En om het netwerk te stimuleren en faciliteren bij het ondersteunen van de cliënt. Uiteraard is dat niet verplicht. Staatssecretaris Van Rijn van Volksgezondheid geeft dit duidelijk aan. In een brief aan de Tweede Kamer in juli 2013 schrijft hij dat hij mantelzorgers geen zorgtaken zal opleggen. “Mantelzorgers doen hun werk vrijwillig en dat moet zo blijven.”

Werken met mensen met moeilijk Voorkop verstaanbaar gedrag

‘kop ‘We hebben een heel bijzonder beroep’ Inleiding heeft veel kennis van en ervaring met de Amerpoort begeleiding van mensen met moeilijk verstaanbaar gedrag (MVG). Eén van de strategische speerpunten van de organisatie is om deze expertise de komende jaren te versterken en te professionaliseren. John Luiten – manager van Kristal en De Poolster - is lid van het Kernteam MVG. Als manager van verschillende MVGlocaties maakt hij dagelijks mee wat het werken met mensen met moeilijk verstaanbaar gedrag betekent voor zijn medewerkers.

Visiedag Medewerkers van MVG-groepen zijn verplicht om deel te nemen aan een visiedag. John: “Daar leren zij zich bewust te worden van hun eigen begeleidingsstijl en van de manier waarop zij de visie van Amerpoort op MVG vertalen naar de praktijk. Een groep van maximaal 20 medewerkers praat met elkaar over hoe je omgaat met opvang na incidenten, verschillende methodieken en over het beeld dat medewerkers van de functie hebben. Ik begin de dag met uit te leggen dat we een heel bijzonder beroep hebben. Begeleiders van cliënten met moeilijk verstaanbaar gedrag worden soms dagelijks geschopt en geslagen. Ik probeer ze duidelijk te maken dat ze zich bewust moeten zijn dat wat ze meemaken op hun werk niet niks is. Veel medewerkers denken: ‘het hoort erbij, dat is mijn vak’. Maar hoe ga je om met de incidenten die je meemaakt? En hoe houd je daarbij rekening met je collega? De ene collega stelt zich stoer op en geeft aan dat hij het niet nodig vindt om tijdens het werk een portofoon te gebruiken. Terwijl een ander juist behoefte heeft aan het bij zich dragen van een portofoon, omdat die zich dan veiliger voelt. Kan die dat dan wel aangegeven bij zijn collega?”

John Luiten: ‘Alleen als je écht kennis van zaken hebt, kun je cliënten verstaan’

Het is volgens John heel belangrijk dat collega’s goed naar elkaar luisteren. “Om de groep medewerkers daar bewust van te maken, doen we een oefening waarbij ze in tweetallen aan elkaar vertellen over een incident dat zij hebben meegemaakt. Als iedereen zijn verhaal heeft gedaan, laten we de ene medewerker het verhaal van de ander vertellen. Dit weten zij niet van tevoren. Hoe goed hebben ze naar elkaar geluisterd? Was er echt aandacht voor de ander? Of was je onbewust toch met andere dingen bezig? Is dat wat je vertelt ook wat je hebt gehoord of zijn het jouw eigen aannames?”

Huilen en lachen “Een visiedag kan pittig zijn. De gedragsdeskundige en ik letten er op dat er genoeg ruimte is voor emoties. Huilen mag. En dat gebeurt soms. Maar er wordt ook gelachen. En er worden stevige discussies gevoerd. Met elkaar houden we dan een soort Lagerhuisdebat. Aan de hand van verschillende stellingen gaan we de discussie aan. Wie wil overlopen van ‘eens’ naar ‘oneens’ of andersom, mag dat doen. Het is leuk om te zien dat de hele groep er na zo’n dag actief aan meedoet. We hebben altijd levendige discussies. En als het niet op gang komt, dan help ik het wel op weg.” Verbondenheid “Behalve de visiedag is er ook een MVG-introductiedag, een kenniscafé en worden er bij Amerpoort regelmatig lezingen en workshops georganiseerd. In functioneringsgesprekken vraag ik altijd: welke activiteiten heb jij het afgelopen jaar bezocht en wat heb je gedaan voor je certificaat? Hiermee probeer ik mijn medewerkers te motiveren om door te leren. Met alleen een certificaat ben je er niet. Een BHV-cursus moet ook ieder jaar weer opgefrist worden. Als professionele medewerker moet je je blijven inzetten om op de hoogte te blijven in je vak. Alleen als je écht kennis van zaken hebt, kun je cliënten verstaan. Ik heb het hierbij niet over alleen theorie. Het gaat er ook om dat je een goede collega kunt zijn. Met een sterke onderlinge verbondenheid verbeter je ook de relatie met de cliënt. En dat leidt tot meer homogeniteit. De cliënt staat voorop. Maar daarnaast staat de mede­ werker. Door goed voor de medewerker te zorgen, zorgen we ook goed voor de cliënt.”

‘Arnoud is een heel andere man geworden’ “Wat is Arnoud een leuke jongen!”, hoorden Alison en Joop den Besten van begeleiders nadat hun zoon Arnoud (nu 26 jaar) een week op Nieuwenoord woonde. “Ik wist niet wat me overkwam”, vertelt moeder Alison: “In korte tijd veranderde Arnoud van een man met probleemgedrag in iemand die lekker in zijn vel zit en geniet van de plek waar hij woont. Hij is een heel andere man geworden.”

De sleutel hiervan ligt volgens Alison in de geboden structuur en de groep vaste begeleiders: “Er zijn altijd 3 begeleiders aanwezig; goede en deskundige mede­werkers. Iedere keer als ik kom, zie ik mensen die ik ken. In Arnouds vorige woning moest ik me steeds opnieuw voorstellen omdat er geen sprake was van een groep vaste krachten. Wat een verschil! Hoe heerlijk moet dit zijn voor Arnoud?”

In mei 2013 nam Arnoud zijn intrek in Opaal, een woonhuis waar 10 mannen met moeilijk verstaanbaar gedrag wonen. Daarvoor woonde hij 17 jaar op een andere plek. Zijn ouders zijn blij met het succes van de aanpak van de begeleiding op Nieuwenoord.

