ideaz Moslims: Geloof Kerk Missie kunnen ze ons wel iets schelen? Kerk en moslims streamer Ga je mee naar de Jezus-moskee?

1-2015

ideaz

Geloof Kerk Missie

Praktijkblad van EA-EZA over geloven en missionair kerk-zijn in binnen- en buitenland

Kerk en moslims

streamer

Moslims: kunnen ze ons wel iets schelen? Ga je mee naar de Jezus-moskee?

Malika meets Marjolein in Veenendaal

Ontmoet de gemeentestichters van Europa

inhoud:

3

Welkom

Andere koek 12

Gerrit en Sonja Brink uit Zuid-Afrika wonen en werken in de Schilderswijk. Den Haag is voor hen zendingsgebied.

29

We bidden meer voor vervolgde christenen dan dat we missionair uitreiken naar moslims. Volgens Ron van der Spoel is die verhouding uit balans.

40

Aan de buitenkant een moslim, vanbinnen een christen. In Noord-Afrika gaan honderden mensen zo door het leven.

33

Jack en Wai Fun Chan leiden samen de Chinese gemeente in Almere. Hoe bereiken zij de 1500 Chinezen in hun stad?

verder: Thema-artikelen 15 Van mens tot mens. Contacten leg je zo

Praktische tips van Henk Bouma

17 Ontmoeting als vrouwen van twee religies

Ds. Hilde Graafland begon een gespreksgroep voor moslima’s en christenvrouwen

Het is november 2014 wanneer we als redactie spreken over het thema van het eerste nummer van IDEAZ in 2015. Het lijkt ons goed om aandacht te besteden aan het thema islam en dan in te zoomen op de relatie tussen kerken en moslims. We constateren dat er veel onwetendheid is over wat de islam eigenlijk is en zien dat relaties tussen moslims en christenen niet altijd soepel verlopen.

21 Strooi zout

Het is 7 januari 2015. De ‘vrije’ westerse wereld wordt opgeschrikt door een daad van terreur in Parijs. Twaalf mensen komen om het leven, omdat de eer van de profeet ‘gewroken’ moest worden. Hoe reageren wij daarop? Natuurlijk zijn we geschokt. Maar kleurt deze gebeurtenis de wijze waarop we moslims benaderen, op school, op ons werk of in de buurt?

Ook

Wat zijn onze gevoelens twee maanden later? Is de schok in boosheid veranderd? In angst? Of is onze onverschilligheid – we kennen toch geen moslims - alleen maar toegenomen? Misschien begrijpelijke reacties, maar ze brengen ons niet dichter bij elkaar en staan haaks op wat Jezus ons leerde. Anne van der Bijl zei ooit: “Islam staat voor: ‘I sincerely love all Muslims!’” Dat is nog eens andere koek. Ga moslims niet uit de weg, maar zie ze als medeschepsel, heb ze lief en deel uit van Zijn genade.



Hoe komen we van onze onver schilligheid af?



‘Geen olie op het vuur, maar levens redden’

37 Opinie

31 EA-EZA symposium 11 maart, Missionaire Vernieuwing 35 Terugblik 19 januari symposium Missionair Leiderschap 42 Nieuwe serie! Ontmoet de gemeentestichters van Europa 44 Baptistenseminarium – een toekomstbestendig opleidingsprofiel 24 Nieuw! Column Tirza Keesmaat 46 Nieuw! Column Kees Jan Mulder

Veel inspiratie gewenst. Observaties van rev. Rich Wyld (Engeland)

Colofon 2e jaargang nr. 1 - 2015 Verschijnt vier maal per jaar ISSN 1381-7345 © EA-EZA Uitgever EA-EZA - Driebergen 0343 - 51 36 93 [email protected] - www ea.nl IBAN NL26 INGB 0000 0044 02 Stichtingsregister S41188580

Redactie Jan Wessels, hoofdredacteur Arjan Schoemaker, hoofdredacteur Suzanna Blackmore, eindredacteur Robert-Jan van den Hoorn, boekenredactie Corina Nsengimana, vormgeving Coverfoto: Jaco Klamer Abonnementen IDEAZ • Nederland € 19,90 • Buiten Nederland € 23,90

Deelnemerschap EA-EZA* • Personen > € 50,• Gemeenten € 175,• Organisaties vanaf € 280,* incl. gratis abonnement op ideaz

Introductie op Micha

Arjan Schoemaker

vernietiging gedeeltes die mensen graag citeren

[email protected]

Advertenties en bijsluiters Prijzen op aanvraag: [email protected] Overnemen van artikelen Toestemming via [email protected]

Volg IDEAZ ook op twitter @ideazEA

ideaz nr 1 - 2015

4 EA-EZA NIEUWS

INNOV8 onderzoek Tijdens de afgelopen INNOV8-conferentie zijn we op een nieuwe manier aan de slag gegaan met onderzoek. De aanwezige kinder- en jeugdwerkers hebben hun grote schat aan kennis en ervaring gedeeld door middel van concrete verhalen uit de praktijk. Verschillende thema’s kwamen voorbij, zoals karaktervorming/discipelschap onder tieners, betrokkenheid van ouders binnen de kerk, kansen voor jongerenwerk in een participatiemaatschappij, werken met Vmbo-jongeren en diensten voor verschillende leeftijden. Bent u benieuwd naar de resultaten van dit Waarderend Onderzoek van INNOV8? Download de resultaten en persoonlijke verhalen via ea.nl/ webshop_jeugd of stuur een mail naar [email protected]

5

Discipelschap op

Facebook Bent u in uw gemeente bezig met discipelschap? Of denkt u er in uw persoonlijk leven over na? Word dan lid van de discipelschapspagina van Steven Mudde, beleidsmedewerker discipelschap bij EA-EZA en volg de nieuwste ontwikkelingen en interessante discussies. Uiteraard is uw input van harte welkom! www.facebook.com/discipelschapsinfo

TFC-dag verhuist naar oktober!

Overtuigend presenteren

Missionaire oriëntatieklas

Moet u binnenkort uw organisatie presenteren voor een kerken- of oudstenraad? Een lezing geven op een congres? Of een inleiding houden tijdens een gemeenteavond? Kom dan naar de EA-EZA training Overtuigend presenteren (voor fondsenwervers). De ervaren spreker/trainer en debater Daniël Schut (de Luistervinken) leert u de do’s en don’ts van het houden van een sterke presentatie. U ontwikkelt een raamwerk waarmee u lezingen een goede structuur kunt geven. Datum: 29 april Locatie: Ede Kosten: € 25,- Voor EA-EZA deelnemers gratis toegang. Meer info: www.ea.nl/netwerkfw415

In tegenstelling tot voorgaande jaren is de jaarlijkse dag voor Thuisfrontcommissies van zendingswerkers dit jaar op 3 oktober. Nadere informatie volgt. Voor vragen kunt u mailen naar [email protected]

Op 18 april kunt u een begin maken met uw missionaire werk. In de missionaire oriëntatieklas van EA-EZA leert u uw passies en talenten kennen, onderzoekt u of u geschikt bent voor cross-cultureel werk en krijgt u Bijbelse informatie over missionair werk. Aan het einde van deze dag kunt u gebruik maken van de mogelijkheid om met een adviseur verder op pad te gaan. Het programma biedt veel ruimte voor persoonlijke gesprekken met ervaringsdeskundigen. Locatie: EA-EZA in Driebergen. Kosten € 50,www.ea.nl/orientatieklas

‘Match made in Heaven’

Tasten naar het licht Op 11 maart organiseert EA-EZA, in samenwerking met anderen, een symposium over missionaire verandering in (bestaande) kerkelijke gemeenten. Alan Roxburgh (CA), auteur en consultant op het gebied van missionaire veranderingsprocessen verzorgt lezingen over de deelonderwerpen missionaire gemeente, missionaire verandering en missionair leiderschap. Organisatie: EA-EZA, TU Kampen, CERT en VU Amsterdam. Info en aanmelden: www.ea.nl/tasten

ideaz nr 1 - 2015

DORINA

Een ‘match made in heaven’, het is een term die veel gebruikt wordt voor het vinden van ‘de ware’. Afgelopen weken hoorde ik het mezelf een aantal keer zeggen. Alleen wel met een andere betekenis. Ik doelde op mijn nieuwe baan als Beleidsmedewerker Jeugd bij EA-EZA. Het past bij waar ik enorm in geloof en bij wie ik ben. Ik ervaar een match! Kort iets over mij. Ik ben Dorina de Groot, kom uit Haarlem en komende zomer verwacht ik te trouwen met mijn ware! Afgelopen jaren werkte ik als Missionair Jongerenwerker in Haarlem. Al van jongs af aan ben ik actief als jeugdleider en geniet ik van het optrekken met kinderen en jongeren. Ik zie een nieuwe generatie die nieuwe uitdagingen voor de kerk en haar leiders met zich meebrengt. Wat zou het mooi zijn als ik in mijn werk mensen met elkaar mag verbinden om samen een stem te zijn voor jonge mensen. Om van elkaar te leren en krachten te bundelen. Zodat ‘onze’ kids, tieners en jongeren meer en meer verbonden zijn met God. Die verbinding is pas echt hemels! Dorina de Groot - Beleidsmedewerker Jeugd

ideaz nr 1 - 2015

6 EA-EZA NETWERK

Discover your role Christenen tussen 17 en 35 jaar kunnen zich tijdens verschillende zendingsweekenden oriënteren op een plek in het zendingswerk. • 27-29 maart, Beugen, OMF Nederland en WEC, Xploremission.nl • 24-26 april, Friesland, Operatie Mobilisatie, Operatiemobilisatie.nl

AGENDA 14 maart, Amersfoort: Studiedag leiderschap in missionaire context evangelisch-college.nl 11 april, Maarssen: Studiedag eredienst creatief eredienstcreatief.nl 21-24 april, Nederland en Vlaanderen: Studiedag predikanten opendoors.nl/ons-werk/ predikantennetwerk/ 25 april: Loving & Serving Muslims Mobilization Dag lovingandservingmuslims.nl 15-19 juni, Voorthuizen: Zomerschool Evangelie & Moslims evangelie-moslims.nl

Feest!

Diverse EA-EZA deelnemers vieren hun jubileum. Met hen zijn we dankbaar voor het werk dat ze tot nu toe hebben kunnen doen. • • •

ChristenUnie 15 jaar - www.christenunie.nl/15jaar OMF 150 jaar - www.omf.org/nederland/omf-150-jaar Trans World Radio 50 jaar - www.transworldradio.nl

Leven met moslims De toenemende angst voor de islam en moslims, ook onder Europese christenen, was aanleiding voor Bert de Ruiter (OM Europa/EEA) om de cursus Leven met Moslims te ontwikkelen. Hiermee hoopt hij mensen te helpen hun houding ten aanzien van de islam en moslims te veranderen en hen aan te moedigen relaties op te bouwen. Een bezoek aan een moskee vormt onderdeel van de cursus. Voor de cursusleider is er een dvd met powerpointpresentaties, filmfragmenten en een handleiding. Materialen: www.ewv.nl./ producten/karposleerhuis. Meer informatie: www.sharinglives.eu/nl

Liefde = geen angst Evangelie & Moslims organiseert jaarlijks een bemoedigings- en ontmoetingsdag voor christenvrouwen die in de ontmoeting met moslima’s getuige van Jezus willen zijn. Lenna Lidstone spreekt over het thema ‘Liefde is geen angst’. Hoe kunnen we liefhebben terwijl het nieuws vol is van angst en wantrouwen ten opzichte van de islam? Lidstone woonde jaren in Turkije en werkt nu onder de moslimbevolking in Glasgow (Schotland). Datum: 28 maart Kosten € 15,- incl. lunch Plaats: Amersfoort Meer info: www.evangelie-moslims.nl/ moslims-ontmoeten

Theologische colleges voor iedereen

IZB-conferentie: Discipelschap, een theologische peiling De IZB wil op 16 april met predikanten, theologen, missionaire werkers en (theologie)studenten het begrip discipelschap theologisch doordenken. Drie invalshoeken, ecclesiologie, missiologie en pneumatologie, worden uitgewerkt in drie lezingen: • ‘God oefent ons – Eredienst en discipelschap’, door Brian Brock • ‘De gemeenschap oefent elkaar/samen – Gemeentevorming en discipelschap’, door Stephen Cherry • ‘De robuuste spiritualiteit van de voorganger’, door Edward van ’t Slot. Maartenskerk, Doorn - 16 april, 10.00 tot 17.30 uur - € 35,Meer informatie op www.izb.nl

7

Gratis e-book! Zendingsorganisatie CAMA viert dit jaar haar zestigjarig jubileum. Haar motto is: ‘Christus bekend maken wereldwijd; All of Christ for all people!’ Om dat te vieren biedt CAMA gratis het e-book Verlangen naar God van CAMAschrijver A.W. Tozer aan. Tozer spoorde tijdens zijn leven veel mensen aan tot een dieper leven met Christus en door zijn boeken doet hij dat nog steeds. Kijk op www.cama.nl/ jubileum-cama-60-jaar/ Jubileumbijeenkomst 13 juni, Den Bosch www.cama.nl

De Theologische Universiteiten van Apeldoorn, Kampen en de Gereformeerde Hogeschool Viaa in Zwolle werken samen in AKZ+ om theologische kennis toegankelijk en relevant te maken voor iedereen. Geïnteresseerden kunnen wekelijks, thuis of in de schoolbanken, een college volgen. De lessen zijn verdeeld in series over bijvoorbeeld Christelijke spiritualiteit, Geloof & Wetenschap, Kerk & Missie, Ethiek en Geloof & Cultuur. www.akzplus.nl

“Al vanaf het begin is de Arabische Wereld Zending/ Pioneers betrokken bij EA-EZA. Het grotere verband, het terugvallen op expertise, overlegorganen op verschillende vlakken bieden allerlei voordelen, nog los van de faciliteiten die er worden geboden op het gebied van ondersteunen van zendelingen. Het laatste jaar ben ik betrokken bij het opzetten en ontwikkelen van het Missionair Advies Centrum (MAC). Dit biedt grote mogelijkheden, met name voor de wat kleinere organisaties. Via het MAC kun je in een groter platform in contact komen met kandidaatzendelingen. Een geweldig initiatief van EA-EZA.” Jaap Bönker - Directeur Arabisch Wereld Zending/Pioneers

ideaz nr 1 - 2015

ideaz nr 1 - 2015

9 REPORTAGE COLUMN

Bettelies Wil je werken bij een internationale christelijke zendingsorganisatie? Dan ben je bij CAMA van harte welkom.

krb.

aangenaam! Een full-service communicatiebureau gevestigd in hartje Barneveld! Strategische en creatieve communicatie, waarbij de 5C’s centraal staan: communicatie- en marketingadvies, creatieve concepting, creatie, campagnemanagement en coaching.

