Icesave-spaarders krijgen hun geld

Columbus? geeft antwoord op pagina 3

10 Vrijdag Oktober2008

Gratis, maar niet goedkoop. Morgen is het Coming Out Day

Uit de kast komen is nog nooit zo leuk geweest... ... als dit jaar op zaterdag 11 oktober tijdens de eerste nationale uit-de-kast-komdag. In De Pers gaan alle deuren wagenwijd open: in de Coming Out-special twaalf pagina’s voor homo’s, lesbo’s en hetero’s, over onder meer jongeren, uitgaan, sociale acceptatie, religie, politiek en sport.

Kredietcrisis 20 miljard voor financiële sector

Icesave-spaarders krijgen hun geld

13

Sport

Schultz naar Wimbledon ‘Dan pas stop ik’ 31

De Nederlandse staat steunt de financiële sector met 20 miljard euro. Spaarders van Icesave krijgen ‘linksom of rechtsom’ hun geld tot 100.000 euro terug. Dat heeft minister Bos gisteravond laat bekendgemaakt. Bij Fortis

VEB in de aanval

De Vereniging van Effectenbezitters (VEB) start een enquêteprocedure tegen Fortis. De VEB gaat de Ondernemingskamer van het gerechtshof in Amsterdam vragen Fortis te dwingen informatie te geven over de stand van zaken, zo maakte de vereniging gisteren bekend. Fortis heeft volgens de VEB de afgelopen maanden ‘structureel nagelaten’ de aandeelhouders te informeren over de snel verslechterende omstandigheden en de hectische uitverkoop aan de Nederlandse, Belgische en Luxemburgse staat, en vervolgens het Franse BNP Paribas. De VEB wil op zeer korte termijn een aandeelhoudersvergadering hierover.

Minister Bos stuurt een delegatie naar IJsland. EVERT-JAN DANIËLS Redactie economie AMSTERDAM

...

Nederland ondersteunt de financiele sector met een kapitaalversterking van 20 miljard euro. Iedere financiële instelling – klein of groot – kan een beroep op het geld doen. Minister Bos neemt deze bijzondere maatregel, verklaarde hij gisteravond, om gezonde bedrijven te beschermen tegen de ‘schokken’ van de kredietcrisis, die de stabiliteit van die bedrijven bedreigen. Dit betekent dat de Nederlandse Staat aandeelhouder wordt in tal van financiële ondernemingen die om steun vragen. Spanje en GrootBrittannië namen eerder soortgelijke maatregelen. Bos zei bovendien dat Icesavespaarders ‘linksom of rechtsom’ hun geld tot 100.000 euro terugkrijgen. Hij geeft daarmee de garantie

dat mochten de onderhandelingen met IJsland over de tegoeden mislukken, de Nederlandse staat ervoor zal opdraaien. Voor de eerste 20.000 euro moeten de ongeveer 120.000 spaarders zich in eerste instantie wenden tot de IJslandse centrale bank. Maar de IJslandse regering komt nog niet over de brug. Daarom is volgens Bos gisteren een delegatie van Financiën en De Nederlandsche Bank (DNB) vertrokken naar het eiland om te onderhandelen over de Nederlandse spaartegoeden. De president van DNB Nout Wellink benadrukte gisteravond nog eens dat de bank spaarders zal bijstaan in pogingen het geld uit IJsland terug te krijgen. Dat land staat op het punt failliet te gaan. Bos dreigt met rechtszaken tegen IJsland als de 1,7 miljard euro geblokkeerd spaargeld niet terugkomt. De IJslandse premier Geir

Martijn Hohmann. FRANK VAN BEEK

Haarde wil echter dat de Nederlandse overheid de claims van de 120.000 Icesave-klanten overneemt. Het Nederlandse management van Icesave denkt dat Haarde uiteindelijk zijn gelijk haalt en minister Bos van Financiën zijn portemonnee moet trekken. ‘Ik heb er alle vertrouwen in dat het geld terugkomt’, zegt een Icesave-manager die niet met zijn naam in de krant wil. ‘De Nederlandse overheid staat wel garant, al begrijp ik goed dat ze dat nu nog niet willen zeggen.’ Terwijl de sluiting van de internetbank Icesave uitgroeit tot een internationaal incident, zit de directeur Martijn Hohmann van Icesave Nederland noodgedwongen thuis. Bij hoge uitzondering neemt hij de telefoon op. ‘Ik heb altijd in alle oprechtheid de overtuiging gehad dat het goed zou komen met Icesave’, zegt hij aarzelend. Hij zou de Icesave-klanten, die nu

wanhopig proberen hun spaargeld terug te krijgen, graag geruststellen. ‘Maar dat mag niet. Icesave staat nu onder bewind van De Nederlandsche Bank DNB. Werknemers of oudwerknemers mogen niets zeggen.’ Hohmann zegt nog geen plannen te hebben voor de toekomst. ‘Eerst dit vreselijke drama verwerken.’ De rol van Hohmann is inmiddels uitgespeeld. Eind mei van dit jaar zette Icesave met een stunttarief van 5 procent de Nederlandse spaarmarkt op zijn kop. Vijf uur na de opening hadden duizend klanten zich aangemeld. Ze bleven toestromen tot vorige week een geruchtenstroom over een mogelijk faillissement op gang kwam. Hohmann, voormalig senior vicepresident van ABN Amro, wuifde alle kritiek op de wankele financiële basis weg. ‘We wilden het succesvolle Nederlandse concept in heel Europa uitrollen. Daar zijn we inmiddels mee gestopt, ja.’ 1

NL

Stier steunen in de kou Hollandse hulp bij protest 03

2

 

 

NL

  

 


Lange Poten ...

Woningmarkt Vertrouwen verdwijnt

Ingrijpen

Zelfs de huizenprijzen dalen

SLECHTE SCHOLEN

De kredietcrisis raakt nu ook de Nederlandse woningmarkt. Voor het eerst in achttien jaar zijn de huizenprijzen gedaald.

PETER

MIDDENDORP

M

et de nationalisatie van Fortis en ABN Amro was een kleine zeventien miljard euro gemoeid, een heel bedrag, toch leek de minister van Financiën niet van zins hierover lang met de Tweede Kamer van gedachten te wisselen. Tijdens het debat moest hij af en toe zuchten, als een vraag hem niet aanstond, blies hij verontwaardigd zijn wangen vol. In de seconde dat het debat werd afgehamerd, liep Wouter Bos de Kamer uit. In zijn rechterhand een typische ministerstas, een zwarte, waar veel papieren in kunnen. De minister had die niet goed ingepakt of er niet voldoende tijd voor genomen; er staken allemaal papieren uit. Buiten de vergaderzaal stonden ministens vijftig journalisten op hem te wachten. Voor de camera’s van NOS en RTL wilde hij nog wel een woordje spreken, de schrijvende pers kreeg te horen: ‘Ik ben er klaar mee jongens.’ Waarna de minister zich naar het toilet spoedde, daaruit alweer snel tevoorschijn kwam, in de loop zijn tas bij de voeten van zijn woordvoerder van de vloer nam, en in een rechte lijn naar de roltrap snelwandelde, die naar de begane grond voerde. Voor iemand die haast had, die misschien IJsland van de financiële ondergang ging redden, kwam hij niet snel de gebouwen van de Tweede Kamer uit. Niet sneller dan ik tenminste, en ik ging alleen maar voor een kopje koffie. Haast leidt niet altijd tot snelheid. Je vergeet dingen, slaat zelden meteen de goede hoeken om.

Annemieke van Dongen AMSTERDAM

...

De gemiddelde verkoopprijs van een woning daalde het afgelopen kwartaal met 0,3 procent, blijkt uit cijfers die makelaarsvereniging NVM gisteren presenteerde. Zelfs in de regio Amsterdam, waar de prijzen een kwartaal eerder nog 5 procent stegen, is een flinke daling ingezet (min 3

procent). Ook worden er steeds minder huizen verkocht en staan ze langer te koop. Toch staat de huizenmarkt niet op instorten, denkt woningmarktdeskundige Harry Boumeester van de TU Delft. In vergelijking met landen als Engeland, Spanje en de VS worden in Nederland namelijk niet te veel maar te weinig nieuwe woningen gebouwd en zijn hier degelijke hypotheekregels. Ook is het onwaarschijnlijk dat huizenbezitters massaal in de problemen komen, omdat de hypotheekrente historisch gezien nog steeds laag is, de renteaftrek huizen betaalbaar houdt en mensen op de krappe

arbeidsmarkt hun baan niet zomaar kwijtraken. Er is echter één onvoorspelbaar gevaar. ‘Het vertrouwen wordt momenteel flink onderuitgeslagen door de kredietcrisis’, zegt Boumeester. En vertrouwen is op de woningmarkt een toverwoord. Banken worden wantrouwiger en wijzen meer hypotheekaanvragen af. Pessimistische huizenkopers stellen hun aankoop uit, met dalende prijzen als gevolg. Hoe sterk dit de markt beïnvloedt, is moeilijk te voorspellen. De invloed van recente gebeurtenissen, zoals die rond Fortis en Icesave, is nog niet in de cijfers verwerkt. 1

De overheid moet sneller ingrijpen op scholen die slecht functioneren. Dat is nodig omdat de kwaliteit van het onderwijs in de vier grote steden onder druk staat en het niveau op sommige scholen onaanvaardbaar laag is. Dat schrijven de onderwijswethouders van de betreffende steden in een brief aan staatssecretaris Marja van Bijsterveldt.