Gezellige kamer Toen Arnoud ouder werd, gingen zijn ouders op zoek naar een woning waar hij als volwassene kon wonen. Dat was een lange en moeizame zoektocht waardoor hij langer bleef wonen op zijn vorige plek dan goed voor hem was: “Het was er op kinderen ingesteld. Zo was er geen goede dagbesteding voor hem en had hij een ongezellige kamer. Die was zo ingericht omdat Arnoud, als hij vroeg wakker werd, nog wel eens herrie kon maken met zijn spullen of ze kapot maakte. Hij had ‘s avonds en ’s nachts geen bewegingsvrijheid omdat de slaapkamerdeur op slot ging. Hij ging om 20.00 uur naar bed terwijl hij dan nog veel energie had.” Op dag 1 dat Arnoud op Nieuwenoord kwam, maakten zijn nieuwe begeleiders duidelijk dat zij het anders gingen doen: hij zou voortaan met de deur open slapen en pas om 22.00 uur naar bed gaan. “Wij vonden

het heel spannend en moesten nog maar zien dat het goed zou gaan”, zegt Alison, “maar het werkte meteen en nog steeds!” De begeleiders doen ‘s avonds de keuken- en woonkamerdeuren op slot zodat hij zelf naar het toilet kan gaan en op zijn nachtelijke dwaaltochten nergens eten vindt. Hij is namelijk dol op lekkere dingen. Ook heeft Arnoud nu een gezellige kamer met zijn eigen muziek, duplo, luie stoel en klerenkast. “Ik had nooit gedacht dat dat nog eens kon”, zegt zijn moeder. Strak ritme De geboden structuur is ook een belangrijke factor in de gedragsverandering die Arnoud laat zien. “Er zijn duidelijke afspraken hoe de begeleiding omgaat met Arnoud en iedereen houdt zich daaraan. Het is voor het eerst in al die jaren dat ik als moeder daarop word aan­ gesproken. Pas ging ik wandelen met Arnoud. Toen ik terugkwam, vertelde ik de begeleidster dat het goed ging maar dat Arnoud mij had geduwd en paar tikjes had gegeven. De begeleidster zei vervolgens: “Als je in een supermarkt ziet dat een kind vervelend doet tegen zijn moeder, dan denk je toch ook: wat een verwend kind? Nou, in feite is Arnoud dat ook. Je moet het niet accepteren dat hij dit doet.´ Heel goed dat ze dat zei. Zo kunnen we als ouders net zo met Arnoud omgaan als de begeleiding doet.” Verder houdt de begeleiding van Opaal vast aan strak dagelijks ritme: opstaan, ontbijten, naar de dagbesteding etcetera. “Dat ritme was er op de vorige plek niet. Arnoud

ging niet naar dagbesteding maar bleef iedere dag in zijn woning. Het doet hem nu ontzettend goed om 5 dagen per week naar de dagbesteding van Noorderkroon te gaan.” Continuïteit Ruim een jaar na zijn start op Nieuwenoord gaat het zo goed dat Arnoud niet meer één-op-één hoeft te worden begeleid. Alison is blij met de herwonnen vrijheid voor haar zoon en hoopt dat Arnoud in de toekomst nog meer vrijheid mag ervaren: “Ik gun het hem zo dat hij hier rond kan fietsen. Het terrein op Nieuwenoord biedt hem daartoe de mogelijkheid.” Het moet Alison van het hart dat de bezuinigingen haar zorgen baren: “Tijdelijke contracten mogen nu niet worden omgezet in vaste contracten terwijl het zo belangrijk is voor de bewoners dat de goede krachten blijven en dat er continuïteit is. Je kunt niet zomaar iedereen aannemen voor deze groep mannen. Het zijn allemaal jongens met ernstig probleem­ gedrag. Door de goede begeleiding voelen ze zich begrepen. Ze hebben een goed dagprogramma. Als het niet goed gaat in Opaal gaan al die kerels flippen.”

Kernteam MVG Amerpoort heeft veel kennis van en ervaring met begeleiding van mensen met moeilijk verstaanbaar gedrag. Bij het versterken van die expertise gaat het om het ondersteunen van deze cliënten en het actief gericht zijn op hun ontwikkelingsperspectief. In 2011/2012 heeft een projectteam zich bezig­ gehouden met het formuleren van een visie op moeilijk verstaanbaar gedrag en uitgewerkt wat dit betekent voor huisvesting, ondersteuningsmethodieken, professionalisering van de medewerkers, veiligheid, instroom personeel en aansturing en bedrijfsvoering. Concreet heeft dit geleid tot onder andere de leergang MVG, met onder meer een introductiedag en een visiedag. Ook het organiseren van kenniscafés voor begeleiders van deze doelgroep is hier een uitvloeisel van. Om ervoor te zorgen dat deze doelgroep goed in beeld blijft en de uitkomsten van het project ook daadwerkelijk worden geïmplementeerd, is het Kernteam MVG samen­ gesteld. Dit team bestaat uit: Gerard de Kruijk (directeur Nieuwenoord), John Luiten (manager), Lizette Beetsma (manager), Richard Lek (manager), Henri Koelewijn

(gedragsdeskundige), Gerhard van Cappellen (gedragsdeskundige), Joanni Giannakos (begeleider C) en Lisette Giessen (begeleider C). Het Kernteam adviseert het MT over het beleid rond MVG. Ook gaat het functioneren als intake loket tussen teams met hulp- of coachingsvragen op het gebied van moeilijk verstaanbaar gedrag en het nog op te richten Expertiseteam. Studenten die onderzoek willen doen op het gebied van MVG, kunnen voor bemiddeling ook bij het Kernteam terecht. Het team volgt de actuele ontwikkelingen binnen het vakgebied in media en vakliteratuur op de voet en bepaalt de onderwerpen die centraal staan tijdens de kenniscafés.

Cliënten zetten zich in voor de buurt

‘Ik hou van buiten werken’

Cliënten van de WeGgroep van dagbesteding Het Leemveld in Soest zetten zich dagelijks in voor de buurt. Ze onderhouden het terrein bij boerderij Het Gagelgat, bij molen De Windhond, bij jeu de boulesvereniging De Gemshorn en halen glas op in de wijk. Sinds vorig jaar zomer gaat de WeGgroep ook elke vrijdag op pad om in Klaarwater papier te prikken en zwerfvuil op te ruimen. Dennis Koetje (23) heeft het naar zijn zin. “Binnen zitten vind ik niet leuk. Ik hou van buiten werken.”

De vrijdag begint rustig met een kopje koffie in de ruimte van de WeGgroep op Het Leemveld. Hubert, Dennis, Michelle en Dennis vertellen om de beurt over hun werk. “Op maandag en woensdag gaan we naar Boerderij Het Gagelgat. Het is daar leuk. We halen onkruid weg, werken in de moestuin, halen de eieren uit het kippenhok, zetten afwas in de vaatwasser, stoffen en vegen. De boer is heel aardig. Hij heeft een groene pet op en hij maakt vaak een praatje met ons.” Op dinsdagochtend gaat de groep naar de jeu de boules-vereniging De Gemshoorn. Ook daar hebben ze goede contacten. “We drinken elke dinsdag samen koffie”, vertelt Dennis Koetje. “Met lekkere koek erbij.” De cliënten van de WeGgroep hebben ook al een keer jeu de boules gespeeld. “Het lijkt een beetje op bowlen,” vertelt de andere Dennis. “We maken daar schoon en werken in de tuin. Dinsdagmiddag halen we glas op en op donderdag zijn we bij molen De Windhond. En vrijdag gaan we dus papierprikken. Ga je mee?” Buitenmensen “Het is leuk werk, zeker in de zomer, als de zon schijnt. Maar ook als het regent gaan we naar buiten”, vertelt begeleider Mariëlle Burggraaf. “Dan zagen we pallets onder de overkapping of doen we klusjes in de tuin rond Het Leemveld. De cliënten van de WeGgroep zijn echte buitenmensen.”

