Wie betaalt de geestelijke verzorging buiten de instelling? Inleiding tijdens studiemiddag VGVZ 4 april 2014. Elly Prinse, Centrum Levensvragen /MOTTO Rotterdam. Beste mensen, Mijn bijdrage aan deze studiemiddag is vooral praktisch van aard. Met een 3- tal thema’s vertel ik jullie 1. Over het ontstaan en de structuur van het Centrum voor Levensvragen Rotterdam 2. Over wie ons werk betaalt en hoe deze financiers worden gemotiveerd 3. En over hoe we ons werk gaande houden.
1.1.Ontstaan Centrum Levensvragen /MOTTO Rotterdam. Wat doen wij, wie zijn wij? Op 21 maart 2013 is het Centrum voor Levensvragen Rotterdam officieel van start gegaan. Het begin van ons werk dateert echter al vanaf 2005. Toen heeft de Stichting Geestelijke Verzorging Rijnmond haar eerste plan voor een project met de naam MOTTO ingediend bij de deelgemeente IJsselmonde en bij het Laurensfonds. (Motto staat voor Meelevende Ondersteuning ten behoeve van thuiswonende ouderen) Uitgangspunten voor Motto waren toen en zijn nu nog steeds: Het bieden van ondersteuning bij zingeving en levensvragen voor oudere wijkbewoners die zelfstandig wonen en geen of weinig binding meer hebben met levensbeschouwelijke of religieuze organisaties. Deze ondersteuning krijgt vorm in gesprekken die ouderen / cliënten voeren met Motto vrijwilligers. De contacten die een Motto vrijwilliger met een cliënt aangaat kenmerken zich door betrokkenheid, het bieden van een luisterend oor en trouw zijn in het vaak contact. In 2008 is een Motto project gestart in de deelgemeente Alexander. Ook hier dezelfde opzet en werkwijze. En dat geldt ook voor het derde Motto project dat begin 2013 is opgestart in Hillegersberg-Schiebroek. Ieder Motto project heeft nu per week 16 uur ondersteuning van een geestelijk verzorger. Al werkende ontdekten wij dat naast het bieden van een luisterend oor door onze Motto vrijwilligers er ook behoefte ontstond om zowel vrijwilligers van andere organisaties als ook professionals in de wereld van zorg en welzijn te scholen op het herkennen en erkennen van zingevings en levensvragen en ook hen handvatten aan te reiken hierover gesprekken te kunnen voeren. Voor ons was dat het moment om al ons werk bij elkaar te brengen in het Centrum voor Levensvragen /Motto Rotterdam.
1.2 Structuur Centrum Levensvragen /MOTTO Rotterdam Het Centrum voor Levensvragen Rotterdam is een van de projecten van de stedelijke ondersteuningsorganisatie Samen010. Samen 010 is een organisatie waarbij kerken en vrijwilligers samen optrekken en zich inzetten voor de stad.
Samen 010 werkt vanuit een christelijke visie waarbij we compassie en naastenliefde proberen te vertalen naar de praktijk. Samen 010 geeft kwetsbare mensen een steuntje in de rug totdat ze zichzelf kunnen helpen. Door onze projecten werken we aan een beter Rotterdam voor alle Rotterdammers. Met Samen010 hebben wij een organisatie achter ons staan met een visie die aansluit bij onze doelstellingen en die ons haar volledige steun geeft. We kunnen terugvallen op een stedelijke koepel die bestaat uit een zeer betrokken directeur, een secretariaat, administratie en collega’s die verantwoordelijk zijn voor andere projecten. Stuk voor stuk betrokken mensen. Het betekent ook dat alle formele zaken die te maken hebben met werkgeverschap niet op ons eigen bordje liggen. De huidige 3 geestelijk verzorgers hebben een arbeidsovereenkomst met Samen010. Onderdeel zijn van een grote stedelijke organisatie heeft ook als groot voordeel dat wij niet zelf al het werk rondom de financiering hoeven te doen. De directeur van Samen010 heeft de kennis en de ondersteuningsmogelijkheden voor het indienen van projectplannen en subsidieaanvragen, maar ook, en dat is misschien het belangrijkste, ze kent heel veel mensen, en ze weet die mensen te interesseren voor ons werk..