Inspectie

TESTOSTERON IN RUNDEREN De Algemene Inspectiedienst heeft bij runderen afkomstig van een veehouderij in het zuiden van het land het verboden groeihormoon testosteron aangetroffen. Nadat monsters waren genomen, zijn de runderen geslacht en is het vlees mogelijk gegeten, aldus de dienst. Een woordvoerder zegt nog niet te weten waar het vlees precies is terechtgekomen.

Kritiek

WAT WIL VOGELAAR? Het is niet duidelijk wat PvdA-minister Ella Vogelaar nu precies voor moois wil bereiken in haar 40 ‘krachtwijken’, oordeelt de Algemene Rekenkamer in een gisteren verschenen rapport over haar beleid. Het zou volgens de Rekenkamer al helpen als de minister zelf helder formuleert welke vooruitgang zij wanneer wil bereiken.

‘Oorlogsmisdadigers’

De minister snelwandelde in een rechte lijn naar de roltrap.

BETOGING AFGHANEN

We stonden tegelijk buiten, op het Plein, de minister en ik; het was geen lelijke dag. Hij nam plaats op de achterbank van een gereedstaande auto en zette het meteen op een bellen. Ik stond erbij te kijken toen de wagen met een verkeersveilig vaartje de Lange Poten opdraaide en uit het zicht verdween. Een beetje spijt had ik achteraf wel dat ik niet in een taxi was gesprongen en had geroepen: ‘Volg die grijze Volvo!’ De spijt verdween niet toen ik Ferry Mingelen ’s avonds in Den Haag Vandaag hoorde zeggen: ‘We hebben het nog even gecheckt bij zijn woordvoerder, maar er is niets aan de hand. De minister gaat vanavond niets spannends meer doen.’ 1

Ongeveer honderd Afghaanse vluchtelingen betoogden gisteren voor het gebouw van de Tweede Kamer. Ze vinden het onterecht dat de overheid hen of hun familieleden blijft beschouwen als oorlogsmisdadigers, waardoor ze geen verblijfsvergunning krijgen. Ze vinden dat inhumaan, omdat velen van hen al vele jaren in ons land zijn zonder dat er enig bewijs is geleverd voor de daden waarvan ze worden verdacht.

Crisis ...

NICO

DIJKSHOORN

H Peter Middendorp doet als schrijver/journalist dagelijks verslag van zijn belevenissen in Den Haag.

ugo Borst verwoordde woensdagavond in De Wereld Draait Door, tijdens een gesprek over de beurscrisis, precies mijn gevoelens. Ik had het alleen anders gezegd. Dat pleit voor Hugo. Ik ben iets laffer. Hugo Borst schreeuwde

aan tafel dat het mediawaanzin was. Hij merkte niets van een crisis. Hij had ’s middags lekker cd’tjes gekocht, fijn gegeten en morgen ging hij hele dure laarzen kopen. Al die doodsbange spaardertjes die hun geld naar Finland hadden gesluisd, eigen schuld dikke bult. Hebzucht was het. Zo denk ik er ook over. De crisis gaat, tot mijn verbazing, helemaal aan mij voorbij. Als je de kranten leest en de sprekende hoofden op de televisie ziet, sta je al met je jas aan om voor 130 dagen witte bonen in tomatensaus in te slaan. In de rij voor een halfje bruin, het is niet meer ver weg. Je ijskast, als je die nu verkoopt, hoeveel zou hij dan nog opleveren?

In het dagelijks leven merk ik helemaal niets van de crisis. Ik zie op de televisie wel mannetjes in kostuums die druk staan te schreeuwen voor een beeld vol met cijfers en ik zie verontruste ministers op weg naar Brussel, maar verder is het een en al hosanna om mij heen. Ik geloof niet dat veel Nederlanders zich druk maken. Gisteren ben ik in de Media Markt gaan kijken en daar was het duidelijk geen filevrije dag. Tot aan de broodroosters stonden de mensen in de rij om een flatscreen voor op het toilet af te rekenen. Ik hoorde er een vrouw met zwaar Amsterdams accent aan een verkoper vragen: maar mop, luister nou, jij gaat mij toch niet vertellen

dat die zeur round sound uit twee van die kutboksjes komt?’ Alles dus bij het oude. Iedereen eet zijn kroketje, koopt zijn tijdschriftje en alleen de mensen die zo raar in elkaar zitten dat ze voor 60 euro extra rente hun geld op een Finse bank zetten, schreeuwen nu moord en brand. Om met Hugo te spreken: net goed. 1

Hoezo kredietcrisis?

Gij zult niet stalken!

Gij zult niet schelden!

Een anonieme Nederlander heeft gisteren in Den Haag het mogelijk laatste beschikbare blikje blonde belugakaviaar gekocht, voor een luttele 10.000 euro.

Het programma Tros Opgelicht?! is op de vingers getikt door de Raad voor de Journalistiek, omdat het ten onrechte overvaljournalistiek toepaste.

VVD, CDA, PvdA en ChristenUnie hebben Kamervoorzitter Gerdi Verbeet gevraagd beter te letten op het soms grove taalgebruik van Tweede Kamerleden.

 

 

NL

  

 


3

CAS Protest tegen stierenvechten

‘Martelen is geen cultuur’ Met de Nederlandse actiegroep tegen stierenvechten naar Brussel. Marcel van Engelen BRUSSEL

...

‘Gelukkig is het mooi weer’, zegt Elisabeth de Jong als de bus het Place du Luxembourg opdraait. Even later stapt ze in een zwart onderbroekje naar buiten. Het T-shirt dat ze draagt, gaat straks ook uit. ‘Het is voor een goed doel’, zegt de 61-jarige De Jong, met beschaafd-Haagse dictie. Te midden van zo’n 25 andere actievoerders ligt ze rond lunchtijd naakt op de koude stenen voor het Europees Parlement. Ambtenaren en lobbyisten grijpen naar hun mobieltje en maken foto’s. Cameramannen van internationale media verdringen zich. Vooral de banderillas (speren) die op ruggen zijn geplakt doen het goed. Nepbloed stroomt er langs. De aanklacht: de EU vergeeft zo’n 20 miljoen euro aan subsidies die in-

direct bij het stierenvechten in Spanje terechtkomen, bij fokkers of bij een renovatie van oude arena’s. De Spaanse Europarlementariër van de Groenen Raül Romeva i Rueda draait zijn zinnen af: ‘Je kunt stierenvechten niet verdedigen als Spaanse cultuur. Martelen is geen cultuur.’ Wat de meeste passanten niet weten: het merendeel van de demonstranten is Nederlands. In landen waar corrida’s plaatsvinden – Spanje, Frankrijk, Portugal, Zuid-Amerika – mag het georganiseerde verzet massaler zijn, alleen Nederland heeft een organisatie met vier betaalde krachten die zich inzetten voor uitbanning van het gecultiveerde Spaanse spel met de dood: het Comité Anti Stierenvechten (CAS). Het CAS leeft van vijftienduizend donateurs en draait op een clubje van dertig activisten. ‘Inderdaad, de Nederlanders zijn erg

Het halfnaakte protest tegen stierenvechten in Brussel is een grotendeels Nederlandse actie. AP

actief op het gebied van stierenvechten’, zegt Romeva. Hoe dat komt, weet hij eigenlijk niet. Volgens hem beklagen alleen de voorstanders zich over de bemoeienis van niet-Spanjaarden. En dat zouden er steeds minder worden: slechts een minderheid van de Spanjaarden steunt het stierenvechten nog. Tegelijk is het fenomeen niet weg te denken uit de streken ten zuiden van Madrid. Ook CAS-woordvoerder Saskia Oskam heeft geen sluitende verklaring voor de Nederlandse aanjagersrol. Net als Duitsland en Engeland

heeft Nederland een brede beweging van dierenbeschermers, met een fanatieke voorhoede. Dat veel Nederlanders al decennia in Spanje vakantie vieren en geconfronteerd worden met stierenvechten, speelt een rol. Kan ze zich niet beter druk maken om de bio-industrie waarin zoveel meer dieren worden gebruikt, in eigen land bovendien? ‘Daar ben ik ook tegen’, zegt Oskam. ‘Maar stierenvechten is hét voorbeeld van wreedheid tegen dieren. Het gebeurt puur voor het vermaak van mensen.’ Waar activisten tegen dierproeven of

bont de nodige agressie, soms geweld, niet schuwen, zijn de activisten tegen stierenvechten opvallend keurig. ‘Ze zitten wel eens in de zaal bij een debat’, zegt antropoloog Marco Legemaate, die een site heeft over de schoonheid van het stierengevecht. ‘Dan stellen ze rustig een vraag. Of ze staan verkleed als stier voor de deur.’ Na drie kwartier op de grond te hebben gelegen, staat een jonge actievoerder te rillen van de kou. ‘Het viel reuze mee’, zegt Elisabeth de Jong. ‘Gewoon even doorzetten. De stieren hebben veel meer te lijden.’ 1

Spuiten en Slikken ‘Het is met een knipoog gemaakt’

Politiek kan BNN-grap niet waarderen Kamerleden zijn onthutst over een BNN-item. ‘Je vriendin zonder dat ze het door heeft laten nemen door een vreemde man, en dat beschouw je als een grap...?’ Marcia Nieuwenhuis DEN HAAG

...

