Ik ben enorm nieuwsgierig. Prins Bernard van Oranje jr. heeft succes als ondernemer: Twentevisie Jaargang 18 Nummer 3 maart 2006

M a r k t l e i d e r

i n

o n d e r n e m e n d

T w e n t e .

| Twentevisie | Jaargang 18 | Nummer 3 | maart 2006 |

Prins Bernard van Oranje jr. heeft succes als ondernemer:

“Ik ben enorm nieuwsgierig”

| Twentevisie | Jaargang 18 | Nummer 3 | maart 2006 |

colofon

| inhoud

commentaar | jan medendorp

Vrije mening 4

Prins Bernard jr is een echte ondernemer

7

Alternatieve vakbond AVV wil gehoord worden

9

Mulholland verlicht de kunst

11

Column Financieel Accent

12

Beurs over Grolsch, Ten Cate en Wegener

15

LEC omsingelt MediaMarkt

16

Ivo de Langes IQ maakt geld met kunst

19

Duitse autobeurs trekt veel Nederlanders

21

Column Personeelsmarketing

22

Beeldverslag Memphis

25

Column Online Strategie

26

Joop van Keulen: toch maar geen wethouder

29

Kans voor een Kind timmert aan de weg

30

Club van 83 is 15 jaar jong

35

Nieuws en Feiten

37

Payback helpt gedupeerden aandelenleaseconstructies

39

Column Vastgoed

41

Onroerend Goed Transacties

42

Heuvers gouden bandenhandel

44

IKTelgids

4 Prins Bernard jr, koninklijke IT

Een Oranje-telg die ook in het bedrijfsleven succesvol is. Het gaat over Prins Bernard jr., die met zijn IT-bedrijf Levi9 nogal aan de weg timmert. En daarvoor wil hij ook praten met andere ondernemers, zoals onlangs tijdens een besloten bijeenkomst in Zwolle. Besloten of niet, Twentevisie was erbij en doet in deze uitgave verslag.

16 Ivo de Lange, kunstig

Na veel omzwervingen kwam Ivo de Lange in de kunst terecht. Niet als kunstenaar, maar als een soort moderne mecenas koopt hij kunstwerken die hij vervolgens verhuurt. Dat doet hij met veel IQ, zoals zijn bedrijf heet, want het ingelegde geld van particulieren en bedrijven rendeert goed en hij betaalt zelf geen rente. Menige bank is jaloers op hem. Hij heeft geen verstand van kunst, zegt hij, maar hij is wel slim.

26 Joop van Keulen, eigenzinnig

Zijn bedrijf draait als een trein, vooral supermarkten laten hun pand inrichten door Joop van Keulen, die zijn banksaldo beslist niet hoeft aan te vullen met nevenactiviteiten. Toch leek het erop alsof hij zijn intrede wilde doen in de plaatselijke politiek, als wethouder. Maar uiteindelijk koos hij eieren voor zijn geld, geen enkele partij spreekt hem genoeg aan. Dan maar liever volledig in het interieur, hoewel… als er wat loos is, is Joop er als de kippen bij.

Colofon Twentevisie is een onafhankelijk economisch magazine dat maandelijks (m.u.v. juli/augustus) verschijnt voor ondernemers in Twente. In dit blad zijn onder meer verhalen opgenomen van inter views die hebben plaatsgehad in het economische programma ‘Memphis’ dat elke eerste zaterdag van de maand wordt uitgezonden via Radio Oost. De opnames vinden op dinsdag daaraan voorafgaand plaats in de TOS-ruimte van het Arke Stadion in Enschede. Daarnaast fungeer t Twentevisie als officieel mededelingenorgaan voor deelnemers van de Industriële Kring Twente Uitgever MediaSales Nederland bv., Anninksweg 50, Hengelo, Postbus 702, 7550 AS Hengelo, Telefoon 074 - 245 52 52, Fax 074 - 250 35 13, E-mail: [email protected], Website: www.twentevisie.nl Directie André Odding Bladmanager Anno Oude Engberink Redactie Jan Medendorp (hoofdredacteur), Martin Steenbeeke, Eric Brinkhorst (fotografie), Jaap Baart (fotografie columns) Redactie IKT Niko Wind, Saskia Rikhof-Slot, Jaap Baar t (fotografie) Secretariaat IKT Hengelosestraat 585, Postbus 5501, 7500 GM Enschede, Telefoon 053-48 49 980, Fax 053 - 48 49 985 E-mail: [email protected], Website: www.ikt.nl Advertentie-exploitatie MediaSales Nederland bv., Karin Welberg, Aleid Kluivers, Telefoon 074 - 245 52 52, Fax 074 - 250 35 13, E-mail: [email protected] Acquisitie IKTelgids Lidy Busscher Privé-abonnementen Kosten: € 35 per jaar (10 nummers). Opgave: alleen per fax 074 - 250 35 13 of E-mail: [email protected] Basis lay-out & vormgeving TerZake. reclameadvies, Hengelo Druk Roelofs, Enschede Coverfoto Eric Brinkhorst Oplage De oplage bedraagt ongeveer 6.500 exemplaren en wordt verspreid onder IKT-deelnemers, bedrijven met meer dan 5 werknemers, en zogenoemde ‘decision makers’. Artikelen uit deze uitgave mogen niet zonder toestemming van de uitgever worden overgenomen. Aan de inhoud van dit blad kunnen geen rechten worden ontleend. © MediaSales Nederland bv

2

Twentevisie 03/2006

In deze uitgave van Twentevisie is een interview opgenomen met Joop van Keulen, een bekende en succesvolle ondernemer in Nijverdal, die nooit 50 Bestuurders ontmoeten ondernemers met meel in zijn mond praat. De plaatselijke politiek kan hem wel schieten (het college van 52 Bolletje profiteert van burgemeester en wethouders wordt door hem inkoopcombinatie structureel als kneuzenkermis aangeduid), Loek de Vries van Ten Cate werd wit om zijn neus toen www.eqib.nl 54 Ankerslot: innovatief voor hij begreep dat Van Keulen openlijk vraagtekens een selecte markt plaatst bij zijn nieuwbouw in Nijverdal. Ondernemers als Van Keulen zijn het zout in de 56 SWB: ‘Waar handen hoofdzaak zijn’ pap. En gelukkig (hopelijk) kosten hun ontwapende eerlijkheid en soms grove aantijgingen hun 59 Scope en IKT-nieuws niet al te veel klanten. Joa, joa betekent in het Twents nee, heb ik in 60 Twente Agenda de afgelopen jaren geleerd. Dat is vermoeiend. Altijd maar tussen de regels door lezen. Net zo goed als het heel vermoeiend is dat een hele troep ondernemers elkaar wekelijks (op tribunes, tijdens recepties of andere feestjes) heel aardig, op het slijmerige af, bejegent, terwijl ik weet dat het gros elkaar kan wel schieten, maar ja, ze moeten wel: voor de handel! Dit blad is ontstaan uit een samenwerkingsverband tussen een uitgever en de Industriële Kring Twente. Waarbij de discussie soms hoog oploopt over de inhoud van het blad. De redactie is geheel vrij. Een unicum. Als we leuke verhalen horen, zullen we die zeker plaatsen (zoals in dit nummer over Bernhard van Oranje), maar we proberen De discussiebijeenkomst tussen de bestuurook de luis in de ondernemerspels te zijn. ders van de lokale overheden en die van de Hoewel uitgeverij Wegener zelden het achterste regionale ondernemersorganisaties leverde van de tong laat zien, is wel duidelijk dat in de geen vuurwerk op. Men was het (bijna) op komende tijd door de huis-aan-huis-sector een alle fronten roerend met elkaar eens. Voor de vervanger van Business 2000 zal worden gepre200 toehoorders was het in ‘De Jaargetijden’ senteerd. En na het mislukken van de overname vooral een gezellige netwerkbijeenkomst. van dit blad door Tubantia (de directies van de zich wachten. huis-aan-huis-kranten en Tubantia bevechten elkaar op leven en dood) bestaat daar het plan NIEUW IN OOST-NEDERLAND! de Ondernemer vanaf mei in magazineformaat te maken. Niet omdat het bedrijf de economie zo na COMMERCIEEL aan het hart ligt, maar vooral omdat (zoals direcKLANTGERICHTHEID teur Gerard Driehuis ooit zei) de bedrijvensector LEIDINGGEVEN een mooie advertentiefuik is. COMMUNICATIE Bij Wegener houden ze er niet zo van als anderen met hard werken ook een beetZie de bijsluiter in deze uitgave voor onze je succes hebben en als ze het dan open trainingen en kijk op www.XL10.nl niet kunnen kopen, dan maken ze het liever kapot, zoals eerder het Twentevisie Event. Tubantia als het jaloerse jongentje dat ’s nachts de JOBO5012 AD 50x40mm 1 06-01-2006 12:27:00nieuwe fiets van de buurjongen bekrast. Twentevisie blijft de Joop van Keulen onder de bladen, waar de Tubantia op de recepties de grootste slijmerd is die iedereen te vriend wil houden. Het is maar waar je met je advertentie bij wilt horen.

WERVING & SELECTIE VAN OFFICE PROFESSIONALS

50 Discussie levert amper vuurwerk op

Twentevisie 03/2006

3

200 DGA’s hangen in Zwolle aan de lippen van Bernhard van Oranje jr.

lezing | van Oranje

Een ondernemende prins

met IT in Oost-Europa Wij hebben het gedaan uit respect voor mijn ouders, grootouders en tante.” De kans dat hij de troon bestijgt, is niet erg groot, erkent hij. “Ik ben altijd lid geweest van het Koninklijk Huis en waarom zou ik dat veranderen.”

Ritzen Koeriers Tijdens zijn studententijd richtte hij met twee medestudenten (Menno de Jong en Paul Mol) het bedrijf Ritzen Koeriers op (genoemd naar de toenmalige minister van Onderwijs die de OV-

‘Wie had in 1994 durven voorspellen dat er in 2006 meer dan twee miljoen huishoudens via breedband zouden zijn aangesloten?’

Bernhard van Oranje jr. – op de foto in gesprek met Jan Medendorp - vindt zichzelf meer ondernemer dan manager. “Ik vind het altijd leuk ontwikkelingen te signaleren, kansen grijpen. Ik heb een enorme nieuwsgierigheid.”

De ministeriële verantwoordelijkheid gaat niet zover dat Bernhard van Oranje jr. tekst en uitleg over zijn bedrijven moet geven aan het kabinet of de minister-president. “Die verantwoordelijkheid behelst meer politieke uitspraken.” En die was hij niet van plan te doen. Of het moeten zijn kanttekeningen zijn bij de ontwikkeling van Amsterdam in vergelijking met andere Europese hoofdsteden of de

4

vraagtekens die hij plaatst bij de slogan ‘Nederland Kennisland’. Van Oranje kan het weten, hij werkt al een decennium in de IT-sector waar goede mensen nauwelijks te vinden zijn. Bernhard van Oranje was onlangs te gast bij een besloten bijeenkomst van businessnetwerk De Koperen Hoogte in Zwolle waar hij circa tweehonderd directeur/eigenaren van grote bedrijven toesprak.

Bernhard Lucas Emmanuel van OranjeNassau, van Vollenhove (36) is de tweede zoon van prinses Margriet en prof. mr. Pieter van Vollenhoven. Hij studeerde economie in Washington en Groningen. Hij trouwde op 6 juli met Annette Sekrève. Saillant detail: hij vroeg (en kreeg) parlementaire toestemming. Een bewuste keuze, aldus Van Oranje. “Het uitgangspunt van de grondwet is dat leden van het Koninklijk Huis toestemming vragen. Twentevisie 03/2006

studentenkaart heeft ingevoerd). Gratis reizende studenten vervoerden pakjes per openbaar vervoer. “Ik heb er indertijd met Ritzen over gesproken en die vond het wel een leuk idee.” Na zijn studie (in 1996) richtte Van Oranje (met dezelfde vrienden) internetadviesbureau Clockwork op. Dat hij (en dat sprak de zaal wel aan...) twee keer wist te verkopen. De eerste keer (in 1999) aan Achmea, via een management buy-out werd het bedrijf terug gekocht (“voor minder dan de verkoopprijs, ja, daar kunt u wel van uitgaan”) en nog niet zo lang geleden werd Clockwork aan Ordina verkocht (topman Ronald Kasteel is op 28 maart te gast in het ondernemerscafé Memphis van RTV Oost). De sfeer in het bedrijf zou inmiddels beduidend slechter zijn dan vroeger, maar Van Oranje wil alleen bevestigen dat hij weet dat het bedrijf (nog steeds) loopt als lier. Na de verkoop verlieten Van Oranje, Mol en De Jong het bedrijf. “Wij zijn meer ondernemers dan managers.” Aan het oorspronkelijke doel was voldaan: Clockwork was in betrekkelijk korte tijd het grootste internetbedrijf op het snijvlak van consultancy, technologie en vormgeving.

Levi9 Van Oranje (wel in pak, zonder stropdas, onderkoelde manier van praten) liet zich kennen als een man met humor en vooral met ondernemingsgeest. Vooraf had Van Oranje telefonisch en per e-mail laten weten geen vraag te schuwen die avond maar niet expliciet als prins Twentevisie 03/2006

neergezet te willen worden, “liever als ondernemer.” Hij studeerde dus economie, maar belandde in de IT. “Menno en ik liepen in 1994 stage bij de KLM. We mailden met elkaar over een project waaraan we werkten. Ik was erg enthousiast over het gemak van communiceren op die manier. Ik was er daarom vanaf het begin van overtuigd dat internet een enorme ontwikkeling zou doormaken. Wie had in 1994 durven voorspellen dat er in 2006 meer dan twee miljoen huishoudens via breedband zouden zijn aangesloten.” Hijzelf dus. Dat hij met shop.nl het eerste Nederlandse warenhuis op internet creëerde en de oprichting van VondelCapital (het stenen van jonge internetbedrijven) bewijzen zijn geloof in het worldwideweb. En nu heeft Van Oranje Levi9 Global Sourcing opgezet, vernoemd naar de komeet Shoemaker-Levy9 die halverwege de jaren negentig op de planeet Jupiter insloeg en zo’n enorme knal veroorzaakte dat het zelfs op Aarde te zien was. “Wij willen nergens tegenaan botsen, maar wel een grote impact hebben met Levi9.”

Komeet “Levi9 is een eigenlijk een voortzetting van een bedrijf dat we een paar jaar geleden hebben opgezet om voor Clockwork opdrachten uit te voeren.” Gedurende de internethype kon Clockwork nauwelijks goed personeel krijgen. “Clockwork was een no-nonsense bedrijf waar de mensen op de fiets naar het werk kwamen en niet met een leasebak. We zijn toen over de grens gaan kijken en we kwamen met twee Serviërs in contact.” Die jongens naar Nederland halen, bleek lastig en daarom werd voor de omgekeerde route gekozen. “En dat bleek prima te gaan.”

‘Het is soms vervelend dat sommige mensen denken dat ik mijn succes dank aan mijn achtergrond. Ik heb nu vijftien jaar ondernemerservaring, dat telt meer dan mijn naam’ Levi9 richt zich op bedrijven die (een deel van) hun werk willen outsourcen om flexibeler te zijn. “Veel werk kan elders goedkoper en beter

worden gedaan. Meestal wordt dan naar India gekeken. Wij zijn een van de eerste bedrijven die naar Oost-Europa uitwijken. De voordelen zijn dat er geen tijdsverschil is, dat de cultuur vergelijkbaar is en dat de vliegtijd hooguit een paar uur bedraagt.” En de productiekosten zijn 25 tot 75% lager. Om over de arbeidsethos maar niet te praten. Inmiddels heeft Levi9 meer dan honderd programmeurs aan het werk in Oost-Europa, maar dat kunnen er binnen een paar jaar wellicht pakweg duizend zijn, voorspelt Van Oranje. “Ik ben bij het bedrijf vooral belast met het opzetten van nieuwe locaties. Wij denken dat we enorm kunnen groeien omdat wij ook onze diensten

‘Veel werk kan elders goedkoper en beter worden gedaan, meestal wordt naar India gekeken. Wij zijn een van de eerste bedrijven die naar Oost-Europa zijn uitgeweken’ in Engeland, België, Frankrijk en Duitsland aanbieden. Vergis je niet, er zitten veel goed opgeleide mensen onder wie veel vrouwen in Servië, Roemenië en Hongarije. In West-Europa is de IT vooral een mannenwereld.”

Oranje Ondernemersbloed heeft Van Oranje niet meegekregen. “Wel hebben mijn ouders me altijd vrij gelaten in wat ik wilde doen.” In zijn ogen is Nederland niet zo op ondernemers gericht. “Van de jongens tijdens mijn studie zijn er ook maar een paar ondernemer geworden.” Het heeft voordelen om als ondernemer een Van Oranje te zijn. En nadelen. “We werken vooral veel in het buitenland, daar zegt mijn naam niet zoveel. Het is soms vervelend dat sommige mensen denken dat ik mijn succes dank aan mijn achtergrond. Ik heb nu vijftien jaar ondernemerservaring, dat telt meer dan mijn naam. Contacten komen gemakkelijker tot stand dankzij mijn naam, maar de echte deals baseer je op concrete verwachtingen.” Ondernemen is zijn ding. “Ik vind het altijd leuk ontwikkelingen te signaleren, kansen grijpen. Ik heb een enorme nieuwsgierigheid. Ik verwacht dat de IT-industrie de komende decennia nog wel booming blijft.” ■

5

Alternatief Voor Vakbond voor kleine ondernemers en freelancers

interview | jonge vakbond

‘Zelfstandigen zijn de lul’ (door Jan Medendorp) De huidige maatschappij is opgebouwd op waarden die veertig, vijftig jaar golden; een maatschappij in een klassieke rolverdeling van werkgevers en werknemers. Tijdens de grote demonstratie op het Museumplein in Amsterdam (oktober 2004) tegen het kabinetsbeleid raakten een paar jongeren geïrriteerd over de traditionele slachtofferrol die de werknemers standaard wordt aangemeten. Maar ze waren ook boos dat een steeds groter wordende groep mensen niet op het Museumplein vertegenwoordigd werd: jongeren, kleine ondernemers, freelancers. Die groep die wel moet meebetalen aan allerlei riante regelingen voor getrouwde mensen in loondienst met een koophuis (“afschaffen die hypotheekaftrek”) en kinderen, maar zelf nauwelijks rechten heeft en geen stem kan laten horen. Een nieuwe vakbond was geboren.

“Het huidige systeem is helemaal niet zo solidair,” vindt Mei Lo Vos (35) die als aanspreekpunt fungeert van de nieuwe vakbond Alternatief Voor Vakbond (AVV). En dat is niet toevallig, ze heeft een goede babbel, ziet er goed uit en ze is vrouw (net als de huidige FNV-voorzitter Jongerius). Ook de naam is niet toevallig, AVV is ook de afkorting van de door veel ondernemers en ook door de nieuwe vakbond verfoeide Algemeen Verbindend Verklaring (door de minister) die er voor zorgt dat een CAO-akkoord voor een hele sector geldt. “Freelancers kunnen geen hypotheek krijgen. Hypotheekaftrek is verworden tot een pervers subsidie-instrument voor mensen met een hoog inkomen. Afschaffen en daardoor zullen ook de hoge huizenprijzen dalen tot normale marktwaarde.” De grote groep freelancers is ook bij de invoering van het nieuwe zorgstelsel vergeten. “Die zelfstandigen zijn weer de lul. En dat heeft te maken met het feit dat zelfstandigen zich slecht organiseren. Niet alleen de regelingen voor ziektekosten, ook kinderopvang, belastingvrij sparen, levensloop gaan aan hun neus voorbij.” Maar ze moeten wel overal aan meebetalen. “Mensen onder 55 jaar moeten zonder dat ze hebben kunnen meepraten 23 miljard ophoesten voor de pensioenen van de ouderen.”

met een kleine portemonnee. Maar het is natuurlijk wel zo dat wij voor bijvoorbeeld de traditionele fabrieksarbeider in loondienst weinig bieden. Voor die groepen bestaat de huidige vakbond. Maar vergeet niet dat 75% van die mensen geen lid is van een bond, zij hebben dus geen stem.” De AVV wil daarom graag een zetel in de SER. “Om gehoord te worden.” Tot nu toe heeft de nieuwe bond circa 2000 leden. “Dat is puur op de slippen van de media, want wij hebben nog geen enkele marketing gedaan.” De ideeën die via de media bekend werden, verleidden enkele bedrijven om de AVV te bellen om een CAO af te sluiten. Of om de bestaande bonden buitenspel te zetten. In dat kader staat de nepbond bij Ikea nog helder voor de geest. “Wij hebben één keiharde voorwaarde: alle werknemers moeten stemmen over de CAO.”

GroenLinks Mei Li Vos is geboren in Eindhoven, opgegroeid in Arnhem en heeft in Amsterdam politicologie gestudeerd. Ze werkte bij het ministerie van Algemene Zaken als communicatiemedewerkster en daarvoor zat ze in de ‘denktank’ van de vroegere staatssecretaris Rik van der Ploeg. “Daarvoor heb ik toen op de Universiteit van Amsterdam gewerkt als docent.” Er bestaat natuurlijk (gelet op de doelgroepen) de kans dat de AVV een soort veredelde vakbond voor scholieren en studenten wordt. “Dat valt wel mee, denk ik, als ik nu al zie hoe bijvoorbeeld GroenLinks gewoon drie van onze basisplannen heeft overgetypt.” Maar de nieuwe generatie die niet automatisch met de vakbond opgroeit, zit

op de universiteit en hogeschool. “Dat klopt. Ik wil dit jaar heel veel hogescholen bezoeken. Er worden daar vaak debatten georganiseerd waaraan ik wil meedoen. En daarnaast gaan we alle bijeenkomsten van jonge ambtenaren af.” En de freelancers, de kleine ondernemers die niet gehoord worden? “O, die vinden ons wel via internet.” Voor het geld hoeft niemand het te laten. “Iedereen betaalt een tientje per jaar. Daar moeten we mee uit kunnen komen, wij hebben dus niet eenzelfde organisatiemodel als de vakbonden met hun grote kantoren, lease-auto’s en medewerkers.”