Dennis: ‘Ik vind de pauze vaak te lang’

“Papier prikken in Klaarwater doen we sinds een jaar”, vertelt ze. “Dat idee is ontstaan na een oproep door het wijkbeheerteam om als buurtbewoners met elkaar de wijk netjes te houden. In overleg met de gemeente hebben wij die taak opgepakt. Elke vrijdag zie je ons aan het werk bij de grote speeltuin achter de Gerrit van Veenstraat, vlakbij de Hoogvliet. En het is echt nodig hoor!” Veel rommel Dennis Koetje pakt zijn werk serieus aan. Elke vrijdagochtend fietst hij vanaf zijn huis in Koningsvaren eerst langs de speeltuin,

voordat hij bij Het Leemveld aankomt. Dat doet hij om alvast te controleren hoeveel vuil er ligt. “Ik ga kijken of er veel rommel ligt. Dat geef ik door aan Mariëlle. Zij weet dan hoeveel vuilniszakken we nodig hebben. Vandaag ligt er weer veel troep. We moeten zeker twee zakken meenemen.” Dennis is altijd vroeg in de weer. Hij zorgt elke ochtend voor Speedy, het konijn van Het Leemveld. “Ik kijk of hij eten en drinken in zijn bakjes heeft. Ik ben ver­ antwoordelijk. Dat heb ik bij boerderij De Brinkhorst in Amersfoort geleerd. Daar ging ik eerst naar toe.” Dennis kan niet lang stilzitten. “Ik vind de pauze vaak te lang. Dan ga ik Mariëlle halen. ‘Kom we moeten weer aan het werk’, zeg ik dan.”

Papier prikken Mariëlle geeft aan dat de WeGgroep vertrekt. “Het is hier om de hoek. Dus makkelijk te lopen.” Hubert blijft hier en ruilt met Robin van de Flinkgroep. Omdat Robin niet zo goed kan lopen, mag hij de skelter rijden. In de kar erachter liggen de vuilnis­ zakken, handschoenen en prikkers. Bij de speeltuin is de eerste stop. Ieder heeft een eigen stukje dat hij controleert. “Ik kijk altijd tussen de struiken”, zegt Dennis. “Dat is mijn taak. De troep waait daar tussen.” Papierprikken moet zorgvuldig gebeuren. Zo mag een cliënt niet zomaar een plastic zakje of blikje met zijn hand oppakken. “Dat moet met de grijper. Anders krijg je vieze handen. Of je kan je snijden”, waarschuwt hij. “Het is dankbaar werk”, vertelt Mariëlle. “Met onze gele hesjes, zijn we goed zichtbaar in de wijk. We worden regelmatig aan­ gesproken op straat. Buurtbewoners maken een praatje met ons. Ze bedanken ons dat wij de rotzooi opruimen. We krijgen veel positieve reacties. En wie wil dat nu niet: complimentjes krijgen? Met dit werk laten we zien dat mensen met een verstandelijke beperking iets kunnen betekenen in de samenleving.”

‘Ik heb een hekel aan flessen in mijn keuken’ “De mensen van Het Leemveld komen elke dinsdag het glas ophalen”, vertelt Tonny Manten (72). Ze woont samen met haar man Cees op de Koekoeksweg, vlakbij Het Leemveld. “Ik ben niet in Soest geboren, maar je kunt wel zeggen dat ik een echte Soester ben. Ik woon al sinds 1958 in dit dorp en nog steeds in het huis waar ik ben opgegroeid.” Manten kent de cliënten van de WeGgroep inmiddels van gezicht. “Vorig jaar lag er een briefje van Het Leemveld in de bus. Of we gebruik wilden maken van de glasophaal-service.

Meedoen in de wijk Dagbesteding Het Leemveld in Soest is niet de enige locatie van Amerpoort waar cliënten zich inzetten voor de wijk. De cliënten van het groen- en klussenteam van natuurboerderij De Brinkhorst, midden in de Amersfoortse wijk Vathorst, verzorgen de dieren, onderhouden het erf en het groen en doen allerlei klussen voor particulieren en bedrijven. Ook maken zij producten die te koop zijn in de boerderijwinkel ‘t Brinkeltje, kloven haardhout voor particulieren en voeren opdrachten uit voor IKEA en de gemeente Amersfoort. Het groen- en klussenteam gaat ook regelmatig de wijk in om zwerfvuil te prikken.

Dat vond ik een prima plan. Ik zet nu elke dinsdag om één uur het glaswerk klaar. Een uur later komen ze het ophalen om naar de glasbak te brengen. En wat zo grappig is, ze blijven altijd even staan koekeloeren of we er zijn. Zien ze mij en mijn man aan tafel zitten, dan wordt er vrolijk naar ons gezwaaid. Dat hoort erbij.” Manten is blij met de service. “Ik heb een hekel aan lege flessen in mijn keuken. En als zij het leuk vinden om te doen, dan is dat toch prima! Mijn dochter heeft zich aangemeld als vrij­ williger bij Het Leemveld. Zo kunnen we wat voor elkaar betekenen.”

Een ander mooi voorbeeld is Tuinderslaantje in Vinkeveen. In september 2013 opent Amerpoort deze nieuwe dag­ besteding in de Sint Jozefschool in Vinkeveen voor de jongeren die wonen op locatie Prins Bernhardlaan. Door de samenwerking met de basisschool krijgen zij de kans om mee te doen in de maatschappij. Zij helpen met allerlei klussen, zoals kopiëren, voorlezen en koffie rondbrengen. Eén jongere is inmiddels klassenassistent van groep 1 en 2. Daarnaast doen de jongeren andere klussen in het dorp. Ze onderhouden tuintjes in de buurt, brengen folders rond voor de gemeente en wassen de shirts van de korfbalvereniging. Ook bij kinderboerderij Canton in Baarn steken cliënten de handen uit de mouwen in de buurt. Zij halen in opdracht van de gemeente zwerfvuil op in Cantonpark.

“Ook zetten zij al de volgende stap door meer naar buiten de wijk in te gaan. Naar de inwoners van Soest. Het Leemveld is creatief in het bedenken van mooie combinaties. Denk aan de werkzaamheden bij molen De Windhond en bij de jeu de boules-club. Toevallig ken ik de mensen van het Paardenkamp en boerderij Het Gagelgat goed. De combinatie verbaast me dan ook niet. Twee prachtige organisaties in Soest die elkaar vinden. Het is goed om zichtbaar en aanwezig te zijn.”