Politici vallen even stil als ze het item uit het BNN-programma Spuiten en Slikken hebben gezien. Het fragment, dat in scène is gezet, toont een man die seks heeft met zijn vriendin. Als zij op haar buik gaat liggen, kucht hij twee keer. Het sein voor de buurman dat hij aan de beurt is. ‘Ongelofelijk, je vriendin, zónder dat ze het door heeft laten nemen door een vreemde man, en dat beschouw je als een

grap...?’, zegt PvdA-Kamerlid Jeroen Dijsselbloem onthutst. ‘Dat is verkrachting en dat gaat over de morele grenzen heen.’ ‘Ranzig en onsmakelijk’, oordeelt SP-Kamerlid Jasper van Dijk. ‘De boodschap van dit filmpje: je kunt je vriendin lekker belazeren, vind ik absoluut niet grappig.’ CDA-Kamerlid Joop Atsma vindt dat programmamakers zo verstandig moeten zijn niet van deze ‘smakeloze items’ te maken. Wel is hij blij dat het programma voor mensen van boven de 16 jaar is en dan ook niet op uitzendinggemist terechtkomt. Volgens Dijsselbloem is de redactie van het programma Spuiten en Slikken soms ‘het normbesef helemaal kwijt’. Pim Castelijn, directeur televisie van BNN, is verbaasd over de ophef

over het zondag uitgezonden item. ‘Het is met een knipoog gemaakt. Als je dat niet ziet, zegt dat meer over mensen die daar bezwaar tegen maken, dan over de mensen die zo’n grap maken. We willen informeren, maar ook amuseren.’ Het oordeel van verantwoordelijk minister Ronald Plasterk luidt: ‘geen leuke grap’. ‘Maar de publieke omroep gaat zelf over wat zij uitzenden’, stelt de PvdA-bewindsman. ‘Als het gaat om het aanzetten tot verkrachting is het op zijn hoogst een zaak van justitie.’ Maar daar hoort het volgens media-advocaat Joris van Manen van De Brauw Blackstone niet thuis. ‘Wij hebben vrijheid van meningsuiting. Het is misschien een bizar item, maar het is in Nederland niet verboden om slechte grappen te maken.’ 1

Tijd om je te

specialiseren?

info? Meer

En wil je wat anders?

Chdeescitke

Twee maanden leren, intensieve begeleiding, diploma en direct een baan!

nuwatanders.nl

VAN DALE GEEFT ANTWOORD

Argus Huizen staan steeds langer te koop

Columbus Columbus staat in de geschiedenisboeken als de man die op 12 oktober 1492 Amerika ontdekte. Maar hij had gerust ook een vermelding kunnen krijgen als iemand die een grote bijdrage heeft geleverd aan de babylonische spraakverwarring. Toen Columbus Amerika ontdekte, was hij in de veronderstelling dat hij in India was. Daarom kregen de oorspronkelijke inwoners van Amerika de benaming indianen. Amerika zelf had natuurlijk Colombo of Colombia moeten heten, maar het continent is nu vernoemd naar een andere ontdekkingsreiziger: Amerigo Vespucci, die enkele jaren na Columbus voet aan land zette in de Nieuwe Wereld. Colombo is wel de naam geworden van de belangrijkste stad van Sri Lanka, dat onder India

ligt. Maar die naam heeft nu juist weer niets met Columbus te maken. De naam is afgeleid van een benaming uit het Singalees, de belangrijkste taal in Sri Lanka, waarschijnlijk van ‘Kola-amba-thota’, dat ‘haven met bladeren van mangobomen’ betekent. De naam Columbia is een vrouwelijke naam, net als Amerika. Amerigo zou de logische mannelijke vorm zijn geweest, maar alle werelddelen hebben nu eenmaal een vrouwelijke naam gekregen. Columbia zit daar dus echter niet bij. Het is wel, als ver-

wijzing naar Columbus, een landnaam geworden, en ook een districtsnaam (Washington D.C. = District of Columbia), een Canadese provincienaam (British Columbia), en nog veel meer. Columbus heeft dan ook zeker zijn sporen nagelaten in de taal, maar er zitten wel wat dwaalsporen bij. 1

www.depers.nl/vandale

Junior Woordgeschiedenisboek €29,95

4

 

 

NL

  

 


Defensie Verhitte discussie onder veteranen

Vechten om een eervolle medaille Een nieuwe onderscheiding moet de Nederlandse militair eren voor moed onder vijandelijk vuur. Veteranen, politiek en nabestaanden twisten over twee voorstellen. Arnold Karskens AMSTERDAM

...

Het krakeel begon met de ouders van korporaal Cor Strik. Zij willen voor hun op 20 september 2007 in Afghanistan gesneuvelde zoon een postume herinnering, zoals gebruikelijk in de Verenigde Staten. Minister van Defensie Eimert van Middelkoop nam de suggestie in overweging en direct ontstond een verhitte discussie binnen de 130.000 grote groep Nederlandse veteranen. Want wie komt in aanmerking voor

het eremetaal en wie niet? Secretarispenningmeester van de Vereniging Dragers Militaire Dapperheidonderscheidingen Wim Elgers spreekt van ‘een slecht idee van de minister’ Hij vindt een postume herinnering niet nodig, want als militair kun je met militaire eer worden begraven op erebegraafplaats Loenen en word je ieder jaar herdacht. ‘Een grotere eer bestaat niet.’ En passant wijst Elgers op praktische bezwaren. ‘Een nieuwe onderscheiding voor de gesneuvelden betekent ook dat je de 6.200 omgekomen militairen in Indonesië er een moet geven.’ Daarnaast, zeggen zijn medestanders, moet je ook een militair eren die zich heeft dood gedronken zoals in Cambodja. Of die zelfmoord heeft gepleegd, zoals het eerste dodelijke slachtoffer in Uruzgan?

Wie wel, wie niet? ANP

Ook een tweede voorstel, een insigne voor militairen betrokken bij gevechtshandelingen, geopperd door ex-Commandant der Strijdkrachten Dick Berlijn, wijst drager van de Bronzen Leeuw Wim Elgers af. Er bestaan al vier dapperheidsonderscheidingen; de Bronzen Leeuw (al 1210 maal uitgereikt), het Bronzen Kruis (3498 maal), het Kruis van Verdienste (2083 maal) en het Vliegerskruis (735 stuks). ‘Genoeg keus, lijkt me. Nog

een medaille erbij en je loopt erbij als een kerstboom.‘ Voorstanders van een nieuw gevechtsinsigne wijzen op de groeiende wens onder militairen om onderscheid. ‘Nu krijgt een officier met een kantoorbaan bij het Centraal Commando in Tampa, Florida dezelfde ‘Herinneringsmedaille Vredesoperaties’ als een onderofficier die in Chora, Uruzgan voor zijn leven moest vechten’, zegt een woordvoerder van Defensie. De hoogste gevechtsonderscheiding, de Militaire WillemsOrde, is sinds 1955 niet meer aan een individuele militair uitgereikt. En een ‘Draaginsigne’ heeft iedereen al. Jan Schoeman, woordvoerder Veteraneninstituut, noemt de stemming onder (ex-)militairen verdeeld. ‘Het ziet er sympathiek uit maar het is onuitvoerbaar en je gaat mensen kwetsen want je creëert rechtsongelijkheid.’ Tweede Kamerlid Angelien Eijsink (PvdA), ook wel ‘moeder van de veteranen’ genoemd, durft geen partij te kiezen in deze discussie waar de emoties hoog oplopen. ‘Ik snap dat een medaille erg belangrijk is voor familie van een omgekomen militair. Aan de andere kant moeten we ook niet over elkaar heen rollen voor een onderscheiding.’ 1