Hogeschool Voor de hogescholen heeft Vos een extra zwak. “Daar zitten mensen die én slim zijn én wel met beide benen op de grond staan. Daar worden de nieuwe ondernemers van dit land opgeleid. Academici, dat zijn de ‘nerds’, zwatelaars die zich het liefst met boeken terugtrekken en altijd heel blij zijn als ze een dik rapport hebben geschreven. Hbo’ers, het maakt niet uit welke richting ze doen, die hebben altijd wel in ‘top of mind’: ik ga werken. Het zijn mensen waar Nederland het van moet hebben, dus het investeren in Hogescholen moet veel sterker. Alle aandacht in de innovatieplannen gaat nu uit naar bijvoorbeeld nanotechnologie. Maar 99% van de bedrijven is MKB. Ik heb heel lang bij de universiteit rond gelopen, ik vind het tot op de dag van vandaag raar dat de voorzitter van de HBO-raad minder aanzien heeft dan de voorzitter van de VNSU.” ■

Yuppenbond Het groepje hogeropgeleiden dat aan de basis stond van AVV wordt door de traditionele FNVachterban als een soort yuppenbond gezien. “Het gaat niet om rijk zijn, wij organiseren ook mensen Twentevisie 03/2006

Mei Lo Vos van de nieuwe vakbond Alternatief Voor Vakbond voor de Tweede Kamer. “De AVV wil een zetel in de SER, om gehoord te worden.”

7

Mulholland werpt schaduw voor zich uit:

interview| Mulholland

Verlichte kunst (door Mario van Santen) Het is een verhaal als van zoveel ondernemers: ontevreden over de ontwikkeling van halogeen licht begon ondernemer Robert Mulholland zelf te knutselen aan een oplossing. De producten die het bedrijf Mulholland in Hengelo tegenwoordig maakt, zijn zo speciaal dat daarmee een nieuwe markt werd gecreeerd: de verlichting van kunst. Inmiddels wordt een nevenvestiging in Moskou opgezet en zijn er concrete plannen voor de Verenigde Staten. De eerste les is dat wit niet gewoon wit is, als je Dirk Wiersema van Mulholland in Hengelo mag geloven. “Elk afzonderlijk lampje heeft een bepaalde uitstraling. Zowel in de bundel als in de warmte van de kleur. Als je daar goed gebruik van maakt, krijg je heel bijzondere resultaten.” Mulholland is gespecialiseerd in het uitlichten van kunst. Ze hebben gerenommeerde galerieën en musea als klant, maar komen ook bij de welgestelde particulieren over de vloer. “Wij verkopen eigenlijk nooit een armatuur zonder advies. De meeste klanten bezoeken wij zodat we kunnen zien om welk kunstwerk het gaat, in welke omgeving het zich bevindt en wat voor licht er in die omgeving al is. Op basis van de omstandigheden werken we dan een plan uit en geven we advies.” “Elk kunstwerk is anders. Net als de lijst die er omheen zit. Heel veel mensen geven veel geld uit voor de aanschaf van een kostbaar schilderij, maar belichten het vervolgens niet of erg slecht. Door onze inzet krijgen veel klanten een heel andere kijk op het werk dat ze bezitten. Vorig jaar hadden we bijvoorbeeld een klant die al 20 jaar naar een schilderij met zeegezicht keek. Door onze belichting kwamen ineens heel andere effecten van de golven en de lucht naar voren. Een openbaring.”

Daglicht Het succes van Mulholland zit waarschijnlijk in het feit dat de adviseurs iedere klant in zijn waarde laten. “Wij zeggen nooit dat iemand zijn complete interieur moet omgooien, zodat wij dat ene object beter kunnen belichten,” aldus Wiersema. “Wij gaan altijd uit van de bestaande situatie en maken daarbij het liefst gebruik van daglicht, want dat is nog altijd Twentevisie 03/2006

Dirk Wiersema van Mulholland: “Heel veel mensen geven veel geld uit voor de aanschaf van een kostbaar schilderij, maar belichten het vervolgens niet of erg slecht.”

het mooiste dat er is. We gaan ook nooit sleuven in muren frezen of gaten hakken. We maken gebruik van de lichtpunten die er zijn, zodat de klant niet zijn hele huis hoeft af te stoffen omdat wij zijn geweest.” Er zijn een paar musea die Mulholland als klant mag rekenen, maar mogelijkheden in die richting ziet Wiersema nauwelijks. “Veel moderne musea krijgen een bak daglicht binnen en hebben ons licht helemaal niet nodig. Andere musea daarentegen hebben simpelweg niet het geld om voor de belichting van kunst iemand aan te stellen. Vaak hangen ze dan zelf nog maar een lampje op, dat ze ergens hebben liggen. Zelfs in de verschillende Rijksmusea is dat het geval, omdat die moeten werken met een krap budget. Jammer is het. Dat wel.”

Tefaf Grondlegger en naamgever Robert Mulholland kwam ooit vanuit het westen naar Hengelo, omdat hier de metaalindustrie goed vertegenwoordigd is. Het bleek een gouden zet, want door dichtbij te zitten, kon hij zijn ontwerpen snel laten maken en desgewenst aanpassen. De klanten maakte het weinig uit, omdat de adviseurs bij hén kwamen om advies te geven. “Omdat we ook op de Tefaf (een prestigieuze beurs voor de puissant rijke kunstliefhebber,

MvS) in Maastricht staan, krijgen we bovendien klanten uit de hele wereld.” De Tefaf die elk jaar in maart wordt gehouden, is voor Mulholland het belangrijkste evenement van het jaar. Daar worden de contacten gelegd en de afspraken voor het komende jaar gemaakt. “We belichten al veel kunst in de stands op de beurs zelf, maar hebben er zelf ook een stand. We zijn daar in het paviljoen waar ook de andere dienstverleners staan, maar zorgen er voor in het zicht van het restaurant te zitten. Uit dat restaurant trekken we de nodige aandacht, omdat we een werk zo speciaal belichten, dat we in staat zijn vier verschillende sferen op te roepen. Daar komen heel veel mensen op af.”

Buitenland Dankzij de Tefaf kwam Mulholland in contact met de nieuwe rijken van Rusland en de gevestigde jetset in de Verenigde Staten. “Deelname aan deze beurs heeft ons zoveel nieuwe klanten in het buitenland opgeleverd, dat we een kantoor in Moskou willen openen, waar twee Russen die ooit in Nederland studeerden nu onze vooruitgeschoven post vormen. Ook kijken we of we in de VS iemand kunnen aanstellen die onze zaken daar behartigt. Er zijn daar zijn zoveel mensen die graag en gemakkelijk veel geld aan kunst uitgeven.” ■

9

column | financieel accent

Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl

Op naar de B.V.? Per 1 januari 2006 is het tarief voor de vennootschapsbelasting (VPB) wederom verlaagd. Hiermee is een trend gezet voor de komende jaren waarin de wetgever voornemens is het VPB tarief nog verder te matigen. Voor 2007 is het voornemen dat het laagste VPB tarief zelfs 20 % wordt. Weliswaar wordt deze tariefsverlaging betaald door een sigaar uit uw eigen doos maar wellicht kunt u individueel daar toch voordelig mee uit zijn. De verlaging wordt bijvoorbeeld onder andere betaald uit gedeeltelijke afschaffing van de afschrijving op onroerende zaken.

Als de nettowinst echter niet direct naar privé wordt uitgekeerd blijft het effectieve tarief bij een B.V. verder onder het IB tarief. Dat komt doordat dan de 25% heffing wordt uitgesteld hetgeen een rentevoordeel met zich meebrengt. Een tariefsmatig voordeel voor de B.V. zal met name ontstaan bij een geruime overwinst (de winst na aftrek van het salaris) en voor zover de winst in eerste instantie niet naar privé wordt uitgekeerd maar in de onderneming wordt gelaten.

Aangezien iedere ondernemer uiteraard graag meeprofiteert van belastingverlagingen proberen wij voor u daar een tipje van de sluier van op te lichten.

De B.V. kan een tariefsvoordeel leveren. De eenmanszaak heeft echter ook fiscale voordelen. Zo mag de ondernemer die een eenmanszaak heeft op zijn of haar winst, onder voorwaarden, de zogeheten zelfstandigenaftrek in mindering brengen. Dit deel van de winst wordt in zijn geheel niet belast. Startende ondernemers met een eenmanszaak kunnen bovendien profiteren van de zogenaamde startersaftrek. Hierdoor wordt een extra bedrag vrijgesteld van de winst. Daarnaast mogen zij de eerste jaren de investeringen willekeurig afschrijven. Gezamenlijk met de aanloopkosten van de onderneming is de belastingdruk de eerste jaren na de start vaak niet erg hoog. Daarom is het zeker voor starters in eerste instantie (vanuit belastingtechnische overwegingen) veelal niet aan te raden direct de B.V. in te gaan. Beter is dan de onderneming eerst als eenmanszaak te starten en later eventueel alsnog de B.V. in te gaan.

Tarief De ondernemer die zijn onderneming uitoefent in de vorm van een eenmanszaak is over zijn winst inkomstenbelasting (IB) verschuldigd. Het toptarief voor de IB bedraagt momenteel 52%. De winst van een Besloten Vennootschap (B.V.) wordt belast met VPB. Het toptarief voor de VPB bedraagt anno 2006 29,6 %. Tot een belastbaar bedrag van �€ 22.689 betaalt u 25,5 % VPB. De wetgever heeft zelf plannen om vanaf 2007 het belastbare bedrag tot € 40.000,- te belasten met 20 % VPB. Op het eerste gezicht lijkt dit een aanzienlijk tariefverschil. Voor de beoordeling of een B.V. uit tariefmatige redenen aantrekkelijk is kunnen deze tarieven echter niet zonder meer met elkaar worden vergeleken. De totale winst van een in een B.V.-vorm uitgeoefende onderneming wordt namelijk naast VPB ook met IB belast. Bij een B.V. wordt uit de winst allereerst een salaris aan de ondernemer (directeur groot aandeelhouder) betaald. Over dit salaris is IB verschuldigd. Over de resterende winst is VPB verschuldigd. Indien de winst na VPB (nettowinst) vervolgens naar privé wordt uitgekeerd of indien de aandelen van de B.V. worden verkocht dan is nog eens 25% IB verschuldigd. In totaliteit is de belastingdruk derhalve ook bij een B.V. aanzienlijk hoger dan 29,6 %. Het gecombineerde toptarief over de overwinst (de winst na aftrek van het salaris) bedraagt bij de B.V. op dit moment 47,2 %. Twentevisie 03/2006

Ondernemersfaciliteiten in de IB

Niet fiscale voordelen van de B.V. Naast belastingtechnische voordelen kunnen ook andere motieven reden zijn om te kiezen voor een B.V. Hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan prestige en statusoverwegingen. Daarnaast is er een belangrijk verschil in de aansprakelijkheid voor ondernemingsschulden. De ondernemer met een eenmanszaak is persoonlijk aansprakelijk voor de ondernemingsschulden. Deze aansprakelijkheid strekt zich mede uit naar het privé vermogen. Bij een B.V. is de ondernemer (directeur groot aandeelhouder) in beginsel niet privé aansprakelijk. Hiernaast kan bij een B.V. onbelast pensioen worden opgebouwd zonder dat dit hoeft te worden verzekerd (pensioen in eigen beheer).

Dit heeft als voordeel dat belasting wordt uitgesteld zonder dat pensioenpremies hoeven te worden betaald. Ook kan de directeur/grootaandeelhouder deelnemen aan de zogenaamde levensloopregeling, hetgeen ook fiscaal voordeel oplevert.

Bedrijfsopvolging Een B.V.-structuur kan voordelen bieden bij een toekomstige bedrijfsoverdracht. De bedrijfsopvolging vindt bij een B.V. veelal plaats door een aandelentransactie. Hierbij wordt niet de onderneming zelf, maar de aandelen van de B.V., verkocht aan de opvolger. Bij een juiste structuur kan deze verkoop geheel onbelast plaatsvinden. Daar staat wel tegenover dat de koper de bedrijfsmiddelen van de B.V. tegen boekwaarden overneemt en dus minder kan afschrijven over de gekochte bedrijfsmiddelen. Dit nadeel voor de koper wordt veelal gecompenseerd in de verkoopprijs van de aandelen. In totaliteit blijft bedrijfsopvolging bij een B.V., zeker als veel activa of goodwill in de onderneming aanwezig is, in de meeste gevallen voordeliger dan bij een eenmanszaak. Daarom wordt er regelmatig voor gekozen om op een bepaalde leeftijd, bijvoorbeeld 55 jaar, alsnog de eenmanszaak in te brengen in een B.V. Deze inbreng kan overigens onbelast plaatsvinden.

Tenslotte Uit bovenstaande blijkt dat de B.V. op verschillende terreinen voordelen kan bieden. Belastingtechnisch blijft de eenmanszaak echter bij kleine winsten goedkoper. Het antwoord op de vraag op welk winstniveau het omslagpunt ligt hangt onder meer af van de hoogte van de winst en het benodigde salaris. Daarnaast spelen voor de keuze eenmanszaak of B.V. uiteraard de persoonlijke situatie en wensen van de ondernemer een grote rol. Bent u ondernemer en twijfelt u eraan of u uw onderneming (nog steeds) in de meest optimale rechtsvorm uitoefent? Neem dan contact op met uw belastingadviseur. ■

mr. N.A.M. Rerink De auteur is als belastingadviseur verbonden aan Ten Kate & Huizinga te Almelo

11

Tips, achtergronden en nieuws

achtergrond | beurs

Wie is de echte ondernemer huidige koers is circa 48,50 en stabiliseert zich. Diverse analisten hebben een koersdoel afgegeven tussen 48 en 55 euro. Op 10 maart wordt aan de aandeelhouders de beursexit voorgelegd. Voorlopig adviseren wij de stukken aan te houden.”

Wegener

Maandelijks spelen we het Rabo-beleggingsspel tijdens het radiocafé Memphis. Bezoekers kunnen een formulier invullen, anderen kunnen meespelen via internet (www.twentevisie.nl). Hoe hoog zal de AEX staan bij het volgende café op 28 maart in het Arke Stadion in Enschede? In de maand februari won de heer Trienen uit Enschede.Met 465.2 punten deed hij de beste voorspelling met een kistje wijn als beloning.

(door Jan Medendorp) De AEX is in de maand februari met 1,8% gestegen. “Maar ik vind echt goed nieuws dat de particuliere belegger weer belegt in aandelen,” zegt Wim Steenkamp, beleggingsadviseur van de Rabobank Midden-Twente voor wie het hemd nader dan de rok is. “Spaargeld wordt omgezet in een effectenrekening, het aantal transactie groeit sterk.”De AEX stijgt in 2006 flink (zo’n 6%) en daarvoor zijn vooral financiële waarden als Abn Amro, Fortis en ING verantwoordelijk. Hoewel topman Jan Houwert van Wegener tegen iedereen roept dat de cijfers van Wegener achterblijven vanwege de kwakkelende economie, lijkt de werkelijkheid anders. Zowel het consumenten- als het producentenvertrouwen neemt toe, is dat nog een waardeoordeel, een keihard zijnsoordeel is het aantal winstwaarschuwingen (van 83 in 2001 via 23 in 2004 naar 14 in 2005) dat achter blijft. “Beleggers houden hun stukken langer vast, gevoed door fusies en overnames.

12

Hierdoor wordt het fundament onder de beurzen sterker,” aldus Steenkamp.

Stork Het is ook weer de tijd waarin een hausse aan jaarcijfers moet worden verwerkt. Die van Twentsche Kabel worden net na sluiting van Twentevisie gepresenteerd. “Vooruitlopend daarop is het aandeel TKH bij Rabo op houden gezet in plaats van kopen.” Wel waren er cijfers van Stork, Wegener, Grolsch en Ten Cate. “Ik was verrast door het nieuws dat Stork van de beurs af wil. Kennelijk zijn grootaandeelhouders met de nieuwe strategie niet tevreden. Zij willen sneller de koerswinst pakken.” Nog maar kort geleden kondigde Stork aan de activiteiten op het terrein van textieldrukmachines en technisch onderhoud van gebouwen te verkopen en verder te gaan met machines voor pluimveeverwerking, technische dienstverlening en luchtvaarttechniek. Stork is schuldenvrij, heeft circa 150 miljoen euro op de bank staan. De vraag is nu welk bod op uitstaande aandelen kan worden verwacht? “De

Wegener zag in 2005 de omzet dalen en de winst stijgen (van 12,3 miljoen in 2004 tot 17,5 miljoen) dankzij kostenreducties. Steenkamp is niet onder de indruk van de cijfers maar adviseert beleggers die aandelen Wegener hebben, dat te houden. “De winst per aandeel steeg tot 0,39 per aandeel waar analisten 0,37 eurocent hadden verwacht. Anderzijds wil Houwert niets zeggen over de verwachting voor 2006, dat vind ik nooit zo sterk.” Houwert zegt dat de uitloop van abonnees bij de samenwerking tussen het Algemeen Dagblad en een aantal regionale kranten in het westen van het land zich “heeft gestabiliseerd.” Nog steeds verschuilt Houwert zich achter de slechte economie. Maar nooit meer zal het aantal advertenties zo toenemen zoals het topjaar 2000 van Wegener. Dat besef is inmiddels ook bij Houwert doorgedrongen die daarom toestemming heeft gegeven met internet te experimenteren. Met videoreportages en portals. Er wordt geen geld mee verdiend, er wordt nog nauwelijks naar gekeken, maar Houwert wil met Wegener ook met radio en televisie via internet op de eerste rij zitten. Dit jaar (2006) zal vooral in het teken staan van de ombouw van alle kranten op tabloidformaat. Volgens hem is bijvoorbeeld de Zondagskrant een prettig voorbeeld. Waarbij hij gemakshalve vergat te zeggen dat slechts een kwart van de Tubantia-abonnees ook de Zondagskrant wenst te ontvangen.

Ondernemen Op dezelfde donderdag in maart presenteerden Ten Cate en Grolsch hun jaarcijfers. De winst van Ten Cate (met nieuwe naam en nieuw vetter logo, zonder Koninklijke waar ze in de Verenigde Staten - als belangrijke afzetmarkt - toch geen idee hebben welke betekenis dat heeft en aaneen geschreven als TenCate (zoals in McDonalds), uitgesproken als tenkeet) is volgens De Vries naar een recordhoogte van 30,5 miljoen gegroeid, evenals het enthousiasme over TenCate en De Vries op het Damrak. Het aandeel is fractioneel van de 100 euro verwijderd. Geen kritiek op de kwaliteiten van De Vries die Twentevisie 03/2006

onder de Twentse CEO’s? TenCate in de afgelopen jaren heeft gesaneerd en omgebouwd tot het bedrijf dat zich richt op technische textiel (zoals veiligheidskleding en antiballistische materialen), kunstgras (en aanverwante toepassingen zoals landscape en geotextiel) en lichte doch ijzersterke composieten (voor vliegtuig, medische sector, F1-auto’s). De kunststof- en rubberbedrijven zijn op Enbi en Synbra na eindelijk verkocht en zelfs met kleine boekwinsten. Nu begint het echte ondernemen. Op de persconferentie waren slechts vijf journalisten en nauwelijks van de ‘grote’ media; de tafels werden aan elkaar geschoven en De Vries vertelde zijn vertrouwde verhaal. Hij zal dit jaar echt moeten laten wat hij kan. Al die tijd en energie voor de desinvesteringen (Mega Valves, Permess/Multistiq) waren prima, maar leveren slechts een paar miljoen boekwinst op. Waar Multistiq in 2005 de helft van de marge heeft opgeslokt, als we de woorden van De Vries interpreteren. De marge van Advanced Textiles was 5,8% waar minimaal 8% wordt geëist door TenCate zelf en de beleggers. Zonder (het in december verkochte) Multistiq was dat ook gelukt, liet De Vries weten. Dan lijkt de boekwinst hooguit een pleister op de wonde.

