Van Oranje bouwt nieuw succes

2 5

j u n i

2 0 0 8

•

n u m m e r

1 2

•

j a a r g a n g

2

•

w w w . i t - e x e c u t i v e . n l

Van Oranje bouwt nieuw succes

IN HET NIEUWS PC-MARKT BLOEIT Marktvorsers hebben hun verwachtingen in de loop van dit jaar bijgesteld omdat er fors meer notebooks zijn verkocht dan verwacht. Vooral mini-laptops zullen in de tweede helft van dit jaar gretig aftrek vinden. p. 4

MANAGEMENT DATAOPSLAG NIET SEXY Leidinggevenden zien dataopslag als een zaak voor techneuten. Maar ook de it-afdeling houdt zich liever met minder saaie dingen bezig. De verwaarlozing van dit onderwerp begint gevaarlijke trekjes te vertonen. p. 17

TECHNOLOGIE BEEP, BEEP! Een pda seint tegenwoordig bodemmonsters door naar het agrarische laboratorium Blgg. Nu de papieren rompslomp verleden tijd is, zijn nieuwe diensten sneller te introduceren en is de administratie vereenvoudigd. p. 26

MENS & WERK

Na zijn succes met internetbedrijf Clockwork raakte prins Bernard van Oranje betrokken bij een pan-Europees bedrijf in ‘nearshoring’. Wederom lijkt hij een goede neus voor kansen te hebben.

A

an stilzitten heeft Van Oranje niet gedacht toen hij Clockwork van de hand deed. De prins heeft zich nu als medeoprichter van Levi9 gestort op nearshoring van softwareontwikkeling naar Oost-Europa. Het gaat om de meer geavanceerde applicatiebouw: “Als je gewoon volume moet draaien, dan is er geen beter land dan

Elke dinsdag de

India”. Inmiddels heeft het bedrijf zes vestigingen in vier landen. In Turkije doet Levi9 met name Progress, in Roemenië vrijwel uitsluitend Microsoft en in Servië en in Oekraïne zitten de grootste dingen: Microsoft, Java, SAP, basisbeheer en Lotus Notes. Van Oranje over de voordelen van uitbesteden dicht bij huis. p. 12

HENGELEN OP HYVES Mensen met een profiel op het populaire Hyves smachten naar werkgevers die hengelen naar hun gunsten. Nog maar weinig bedrij ven zien dit sociale netwerk als een visvij ver voor nieuw it-talent. p. 38

MAAK KANS OP EEN UNIEKE HELIKOPTERVLUCHT

NIEUWSBRIEF

meld je aan op www.it-executive.nl

TIJDENS DE 16E ETAPPE VAN DE TOUR DE FRANCE zie pagina 30

REDACTIONEEL

INHOUD NIEUWS

Onbeschikbaarheid

Als je mobiel bankieren introduceert, heb je mensen nodig die zichzelf vernieuwen. Bij de Rabobank kijken we graag vooruit. En die instelling heeft ons ver gebracht. Zo introduceerden we als eerste bank in Europa Rabo Mobiel waarmee klanten bankzaken via de mobiele telefoon kunnen regelen. Voordat de markt die innovaties ziet, hebben we alles natuurlijk wel door en door getest. Binnen Groep ICT van de Rabobank zorgt een team van professionals ervoor dat onze systemen en diensten zeker en betrouwbaar zijn. 24 uur per dag, 7 dagen per week. Als beheerder en ICT-specialist lever je daaraan een belangrijke bijdrage. Je bent de spil, staat middenin de primaire processen van onze bank. En je doet van alles: aansturen, adviseren, budget bewaken, kritisch en alert de processen volgen. Bij incidenten handel je doelgericht en slagvaardig. Je staat niet alleen open voor vernieuwingen en wijzigingen in het systeem, maar ook voor opmerkingen van de mensen om je heen. Samenwerken zit je namelijk in het bloed. Bijvoorbeeld met collega’s op andere beheerafdelingen, servicemedewerkers en leveranciers. Om een dergelijke functie te kunnen invullen, beschik je over ruime ervaring in het beheren van complexe geautomatiseerde systemen, in procesgericht werken en het onderhouden van contacten met klanten. Na het succesvol afronden van een mbo- of hbo-opleiding heb je je verder ontwikkeld op het gebied van ITIL Foundations, AIX/websphere, Tandem, Windows, Oracle, Storage en z/OS. Uiteraard ben je bereid je die omgevingen snel en goed eigen te maken. Wil je meer weten over deze functie en de mogelijkheden bij Rabobank Groep ICT? Kijk dan op www.rabobank.nl/werkenbijgroepict.

Werken als doelgerichte beheerder en ICT-specialist.

4-11 5 7 9 11

MANAGEMENT

In mijn woon-werkverkeer maak ik regelmatig gebruik van de trein. Dit heeft zo zijn voordelen. Schier oneindige files en de stress van de ochtendspits blijven je bespaard. Maar je krijgt er ook nieuwe ergernissen voor terug: overvolle treinen en vertragingen. Voor die vertragingen had minister Eurlings van Verkeer en Waterstaat vorige week in zijn brief over spoorbeheerder Prorail aan de Tweede Kamer een leuk woord bedacht: onbeschikbaarheid. Het is een neutraal woord dat de grote frustratie van treinreizigers omzeilt. Treinreizigers kunnen het bloed van Prorail namelijk wel drinken. Eind mei eiste woordvoerder Rikus Spithorst van reizigersorganisatie Rovers nog het ontslag van op zijn minst 20 Prorail-managers vanwege de talrijke langdurige storingen die in die maand plaatsvonden. “Sinds twee weken regent het weer storingen, terwijl er volgens mij geen sneeuw of blaadjes zijn gevallen”, foeterde Spithorst in de krant. In de onderzoeken die Eurlings met zijn brief meestuurde geeft Prorail twee belangrijke verklaringen waarom het Nederlandse spoor in verhouding met andere landen meer en langere storingen kent. Allereerst wordt het Nederlandse spoor veel intensiever gebruikt dan in andere landen. Gaat er iets mis, dan zijn per definitie de gevolgen groter. De andere verklaring is de IT van Prorail. Het plansysteem voor treindiensten is opgebouwd uit verschillende verouderde bronsystemen die via koppelingen tot één geheel zijn gesmeed. Oorzaken van storingen waren hierdoor lastig te vinden. Na verbeteringen in de hardware, software en beheerissues is het aantal storingen gedaald, maar als er iets misgaat is de impact op de treinenloop veel groter dan in het buitenland. Dat de directeur IT van Prorail Henk Bothof in een lastig parket zit, is wel duidelijk. Hij is één van de twee cio’s die in dit nummer van IT Executive in het CIOnetpanel een reactie geeft op de stelling dat Nederlandse cio’s risicomijdend zijn en daardoor niet toekomen aan innovatie. Hij verklaart weinig toe te komen aan innovatie, omdat het verbeteren van de continuïteit en beschikbaarheid prioriteit krijgen. Projecten die aanpassingen in de IT van het spoor vereisen hebben daardoor per definitie een hoog risicoprofiel. Ga er maar aanstaan.

13 15 16 17 18 19

Sytse van der Schaaf Adjunct-hoofdredacteur IT Executive

01 01 10 30 34-35 24-25 48 47 02 36 42

Het is tijd voor de Rabobank.

Nieuwsbrief IT Executive De redactie van IT Executive brengt sinds kort een wekelijkse elektronische nieuwsbrief uit. De e-zine verschijnt iedere dinsdag rond de lunch. U kunt zich aanmelden op www.it-executive.nl.

Nieuwsoverzicht Weekmakers Trends en feiten Wannahave Column Dominique Deckmyn

20 22 23

Interview Bernard van Oranje Column Charles Groenhuijsen Managemenat Kort1 Dataopslag niet sexy Management Kort 2 Topmanager van morgen gooit roer om Management Kort 3 MKB kwetsbaar voor interne weerstand tegen nieuwe IT Cionetpanel: ‘Nederlandse cio’s zijn risicomijders’

TECHNOLOGIE 26 29 29 32 33 34

Case Blgg: monsterinfo snel op lab Glasvezel uit koeienpoep Column Ron Tolido Opslag verandert niet op slag Column IT&Recht Patrick van Eecke Europa moet naar IPv6

FORUM 31 31

Lezersreacties Agenda

MENS&WERK 33 33 36 37

Nieuws arbeidsmarkt Banencarrousel Portret van een it-manager Column René Diekstra

ESCAPE 42 42

Cartoon Colofon

43-46

VRI Katern

ADVERTEERDERSINDEX A2 Networks Afas Bariton CSC Dedigate e-office Microsoft NVGA Rabobank Odiris VRI

www.rabobank.nl/werkenbijgroepict nr 12 • 25 juni 2008

3

IN HET NIEUWS

WEEKMAKERS

Jubileum van een it-architect

MINDER MEGADEALS Het aantal megadeals in de itoutsourcing daalt, meldt onderzoeksbureau Gartner. Vorig jaar werden er wereldwijd tien deals met een totale waarde van meer dan 1 miljard dollar afgesloten. In 2006 waren dat er nog twaalf. Ook de gezamenlijke contractwaarde daalt. In 2007 ging het in totaal om 12 miljard dollar. In 2001 nog om ruim 20 miljard dollar. Volgens Gartner wordt er niet minder uitbesteed, maar worden opdrachten verspreid over meerdere dienstverleners.

H

et is deze week op de kop af vijftig jaar geleden dat de Nederlandse computerpionier Gerrit Blaauw een scherp onderscheid maakte tussen de logische structuur en de fysieke componenten van een computersysteem. Dit vormt de basis voor de it-architectuur die een op standaardisatie gerichte structuur en samenhang van it-systemen nastreeft. Blauw, die begin jaren vijftig voor IBM werkte in de VS, beschreef in het artikel ‘The Structure of SYSTEM/360, Part I - Outline of the Logical Structure’ in 1958 samen met Frederick Brooks de logische structuur van dit computersysteem in termen van dataformats, de instructieset van de processor en de functionele structuur van de machine. De meeste Nederlandse it-architecten zullen de

INTEL EN MEDEDINGING Intel ligt onder vuur van de mededingingsautoriteiten. In Korea kreeg Intel een boete van 26 miljard won (16,5 miljoen euro), en een dag later zei de Amerikaanse Federal Trade Commission (FTC) een officieel onderzoek naar Intel te starten. Intel heeft Koreaanse computerfabrikanten kortingen gegeven die oneerlijk waren ten opzichte van concurrent AMD. De FTC kijkt in de VS al sinds 2006 onofficieel naar Intel.

momenteel 84-jarige emeritus-hoogleraar te Enschede wel niet kennen. Blaauw is zo bescheiden, dat er op het hele internet maar twee onogelijke fotootjes van hem te vinden zijn. Normaal gesproken staat het web bol met de wapenfeiten van zo’n kanjer, maar Blaauw geeft niks om roem. Een opmerking in de architectuur-special uit 1999 van het IBM Systems Journal vindt Blaauw voldoende eer. Helemaal aan het begin staat daar het volgende te lezen: “The meaning of “architecture” as used in computer systems is normally credited to Gerrit Blaauw, who in the late 1950s [...] emphasized the desirability of a sharp distinction between a logical structure and various physical realizations of it.” Op nl.wikipedia.org is een pagina aan hem gewijd.

Kroes neemt MS onder vuur

MOGEN WE NU WEL EEN IPHONE? …er zijn nog een paar probleempjes. Talloze werknemers hebben zich ongetwijfeld vorig jaar bij de baas vervoegd om een iPhone, het hebbeding van 2007, van bedrijfswege te verkrijgen. Natuurlijk voerde men aan dat men absoluut zo’n ding nodig had om bij te blijven. Tot dusver konden deze huichelaars eenvoudig worden afgescheept: de iPhone was totaal ongeschikt voor zakelijk gebruik, veel te duur en bovenal niet regulier in Nederland verkrijgbaar. Einde discussie. Maar pas op. Ze komen na de vakantie terug en willen dan de iPhone 3G. En dit keer zijn ze minder eenvoudig af te poeieren. Apple heeft het er namelijk alles aan gedaan om de nieuwe versie wel kantoorfähig te maken: de helft goedkoper, umts en gps aan boord, voorbeeldige synchronisatie met Exchange en Outlook, push email, versleuteld netwerkverkeer, Office-bestandsviewer, mogelijkheid om bij diefstal op afstand gegevens te wissen. En niet te vergeten: softwareleveranciers en organisaties kunnen zelf dankzij nieuw ontwikkelgereedschap iPhone-versies ontwikkelen van hun bedrijfssoftware. De iPhone kan kortom in de shortlist van smartphones/pda’s worden opgenomen. Maar als u dit kleinood buiten uw bedrijf wilt houden, dan zijn er nog een paar strohalmen om vast te grijpen. Zoals de gedwongen winkelnering: je zit behalve Apple ook vast aan één netwerkaanbieder (in Nederland T-Mobile); bovendien beperkt Apple de wijze waarop je bedrijfsapplicaties wilt uitrollen of updaten: dat moet via de centrale applicatiewinkel App Store van Apple of via iTunes. Tenslotte moppert een enkele analist over de gebrekkige databeveiliging in het apparaat zelf. Ik zou zeggen. Koop er eerst zelf een, als pilot.

•

PC-markt bloeit De pc-markt krijgt een flinke impuls door de sterk aantrekkende verkoop van kleine notebooks. Ook de sterke groeiende vraag naar pc’s in opkomende economieën stuwen de verkoopcijfers. Gartner-analisten hebben de verkoopcijfers naar boven bijgesteld.

KPI LIBRARY POPULAIR De internetgemeenschap KPI Library heeft nu meer dan 25.000 gebruikers. It-managers kunnen op www.kpilibrary.com hun kennis en ervaring delen middels kritische prestatie-indicatoren (kpi’s). Volgens de organisatie neemt het aantal gebruikers met duizend nieuwe deelnemers per week toe. Op dit moment bevat de KPI Library meer dan 1.100 KPI’s, verdeeld over diverse categorieën. Uitschieter is de categorie IT met meer dan 375 KPI’s.

G

artner-analisten verwachten dat de verkoop van mobiele pc’s in 2008 met 30 pro-

cent zal toenemen ten opzichte van een jaar eerder. Het aantal computers dat dit jaar over de toonbank gaat, zal op bijna 300 miljoen uitkomen. Dat is een stijging van 12,5 procent ten opzichte van vorig jaar. Dit voorjaar verwachtten analisten nog een groei van 10,9 procent. Inmiddels hebben meerdere hardwarefabrikanten waaronder Acer, Asus, Gigabyte, Medion, MSI, Quanta en Shuttle een

nieuwe categorie goedkope, compacte, weinig energie vragende computers aangekondigd die toegang geven tot het internet. Veel van deze modellen zijn gebaseerd op de nieuwe en energiezuinige Atom-processor van Intel. Volgens Gartner zullen de verkoopcijfers van notebooks ongekend hoog blijven en krijgt de zwakkere wereldeconomie weinig tot geen invloed op de verkoopcijfers.

•

Bellen naar EU duurder Europese aanbieders van mobiele telefonie hebben de tarieven van het mobiel bellen van buiten de Europese Unie naar landen binnen de EU tot wel 163 procent verhoogd. Dat is gebeurd nadat de Europese Commissie twee jaar terug een maximum tarief bepaalde voor gesprekken binnen de EU.

D

e Europese Commissie heeft buiten de EU geen bevoegdheden om op te treden tegen deze tarieven, maar zegt zich er wel bewust van te zijn, en zich te beraden. De cijfers van de gestegen tarieven komen uit een analyse van de tarieven van Informa Telecoms & Media, tussen 2006 en 2008. Een Italiaan betaalt voor een gesprek naar huis vanuit Rusland 25 procent meer (van 3,67 euro per minuut naar 4,58 euro), en een Duitser die naar huis belt vanuit Afrika betaalt 163,7 procent meer. Het ‘Eurotarief’ van de Europese Commissie bepaalde dat het maximale tarief voor bellen binnen de EU 0,49 euro zou bedragen. Sinds dat werd ingevoerd, zouden mobiele netwerken last hebben van honderden miljoenen aan omzetderving. Volgens Informa Telecoms & Media berekenen sommige aanbieders van mobiele telefonie zelfs hogere prijzen aan hun klanten, terwijl ze zelf lagere tarieven hebben weten te bedingen.

TULIP WORDT NEDFIELD Tulip Computers verandert de bedrijfsnaam in Nedfield. Volgens de bedrijfsleiding van de onderneming dekt de huidige bedrijfsnaam de lading van de verschillende activiteiten niet meer. De merknaam gaat in de verkoop. De in de jaren tachtig zeer succesvolle pc-fabrikant Tulip stopte in 1998 met de ontwikkeling en assemblage van computers.

•

4

nr 12 • 25 juni 2008

Eurocommissaris Neelie Kroes heeft tijdens een toespraak bij het Openforum Europe begin juni bedrij ven en overheden opgeroepen open standaarden te gebruiken. Ze opende feitelijk een aanval op Microsoft zonder het concern bij naam te noemen.

H

oewel het woord Microsoft in haar hele betoog niet voorkwam, noemde Kroes aan het begin wel de dubbele boete die de Europese Commissie het bedrijf oplegde. Met deze verwijzing nam ze iedere twijfel weg over welk bedrijf de hoofdrol speelde in haar toespraak. Kroes vindt dat gesloten standaarden de keuzevrijheid van bedrijven en consumenten teveel beperken. Ze erkende wel dat het exploiteren van door bedrijven ontwikkelde technologieën belangrijk is om investeringen terug te verdienen, maar stelt dat er voldoende bescherming van intellectueel eigendom voor het bedrijfsleven bestaat om dit te bewerkstelligen. Indien een standaard, zoals een besturingssysteem of documentformaat, vanuit de markt ontstaat, is dat volgens Kroes niet noodzakelijk slecht, zolang dit maar gebeurt omdat consumenten hier een voorkeur voor blijken te hebben gehad. Als mensen eraan vast zitten omdat iedereen het gebruikt, is de markt verstoord. Open standaarden zorgen voor interoperabiliteit, en geven daarmee de zekerheid dat technologiebedrijven die er gebruik van maken, kunnen concurreren op de kracht van hun technologieën, in plaats van het feit te exploiteren dat klanten geen keuze hebben om een andere aanbieder te kiezen, zo stelt Kroes. Met andere woorden: open standaarden liggen aan de basis van een gezonde markt waarin vrij kan worden geconcurreerd. Met gesloten standaarden ligt de mogelijkheid op de loer dat consumenten en bedrijven gevangen komen te zitten in technologieën die niet innovatief zijn en geen aanwijsbare voordelen bieden boven open standaarden.

•

WORDT DB2 OPEN SOURCE? …pas als het marktaandeel is verschrompeld. Eén loslippige Engelse IBM-medewerker en drie bronnen verder is het al zover dat IBM haar databasemanagementsysteem DB2 onder een open source-licentie uitbrengt. Maar wie even naar de omzetcijfers van DB2 kijkt, begrijpt dat dat voorlopig niet gaat gebeuren. Voor de traditionele softwarefabrikanten is de open source enerzijds een platform voor nieuwe ideeën en anderszijds een handige stortplaats voor producten die commercieel verpieteren. Dus als DB2 open source wordt betekent dit: Oracle heeft gewonnen. REIZEN RADBOUT-STUDENTEN OVERAL GRATIS? …in ieder geval in Londen. Beetje vreemde ontwikkeling toch. De Nijmeegse Radbout-universiteit ontwikkelt zich tot de belangrijkste hackersclub van Nederland. Alles natuurlijk in dienst van de goede zaak, maar toch. Deze moderne Robin Hoods hebben dit goede argument aan hun zijde: als wij het kunnen, kunnen anderen met minder goede bedoelingen het ook. Maar soms denk je wel eens dat ze meer schade veroorzaken dan ze bestrijden. Nadat de Nijmeegse onderzoekers eerst de invoering van de OV-chipkaart frustreerden, hebben ze nu de huidige Londense metrokaart gekraakt. Een aantal Nijmeegse studenten wist na gebruik van de Londense Oyster Card het opgebruikte tegoed weer aan te zuiveren. Gratis reizen dus. Het goede nieuws: de universiteit werkt nu zelf aan een ‘OV-chipkaart 2.0’ die wel veilig is. Ik weet al wat alle gedupeerde bedrijven nu denken: “Dat zullen we nog wel eens zien.” Fred van der Molen nr 12 • 25 juni 2008

5

IN HET NIEUWS

TRENDS EN FEITEN

Relatie bepaalt project

SNELSTE SUPER Een supercomputer van het Amerikaanse leger heeft de grens van 1.026 biljard berekeningen per seconde (de ‘petaflop’) geslecht. Deze ‘Roadrunner’, die zal worden gebruikt voor het berekenen van nucleaire wapens, kost 133 miljoen dollar en is twee keer zo snel als de voormalig snelste supercomputer, de IBM BlueGene/L. De Roadrunner is gebaseerd op een verbeterde versie van de Cell-processor, en daar maar liefst 12.960 van. Daarnaast maakt de Roadrunner ook gebruik van de meer traditionele Opteronprocessors van AMD(6.948 stuks).

IDENTITY MANAGEMENT STELT TELEUR De meerderheid van de projecten in identity & access management (IAM) slaagt er niet in om voldoende waardecreatie voor het bedrijf te realiseren. Dat blijkt uit een studie van KPMG IT Advisory. Volgens de studie staren bedrijven zich teveel blind op de technologische aspecten van zo’n project. De strategie is meestal uitgetekend door it’ers met te weinig betrokkenheid van de businesskant.

Veel bedrijven beginnen enthousiast aan projecten, maar na een tijdje neemt het enthousiasme af en wordt de relatie tussen project- en lijnmanager minder intensief. Hierdoor raken projecten uit koers en lopen zelfs gevaar volledig te mislukken.

D

it concludeert het Atos Consulting Trends Institute in de Benchmark Projectmanagement 2008 .Organisaties zijn hardleers, stellen de onderzoekers. Want net als uit het onderzoek van vorige jaren blijkt ook nu weer alle aandacht uit te gaan naar de start van projecten. Direct daarna verslapt de aandacht. Zo toetsen ruim acht op de tien organisaties de business case bij de start van projecten, terwijl dit tijdens projecten nog maar voor vier op de tien bedrijven geldt. Slechts een op de drie bedrijven evalueert de gang van zaken na afronding van een project. Daarnaast valt op dat er onvoldoende aandacht is voor risicomanagement. In de helft van de gevallen is van risicobeheer zelfs helemaal geen sprake. En 43 procent van de organisaties, die bij de start wel een risicoanalyse maken, stelt deze gedurende het project niet of nauwelijks bij. Volgens het Atos Consulting Trends Institute laten deze cijfers sinds 2006 ‘geen significante verbetering’ zien.

IT-BUDGET ZIEKENHUIS OMHOOG Nederlandse ziekenhuizen hebben het afgelopen decennium hun it-budget zien verdrievoudigen. Dat blijkt uit onderzoek van Q-consult in opdracht van de vereniging van ziekenhuizen (NVZ). Deze toename is vooral te danken aan investeringen in het elektronisch patiëntendossier en het ziekenhuisbrede informatiesystemen. Toch investeren andere sectoren nog altijd meer. In 2006 ging gemiddeld 3,4 procent van het budget naar IT. Midden jaren negentig lag dit percentage onder de 1,5 procent.

De onderzoekers stellen dat onvoldoende afstemming tussen het project- en het lijnmanagement de hoofdoorzaak is van deze problemen. Dit komt vooral doordat lijnmanagers niet voldoende meegaan met de ontwikkelingen. Projectmanagers daarentegen zijn de afgelopen jaren wel steeds professioneler geworden, aldus het rapport. De opstellers wijzen op ‘de substantiële stijging’ van het aantal projectmanagementcertificeringen en op het veelvuldige gebruik van Prince2 en de inzet van geavanceerde projectmanagementtools zoals van SAP, Clarity en Oracle. “Probleem daarbij is echter dat deze ontwikkeling zich primair aan de kant van de projectmanagers voltrekt en niet aan de kant van de lijnmanagers, die hierin zouden moeten meegaan vanuit hun rol als opdrachtgever.” Toepassing van projectportfoliomanagement kan een brug slaan tussen deze twee werelden, zo concludeert het rapport.

•

Bron: KPMG IT Advisory

Kraak valt niet op

Tevreden resultaat IAM project Tevreden metmet resultaat IAM project

De meeste bedrijven die in hun netwerk een hacker op bezoek hebben gehad, komen daar pas maanden later achter. En dan ook nog meestal na een waarschuwing van een buitenstaander.

D

at blijkt uit een onderzoek van Verizon Business, dat zich richtte op meer dan vijfhonderd forensische onderzoeken die in de loop van vier jaar werden uitgevoerd. Driekwart van alle kraken leiden binnen enkele dagen tot benaderde gegevens. Maar 63 procent van de ondernemingen komt hier pas maanden later achter. Nog erger, in 70 procent van de gevallen worden de hacks ontdekt door derden, zoals klanten of banken. De meeste bedrijven hebben niet in de gaten dat ze gehackt zijn, voordat ze daar door een buitenstaander opmerkzaam op zijn gemaakt. En eenmaal ontdekt, duurt het in bijna de helft van de gevallen een week voordat alles weer is gerepareerd. Bij 18 procent van de hacks wordt gebruik gemaakt van een bekend lek, waarvoor in 90 procent van de gevallen al meer dan zes maanden geleden een patch was uitgebracht. Volgens de onderzoekers moeten bedrijven hun logs beter in de gaten houden en moeten ze goed nadenken hoe ze gegevens opslaan.