Karskens wint De Liga voor de Rechten van de Mens en J’accuse reiken dit jaar de Clara Meijer-Wichmann Penning uit aan oorlogsverslaggever Arnold Karskens van De Pers. De onderscheiding is bestemd voor een persoon of organisatie in Nederland die zich op onderscheidende wijze heeft ingezet voor mensenrechten. Volgens de jury verdient Karskens de prijs voor zijn verslaggeving over de oorlog in de Afghaanse provincie Uruzgan. De journalist heeft ‘een onmisbare bijdrage geleverd aan human rights reporting in Nederland. Hij mag een voorbeeld worden genoemd voor de huidige en toekomstige generatie (oorlogs)journalisten.’ Karskens deed eerder onderzoek naar Nederlandse schietincidenten in Irak en maakte de veroordeling van gifgasleverancier Frans van Anraat mogelijk. De bekendmaking gebeurde gisteren bij Pauw & Witteman. De Clara Meijer-Wichmann Penning wordt 10 december uitgereikt, bij het 60-jarig bestaan van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. 1

Alarmnummer

Met 112, waar belt u vandaan? Nederland is te traag met het invoeren van een nieuw 112-systeem voor mobieltjes. Dat oordeelde het Europese Hof gisteren. Redactie binnenland AMSTERDAM

...

X mogelijkheden

Kies ook voor het meeste internet Nu een gratis ASUS Eee PC mini laptop bij een ADSL-abonnement van XS4ALL Gratis draadloos internet op 900 HotSpots in Nederland Draadloos kwaliteitsmodem: overal in huis een krachtig, beveiligd signaal Bellen voor maar € 5,- extra Deskundige helpdesk, 7 dagen per week Vanaf € 29,95

Als je in Nederland met een mobiele telefoon het alarmnummer 112 belt, kunnen hulpdiensten niet zien waar vandaan je belt. En dat zou wel moeten. Voor het geval je gewond of ontvoerd bent bijvoorbeeld, en nog slechts één woord kunt uitbrengen. Help. Nederland had de bijbehorende techniek eigenlijk al in oktober vorig jaar moeten invoeren. Maar nam geen genoegen met het veelgebruikte ‘pull-systeem’, en koos voor het betere ‘push-systeem’. Ook startten we een functionaliteitsonderzoek én een Europese aanbestedingsprocedure. En nu zijn we te laat. Door logistieke en technische problemen. Niks mee te maken, zei het Europese Hof gisteren. Het stelde vast dat Nederland ‘niet heeft voldaan aan de krachtens het gemeenschapsrecht op het land rustende verplichtingen’. 1

Nertsen

NOG GEEN FOKVERBOD De initiatiefwet om het fokken van nertsen te verbieden haalt het niet in de huidige vorm. ChristenUnie en PVV, die het voorstel aan een meerderheid kunnen helpen, eisten gisteren financiële steun voor de fokkers die hun bedrijf moeten beëindigen. De indieners van de wet, SP-Tweede Kamerlid Krista van Velzen en haar PvdA-collega Harm Evert Waalkens, moeten nu eerst uitrekenen hoeveel geld ermee gemoeid zal zijn.

meer internet X is meer. Meer mogelijkheden. Meer internet. Meer info en voorwaarden? Ga naar xs4all.nl

Nog een dan... Pubers drinken drie keer meer dan hun ouders denken.

 

 

Wereld

  

 


5

Brazilië Corruptie

Israël

Wegrotten op het bureau

RELLEN OP JOM KIPPOER In de gemengde Noord-Israëlische stad Akko is het gisteren rond middernacht tot flinke rellen gekomen tussen Joden en Arabieren. De ongeregeldheden braken uit nadat een Arabier was aangevallen door een groep Joden, omdat hij op Jom Kippoer (Grote Verzoendag) met zijn auto door het Joodse oostelijke deel van de stad reed.

Tasjesdief, fraudeur, moordenaar; alleen wie een rechter kan omkopen, krijgt op tijd een rechtszaak. Redactie buitenland m.m.v. Joseph Carter AMSTERDAM/RIO DE JANEIRO

...

‘Geef het terug, ik wil terug wat van mij is. Alle tijd die van mij is gestolen, die krijg ik nooit meer terug.’ Met gesloten ogen wiegt Alexandro heen en weer op de melodie, een opengeslagen bijbel op schoot. Eén keer per dag komt hij hier samen met zijn maatjes, om te zingen en te bidden. Hier is de provisorische kerk in de cel van de drugsbende Terceiro Comando op het politiebureau van Nova Iguacu, een arme stad ten noordwesten van de Braziliaanse stad Rio de Janeiro. In de cel ernaast, achter een dunne wand, zitten leden van aartsrivaal Comando Vermelho. Wie bij zijn arrestatie en binnenkomst van het bureau nog niet bij één van de bendes hoort, moet ter plekke kiezen wie zijn nieuwe vrienden worden. En wie zijn nieuwe vijanden, want de bittere strijd tussen de bendes van de straat wordt achter de tralies voortgezet.

Legbatterij Vier maanden zit Alexandro hier nu. Hij is een groentje, vergeleken bij zijn maten die soms al een paar jaar wachten. Op hun rechtszaak, die nog altijd niet is begonnen, omdat ze geen geld hebben een rechter om te kopen om hun zaak te behandelen. Op een overplaatsing naar de gevangenis, waar geen plekken vrijkomen. Of op hun vrijlating, omdat ze onschuldig zijn bevonden, maar het vonnis van de rechter nog steeds niet is uitgevoerd.

Cambodja

VAN TAFEL EN BED Een inwoner van het Cambodjaanse dorp Cheach is bij het afronden van de scheiding van zijn vrouw voortvarend te werk gegaan. Hij zaagde het gezamenlijke huis in tweeën, en nam zijn helft mee naar de andere kant van het dorp. Buren zeiden dat de man en zijn vrouw uit geldgebrek geen langdurige juridische strijd wilden over de eigendom van het huis.

Leden van de Terceiro Comando op het politiebureau van Nova Iguacu. METROPOLIS TV

De toestand op het politiebureau in Nova Iguacu is symbolisch voor de erbarmelijke staat waarin het rechtssysteem in Brazilië verkeert. Een sterk verouderd en door en door corrupt systeem dat de toenemende criminaliteit niet kan bijbenen. Dus houdt de bomvolle, tijdelijke gevangenis op het politiebureau het midden tussen een legbatterij en de afdeling tuberculose van een ziekenhuis in een derdewereldland.

Stinkend gat in de grond Tegen de afbladderende muren hangen tasjes met kookgerei en plastic flessen aan touwtjes, zogenoemde ‘boten’, waarin de gevangenen spul-

len zoals hun tandenborstel en kam bewaren. Aan het plafond hangen overal verwassen kleren aan elektriciteitsdraden. Als om tien uur ‘s avonds het licht uitgaat, liggen de gevangenen als sardientjes in blik tegen elkaar op matrassen op de grond, zodat niemand in de badkamer hoeft te slapen, een smerig hol met een stinkend gat in de grond. Wie iets betekent, heeft een hangmat, die hij naar mate zijn status stijgt, hoger mag hangen. Overdag verdringen de mannen zich bij de tralies van hun cel, hun huid dof van het gebrek aan daglicht, want het politiebureau heeft geen binnenplaats, waar ze af en toe kunnen luchten.

‘Het is hier wat overbevolkt’, zegt politiechef Zarconi met gevoel voor understatement: op zijn bureau verblijven 400 gevangenen in plaats van de wettelijk toegestane 150. Om het leven er nog enigszins draaglijk te maken, organiseert hij soms een filmavond, is er de bibliotheek – een boekenkast in de gang – en handenarbeid. Voor de rest is het bidden dat het ooit goed komt. 1 Dit verhaal kwam tot stand i.s.m. het VPRO-programma Metropolis, dat is te zien op vrijdagavond rond middernacht op Ned 3. (Zie ook www. MetropolisTV.nl). Het thema deze week: in de gevangenis.

Frankrijk

BREL ONDER DE HAMER Veilinghuis Sotheby’s in Parijs heeft gisteren, de dag waarop Jacques Brel dertig jaar geleden stierf, memorabilia van de Belgische chansonnier geveild. Topstuk van de veiling was het ruitjesschrift waarin Brel de tekst van zijn beroemde lied Amsterdam uitwerkte tot de definitieve versie. Het manuscript werd voor 108.750 euro gekocht door een Belgische verzamelaar.

Afghanistan

Burgerdoden bij gevechten in Uruzgan ANP AMSTERDAM

...