Daag ons uit! Wij zijn er klaar voor.

Bettelies Westerbeek is missionair pionier bij MarcusConnect in Den Haag.

Wij zoeken: ✪ gemeentestichters ✪ verpleegkundigen ✪ artsen

✪ docenten

✪ evangelisten

✪ voorgangers

Interesse? [email protected] of www.cama.nl

Variaties in vuur en vlam.



Oh oh Den Haag De Haagse Moerwijk werd na de oorlog gebouwd, een wijk vol beloften en nieuwe kansen. Jonge gezinnen trokken in de portiekwoningen, die voor die tijd modern, ruim en licht waren. Buurtwinkels, voor iedereen een kerk op loopafstand en de gezamenlijke binnentuinen zorgden voor ontmoeting en gezelligheid. De bewoners voelden zich pioniers van een betere tijd. In het ‘Oh oh, Den Haag’ wordt het door Harrie Jekkers als volgt bezongen: Ik zou best nog wel een keertje net als vroeger in Moerwijk willen wonen Na het eten een partijtje voetbal in de tuin, de ouders langs de lijn en in december met de hele buurt op jacht om kerstbomen te rauzen Op oudjaarsavond een fikkie stoken, vooral die autobanden rookten fijn Maar de gezinnen trokken verder naar nog nieuwere en grotere huizen, buurtwinkels konden hun hoofd niet meer boven water houden en ook veel kerken hebben één voor één hun deuren moeten sluiten. Er kwamen nieuwe bewoners die geen weet hadden van de geschiedenis van de buurt. Als ik één van de bewoners van het eerste uur spreek, verzucht ze dat de tuin waar ze vroeger speelde nu alleen nog gebruikt wordt om afval in te gooien.

Het huis voelt als eent nieuwe star Zie voor alle aanbiedingen

www.kachelhuus.nl

Maar denk niet alleen aan wat er gebeurd is. Kijk niet alleen terug naar het verleden. Want ik ga iets nieuws beginnen. Het is zelfs al begonnen, heb je het niet gemerkt? Ik maak een weg door de woestijn en ik laat er rivieren stromen

Torenplein 3ª, 3772 CX Barneveld | 0342 40 34 90

www.krbcommunicatie.nl

In het portiek naast haar woont een jong gezin, een moeder met drie kinderen. Het huis waar ze wonen is oud en het tocht, maar het is beter dan de kleine kamers van het AZC waar ze tot voor kort moesten wachten tot hun leven in Nederland kon beginnen. Het huis voelt als een nieuwe start, het begin van betere tijden. Ze durft nog niet goed naar buiten en spreekt niet veel Nederlands, maar dat komt wel, God heeft haar gebed verhoord. Het wordt door Jesaja als volgt bezongen:

Galvanistraat 20 • Ede • Industrieterrein Frankeneng • (0318) 69 00 89

Volg Bettelies op twitter via @bettelies

ideaz nr 1 - 2015

10 THEMA IN BEELD

Je verdiepen in de religie van een ander, bepaalt je bij jezelf, ontmaskert je diepste overtuigingen

12 Praktijk

13

Ze komen uit Zuid-Afrika, spreken vloeiend Turks en wonen en werken in de Schilderswijk in Den Haag. Wie zijn deze mensen die Nederland zien als zendingsgebied?

Zuid-Afrikanen in de Schilderswijk

vrijwilligerswerk. Samen met een zendingsorganisatie zetten ze zich in voor een wijk met veel moslims en hindoes. Later zou dat dé voorbereidingstijd blijken te zijn op een levenslang werk onder moslims. Na hun studie werkten ze twee jaar met OM in Noord-Irak en vervolgens dertien jaar in Turkije. Toen Gerrits bediening daar ten einde zou komen, bezonnen ze zich op een volgende stap. In augustus 2009 verhuisden ze naar Den Haag en in oktober 2013 begonnen ze bij de Havenkerk.

Negatieve bril

“Gods liefde kent geen grenzen”, motiveert Gerrit hun keuze om zich op moslims te richten. “Hij gaat voor de zwakke, voor de vreemdeling. Als dat Gods hart is, hoe kan ons hart dan anders zijn? We zijn allemaal geschapen naar Gods beeld. Als je goed kijkt, zie je Gods gelijkenis in moslims. Ook al kennen ze Jezus nog niet, ze hebben wel Gods eigenschappen. Veel mensen zetten helaas de negatieve bril van de media op. Sommige Turken wonen al meer dan veertig jaar in Nederland en zijn nog nooit over de vloer geweest bij een Nederlands gezin! Als je met mij op bezoek gaat in een Turks theehuis en je ziet de vriendelijkheid en gastvrijheid van de bezoekers, dan ben je verbaast en vraag je je af waarom je het niet eerder hebt gedaan.”

Moslims zeggen nooit nee tegen gebed

B

uiten slaat de regen fel tegen de ramen, binnen op de knusse zolder van de Protestantse Havenkerk in Den Haag is het warm en kleurrijk. Niet in de laatste plaats door de karakters van Sonja en Gerrit Brink, zendingswerkers van Operatie Mobilisatie. Liefdevol, enthousiast, maar vooral heel warm vertellen ze over de manier waarop ze hun leven delen met de moslims in de wijk. Als

buitenlander onder de buitenlanders, met kennis van het Turks en Koerdisch gaan deuren en harten voor ze open. Ze leerden elkaar kennen tijdens het eerste jaar van hun studie bouwkunde. Toen al wilden ze niets liever dan samen het evangelie doorgeven. Braaf volgden ze het advies om eerst hun studie af te maken, maar in de tussentijd zochten ze wel naar passend

ideaz nr 1 - 2015

Door de recente ontwikkelingen in de wereld worden moslims misschien meer dan vroeger geïsoleerd, maar volgens Sonja zit daar ook iets anders achter. “In de cultuur van het Midden-Oosten zit iets van: als ik gast ben, mag ik niet zelf het initiatief nemen. Veel mensen voelen zich minderwaardig ten opzichte van ons. Vandaar dat ze terughoudend zijn in het zoeken van contact. Wij moeten het initiatief nemen en dan gaan er deuren open. Ik sprak laatst een Pakistaanse moeder op het schoolplein. Zij zei letterlijk: Jij bent de enige die met me praat!”

Sleutel naar het hart

Gerrit is een betrokken vader bij de voetbalvereniging, schenkt op vrijdagochtend koffie en thee voor

Veel mensen zetten helaas de negatieve bril van de media op

de mannen op het schoolplein en bezoekt theehuizen. Hierdoor ontstaan op een natuurlijke manier goede contacten. “Er zijn zoveel mogelijkheden die je de gelegenheid geven om vertrouwen op te bouwen. Ook de zware dingen kun je delen. Als je je openstelt en je eigen broosheid laat zien, geef je de ander het idee: ik kan ook bij hem terecht met mijn problemen.” Sonja: “Een sleutel is om belangstelling te hebben voor de familie van de ander. Hoe gaat het met je vader, hoe is het met je zieke broer? Dan bereik je iemands hart.” Sonja die introverter is dan haar man, geeft creatieve workshops. Steeds is het haar gebed dat de vrouwen, als ze naar hun werkstuk kijken aan God zullen denken. “We willen het evangelie als een zout hapje doorgeven, zodat ze dorst krijgen naar meer.” Als het zo uitkomt, bidt ze gerust met de bezoeksters. “Moslims zeggen nooit nee tegen gebed.”

Alles is voorbereid

Sonja en Gerrit willen hun werk niet buiten de kerk om doen, maar de gemeente juist inschakelen in hun werk. De Havenkerk kent veel gemeenteleden die ook een hart hebben voor hun bediening. “Er is een sterke focus op de wijk. Je moet hier werken of wonen om lid te kunnen zijn. Doordeweeks vinden er allerlei activiteiten plaats. Het een haakt weer aan bij het ander en mensen kun je gemakkelijk ergens voor uitnodigen.” Sonja hoopt dat Nederlanders immigranten niet langer zien als een probleem, maar als een kans. “Ze zijn hier! We hoeven het vliegtuig niet in en de taal niet te leren. Alles is al voorbereid. Ik denk dat het God verdriet doet als wij die gelegenheid niet aangrijpen.” Gerrit vult aan: “God is het waard om aanbeden te worden door iedereen in de Schilderswijk. Het gaat om zijn lof en eer. Hij verdient veel meer dan wat Hij op dit moment krijgt.”

Suzanna Blackmore www.dehavenkerk.nl

ideaz nr 1 - 2015

15 TIPS

Van mens tot mens Contacten leg je zo: Eten = vriendschap

Zie God in de ander

Moslims zijn mensen geschapen door God, ze lijken op Hem. In ieder mens, dus ook in hen, kun je iets van God zien. Je mag daarom ook van de ander houden. Dat kost natuurlijk tijd. Je kunt alleen van iemand houden als je hem of haar leert kennen. Luister naar je moslimvrienden, wat beweegt hen? Waar zijn ze boos of verdrietig over?

Samen eten hoort bij vriendschap. Door bij de ander te gaan eten of iemand uit te nodigen voor een maaltijd geef je aan dat je graag tijd met de ander doorbrengt. Je wordt uitgenodigd voor een vriendschap. Maaltijden zijn in Gods plan met de wereld ook heel belangrijk. Je moslimvriend viert het avondmaal nog niet mee. Bid dat je die maaltijd uiteindelijk ook met hem of haar mag vieren en natuurlijk de bruiloftsmaaltijd aan het eind van de tijd.

Je gelooft wàààt? Het christelijk geloof is voor jou misschien vanzelfsprekend, maar de meeste Nederlanders, ook moslims hebben geen idee wat je precies gelooft. Ga voor jezelf na wat de belangrijkste dingen zijn die je gelooft en probeer die met je vriend of kennis te delen. Vaak denken mensen dat het belangrijkste van religie de regels zijn: wat mag je wel en wat mag je niet. Het belangrijkste van het christelijk geloof is een relatie met God dankzij het offer van Jezus Christus. Probeer dat te laten zien en daarover te praten.

Praat vanuit je hart

Ga het gesprek aan gebaseerd op wat je vriend of vriendin echt gelooft en voelt en vergelijk dat met wat jij gelooft en voelt. In de media hoor je veel over de islam en moslims, maar er is maar één manier om uit te vinden wat je buren of studiegenoten precies geloven: vraag het hen zelf. Je zult er dan waarschijnlijk achter komen dat je vriendin of vriend er heel andere gedachten op nahoudt dan de officiële islam. Probeer ook te praten over hartzaken en niet alleen over het ritueel van religie.

Tekst Henk Bouma Missionair werker Huis van Vrede, Utrecht www.huisvanvrede.org

ideaz nr 1 - 2015

ideaz nr 1 - 2015

17 PRAKTIJK

ideaz De Nederlands Gereformeerde Kerk De Lichtboog in Houten is op zoek naar een verbindende, vernieuwende en coachende voorganger m/v (80-100%).

Praktijkblad van ea-eza over geloven & missionair kerk-zijn in binnen- én buitenland

Ontmoeting als vrouwen van twee religies

Meer informatie over de vacature en de gemeente De Lichtboog vindt u op www.delichtboog.nl. over geloven en missionair

ideaz

Geloof Kerk Missie

Praktijkblad van EA-EZA over geloven en missionair kerk-zijn in binnen- en buitenland

kerk-zijn in binnen- en buitenland

ideaz

Geloof Kerk Missie

Praktijkblad van EA-EZA

over geloven en missionair

kerk-zijn in binnen- en buitenland

4-2014

Praktijkblad van EA-EZA

2-2014

ideaz

3-2014

De vacature staat open voor NGK-voorgangers en voor voorgangers die, bij benoeming, bereid zijn lid te worden van het kerkverband van de NGK.

Geloof Kerk Missie

Leiderschapsoverdracht

Sluitingsdatum voor reacties: 19 maart 2015 streamer

streamer

Bouwen aan Gods koninkrijk met hart en mond en handen

streamer

Manoj Magar:

Tirza Roor

“Je ergens rot over voelen is niet genoeg”

SCHEPPING, EVOLUTIE? PRAAT EROVER A.U.B.!

PARTICIPATIESAMENLEVING. DOET DE KERK MEE?