Enbi Enbi is helemaal een gebed zonder end. In de rubberbedrijven is al voor miljoenen gesaneerd zonder dat De Vries het lek gedicht krijgt. Het is ook maar de vraag of dat ooit lukt. Maar De Vries wil Enbi tegelijk verkopen met Synbra (voor nul in de boeken) zodat hij geen verliezen hoeft te presenteren. Maar in plaats van al die aandacht voor de bedrijven waar hij van af wil, kan De Vries zijn tijd beter gebruiken voor bijvoorbeeld kunstgras dat voor het eerst in het bestaan te maken kreeg met prijsconcurrentie. In de verenigde staten is het nog steeds hosanna met een marktaandeel van 60% (volgens De Vries) maar in Europa gaat het allemaal minder. Parallel daaraan kan de ontwikkeling gezien worden van Heracles dat in het begin van dit seizoen zo verrassend presteerde. De Vries lijkt hier overigens wel door te pakken. Hij heeft een driejarig contract met Heracles, maar steeds klopt de club op zijn schouder om extra geld voor een Japanse trip of nieuwe speler. De Vries wil een werkgroep formeren die de beschikking krijgt over een flink budget, maar dan moet Heracles eerst een visie ontwikkelen, beleid uitzetten en structuur aanbrengen voor de uitbreiding van het stadion en de samenwerking Twentevisie 03/2006

met de gemeente om uiteindelijk een stabiele middenmoter (met af en toe Europees voetbal) te worden. Daar heeft De Vries veel geld voor over. Nu wil hij wel extra geld geven als er commerciële waarde voor TenCate aan zit, zoals onlangs het voorstel om een Chinese speler aan te trekken. “Ik moet dat dan kunnen uitleggen aan mijn commissarissen en aandeelhouders.”

Emissie De Vries zou de verkoop van Enbi en Synbra moeten delegeren en zich vol op overnames moeten storten. De Vries zegt keer op keer een lijst met bedrijven in zijn la te hebben met toegevoegde waarde voor TenCate. Als er een moment is echt te ondernemen, is de huidige beurskoers fantastisch voor een emissie. Eerder wilde de Raad van Commissarissen niet meewerken aan een vijandige overname van Gamma. Misschien heeft presidentcommissaris Veenman te weinig tijd voor TenCate; hij was eerst bezig met zijn eigen baantje bij Stork en nu heeft hij zijn handen vol aan de NS. De Vries heeft nog eens bevestigd dat er wel degelijk een groot kenniscentrum (investering 100 miljoen, deels van het bedrijf, deels met subsidies, deels met de opbrengst van andere gronden en panden) in Nijverdal gebouwd zal worden. In dit nummer twijfelt Joop van Keulen openlijk aan die nieuwbouw. Hij noemt dat een worst die TenCate de gemeente voorhoudt, omdat het bedrijf alleen van de vervuilde gronden af wil. De Vries neemt van die woorden afstand. “Er is zelfs al een reservering van 3,6 miljoen om alles op te ruimen zodat op die plaatsen weer woningbouw kan komen.”

Grolsch Waar De Vries in een uitmuntende situatie nu moeten laten zien wat hij waard is, profileerde Ab Pasman zich in een moeilijke periode eigenlijk voor het eerst als een goede vervanger van Troch als eerste man van Grolsch. Pasman zit in de tang: de Nederlandse biermarkt loopt terug, in Engeland heeft het bedrijf het moeilijk, de supermarktoorlog heeft veel geld gekost. Maar Pasman sloeg zich er aardig doorheen. Hij ging het gevecht aan met Alhold, hij dwong daarmee niet alleen respect af (de muis die de olifant uitdaagt) maar hij won ook. Althans, hij praat over de inkoopprijzen waar hij eerder alleen dictaten doorgefaxt kreeg. En hij zette zijn handtekening onder een contract met met Anheuser-Busch, bekend van Budweiser.

“Een meesterlijke zet,” noemt Steenkamp de deal. “Anheuser-Busch is marktleider in de VS met een marktaandeel van bijna 49%.” Afspraken met andere organisaties moeten worden afgekocht. Maar Pasman durft. Hij onderneemt. Hij hoopt dat Grolsch in de komende drie jaren een kleine miljoen liter bier kan afzetten in Amerika. “Ik ben enthousiast over deze deal. De koers kan in de komende tijd oplopen van 28 naar 34 euro. Dus we adviseren aandelen Grolsch te kopen.” Pasman presenteerde zijn (goede) verhaal in een studentenonderkomen in Amsterdam, veel journalisten, maar bier is dan ook meer sexy dan geotextiel.

Tip van de Week Waar veel andere beurscommentatoren en/of analisten vooral verklaren wat er in de afgelopen periode is gebeurd, durft Steenkamp het wekelijks aan om in het radioprogramma PuntKomma (17.30 tot 18.00 uur) bij Radio Oost (89.4 via de ether) tips te geven. Hij is daar in september mee begonnen en van de zestien aanbevelingen deden elf het beter dan de benchmarkt, dus dat is niet slecht. Zijn tips tot nu toe dit jaar staan elders in dit artikel. ■

13

Hengelose elektronicazaak weerstaat concurrentie grote ketens

interview | consumentenelektronica

De ‘80-20' regel houdt LEC in leven (door Martin Steenbeeke) Hij heeft in de afgelopen vijfendertig jaar al vele zelfstandige collega’s het hoofd zien buigen, zoals Huiskes, Adolfs en Nachtegaal. Henk Leuveld houdt met zijn LEC (Leuveld Electronica Center) stand. Sterker nog, hij heeft onlangs een zaak in Borne overgenomen. MediaMarkt op Plein Westermaat wordt omsingeld door een kleine zelfstandige met een groot zelfvertrouwen. Hij zag naar eigen zeggen de toekomst van Hengelo toen hij twintig jaar geleden op vakantie in Frankrijk was. Min of meer uitgestorven binnensteden met kleine winkels, en grote winkelketens aan de rand van de stad. Dat, zo voorspelde Henk Leuveld, zou ook de toekomst in Nederland worden. “Collega’s verklaarden me voor gek,” zegt Leuveld (63). Maar hij constateert spijtig genoeg dat hij gelijk heeft gekregen. “Niet omdat ik zo slim ben, maar omdat ik van de boer kom.” Toen Leuveld 36 jaar geleden een eigen zaak begon, telde Hengelo twaalf elektronicazaken. Zij sloten de deuren of gingen op in filiaalbedrijven maar met het recente vertrek van de Harense Smid is het helemaal stil geworden aan het Hengelose elektronicafront. ”Jammer genoeg heb ik gelijk gekregen, het aanbod verschraalt,” zegt Leuveld. Klanten parkeren hun auto’s tegenwoordig op Westermaat-Plein waar ze bij MediaMarkt en BCC op grote schaal plasmaschermen en DVDrecorders inladen. Leuveld komt er zelf ook regelmatig. “Concurrentieonderzoek.” Even kijken tegen welke prijs wat aangeboden wordt en als het zo uitkomt een babbeltje maken met directeur Venhuis van de MediaMarkt. “Ik kan goed met hem overweg. Samen voeren we bijvoorbeeld actie tegen computerwinkel Progress die in strijd met het bestemmingsplan van Westermaat aan detailhandelverkoop doet.” Het klinkt een beetje als de muis die tegen de olifant zegt ‘goh, wat stampen we toch lekker samen’, maar Leuveld kent zijn plek. ”Ik doe MediaMarkt en BCC geen pijn. Bovendien zitten ze niet te wachten op mijn klanten.”

Trekschakelaar Leuveld onderscheidt twee types klanten. Tachtig procent is gefixeerd op de prijs en koopt daar waar het goedkoopste is, de overige twintig procent hecht belang aan een goede service. Leuveld concentreert zich op die laatste categorie, waarTwentevisie 03/2006

Henk Leuveld: “Ik mik op klanten met een kapotte wasmachine die nog dezelfde dag een nieuwe thuis geïnstalleerd willen hebben.”

toe ook grote instellingen als de gemeente en het ziekenhuis in Hengelo behoren. “Ik wil geen honderd procent van de markt. Ik mik op klanten met een kapotte wasmachine die nog dezelfde dag een nieuwe thuis geïnstalleerd willen hebben. Bij MediaMarkt weten ze echt niet hoe je zo’n apparaat met een trekschakelaar moet aansluiten.

‘Bij MediaMarkt weten ze echt niet hoe je zo’n apparaat met een trekschakelaar moet aansluiten’ En als ik een koelkast aan het ziekenhuis verkoop, is het toch handig om te weten dat je een bloedserum op nul graden moet bewaren.” LEC heeft tien werknemers, onder wie de twee zonen van Leuveld die voorbestemd zijn om de zaken in Hengelo en Borne (de onlangs overgenomen elektronicazaak Mulder) over te nemen. De technische dienst van LEC telt zes mensen. “Een goede monteur is heel belangrijk. Een verkoper vinden is geen kunst,” stelt Leuveld.

T-ford Op prijs durft Leuveld naar eigen zeggen de concurrentie met de grote winkelketens wel

aan. LEC is lid van een inkooporganisatie met zesduizend winkels, waardoor Leuveld claimt “in 80 procent van de gevallen” een gelijkwaardige prijs aan te kunnen bieden. In de overige twintig procent betreft het volgens hem overjarige producten, zoals het plasmabeeldscherm dat hij onlangs tegen een scherpe prijs bij de concurrentie zag staan. “Dat ding was 1,5 jaar uit productie, de technologie was al twee jaar oud en dus koopt zo’n klant een superouderwets ding. Het verschil tussen een T-Ford en een Mercedes 190.” Wat hem meer verontrust is de branchevervaging (de verkoop van elektronicaproducten door supermarkten, benzinestations en drogisterijen) en de opkomst van internet. Leuveld heeft spijt dat hij zich niet op die markt gestort heeft (“ik zag het aankomen, maar mijn zonen hadden het te druk”) en wordt nu geconfronteerd met klanten die zeggen dat ze dezelfde wasmachine via internet 150 euro goedkoper kunnen krijgen. “Dan kijk ik ze vriendelijk aan en vraag ik of ze me willen vermoorden. Om ze over de streep te trekken, bied ik ze een fles wijn aan.” Als bewijs trekt hij een kast met flessen wijn open. “Je moet je in deze branche onderscheiden en inventief zijn.” ■

15

Het succes van IQ zit in het gratis bankieren

interview | ivo de lange

‘Ik weet wat Ivo de Lange van de Zwolse kunstuitleen IQ. Hij opent een vestiging in Hardenberg en wellicht in Deventer. “Ik doe meer voor de kunst en de kunstenaars dan al die zogenaamde kenners en liefhebbers.”

(door Jan Medendorp) Een kunstuitleen is meestal een armetierige manier van de overheid om ingekochte kunst op een nette manier weer kwijt te raken. Er moet geld bij. Altijd? Nee, in Zwolle verdient Ivo de Lange (56) met acht medewerkers een keurige boterham aan kunstuitleen (hedendaagse kunst) voor particulieren en bedrijven. En hij gaat in Hardenberg op 1 april een tweede vestiging openen. Herman Brood woonde bij hem vroeger achter in Zwolle en in zijn slipstream is De Lange redelijk bekend geworden. Samen brachten ze een jaar of twintig geleden grafiek uit. “Maar je kunt niet de kost verdienen met kunst van één kunstenaar.” De Lange benadrukt dat hij geen kunstgeschiedenis heeft gestudeerd, maar wel gevoel heeft bij kunst. “En ik heb natuurlijk mensen om me heen die wel veel verstand van kunst hebben.” Overigens zijn er volgens De Lange maar heel weinig mensen die echt verstand van kunst hebben. “Een paar museumdirecteuren en, misschien de beste van allemaal, Geert Jan Jansen.” De meestervervalser? “Dat is een heel verkeerd beeld van hem, die man kan zich inleven in een Myro, in een Picasso. Jansen maakt kunst in de stijl van de grootheden uit het verleden zoals Mondriaan en Appel.” De Lange is zelf verre van een kunstminnaar, niet iemand die minutenlang dromerig naar een kunstwerk kijkt. Het is handel, zoals zijn horecazaken in Zwolle (Old Inn, Urbana) waar plezier en drank werden verkocht. Of zijn luxe schoenenzaken. Zijn intrede in de kunstwereld was met een galerie (IQ, de afkorting is geen toeval want de galerie was van Ivo en zijn vriend Arie Quax) in Amsterdam “die voor geen meter liep, ik reed drie keer per week naar Amsterdam, naar de Haarlemmerstraat om in een lege zaak te gaan staan.”

Anton Heyboer Het allerbelangrijkste van Ivo de Lange is zijn marketinggevoel. ”Ik geef jaarlijks 120.000 euro aan reclame uit en dat is eigenlijk vijf keer te veel voor de omvang van mijn zaak.” Niet alleen was er zijn relatie met Brood, ook haalde hij Anton Heyboer met zijn bruiden naar Zwolle en hij verkocht kunst via de Wehkamp-gids. Over die afschuwelijke actie (in de ogen van veel zelfbenoemde kunstken-

16

Twentevisie 03/2006

mensen mooi vinden’ ners) wordt nog steeds gesproken. Ze moeten zich voorbereiden op het ergste, want De Lange loopt op dat vlak met nieuwe ideeën rond. Maar zijn laatste stunt was verre van goedkoop. In de IJsselhal in Zwolle zette hij IQ Experience op. Een ruim twee ton kostend kunstfestival op een totaal andere leest geschoeid dan gebruikelijk. “Ik heb geen beurs georganiseerd waar ik galeries uitnodig die mij betalen voor een stand. Ik heb het helemaal puur voor mijn kunstenaars gedaan; een kunstenaar moet zich profileren en dat kan eigenlijk alleen maar via mensen zoals ik. Ik kan rustig zeggen: het was de mooiste beurs van Nederland, de Tefaf in het MECC in Maastricht buiten beschouwing gelaten, want dat niveau is ook voor mij veel te hoog.” Natuurlijk werd het bedrijfsleven wel een vermakelijke openingsavond (Jonnie Boer kookte) geboden om in elk geval een groot deel van de kosten terug te verdienen. “Ik had niet veel bezoekers, zo’n 3800, maar dat waren wel mensen die van kunst houden. Zo’n zelfde beurs gaan we doen in Gent, Antwerpen en Maastricht.” Van De Lange wordt gezegd dat hij gemakkelijk scoort (door de verkoop van zeefdrukken) via Brood, Cremer, Corneille, Heyboer. Meer op naam dus dan op product. Hij wordt er kriebelig van. “Ik doe meer voor de kunst en de kunstenaars dan al die zogenaamde kenners en liefhebbers. Als ik het in iemand zie zitten, leeft hij soms maandenlang op mijn zak, als ik al mijn leningen nu zou terugkrijgen, kan ik langdurig op vakantie.”

Snelle IT-jongens Maar de hamvraag is natuurlijk hoe De Lange kan beoordelen of een kunstenaar vernieuwend is of dat het een soort Ton Schulten is die op een avondje dertien kunstwerken in elkaar flanst. En dat er natuurlijk (anderzijds) vraag naar die kunst zal zijn. “Dat gevoel heb ik in de afgelopen twintig jaar ontwikkeld. Ik krijg zeker 10 à 15 aanbiedingen per week van kunstenaars. Vroeger nodigde ik die man of vrouw uit, want ik wil echt aandacht besteden aan de kunstenaar en het werk. Dat lukt me niet meer, tegenwoordig gaat het allemaal per mail. En als ik dan geïnteresseerd ben, ga ik naar hem of haar toe.” Van aanbod naar vraag. Daar zit De Lange Twentevisie 03/2006

tussen. Plat gezegd: hoe praat hij ‘zijn’ kunstenaars aan de muur bij zijn klanten? “Ik weet wat mensen mooi vinden. We hebben driehonderd bedrijven in Nederland met kunst ingericht, die elk jaar de kunst wordt omgewisseld. We zoeken nauwgezet naar de kunstwerken die bij een bedrijf passen.” Maar mensen willen namen aan de muur. “Tot een paar jaar geleden kwamen al die snelle ITjongens langs. Als de één een Corneille had, moesten ze allemaal een Corneille. Het ging alleen maar om het plaatje, veel kleur en daar stond Corneille onder, maar dat is natuurlijk geen kunst kopen.”

Ziekteverzuim “Wij van de kunst liggen altijd onderop de stapel. Er moet vloerbedekking in een kantoor, en computers, meubels. Maar er is geen sfeer in zo’n pand. Er is een professor in Amerika, en die zal ongetwijfeld gelogen hebben, maar die heeft onderzoek gedaan waaruit blijkt dat door de kunst het ziekteverzuim met 12% terug kan lopen. Nou, laat het 3% zijn, dan is kunst nog steeds relatief goedkoop. Het gaat er namelijk om dat de mensen zich prettig voelen, dat is het hele verhaal.” Ach, als ze maar betalen… Fel: “Dat is een misvatting. Je moet de mensen goed adviseren, mijn naam hangt er weer aan. Als het als een tang op een varken slaat, slaat dat op mij terug. Kunst moet in harmonie zijn met het bedrijf of het huis.”

‘Een kunstenaar moet zich profileren en dat kan eigenlijk alleen maar via mensen zoals ik’ “Klanten die bij me komen, krijgen koffie en dan laat ik ze een halfuurtje los. Ze moeten als het ware kunnen zien, kunnen voelen wat er aan kunst is en dan moet het nog in huis passen, want wat bij mij boven de bank hangt in de showroom, dat hoeft bij jou thuis niet mooi te zijn.”

Spijker Niet toevallig heeft De Lange een bedrijf op een saai industrieterrein in Zwolle. En een soort galerie heeft hij ingericht in de oude pastorie van de Sint Michelskerk in het centrum van Zwolle. “Een fantastisch pand,

alleen draait het voor geen meter, omdat er geen ramen in zitten. Ik probeer mensen er naar toe te lokken met openingen en dergelijke en van daaruit naar mijn bedrijf aan de Marsweg te halen.” Waar hij binnenkort een tweede hal aan het bedrijf koppelt. Het succes van de vercommercialisering van de kunstuitleen is veel gemeenten niet ontgaan. De Lange krijgt regelmatig een telefoontje om een monument in te richten als kunstuitleen. “Soms mag ik er nog geen spijker in de muur slaan en vaak is er nauwelijks parkeergelegenheid aanwezig, moeten de mensen door weer en wind 200 meter met een kunstwerk onder de arm naar hun auto.” In Hardenberg gaat hij nu samen met een lijstenmaker werken. “Een goede locatie, er is weinig te doen op kunstgebied in de omtrek met een verzorgingsgebied van zo’n 57.000 mensen.” En hij is bezig (praat) in Deventer en Harderwijk.”

Bankier IQ bezit circa 13.000 kunstwerken (van in totaal 270 kunstenaars) waarvan er zo’n 10.000 uitgeleend zijn bij 1800 klanten (1500 particulieren en 300 bedrijven) die tussen de honderd en vijfhonderd kunstwerken van IQ aan de muur hebben hangen. De Lange koopt de kunst van de kunstenaar voor een redelijk bedrag en verhuurt die. Klanten betalen twaalf euro lidmaatschapsgeld en maandelijks 3% van de waarde van de het kunstwerk die De Lange vaststelt. Het addertje onder het gras is de spaarregeling. Van de 3% spaart de klant 2% (waarvoor hij later een kunstwerk bij De Lange kan kopen). Met dat ‘gratis’ geld (hij betaalt er tenslotte geen rente over) van zijn klanten koopt De Lange nieuw werk in. “Ik bankier, dat heb je goed gezien.” Het idee stamt uit de gemeentelijke kunstuitleen. “Daar kon je voor 7 gulden een kunstwerk lenen en dan spaarde je zes gulden. Dat kan niet. Ik heb die bedragen iets opgeschroefd.” Je zal De Lange niet denigrerend horen praten over de gemeentelijke kunstuitleen. “Ja, je kunt zeggen: ze doen het, behalve in Amsterdam, niet goed. Maar dat is te simpel. De budgetten zijn totaal afgeroomd. Daarnaast was het altijd zo dat ze vernieuwend werk uit hun regio moesten aankopen. Ze konden niet even in Drente of Friesland gaan neuzen. Dan blijft er vaak heel moeilijk werk over dat bijna niemand aan de muur wil hangen.” ■

17

Veel Nederlandse bezoekers op autobeurs Leipziger Messe

autobeurs | leipziger messe

Tegenhanger van AutoRai Leipzig, de stad in de vroegere DDR, noemt zich ‘hart van het nieuwe Europa’. Dat lijkt wat overdreven, feit is wel dat de stad zich na de nazi’s en de communisten in rap temp ontwikkelt. Er wordt veel en innovatief gebouwd, de stad heeft een belangrijke universiteit (sinds 1409) en het minderwaardigheidsgevoel wordt afgeschud waarbij de stad koketteert met vroegere ‘sterren’ als Johann Sebastian Bach en Felix Mendelssohn. De centrale ligging maakt Leipzig vooral interessant voor het bedrijfsleven. Al in 1165 kende de stad om die reden een jaarmarkt. Die jaarmarkt is uitgegroeid tot de Leipziger Messe: immense hallen met glazen overkapping (gebouwd in 1996) waar jaarlijks meer dan een miljoen bezoekers één van de tientallen beurzen bezoeken. De boekenbeurs is natuurlijk bekend, maar sinds enige jaren herbergt de Leipziger Messe ook de autobeurs AMI, de Duitse tegenhanger van de Nederlandse AutoRai. In Leipzig worden een kleine 300.000 bezoekers verwacht, van wie een groot deel uit Nederland. Behalve bezoekers komen ook steeds meer toeleveranciers en standhouders uit Nederland naar de Amitec (de Duitse Autovak-Rai). In 2006 is AMI de belangrijkste autobeurs in Duitsland en de gehele Centraal-Europese regio. Van 1 tot en met 9 april 2006 zullen tijdens de Centraal-Europese autobeurs ongeveer 450 exposanten op een oppervlakte van 130.000 m2 een overzicht bieden van de nieuwste ontwikkelingen in de internationale autobranche.

In 2006 is AMI de belangrijkste autobeurs in Duitsland en de gehele Centraal-Europese regio.