Bij gevechten in de Afghaanse provincie Uruzgan zijn twaalf opstandelingen en tien burgers omgekomen. Dat meldt het Amerikaanse leger. Afghaanse soldaten en coalitietroepen van de ISAF kwamen tijdens een patrouille onder vuur te liggen van onder meer mortieren en raket-

granaten. Bij de daaropvolgende gevechten stierven twaalf militanten. Het ministerie van Defensie in Den Haag zegt dat het gaat om gevechten in twee regio’s in het noorden van de provincie, die enkele dagen duurden. Er waren geen Nederlandse grondtroepen bij betrokken. Wel is er Nederlandse luchtsteun geweest, zowel van F-16’s vanuit Kandahar als Apaches van Kamp Holland. 1

Nobelprijs voor Literatuur

GEEN ROTH, GEEN MULISCH, MAAR FRANSMAN LE CLÉZIO Niet Harry Mulisch, en ook niet Philip Roth, maar de Franse schrijver Jean-Marie Gustave Le Clézio (68) heeft de Nobelprijs voor de Literatuur gekregen. De jury omschrijft hem als een ‘schrijver van nieuwe vertrekpunten, poëtisch avontuur en sensuele extase, een verkenner van een menselijkheid voorbij en onder de heersende beschaving’. Hij heeft meer dan dertig romans, essays en verhalen geschreven.

5,2% *

SNS Keuzedeposito Als je geld hebt, wil je natuurlijk ook een goede rente. Bij SNS, spaarbank sinds 1817, krijg je nu maar liefst 5,2%* rente als je je geld een jaar vastzet. Kijk op snsbank.nl of snsregiobank.nl

AP

*

Het weer Rio de Janeiro: 24°C/19°C, lichtbewolkt met zon San Francisco do Sul: 24°C/14°C, zonnig Campo Grande: 31°C/20°C, zware regenval

) Rentewijzigingen voorbehouden. Vraag naar de voorwaarden.

6

 

 

Wereld

  

 


Groot-Brittannië Gevolgen kredietcrisis

Geen kopers voor veel te dure flats Kredietcrisis in de Londense City: peperdure appartementen wachten vergeefs op een nieuwe eigenaar. Sanne Rooseboom LONDEN

...

De enorme, witte flatgebouwen in Canary Wharf, het nieuwe zakenhart van Londen, zijn bijna woonklaar. Alle appartementen zijn verkocht, staat er op een bord. De een- en tweeslaapkamerappartementen met ramen van de grond tot aan het plafond zijn voor hoge prijzen over de toonbank gegaan in tijden dat de economie floreerde. De doelgroep: rijke zakenmannen en -vrouwen die bij de banken van de City werken. Het was een investering waar eigenlijk niets mee mis kon gaan. Behalve dan als de wereldeconomie in elkaar zou storten. Nu zitten honderden investeerders met een veel te duur appartement. Mensen die hun baan hebben verloren of de ingecalculeerde salarisverhoging niet krijgen, komen niet van hun woning af. Ze kunnen de verkoop afblazen, maar zijn dan vaak tienduizenden ponden aan aanbetalingen kwijt. Een appartement met één slaapkamer kostte ongeveer 400.000 pond (506.000 euro), de grotere woningen rond de 700.000 pond. En alle appartementen zijn inmiddels minder waard.

De makelaars die de woningen aan de man brachten, geven liever geen commentaar (‘Dan kan ik ook niets verkeerd zeggen,’ zegt er eentje) Maar de krant The Evening Standard berekende dat zo’n 60 procent van de woningen waarschijnlijk is verkocht aan (buitenlandse) investeerders die nooit zelf in de torens wilden wonen en nu misschien wel moeten. Overal in Londen lijden monsterinvesteringen als Pan Peninsula onder de kredietcrisis. Grote bouwplannen als deze zijn even bevroren, en de effecten daarvan zijn verstrek-

Bouwvakkers, schoonmakers en restaurants missen klanten. kend. Behalve een klap voor investeerders betekent het dat duizenden bouwvakkers niet zeker zijn van hun volgende klus, en dat restaurants, schoonmaakbedrijven en keukenspecialisten minder klanten krijgen. Pan Peninsula is een beetje het symbool geworden van het wel en wee van de City de afgelopen jaren. De torens, gebouwd voor de succesvolle bankiers uit 2006, staan in 2008 mooi wit te zijn midden in het zakencentrum waar iedereen voor zijn baan vreest. 1

De Stem van Amerika Nog vier weken tot de verkiezingen. Een wekelijkse update. Het VP-debat van vorige week laat geen ruimte voor twijfel: Sarah Palin is de Manchurian Candidate. Ergens in het publiek zat een man met een zendertje die de chip in Palins hoofd activeerde. Klik: knipoog. Klik: we’re mavericks! Klik: you betcha! Twee dagen later werd ze geherprogrammeerd. Klik: Obama terrorist! Palin is een uitgekauwde variant van de rioolcampagnes van 2000 en 2004. Ook toen zaten de Republikeinen op hun tegenstander in te hakken. Maar deze keer zijn ze echt wanhopig, Obama loopt uit. Zowel in de popular vote, als in de meeste cruciale swing states. Als Obama ook nog duizenden ongeregistreerde kiezers weet te mobiliseren, is de chaos bij John McCain compleet. Maar Amerika zit niet te wachten op een cynische robot. De kiezers willen iemand die hen uit de modder trekt, niet iemand die ermee gooit. McCain moet haar snel weer herprogrammeren. Klik! 1

McCain

41%

Obama

52%

Calling Mr. Jones Clifford Jones (54) Invalide Toledo, Ohio

Zwaar hijgend, onregelmatige ademhaling: ‘Hoe lang gaat dit duren? Ik zit aan de zuurstoffles, ziek. Of ik nog beter word? I hope so! Ik ben wel in voor change. De president heeft het de werkende man erg lastig gemaakt. De Republikeinen hebben weinig gedaan om te helpen. Ze zijn vooral bezig geweest met het vullen van hun eigen zakken. Reagan begon er ooit mee. Hij veranderde de rijken, de middenklasse en de armen in twee groepen: één met geld, één zonder. Er slapen mensen op straat, een vriend van me

moet in de rij staan voor voedselbonnen, mijn broer werkt als beveiliger in een supermarkt. De shit die hij ziet. This country is going down. Mijn stem zou iets moeten betekenen. Maar niemand die mij iets vraagt over Irak. Ik betaal belastingen, dus waarom vallen ze zonder mijn oordeel Irak binnen? Er moet een ander buitenlandbeleid komen. Onze scholen vallen uit elkaar, maar elders bouwen we nieuwe? We hebben een gezegde hier: je maait het gras van de buren pas als je eigen veldje gemaaid is. Ik kies dus voor de change van Obama. Maar mijn keuze heeft niets met huidskleur te maken. Ik ga voor de Democraten. Was er een zwarte man bij de Republikeinen geweest, had ik niet op hem gestemd. Nogmaals: ik stem niet op Obama omdat hij zwart is. Okay..?’ 1 Elke week belt De Pers met een willekeurige meneer of mevrouw Jones in Amerika over de verkiezingen.

Verenigde Staten

Schuldklok VS komt nummers tekort De nationale schuld van de VS past niet meer op de klok. Evenals de schuld van elke familie: die zal de 100.000 dollar overschrijden. Redactie buitenland AMSTERDAM

...

Afghanistan

VS neigen tot overleg met de taliban ANP AMSTERDAM

...

De Amerikaanse generaal David Petraeus heeft gerept over pogingen om in overleg te komen met de taliban in Afghanistan. Hij zei dat hij voorstander is van overleg met vijanden van de Verenigde Staten.

Petraeus wordt eind oktober baas van het Central Command (Centcom), dat belast is met de Amerikaanse militaire operaties in het Midden-Oosten, de Golfregio, de Hoorn van Afrika en Afghanistan. Hij zei dat de Afghaanse president Hamid Karzai Saoedi-Arabië heeft gevraagd onderhandelingen met de taliban te regelen. 1

uitgebreide mogelijkheden Frankrijk/Oostenrijk/ Italië/Zwitserland/ Chalets/Skiweekend/ Midweek/Week/Auto/ Busreizen exclusieve actie

,– korting 5 25en kans op gratis ski’s Boek nu uw wintersport bij Bizztravel en ontvang ` 25,korting op uw boeking. Daarnaast maakt u kans op een paar gratis ski’s. Deze actie is exclusief voor lezers van Dagblad De Pers en geldt alleen wanneer u boekt via winter.bizztravel.nl/depers

De symboliek kan niet treffender. Op het hoogtepunt van de economische crisis komt de Nationale Schuldklok van de VS cijfertjes tekort. Dertien cijfers passen erop. Samen met het dollarsymbool is dat maximaal $9.999.999.999.999. Maar vorige maand moest er een getalletje bij, want de Amerikaanse schuld kwam boven de 10 biljoen dollar uit. Een duizelingwekkend getal waar het land jaarlijks ook weer een half biljoen dollar rente over betaalt. De klok staat sinds 1989 op Times

De klok is (bijna) te klein. AP

Square in New York. Toen was de schuld nog maar 2,7 biljoen dollar. Voorlopig moet de klok het even zonder dollarteken doen. Het is wachten

op een nieuwe. Die krijgt er twee nullen bij zodat de schuld veilig kan oplopen naar één triljoen dollar. Hoeveel? $1.000.000.000.000.000. 1

België

DODE DUIF IS HET HAASJE Een Belgische duivenmelker moet opdraaien voor de schade die een van zijn vogels aan een vliegtuig heeft toegebracht. De duif vloog in het Waalse Genappe in de propeller van een vliegtuigje. De reparatie kostte zo’n 3.000 euro. Via het ringetje om de poot van het dier werd de eigenaar opgespoord en aansprakelijk gesteld. Het is nu afhankelijk van de vraag of zijn aansprakelijkheidsverzekering de duif al dan niet als huisdier erkent en of de man de schade zo kan verhalen. Volgens de voorzitter van de Koninklijke Belgische Duivenliefhebbersbond is het de eerste keer dat de kosten van een vliegtuigongeval worden afgewenteld op een duivenmelker.

