ideaal 03 Actie: half jaar gratis betaalrekening 20 Geef dieren in de winter extra aandacht 32 Voor u: 10 Goodcoins cadeau

ideaal Magazine voor klanten van de ASN Bank December 2015

03

Actie: half jaar gratis betaalrekening

20

Geef dieren in de winter extra aandacht

32

Voor u: 10 Goodcoins cadeau

Nobelprijswinnaar en kinderarbeidbestrijder Kailash Satyarthi:

Childhood + Freedom = Humanity

INHOUD

10

Samen werken we aan een mooiere wereld

14

Minder energiekosten met de Energiebespaarlening

32

Goodcoins cadeau

18 04 06 09 17 20 22 24 26 28 29 30 32 34 36 38 39 2

Algemeen directeur Ewoud Goudswaard maakt de tussenstand op

Nieuws & vijf vragen aan Interview met Kailash Satyarthi ASN Bank-klant Lyke Burger Kinderarbeid in Turkije Geef dieren in de winter extra aandacht Klantbijeenkomsten op een rij Farmabedrijven en duurzaamheid VoordeWereldvanMorgen.nl & ASN Bank Wereldprijs Bos van Idealen: boomplantdag Klantvoordeel: duurzame restaurants De giften van de ASN Foundation Voor alle klanten: 10 Goodcoins cadeau Triple Jump & het ASN-Novib Microkredietfonds Nieuws en cijfers ASN Beleggingsfondsen Rentetarieven Voor de Wereld van Morgen, tweets en colofon

ideaal december 2015

ASN BANK INTERACTIEF De ASN Bank is actief op diverse social media. Als u ons volgt, bent u als eerste op de hoogte van het laatste nieuws en leuke acties. Ook gaan we graag met u in gesprek en beantwoorden we uw vragen over ons beleid en onze dienstverlening. U ontmoet ons online via: www.facebook.com/asnbank www.twitter.com/asnbank www.twitter.com/ideaalmagazine www.voordewereldvanmorgen.nl IDEAAL ONLINE Wilt u Ideaal Online lezen? Meldt u zich dan aan via www.asnbank.nl/ideaal.

ACTIE

Laat zien waar u voor staat, open een ASN Bankrekening

‘Als je kinderarbeid niet ziet zitten en je wilt er iets aan doen, open dan een betaalrekening bij de ASN Bank.’ Dat is de boodschap van onze nieuwe tv-spot. Misschien heeft u deze spot al gezien, of de versie over klimaatverandering. Met een ASN Bankrekening laat je zien waar je voor staat, is de boodschap. Want als u betaalt met uw ASN Wereldpas, ziet iedereen dat uw geld niet gaat naar zaken als kinderarbeid en fossiele brandstoffen.

L

aat ook zien waar u voor staat en open een ASN Bankrekening. Dat is niet alleen goed voor de wereld, maar ook voor u: • Als u nu een ASN Bankrekening opent, betaalt u de eerste zes maanden géén kosten voor het aanhouden van de rekening. • U bankiert via het internet en mobiel, zonder papieren rekeningafschriften. • Met de ASN Wereldpas kunt u wereldwijd pinnen en betalen, ook contactloos. • Een variabele rente van 0,5%* over het positieve saldo op uw ASN Bankrekening. • Altijd overal uw saldo checken en gemakkelijk geld overmaken met de App ASN Mobiel Bankieren – door gebruikers gewaardeerd met een 4,2 (van 5).

Beleid en service goed gewaardeerd De ASN Bank voert op de meeste onderwerpen het beste duurzaamheidsbeleid, schrijft de Eerlijke Bankwijzer**. Onze klanten geven ons in het onafhankelijk onderzoek van de Consumentenbond** het hoogste cijfer voor service,

ACTIEVOORWAARDEN

• • • •

Actieperiode: 1 november 2015 tot en met 29 februari 2016. Als u in de actieperiode een nieuwe ASN Bankrekening opent, betaalt u de eerste zes maanden niet de maandelijkse kosten voor deze rekening. Deze kosten zijn per 1 januari 2016: € 1,50 per maand, of € 3,00 voor een en/of-rekening op twee namen. Als u in de actieperiode een nieuwe ASN Creditcard aanvraagt, betaalt u het eerste jaar niet de kosten van € 20 per jaar voor uw nieuwe creditcard. U kunt van beide aanbiedingen gebruikmaken.

namelijk een 8,5! Genoeg redenen dus om over te stappen. De overstap van uw ‘oude’ betaalrekening naar de ASN Bankrekening is gemakkelijker dan u denkt. U kunt rekenen op de hulp van het ASN Overstapteam en de Overstapservice, waardoor de overstap gemakkelijk gaat.•

* Rente op jaarbasis vanaf 12 november 2015; rentewijzigingen voorbehouden. ** Meer informatie op asnbank.nl/ 10redenen. Op asnbank.nl vindt u meer informatie en de uitgebreide actievoorwaarden.

december 2015 ideaal

3

VIJF VR AGEN A AN

Cecile de Munk Coördinator partnerschappen Wat inspireert je? ‘Ik realiseer me wat een geluk ik heb dat ik in een welvarend land leef, gezond ben en een lieve zoon heb. Daarom wil ik eraan bijdragen dat andere mensen ook zo kunnen leven, vooral kinderen, want zij zijn de toekomst.’ Hoe geef je dat vorm in je werk? ‘De ASN Bank doneert namens klanten geld aan maatschappelijke partners, die daarvan projecten uitvoeren. Ik coördineer die samenwerking. Daardoor ben ik nauw betrokken bij allerlei projecten, zoals kinderprojecten van Cordaid. Deze samenwerking is een positieve aanvulling op het bankbeleid om geen geld in kinderarbeid te steken. Datzelfde geldt voor wapens, met projecten van War Child en Amnesty. Ook doneren we geld aan projecten voor zorg & welzijn, duurzame energie en eerlijke handel.’

Nieuw: betaalrekening voor zelfstandigen Goed nieuws voor zzp’ers: u kunt nu een zakelijke betaalrekening openen bij de ASN Bank. Daarmee regelt u uw zakelijke bankzaken eenvoudig via het internet, uw tablet of mobiele telefoon. ASN Betalen Zelfstandigen is er voor zelfstandige professionals zonder personeel. De rekening kost € 6 per maand. Daarvoor heeft u een ASN Wereldpas, internetbankieren, een mobiele app en maximaal duizend bijen afschrijvingen. En u ontvangt een variabele rente* van 0,5% over uw saldo tot € 50.000. Meer weten? Ga naar asnbank.nl. * Rente op jaarbasis vanaf 12 november 2015; rentewijzigingen

Foto: Josje Deekens

Wat heeft je in 2015 getroffen? ‘De vluchtelingenproblematiek vind ik heel heftig. Wereldwijd zijn bijna 60 miljoen mensen gevlucht voor geweld, armoede of klimaatproblemen. Kinderen zijn daar de dupe van; ze kunnen niet naar school. Terwijl een opleiding juist hun kans vergroot om uit de spiraal van armoede of geweld te komen.’ En een positief hoogtepunt? ‘De introductie van ons duurzame thema “zorg & welzijn” met twee mooie nieuwe partners. Inspirerend om van KNGF Geleidehonden te horen hoe mensen met een beperking een beter leven krijgen dankzij hun hond. We hadden ook succesvolle acties, zoals de handtekeningenactie tegen kernwapens van PAX.’ Wat betekent jouw werk voor klanten? ‘De ASN Bank heeft veel betrokken klanten. Via onze bank maken ze deel uit van ons netwerk waar allerlei positieve dingen gebeuren. Daar dragen onze klanten zelf ook aan bij. Toen bijvoorbeeld het artikel over “Dé eerlijke Sweater” van Solidaridad in Ideaal verscheen, werden er meteen honderden besteld.’

4


voorbehouden.

iDEAL-betalingen met de app Misschien overkomt het u ook wel eens: u bent online aan het shoppen en wilt via iDEAL betalen, maar u heeft uw ASN Digipas niet bij de hand. Dat is nu geen obstakel meer. U kunt namelijk heel gemakkelijk betalen via de app ASN Mobiel Bankieren, ook als u via uw tablet of pc aan het shoppen bent. Op het scherm van iDEAL komt u een QR-code tegen, die u met uw mobieltje scant. Daarna betaalt u met de app. Meer informatie vindt u via de homepage van asnbank.nl, in de rubriek Actueel.

NIEUWS

Help vluchtelingen de winter door De winter komt eraan. Juist nu hebben vluchtelingen ons hard nodig. Helpen kan op allerlei manieren: u kunt een initiatief starten, u aanbieden als vrijwilliger of doneren. De Hulplawine brengt vraag en aanbod bij elkaar. De Hulplawine koppelt burgerinitiatieven aan vrijwilligers en bedrijven. U kunt ook uw solidariteit uiten of iets vragen. De ASN Bank maakt de Hulplawine mede mogelijk. Doet u ook mee? Ga naar hulplawine.nl.

Veiliger bevallen dankzij ASN-beleggers ASN-klanten die dit voorjaar minstens € 2000 in de ASN Beleggingsfondsen inlegden, hebben 33 verloskundigen in Tanzania en Oeganda een opleiding bezorgd. Iedere verloskundige begeleidt honderd bevallingen per jaar – rekent u maar uit hoeveel veilige bevallingen dat zijn. Amref Flying Doctors verzorgt de opleidingen. Amref-directeur Patricia Vermeulen nam een cheque van € 52.500 in ontvangst van Ewoud Goudswaard. Maurits Groen van WakaWaka doneerde € 14.000 aan Amref: € 5 voor elke WakaWaka-zonnelamp die ASN-klanten kochten. Dankzij u leidde de samenwerking tussen Amref Flying Doctors, de ASN Bank en WakaWaka tot een mooi resultaat!


5

6


Foto’s: Josje Deekens

INTERVIEW

Nobelprijswinnaar en kinderarbeidbestrijder Kailash Satyarthi

‘De lach van een bevrijd kind doet je alle risico’s vergeten’

W

De Indiase mensenrechtenactivist Kailash Satyarthi bevrijdde sinds 1980 – vaak met gevaar voor eigen leven – al meer dan 80.000 kinderen van kinderarbeid en -slavernij. In 2014 won hij samen met Malala Yousafzai de Nobelprijs voor de Vrede. ‘We hebben allemaal handen, steek ze uit en help de kinderen van de wereld.’

anneer werd u voor het eerst geconfronteerd met kinderarbeid?

‘Toen ik op mijn vijfde in India naar school ging, stond er voor de poort een jongen van onze leeftijd. Hij wilde onze schoenen poetsen, maar al onze spullen waren nieuw, dus dat was niet nodig. Ik weet nog dat ik dacht: waarom gaat hij niet naar school en wij wel? Ik vroeg aan mijn leraar waarom die jongen buiten de poort zat en kreeg als antwoord: “Hij is arm, dat is niet anders”. Ik kon daar niet mee leven en vroeg op een dag aan de vader van de jongen waarom hij zijn zoon niet naar school stuurde. Hij zei dat hij daar nooit aan gedacht had, omdat het in zijn familie al generaties lang op deze manier ging. “Wij zijn geboren om te werken”, zei hij. Maar ik weiger te geloven dat kinderen geboren zijn om te werken, om producten voor ons te maken.’

Wanneer ging u actie ondernemen?

‘Mijn eerste actie was op mijn twaalfde. Samen met een vriend trok ik met een karretje langs de deuren van mensen van wie de kinderen waren geslaagd of overgegaan naar de volgende klas. We feliciteerden ze en vroegen: “Wilt u de boeken die uw kind nu niet meer nodig heeft doneren aan de boekenbank?” Daar konden kinderen die geen geld hadden voor schoolboeken ze gedurende het schooljaar lenen. Een kleine actie, maar het werkte.’

Wereldwijd zijn er 168 miljoen kinderen die werken en niet naar school gaan. Wat is er nodig om daar een einde aan te maken?

‘Iedereen heeft compassie in zich, maar we moeten daar meer mee doen. In actie komen. We doen alles voor onze eigen kinderen, maar we moeten inzien dat alle

kinderen op de wereld onze kinderen zijn. Ook nu in Europa met de vluchtelingenstroom: elk hart, elke portemonnee, elke grens moet open staan voor kinderen. Geen enkel kind mag sterven door gebrek aan hulp. We hebben allemaal handen, steek ze uit en help.’

Hoe komen kinderen in de (slaven)arbeid terecht?

‘Er zijn kinderen die in huis – voor hun familie – werken en daarnaast naar school gaan. Dat gaat niet ten koste van hun opleiding en gezondheid. Dan heb je kinderen die op boerderijen en in fabrieken werken en in het weekend naar huis mogen om hun familie te zien; dat is kinderarbeid. En dan zijn er kindslaven. Zij zijn vaak het slachtoffer van mensenhandel. Ze worden onder valse voorwendselen bij hun ouders weggehaald of zelfs gekidnapt en onder erbarmelijke omstandigheden aan het werk gezet. Ouders weten soms wel dat er iets niet

‘Voor een bevrijdingsactie sturen we spionnen naar de fabriek’ klopt, maar ze weten vaak niet hoe ze het moeten oplossen. Wij proberen kinderen die werken, en zeker de kindslaven, op alle mogelijke manieren te bevrijden. Als kinderen niet het recht hebben om te spelen en dromen, dan wordt hun jeugd en menselijkheid ontkend.’

Hoe gaat het bevrijden in zijn werk?

‘Als we op fabrieken stuiten waar kinderen te werk zijn gesteld, sturen we van tevoren spionnen naar de fabriek. Medewerkers van onze organisatie – ook mijn vrouw en > zoon – gaan dan de fabriek binnen, bijvoorbeeld als


7

WIE IS KAILASH SATYARTHI?