‘Het is goed om zichtbaar en aan­wezig te zijn’ “Ik ben heel enthousiast over Het Leemveld”, vertelt Rosan Coppes (tot voor kort wethouder van de gemeente Soest). “Het is een dagbesteding die probeert om zo goed mogelijk op de (on)mogelijkheden van individuele cliënten in te spelen. Daarbij betrekken zij ouders en andere familieleden.”

Overspannen verwachtingen “Ik word wel ongelukkig van de overspannen verwachtingen over de mogelijkheden van participatie. Het is een feit dat mensen met beperkingen graag zoveel mogelijk willen meedoen en genieten van contacten met mensen buiten de zorgorganisaties. Maar als er één groep is waarvoor je als overheid je verantwoordelijkheid moet blijven nemen, dan is het wel de groep die je op Het Leemveld tegenkomt. Het is niet voor iedereen weggelegd om ‘mee te doen’ in de samenleving. Sommige mensen kunnen dat niet en worden daar ook niet gelukkiger van. Voor hen is een veilige omgeving het allerbelangrijkste en daar is niets mis mee.”

Plusgroepen voor peuters met een speciale hulpvraag

‘Collin is hier als een vis in het water’

Collin werd drie jaar geleden geboren met een zeldzame afwijking aan zijn wervels en ribben. Dat heeft gevolgen voor zijn groei en ontwikkeling. Hij is klein van stuk en is bijvoorbeeld laat gaan zitten en lopen. Via de revalidatiearts kwam zijn moeder Bertha in contact met Amerpoort. Zo ontdekte zij dat er in Nijkerk een Plusgroep voor peuters is. Inmiddels komt Collin daar twee dagen in de week met veel plezier.

Bertha: “Collin hoeft niet per se naar een medisch kinderdagverblijf. Daarom hebben wij gekozen voor de Plusgroep van Amerpoort en Villa Knots. Een medische groep vonden wij wel heel zwaar. Aan de andere kant zien we dat hij zou ondersneeuwen in een reguliere groep. Hij loopt mentaal iets achter en heeft lichamelijk wat meer aandacht nodig. Voor kinderen als Collin is deze groep daarom ideaal. Hij is er als een vis in het water, het liefst zou hij er iedere dag heen gaan!” Korte lijnen “Het is fijn dat de begeleiding op de Plusgroep gespecialiseerd is. Er is nauwe samenwerking met de logopediste, de fysio- en de ergotherapeut. De lijnen zijn kort en dat is heel handig, want er is veel overleg nodig over Collin. We hebben met veel disciplines te maken. Daar komt bij dat onze zoon een beperking heeft die niet zoveel voorkomt, in Nederland zijn er maar 400 patiënten. Het is heel prettig om daar met anderen over te kunnen overleggen. Ook omdat bij Collin iedere leeftijd weer nieuwe vragen met zich meebrengt. Hij moet medisch goed in de gaten worden gehouden.”

Bertha: ‘ik zou de Plusgroepen aanraden aan alle ouders van kinderen met een hulpvraag’

“Collin is door zijn beperking laat gaan praten. Hij heeft bovendien moeite met zijn concentratie. Hij wil alles weten en alles onthouden, maar er gebeurt veel teveel om hem heen. Dat kan helemaal niet. Aan al dat soort zaken wordt op de Plusgroep gewerkt. Soms in een groepje, soms individueel, bijvoorbeeld met een logopediste. Hij gaat in januari naar een reguliere basisschool en daar werken we met z’n allen naar toe. De kinderen worden gestimuleerd om vooral veel zelf te doen. Probeer het maar! Dat doen we thuis ook.” Het normale leven “Ik zou de Plusgroep aanraden aan alle ouders van kinderen met een hulpvraag. Omdat de groepen kleiner zijn, er meer aandacht voor de kinderen is en de medewerkers beter geschoold zijn. En aan de andere kant vind ik het heel belangrijk dat de Plusgroep

in een regulier kinderdagverblijf zit. Daardoor zijn er ook kinderen zonder beperking en is Collin onderdeel van het normale leven. Ik werk zelf in de gehandicaptenzorg; daarom vind ik dat misschien wel extra belangrijk!”

Plusgroepen in Nijkerk en Utrecht Begeleiding voor kinderen met een speciale hulpvraag. Dat biedt Amerpoort in samenwerking met kinderopvangorganisaties Villa Vrolijk in Nijkerk en met Vriendjes in Utrecht. In de locaties van Vriendjes en Villa Vrolijk is een Plusgroep te vinden met dagopvang voor kinderen van 0 tot 5 jaar met bijvoorbeeld een ontwikkelingsachterstand of een verstandelijke beperking en kinderen die speciale medische verzorging nodig hebben.

Het is voor deze kinderen belangrijk dat zij zo vroeg mogelijk de juiste begeleiding krijgen. Daarom zorgt Amerpoort voor diagnostisch onderzoek, om te kunnen bepalen welke ondersteuning zij nodig hebben. De begeleiders op de gespecialiseerde groep komen van Villa Vrolijk of Vriendjes en worden ondersteund door medewerkers van Amerpoort. Er is ook een orthopedagoog aan de groep verbonden. Als dat voor de kinderen nodig is, komen bijvoorbeeld een logopedist, ergotherapeut of fysiotherapeut naar de locatie om kinderen te behandelen. Samen spelen De Plusgroepen zijn ondergebracht in de reguliere kinderopvang. Het leuke daarvan is dat de kinderen uit de Plusgroep ook gewoon samen spelen met de kinderen uit de andere groepen. Door de samenwerking met Amerpoort halen Vriendjes en Villa Vrolijk specialisten in huis die weten hoe ze kinderen met een speciale hulpvraag kunnen ondersteunen. Meer informatie Neem contact op met manager Gea Horsman: [email protected]

Peuters bij Amerpoort Amerpoort is van mening dat jonge kinderen met een ontwikkelingsachterstand, verstandelijke beperking of syndroom begeleid en behandeld moeten kunnen worden in hun eigen woonplaats. De beperking mag voor een kind geen reden zijn om per definitie in het bijzondere circuit terecht te komen. Waar het kan, proberen we de begeleiding en behandeling zo gewoon mogelijk binnen het reguliere circuit in de eigen woonplaats te organiseren. Vanuit deze visie wil Amerpoort in zoveel mogelijk gemeenten in haar werkgebied aansluiten bij reguliere opvang voor kinderen van 0 tot 5 jaar. Amerpoort brengt op die manier haar kennis en expertise op het gebied van het jonge kind naar de reguliere kinderopvang toe. Denk hierbij aan het inzetten van door Amerpoort geschoolde medewerkers, inzetten van gedragsdeskundige ondersteuning en van specifieke disciplines zoals fysiotherapie, ergotherapie of logopedie. Dichtbij de vraag Amerpoort sluit in het kader van dit beleid ook aan bij (het opzetten van) wijkteams en het organiseren van ondersteuning zo dicht mogelijk bij de vraag; één van de uitgangspunten van de Wmo. Met deze manier van werken

komen we ook tegemoet aan de bezuinigingsslag die organisaties moeten maken op het gebied van vervoersbewegingen. Door aan te sluiten bij de reguliere kinderopvangplaatsen en -tijden, kunnen kinderen door ouders zelf naar de opvang worden gebracht.