De korting geldt per boeking, niet i.c.m. andere acties en niet voor reeds gemaakte boekingen. De actie loopt

In 1967...

t/m 31-10-2008. Voor meer informatie ga naar winter.bizztravel.nl/depers

...wordt op deze dag Che Guevara opgepakt door het Boliviaanse leger.

Wederom de

Beste Deal!

Gratis Laptop +Gratis Samsung 15,4” TFT Gratis HP 550 1 Gb RAM 120 Gb harddisk

+ Samsung B130 Met Vodafone van € 27,50 voor


22,00 p.mnd. Bestel online via of bel

www.mobieletelefoons.nl 030-2850164 (lokaal tarief)

Exclusief bij MobieleTelefoons.nl

Dagblad De Pers

VERLOF

Mama een jaar thuis Kersverse Britse moeders mogen sinds kort een jaar betaald verlof opnemen. Gevolg: vrouwen krijgen lastiger een baan. 09

In Business

7    

Bail outs Met alle middelen proberen het vertrouwen te herstellen

De gereedschapskist raakt leeg De ernst van de kredietcrisis dwingt beleidsmakers alles uit de kast te trekken om de economie te redden. Probleem: de bodem van de gereedschapskist is in zicht. Wat is er al gebruikt? Edward Deiters Jan-Hein Strop AMSTERDAM

...

1. Ontken alles Een maatregel van de eerste orde: gewoon ontkennen in de hoop dat het vertrouwen zo geen schade lijdt. Voorbeeld: minister Wouter Bos meldt in april 2008 vanuit Washington, waar hij een IMF-vergadering bijwoont, dat de kredietcrisis die Amerika in zijn greep houdt niet of nauwelijks zal overwaaien naar Nederland. Volgens Bos is er wel enige vertraging in de groei van de economie, maar zal er nooit sprake zijn van een recessie in ons land. ‘Amerika zal een milde recessie van korte duur doormaken.’ We zullen zien.

2. Geldmarktbombardementen Al sinds het begin van de kredietcrisis trachten centrale bankiers te stimuleren dat banken elkaar weer geld uitlenen. Hoe? Door honderden miljarden aan banken uit te lenen zodat ze dat geld opnieuw weer aan anderen uitlenen. Gisteren nog

pompte de Europese Centrale Bank het recordbedrag van 100 miljard dollar in het bankensysteem in de hoop de ‘liquiditeit’ te vergroten. Het helpt allemaal weinig: ook in Europa lenen banken elkaar nog altijd geen cent uit of tegen krankzinnig hoge tarieven.

3. Renteverlaging.

4) Internationale coördinatie De kredietcrisis heeft een internationale samenwerking op gang gebracht die zonder precedent is. Centrale bankiers van Europa, de VS, GrootBrittannië, Australië en Japan werken samen aan geldinjecties en renteverlagingen. Zelfs het verdeelde Europa is er nu in geslaagd richtlijnen op te stellen voor nationalisaties en garanties op spaartegoeden. Samen optreden moet ook wel, want de crisis heeft inmiddels een mondiaal karakter.

5) Individuele noodkredieten Ook dit instrument

H

et monster heeft een naam en heet LIBOR: London Interbank Offered Rate, de prijs die banken elkaar onderling rekenen voor leningen. Libor duikt de laatste tijd nog vaker op dan Wouter Bos in Nova. En dat komt omdat dit rentepercentage de financiële wereld in zijn greep houdt. Ook nadat Spanje en Groot-Brittannië hun banken te hulp schoten en de Euro-

pese Centrale Bank gisteren 100 miljard dollar de markt in pompte, bleef Libor stijgen. Dat betekent dat het voor banken opnieuw duurder is geworden om onderling geld te lenen. Met andere woorden: van de wereldwijde renteverlaging eerder deze week trekt Libor zich helemaal niets aan. Libor, iedere dag in Londen vastgesteld rond 10:15, is het cijfermatige gezicht van de angst.

Recessologie

Recessologie

WE ZIJN ZEER SURSEANCE GEAVANCEERD VOOR KNAUS De Duitse fabrikant van caravans Knaus Tabbert is nagenoeg failliet. Na een mislukt reddingsplan heeft de maker van onder meer Eifelland-, Knaus- en Wilk-caravans gisteren uitstel van betaling aangevraagd. Potentiële kopers bleven onder meer weg door de hoge brandstofprijs. Knaus Tabbert geldt al jaren als een van de meest vooraanstaande caravanbouwers van Duitsland.

Moeilijk voor makelaars Door de kredietcrisis heeft 97 procent van de huizenbezitters geen plannen om te verhuizen, stelde voorzitter Ger Hukker van de Nederlandse Vereniging voor Makelaars (NVM) gisteren.

Mac en Fannie Mae. Vlak daarna kwam verzekeraar AIG onder de vleugels van Uncle Sam. IJsland heeft de gehele banksector onder staatsbewind gebracht.

7) ‘The mother of all bail outs’ De Amerikaanse regering gaat met 700 miljard dollar ‘giftige’ bezittingen (‘assets’) van banken en andere bedrijven kopen. Niemand doet het ze na. Amerikanen overwegen sinds gisteren ook om direct te investeren in banken, zodat ze aandeelhouder worden.

Deze monetaire maatregel behoort tot het standaardrepertoire van centrale bankiers. Helaas is het nogal een bot instrument gebleken. De wereldwijde renteverlaging van een paar dagen geleden wist de onrust bij beleggers niet weg te nemen en wist het geldverkeer tussen banken nauwelijks positief te beïnvloeden.

Libormonster

De concurrentiepositie van Nederland is dit jaar verbeterd, mede dankzij de situatie op de arbeidsmarkt en de geavanceerdheid van de technologie. Dat heeft de Erasmus Universiteit gisteren bekendgemaakt. Nederland voert zelfs de ranglijst aan als het gaat om technologische geavanceerdheid. Daarbij gaat het om het hoge aantal pc’s, internet, mobiele telefonie en breedbandtechnologie.

heeft zijn nieuwglans al lang verloren: vorig jaar september al gaf Bank of England een noodkrediet van 25 miljard pond aan de in problemen geraakte hypotheekbank Northern Rock. Maart 2008 volgt de redding van de Amerikaanse zakenbank Bear Stearns, die met financiële hulp van de Federal Reserve Bank overgeno-

8) Financier (niet-bancaire) bedrijven

men wordt door JP Morgan Chase. Dichter bij huis leende de Nederlandse zakenbank NIBC in april miljarden euro’s bij de ECB.

De meest exotisch stap van de Amerikaanse centrale bank (Fed) tot nu toe is het opkopen van bedrijfsleningen (‘commercial paper’), zodat (grote) bedrijven niet verstoken raken van geld: nog nooit eerder vertoond. Het tekent de angst die daar is ontstaan voor een lange, diepe recessie.

6) Nationaliseer Karl Marx is weer in, deze dagen. Dat Wouter Bos Fortis Nederland kocht is met enthousiasme ontvangen en zelfs in de VS schrikken ze er niet voor terug de vrije markten te beteugelen door bank na bank te nationaliseren. Dat begon in september met hypotheekgiganten Freddie

9) Regulering ‘Weg met de cowboycultuur op Wall Street’, zei een hoogleraar economie in de VS onlangs. Ook de beide presidentskandidaten hebben zich uitgesproken voor nieuwe en veel strengere regels voor de financiële wereld, zodat er nooit meer derivaten op de markt komen, waarvan niemand het risico kent. Minister Bos sloot zich daarbij aan: ‘Ik heb even genoeg van te veel

vertrouwen in het zelfreinigend vermogen van de financiële sector.’