•

‘Vereenvoudig helpdesksysteem’

N

KPN gaat in juli met het merk Planet.nl stoppen, meldde Webwereld. De site planet.nl wordt vervangen door het algemenere KPN Vandaag. Eind 2007 besloot het telecombedrijf de eigen Planet-nieuwsredactie op te heffen. Dit was lange tijd een van de grootste online redacties van Nederland. Sinds begin dit jaar schaart KPN in zijn financiële verslagen de producten Planet en Direct Adsl al onder dezelfde noemer. HetNet, Xs4all en Telfort zijn nog wel zelfstandige merken.

Vakantie? Internet! Zo’n 53 procent van de vakantiegangers maakt tijdens de vakantie gebruik van internet. Dat blijkt uit onderzoek van HCC onder zestienhonderd leden.

N

aast het houden van contact met het thuisfront, familie en vrienden, wordt internet ook gebruikt voor het volgen van het nieuws en weer (14 procent) en het verkrijgen van informatie over de omgeving van het vakantieadres (10 procent). Ruim 35 procent van de respondenten neemt een laptop mee op vakantie. Het gebruik van een laptop is steeds populairder ge6

nr 12 • 25 juni 2008

worden. In 2006 nam nog geen kwart van de vakantiegangers een eigen computer mee. De laptop wordt gebruikt om te internetten en foto’s te downloaden. Ruim 56 procent van de ondervraagden boekt een vakantie meestal via internet. Vooral het online boeken van accommodatie en tickets voor bijvoorbeeld vliegtuig, trein en bus is populair.

•

4%

8%

11%

27%

39%

OPSLAGMARKT GROEIT LICHT Externe opslagsystemen blijven vlot over de toonbank gaan. De wereldmarkt groeide vorig jaar 8,7 procent tot 16,4 miljard dollar becijferde onderzoeksbureau Gartner. EMC bleef in 2007 comfortabel marktleider met een marktaandeel van 25 procent, een groei van een kleine 7 procent in vergelijking met het jaar daarvoor. De nummers twee en drie (IBM en HP) verliezen een paar procenten terrein. Sterkste groeier is Hitachi/HDS, dat met 27 procent groeit en nu op plaats vier staat met een omzet van 1,7 miljard dollar. Dell lijkt in de opslagmarkt aan de beterende hand na een zwak 2006. Ook dit concern zag zijn marktaandeel flink groeien. Sun liet de grootste terugval zien. De omzet uit opslag kwam uit op 871 miljoen dollar, terwijl het in 2006 nog voor 929 miljoen dollar aan opslagsystemen verkocht. Bron: Gartner

Helpdeskmedewerkers staan maar een klein deel van hun tijd klanten te woord. Er gaat veel tijd en productiviteit verloren met de itsystemen waar de helpdesk zijn informatie uit moet halen.

KPN SCHRAPT PLANET

Erg tevreden Tamelijk tevreden Neutraal Tamelijk ontevreden Erg ontevreden

iet meer dan 29 procent van de werkdag zijn helpdeskmedewerkers in gesprek met de klant, blijkt uit een onafhankelijk onderzoek in het Verenigd Koninkrijk onder vijfhonderd helpdeskmedewerkers uitgevoerd in opdracht van Siemens Enterprise Communications. De rest van de tijd (71 procent) brengen de ondervraagden door met het invoeren van gegevens, het maken van aantekeningen, het vragen om advies en het lezen van informatie. Wellicht is dit een belangrijke oorzaak dat klanten zoveel tijd doorbrengen in de wachtstand. Het zijn niet de uitdagende problemen of de lastige klanten die voor de meeste verloren tijd zorgen, maar de it-systemen die de helpdesk gebruikt. Gemiddeld wordt gebruik gemaakt van vijf verschillende applicaties voor één helpdeskverzoek, terwijl 5 procent van de ondervraagden zelfs te rade moet gaan bij vijftien verschillende applicaties. Zo’n 61 procent geeft aan dat op dit punt de meeste tijdwinst valt te behalen. Van de respondenten denkt 41 procent dat een training in it-systemen hun productiviteit verbetert, terwijl 40 procent meer training wil in hoe met lastige klanten moet worden omgegaan.

•

Verkoop mobiele telefoons 1e kwartaal 2008

Verkoop mobiele telefoons 1e kwartaal 2008 Nokia Samsung Motorola LG Sony Ericsson Andere

8%

7,5% 20,8%

10,2% 14,4%

39,1%

MARKTAANDEEL SAMSUNG EN LG STIJGT Voor het eerst sinds Gartner cijfers bijhoudt, daalde de verkoop van mobiele telefoons in West-Europa. Vooral de verkoop van de duurdere modellen viel in het eerste kwartaal terug. Nokia behoudt moeiteloos zijn wereldwijde koppositie, wat het volgens Gartner vooral te danken heeft aan zijn brede aanbod. Samsung komt sterk opzetten en verbreedt de kloof met de voormalige nummer twee, Motorola. Ook LG gaat sterk vooruit. Bron: Gartner nr 12 • 25 juni 2008

7

IN HET NIEUWS

WANNAHAVE

MEER EEE-PRODUCTEN Nu de kleine Eee PC mini-laptop zo aanslaat, brengt Asustek Computer een hele reeks Eee-producten op de markt. Zo krijgen we de Eee Box, een kleine desktop en de Eee Monitor, een pc ingebouwd in een monitor, net zoals de iMac. Speciaal voor gamers komt Asustek met de Eee Stick, een game-controller met bewegingssensoren die hetzelfde werkt als de controller van de Wii. De Eee Stick is speciaal bedoeld voor pc’s, dus met een usb-aansluiting. En klanten van de Eee PC krijgen tenslotte toegang tot Eee Store, gratis 20 GB online opslag. Eee Store is beschikbaar en het eerste jaar in ieder geval gratis.

VROUWENNETWERK IT Speciaal voor vrouwen in IT is het netwerk WomeninIT opgericht. De oprichtsters roepen alle it-vrouwen op om zich aan te sluiten en ideeën en wensen in te brengen voor activiteiten. De organisatie wil een platform bieden om te netwerken, en kennis en ervaring te delen, en itvrouwen stimuleren om een actieve rol te spelen bij het naar buiten treden bij seminars, opleidingen en in de media. www.womeninit.nl

INTERACTIEVE ZOEKMACHINE De in januari gelanceerde Googleconcurrent Wikia Search heeft nog maar 30 miljoen links in zijn index staan. Ook al is dat niet erg veel, toch gaat initiatiefnemer Jimmy Wales ervan uit dat de machine aan populariteit zal winnen. Wikia Search laat bezoekers rechtstreeks invloed uitoefenen op de zoekresultaten door ze te waarderen en van commentaar te voorzien. Wijzigingen en andere bijdragen zijn onmiddellijk actief; ze worden niet beoordeeld.

FLASH IN PDF Met Adobe Acrobat 9 doet de flashtechniek zijn intrede in het pdf-document. Dankzij de integratie van Flash in PDF’s kunnen gebruikers flash-filmpjes en applicaties in pdfdocumenten opnemen. Voor het afspelen is de Adobe Acrobat Reader 9 nodig. Acrobat 9 is vanaf juli leverbaar in drie verschillende uitvoeringen. Prijzen lopen van 299 dollar tot 699 dollar.

8

‘Service management moet anders’ Bedrijven moeten ‘after sales service’ niet langer zien als kostenpost, maar als een strategisch instrument waarmee je opbrengsten kunt verhogen. Dat kan als bedrijven hun strategie veranderen en producten voortaan als een dienst leveren.

A

ldus het rapport Evolutions in Service Management van Capgemini Nederland. Het rapport is gebaseerd op een vergelijkend onderzoek naar de serviceprestatie van vijftig grote, internationale hightechbedrijven en is toegespitst op de markt voor ‘printing and document handling’ (pdh). De uitkomsten zijn naar de mening van de opstellers geldig voor de gehele hightechsector. De studie laat zien dat er twee typen ondernemingen zijn: traditionele spelers die zich van oudsher concentreren op pdh, en meer generieke spelers die ook actief zijn in andere hightechmarkten. Innovatie in de eerste categorie ondernemingen blijkt zich meestal op productniveau af te spelen. De meest succesvolle partijen daarentegen richten zich primair op innovatieve serviceoplossingen en dus niet op productinnovatie. Deze succesvolle partijen bevinden zich vooral in de categorie van de generieke spelers. De toegevoegde waarde van technologische innovatie alleen wordt steeds kleiner, betogen de opstellers van het rapport. Dat komt omdat klanten steeds betere

dienstverlening verwachten en de dienstverlening en het product ook steeds meer als één onlosmakelijk geheel gaan zien. Service-organisaties staan voor de opgave om zich aan deze nieuwe realiteit aan te passen. Dat kan nog een fl ink gevecht worden, want meer dan 70 procent van de in de studie onderzochte bedrijven hanteert nog een servicemodel dat kostenbeheersing als basis heeft. Het besef dat deze aanpak verouderd is leeft daarentegen breed. Ongeveer de helft van de organisaties zegt van plan te zijn het servicemodel de komende vijf jaar op de helling te gaan zetten.

•

Open-source volwassen alternatief Open-source oplossingen ontstijgen het terrein van de techneut en worden in meerdere mate ook door het management als volwaardig alternatief gezien.

D

at blijkt uit een onderzoek van CIO.com uit april 2008 onder 328 leidinggevenden en deskundigen in IT. Meer dan de helft van de ondervraagden (53 procent) gebruikt opensource applicaties en nog eens 10 procent is van plan dat in het komende jaar te gaan doen. In de inkoopfase beschouwt 44 procent open-source applicaties gelijkwaardig aan de reguliere software. Bij nr 12 • 25 juni 2008

degenen die open-source gebruiken blijken besturingssystemen (als Linux) het meest populair met 78 procent, op de hielen gevolgd door applicaties in de infrastructuur (back-end databases en webservers) met 74 procent, en ontwikkeltools als Eclipse (61 procent). Dan volgen de zakelijke applicaties als OpenOffice.org (45 procent) en de applicaties voor de onderneming (tools voor samenwerken, crm en erp) met 29 procent. Daarnaast blijkt het vertrouwen in open-source te groeien. Zo’n 58 procent is het eens met de stelling dat Linux kan worden ingezet voor bedrijfskritische applicaties.

Ook KPN wil iPhone 3G verkopen

Nu functioneel én slank

T-Mobile is mogelijk niet het enige telecombedrijf dat de vernieuwde iPhone vanaf 11 juli op de Nederlandse markt uit zal brengen. Ook KPN zegt nog in gesprek te zijn met Apple om de iPhone te mogen verkopen.

Ook zakenlui moeten goed voor de dag kunnen komen, hebben ze bij T-Mobile en HTC vast gedacht. In juli komt de vierde generatie MDA van T-Mobile op de markt, een variant van de HTC Diamond. Het is een trendbreuk, want de vorige MDA’s waren, met uitzondering van de Touch, niet om aan te zien: dik, uitschuifbare toetsenborden, kortom te pda-erig en niet genoeg ‘telefoon’. Wat de Compact IV naast het uiterlijk en kleine formaat vooral cool maakt, is de interface. De IV heeft een aanraakscherm met icoontjes die je alle kanten op kunt slepen. De navigatiebalk of de symbolen erin kun je horizontaal heen en weer schuiven. Op het gewenste menu kun je ook verticaal scrollen, bij contactpersonen erg handig. In een applicatie kun je weer horizontaal schuiven bijvoorbeeld door berichten, e-mails of foto’s. En twee keer tikken, is inzoomen. Heel innovatief al vergt het wel finesse. Soms raak je namelijk op een item aan om te slepen maar herkent ´ie het als een klik. Eenmaal gewend, werkt het prima. Tekstinvoer kan op de MDA IV alleen via het scherm. E is ook een virtueel telefoontoetsenbord inclusief T9 dus geen gepriegel meer met het virtuele qwertytoetsenbord. Heel slim. Hierdoor is de stylus nauwelijks meer nodig. En er zitten vier harde knoppen op de voorzijde (bellen, ophangen, home, back) die nuttig zijn. Dit maakt het gebruik van de telefoonfunctie eenvoudiger. Soms zijn back en home nu eenmaal makkelijk. De IV heeft ook een innovatieve internetbrowser waarbij de pagina’s ook sleepbaar zijn. En weer, twee keer tikken, is inzoomen. Slim is dat de pagina van de site zich dan aanpast aan de schermgrootte. De inmiddels bekende sensor waardoor het scherm automatisch van portret naar landscape gaat als je het toestel kantelt, zit er ook in. Ook weer; twee keer tikken, is inzoomen. En een oproep weigeren, kan door het toestel om te keren met het display naar beneden. Net als de - peperdure - Nokia 8800 Arte. De Compact IV is een van de eerste modellen met Windows Mobile 6.1 wat in ieder geval de pc-synchronisatie robuuster maakt. Typisch T-Mobile is de pagina MyFavs met voordeelnummers. Resumerend: Compact IV maakt zakelijke mobiliteit en innovatie betaalbaar en geschikt voor de binnenzak. Nu kun je dus altijd je kantoor bij je hebben.

T

-Mobile Nederland meldde begin juni in een officiële verklaring dat de overeenkomst met Apple exclusief is. Alleen T-Mobile mag dit toestel verkopen in Nederland. Maar volgens woordvoerder Bram Oudshoorn is KPN nog steeds in gesprek met Apple. “We onderhandelen nog met Apple over de vernieuwde iPhone. Zolang die gesprekken duren is niet duidelijk wat er gaat gebeuren.” Een woordvoerder van Apple Benelux gaf aan geen uitspraken te kunnen doen over de positie van KPN. Tot nu toe tekende Apple meestal exclusieve overeenkomsten met aanbieders om het toestel als enige op de markt te brengen. De enige uitzondering hierop is Italië. In dit land gaan Vodafone en Telecom Italia de boer op met het nieuwe toestel. Apple-ceo Steve Jobs heeft op 9 juni een vernieuwde iPhone gepresenteerd tijdens een conferentie in de Amerikaanse stad San Francisco. Het nieuwe toestel, iPhone 3G genaamd, heeft dezelfde afmetingen en hetzelfde gewicht (135 gram) als zijn voorganger, maar is nu geschikt gemaakt voor breedbandcommunicatie. De eerste editie van de iPhone werkte met gsm, gprs en edge. Snel internetten was daar nog niet mee mogelijk. Dat bezwaar is nu ondervangen. De nieuwe iPhone is geschikt voor umts- en hsdpa-verbindingen (high speed downlink packet access). Verder heeft het toestel nu gps aan boord. Opname van een gps-module betekent verder dat je met de iPhone route-informatie kunt opvragen en gebruik kunt maken van allerlei plaatsgebonden internetdiensten. De grootste verandering is misschien nog wel de ondersteuning van Microsoft Exchange, in combinatie met de mogelijkheid beveiligde vpn-verbindingen tot stand te brengen. Apple zorgt er zo voor dat de iPhone 3G ingezet kan worden binnen bestaande bedrijfsomgevingen.

•

De voornaamste reden om te kiezen voor open-source ligt bij de kosten (volgens 59 procent is het goedkoper in gebruik en 56 procent zegt dat het goedkoper in aanschaf is), maar 32 procent van de respondenten zegt dat het ook flexibeler is en 30 procent stelt toegang tot de broncode op prijs. Als de drie grootste obstakels voor opensource software worden gezien: zorg rond ondersteuning (45 procent geeft dat aan), ontbrekende wetenschap dat oplossingen bestaan (29 procent), en zorg over beveiliging (26 procent). Opvallend daarbij is dat de kwaliteit van de applicaties nauwelijks een punt is.

•

Groot mobiel netwerk VS In Amerika zijn twee marktpartijen in overleg over een fusie, waardoor mogelijk het grootste mobiele netwerk van de VS ontstaat.

H

et gaat om Verizon Wireless, dat een overname-overeenkomst heeft getekend met Alltel. Verizon betaalt 5,9 miljard dollar voor Alltel en neemt een schuldenlast over. Die kan wel 22,2 miljard dollar bedragen, waardoor het totale overnamebedrag op 28,1 miljard komt. De overname kan nog voor het einde van het jaar defi nitief worden, afhankelijk van de vereiste toestemming. Verizon en Alltel vullen elkaar mooi aan; veel van de 13 miljoen klanten van Alltel wonen op plaatsen die Verizon niet bedient, en klanten van Alltel krijgen toegang tot het nieuwe netwerk dat Verizon op dit moment aan het installeren is. Een consumentenorganisatie heeft bedenkingen bij de overname, omdat het de keus voor de consumenten nog verder zou beperken; twee grote marktpartijen, Verizon en AT&T, hebben na de overname 150 miljoen van de 260 mobiele klanten in de VS in handen.

Info: www.t-mobile.nl T-Mobile MDA Compact IV: quadband, hsdpa (7,2 Mbps), wlan, Bluetooth, usb, Windows Mobile 6.1 met Office en Direct Push mail, internet, email (pop3/imap4), 2,8” aanraakscherm met 65K kleuren, 3,2 MP camera, videobellen, muziekspeler, diverse multimedia, 11,0 x 5,2 x 1,2 cm, 98 gram, 169 euro zonder abonnement.

• nr 12 • 25 juni 2008

9

IN HET NIEUWS RECTIFICATIE In het interview met it-manager Christel Koman van de gemeente Enschede zijn helaas wat fouten geslopen. Zij is hoofd van de Publieksdienstverlening Beheer & Ontwikkeling. Met het Klant Contact Systeem is rond de 60 procent van alle telefoontjes direct af te handelen. De gemiddelde gesprekstijd is nu drie minuten en veertig seconden.

VIDEO ZOEKEN Intel werkt aan een zoektechnologie voor video. Deze technologie breekt de video op in afzonderlijke plaatjes, waarna geprobeerd wordt het een en ander te herkennen, zoals gezichten, objecten, stemmen, locaties en bewegingen. Zo kunnen gebruikers bijvoorbeeld zoeken naar een moment in een voetbalwedstrijd waarop hun favoriete speler een doelpunt maakt. Intel kan ook nog niet vertellen wanneer deze technologie in enigerlei vorm consumenten zal bereiken.

COLUMN

DOMINIQUE DECKMYN

Nieuwe Dynamics lijkt op Office

Afscheid van Bill Gates?

M

Hij gaat dus tóch niet weg. Of toch niet helemaal. Ondanks een eindeloze afscheidstournee blijft Bill Gates na 30 juni gewoon bij Microsoft. Weliswaar nog maar één dag per week – maar dat is één dag te veel. Bill Gates kan niet loslaten. En Steve Ballmer en Ray Ozzie raken maar niet van hun schoonmoeder af.

et Dynamics AX 2009 brengt Microsoft een nieuwe versie uit van zijn erp-software. Nieuw hierin is een centraal ‘compliance center’, waar alle informatie die te maken heeft met ‘compliance’ kan worden afgelezen. Daarnaast zit er een self service Business Intelligence module in, waarmee kpi’s (key performance indicators) kunnen worden ingezien. Een workflow engine zorgt ervoor dat interne regels worden geactiveerd rond processen, zoals het zetten van een bovenlimiet aan de kosten van een gedeclareerde hotelkamer. Verder heeft Microsoft moeite gedaan om Dynamics op Office te laten lijken, zodat de ‘grenzen tussen Office en erp-software vervagen’.

•

Feedback op Tele Atlas

D

e route-informatie die Tomtom-gebruikers via het Mapsharesysteem aan Tomtom doorgeven, zal nog dit jaar in de kaarten van Tele Atlas verwerkt worden. Dat is een gevolg van de overname van Tele Atlas door Tomtom. Nu de overname van Tele Atlas door Tomtom goedgekeurd is, hebben de twee bedrijven een uitwisseling van gegevens aangekondigd. Tele Atlas gaat de Mapshare-data van Tomtom gebruiken. Gebruikers van Tomtom-navigatieapparatuur kunnen met dit systeem sinds een jaar kaarten corrigeren en de wijzigingen aan Tomtom melden. Na controle worden de wijzigingen onder gebruikers van Tomtom verspreid. Kaartleverancier Tele Atlas zal de aanvullingen en wijzigingen van Tomtom-gebruikers na controle ook aanbieden aan zijn overige klanten, waaronder Google.

•

De websites in Hongkong zijn het riskantst.

Risicodomeinen op internet McAfee heeft een overzicht van de minst en de veiligste plekken op het internet gemaakt. Websites in Hongkong (.hk) blijken het riskantste, die in Finland het minst.

N

ederlandse sites zijn ten opzichte van vorig jaar veiliger geworden. Nederland staat dit jaar op de 19e plaats van veiligste landdomeinen van de 265 domeinen die werden onderzocht. Het aantal riskante .nl sites is het afgelopen jaar gedaald met maar liefst 54,9 procent. Roelof Meijer, algemeen directeur van Sidn: “Maatregelen als samenwerking met hosting-providers, het verwijderen van illegale websites en het oprichten van een meldpunt cybercrime, zorgen ervoor dat het .nl-domein minder aantrekkelijk wordt voor kwaadwillende personen. Zo wordt het . nl-domein steeds veiliger.” Het veiligste domein blijkt dit jaar Finland (.fi) (0,05 procent riskante sites), dat daarmee de toppositie overneemt van Ierland (.ie), dat nu op nummer 2 staat en op de voet gevolgd wordt door Japan (.jp). Naast landdomeinen werden ook generieke domeinen onderzocht. De meest riskante sites uit het rapport van 2007 blijken in 2008 nog gevaarlijker te zijn geworden: inmiddels is 11,8 procent van alle sites eindigend op .info een gevaar voor de internetgebruiker. De populairste variant, .com, staat op de negende plaats van riskantste domeintypen. Het veiligste zijn nog altijd de overheidswebsites (.gov).

•

Het is het één of het ander. Ofwel zelf de koers uittekenen, ofwel zwijgen en opkrassen. Zo lang Gates in de buurt is, blijft het bijzonder moeilijk voor zijn opvolger Ray Ozzie om zijn ambitieuze internetplannen te realiseren. En blijft het bedrijf bevroren tussen zijn verleden en zijn toekomst. Hoe zal Gates de geschiedenis ingaan? Die vraag wordt de afgelopen weken al wat voorbarig gesteld. Als het aan de man zelf ligt, dan wil hij vooral graag gezien worden als technologievisionair. Zo profileert hij zich sinds ruim een decennium heel nadrukkelijk. Maar dat is hij zeker niet. Onder Gates heeft Microsoft geen enkele keer echt voorop gelopen. Hij was geen enkele keer de eerste om een grote omwenteling te zien aankomen. Al was hij ook lang niet de laatste. Wie is Gates dan wel? De genadeloze tycoon die tegen elke prijs een monopolie afschermt, de consument uitperst en de evolutie van de markt probeert tegen te houden? Zo schilderen vele vijanden hem af. En het is, denk ik, een faire omschrijving van Microsoft van de late jaren negentig, tussen de lancering van Windows 95 en die van Windows 2000. Maar dat beeld doet geen recht aan de Bill Gates van de jaren ’70 en ’80, die een durver en een pionier was. En, jawel, een visionair - maar dan niet op technologisch vlak. Bill Gates zorgde uiteindelijk voor weinig technologische doorbraken. De gebruikersinterface heeft hij niet uitgevonden, en hij heeft nooit een gave getoond voor trendy design. Maar Bill Gates verzon wel een businessmodel en - op die manier - de it-industrie zoals die er vandaag uitziet. Dat is het model van de computer als generiek platform, waardoor je pc’s en software kunt kopen van honderden fabrikanten, en er (redelijk) zeker van zijn dat het werkt met elkaar. Zo lang je maar bereid bent Windows erbij te nemen, dat wel. Bill Gates creëerde een ecosysteem. De laatste twintig jaar zijn er betere besturingssystemen geweest. Maar geen enkele heeft dat ecosysteem kunnen evenaren. Apple had het gekund, maar heeft in de jaren ’80 een ander pad gekozen. Vandaag biedt openbron een alternatief model. Maar het blijft voorlopig, althans op de desktop, een gefragmenteerd en wisselvallig platform. Bill Gates kan dus worden herinnerd als een belangrijk vernieuwer, maar dan vooral als een zakelijke. Die innovatie speelde zich vooral af in de jaren ’80 en de vroege jaren ’90. De minder glorierijke periode daarna zal de geschiedenis misschien milder evalueren dan we nu denken. Maar dan moet Gates nu wel beslissen wat hij wil. De deur achter zich dichttrekken of niet. En waarom niet nu? En loopt het zonder hem de komende jaren écht fout met Microsoft, dan kan hij over vijf jaar nog altijd ‘een Steve Jobsje doen’, en in triomf terugkeren. nr 12 • 25 juni 2008

11

management

Interview met Bernhard van Oranje

‘Een bedrijf bouwen geeft mij veel energie’ Door Ben Kuiken Beeld Cor Mooij

Na zijn vertrek bij Clockwork startte hij met drie partners Levi9, een bedrijf dat zich succesvol richt op uitbesteding naar Oost-Europa, ‘nearshoring’ dus. Daarmee heeft Bernhard van Oranje (38) wel bewezen dat hij een goede neus heeft voor kansen. ‘Wij kunnen nog wel het tienvoud worden van wat we nu zijn.’

B

ernhard van Oranje maakt een wat verlegen indruk. Terwijl de fotograaf het ijs probeert te breken door een opmerking te maken over de Alfa Romeo Competizione van de prins die voor de deur van het kantoor van Levi9 in Amsterdam-Zuid staat, lacht hij wat ongemakkelijk in de camera. Het is duidelijk niet zijn hobby, interviews geven en poseren voor de camera, zeker niet als het over zijn privéleven gaat. Over de vraag hoe dat nu is,

sen met heel veel drive voor mij erg inspirerend is. En ik vind het leuk om een pan-Europees bedrijf te bouwen en een merk neer te zetten in het it-landschap. En dan vooral om het net wat anders te doen dan andere bedrijven. Ja, en waarom, wat drijft je en wie ben je daardoor? Ik weet het niet.” Je hebt een gezin. Twee kinderen..? “Drie kinderen.”