Voorkop Toon komt nu met de trein naar de Foortse Brug

‘Als het lekker weer is, geniet ik daarvan’

Toon woont op Eemborg, een locatie voor ouderen met een matig verstandelijke beperking in Baarn. Tot medio 2013 werd hij iedere ochtend opgehaald door een busje en naar zijn dagbestedingplek op de Foortse Brug in Amersfoort gebracht. Door de korting van het kabinet op het vervoer, was dat voor Toon geen optie meer. Maar Toon wilde graag bij de Foortse Brug blijven. Zijn begeleider Carolien ontdekte dat Toon – binnen het budget – zelfstandig met de trein zou kunnen reizen.

Toon: ‘Het is eigenlijk heel makkelijk’

“Ik vond het heel spannend, want in het begin wist ik niet of ik op de Foortse Brug kon blijven. Daarom wilde ik wel proberen om met de trein te komen. De eerste keer is er iemand van de begeleiding met mij mee gereisd. Om te laten zien waar ik kon inchecken en waar ik moest uitstappen. Maar nu kan ik het alleen. Het is eigenlijk heel makkelijk.” Toon neemt om even over negen uur de trein op station Baarn. Vanuit de Eemborg is dat een paar minuten fietsen. Zo´n twintig minuten later staat hij op station Vathorst, dat op vijf minuten lopen van de Foortse Brug ligt. Zo heeft hij een snelle verbinding, hoeft niet over te stappen en met z´n dalurenkaart blijft hij binnen het budget dat de overheid voor zijn vervoer beschikbaar stelt. Bij het raam Toon: “In het begin was het spannend om met de trein te gaan. Maar nu weet ik precies hoe het moet. Als ik instap, ga ik altijd aan de linkerkant zitten. Bij het raam. Soms kom ik bekenden tegen, dat is gezellig. Dan maak ik een praatje. En onderweg is veel te zien. Eerst de weilanden van Soest en dan zie je in Amersfoort de hele stad. De tunnel bij het gemeentehuis, de Amsterdamse straatweg, de Koppelpoort… Ik ben geboren in Amersfoort en mijn broers en zussen wonen er ook, dus ik ken daar de weg wel.” “Ik vind het ook fijn dat ik nu veel meer buiten ben als ik naar de Foortse Brug ga. Eerst moet ik fietsen en in Amersfoort nog een stukje lopen. Dan merk je dat het warm is of dat het regent. Als het lekker weer is, geniet ik daar van. Gelukkig hebben we geen strenge winter gehad!” Vertraging Tot nu toe heeft de trein slechts één keer vertraging gehad. Op een stormachtige dag in het najaar van 2013 reed de trein waarmee Toon reist niet verder dan Amersfoort Centraal. Begeleidster Carolien kwam daar achter toen ze al thuis was. Gelukkig had Toon een mobiele telefoon bij zich en kon ze hem bellen. Toon:

Nieuwenoord. Daar hebben ze het ook wel naar hun zin. Maar ik vind de Foortse Brug gezelliger.” Trots Vol trots toont Toon het resultaat van zijn werk van de afgelopen weken. Van oude spijkerbroeken maakte hij twee olijke teckels, hij maakte een schemerlamp en een klok met mozaïek en vandaag borduurde hij aan een kussen. “Soms ben ik ook met hout bezig, dat vind ik ook heel leuk. Alle spullen die wij hier maken worden verkocht. We maken er ook weer andere mensen blij mee”, lacht hij trots.

“Carolien vroeg waar ik was. Ik was op het station in Amersfoort. Ik heb daar gewoon rustig gewacht. Er reden geen treinen meer naar Baarn dus ik was blij dat ze belde. Carolien heeft me toen opgehaald en met haar auto naar huis gebracht.” Voor Toon is een goede oplossing gevonden. Het reizen met de trein betekent niet alleen dat hij gewoon naar de Foortse Brug kan blijven komen, het vergroot bovendien zijn zelfstandigheid. Voor twee van zijn collega’s pakte het anders uit. Zij wonen te ver van de Foortse Brug en zelfstandig reizen was voor hen geen optie. Beide dames hebben inmiddels een nieuwe dagbestedingplek. Toon: “Ik mis ze soms nog wel hoor. We zaten altijd met z’n drieën in de bus. Zij zijn nu op het Binnenhof op

De bezuinigingen op het vervoer Alle zorgorganisaties kregen in 2013 te maken met een korting van 56% op de kosten van het vervoer van cliënten. Amerpoort werd daarmee gedwongen een bezuiniging van 1,4 miljoen euro door te voeren. De bezuiniging treft alle cliënten die niet in staat zijn zelfstandig naar hun dagbesteding te reizen. In aanloop naar de bezuinigingen, organiseerde Amerpoort in december 2012 de werkconferentie ‘Dagbesteding dichtbij’. Daar waren onder andere vertegenwoordigers van de Ondernemingsraad, Centrale Cliëntenraad en het Zorgkantoor Agis/Achmea aanwezig. De deelnemers zochten met elkaar naar oplossingen voor de bezuinigingen op het vervoer. Gesprekken Amerpoort maakte geld vrij om in het eerste halfjaar van 2013 de kosten van de bezuiniging voor haar rekening te nemen. Dat gaf ons de tijd om samen op zoek te gaan naar goede oplossingen. In het eerste halfjaar van 2013 zijn met alle cliënten die hiermee te maken hadden en hun verwanten of bewindvoerders individueel gesprekken

gevoerd. Samen met hen gingen we op zoek naar een passende dagbestedingplek - bij voorkeur binnen de woonplaats - met een beperkte reistijd en reisafstand. Uiteindelijk wisselden in juni 250 cliënten van dagbestedingplek. Vijftig van hen gaan voortaan fietsend, lopend of met het openbaar vervoer naar hun dagbesteding. Ongeveer 25 cliënten betalen een eigen bijdrage aan het vervoer en konden daarmee op hun vertrouwde plek blijven.