Kailash Satyarthi (Vidisha, India, 11 januari 1954) is een Indiase mensenrechtenactivist die zich sinds 1980 verzet tegen kinderarbeid. In 1992 richtte hij de Zuid-Aziatische Coalitie tegen Kinderslavernij (SACCS) op. De SACCS voerde een keurmerk in voor niet met kinderarbeid vervaardigde producten. Ook voerde Kailash Satyarthi talloze bevrijdingsacties uit. Met campagnes over de hele wereld stond hij aan de basis van de Global March Against Child Labor, een wereldwijde coalitie van ngo’s en vakbonden. In 1995 ontving hij voor zijn werk de Robert F. Kennedy Human Rights Award en in 2014, samen met Malala Yousafzai uit Pakistan, de Nobelprijs voor de Vrede. www.satyarthi.org

Kailash Satyarthi was eregast van de ASN Bank tijdens MorgenVandaag op zaterdag 24 oktober. Wilt u tekenen tegen kinderarbeid en vóór chocolade zonder bijsmaak, kijk dan op pagina 17 van Ideaal.

gezondheidswerker. Zij kijken waar mogelijke ontsnappingsroutes lopen. Hoe kunnen we binnenkomen, hoe kunnen we de kinderen naar buiten krijgen? We hebben met gevaarlijke mensen te maken, vaak in het bezit van wapens, dus we moeten ons goed voorbereiden. Dan nog is niet te voorkomen dat we gewond raken. Dat is mijn zoon overkomen en mij meerdere malen. We hebben medewerkers verloren, ons kantoor is verschillende keren aangevallen. Maar dat zijn we allemaal vergeten als we de lach zien van een kind dat we bevrijden.’

Maar met alleen het bevrijden van die kinderen bent u er nog niet.

‘We moeten uitzoeken waar de kinderen de eerste nacht kunnen slapen en waar ze daarna heen moeten. Of ze gezondheidszorg nodig hebben, waar ze naar school kunnen. We hebben hiervoor zelf centra opgezet, maar we proberen ook om de gemeenschap te laten helpen. Het moet breed gedragen worden. Maar de grootste uitdaging is om de kinderen een gevoel van eigenwaarde te geven. Als ze net bevrijd zijn, verkeren ze in shock. Niet lang daarna vragen we ze om hun eigen naam te zeggen. Dat is de meest krachtige manier om je gevoel van eigenwaarde terug te krijgen. Je eigen naam is hét teken van je identiteit. We laten ze het eerst zachtjes zeggen en langzaam steeds harder en harder. Zodat ze het echt gaan voelen. Dat draagt bij aan hun kracht en gevoel van vrijheid.’

Wat heeft het winnen van de Nobelprijs betekend voor uw werk? ‘Dat heeft enorm geholpen. Het zorgde ervoor dat de

8


wereld geïnteresseerd raakte in kinderarbeid en -slavernij. Het was de grootste erkenning van de kinderen op deze wereld. Daarom wilde ik daarna ook geen minuut verspillen. Ik heb altijd al aandacht gevestigd op de millenniumdoelen en gezegd dat we die nooit kunnen halen zonder aandacht voor kinderarbeid. Maar daar werd lang niet naar geluisterd. Na het winnen van de Nobelprijs kreeg ik de mogelijkheid om alle groten der aarde te ontmoeten. Als gevolg daarvan zijn alle punten waarvoor we strijden – tegen kinderslavernij, geweld en kinderarbeid, voor educatie – nu onderdeel geworden van de Sustainable Development Goals. De wereld heeft eindelijk ingezien dat als kinderarbeid, slavernij, mensenhandel en geweld tegen kinderen niet stoppen, we geen enkel ander doel kunnen halen.’

Verwacht u dat kinderarbeid en -slavernij helemaal kunnen verdwijnen? ‘Ik verwacht het niet, ik wérk eraan. Ik geloof dat ze nog tijdens mijn leven zullen verdwijnen. Toen ik in 1980 begon, dacht nog bijna niemand erover na. In 1989 werd het Kinderrechtenverdrag door de Verenigde Naties aangenomen. Pas de laatste jaren zijn er echt grote stappen gezet. In vijftien jaar tijd is het aantal kindarbeiders gedaald van 260 miljoen naar 168 miljoen wereldwijd. Ook het aantal kinderen dat niet naar school gaat, daalde de afgelopen jaren fors. En ik merk dat steeds meer organisaties zich realiseren dat kinderarbeid en -slavernij hun (reputatie)schade berokkent.’

Hoe kunnen wij in ons dagelijkse leven een bijdrage leveren aan de strijd tegen kinderarbeid en -slavernij?

‘We leven in een mondiaal tijdperk; producten, economieën, alles is wereldwijd met elkaar verbonden. We gebruiken allemaal producten die mensen op allerlei plekken op de wereld hebben gemaakt. Daar moeten we ook verantwoordelijkheid voor voelen. Iedereen kan iets doen, je hebt invloed. Je hebt als consument de morele verantwoordelijkheid om van producenten slaafvrije producten te eisen. Bedrijven en overheden moeten ervoor zorgen dat kinderarbeid en -slavernij stoppen. En als consument en burger moet je daarop blijven hameren bij bedrijven en je overheid. Alleen als we de hele wereld als familie zien, zijn we veilig. Laten vrijheid en compassie ons leiden.’ •

KL ANT ME T IDEA AL

‘Wat ik plant? Een fladderiep’ In Bentwoud groeit het Bos van Idealen. Lyke Burger plantte er een stuk of tien bomen op uitnodiging van de ASN Bank. Haar ideaal: dat vluchtelingen hun hoop en idealen kunnen behouden; dat is letterlijk van levensbelang.

Foto: Josje Deekens

‘H

oe lang ik al klant ben van de ASN Bank zou ik echt na moeten zoeken. Want dat is heel lang! Meer dan 25 jaar in elk geval, want daarom kreeg ik een uitnodiging voor de ASN Boomplantdag. Een mooi gebaar tegenover alle trouwe klanten. Leuk om te doen bovendien, samen met andere ASN’ers. En belangrijk. Want ook al wordt Nederland steeds voller met kleine postzegelplekjes die voor natuurgebied doorgaan, we kunnen er niet buiten. Hoewel het een druppel op de gloeiende plaat blijft natuurlijk. De ASN Bank vroeg ons een ideaal te kiezen. Ik heb er lang over nagedacht. Eerst dacht ik aan iets “groens”. Maar we zitten middenin een vluchtelin-

gencrisis, dat raakt me. Wij Nederlanders leven een bevoorrecht leven. Daarom is het mijn ideaal dat de vluchtelingen die hier komen, hun hoop en idealen weten te behouden. Want ik denk dat dat van levensbelang is. En dat ook sommige van hun diep gekoesterde wensen verwezenlijkt kunnen worden. Hier in Nederland, of elders. Wat ik straks ga planten? Ik hoorde net dat het een fladderiep is, hoewel ik geen idee heb hoe die eruitziet. Ik zei al tegen de vriendin met wie ik ben gekomen: we moeten er een strik omheen doen. Zodat we op een dag kunnen komen kijken hoe ‘onze’ bomen het doen. En of dit inderdaad het Bos van Idealen is geworden dat ons voor ogen stond.’ • december 2015 ideaal

9

DUURZ AME THEMA’S Foto: War Child

‘Ook al moeten ze vluchten, de kinderactiviteiten gaan door’ Samen werken we aan een mooiere wereld U en wij delen het ideaal van een duurzame, rechtvaardige wereld. Een wereld met een leefbaar klimaat en een gezonde natuur. Waarin mensen in vrede leven, werken tegen een eerlijk loon, en beschikken over onderdak, onderwijs en gezondheidszorg. Die duurzame samenleving brengen we dichterbij door uw geld te investeren in activiteiten die erin passen. En door maatschappelijke partners te steunen bij projecten die deze wereld helpen realiseren. Namens klanten met een rekening ASN Ideaalsparen of een ASN Creditcard steunen we partners in het kader van onze vijf duurzame thema’s. En namens ASN Jeugdspaarders doneren we geld aan twee partners voor kinderprojecten. ORGANISATIE DUURZAAM THEMA PROJECT

Cordaid Tegen kinderarbeid Onderwijs voor kinderen in Congo

Cordaid werkt aan beter onderwijs voor kinderen in de districten Shabunda en

Walungu in Congo. Door het vele geweld in de streek zijn schoolgebouwen en onderwijs verwaarloosd. De kinderen hebben een enorme leerachterstand. Cordaid streeft ernaar dat alle kinderen naar school kunnen en goed onderwijs krijgen– eerst op de basisschool en later op het voortgezet onderwijs. Dankzij het project gaan steeds meer meisjes naar school. Ook geeft Cordaid extra hulp aan kwetsbare kinderen. ORGANISATIE REKENING PROJECTEN

10


Cordaid ASN Jeugdsparen Onderwijs in Oeganda en gezondheidszorg in CAR

In Noord-Oeganda wonen veel kwetsbare kinderen, zoals aidswezen en kinderen van vluchtelingen. Om aan eten en onderdak te komen moeten ze vaak de hele dag werken. Cordaid steunt deze kinderen, zodat ze weer naar school kunnen.

Milities horen in Congo bijna bij de samenleving. Esther Obdam, Programme Development Manager Congo van War Child, doet wat ze kan om jonge slachtoffers van het geweld in Zuid-Kivu toch een toekomst te geven. ORGANISATIE DUURZAAM THEMA PROJECT

War Child Tegen wapenindustrie Hulp aan oorlogskinderen in Congo

H

aar gebutste rolkoffer staat klaar. Kort na dit interview vliegt ze terug. Esther weet al wat ze als eerste zal zien als ze aankomt in provinciehoofdstad Bukavu: heel veel wapens. ‘Jongens op een brommer met luchtafweergeschut op hun rug. Iemand die de lokale supermarkt bewaakt met een AK-47. Mij verbaast niets meer.’ Toch is de situatie in het land niet zonder hoop. Waar het ook maar even rustig is, helpen de lokale medewerkers van War Child gemeenschappen om een plek te creëren waar kinderen en jongeren kunnen sporten en spelen. En ze helpen jongeren die hebben meegevochten in zo’n

In Nana Mambéré, in het oosten van de Centraal Afrikaanse Republiek (CAR), worden veel kinderen niet behandeld voor levensbedreigende aandoeningen die wel goed te genezen zijn. Bijvoorbeeld diarree, malaria en ondervoeding. Cordaid verbetert de gezondheidstoestand van deze kinderen door doktersconsulten en vaccinaties mogelijk te maken. KNGF Geleidehonden DUURZAAM THEMA Zorg & welzijn PROJECT KNGF Campus

militie of erdoor zijn misbruikt, om hun verhaal te vertellen en te werken aan een betere toekomst.

Wat tref je aan als je in zo’n gemeenschap aankomt?

‘Waar je ook bent, er zijn altijd mensen die zich het lot van de kinderen aantrekken. Dat kan een leraar zijn, een vroedvrouw, of een sterke moeder die naast

Hoe houd je de moed erin?

‘Het gaat wel degelijk steeds een beetje beter. Als gemeenschappen zich in het bos moeten verstoppen omdat er gewapende groepen aankomen, gaan de activiteiten voor kinderen – samen spelletjes doen en sporten, en de activiteiten om misbruik bespreekbaar te maken – gewoon door. Als ik zulke verhalen hoor, weet ik zeker dat we op de goede weg zijn.’ >

Een uitgebreidere versie van dit interview vindt u op asnbank.nl/ duurzamethemas als u klikt op ‘Tegen wapenindustrie’.

het gebied van hond en handicap. De organisatie onderzoekt hoe speciaal opgeleide honden op nieuwe manieren kunnen helpen. Zo onderzoekt KNGF Campus samen met het VU Medisch Centrum of honden in een vroegtijdig stadium darmkanker kunnen opsporen. En of honden met speciale vaardigheden de levenskwaliteit van jonge mensen (40-65) met dementie kunnen verbeteren.

ORGANISATIE

KNGF Campus is het kennis- en innovatiecentrum van KNGF Geleidehonden op

haar eigen kinderen ook weeskinderen in haar gezin opneemt. Die mensen hoeven we er niet van te overtuigen hoe belangrijk het is om kinderen te beschermen, maar we moeten ze wel helpen met praktische oplossingen en kennis.’