10) Verhoging van de depositogarantie Als gewone consumenten het vertrouwen in banken verliezen is het einde zoek. Daarom is het garanderen van spaartegoeden zo belangrijk. Europese bewindvoerders hebben afgesproken minimaal 50.000, maximaal 100.000 euro te garanderen. Nederland koos voor het maximum. Woensdag werd bekend dat de 120.000 spaarders van Icesave in ons land moeten aankloppen bij De Nederlandsche Bank en de centrale bank van IJsland om hun spaargeld van in totaal 1,6 miljard euro terug te krijgen. Wordt nog lastig.

11) Gewoon laten omvallen Dit recept is nog maar weinig gebruikt. Maar er zijn genoeg economen die zeggen dat het beter is de ongezonde banken te laten omvallen. Dan weet iedereen weer wat risico waard is en worden falende bankiers niet beloond. 1

8

In Business Koster & Jojanneke

 

    

 


Met medewerking van: Lorianne van Gelder en Justine Versteegh

Feestje van de week Netwerkers strooien met Gorbatsjov dates

Q&A

‘Een gigolo kost meer’ Het netwerkersgala resulteerde net niet in een knokpartij.

‘Als ik maar niet kaal word’ Koningin van de Winterspelen Yvonne van Gennip wordt het gezicht van een anti-kaalheidsproduct voor vrouwen. ‘Mijn oma had een haarstuk.’ AMSTERDAM

U wordt het gezicht van een haargroeimiddel voor vrouwen, Viviscal. U heeft zelf haaruitval? ‘Mijn oma had een haarstukje, de zusters van mijn opa waren echt kaal. En mijn haar wordt ook steeds dunner. Ik dacht vlak voor Lifes2Good me als gezicht vroeg toevallig ook: als ik maar niet kaal word.’ ‘Een op de drie vrouwen in Nederland schijnt last te hebben van haaruitval. Dat wordt dus lekker binnenlopen.’ ‘Valt wel mee. Ik krijg een bepaald percentage van elk doosje voedingssupplementen dat verkocht gaat worden, en ik krijg het product gratis. Eerst nog zien of het aanslaat natuurlijk. Al is het in Engeland, de VS en Portugal al een groot succes. Het werkt dus wel. Mijn zussen hebben me al om een paar dozen gevraagd.’

‘Er is geen crisis. We negeren de crisis. De crisis is non existent’, bezwoer de immer charmante Christie’s entertainer/veilingmeester Arno Verkade zijn welgestelde toehoorders woensdag ten overvloede in het Amsterdamse Okura Hotel. De aanwezige zeergrootgeldbezitters maakten zich toch al weinig dik over de monetaire donderwolk die ons land overschaduwt. Fortis? Aandelen? Ha haa! Driftig werd er geboden op de waar (helaas viel Verkade daar niet onder) die bij elkaar was gebracht door beroepsmatige networkers die tijdens het netwerkersgala streden om de titel Netwerker van het Jaar. Met name geïntegreerde Amerikaan Richard ‘Rich’ Elam, oprichter van exclusieve netwerkclub sixstarsociety, en Amsterdamse playboy Rogier van Duyn, commercieel directeur van Sharewire en organisator van hoofdstedelijke feesten als La Fete en slotfeest van de Amsterdamse Fashionweek Don’t Tell My Booker, hadden leuke hebbedingetjes ingebracht. Kaartjes voor Roland Garros en meet&greets met oud-Sovjet-Unie president Michail Gorbatsjov en prins Albert de tweede van Monaco bijvoorbeeld. En dat voor bodemprijzen; niks ging tijdens het gala, dat aan elkaar gelijmd werd door bedekt-gemene opmerkingen van presentator Wilfred Genee, voor meer dan 6.000 euro onder Verkades hamertje. En dan had Koster ook nog eens de

biedprijs opgedreven door af en toe lukraak met zijn arm te zwiepen. Onze disgenoot, de normaliter op Cyprus gelegerde belastingconsulent met een jaaromzet met zeven nullen Leon Volkerink, kocht beide voor ongeveer 8.000 euro. ‘Goeie investering. Veel van mijn klanten zijn Russisch.’ Gemiddelde prijs van de objecten was zo’n duizend euro. ‘Geen geld. Een goede gigolo kost meer’, merkte socialite en beeldend kunstenares Judith Wiersema zeer terecht op. Al met al werd er toch zo’n 45.000 euro opgehaald dat gaat naar de bouw van een Indiaas meisjesweeshuis. De spullen van Rich Elam waren verantwoordelijk voor het grootste deel daarvan. De giga-Amerikaan reageerde dan ook zeer verbolgen toen American Express Marketing manager Arthur van Essen Rogier van Duyn tot Netwerker van het jaar sloeg, waarbij Van Essen tot tweemaal toe zuurtjes opmerkte dat het voor netwerker Rich toch wel pijnlijk moest zijn dat een groot deel van de tafels die hij had moeten vullen met zijn netwerkvrienden, leeg was gebleven. ‘Bereid je voor! Netwerker van het jaar Rob Tol kan nergens meer binnenkomen, die wordt overal herkend!’, sneerde Genee op zijn allerhartelijkst lachend naar Van Duyn. Maar eerlijk is eerlijk, Rich’ concurrent Van Duyn had niet alleen meer, maar ook meer tot de verbeel-

Koster & Jojanneke.

Winnaar Rogier van Duyn en Judith Wiersema. FOTO’S: GEERT SNOEIJER

ding sprekende disgenoten opgedist. Waar Rich vooral zakenvrouw van het jaar ‘99 en secretaresse priesteres Lia van den Berg tegen zich aan had schurken, keuvelde Van Duyn gemoedelijk met Judith Wiersema – niet langer aan de zijde van haar ex, schatrijke ex-minister Economische zaken en ondernemer Herman Heinsbroek, goede vriend Sander Groet, deel van de ID&T clan en bedenker en oprichter van MysteryLand. Aan Van Duyns andere tafel

spotten wij de ex van Regilio Tuur, model Josh – eigenlijk José, maar dat klinkt natuurlijk minder glamour – Veldhuizen, die de onverdeelde aandacht kreeg van vastgoedjongen en jetsetter Pepijn Santcroos, die naar wij aannemen weer niet kon ophouden over zijn twee Riva’s en waarschijnlijk dacht geen kans meer te lopen Regilio’s toorn over zich heen te krijgen. Helaas voor Santcroos moet Josh, ‘nog net niet de nieuwe Paris’, even niks van mannen weten. ‘Regilio en ik zijn nog steeds vrienden, maar we hadden vier jaar wat en ik ben pas 22.’ Op de achtergrond probeert sportjournalist Genee een natierende Rich te troosten. ‘Netwerken is topsport. Louis van Gaal reageerde ook vaak net zoals jij.’ 1

Josh Veldhuizen, Pepijn Santcroos.

Rogier van Duyn en Rich Elam.

Wilfred gymnasiumganger Genee.

‘Een tientje voor Jojanneke!’

De ex van Regilio Tuur heeft een nieuwe bodyguard

‘Netwerken is topsport. Ik sla je zo je harsens in’

‘Ik netwerk, dus ik besta’

B

Er werd uitgeweken naar het trendy Sophia. Manager Evert Groot had daar allerminst problemen mee. Hij zag de baromzet alleen maar stijgen. ‘Vooral op de dinsdagen en donderdagen stond het hier vol’, zegt hij. ‘Het was een leuke bijkomstigheid, want in eerste instantie zijn we een restaurant.’ Met een paars oplichtende marmeren bar, Hummers die af en aan rijden en een doorbitch is Sophia een geliefde tent voor grootverdieners. En hoewel het Lexingtongezelschap zich graag in die luxe hult, wint de ouderwetse gezelligheid het. Want toen het netwerkbarretje aan de Willemsparkweg afgelopen maand weer opende, zag Groot zijn

baromzet teruglopen. Trouwe Lexingtonklant Henny Cruijff en tevens ‘de broer van’ vertelt, zoals wij dat van Cruijffen gewend zijn, hoe het zit. ‘Misschien moeten ze een keer die grafzerken van de bar halen bij Sophia!’, grapt hij over de marmeren bar. Behalve een nieuw interieur en een nieuwe naam - Willemspark - is het als vanouds in barretje Lexington. De eerste softwaremiljonair en nu baas van gamesuitgeverij Playlogic Willem Smit drinkt er tevreden zijn biertjes. Anita Schuts, partner van de in 2004 vermoorde vastgoedmagnaat Willem Endstra, is er op zoek naar gezelligheid. Gewoon weer zo’n ouderwetse dinsdagavond. 1

‘Netwerken is topsport. Louis van Gaal reageerde ook vaak net zoals jij.’