EEN ADOPTEER HONEY, WE SHRUNK INGSHUIS VERZORG THE GOSPEL!

over onderwijskunde en discipelschap ONDERWIJS IS MOTOR VAN DE KERK

HÉT EVANGELIE, IDEAZ ONDERZOEK: BESTAAT DAT20% WEL? PREDIKANTEN VERTREKT

VAN PIONIER NAAR PARTNER OP HET ZENDINGSVELD

IN GESPREK MET GROEIENDE KERK IN FRANKRIJK

Ambassadeurs gezocht! Kent u mensen met een taak in de plaatselijke gemeente die wel wat goede ideeën en verdieping kunnen gebruiken op het gebied van missionair kerk-zijn? Wijs hen dan op IDEAZ, we sturen graag een proefnummer op. Alvast hartelijk dank voor uw hulp! “We plaatsen elkaar graag in vakjes en hokjes. Door vriendschappen wordt begrip voor elkaar gecreëerd en kun je de ander echt leren kennen. Daardoor vermindert het zwart-wit denken en zie je wie de ander werkelijk is” (deelnemer vrouwengespreksgroep)

Bid mee! Schrijf u in en ontvang het wekelijks gebedspunt

ea.nl/proef

www.opendoors.nl/bid

>> ideaz nr 1 - 2015

M_ADV-Bid (90x135).indd 1

16-2-2015 14:20:32

18

19

Het tunneltjesincident is een woord dat waarschijnlijk alleen in Veenendaal bekend is. Een Nederlandse jongen werd op een nacht door twee Marokkaanse jongens beroofd, uitgekleed en op de rails gelegd. Het gaf grote maatschappelijke onrust. Ds. Hilde Graafland wilde haar betrokkenheid tonen. Samen met twee anderen zon ze op een gespreksgroep voor christen- en moslimvrouwen. In IDEAZ vertelt ze hoe een en ander verliep.

W

e gingen op zoek. In een buurtcentrum, waar Arabische les werd gegeven, troffen we een groep Marokkaanse vrouwen. Eén van hen, Aicha el Makoui, wilde ons helpen en werd de trekker van de Marokkaanse vrouwen. Zelf vroegen we een aantal christelijke vrouwen uit verschillende denominaties. In april 2012 gingen we van start in een buurthuis. De eerste ontmoeting was erg onwennig. De groep was groot ( zo’n twaalf Marokkaanse en vijftien Nederlandse vrouwen). We stelden ons aan elkaar voor en vertelden iets over onszelf. De tweede helft van de avond gingen we in kleinere groepjes in gesprek. Er kwam een vervolg. Er kwamen vrouwen bij, er vielen ook vrouwen af. Het duurde wel even voordat het ijs brak. Wat erg hielp was de jaarlijkse maaltijd met eten dat we zelf hadden klaargemaakt.

Sluier

In het begin spraken we veel over onderwerpen rond de opvoeding van kinderen en het overdragen van je normen en waarden aan een volgende generatie, die opgroeit in een westerse postmoderne samenleving. In de moeiten die we daarin als christen- en moslimvrouwen beiden ervaren, kwamen we dichter bij elkaar. We hebben het gehad over vrouw-zijn in onze moslim- en christelijke cultuur. En het dragen van de sluier – wat bijna alle moslimvrouwen in de groep doen – kwam als onderwerp

tussendoor vaak voorbij. Klaarblijkelijk duurt het lang voor ons, om dat echt te begrijpen. Het blijkt echter ook een item te zijn voor de vrouwen zelf. Een heel bewuste keuze, die veel voor hen betekent.

Verrassend

Later kwamen we meer te spreken over geloofszaken. Een keer zou het gaan over de rol van Maria, de moeder van Jezus, met een inleiding van beide kanten. Maar de avond liep anders dan we gewild hadden. Een moslima die speciaal was uitgenodigd als kenner van de Koran wilde vooral een discussie aangaan over leerstellingen. Gelukkig konden we in de groepjes persoonlijker doorpraten. Toch gaf deze avond een ongemakkelijk gevoel. Vanaf die tijd kwamen er minder Marokkaanse vrouwen (vijf of zes). We spraken over de betekenis van het vasten in onze geloofsbeleving en over het gebed. Dat was een verrassende avond. We blijken veel dichter bij elkaar te zitten dan we dachten. Want de moslima’s vertelden hoe ze met overgave baden en daar ook persoonlijke gebeden aan toevoegden. Het riep herkenning bij ons op.

Zoeken

Ondertussen zijn we een paar jaar verder. Wat wilden we en wat willen we nog steeds? We willen de moslimgemeenschap laten weten, dat wij als christelijke vrouwen niet mee willen doen aan de polarisatie en de veroordeling van hun groep, maar juist naast hen willen staan en onze steun geven. We willen ontmoeting.

ideaz nr 1 - 2015

Elkaar leren kennen. Met elkaar praten over hoe het is om een gelovige vrouw te zijn in een geseculariseerd land als Nederland. Over wat ons scheidt. Maar ook over wat ons bindt. De wederzijdse vooroordelen toetsen.

Het duurde wel even voordat het ijs brak Én we willen het geloofsgesprek met elkaar. Het zijn gelovige christenvrouwen en gelovige moslimvrouwen die meedoen. We proberen elkaar niet te overtuigen. We wisselen uit, proberen elkaar beter te begrijpen en dat roept ook weer nieuwe vragen op. We ervaren het als een verrijking dat deze contacten er zijn. Toch blijft het zoeken naar een goede manier. Op dit moment is de verhouding zoek. Te veel Marokkaanse vrouwen zijn afgehaakt. Mogelijk is de gespreksvorm lastig. De Nederlandse taal blijft voor een aantal van hen een obstakel om hun gedachten goed te verwoorden, zeker als het om het geloof gaat. Ook hebben zij al snel het gevoel door ‘anderen’ niet begrepen te worden. Het vertrouwen in elkaar is nog niet groot genoeg.

Bruggenbouwers

De ervaring is dat de beste gesprekken gevoerd worden met vrouwen die meer geworteld zijn in onze samenleving en toch van harte moslima zijn. Zij verstaan beide culturen en zijn de bruggenbouwers.

Hopelijk vinden we uit deze groep wat nieuwe deelnemers. Ten slotte zouden we, om elkaar echt goed te leren kennen en meer vertrouwen in elkaar te krijgen, vaker bij elkaar moeten komen dan driemaal per jaar. Meer in elkaar investeren. Dan kunnen er echte vriendschappen groeien die in de Veense samenleving een positieve uitwerking zouden kunnen hebben. Dit laatste is een keuze, die meer van ons – van beide kanten - vraagt. Hopelijk gaat dat lukken!

Hilde Graafland (met Aicha el Makoui en Beppie Wessels)

Leerpunten • • •

Het vergt inzet en tijd om tot een persoonlijker contact te komen Je moet willen investeren Het delen met elkaar, het samen plezier hebben, ontstaat pas, als ieder zonder bijbedoelingen meedoet en zichzelf geeft.

ideaz nr 1 - 2015

20

21 Studie

Strooi zout

Met strooizout in de opslag kan weinig gebeuren. Wil je voorkomen dat je voorraad opraakt, ga dan vooral de weg niet op om te strooien; dan kun je de opslag beter lucht- en vochtdicht afsluiten. Hetzelfde geldt voor tafelzout. Maar of dat de bedoeling is...?

D

it beeld kwam bij me op naar aanleiding van de resultaten van het onderzoek dat de EO vorig jaar liet uitvoeren naar de houding van Nederlanders ten opzichte van moslims.1 Eén van de uitkomsten was dat 80% van de christenen in Nederland geen contact heeft met moslims en daar ook niet in is geïnteresseerd. Nog schokkender vond ik dat 14% van de geïnterviewde christenen ervan overtuigd is dat het gebod om je naaste lief te hebben niet op moslims van toepassing is. Dat laatste is met een beroep op Jezus Christus moeilijk hard te maken.

Moslims horen bij Nederland en gaan niet meer weg Nu kunnen er diverse redenen zijn voor christenen om zo naar moslims te kijken. Er kan zorg of angst zijn over het huidige extremisme. Onverschilligheid kan echter ook gewoon te maken hebben met het feit dat moslims en niet-moslims in Nederland in gescheiden werelden leven. Toch is het de vraag of dat alles de houding van de christelijke gemeente legitimeert. Moet zout niet gewoon de wereld in? Maar hoe komen we dan zover? 1. Om te beginnen zullen we als christenen onderling eerlijk moeten zijn over onze angst en bezorgdheid ten aanzien van moslims. De Bijbel

ideaz nr 1 - 2015

roept ons zeker 365 keer op om geen angst te hebben. Daarmee neemt de Bijbel onze angst dus serieus. In de wereld waarin wij leven, met of zonder moslims, gaan dingen mis. Toch is die Bijbelse oproep meer dan een erkenning van onze angst. Het is ook een oproep ermee af te rekenen. Waar zijn we precies bang voor? Wat zegt het over ons als gemeente van Christus wanneer we angstig zijn? Als God ons vraagt om geen angst te hebben, omdat Hij er is en ons nooit zal laten vallen, hoe komt het dan dat we toch bezorgd zijn? Nemen we als gemeente de aanwezigheid van God nog wel serieus? Is Hij nog wel realiteit voor ons? 2. We zullen vervolgens ook onze onverschilligheid serieus moeten nemen. Hoe komt het dat christenen zich volgens het EO-onderzoek niet weten te onderscheiden van niet-christenen, niet alleen in hun negativiteit ten opzichte van moslims, maar ook in hun onverschilligheid? Waarom zijn christenen niet geïnteresseerd in moslims? Heeft dat te maken met culturele verschillen? Met gescheiden leefwerelden? Of zou het ook gelden voor anderen? Zijn christenen ook niet meer echt geïnteresseerd in seculiere Nederlanders, ietsisten, atheïsten, of aanhangers van andere geloofsovertuigingen. Zijn christenen niet meer in staat om gewoon mens onder de mensen te zijn, van andere mensen te houden en in hen geïnteresseerd te zijn? Of is de kerk in het algemeen vooral met zichzelf bezig? Zijn allerlei nieuwe initiatieven en ideeën over kerk-zijn in de 21e eeuw ook niet een vorm van zelfbelang. Bewijzen dat wij de secularisatie wel kunnen stuiten, dat we de leegloop kunnen omzetten in groei? Ik generaliseer, dat geef ik toe en ik ken veel pioniers die hartstochtelijk bewogen zijn

ideaz nr 1 - 2015

22

23 GEMEENTEOPBOUW

Kerk onder Constructie (1) met anderen. En toch stel ik deze vraag. Want het legt onze verlegenheid bloot. Dat we wereldgelijkvormiger zijn geworden dan we misschien hadden gedacht. En daarmee bedoel ik niet, dat we ons niet meer onderscheiden in vormen, uiterlijkheden of dogma’s. Het is veelmeer zo dat juist nu veel van die oude vormen, uiterlijkheden en dogma’s vervagen,

Hoe worden onverschillige mensen weer gepassioneerd? eigenlijk pas blijkt hoe weinig doorleefd geloof we overhouden. Daar moet het om gaan. Waar leven we voor en wat is ons alles waard? Op dat punt kunnen toegewijde moslims ons soms beschaamd maken. En dan is het makkelijker om binnen te blijven, zodat niemand door heeft dat ons zout niet meer zo zout is. 3. Maar hoe worden onverschillige mensen weer gepassioneerd? Volgens mij alleen maar doordat ze worden uitgestrooid in een kille wereld; doordat ze eropuit trekken om de ontmoeting met moslims aan te gaan. Alleen dan ontdekken we als christelijke gemeente onze eigen identiteit, namelijk om zoutend zout en lichtend licht te zijn. Meer dan wanneer we allerlei vormen van kerk-zijn gaan uitproberen. Alleen in de concrete werkelijkheid, ontdek je of je nog wel ergens naar smaakt, of je nog wel effect hebt. Alleen in de vreemdheid en angstaanjagendheid van de wereld waarin wij leven kun je leren wat vertrouwen is. De werkelijkheid dwingt je om terug te vallen op de bron, op Jezus Christus zelf en weer te ontdekken wie je in Hem ten diepste bent. Misschien is dat juist wel de reden dat God moslims

naar Nederland heeft laten komen. Misschien is het daarom wel dat moslims zich steeds meer emanciperen en zo ons gaan bevragen op de concrete doorleefdheid van ons geloof. Zodat de gemeente van Christus weer wakker wordt geschud.

Een twee-eiige drieling

Moet je dan niet eerst zelf sterk staan in je geloof, voor je erop uit kunt trekken? Gebeuren er geen ongelukken als je niets weet van de islam? Natuurlijk is het belangrijk een levende relatie met Christus te hebben. Maar aan de andere kant is het niet zo dat we ons uit de wereld kunnen terugtrekken tot we er helemaal aan toe zijn. We ontmoeten moslims allang, overal waar we gaan: op ons werk of op school, al zal dat per persoon verschillen. Daarom gaat het samen op. Juist door bewust de ontmoeting met moslims aan te gaan, door hen echt te leren kennen, word je ook weer met je eigen vragen geconfronteerd en uitgedaagd om terug te gaan naar de verbinding met Christus en zijn gemeente. Zo word je dan weer toegerust om de wereld in te trekken. Het is een cirkel, waarbij de gemeente van Christus de plaats is om op adem te komen, om gevoed te worden, om samen te bidden en zo weer uitgezonden te worden. Moslims horen bij Nederland en gaan niet meer weg. Die ontmoeting zal ook onszelf raken, maar als we openstaan voor wat God ons dan te zeggen heeft, zullen we juist meer kunnen worden hoe Hij ons heeft bedoeld: zoutend zout. Zodat ook moslims gaan proeven hoe goed God in Jezus Christus is.