‘Eerst het belang van de cliënt’ “Ik ben ongelooflijk fier op alle cliënten, ver­ tegenwoordigers, begeleiders, managers, CCR- en OR-leden die hebben samengewerkt om tot een goede oplossing te komen.” Rick Schepers – voor­ zitter van de Stuurgroep Vervoer en directeur van de divisie Regio, blikt tevreden terug op de manier waarop bij Amerpoort is gewerkt aan het realiseren van de bezuinigingen op het vervoer. “Managers en begeleiders bleken in staat om boven hun eigen belang uit te stijgen en eerst te kijken naar het belang van de cliënt. Binnen de gestelde kaders hebben zij alles in het werk gesteld om een passende plek te vinden voor de cliënten die te ver van hun dagbesteding woonden. En dat in een tijdsbestek van een halfjaar. Dat zegt iets over de flexibiliteit en slagkracht van de mede­ werkers. Veel locaties moesten vergaande aanpassingen doorvoeren omdat de zorgvraag van nieuwe cliënten anders is. Dat heeft zowel van cliënten als van mede­ werkers veel gevraagd.” Pijn in mijn hart Jill Rajak is teamleider bij arbeidscentrum De Wissel. Daar vertrokken 30 van de 67 cliënten en kwamen er 11 nieuwe cliënten bij. Jill: “Ik heb met pijn in mijn hart afscheid genomen van mensen die ik al zo lang heb begeleid. Tegelijkertijd vind ik het ook goed dat ze een nieuwe uitdaging krijgen.”

Voordelen Ron Lam, broer van Astrid, beaamt dat: “Ach, het heeft ook wel z’n voordelen. Astrid hoeft minder lang te reizen en ze gaat weer eens andere dingen doen. Ze werkte op de Kwekerij in Baarn en gaat nu naar de Elleboog in Amersfoort. Daar is ze meer creatief bezig. Wellicht was anders ook een keer de tijd gekomen om van plek te veranderen.”

jaaroverzicht 2013

januari

Rabobank sponsort belevingstuin Onder één Dak

In december 2012 vroeg de Rabobank Amersfoort haar leden en klanten om een stem uit te brengen op 1 van de 4 genomineerde maatschappelijke projecten. Onder één Dak kreeg daarbij maar liefst 50% van de stemmen en daarom het hoogste bedrag. De belevingstuin bij Onder één Dak nadert zijn voltooiing. Astrid van Ekeren en Monique Wijnveld van Rabobank

Zodra het mooi weer wordt, kunnen de kinderen van Onder

Amersfoort en Omstreken overhandigden een cheque van

één Dak terecht in de prachtige nieuwe tuin. Als dank

maar liefst € 2.500 aan Gea Horsman, manager van Onder

hebben zij een paar prachtige kunstwerken gemaakt. Astrid

één Dak. Dat prachtige bedrag is besteed aan de nieuwe

en Monique hebben die meegenomen naar de ledenver­

belevingstuin bij het kinderdagcentrum in Amersfoort.

gadering van de bank.

februari

Christophrus bestaat 60 jaar gemeenschap in Schotland gewerkt en had zich daardoor laten inspireren. In het eerste huis, de vervallen villa die toen nog Heiduin heette, werden eerst jeugdige delinquenten opgevangen. Zij werden veroordeeld voor ‘landloperij, stelen en ongezonde praktijken’ en bij Christophorus te werk gesteld. Met vereende krachten werd de villa opgeknapt, zodat er in de zomer van 1954 30 ‘minder begaafde en gehandicapte’ kinderen konden komen logeren. Dat was het begin van de Camphill gemeenschap Christophorus waar inmiddels bijna 100 kinderen en jongvolwassenen wonen, logeren en dagbesteding hebben. Met de antroposofie als inspiratiebron, zoeken de begeleiders naar wegen om hen te ondersteunen bij problemen in hun ontwikkeling. Christophorus is sinds 2010 onderdeel van Amerpoort. Christophorus bestaat 60 jaar! Op 27 februari 1953 werd de stichting in Bosch en Duin officieel opgericht. Om dat te vieren, werd in alle huizen van Christophorus getrakteerd op taart. Op 2 oktober, de dag dat het eerste huis - het huidige Egelantier - werd aangekocht, volgde nog een verjaardagsfeest voor alle kinderen, hun ouders, de mede­ werkers en omwonenden. Christophorus is opgericht door 5 jonge mensen uit Zeist die een gemeenschap voor ogen hadden waar ze de hulpvraag van ‘in hun ontwikkeling gestoorde kinderen’ wilden beantwoorden. Het vijftal had eerder in de Camphill

maart

Kippenvel door Gooise karavaan Onder politie-escorte reden 63 vracht­ wagens door ’t Gooi met een cliënt en zijn of haar begeleider op de bijrijderstoel. De route ging door Baarn, Eemnes, Laren, Blaricum, Huizen, Bussum en Hilversum. De vrachtwagens vertrokken van locatie Nieuwenoord in Baarn. In Huizen aten de cliënten, hun begeleiders en de truckers gezamenlijk een pannenkoek bij Coronel Karting. Terug op locatie Nieuwenoord was er een gezellig feest met een swingend optreden van de coverband Loos Alarm. De truckers, politie, cliënten, familie en medewerkers van Amerpoort genoten zichtbaar. Ook voor cliënten die niet meerijden is de Truckersrun een dag om naar uit te kijken. Zij kwamen met hun begeleiders naar het Cultureel Centrum om te genieten van de muziek en de uitgelaten sfeer. Madeleine van Slooten, manager Sociaal Cultureel Amerpoort en Kiwanis Club Laren organiseerden een

Werk bij Amerpoort, kijkt vol trots terug op een geslaagde

bijzonder evenement; de Truckersrun, ofwel de Gooise

dag. “Ik heb al heel wat keren de Truckersrun meegemaakt,

Karavaan. Meer dan 60 mensen met een verstandelijke

maar zelfs na al die jaren krijg ik kippenvel als ik al die

beperking reden mee met één van de trucks. Het evenement

vrachtwagens aan het eind van de middag onder luid

is al ruim 20 jaar traditie voor de cliënten van Amerpoort.

getoeter weer het terrein op zie rijden”.

april

mei

Wenskaars voor Koningin Beatrix bij Paul de Leeuw

‘La Grande Dame’ neemt afscheid van BinG!

Een groep van drie

“Voor jullie staat een

cliënten

dag­

gezegend mens.” Met die

De

woorden nam Truuske de

Punt was te gast in

Vlaam, directeur van de

het programma Langs

divisie BinG!, afscheid

de Leeuw van Paul

van Amerpoort. “Ik heb

de Leeuw. Zij boden

samen met jullie een

in

programma

prachtige divisie kunnen

Koningin Beatrix een

opbouwen. En ik ben

Wenskaars aan.

trots dat ik daaraan de

van

bestedinglocatie

dit

afgelopen jaren leiding heb mogen geven.” Truuske Petra, Henk en Hugo, werkzaam bij Kaarsenmakerij

ging met pensioen.