Je vindt daar erge bèta-landen met een hoog opleidingsniveau en zeer gemotiveerde mensen om als prins van Oranje te ondernemen in de IT, gaan we het dan ook niet hebben. Hij heeft inmiddels wel laten zien dat hij ook zonder de kruiwagen van de familienaam het als ondernemer ver kan schoppen. Wel praten we over Levi9, het bedrijf dat hij met drie partners opbouwde na zijn vertrek bij Clockwork. Als het over nearshoring en softwareontwikkeling in landen als Servië en Oekraïne gaat, is Bernhard duidelijk in zijn element en zeer ter zake kundig. ‘ Ik stel iedereen de vraag: wie is…? In jouw geval is dat misschien minder van toepassing, want je bent een halve bekende Nederland. Maar ik stel hem toch: wie is Bernhard van Oranje? “Ja, wie is Bernhard van Oranje. Dat is een vraag die ik niet zo vaak krijg. Ik vind het moeilijk om mezelf in een paar woorden te omschrijven…” Probeer het toch eens. “Nou ja, als je kijkt naar Levi 9, dan kan ik zeggen dat het werken met een hoop gepassioneerde men12  

nr 12 • 25 juni 2008

Oh sorry, ik lees de bladen niet zo. “De derde is ook nieuw.” Als je het over Oost-Europa hebt, dan ben je waarschijnlijk veel van huis. “Nou, dat valt wel mee. Ik ben denk ik twee keer per maand onderweg. En ja, dan ben je er niet voor je gezin. Maar als je hier bent, zijn er ook wel eens dagen waarop je je gezin niet of nauwelijks ziet. Je hebt ’s avonds eens een etentje en je bent ’s ochtends vroeg op… Dus of je nu twee of drie dagen in Oost-Europa bent of je bent hier twee of drie avonden weg, dat maakt eigenlijk niet zoveel uit.” Het heeft met keuzes te maken. Wil je wel zoveel uren aan je werk besteden, of wil je er meer zijn voor je gezin? “Natuurlijk maak je met elkaar als gezin een keuze. Als je een bedrijf op gaat zetten met een bepaald ambitieniveau, dan ga je een zekere commitment aan dat niet in uren samen te vatten is. Uiteindelijk ben je - samen met de andere mana-

gers Menno, Gijs en Peter, ervoor verantwoordelijk dat het met bedrijf goed gaat. Dat is zeker een keuze die je niet alleen kunt maken, want dat betekent wel dat je vaker wegbent…” Maar ik denk dan: jullie hebben Clockwork ongetwijfeld goed verkocht, dan hoef je niet meer zo nodig. “Je gaat niet ondernemen om te cashen. Je bent gewoon gepassioneerd voor het bedrijf waar je mee bezig bent en daar heb je een bepaald doel bij dat je wilt nastreven en daar krijg je ook de energie vandaan. En zo geldt dat ook voor Levi9. Ik zou er niet aan moeten denken, niet dat het zou kunnen, hoor, maar ik zou ook niet de ambitie hebben om op de bank te zitten of twee dagen half iets te doen. Ik vind het fijn om me aan een bedrijf te committeren en dat proberen groot te maken. Levi 9 is weer een heel ander bedrijf dan Clockwork, we zijn nu heel Europees gericht, en dat biedt mij weer nieuwe uitdagingen en mogelijkheden. Dat maakt het spannend. En soms valt het ook tegen en gaat iets anders dan je verwacht had. Maar dat is het bouwen, het uitbouwen, dat geeft mij heel veel energie.” bèta-landen Ik heb begrepen dat jullie al bij Clockwork bezig waren met Levi9. Klopt dat? “Nou, nog niet met Levi9, maar bij Clockwork zijn we wel begonnen met nearshore in Servië. Dus het basisteam waar Levi 9 op is gebaseerd, is inderdaad het team waar we al acht jaar mee samen werken. Daar is ook het enthousiasme uit ontstaan. Toen hebben we gemerkt wat voor kwaliteit daar zit en hoe goed het voor ons eigen bedrijf uitpakte om werk uit te besteden naar die landen. Door dergelijke contacten creëer je een bepaalde flexibiliteit en kun je een aantal talenten aan je binden. Dat lukt je op dat niveau bijna niet meer in Nederland. Het zijn erge bèta-landen met een hoog opleidingsniveau en zeer gemotiveerde mensen.” In welke landen zitten jullie precies? In Servië, Roemenië, Oekraïne en Turkije. Daar hebben we zes vestigingen. In Turkije doen we met name Progress, in Roemenië vrijwel uitsluitend Microsoft en in Servië en Oekraïne is dat wat diverser. Daar zitten ook de grootste dingen, zoals Microsoft, Java, SAP, basisbeheer, Lotus Notes.”

Waarom besteedt een bedrijf als Microsoft zijn softwareontwikkeling uit aan jullie? “Wat je veel ziet bij softwarebedrijven is dat een team dat bepaalde software ontwikkelt, de vernieuwingsslagen in de technologie moeilijk bij kan benen. Ze zijn altijd druk bezig geweest en hebben geen tijd om de laatste stand van de techniek bij te houden. Nou kun je de mensen die die kennis wel hebben uit de markt proberen te trekken, maar dat is behoorlijk kostbaar en lastig. Je kunt ook werken met freelancers, maar dan heb je nooit het commitment. Wat wij zien is dat veel van die bedrijven naar nearshore kijken.” Ik dacht dat dat werk allemaal naar India ging? “Niet dat soort applicatiebouw, dat is te complex. Als je gewoon volume moet draaien, dan is er geen beter land dan India. Maar als je kijkt naar kennisnr 12 • 25 juni 2008

>> 13

management

CHaRLeS gROenHUIJ Sen 

 

COLUmn

nooit meer solliciteren!

TO DO-LIST • Levi9 pan-Europee

s uitrollen

• Dienstverlening ui

tbreiden

intensief maatwerk waar je soms niet direct van tevoren weet wat het eindpro• Nadenken over nieu duct moet zijn, dan is het toch wel we bedrijven prettig dat je in het vliegtuig kunt stap• Dinsdag thuis eten pen en twee, drie uur later met elkaar kunt overleggen. Daarnaast is er natuurlijk het cultuurverschil, dat in India groter is dan met Oost-Europa. Ook de taal is een issue. We hebben klanten in Duitsland veel tijd aan de opleiding van onze en Frankrijk en daar is Engels niet altijd vanzelfmensen. Het is onze taak om ervoor te zorgen dat sprekend. Ik wil niet zeggen dat we talenwonders in onze mensen de laatste stand van de techniek dienst hebben, maar we hebben wel mensen die in kennen. En doordat wij een bepaald type werk Duitsland of in Frankrijk hebben gewerkt. krijgen, gaat dat ook bijna vanzelf. Mensen komen juist bij ons voor vernieuwingsslagen. Wij doen niet echt Kobalt of legacy-systemen, wij proberen toch wel bezig te zijn met state of the art-projecten, met de laatste stand van de technologie, met nieuwe filosofieën, met Scrum.”

in turKiJe doen We progress, in roemeniË miCrosoFt en in serviË en oeKraÏne is dat Wat diverser

“Ons streven is eigenlijk, en dat lukt meestal ook wel, om de kwaliteit van de manier van werken zo dicht mogelijk tegen die van het Nederlandse dienstverlenerniveau te krijgen. We werken met de standaarden die hier zijn, bijvoorbeeld Prince 2 en Scrum. Terwijl ze in India veel meer op processen en op de documentatie zitten. Meer van het opschrijven van wat je wil en op basis daarvan produceren. Wij kijken meer naar de menselijke toegevoegde waarde van een team. Wij besteden ook 14  

nr 12 • 25 juni 2008

Het klinkt bijna alsof jullie een nieuwe interessante overnameprooi aan het bouwen zijn, zoals Clockwork destijds? “Ik denk dat ieder bedrijf dat goed loopt interessant is om over te nemen. Maar we zijn pas drie jaar bezig. En we zijn ook niet een bedrijf aan het bouwen om het te verkopen. De verkoop van Clockwork was vooral strategisch. Toen wij begonnen, was internet nog vrijwel onbekend, met 35.000 inbelabonnementen van KPN. Dat is in negen jaar tijd gigantisch gegroeid en je zag op een

gegeven moment een duidelijke shift in de markt. We kregen steeds grotere klanten, zoals de banken, Wehkamp en KPN. Dan spelen twee overwegingen een rol. Allereerst managerial: ik denk dat als je negen jaar met hetzelfde management werkt, dat het dan best goed is om daar andere mensen neer te zetten. Bovendien heb je voor dergelijke klanten schaalgrootte en een zekere professionalisering nodig. Clockwork stond bekend om zijn creativiteit, maar als tachtig procent van je omzet via internet loopt, dan wil je niet discussies hebben van het type ‘iemand heeft iets leuks bedacht, maar het werkt niet’. Dus we hadden schaalgrootte nodig. Dan kun je een aantal bedrijven acquireren waardoor je autonoom schaal creëert, of je sluit je aan bij een grotere partij. We hebben uiteindelijk gekozen voor dat laatste.” Maar voor Levi9 speelt dat nog niet? “Nee, wij kunnen nog het tienvoud worden van wat we nu zijn. Het is ook een Europees bedrijf. In een heleboel landen hebben we de ambitie en de mogelijkheden om te groeien. Terwijl we bij Clockwork op een kruispunt kwamen waarop we zeiden: ‘Nu moet je echt wel wat gaan doen, want het is niet verstandig om zo door te gaan.”

•

CV

Wie? Bernhard van Oranje Nassau Van Vollenhoven Geboren? 25 december 1969, Nijmegen Opleiding? Economie Georgetown University Washington, Rijksuniversiteit Groningen Carrière? 1990 medeoprichter Ritzen Koeriers 1995 medeoprichter Clockwork 2005 medeoprichter Levi9 Bernhard van Oranje is getrouwd en heeft drie kinderen

Ook zo de pest aan solliciteren? Ik wel. Er is eigenlijk is maar één ding nog vervelender: in een sollicitatiecommissie zitten. Er komt dan een wildvreemde bij je binnen die je pardoes de meest onbetamelijke vragen mag stellen. Alsof je zo’n sollicitant verbaal onzedig betast. Om je rot te schamen. Ik herinner me een personeelschef die pakweg 1000 keer in zo’n sollicitatiecommissie had gezeten en er de droevigste oogopslag van het westelijk halfrond aan had over gehouden. Ondankbare klus inderdaad. Ik zelf heb een verlammende angst voor een vraag waar zelfs mijn kwebbeltalent niet tegen is opgewassen. Zo’n vraag waar je geen antwoord op wílt geven. Deze bijvoorbeeld: “Wat is de vraag waarvan U denkt: Oh, als ze die maar niet stellen.” Wat zeg je dan? Of ze vragen plompverloren: “De hoeveelste sollicitatie is dit van het afgelopen jaar?” “Hoe lang wilt u al weg uit uw huidige baan?”. “Zijn uw collega’s erg blij als U ze vertelt dat U volgende maand vertrekt?” Stuk-voor-stuk politiek incorrecte vragen maar je weet als werkgever wel meteen wat voor vlees je in de kuip hebt. Er zijn dan drie opties: De sollicitant geeft een gejokt antwoord. Dat zie je meteen. Zo iemand wil je niet. De sollicitant raakt in de war, dan stuur je hem ook opgewekt weg: “Veel succes in uw verdere loopbaan”. Of de kandidaat blijft moeiteloos overeind (da’s niet waarschijnlijk) dan wil je hem/haar evenmin: Te snel. Te slim. Niet bang. Bedreigend dus. Wegwezen! LaUWe KOFFIe en een SPRItSJe Ik wil dus niet het risico lopen dat ik tijdens zo’n sollicitatiegesprek - zwetend in m’n nette pak, lauwe koffie voor mijn neus, oer-Hollands spritskoekje onaangeroerd op het schoteltje – toch ooit die ene vreselijke vraag krijg. Een halve de seconde aarzelen met het antwoord en je bent - met het schaamrood op de kaken - verkocht. Niet fijn. Tenzij u beter kunt jokken dan ik. Toch is het raar die angst. Ik ben helemaal geen onzeker type. Is het trots? Onzekerheid? Of gewoon mijn dwarse karakter? Ik vind het onaangenaam om door zo’n aspirant-werkgever – waarom zie ik dan steevast van die bazige BMW-leaserijders voor me? - te kakken te worden gezet. Dat zijn van die heertjes die je op de A12 al geen ruimte gunnen. Gaan die mijn carrière de upswing van mijn leven geven? Op mijn leeftijd (54) is de kans groot dat zo’n manager een snotneus is met ’n iets te brede stropdas die makkelijk mijn zoon had kunnen zijn. Vernederend dus. Misschien zit daar ook wel de kern: Die totale afhankelijkheid. Je bent overgeleverd aan de grillen van de sollicitatiecommissie. Je krijgt indringende vragen (“Wat zijn je zwakke kanten?”) die je anders nooit zou beantwoorden. Je hoort jezelf flauwiteiten verkopen (“Ik probeer ook bij tegenslag het beste uit mezelf te halen”) waar je je normaal rot voor zou generen. FROntaLe tegenaanVaL Het enige wapaen is dan de frontale tegenaanval. Dan krijg je de baan niet, maar behoud je wel je trots en eigenwaarde. Informeer indringend naar de managementstijl van de man (sorry, nog altijd weinig vrouwen) tegenover je. “Houdt U een beetje van delegeren?” Dat vindt die baas al niet fijn. Dan vraag je wanneer hij voor ‘t laatst een medewerker uitbundig heeft geprezen. Of: “Waarom moet ik juist bij u willen werken?” Of je stelt de vraag die hij jou net stelde: “Welke vraag hoopt U dat ik niet stel?” Als ik zelf de aspirant-werkgever was, zou ik zo’n licht brutale kandidaat onmiddellijk aannemen. Leuk immers. Eindelijk iemand die lekker terugpraat. Daar wordt niemand stommer van. Ik zou ook meteen vragen: “Wanneer bent u van plan mijn baan in te pikken en hier zelf de baas te worden?” Maar ik ben waarschijnlijk daarom zelf nooit ergens directeur, baas, chef of manager van geworden. En - oh, oh – wat bevalt dat goed. Jaloers? nr 12 • 25 juni 2008

15

management VROUW BETERE LEIDER Vrouwen hebben gemiddeld betere managementvaardigheden dan mannen. Dit blijkt uit onderzoek onder Australische mannelijke en vrouwelijke directeuren en managers. Vrouwen zijn strategisch beter onderlegd, durven meer risico’s te nemen en zijn innovatiever en sociaal vaardiger. Bovendien zijn zij emotioneel niet labieler dan mannen. Mannen kunnen beter focussen en zijn beter in zaken als financiele doelen realiseren. Dat komt doordat mannen taakgeoriënteerd zijn: ze kunnen zich beter concentreren op het einddoel zonder zich druk te maken om bijvoorbeeld relaties. Mannen houden zich ook beter staande in een hiërarchie. Vrouwen zijn vooral ambitieus en daadkrachtig. Bron: Steps Leadership Programs

Steeds vaker proberen onverlaten overheids- en bedrij fsinformatie  te stelen. Vooral vanuit China.

D

e Amerikaanse overheid signaleert dat het aantal pogingen om toegang te krijgen tot computers en netwerken van overheidsinstellingen (zoals het ministerie van Defensie) én hun leveranciers de afgelopen twee jaar sterk is gestegen. De dieven proberen bijvoorbeeld

om via Poison Ivy-malware computers te ‘kapen’. Hun aanvallen zijn anoniem en geavanceerd, met zeer overtuigende phishingmails. Ze worden uitgevoerd door goed getrainde professionals die back-up krijgen van nationale overheden. Ordinaire spionagepraktijken dus. Veel e–

LEIDERSCHAP ONTWIKKELEN Bedrijven zonder effectieve leiderschapsontwikkeling en opvolgingsplanning komen goed of laat in de problemen. De kwaliteit van het management is immers essentieel voor een bedrijf. Harvard-onderzoekers hebben uitgebreid bestudeerd wat succesvolle programma’s voor leiderschapsontwikkeling kenmerkt. Het belangrijkste kenmerk blijkt te zijn dat de ontwikkeling van de executives van morgen niet aan de hr-afdeling wordt overlaten maar een verantwoordelijkheid op senior niveau is (niveau ceo, managementteam en bestuur). De top moet nauw bij de leiderschapsontwikkeling betrokken zijn. Succesvolle programma’s zijn bovendien geen geïsoleerde gebeurtenissen maar zijn geïntegreerd in het dagelijkse doen en laten in het bedrijf. Effectieve programma’s zijn er verder op gericht om leemtes in de talentportfolio van het bedrijf te vullen, zijn in lijn met de strategie, ondersteunen het merk van het bedrijf en hebben de steun van de medewerkers. Bron: Harvard Business Review

Bedrijven gaan niet goed om met hun gegevens

e-spionage drastisch toegenomen spionagepogingen komen aantoonbaar uit China. De Chinese overheid ontkent uiteraard, maar het staat vast dat Chinese geheime diensten zeer actief zijn. Ook buiten de VS. Vorig jaar al waarschuwde de Britse geheime dienst MI5 driehonderd bedrijven tegen Chinese hackers. Ook in Duitsland zijn de alarmbellen gaan rinkelen. Begin dit jaar heeft president Bush opdracht gegeven tot het Cyber Initiative, een miljardenproject voor defensie tegen online aan- en -invallen. Ook heeft de Amerikaanse overheid de geheime operatie Byzantine Foothold gelanceerd, ter bescherming van de meest kritieke overheidsnetwerken. Ondertussen vrezen veel deskundigen dat het internet ontembaar is geworden. Bron: BusinessWeek

•

Weer Wal-mart Zoals het giganten betaamt, veranderen dingen  bij  hen maar langzaam. al heeft de crisis wel  toegeslagen.

D

e Fortune-500 is een ranglijst van de grootste ondernemingen van de Verenigde Staten – nog altijd de grootste economie ter wereld. In 2007 was Wal-Mart Stores wederom het grootste bedrijf van de VS, net als in 2006. De retailer had in 2007 bijna 379 miljard dollar aan inkomsten. Dat is meer dan het bnp van landen als Zweden, Turkije en Taiwan. Vrijwel de gehele top-10 van de Fortune-500 is hetzelfde gebleven. Wat niet betekent dat er geen dingen zijn veranderd sinds vorig jaar, en dan hebben we het natuurlijk over de economische crisis in de VS. Voor het eerst sinds vijf jaar is de gezamenlijke winstgevendheid van de vijfhonderd grootste Amerikaanse ondernemingen afgenomen. In de ranking van 2006 rapporteerden ‘slechts’ 156 ondernemingen (van de vijfhonderd dus) een winstafname en maakten 43 bedrijven verlies (gezamenlijk 48,4 miljard dollar verlies). In 2007 zagen 183 bedrijven hun winstgevendheid teruglopen; 57 ondernemingen 16  

nr 12 • 25 juni 2008

draaiden verlies (gezamenlijk 116,7 miljard dollar). In het algemeen liepen vooral bedrijfstakken die direct met consumenten hebben te maken, zoals bouwbedrijven en financieel dienstverleners, schade op. Met de aantekening dat zelfs het meest pure b2b-bedrijf nooit meer dan twee of drie stappen van de consument is verwijderd. Dus ook elders gaan misschien nog klappen vallen. Bron: Fortune

FORtUne-500: De tOP-10

•

2007 2006 Inkomsten (miljard $) Verandering t.o.v. 2006 1. (1) Wal-Mart Stores 378,799 +7,9% 2. (2) Exxon Mobil 372,824 +7,4% 3. (4) Chevron 210,783 +5,1% 4. (3) General Motors 182,347 +12,1% 5. (5) ConocoPhillips 178,558 +3,5% 6. (6) General Electric 176,656 +5,0% 7. (7) Ford Motor 172,468 +7,7% 8. (8) Citigroup 159,229 +8,5% 9. (9) Bank of America Corp. 119,190 +1,9% 10. (27) AT&T 118,928 +88,6%

Dataopslag niet sexy te veel leidinggevenden beschouwen dataopslag als louter een zaak voor de techneuten  van de it-afdeling. en zelfs die houden zich  liever met minder saaie dingen bezig. Dat is  gevaarlij k.

D

e opslagbehoefte in bedrijven neemt met 60 tot 70 procent toe de komende jaren: er worden steeds zwaardere bestanden gemaild (videoclips, foto’s, spreadsheets) en steeds meer informatie wordt digitaal bewaard (gescande slakkenpost, opnames van beveiligingscamera’s, telefoongesprekken, rfid-gegevens). Toch wordt veel opslagcapaciteit op pc’s en servers maar half benut en is 80 procent van de servers nooit overbelast. De andere 20 procent is zwaar overbelast. Het probleem is dat gegevens steeds weer opnieuw in allerlei afzonderlijke systemen worden bewaard (iedereen bewaart zelf een kopie). Dit kan worden voorkomen door de dataopslag op één plaats te concentreren via ‘network attached storage’ (nas) of een ‘storage area network’ (san). Het kan ook helpen om een audit aan te kondigen naar door medewerkers opgeslagen data: dan verdwijnt al snel een hele berg over en weer gestuurde kantoorhumor en andere lol van de servers. Efficiënte dataopslag is voor het goed functioneren van bedrijven onontbeerlijk, en voor veel bedrijfsgegevens geldt een wettelijke bewaarplicht (SOx, Mifid). Je moet zulke gegevens snel kunnen leveren als de wetgever erom vraagt en je moet kunnen aantonen dat er niet mee is geknoeid, wat gedetailleerde systeemlogs vereist. Beslissingen van de it-afdeling over wie waar welke data opslaat, moeten matchen met de behoeften van het bedrijf, de risico’s die je bedrijfsmatig wilt lopen en de wettelijke eisen. Hoe complexer en groter de opslaginfrastructuur, hoe meer mensen nodig zijn om alles in goede banen te leiden. Bij discussies over dataopslag moeten lijnmanagers, directieleden, hr-managers en bedrijfsjuristen worden betrokken. Volgens Paul Brown, dataopslagspecialist bij IBM, nemen de beheerkosten voor dataopslag de komende tijd flink toe. WeLKe meDIa?  Informatie kan worden opgeslagen op harde schijven (onmiddellijk toegankelijk) of op tapes (langzamer maar goedkoper per opgeslagen megabyte). Archiefdata kunnen ook worden opgeslagen op cd’s of andere optische media. De uiteenlopende kosten van zulke opslagmedia hebben de IT geïn-

spireerd tot ‘information lifecycle management’ (ilm), waarmee data worden toegewezen aan verschillende opslagmedia op basis van actualiteit en belang. Oudere data worden opgeslagen op langzamere en goedkopere media. Niet alle it’ers vinden het sop de kool waard: wie altijd het snelste opslagmedium kiest, bespaart weer op operationele kosten. Het helpt ook om informatie te rubriceren op belang en vertrouwelijkheid. Informatie die nooit wordt opgevraagd (in veel bedrijven zo’n 50 procent) kan misschien worden vernietigd of worden bewaard in afzonderlijke archieven en op goedkopere opslagmedia. Bedrijven moeten ervoor zorgen dan hun gegevens (privacygevoelige gegevens over medewerkers, financiële informatie) niet in verkeerde handen vallen. Databeveiliging moet aan drie basiseisen voldoen: ongeautoriseerde mensen mogen geen toegang hebben tot de data, data mogen niet worden gewijzigd of verwijderd zonder toestemming en je moet ze kunnen raadplegen als je ze nodig hebt. Bedrijven die zich realiseren wat er allemaal bij efficiënte dataopslag komt kijken en wat de risico’s zijn, besteden dataopslag soms liever uit. John Pavitt (Unisys): ‘Er is weerstand bij bedrijven om essentiële bedrijfsgegevens extern te laten cohosten met de gegevens van concurrenten. Bedrijven die hun gegevens goed gerubriceerd hebben, kunnen het beheer van niet-kritische data uitbesteden en het beheer van alles wat cruciaal en vertrouwelijk is voor het bedrijf zelf in de hand houden.’ Ook privacywetgeving kan het outsourcen van gegevens dwarsbomen, vooral bij uitbesteding naar het buitenland.

dataopslag zou ooK issue moeten ziJn voor niet it-managers

•

nr 12 • 25 juni 2008

17

management

Topmanager van morgen gooit het roer om

Organisatie moet plat

BESTE WERKPLEK IN EUROPA Het Finse softwarebedrijf Reaktor Innovations is in het Great Place to Work-onderzoek uitgeroepen tot de beste plek om te werken in Europa. Het bedrijf, dat klanten helpt met veeleisende informatiesystemen, is ervan doordrongen dat het alleen slaagt als de beste experts in het veld zich 100 procent voor het werk inzetten. In de managementfilosofie van de firma staat het individu centraal. Ook werkt men volgens normale werkuren, iets wat binnen deze branche niet veel voorkomt. De firma is winstgevend sinds de oprichting in 2000 (2 miljoen euro winst op een omzet van 9,3

Om professionals echt productief te laten werken, zullen organisatiestructuren moeten worden  aangepast. De boel moet kantelen.