ORGANISATIE DUURZAAM THEMA PROJECTEN

Natuur & Milieu Duurzame energie Scouting Zonnestrijd en Zon Zoekt Dak

Natuur & Milieu zet jaarlijks nieuwe projecten op waar de donatie van de ASN Bank naartoe gaat. De belangrijkste projecten in 2015 draaiden om zonneenergie. Met Zon Zoekt Dak hielp Natuur & Milieu mensen bij de aanschaf van zonnepanelen – nu ook voor ‘moeilijke daken’. Ook zette Natuur & Milieu een actie op voor scoutinggroepen. Via crowdfunding konden zij geld voor zonnepanelen voor hun scoutinggebouw bij elkaar krijgen. Zo maakten scouts en

hun ouders kennis met de voordelen van zonne-energie. ORGANISATIE REKENING PROJECT

Nationaal Fonds Kinderhulp ASN Jeugdsparen Hulp voor kinderen die in Nederland in armoede opgroeien

400.000 kinderen in ons land groeien op in armoede. Ze moeten hun verjaardag overslaan, kunnen geen lid worden van een sportvereniging en hebben geen fiets om mee naar school te gaan. Ze horen er niet bij en voelen zich buitengesloten. Nationaal Fonds Kinderhulp helpt deze kinde> ren op een praktische


11

‘Zaak na zaak werken we aan een betere wereld’ armoedegrens leven – 230.000 in Nederland – en dat niet kunnen betalen, kunnen een beroep doen op het Suppletiefonds. De ASN Bank steunt dit fonds en de Ouderenombudsman. Deze helpt ouderen die vragen hebben over bijvoorbeeld zorg en welzijn, geldzaken, wonen en veiligheid. uit de armoede komen. Oxfam Novib wil in drie jaar tijd de voedselzekerheid en het gezinsinkomen van deze boeren verbeteren door eerlijke handel in hun producten mogelijk te maken. De boeren staan centraal in het project. Zij krijgen cursussen en worden samengebracht in coöperaties. Daardoor staan ze sterker.

manier, met geld voor een tweedehands fiets, een computer om huiswerk op te maken of een Sinterklaascadeau. Zo kunnen ook zij zich ontwikkelen en houden ze aansluiting bij leeftijdgenoten. Nationaal Ouderenfonds DUURZAAM THEMA Zorg & welzijn PROJECTEN Ouderenombudsman en Suppletiefonds ORGANISATIE

Het Nationaal Ouderenfonds zet zich in voor kwetsbare ouderen in Nederland. Centraal staat de bestrijding van eenzaamheid. Zo organiseert het fonds gezellige uitjes voor ouderen. Daarvoor vraagt het een kleine eigen bijdrage. Ouderen die onder de

12


ORGANISATIE DUURZAAM THEMA PROJECT

Oxfam Novib Eerlijke handel Eerlijke handel voor boeren in Mozambique

Kleine boeren in de Mozambikaanse provincie Nampula verbouwen sesamzaad, pinda’s en cashewnoten van goede kwaliteit. Maar de opkopers betalen zo weinig voor hun producten dat ze niet

ORGANISATIE DUURZAAM THEMA PROJECT

Plan Nederland Tegen kinderarbeid Stop kinderarbeid in Nepal

Veel gezinnen in het Bardiya-district in Nepal zijn straatarm. De kinderen zien geen andere toekomst dan werken op het land. Plan wil Bardiya tot kinderarbeidvrije zone maken door samen met 83.176 boerengezinnen

Amnesty International zet zich wereldwijd in voor een effectief systeem van internationaal recht, zodat de slachtoffers van oorlogsmisdaden toegang hebben tot rechtspraak en herstelbetalingen. Een van de mensen die daar namens Amnesty aan werken bij het Internationaal Strafhof in Den Haag, is senior legal officer Matthew Cannock. Amnesty International DUURZAAM THEMA Tegen wapenindustrie PROJECT Center for International Justice ORGANISATIE

A

mnesty International speelde vanaf het begin een belangrijke rol bij de oprichting en vormgeving van het strafhof, vertelt Matthew Cannock. Hij is senior legal officer bij het Centre for International Justice (CIJ), de permanente vertegenwoordiging van Amnesty International bij het Internationaal Strafhof. ‘Het hof is een mensgerichte instelling: het kan alleen mensen berechten, geen staten en organisaties. De tweede taak van het hof is dat het zorgt voor gerechtigheid voor de slachtoffers. De rechten van slachtoffers spelen een belangrijke rol bij het hof. Daarmee is

het hof uniek in de wereld. Dat sluit naadloos aan bij de doelstellingen van Amnesty International.’ Omdat Amnesty wil dat het hof transparant, eerlijk en onafhankelijk functioneert, heeft het er een permanente vertegenwoordiging: het CIJ. Het CIJ adviseert het hof, lobbyt voor internationale steun en financiering, en monitort de rechtspraak. De taak van Matthew is te bevorderen dat regeringen het hof steunen, in nauwe samenwerking met Amnesty-collega’s over de hele wereld. ‘Vooral met mijn collega’s in Afrika wissel ik veel informatie uit. Naast informatie verzamelen en lobbyen voor

steun, geef ik lezingen over het werk van het hof, bijvoorbeeld voor studenten.’ Matthew hoopt dat het Internationaal Strafhof uitgroeit tot een effectief instituut, dat voldoet aan alle eisen en aanvragen en goed zorgt voor de slachtoffers van oorlogsmisdaden. ‘Om duurzame vrede te bereiken, is de opsporing en berechting van daders van oorlogsmisdaden essentieel. Zo werken we, zaak na zaak, aan een betere wereld.’ • Een uitgebreidere versie van dit interview vindt u op asnbank.nl/duurzamethemas als u klikt op ‘Tegen wapenindustrie’.

Restanten van een luchtbombardement

zonnepanelen voor leden, leenauto’s en een zonnepanelenveld. Zwembad Filidunen op Vlieland is grondig gerenoveerd en verduurzaamd. Ook op de andere Waddeneilanden zijn initiatieven gestart. Dankzij de ASN Bank kunnen meer initiatieven sneller van start gaan.

kinderarbeid te bestrijden. Een belangrijk middel daarbij is het Better Life Option Program. Dit maakt jongeren zelfbewuster en gemotiveerder om door te leren, wat een belangrijke rol speelt bij het uitbannen van kinderarbeid. Ook helpt Plan gezinnen hun inkomen te vergroten. managers zien hoe zij de arbeidsomstandigheden kunnen veranderen. Dat resulteert in verbeteringen als afschaffing van kinderarbeid, eerlijke betaling en redelijke werkuren, schonere, efficiëntere productie, veiligheid op de werkvloer en het recht op vereniging in vakbonden. ORGANISATIE

Solidaridad DUURZAAM THEMA Eerlijke handel PROJECT Textielindustrie in Azië ORGANISATIE

Solidaridad werkt aan verbetering van slechte werkomstandigheden in Aziatische textielfabrieken, samen met de eigenaren van de fabrieken. Het programma leert fabrieksarbeiders voor hun rechten opkomen. En het laat de fabrieks-

DUURZAAM THEMA PROJECT

Urgenda Duurzame energie Waddeneilanden in 2020 energieneutraal

De Waddeneilanden willen samen in 2020 energieneutraal zijn. Ieder eiland wekt dan op duurzame wijze zelf minstens zoveel energie op als het verbruikt. Op Texel zijn al diverse projecten opgezet. Zoals TexelEnergie, een energiecoöperatie met initiatieven als

SAMEN SNELLER DUURZAAM

Meer informatie over de kinderprojecten vindt u bij asnbank.nl/ jeugdsparen, als u verder klinkt op Projecten voor kinderen. Voor de overige projecten kijkt u op asnbank.nl/duurzamethemas.


13

Foto’s: Jeroen Jazet Photography

ASN BANK FINANCIER T

De familie Roubos in de woonkamer

Ied de Visser en de isolatie-installateur

De nieuwe vloerisolatie van Ied de Visser

14


Minder energiekosten en meer wooncomfort dankzij de Energiebespaarlening • Geld lenen voor een energiezuinig huis • Voor particulieren met een bestaande eigen woning • Nu ook voor VvE’s

D

Zonnepanelen voor de familie Roubos

e familie Roubos uit Flevoland woont in een hoekhuis. Met veel ramen en muren, en dus een hoge energierekening. Met een Energiebespaarlening pakten ze de isolatie aan. ‘Nooit gedacht dat isolatie zo’n verschil kon maken’, zegt Peter Roubos. ‘We hebben veel meer comfort en veel minder geluidsoverlast. Ik schat dat we tot dertig procent minder energie verbruiken.’

De lening in het kort Wilt u de energiekosten in de hand houden, comfortabeler wonen én het klimaat sparen? Dat kan door uw huis te isoleren en eventueel zonnepanelen aan te brengen. Veel verbeteringen zijn

gemakkelijk uit te voeren en hebben meteen een groot effect. Als u het geld voor zo’n investering niet bij de hand heeft, biedt de Energiebespaarlening uitkomst: • U leent tegen een aantrekkelijke rente, die de hele looptijd van de lening vaststaat. • U betaalt de lening af in maandelijkse termijnen, gespreid over maximaal vijftien jaar (afhankelijk van de omvang van de lening). En u kunt de lening altijd geheel of gedeeltelijk boetevrij aflossen. • Mogelijk kunt u de rente die u betaalt, aftrekken bij uw aangifte inkomstenbelasting, afhankelijk van uw persoonlijke situatie.

Verbeteringen Met de Energiebespaarlening finan-

ciert u verbeteringen op het gebied van isolatie, ventilatie, het opwekken van warmte en energie, warmteterugwinning en energiebesparing. Ook zonnepanelen vallen eronder, als u daarnaast maar een kwart van de lening besteedt aan andere maatregelen, zoals isolatie. Dankzij deze maatregelen gaan uw maandelijkse kosten voor gas en elektriciteit omlaag, terwijl uw huis > een stuk comfortabeler wordt.


15

De installateur brengt vloerisolatie aan bij Ied de Visser

Dat kan Ied de Visser uit Zoetermeer beamen. Toen haar vloerverwarming kapot ging, besloot ze de vloer meteen goed aan te pakken en hem te laten isoleren. Een slimme keuze, want veertig tot zestig procent van de warmte in huis gaat naar beneden. Ied liet ook haar spouwmuur isoleren. ‘Ik betaalde ontzettend veel voor elektriciteit en gas in mijn hoekhuis’, aldus Ied, ‘en wilde graag kosten besparen. Met betere isolatie gaat dat zeker lukken. Al het werk was in een dag gebeurd, zonder veel troep in huis. Ik ben heel tevreden.’

Particulieren en VvE’s De Energiebespaarlening

bestond al voor particuliere huiseigenaren die in een bestaande woning wonen (dus niet voor nieuwbouw). Sinds kort is er de VvE Energiebespaarlening. Daarmee kunnen verenigingen van eigenaren (VvE’s) energiebesparende investeringen aan appartementencomplexen financieren. Via maandelijkse betalingen van de lening spreidt de VvE de kosten over meerdere jaren. Als uw VvE uit ten minste tien appartementsrechten bestaat, kan zij in aanmerking komen voor een VvE Energiebespaarlening. Als de VvE kleiner is, kunnen huishoudens ieder apart een Energiebespaarlening aanvragen. De VvE Albatrosstraat, Zangvogelweg en Ganzestraat te Amersfoort bestaat uit vier appartementencomplexen uit 1970 met 96 woningen. Omdat het energieverbruik elke maand een grote kostenpost was, lagen

energiebesparende maatregelen voor de hand. Technisch adviseur Louis Draisma, lid van het bestuur: ‘Beroepsmatig ben ik betrokken bij initiatieven om het energieverbruik in bestaande gebouwen terug te brengen. Daardoor weet ik wat er technisch mogelijk is. Dat vraagt echter een forse investering. De VvE Energiebespaarlening gaf ons de mogelijkheid om het in één keer goed aan te pakken. Anders hadden we waarschijnlijk elk jaar één complex gedaan.’ In de vier appartementencomplexen is de cv-installatie vervangen, de kopgevels zijn geïsoleerd en in de openbare ruimtes is ledverlichting aangebracht. Met een VvE Energiebespaarlening van € 150.000 en € 75.000 uit de eigen reserves kon de VvE al deze maatregelen uitvoeren. Daarvoor moesten de VvE-leden natuurlijk toestemming geven. Draisma: ‘Toen we de leden informeerden over onze plannen, hebben we nadruk gelegd op de financiële winst die de maatregelen opleveren. Op basis van ervaring bij een andere VvE konden we voorrekenen dat de investering direct rendement oplevert doordat de stookkosten dalen. Waarschijnlijk heeft de VvE de totale investering al binnen zeven jaar terugverdiend.’

Energiebespaarlening aanvragen De Energie-

bespaarlening en de VvE Energiebespaarlening worden verstrekt uit het Nationaal Energiebespaarfonds. U vraagt de Energiebespaarlening aan via SVn, de beheerder van het Energiebespaarfonds. Daarvoor is een aparte website in het leven geroepen: www.ikinvesteerslim.nl. SVn toetst of u kredietwaardig genoeg bent om de lening aan te gaan. SVn kan u niet adviseren welke lening het meest geschikt is. Twijfelt u of de lening geschikt is voor u? Of heeft u behoefte aan advies over het effect van de lening op uw financiële positie? Win dan advies in bij een erkende financieel adviseur.

Financiering door de ASN Bank Het Nationaal

Energiebespaarfonds, waaruit de Energiebespaarleningen worden verstrekt, heeft een omvang van 300 miljoen euro. Dit bedrag is bijeengebracht door de Rabobank, het Rijk en de ASN Bank. Hiermee maken wij extra energiebesparing bij woningen in Nederland mogelijk. Dat sluit aan bij onze missie om de duurzaamheid in de samenleving te bevorderen. • Kijk op www.ikinvesteerslim.nl voor het actuele rentetarief van de Energiebespaarlening. Daar ziet u ook of u in aanmerking komt voor een lening.

16


PARTNER AAN HET WOORD

Rojbin

Bijna een miljoen kinderen werken Foto’s: Astrid van Unen, U-producties

Hazelnoten uit Turkije Mehmet Ülger maakte samen met Astrid van Unen Hazelnoten en kinderarbeid – 5 jaar later, een documentaire over kinderarbeid in Turkije. ‘Na vijf jaar is er weinig veranderd.’

H

oe bent u door dit onderwerp geraakt?

‘Tijdens een vakantie in Turkije zagen we een groep mensen langs de weg hazelnoten plukken. Later hoorde ik dat er hele gezinnen vaak maandenlang door het land trekken en seizoensarbeid doen. Het is armoede van top tot teen. Gezinnen die met z’n negenen één kamer delen, kinderen die elf uur per dag werken. We zijn in 2010 een paar maanden met ze meegereisd en hebben er een documentaire over gemaakt. De hazelnotenindustrie is heel groot in Turkije: tachtig Mehmet met Zara procent van alle en zusje Dilan hazelnoten ter wereld komt uit Turkije, met twee miljard dollar per jaar aan export. Dit onderwerp heeft me niet meer losgelaten en vrijwel elk jaar ben ik teruggegaan. Dat leidde dit jaar, met financiële steun van de ASN Bank, tot een tweede film.’