Proefrit De rol van Duitsland in de automobielindustrie behoeft weinig uitleg. De enorme lobby zorgt er bijvoorbeeld voor dat er nog steeds geen snelheidslimiet bestaat. BMW en Porsche hebben nabij Liepzig grote fabrieken. Projectleider Matthias Kober: “Het tentoonstellingsterrein in Leipzig en zijn omgeving zijn een paradijs voor proefrijders. Vermoedelijk zullen zo’n 25 fabrikanten van personenauto’s

met 120 modellen proefritten organiseren op de autosnelwegen en rijkswegen rond Leipzig.” Verder zullen er meer dan 100 wereld-, Europese en Duitse premières zijn. ■

De internationale vakbeurs voor fabrikanten van auto-onderdelen, garages en servicestations Amitec (1 tot en met 5 april 2006) verwacht ongeveer 240 exposanten en het bezoek van ongeveer 45.000 professionals. Deze tentoonstelling wordt in de lente van 2006 de ontmoetingsplaats in Centraal-Europa voor aanbieders, kopers en gebruikers op het vlak van onderhoud, verzorging, service en reparatie van motorvoertuigen. “Vier maanden voor de beurs ligt het aantal inschrijvingen reeds acht procent boven dat van dezelfde periode vorig jaar. Wij mogen dus ook voor AMITEC 2006 een nieuwe uitbreiding van de oppervlakte verwachten,” aldus projectleider Matthias Kober.

Projectleider Matthias Kober van de Amitec.

Twentevisie 03/2006

19

Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl

column | personeelsmarketing

Onderling professioneel! ‘Mijn medewerkers zijn te lief voor elkaar! Dat is ons probleem.’ Zo begon Rob ons gesprek. Rob is met zijn afdeling verantwoordelijk voor alle activiteiten vanaf het moment dat de buitendienst een order heeft binnengehaald. Ze bevestigen de opdracht, bestellen machines, bewaken levertijden en zorgen voor transport en installatie. Ze regelen alles … tot het gebak bij aflevering aan toe.

duidelijker aanspreken op onze verantwoordelijkheden. Dat is wat ik wil!’ ‘Kunnen jullie ons daarbij helpen?’ vroeg Rob tot slot.

‘Ze spreken elkaar nauwelijks aan op hun verantwoordelijkheden en de kwaliteit van hun werk.’ ging Rob verder. ‘Bovendien worden fouten niet omgezet naar verbeteringen.’ ‘Hoe ik dat bedoel?’ reageerde Rob met enige stemverheffing. ‘Het gaat als volgt. Er belt een klant. Die blijkt enigszins geïrriteerd omdat er iets mis is. We zien dat we een fout hebben gemaakt. Zoeken waar mogelijk een oplossing. Zeggen sorry. En gaan weer vrolijk door. Dat is zoals het te vaak gaat!’

We begonnen met het definiëren van het gedrag dat we bij ‘onze’ medewerkers wilden zien. We beperkten ons tot vier simpele ‘gedragstatements’. Vier statements die de medewerkers tijdens de training uit konden werken.

Ik zal je een voorbeeld geven. Vanmiddag nog! Stefan de Jong, directeur bij een van onze vaste klanten, belt met Henk, één van mijn meest ervaren mensen. Hij is boos omdat hij twee machines heeft gekocht waarvan de levering en installatie door ons is bevestigd voor week 8, vorige week dus. Als Henk één en ander nakijkt blijkt de klant gelijk te hebben. Wij hebben week 8 bevestigd terwijl de machines pas in week 10 uit de productie komen. Na de nodige excuses aan de klant en de toezegging dat we zorgen voor een overbrugging (jammer van de extra kosten), ontdekt Henk waar het fout is gegaan. Het blijkt dat Tinie de bevestiging niet nauwkeurig heeft gechecked. Als hij haar daar naar vraagt zegt Tinie doodleuk, ‘Tsja Henk, het is de afgelopen tijd zo druk geweest, zoiets kan gebeuren.’ En Henk …, Henk bewaart de goede vrede en zegt doodleuk ‘Ach Tinie, iedereen maakt wel eens een foutje, kan gebeuren meid!’ en gaat rustig verder met de volgende order. ‘Het gevolg is dat we op ons huidige niveau blijven hangen. En begrijp me goed Arjan, het gaat niet slecht, zeker niet zelfs, maar op deze manier worden we niet beter. En dat irriteert me. Nu de markt weer aantrekt, moeten we verbeteren om met dezelfde mensen een groter aantal orders te bewaken. We moeten leren van onze fouten, werkmethoden verbeteren, elkaar Twentevisie 03/2006

Na mijn bevestigende antwoord en een uitgebreide gedachtenwisseling over oorzaken, gevolg en de rol van Rob zelf ‘Wat heb je zelf al ondernomen om dit te doorbreken?’, ontwikkelden Rob en ik een concreet plan van aanpak.

Stap 1

Stap 2 De volgende stap bestond uit het organiseren van een officiële kick-off waarvoor iedereen schriftelijk werd uitgenodigd. Tijdens deze bijeenkomst creëerden we een gevoel van noodzaak en urgentie om als afdeling te verbeteren. We presenteerden het gedragsprofiel als ‘de richting waarin we moeten bewegen’. Door duidelijk te maken dat ook wij niet precies wisten hoe, creëerden we draagvlak om actief mee te denken. De dag na de bijeenkomst voerde Rob met iedere medewerker een kort gesprek over de gewenste verandering. In dit gesprek vroeg hij aan iedereen of hij er op mocht rekenen dat de medewerker actief mee zou werken aan het traject. De reacties waren zonder uitzondering positief. Een positieve klantbeleving

Vooruitziend en initiatiefrijk

Onderling professioneel

Gericht op verbetering

niet’ – ‘dat is niet aan mij, daar hebben we Rob toch voor’ – ‘sommige collega’s reageren heel vervelend als ze kritiek krijgen’. Belangrijker was dat iedereen positief was over het traject.

Feedback De training pakte nog beter uit dan verwacht. Het gedragsprofiel werd door de medewerkers verder geconcretiseerd. Ze maakten afspraken over ‘wat wij als afdeling verstaan onder de verschillende gedragselementen’. Hoogtepunt in de training bleek de bijeenkomst waar alle medewerkers elkaar eerlijk en open positieve en negatieve feedback gaven. Iedereen kwam aan bod. Het was heftig. Confronterend. Maar het zorgde ook voor duidelijkheid. Het saamhorigheidsgevoel nam toe. Er werden drempels weggenomen door uitspraken als ‘ik vind het heel erg om dit te horen’, ‘ik beloof dat ik daar vanaf nu rekening mee ga houden’ en ‘wil je me er op attent maken als ik dat weer doe’. Ook besefte iedereen dat ze werkelijk beter konden worden door professioneler met elkaar om te gaan. Dat kritiek eigenlijk een cadeautje is. En heel belangrijk … het team had tijdens de training een manier gevonden om elkaar feedback te geven. ‘Hard op de inhoud. Zacht op de relatie’ noemden ze die aanpak.

Het resultaat ‘Het resultaat tot nu toe?’ vraagt u zich af. Prima! Medewerkers spreken elkaar aan op hun houding en gedrag. En nog belangrijker …. Ze accepteren dat van elkaar. De sfeer op de afdeling is constructiever dan voorheen. En ze verbeteren. Ze maken minder fouten en de pieken in de orderstroom worden soepeler opgevangen. Kortom, de doelen zijn gerealiseerd. Complimenten voor Rob en zijn team! ■

Stap 3 De training kon van start. Vooraf voerde de trainer met iedere medewerker een individueel intakegesprek. Zoals gehoopt bleek iedereen van positieve wil, maar bleken er veel ´belemmerende overtuigingen’ te bestaan rondom het gedragselement ‘onderling professioneel’. Het was inmiddels duidelijk geworden dat elkaar aanspreken op verantwoordelijkheden hier ook toe behoort. De meest voorkomende ‘denkfouten’? ’Elkaar aanspreken is slecht voor de sfeer’ - ‘ík werk hier nog niet zo lang’ - ‘dat durf ik

Arjan Bloemendaal Directeur Jobo Training & Advies en XL10 Training

21

onderdeel

De hapjes en drankjes werden aangeboden door Twentse Catering Groep en Twentevisie | onderwerp

xx

Memphis over kunst, banden en interieur

Op 28 februari vond weer de opname van Memphis plaats in het Arke Stadion. Met vier gasten die geen van allen op hun mondje gevallen zijn. Ivo de lange van Kunstuitleen IQ verdient goed geld met kunst, hoewel hij er naar eigen zeggen geen verstand van heeft. Jan en Bertus Heuver hebben van het bandenhandeltje van pa een bloeiend bedrijf gemaakt. En Joop van Keulen steekt zijn eigenzinnige mening over de locale politiek niet onder stoelen of banken en had zelfs politieke aspiraties, maar kiest nu eieren voor zijn geld en richt zich weer volledig op waar hij goed in is: interieurbouw.

impressie||onderdeel memphis onderwerp

De volgende opnames van Memphis vinden plaats in de TOS lounge van het Arke Stadion op 28 maart, 2 mei en 30 mei, elke keer om 17.00 uur. Op 28 maart zijn in ieder geval Gerard Sanderink en Ronald Kasteel van Ordina te gast. Als u geïnformeerd wilt worden over wie definitief te gast zijn en als u uitgenodigd wilt worden, kunt u zich voor de e-mailservice opgeven via www.twentevisie.nl.

› m2

u

€

n

De gasten van Memphis (boven, v.l.n.r.): Ivo de Lange van kunstuitleen IQ, Jan en Bertus Heuver, directeuren van het gelijknamige bandenconcern, en Joop van Keulen, directeur van Van Keulen Interieurbouw. Vier bijzondere gasten, die de lachers regelmatig op hun hand kregen.

De interviews zijn doorspekt met humor, maar serieuze vragen krijgen een serieus antwoord waar aandachtig naar wordt geluisterd. Elke maand zijn er bekende gezichten, maar ook veel mensen die voor het eerst de sfeer (en hapjes) komen proeven.

Nou, reken maar van yes.

”Leuker kunnen we het niet maken.” xx

22

Twentevisie 03/2006

Twentevisie 03/2006

Als fiscalist weten we alles, maar dan ook echt alles van de ingewikkelde en over en weer vliegende belastingwetgeving. En dat levert geheid hele leuke resultaten op.

M.H.Tromplaan 8, Enschede. Telefoon 053-4316161. www.bakxrombouts.nl

23

Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl

column | online strategie

De Bedrijfsspiegel De huidige tijd vraagt om slagvaardige organisaties die een strategisch groeipad volgen; tegen lage kosten uitvoeren van de juiste werkzaamheden met de gevraagde kwaliteit. Afslanking en vaststelling van de sleuteltaken zijn daarbij toverwoorden en het uiteindelijke doel is waardetoevoeging aan de onderneming. De tijd dat mensen meenden dat de kwaliteit van een organisatie was af te lezen uit bedrijfscijfers, aantal vestigingsplaatsen en personeelsaantallen is voorbij. Belanghebbenden kijken in uw organisatie; wat gebeurt er, is het lef om keuzes te maken aanwezig en hoe wordt omgegaan met kwaliteit. Uiteindelijk gaat het om het onderscheidend vermogen van uw organisatie en dat hoeft niet altijd in uw product of dienst te liggen.

Aansluitingsproblematiek Zonder ingrijpen komt bij iedere organisatie het moment waarop de interne structuur niet meer aansluit op de externe omgeving. Lang daarvoor valt op dat de onderdelen van die interne structuur niet meer in evenwicht zijn. Te denken valt hierbij onder meer aan het personeel (fte’s dan wel opleidingsniveau), managementrollen, financieringskwesties en bedrijfscultuur. Om uw bedrijf gezond te houden moet u van tijd tot tijd kritisch en objectief kijken naar het totaalplaatje. Belangrijk hierbij is dat de onderlinge aansluiting van de samenstellende delen optimaal is en blijft (alignment). Hierdoor wordt ook ingegrepen wanneer de aansluiting met de buitenwereld verslechtert.

Probleemsignalering Bij de uitvoering van onze onderzoeken komen wij verschillende indicatoren tegen die aangeven dat zaken uit de pas gaan lopen. Dit kan het oplopen van debiteurenposities zijn, de aandacht voor belangrijke klanten, reorganisatie- en fusieperikelen en zo zijn er nog vele voorbeelden. Uw accountant kan u helpen bij het vaststellen of dergelijke indicatoren van toepassing zijn.

ham en het plezier (zelfontplooiing en wat dies meer zij). Daar is natuurlijk niets mis mee. Aan de andere kant moet u zich realiseren dat probleemoplossing leidt tot meer plezier in uw werk; zaken gaan immers soepeler lopen en de neuzen gaan weer één kant op. Op langere termijn kan het tijdig ingrijpen ertoe bijdragen dat het plezier in de eigen onderneming en het ondernemerschap behouden blijft.

De oplossing Het waarborgen van het zelflerend vermogen van uw organisatie maakt deel uit van allerlei standaarden (denk bijvoorbeeld aan de ISO-certificering). Om het geheel op niveau te brengen kan een onafhankelijke vertrouwenspartner wonderen verrichten. Uw organisatieadviseur kan uw bedrijf een spiegel (de Bedrijfsspiegel) voorhouden waarmee problemen duidelijk naar voren komen. Daarbij geeft hij adviezen, oplossingen en houvast bij de instandhouding van de bereikte verbeteringen in de toekomst. Zien is geloven: voor praktijkvoorbeelden en gereedschappen waarmee u aan de gang kunt verwijs ik u dan ook graag naar uw organisatieadviseur.

ICT Alignment

Tot slot De periodieke onderhoudsbeurt is een gegeven voor auto’s, persoonlijke gezondheid en tal van andere zaken waar u dagelijks mee te maken heeft. Ook binnen organisaties zijn tal van specialisten (intern en extern) actief om het geheel te laten draaien. Om tot een niet alleen doelmatig maar ook doeltreffend geheel te komen is het van belang om periodiek een spiegel voorgehouden te krijgen van het reilen en zeilen van en binnen uw onderneming. Alignment is een toverwoord wanneer wij spreken over het ‘in control zijn’ van uw organisatie. Wanneer binnen uw organisatie een samenhang is bereikt tussen de samenstellende delen, en de ICT hier als faciliterend en optimaliserend geheel mee verweven is, kan adequaat en gestructureerd worden gerapporteerd en bijgestuurd. Ad-hoc ingrijpen wordt hiermee tot een minimum beperkt en daarmee wordt de ontwikkeling van uw organisatie een evenwichtig en beheersbaar geheel. ■

De ICT (informatie- en communicatietechnologie) kent een soortgelijke problematiek als hiervoor beschreven. Vanzelfsprekend moet de aansluiting op de business optimaal zijn. Maar het is ook belangrijk om kritisch naar uw ICT-inspanningen te kijken. Dat de ICT-omgeving gewoon naar behoren dient te werken zal een ieder duidelijk zijn. Maar rechtvaardigt dat de kosten? Wellicht worden de kosten niet gemaakt voor die onderdelen waar zij nodig zijn en is de aansluiting of alignment tussen ICT-vraagstukken onderling dan wel met de business verloren gegaan.

Probleembewustwording

Extra complicerende factor in dit verhaal is het feit dat IT mensen niet altijd uitblinken op het gebied van communicatie. Zij vinden het vaak lastig uit te leggen waar zij mee bezig zijn en doen ook niet altijd genoeg met de informatie die zij uit de organisatie binnenkrijgen. Het draaiend houden van het hele verhaal is immers al een hele dagtaak.

Wanneer u problemen onderkent rijst de volgende vraag: moet u hier iets mee? Veel MKBondernemers doen het voor de (goede) boter-

Wellicht komt u zelf een heel eind in dit verhaal, een goede organisatieadviseur die de

Twentevisie 03/2006

noodzakelijke stappen initieert en vormgeeft verdient zichzelf echter zonder twijfel terug. Op onze website vindt u in alvast een vragenlijst waarmee u een aantal stappen zelf kunt maken.

Jeroen Renard, IT auditor Radboud Dood, management-consultant Beiden werkzaam bij Ten Kate & Huizinga te Enschede

25

Van Keulen Interieurbouw vertimmert C&A, Superconfex, Super de Boer, Sperwer

interview | joop van keulen

Timmeren op Joop van Keulen, een succesvol ondernemer, niet bang voor het vroegere Oostblok, niet bang voor de politiek. Een secretaresse heeft hij niet, zijn vrouw valt in als de telefoniste ziek is.

geheel onomstreden in Nijverdal en omstreken. Een grote mond gekoppeld aan soms vette beledigingen en politieke ambitie maken van hem een aparte ondernemer. Hij maakt van zijn hart geen moordkuil. Natuurlijk kreeg hij de klus als lid van de TOS-club en de Club van Tien om de balie van het FC Twentestadion (waar we zitten voor de opname van het ondernemerscafé Memphis) te maken. Maar dat betekent niet dat hij een blad voor zijn mond neemt. De balie vindt hij erg kwetsbaar (“het zit nu al vol krassen, maar ja, de architect wilde het zo”) en “ik vind het spelershome van FC Twente geen karakter hebben.” Zo is Joop van Keulen (49). Een secretaresse heeft hij niet, zijn vrouw valt in als de telefoniste ziek is en hij haalt zelf koffie (en later soep nadat hij de kantinejuffrouw gebeld heeft en naar de smaak heeft geïnformeerd) voor zijn gasten op zijn betrekkelijk kleine (en rommelige) kantoor.

Supermarkten De supermarkten betimmeren is zijn grootste handel. “Ik denk dat wij 99,5% van alle C1000winkels hebben gedaan, bij Sperwer negen van de tien winkels en bij Super de Boer zitten we op 70%.” Nadat Laurus besliste om de Konmar-winkels om te bouwen heeft Van Keulen aan 62 van de 120 zaken de handen flink vol gehad. “Ik heb me toen al eens achter de oren gekrabd. Wij hebben met Laurus alles uitstekend weten te regelen en nu - met de aanpassingen van Super de Boer - denk ik dat wij mede door ons gedrag in 2001 en 2002 weer een heel groot deel van de koek zullen krijgen.” In de foodsector heeft Van Keulen inmiddels een aandeel van circa 60%. “Dat is eigenlijk te veel, dus we hebben in de afgelopen drie jaar geprobeerd te spreiden. We mogen in Nederland en België enkele tientallen zaken van C&A ombouwen, we bouwen in België twintig Superconvexzaken. In Europa staan we in de top 10.”

Gouden lepel (door Jan Medendorp) De oude heer Van Keulen was timmerman, meubelmaker, een echte vakman. Wat zijn ogen zagen, maakten zijn handen. Zo betimmerde hij ook kruidenierswinkels. Nu, zestig jaar later, is Van Keulen Interieurbouw een timmerbedrijf dat is

26

uitgegroeid tot een bedrijf van meer dan 500 mensen (50 miljoen omzet), vooral ambachtlieden. En behalve Albert Heijn, Lidl en Aldi zijn vrijwel alle Nederlandse supermarkten betimmerd door Van Keulen. In opdracht of via eigen ontwerp. Joop van Keulen is niet

Met een gouden lepel in de mond is Joop Van Keulen niet geboren, maar op vaak de goede momenten gebeurden net de goede dingen. Zijn oudste broers Jan en Harrie werden (halverwege de jaren zestig, pa begon het bedrijf in 1944 en vertimmerde alle bomen op de boerderij van zijn ouders) van school direct het bedrijf Van Keulen &

Twentevisie 03/2006

een kneuzenkermis Zonen binnengehaald, waar Joop de Heao (commerciële economie) mocht doen en vervolgens bij een reclamebureau van VNU in Amsterdam zijn vleugels mocht uitslaan. Pa had een goede greep gedaan met het aannemen Cees van Hemert, die later ook aandelen kreeg. Deze Van Hemert (die later op een schlemielige manier het bedrijf heeft verlaten, later is het geschil uitgesproken) haalde Joop terug naar het oosten en maakte hem directeur van Beka, een bedrijf in Heiloo dat net door Van Keulen was overgenomen. Sneller dan de bedoeling was, schoof de jongste Van Keulen door naar het grote bedrijf. In 1981 groeide de omzet van zeven naar acht miljoen en voor 1982 was enthousiast een budget gemaakt voor negen miljoen. “Halverwege dat jaar schoot een boekhouder mij op de gang aan en zei ‘pss Joop, er zijn problemen’. Toen heb ik moeten reorganiseren en van de 120 werknemers veertig man op straat moeten zetten. Het was mijn moeilijkste beslissing ooit. Aan het einde van dat jaar hadden we het lek boven. In plaats van negen miljoen boekten we in 1982 slechts zeven miljoen omzet.”

Betalingstermijn opgerekt Bijna kwam het bedrijf in 1983 weer in de problemen omdat het districtskantoor van de ABN AMRO toen pas de berichten over Van Keulen vernam en de kraan wilde dichtdraaien. “Het kantoor in Almelo had niets verteld.” Met veel pijn en moeite werd de geldkraan weer tot een klein straaltje opengedraaid. “Dat heb ik toen opgelost door alle toeleveranciers langs te gaan en onze problemen uit te leggen en te vragen of de betalingstermijn van dertig naar 90 dagen opgerekt mocht worden. Allemaal gingen ze akkoord, echt waar.” In 1986 werden de aandelen herschikt. Pa Van Keulen en Van Hemert (op eigen verzoek) werden uitgekocht en Harrie, Jan en Joop werden alle drie voor 33,3% eigenaar van de interieurbouw, de mobielbouw en het vastgoed. Met het gedoe in de jaren tachtig in zijn herinnering informeerde Joop een paar jaar geleden naar de toekomstplannen van zijn twee oudere broers. “Toen ik niets hoorde, heb ik zelf maar wat op papier gezet.” Uiteindelijk is Harrie feitelijk miljonair geworden door de verkoop van zijn aandelen aan Joop en broer Jan kreeg geld en de mobielbouw mee (stacaravans, toiletgebouwen en noem maar op - wat hij overigens zelf in de

Twentevisie 03/2006

afgelopen jaren heeft uitgebouwd tot een bedrijf van 50 man).