H

et aantal professionals (‘kenniswerkers’) in organisaties is de afgelopen decennia sterk ge-

miljoen in 2007). Momenteel heeft Reaktor ongeveer honderd mensen in dienst. In de bestaansgeschiedenis van het bedrijf hebben slechts 3 mensen ontslag genomen. Bron: Great Place to Work Institute Nederland

MVO IS NIET WINSTGEVEND

groeid. In bedrijfstakken als IT, financiële dienstverlening en de gezondheidszorg bestaat nu minstens een kwart van het personeel uit professionals. De meeste grote organisaties hebben hun structuren echter niet aangepast aan deze nieuwe realiteit, stelt adviesbureau McKinsey. Daardoor is het voor professionals vaak erg lastig om in hun organisatie de kennis te vinden die zij nodig hebben en om hun werk met anderen te coordineren. Terwijl voor professionals nu juist de interactie met collega-professionals een cruciale bron is van hun productiviteit en creativiteit. Een groot probleem is dat organisatiestructuren vaak (te) verticaal zijn opgezet. Voor het ‘professionalvriendelijk’ maken van organisaties beveelt McKinsey onder meer aan om verticale en lijnmanagementstructuren (inclusief achteraf aangebrachte matrixlagen en andere ‘deklagen’) te stroomlijnen en te vereenvoudigen. Verticale structuren zijn ongeschikt voor het eenentwintigste eeuwse kennistijdperk, want professionals zijn afhankelijk van horizontale samenwerking. Voor professionals is ook het klassieke systeem van supervisie ongeschikt. Op toezicht gebaseerde controle moet verregaand worden losgelaten. Professionals zijn het productiefst als zij in hoge mate aan zelfsturing kunnen doen op basis van de prestatiecriteria, protocollen, standaards en waarden die zijn vastgesteld. Dus niet sturen via supervisie, maar via prestatiemeting.

•

Maatschappelijk verantwoord ondernemen is nauwelijks winstgevend, blijkt uit een analyse van 167 onderzoeken verspreid over 35 jaar. De correlatie tussen corporate gedrag en goede financiële resultaten is zeer klein. De enige uitzondering is wangedrag van ondernemingen: dat heeft een waarneembaar negatieve impact als het bekend wordt bij het brede publiek. Daar staat tegenover dat mvo de aandeelhouders ook nauwelijks of geen geld kost. Bedrijven kunnen dus verantwoord ondernemen én winstgevend zijn, ook al is het niet hun sociale gedrag dat winsten oplevert. De les: winstgevendheid moet

Bron: The McKinsey Quarterly

grootste Britse it-fi asco  Ook de Britse overheid kan er wat van op het gebied van faliekant mislukte mega-it-projecten.  Waarom mislukte de invoering van het elektronisch-patiëntendossiersysteem in groot-Brittannië?

O

nlangs beëindigde het Britse ministerie van Volksgezondheid het contract met Fujitsu – ter waarde van 900 miljoen pond – in het rampzalige Connecting for health-project. Dit gigantische it-project van de National Health Service (NHS) voor de invoering van één landelijk elektronisch-patiëntendossiersysteem heeft inmiddels vier jaar vertraging opgelopen. De kosten bedragen al 12,7 miljard pond (16,15 miljard euro). Volgens sommigen is het het grootste Britse niet-militaire it-project ooit. Twee jaar geleden haakte Accenture al af, waarschijnlijk om dezelfde reden als Fujitsu: de overheid wil heronderhandelen over strakkere (op)leveringsafspraken om verdere budgetoverschrijdingen te voorkomen. Aan wie is dit fiasco te wijten? De National Outsourcing Association (NOA) geeft de schuld aan de overheid. Men had niet met slechts vier grote leveranciers in zee moeten gaan, maar het programma moeten opsplitsen in een groot aantal kleinere onderdelen, zegt NOA. Volgens NOA zijn de oorspronkelijke contracten er ook veel te snel doorheen gejast. Er was te weinig overleg met de eindgebruikers, en de vier leveranciers is het mes op de keel gezet (iets wat de kansen van outsourcingprojecten per definitie sterk verkleint). Aan de andere kant zagen de leveranciers het megaproject ongetwijfeld ook als een makkelijke manier om een vet contract en een enorme bak geld binnen te halen. Alle partijen lijken regel 1) van outsourcing te hebben overtreden: zorg ervoor dat het oorspronkelijke contract goed is. De Britse belastingbetaler betaalt nu de prijs.

niet je belangrijkste drijfveer zijn om maatschappelijk verantwoord te ondernemen. De beloning is dat je iets doet waar de maatschappij wel bij vaart. Dat zou op zich ook voldoende moeten zijn. Bron: Harvard Business Review

Bron: Management Today

18  

nr 12 • 25 juni 2008

•

Communicatief en  inspirerend De jonge managers van nu – en dus de topmanagers van straks – hebben een ander wereldbeeld,  andere verwachtingen, andere competenties en andere waarden. technologie en innovatie is voor hen  een van de belangrij kste nieuwe uitdagingen.

R

uim een kwart van de jonge managers in Nederland ambieert een carrière aan de top van een grote organisatie. Dat blijkt uit onderzoek van Twynstra Gudde Interim Management onder managers tussen de 30 en 40 jaar. Deze nieuwe generatie managers wil het roer omgooien qua managementstijl en vindt andere competenties belangrijk. Geen autoriteit maar inspiratie, geen analytisch vermogen maar communicatieve vaardigheid. De ambities zijn vooral hoog bij managers tot 35 jaar: 64 procent wil een carrière aan de organisatietop. Na die leeftijd lijken de carrièreambities af te vlakken. Voor 80 procent van de ondervraagde managers – opvallend genoeg inclusief managers die aangeven een topfunctie te ambiëren - is een goede balans tussen werk en privé de belangrijkste ambitie. De belangrijkste reden om niet naar een topfunctie te streven, is dat men ‘het thuisfront’ dan minder ziet. Twynstra-partner Marion Kroezen zegt hierover: “De toekomstige top is heel bewust: geen carrière ten koste van alles. Het gezin speelt een belangrijke rol. Steeds vaker is het niet één carrière waarmee rekening gehouden moet worden: mannen én vrouwen ambiëren een stevige loopbaan. De nieuwe generatie stelt andere prioriteiten, wat vraagt om verandering van de bestuurscultuur. Wanneer zal de eerste parttime ceo zijn intrede doen? Zal de nieuwe generatie de bestuursfunctie een nieuw jasje aantrekken, of zal de groep potentiële topmanagers toch drastisch teruglopen als blijkt dat dit niet kan?”

hun nek uit. Met andere woorden: zij laten van zich horen en zien, en ze vallen op door hun resultaten. Jonge managers zijn het bijna unaniem eens over wat de belangrijkste competenties voor de topmanager van morgen zijn: communicatieve vaardigheid, besluitvaardigheid en inspiratie. De huidige top kenmerkt zich juist door maatschappelijk bewustzijn, analytisch vermogen en autoriteit. De toekomstige generatie topmanagers vindt analytisch vermogen en gezag juist de minst belangrijke competenties. Tweederde van de jonge managers vindt zichzelf flexibel, zelfkritisch, inlevend en communicatief vaardig. Wat vindt men de belangrijkste managementuitdagingen voor de komende tien jaar? Bovenaan de lijst staan talentmanagement en innovatie & technologie. Het valt op dat deze twee belangrijkste ‘agendapunten voor de top’ overwegend interne zaken zijn, zegt Twynstra-partner Jacob Dijkstra: “Wellicht is de nieuwe generatie managers wat naïef en hebben ze nog geen volledig beeld van een topfunctie. In de top gaat het ook om externe oriëntatie, samenwerking, uitbesteden en natuurlijk verantwoording.” Bijna de helft van de ondervraagde managers verwacht als ze begin veertig zijn de piek van hun carrière te hebben bereikt. De helft vindt dat op topniveau elke managementbaan van tijdelijke aard is. En de helft denkt dat topmanagers in elke branche succes kunnen boeken. Bron: Twynstra Gudde Interim Management – Over de top

Wanneer zal de eerste parttime Ceo ziJn intrede doen?

•

De nIeUWe COmPetentIeS Volgens de ondervraagde managers bereiken mensen de top door drie dingen te doen: netwerken, resultaat boeken en duidelijk maken wat je ambities zijn. Opvallend genoeg proberen ze zelf vooral carrière te maken door hard te werken – iets wat dus niet wordt gezien als een succesvolle manier om een bestuurszetel te veroveren. Ook opvallend is dat ze zelf meestal geen actieve netwerkers zijn. Wel blijkt dat managers met ambities om de absolute top te bereiken relatief vaker proberen om zich zichtbaar te maken bij het topmanagement en om contacten met deze top te onderhouden. Ook steken zij vaker nr 12 • 25 juni 2008

19

management E-FACTUREREN IN MKB De aanwezigheid van erp-systemen bij grote bedrijven lijkt een positief effect te hebben op het toepassen van e-factureren. Dat geldt niet voor het mkb: daar zorgt het grote aantal boekhoudpakketten - en de verschillen daartussen – juist voor een ‘Chinese Muur’, aan de zijde van zowel de ontvanger als de verzender. Bij zeer kleine bedrijven is e-factureren juist weer veel méér ingeburgerd. Geen wonder, want deze bedrijven zijn vaak sterk ‘technology-minded’. De hinderpalen voor elektronisch factureren zijn vooral de slechte reputatie ervan in verband met de complexiteit, de onduidelijke wetgeving en de afwezigheid van standaarden. Bron: Factuurmonitor 2008

Handleiding regels overtreden

Softwarepiraterij  blij ft toenemen

Regels zij n noodzakelij k en nuttig. maar soms zitten ze de productiviteit  en de slagkracht in de weg.

Computergebruikers in rij ke landen beteren hun leven, gebruikers in arme landen niet.

A

f en toe is het onvermijdelijk: om tot resultaten te komen, moeten regels even worden omzeild of vrij worden geïnterpreteerd. Het Britse bureau voor persoonlijke ontwikkeling The Mind Gym geeft enkele overtredingsprincipes die het de regelovertreder makkelijker zullen maken. • Sluit vriendschap met de mensen die toezien op naleving van de regels. • Identificeer de ‘softe’ regels – dit zijn in feite helemaal geen regels maar gewoontes. Als gewoontes niet echt een bestaansreden hebben, hoef je je er ook niet aan te houden. • Begin met een extravagant voorstel. Als je daarna met iets komt wat niet helemaal volgens de regels is,

HOE VEROVER JE DE VS? De Amerikaanse markt, goed voor eenderde van het wereldbbp, is de grootste en meest veeleisende markt ter wereld. Het is een prestigieuze markt waarop elke zichzelf respecterende onderneming in principe graag actief zou willen zijn. Je moet echter van goeden huize komen om er voet aan de grond te krijgen. Harvard-marketingprof John Quelch geeft enkele lichtende voorbeelden van bedrijven die daarin zijn geslaagd, waaronder ING Groep. ING heeft zijn zwakte ― geen filialen in de VS ― tot sterkte gemaakt door zijn retailbanking-diensten in de VS volledig online aan te bieden. Hierdoor zijn ING’s kosten laag, waardoor hoge rentes op deposito’s kunnen worden gegeven. Binnen vier jaar heeft ING zich weten te ontwikkelen tot de nummer drie op de consumentendepositomarkt in de VS. Bron: Harvard Business School Working Knowledge

ziet dat er minder shockerend uit. • Communiceer helder aan chefs en collega’s wat de voordelen zijn van je flexibele interpretatie van de regels. • Treed zelfverzekerd op – alsof het volstrekt normaal is wat je doet. • Bouw een reputatie op als ‘succesvol grensverlegger’. Je krijgt

dan meer ruimte voor onorthodoxe aanpakken (‘creatief denken’). • Identificeer wat de ‘geest’ van de regels is en gebruik dat als richtlijn in plaats van je slaafs aan de ‘letter’ van de regels te houden. • Waag het er gewoon op - goede kans dat niemand het merkt. Bron: Management Today

•

als it’ers klagen dat ze niet worden gewaardeerd  door andere afdelingen, zouden zij  daar wel eens  gelij k in kunnen hebben.

H

et Britse it-adviesbureau Touchpaper vroeg aan een paar honderd eindgebruikers in uiteenlopende organisaties hoe zij aankijken tegen de diensten die worden geleverd door hun it-afdeling. De it-functie blijkt niet te worden gezien als integraal onderdeel van de bedrijfsstrategie. It-ondersteuning wordt vooral gezien als een enigszins onbetrouwbare klusjesman, als een reparateur van dingen die je vaak eigenlijk het liefst zelf zou repareren. En, nog erger, als een klusjesman die het klusje niet voor elkaar krijgt. Bijna eenderde van de respondenten neemt dagelijks contact op met it-support. In slechts de helft van de gevallen wordt het probleem binnen een paar uur opgelost. 20  

nr 12 • 25 juni 2008

T

alloze pc-gebruikers besparen een beetje op hun uitgaven door te werken met een gekraakte versie van een softwareprogramma. Deze piraterij kostte technologiefirma’s in 2007 zo’n 48 miljard dollar dat is 8 miljard meer dan in 2006. Dat blijkt uit onderzoek van de branchevereniging Business Software Alliance. Gebruikers in rijke landen zijn de laatste jaren een beetje eerlijker geworden (of een beetje banger): de softwarepiraterij is daar licht teruggelopen. Dit wordt echter ruimschoots ongedaan gemaakt door een sterke groei in arme landen met een zwakkere regelgeving op dit gebied. Van de 108 onderzochte landen is het in Armenië het slechtst gesteld: 93 procent van de software is daar illegaal. De VS heeft de laagste piraterijscore: 20 procent.

Haal alles uit je strategie! 

Z

even tips om het maximale er uit te halen. Uit onderzoek van Michael Mankins en Richard Steele (Marakon Associates) blijkt dat bedrijven gemiddeld slechts 63 procent realiseren van hun ‘strategisch potentieel’ – de financiële performance die zij zouden kunnen halen als hun strategie perfect zou worden uitgevoerd. Het topmanagement kent vaak niet de oorzaken van zo’n strategie/prestatie-kloof, waarna men de dingen vervolgens vaak nog erger maakt door verkeerde maatregelen te nemen. Bijvoorbeeld hameren op betere uitvoering terwijl er een betere strategie nodig is, of voor een nieuwe richting kiezen terwijl de uitvoering meer aandacht behoeft. De kloof wordt gedicht door betere planning én uitvoering. Zeven praktijken helpen om te komen tot betere strategische plannen én goede, volledige uitvoering daarvan:

Maar liefst 35 procent van de respondenten gaf aan dat hun serviceverzoeken pas na meer dan 24 uur worden uitgevoerd – of dat er überhaupt niets gebeurt. Er komt dus een beeld tevoorschijn van een continue achterstand van eindeloze, onopgeloste technische problemen. Veel eindgebruikers zijn voorstander van een doe-het-zelfaanpak, om minder afhankelijk te zijn van it-ondersteuning: 63 procent zou graag een meer geautomatiseerd itondersteuningssysteem willen hebben. Opmerkelijk is de wijdverbreide onwetendheid van de business-rol van IT: maar liefst 85 procent van de respondenten vindt dat de it-afdeling hoofdzakelijk een reactieve functie heeft: de bestaande systemen onderhouden en ondersteuning geven als er dingen misgaan. Slechts 15 procent vindt dat IT essentieel is voor de bedrijfsinnovatie. Bron: Touchpaper

•

•

Bron: The Economist

Het gemiddelde bedrij f realiseert slechts beperkt  deel van zij n ‘strategisch potentieel’.

niemand houdt van it’ers

ANGSTIGE WERKNEMERS Maar liefst 45 procent van de Nederlandse werknemers is bang om zijn portemonnee of mobieltje onbeheerd op zijn bureau te laten liggen. 40 procent kan zijn laptop niet onbeheerd laten. Dat blijkt uit onderzoek van Integron. Vorig jaar was 14 procent van de werknemers slachtoffer van diefstal op het werk. 8 procent werd bedreigd door collega’s, 6 procent had te maken met lichamelijk geweld. Veel werknemers voelen zich onveilig op hun werk: 11 procent reist óm van en naar het werk om onveilige plekken/situaties te mijden, 10 procent voelt zich onveilig in de directe omgeving van het werk, 4 procent voelt zich onveilig op de eigen werkplek. Nederland heeft een werkzame beroepsbevolking van 7,3 miljoen werknemers. Bron: Integron & CSU Security Services - Beleving veiligheid op de werkplek

- Houd strategieën eenvoudig en concreet. Te abstracte strategieën zijn moeilijk top-down te communiceren en te vertalen in actie. - Focus bij de planning niet op prognoses: dat maakt van de planning alleen maar een zwaar politiek geladen (onderhandelings)proces dat prognoses oplevert die onderwaarderen wat businessunits op korte termijn kunnen presteren en overwaarderen wat ze op langere termijn kunnen presteren. Focus in plaats daarvan op de aannames over de markttrends: zo blijft de planning geworteld in de ‘economische realiteiten’ (in plaats van politieke illusies). - De dialoog tussen het hoofdkantoor en de businessunits over markttrends en aannames moet plaatsvinden binnen een rigoureus raamwerk, waarbij een en dezelfde taal wordt gesproken. Advies: werk met het ‘profit pool’-concept. - Bespreek het niveau en de timing van de inzet van resources in een vroeg stadium, zodat er realistischere prognoses en beter uitvoerbare plannen ontstaan. - Identificeer wat de prioriteiten zijn. Uitvoering van de strategie vereist duizenden tactische beslissingen, maar meestal zijn slechts enkele centrale stappen bepalend. Deze stappen hebben de absolute prioriteit en moeten op het juiste moment en op de juiste manier worden genomen. - Monitor de prestatie continu en in real time. - Ontwikkel de strategieuitvoeringscompetentie van managers, en beloon hen (mede) op basis van hun prestaties op dit gebied.

BALANS VOOR STRESSKIPPEN Eenderde van de Duitse managers durft geen pauzes meer te nemen uit angst om nét dat belangrijke telefoontje of e-mailtje te missen. Het kleinste foutje kan je de kop kosten, is de gedachte, en de spanning is dan ook hoog. 90 procent van de managers is vaak nerveus en kan zich slecht concentreren, bijna de helft heeft vaak hoofd-, schouder- of rugpijn, eenderde slaapt slecht. Er zijn minstens vier technieken die echt goed kunnen helpen om jezelf in balans te brengen en te wapenen tegen stressgeweld: autogene training (ontspanning van het autonome zenuwstelsel), progressive relaxation (spierontspanning), psychosomatische ontspanning (combinatie van autogeen en progressive) en qigong (Chinese heilgymnastiek). Bron: Wirtschaftswoche

•

Bron: Harvard Business Review nr 12 • 25 juni 2008

21

CIOnet is een online en offline netwerk voor cio’s en it-managers. De redactie van IT-Executive legt maandelijks twee deelnemers een actuele stelling voor.

management

Vooral mkb heeft last van interne weerstand bij invoering nieuwe IT

Wat heb ík daaraan? Veel medewerkers houden niet van verandering  en werken niet mee als ze nieuwe It moeten  gaan gebruiken. Verzet kan worden tegengegaan  door onder meer duidelij k te maken wat de voordelen voor de werknemers zij n.

A met suCCesmaatstaven op operationeel niveau bereiK Je medeWerKers

22  

ls een bedrijf met nieuwe technologie gaat werken, bijvoorbeeld om processen efficiënter of effectiever uit te voeren of om nieuwe capaciteiten te ontwikkelen, zijn er altijd mensen die daar geen trek in hebben. Of die het zelfs ondermijnen. Bryce Smart en Kevin C. Desouza (University of Washington, Seattle) hebben onderzocht hoe middelgrote en kleine bedrijven – die extra kwetsbaar zijn voor interne weerstand tegen nieuwe IT – moeten omgaan met medewerkers die zich verzetten tegen een technologische innovatie. een VeRBeteRIng Smart en Desouza geven een aantal best practices op dit gebied. Om te beginnen moeten it-managers bij de introductie van nieuwe IT concretiseren wat het te bereiken resultaat is op operationeel niveau. Met succesmaatstaven op operationeel niveau - die natuurlijk wel in lijn moeten zijn met de overkoepelende strategie - bereik je medewerkers. Medewerkers kunnen meestal weinig met succesmaatstaven op strategisch niveau. Begrijp ook waarom medewerkers zich soms verzetten tegen zelfs de allerbeste technologische innovaties. Soms liggen de redenen niet voor de hand. In kleinere bedrijven, waar de pressie om kortetermijnresultaat te boeken vaak groter is dan in grotere bedrijven, speelt bijvoorbeeld vaak dat medewerkers er geen tijd in willen of kunnen steken om een nieuw systeem te leren omdat dat te veel ten koste zou gaan van hun dagelijkse werkzaamheden en productiviteit. It-managers moeten van tevoren ook kijken of de technologische innovatie het werk voor medewerkers makkelijker of nr 12 • 25 juni 2008

De stelling

juist moeilijker maakt - of dat de innovatie de medewerker in feite vervangt. In het laatste geval zal het verzet tegen de innovatie natuurlijk hevig zijn. Zorg er in elk geval voor dat medewerkers zien dat de innovatie een verbetering is – iets wat het werk voor hen vermindert of vergemakkelijkt. VRaag FeeDBaCK Bereid de introductie goed voor en wees geduldig. Beschouw mensen die zich verzetten niet als ‘de vijand’ of als onwillige, incompetente medewerkers die het niet snappen en irritant zijn. Medewerkers zijn waardevolle mensen zonder wie de organisatie niet kan. Bij mensen die zich verzetten, is een vriendelijke, persoonlijke aanpak het effectiefst: ga met ze praten en bespreek wat er kan worden gedaan om de situatie te verbeteren. Probeer ze ertoe over te halen om het ‘ondanks alles’ toch gewoon eens te proberen. Maak de oplossing daarbij persoonlijk. Dat wil zeggen: begin niet met enthousiaste verhalen over de geweldige efficiënties, features en functies van het nieuwe systeem, maar bespreek welke specifieke problemen het oude systeem voor de betreffende medewerker had en laat zien hoe de nieuwe technologie die problemen vermindert of oplost. Het is belangrijk om een positieve omgeving te creëren via ‘sociale beloningen’. Sociale stimulansen – zelfs zoiets simpels als een compliment van de chef of van een collega - zijn effectiever om mensen over de streep te trekken dan geld. Tot slot: verkrijg feedback van de early adopters – de medewerkers die de nieuwe technologie snel omarmen en die zo aan de anderen laten zien dat het kan en dat het werkt. De evaluaties en gebruikservaringen van deze mensen zijn erg belangrijk. Het is daarbij essentieel om hun informatie op zichtbare wijze te benutten, bijvoorbeeld voor (toekomstige) verbetering van het nieuwe systeem. Bron: Business Strategy Review

WeeRStanDen mInImaLISeRen

panel

De Nederlandse cio is risicomijdend en komt daarom aan innovatie weinig tot niet toe. Want wie zoveel mogelijk gevaren uit de weg gaat laat vernieuwende technologie die de organisatie nieuwe kansen zou kunnen bieden links liggen.