Wat is er in die vijf jaar veranderd?

‘Praktisch gezien weinig. Kinderarbeid bestaat nog. Wel zijn mensen zich bewuster van het probleem. Kleine plantage-eigenaren weren kinderarbeid en sommige fabrieken kopen geen hazelnoten die door kinderen zijn geplukt. Maar dat zijn de kleine spelers. Grote fabrikanten zeggen dat ze onderzoek doen naar de sociale omstandigheden, maar kinderen plukken nog steeds.

Een van de grootste fabrikanten, moederbedrijf Ferrero van het merk Nutella, zegt in een verklaring dat kinderen niet mogen werken. Maar wie controleert dat? Zijzelf niet, de Turkse regering niet. Niemand.’

Heeft de actie ‘Teken tegen kinderarbeid’ zin?

‘Absoluut. De grote fabrikanten zijn gevoelig voor consumenten. Al reageren maar honderd mensen naar een fabrikant, dan wordt die al heel zenuwachtig. Wat dat betreft is de consument machtig. Ik ben er trots op dat de ASN Bank deze actie ondersteunt.’

Komt er een volgende documentaire?

‘We blijven de kinderen volgen. De hoofdpersoon in onze documentaire, Zara, is nu zestien jaar. Officieel mag ze nu werken. Maar ze heeft een jonger broertje en zusje die nu ook werken. De kinderarbeid is hardnekkig. Volgens officiële cijfers van de Turkse overheid zijn er bijna een miljoen kinderen aan het werk in Turkije. Een land dat op drie uur vliegen ligt, zo dichtbij gebeurt het.’• TEKEN TEGEN KINDERARBEID

De ASN Bank steunt de website www.kinderarbeid.nl. Hier kunt u tekenen tegen kinderarbeid en vóór chocolade zonder bijsmaak. Met uw handtekening roept u de chocolade-industrie op haar verantwoordelijkheid te nemen en ervoor te zorgen dat er in de hele productieketen gestopt wordt met kinderarbeid. Als u tekent, ontvangt u het e-book Een wereld voor kinderen – Opgroeien zonder kinderarbeid. Een trailer van de documentaire vindt u op www.kinderarbeid.nl als u doorklikt naar ‘Hazelnoten’. Op deze website ziet u ook wat u zelf kunt doen voor kinderen.


17

‘Wij willen voor het peloton uit blijven rijden’ De ASN Bank bestaat 55 jaar. Algemeen directeur Ewoud Goudswaard maakt de tussenstand op: ‘De ontwikkelingen stemmen mij hoopvol. Als relatief kleine bank hebben we een beweging in gang gebracht met meer impact dan wij zelf hebben.’

‘We begonnen als bank van de vakbeweging met een sociale missie. Daar kwamen later duurzaamheidsidealen bij: mensenrechten, klimaat en biodiversiteit. Onze missie luidt nog steeds dat we de duurzaamheid van de samenleving bevorderen. Dat

‘Op onze doelstelling om in 2030 klimaatneutraal te zijn. Toen we die formuleerden wisten we nog niet hoe we dat konden doen. Maar veel mensen gingen ermee aan de slag. En door dit doel naar buiten te brengen, komt de nationale en internationale financiële sector in beweging. Ook onze aandeelhouder, SNS Bank N.V., wil klimaatneutraal worden. In onze hele geschiedenis tonen we telkens weer aan dat het kán: duurzame keuzes maken en een succesvolle bank zijn. Het ASN Duurzaam Aandelenfonds werd in 1993 met scepsis ontvangen. Maar wij lieten zien dat een aandelenfonds met gerichte duurzame keuzes een behoorlijk rendement kan behalen. Nu

doen we door de keuzes die we dagelijks maken. Zo houden we ons al 25 jaar bezig met het klimaat. In het begin waren we roependen in de woestijn, maar inmiddels is er veel aandacht voor. Institutionele beleggers en organisaties, ook in Nederland, verkopen hun belangen in kolen- en oliemaatschappijen. Deels uit zorgen over een mogelijke waardedaling, deels vanwege de impact op het klimaat. Dat is een positieve beweging.’

komt duurzaam beleggen wereldwijd sterk op. Al 1380 financiële instellingen hebben de Principles for Responsible Investment ondertekend. Ze houden bij hun beleggingen rekening met milieu, mensenrechten en goed bestuur. Die ontwikkelingen stemmen mij hoopvol. Als relatief kleine bank hebben we een beweging in gang gebracht met meer impact dan wij zelf hebben.’

H

oe kijk je terug op de afgelopen 55 jaar?

18

Op welke prestatie van de ASN Bank ben je het meest trots?


Wat is nu de grootste uitdaging voor de bank?

‘We hebben de verantwoordelijkheid om voor het peloton uit te blijven rijden. Dat vraagt veel. Zo denken we al een tijd na over langetermijndoelen op het gebied van mensenrechten en biodiversiteit. Ook daarmee willen we een voorbeeld zijn van de impact die een bank kan hebben. Maar zo’n doel moet bij ons passen en we moeten het aankunnen. We balanceren nog tussen de uitdagingen en de mogelijkheden.’

Een paar jaar geleden was er bij klanten onrust over onze relatie tot SNS Bank N.V. Is daar nu nog reden voor?

‘SNS Bank N.V. is recent losgekoppeld van SNS REAAL. Het bestaat nu uit vijf merken, waaronder de ASN Bank. Bij SNS Bank N.V. heerst een sterke wil om een maatschappelijke bank te zijn. In het manifest met kernwaarden staan zorg voor de klanten en duurzaamheid centraal. We hebben onze SNS-collega’s geholpen om de duurzaamheidspunten te formuleren en voelen ons er comfortabel bij. Inmiddels wordt het manifest breed gedragen bij zowel SNS Bank N.V. als de ASN Bank. Het leidt tot echte veranderingen. Het blijft de verantwoor-

Even over onze rol als bank: kun je nog eens uitleggen waarom de spaarrente zo laag is?

‘Wij zetten het geld van onze spaarders zo uit dat het bijdraagt aan de duurzame wereld van morgen. Bijvoorbeeld in wonen, zorg, waterbeheer, groene en staatsobligaties en duurzame energie. Momenteel is de rente wereldwijd heel laag. Bovendien zijn er veel partijen in Europa die duurzame projecten willen financieren. Dat is prima. Maar doordat er zoveel aanbod van geld is, kunnen ook duurzame projecten goedkope financiering vragen. Daardoor is onze marge klein geworden. Dat wil zeggen: er is nog maar een klein verschil tussen de rente die wij van projecten ontvangen, en de spaarrente die we aan onze klanten betalen. Terwijl de marge wel nodig is om een gezonde bank te blijven. Ik sluit niet uit dat de spaarrente verder daalt als de situatie zo blijft. Dat vind ik vervelend voor onze klanten, maar er staat tegenover dat we goede dingen doen met hun geld.’

De media trekken soms de noodzaak van banken in de toekomst in twijfel. Hoe zie jij dat? ‘Misschien ziet de ASN Bank er over twintig jaar heel anders uit door de mogelijkheden van bijvoorbeeld

‘In onze hele geschiedenis tonen we telkens weer aan dat het kán: duurzame keuzes Foto’s: Josje Deekens

maken en een succesvolle bank zijn’ delijkheid van de ASN Bank om de snelheid van die veranderingen te stimuleren. Als voorloper moet je ongeduldig zijn. Maar ik ben blij met deze situatie en denk dat we samen een goede toekomst tegemoet gaan.’

crowdfunding en nieuwe vormen van betalen. Wij volgen de ontwikkelingen en spelen er flexibel op in. Maar dat is kostbaar. We hebben daarom de ambitie om bij te blijven; we hoeven niet voorop te lopen. Zijn we met al die nieuwe ontwikkelingen over twintig jaar nog nodig? Vanuit onze idealen bekeken wel, vrees ik. Daarom blijven we de voorlopersrol nemen als het om duurzaamheid gaat.’• december 2015 ideaal

19

Geef dieren in de winter extra aandacht De meeste dieren weten hoe ze de wintermaanden moeten doorkomen. Toch kunnen ze best wat hulp gebruiken. Ideaal helpt de helpende mens op weg.

W

interholletjes

• Plaats nestkasten voor vogels, vlinders,

•

bijen, egels en vleermuizen. En in het oosten van het land ook voor steenmarters. Egels en eekhoorns kunt u alternatieve overwintermogelijkheden bieden door takken en afgestorven planten en bladeren te laten liggen.

Wintervoedsel

• Plant struiken die in de winter bessen en vruchten •

dragen; zie de bessenkalender op de website van de Vogelbescherming. Bied tijdens de vorstperiode nooit te veel voedsel aan. Anders blijft het liggen en gaat het schimmelen.

Vogels In de winter vinden vogels weinig insecten, bessen en zaden. Zeker als het vriest of er sneeuw ligt. Terwijl vogels juist dan veel energie nodig hebben om hun lichaamstemperatuur op 40 graden te houden. Als u wat voer strooit, komen ze dus graag eten. Als extra energiebron kunt u vetbollen en pinda’s ophangen. • Leg voer op een plek die onbereikbaar is voor natuurlijke vijanden van vogels, zoals katten. Houd de voederplek goed schoon om ziektes te voorkomen. • Niet al het voer is geschikt voor vogels. In brood zit bijvoorbeeld zout, wat uitdroging veroorzaakt. Koop daarom speciaal vogelvoedsel, bijvoorbeeld met het logo van de Vogelbescherming erop of bij Vivara.nl. • Bij lichte vorst kunt u vers water aanbieden. Vogels kunnen er zonder probleem van drinken en in badderen. Het water rolt direct van hun ingevette veren en bevriest niet. • Bij strenge vorst kunt u beter geen open (warm) water aanbieden. Eventueel kunt u een paar scheppen suiker in water oplossen, zodat

20


het drinkwater niet bevriest. Dek de drinkbakjes af met een stuk gaas. U kunt ijsblokjes vergruizen en dit als drinken serveren. Gebruik geen ijzeren bakjes, want daar vriezen vogels aan vast.

Egels Gezonde egels hebben in de winter geen hulp nodig. De winterslaap van egels begint in oktober-november en duurt tot april-mei. Egels houden hun winterslaap in een winternest van droge bladeren onder een heg, houtblokken of een schuurtje. Tijdens de winterslaap stopt hun spijsvertering, vertraagt de hartslag en ademhaling en daalt hun lichaamstemperatuur van 35 graden tot slechts 10 graden. Het is niet zo dat egels aan één stuk door slapen. Soms worden ze wakker en veranderen ze zelfs van nest. In het voorjaar, als de nachttemperatuur stijgt en er weer voldoende voedsel is, ontwaken ze. Voer alleen de zwakke dieren bij met een blikje katten- of egelvoer. Geef nooit melk, maar water of ijsschaafsel op een lage schaal.

Weidedieren

• Paarden en scha-

pen ontwikkelen een wintervacht en kunnen daardoor goed tegen kou. Borstel paarden niet te veel. Dan kan de

Katten

• Controleer

• bescherming van de wintervacht afnemen.

• Geschoren paarden hebben al snel een deken nodig, •

zelfs als het niet vriest. Geiten en ezels kunnen niet goed tegen de kou en al helemaal niet tegen regen. Hun vacht is niet waterdicht. In de winter hebben ze hooi en stro nodig, en een droge, tochtvrije stal. Maar een uitloop en spelen in de wei blijven voor hen onontbeerlijk.

Vijverdieren

•

• Haal het bladafval uit de vijver om verzuring te voorkomen. • Maak een dieper gedeelte in de vijver (80 tot 120 centimeter). Daar kunnen dieren in de vorstvrije bodemlaag overwinteren. Vooral amfibieën als kikkers, padden en salamanders doen dat. Ziet u een vastgevroren dier? Probeer het dan nooit los te trekken, maar maak het ijs rondom de poten los door het ijs ernaast te laten smelten.

regelmatig of het kattenluikje werkt, zodat de kat altijd naar binnen kan. Check of er geen kat in uw schuur verstopt zit of onder de motorkap van uw auto. Klop eerst op de motorkap, voordat u de auto start. Katten gaan buiten namelijk creatief op zoek naar een warme slaapplaats.

Knaagdieren

• Verplaats konijnen en knaagdieren nooit ineens van • • •

een koude naar een warme ruimte of andersom. Daar kunnen ze ziek van worden. Geef ze een goede standplaats, niet te warm en niet op de tocht. Geef bij kou extra stro om in te nestelen. Cavia’s houdt u bij voorkeur binnenshuis. Als ze toch buiten gehouden worden, zorg dan voor een tocht- en waterdicht hok met een dikke laag bodembedekking. Meerdere cavia’s samen houden elkaar lekker warm.

Dit artikel kwam tot stand met informatie van de websites van de Dierenbescherming, Zoogdiervereniging, Vogelbescherming, Kippenhokinfo.nl en het Landelijk Informatiecentrum Gezelschapsdieren.•

Kippen

• Stel kippen niet bloot aan vorst. Ze zijn gevoelig voor •

bevriezing van hun kammen en lellen. Zorg dat de kippen van buiten naar binnen kunnen en andersom. Zorg dat het hok goed geventileerd is zodat het droog en behaaglijk blijft. Dan is het niet nodig de kammen in te vetten.