Bernhard Reitsma Bijzonder hoogleraar aan de VU voor ‘De kerk in de context van de islam’ en projectleider CHE en islam 1. http://www.eo.nl/geloven/nieuws/item/nederland-en-de-islamonbegrepen-en-moeizaam/

D

e kerk van de Nazarener in Amersfoort komt zondags bijeen in de aula van het Corderius College. Omdat er op een gegeven moment meer mensen waren dan stoelen, houden we inmiddels twee diensten, een vroege (09.30) en een late (11.30). Tussen de diensten in schenken we koffie; dan heb je kans om toch iedereen even te spreken. Want, dat is bij ons erg belangrijk: ontmoeten. We willen een kerk zijn waarbij de onderlinge relaties centraal staan. Voor het idee: we zijn met bijna driehonderd volwassen leden en per kwartaal komen daar ongeveer tien bij. Het is een gemeente met relatief veel gezinnen, van peuters tot pubers. Dat is ook precies de reden waarom we het plan hebben opgevat om te splitsen (we noemen dat delen). Ooit was het idee om vanwege de groei naar een groter gebouw uit te kijken. Dat is ook gebeurd en het zoeken was al een tijdje aan de gang. Maar inmiddels zijn we erachter dat dat toch niet past bij wat we belangrijk vinden. Het is eigenlijk een heel democratisch proces geweest. Maar dus ook organisch: de discussie is eigenlijk pas goed begonnen toen de kans op een groter gebouw zich niet snel genoeg voordeed. Naast de daarvoor geijkte gemeentevergaderingen hebben we ook in diverse diensten tijd ingeruimd om met z’n allen na te denken over de deling. Zo hebben we bijvoorbeeld dromen verzameld: wat voor kerk zou jij willen dat we zijn? De kerkenraad

Gespreksvragen 1. Zijn er in uw omgeving moslims? Zo ja, kent u ze, zijn er contacten? Waarom wel/niet? 2. Praat eens met elkaar door over moslims en de islam. Welke gevoelens leven er in uw gemeente en waar komen die vandaan? Hoe zou u met die gevoelens willen omgaan in het licht van het evangelie? 3. Het EO-onderzoek laat zien dat een groot deel van de christenen onverschillig staat tegenover moslims. Geldt dat ook in uw gemeente en zo ja, op welke wijze zou dat doorbroken kunnen worden? 4. De ontmoeting met moslims die duidelijk weten waar ze voor staan, kan christenen onzeker maken over hun eigen identiteit. Herkent u dat? Hoe zou u in uw gemeente concreet kunnen werken aan het vormgeven aan en versterken van de christelijke identiteit? 5. Welke concrete stappen zou u kunnen zetten om te komen van ‘zout bewaren’ tot ‘zout strooien’; van het naar binnen gericht zijn en het vooral met onszelf bezig zijn, naar een concrete ontmoeting met moslims?

ideaz nr 1 - 2015

bouwde ooit de KvdN in Lego: niet het gebouw, maar het type gemeente dat we willen zijn. We stelden ook een commissie aan die verschillende avonden heeft belegd om met elkaar vorm te geven aan de deelgemeenten. Er is veel gelegenheid geweest, en sfeer geschapen, om er goed over mee te kunnen praten. Er zijn grondige discussies gevoerd, herbezinningen geweest, en er zijn ook voorgenomen besluiten aangepast. Belangrijke punten waar we het over eens moesten worden waren: • •

2 of 3 deelgemeenten? Gelijke profielen of juist verschillend?

Uiteindelijk zijn we het er met z’n allen over eens dat het het beste is om op 13 september 2015 in drie deelgemeenten uiteen te gaan. Twee daarvan met een vergelijkbaar profiel en eentje met een signatuur die je missionair zou kunnen noemen: een gemeente die haar rol pakt in een bepaalde stadswijk.

Bram Jonkheer Gemeentelid Kerk van de Nazarener, Amersfoort

Volgende keer: mobiliseren en organiseren

ideaz nr 1 - 2015

24 REPORTAGE COLUMN

Tirza

25 Ik vertrek

In deze nieuwe rubriek portretteren we mensen die op het punt staan om Nederland te verlaten om ergens op de wereld missionair actief te zijn.

In deze rubriek

Intro

Tekst Suzanna Blackmore beeld Niek Stam

Tirza Keesmaat-Ritmeester is medewerker bij Stichting Ora, www.stichtingora.nl

Hoofdkop



Man met een missie Broodtekst Broodtekst

Als onbemiddeld voorganger in een obscuur Aziatisch land rust Josef niet voordat hij de middelen voor zijn missie heeft vergaard, al is het helemaal uit Europa. Hij heeft zich het lot van een Karen lepradorp aangetrokken, en dat ligt niet erg voor de hand. Nu is lepra geen ebola, maar in een land als Myanmar zijn de medische voorzieningen verre van ideaal en medicijnen om lepra te genezen maar dun gezaaid. Daarom worden leprozen categorisch ondergebracht in dorpjes op veilige afstand van de bewoonde wereld en gemeden als de pest. Onrein! Onrein! Maar deze Josef trekt in de dagen voor kerst op naar dit geïsoleerde leprozendorp, met in zijn kielzog kruiers met vierhonderd T-shirts op hun rug – het kerstcadeau bij uitstek voor vierhonderd in lompen gehulde melaatsen. Deze jammerlijk verminkte mensen moet je namelijk vooral geen overhemden geven, die ze met hun vingerstompjes onmogelijk kunnen dichtknopen. Josef is een goede herder, die in de achterhoede nog een klein kuddeke meevoert, bestaande uit twee ietwat neerslachtige koeien en varkens. Ja, hij heeft ook aan de inwendige mens gedacht en ja, hij weet uit ervaring dat vierhonderd structureel ondervoede melaatsen met kerst nog graag een tweede bordje opscheppen.

n Deze menseral moet je voo md geen overhe geven!

Toch zijn de T-shirts en het feestmaal, hoe belangrijk ook voor deze onaanraakbaren, slechts bijzaak. Het hoogtepunt van het feest is de kerstdienst, die uitmondt in een feestelijke doopdienst in de plaatselijke rivier. Zo goed en zo kwaad als het gaat, vouwt een heel rijtje melaatsen de handen om het waterbad te ondergaan, weliswaar in een vies-bruin gekleurde stroom, maar veilig in de ongeschonden handen van Josef de doper. Rein! Rein!

Wat een inspirerend voorbeeld. Een man uit die bevoorrechte wereld van de gezonden, gezonden om leprozen bij de hand te nemen. Wat een aansporing voor uw en mijn eigen missie. Misschien niet direct onder melaatsen in Myanmar, maar dan gewoon onder de onaanraakbaren in je eigen buurt, de gemarginaliseerden, de randkerkelijken, de schuldenaren, de andersdenkenden, de eenzamen, de zorglozen, de anderstaligen, de armen van Geest.

ideaz nr 1 - 2015

Ik vertrek… naar Thailand! Wie zijn jullie?

“Wij zijn Ewoud en Gerjo Koning en we vertrekken binnenkort, met onze dochter Joachine, naar Thailand. Toen ik (Gerjo) ongeveer zeven jaar was zag ik de film De Herberg van het zesde geluk over het leven van zendelinge Gladys Aylward in China. Hiervan was ik zo onder de indruk dat ik toen al besloot om zendelinge te worden. Bij Ewoud landde de boodschap van het Evangelie pas op zestienjarige leeftijd. Een erfelijke ziekte in de familie, en de daarmee gepaard gaande twijfels en problemen, brachten hem dichter bij God. Vanaf dat moment zag hij dat de wereld verlossing nodig heeft.”

Wat gaan jullie in Thailand doen en hoe hebben jullie je voorbereid?

“We vertrekken op 19 januari 2015 naar NoordoostThailand als gemeentestichters. Dit doen we in samenwerking met baptistengemeente Doorn en zendingsorganisatie OMF. In Noordoost-Thailand zijn nog niet zo heel veel kerken. Toch gaan we samenwerken met lokale christenen en hopen we gemeenten te kunnen stichten. We gaan helpen bij het geven van bijbelstudies en het leiden van gebedssamenkomsten. Maar de eerste tijd zullen we besteden aan het leren van de taal en cultuur. We willen echt gaan leven als de Thai. Op deze manier maak je ook duidelijk dat je hun cultuur

respecteert en één van hen wil zijn. Als voorbereiding hebben we beiden aan de ETF in Leuven gestudeerd. Hiervoor had Gerjo al antropologie gestudeerd en een scriptie geschreven over het boeddhisme. Na de ETF zijn we nog anderhalf jaar in België blijven wonen, om mee te werken in een gemeente om ervaring op te doen.”

Zitten de Thai wel op jullie te wachten?

“Thai vinden het altijd leuk als er buitenlanders in hun land komen. Maar ze zitten niet direct te wachten op de boodschap die we komen brengen. Als ze christen worden dan worden ze toch wat uit hun cultuur getrokken en verliezen ze een beetje van hun identiteit. Dit is een lastig proces dat om veel fijngevoeligheid vraagt. Maar het evangelie is bedoeld om uit te delen en niet om voor jezelf te houden. Het is niet alleen een ticket voor de hemel, maar het kan het leven in het hier en nu ook veranderen. We gaan vanuit een besef dat wij een verantwoordelijkheid hebben gekregen om gehoor te geven aan de grote zendingsopdracht. We gaan in liefde voor Jezus en voor de Thai.”

Arjan Schoemaker Meer over de organisatie vindt u op: www.omf.nl

ideaz nr 1 - 2015

26 VERDER LEZEN REPORTAGE

27 REPORTAGE

In deze rubriek

Kruis en halve maan - De uitdaging van de islam

Webtips:

Collin Chapman Collin Chapman heeft met Kruis en Halve Maan het standaardboek geschreven voor christenen en hun relaties met moslims. Het boek biedt informatie over de islam met actuele thema`s als: islam in de hedendaagse wereld, vrouwen in de islam, dialoog met moslims, de politieke uitdaging van de islam. Het boek stimuleert een genuanceerde houding naar moslims, maar daagt tevens uit om ontmoetingen met hen aan te gaan. Buijten en Schipperheijn, €18,50

Leven uit de Bron - Via geloofsopbouw naar gemeenteopbouw Marius Noorloos

Waarom komen veel gemeenten in hun opbouw niet verder dan het formuleren van een christelijk uitgangspunt? Omdat opbouw daar niet mee begint. Gemeenteopbouw begint met geloofsopbouw van de leden en alles draait om het vinden, volgen en vertegenwoordigen van Christus zelf. Leven uit de Bron kwam eind vorige eeuw als geroepen voor gemeenten die daarnaar verlangen. Dat er nu een achtste, bijgewerkte editie verschenen is, wijst erop dat dit verlangen door de in dit boek beschreven methode niet beschaamd wordt.

Kok, € 18,99

Stap voor stap - De weg van Jezus gaan Gerrit ten Berge

Ark Media, € 19,95

Kruiswegstaties in woord én beeld. Gerrit ten Berge verdiept zich in veertien bijbelpassages, van het moment waarop Jezus op weg naar Jeruzalem zijn eigen sterven aankondigt tot de stilte van het graf in de tuin van Jozef van Arimatea. Mede door de illustraties van Marieke en Alexander ten Berge, dochter en zoon van de auteur, is het ook een boek om stil van te worden, maar dan wel verwachtingsvol stil. Een inspirerend boek voor in de Lijdenstijd.

Maak gebruik van de kennis in het EA-EZA netwerk! • Evangelie & Moslims www.evangelie-moslims.nl • International Church Plants www.icpnetwork.nl • Arabische Wereldzending/Pioneers www.arabischewereldzending.org • Frontiers

www.frontiers.nl

• Gave

www.gave.nl

Wie is moslim? Geloof en secularisatie onder westerse moslims

Regelmatig naar de moskee gaan kan een teken zijn van secularisatie. Men zoekt de gemeenschap op en beperkt zijn geloof tot de vijf plichten. Maar jongeren in Marokko die ’s zomers regelmatig salat al fadjr (het zeer vroege gebed) in de moskee verrichten, worden als potentieel radicaal in de gaten gehouden. Het is nog niet zo eenvoudig om met een westerse bril een goed beeld te krijgen van secularisatie in de islam. Mohamed Ajouaou schreef er een boek over. Wie zich door het vakjargon heen worstelt, krijgt in 237 pagina’s veel waardevolle gezichtspunten aangereikt. Van taqija (het bewust verzwijgen van iets) kan men Ajouaou moeilijk beschuldigen. Open en eerlijk brengt hij aspecten van de islam naar voren, die vaak tot geweld tegenover anderen leiden. Met name wanneer het gaat om takfir, het verketteren van anderen, waar de connotatie van de doodstraf aan verbonden is. Ajouaou denkt niet dat dat snel zal verdwijnen. Al in de begintijd van de islam meenden de Kharijieten dat iedereen die niet volgens zeer strenge regels praktiserend moslim was, als afvallige bestreden of gedood moest worden. Wie is moslim? laat echter zien dat de geschiedenis van de islam ook een andere lijn kent die voor meer tolerantie voor anderen pleit. Dat pleidooi voert Ajouaou ook met zijn boek.

Mohamed Ajouaou Meinema € 22,50 Gelezen door: Cees W. Rentier (Evangelie & Moslims)

Engaging with Muslims in Europe Sinds de jaren vijftig zijn er – eerst als gastarbeiders en later ook als vluchtelingen – grote aantallen moslims naar Europa gekomen. Bert de Ruiter, werkzaam voor Operatie Mobilisatie, verdiept zich al jaren in de relatie tussen christenen en moslims. In dit onlangs verschenen boek brengt hij verschillende schrijvers samen vanuit het Moslim Netwerk van het European Leadership Forum. Doel van het boek is om “kerken in Europa te helpen relaties aan te gaan met moslims op een manier die Gods eert en moslims aanmoedigt om discipelen van Christus te worden”. Ondanks de beperkte omvang van het boek (112 pagina’s) komen veel verschillende onderwerpen aan de orde, waaronder het omgaan met moslimjongeren en het leggen van contact met moslimvrouwen en asielzoekers. Het hoofdstuk dat er voor mij uitsprong gaat over de ‘angst’ die veel christenen hebben om relaties met moslims aan te gaan, omdat moslims niet zouden integreren en een bedreiging zouden zijn voor de nationale identiteit en cultuur. Heel duidelijk wordt opgeroepen om die angst te overwinnen, omdat we als christenen geroepen zijn getuigen van Christus te zijn naar iedereen. Kortom: een aanrader voor elke christen.