•

- Definieer het gewenste resultaat op operationeel niveau. - Begrijp de oorzaken van mogelijk verzet. - Laat medewerkers zien welke voordelen de nieuwe IT voor ze heeft. - Gebruik een vriendelijke, constructieve en persoonlijke aanpak bij ‘weerstandbieders’. - Leg de nadruk op sociale incentives. - Zorg voor feedback van early adopters en doe op zichtbare wijze wat met hun informatie.

nederlandse cio mij dt risico’s en  innovatie in een rapporterende positie heb Je geen stem

Dennis van Wijk, cio ATP “Dat Nederlandse cio’s risicomijdend zijn is wel meestal maar niet altijd waar”, zegt Dennis van Wijk, cio van reisorganisatie ATP. “Of een cio toekomt aan innovatie hangt voor een belangrijk deel af van zijn positie. De meeste cio’s rapporteren aan een directielid, maar maken zelf geen deel uit van dit beraad. In zo’n rapporterende positie ben je verantwoordelijk voor de uitvoering, maar heb je geen stem in je eigen agenda. Een directiebesluit moet jij dan op een zo goed mogelijke manier uitvoeren. Vaak controleert een externe consultant of je voorgestelde oplossing goed zal werken. Dit grote niveauverschil tussen de directie en de it-verantwoordelijke zorgt ervoor dat je allerlei frameworks en it-governance nodig hebt om de kloof tussen IT en de business niet onoverbrugbaar te maken. Ik maak wel onderdeel uit van de directie en kan door die positie juist wel innovatie op de agenda zetten. Dat is een vrij unieke situatie, die ik te danken heb aan de effectieve oplossingen die ik samen met een goed team in dit bedrijf gerealiseerd heb. Ik heb in mijn twaalf jarige loopbaan op een aantal cruciale momenten de juiste oplossing tegen de juiste prijs geïntroduceerd. Zo heb ik twaalf jaar terug in een tijd dat e-mail hooguit intern gebruikt werd deze elektronische communicatie gebruikt om aangesloten bedrijven informatie te geven over de laatste vliegtuigstoelen die vrij waren vlak voordat een vlucht vertrok. Vandaag de dag klinkt dit misschien niet bepaald innovatief maar destijds was dit echt een doorbraak. Door deze staat van dienst en het vertrouwen van mijn ceo ben ik vaak initiatiefnemer en kan de situatie naar mijn hand zetten. Het komt ook voor dat ik innovatie afrem. Commerciële mensen zien overal kansen en willen snel handelen. Een tijd terug was er het idee om bekende Nederlandse op hun vakantie een camera mee te geven om vanaf hun bestemming filmpjes op een website te publiceren om zo consumenten warm te laten lopen voor ons reisaanbod. Ik heb nog eens goed gewezen op onze bedrijfsfilosofie, het rendement en het risico, waarna besloten is er vanaf te zien. Soms komt een idee er wel doorheen, maar wordt maar 10 procent ervan uitgewerkt. Je kunt veel ideeën die uit de business komen wat dat betreft vergelijken met een prototype auto. IT zorgt ervoor dat het uiteindelijk productie-auto’s worden.”

iK vermiJd het stapelen van risiCo’s maar zoeK Wel het vernuFt in it

Henk Bothof, directeur ict services ProRail “Als je kijkt naar de omvang van it-projecten en de impact daarvan op de organisatie, dan spelen er behoorlijk risico’s bij ProRail, maar ook bij andere Nederlandse organisaties”, reageert Henk Bothof, directeur ICT Services bij ProRail. “De werkportefeuille is enorm omvangrijk. Heel veel projecten spelen gelijktijdig en hebben bij ons grote onderlinge afhankelijkheid. Dit brengt risico’s met zich mee. Daardoor heb je, zeker bij nieuwe zaken, al snel de neiging om te zeggen: ‘moet er niet iets uit’ of ‘daar is geen tijd of budget voor’. Zo heb ik eerder op de rem getrapt ten aanzien van workflowmanagement. Projecten die aanpassingen in de IT van het spoor vereisen hebben per definitie een hoog risicoprofiel. De impact voor de reiziger en goederenvervoerder is bij falen erg groot. Het stapelen van risico’s, moet je zeker vermijden. Dit belemmert alleen wel de ruimte voor innovatie. Het verbeteren van de continuïteit en beschikbaarheid krijgt vaak prioriteit. Binnen ProRail is een aparte afdeling Spoorontwikkeling aan het jagen op innovatie. Het spoor werkt steeds meer met IT. Dus ICT Services krijgt steeds vaker te maken met innovaties die door deze bedrijfseenheid worden ontwikkeld. Implementeren is een hele kunst. Ik streef vaak vernieuwing na door technieken die zich bewezen hebben op een vernuftige manier te combineren, zodat de organisatie slimmer kan werken en zo’n innovatie tastbaar wordt. IT zet zelf ook vernieuwing op de agenda. Een tijd terug liep ik binnen bij een collega die een idee had om de beveiliging van treinen te verbeteren door het bestaande automatische treinbeveiligingssysteem (atb) aan te vullen met een signaleringssysteem voor treinen die toch door rood rijden. Gegevens uit het Treinvolgsysteem worden gecombineerd met gegevens uit het systeem van de Treindienstleider. Door gebruik te maken van ons bestaande gsm-r netwerk wordt bij signalering dan een noodoproep uitgezonden naar alle treinen in de omgeving. Op deze manier reduceer je met een combinatie van bestaande systemen het risico dat een trein met veertig kilometer per uur toch op een tegemoetsnellende intercity botst. Vernieuwde atb moet dit voorkomen maar kost in de landelijke uitrol heel veel geld en vraagt veel doorlooptijd. Zo versterk je het bestaande systeem met it-vernuft. Dit voorbeeld bewijst ook dat niet iedere it-innovatie een risico hoeft op te leveren. Het kan juist risico’s beperken.” nr 12 • 25 juni 2008

23

ADVERTORIAL

Overal de juiste informatie

Mobiele toepassingen van e-office stellen kennis centraal Mobiele toepassingen zijn bij uitstek geschikt om binnen een organisatie kennis te delen tussen de medewerkers. e-office mobile, onderdeel van de e-office group, specialiseert zich in de koppeling van informatie in de back-office en mobiele apparaten als de BlackBerry, veelal met zelf ontwikkelde applicaties. Dat leidt tot slimme toepassingen die de manier van werken flink kunnen verbeteren.

“Mensen in een organisatie beschikken over ontzettend veel kennis. Maar vaak wordt die kennis niet goed ingezet. Doordat medewerkers zijn ingebed in een stramien van managementlagen worden ze niet uitgedaagd nieuwe dingen te doen, terwijl ze daar wel heel goed toe in staat zijn”, aldus Thierry Lammers, directeur van e-office mobile. “Met behulp van technologie kun je de mensen van de juiste informatie voorzien en zo het beste halen uit je medewerkers”. Dit streven vat kort de visie samen van Human Software Organisation e-office: mensen moeten in staat zijn op een slimme manier kennis te vergaren, op te slaan en te delen. Dit staat al sinds 1991 centraal, toen e-office begon met het aanbieden van oplossingen rond Lotus Notes, een product van IBM. Bij het implementeren van de Lotus Notes-infrastructuur bleek bij veel organisaties behoefte te bestaan aan aanvullende diensten zoals beheer, ondersteuning, advies en trainingen. Na verloop van tijd adopteerde e-office naast de IBM producten ook de software van Microsoft, waardoor een bredere klantenkring bediend kon worden. e-office is dus begonnen met oplossingen voor de ‘grote schermen’, maar juist op het gebied van informatie delen heeft de spectaculaire opkomst van mobiele apparatuur, en met name die van de BlackBerry en PDA’s met Windows Mobile, gezorgd voor veel nieuwe mogelijkheden. “Eerst zijn we er zelf mee gaan werken, maar al snel zagen klanten hoe handig die mobiele toepassingen waren. Dit leidde tot een grote vraag naar die toepassingen. Daaruit is binnen de e-office group e-office mobile voortgekomen, die intensief samenwerkt met de partners RIM, KPN, Vodafone, T-Mobile, IBM en Microsoft.

Optimaliseren van de workflow Lammers: “Deze activiteiten passen binnen het DNA van e-office, waar we erop gericht zijn de informatie- en workflow binnen een organisatie en het delen van kennis te optimaliseren. Dat kan ook heel goed op het kleine scherm van een mobiel apparaat. Mijn missie is om wat we als bedrijf al zestien jaar doen te miniaturiseren. We zijn er goed in omdat we al veel kennis hebben over wat er in de back-office gebeurt, achter de firewall. De kunst is om dat naar buiten te brengen op zakformaat, op zo’n manier dat het ook nog steeds intuïtief werkt”. “Oplossingen mobiliseren is meer dan alleen iets op een klein scherm toveren. Je moet rekening houden met de ergonomische aspecten van een handheld, de beveiliging van je gegevens en de beschikbaarheid -of het ontbreken ervan- van mobiele netwerken.” “We verzorgen één à twee implementaties per week van een mobiele infrastructuur op basis van RIM of Microsoft technologie. Bij voornamelijk grote bedrijven zie je nu de trend dat ze het beheer van hun mobiele infrastructuur aan ons uitbesteden. Het is een specialisme die je bij de grote outsourcers niet tegenkomt. Daarom werken we prima samen met bijvoorbeeld IBM en KPN op dit vlak. Het gaat hierbij overigens wel om installaties in vrij complexe Microsoft- en IBM-omgevingen met grote aantallen mobiele apparaten. Essent, Stork en enkele departementen van het Ministerie van Justitie zijn hier voorbeelden van. In tegenstelling tot de andere onderdelen binnen de e-office group, biedt e-office mobile ook de fysieke producten die gerelateerd zijn aan de diensten, zoals handhelds met een mobiel abonnement en licenties. Een bijzonder product dat sinds enige tijd onderdeel uitmaakt van het assortiment is de digitale pen PaperIQ [zie kader]. Maar het zelf ontwikkelen van mobiele applicaties is het belangrijkste onderdeel van de dienstverlening door e-office mobile. Ongeveer de helft van de medewerkers houdt zich bezig met software-ontwikkeling.

‘Op het teletekstplatform zijn momenteel al meer dan 10.000 betalende abonnees aangesloten.’ Een succesvolle mobiele content-dienst is teletekst voor de iPhone en BlackBerry dat samen met NOS werd ontwikkeld. “Teletekst is voor iedereen een bekend product, en wij hebben aanvankelijk als probeersel de teletekst-pagina’s op een handheld gezet.” Deze teletekstpagina’s zien er precies zo uit als gewone teletekst-pagina’s en ze werken hetzelfde. De software is niet browser-based, maar draait op een platform dat content aftapt van televisiezenders uit binnen- en buitenland. e-office heeft hiervoor een licentie-overeenkomst met de NOS en werkt aan vergelijkbare diensten samen met SBS en RTL. Deze dienst, begonnen als een proefproject, wordt ondertussen intensief gebruikt. Op het teletekstplatform zijn momenteel al meer dan 10.000 betalende abonnees aangesloten, die bij elkaar goed zijn voor 30.000 tot 35.000 opgevraagde pagina’s per dag, meer dan een gemiddelde website.

Digitaal schrijven Een bijzonder onderdeel in het aanbod van e-office mobile is de PaperIQ digital pen, waarvoor e-office de exclusieve distributierechten heeft voor de Benelux. Dit is een pen waarmee gewoon kan worden geschreven, maar tegelijkertijd wordt de tekst op twee manieren gedigitaliseerd. De pen zorgt voor een digitale fotokopie van het document èn voor een tekst in ASCII (XML) formaat, die door een computer verwerkt kan worden. Deze pen speelt in op de trend dat veel mensen ondanks de grote hoeveelheid digitale apparaten toch liever een pen blijven gebruiken om te schrijven. De pen werkt met ongestructureerde teksten zoals aantekeningen, maar ook met formulieren. Dit zorgt voor interessante toepassingen voor bedrijven, omdat geschreven teksten kunnen worden verzonden naar een formulier dat al in een database zit, bijvoorbeeld door de buitendienst van een bedrijf.

Volgende stap De toepassing van mobiele applicaties bij bedrijven komt ondertussen in een nieuwe fase terecht. “De afgelopen jaren hebben we vooral de gegevens in bedrijfssystemen beschikbaar gemaakt voor de top van een organisatie. Nu zij zien hoe handig dat is, willen zij dat ook voor meer mensen in de organisatie beschikbaar stellen.” Doordat het aantal gebruikers binnen een organisatie fors toeneemt, worden vervolgens de investeringen om nieuwe toepassingen te ontwikkelen de moeite waard. “Wanneer tien directieleden een BlackBerry hebben, is het minder rendabel om speciale applicaties te laten ontwikkelen, maar als er meer volume is, wordt het vanzelf interessant om meer backoffice systemen mobiel te ontsluiten. Wij zien nu de trend dat bedrijven hun CRM-systeem mobiel willen maken. CRM is typisch geschikt voor mobiel gebruik. De adressen, telefoonnummers van je klanten, leveranciers en partners moeten juist als je onderweg bent makkelijk toegankelijk zijn. Onderzoek wijst namelijk uit dat vijftig procent van alle telefoongesprekken wordt voorafgegaan aan het opzoeken van het telefoonnummer. Vaak bel je dan een collega, je bent er zelf dus veel tijd mee kwijt en ook je collega’s worden ermee belast. Vaak wordt gedacht dat het ontsluiten van een CRM systeem een kostbare (maatwerk)zaak is. Wij hebben nu de Contacts Mobilizer toepassing ontwikkeld om gegevens uit die systemen te halen en zodanig te configureren dat ze ook op de BlackBerry beschikbaar zijn. We kunnen alle gangbare opslagmethoden aan dus de meeste CRM systemen kunnen we zonder problemen ontsluiten”. “Mobiele toepassingen hoeven dus helemaal niet ingewikkeld te zijn en gaan juist nu mainstream worden. Met behulp van de juiste specialist kun je als bedrijf mooie en innovatieve oplossingen neerzetten. Dat hoeft niet in grote en dure projecten. Integendeel, de meeste projecten hebben weliswaar grote invloed op de efficiency, maar zijn prima betaalbaar.”

e-office mobile bv • Duwboot 20 • 3991 CD Houten T 088-0018300 F 088-0018399 W e-office.com E [email protected]

technologie tender

Business Intelligence De Dienst Publiek en Communicatie, een onderdeel van het Ministerie van Algemene Zaken (AZ), wil zijn datawarehouse vernieuwen. Daarvoor zoekt het een leverancier die de bouw, het ontwerp en het beheer van het nieuwe managementinformatiesysteem voor zijn rekening kan nemen. Daarin moeten alle processen, zowel primair als sturend en ondersteunend worden ondergebracht. De informatie wordt ontsloten via een Business Intelligence tool. Hoewel de dienst aangeeft dat het oude datawarehouse rendement heeft opgeleverd, wordt uit de aanbesteding wel duidelijk dat het systeem inmiddels verouderd is.

Minder werk en fouten dankzij ‘field-service’-oplossing

Monsterinfo snel op lab Een snellere beschikbaarheid van gegevens, een forse reductie van het aantal fouten, besparing op personeel en ‘last but not least’ een snellere time-to-market van nieuwe analyses en diensten. Dat zijn de resultaten van een project waarin laboratorium Blgg in twee fases een ‘field service’-oplossing invoerde.

Uitbesteding De Stichting Lucas Onderwijs in Naaldwijk zoekt een it-leverancier voor een vierjarig raamcontract. Deze wordt verantwoordelijk voor de volledige automatisering van de aangesloten scholen. Daarvoor moet dan wel de bestaande nog niet afgeschreven infrastrcutuur worden overgenomen, met daarbij twee systeembeheerders. Alleen het functioneel beheer is van deze aanbesteding uitgesloten. Bij elkaar gaat het om een geschatte waarde van 3,1 miljoen euro.

Audit Management De Rijksauditdienst (RAD), een onderdeel van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), wil een nieuw Audit Management Systeem implementeren. Omdat de auditprocessen van de verschillende ministeries vergelijkbaar zijn, zal datzelfde systeem ook door BZK, Financiën, Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM), Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), en de SANN auditdienst van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OC&W) worden gebruikt. Belangrijke voorwaarde is wel dat het om een standaardapplicatie gaat. Men wil zo min mogelijk organisatie-specifieke onderdelen in de programmatuur. Mail tips en weetjes over aanbestedingen naar [email protected]

26  

Door Mirjam Hulsebos

M

et de Blgg Order Applicatie kunnen monsternemers in het veld snel en eenvoudig met behulp van een pda orders invoeren en versturen. En passant won de toepassing de Motorola Enterprise Mobility Solutions Award voor meest innovatieve mobiele oplossing. Blgg was lange tijd een stichting binnen LTO Nederland, met als taak om informatie over de bodemkwaliteit te verzamelen en kennis over bodemverbetering te vergroten. Boeren kunnen monsters van hun grond laten analyseren en advies krijgen welke meststoffen moeten worden toegevoegd om de gewenste gewassen optimaal te laten groeien. Daarnaast analyseert Blgg mest en ruwvoer (kuilen) voor voornamelijk melkvee. Nadat het laboratorium aan het eind van de vorige eeuw werd geprivatiseerd, is er in 2001 een nieuwe directie gekomen die als doel had de nogal ambtelijk opererende organisatie om te vormen tot een marktgerichte. Een forse besparing op fte’s was noodzakelijk om het hoofd boven water te houden. Eddie van Dalen werd aangetrokken om de organisatie te stroomlijnen. Eén van zijn aandachtspunten was de omslachtige manier waarop informatie bij Blgg binnenkwam en werd verwerkt. Omdat het laboratorium op jaarbasis vijfhonderdduizend monsters verwerkt, levert een paar minuten tijdwinst per monster een forse besparing op. Formuliergedreven Toen Van Dalen bij Blgg begon, werd alle informatie in het veld vastgelegd op twintig verschillende formulieren. Een monsternemer moest eerst beslissen welk formulier hij moest gebruiken, om vervolgens de klantgegevens te noteren, die hij moest opzoeken in een grote lijst met daarop alle 110.000 klanten van Blgg. Soms is de betalende klant een andere dan de locatie waarop het monnr 12 • 25 juni 2008

ster wordt genomen – bijvoorbeeld bij verpachting van de grond – en soms moet er van het resultaat nog een kopie naar een adviseur. Dat maakt dat op sommige formulieren de gegevens van drie klanten moeten worden ingevuld. Wat dit alles extra lastig maakt, is dat sommige klanten wel tot dertig klantnummers hebben, behorende bij verschillende adressen of kostenplaatsen waaraan gefactureerd moet worden. Al met al een tijdrovend klusje waar gemakkelijk een foutje in kon sluipen. Een tweede probleem, zegt Van Dalen, was het handschrift: “De monsternemers zijn vaak ruige kerels met grote handen. Het buitendienstwerk is vaak zwaar; mooi schrijven is niet hun specialiteit. We hadden hier op kantoor een ocr-oplossing waarmee we de formulieren automatisch konden lezen, maar door het slechte handschrift moest het merendeel alsnog handmatig worden ingevoerd.” Op het formulier moet de monsternemer het product aankruisen en vervolgens het onderzoekspakket. In de praktijk kunnen bepaalde combinaties niet worden gemaakt, maar door foutief invullen kwamen ze toch voor. “Je kunt op papier nu eenmaal geen afhankelijkheden inbouwen,” verzucht Van Dalen. Dat leidde op kantoor vaak tot speculaties: als de medewerker de betreffende monsternemer niet kon bereiken, dan interpreteerde hij of zij zelf de data. Hierdoor kwam het regelmatig voor dat de verkeerde analyse werd uitgevoerd. “Al met al werd ongeveer een kwart van alle formulieren niet goed ingevoerd in ons systeem, wat neerkomt op vijfhonderd tot zeshonderd foute formulieren per dag,” weet Van Dalen. Snel terugverdiend In 2003 besloot Blgg tot de invoering van een field-service-oplossing, waarmee de monsternemers in het veld de data in een pda konden invoeren.

De business case werd grof doorgerekend. Van Dalen: “Zo’n oplossing zou ons rond een half miljoen euro kosten. Aan het aanpassen en drukken van formulieren gaven we per jaar ongeveer een ton uit en we hadden uitgerekend dat we zo ongeveer 6 fte zouden besparen – 4,5 op de orderbegeleiding en 1,5 bij de productie - wat neerkomt op 170.000 euro per jaar. We zouden de oplossing dus in ongeveer twee jaar kunnen terugverdienen.” Bij de selectie van het systeem bleek dat Blgg toch een wat vreemde eend in de bijt was voor de meeste leveranciers. Waar in een productie- of magazijnomgeving de pda tussentijds vaak in de ‘cradle’ wordt geplaatst en oplaadt, moesten de monsternemers eigenlijk een hele dag met het apparaat op pad zonder bij te laden. Met een gemiddelde batterijduur van drie tot vier uur is dat toch een probleem. Het doorsturen van de gegevens gebeurde via gprs, maar de dekking in gebieden als OostGroningen is op zijn zachtst gezegd slecht te noemen. Ook is gprs niet geschikt voor het versturen van grote hoeveelheden data, wat leidde tot enkele softwarematige uitdagingen die overwonnen moesten worden. “Je moet er wat voor doen om een database met 110.000 klanten op een pda te laten draaien,” lacht Van Dalen. De problemen werden overwonnen, en in 2003 ging het systeem met een ‘big bang’ live. In één week gingen 120 monsternemers over op de nieuwe manier van werken, althans, voor twee van de

twintig formulieren. “De twee meest gebruikte. Die andere achttien kregen we er niet in, omdat de softwarematige afhandeling dan veel te traag zou worden op de pda. Ook wilden we graag meerdere landen en talen in het systeem incorpereren, maar ook dat paste niet.” gis-applicatie Reden om in 2006 de oplossing vervroegd af te schrijven en verder te kijken. Bovendien wilde Blgg het systeem uitbreiden met een gis-applicatie, zodat altijd tot op de meter wordt vastgelegd waar een monster wordt genomen. Dit keer werd gezocht naar een softwareleverancier die maatwerk kon leveren. Van Dalen: “Over Symbol/Motorola als hardwareleverancier waren we zeer te spreken, maar de standaardsoftware waar we tot dan mee werkten, sleepte veel te veel algemene zaken mee om een bevredigende prestatie te krijgen. Bovendien zijn we nooit echt enthousiast geweest over de gprs-oplossing.” Blgg raakte in gesprek met Sigmax Mobile Solutions. De maatwerkaanpak van Sigmax gaf Blgg de mogelijkheid om een applicatie geheel naar eigen wens te laten maken. Uiteindelijk weken de ontwikkeltijd en kosten nauwelijks af van de aangepaste standaardoplossing van voorheen. Daarnaast heeft Blgg met Sigmax en KPN een heel nieuwe wan/lan-oplossing uitgewerkt: leg bij alle monsternemers thuis een professionele wifi-hotspot met >> nr 12 • 25 juni 2008

27

deal

technologie

ron toliDo 

 

coluMn

Brulshirt

stAndAArdsoFtwAre Van Merksteijn, leverancier van bouwstaalmatten, draadproducten en hekwerken, is op dit moment bezig met de implementatie van ERP LN van Infor. Dat pakket wordt ingezet om de orders, facturen, contracten en planningen van klanten in de Benelux en Duitsland af te handelen. Belangrijk argument bij de keuze voor deze oplossing was het feit dat het grootste gedeelte van de eisen door de standaardsoftware werden afgedekt.

adsl-verbinding aan en gebruik dat om de data veilig met behulp van vpn-tunneling te transporteren. “Dat is veel sneller en uiteindelijk goedkoper dan via gprs. Natuurlijk levert dat wel wat vertraging op bij de dataontvangst, maar in de praktijk levert dat geen bezwaar op omdat het monster toch pas de volgende dag bij het laboratorium arriveert. Bovendien kan de batterij veel langer mee als hij niet steeds een gprs-verbinding hoeft te zoeken,” vertelt Van Dalen. Er is nog een ander belangrijk voordeel: de apparatuur kan via de adsl-lijn op afstand worden beheerd en voorzien van updates. “Veranderingen in de klantenlijst, up-dates van het kadaster, het toe-

scAnBeelden De Zorgring Noord-Holland Noord (NHN) heeft Eurofiber ingeschakeld voor de aanleg van een nieuwe glasvezelring tussen de vier regionale ziekenhuizen in Alkmaar, Den Helder, Purmerend en Zaandam. Doel is om via het netwerk elkanders faciliteiten te kunnen delen, om op die manier geavanceerde en kostbare applicaties en apparatuur efficiënter in te kunnen zetten. Directe aanleiding is de manier waarop nu met de NUGES-scanner (NUcleaire GEneeskunde Samenwerkingsverband) wordt omgegaan. Het versturen van beelden over koperverbindingen vanuit Alkmaar naar een ander ziekenhuis kost op dit moment nog een uur. Straks is die wachttijd teruggebracht tot een paar minuten.

MoBiele werkers Redback Networks, het onderdeel van Ericsson dat triple-play routers fabriceert, heeft Avaya ingeschakeld voor de ondersteuning van zijn mobiele medewerkers. Deze kunnen met behulp van Avaya Unified Communications en MS Office Communications Server een groot deel van hun desktop-functionaliteit via hun smartphone benaderen. Het gaat daarbij met name om communicatie-functies als buddy-lijsten, chat, mail, agenda, adresboek en conference-calling. Mail tips en weetjes over deals naar [email protected]

28  

‘niet eenvouDig om een Database met 110.000 klanten op een pDa te laten Draaien’

voegen van nieuwe onderzoekspakketten en het hele softwarematige beheer kan nu ’s nachts gebeuren als de pda draadloos via wifi-contact heeft met het netwerk. Het apparaat hoeft nooit meer terug naar kantoor,” zegt Van Dalen. De unieke combinatie van adsl, wifi, msp als beheeromgeving en pda”s leverde het project de Motorola Enterprise Mobility Solutions Award op. iMpleMentatie Dit keer koos Blgg niet voor een ‘big bang’, maar voor een gefaseerde uitrol. Domweg omdat het ondoenlijk is om tegelijkertijd bij 120 medewerkers thuis de adsl-verbinding en wifi-hotspot aan te leggen, iets dat overigens geen goedkope hobby is. “Het klopt, we moeten nogal wat investeringen doen in het netwerk bij onze medewerkers thuis. Als iemand dan verhuist of van baan verandert, is dat natuurlijk kapitaalvernietiging, dat moet je incalculeren. Maar gelukkig zijn de meeste monsternemers redelijk honkvast.” Gprs is nog niet helemaal uitgefaseerd en zal voorlopig in uitzonderingssituaties dienst blijven doen. Van Dalen: “Er zijn zeven monsternemers die zo buitenaf wonen dat er geen adsl ligt. Die blijven met de gprs-oplossing werken. Tja, ons werk speelt zich nu eenmaal altijd op het platteland af, en veel van onze monsternemers zijn flexkrachten die dit erbij doen naast een boerenbedrijf.” De nieuwe Blgg Order Applicatie, kortweg BOA, bewijst zich nu al bijna een jaar in de praktijk. “Nee, het is niet de wurgslang geworden waar sommige medewerkers over grapten,” lacht van nr 12 • 25 juni 2008

Toegegeven, het is een schot voor open doel. Maar sinds wanneer is er iets mis met een stevige portie goedkoop effectbejag? We gaan ons maar eens niet te groot voelen om in deze speciale tijd een vergelijking te trekken tussen de vakken van cio en voetbaltrainer.

Dalen. “Sterker, de applicatie is beduidend sneller geworden en we behalen er een groot concurrentievoordeel mee. Doordat we nu eenvoudig de data en software op de toestellen kunnen aanpassen, is onze time-to-market sterk verkort. Ieder seizoen doen we weer aanpassingen ten aanzien van de monsters, want anders gebruiken boeren gewoon nog een seizoen langer de meetresultaten van vorig jaar. We moeten dus steeds weer nieuwe dingen verzinnen die boeren doen besluiten een extra meting te laten doen. Vroeger duurde het minimaal vier maanden voordat we zo’n nieuwe meting konden introduceren, nu nog maximaal één week. Dat betekent dat we dus supersnel op

ontwikkelingen kunnen inspelen en dat is in de praktijk een uiterst sterk wapen.” Blgg gebruikte in eerste instantie Symbol 9062 handhelds, maar stapt nu gefaseerd over op Symbol MC 7090, een kleiner en lichter toestel dat handzamer is in gebruik en bovendien 2 gB-kaartmateriaal aankan, belangrijk voor de gis-applicatie. Bij de medewerkers thuis is een draadloos netwerk geïnstalleerd op basis van Symbol/Motorola AP5131 access points. KPN leverde de lijnen en de hardware. Sigmax Mobile Solutions heeft een maatwerksoftwareoplossing ontworpen.