Honden

• Bij extreme kou smeert u de voetzolen in met vase• •

line of speciale teer (verkrijgbaar bij de dierenarts). Dat dicht wonden en verhardt de zooltjes. Laat honden geen sneeuw eten, dat veroorzaakt darm- en maagklachten. Laat uw hond niet op het ijs, want een hond is niet in staat om te beoordelen of het ijs betrouwbaar is.


21

Foto’s: Walter Sietinga

Inspirerende ontmoetingen

Namens en voor u werken we aan een betere wereld. De resultaten van onze inspanningen delen we graag met u. En we zijn benieuwd naar uw suggesties en meningen. Daarom organiseren we regelmatig bijeenkomsten om u te inspireren en om zelf inspiratie op te doen. Op deze pagina’s een korte impressie van de belangrijkste bijeenkomsten van 2015: MorgenVandaag, ASN Live en de vergadering van aandeelhouders van de ASN Beleggingsfondsen.

M

orgenVandaag Op 24 oktober kwamen

ruim 1200 mensen naar MorgenVandaag: een middag vol lezingen, workshops, debatten en presentaties. De middag begon met een ontroerend interview van Jelle Brandt Corstius met Kailash Satyarthi. Deze won in 2014 de Nobelprijs voor de Vrede voor zijn inzet om kindslaven in India te bevrijden. Voor die strijd brengt hij zelf ook offers. Zijn kantoor werd in brand gestoken en hij werd meerdere malen aangevallen en mishandeld. ‘Maar mijn eigen lichaam en mijn leven zijn niet belangrijk. Het gaat mij om een glimlach op het gezicht van die kinderen.’

In de ‘iglo’ spraken vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties waarmee de ASN Bank samenwerkt, over hun missie. En over de projecten die ze uitvoeren met steun van de ASN Bank. Onder hen Nico Roozen van Solidaridad, dat in Bangladesh werkt aan het opbouwen van duurzame katoenproductie. Een moeilijke strijd in een land waar ondernemers en politici buitengewoon corrupt zijn. ‘Slechts drie tot vijf procent van de consumenten laat bij een kledingaankoop duurzaamheid de doorslag geven. Grote kledingproducenten zullen dus een belangrijke rol moeten spelen.’ Bij het programmaonderdeel Gasten van de ASN Bank interviewde Leon Verdonkschot onder meer Arjen Postma, boswachter van het ASN Bos van Idealen. Hij zette vraagtekens

22


bij de aanname dat mensen de dominante soort op aarde zijn: ‘Mieren doen aan landbouw en veeteelt en ze hebben anarchisten. Die zorgen voor vernieuwing en democratie. De rest loopt alleen op de geursporen. De anarchisten pakken een collegamier op en proberen haar op een ander, nieuw spoor te krijgen. Zo ontstaat er een nieuw geurspoor. Misschien moeten we het klimaatprobleem wel net als de mieren aanpakken, van onderaf: pak iemand op!’

Amref Flying Doctors, over het werk van haar organisatie. Werk waaraan de beleggende klanten in 2015 bijdroegen doordat de ASN Bank namens hen de opleiding van 33 verloskundigen in Afrika kon bekostigen. •

Meer zien of lezen? U vindt het verslag op morgen-vandaag.nl. ASN Live We waren in 2015 met ASN Live te gast in

drie steden: Groningen, Eindhoven en Almere. In elke stad stond een onderwerp centraal. In Eindhoven was dat duurzaam design en in Almere duurzame voedselproductie. De avond in Groningen ging over de kracht van lokaal initiatief: van bestrijding van de krimp van de bevolking tot de aanleg van duurzame tuinen en het delen van voedsel. Biologiestudent Ivo van Linschoten, alias Martyn Ell, zorgde voor een muzikaal accent. Een van de gasten was Lodewijk Hoekstra, de tuinman van het tv-programma Eigen Huis en Tuin. Ook voor mensen zonder groene vingers had hij een oplossing voor de aanleg van een duurzamere tuin. ‘Gooi er één tegel uit en plant er een vlinderstruik in.’

De verslagen van ASN Live vindt u eveneens op morgenvandaag.nl.

Aandeelhoudersvergadering Op donderdag 30 april was de Effectenbeurszaal van de Beurs van Berlage tot de laatste stoel bezet door beleggende ASN-klanten. Zij kwamen voor de jaarlijkse vergadering van aandeelhouders van de ASN Beleggingsfondsen. Een vergadering die, zoals elk jaar, werd gekenmerkt door veel positief-kritische vragen vanuit de zaal. En door inspirerende presentaties over de manier waarop de fondsen bijdragen aan een duurzame wereld. Zo vertelde Jacqueline Lampe, toen nog directeur van december 2015 ideaal

23

DUURZ A AM BELEID

Meer openheid en Medicijnen zijn essentieel voor een verantwoorde gezondheidszorg. Ze kunnen zelfs het verschil maken tussen leven en dood. Medicijnen worden ontwikkeld, gemaakt en verkocht door – vaak heel grote – farmaceutische ondernemingen. Die zijn dan ook onmisbaar voor de gezondheid en het welzijn van mensen, ook in de duurzame wereld van morgen.

D

aarom beleggen de ASN Beleggingsfondsen in deze sector. Bovendien leveren farmabedrijven al jaren goede rendementen op. Maar daar wringt helaas ook de schoen. Doordat het winststreven bij deze ondernemingen centraal staat, gaan hun praktijken vaak voorbij aan wat de ASN Bank als duurzaam beschouwt. Hun duurzaamheidsbeleid is prima op orde. Maar in de praktijk komen er veel misstanden voor die strijdig zijn met onze duurzaamheidscriteria. We vinden de sector zo belangrijk dat we er weliswaar in blijven beleggen, maar alleen als we iets kunnen doen aan de misstanden. Medicijnen worden bijvoorbeeld toegepast bij kwalen waarvoor ze niet zijn bedoeld en bij doelgroepen waarop ze niet zijn getest. Zo krijgen kinderen antidepressiva die alleen op volwassenen zijn getest – soms met dodelijke afloop. Regelmatig wint een snelle marktintroductie het van zorgvuldig testen. Farmabedrijven houden negatieve testresultaten achter en informeren patiënten onvoldoende over de bijwerkingen van medicijnen.

Consumenten Aanleidingen te over om met de farma-

sector in gesprek te gaan. Maar hoe doe je dat? ‘We hebben ons afgevraagd hoe we de meeste impact kunnen hebben’, zegt Charlotte Scheltus van de afdeling Duurzaamheidsbeleid & -Onderzoek. ‘Dat is niet door met farmabedrijven te gaan praten over incidenten. We weten uit ervaring dat dat niet werkt. Daarom hebben we gekozen voor een andere aanpak. We beoordelen hoe goed farmabedrijven hun beleid in de praktijk doorvoeren. Als dat beter kan, gaan we met het betreffende bedrijf in gesprek. Wij willen van het bedrijf weten hoe het zijn beleid in de praktijk brengt om misstanden te voorkomen. In dat gesprek dragen we zelf goede voorbeelden uit de sector aan, die het farmabedrijf zo kan overnemen.’ Dit gesprek concentreert zich op vier gebieden die belangrijk bijdragen aan de bescherming van consumenten: 1. Ethisch handelen: hoe gaat de onderneming om met corruptie en omkoping? Hoe is ethisch handelen ingebed in de bedrijfsvoering? 2. Beloning van zowel het bestuur als de verkoopmedewerkers: hoe en op welke onderdelen worden medewerkers en het bestuur beoordeeld en beloond? 3. Verantwoorde marketing: hoe zorgt het bedrijf ervoor dat medicijnen in de markt worden gezet voor de juiste doeleinden en op eerlijke wijze?

24


4. Veilige medicijnen dankzij verantwoorde testprocedures, productie en distributie.

Aandeelhoudersvergaderingen De volgende vraag

was: hoe kan een kleine bank als de ASN Bank het gesprek aangaan met farmareuzen? ‘Onze meest directe invloed hebben we als belegger, via de ASN Beleggingsfondsen,’ legt collega Hansje van der Zwaan uit. ‘De consumenten staan vrij ver van deze sector af. Maar het heeft wel invloed als een bedrijf in opspraak komt en beleggers zich terugtrekken. We gaan daarom naar aandeelhoudersvergaderingen van farmabedrijven waarin de ASN Beleggingsfondsen beleggen en stellen er vragen. Daarop krijgen we antwoord van de directie achter de bestuurstafel. Vervolgens gaan we naar het bedrijf toe om te spreken met bijvoorbeeld de directeur Investor Relations, het hoofd Duurzaamheid of de secretaris van het bestuur. Aan hen vragen we of het bedrijf met consumentenbescherming bezig is en hoe het dat aanpakt.’ Dit jaar hebben Hansje en Charlotte gesproken met GlaxoSmithKline en AstraZeneca. Volgend jaar komen daar Novo Nordisk en Novartis bij. Deze farmareuzen zijn in Europa gevestigd, wat het gesprek ook praktisch goed mogelijk maakt.

Vertrouwen Wat willen Hansje en Charlotte met deze

gesprekken bereiken? ‘Misstanden zeggen iets over het ethische bewustzijn in de onderneming, bijvoorbeeld van het verkooppersoneel’, zegt Hansje. ‘Wij vragen farmabedrijven om de manier waarop ze met misstanden omgaan, te veranderen. Onze insteek is dat hun gedrag meer ten dienste van patiënten en consumenten komt te staan. Je zou er als consument blind op moeten kunnen vertrouwen dat een medicijn in orde is. Dat wil zeggen: het is betrouwbaar, de bijwerkingen staan in de bijsluiter, het is geen tweederangsmedicijn en het is zonder misstanden getest. We verwachten niet dat de sector vrij van misstanden wordt. Maar nu ontkennen de bedrijven soms dat ze bestaan. Ons doel is dat ze eerlijk worden over misstanden, daarover in gesprek gaan en hun best gaan doen om ze te voorkomen. En dat ze op een goede manier omgaan met gedupeerden.’ ‘We gaan hier tot en met 2018 mee door’, zegt Charlotte. ‘Dan kijken we of we met deze aanpak voldoende vooruitgang hebben geboekt. Intussen hopen we dat onze aanpak andere beleggers inspireert om soortgelijke kritische vragen te gaan stellen aan deze bedrijven.’•

betere prestaties

gevraagd van farmabedrijven

Foto: Thomas Raupach / Hollandse Hoogte

VERDIEPING IN RAPPORT

Ook met andere middelen willen we farmaceutische bedrijven aanzetten hun handelen beter af te stemmen op de verwachtingen van de samenleving. Sustainalytics heeft daarom in opdracht van de ASN Bank een rapport geschreven. Dat gaat dieper in op de problematiek in deze sector. Het rapport geeft ook de scores van farmabedrijven op ethisch handelen, beloning, verantwoorde marketing en veilige medicijnen. Begin 2016 verschijnt het rapport op onze website. Belangstelling? Houdt u dan ‘ASN Bank Actueel’ op de homepage in de gaten.


25

Slimme ideeën voor een betere wereld Loopt u rond met een goed idee, maar weet u niet hoe u het handen en voeten kunt geven? Of wilt u graag anderen helpen hun duurzame plannen uit te voeren? Kijk dan eens rond op het platform Voor de Wereld van Morgen (VDWVM).

DUURZAME ENERGIE, NATUUR EN MILIEU

‘Hoe gaaf is het als onze kinderen straks denken: wat gek dat huizen vroeger energie kostten, in plaats van dat ze het opleveren’. Aldus de jury over Sustainer Homes. Gert van Vugt bedacht de eerste volledig zelfvoorzienende, duurzame en mobiele containerwoningen. Met alle comfort.

‘VDWVM biedt een oplossing voor iedereen die een slim idee voor een betere wereld heeft’, vertelt Asceline Groot, verantwoordelijk voor het platform bij de ASN Bank. ‘Het idee ontstond acht jaar geleden, omdat we het zonde vonden dat zoveel mensen bij ons aanklopten voor hulp, maar we er slechts een paar konden helpen. Toen dachten we: laten we die goede ideeën koppelen aan het grote netwerk van klanten en relaties dat de ASN Bank heeft. Want onderzoek wees uit dat de ideeën heel vaak niet – of niet alleen – geld nodig hadden, maar hulp. Kennis, aandacht voor het onderwerp, noem maar op. Door ons netwerk te koppelen aan de ideeën, creëerden we een platform waar vraag en hulp elkaar kunnen vinden.’

Wat kunt u doen op VDWVM?

• Een project starten Heeft u een ondernemend idee dat de wereld beter maakt? Dan kunt u een account aanmaken en een project online zetten. VDWVM probeert dan te helpen bij de verdere ontwikkeling. Door meer bekendheid te geven, of uw hulpvraag in een breed netwerk te verspreiden. Er staan nu 581 initiatieven op de website en het platform heeft 59.853 leden.

• Een project steunen Soms is geld nodig, maar veel vaker hebben mensen kennis en hulp nodig bij het realiseren van hun plannen. Bijvoorbeeld meedenken over een businesscase, verspreiding van een oproep, of meewerken aan een evenement. Wilt u uw kennis, ervaring of talent inzetten? Dat kan op heel veel verschillende manieren, bij projecten die u interessant vindt. Bij elk project neemt u gemakkelijk contact op met de initiatiefnemers. Samen kijkt u vervolgens hoe u kunt helpen.

Katie Whalen

• Inspiratie opdoen Wilt u niet zelf aan de slag, maar wel geïnspireerd worden?