Hypermoderne machines Een schreeuwlelijk ja, maar een gek is Joop van Keulen absoluut niet. Voor zijn 500 medewerkers gaat hij bijkans door het vuur. Op zijn verjaardag eet iedereen in het bedrijf gebak, ongeacht waar en op welke locatie ze werken. Liever wat extra mensen aannemen zodat het bedrijf niet fullcontinu (in drie ploegen) hoeft te draaien. Als er overgewerkt moet worden, staat Joop ’s avonds om tien uur in de fabriek, maar ook ’s ochtends om zes uur. “Ik denk dat ik als manager het beste in mensen naar boven kan halen.

‘Wij hebben met Laurus over de Konmar-verbouwingen alles uitstekend geregeld en nu - met de aanpassingen van Super de Boer - denk ik dat wij mede daarom weer een heel groot deel van de koek zullen krijgen’ “Het werk is voor een groot deel handwerk, maar we hebben in de afgelopen jaren, zeker als het wat minder ging, erg veel geïnvesteerd in hypermoderne machines. We hebben computergestuurde machines die de meest fabelachtige dingen van hout of metaal kunnen maken. Die investeringen zijn voor de toekomst.” Bang voor mensen (Polen, Roemenen) uit de nieuwe EU-landen is hij niet. “Ik sprak onlangs een ondernemer (hij bedoelt bandenhandelaar Heuver) die een vestiging in Nijverdal heeft geopend. En daarvoor heeft hij in Roemenië balies laten maken. Maar die waren van erg slechte kwaliteit en wij mochten daar later nieuwe maken.”

Kneuzenkermis We vragen of hij zich verveelt of dat het werkelijk in Hellendoorn/Nijverdal allemaal niet deugt, zoals Van Keulen te pas en te onpas roept. “Ik profileer me als een zakenman met een mening over politieke zaken.” Er zijn heel erg weinig ondernemers die eigen universitaire onderzoeken laten uitvoeren omdat ze het tegendeel van het gemeentelijke beleid willen aantonen; er zijn weinig ondernemers die eigen discussieavonden organiseren omdat ze hun woordje niet mogen doen. “Als alternatief voor het masterplan van de gemeente heb ik een tegenvoorstel gemaakt. Op

de avond dat het masterplan aan de ondernemers gepresenteerd werd, werd mij verhinderd om mijn visie te geven. Daarom heb ik vervolgens een avond belegd in een restaurant waar 300 man op af kwam. Er konden er helaas maar 150 in.” De wethouders, raadsleden en zelfs de burgemeester zijn koekenbakkers, in zijn ogen. En daarom wilde hij wel wethouder worden als de VVD en Burgerbelangen samen de meerderheid zouden krijgen. “Een paar dagen voor de verkiezingen had de businessclub een lunch met de zes partijen geregeld. Ik heb de lijsttrekkers een paar kritische vragen gesteld. Ik kan u verklappen: ik ga de komende jaren de politiek niet in, wat een kneuzenkermis.” Zijn aversie gaat verder. “Het is niet alleen Nijverdal, de meeste gemeenten moeten een schop onder de kont krijgen, de provincie kan wat mij betreft opgeheven worden en van Europa heb ik helemaal mijn buik vol: zeshonderd ambtenaren die heen en weer reizen tussen Brussel en Straatsburg.” Dat is wel zo, maar dat heeft ook te maken met een fiscaal akkevietje dat Van Keulen nog steeds bezighoudt. Van Keulen meende in 2000 een fiscaal gunstige investering te doen, in 2002 bleek dat ‘Brussel’ die regeling had afgeschaft. En de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat Van Keulen geen doolhof van BV’s en gunstige spelonken van zijn bedrijf heeft gemaakt. Het liefste schrapt hij de holding weer en maakt hij één grote werkmaatschappij. “Transparantie en geen bureaucratisch gedoe.” n Met zijn opmerkingen over Ten Cate heeft Joop van Keulen de kat in de gordijnen gejaagd. Ten Cate zit op drie plaatsen in Nijverdal en is voornemens een groot kenniscentrum te bouwen. Op de plaatsen waar Ten Cate nu is gevestigd staan monumentale panden of moet de grond gesaneerd worden. “Ik weet zeker dat Ten Cate met die vervuilde gronden smerig in zijn maag zit.” Volgens Van Keulen houdt Ten Cate de gemeente een worst voor. “Ten Cate wil nieuwbouw doen op een locatie die voor de werknemers uit Almelo, Nijverdal en Goor gemakkelijk bereikbaar is, en waarbij de aanvoer van grondstoffen en de afvoer van producten gewaarborgd zijn. Nou, dat is alleen vlak langs de A1.” De reactie van Ten Cate kunt u lezen op de beurspagina’s van deze uitgave.

27

Nieuwe grote veiling op 4 oktober in Rabotheater

achtergrond | goed doel

Kans voor een Kind Na de succesvolle veiling tijdens het Twentevisie Event op 21 maart 2005 (opbrengst 50.000 euro) werd meteen besloten om de samenwerking in 2006 te continueren. Het afblazen van dit zakenevenement dit jaar betekende een streep door de rekening. Het bestuur, onder leiding van Rob Kerkhoven, besloot om nog dit jaar (op 4 oktober in het Rabotheater) een veiling te organiseren als onderdeel van een groots opgezette gala-avond. Geheel zelfstandig welteverstaan, want hoe mooi samenwerking ook kan zijn, de risico’s zijn inmiddels ook duidelijk. Mede daarom is de stichting ook niet ingegaan op het aanbod van de beurs Business Meeting Twente om de veiling met hen in het Expo Center te organiseren. Overigens krijgt Kans voor een Kind in de aanloop naar de veiling volop ondersteuning van MediaSales Nederland, een van de organisatoren van het Twentevisie Event. Ondanks al het goede werk - tal van wensaanvragen zijn al vervuld, het geld wordt goed besteed - heeft zij te weinig aandacht besteed aan haar naamsbekendheid en aan het communiceren van de gerealiseerde doelen. Hoewel dat steeds beter wordt door een persman die flink aan de weg timmert, voortrekker Willem Hoevers die overal zijn verhaal vertelt en de inspanningen van ambassadeurs Kim Kötter, Nico-Jan Hoogma en Marga Bult. Het aantal aanvragen van kinderen voor wensvervullingen stijgt dan ook. Zo gaan er binnenkort een aantal kinderen naar Eurodisney, Robbie Williams en de Lion King, om er een paar uit te lichten.

Kidsday Op 5 april staat een activiteit gepland waar de pers volop aandacht voor zal hebben en die de stichting in één keer op de kaart zal zetten. Dan organiseert zij namelijk in samenwerking met de drie regionale ziekenhuizen voor de eerste keer Kidsday, een feestdag voor zo’n 200 chronisch zieke kinderen in Twente. Deze kinderen zullen een prachtige dag beleven met medewerking van onder anderen Sita, Magic Unlimited en een aantal bekende tienergroepen. Kidsday wordt voor een substantieel deel door Kans voor een Kind gefinancierd. Voor het restant wordt gerekend op de steun van bedrijven in Twente, onder meer door deelname op 22 april aan de Beneluxcup op het Hulsbeek in Oldenzaal, een wedstrijd voor Twentevisie 03/2006

Ambassadeur Nico-Jan Hoogma laat een wens in vervulling gaan.

bedrijven en instellingen georganiseerd door de mountainbikeafdeling van de OWC. Tachtig procent van het inschrijfgeld van 395 euro per bedrijf wordt gedoneerd aan Kidsday.

GoodCauseRally Initiatieven als de Beneluxcup komen er steeds meer. Zo zal Stichting Kans voor een Kind ook ondersteund worden door de GoodCauseRally, die op 1 oktober vorig jaar voor het eerst werd verreden; 35 diabetespatiëntjes konden plaats nemen in een Ferrari, Lotus, Porsche, Maserati, Lamborghini of andere superbolide om vervolgens een onvergetelijke dag mee te maken. Op 25 juni wordt de tweede editie verreden op vliegbasis Twenthe met naar schatting 50 exclusieve auto’s. Het moet een groot spektakel worden waarbij ook de sponsors op originele wijze in de picture komen. Het geld dat wordt ingezameld komt ten goede aan Kans voor een Kind. Naast de 50 kinderen op deze dag zelf worden dus indirect ook andere kinderen in Twente blij gemaakt.

den vele kleinere wensen van kinderen van deze school vervuld. Dit project is dermate succesvol dat het wordt uitgebreid tot andere vergelijkbare scholen in Twente. Naast de veiling en andere min of meer incidentele wervingsacties wil Stichting Kans voor een Kind een continue geldstroom op gang brengen. Daartoe wordt vanaf nu volop gewerkt aan de werving van zogenaamde Sympathisanten van Stichting Kans voor een Kind. Vanuit hun bedrijf maar ook privé kunnen mensen de stichting structureel ondersteunen door jaarlijks 297,50 euro (inclusief btw) over te maken. Elke sympathisant krijgt voor de bijdrage dit jaar als dank twee toegangskaarten voor de gala/veiling-avond op 4 oktober in het Rabotheater. n

Samenwerking Zo ontstaan er steeds meer samenwerkingsverbanden. Een fraai voorbeeld daarvan is ook de samenwerking met de Toermalijn uit Almelo, een school voor speciaal basisonderwijs waarmee het project Kleine Hartenwensen is gestart. Daarmee wor-

De GoodCauseRally is een van de initiatieven die Kans voor een Kind ondersteunt.

29

Club van 83 steunt de FBK Games en koestert de intimiteit

interview | businessclubs

‘Het klinkt TROS-achtig, maar (door Eddy van der Ley; foto’s: Han ter Beek en Eric Brinkhorst) Aan massaliteit hebben ze bij de Club van 83 een broertje dood. “De TOS? Bij FC Twente? In die grote zaal? Veel te massaal.” Nee, de in Hengelo gesitueerde businessclub, sinds 1991 gelieerd aan de FBK Games, prevaleert de exclusiviteit en intimiteit van een beperkt doch hecht gezelschap ondernemers. “Iedereen kent iedereen,” zegt stichtingsvoorzitter Frans van Rooijen. “En dat is wel zo prettig.” We moeten hem niet verkeerd begrijpen.Van Rooijen, zelf als (één van de vijf) vice-president verbonden aan Thales Hengelo, is er niet op uit de Twentse Ondernemers Sociëteit te desavoueren. Nee, hij wenst slechts de verschillen in aard te karakteriseren. En die zijn nu eenmaal groot. “Bij de TOS moet je elkaar in die grote zaal van het Arke Stadion echt zoeken,” weet hij uit ervaring. “Dat kan, dat mag, maar het is niet ons ding. Wij hebben toch een wat diepere filosofie. Het klinkt misschien wat TROS-achtig, maar we zijn als één grote familie, iedereen kent iedereen, de banden zijn hecht.”

Intieme karakter Ofwel, welkom in het warme, weldadige bad van de Club van 83, in 1991 opgericht ter eer en glorie van de FBK Games in Hengelo, toen nog de Adriaan Paulen Memorial geheten. Paulen, ex-topatleet, verzetsstrijder en sportbestuurder, overleed in 1985 op 83jarige leeftijd. Voor de nieuwe businessclub aanleiding de naam ‘Club van 83’ te gaan (uit)dragen, als eerbetoon aan Paulen én in

een poging het tamelijk besloten karakter van het gezelschap te illustreren. “We hebben door omstandigheden wel eens 85 leden gehad,” weet Van Rooijen, “maar normaal gesproken is 83 de bovengrens. Oh, we zouden gemakkelijk veel groter kunnen worden, er is niet voor niets een behoorlijke wachtlijst, maar dan zouden we ons doel voorbij schieten. We willen simpelweg niet te groot worden.” De Club van 83 is als stichting een entiteit, maar bestaat bij de gratie van het meest prestigieuze atletiekevenement van Nederland. “We zijn met een navelstreng aan de FBK Games verbonden, maar hebben wel een eigen bestuur en een eigen leven,” zegt Van Rooijen. De Club van 83 draagt jaarlijks 120.000 euro bij aan de begroting. “Oorspronkelijk was dat geld bedoeld om de organisatiekosten te dragen, zodat er enige zekerheid zou zijn en het evenement niet zomaar door zijn hoeven zou zakken. Nu is er voldoende continuïteit en doneren we gewoon ieder jaar hetzelfde bedrag. Het is dus niet zo dat Marion Jones met ons geld naar Hengelo wordt gehaald.”

‘We zijn met een navelstreng aan de FBK Games verbonden, maar we hebben wel een eigen bestuur en een eigen leven’ Industrie De Club van 83 bestaat uit een uiterst gemêleerd gezelschap van Twentse bedrijven uit verschillende sectoren, van overheid tot dienstverlening. Om het een gezicht te geven: Zorgbureau Twente is lid, maar ook Akzo Nobel, Menzis en Randstad Uitzendbureau.

“We streven naar de juiste balans,” zegt Van Rooijen, “maar dat is niet altijd even eenvoudig. Ik zou bijvoorbeeld meer industrie willen hebben. Desnoods probeer ik zelf bedrijven uit die sector over te halen lid te worden. Terwijl we aan gereputeerde makelaarskantoren bijvoorbeeld steevast een ‘nee’ moeten verkopen, omdat we al teveel makelaars hebben. Zulke bedrijven komen op de wachtlijst. En het kan wel jaren duren voor ze kunnen toetreden.” Van Rooijen en zijn zes medebestuursleden vormen een veredelde ballotagecommissie. “Een bedrijf moet natuurlijk van onbesproken gedrag zijn en we checken de boel ook even na bij de Kamer van Koophandel, maar veel strenger is het niet. Het belangrijkste is dat we de 83 niet overschrijden, want dat is een tamelijk heilige bovengrens. Want zoals gezegd: het moet allemaal beheersbaar en leuk blijven.”

‘We mogen in Twente best wat nadrukkelijker met de borst vooruit lopen, zonder arrogant te worden’ Wat de 83 ‘gelukkigen’ drijft? Maatschappelijke verantwoordelijkheid, de mogelijkheid om in een gezellige setting zakelijke deals te sluiten en een vleugje liefde voor de atletiek “Het maatschappelijke belang telt bij de meesten toch het zwaarst,” denkt Van Rooijen. “De FBK Games is één van de grootste sportevenementen van het land, de enige Grand Prix-wedstrijd. Dat straalt af op de regio en dus moeten we zo’n wedstrijd koesteren. Dat beseffen de deelnemende bedrijven maar al te goed.”

Het feestje ter gelegenheid van het 15-jarig bestaan van de Business Club van 83 op 3 april in hotel ’t Lansink werd zeer goed bezocht door Gemeente Hengelo werd vertegenwoordigd door burgemeester Kerckhaert en aftredend wethouder Nijhof. Vanzelfsprekend was ook de directeur goed gaat met de club. Rechts onder het huidige bestuur.

30

Twentevisie 03/2006

we zijn één grote familie’ Klootschieten Hoewel de FBK Games zich traditiegetrouw beperken tot één dag in het jaar (“maar dan hebben we ook echt een feestje”), reikt de impact van het lidmaatschap veel verder. De deelnemende ondernemers mogen zich naast twee stoelen voor de Games - verheugen in een reeks van activiteiten, variërend van golfen tot klootschieten en bedrijfsbezoeken tot jaarfeesten. “Vorig jaar zijn we met de partners naar Sail geweest. maar we houden ook Waarbeek-achtige uitjes met vrouw en kinderen. Dan zie je iemand die je alleen van het werk kent plotseling in zijn rol als vader. Erg leuk om te ervaren.” In zo’n ontspannen setting komt het niet zelden tot zakelijke deals. “Over de frequentie kan ik niets zeggen, maar veel leden doen onderling zaken. Om de simpele reden dat ze elkaar snel weten te vinden en elkaar bovendien iets gunnen. Dat gaat allemaal iets soepeler dan bij de TOS, kan ik me zo voorstellen. De samenhang is bij ons erg groot.” Dan is er ook nog de Club van 17, bestaande uit ex-leden van de Club van 83, die gepensioneerd zijn of hun bedrijf hebben verkocht, maar wel betrokken willen blijven bij de FBK Games én het business-gebeuren. “Het gaat om mensen met een grote zakelijke expertise, maar ook hier zien we streng toe op een limiet van 17 leden,” weet Van Rooijen, die - in zijn algemeenheid - hoopt dat de FBK Games in de toekomst nog iets nadrukkelijker in de schijnwerpers komt te staan. “De bescheiden volksaard werkt vaak contraproductief, maar we mogen in Twente best wat nadrukkelijker met de borst vooruit lopen, zonder arrogant te worden.”n

Het fenomeen businessclub is niet meer weg te denken uit de (Twentse) sportwereld. Zelfs ieder zichzelf respecterende amateurclub heeft er tegenwoordig eentje. FC Twente kan sinds jaar en dag bogen op Stichting Gouden Aktie Jong Talent en de Twentse Ondernemers Sociëteit (TOS). De Gouden Aktie heeft 230 leden uit het midden en kleinbedrijf die in het Arke stadion tesamen 325 stoelen bezetten. Zij betalen met ingang van het nieuwe seizoen 1600 euro per stoel per jaar. Het totaalbedrag komt in zijn geheel ten goede aan de jeugdopleiding. Leden van de TOS betalen meer, 5500 euro per seizoen, maar krijgen daarvoor twee stoelen. Het grootste gedeelte van de ‘contributie’ komt toe aan de begroting. De TOS heeft 854 stoelen in het Arke stadion, die voor pakweg 90 procent bezet zijn. Ook Twente Support, een derde groep ondernemers, krijgt steeds meer de contouren van een businessclub. “Althans, die kant willen we wel op,” zegt algemeen directeur Johan Plageman van FC Twente. Twente Support is een uitvloeisel van het vroegere spelersfonds en bestaat uit vijftig bedrijven, die jaarlijks 10.000 euro per bedrijf neertellen. Het totaalbedrag van 500.000 euro is louter bestemd voor bewegingen aan het spelersfront. “We hebben daar al eens een deel van het salaris van N’Kufo uit bekostigd en onlangs nog deels de aankoop van Gerk en Vidarsson.” Heracles Almelo heeft één grote businessclub, met 400 leden. De deelnemers laten gemiddeld 10.370 euro in de kas van de promovendus vloeien, in de hoop bij te kunnen dragen aan handhaving van de club op het hoogste podium.

veel leden. Uiteraard was er een woordje van voorzitter Frans van Rooijen (links onder) en de van de Thales FBK-games, Fedde Zwanenburg, aanwezig; hem doet het uiteraard deugd dat het

Twentevisie 03/2006

31

actueel | nieuws en feiten

weken op de dinsdagmiddag gehouden in het Ondernemingshuis in Enschede. Wie hierover meer wil weten, kan terecht op www.kvk.nl/ advies.