Bert de Ruiter (redactie) VTR Publications, € 8,00 (OM Bookshop) (Gelezen door: Arjan Schoemaker (EA-EZA)

www.bijbelenkoran.nl Op deze site van de IKON en Radio Nederland Wereldomroep vind je de volledige tekst van de Bijbel (Nieuwe Bijbelvertaling) en de Koran (in de vertaling van prof. dr. Fred Leemhuis). Bijzonder aandacht is er voor de verhalen die in beide boeken voorkomen. Deze zijn naast elkaar geplaatst en van een korte inleiding voorzien. De prettig leesbare site, heeft tot doel de dialoog tussen christenen en moslims te bevorderen. Ik zie uit naar een uitbreiding met teksten uit de Talmoed die de relatie tussen de overeenkomende verhalen kan verrijken.

www.leiden-islamblog.nl Het ‘Leiden Islam Blog’ is een site van het Leids Universitair Centrum voor de studie van Islam en Samenleving (LUCIS). Het biedt publicisten van de eigen universiteit en daarbuiten de ruimte om allerlei onderwerpen op het gebied van islam en samenleving, in binnen- en buitenland, onder de aandacht te brengen. Lezers kunnen daarop reageren. De blog is dan ook mede bedoeld als een bijdrage aan het maatschappelijk debat, maar ook de interreligieuze dialoog kan door artikelen en filmpjes op deze site ondersteund worden.

www.isaruhallah.nl Een website met getuigenissen van mensen die vanuit moslimachtergrond tot geloof in Jezus zijn gekomen.

www.stfrancismagazine.info/ St. Francismagazine is een onlinemagazine van ArabVision en Interserve met artikelen geplaatst worden over islam, christen-moslim relaties en zending in de moslimwereld.

www.bbc.co.uk/religion/religions/ islam/ De religiesite van de BBC biedt veel informatie over verschillende religies. In een notendop wordt uitleg gegeven over geloofsvoorstellingen, ethiek, rituelen, gebed en andere onderwerpen binnen de islam.

ideaz nr 1 - 2015

29 Interview

Haithm Al Salahi en Ron van der Spoel

“Gebed voor vervolgde christenen mag nooit leiden tot afkeer van moslims” Als het gaat over christelijke organisaties die het goed doen op het gebied van fondsenwerving en communicatie, dan schittert Open Doors op een van de hoogste plekken. Logisch, want we willen allemaal onze broers en zussen steunen die vanwege hun geloof vervolgd worden. Maar hoe zit het met het effect van deze succesvolle campagnes op onze houding ten opzichte van moslims? Zien we in elke moslim een potentiële vervolger? Tekst Suzanna Blackmore beeld Marijke van der Ende

I

k schuif aan tafel bij Ron van der Spoel, ambassadeur vervolgde kerk bij Open Doors en Haithm Al Salahi, missionair werker van Stichting Evangelie & Moslims. Al Salahi groeide op in een islamitisch gezin in Jemen. In zijn zoektocht om God te behagen raakte hij op den duur betrokken bij de extreme islam. Een studie in Nederland bracht een keer, hij kwam tot geloof in Jezus Christus. Al Salahi: “Wat mij echt veranderd heeft, is de liefde van christenen en hun houding naar mij. Door die houding kon ik Jezus in hun leven zien en kon ik hem aannemen en mijn leven veranderen. Ik denk dat wij christenen ontzettend veel kracht hebben. Ons wapen is niet geweld, maar liefde.”

Angstig

Groeit de aandacht voor het werk van Open Doors, ook bij Evangelie & Moslims komen meer vragen binnen. “We zien veel onrust door het nieuws. Mensen

gaan op zoek naar verduidelijking en verheldering. Als je het vergelijkt met vijf of tien jaar geleden zie ik

Van der Spoel: Ik denk dat de verhouding nu wel een beetje uit balans is ook wel dat de belangstelling voor het missionaire aspect toeneemt. Vaak begint het met een enkeling die een hart voor moslims heeft.” Geregeld merkt Al Salahi wel dat christenen angstig zijn en daardoor een grote afstand bewaren. “Er komt veel negatief nieuws uit het Midden-Oosten, waar kerken lijden

ideaz nr 1 - 2015

Te moe voor

Je bidt nooit alleen voor de vervolgden, ook altijd voor de vervolgers

missionaire verandering?

Het lijkt soms wel een toverwoord: ‘missionair’. Sommige kerkverbanden omarmen ‘missionair pionieren’ als de weg vooruit. Maar wat betekent missionaire vernieuwing als je een ‘gewone’ kerk bent, die al heel lang bestaat en misschien wel te moe is om weer iets anders te proberen?

onder het geweld van de islam. Het is ook wel begrijpelijk dat christenen in Nederland een beetje een vervreemdend gevoel hebben over moslims.” Van der Spoel: “In die zin is het spannend wat wij vertellen over christenen die vervolgd worden. Dat zou dan een effect hebben op dit verhaal van hoe christenen in Nederland met moslims omgaan.” Maar in reactie op zijn eigen observatie denkt hij niet dat Open Doors bijdraagt aan een afkeer van moslims. “In onze campagnes proberen wij juist ook iets te laten zien van de ongelofelijke bewogenheid van veel vervolgde christenen voor hun omgeving. Aan de ene kant worden ze als tweederangs burgers gezien en is er natuurlijk ook angst, aan de andere kant merk ik dat zijzelf juist heel erg betrokken zijn op hun omgeving en daar ook missionair in willen zijn. Je bidt nooit alleen voor de vervolgden, maar ook altijd voor de vervolgers. Dat proberen wij te benadrukken. We willen daar echt wel meer in groeien om ook daarin een voorbeeldfunctie te hebben. Het is nooit de bedoeling dat je gebed voor vervolgde christenen leidt tot afkeer van moslims.” Een bezoek aan Syrische pastors in Aleppo staat Van der Spoel nog vers in het geheugen. “Een van de dingen die ik van hen leerde, is dat ze heel vaak bidden: Vader vergeef het hun, ze weten niet wat ze doen. Ook al zijn ze zelf veel familieleden verloren! Als je opgegroeid bent in de islam, dan weet je ook echt niet wat je doet. Ik denk dat dit gebed dat Jezus ons heeft voorgebeden onderdeel moet zijn van het omgaan met de islam en de vervolgde kerk.”

Uit balans

Zou het een meer prioriteit moeten hebben dan het andere: bidden voor vervolgde christenen of het missionair uitreiken naar moslims? Al Salahi denkt dat beiden belangrijk zijn. “Ik denk dat we als christenen in Nederland een grote taak hebben om ons geloof juist met moslims te delen. In mijn land had ik geen kans om

31 REPORTAGE

Hoeveel realiteitszin heeft het eigenlijk om vandaag te praten over missionair zijn? De secularisatie vreet door. In sommige kerken heerst een sfeer van verslagenheid: we hebben alles al geprobeerd en niets werkte. over Jezus te horen. God heeft het zo geleid dat ik naar Nederland kon komen om Hem te leren kennen. Soms vraag ik me af hoeveel moslims hier rondlopen en zoeken naar de waarheid.” Van der Spoel: “Ik denk dat de verhouding nu wel een beetje uit balans is. We bidden veel meer voor vervolgde christenen dan dat we missionair uitreiken naar moslims. Dat begrijp ik ook wel. Je eigen broers en zussen staan natuurlijk dichterbij. En tussen christenen en moslims in Nederland zit ook een heel grote culturele kloof, die lastig is om te overbruggen. Maar als we tegen de vervolgde kerk zeggen: hou vol en blijf getuigen en dan zelf onze mond houden tegenover moslims, dan moet je je afvragen waar je mee bezig bent.” Hoe krijgen we de boel dan weer in balans? Van der Spoel: “Volgens mij begint het ermee dat elke lokale kerk bewust bidt voor haar omgeving. Voor de moslims, maar ook voor andere mensen die niet geloven. Al Salahi beaamt dit: “Niet iedereen kan missionair werk doen, maar iedere christen kan wel bidden en een moslim begroeten. Het is zo simpel. Gewoon iemand aankijken, groeten en in je hart zeggen: ja, ik houd echt van je. Dan breng je Jezus dichterbij die moslim.”

Wie moe is, moet gaan slapen

Toch organiseert EA-EZA in samenwerking met anderen op 11 maart opnieuw een symposium over missionaire vernieuwing. Dr. Alan Roxburgh bespreekt in samenspraak met de bezoekers drie aspecten van missionaire verandering. Prof. dr. Stefan Paas is er enthousiast over, maar niet met de gedachte dat de hoofdspreker de boel wel wakker zal schudden. Wat is zijn advies dan voor kerken die zich eigenlijk te moe voelen? “Wie moe is, moet gaan slapen. En als hij geslapen heeft, moet hij lekker aan het werk gaan, zou ik zeggen. Daarbij komt dat verandering geen doel is: niemand leeft om te veranderen, kerken ook niet. Het gaat erom kerken bij hun identiteit te bepalen, om zo robuust en creatief te kunnen omgaan met een veranderende wereld. Want veranderen doen we toch. De enige keus die we hebben, is of we er een beetje invloed op uit willen oefenen en hoe we in die veranderingen de traditie van Jezus en de apostelen kunnen voortzetten voor nieuwe generaties. De hoofdspreker zet sterk in op de gemeente terugbrengen bij het Woord, bij Jezus, haar kernidentiteit. Ik zou ‘vermoeide’ gemeenten daarom ook willen aanraden de woorden van Jezus ter harte te nemen: Kom tot Mij allen die vermoeid en belast zijn.”

Martin de Jong - Beleidsmedewerker EA-EZA

11 maart – Tasten naar het licht Op 11 maart organiseert EA-EZA in samenwerking met anderen een symposium over missionaire veranderingsprocessen in kerkelijke gemeenten. Samen met dr. Alan Roxburgh concentreren we ons op drie onderwerpen: missional congregations, missional change en missional leadership. Organisatie: EA-EZA, Theologische Universiteit Kampen, Center for Evangelical and Reformation Theology en VU Amsterdam Datum en tijd: 11 maart, 10.0016.30 uur Locatie: TU Kampen, Broederweg 15, 8261 GS Aanmelden: www.ea.nl/tasten

www.evangelie-moslims.nl www.opendoors.nl

ideaz nr 1 - 2015

ideaz nr 1 - 2015

32 ZORG VOOR ZENDINGSWERKERS

Naam

Hoe functioneren migrantenkerken in Nederland? Zijn hun leiders hoopvol, hebben ze tips?

33 Migrantenkerk

Chinese CAMA gemeente Het Licht Almere

Omgaan met angst

Angst is de natuurlijke reactie op gevaar. Kun je angst voorkomen als je als zendingswerker in een vijandige omgeving gaat wonen? Nee, wel beperken.

Wie zijn jullie?

“Wij zijn Jack en Wai Fun Chan, voorgangersechtpaar van de Chinese Cama gemeente in Almere. Wai is de betaalde kracht van de gemeente en ik (Jack) werk vrijwillig mee. We zijn beide afkomstig uit Hong Kong. Jack studeerde aan de Evangelische Theologische Hogeschool en Wei aan de Bijbelschool in Heverlee, waarna ze dienstbaar was in diverse Chinese gemeenten in Nederland. In 2007 hebben we samen de Chinese gemeente in Almere gesticht.”

Hoe ziet jullie gemeente er uit?

“We zijn een kleine gemeente van vijftig Chinezen waar we Mandarijn en Kantonees spreken. Voor ons als Kantonees sprekende voorgangers is het nog een hele uitdaging om goed Mandarijn te spreken. De laatste tien jaar zijn er voornamelijk Mandarijn Chinezen naar Nederland gekomen, terwijl dat daarvoor voornamelijk Kantonees sprekenden waren. Er is ook een cultuurverschil tussen Kantonezen en Mandarijnen. Mandarijnen lijken wel een beetje op Nederlanders en zijn veel directer dan Kantonezen. Naast het Mandarijn zijn we ook nog steeds Nederlands aan het leren. We hebben namelijk elke laatste zondag van de maand ook een dienst in het Nederlands. De jongeren en kinderen spreken over het algemeen Nederlands.”

Op welke manier zijn jullie missionair actief in Almere?

Preventief

Rekrutering Elke zendingsorganisatie die mensen rekruteert en uitstuurt naar risicogebieden zal een risicostatement in haar geloofsverklaring hebben opgenomen. In de voorbereiding dienen alle ins en outs hiervan uitgebreid besproken te worden. Onzekerheid is een goede vriend van angst, dus helpt het om de kandidaat zoveel mogelijk te informeren. Perfecte liefde (drijft alle vrees uit) Als je je leven liefhebt boven alles ben je gebonden aan de angst om te sterven, maar als het aan God is gegeven ben je vrij. De liefde van God wordt je drijfveer: als God van je vraagt Hem te vertegenwoordigen in verhoogde risico situaties, dan heb je dat alvast met Hem geregeld: je bent niet meer van jezelf! Natuurlijk willen we leven, maar het kan van ons gevraagd worden om ons leven te geven… daar hebben we geen controle over. Wat ik zelf kan beslissen is: wie geef ik de controle over mijn leven?