•

De kern

Invoer in pda’s moest de omslachtige manier waarop informatie bij het laboratorium binnenkwam en verwerkt werd sterk verbeteren. De achterliggende database van het klantenbestand was fors, hetgeen een flinke uitdaging betekende voor het draagbare apparaat en het netwerk. De standaardsoftware waar het laboratorium tot dan mee werkten, sleepte veel te veel algemene zaken mee om goed te kunnen werken. Ook de gprs-dekking in het landelijk gebied was onder de maat. In tweede instantie liet Blgg een maatwerkapplicatie ontwikkelen die minder vergde van het apparaat en het netwerk. Dit bleek even duur als de standaardsoftware. Alle monsternemers kregen thuis een professionele wifi-hotspot met adsl-verbinding. De pda’s versturen nu via deze dsl-verbinding beveiligd de informatie door en kunnen daarnaast op afstand beheerd en voorzien worden van updates.

En zeg nou zelf, gelijkenis genoeg. Zo heeft iedereen in de organisatie wel een mening over hoe beter kan worden omgesprongen met IT. Net of we 16 miljoen cio’s hebben. Dat krijg je als iedereen thuis meerdere computers heeft staan waarop routineus wordt gespeeld met Web 2.0 knuffels als Marktplaats, Wikipedia, YouTube en Hyves. Komen vanzelf de irritante vragen waarom het ook niet wat innovatiever kan op kantoor. Verwacht aan de andere kant massaal tribunegedrag als een overheidsdienst door wat kleine testfoutjes de voorpagina van de Telegraaf haalt: we tonen ons extreem weinig vergevingsgezind als het om verstoringen van de informatievoorziening gaat.

glasvezel uit  koeienpoep Binnen vij f jaar kan de productie van plastic glasvezel uit organisch afval, waaronder koemest, op commerciële basis ter hand  worden genomen. Dit verwacht bedenker roel croes, die inmiddels vakgroepen van de universiteiten van wageningen en eindhoven en het Dpi value centre achter zij n plan heeft gekregen.

C

roes presenteerde de mogelijkheden voor de productie van ‘BIOPOF - biobased polymer optical fiber’ op het ICT Delta Congres in mei. Volgens Croes, tevens oprichter van de Stichting GreenICT en initiator van het ICT Innovatieplatform Duurzame ICT, kan uit organisch afval een polymeer worden geproduceerd dat op dit moment al vele toepassingen kent. Het beoogde product is duurzaam, goedkoop en veilig. De grondstof, organisch afval, is goedkoop en bovendien altijd ruimschoots en lokaal voor handen. Het idee ontstond ruim anderhalf jaar geleden. Nadat Croes zich er van had verzekerd dat niemand elders in de wereld met een biobased variant van het gebruikte polymeer bezig was, benaderde hij naast vakgroepen in Wageningen en Eindhoven onder meer het Dutch Polymer institute. Deze partijen liepen snel warm voor het idee. Aan de universiteiten zal onderzoek worden verricht naar de ontwikkeling van een biobased route naar het monomeer, het productieproces van het polymeer en de eigenschappen van de verkregen polymere optische vezel (BIOPOF). De huidige polymere optische vezel (POF) wordt uit aardolie gemaakt. DoorBraken Volgens Croes bestaan de meeste productiestappen uit beproefde technologie. De onderscheidende kennis zit in de creatie van het monomeer: om op basis van goedkope biomassa afvalstromen het monomeer te realiseren, zullen technologische doorbraken nodig zijn. Voordelen ten opzichte van de normale (silica) glasvezel en koperkabel zijn talrijk: lage productie temperaturen dus energiezuinige productie, CO2 neutraal, verwerking van (schadelijk) organisch afval, afbreekbaar in CO2 en H2O, eenvoudige en dus goedkope (doe-hetzelf) installatie, veilig qua installatie/privacy en praktisch niet elektromagnetisch interfererend. Daar staat tegenover dat BIOPOF alleen voor kortere afstanden (tot 200 meter) kan worden gebruikt. Deze afstandsbeperking is volgens Croes niet zo’n probleem: het gros van alle bekabeling ligt in gebouwen of in access-netwerken en is niet langer dan 200 meter.

Net als voetbaltrainers krijgen cio’s regelmatig te maken met de strategische afweging tussen oude, bewezen krachten en vers bloed. Systemen, het zijn net spelers. Je hebt van die exemplaren die ooit – in een grijs verleden – hun nut hebben gehad. Maar nu kraken ze in hun voegen en hun larmoyante gejammer en onredelijke eisen werken elke dag op de maagzuurreflex. Je zou ze het liefst met pensioen sturen maar de behoudzucht wint het maar al te vaak van de innovatiedrang: toch maar weer een wedstrijd zuchtend op veilig gaan, toch maar weer die veelbelovende vervangers op de bank laten. Vanuit de skybox kijkt de directie goedkeurend toe, want risico’s zijn slecht voor het imago. Inspiratie te over. Vooral als we ook nog eens een parallel trekken tussen de gevolgde it-strategie en speltypes. Voor wie het wil zien, dribbelen de metaforen gewoon over het grasveld. Hoe ziet het spelbeeld van de it-huishouding eruit? Spelen we paniekvoetbal, waarin we als een kluitje pupillen achter elke bal aanrennen en nooit toekomen aan de werkelijke doelen van de organisatie? Of gooien we alles blind op de aanval en wuiven we zorgen over de krakkemikkige verdediging - beveiliging, testen en beheer - weg? Spelen we de bal lusteloos en ongemotiveerd rond in de achterhoede of maaien we elk nieuw initiatief genadeloos onderuit? Of gaan we toch voor totaalvoetbal, waarin we de volle breedte van de organisatie bestrijken en snel combinerend voorwaarts gaan? Leerzaam, dat voetbal. Geen cio hoeft zich meer te schamen om voor de televisie te zitten. Oranje pruik op, brulshirt aan; eigenlijk is het gewoon werk.

• nr 12 • 25 juni 2008

29

deal

technologie

column it & recht

Amerikaans netwerk Océ heeft AT&T ingeschakeld voor de netwerkverbindingen tussen zijn Amerikaanse vestigingen. De telecom-leverancier levert een Virtual Private Network (VPN) voor het transport van data en spraak tussen de 160 locaties, waarvan 155 in de Verenigde Staten, twee in Europa, twee in Canada en één in Mexico. Printing-leverancier Océ is een Nederlands bedrijf, maar haalt bijna de helft van haar omzet in de Verenigde Staten. Met deze overeenkomst is een bedrag van 6,4 miljoen dollar gemoeid.

Flash-drives vinden langzaam hun weg naar storage-systemen

Opslag verandert niet op slag Omdat ze geen draaiende delen bevatten, zijn flash-drives (solid-state drives) licht, snel en zuinig. Hun capaciteit is echter beperkt en de prijzen zijn nog hoog. Toch worden ze op dit moment al verwerkt in de grote opslagsystemen. Het begin van een trend. Door Lucas Megens

Real-time order­ verwerking

de markt en de consumentenwereld is een capaciteit van 1 TB (terabyte) niet ongebruikelijk. Een laatste probleem is de levensduur van de ssd. Flash-geheugens zijn immers nooit ontwikkeld voor veelvuldig lezen en schrijven. Volgens Remko Westrik, business unit manager HP StorageWorks, gaat het op alle drie deze probleemgebieden echter steeds beter. Het is slechts een kwestie van tijd voordat de ssd aan de bovenkant van de markt kan concurreren met de traditionele harde schijf.

KPN gaat de Business Process Management Suite (bpms) van Cordys gebruiken om de realtime orderverwerking voor zijn breedbanddiensten te implementeren. Het systeem moet het bestellen, activeren en factureren van de nieuwe IP-diensten voor zijn rekening nemen. Het gaat dan om telefonie, internet en multimedia. Deze diensten zijn onderdeel van de All IP strategie, waarbij alle diensten op één infrastructuur voorzien van de laatste IP-technologie komt te draaien.

Boekhouding-asa-service Accountantskantoor Abab gaat de boekhoud-software van AccountView gebruiken om zijn dienstverlening online te brengen. De nieuwe portal (Mijn Abab) laat de eindgebruikers direct hun gegevens invoeren en (tussentijdse) rapportages uitdraaien. Voordeel voor Abab is dat klanten nu zelf de vaak verafschuwde en slecht renderende invoer van verkoop- en inkoopfacturen zelf verzorgen. Abab haalt bankafschriften automatisch binnen. De tijd die vrijkomt wil het accountantkantoor besteden in het uitbouwen van nieuwe lucratievere onderdelen van zijn dienstverlening. Mail tips en weetjes over deals naar [email protected]

32  

H

oewel we nog in de beginfase zitten, vinden de eerste ‘solid state drives’ (ssd’s) inmiddels hun weg naar de eindgebruiker. Met name hun lage gewicht en lage stroomverbruik maakt deze ‘schijven’ bij uitstek geschikt voor de toepassing in laptops en andere draagbare apparaten. Omdat ze geen draaiende delen bevatten (de meeste bestaan uit een dik pak flash-geheugens), zijn ze niet alleen veel zuiniger maar ook veel minder gevoelig voor stoten of vallen. Hun grootste nadelen zijn de prijs en de beperkte capaciteit. Op dit moment ligt de prijs van een flash-drive een factor tien hoger dan die van een traditionele harde schijf. Bovendien blijft de grootte ervan nu nog beperkt tot ongeveer 150 Gigabyte. Ter vergelijking: een snelle kwaliteitsschijf is verkrijgbaar tot 500 GB en in de onderkant van nr 12 • 25 juni 2008

Vervanger Eerder dit jaar introduceerde EMC de flash-drive in hun Symmetrix DMX-systemen voor de bovenkant van de markt. Daar nemen deze de plaats in van de snelste schijven. “Wij zijn de eerste leverancier die ssd in zijn opslag-arrays aanbiedt,” aldus Dave Donatelli, executive vice president Storage Product Operations. “Daar hebben we in het geheim twee jaar aan gewerkt. In eerste instantie gaat het om 5 tot 10 procent van het systeem. In de loop der tijd zal dat steeds meer worden. Over twee, drie jaar zullen opslag-arrays er heel anders uitzien.” Kijken we naar de prestaties van de ssd, dan liggen die inderdaad in een heel andere orde van grootte. Volgens Donatelli kunnen de nieuwe drives dertig maal zo veel i/o-operaties per seconde verwerken, is de responstijd slechts eentiende (onder de milliseconde, in tegenstelling tot de zes milliseconden van een draaiende schijf) en verbruiken ze 38 procent minder stroom. Daarnaast is het lagere gewicht vanwege de grote aantallen ook in de opslagwereld een argument.

“Vooralsnog zien we flash-drives alleen nog als de vervanger van de snelste draaiende schijven,” zegt Donatelli. “Maar de prijs van een ssd gaat veel sneller naar beneden dan die van de traditionele hard disk. Eind 2010 zal de ssd net zo duur zijn als de snelste draaiende schijf.” Dat betekent echter niet dat de oude schijf zal verdwijnen. “Alleen de snelste schijven zullen door flash-drives worden vervangen. Met name de ata-schijven (advanced technology attachment ) zullen er nog heel lang zijn. Hun dichtheid en prestaties nemen nog steeds toe, en het stroomverbruik gaat nog steeds omlaag.” “Ik weet niet of we ooit meer flash-drives dan gewone disks zullen verkopen,” zegt Joe Tucci, de ceo van EMC, “maar ik weet wel dat flash de komende jaren de opslagwereld gaat veranderen.” Tier 0 Ook HP introduceert binnen een jaar - waarschijnlijk nog in 2008 de eerste flash-drives in zijn opslagproducten. “Onze r&d-afdeling en engineers zijn daar nu mee bezig,” zegt Westrik. “We beginnen met de ‘high-end’ XP-systemen. Daar is de behoefte ook het grootst.” Volgens hem zijn er klanten die nu twee van dergelijke systemen naast elkaar neerzetten om de prestaties te verbeteren, terwijl ze dat voor de capaciteit niet zouden hoeven doen. “Pas later doen we dit ook voor de EVA- en MSA-systemen. Bij de EVA-producten voor

Dertig maal zo veel i/o-operaties en 38 procent minder stroomverbruik het middensegment kies je eerder voor uitbreiding van het aantal schijven als je meer prestatie nodig hebt.” Waar EMC de flash-drive als vervanger van de snelste schijven inzet, zal HP de ssd-opslag als een derde trap (tier 0) naast de bestaande hoge-prestatie- (tier 1) en hoog-volume- (tier 2) schijven positioneren. Applicaties kunnen deze razendsnelle opslagcapaciteit dan gebruiken voor zaken die nu nog in het werkgeheugen van de servers of de cache van de opslag worden gezet. Denk dan aan de indices voor de databasetabellen en andere metadata. Volgens Westrik zijn de bedrijfsapplicaties al volledig ingericht op het uitsplitsen. “SAP zet bijvoorbeeld de adressering van de tabellen in Raid1 (mirroring), terwijl de data zelf in Raid5 (‘striping’ met één reparatiebit) wordt opgeslagen.” Ontwerp aanpassen Ook de collega’s van IBM hebben nog wat tijd nodig. “Voordat we ssd kunnen introduceren, moeten we eerst het ontwerp van onze systemen aanpassen,” zo zei Andy Monshaw, IBM storage general manager, onlangs tegen SearchStorage.com. “Op dit moment zijn de vertragingen in het systeem zelf nog te groot om de snelheid van de flashdrives volledig te kunnen benutten.” Volgens Monshaw zullen we ssd als eerste terugzien in de hpc-wereld (high-performance computing), daarna in i/o-intensieve toepassingen in de financiële sector. “Ssd wordt al in de ‘high performance’-markt gebruikt, maar nog niet veel,” zegt Forrester-analist Andrew Reichman. “Voor die sector zijn ze al betaalbaar omdat ze er niet zo veel nodig hebben. Naarmate de prijzen zakken, zullen we ze steeds vaker tegenkomen. In de toekomst zullen ze de snelle lage-dichtheidschijven vervangen.”

•

Patrick van eecke

Databanken altijd beschermd? De meeste it-professionals weten dat teksten en broncode automatisch beschermd zijn door het auteursrecht. Minder bekend is dat ook de inhoud van databanken beschermd is door een speciaal recht. Dit ‘databankrecht’ is vrij beperkt, maar cruciaal voor bepaalde producenten. Sommige databanken worden wel door het auteursrecht beschermd, bijvoorbeeld als het een originele indeling of selectie van items betreft. Daarnaast kunnen de individuele items onder het auteursrecht vallen, zoals de indivuele lemma’s uit een woordenboek. Een producent die ontdekt dat een concurrent dergelijke items kopieert, kan zonder veel zorgen naar de rechter stappen. Dat gaat niet op voor databases met ‘inspiratieloze’ items, zoals telefoonboeken en lijsten met beurskoersen of chemische codes. De individuele items zijn niet beschermd door het auteursrecht omdat elke ‘originaliteit’ ontbreekt. Vóór het bestaan van databankrecht was het dan ook erg moeilijk om juridisch op te treden tegen kopieerders. Sinds 1996 bestaat echter een Europese richtlijn die elektronische en niet-elektronische databanken beschermt waarvoor een “substantiële investering” in tijd, geld of moeite werd gedaan om deze samen te stellen of actueel te houden. Die voorwaarde is erg beperkend, omdat de investeringen die werden gedaan om de individuele items aan te maken (zoals het schrijven van een encyclopedie-artikel) niet relevant zijn. Enkel de investeringen voor het verzamelen of up-to-date houden van de databaserecords komen in aanmerking. Zo oordeelde het Europese Hof van Justitie in 2004 dat een uitgebreide databank met voetbalwedstrijden en -uitslagen van een nationale voetbalbond niet beschermd is, omdat die bond niet veel moeite moet doen om zo’n database aan te leggen. Op dezelfde manier wordt een telefoonboek alleen beschermd als de maker substantieel moet investeren om de lijst aan te leggen en accuraat te houden, wat allicht niet het geval is als het telefoonboek eenvoudig kan worden gegenereerd uit de klantengegevens van een telecomoperator (die sowieso worden bijgehouden). Rechtbanken hebben echter al geoordeeld dat intensieve databases zoals wekelijkse hitlijsten, lijsten met hyperlinks naar interessante websites en databanken met wetteksten beschermd zijn, ook al zijn de afzonderlijke items niet beschermd. Zelfs als de databank beschermd is, moet de producent nog kunnen bewijzen dat een concurrent gegevens heeft gekopieerd. Producenten steken daarom vaak dummy-records in hun database om een kopiërende concurrent te ontmaskeren: gegevens van niet-bestaande personen of namen met een markante spellingsfout. Het is maar dat u het weet. Patrick Van Eecke is advocaat gespecialiseerd in IT-recht bij DLA Piper. Hij doceert tevens it-recht aan Queen Mary University, Londen, en aan de Universiteit Antwerpen. nr 12 • 25 juni 2008

33

technologie

Grote isp’s zijn er nog niet klaar voor

europa moet naar ipv6 Door Karsten Lemmens en Dominique Deckmyn

25 procent van de bedrij ven, overheidsdiensten en gezinnen in de europese unie moet in 2010 ip  versie 6 gebruiken. Dat is de doelstelling die europees commissaris voor de informatiemaatschappij   viviane reding recent bekendmaakte.

D

e eigen website, Europa.eu, zal in ieder geval tegen 2010 toegankelijk zijn via IPv6. De Commissie heeft ook de lidstaten opgeroepen om in eigen land de publieke sector het goede voorbeeld te laten geven. Overheden zouden hun eigen netwerken, websites en e-governmentdiensten moeten migreren naar IPv6, en zouden ondersteuning van IPv6 moeten voorstellen bij openbare aanbestedingen. Ze moeten bovendien de bedrijven stimuleren en hen helpen bij de migra-

tie. De Commissie wil bovendien dat minstens honderd belangrijke Europese websites nog dit jaar beloven om (op een later tijdstip) de stap naar IPv6 te zetten. SoMMigen JuBelen… De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (Oeso) is enthousiast over het plan. Maar de overgang moet wel geleidelijk aan gebeuren, vindt de organisatie. “Wij steunen het initiatief van de Commissie ten volle,” meldt een

enthousiaste Karine Perset aan de toehoorders van de IPv6-studiedag in het Berlaymontgebouw in Brussel. Perset is internet policy analiste bij de Oeso en kwam in Brussel het standpunt van de organisatie verduidelijken. Ze was enthousiast over het plan van de EU, want IPv6 is belangrijk, vindt ze. “In feite gaat het hier over de toekomst van het internet, en over de mogelijkheid om miljoenen mensen op het net aan te sluiten,” vindt Perset. Ze wist ook te melden dat IPv6 een van

de topics was op de volgende bijeenkomst van ministers van de Oeso. IPv6 moet er komen, maar de overgang mag niet te bruusk worden, vindt Perset. “Er bestaat nog veel alleen-IPv4- en alleen-IPv6apparatuur, die dus niet met elkaar kunnen communiceren. Dat maakt de overgang bijzonder complex. Via vide-ostreaming nam ook Google’s vicepresident Vint Cerf deel aan het debat. Ook hij uitte zijn geloof in IPv6. “Ik ben een fervent voorstander van een snelle, globale implementatie van IPv6 op het internet,” aldus Cerf. “Werken met twee protocols die niet direct compatibel zijn is een serieuze uitdaging, maar we moeten erin slagen.” Volgens Cerf is Google met IPv6 bezig. Via ipv6.google.com kan je terecht op een IPv6-versie van Googles zoekmachine. Volgens Cerf haalt die nog niet de prestatie van de IPv4-site, maar die zal volgens hem steeds beter worden.

Tot slot pleit Cerf voor IPv4- en IPv6-adressen op dezelfde lijn, zogenaamde ‘dual stack’-netwerken. “Gebruikers zouden in staat moeten zijn om op dezelfde lijn zowel IPv4- als IPv6-adressen te krijgen,” klinkt het. Maar dat zou niet waarschijnlijk zijn omdat isp’s die circuits graag gescheiden zouden houden, wat met de opstelling van poorten en routers te maken heeft. Ook Belnet pleit voor zulke ‘dual stack’-netwerken. …anDeren ZIJ n MinDer  enthouSiaSt Lofwaardig maar niet genoeg, zegt Jan Torreele van Belnet. De grote isp’s in ons land zijn ondertussen nog lang niet klaar om IPv6 te bieden. Het belangrijkste probleem, zegt Torreele, is dat er noch voor isp’s, noch voor gebruikers, noch voor de grote websites een goede motivatie is om IPv6 te gebruiken. Het tekort aan IPv4-adressen zal zich namelijk pas tussen 2010 en 2012 laten voelen, aldus Torreele.

Zelfs een gebroken kabel kan uw onderneming niet op zijn kop zetten

Dedigate heet voortaan Terremark. Wij hebben sinds 1 mei de naam van onze moedermaatschappij aangenomen. Dankzij deze integratie kunnen wij u nog betere oplossingen aanbieden voor Managed Hosting, zoals ons Multi-Data Center concept:

Beyond Availability

Dedigate is now Terremark

u verspreidt uw gegevens over meerdere hostingcentra en stelt ze veilig. Op deze manier vormen lokale rampen geen bedreiging meer voor uw kostbare data. Kijk voor meer informatie op www.terremark.nl of bel +31 (0)23-547 79 46.

Volgens Torreele is een ‘dual stack’-netwerk de beste manier om de overgang van IPv4 naar IPv6 te maken: isp’s moeten beide soorten verkeer toelaten. De meeste netwerkapparatuur laat dat vandaag al toe. De meeste Nederlandse en alle Belgische isp’s bijvoorbeeld bieden dat nog niet, en hebben blijkbaar ook weinig plannen in die richting. Bij Belgacom is momenteel geen IPv6 te krijgen. “Daar aan de invoering van IPv6 toch een prijskaartje hangt, is er op dit ogenblik weinig vraag vanuit de commerciële hoek en heeft men eerder de neiging om zolang IPv4-adressen voorradig zijn, dat wat achteruit te schuiven,” aldus Belgacom woordvoerder Jan Margot. Belgacom wil wel bedrijven vanaf volgend jaar toelaten om IPv6 op zijn netwerk te testen. Maar een commercieel aanbod ligt nog niet in het verschiet.

•

tekort aan ipv4aDressen laat zicH pas tussen 2010 en 2012 voelen

Wil je reageren op een artikel of heb je een mening die er toe doet? Stuur een e-mail naar [email protected]

f www.odiris.nl

Donderdag 26 Juni het Data houdbaarheid principe HP Summer School, ochtendseminar, HP hoofdkantoor Amstelveen www.hp.nl/events

volgens Jan-paul krij gsman van De ruiter Seeds  is servervirtualisatie door issues met de onderliggende hardware, licenties en betrouwbaarheid lang niet altij d de beste oplossing bleek  uit het artikel in it executive nummer 11. remco  nij kamp van Qwise is het niet met hem eens.

Donderdag 26 Juni the role of roles Singer Museum Laren wemakethenetwork.nl

D

e heer Krijgsman slaat de spijker niet op zijn kop met zijn kanttekeningen tegen servervirtualisatie. Neem zijn bezwaar rond de hardware. Volgens Krijgsman is een eenmaal aangeschafte verzameling bladeservers voor virtualisatie niet uit te breiden, omdat de processoren in de oude en nieuwe hardware al snel teveel van elkaar verschillen. De verschillen in processorextensies zijn vaak instelbaar, zodat processoren met elk hun eigen steppingniveau op deze manier feitelijk toch weer gelijk geschakeld worden. Ook zijn punt dat je duurder uitbent met softwarelicenties is goed te pareren. In een normale serveromgeving heb je twee Windows Enterprise licenties nodig voor redundantie. Dit is niet anders in een virtuele omgeving. Twee servers met een flink aantal virtuele machines kosten je twee Datacenter licenties. Dat is uiteindelijk als je het optelt goedkoper dan fysieke servers redundant maken. Ook transacties in het werkgeheugen hoef je niet kwijt te raken als je de applicatie bijvoorbeeld Marathon Everrun of Windows clustering-software gebruikt. De fouttolerantie op component- en op serviceniveau is volledig transparant voor applicaties. Dus bij falende componenten, services of zelfs bij een falende host

Maandag 30 Juni en dinsdag 1 juli communia conference 2008 Louvain-la-Neuve, België communia-project.eu/conf2008 Dinsdag 1 juli human resource 2.0  Business meeting, IBM Nederland, Amsterdam www.kennisportal.com

worden alle onder handen zijnde transacties bij de applicatie afgeleverd en gaan er geen gegevens verloren. De complexe changemanagement procedures die de heer Krijgsman aanhaalt slaan de spijker wel op zijn kop. Virtuele servers zijn zo gemakkelijk uit te rollen dat je al snel met een onbeheersbare verzameling servers opgescheept zit met allerlei consequenties voor de informatiebeveiliging. Bij servervirtualisatie moet je dan ook met strakke procedures werken. Daarin verschilt de moderne niet van de conventionele serveromgeving want die is vaak ook lastig te beheren!