Ondernemersnieuws Op dinsdag 18 april 2006 organiseert stichting Mechatronica Valley Twente in samenwerking met KIVI / NIRIA en Universiteit Twente het congres TValley 2006. Het congres, dat plaatsvindt op de Universiteit Twente, focust op technologische innovaties en concrete business in smart devices and materials, technologisch speerpunt van Nederland, met bijdragen van Assembléon, Demcon, Enrichment Technology, IMPACT, IMS, Maxon Motor, PANalytical, Pemstar, Philips, Thales en Universiteit Twente. Tevens wordt tijdens het congres de jaarlijkse KIVI NIRIA / UT prijs uitgereikt. De beurs Oost Nederland Exclusief, die oorspronkelijk dit voorjaar zou plaatsvinden in het Enschedese Condor City, is zowel qua datum als qua locatie verplaatst. De ‘miljonairsbeurs’ is nu gepland op 13 tot en met 15 oktober in het Expo Center in Hengelo. Naar verluidt zal ook de beurs Business Meeting Twente komend najaar in het Expo Center worden georganiseerd na de eerste editie in 2005 in Condor City. De website van Expo Center biedt alleen wat Oost Nederland Exclusief betreft duidelijkheid. De Directie Toezicht Energie (Dte), onderdeel van de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa), heeft een onderzoek gedaan naar de klachtafhandeling van de 10 grootste energiebedrijven in Nederland. Cogas Energie scoort in het onderzoek op alle vlakken als beste, namelijk tevredenheid, afhandelingstermijn, klantvriendelijkheid én zorgvuldigheid op het gebied van klachtenafhandeling. Essent, Nuon en Eneco eindigden in de middenmoot. Op 15 februari jl. was het 80 jaar geleden dat De Kok accountants en adviseurs in Almelo, met vestigingen in Denekamp en Enschede, werd opgericht. Om dat luister bij te zetten worden dit jaar verschillende activiteiten georganiseerd voor relaties en andere betrokkenen. De Kok is een van de oudste accountantskantoren in de regio met ruim vijfenzestig medewerkers. De Regio Twente heeft op onlangs een notitie aangeboden aan de 14 Twentse gemeenten binnen het regionale samenwerkingsverband Regio Twente op basis van de Wet gemeenschappelijke regelingen plus (Wgr-plus). De Hoofdlijnennota ‘Van Vorm en Beweging, Ve r n i e u w i n g S a m e n w e r k i n g T w e n t e ’ beschrijft een vernieuwde en krachtiger vorm van samenwerking tussen de 14 gemeenten onderling en met de Provincie Overijssel. Het Twentevisie 03/2006

Maquette van het project Har t van Zuid in Hengelo, waaraan minister Dekker 4 miljoen bijdraagt.

georganiseerde bedrijfsleven in Twente roept de gemeenteraadsleden op om hun verantwoordelijkheid te nemen en achter de hoofdlijnennota te gaan staan. Minister Dekker (VROM) stelt middelen uit de BIRK-pot (Budget Investering in Ruimtelijke Kwaliteit) beschikbaar voor twee Netwerkstadprojecten: € 4 miljoen aan het project Hart van Zuid in Hengelo en € 4 miljoen aan Kennispark Twente in Enschede. Minister. Voor Hart van Zuid betekent deze toekenning dat de exploitatie voor de eerste fase nu sluitend is en voor Kennispark Twente dat extra ruimtelijke kwaliteit kan worden toegevoegd aan het openbaar gebied en aan de parkeervoorzieningen. Om te onderzoeken of er met Polen samenwerkingsmogelijkheden op de gebieden onderwijs, economie en bestuur bestaan, heeft een delegatie van de provincie Overijssel eind januari een bezoek gebracht aan de Poolse regio West Pommeren. Namens het bedrijfsleven namen de kamer van koophandel en Oost NV deel. De kamer van koophandel en Oost NV hebben o.a. gesprekken gevoerd met brancheorganisaties, business clubs en the Northern Chamber of Commerce. Hierbij kwam vooral een behoefte aan kennis en samenwerking naar voren in de sectoren logistiek, bouw, food/agri en toerisme. Het blijkt dat ondernemers de mogelijkheden van de Bbz- en IOAZ-regelingen niet kennen of dat zij niet weten tot wie ze zich kunnen wenden. De Kamer van Koophandel en de Regionale Organisatie Zelfstandigen Twente willen met een nieuw initiatief ondernemers vroegtijdig en laagdrempelig informeren over de deze regelingen. In een kort gesprek worden de financiële mogelijkheden en de criteria besproken met een consulent van het ROZ Twente. Het spreekuur wordt iedere drie

Per 1 februari is het Olympisch Steunpunt Twente opgeheven en is Sport Support Twente opgericht. Er vindt in eerste instantie geen verandering plaats van taken en bevoegdheden. Wel is er een bestuurlijke wijziging: Wolter Kluivers is vervangen door mevrouw Gekie Meins. Tevens is een nieuwe samenwerkingsvorm tussen NOC*NSF, Sportraad Overijssel en Sport Support Twente van start gaan onder de naam Olympisch Netwerk Twente, dat ten doel heeft sportverenigingen te versterken, talenten te ontwikkelen en topsporters te begeleiden. Sport Support Twente, in de persoon van Manfred Kamphuis, zal het eerste aanspreekpunt worden van dit samenwerkingsverband. Eshuis Accountants en Belastingadviseurs heeft M. Schaepers (34) - sinds begin 2005 werkzaam op de Eshuis-vestiging in Almelo - per 1 januari jl benoemd tot vennoot. Het aantal vennoten komt daarmee op zes. Eshuis heeft momenteel viujf vestigingen in OostNederland (Almelo, Deventer, Enschede, Hengelo en Oldenzaal), met in totaal bijna 100 medewerkers. Een greep uit de faillissementen in de periode 14 januari tot en met 16 februari die de Rechtbank aan de Kamer van Koophandel heeft doorgegeven. Let wel, tussen het verschijnen van deze uitgave en de uitspraak van de rechtbank kunnen er wijzigingen ontstaan. Voor de actuele situatie kan men terecht bij het handelsregister, tel. 0900-1234567. Almelo: Stichting De Ander, hodn Maribouw; Denekamp: Vleeswarenfabriek C.Th. Scholten en Zoon B.V.; Enschede: Lange Hout Beheer B.V., Becking Beheer Enschede B.V., Netbeam B.V., Bodymed Centraal B.V., Bodymed Nederland B.V., Share B.V., Stichting HorecaInitiatieven hodn De Koperen Koekepan; Hengelo: Timber Detachering B.V., M.H. Bernsen Beheer B.V., Horex Twente B.V., Vier Jaargetijden Hengelo Overijssel B.V., O & T Travel B.V., K & L Solutions B.V, Omigon B.V., BaseWall B.V., V.O.F. Sportief; Holten: Udema Gieten B.V.; Oldenzaal: Tuinvormgeving Jan Damhuis B.V.; Rijssen: D-Engineering B.V. ■

Persberichten kunnen per e-mail worden toegestuurd aan [email protected]. Tekst als word-bestand, eventuele foto’s of ander illustratiemateriaal als jpeg, 300 dpi. Eventueel per post: MediaSales Nederland B.V., Postbus 702, 7550 AH Hengelo.

35

financieel | payback

Deel gedupeerden aandelenleaseconstructies vecht door

Payback Time (door Jan Medendorp) Je was gek als je er niet aan meedeed. Op verjaardagen was bijkans de halve familie rijk geworden aan aandelen en dan vooral aan de leasegedrochten met exotische namen als ‘Winstver10Dubbelaar’, en ‘WinstverDriedubbelaar’. Maar zoals zo vaak bleek ook de leaseconstructie een piramide met een paar winnaars (in de eerste jaren) en veel verliezers. Vaak waren verkopers ‘vergeten’ te melden dat met de maandelijkse inleg alleen rente van de lease werd betaald. Ook in veel bijsluiters stond niet of nauwelijks dat deelnemers niet alleen hun inzet konden kwijtraken maar zelfs met een schuld opgezadeld konden worden. Na veel gekrakeel werd de vroegere directeur van De Nederlandsche Bank wijlen Wim Duisenberg ingeschakeld en hij bedacht een oplossing, een compromis. Maar niet iedereen heeft zich daar bij neergelegd. In Dedemsvaart is onlangs de Vereniging Payback opgericht. De zogeheten Duisenberg-regeling houdt in dat grote schulden geheel of gedeeltelijk worden kwijtgescholden. Een sigaar uit eigen doos noemt woordvoerder Ron Huijboom de regeling. De Vereniging Payback is vooral bekend dankzij haar eigen site en de ‘zitdagen’ die her en der in het land worden gehouden. “Tijdens deze bijeenkomsten adviseren specialisten van ons de mensen over de juridische mogelijkheden in hun specifieke geval.” Er zitten ook vertegenwoordigers van de Firma Beursklacht en advocaten om de juridische haalbaarheid te laten beoordelen. “De meeste mensen denken dat hun situatie hopeloos is.” Maar dat is lang niet altijd zo. “Er zijn al veel rechtszaken geweest waarbij de rechter in de meeste gevallen de gedupeerden in het gelijk stelde: niet alleen kwijtschelding van de schuld maar ze krijgen ook hun volledige inleg terug.”

Weinig leden Er hebben naar schatting vele honderdduizenden mensen aan één of andere leaseconstructie meegedaan. Toch telt Payback slechts een kleine drieduizend leden. Volgens Huijboom komt dat omdat zijn vereniging niet zo bekend is en te weinig geld heeft voor actieve marketing. En de Aegons en Dexia’s van deze wereld staan niet te trappelen om Twentevisie 03/2006

De Vereniging Payback organiseert her en der in het land bijeenkomsten voor mensen die willen blijven vechten tegen de aandelenleaseconstructies waarbij honderdduizenden mensen vaak vele duizenden euro’s verloren.

de NAW-gegevens van hun klanten die hieraan meegedaan hebben te overhandigen. “We proberen via de openbare bijeenkomsten en nu dit verhaal in Twentevisie enige bekendheid te krijgen.”

‘Ik kreeg er nota bene de garantie bij van de verkoper dat ik mijn inleg altijd terugkreeg, maar zelfs dat bleek niet te kloppen’ Ook zijn er veel mensen die moe zijn van het gedoe en willen vergeten dat ze er ooit ingetrapt zijn. “Ja, sommige mensen zijn murw gemaakt door de vele brieven en de vervelende telefoontjes die ze van de aanbieder krijgen. Die denken ‘laat ik maar buigen in plaats van barsten. En als ze dan buigen, dan moeten ze een document tekenen waarin ze verklaren geen enkele juridische procedure meer tegen de aanbieder te zullen beginnen.” En daarmee raken ze ontzettend veel geld kwijt, want Aegon/Dexia biedt natuurlijk niet de hoofdprijs in dit soort onderhandse zaken.

Opgelicht Naar één van die informatiebijeenkomsten van de Vereniging Payback is ook Jaco Brouwer uit Balkbrug gekomen die naar eigen zeggen een middenklasser aan inleg is kwijtgeraakt. “Ik schaam me er niet voor, ik ben er ingetrapt. Ik ben al heel lang lid van de Vereniging Payback en toen ik hoorde dat er nu bij mij in de buurt een bijeenkomst werd gehouden, ben ik natuurlijk gekomen om eens te horen wat er in mijn geval nog mogelijk is. Elk maand zette ik jarenlang een bedrag opzij om te sparen voor de kinderen, huis en vakantie. Ik kreeg er nota bene de garantie bij van de verkoper dat ik mijn inleg altijd terugkreeg, maar zelfs dat bleek niet te kloppen. Althans niet op papier. Ja, ik ben opgelicht. Zo voel ik dat echt. Die verkoper heeft nooit verteld dat je een lening aangaat, dat je puur alleen rente betaalt en dat je inleg werd belegd en dat ging dan jammer genoeg verkeerd. Weg was mijn geld.” Voor Brouwer wordt binnenkort een rechtszaak gestart met hulp van de Vereniging Payback. ■

37

column | vastgoed

Verdienen met latentie De bruto aanvangsrendementen in het commercieel vastgoed lijken maar te blijven zakken. Kijk naar de in vastgoedkringen zeer bekende beleggingsverkoop van de KBB/Vendex-portefeuille en het Mexx-pand (Afrikahuis) te Amsterdam. Ook in Twente worden thans in de beleggingsmarkt ‘on-Twentse’ bruto aanvangsrendementen gerealiseerd. Conclusie: goed vastgoed is (en wordt waarschijnlijk nog) du(u)r(der). Bij aan- en verkoop van onroerend goed is het natuurlijk essentieel dat de fiscale heffingen de marge niet (nog verder) eroderen. Voor de verkoper speelt daarnaast natuurlijk ook nog dat de netto opbrengst zo hoog mogelijk dient te zijn.

waarderen in het kader van de verkoop. De waardering van de latentie daarvan verlaagt de waarde/prijs van de aandelen. De grenzen van de latentie liggen tussen het nominaal geldende vennootschapsbelastingtarief (nu dus een kleine 30%) en 0%. In het laatste geval geldt als uitgangspunt dat de latent in de vennootschap aanwezige vennootschapsbelastingschuld nooit wordt gerealiseerd, doordat verondersteld wordt dat het vastgoed nooit wordt verkocht of dat door vorming van een herinvesteringreserve nooit over de verkoopwinst behoeft te worden afgerekend met de fiscus. In dat geval is de contante waarde van de in de toekomst te betalen vennootschapsbelastingschuld vrijwel nihil.

Zoals waarschijnlijk bekend wordt bij verkoop van de stenen de gerealiseerde winst belast met, vanaf 1 januari 2006, 29,6% vennootschapsbelasting (vanaf 1 januari 2007 naar verwachting 26,9%), mits het uiteraard geen FBI (fiscale beleggings instelling), vrijgestelde belegger of particuliere belegger betreft. Dan is de winst onbelast. Uitstel van belastingheffing is mogelijk door een herinvesteringreserve te vormen. Voorwaarde hierbij is wel dat er een herinvesteringreserve moet zijn en dat daadwerkelijk, tijdig, vervangen wordt. Om de opbrengst te optimaliseren wordt er vaak voor gekozen om aandelen in een vastgoedvennootschap te verkopen. Dat heeft als voordeel dat door middel van een juiste overnamestructuur meerdere partijen in samenhang met en/of soort (preferente) aandelen overdrachtsbelasting kan worden voorkomen. Ook wordt de eventuele terugbetaling aan de fiscus van ter zake de aankoop in aftrek gebrachte herzienings-btw bij een aandelenoverdracht voorkomen. Eventueel lopende herzieningstermijnen worden door de overgenomen vennootschap gewoon ‘uitgediend’.

Door de daling van het vennootschapsbelastingtarief daalt ook de waardering van de ‘latentie’. Dit betekent dat alleen al hierdoor verdiend kan worden. Een voorbeeld: een partij heeft een vennootschap aangekocht met daarin een object dat voor 10 miljoen euro lager dan de fiscale marktwaarde in de boeken staat. Bij de aankoop werd een korting voor de latentie afgesproken van 50% van het bij aankoop geldende vennootschapsbelastingtarief (stel, 34,5%). Er is destijds dus een korting verleend van 1.725.000,- euro. In 2007 worden de aandelen in deze vennootschap doorverkocht. In dit voorbeeld wordt er gemakshalve even vanuit gegaan dat de waarde van het object gelijk is gebleven. Wederom luidt de afspraak: waardering latentie: 50% van het bij verkoop geldende vennootbelastingtarief. Dit betekent dat bij de pricing van de aandelen een latentiekorting wordt verleend van 1.345.000,- euro. Met andere woorden, de prijs van de aandelen is, in dit voorbeeld, al met een kleine vier ton gestegen zonder dat er ook maar iets gebeurd is. En dat is toch plezierig.

Vennootschapsbelastinglatentie

Verschillende stellingnamen

Een belangrijk element bij de onderhandelingen over de aankoopprijs van de aandelen is de zogenoemde vennootschapsbelastinglatentie. Dit is de latentie vennootschapsbelastingschuld over de in het vastgoed besloten stille (fiscale) reserves. Kortom, het verschil tussen de fiscale boekwaarde van het vastgoed en de waarde waarvoor partijen het vastgoed

Het spreekt voor zich dat er bij de onderhandelingen over de hoogte van de latentie verschillende stellingnamen gelden door verkoper en koper. De verkoper zal betogen dat er nooit met de fiscus behoeft te worden afgerekend en daarom met een lage latentiekorting kan worden volstaan. De koper zal betogen dat er op redelijke termijn na aankoop het vastgoed

Twentevisie 03/2006

Verdienen

zal worden verkocht en dat daarom een hoge korting noodzakelijk is. Is de koper een projectontwikkelaar en maakt het object in de vennootschap deel uit van een ontwikkelingstraject, dan zal veelal op niet al te lange termijn daarna de vennootschapsbelasting acuut worden. Het verschil tussen de contante en de nominale waarde van de belastingschuld is dan niet al te groot en de ontwikkelaar zal daar dus rekening mee houden in zijn prijsstelling. Ook bij latentie zie je een trend dat de prijs onder druk staat. Een lagere korting voor diezelfde schuld, maar dan niet alleen vanwege een daling van het belastingtarief… Indien u over dit onderwerp nader geïnformeerd wenst te worden adviseren wij u contact op te nemen met uw eigen fiscalist. Zoals u hierboven hebt kunnen lezen zou dit telefoontje wel eens lucratief voor u kunnen zijn. ■

Edwin H. Mulder MRICS RT Directeur/partner DTZ Zadelhoff

39

vastgoed | transacties

Vastgoed transacties Borne ◆ Twee particuliere beleggers hebben het pand met een totale oppervlakte van 650 m² aan de Oostermaat 5 gekocht. Het object is in verhuurde staat, de huurder is Remedie B.V. De koopsom bedraagt naar verluidt € 1.250.000,-. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. trad op namens de verkoper, een particuliere belegger.

Enschede ◆ DTZ Zadelhoff heeft voor Arke op het Business & Science Park het gehele kantoorgebouw La Tramontane, dat een oppervlakte heeft van circa 6.000 m² en beschikt over 150 parkeerplaatsen, voor een langere periode gehuurd. Arke verkocht eind vorig jaar, ook via bemiddeling van DTZ Zadelhoff, haar huidige kantoor aan het Ministerie van Defensie. De vorige huurder van La Tramontane was Logica CMG die, ondanks een langjarige huurverplichting, al geruime tijd uit het gebouw was vertrokken. Omtrent het gerealiseerde huurniveau hebben de partijen geen mededelingen gedaan. DTZ Zadelhoff bemiddelde in deze aanhuurtransactie namens Arke. Jones Lang LaSalle en ten Hag Bedrijfsmakelaars behartigden gezamenlijk de belangen van Logica CMG. ◆ Aan De Heurne 12A verhuurde DTZ Winkels namens Achmea Vastgoed B.V. 380 m² winkelruimte aan Savers. ◆ Door bemiddeling van Pieter Lem Makelaars is Tenniscentrum Enschede met een oppervlakte van circa twee hectare, verkocht. De koper is Superfit die in een van de drie hallen een sport/fitnescentre gaat vestigen. Naar verluidt zou met de transactie een koopprijs van 2,5 miljoen gemoeid zijn geweest. De verkoper liet zich adviseren door Colliers NMS uit Amsterdam. ◆ Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. heeft namens de eigenaar het woonhuis met bedrijfsruimte met een totale oppervlakte van 370 m² aan De Reulver 95 verkocht aan een particulier. De bedrijfsruimte zal gebruikt worden ten behoeve van opslag van veevoeders. De koopsom bedraagt € 360.000,-.

Het gehele kantoorgebouw La Tramontane in Enschede is onlangs verhuurd aan Arke.

een particuliere belegger, circa 74 m² kantoorruimte verhuurd aan Looking4ward. De huurprijs bedraagt € 10.138,- per jaar. ◆ Uniek Bedrijfsmakelaars heeft namens een buitenlandse belegger circa 204 m² winkelruimte in de Irenepromenade verhuurd aan een slagersbedrijf. ◆ DTZ Winkels verhuurde namens Nationale Stichting tot Exploitatie van Casinospelen in Nederland aan het H.J. van Heekplein 132 256 m² winkelruimte aan Electro Outlet.

Enter ◆ Polman Bedrijfsmakelaars verhuurde namens haar opdrachtgever, Bouwbedrijf Homan circa 300 m² luxe kantoorruimte op de verdieping aan de Veldegge 6.

Goor

Oldenzaal ◆ Namens de eigenaar, een particuliere belegger, heeft DTZ Zadelhoff aan de Edisonstraat twee bedrijfsunits verkocht van respectievelijk circa 65 m² met een koopprijs van €63.000,en circa 130 m² met een koopprijs van €125.000. De kopers zijn respectievelijk een particulier en HBC Expeditie. ◆ Uniek Bedrijfsmakelaars heeft namens een particuliere belegger circa 210 m² winkelruimte met circa 50 m² magazijnruimte aan de Deurningerstraat 18 aangekocht. Euverman Temmink & Partners trad op namens de verkoper. Uniek Bedrijfsmakelaars heeft deze ruimtes weer verhuurd aan de Wibra Supermarkt. ■

◆ Namens bouwbedrijf Haafkes heeft Uniek Bedrijfsmakelaars circa 435 m² nieuwbouw winkelruimte aan de Grotestraat 105 verkocht aan een particuliere belegger.

Hengelo

◆ DTZ winkels heeft namens een particuliere belegger 162 m² winkelruimte aan de Wesseler-Nering 3B verhuurd aan Tuincentrum Enschede B.V.

◆ DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft in het kantoorgebouw Dienstman, dat onderdeel uitmaakt van de ‘Heren van Twente’ aan het Prins Bernhardplantsoen, namens de verhuurder circa 324 m² verhuurd aan HSK Groep. De huurprijs is niet bekend gemaakt. Er is sprake van collegiale verhuur met ten Hag Bedrijfsmakelaars.

◆ DTZ Zadelhoff heeft in het kantoorgebouw aan de Gronausestraat 710 namens de verhuurder,

◆ Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. heeft namens de verhuurder, een particuliere beleg-

Twentevisie 03/2006

ger, 192 m² bedrijfsruimte aan de Zirkoonstraat 10 verhuurd aan een hondentrainingscentrum. De huurprijs bedraagt € 9.000,- per jaar.

De bedrijfsruimte aan de Zirkoonstraat 10 in Hengelo is verhuurd aan een hondentrainingscentrum

41

Grijze import maakt Heuver Banden groot

interview | heuver

Bedrijf uit Den Ham wereldwijde

spil in bandenhandel (door Martin Steenbeeke) In de jaren zestig kocht vrachtwagenchauffeur Mans Heuver voor tien gulden drie overbodige vrachtwagenbanden van zijn baas. Hij verkocht ze door voor 22.50 per stuk en begon zijn eigen bandenhandel. Zijn zonen Jan (56) en Bertus (44) hebben Heuver Banden voortgezet en uitgebouwd tot een bedrijf dat jaarlijks zo’n 170.000 banden verhandelt, vooral voor de transport, landbouw- en grondverzetindustrie. Daarnaast zijn ze eigenaar van elf Profile Tyrecentres in Noord- en Oost Nederland. In de grootste band op het complex van Heuver Banden in Den Ham kan een mens rechtop staan. De band komt uit Japan, vertelt Jan Heuver, “maar het kan zomaar zijn dat ie straks in Australië terecht komt.” Van Japan, via Den Ham, naar Down Under; het is de dagelijkse praktijk voor de groothandel in banden, die elke dag verschillende containers met banden aangevoerd krijgt. “Het is ongelooflijk, maar we groeien met tientallen procenten per jaar,” zegt Heuver. Op gebied van grondverzetbanden claimt Heuver Banden de grootste van Europa te zijn. Op dergelijke grote banden zit een “leuke marge” van vijf à zeven procent. Het succes, zo verklaren Jan en Bertus Heuver, is het resultaat van hard werken, een “goed team” en een paar “leuke importen.” Door deel te nemen aan beurzen over heel de wereld weet Heuver waar welke band op enig moment het goedkoopst te verkrijgen is.