Curatief

Iets doen Soms reageer je automatisch: je stuurt bijvoorbeeld de auto spontaan een veilige zijstraat in als er een menigte op je afkomt. Soms moet je heel bewust kiezen om te handelen. Een moeder vertelde dat ze, tijdens een ernstige dreiging in de directe omgeving

van haar huis, zo kalm mogelijk probeerde te blijven en aan de kinderen vroeg ergens anders te gaan spelen, weg van ramen en deuren. De jongsten deden dat zonder enig argwaan, de oudste voelde spanning en kroop onder de bank. Samen een boek lezen hielp om de angst meester te blijven. Praten helpt, vertellen wat er gebeurde. Schrijven helpt. Kinderen helpt het om situaties te tekenen en er dan over te praten. Bij levensbedreigende gebeurtenissen kan een professionele hulpverlener hulp bieden (Critical Incident Debriefing). Samen NGO’s en de internationale gemeenschap in een ‘vijandig getinte’ omgeving kunnen verschillend denken over veiligheid, maar er mag geen veroordeling zijn wanneer er iets fout gaat. Je hebt elkaars steun dan hard nodig. Isolement en ontmoediging zijn krachtige wapenen van de vijand. Ook in talloze andere situaties kan angst beter gemanaged worden als men samen staat.

“Er wonen 1500 Chinezen in Almere met een Chinees paspoort. De Chinezen met een Nederlands paspoort zijn veel lastiger te achterhalen. Daarvoor zijn we wel eens door het telefoonboek van Almere gegaan en hebben we aan de hand van de namen op verschillende adressen Chinees evangelisatiemateriaal verspreid. We gaan ook langs bij de verschillende Chinese restaurants. We richten ons niet alleen op de Chinezen in Almere, maar steunen ook het werk van CAMA-Zending en zending in het buitenland. We proberen de gemeente bewust te maken van de taak die ze heeft in de wereld.”

Hebben jullie contact met Nederlandse kerken en wat willen jullie tegen hen zeggen?

“In CAMA-verband hebben we goede contacten. Dit is echter meer regionaal. Plaatselijk hebben we geen intensief contact, maar we kennen elkaar wel en zien elkaar als broeders en zusters. We krijgen veel steun van de Nederlandse kerk voor ons werk, vooral door middel van preken op zondag en in onze Nederlandstalige dienst. Het is een bemoediging voor ons dat ze geen moeite hebben om voor een kleine groep mensen te spreken. De Nederlandse kerken zouden wel eens meer ruimte mogen hebben voor vrouwen in het ambt. Bij de Chinese kerken preken veel vrouwen en er zijn veel vrouwelijke voorgangers. We hebben ook veel minder theologische discussies. Laten we voor elkaar blijven bidden en elkaar steunen.”

Arjan Schoemaker www.camahetlicht.nl

Jezus was uiteindelijk helemaal alleen en werd overvallen door doodsangst, maar Hij bleef bidden (Lucas 22:44) en overwon de angst!

Nelie Schut, Counselor en debriefer bij Direction en lid van het Membercare Netwerk. www.direction-coach.nl

Member Care Nederland (MCNL) bevordert en stimuleert de ondersteuning van en zorg voor missionaire werkers in alle fasen van de uitzending. Kijk voor meer informatie op: www.membercare.nl

ideaz nr 1 - 2015

ideaz nr 1 - 2015

34 REPORTAGE WERELDFLITSEN

35 EA-EZA

In deze rubriek

Ondertussen in... Terugblik studiemiddag 19 januari in Ede

V

ietnam - Een bijbelschool in Ho Chi Min stad is al verschillende keren aangevallen door politie en lokale ambtenaren. Honderden politieagenten drongen tijdens de laatste aanval de bijbelschool binnen, terwijl driehonderd anderen buiten wachtten om de studenten die naar buiten kwamen op te vangen. Behalve de studenten verbleef een groep voorgangers en kerkleiders in de school. Deze mannen werden bij elkaar gedreven en moesten allemaal hun bovenkleding uitdoen. De aanvallers schreeuwden tegen hen en sloegen ze. Met hun handen achter hun hoofd moesten ze lange tijd blijven staan. Het hoofd van de school, Pastor Quang, verloor twee tanden door de afranseling die hij die avond kreeg. Tot ergernis van de aanvallers moedigde hij de studenten en voorgangers aan om vooral te blijven zingen en bidden. “We zijn bereid als martelaar te sterven.” Bron: Stem van vervolgde christenen.

Hoe raakt een kerk vol discipelen? Was het de moeite waard: 140 mensen bij elkaar brengen voor een studiemiddag over (alweer) discipelschap? Oh nee, het ging deze keer eigenlijk vooral over leiderschap. Maar dan toch vanuit zelf leerling zijn. Ik kijk terug op een middag die vol was, maar waar echt wel iets gebeurde.

O

O

nderdeel van het programma was onder andere een bespreking van het model van Mike Breen rondom missionair leiderschap. De kritiek die loskwam ging vooral over de hoge eisen die zijn visie stelt aan leiders: zij zouden het karakter en de competenties van Jezus moeten hebben. Overvragen we ons daarmee niet, vroeg Sake

ezbekistan - De naam van de Karalpakken, een volk dat voornamelijk leeft in Oezbekistan, betekent ‘Zwarte Hoed’. Karakalpak verwijst naar de traditionele zwarte hoed die de mannen droegen. Het van oorsprong semi-nomadische Turkssprekende volk is voornamelijk moslim. Hoewel de Karakalpakken de algemene richtlijnen van de islam naleven, praktiseren velen ‘volks-islamitische’ gebruiken als magie. Daarnaast is de Karakalpakkenrepubliek een van de belangrijkste centra van het Soefisme (mystieke stroming binnen de islam). In Nukus, de regionale hoofdstad, vindt een ongehoorde kerkgroei plaats, ondanks de sterke vervolging. Een paar duizend Karakalpakken zijn in recente jaren het Koninkrijk binnengegaan. Omdat de regering elke niet orthodoxe kerk gesloten heeft, vindt de groei plaats door ondergrondse kerken. Bron: Infoserve TWR

Ik vond dat mooi: eerlijk onze vragen op tafel leggen

Robert P. George van de voormerika - De Amerikaanse professor ft zich, samen met zes andere aanstaande Princeton Universiteit hee derd zweepslagen voor zijn mensen vrijwillig aangemeld om hon n zijn eigenlijk bedoeld voor de in rekening te nemen. Deze zweepslage Raif Badawi die de islam beledigd Saoedi-Arabië veroordeelde blogger r van de Amerikaanse Commissie voo zou hebben. George is vicevoorzitter st mee a’s erik Am wordt gezien als Internationale Religieuze vrijheid en ker. Hij heeft contact opgenomen den ijke stel invloedrijke conservatief chri 1000 zweepslagen waar Badawi toe met de Saoedische regering om de p vrijwilligers bestaande uit christeveroordeeld is te delen met een groe elnews.org nen, joden en moslims. Bron: www.jo

A

Stoppels. En Robert Doornenbal telde op wat er bij komt kijken als je zo inzet op het begeleiden van anderen. Ik vond dat mooi: eerlijk onze vragen op tafel leggen.

Tegelijk proefde ik verlangen bij deze sprekers, bijvoorbeeld bij Jos Douma en Ron Becker. Volgens mij vonden mensen elkaar wel op het punt dat leiderschap in de kerk nodig is. En dat het moet gaan over authenticiteit. Maar ook dat vermenigvuldigen een principe zou moeten worden. Anderen meenemen dus in plaats van alleen zelf hard eraan trekken. En ik hoorde een hartstochtelijk pleidooi voor de kerk als leeromgeving: een plek waar mensen echt leren en ontwikkelen.

Kwetsbare leiders

Een tweede punt dat me raakte, waren de persoonlijke verhalen. Jan Wessels over zijn eigen gezin. Rudolf Setz over een man met veertien katten die een nieuw thuisnetwerk vond in Assen Zoekt… Maar ook het gesprek rond kwetsbaarheid gaf duidelijk aan: we verlangen met elkaar naar leiders in de kerk die iets van zichzelf laten zien. Meer persoonlijke voorbeelden. Niet groots, maar kwetsbaar en echt. Het maakte voor mij dat het geen ‘studiedag’ bleef, maar een inkijkje in verlangen. We zijn op zoek. Mike Breen helpt dat gesprek op gang en reikt elementen aan. Tegelijk ging het over onszelf en de kerk van morgen: wat voor kerk willen we zijn en wat vraagt dat van mij als leider?

Remmelt Meijer Remmelt Meijer was dagvoorzitter en is werkzaam voor Nederland Zoekt…. De studiedag was gezamenlijk georganiseerd door EA-EZA en Nederland Zoekt…

Tekst Arjan Schoemaker

ideaz nr 1 - 2015

ideaz nr 1 - 2015

37 Opinie

Gooi geen olie op het vuur Hoe reageren wij als christenen op islamitisch terrorisme? Gaan we mee in de protesterende massa of houden we ons afzijdig? Volgens Martijn Leeftink, directeur van Het Kruispunt, christelijk centrum voor gesprek met moslims, kunnen we nog iets heel anders laten zien. Tekst Martijn Leeftink beeld Jaco Klamer

D

e reacties op de gebeurtenissen in Parijs zijn van het type ‘selectieve verontwaardiging’. Als er in de Franse hoofdstad zeventien doden vallen door terreur, staan mensen op om het recht op beledigen en het vrije woord hoog te houden. Maar als er op een ander continent duizenden doden vallen als slachtoffer van dezelfde waanzin, staat niemand op. En hoewel er nogal wat moslims onder de slachtoffers te betreuren vallen, worden Nederlandse moslims keer op keer gedwongen om te verklaren dat dit niet hun islam is. Dat ook zij walgen van wat in Parijs gebeurde. De reactie van veel mensen geeft hen het gevoel dat ze er niet (meer) bij horen. Een

ideaz nr 1 - 2015

statement als #JesuisCharlie voelt al gauw als een motie van wantrouwen. Niet alleen Joden voelen dat ze moeten emigreren, ook moslims voelen zich steeds minder thuis. En dat terwijl de meeste moslims juist zo goed hun best doen hun islam mooi te laten zijn, om een normaal leven te leiden in het land waar ze zijn geboren en getogen. Zoals politieman Ahmed die door de terroristen in Parijs werd geëxecuteerd.

Vrede verklaren

Hoe reageren wij als christenen op al deze gebeurtenissen? Gaan wij mee in een hysterische massa,

ideaz nr 1 - 2015

Journalist Karel Smouter (De Correspondent) zet de ‘credo’s van 2015’ op een rij en vraagt zich af welke kansen ze voor kerken meebrengen.

Laat door je levenshouding zien dat je moslims niet wilt buitensluiten waarbij we en passant een hele bevolkingsgroep uitsluiten? Of kunnen we als christenen iets anders laten zien? Jezus roept zijn volgelingen op om hun naaste lief te hebben. In zowel zijn daden als zijn woorden laat Hij zien wie die naaste is. Dat is niet alleen degene die bij ons volk hoort, bij onze groep of onze kerk. Maar juist ook diegene die daar niet bij hoort. Sterker nog, die daar haast vijandig tegenover staat. Zij die niet in God geloven en die door de kern van het christelijk geloof expliciet te ontkennen als vijanden van het kruis leven: moslims bijvoorbeeld. Hen moeten wij, als volgelingen van Jezus, liefhebben. Ook als zij christenen vermoorden. Ook als zij moslims vermoorden. Ook als zij juist vredelievend zijn en niets met die moorden te maken willen hebben. Als Jezus ons oproept niet alleen je naaste, maar óók je vijand lief te hebben, zijn we juist als christenen geroepen om muren die opgetrokken worden tussen ‘hen en ons’ af te breken. We zijn geroepen om bruggen te bouwen en moslims niet de oorlog maar de Vrede te verklaren.

Potentiële terroristen

Wanneer je een moslim ziet, is je eerste gedachte misschien: Zou hij ook zo’n potentiële terrorist zijn? Maar dan laat je je drijven door angst. Terwijl Johannes in zijn brief schrijft dat volmaakte liefde angst uitdrijft. Zoals God volmaakte liefde toonde aan zijn vijanden – de mens – door zijn Zoon te sturen ‘toen wij nog zondaren waren’, zo mogen wij gedreven door die liefde naar moslims toe stappen.

Niet om ze als potentiële terroristen te zien of als gevaar, maar om ze als mens te zien, net als u en ik geschapen en geliefd door God. Als God van ze houdt, dan wij toch zeker! Ed Husain schreef op 8 januari in The Guardian1 dat wanneer er brand is, mensen niet stilstaan bij het hoe en wat, maar dat iedereen zal helpen blussen. Het huis van de islam staat in brand, schrijft hij, laten we allemaal helpen blussen. Ik wil daaraan toe voegen dat de islam zeker een probleem heeft met terrorisme gebaseerd op haar bronnen. Als christenen hoeven wij die theologische problemen niet voor hen op te lossen. Tegelijk bepalen wij ook niet de inhoud van hun geloof. We kunnen misschien wel helpen met blussen. Maar mooier is om mensen uit het brandende huis te redden. Niet door ze een plattegrond te geven met aanwijzingen over de nooduitgangen. Ook niet door de brand te proberen te verklaren. Maar door als een brandweerman naar binnen gaan, mensen op te zoeken en mee te nemen. Zoals Jezus naar ons toekwam om ons mee te nemen uit het brandende huis van de zonde. Dát is onze taak als christen. Geen olie op het vuur gooien, maar levens redden.

Praat met de imam

Het is een taak van kerken om gemeenteleden daarin voor te gaan. Gewoon eens die moslims in de buurt aanspreken, de moskee bezoeken, met de imam praten of ze uitnodigen voor een laagdrempelige activiteit. Laat hen door je levenshouding zien dat je als christen anders bent dan anderen. Dat je moslims (en anderen) niet wil buitensluiten, maar wil binnenlaten in de vrede en het huis van God. Laat zien dat je misschien best kunt zeggen #JesuisCharlie, maar dat je óók wilt zeggen #JesuisAhmed.