Dagelijks vindt u op VDWVM nieuwe projecten en inspirerende blogs. De redactie laat zien wat de trends en ontwikkelingen in duurzaamheid zijn. Asceline: ‘We zagen de afgelopen jaren onder meer VDWVM HEEFT IN ACHT JAAR VEEL BEREIKT de opkomst van de sharing De afgelopen vijf jaar plaatsten ruim 2.500 initiatiefeconomy, de circulaire econonemers hun project op de website. mie, lokale voedselproductie, Het ledenaantal groeide tot 59.853 in 2015. plantaardig eten, autarkisch Naast het platform is er ook een actieve groep volgers wonen en innovaties in die we via social media dagelijks van inspiratie voorduurzame energie. Nu zien zien: 25.926 Facebook-volgers (www.facebook.com/ we veel over bouwen en voordewereldvanmorgen), 10.512 Twitteraars wonen.’• (www.twitter.com/vdwvm) en 413 Instagram-volgers (www.instagram.com/vdwvm/).

26


KINDERRECHTEN EN ONDERWIJS

‘In the Loop benadrukt een belangrijk onderwerp. Nu, en in de toekomst nog meer’, vond de jury. Winnares Katie Whalen bedacht een grondstoffenstrategiespel waarmee kinderen de circulaire economie ontdekken en hun eigen creatieve strategieën ontwikkelen. Met het prijzengeld ontwikkelt Katie in 2016 een Nederlandse versie.

Winnaars ASN Bank Wereldprijs 2015 Gert van Vugt

Ideeën die gelanceerd zijn op het platform Voor de Wereld van Morgen kunnen meedingen naar de ASN Bank Wereldprijs. Een prijs om ondernemende, kansrijke projecten voor de wereld te helpen groeien. Dit zijn de winnaars van 2015.

Merel Rumping

Tim van Koolwijk

ZORG EN WELZIJN

Merel Rumping bedacht LegBank, een manier om kwetsbare mensen in een laaginkomensland die een onderbeen missen, aan betaalbare, comfortabele prothesekokers te helpen. Met de Majicast kan iedereen met een middelbareschoolopleiding een prothesekoker maken. ‘We hopen dat je na Colombia de hele wereld hiermee gaat helpen’, aldus de jury.

VEILIGHEID EN SOCIALE COHESIE

Tra-Digitale Hybrides, het initiatief van Nadia Remmerswaal, is een bouwsysteem dat nieuwe technologie gebruikt voor veilige woningbouw in megasteden. Nu leidt gebrekkige bouwkennis vaak tot enorm gevaarlijke situaties, bijvoorbeeld bij aardbevingen en overstromingen. ‘Ook met het oog op klimaatverandering is dit een buitengewoon belangrijk project’, oordeelde de jury.

Spireaux kweekt verse spirulina in innovatieve fotobioreactoren. Met dit plan van Tim van Koolwijk kan deze gezonde, duurzame voedingsbron overal op de wereld duurzaam gekweekt worden. De jury oordeelde: ‘Voedsel uit de zee is de toekomst, en spirulina heeft veel voedingswaarde voor heel veel doelgroepen.’

Nadia Remmerswaal

Rick Lenssen

DE PUBLIEKSPRIJS

Rick Lenssen en Boy Trip ontwikkelden de E-Trailer: een in de caravan ingebouwd systeem waarmee elke auto een caravan kan trekken, ook de moderne, energiezuinige typen. Caravanrijden wordt hiermee veiliger, voordeliger en makkelijker.


EERLIJKE HANDEL, VOEDING EN MODE

Meer weten over alle finalisten en winnaars? Kijk dan op www.voordewereldvanmorgen.nl.


27

Op vrijdag 20 november gingen de eerste drieduizend bomen van het Bos van Idealen de grond in. Eigenhandig geplant door klanten van de bank. Straks zijn het er meer dan veertienduizend: een voor elke klant die langer dan 25 jaar klant is van de ASN Bank.

H

et is fris, maar gelukkig droog. Maar ook al zou het wel hozen: deze ASN Bank-klanten geven niet de indruk dat ze zich door wat regen laten afschrikken. Met stevige kaplaarzen aan de voeten – een enkeling op klompen – en een schop in handen betreden ze de drassige akker om de kleine boomstammetjes te planten. ‘We hoeven de gaten niet eens zelf te graven’, zegt een klant met een zweem van teleurstelling. Maar de voorgeboorde gaten komen de snelheid wel ten goede: tien bomen per klant is het doel op deze eerste ASN Boomplantdag. Met 150 klanten ’s ochtends en evenveel tijdens de middagsessie is het Bentwoud aan het einde van de dag zo’n drieduizend bomen rijker. Het is het begin van het Bos van Idealen, straks drie voetbalvelden groot en onderdeel van het Bentwoud. Dit bos

in aanleg tussen Zoetermeer en Boskoop beslaat in 2016 800 hectare. Boswachter Linda Groeneveld ziet de inspanningen van de klanten goedkeurend aan. ‘Ik weet geen betere manier om als bank je groene hart te tonen.’

Wilde kardinaalsmuts Over dat

groene hart gaat het ook die ochtend tijdens de ontvangst in het restaurant van Golfbaan Bentwoud. Andre Kragtwijk, hoofd Marketing & Communicatie van de ASN Bank, staat stil bij het belang van dit bos, van elk bos. Als plek om te wandelen, spelen, ravotten, genieten van de natuur. ‘Een bos maakt mensen blij.’ Bovendien zijn nieuwe bossen keihard nodig, onderstreept tv-tuinman en duurzaamheidsambassadeur Lodewijk Hoekstra. ‘Want


SAMEN DOEN

De geboorte van een bos

weet u hoeveel bomen elk jaar worden gekapt? Tien miljard!’ Dus, zo vertelt Sjaak de Ligt, was de voldoening groot toen hij de uitnodiging van de ASN Bank ontving om zijn eigen boom te planten. Want behalve een trouwe ASN Bank-klant is De Ligt ook directeur van Trees for All, een van de organisaties die het Bentwoud mogelijk heeft gemaakt. ‘Om in Nederland een bos te realiseren, dat kost je zo tien jaar’, vertelt hij het verzamelde publiek. Het onderstreept nog maar eens hoe uniek dit moment is, als al die boompjes en struiken collectief de grond in gaan: wilde kardinaalsmuts, rode kornoelje, zoete kers, aalbes en fladderiepen. Je maakt niet elke dag de geboorte van een bos mee. Wanneer moeten de klanten terugkomen om in hun eigen bos te wandelen? Boswachter Groeneveld: ‘Over een jaar of zeventien is het bos in zijn pubertijd. Maar om het echt in zijn volle glorie te zien? Dan moet je hier over 75 jaar weer zijn…’•

ENKELE IDEALEN VAN KLANTEN

• Een goede, betaalbare ouderenzorg • Haat en onbegrip de wereld uit! • Transparantie en openheid • Dat we eindelijk leren delen • Gelijke kansen voor iedereen • De aarde bewoonbaar houden, voor nu en later 28


V.l.n.r.: Lodewijk Hoekstra, Andre Kragtwijk, Ewoud Goudswaard en Sjaak de Ligt.


29

Van Suriname en Tanzania tot Rotterdam

De ASN Foundation kent geen grenzen De Stichting ASN Foundation verstrekt al jaren giften aan grote en kleine projecten in binnen- en buitenland die bijdragen aan de missie van de ASN Bank: de duurzaamheid van de samenleving bevorderen. Maak kennis met vijf initiatieven voor een mooiere wereld.

Stichting Wi Oso

Stichting WakK

Rita Naloop, voorzitter van de Stichting Vrienden van Wi Oso Nederland: ‘Wi Oso – Ons Huis – is een particulier initiatief in Suriname, waar volwassenen met een lichamelijke beperking begeleid kunnen wonen, leren en werken. Hun maatschappelijke zelfstandigheid wordt er bevorderd. Er is voor mensen met een beperking nauwelijks financiële steun van de overheid. In Wi Oso wonen nu veertien mensen. Daarnaast is er ambulante opvang. De Stichting Vrienden van Wi Oso zorgt voor voorlichting, advies, ondersteuning, verbreding van het maatschappelijke draagvlak en fondsenwerving. Wi Oso draait op vrijwilligers, donaties en eigen inkomsten uit de plantenkwekerij. We zijn altijd naarstig op zoek naar donateurs, gemotiveerde vrijwilligers en stagiairs.’

Initiatiefnemer Jos Duindam: ‘In het noordwesten van Tanzania verandert vruchtbare grond langzaam in rotsbodem. Er ontstaat erosie door slagregens, gebrek aan bemesting en doordat veeboeren jaarlijks akkers zwart branden. Om deze ontwikkeling te keren hebben wij boomkwekerijen in de regio opgezet. Via parochies worden de boompjes onder de bevolking verdeeld. Bomen verbeteren de bodem en als ze volgroeid zijn, kunnen de mensen het hout verkopen of gebruiken om op te koken. De parochiemedewerkers zien erop toe dat mensen dan boompjes terugplanten. Wij financieren nu twaalf kwekerijen in een gebied anderhalf maal zo groot als Nederland. Dat is niet genoeg. WakK zorgt ook dat weeskinderen naar school kunnen. Op de kwekerijen werken jongeren in ruil voor zonnelampen, zodat ze ’s avonds huiswerk kunnen maken.’

vangt in Suriname mensen met een lichamelijke beperking op

www.wi-oso.nl

helpt met bosbouw en financiert onderwijs voor de allerarmsten in Tanzania

www.stichtingwakk.nl

Stichting Fishflowform

ontwikkelt een bijzondere vispassage Peter Schukking: ‘In Europa zijn vissen de afgelopen decennia in problemen gekomen door de aanleg van stuwen en andere obstakels. Ze kunnen daardoor niet vanuit zee het binnenwater op komen om te paren. Inmiddels zijn overheden druk bezig rivieren en beken begaanbaar te maken door middel van vispassages. Wij willen daaraan op een bijzondere manier een bijdrage leveren. Onze werkgroep gaat uit van een flowform, een schaalvormig bassin waarin water in de vorm van een lemniscaat stroomt. Die ritmische stroom verbetert de waterkwaliteit. Wij willen een vispassage maken met

30


De Pauluskerk

in Rotterdam biedt opvang, hulpverlening en levenskracht

de stroming van een flowform. Het Waterschap De Dommel gaat een passage met fishflowforms aanleggen in de beek de Buulder Aa. Begin volgend jaar moet die te zien zijn. Dat wordt vast een mooi gezicht.’

www.fishflowform.nl

Dominee Couvée van de Pauluskerk: ‘Heb je wel eens in het najaar of de winter in een slaapzak buiten gelegen? Dat is koud, hoor. Wij geven mensen onderdak, een slaapplek, eten en een gesprek. Maar ik wil niet alleen vissen uitdelen, ik wil mensen zelf leren vissen. Wij bieden barmhartigheid. Aan daklozen, mensen met psychische problemen, alleenstaande moeders, mensen zonder verblijfspapieren, noem maar op. Maar we willen ook gerechtigheid: bed, bad, brood en begeleiding voor wie dat nodig heeft. Daarvoor lobbyen we in de samenleving en bij de politiek. De Pauluskerk vangt 1500 tot 1750 mensen per week op, dag en nacht, en verwijst zo nodig door naar andere hulpgevende instanties. Voor koffie, thee en maaltijden vragen we een kleine bijdrage. Die is symbolisch, maar wel belangrijk: mensen blijven uiteindelijk zelf verantwoordelijk voor hun leven.’•

www.pauluskerkrotterdam.nl

Hadassa Hoeve

begeleidt jonge vrouwen die het alleen even niet redden Directeur Menno Beute: ‘Wat doe je als jonge vrouw wanneer je een negatief zelfbeeld hebt, een eetstoornis, verslaafde ouders en geen idee hoe je verder moet? Niet iedereen krijgt in zo’n situatie een indicatie voor interne zorg, zeker niet sinds de recente bezuinigingen. Wij willen er voor zulke vrouwen zijn. We hebben acht kamers voor vrouwen tussen 16 en 23 jaar, waar ze een half tot tweeënhalf jaar kunnen wonen. Ons gezin woont voor in de boerderij, de vrouwen aan de achterkant. Doordat we elkaar vaak zien, kunnen we vertrouwen opbouwen. Vijf hulpverleners zijn in dienst om de vrouwen te helpen zelfstandig te worden. Met geld van de ASN Foundation beginnen we aan de bouw van een bed & breakfast en een vergaderruimte. De vrouwen doen er werkervaring op en verdienen hun eigen zorg.’

www.hadassahoeve.nl

SCHENKEN AAN DE ASN FOUNDATION

Ook u kunt het werk van de ASN Foundation steunen. De ASN Foundation kwalificeert als zogenoemde Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI). Daardoor kunnen er mogelijk belastingvoordelen behaald worden bij erven, schenken en giften aan de ASN Foundation. Wilt u minstens vijf jaar achtereen een bedrag schenken? Laat deze schenking vastleggen in een overeenkomst tussen uzelf en de ASN Foundation. Dat kan nu zonder tussenkomst van de notaris. U mag uw gift dan als persoonsgebonden aftrekpost opgeven bij de aangifte inkomstenbelasting. Meer informatie vindt u op asnbank.nl/foundation en www.belastingdienst.nl/giften. Het rekeningnummer van de ASN Foundation is NL77 SNSB 0933 5689 67.


31

32


r u: o o v u a e d a C

10 Goodcoins voor eerlijke, duurzame producten Dit jaar bestaat de ASN Bank 55 jaar. In die tijd zijn we uitgegroeid van een kleine spaarbank tot een duurzame bank met een brede dienstverlening en ruim 620.000 klanten. En dat allemaal dankzij onze trouwe klanten, dankzij u. Daarom trakteren we: u krijgt 10 Goodcoins cadeau ter waarde van 10 euro, te besteden in de webshop van Goodclub.