•

goedkoop is duurkoop Steeds meer bedrij ven en consumenten beschikken over een breedbandige internetaansluiting. Zo’n  aansluiting maakt het mogelij k om over één lij n tal van diensten af te nemen waaronder telefonie,  camerabewaking en pinnen. veel bedrij ven denken zo kosten te besparen. Maar goedkoop is in dit  geval duurkoop meent arnoud wij nands van XB.

D FLEXIBEL f BETROUWBAAR f ACCURAAT f INTERNATIONAAL

De doelstelling van ODIRIS is het bijstaan van onze klanten door het aanbieden van hoogwaardige ICT Specialisten op basis van detachering

en projecten. Onze klanten kunnen hierbij vertrouwen op de kennis, vakkundigheid en betrouwbaarheid van de ODIRIS organisatie en de ODIRIS specialisten.

Specialist onder de ICT specialisten

e mogelijkheden van een breedbandverbinding lijken op dit moment onbeperkt. Zo is het mogelijk om applicaties uit te besteden. De server met de software staat in een datacentrum op afstand. De medewerkers krijgen toegang via de breedbandverbinding. De goed te beheren en te koelen serverruimte kan geschrapt en op de bureaus kun je de computers vervangen door terminals. Zelfs de telefooncentrale raak je tegenwoordig op deze manier kwijt. Een telefoniedienst per maand en per gebruiker volstaat. Met wat rondshoppen blijk je op de prijs heel wat te kunnen bezuinigen. Doordat meerdere bedrijfskritische toepassingen op deze manier afhankelijk worden van het goed functioneren van deze ene verbinding loop je veel meer risico dan je denkt. Als de verbinding uitvalt,

dan zijn al die toepassingen niet te gebruiken. Wat dit voor gevolgen heeft bleek enkele weken terug toen tal van adsl-verbindingen dagenlang uitvielen door een storing in het KPN-netwerk. Veel bedrijven vergeten dat voor de meeste dsl-verbindingen een beperkte beschikbaarheidgarantie geldt. Voor adsl is dat meestal 99,5 procent. Calculeer daarom uitval van een verbinding in. Als je een gevoelige applicatie zoals Pinnen over IP gebruikt via dsl, moet je nagaan wat voor omzetverlies je derft als deze verbinding een uur uit de lucht is of zelfs een dag. Aandacht hiervoor in het contract is belangrijk. Een extra fysieke lijn of een mobiele verbinding als backup achter de hand houden is dan een verstandige beslissing ook al lijk je wat duurder uit te zijn. Reageren? Stuur een e-mail naar [email protected]

•

nr 12 • 25 juni 2008

Dinsdag 1 Juli academia, SurFmedia en Beelden  voor de toekomst Miniconferentie, Hogeschool INHOLLAND, Haarlem www.academia.nl/miniconferentie/ index.php/programma Dinsdag 1 Juli 9de Sakai conferentie Universite Pierre et Marie Curie, Parijs https://sakai.educonference.com Woensdag 02 Juli google website optimizer Workshop, NetProfiler Amstelveen Toegang: € 295 www.netprofiler.nl Woensdag 2 Juli verwerven van (open Source)  Software Workshop, Media Plaza, Utrecht www.mediaplaza.nl Vrijdag 4 Juli tYpo3 user group dag 2008 Gebruikersdag, CNV-gebouw, Utrecht www.typo3.nl Donderdag 10 Juli eff ectief adverteren met adwords Seminar, Nyenrode Business Universiteit Breukelen Kijk voor een compleet agenda-overzicht op www.ictevenementen.nl

37

AgendA

SAP snel naar het Oracle dat ODIRIS heet!

De spij ker niet op zij n kop

ForuM

MENS & WERK

Hufter van een halve ton Allochtoon baalt van ‘allochtoon’ A mbitieuze, goedgebekte en dominante it’ers kunnen een bedrijf heel succesvol maken, zo wijzen tal van onderzoeken uit. Maar met hun geldingsdrang en grote mond kunnen zij ook de hufters van een afdeling zijn. Sterker: zij kunnen op een regelrechte bedreiging vormen voor het succes van een bedrijf. Dat stelt tenminste Robert Sutton, auteur van het boek `De antihufter methode`. Hufterigheid is wordt door deskundigen uitgelegd als een aanhoudend vijandig gedrag zonder lichamelijk contact. Sutton heeft een poging gedaan om hufters op het werk te

traceren. Als een medewerker zich door een kantoorgenoot getiranniseerd, vernederd, gedemotiveerd of gekleineerd voelt, dan is er sprake van een hufter. Eveneens kenmerkend voor de hufter is de gewoonte om mensen met minder macht op de korrel te nemen. Een kwart van de werknemers die lijdt onder hufterigheid, neemt vroegtijd ontslag. Hufters zorgen ook voor een drie keer zo hoog ziekteverzuim in hun werkomgeving, aldus ander onderzoek. De economische schade die een hufter aanricht wordt geschat op 45.000 euro per slachtoffer.

•

Trouwe honden verwaarloosd

Bedrijven die it’ers onder minderheden willen werven, moeten er voor waken dat ze het woord ‘allochtoon’ gebruiken. Onderzoek van de Intelligence Group heeft aangetoond dat de doelgroep zich ergert aan deze term.

W

at het ook slecht doet, is de nadrukkelijke uitnodiging van werkgevers aan allochtonen om te solliciteren. In het jaarlijkse Minderheden op de Arbeidsmarkt Onderzoek (MOA) van Intelligence Group is zowel aan allochtonen (1.588) als autochtonen (2.275) gevraagd of zij zich ergeren aan bepaalde termen en uitspraken die gebruikt worden in vacatureteksten. Vooral mensen met een Turkse en Antilliaanse/Arubaanse afkomst vinden de term allochtoon uiterst irritant. Mensen met een Aziatische achtergrond hebben er minder moeite mee. Ook andere termen, zoals zwarte, migranten- of vluchtelingenkandidaat, doen het niet goed bij de doelgroep. Net als bij blanke Nederlanders, die van dit soort taalgebruik ook niks moeten hebben. Zodra zij vacatures zien waarin deze woorden of zinnen worden gebruikt, voelen zij aversie. Alternatieven om minderheden te benoemen, zijn er nog niet. Bij de overheid overweegt men om minder beladen termen als ‘nieuwe Nederlanders’ of ‘nieuwkomers’ te gebruiken. Ook de term ‘bi-cultureel’ is al gevallen. Deze term ondervindt de minste weerstand onder zowel het allochtone als autochtone arbeidspotentieel. Bovendien hangt er (nog) geen negatieve lading aan.

I

t-bedrijven hebben het aan zichzelf te danken als hun ervaren rotten de kuierlatten nemen. Dat valt af te leiden uit onderzoek van Raet. Werkgevers smijten namelijk met geld als het gaat om nieuw personeel. P&o’ers zijn namelijk bang dat die de deur al binnen een jaar weer achter zich dichttrekken. Maar voor personeel dat er al een tijdje zit, is nauwelijks aandacht. Deze conclusies zijn getrokken op basis

Banencarrousel

van onderzoek in 440 bedrijven. Daarmee gaan werkgevers voorbij aan de belangrijkste voorwaarden van werknemers om een baas trouw te blijven. Al bij veel sollicitaties is duidelijk dat werkzoekenden niet in de eerste plaats afkomen op het salaris. Slechts een kwart van de ondervraagde werknemers zet het salaris bij de drie belangrijkste voorwaarden om voor een werkgever te kiezen.

•

Jan Willem Broekema is benoemd tot voorzitter van de Internet Society Nederland. Hij neemt de voorzittershamer over van Tom Kok. Broekema is in het verleden onder meer plaatsvervangend voorzitter van het College Bescherming Persoonsgegevens en kwartiermaker voor het programmabureau Nederland Open in Verbinding geweest.

•

Hengelen op Hyves Mensen met een profiel op Hyves smachten naar werkgevers die hengelen naar hun gunsten. Maar dat gebeurt daar nog nauwelijks.

W

Starter kan stikken

N

ieuwe medewerkers schieten in de eerste dagen op hun nieuwe werk de ene na de andere bok, zo blijkt uit Europees onderzoek van financieel uitzend- en detacheringsbureau Accountemps onder ruim 3700 Europese managers. De belangrijkste fouten die starters in het begin van hun carrière maken bij hun nieuwe bazen, zijn een gebrek aan pro-activiteit en het niet vragen om hulp. Ook niet aanpassen aan de cultuur, niet aanpassen aan het team, geen oog voor details of fouten in het werk worden genoemd als startersfouten. Maar uit datzelfde onderzoek blijkt dat bazen dit geklungel van de nieuwelingen aan zichzelf te danken hebben. Nederlandse werkgevers laten eenderde van de nieuwe medewerkers stikken na dag één, zo blijkt uit onderzoek. Toch zijn de Nederlandse bazen nog engeltjes in vergelijking met hun Europese collega’s. In België moet 45 procent van de nieuwe medewerkers zijn eigen weg vinden, in Duitsland moet bijna de helft van het nieuwe personeel het zonder goede introductie doen. In Frankrijk moet meer dan de helft nieuwelingen het maar zelf uitzoeken.

•

38

nr 12 • 25 juni 2008

erkgevers die in sociale netwerken op internet willen hengelen naar nieuwe it’ers, hebben de meeste kans op succes bij Hyves. Tenminste, dat valt af te leiden uit het Arbeidsmarkt GedragsOnderzoek (AGO). Daaruit blijkt dat Hyves verreweg het populairste online sociale netwerk is onder de Nederlandse beroepsbevolking. Maar liefst 45 procent van de ondervraagden had een profiel hierop aangemaakt. Linkedin.com neemt met 10 procent de tweede plaats in met naar schatting achthonderdduizend profielen, gevolgd door Facebook. com met 4 procent. Hyves is in een jaar tijd nog populairder geworden dan zij al was. Vorig jaar had 37 procent van de onder-

vraagden een profiel op Hyves. Maar winst is er ook voor LinkedIn, dat vorig jaar nog maar op 3 procent stond. Overigens heeft slechts de helft van de Nederlandse beroepsbevolking een profiel op een van de sociale netwerken op internet. Getronics heeft in de tweede helft van vorig jaar dan ook een wervingscampagne gelanceerd op Hyves, die een handvol nieuwe it’ers heeft opgeleverd. Toch wordt Hyves nog door weinig bedrijven gezien als visvijver. Slechts 4 procent van de Hyvers geeft aan wel eens door een werkgever benaderd te zijn via Hyves voor een vacature, terwijl 43 procent hier (zeer) positief tegenover staat. Vorig jaar was 3 procent van de Hyvers door een werkgever benaderd. Overigens neemt het aantal mensen dat een hekel heeft aan werving via Hyves toe. Vorig jaar was dat nog 17 procent, dit jaar 21 procent.

•

Getronics heeft Paul Piebinga aangesteld als vice president workspace management services Nederland. Piebinga begon zijn carriere bij EDS, waarna hij doorstroomde naar Cambridge Technology. Als cio van Achmea zette hij een shared service center op en besteedde een groot deel van de it-activiteiten uit aan onder meer Getronics.

Game als lokmiddel

H

et Delftse it-bedrijf Green Valley heeft wel een heel aparte manier gevonden om zich te onderscheiden op de arbeidsmarkt. ‘Bij Green Valley krijgt iedereen een game abonnement naar keuze (Xbox Live, World of Warcraft, enzovoort) als primaire arbeidsvoorwaarde!’, staat er op de website. ‘Daarnaast organiseren we vaak intern lan-party’s en zijn we hoofdsponsor van LanFanatics, waardoor je gratis aan die party’s kunt deelnemen.’ Het bedrijf hoopt zich hiermee in de kijker te spelen van de groep jonge it’ers, die een belangrijk deel van hun vrije tijd doorbrengen met gamen. Het nadeel voor de echte ‘die-hard’ is dat de kosten van online gamen flink oplopen. Het IT-bedrijf springt daarop in door nieuwe collega’s een game-abonnement aan te bieden. “Op het vlak van werving moet je je blijven onderscheiden. Met de Game-n-Work campagne spreken we onze doelgroep direct aan en laten we tegelijkertijd zien waar veel van onze medewerkers gepassioneerd over zijn,” aldus Rens Boogerd, directeur van Green Valley. Volgens het bedrijf hebben zo’n vijftienduizend mensen de wervingssite gezocht. Ongeveer tien van hen hebben hun cv achtergelaten.

•

British Telecom heeft twee Nederlanders op hoge posten benoemd. Roel Louwhoff, ceo BT Operate, is toegetreden tot de Raad van Bestuur van BT Group. Sinds een jaar was hij verantwoordelijk voor het plaatsen, testen en in werking stellen van nieuwe (software)diensten op BT’s wereldwijde 21CN (21st Century Network) platform. Bas Burger is aangesteld als ceo van BT Benelux. In de hiërarchie staat hij onder topman van BT Emea & Latin America. Hij is afkomstig van Getronics, waar hij als executive vice president Global Sales onder zijn hoede had. Burger volgt Michel de Coster op, die het bedrijf verlaat. Marc van der Zon is directeur operations geworden bij het softwarebedrijf StreamServe. Hij rapporteert voortaan direct onder de cfo, die hij al wat langer kent. Zo heeft hij als financieel manager de Nederlandse vestiging van het benr 12 • 25 juni 2008

drijf opgebouwd. Daarnaast heeft hij voor de firma twee jaar het ontwikkelcentrum in India geleid. José van Dijk is aangesteld als senior directeur supply chain operations van Cisco. Het is haar zoveelste nieuwe functie bij het bedrijf. In Singapore, Korea, China, Tokyo en Sydney heeft zij kantoren opgezet voor Cisco. Eén van haar bijbanen is die van operations director van de Mexican Board, die is voortgekomen uit het Leadership Development Program, vorig jaar, van Cisco. Mark Reinhoudt is benoemd tot marketingdirecteur van softwarebedrijf Hippo. De voormalige ondernemer (oprichter van Happypoint) genoot later bekendheid als manager bij de Internet Society. Kees Verton is manager enterprise business bij de Imaging & Printing Group (IPG) van HP in Nederland. Hij is er verantwoordelijk voor de sales, marketing en services van HP’s imaging- en printing-oplossingen in de enterprise-markt. Verton maakte carrière bij Compaq, maar werkt sinds de fusie in 2002 bij HP. SAP-dienstverlener Ctac heeft Bart Hogendoorn als ceo aangesteld. Tegelijkertijd met deze benoeming is hij toegetreden tot de raad van bestuur van de onderneming. Hogendoorn is geen onbekende bij SAP. Van 2003 tot en met 2006 was hij managing director van SAP Nederland. De laatste twee jaar was hij werkzaam als senior vice president voor de emea-regio en daarmee resultaatverantwoordelijk voor meerdere landen, waaronder Nederland en België.

Oproep: Heb je ook een nieuwe functie. Mail je naam en contactgegevens en de overstap naar [email protected].

39

IT-managers gezocht: De redactie van IT Executive zoekt it-managers die in aanmerking willen komen voor een portret. Stuur een e-mail naar [email protected].

MENS & WERK

DE IT-MANAGER VAN HET RIJKSMUSEUM

Naam: Rob Hendriks Leeftijd: 50 Werkzaam bij het Rijksmuseum sinds: 1999 Vooropleiding: Politicologie Omvang it-afdeling: 8 Favoriete it-gadget: Sony DX 1000

Portret van een IT-manager (28) Menig it-manager moet als een ware jongleur meerdere ballen in de lucht houden. De directie wil waar voor zijn geld, gebruikers betere ondersteuning en it-medewerkers minder stress. Hoe mensen hun balans vinden tussen deze belangen ziet u terug in een aantal portretten van it-managers. Door Henk Vlaming, beeld Nico Boink Wat heeft een museum met IT? “De vraag aan onze IT is hoe slim wij kunnen omgaan met onze informatie. Vier jaar geleden hebben we onze website vernieuwd. Wij wilden zo veel mogelijk informatie naar buiten brengen over onze col lecties, maar bezoekers ook in de gelegenheid stellen om hun indrukken en reacties aan ons door te geven en mee te delen aan anderen. Dankzij een nieuw content-managementsysteem konden wij een integratielaag aanbrengen tussen informatie die wij naar buiten willen bren40

gen, en de informatie van buiten die op onze website wordt geplaatst, zodat externe content niet in onze systemen komt.” Waar is dat goed voor? “Het is niet zo dat wij een tentoonstelling inrichten en dan maar zien of de bezoekers willen komen. Wij richten ons op de vrijetijdsmarkt en concurreren daar met bijvoorbeeld meubelboulevards en het strand. Onze uitdaging is het bereiken van onze doelgroepen. Onze managers vragen dan ook om realtime informatie, of die nu nr 12 • 25 juni 2008

financieel of personeel is, of gaat over bezoekersaantallen en bezoekgedrag.” Hoe helpt de IT daarbij? “We hebben heel veel content. De uitdaging is om die zo te organiseren dat we die op veel manieren kunnen gebruiken. Bijvoorbeeld voor onze website, maar ook om naar een drukker te sturen als we een brochure nodig hebben. Het is de kunst om deze informatie tot op persoonsniveau goed aan te bieden. Managers bijvoorbeeld kunnen hun financiële informatie downloaden, maar het is nog beter om dit elke dag overzichtelijk zelf aan te bieden.” Wat is het nut van al die informatie? “Een belangrijk onderdeel van onze strategie is het vergroten

van onze zichtbaarheid. Daarom hebben we tegenwoordig ook een vestiging op Schiphol, achter de douane. Maar het gaat verder. Wij willen ook een verbinding aangaan met de virtuele wereld. Alle stukken die hier staan, kun je ook bezichtigen op internet. We hebben ook een ‘widget’ geïntroduceerd zodat mensen dagelijks een ander kunstobject op hun pc kunnen bewonderen. Honderdduizenden mensen over de hele wereld doen dat. Nee, we zijn niet bang dat mensen dan niet meer komen, integendeel. Het is juist heel goed dat zo veel mensen elke dag aan ons denken.” Welke systemen gebruik je hiervoor? “Aan maatpakketten doen wij niet, we geven de voorkeur aan standaardsoftware, vooral Microsoft-applicaties zoals Sharepoint. Als dat beter is maken we ook wel gebruik van open-source, bijvoorbeeld voor de Bibliotheek-catalogus.” Welke uitdagingen liggen er nog in het verschiet? “Op dit moment vindt in het hoofdgebouw een grote renovatie plaats. Die stelt ons in de gelegenheid om it-toepassingen aan te brengen waar bezoekers iets aan hebben. Zo willen wij de mogelijkheid bieden om op het web door het museum te lopen zoals je er in het echt ook doorheen wandelt. Er zijn natuurlijk vaste routes, bijvoorbeeld voor de Gouden Eeuw. Maar het moet ook mogelijk zijn om je eigen routes te bedenken en die via onze website beschikbaar te stellen aan andere bezoekers. We willen ook draadloze netwerken aanleggen, zodat

COLUMN mensen met hun portable telefoons gemakkelijk deze informatie kunnen bookmarken of donwloaden in het museum. We zijn nu volop bezig om dergelijke toepassingen te ontwikkelen.” Had je ooit gedacht dat het Rijksmuseum zo uitdagend zou zijn? “Toen iemand mij destijds op deze baan attendeerde, reageerde ik in eerste instantie niet eens. Ik had geen idee wat ik daar te zoeken had. Ik werkte voor de Universiteit van Amsterdam, dus in een wetenschappelijke omgeving, met veel evenementen en nieuwe media. Dat die er ook waren in het Rijksmuseum, had ik mij aanvankelijk niet gerealiseerd. Toen ik er met andere ogen naar ging kijken, merkte ik hoe breed het Rijksmuseum is georiënteerd. Van kunst en wetenschap tot retail en financieel. Maar toen ik er pas was, dacht ik dat het voor een paar jaar zou zijn. Een it-afdeling opzetten, en daarna weer verder. Het is veel meer geworden dan dat.” Hoe hightech ga je het Rijksmuseum maken? “De kunst is om naast die zichtbaarheid van het museum de IT zelf onzichtbaar te maken. Het moet niet zo zijn dat er overal camera’s hangen en dat er naast elk schilderij een plasmascherm staat met allerlei flashy presentaties. We hebben ook niet onbeperkt budget hiervoor.” Welke ruimte krijg je van de leiding? “De grote lijnen staan vast, maar ik hoef niet voor elke honderd euro naar de directie te gaan. Ik ben ook niet als enige verantwoordelijk voor deze ontwikkeling. Over de content bijvoorbeeld ga ik niet.” Je it-gadget is heel ouderwets. Waarom? “Inderdaad, een mobiele telefoon uit 1997, model koelkast en loodzwaar. Die past niet eens in mijn broekzak en je kunt er alleen maar mee bellen. Ik heb ook een gewone mobiel, maar soms gebruik ik die oude Sony nog eens. Ik vond hem destijds mooi en dat vind ik nog steeds. Dat hij het na al die jaren nog doet, vind ik fantastisch. Alleen nieuwe batterijen, dat begint een probleem te worden.”

•

RENÉ F.W. DIEKSTRA

Een pijnlijke persoonlijkheid Lees de volgende vragen eerst door en beantwoord ze dan met ‘juist’ of ‘onjuist’. Kies uw antwoord steeds zo, dat het de situatie van tenminste de afgelopen vijf jaar zo goed mogelijk weergeeft: - Ik maak me vaak zorgen over de problemen die ik heb in de omgang met anderen. - Het zit me dwars wat voor soort mens ik ben. - De manier waarop ik me gedraag, brengt me vaak in moeilijkheden, op het werk, op school of thuis. - Andere mensen lijken zich vaak te storen aan de dingen die ik doe of zeg. - Ik heb in het leven niet zoveel bereikt als ik had gewild vanwege het soort mens dat ik ben. Als u twee of meer van deze vragen met ‘juist’ hebt beantwoord, lijdt u mogelijk aan en onder een ‘problematische’ persoonlijkheid. Althans, daar lijken de resultaten van een Nederlandse studie op te wijzen. Maar voordat u stopt met lezen, is het goed het volgende te bedenken. GEEN ZELDZAAMHEID Een persoonlijkheidstoornis is bepaald geen zeldzaamheid. Volgens schattingen lijdt mogelijk een op de tien mensen eraan. Persoonlijkheidsstoornissen komen in alle lagen van de bevolking voor en er zijn er tal van beroemde mensen van wie we weten of gevoegelijk mogen aannemen dat ze eraan leden of lijden. De diagnose persoonlijkheidsstoornis, hoe onheilspellend het misschien ook klinkt, is dus beslist geen doodvonnis. Wat het wel wil zeggen, laat ik daar geen doekjes omwinden, is dat uzelf of anderen lijden onder uw persoonlijke eigenaardigheden en vaak niet zo weinig ook. Natuurlijk is het zo dat iedereen zijn eigenaardigheden heeft en daar zelf op bepaalde tijden last van kan hebben of het anderen daarmee lastig kan maken. Iemand kan bijvoorbeeld behoorlijk verlegen zijn en daar op bepaalde momenten onder lijden, omdat hij bepaalde dingen niet durft of meestal gespannen is in gezelschap van vreemden. Toch zijn veel verlegen mensen heel goed in staat om relaties met anderen op te bouwen en in stand te houden, hun werk naar behoren te verrichten en een bevredigend leven te lijden. Maar er zijn ook verlegen mensen die daarnaast zo overgevoelig zijn voor kritiek, voor de meningen en zelfs voor de stemmingen van anderen dat ze uit een soort van zelfbescherming sociale contacten vermijden, geen vrienden hebben en zowel op hun werk als in hun vrije tijd een heel geïsoleerd bestaan leiden. In zo’n geval is er naar alle waarschijnlijkheid sprake van een persoonlijkheidsstoornis, een zogenoemde angstige of vermijdende persoonlijkheidsstoornis.

PSYCHOLOGISCHE RAMP Voor iemand met een sterk verlangen naar vriendschappen en genegenheid van anderen, is het hebben van zo’n persoonlijkheid weinig anders dan een psychologische ramp. Maar datzelfde kan gezegd worden van de acht of negen andere persoonlijkheidsstoornissen uit de moderne psychologische handboeken. Daaronder de paranoïde, de dwangmatige en de emotionele labiele of ‘borderline’ persoonlijkheidsstoornis. Die laatste wordt onder andere gekenmerkt door intense innerlijke onzekerheid, sterk wisselende gevoelens, impulsiviteit en roekeloosheid op het gevaarlijke en soms levensbedreigende af, een intens gevoel van innerlijke leegte, onstabiele relaties met anderen en een heftige angst voor en woede op verlating door anderen. Hoe behandelbaar is een persoonlijkheidsstoornis? Allereerst dit, het wetenschappelijk onderzoek over de vraag welke behandelingen voor deze stoornissen effectief zijn, staat nog in de kinderschoenen. Maar dat wil niet zeggen, dat we volledig in het duister tasten. Voor sommige persoonlijkheidstoornissen, zoals de ontwijkende en de borderline stoornis, zijn in de afgelopen jaren de effecten van bepaalde behandelingsmethoden onderzocht. De algemene conclusie is dat voor een aanzienlijk aantal mensen, zo’n 40 tot 70 procent, behandeling duidelijk baat heeft. Het is niet uitgesloten dat dit percentage in de komende jaren nog hoger zal komen te liggen. Natuurlijk verbetert niet iedereen in dezelfde mate. Maar veel mensen blijken na behandeling redelijk bevredigend te kunnen functioneren ondanks het feit dat bepaalde symptomen regelmatig terug komen (zoals heftige stemmingswisselingen). Cruciaal is dat mensen door de behandeling veel beter met die symptomen omgaan. Als u inderdaad tenminste twee van de vijf vragen met ‘juist’ hebt beantwoord, maar u ziet de moeite van verder onderzoek of behandeling niet zitten, bedenk dan eens aan het volgende. Onze persoonlijkheid is als een huis. Een kleine verandering in inrichting maakt vaak al een groot verschil in comfort en veiligheid. Zowel voor uzelf als voor degenen die met u wonen of werken. Diekstra is psycholoog en oa hoogleraar psychologie aan de Roosevelt Academy Middelburg

nr 12 • 25 juni 2008

41

ESCAPE

COLOFON

Brin naar de maan

S

ergey Brin, een van de oprichters van Google, heeft verklaard dat hij een retourtje heelal heeft gekocht. De it-miljonair heeft nog niet gezegd voor wanneer hij zijn ticket heeft geboekt, maar als hij lang genoeg wacht, behoort een maanwandeling tot de mogelijkheden. Brin doet een aanbetaling van vijf miljoen dollar voor zijn plaats bij Space Adventures, een Russische maatschappij die toeristenreizen organiseert naar het International Space Station (ISS). De Google-baas is de oprichter van de Orbital Mission Explorers Circle, een groep van zes miljonairs die elk hetzelfde bedrag als Brin inleggen voor een plek aan boord.