De Punt hadden er zin in. Zij reikten in het programma symbolisch een Wenskaars uit aan

Het afscheid werd gevierd tijdens de jaarlijkse BinG!-

Koningin Beatrix. De Wenskaars is een nieuw

dag. Een evenement voor alle medewerkers van

product van De Punt. Het is een cilinder met een

BinG!, waarin kennisdelen de hoofdrol speelt. De

houten pit waar je na aankoop een persoonlijke

BinG!-dag werd afgesloten met een optreden van alle

wens op kunt schrijven. Ontwerpers van het label

managers van de divisie. Zij brachten in een vrolijke

‘Mooi door Mij’ leverden De Punt een basis aan en

Nederlandse ‘mash up’ een ode aan hun scheidend

medewerkers hebben het omgezet in een product

directeur. Het afscheid werd besloten met een recep-

dat geschikt is om te vervaardigen door de

tie waar Amerpoort-bestuurder Paul Willems officieel

cliënten van Amerpoort. ‘Mooi door Mij’ is een

afscheid nam van Truuske. In zijn afscheidsspeech

nieuw label. In 2010 sloegen 7 zorgorganisaties

noemde hij Truuske ‘La Grande Dame’ van Amerpoort

in Noord-Holland de handen ineen om samen

en overhandigde haar het gelijknamige schilderij van

mooie producten te bedenken die mensen met

Piet Schopping. Tijdens het afscheid van Truuske is

een verstandelijke beperking kunnen maken.

ook de nieuwe website van BinG! gelanceerd. De

Inmiddels zijn landelijk 15 zorgorganisaties aan-

nieuwe site richt zich op de cliënten en begeleiders

gesloten bij het label.

van BinG! Kijk op: www.begeleideningroei.nl

juni

Ouders bezoeken bouwplaats Vosseveld De ouders van de toekomstige

bewoners op 1 december hun intrek nemen in de nieuwe

bewoners

nieuwe

locatie. Op het groene, parkachtige terrein Vosseveld in

Vosseveld

Soest zijn 4 woningen gebouwd voor kinderen en jong­

hebben het bouwterrein van

volwassenen met een ernstig meervoudige beperking. Elke

de nieuwe Amerpoort-locatie

woning biedt plaats aan 7 permanente bewoners en er is

bezocht.

per woning een logeerplaats beschikbaar die door meer-

van

Amerpoort-locatie

de

dere cliënten kan worden gebruikt. In 2 van de 4 huizen De bouw vorderde gestaag en daarom wilde Amerpoort hen

wordt zorg op antroposofische grondslag geboden.

in de gelegenheid stellen alvast een kijkje te nemen in de woningen. Ouders reageerden enthousiast op de vorderingen in de bouw. Het is de bedoeling dat de eerste nieuwe

juli

Kinderopvang Irene verhuist Kinderopvang Irene nam haar intrek in Rozenrood, de nieuw­bouw van kinderopvang Ludens aan de Biltstraat in Utrecht. Irene kreeg op de nieuwe locatie bovendien een nieuwe therapeutische peutergroep. Kinderopvang Irene biedt dagopvang voor kinderen tussen 0 en 5 jaar met een ontwikkelings­ achterstand, beperking en/of gedragsproblemen. De nieuwe therapeutische groep is een gezamenlijk initiatief van Amerpoort en revalidatiecentrum De Hoogstraat Revalidatie. In deze nieuwe groep is plaats voor 7 kinderen die een combinatie van revalidatie en specialistische kinderopvang nodig hebben. De opvang in deze groep wordt verzorgd door medewerkers van Amerpoort. De Hoogstraat Revalidatie neemt de revalidatie van de kinderen voor zijn rekening. Kinderopvang Irene heeft ook een vestiging in Utrecht Terwijde. Die blijft daar gevestigd.

augustus

Nieuwe dag­ besteding in Sint Jozefschool Vinkeveen

september

Amerpoort Kunstagenda 2014: ‘MooiZooi!’ Voor de 15e keer bracht Amerpoort een kunstagenda uit. De titel

Amerpoort opende een nieuwe dagbestedingslocatie

is

dit

jaar

‘MooiZooi!

in Vinkeveen. De dagbesteding is gevestigd in de

Jopie Huisman inspireert

Sint Jozefschool en biedt begeleiding aan jongeren

kunstenaars met een

met een beperking.

beperking.’

De nieuwe locatie biedt een vorm van dagbesteding

De

kunstenaars

van

Amerpoort

die rekening houdt met mogelijke veranderingen

hebben zich laten inspireren door schilder Jopie

als gevolg van de Wet maatschappelijke onder­

Huisman. Zijn zoon Pepy Huisman ontving het

steuning (Wmo). De samenwerking met de school

eerste exemplaar uit handen van Paul Willems,

biedt de jongeren mogelijkheden om mee te doen

bestuurder van Amerpoort. Hergebruik, duurzaam-

in de maatschappij en om voor elkaar en de omge-

heid,

ving iets te betekenen. De begeleiding richt zich op

fantasie, verhalen en natuur zijn kernwoorden voor

de jongeren met een verstandelijke beperking die

het werk van de Friese Schilder Jopie Huisman

op de Prins Bernhardlaan wonen. Maar in de

(1922-2000). Deze begrippen hebben veel raak-

toekomst biedt deze locatie de mogelijkheid om

vlakken met de kunstenaars van Amerpoort werk-

ook andere doelgroepen te begeleiden. Door de

zaam bij dagbesteding Jans Pakhuys. Zij zijn net als

kabinetsbezuinigingen op het vervoer, was er bij

Jopie Huisman authentiek en vertellen met hun

woonlocatie Prins Bernhardlaan in Vinkeveen

kunst een uniek verhaal vanuit hun fantasierijke

behoefte aan een dagbesteding dichtbij huis. De

eigenheid. Het resultaat van dit bijzondere kunst-

Sint Jozefschool bood Amerpoort een ruimte aan in

project vormt de basis voor de vijftiende Amerpoort

de school. De jongeren helpen met allerlei klussen,

kunstagenda én is te bewonderen in een kleurrijke

zoals kopiëren, voorlezen en koffie rondbrengen.