F

ruitschalen van ontwerper Piet Hein Eek, gemaakt in Vietnam. Degelijke Roetz-Bikes van hergebruikte fietsframes. Fairtradekasten van oude zeecontainers. Kleding, speelgoed, biologische maaltijdboxen, sieraden, tassen, cosmetica, woonartikelen, wijn, boeken, zonne-opladers... De webshop van Goodclub bevat een verrassend breed assortiment artikelen, allemaal fairtrade, biologisch of gerecycled. U kunt er ook toegangskaartjes voor een evenement kopen of een schenking doen aan een goed doel. De webshop wordt regelmatig aangevuld met nieuwe, inspirerende producten. U kunt er direct gaan winkelen, want wij geven u 10 Goodcoins cadeau!

Mooier Eerder in onze geschiedenis steunde de

ASN Bank de Kleine Aarde en de Duurzame Waardekaart. Misschien kent u de Kleine Aarde nog. Dit duurzame bolwerk werd opgezet in de jaren zeventig. Mensen met een vooruitziende blik en kennis van mens en natuur experimenteerden met zonne- en windenergie en gaven milieu-educatie. Uit de Kleine Aarde ontstond de Duurzame Waardekaart. Goodclub is hier een vervolg op. Goodclub is een snel groeiend platform voor mensen die met hun consumentengedrag willen bijdragen aan een duurzame wereld. Goodclub stimuleert mensen tot duurzame acties en aankopen. Daardoor wordt het voor aanbieders aantrekkelijker om duurzame producten aan te bieden. En voor consumenten nog makkelijker om goede keuzes te maken. Alle producten in de Goodclub-shop maken een positief verschil in de wereld. Ze gaan niet gepaard met uitbuiting van mens en dier, en dragen bij aan de ontwikkeling van een duurzamere samenleving.

Goed geld Goodclub is meer dan een duurzame

webwinkel; het is vooral een goede beweging waar steeds meer mensen aan deelnemen. Goodcoin is het spaarprogramma van Goodclub dat goede keuzes beloont. De winkels en organisaties die aangesloten zijn bij Goodclub, belonen u als klant met Goodcoins. Bij de aanschaf van duurzame producten, maar bijvoorbeeld

ook als u afval scheidt, op de fiets naar uw werk gaat of uw overbodige spullen aanbiedt bij een kringloopwinkel. Gespaarde Goodcoins kunt u besteden in de webshop van Goodclub. De meeste deelnemende bedrijven zijn webshops. Maar er komen ook steeds meer ‘echte’ winkels bij. Bijvoorbeeld de negentien winkels van WAAR, met een gevarieerd assortiment mode- en woonaccessoires, voeding en boeken. Goodclub is voortdurend op zoek naar nieuwe duurzame winkels, bedrijven en organisaties die Goodcoins gaan uitdelen. Het overzicht van alle aangesloten bedrijven vindt u op goodclub.nl/spaarpartners. U kunt de Goodcoin vergelijken met zegeltjes sparen in de supermarkt. Maar het is meer dan een spaarsysteem dat voordeel geeft, want met uw Goodcoins draagt u bij aan een betere wereld. Met de euro’s die uw Goodcoins waard zijn, kunt u in de webshop van Goodclub mooie, duurzame producten kopen. HOE WERKT HET?

• •

U gaat naar goodclub.nl/asn. Daar vult u de speciale ASN-code in: ASN55. Let op! De code is geldig tot en met 1 maart 2016. U vult uw e-mailadres en een zelfgekozen wachtwoord in. U vinkt aan dat u ASN-klant bent. De 10 Goodcoins die u cadeau krijgt, staan direct op uw account. Elke Goodcoin is 1 euro waard in de Goodclub-shop. U kunt uw Goodcoins direct uitgeven of verder sparen. De hoeveelheid Goodcoins die u kunt gebruiken, verschilt per aankoop.

• • • • •

Doe mee! De ASN Bank steunt Goodclub omdat we dit een prima manier vinden om duurzaamheid te bevorderen. Hoe meer mensen biologische, fairtrade- en gerecyclede producten kopen, des te sneller komt de duurzame toekomst dichterbij. En als alle ASN-klanten hun Goodcoins uitgeven, krijgt dit initiatief een enorme stimulans. Bovendien heeft Goodclub in december speciaal voor ASN-klanten enkele bijzondere producten aan de shop toegevoegd. Doet u mee? Ga naar goodclub.nl/asn en ontvang uw 10 Goodcoins cadeau.• december 2015 ideaal

33

‘Onze kredietverstrekkers gaan netjes met mensen om’ Triple Jump is sinds zijn oprichting, een kleine tien jaar geleden, werkzaam voor het ASN-Novib Microkredietfonds. De maatschappelijke onderneming selecteert verantwoorde kredietverstrekkers in ontwikkelingslanden. Die staan op hun beurt kleine en middelgrote ondernemers financieel bij. Mark van Doesburgh, directeur van Triple Jump: ‘Veel ondernemers willen doorgroeien. Wij vinden het belangrijk om ook zulke succesvolle doorgroeiers te helpen.’ Waarom verlenen de ASN Bank of Triple Jump niet rechtstreeks kredieten aan lokale ondernemers? Triple Jump helpt kleine

en middelgrote ondernemers in ontwikkelingslanden die moeilijk toegang hebben tot financiële diensten. Het maakt daarbij gebruik van lokale kredietverstrekkers, microfinancieringsinstellingen (MFI’s). Het geld van ASN-klanten die beleggen in het ASN-Novib Microkredietfonds, gaat naar kleine ondernemers via de MFI’s die Triple Jump selecteert. Hoe meer schijven, hoe meer strijkstokken, vrees je dan als leek. Waarom financiert Triple Jump de lokale

34


ondernemers niet rechtstreeks? Omdat het systeem alleen werkt als je dichtbij de klant zit, is het bondige antwoord van directeur Mark van Doesburgh. ‘Dat is ook het meest efficiënt. De ASN Bank heeft niet de contacten om internationaal op een verantwoorde manier geld uit te zetten. Als Triple Jump het zou doen, moesten we overal ter wereld eigen kantoortjes opzetten. Dat is uiteindelijk veel duurder.’

Cruciaal: betrouwbare lokale kredietverstrekkers Een cruciaal

punt: de betrouwbaarheid van de lokale kredietverstrekkers, de MFI’s. Triple Jump bestaat nu bijna tien jaar. In de zestig landen waarin het actief is, kan het intussen het kaf van het koren scheiden. Het koren, dat zijn de betrouwbare organisaties die hebben bewezen dat ze continuïteit bieden en die de risico’s op fraude zo goed mogelijk afdekken. Triple Jump controleert voortdurend de werk-

Foto: Josje Deekens

Mark van Doesburgh

zaamheden van de MFI’s waarmee het samenwerkt. Er moet sprake zijn van een goede klantenbescherming, transparante informatievoorziening, een klachtenregeling en goede analyses van de financiële draagkracht van de kredietnemers. Daarin verschillen de MFI’s waarmee Triple Jump werkt van veel lokale, reguliere banken. ‘De MFI’s gaan netjes met mensen om. Dat betekent onder andere: redelijke rentetarieven. En deze MFI’s jagen mensen niet hun huis uit als zij door overmacht hun lening niet kunnen terugbetalen.’

Waarom is het rentepercentage dat de ondernemers moeten betalen, vaak hoger dan we in Nederland gewend zijn? Dat is

goed te verklaren. Deels wordt die rente veroorzaakt doordat de inflatie in ontwikkelingslanden vaak hoog is. Maar de belangrijkste oorzaak zijn de hoge operationele kosten, legt Mark van

TRIPLE JUMP:

• is actief in zestig landen in Azië, • •

Afrika, Midden- en Zuid-Amerika en Oost-Europa; heeft vijf regiokantoren: in Peru, Mexico, Georgië, Thailand en Kenia; bereikt met het ASN-Novib Microkredietfonds wereldwijd zo’n 276.000 kleine ondernemers.

OOK FINANCIERING VOOR MIDDEN- EN KLEINBEDRIJF

In veel ontwikkelingslanden is het voor kleine ondernemers met weinig tot geen eigen vermogen lastig, zo niet onmogelijk, om een lening af te sluiten. Triple Jump selecteert betrouwbare lokale financiers die zulke leningen wél verstrekken. Voorheen financierden deze microfinancieringsinstellingen vooral eenmanszaakjes met microkredieten. Maar de laatste jaren selecteert Triple Jump steeds vaker MFI’s die krediet verstrekken aan ondernemers in het midden- en kleinbedrijf die bijvoorbeeld tien of meer werknemers hebben. Want ook voor die groep houden de reguliere banken in ontwikkelingslanden het loket veelal gesloten. Mark van Doesburgh: ‘Veel ondernemers willen doorgroeien. Die behoefte is een signaal dat het systeem goed werkt. En wij vinden het belangrijk zulke succesvolle doorgroeiers te helpen. Want het mkb is ook in die landen vaak de motor van de economie.’

Doesburgh uit. ‘Vaak moet iemand van de MFI op een brommertje het platteland op om die lening van honderd euro te gaan brengen. Dan kost het soms bijna honderd euro om honderd euro uit te lenen.’ Maar toch: zijn hoge rentepercentages moreel niet twijfelachtig? Van Doesburgh vindt van niet. ‘Allereerst lenen de kredietinstellingen waarmee wij werken, geen geld op een onverantwoorde manier uit. Daarnaast hebben de bedrijfjes van de kredietnemers vaak een hoge omloopsnelheid. Daardoor lukt het ze in de meeste gevallen goed om de rente te betalen. We hameren er overigens wel op dat MFI’s verbeteringen van hun efficiëntie doorgeven aan hun klanten in de vorm van lagere rentes.’

Rendement is belangrijk, maar niet leidend Het rendement* van het

rendement tot nu toe rond 1,5 procent. Dat komt doordat enkele maatschappelijke en economische ontwikkelingen meer fluctuaties in het rendement veroorzaakten dan voorheen. Zoals dalingen van de grondstofprijzen. ‘En veel geld van het ASN-Novib Microkredietfonds is belegd in voormalige Sovjet-republieken. Die zijn financieel erg afhankelijk van Rusland. Als de roebel onder druk staat, zoals nu, devalueren meteen de munteenheden in de naastgelegen landen. Dat heeft recent veel invloed gehad op het rendement.’ Maar Van Doesburgh is niet ontevreden met het rendement. ‘En de ASN Bank ook niet. Natuurlijk hecht de bank ook waarde aan rendement, maar zij beoordeelt vooral de duurzame sociale prestaties.’•

ASN-Novib Microkredietfonds lag de afgelopen vijf jaar rond 4,5 procent gemiddeld per jaar. Dit jaar ligt het

* Bron: ASN Bank. De waarde van uw beleggingen kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Het ASN-Novib Microkredietfonds is een beleggingsinstelling. De Wft-beheerder van het fonds is ACTIAM N.V. (ACTIAM). ACTIAM en het ASN-Novib Microkredietfonds zijn opgenomen in het register van de AFM. ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. (ABB) bepaalt het beleggingsbeleid van het ASN-Novib Microkredietfonds. Dit waarborgt dat de beleggingen voldoen aan de duurzaamheidscriteria van de ASN Bank. Voor het ASN-Novib Microkredietfonds zijn een prospectus en de Essentiële Beleggersinformatie (EBi) beschikbaar via www.asnbank.nl. Loop geen onnodig risico, lees de EBi voordat u besluit dit fonds te kopen. Deze uiting mag niet worden aangemerkt als beleggingsadvies.


35

ASN BELEGGINGSFONDSEN

ASN Duurzaam Aandelenfonds

Koers in euro’s op

De sterke prestatie van het fonds in oktober kwam tot stand dankzij onder meer de beleggingen in BillerudKorsnäs, Nordex, Orange en Vestas Wind Systems. Pearson, Interface en Dialog Semiconductor droegen negatief bij. Het fonds kocht onder meer aandelen Heineken. De bierbrouwer – de op twee na grootste ter wereld – is een duurzame koploper en

heeft een eigen mensenrechtenbeleid. Het programma Green Brewer bevat de ambities van Heineken voor energieverbruik, uitstoot van broeikasgassen en (afval)water. Op het gebied van verantwoord alcoholgebruik heeft Heineken een apart programma. Het fonds verkocht aandelen van onder meer Kesko, Salesforce.com, Pearson en Omron.

Gemiddeld rendement

Gemiddeld rendement

Gemiddeld jaarrendement


31-12-14

30-10-15

laatste 3 maanden

laatste 12 maanden

laatste 36 maanden

laatste 60 maanden

90,05

107,23

-2,62%

28,04%

22,96%

16,26%

ASN Duurzaam Obligatiefonds


Het lagere renteniveau veroorzaakte ook in oktober een positief rendement. Het gewicht van de verschillende landen in de portefeuille wordt bepaald door hun duurzaamheidsscore en terugbetaalcapaciteit. Jaarlijks vindt er een herziening van deze landengewichten plaats op basis van actuele gegevens. De portefeuille is hierop begin oktober aangepast. De belang-

rijkste wijzigingen waren de verhoging van het belang in Duitsland en de verlagingen van de belangen in Nederland, België en Ierland. Hierdoor belegt het fonds sinds oktober meer in landen met een hogere kredietwaardigheid. De herziening had niet tot gevolg dat er nieuwe landen aan de portefeuille werden toegevoegd.