39 TRENDS

‘Delen is het nieuwe hebben’ Tekst Karel Smouter

V

rijwel ongemerkt zijn we de afgelopen jaren beland in het tijdperk van de liefdadigheid, in plaats van de solidariteit. Werd armoede nog niet zo lang gezien als een maatschappelijk verschijnsel, dat om een politieke oplossing vroeg, nu zijn burgers steeds meer zelf aan zet. Zelfredzaamheid wordt steeds meer als plicht, in plaats van als een deugd gezien. Toch is er, zoals bij elke trend, ook een tegentrend aan te wijzen. Tegen het koude individualisme wordt de deeleconomie door steeds meer mensen als het alternatief voorgesteld. Het idee: delen is het nieuwe hebben. Buren die bijvoorbeeld een boor nodig hebben, loggen in bij Peerby om die bij een buurman met een boor te lenen. Iemand die niet in staat is zelf te koken komt via Thuis Afgehaald in contact met mensen die een bordje meer koken. Maar vaak neemt de deeleconomie toch vooral commerciële doelen en is deeleconomie vooral een buzzword om snel populair mee te worden. Denk aan Uber, waar particulieren zelf taxichauffeur spelen. Of de opkomst van de deeleconomie goed nieuws of slecht nieuws voor de samenleving is, hangt dus maar net af van welk voorbeeld je gebruikt.

De uitdaging voor christenen en kerken lijkt mij om de goede impuls die achter de deeleconomie zit te omarmen, en vooral te laten zien wat er allemaal mogelijk is als je dit motto serieus neemt. Met nieuwe technologie kan zo iets van die oude waarde (solidariteit) haar weg terug richting samenleving vinden. Dat betekent overigens wel dat kerken de institutionele reflex (wij, als kerk, organiseren iets voor de mensen) zal moeten leren vervangen door een sociale reflex (wij, als kerk, faciliteren het initiatief van de buren met wie we leven). Stel je voor: de rommelmarkt waar we nu eens niet geld voor de renovatie van het kerkgebouw mee inzamelen, verandert in een ruilmarkt, waar iedereen die iets meebrengt iets mee terug naar huis kan nemen. Goederen, maar ook diensten: van klusjes tot koken. En dan niet als christenen die iets goeds voor anderen doen, maar als buurtinitiatief, dat van niemand en daardoor van iedereen tegelijk is. Dat levert misschien geen euro’s op, maar het verandert in elk geval het heersende beeld van de kerk als instelling die op je geld of je ziel uit is, naar een kerk die de buurt wil dienen. Door te delen, in plaats van te hebben.

Martijn Leeftink Directeur Het Kruispunt, christelijk ontmoetings- en toerustingscentrum voor het gesprek met moslims.

www.hetkruis.org

1. http://www.theguardian.com/commentisfree/2015/jan/07/charliehebdo-murderers-cannot-define-islam

ideaz nr 1 - 2015

ideaz nr 1 - 2015

40

41 Zending

Wie bekend is met zendingswerk onder moslims, kent de term ‘insider movement’: Groepen mensen die zichzelf als volgeling van Jezus zien, maar daar in het openbaar geen ruchtbaarheid aan geven en deel blijven uitmaken van de religieuze gemeenschap waarin ze zijn geboren. Onderstaand verhaal geeft een inkijkje in een deel van die insider movement.

‘Jezus-moskeeën’ in Oost-Afrika

S

jeik Ali was leider in een afgelegen gebied in Oost-Afrika. Hij was een gerespecteerd lid van de gemeenschap en stond in hoog aanzien in de weide omgeving. Op een vrijdagmiddag, dertig jaar geleden, bevond hij zich met enkele volgelingen in de moskee, toen hij plotseling een stem hoorde: “Je wandelt in de duisternis en leidt al je volgelingen naar de duisternis. Ik ben Ruh Allah, volg mij.” Sjeik Ali keek om zich heen. Waar kwam die stem vandaan? Het was zeker geen menselijke stem. Waar kwam dat licht vandaan? En wat moest hij met de boodschap? Volgens de Koran, het boek dat hij aan zijn volgelingen onderwees, was Ruh Allah (Geest van God) één van de titels voor Jezus. Riep Jezus hem, om Zijn discipel te worden? Gedurende de volgende vijfentwintig jaar onderwees Sjeik Ali zijn volgelingen, binnen zijn mogelijkheden, over Isa al-Masih (Jezus de Messias). Hij had echter geen Bijbel, hij had nog nooit een christen ontmoet en nog nooit een kerk gezien. Na ongeveer vijfentwintig jaar verscheen Jezus voor de tweede keer en zei precies hetzelfde tot Sjeik Ali. “Je bent in de duisternis en leidt al je mensen naar de duisternis. Ik ben Ruh Allah, volg mij.” Maar nu voegde de stem er het volgende aan toe: “Zend enkele van je volgelingen naar de christenen, zodat je de volledige waarheid over mij zult leren.” Na dit visioen zond hij zeven van zijn volgelingen naar een evangelische kerk in een nabij gelegen stad om te vragen of zij onderwijs konden krijgen. Ted was voorzitter van dit kerkgenootschap. Midden jaren zeventig

ideaz nr 1 - 2015

was hij geroepen om onder moslims te gaan werken. Al meer dan dertig jaar was hij aan het bidden en wachten op God, om een deur te openen, om zijn visie in vervulling te zien gaan. De zeven volgelingen van Sjeik Ali werden naar een lokale kerk van het kerkgenootschap geleid. De leiders van die kerk belden Ted en zeiden: “Er kwamen enkele moslims aan de deur.” Ted vroeg: “Kwamen ze om problemen te maken of voor verlossing?”“Voor verlossing,” was het antwoord. Ted herkende direct dat dit Gods antwoord was op de dertig jaar die hij had gebeden. Hij sprong in zijn auto en haastte zich naar de stad om de mannen te ontmoeten. Dit alles vond plaats in 2006. Ted begon de zeven volgelingen Bijbels onderwijs te geven over Isa Al-Masih. Later koos Sjeik Ali nog tien mensen uit, die over een periode van twee jaar door verschillende mensen werden onderwezen. Na de eerste ronde van trainingen werden er in de daarop volgende twee jaar meer dan veertig anderen getraind. Een vergelijkbare training vond plaats in 2010 met meer vijftig volgelingen. Veel van deze mensen zijn nu leiders van groepen gelovigen in hun eigen dorp. De laatste acht jaar is er een hoop gebeurd. Veel mensen zijn tot geloof gekomen, honderden zijn gedoopt en tientallen huisgroepen zijn gestart. In twee gevallen zijn er Jezus-moskeeën gebouwd, die worden gebruikt voor samenkomsten van Jezus-volgers, en de beweging groeit nog steeds. De opgeleide volgelingen nemen het evangelie mee terug naar hun dorpen, waar mensen tot geloof komen en nieuwe groepen vormen.

Uit een kort onderzoek uitgevoerd in 2011 door mij en Ted blijkt dat de meeste gelovigen (67%) door verzen uit de Koran over Jezus tot geloof gekomen zijn en 77% van de gelovigen gebruikt de Koran als zij

Ik ben Ruh Allah, volg mij! over Jezus vertellen aan dorpsgenoten. Opvallend in het onderzoek is verder, dat de meeste gelovigen 95 tot 99% erg trouw zijn aan bijbelse overtuigingen en praktijken. Zo gelooft 99% van de ondervraagden dat zij tot Jezus bidden voor de vergeving van zonden, slechts 7% roept de hulp in van Mohammed. Sjeik Ali en veel van deze gelovigen worden door hun sociale omgeving gezien als moslims, echter, in werkelijkheid zijn zij samen met ons deel gaan uitmaken van de familie van God, door hun vertrouwen in Jezus te plaatsen voor hun redding. Zij volgen Hem als hun Heer.

Ben Naja Ben Naja werkt al twintig jaar onder ‘onbereikte’ moslimgroepen in verschillende landen in Afrika. In partnerschap met lokale initiatieven, traint en coacht hij verschillende gemeentestichtende tentenmakers. Dit artikel is een vertaling van een artikel wat eerder verscheen in het International Journal of Frontier Mission 30:1 voorjaar 2013 (Vertaling: Arjan Schoemaker)

ideaz nr 1 - 2015

43 REPORTAGE

42 Gemeentestichting

Ontmoet de gemeentestichters van Europa

Fridtjof Leemhuis – Berlijn Lessons learned

Het was nooit in hem opgekomen om gemeentestichter te worden. Totdat het in het derde jaar van zijn studie theologie ging over missionaire gemeenschapsvorming in de grote steden van Duitsland. Zou het mogelijk zijn om in deze tijd een nieuwe kerk te stichten in het hart van een grote stad? Het idee liet Fridtjof Leemhuis niet los.

F

ridtjof Leemhuis groeide op in de Lutherse Kerk. Omdat kerkplanting binnen dat kerkverband ingewikkeld ligt, kwam hij in contact met de Freie Evangelische Gemeinde (FEG), een kerkverband dat gemeentestichting juist hoog op de agenda heeft staan. De FEG bood hem een intensieve training aan binnen een andere net gestarte gemeente: Het Berlinprojekt. Een gemeente die in korte tijd zou uitgroeien tot vierhonderd leden. Deze training leerde Leemhuis het vak van kerkplanter en vier jaar geleden begon hij met een groep van tien vrijwilligers een eigen kerk. Leemhuis is getrouwd met een Noorse en houdt naast gemeentestichting veel van muziek. Verder is hij fervent aanhanger van zijn oude voetbalteam Werder Bremen – ‘helaas gaat het niet zo heel goed met ze’.

Hoe ziet je werkplek eruit?

“Kreuzberg is een grote, trendy wijk in het centrum van Berlijn met een diverse bevolking. De wijk is een magneet voor artiesten, studenten en mensen met een alternatieve levensstijl, meestal links politiek georiënteerd. Het stadsdeel telt meer dan 150.000 inwoners. Het merendeel van de mensen is rond de dertig jaar. Het is een groep die openstaat voor allerlei vormen van spiritualiteit. Het probleem is alleen dat geen aantrekkelijke gemeenten zijn waar ze naar toe kunnen. We hebben onderzoek gedaan en het blijkt dat er maar zeshonderd mensen in onze hele wijk zijn die op zondag een kerk bezoeken, dat betekent minder dan 0,5% actieve christenen. Kreuzberg is ook multicultureel. Er wonen niet alleen West-Europeanen, maar ook veel mensen met een Turkse achtergrond.”

Wat zijn je ervaringen tot nu toe?

•

kelijk van mijn slimmigheden. •

en de taal van de mensen te leren spreken. •

“In de herfst van 2009 zijn we in een huiskamer begonnen. Vanaf het begin realiseerde ik me dat we niet de regels van kerkplanting volgen zoals ik die, onder

ideaz nr 1 - 2015

Relaties met mensen zijn de essentie. Persoonlijk zie ik de voordelen van een wijkgerichte benadering. Hoewel ik me ook iets kan voorstellen bij een stadsbrede invalshoek. Voor beide moet een plek zijn.

•

Blijf focussen op de boodschap van het evangelie. Je zult zien dat het dan mogelijk is dat mensen met een totaal ander wereldbeeld, inkomen, andere levensstijl toch deel kunnen uitmaken van dezelfde gemeente. Dat gezegd hebbende: er is altijd meer ruimte nodig voor diversiteit en openheid.

•

Het helpt om vrienden te hebben die niet gelovig zijn en totaal anders zijn dan jij.

In 2014 mochten we onze eerste mensen dopen in een meertje aan de rand van Berlijn. Een van de dopelingen was lid vanaf het begin en een andere was een complete atheïst, opgegroeid in Oost-Berlijn.

Beleidsmedewerker EA-EZA Missionaire Gemeenschapsvorming

Kerkplanting is overal weer anders. Het kost jaren om een bepaalde context te leren kennen

andere, uit de literatuur ken. Tegelijk wist ik zeker dat het evangelie meer dan waar ook relevant is in een wijk als Kreuzberg. Vooral de kracht van het evangelie die je een nieuwe identiteit geeft. Veel mensen komen naar Berlijn omdat het zo geweldig is en uitdagend. Maar de stad waardeert eigenlijk alleen de meeste succesvolle mensen. Niet de nummer drie of vier op de lijst. Dat geeft mensen een hoop stress. Ze proberen hun dromen te verwezenlijken, maar uiteindelijk blijkt vaak dat ze heel iets anders zijn gaan doen dan dat ze gehoopt hadden. Deze uitdagingen binnen een urbane setting geven een geweldige kans om met elkaar te praten over hoe God hier tegenaan kijkt en welk alternatief je mensen te bieden hebt. In de laatste vijf jaar is onze gemeente gestadig gegroeid naar een vaste kerngroep van zeventig personen. 85% daarvan woont in de directe omgeving van ons project. Dat is erg prettig omdat mensen elkaar zo gemakkelijk kunnen ontmoeten. Veel van onze gemeenteleden werken voor non-profit organisaties of zijn werkzaam in de creatieve industrie. Het boeiende is dat de groep om onze gemeente heen veel groter is dan de mensen die op zondag aanwezig zijn. Dat betekent dat kerk-zijn voor ons veel meer is dan de zondagse samenkomsten. Hoewel we nog steeds groeien, blijft het een uitdaging om relaties met mensen uit de wijk aan te gaan om zo verder te kunnen groeien.