(verkoop)tentoonstelling in het Jopie Huisman

mededogen,

Museum in Workum.

autodidact,

authenticiteit,

oktober

Mediatheek Klikik voor cliënten

De Klikik-redactiegroep startte in 2013 met de ontwikkeling van een gebruikersvriendelijk, op maat gemaakt toegangsscherm en een digitale mediatheek voor cliënten. Het prototype is bedacht door cliënten, vrijwilligers en medewerkers (van de computerschool) van Amerpoort. De mediatheek wordt gebouwd door DoelgroepTV/Image33.

blijft dus voor en door cliënten. De Klikik-redactiegroep

De verwachting is dat in 2014 de eerste cliënten van

vestigde zich 1 november samen met dagbesteding LeOn

Amerpoort met hun eigen Klikik- toegangsscherm op

(Leren en ontwikkelen) en Amerpoort TV in een nieuw op

internet kunnen. Een redactiegroep van cliënten vult de

te richten Multi Media Station boven station Hilversum CS.

digitale mediatheek van Klikik. Ook gaan zij andere cliënten

Klikik wordt mogelijk gemaakt door de Stichting Vrienden

helpen met op maat gemaakte toegangsschermen en het

van Amerpoort die via fondsenwerving het benodigde

gebruik van de mediatheek (inclusief helpdesk). Klikik is en

investeringsbedrag doneren.

november

Themadag Centrale Cliëntenraad over Wmo druk bezocht De jaarlijkse themadag van de Centrale Cliëntenraad (CCR)

aan de keukentafel zit. Bent u daarop voor­

is druk bezocht. Dit jaar was het thema

bereid?” Kansplus is er niet

‘Veranderingen in de AWBZ en Wmo’.

gerust op. “Wij willen

Het onderwerp blijkt een

dat de kwaliteit van

schot in de roos. Het

leven

van

de

Cultureel Centrum zat

cliënt

vol met meer dan 200

borgd blijft en

cliëntvertegenwoor-

dat

digers.

medezeg-

genschap wordt

Jo Terlouw, directeur

aldus

van Kansplus, gaf een

goed

geregeld”,

Terlouw.

Hij

eindigde zijn verhaal met

lezing over de ontwikkelingen in de zorg, de veranderingen in de AWBZ en de

gewaar-

een dringende oproep. “Kom op voor uw kind of broer of zus. Trek de wet­

komst van de Wmo. “Van de 28 miljard die per

houder of ambtenaar van uw gemeente aan de jas.

jaar wordt uitgegeven aan de AWBZ, gaat nu 7

Bundel uw krachten, sluit u aan bij een verwanten-

miljard naar de gehandicaptenzorg. De komende

raad. Vorm een netwerk en laat van u horen!”

jaren krijgen we te maken met drie decentralisaties

Amerpoort-bestuurder Paul Willems vertelde daarna

met bezuinigingen: de AWBZ en Wmo, Werk en

wat de veranderingen in de zorg voor gevolgen

Inkomen en de Jeugdzorg. De verantwoorde-

hebben voor Amerpoort. “Met de begroting van

lijkheid verschuift van het rijk naar de

2014 hebben we al te maken met andere kaders

gemeente.” Terlouw legde vervolgens uit

dan in voorgaande jaren. De rek er uit. Het is

wat de Wmo kan betekenen als de wet

duidelijk dat we naar een nieuwe werkelijkheid

begin 2014 door de Tweede Kamer komt. “Het gaat straks gebeuren dat de gemeenteambtenaar bij u

gaan en de komende jaren andere fundamentele keuzes moeten maken.”

december

Amerpoort en Amfors breiden samenwerking uit Paul Willems, bestuurder van Amerpoort, en Linde Maas, directeur van leerwerkbedrijf Amfors, hebben hun hand­ tekening gezet onder een samenwerkingsovereenkomst. De ondertekening was het startsein voor het verder uitbouwen van de samenwerking. Amerpoort ondersteunt Amfors al enige tijd bij het vormgeven van dagbesteding in de regio Eemland. Amfors begeleidt mensen met een indicatie voor de Wet sociale werkvoorziening naar duurzaam werk en ondersteunt mensen met een uitkering om te leren werken. Sinds 2 jaar richt Amfors zich ook op dagbesteding voor mensen met een AWBZ-indicatie; een andere tak van sport die zich richt op mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Om te zorgen voor een goede inbedding van de dagbesteding, is Remke Schaap - manager bij Amerpoort - voor een deel gedetacheerd bij Amfors. Alfons Klarenbeek, programmamanager Transities, was namens Amerpoort bij de onder­ tekening aanwezig. “Met deze samenwerking verbinden we de sociale participatie waar Amerpoort goed in is, met de economische participatie waar Amfors voor staat. Zo komen twee werelden bij elkaar; we kunnen elkaar daarin versterken. En dat komt onze cliënten ten goede.”

amerpoort 2013 in cijfers Algemeen Aantal cliënten: 2380 Waarvan ambulant: 783 Aantal medewerkers: 2137 Waarvan 407 oproepmedewerkkers en 52 leerlingen Aantal FTE: 1589 Aantal vrijwilligers: 736 Woonlocaties: 339 Dagbestedinggroepen: 158 Logeerhuizen: 4 Inloopvoorzieningen: 9 Kinderdagcentra: 2 Vestigingen Achterveld, Almere, Amersfoort, Baarn, Bosch en Duin, Breukelen, Bussum, Hilversum, Huizen, Maarssen, Nieuwegein, Vleuten/De Meern, Soest, Utrecht, Vinkeveen, Woerden en Zeist. Sociaal Personeelsverloop: 150 fte Ziekteverzuim: 4,91% Stagebezetting: 80%

Leeftijdsopbouw (exclusief oproepkrachten) Leeftijdscategorie

Mannen

Vrouwen

Totaal

< 20 jaar

2

24

26

20 t/m 24 jaar

42

261

303

25 t/m 29 jaar

65

364

429

30 t/m 34 jaar

59

250

309

35 t/m 39 jaar

50

186

236

40 t/m 44 jaar

60

189

249

45 t/m 49 jaar

61

239

300

> 50 jaar

167

525

692

Totaal

506

2.038

2.544

Financieel Kosten en opbrengsten  Bedrijfsopbrengsten Wettelijk budget: Overige bedrijfsopbrengsten Totale opbrengsten: Kosten Personeelskosten Afschrijvingen Overige kosten Totale kosten Bedrijfsresultaat Financiële baten & lasten Resultaat

x € 1000

121.594 6.141 127.735 83.922 6.766 30.036 120.724 7.011 -1.439 5.572

Colofon Jaarbeeld 2013 Teksten: Anne Baas, Simone Lensink, Lisette Stekelenburg Eindredactie: Simone Lensink, Marieke van Dommele Grafisch ontwerp: Mark van Herpen Fotografie: Ineke Oostveen, Amerpoort Adres: Amerpoort Postbus 1020 3740 BA Baarn Telefoon: 035 647 55 55 www.amerpoort.nl

Amerpoort: voor mensen met een verstandelijke beperking Amerpoort ondersteunt 2300 mensen met een verstandelijke beperking in de provincies Utrecht, Flevoland en in ’t Gooi; van jong tot oud en van licht tot ernstig en meervoudig beperkt. Zo’n 2600 medewerkers en 700 vrijwilligers begeleiden hen bij wonen, werken, dagbesteding, logeren en vrije tijd. Daarbij staat voorop dat de cliënten zoveel mogelijk hun eigen leven vormgeven en mee kunnen doen in de samenleving. Amerpoort betrekt daarbij actief het sociale netwerk van de cliënt.