•

Escape minikwis 1) Deutsche Telekom misbruikt telefoongegevens om te achterhalen welke van zijn eigen toplui informatie lekte aan journalisten. Welke andere IT-reus werd in 2006 al betrapt op het illegaal bespioneren van journalisten, om precies dezelfde reden trouwens? a) IBM b) Microsoft c) Hewlett-Packard d) Oracle 2) De pensioenleeftijd voor het geriatrische besturingssysteem Windows XP wordt steeds weer opgetrokken. Welke apparaten mogen echter vanaf 30 juni niét meer worden voorzien van XP? a) ‘Nettops’, goedkope desktopsystemen b) Netbooks, goedkope laptops c) Gewone pc’s d) OLPC-systemen voor kinderen c) Omdat Google foto’s van mensen hun tuin ongevraagd op Google Maps plaatst. d) Omdat de link naar de privacy policy van Google niet op de homepage maar op de ‘About’ pagina van het bedrijf staat.

Antwoorden: 1) c 2) c 3) d

3) Waarom is de Amerikaanse privacyorganisatie EPIC boos op Google? a) Omdat Google gegevens over het internetgedrag van Amerikaanse burgers bewaart en gebruikt voor advertentiedoeleinden. b) Omdat Google de e-mail van zijn gMail gebruikers scant naar sleutelwoorden om er advertenties in te vertonen.

IT Executive is een uitgave Adformatie Groep, onderdeel van Kluwer abonnementen IT Executive wordt blijvend gratis toegezonden aan personen die vallen binnen de doelgroep. Aanmelden, wijzigen en afmelden kan op www.it-executive.nl redactie Fred van der Molen hoofdredacteur e [email protected] Sytse van der Schaaf adj.hoofdredacteur e [email protected] medewerkers Ben Kuiken, Charles Groenhuijsen, Dominique Deckmyn, Ed Kerkman, Fred Teunissen, George Ataya, Henk Vlaming, Marco van der Hoeven, Marguerite Irrgang, Maurice Blessing, Mirjam Hulsebos, Onno Breedveld, Patrick van Eecke, Peter van Schelven, René Diekstra, René Frederick, Ron Tolido, Ron Onrust, Ruben Acohen, Stijn Muys en Yvonne Halink fotografie Nico Boink, Cor Mooij redactieadres Postbus 75462 1070 AL Amsterdam tel 020-5733665 e [email protected] advertentie-exploitatie Rob de Kleijnen salesmanager t 06-53403470 e [email protected] Erik van Heest sr. accountmanager t 06-13221012 e [email protected] Postbus 75462 1070 AL Amsterdam e [email protected] f 020-5733603 e [email protected] (advertentiemateriaal) uitgever Rogier Mulder e [email protected] marketing Ceesjan de Vos e [email protected] Mieke Stikkelorum e [email protected] vormgeving colorscan amsterdam-voorhout drukwerk Senefelder Misset Auteursrecht voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever worden openbaar gemaakt of verveelvoudigd. Op iedere inzending van een bijdrage of informatie zijn van toepassing de Standaard-publicatievoorwaarden van Wolters Kluwer Nederland BV, gedeponeerd ter griffie van de arrondissementsrechtbank te Amsterdam onder nr. 217/1999; een kopie kan kosteloos bij de uitgever worden opgevraagd. Op al onze aanbiedingen en overeenkomsten zijn van toepassing de Algemene Voorwaarden van Kluwer BV, gedeponeerd ter griffie van de Rechtbank te Amsterdam op 6 januari 2003 onder depotnummer 3/2003. Op alle overeenkomsten tussen Uitgever en Afnemer met betrekking tot advertentie-plaatsingen (daaronder begrepen alle overeenkomsten met adverteerders en bemiddelaars) zijn in aanvulling op deze Algemene Voorwaarden van toepassing de laatstgeldende versie van de Regelen voor het Advertentiewezen, uitgegeven door de raad van Orde en Toezicht voor het Advertentiewezen (ROTA), hierna: ‘de Regelen’. Bij tegenstrijdigheid van de Algemene Voorwaarden met de Regelen prevaleren de Regelen. Een exemplaar van de Algemene Voorwaarden en de Regelen zal op eerste verzoek gratis worden toegezonden. U kunt beide ook vinden op www. adformatie.nl/algemene-oorwaarden.html. Een deel van de inhoud wordt gepubliceerd onder licentie van Minoc Business Press N.V. Copyright 2008, IT Executive, ISSN 1570-6737

42

nr 12 • 25 juni 2008

c

o

l

u

m

n

Afgestudeerd en al benaderd voor een ba an? Hoewel minder dan in de jaren negentig van de vorige eeuw is het voor afgestudeerden in de IT weer aantrekkelijk op de arbeidsmarkt. De arbeidsvoorwaarden trekken weer aan, maar de excessen blijven uit. Hebben we iets geleerd van de hausse en hoe gaat het nu met het merendeel van die ooit gewilde IT-ers in het vorige decennium.

Nieuw bij SOD-Opleidingen; Bedrijfskundige Informatica

SOD-Opleidingen leidt al lange tijd op in het werkveld van de documentaire informatievoorziening. ICT en de documentaire informatievoorziening schuiven in elkaar. Daarom is de opname van Bedrijfskundige Informatica in het aanbod van SOD-Opleidingen een logische stap. Bedrijfskundige Informatica en het toekomstperspectief Momenteel is er een tekort aan ICT-ers. De verwachting is dat dit tekort de komende jaren verder toeneemt. Daarnaast ve randeren de gewenste kwalificaties van ICT-ers. Het profiel van de Bedrijfskundige Informaticus voldoet aan die nieuwe kwalificaties; ICT-specialist met kennis van de organisatie (processen), goede communicatieve vaardigheden en een klantgerichte houding. Deze competenties zijn essentieel voor de informaticus van de toekomst en dus opgenomen in de BI-opleiding. “Het tekort aan ICT-professionals op HBO- en WOniveau zal in 2010 de 10.000 naderen. Het aanbod van afgestudeerde ICT-ers blijft de komende jaren dalen, terwijl de vraag toeneemt. Het tekort is ook kwalitatief van aard. Naast specialistische kennis en ervaring, missen bedrijven strategisch inzicht, commerciële en communicatieve vaardigheden van hun ICT-medewerkers.” (Henk Broeders, voorzitter ICT~Office)  >>

Ooit kon het niet op, want de (onuitputtelijke) opdrachtgevers betaalden toch wel de torenhoge tarieven en dus werden vele IT-ers verblind door hoogst aantrekkelijke en soms groeiende arbeidsvoorwaarden dat zij zich tot een hogere levensstandaard met aangepaste lange termijn leningen lieten verleiden. Een begrijpe­lijke ontwikkeling temeer daar niets er op wees dat de ver­hitte wer­eld­ economie door enkele (on)­verwachte gebeurtenissen plots zou kunnen veranderen. Waarschijnlijk is dit optimisme de reden van het nog bestaan van de mensheid in algemeenheid, maar de geschiedenis heeft ons wederom geleerd dat de werkelijkheid anders zou zijn. Hoe dan ook velen hebben de terugval zeer bewust meegemaakt. Inmiddels is de ontwikkeling van het worldwideweb met het internet na een lichte verkoudheid weer volop in beweging en lijken de mogelijkheden met ca. een miljard aansluitingen wereldwijd (met een verwachte explosieve groei) onuitputtelijk. Er zijn ook nieuwe politieke/zakelijke invalshoeken die een uitdaging beteken voor de IT-er. Sommige alweer het hoogtepunt gepasseerd, maar ik wil toch enkele noemen om aan te geven dat de wereld aan het veranderen is. Om grote mondiale schokken te voorkomen (of beter: enigszins te beheersen) is er extra aandacht besteed aan informatiesystemen m.b.t. terrorismebestrijding, het opstellen van corporate governance-structuren, het opstellen van compliance paragrafen, discussie en maatregelen m.b.t. maatschappelijk verantwoord ondernemen, verdieping van duurzaamheid als basis voor lange termijn inrichting van de samenleving, et cetera. Allen min of meer in stroomversnelling gebracht sinds 2001/2002 en met vergaande gevolgen voor de IT-producten. Natuurlijk zijn deze onderwerpen op de onderwijs- en kennisinstituten aangehaald en besproken. De vraag is echter of het daarbij kan blijven. Misschien is de belangrijkste les wel dat als de samenleving weer goed lijkt te gaan draaien er dan geïnvesteerd moet worden in kennis ter voorbereiding op mondiale maatschappelijke ontwikkelingen. Het is aannemelijk dat wij aan de vooravond staan van gigantische verschuivingen. Wij hebben de techniek, de middelen, het potentieel en de ervaring om hierop tijdig in te spelen. Dit kunnen we echter niet individueel. Gezamenlijk staan we niet alleen sterker, maar is er ook veel van elkaar te leren. De beroepsverenigingen kunnen en willen hierin een faciliterende rol spelen Denk er bij het lezen van arbeidsvoorwaarden bij na of uw nieuwe werkgever bereid is de kosten voor het lidmaatschap van en het actief participeren in een beroepsvereniging wil (mede)­ financieren.

vri katern - #7 - jaargang 2 -juni 2008 valt buiten de verantwoordelijkheid van de redactie IT Executive

Andre Hammer voorzitter VRI

De Bachelor opleiding Bedrijfskundige Informatica Vanaf september 2008 verzorgt SOD-Opleidingen een volwaardige HBO bachelor opleiding1 Bedrijfskundige Informatica. Onze opleiding is een deeltijd opleiding, waarbij de studenten gemiddeld 1x per 2 weken een contactdag hebben. De opleiding Bedrijfskundige Informatica van SOD-Opleidingen biedt de juiste balans tussen ICT, organisatie en communicatieve vaardigheden. De opleiding beoogt haar studenten in staat te stellen de informatiehuishouding zodanig te organiseren dat organisatiedoelstellingen voor nu en in de toekomst optimaal worden ondersteund. Het beroepsprofiel HBO – I vormt de basis van de opleiding. Dit profiel, Bachelor of ICT, is tot stand gekomen in nauw overleg met het werkveld. Het opleidingsprogramma; stap-voor-stap en flexibiliteit Het 1ste en 2e jaar vormen de basis van het BIprogramma; het afstemmen op gebruikerswensen, bedrijfsprocessen en de mogelijkheden van informatiesystemen staan centraal. Naast de basis ICT-kennis komen adviesvaardigheden en klantgericht communiceren aan bod. In 2 jaar tijd dringt de student door tot de kern van BI: processen, systemen en vooral mensen. De student sluit de eerste twee jaar af op het niveau van de Associate Degree2.In het 3e en 4e jaar vindt de verdieping plaats vooral op gebied van het snijvlak van organisatie en IT. Daarnaast komen onderwerpen als Datawarehousing en Business Intelligence, ICT en recht, Management en Leidinggeven en Conflicthantering aan de orde. De student zal in deze fase ook onderzoeken gaan uitvoeren. De afrondende fase van het vierde jaar staat in het teken van het afstuderen. Studenten die elders al relevante diploma’s en/ of certificaten behaald hebben, komen in aanmerking voor vrijstellingen of een aangepast studieverloop. Voor meer informatie over de BI-opleiding of cursussen kunt u contact opnemen met opleidingsmanager Lyda Folkerts (lyda.folkerts@ sod-opleidingen.nl) via 0348-485151. Accreditatie loopt via de NVAO. Een uitstekend auditrapport vormt de basis van de aanvraag. Oordeel verwacht in 2009 2 Associate Degree is een hbo-graad in Nederland in kader van het Bachelor-masterstelsel. 1

En als het nu uw eigen geld zou zijn…? Een fenomeen dat iedere account- of salesmanager kent. U krijgt van uw achterban te horen dat de werkelijkheid een andere is dan de propositie en dat het uiteindelijk niet gaat passen. U krijgt de schone taak om naar uw klant terug te keren en hem de pijnlijke boodschap mede te delen. Het wordt duurder, anders kunnen we niet doorgaan. En… Wat schertst heel vaak de verbazing. Het wordt veelal gehonoreerd. De klant voelt toch enige druk, want de alternatieven zijn vaak net zo duur of duurder en begrip voor de situatie is goed voor de relatie. Op zich klopt het tot zover. Het is in een outsourcingsrelatie goed om begrip te hebben voor elkaar en elkaar ook wat te gunnen. Gun je leverancier zijn winst, want dan zal hij beter zijn best doen is op zich een prima advies. Alleen doe dit wel met gezond verstand en vooral niet zonder slag of stoot. Laten we eens een synoniem gebruiken om dit duidelijk te maken. U wilt een verbouwing aan uw huis doen. Een dakkapel of serre of een grotere keuken, kies maar uit. Vervolgens gaat u een outsourcingstraject in. RfI en RfP fasen worden doorlopen. Onderzoek op het internet, u gaat in gesprek met een aantal ondernemingen, vraagt wat offertes aan en uiteindelijk gaat u een contractingfase in met de leverancier of aannemer van uw keuze. Vaak fixed price. Een beheercontract is ook mogelijk. Denk hierbij aan het onderhoud van uw tuin of de meerjarige schildercontracten. Ik ben ervan overtuigd dat u het vergelijk kunt maken. Nu komt de catch. De aannemer gaat van start. Uw dak wordt open gezaagd of uw keuken wordt gesloopt. De fundering voor de serre wordt gegraven. Halverwege de bouw komt de vriendelijke man van de aannemer met de mededeling dat er een calculatiefout is gemaakt en het substantieel duurder wordt. Of de variant dat u tijdens de koffieronden met de bouwjongens er achter komt dat het afwerken van de serre geen onderdeel is van het contract, maar dat het tegen een, niet onaanzienlijke meerprijs, wel geregeld kan worden. Tja, dat had u kunnen weten als u de offerte goed gelezen had. U dient tenslotte wel een halve aannemer te zijn om een dergelijke offerte te kunnen lezen. Dom van u. Mag ik dan nu uw eerste reactie? De mensen die nu denken. Ach, begrijpelijk en dan betaal ik dat wel bij, het is tenslotte een aardige vent en ik gun hem ook zijn winst. Kunnen nu stoppen met verder lezen. De, naar ik hoop, merendeel van de lezers die denkt: “Is die vent

helemaal….” Zou ik willen vragen waarom dit zakelijk dan wel zo makkelijk gaat. De miljoenen vliegen voorbij. Leveranciersproblemen worden tot klantproblemen getransformeerd en de extra kosten worden, na een kort ceremonieel gesputter, genomen. De relatie is gered. Maar, klant, realiseert u zich dat u hiermee het ongewenste gedrag beloont. Martin Gaus zou u vermanend toe spreken als hij dit in de gaten kreeg. Om uw leverancier te helpen dient u gewenst gedrag te belonen en ongewenst gedrag te negeren. Calculatiefouten zijn, in mijn beleving, ongewenst gedrag en dit dient u te negeren. Als u dan toch graag van uw geld afwilt, ga dan voor het alternatief en neem uw verlies. Indien dit een paar keer gebeurt, verbetert de leverancier echt zijn gedrag. Of gaat failliet en hoe sneu dit ook is, wanneer een bedrijf gefundeerd is op ongewenst gedrag dan is dit niet geheel onterecht. En om het gewenste gedrag te stimuleren kunt u met incentives werken voor bijvoorbeeld het op tijd leveren, of een bonus wanneer gedurende een x periode binnen budget wordt gewerkt, etc.. Verzint u er maar een paar voor wat uw wensen zijn. En de leverancier kan zich afvragen of hij echt zo graag een contract wil scoren dat hij verzuimt zijn huiswerk goed te doen. Wees realistisch en secuur. Uw hele bestaan hangt immers af van tevreden klanten. Het zijn niet de goedkoopste leveranciers die het langste bestaan, maar de meest betrouwbare. En als u toch besluit om te investeren in marktpenetratie, zeur dan niet als de investering een stuk hoger uitvalt. Ook hier is goed huiswerk van belang. Maak gebruik van uw achterban en professionals en geloof ze. Hier zijn vele bedrijven in andere branches ook groot mee geworden. Voor beiden geldt: Denk in dit soort situaties eens “En wat als dit mijn eigen privégeld was, hoe zou ik dan reageren?”.

Norman Martijnse Norman Martijnse is Senior Management Consultant op het gebied van regievoering bij outsourcing en IT contractmanagement bij Synotion. [email protected]

bel a ngr ij k e dat a 2 0 0 8 Aug.

14

 

 

 

28

Sept.

11

 

11. Summer

3

 

Okt.

9

9. Jaarvergadering

 

15

16

Nov.

13

 

13. Autumn

26

 

Dec.

11

 

c

o

n

VRI-Secretariaat: Antony Fokker Tel: (0)416 382086 Email: [email protected]

t

a

c

Adres: Postbus 50 5140 AB Waalwijk

t

c

o

l

u

m

n

Social Software Omdat we toch beiden zaten te wachten op de dingen die gingen komen, zat ik jaren geleden een uurtje of zo te praten met een Gartner consultant. ‘k Zal zijn naam niet noemen. We kregen het over ons werk. Het zijne als medewerker van een wereldwijde ICT opinion leader. Het mijne als noem het maar vakjournalist, zij ’t een erg goeie. Er bleken veel overeenkomsten. Allebei zwervers in de ICT wereld. Allebei goed op de hoogte. Allebei in staat, nieuwe ideeën op te doen op beurzen, tijdens conferenties, vanuit de literatuur. Met daarna allebei als methode: interviewen van betrokkenen in bedrijven, instellingen en instituties, om vervolgens het nieuwe idee, onderbouwd met citaten en statements, als nieuwe trend naar voren te brengen. Eigenlijk was er maar één verschil, bedachten we samen, grinnikend. De Gartner consultant laat zich voor zijn werk, in tegenstelling tot journalisten, heel goed betalen. Ik zag mijn gesprekspartner weer voor me toen ik de kop las van nr. 9 van dit tijdschrift: ‘Gartner: omarm social software’. Ik dacht, hebben ze weer een naam gegeven aan een onderwerp van alleman. En ja hoor: ‘De doorbraak van social software is één van de trends die Gartner ons deze week voor houdt tijdens de ITxpo in Barcelona.’ De bijsluiter bij genoemd nummer van IT Executive bevestigt het beeld dat ik al had. ‘Social Software’ is de Gartner benaming voor al die IT-ontwikkelingen die vanuit de consument ontstaan (zijn) en die hoogstwaarschijnlijk zullen doorwerken in de professionele sector. Iets wat al zeker is, hoef je niet meer te voorspellen, denk ik dan. Maar ja. Zolang er nog mensen zijn die naar Barcelona (het schijnt er zo droog te zijn dat je niet eens zeker weet of de douche het doet…) komen om te horen wat ze al konden weten… Je hoort nog eens iets. Europa loopt niet achter, hoor je. Maar Korea en Japan zijn wel veel verder, hoor je. Ik geef toe, ik heb hier eerder over geschreven. En ook toen niet zonder kinnesinne. ‘Industrial Cheerleaders’ heb ik de management consultant bureaus ooit genoemd; ze schrijven immers op wat de opdrachtgever zou willen laten lezen horen om zijn beleid te verantwoorden. Arthur Dolittle heb ik hun godfather (1886) ooit genoemd toen Arthur D. Little voor de Nederlandse overheid alsnog opschreef wat Computable al maanden verkondigde. Waarmee ik maar zeggen wil: Wel lezen wat Gartner schrijft, want het is meestal juist. Maar veel van de informatie leest u ook gratis in artikelen van goeie vakjournalisten.

Dick eft Overkle

88)
888

Eventreport

Valt buiten de verantwoordelijkheid van de redactie.

29 mei 2008

8 8

8 8

)

8

7…>Ì

4"#4"¥
JT
FFO
CFXF[FO
NFUIPEF
FO
FFO
NPEFM
EBU
BMMF
WJFS
EF
EFMFO
WBO
EF
*5
MFWFOTDZDMVT
CFTMBBU
4"#4"
WFS[F LFSU
EBU
BBO
EF
CFWFJMJHJOHTCFIPFGUFO
WBO
VX
PSHBOJTBUJF
WPMMFEJH
WPMEBBO
XPSEU
FO
EBU
CFWFJMJHJOHTTFSWJDFT
XPSEFO
POUXPSQFO
HFMFWFSE
FO
POEFSTUFVOE
BMT
FFO
JOUFHSBBM
POEFSEFFM
WBO
VX
*5
.BOBHFNFOU
JOGSBTUSVDUVVS


7…Þ

4"#4"¥
IFFGU
[JDI
JONJEEFMT
POUXJLLFME
UPU
FFO
ACFTU
QSBDUJDF

NFUIPEF
WPPS
IFU
WFSLSJKHFO
WBO
JOGPSNBUJF CFWFJMJHJOHTPQMPTTJOHFO
CJOOFO
FFO
PSHBOJTBUJF
FO
XPSEU
XFSFMEXJKE
HFCSVJLU
EPPS
[PXFM
CFESJKWFO
BMT
PWFSIFEFO
%F[F
JOUFSOBUJPOBBM
FSLFOEF
DFSUJm
DFSJOH
XJOU
TOFM
UFSSFJO
JO
/FEFSMBOE
FO
&VSPQB
FO
TUBBU
HBSBOU
WPPS
FFO
JOUFSOB UJPOBBM
BBOUPPOCBBS
LXBMJUFJUT
FO
FSWBSJOHTOJWFBV

φ *O

PQFFOWPMHFOEF
MFTEBHFO
XPSEFO
V
BMMF
JOT
FO
PVU
WBO
EF
4"#4"
NFUIPEJFL
CJKHFCSBDIU
4"#4"¥
TUFMU
EBU
BMMF
GBDFUUFO
WBO
EF
CFWFJMJHJOHTBSDIJUFDUVVS
NPFUFO
XPSEFO
WBTUHFTUFME
EPPS
UF
SFEFOFSFO
WBOVJU
EF
CVTJOFTT
%PPS
EF
USBOTQBSBOUF
PQ[FU
JT
EF
JOUFHSBUJF
NFU
VX
FJHFO
FO
CFTUBBOEF
BBOQBL
FSH
FFOWPVEJH

7…œ

Het Rijk van Nunspeet

t
*5
#VTJOFTT

4FDVSJUZ
"SDIJUFDUT t
4FDVSJUZ
3JTL
.BOBHFNFOU

"VEJU
1SPGFTTJPOBMT t
*5
4FSWJDF
.BOBHFNFOU
1SPGFTTJPOBMT t
(PWFSOBODF

"TTVSBODF
.BOBHFST t
*5

#VTJOFTT
$POTVMUBOUT t
4FSWJDF
1SPWJEFS
.BOBHFNFOU

7…iÀi %F
USBJOJOH
WJOEU
QMBBUT
JO
IFU
)JMUPO
3PZBM
1BSD
UF 4PFTUEVJOFO
0WFSJHF
QMBBUTFO
XBBS
EF
USBJOJOH
HFPSHBOJTFFSE
XPSEU
[JKO
PB
-POEFO
FO
)FMTJOLJ

7…i˜

%F
'PVOEBUJPO
USBJOJOH
WJOEU
QMBBUT
WBO

PLUPCFS

)FU
FYBNFO
EVVSU

VVS
FO
XPSEU
BBO
IFU
FJOEF
WBO
EBH

HFIPVEFO
"MT
V
TMBBHU

POUWBOHU
V
IFU
4"#4"¥
'PVOEBUJPO
DFSUJm
DBBU

.FFS
JOGPSNBUJF UFM




 GBY



 JOGP!JNGPOMJOFDPN XXXJNGPOMJOFDPN

Surf voor alle foto’s naar www.ngva.nl

Aan de hardware hoeft u niets te veranderen. Microsoft introduceert een op software gebaseerde VoIPoplossing. Een volkomen nieuwe benadering van telefonie, die het mogelijk maakt over te stappen op VoIP zonder uw hele

telefoontoestellen op hun plaats kunnen blijven. U voegt er software aan toe, die volledig integreert met Active Directory®, Microsoft® Office, Microsoft Exchange Server en uw PBX. Zo haalt u met deze nieuwe, op software gebaseerde

infrastructuur te vervangen en hoge kosten te maken voor

VoIP-oplossing van Microsoft het maximale uit uw huidige

nieuwe apparatuur.

telefonie-investering. Alles waar u tevreden over bent, kunt

Het draait niet om hardware, het draait om software. En dat betekent dat uw PBX, gateways en zelfs uw bestaande

u houden en met de juiste software zelfs nog beter maken. Lees er alles over op microsoft.nl/voip