2.1 Financiers van Centrum Levensvragen / MOTTO Rotterdam Door wie worden wij betaald? Het Centrum voor Levensvragen / Motto Rotterdam wordt betaald door de lokale overheid en door een aantal fondsen. Hoe weten wij die voor ons te winnen? Lokale overheden en fondsen zijn geen anonieme organisaties die enkel op basis van een projectplan gelden beschikbaar stellen. Binnen de (deel) gemeente en binnen de fondsen zijn mensen werkzaam; mensen die zich betrokken voelen bij hun medemens, die zich zorgen maken over ouderen, over mensen die geen adres meer hebben waartoe zij zich kunnen wenden als het gaat om zingeving en levensvragen. Net als wij zien zij lijden, onmacht en verlangen. Net als wij worden zij daardoor bewogen, raakt dat hun hart en weten zij wat aandacht, trouw en troost kan betekenen. Het is dus zaak om binnen organisaties of fondsen juist deze mensen te vinden en ze aan te spreken op hun inspiratie, hun betrokkenheid en hun verantwoordelijkheid. Mensen persoonlijk kennen en met hen een relatie opbouwen en onderhouden is belangrijk. Dat betekent dat wij bij relevante gebeurtenissen altijd ambtenaren, portefeuillehouders en bestuursleden van fondsen uitnodigen aanwezig te zijn en hun bijdrage te leveren. ( en ze ook op onze folder te vermelden) 2.2. Wat is belangrijk voor financiers: Eerst en vooral het gevoel dat zij zich verbinden aan een zaak die goed is, die betrouwbaar is, een project dat past binnen hun visie op wat van waarde is in het leven of nodig voor een goede samenleving. En verder: 1.Werken met vrijwilligers. 2.Ingebed zijn in lokale netwerken.
3. Eigen inkomsten verwerven.
2.2.1 Werken met vrijwilligers Werken met vrijwilligers is niet makkelijk of vanzelfsprekend. Wij investeren veel in onze mensen. Wij bieden Motto vrijwilligers: Een startcursus. Een serie van 3 bijeenkomsten met als onderwerpen: zingeving, levensvragen, basishouding en gespreksvaardigheden. Wij zijn zeer zorgvuldig bij het matchen van een cliënt en een vrijwilliger. Wil het werk voor zowel de cliënt als voor de vrijwilliger van betekenis zijn, dan dienen wij er voor te zorgen dat deze twee mensen ook daadwerkelijk een inspirerende en vruchtbare relatie met elkaar kunnen aangaan. Ook hebben wij iedere 6 weken een bijeenkomst met de vrijwilligers waarin we ervaringen uitwisselen en met behulp van intervisie hun kennis en kunde verdiepen Onze vrijwilligers vormen voor een deel onze financiering. Zij stellen hun tijd en aandacht om niet ter beschikking aan ons werk. Daarom geven wij hun veel zorg en aandacht. We zijn ook altijd paraat bijvoorbeeld als een vrijwilliger een indringend gesprek of een ingrijpende ervaring heeft meegemaakt.
2.2.2 Inbedding in het lokale netwerk Veel van onze cliënten komen via zogenaamde verwijzers bij ons. Verwijzers zijn mensen uit verschillende organisaties die bij ouderen thuis komen of waar ouderen contact mee hebben. Het gaat bij ons dan om consulenten van de Vraagwijzers, maatschappelijk werkers, het buurtwerk, praktijkondersteuners in een gezondheidscentrum, andere vrijwilligersorganisaties en thuiszorgmedewerkers.. En steeds gaat het erom ook deze mensen, die hun cliënten als het ware “afstaan” aan ons, om het in ons gestelde vertrouwen waar te maken en te bevestigen. Dat betekent ook dat wij zorgvuldig blijven nadenken over wie wij als verwijzers willen en voor welke cliënten wij ook echt van betekenis kunnen zijn. En het gaat er ook om duidelijk ts zijn voor welke mensen het ons en onze vrijwilligers ontbreekt aan deskundigheid of ervaring . (mensen met psychiatrisch ziektebeeld, mensen die de ziekte van Alzheimer hebben) Ook de relaties met de verwijzer worden gekoesterd. Zo maken wij bv deel uit van verschillende lokale netwerken en houden we onze verwijzers op de hoogte van relevante ontwikkelingen bij de cliënt, of denken we mee in complexe of lastige situaties.