Gemiddeld rendement

Gemiddeld rendement



31-12-14

30-10-15

laatste 3 maanden

laatste 12 maanden

laatste 36 maanden

laatste 60 maanden

30,18

30,04

0,64%

3,37%

4,94%

3,96%

ASN Duurzaam Mixfonds


Vooral de aandelenportefeuille zorgde in oktober voor rendement, maar ook het rendement van het obligatiedeel was positief. Belangrijke aandelenaankopen waren Heineken, Infineon Technologies, Indivior en Land Securities. Het gewicht van de verschillende landen in de obligatieportefeuille werd opnieuw bepaald op basis van hun duurzaam-

heidsscore en terugbetaalcapaciteit. De belangrijkste wijzigingen waren de verhoging van het belang in Duitsland en de verlagingen van de belangen in Nederland, België en Ierland. Hierdoor belegt het fonds sinds oktober meer in landen met een hogere kredietwaardigheid. Er werden geen nieuwe landen aan de fondsportefeuille toegevoegd.

Gemiddeld rendement

Gemiddeld rendement



31-12-14

30-10-15

laatste 3 maanden

laatste 12 maanden

laatste 36 maanden

laatste 60 maanden

82,09

88,95

-0,21%

14,62%

13,24%

9,70%

ASN Milieu & Waterfonds Bedrijven die zonnecollectoren leveren, zoals SunPower Corporation en Xinyi Solar, deden het in oktober goed. Het Hongkongse duurzame-energiebedrijf Huaneng Renewables Corporation kampte er echter mee dat energieleveranciers de opbrengst van windenergie aan banden leggen. De subsectoren waterinfrastructuur en energiezuinigheid van gebouKoers in euro’s op

36

wen presteerden ook goed. Bedrijven die gevaarlijk afval verwerken, bleven achter. Het fonds verkocht zijn belang in Meyer Burger Technology, een Zwitserse producent van zonnecollectoren. We maken ons zorgen over de toenemende concurrentie en hebben onvoldoende vertrouwen in de nieuwe technologieën die het bedrijf ontwikkelt.

Gemiddeld rendement

Gemiddeld rendement



31-12-14

30-10-15

laatste 3 maanden

laatste 12 maanden

laatste 36 maanden

laatste 60 maanden

24,54

28,63

0,32%


22,64%

18,41%

13,04%

ASN Duurzaam Small & Midcapfonds


BE Semiconductor, de producent van apparatuur voor de fabricage van halfgeleiders, herstelde zich sterk in oktober. Het aandeel Leoni presteerde het slechtst. Het management moest de winstverwachtingen voor 2015 en 2016 naar beneden bijstellen nadat er in sommige projecten van het bedrijf flinke problemen waren opgedoemd. De vooruit-

zichten voor het bedrijf op langere termijn blijven goed. Het fonds nam een nieuw belang in het kwaliteitsaandeel Logitech, een Zwitserse leverancier van computerrandapparatuur. Het belang in Ashtead werd verkocht omdat het bedrijf niet meer voldoet aan de duurzaamheidscriteria. Ook verkocht het fonds zijn belang in Opera Software.

Gemiddeld rendement

Gemiddeld rendement



31-12-14

30-10-15

laatste 3 maanden

laatste 12 maanden

laatste 36 maanden

laatste 60 maanden

31,06

35,01

-4,11%

23,33%

19,53%

8,66%

ASN Groenprojectenfonds LOOP GEEN ONNODIG RISICO. LEES DE ESSENTIËLE BELEGGERSINFORMATIE.


Het fonds behaalde in het derde kwartaal een rendement van 0,03%. De marktrente daalde per saldo enigszins. Dat droeg licht positief bij aan het rendement, evenals de rente-inkomsten op de leningen in de portefeuille. Het fonds financierde onder meer een lening van € 586.235 aan Vaanster VIII voor een warmtekoude-installatie in het nieuw gebouwde

Palace Hotel in Amsterdam. In het tweede kwartaal van 2015 verstrekte het fonds een lening aan windmolenpark Kreekkraksluis. Volgens planning verkocht het de helft hiervan aan Triodos Groenfonds. Met het vrijgekomen bedrag gaat het fonds een lening verstrekken aan een windproject in de Wieringermeer.

Gemiddeld rendement

Gemiddeld rendement



31-12-14

30-10-15

laatste 3 maanden

laatste 12 maanden

laatste 36 maanden

laatste 60 maanden

26,87

26,64

-0,18%

0,77%

1,92%

1,85%

ASN-Novib Microkredietfonds LOOP GEEN ONNODIG RISICO. LEES DE ESSENTIËLE BELEGGERSINFORMATIE.


Het rendement over het derde kwartaal was 1,05%. Het werd positief beïnvloed door een opwaardering van het aandelenbelang in HKL (Cambodja), maar enigszins gedrukt door een afwaardering op Finca Holding. Vanwege verlieslatende resultaten in diverse landen en slechte vooruitzichten in Azerbeidzjan is de waardering van Finca aangepast. Om vol-

doende liquide middelen in de portefeuille te houden, verstrekte het ASN-Novib Microkredietfonds in het derde kwartaal van 2015 geen nieuwe leningen aan nieuwe microfinancieringsinstellingen (MFI’s). Wel verstrekte het vervolgbetalingen op eerder afgesloten leningen aan MFI’s, zoals Fundeser (Nicaragua) en LOK Capital (India).•

Gemiddeld rendement

Gemiddeld rendement



31-12-14

30-10-15

laatste 3 maanden

laatste 12 maanden

laatste 36 maanden

laatste 60 maanden

55,66

53,91

1,30%

Pagina 36 en 37: bron ASN Bank. De rendementen die worden genoemd op pagina 36 en 37, zijn per 31 oktober 2015 en inclusief (herbelegd) dividend. De waarde van uw beleggingen kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Het ASN Duurzaam Aandelenfonds,

ASN Duurzaam Obligatiefonds, ASN Duurzaam Mixfonds, ASN Duurzaam Small & Midcapfonds en ASN Milieu & Waterfonds zijn subfondsen van ASN Beleggingsfondsen N.V. Het ASN Groenprojectenfonds, het ASN-Novib Microkredietfonds en ASN Beleggingsfondsen N.V. zijn beleggingsinstellingen. De Wft-beheerder daarvan is ACTIAM N.V. (ACTIAM). ACTIAM, het ASN Groen-

2,01%

3,80%

projectenfonds, het ASN-Novib Microkredietfonds en de subfondsen van ASN Beleggingsfondsen N.V. zijn opgenomen in het register van de AFM. ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. (ABB) bepaalt het beleggingsbeleid van alle ASN Beleggingsfondsen. Dit waarborgt dat de beleggingen voldoen aan de duurzaamheidscriteria van de ASN Bank.

4,46%

Voor ieder ASN Beleggingsfonds zijn een prospectus en de Essentiële Beleggersinformatie (EBi) beschikbaar via www.asnbank.nl. Loop geen onnodig risico. Lees de EBi voordat u besluit een beleggingsfonds te kopen. Deze uiting mag niet worden aangemerkt als beleggingsadvies.


37

RENTE TARIE VEN

ASN Rentetarieven met ingang van 12 november 2015 Dit is een overzicht van de rentetarieven op jaarbasis voor de rekeningen die op dit moment geopend kunnen worden. Wij bieden zowel rekeningen met een variabele rente als rekeningen met een vaste rente. Een variabele rente kan altijd door de bank worden gewijzigd. Een vaste rente kan niet worden gewijzigd gedurende de looptijd van de rekening. Deze informatie is onder voorbehoud van wijzigingen door de bank. Datum laatste wijziging: 12 november 2015. Meer informatie over de voorwaarden en rentetarieven van alle producten vindt u op www.asnbank.nl.

PARTICULIER

RENTE %*

KENMERKEN

Rekeningen met een variabele rente ASN Ideaalsparen

0,90%

Sparen zonder beperkende voorwaarden Sparen zonder minimuminleg en verplichte stortingen. Op ieder moment kunt u uw spaargeld opnemen.

ASN Jeugdsparen

1,80%

Sparen voor uw kind of kleinkind Sparen voor kinderen tot 18 jaar. Tussentijds opnemen van spaargeld is niet mogelijk, behalve voor studiekosten vanaf het voortgezet onderwijs. Met steun aan kinderprojecten van Cordaid en Nationaal Fonds Kinderhulp.

ASN Optimaalbeleggen

0,90%

Beleggen in de ASN Beleggingsfondsen Snel en eenvoudig beleggen in de ASN Beleggingsfondsen. Over het geld dat u niet belegt, ontvangt u rente.

ASN Bankrekening

0,50%

Betaalrekening met rente en lage kosten Online betaalrekening voor klanten van 18 jaar en ouder. Met iDEAL, App ASN Mobiel Bankieren en ASN Wereldpas.

ASN Jongerenrekening

0,50%

Gratis betaalrekening met rente Gratis online betaalrekening voor jongeren van 12 tot 25 jaar. Met iDEAL, app en ASN Wereldpas. Rood staan is niet mogelijk.

Rekeningen met een vaste rente ASN Depositosparen 1 jaar 2 jaar 3 jaar 4 jaar 5 jaar 6 jaar 7 jaar 8 jaar 9 jaar 10 jaar

ZAKELIJK

0,10% 0,10% 0,30% 0,50% 0,60% 0,80% 0,90% 1,00% 1,10% 1,20%

RENTE %*

Sparen met een vaste looptijd en vaste rente Looptijd naar keuze van 1 tot 10 jaar. Al mogelijk vanaf € 500. Als u uw spaargeld wilt opnemen voor het einde van de looptijd betaalt u opnamekosten. U kunt kiezen of u de rente per jaar of per maand wilt ontvangen. Bij een rente-uitkering per maand is het rentepercentage 0,10% lager. Hiervoor geldt een minimuminleg van € 5.000.

KENMERKEN

Rekeningen met een variabele rente ASN Betalen Zakelijk

0,50%

Zakelijke betaalrekening voor zelfstandigen Online betaalrekening inclusief ASN Wereldpas. Rente over het saldo tot € 50.000.

ASN Sparen Zakelijk

0,80%

Sparen voor uw organisatie Sparen zonder minimuminleg en verplichte stortingen. Op ieder moment kunt u uw spaargeld opnemen. Rente over het saldo tot € 5 miljoen.

ASN Beleggen Zakelijk

0,80%

Beleggen in de ASN Beleggingsfondsen Snel en eenvoudig beleggen in de ASN Beleggingsfondsen. Over het geld dat u niet belegt, ontvangt u rente.

* Rente op jaarbasis, wijzigingen voorbehouden.

38


EN VERDER

VDWVM is het platform voor slimme ideeën voor een betere wereld. U kunt hier zelf een project starten, een project van een ander verder helpen én inspiratie opdoen. Doet u mee? Kijk op: www.voordewereldvanmorgen.nl.

Groente uit zee Afgelopen zomer gingen klanten van de ASN Bank op pad met Lisette Kreischer om zeewier te oogsten en verwerken tot lekkere gerechten. Het was een geslaagde middag. Lisette vertelde dat ze bezig was met een boek over alle groenten uit zee, samen met Stichting Noordzeeboerderij en Marcel Schuttelaar. Inmiddels is dat boek verschenen. Groente uit zee is een kleurrijk, informatief boek, waarin u alles leest over zeewier en algen. Natuurlijk kunt u zelf aan de slag met vijftig heerlijke plantaardige recepten. Het boek kost € 24,99 en is te krijgen bij de (web)boekhandel.

Plastic scheiden hoeft niet ingewikkeld te zijn HetKanWel.nl zocht voor VDWVM uit waarom het nuttig is om plastic te scheiden. De conclusies? Door plastic te recyclen zijn er minder fossiele grondstoffen nodig en besparen we flink op de uitstoot van CO2. Beter zou zijn om afvalvrij te leven, maar dat is voor veel mensen een (te) grote stap. Gelukkig maken kleine dingen ook al een positief verschil. Zo heeft Milieu Centraal een lijst met tips om afval te voorkomen en een app die helpt met afval scheiden: de Recyclemanager.

Ideaal is ook actief op Twitter: @IdeaalMagazine Hans Rutten @harutt @asnbank @JeroenLoots @IdeaalMagazine Met mooi compact item dat biodiversiteit in vijf begrippen uitlegt Hoezo Anders @HoezoAnders Supergaaf online magazine! Willen wij ook wel RT @asnbank: @IdeaalMagazine #wens #denkanders ideaal.asnbank.nl/ september_2015 pic.twitter.com/6VDbWNOyjO Angela Rooijmans @emax_domina Leuk, zoveel meer bezoekers op de website dankzij 20% kortingsactie in @IdeaalMagazine ideaal.asnbank.nl/ september_2015 pic.twitter.com/8vyNPIPmG7 Dirk Schuitemaker @dcschuitemaker Een interview van mij met @asnbank over mobiel bankieren ideaal.asnbank.nl/ september_2015/asn_app

ASN SERVICE ASN Bank Postbus 93514 2509 AM Den Haag telefoon 070-356 93 33 fax 070-361 79 48 [email protected] www.asnbank.nl ASN Klantenservice 0800 - 03 80 (gratis)

Ideaal is een uitgave voor klanten van de ASN Bank en verschijnt vijf keer per jaar. Aanmelden voor de papieren en/of online versie van Ideaal: www.asnbank.nl/ideaal

Redactie ASN Bank: Marianne Bodenstaff en Lucy Alijk [email protected] www.asnbank.nl/ideaal www.twitter.com/ ideaalmagazine

Journalistieke productie: Maters & Hermsen Journalistiek, Leiden Ontwerp/opmaak: Katja Visser, Den Haag Foto cover: Josje Deekens, Den Haag Druk: Quantes, Rijswijk

December 2015 © 2015 ASN Bank Materiaal: Cocoon


39

Retouradres: Postbus 93514, 2509 AM Den Haag

ideaal 03 Actie: half jaar gratis betaalrekening 20 Geef dieren in de winter extra aandacht 32 Voor u: 10 Goodcoins cadeau

Recommend Documents