Martin de Jong

Missionaire gemeenschapsvorming is niet afhan-

www.kreuzbergprojekt.de

De stad waardeert alleen de meest succesvolle mensen ideaz nr 14 -- 2015 2014

44 EA-EZA Netwerk

45

Het Baptisten Seminarium

en de professionals van 2025 Luidden we in het decembernummer van IDEAZ de noodklok over het vertrek van een groot aantal voorgangers en het gebrek aan opvolgers, bij het seminarium van de Unie van Baptistengemeenten voelen ze die zorg niet zo sterk. Het aantal studenten stijgt en het vernieuwde opleidingsprofiel slaat aan.

H

et was een toespraak van de Engelse gemeentestichter Stuart Murray, oprichter van Urban Expression (beweging voor gemeentestichting), die het opleidingsprofiel van het seminarium grondig zou veranderen. Hij daagde de Nederlandse baptisten in 2010 uit om niet zozeer meer missionair te worden door bijvoorbeeld het vak missiologie in te voeren of daar meer uren aan te besteden, maar om het hele curriculum missionair te doordesemen. Wie de beschrijving van de opleiding nu dan ook doorleest, zoekt vergeefs naar een vak over missionair gemeente zijn.

Zat de urgentie om de opleiding aan te passen in een dalende studentenpopulatie? Daniel Drost, docent: “Het had niet met studentenaantallen te maken, maar meer met het lezen van de tijd en wat er nodig is om nu christen te zijn. En nu is dan 2025, want daar lever je je studenten voor af. Als je kijkt naar de baptistengemeenten in Nederland dan heb je aan de ene kant een gedeelte dat binnen 20 tot 25 jaar zal sluiten en aan de andere kant zie je allerlei gemeentestichtende initiatieven. Daartussen zit een grote groep kerken die al langer bestaan, beseffen dat ze iets met missie moeten doen, maar ook het gevaar voelen dat ze verzanden in wie ze waren. Ze hebben geen perspectief.” Bakker: “Wat een professional in de kerk dus eigenlijk moet leren, is om

de tijd te lezen en verstaan, onze geloofsbronnen te lezen en verstaan en vervolgens de vraag te beantwoorden hoe je die twee op zo’n manier verbindt dat je echt een woord hebt voor deze tijd, deze mensen, deze wereld, waar wij gewoon hartstikke deel van uitmaken.”

van wie je zegt ‘dat is een goede bijbelstudieleider of muziekleider’. Tegen hen kun je dan zeggen: wij gaan jou een stukje opleiding geven, samen met het seminarium.” Drost: “Als baptisten zijn we altijd al wel een soort lekenbeweging geweest. Op een natuurlijke manier is er al meer ruimte voor diversiteit. Je hebt bij ons predikanten die doctor zijn in de theologie en predikanten met een bijbelschool op mbo-niveau.” Zien jullie een toename van het aantal pioniers, doordat jullie de opleiding hebben aangepast? “Dat zien we wel, ja. Ook omdat Urban Expression (beweging voor gemeentestichting, red.) en de Unie nu met elkaar verbonden zijn. Oeds Blok stuurt vanuit de Unie nieuwe initiatieven aan. Het is nu niet vreemd om het seminarium te doen als je gaat pionieren. Zo zinnig en concreet wordt die opleiding wel gezien.” Zien jullie het denkproces dat jullie doormaakten ook terug in de gemeenten? Drost: “Op een zekere manier lopen we wel voor de troepen uit, maar ik denk dat mensen wel dezelfde urgentie voelen, een gevoel van crisis. Het is niet meer zoals het was, we moeten iets anders, maar wat dan? Dat leeft volgens mij overal. Maar om dingen concreet te maken, echt gericht te zijn op de stad waar je gemeente is, dat zijn nog wel vergaande stappen voor veel gemeenten.”

Het is niet meer zoals het was, we moeten iets anders, maar wat dan? “Opmerkelijk vind ik dat christenen op een bepaalde manier al een heel christelijke praktijk hebben. Het grootste gedeelte van het vrijwilligerswerk wordt bijvoorbeeld gedragen door christenen. Maar vaak hebben ze iets van: dat doe je toch gewoon? Ze hebben niet de taal of het perspectief om het te integreren met hun geloof. Dit terwijl het direct verbonden is met je geloof. Het is misschien wel de ware eredienst. Je kunt dus de vreemde situatie hebben, dat je een gemeente hebt, die denkt helemaal geen getuigenis te hebben, maar waar iedereen wel vrijwilligerswerk doet. Dan zit je eigenlijk in twee werelden.”

Suzanna Blackmore www.baptisten.nl Het Baptisten Seminarium (BS) bestaat sinds 1958 en is verantwoordelijk voor de opleiding van voorgangers voor de Unie van Baptistengemeenten in Nederland. Daarnaast studeren er ook studenten en voorgangers vanuit de Alliantie van Baptisten en CAMAgemeenten en vanuit de Verenigde Pinkster- en Evangeliegemeenten. Het BS kent een academische variant in partnerschap met de Vrije Universiteit in Amsterdam en twee Hbo-varianten in samenwerking met resp. de Christelijke Hogeschool Windesheim en de Christelijke Hogeschool Ede. Momenteel staan er 52 studenten bij het BS ingeschreven. Voor meer informatie zie www.baptisten.nl/seminarium.

Als uitgangspunt voor jullie vernieuwde opleiding namen jullie de vraag wat voor kerkelijke professional er in 2025 nodig is. Zit daar de visie achter dat jullie als kerkgenootschap op professionals blijven inzetten? Drost: “Er is wel meer oog gekomen voor het idee dat je ook gemeenteleden moet trainen. De kerk wordt dan ook een soort trainingsplek. In Deventer, waar ik parttime voorganger ben, doe ik dat zelf ook zo. We hebben een preekgroep opgericht waarin mensen in een aantal avonden de basics leren van exegese, wat de preek is en wie je bent als prediker. Vervolgens oefenen ze in kleine kring en op een gegeven moment in de dienst. Iedereen in die groep heeft nu al een keer gepreekt. Zo ben je als kerk een interne opleider. Dat gebeurt op elk gebied: muziek, jeugdwerk en missionair aanwezig zijn op de plek waar je woont.” Bakker: “Dat betekent ook dat we in de toekomst waarschijnlijk meer naar duaal onderwijs toegaan. We slaan dan een brug naar mensen die in de praktijk van de gemeente al opvallen, mensen

ideaz nr 1 - 2015

ideaz nr 1 - 2015

46 REPORTAGE COLUMN

Kees-Jan

Laatste vraag:

Intro

Hoe voorkom je dat zending in het buitenland lijkt op iets uit het verleden?

Tekst Suzanna Blackmore beeld Niek Stam

Kees-Jan Mulder is theoloog en filmmaker, @peerfilm

Hoofdkop Tout est pardonné Broodtekst

? 47 DE KWESTIE

In deze rubriek

We zitten bij het castingbureau, met m’n producent en co-regisseur. De casting agent heeft ons scenario voor zich, loopt het door. We hebben er eigenlijk geen geld voor, maar dit is het beste castingbureau van Nederland... Met deze film willen we mensen gaan raken en dan moeten de acteurs gewoon stinkend goed zijn. ‘Als iemand dit voor je doet, moet ‘ie wel echt van je houden...’ Ik kijk m’n co-regisseur aan, knik en grijns. Dat denk ik ook ja - ons misdaaddrama is losjes gebaseerd op het Paasverhaal. De casting agent leest verder, ziet de geldschieters en trekt z’n wenkbrauw op. ‘Maar sorry hoor, wat heeft dit met de kerk te maken?’

Soms voel ik d me in duizen stukjes

Ik ben afgestudeerd als dominee en als filmmaker. Zo af en toe voel ik me in duizend stukjes omdat de werelden waarin ik me begeef zo van elkaar verschillen. Maar soms is het opeens één wereld, één verhaal, één boodschap – en dat is vooral op de momenten dat het over genade gaat.

Er zijn trouwens meer overeenkomsten tussen filmmaken en kerkelijk pionieren: je hebt geld nodig. Het maakt uit of je in het verhaal gelooft. De inspiratie die op de gekste momenten en vanaf de gekste plekken tot je komt. (Tout est pardonné, staat op de voorkant van de eerste Charlie Hebdo sinds de aanslag. Alles is vergeven. De hele week heb ik die zin in m’n hoofd - ‘absoluut satire’, zegt de radio.) Dat je het verhaal waar je zo mee bezig bent overal terugziet, zoals de hele stad zwanger leek tegelijk met je vrouw. Dat zijn de overeenkomsten. En ook: dat je voor je ziet dat alle slapeloze nachten en dagen zonder je gezin het op een dag waard blijken te zijn. Dat het soms keihard werken is maar dat de mooiste momenten de ‘cadeautjes’ zijn, het shot waarvan je niet gedacht had dat het kon, de locatie waarvan je dacht dat je ‘m nooit zou krijgen. En dat gesprek dus met die casting agent.

H

Het evangelie verkondigen is de belangrijkste opdracht die Jezus aan ons gegeven heeft. Als we willen vermijden dat mensen denken dat zending iets van vroeger is, moeten we vooral goed op onze communicatie letten.

Zendingswerk is iets wat God van iedere christen vraagt, het is dus ook iets van deze tijd, hoewel vormen en manieren veranderen en zich ontwikkelen. In mijn werk voor Medair evangeliseer ik niet, we verlenen noodhulp om het lijden van mensen in crisissituaties te verlichten en levens te redden. We geloven dat ieder mens gemaakt is naar Gods beeld, daarom uniek en waardevol is en alle respect verdient. Door mijn daden en de manier waarop ik werk, hoop ik dat mensen ‘Jezus’ gaan zien.

Communicatie is daarbij heel belangrijk. Zorg als zendingswerker en organisatie dat je meegaat in de tijd en betrokken bent, niet alleen bij de mensen die je dient, maar ook bij wat er thuis en in de wereld gebeurt. Door de groeiende populariteit van social media is het bereik van wat wij als zendingsorganisatie doen steeds groter. We zitten middenin een digitale revolutie die nieuwe invulling geeft aan ons dagelijks leven. Familieleden, vrienden en donateurs zorgen er door het delen van berichten voor dat wat we doen verspreid wordt en in de aandacht staat. Zonder social media gebeurde dit op veel kleinere schaal. Een vergeten crisis kan zo opeens weer in het nieuws komen.

‘Facebooken’ en ‘tweeten’ zijn nu een belangrijke onderdeel van mijn baan. We willen een stem zijn voor hen die geen stem hebben. Binnen de kortste keren krijg ik reacties als ik wat publiceer. Neem bijvoorbeeld het verhaal van Nyakal, een meisje in Zuid-Sudan dat dokter wilde worden omdat Medair daar had gewerkt. Dit verhaal ging in enkele uren de hele wereld over. Van Zuid-Sudan tot de VS, Filippijnen, Indonesië, tot diverse landen in Europa. Zonder Facebook en Twitter zou ik niet weten hoe ik zo’n wijdverspreide en ‘directe’ ontmoeting zou kunnen organiseren. Overal ter wereld worden de berichten gelezen en gedeeld. Heeft zending ooit eerder zulke krachtige vormen van communicatie gezien?

Wendy van Amerongen Medair - http://relief.medair.org/

Het castingbureau gelooft in het verhaal, wil meedoen en gaat ons helpen. Gratis.

ideaz ideaz nrnr11--2015 2015

ideaz nr 1 - 2015

Probeer AKZ+ nu vrijblijvend

1 maand gratis!

Publiekscolleges theologie Volg ze in de collegebank, of thuis via internet. Vele honderden gemeenteleden zijn sinds 2010 door onze colleges tot nadenken gezet over tal van theologische thema’s. Dit jaar komt AKZ+ nóg dichterbij: wekelijks een nieuw, verdiepend college, dat te volgen is in de collegezaal én gewoon thuis via de livestream. U bent van harte uitgenodigd om dit gratis en vrijblijvend uit te proberen. Schrijf u vandaag nog in en volg gratis een maand lang colleges van onze vakkundige en enthousiaste docenten. Met vriendelijke groet,

Colleges IN MAART EN APRIL 2015

Serie 66 boeken, 1 Bijbel 18 MAART

Hoop doet leven. De brieven van Petrus en Judas Docent: prof. dr. Rob van Houwelingen

15 APRIL

Openbaring, een open boek? Wegwijs in het laatste Bijbelboek Docent: dr. Henk van de Kamp

Serie Nederland participatieland? 25 MAART

Christelijke denkers over de participatiesamenleving Docent: dr. ir. Marja Jager-Vreugdenhil

22 APRIL

Nederland participatieland? De transities en de praktijk Docent: dr. ir. Marja Jager-Vreugdenhil

Serie Grote theologen 8 APRIL

Dr. William den Boer projectleider AKZ+

Dietrich Bonhoeffer (1906-1945) Een leven lang handelen en denken in en naast de kerk Docent: prof. dr. Edward van ‘t Slot

Serie Cruciaal 4 MAART

Jezus’ kruisiging als overwinning Docent: prof. dr. Henk Bakker

12 MAART

Jezus’ kruisiging als voorbeeld voor ons Docent: prof. dr. Willem J. Ouweneel

1 APRIL

Jezus’ kruisiging als verzoening door voldoening Docenten: dr. Hans Burger drs. Cees-Jan Smits, drs. Reinier Sonneveld

1 APRIL 2015 IN DE SERIE CRUCIAAL

Drs. Reinier Sonneveld • Welke bezwaren worden er geuit tegen de leer van verzoening door voldoening?

Dr. Hans Burger • Hoe dienen we aan te kijken tegen het element van straf?

Drs. Cees-Jan Smits, • Heeft de leer van ‘verzoening door voldoening’ toekomst?

Theologie dichtbij. Voor iedereen. www.akzplus.nl