2.2.3. Eigen inkomsten verwerven Een derde aandachtspunt van de financiers: zorgen voor meerdere bronnen van inkomsten. Voor fondsen en overheden is het vaak beleid geld te geven als ze weten dat ook anderen bereid zijn ons project mee te financieren; de zogenaamde co financiering. Dat is altijd een onderdeel van onze projectplannen. Een ander punt is het verwerven van eigen inkomsten.
Dit doen wij als Centrum voor Levensvragen door trainingen te ontwikkelen, in de markt te zetten en uit te voeren voor betalende opdrachtgevers: Onze opdrachtgevers zijn tot nu toe vooral vrijwilligersorganisaties, maar we gaan ons ook richten op de professionals van organisaties op het terrein van zorg en welzijn. Daarnaast zijn we momenteel bezig met het ontwikkelen van een open aanbod voor zowel trainingen als workshops rondom een bepaald thema, bv verlies en rouw, de vraag achter de vraag en de gelaagdheid in een gesprek.
Wat vraagt een dergelijke setting van de geestelijk verzorger? Voor de Motto projecten liggen er als taken: zorgen voor passende matches tussen cliënt en vrijwilliger, begeleiding en scholing van de vrijwilligers, begeleiding van individuele cliënten in complexe situaties, zorgen voor profilering van het Mottoproject, zorgen voor het aangaan en onderhouden van samenwerkingsrelaties het organiseren voor bijzondere /aanvullende groeps activiteiten voor ouderen.
Voor de trainingen van het Centrum voor Levensvragen Rotterdam komt daar bij: Ontwerpen , op de markt brengen en uitvoeren van trainingen Dat betekent concreet: het voeren van een oriënterend gesprek met opdrachtgever De leervragen kunnen vertalen in een cursusprogramma Een offerte kunnen opstellen, een contract afsluiten Een training kunnen ontwikkelen en deze kunnen uitvoeren.
3. Hoe wij ons werk gaande houden: Een aantal punten hebben we genoemd: . Goede relaties onderhouden met de mensen die sleutelposities innemen bij overheid en fondsen . Koesteren van onze vrijwilligers . Zorgvuldig handelen in de relatie met onze verwijzers . Genereren van eigen inkomsten. Gezien en gehoord; maatschappelijk rendement van project MOTTO Belangrijk: de onderbouwing van het nut en het resultaat van ons werk. Eind 2013 hebben wij een onderzoek laten doen naar het maatschappelijk rendement. De onderzoeksorganisaties Verwey-Jonker Instituut en Ecorys voerden op verzoek van stichting Samen010 een onderzoek uit naar de werkwijze, kosten en opbrengsten van het project MOTTO. Het onderzoek resulteerde in een rapport waarin zowel wordt ‘geteld’ als ‘verteld’. In het ‘getelde’ blijkt dat het werk van MOTTO leidt tot een maatschappelijk rendement van circa 40 tot 60 procent. Dat betekent dat iedere geïnvesteerde Euro 1,4 tot 1,6 keer wordt terugverdiend. Het positieve rendement bestrijkt meerdere maatschappelijke velden, zoals gezondheid, zorgconsumptie en persoonlijk welbevinden. Het uitgebrachte rapport bevat niet alleen cijfers.
Dat wat niet 'geteld' kan worden, wordt in het rapport 'verteld' aan de hand van citaten uit de afgenomen interviews. Daarin wordt gesproken over trouw, over de ‘mens-mens verbinding’, over het ‘niets moeten’, of ‘weer kunnen ademen’. Woorden over relaties waarin een mens kan opbloeien, kan ontdekken dat ie ‘ertoe doet’, en waarin iemand weer een zin kan ontdekken in het bestaan zoals het is. Het rapport is te downloaden vanaf onze website www.centrumlevensvragenrotterdam.nl. Voor dit werk zijn er mensen die naast hun hoofd, hun hart en hun handen ook gelden willen inzetten; wij blijven er op vertrouwen.. Dank u voor uw aandacht.