Grijze import

Jan (onder) en Bertus Heuver zijn op gebied van grondverzetbanden de grootste van Europa. Op dergelijke grote banden zit een “leuke marge” van vijf à zeven procent.

42

Twentevisie 03/2006

Uit heel de wereld rollen banden richting Den Ham. “Waar ze het goedkoopste zijn, halen we ze weg,” verklaart Bertus. Tachtig procent wordt afgezet in Europa, in een straal van grofweg duizend kilometer rond Den Ham. Als het zo uitkomt, worden banden doorverkocht naar werelddelen als Amerika of Australië. Het is de simpele wet van vraag en aanbod. “Met name bij grondverzetbedrijven is er sprake van een schaarste aan banden,” weet hij. De gebroeders Heuver doen aan zogeheten ‘grijze import’ en dat vinden de bandenfabrikanten als Bridgestone en Michelin “lastig”, verklaart Jan Heuver. “Zij willen de markt van producent tot eindgebruiker regisseren en wij fietsen daar dwars doorheen. Aan de andere kant bieden ze hun overproductie ook gewoon aan ons aan. ‘Heuvertjes, kun je er nog wat mee’, zeggen ze dan. We mogen dat alleen niet aan de grote klok hangen.” Twentevisie 03/2006

Bandencentra Heuver Banden draait met 150 personeelsleden een omzet van 62 miljoen euro. Jaarlijks worden er door de groothandel 150.000 vrachtwagenbanden, 20.000 landbouwbanden en 1.000 grondverzetbanden verhandeld. De particulier die nieuwe banden onder zijn personenwagen wil plaatsen, kan terecht bij een van de elf bandencentra die Heuver in Noord- en Oost-Nederland bestiert. Heuver is aangesloten bij de Profile Tyrecenterketen. “We doen het gezien de cijfers van collega’s in de Benelux bovenmodaal. Vooral het laatste kwartaal was super,” zegt Bertus Heuver, met dank aan de strenge winter. Behalve winterbanden zijn ook speciale bandensets steeds meer in trek bij de consument. “Het assortiment banden wordt professioneler en duurder. Veel automobilisten kiezen tegenwoordig voor de sportieve look, en aan die vraag kan een standaardgarage bijna niet voldoen.”

Illegaal Het bedrijf viert dit jaar het veertigjarige bestaan. Dat zal gevierd worden in Hardenberg waar een nieuw hoofdkantoor in gebruik wordt genomen. De behuizing in Den Ham is te klein geworden. De gebroeders Heuver zetten hiermee een punt achter een roerige periode, want enkele jaren geleden was een uitbreiding van hun bedrijf de inzet van een groot bestuurlijk conflict tussen de provincie en de gemeente. Het streekplan stond het niet toe, de provincie lag dwars maar omdat de gemeente ‘ja’ zei werd in Den Ham een hal van 4.500 vierkante meter gebouwd. “Een klein beetje illegaal,” erkent Jan Heuver. Maar het was de gemeente, zo benadrukt hij, die de uitbreiding gedoogde. “Ik wil vanaf deze plaats de bestuurders hiervoor nog bedanken.

‘Bridgestone en Michelin bieden ons hun overproductie aan; ‘Heuvertjes, kun je er nog wat mee’, zeggen ze dan. We mogen dat alleen niet aan de grote klok hangen’ Wij konden ook niet voorzien dat we zo hard zouden groeien.” Nu de locatie in Den Ham echt te klein is geworden, verkast het bedrijf in de loop van dit jaar grotendeels naar Hardenberg, toevallig de gemeente waar de voormalige burgemeester van Den Ham, Meulman, aan het roer staat. Van enig verband is geen sprake, verzekert Jan Heuver. “Wij wilden voor onze werknemers in een straal van vijftien kilometer rond Den Ham blijven zit-

ten. Omdat Hardenberg onder een subsidieregeling valt, is onze keuze op deze plaats gevallen.” In Hardenberg is het aantal vierkante meters overdekte opslag verdriedubbeld; een investering van zes miljoen euro. De opslag in Den Ham blijft gehandhaafd, maar dan vooral als een nevenvestiging die zich specialiseert op de landbouw.

Cluj De internationale groei zoekt Heuver in Roemenië. In de plaats Cluj heeft Heuver een bandenhandel met twintig werknemers, er is een tweede vestiging in Boekarest gepland terwijl er in de loop van dit jaar ook enkele bandencentra geopend worden. Aan de keuze om in dit land uit te breiden is geen uitvoerig marktonderzoek vooraf gegaan. Het is te danken aan een weesjongen die door een uitwisseling van de kerk zeven jaar geleden meeliep in het bedrijf in Den Ham. Heuver zag dat het een pientere knaap was en bood hem de kans in Roemenië een bandenhandel op te zetten. Inmiddels staat er een hal van 2.500 vierkante meter, met twintig werknemers en een omzet van 2 miljoen euro. “Een uit de hand gelopen hobby,” zegt Jan Heuver. Tegenover het voordeel van de lage lonen en de snelle groeikansen (“de bandenmarkt groeit daar met zeventig procent per jaar”) staan de bureaucratie en een andere opvatting over eerlijk zakendoen. “Vallen en opstaan,” vat Jan Heuver samen. Zo dacht hij van een makelaar een perceel grond grenzend aan een weg te hebben gekocht, maar later bleek dat hij het achterste gedeelte van perceel had gekocht, waardoor hij gedwongen was het voorste erbij te kopen.

Apetrots Jan Heuver gaat voortaan zelf een week per maand naar Roemenië om daar de zaak verder uit te bouwen. Bertus Heuver, die zich tot dusver vooral met de bandentra bezig hield, zal zich in Den Ham meer op de groothandel concentreren. Beide broers vullen elkaar naadloos aan, verklaren ze. Vergaderen doen ze zo weinig mogelijk, beslissingen worden als het even kan in de gang genomen op weg van en naar het koffiezetapparaat. Bertus: “We zijn altijd aan het brainstormen. Wat kunnen we, wat doen we.” Jan: “We denken altijd in kansen. Uitdagingen laten we niet liggen.” Heuver senior, nog altijd commissaris, is volgens zijn twee zonen apetrots. “Stel je voor,” zegt Jan Heuver. “Je bent zestien jaar vrachtwagenchauffeur bij Palthe, je koopt een paar bandjes, maakt er een bedrijf van en je twee zonen zorgen dat het verder groeit en bloeit. Dat is toch een droom voor elke vader.” ■

43

IKT Visie op…

Bestuurlijke samenwerking

Bestuurders ontmoeten 50 ondernemers Bolletje profiteert van 52 inkoopcombinatie Ankerslot: innovatief voor 54 een selecte markt SWB: waar handen 56 hoofdzaak zijn Scope en IKT-nieuws 59 Twente Agenda 60

De tijd is nog nooit zo gunstig geweest voor het ontstaan van een echte en intensieve samenwerking tussen de Twentse gemeenten. Regio-voorzitter Peter den Oudsten heeft daar met zijn hoofdlijnennotitie ‘Van Vorm en Beweging, Vernieuwing Samenwerking Twente’ zijn schouders onder gezet. Hij streeft naar een vernieuwde en krachtige vorm van samenwerking tussen de veertien Twentse gemeenten onderling én met de Provincie Overijssel. De nieuwe wet Gemeenschappelijke regelingen plus (Wgr-plus) biedt daarvoor alle mogelijkheden. Deze samenwerking is essentieel voor de verdere economische, sociale en maatschappelijke ontwikkeling van de regio. Het was daarom niet meer dan logisch dat het georganiseerde bedrijfsleven in Twente (VNO-NCW, IKT, MKB-Oost en de KvK) én de vakbewegingen (FNV, CNV en Unie MHP) zich in een open brief richtte tot alle Twentse gemeenteraadsleden om zich vierkant achter de notitie van de Regio-voorzitter te stellen. Alleen dan kan de nieuwe regio Twente uitgroeien tot een eendrachtig en daadkrachtig opererende overheid, waarbij de gemeenschappelijke belangen ver uitstijgen boven het eigen gemeentelijke belang en men vertrouwen heeft in elkaar. Ook als IKT zullen we er alles aan doen om de samenwerking binnen het georganiseerde bedrijfsleven nog verder te intensiveren. Ook de derde peiler onder de Twentse economie de onderwijs- en onderzoeksinstellingen - is intensief bezig de muren te slechten en samenwerkingsverbanden tot stand te brengen. We kunnen nu bewijzen dat we samen de regio meer concurrerend kunnen maken. Geert de Raad Voorzitter IKT

Stichting Industriële Kring Twente - Postbus 5501, 7500 GM Enschede - Tel. 053 - 48 49 980 - Fax 053 - 48 49 985

www.ikt.nl

| Twentevisie | Jaargang 18 | Nummer 3 | Maart 2006 |

Rommelige forumdiscussie levert geen vuurwerk op

Bestuurders ontmoeten

ondernemers tribune kwam een negatief geluid. Een D’66 raadslid verklaarde zich tegen omdat hem niet duidelijk was welke bedrijven direct van een burgerluchthaven zouden profiteren.

50

Netwerken De discussie over het te veel aan netwerken leverde aan ondernemerskant wél wat bescheiden vuurwerk op. Kerckhaert gooide de knuppel in het hoenderhok door te stellen dat er in Twente 76 netwerken zijn, die allemaal hetzelfde willen. Rob Snel reageerde resoluut dat hij graag een fusie zag tussen ‘zijn’ VNO-NCW en de Industriële Kring Twente om samen op te kunnen trekken. IKT-bestuurder Spenkelink voelde daar niets voor: “We hebben sterk verschillende doelstellingen, maar als er een gemeenschappelijk belang is, kunnen we prima samenwerken. Afstemming is essentieel; maar dan ook met MKB-Nederland.”

De ‘ondernemers’. V.l.n.r.: Rob Snel (VNO-NCW), Michel ten Hag (Jong Management), GertJan Hospers (UT), Herman Spenkelink (IKT) en Albertjan Peters (SEACO).

Ondernemersvriendelijk

Net als vier jaar geleden waren de gemeenteraadsverkiezingen aanleiding voor een discussiebijeenkomst tussen de twee ‘partijen’ die er voor moeten zorgen dat Twente er economisch weer bovenop komt. Vier jaar geleden kruisten ondernemers de degens met leden van de verschillende gemeenteraden. Nu waren het de kopmannen van ondernemersorganisaties (en een wetenschapper en een adviseur van de provincie) die hun meningen ventileerden naar een groep burgemeesters, wethouders en een gedeputeerde. En andersom. De enige echte ondernemer/politicus Jeroen Hatenboer was wegens een sterfgeval afwezig. Hij had mogelijk voor wat vuurwerk kunnen zorgen. Nu was het een aaneenschakeling van clichés, als reactie op de wat te sterk aanwezige discussieleiders. Gezellig was het wel: ruim 200 toehoorders, die vóór en na het officiële gedeelte onder het genot van een borrel over de toekomst van Twente en over andere zaken spraken.

(door Niko Wind)

Aan ‘gewicht’ had hoofdsponsor TC Tubantia niet te klagen. Achter de overheidstafel hadden Frank Kerckhaert (burgemeester van Hengelo en vice-voorzitter van de Netwerkstad), zijn collega Helmer Koetje (Twenterand en Regio Twente), de

wethouders Reinier van Broekhoven (Almelo) en Bert Otten (Hengelo) én gedeputeerde Theo Rietkerk plaatsgenomen. Tegenover hen zaten Rob Snel (VNO-NCW Twente), Herman Spenkelink (IKT), Michel ten Hag (Jong Management), Albertjan Peters (SEACO) en Gert-Jan Hospers (UT). Gerben Kuitert en Gerard Smink, redacteuren van TC Tubantia, leidden de discussie aan de hand van vier stellingen waar iedereen - en aan het slot ook de zaal - op kon reageren.

De stelling over de niet-ondernemersvriendelijke overheid kwam wat als mosterd na de maaltijd. Er was immers een indrukwekkende VIT-bijeenkomst geweest waarop de Twentse Vergunningenwijzer was gepresenteerd en waarbij van gemeentelijke zijde was toegezegd de stofkam door de plaatselijke vergunningen te halen, de digitale loketten aan de vergunningenwijzer te koppelen en te gaan werken met accountmanagers per bedrijf. De oproep van Snel om een taskforce in te stellen kwam wat laat. Die is er al; zowel op landelijk niveau als in de gemeenten. Helmer Koetje meldde dat ook de gemeente Twenterand met zo’n opschoningsoperatie was gestart.

51

Arbeidsmarkt De laatste stelling van de beide discussieleiders had betrekking op de arbeidsmarkt. Koren op de molen van veel bestuurders die zuchten onder de kosten van de bijstand. Reinier van Broekhoven komt dit jaar zelfs 4,2 miljoen euro tekort. Herman Spenkelink adviseerde hem beter samen te werken met de andere Twentse gemeenten om de kosten te spreiden en het aantal bijstandsgerechtigden te verminderen. De echte discussie ging over de hoger opgeleiden, de mismatch tussen vraag en aanbod en het gebrek aan stageplaatsen. Bert Otten eiste relatief veel spreektijd op: “We hebben in Hengelo zelfs 35 HBO-ers in de bijstand die we niet aan het werk krijgen.” Hij pleitte onder meer voor meer invloed van het bedrijfsleven bij het beïnvloeden van het keuzegedrag van de leerlingen op het ROC. Zijn collega Van Broekhoven vroeg om starterondersteuning. Burgemeester Koetje stelde hen gerust: al die onderwerpen staan in het Regionaal Economisch Ontwikkelingsplan. De Regio Twente gaat daar hard mee aan de slag en weet zich daarbij gesteund door de drie grote onderwijsinstellingen en de belangrijkste ondernemersorganisaties. ■

De bestuurders. V.l.n.r.: Theo Rietkerk (Gedeputeerde), Bert Otten (Wethouder Hengelo), Helmer Koetje (Burgemeester Twenterand), Frank Kerckhaert (Burgemeester Hengelo) en Reinier van Broekhoven (Wethouder Almelo).

Oost Polen De discussie rond het te veel naar binnen gerichte karakter van Twente spitste zich toe op de infrastructuur, terwijl velen hadden gehoopt op pittige uitspraken over echte internationale samenwerking. Theo Rietkerk brak een lans voor investeringen in Oost Polen. “Daar is nog niemand actief en zijn wij dus de eersten!” Hij kende zelfs een bedrijf dat daar een deel van zijn productie naartoe wilde verhuizen. Intensivering van de spoorverbinding met Berlijn (Peters) kreeg meer bijval. Voor Herman Spenkelink is een goede verbinding met Oost-Europa vooral ook van belang om goede vakmensen naar Twente te halen. Frank Kerckhaert wilde liever eerst een inventarisatie (door de Netwerkstad en de Kamer van Koophandel) naar de internationale relaties van de Twentse ondernemingen. Zijn idee kreeg weinig bijval; blijkbaar had niemand behoefte aan weer een groot - en vertragend - onderzoek. Over het belang van de doorstart van de luchthaven waren alle partijen het roerend met elkaar eens. Alleen vanaf de publieke

Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen

Albertjan Peters waarschuwde voor een te groot optimisme: “De colleges van B&W doen hun uiterste best, maar het probleem zit bij de uitvoerende ambtenaren. Hun relatie met ondernemers is in het algemeen slecht. Het is ook een taak van de gemeenten om hen te vertellen hoe het beter kan.”

www.ikt.nl

Inkoopcombinatie ‘Columbus’ levert geld en kenn i s o p

Bij Bolletje zien

ze de resultaten die via de achterdeur opnieuw wilden binnenkomen. We stellen echter het gemeenschappelijke belang boven het eigenbelang en hebben daarom die achterdeur stevig op slot gehouden. De leveranciers weten dat inmiddels en doen ook geen pogingen meer om onze eenheid te breken.” De eenheid gaat zover dat er een gemeenschappelijke inkoopethiek is geformuleerd en dat men binnen Columbus werkt met uniforme inkoopvoorwaarden. Patrick de Groot kondigde aan dat Bolletje de eigen inkoopvoorwaarden voor de andere goederen en diensten - binnenkort gaat inruilen voor die van de combinatie.

52

Voordelen

Patrick de Groot: “Het werkt alleen met goede onderlinge afspraken!”

Bij veel bedrijven, zeker in de food-sector, wordt bijna 75% van de omzet bepaald door de inkoopkosten. De toenemende concurrentie én de prijzenslag bij de retailers maken besparingen noodzakelijk. Samen inkopen lijkt de meest voor de hand liggend optie. Bolletje werkt al vele jaren samen met een aantal andere bedrijven binnen een inkoopcombinatie. Inkoopmanager Patrick de Groot vertelde tijdens een IKT-bijeenkomst over het succes van de inkoopcombinatie ‘Columbus’, maar waarschuwde ook voor valkuilen. “Alleen als je tevoren goede afspraken maakt en die vastlegt, kun je samen succesvol opereren!” Bolletje koopt momenteel meer dan 35% via de inkoopcombinatie in en bespaart daarbij op dat deel van de inkoop zo’n 5%! (door Niko Wind)

Hoewel groot in beschuit, koek en aanverwante producten is Bolletje een kleine speler op de inkoopmarkt. Zonder een verdere groei van het inkoopvolume bleek het niet mogelijk om betere condities te bedingen. “Die hebben we echter wel nodig om in de schappen van de supermarkten te blijven. Daar is de machtstrijd zo heftig dat je alleen tegen bodemprijzen mag leveren.” Samenwerken was de enige optie. Eerst twee jaar op een informele basis en sinds 2002 als een officiële vereniging,

compleet met een bestuur en - sinds kort - met een echte directeur. Voor Patrick was het belangrijk een aantal gelijkgestemde bedrijven te verzamelen: allemaal in de food en wat de Nederlandse activiteiten betreft - allemaal even groot. “Als er één echt grote speler in zo’n inkoopcombinatie zit, krijgt deze te veel macht en kunnen de anderen weggedrukt worden. Ook is het niet goed om directe concurrenten op te nemen. Er komt automatisch wat meer vertrouwelijke informatie naar buiten en daar moet je uiteraard voorzichtig mee zijn.” Columbus werd opgezet als een ‘echte’ organisatie, met een missie en met strakke regels waaraan alle leden zich moeten houden. “Wij kunnen ons doel - een significante verlaging van de integrale inkoopkosten voor de leden - niet bereiken als we niet strak en zakelijk opereren. Zowel naar de toeleveranciers als naar de collega-bedrijven.” Dat ‘reglement’ omvat onder meer full commitment: Als men heeft gezegd mee te gaan doen aan de gezamenlijke inkoop van een bepaald product of dienst, mag men niet achteraf afhaken. “Dat is van essentieel belang omdat we anders onze leveranciers niet de omzet bieden die we hebben beloofd.” Binnen de vereniging is bepaald dat geen enkele ‘lead-buyer’ afspraken mag maken zonder overleg met de leden. Ook mag het niet zo zijn dat een grote partij meer voordeel heeft dan een kleine afnemer van een bepaald product. “Belangrijk is ook het verbod op naonderhandelen. Dat hadden we afgesproken, maar er bleken toch weer leveranciers

Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen

Naast de betere leveringscondities en de uniforme inkoopvoorwaarden heeft Columbus de partners nog meer ‘winst’ opgeleverd. Patrick de Groot: “Door samen in te kopen - en dus vanuit één mond te onderhandelen - besparen we enorm veel tijd. Zonder Columbus zou ik één man meer moeten hebben op de afdeling inkoop!” Belangrijk bleek ook de ‘kwaliteit’ van de gesprekspartner bij de toeleverancier. “Als kleintje wordt je nogal eens afgescheept met een accountmanager die niet bevoegd is om beslissingen te nemen. Wij praten alleen met beslissers. En als ze een ondergeschikte sturen, weigeren we met hem te praten. Wij zijn door onze omvang voor elke leverancier immers een interessante partij geworden.” Tegenover die voordelen staat als nadeel dat een bedrijf soms wat minder slagvaardig kan optreden en dat het wel eens meer overredingskracht kost om intern een draagvlak te krijgen. “Er zijn natuurlijk altijd relaties die na jaren van perfecte samenwerking verbroken moeten worden. Daar ontkom je niet aan als je met meerdere bedrijven samen gaat inkopen.” Hoewel de voordelen voor de inkopende partijen veel groter zijn, kan ook de leverancier voordeel hebben bij samenwerken met een inkoopcombinatie. Tegenover de lagere prijzen waarvoor ze moeten leveren, staat een forse tijdswinst: één keer onderhandelen en één contract. In het geval van Columbus geschiedt de facturering naar de bedrijven zelf. “We hadden kunnen kiezen voor een centraal verrekeningskantoor, maar dan werd de overhead te groot.”

Laaghangend fruit Een nieuw idee, zoals het oprichten van een inkoopcombinaties slaagt alleen als de directie zich er vierkant achter stelt én als men in de organisatie kan zien dat het werkt. “Start daarom met een beperkt aantal relatief simpele zaken en pak niet te veel zaken tegelijk aan. De eerste projecten moeten slagen, anders is het draagvlak snel verdwenen.” Als het laaghangende fruit is geoogst, kan men voorzichtig moeilijker zaken aanpakken en kan men van de inkoop van producten naar diensten doorschuiven. De onderwerpen zijn uiterst divers: van bloem en meel, verpakkingsmateriaal en bedrijfskleding tot uitzendkrachten, consumententesten en reclamezendtijd. Uiteraard wordt ook energie en tele-

www.ikt.nl

communicatie gezamenlijk ingekocht. “Het is belangrijk je vooral te richten op de hefboomartikelen, dus producten en diensten die veel invloed hebben op het financiële resultaat en met een laag toeleveringsrisico. Maar als er bij een product plotseling schaarste optreedt, wordt het een strategisch product en kan de samenwerking voor de inkoop van dit product van de ene op de andere dag worden opgeheven.”

Samen Samenwerken tussen negen verschillende bedrijven is moeilijker dan op het eerste gezicht lijkt. Iedereen wil immers voordelen halen uit de gemeenschappelijke inkoop. “Het gaat echter óók om mensen: de persoon van de inkoper, de achterban én de directie. Je kunt een inkooporganisatie niet opzetten zonder de volledige steun van de directie. De achterban kun je alleen overtuigen als de eerste projecten goed lopen. Je moet daarnaast bij een nieuw inkooptraject steeds de deskundigen betrekken.” De kern van Columbus wordt gevormd door het inkopersoverleg. “Dat vindt elke maand plaats en we eisen dat iedereen daar aanwezig is.” Daar wordt afgesproken welk product of dienst wordt aangepakt, wie het voortouw neemt en wie mee zullen gaan doen. “Daarnaast is er uiteraard veel bilateraal contact per telefoon en mail.” Per nieuw item wordt een projectteam samengesteld, waarin naast de inkopers ook deskundigen uit de participerende bedrijven deelnemen. Patrick de Groot: “Als inkoper ben je meestal sterk gefocust op de prijs en de andere leveringsvoorwaarden; je hebt bijna nooit verstand van inhoudelijke zaken, zeker als het gaat om ingewikkelde zaken als techniek en P&O. Als lead-buyer moet je naast de beste condities ook de beste kwaliteit zien binnen te halen. En dat is vaak moeilijk. Hoe regel je een gezamenlijk onderhoudscontract voor productiemachines?”

Groei Columbus is in de afgelopen vier jaar alleen gegroeid in het aantal producten en diensten die gezamenlijk worden ingekocht. Doordat het nu een hechte en succesvolle vereniging is geworden, is ook uitbreiding van het aantal leden mogelijk. Te groot mag de club echter niet worden. Vijftien is voor Patrick momenteel het maximum aantal. Wie er bij komen, hangt af van de huidige leden. “We hebben al bij de oprichting bepaald hoe zo’n procedure zou lopen. Er is een vetorecht en een nieuw lid zal een toegangsfee moeten betalen.” Dat laatste lijkt vreemd, maar nieuwe bedrijven profiteren van de inspanningen die de anderen de afgelopen jaren hebben geleverd. “Dat heeft ons veel opgeleverd, maar ook veel tijd en energie gekost.” De coördinerende activiteiten zijn inmiddels overgenomen door een directeur. “Geen man met een secretaresse en een ondersteunende staf, maar een eenling die ons verlost van al dat regelwerk en het voorzitten van vergaderingen.” ■

53

Topkwaliteit voor een selecte m a r k t

Ankerslot: innovatief

in sluitsystemen Nichemarkt Tien jaar geleden haalde Ankerslot nog ruim 60% van de omzet uit systemen voor industriële klanten: antennekastjes, bureaumeubelen, postbussen en aanverwante artikelen; nu is dat nog maar een miniem deel. “Dat gat hebben we kunnen opvangen omdat wij ons tijdig zijn gaan richten op een markt waar het vooral gaat om innovatie en know how. We kunnen in Nederland niet leven van simpele massaproductie, maar moeten niches zoeken waarin we onze kennis en innovativiteit als onderscheidende factor kunnen toepassen.” De nichemarkt voor Ankerslot is het ontwikkelen en leveren van sluitsystemen voor – met name – de utiliteitsbouw. “Het gaat daarbij om een totaalpakket aan cilinders waarin hiërarchische niveaus kunnen worden aangebracht. Met zijn sleutel heeft een medewerker bijvoorbeeld alleen toegang tot zijn eigen kamer en zijn eigen afdeling. Een onderhoudsmonteur kan met zijn sleutel weer andere deuren openen omdat hij dwars door een gebouw moet kunnen lopen.” Het is voor deze gebouwgebonden sluitsystemen erg moeilijk om naar landen met lage lonen uit te wijken omdat het allemaal maatwerk is en het een korte levertijd vergt. “Daarbij merken we dat veiligheid - en dus afsluitbaarheid en sleutelveiligheid - een steeds belangrijker item wordt. En voor dit soort zaken is de prijs minder belangrijk dan de kwaliteit van de oplossing.”

Telefonerende cilinders

Jan Willem van der Wal: “Technische innovatie blijft een uitdaging!”

De kans dat één van de IKT’ers tijdens het bedrijfsbezoek een huis- of kantoorsleutel van Ankerslot aan zijn sleutelbos zou hebben, was niet groot. Cilinders voor woningen levert het bedrijf bijna niet. Toch zijn in Twente veel bedrijven die werken met als boom opgebouwde sluitsystemen. En dat is nu juist de specialiteit van het zestig jaar oude bedrijf. Directeur/eigenaar Jan Willem van der Wal is blij dat hij deze keuze destijds heeft gemaakt. “In China maken ze momenteel cilinders bijna onder de wereldprijs voor messing. En daar kun je nu eenmaal niet tegenop concurreren. Bij de doe-het-zelfzaken, maar ook in de woningbouw vind je Chinese slotcilinders met daarop een Europees (meestal Duits of Nederlands) logo.” (door Niko W ind)

Industriële toelevering was de grootste markt voor Ankerslot, maar die heeft het bedrijf vrijwel volledig verlaten. Er is nog wel één grote klant in Nederland: TPG-post. “Wij hebben als co-engineer meegewerkt aan

de ontwikkeling van de huidige postbussen en leveren daarvoor dus alle sluitsystemen.” Het was, volgens Van der Wal, een zware concurrentieslag, die uiteindelijk op kwaliteit is gewonnen. De sluitsystemen voor centraal antennesystemen en glasvezelkastjes is na het doorprikken van de internetzeepbel ingestort. “Overal staan die kastjes al en van de kleine groei in nieuwbouwwijken kunnen we niet leven.” Veel nieuwe kansen in dit marktsegment ziet hij niet omdat veel grote opdrachten voor sluitsystemen samen met de plaatverwerkende industrie naar Oost-Europa verhuizen. “Bij de ontwikkeling van afsluitbare kasten kiest men in het algemeen voor één toeleverancier. Die zoekt men het liefst in de directe omgeving en wij hebben geen zin om in een ver buitenland een nevenvestiging te openen.” Vanwege de opkomst van de Chinese industrie heeft Ankerlost bewust gekozen om uit deze markt te blijven. “Voor een gemiddelde huizeneigenaar is sluitwerk een sluitpost waarvoor men weliswaar goed materiaal kiest, maar ook niet meer.” Dit geldt echter niet voor veel bedrijven en kantoren.

Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen

Natuurlijk is ook bij Ankerslot ‘innovatie’ de basis voor succes. Het cilinderslot was al bekend bij de oude Egyptenaren en het principe is gelijk gebleven. Het gaat nog steeds om stiften die inkepingen aftasten. Er zijn natuurlijk een heleboel verbeteringen in aangebracht om het geheel veiliger te maken. Nieuw was de toevoeging van magneten en het gebruik van elektronica. De magneten voorkomen dat sleutels worden gekopieerd. De combinatie van sluitsystemen en elektronica gaat echter veel verder. In de moderne systemen zit een transponder waardoor het ook in dit geval onmogelijk is om een sleutel te kopiëren. “De toevoeging van elektronica biedt echter nog veel meer mogelijkheden. Je kunt voor elke sleutel bepalen welke deuren (en wanneer) er mee mogen worden geopend én je kunt achteraf exact zien wanneer deze sleutel is gebruikt.” Ankerslot is wel innovatief, maar Van der Wal is wel zo realistisch dat zijn bedrijf te klein is om alles zelf te doen. “We hebben de toevoeging van magneten in de sleutels destijds gerealiseerd samen met een Japans bedrijf en hebben deze Japanse vinding in huis passend gemaakt voor de Europese cilindervormen.” Het integreren van de elektronica gebeurde samen met een Duits bedrijf. “Daarbij gaat het niet alleen om het toevoegen van de elektronica en de software, maar óók om robuustheid en stabiliteit. De elektronische systemen moeten bestand zijn tegen de schokken en trillingen bij het dichtslaan van een deur. En dat kan heel hard gaan. We hebben in die periode veel tijd besteed aan het testen van systemen.”

www.ikt.nl

De nieuwste ontwikkeling is de combinatie van sluitsystemen en andere toegangscontrolesystemen. “Wij hebben inmiddels leeskoppen en cilinders ontwikkeld die volgens het - voor toegangscontrole ontwikkelde - Wiegand-protocol werken. Hierdoor is het zelfs mogelijk om een cilinder met behulp van een mobiele telefoon opdrachten te geven. Ook is het mogelijk dat een cilinder zelf inbelt naar een toegangscontrolesysteem.”

Make or buy Ankerslot is een echt ‘maakbedrijf’ en zoals alle collega’s is het een constante afweging tussen zelf maken of uitbesteden. Het bedrijf is echter zelf ook toeleverancier. “We hebben in 1991 een bedrijf in Oost-Duitsland gekocht en hen daarna geleerd om kwalitatief goede sloten te maken. Hoewel we dat bedrijf twee jaar geleden aan een Italiaanse collega hebben verkocht, leveren we het nog steeds veel onderdelen.” Die onderdelen worden voor het grootste deel op de Marssteden in Enschede gemaakt, waar een ultramodern bewerkingscentrum alle cilinders maakt en waar ingekochte basissleutels worden voorzien van vertanding en magneten en/of transponders. Het meeste werk zit nog in de assemblage. Dat valt - vanwege de vereiste 100% betrouwbaarheid - moeilijk uit te besteden. “We zijn bezig met automatisering en hebben daarin - samen met partners - flinke stappen gezet. De ideeën komen van ons, de uitvoering gebeurt door specialisten.” Het vinden van een goede partner is vaak moeilijk omdat er in het fijnmechanische segment maar weinig echt goede ontwikkelbedrijven zijn.

Normcommissies Jan Willem van der Wal nam in 1986 alle aandelen over van Ahrend en wil - begrijpelijk - langzamerhand wat minder tijd in de zaak steken. Hij heeft in zijn zoon Marijn inmiddels een opvolger gevonden. In tegenstelling tot zijn vader is hij geen techneut (hij studeerde aan de Hogere Hotelschool), maar hij heeft zich de laatste jaren bij Ankerslot kunnen bewijzen binnen de marketing en sales. “Van de techniek steekt hij hier meer dan genoeg op.” Senior richt zich steeds meer op de nationale en Europese normcommissies. “Ook het werk binnen de Europese organisatie van producenten van sluitsystemen is boeiend. In al die organisaties merk je dat we technologisch en kwalitatief tot de top behoren.” Een erg grote speler is Ankerslot niet. De afzet is beperkt tot een zeer specifiek deel van de markt in West-Europa: Duitsland, Engeland, België, Frankrijk, Letland, Oostenrijk en natuurlijk Nederland. Ankerslot produceert inmiddels ook voor een Amerikaanse klant mechatronica cilinders. “De concurrentie is overal pittig, maar als we winnen, gebeurt dat puur op onze betrouwbaarheid en know how. Essentieel daarbij is de vakhandel die moet adviseren en hun klant moet overtuigen dat hij - soms tegen een iets hogere prijs - een veel beter systeem moet kopen.” ■

55

Directeur Arno Wentink wil nog meer samenw e r k e n

SWB: ‘Waar handen

hoofdzaak zijn’ is gestart door de oud-bedrijfsleider van Dyka toen dat laatste bedrijf de productie naar Steenwijk overhevelde. “Het bedrijf draait goed en er werken zo’n twintig mensen van ons!” Een andere ‘move’ om meer SW-ers buiten de deur te laten werken was de overname van de Stadspost Hengelo - Enschede. “Het mooie is dat we bij de postbezorging nu samenwerken met de andere drie SW-bedrijven in Twente en met de Hamenland Groep, waardoor we heel Twente en de Achterhoek kunnen bestrijken.” De zaken lopen inmiddels zo goed dat de Stadspost Hengelo momenteel mensen en ruimte tekort komt. Na de verhuizing naar de Wegtersweg in maart 2006 zal het aantal medewerkers van dertig naar veertig worden uitgebreid. “Ook verzorgen we het transport van de post tussen de verschillende vestigingen van het ROC van Twente en van de gemeente Hof van Twente.” Er wordt ook op andere terreinen steeds meer samengewerkt tussen de SW-bedrijven in Twente. In 2000 zijn de grafische activiteiten van SWB en DCW (Enschede) geconcentreerd in Hengelo. Een aantal DCW-medewerkers zijn bij SWB gedetacheerd. We kunnen nu in deze markt goed overeind blijven. “Het zijn prima vakmensen, die door hun beperking - ook niet op detacheringbasis - in een commerciële drukkerij niet meekunnen.”

56

Arno Wentink is óók trots op zijn drukkerij.

Toekomst in de bouw

Arno Wentink heeft in de ruim vijf jaar dat hij de leiding heeft over SWB-Midden Twente moeten inspelen op de stroom van veranderingen in de regelgeving rond de sociale werkvoorziening. Hij vreesde door het gewijzigde fiscale regime in 2005 meer dan een half miljoen euro in de min te draaien, maar de schade lijkt gelukkig veel beperkter te zijn. Met nieuwe initiatieven, kostenbesparing en vooral door een nog betere samenwerking met het bedrijfsleven hoopt hij in 2007 weer in de zwarte cijfers te komen. Voor de IKT-ers die bij hem op bedrijfsbezoek kwamen had hij in feite maar één boodschap: “In bijna elk bedrijf zijn er werkzaamheden die door SW-ers gedaan kunnen worden. Het bespaart u geld en zorgt voor meer levensvreugd bij anderen.”

door Niko W ind

€ 8 miljoen met het werk van de medewerkers. De vermindering van ruim € 1 miljoen aan rijkssubsidie dient gecompenseerd te worden door meer werk voor bedrijven en instellingen. Een tweede verandering is de wens van de overheid dat zoveel mogelijk medewerkers ‘zo zichtbaar mogelijk’ zijn in de samenleving, dus buiten de muren van het SW-bedrijf zelf werken. Men streeft landelijk naar ruim 30% gedetacheerden. “Wij zijn wat dat laatste betreft op de goede weg. Met ruim 20% gedetacheerden zitten we ver boven het landelijke gemiddelde. Die laatste 10% kan een probleem worden. Zo lijken dochters van Amerikaanse bedrijven typische werkzaamheden voor SW-ers bij voorkeur niet meer binnen de eigen muren willen uitvoeren. Aan de andere kant willen zij dit werk graag uitbesteden, omdat ze zo geen mensen op de loonlijst krijgen maar alleen de kosten boeken. Voor ons zijn die Amerikaanse dochters dus wél een prima doelgroep voor onze montage- en assemblageafdelingen.”

Stadspost “We zitten als bedrijf binnen de sociale werkvoorziening in een enorm veranderingsproces: de bijdrage van de overheid is minder geworden en de overheid verlangt van ons dat 30% van onze medewerkers voor de buitenwacht zichtbaar is, dus buiten het bedrijf werkt.” Dat wegvallen van de loonkostensubsidie tikt hard aan. Een gemiddeld SW bedrijf draait voor zo’n 75% op overheidsbijdragen en verdient de overige 25% in de markt. SWB met een omzet van € 30 miljoen verdient zo’n

De werkers binnen de SW-bedrijven zijn, volgens Wentink, absoluut geen zielige mensen die moeten worden weggestopt. “Iedereen heeft bepaalde talenten en wij proberen zo veel mogelijk op die talenten aan te sluiten. Als we een bepaald deel van het werk kwijtraken, dan kunnen medewerkers hun talenten niet altijd meer optimaal ontplooien en moeten we op zoek naar vergelijkbaar werk.” Om deze reden is SWB aandeelhouder geworden in het spuitgietbedrijf Reggeplast B.V. in Goor, dat

Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen

In de bouw is eenzelfde proces aan de gang. Door de aangescherpte normen zijn er minder SW-ers in staat om in de bouw te werken. De eerste stap naar een Twents SW-bouwbedrijf is, volgens Wentink, gezet met de detachering van de ‘bouwers’ van Soweco uit Almelo. Hij wil echter nog verder gaan door de gedeeltelijk arbeidsgeschikte bouwvakkers ook in dit bedrijf een kans te geven. “Zij kunnen in een aangepast tempo aan het werk blijven én ze kunnen hun kennis overdragen aan de SW-geïndiceerde medewerkers. Hetzelfde geldt voor oudere medewerkers binnen de reguliere bouwbedrijven die het tempo wellicht niet meer aankunnen, maar bij ons nog wel met veel plezier kunnen werken.” Het lijkt nog allemaal wat visionair, maar Arno Wentink is vast van plan om hiervoor zijn nek uit te steken. “We moeten uiteraard niet met de bouwbedrijven gaan concurreren, maar als wij ons op een specifieke markt zoals de kleine verbouwingen richten, dan moet dat mogelijk zijn.”

Industriële toelevering Alle SW-bedrijven hebben momenteel veel last van het verplaatsen van eenvoudig productiewerk naar Oost-Europa en het Verre Oosten. Samen met de economische dip in 2004 en 2005 heeft dat er bij de toelevering naar de industrie flink ingehakt. Arno Wentink: “Wij hebben het relatief goed gedaan en zijn eerder uit het dal gekomen dan een aantal van onze collega’s. Dat komt omdat wij ons beperken tot handmontage en geen dure machines hebben én omdat we onze verkoop goed hebben verzorgd.” Als voorbeeld hiervan noemt hij de samenwerking met Eaton-Holec. Daar

www.ikt.nl

werd een deel van de - door SWB verzorgde - montage naar Oost-Europa verplaatst. Binnen het bedrijf is men echter gaan zoeken wat voor werk geschikt kon zijn voor SW-ers en dat heeft nieuwe detacheringplaatsen opgeleverd, zoals in het magazijn en bij andere montagelijnen. “Wij proberen in alle bedrijven binnen ons werkingsgebied zo’n omslag in denken te bewerkstelligen. Er is overal wel werk, waar het reguliere personeel te duur voor is, maar waarin onze mensen veel werkplezier beleven.” In het idee om bedrijven te dwingen om SW-ers in dienst te nemen, ziet hij niet zoveel. “Ze hebben in Spanje zo’n systeem ingevoerd. Het aantal detacheringen is hierdoor echter amper gestegen omdat de bedrijven massaal voor de boete kiezen. Met dat geld zijn weer SW-achtige bedrijven opgericht en in stand gehouden. In Nederland zijn dit soort plannen nog nooit succesvol geweest!” Alles draait dus om marketing en om de bekende trits: prijs, levertijd en leverbetrouwbaarheid. Elk van de vier productgroepen (groen, bouw, arbeidsintegratie en industrie) hebben een eigen verkoop. In de industrie, waar de vraag ver achterblijft bij het aanbod aan werkkrachten heeft SWB eigen acquisiteurs op de weg. “Ook proberen we door de seizoenen heen ons personeel flexibel in te zetten. In de zomer kunnen we veel handen gebruiken in de groenvoorziening en plaatsen we mensen tijdelijk over vanuit de industrie.”

Handiseren Arno Wentink is - in tegenstelling tot veel van zijn collega’s - een techneut, een ingenieur. Hij was één van de eerste studenten van de TH Twente (nu Universiteit Twente) en studeerde af binnen het vakgebied Transportlogistiek. “Ik heb daar waarschijnlijk geleerd om analyserend naar de problemen te kijken. Dat noemden we destijds de ingenieursaanpak: eerst goed analyseren van de oorzaken en dan werken aan de oplossing van het probleem. Als je op deze wijze naar de huidige maatschappij kijkt, dan zie je veel ongeschoolde werklozen en anderen die niet kunnen meedraaien in de kenniseconomie die we propageren. Met dit in het achterhoofd moet je je gaan afvragen of we automatiseren wel altijd als doel moeten zien. Voor bedrijven als het onze, waar handen hoofdzaak zijn, zou het veel beter zijn om ook na te denken over handiseren.” Arno beseft dat hiervoor vooral een andere visie op het ontwerpen van producten nodig is en is daarvoor bij de bron begonnen: de Universiteit Twente opleiding industrieel ontwerpen. “Het zal moeilijk worden, maar ik hoop dat ik via deze instelling een omslag in het denken kan realiseren. Als er ruimte komt voor afstudeer- of onderzoeksopdrachten, kunnen we wat op gang brengen. We moeten al onze kennis inzetten om de mensen met minder talenten toch nuttig en zinvol werk te geven. 30% van de beroepsbevolking heeft maximaal een LBO-opleiding. Dat zijn bijna drie miljoen mensen. We moeten voorkomen dat zij in de kenniseconomie volledig uit de boot vallen.” ■

57