En wat kost zo’n doosje? ‘Het is niet goedkoop. 59 euro 95. Ja, als het goed gaat lopen is dat leuk. Al doe ik het vooral om het taboe dat er onder vrouwen nog op rust te doorbreken. Kaalheid is toch meer iets van mannen.’ Ziet u al resultaat bij uzelf? ‘Ik ben preventief gaan slikken en heb net mijn derde doosje opgemaakt, je verbruikt er per maand één. Ze zeggen dat je tussen de vierde en zesde maand resultaat gaat zien. Ik merk wel dat mijn nagels sterker worden.’ 1

Oud-Zuid/Nieuw Geld

GOED FOUT IN OUD-ZUID AMSTERDAM

...

Onder een nieuwe naam is de roemruchte Amsterdamse bar Lexington weer open. ‘De perfecte mix van goed en fout.’

arretje Lexington in Amsterdam-Zuid is al jaren de ontmoetingsplek voor snelle vastgoedjongens, advocaten en ondernemers. Met de dinsdag als vaste prik. Rob Heilbron (62), rijk geworden met surfmerk O’Neill en eigenaar van lingeriemerk Sapph, is er vaste klant. ‘Lexington heeft de perfecte mix van goed en fout’, weet de charmeur. ‘We herinneren allemaal de tijd dat Holleeder hier met z’n scootertje voor de deur stond. Dat was gewoon spannend. Maar te veel fout is niet goed en te veel goed is fout.’ Heilbron grinnikt om zijn eigen analyse. Maar in februari sloot het café aan de Willemsparkweg tijdelijk haar deuren.

‘Probeer gewoon

Surfen van Het Net’

atje stra ten TIS atslo ! GRA1/5 staKPOT C x 10 ét JA m Gewoon.

Surfen S f van Het H tN Nett • Géén jaarcontract • GRATIS gebruik draadloos modem • Eenvoudige installatie

e 19,95 vanaf

Scheuren over de grens

[email protected]

Veel EU-landen zijn tegen een snelle EU-regeling om buitenlandse boetes naar automobilisten thuis te sturen. Ze willen een degelijkere strafrechtelijke regeling, die meer tijd kost.

Hoewel wij niet gauw om onderwerpen verlegen zitten, zijn lumineuze ideeën uwer kant altijd welkom. Uw digitale post kan naar [email protected]

9

9,95 p.mnd

1,5 Mb/s

Alléén bij ADSLwinkel.nl® of bel 030 - 27 198 27

 

 

In Business Flow

  

 


9

WERKLUST Mijn leven is over ... HEIDI ZANDBERGEN

A

ndré, WAO’er (48): ‘Ik weet niet wat een privéleven is. Mijn ouders hadden een paar kroegen en waren altijd aan het werk. We aten nooit samen als gezin. Ik stond al jong achter de bar en kreeg verkering met de schoonmaakster, op mijn achttiende was ik vader. We zijn getrouwd en kregen nog een dochter. Ons huwelijk was een ramp. Daarom ben ik gaan varen. Maar zelfs als ik een paar weken per jaar thuiskwam, was het nog hommeles. Ik ben gescheiden toen ik drieëntwintig was. Om mijn dochters te zien, zocht ik een baan aan de wal. Ik werd beveiliger en kreeg een relatie met een collega. Toen dat na anderhalf jaar uit ging, kreeg ik verkering met mijn buurmeisje. Zodra zij achttien was, zijn we gaan samenwonen. Ik was toen zesentwintig. We kregen drie dochters maar ik was er nooit voor mijn gezin, ik was altijd aan het werk. Mijn vriendin vond troost bij een andere man en zo raakte ik voor de tweede keer mijn gezin kwijt. Ik was nog geen vijfendertig en had inmiddels vijf dochters. Gelukkig vond ik opnieuw iemand op het werk, beveiligers hebben vaak relaties met elkaar. Dat komt doordat ze door de onregelmatige diensten amper een privéleven hebben en bij nacht en ontij met elkaar optrekken. Ik woonde samen met een paar collega’s, maar dat was allemaal van korte duur. Naast het werk vond ik wel tijd om judoles te geven en kreeg een relatie met de moeder van een van de leerlingen. Toen ik achtendertig was, ging ik met haar samenwonen. We zijn zelfs getrouwd. Inmiddels gaf ik leiding aan zo’n hon-

derd mensen. Ik coördineerde bijvoorbeeld de beveiliging van de Wereldruiterspelen in Den Haag, maar ook van de vrijgezellenfuif van prins Willem-Alexander en Máxima. Mijn werkgever sponsorde een topvolleybalteam en ik vond het bij mijn positie horen om er bij te zijn als die club toernooien speelde, hoe druk ik ook was. Zeven jaar geleden ging het faliekant mis, ik stortte in en kon alleen nog maar huilen, trillen en paniekerig zijn. Ik was eenenveertig. In het rustoord waar ik op adem moest komen, verbleven voornamelijk managers. Men zei tegen ons: ‘Alleen de keiharde werkers die altijd doorgaan, komen hier. Geen wonder dat jullie een mooie carrière hebben gemaakt.’ Daarna is het me nooit meer gelukt mijn oude functie uit te oefenen, als ik het weer probeerde raakte ik in paniek en verloor het overzicht. Daarom ben ik afgekeurd en zit ik in de WAO. Intussen ging ook mijn laatste relatie kapot, want ik was thuis niet te genieten. Nu ben ik nog geen vijftig en alleen. Ik heb het gevoel dat mijn leven over is. Want wat ben ik zonder werk? Al mijn relaties zijn slecht afgelopen en van mijn vijf dochters is er maar eentje die contact met me wil. Met mijn arbeidsongeschiktheidsuitkering sta ik er bovendien financieel slecht voor. Om toch wat om handen te hebben doe ik nu vrijwilligerswerk, dat geeft weinig stress maar houdt me bezig. Want een privéleven? Ik zou niet weten hoe dat moet.’ 1

De naam is om privacyredenen gefingeerd. In de rubriek Werklust staan portretten van mensen die het laatste taboe op kantoor verschrijden. Meedoen? Mail [email protected]

Onderzoek accountants

Liever salaris dan balans in werk en privé Redactie economie AMSTERDAM

...

Accountants hebben liever een hoog salaris dan arbeidsvoorwaarden die het makkelijker maken om werk en privé met elkaar te combineren. Dat

blijkt uit onderzoek van advies & accountantskantoor Accon. Andere wensen die hoog op het wensenlijstje staan, zijn: afwisseling, uitdaging, doorgroeimogelijkheden en gezellige collega’s. Accountants werken ook liever voor kleine bedrijven dan voor grote internationale klanten. 1

Ben je net klaar met een jaar babygym, word je weer zwanger. REUTERS

Groot-Brittannië Verlofregeling zet rem op mama’s carrière

Een jaar vrij na komst baby Britse vrouwen hebben sinds kort recht op een jaar betaald zwangerschapsverlof. Fantastisch, zou je denken, maar er zitten nogal wat nadelen aan. Sanne Rooseboom LONDEN

...

Jennie had het niet anders gewild. Ze kreeg een jaar vrij na de geboorte van haar eerste en haar tweede baby en kreeg daarna haar oude baan terug. Haar werkgever – ze is accountant bij het Britse telefoonbedrijf BT – betaalde zes maanden door. Haar man kreeg twee weken vaderschapsverlof. ‘Misschien ben ik wat traditioneel, maar ik vond het best zo’, zegt Jennie. ‘Mijn man kon zijn werk doen en ik had lekker tijd voor m’n kinderen.’ Britse vrouwen hebben sinds kort recht op 52 weken ‘statutory leave’, wat betekent dat de werkgever 150 euro per week moet betalen. Vaak krijgen ze de eerste maanden een volledig salaris maar hoe de regeling precies is, hangt af van de werkgever. Die is verplicht de vrouw haar baan, of een gelijke positie, terug te geven. Voor

moeders is deelname vrijwillig. Vergeleken met de zestien weken zwangerschapsverlof in Nederland lijkt de Britse regeling ruimhartig. Maar volgens de voorzitster van de Britse Gelijkheidscommissie, Nicola Brewer, staan de regels carrières vanvrouwen in de weg. De uitbreiding van het verlof van negen naar twaalf

‘Misschien ben ik wat traditioneel, maar ik vond het wel best zo.’ maanden maakt vrouwen minder aantrekkelijk voor de arbeidsmarkt, vindt ze. Werkgevers vinden het een risico vrouwen aan te nemen of promotie te geven als ze lang weg mogen blijven. Advocaat Sam (27) uit West-Londen is het met haar eens. Ze wil nog lang geen kinderen, maar vindt dat werkgevers jonge vrouwen er toch op aankijken. ‘Je ziet het ze denken bij sollicitatiegesprekken.’ Haar ogen vlammen een beetje. ‘Mijn vriendin-

Inez ziet haar opties in waarde dalen

nen worden bekeken alsof ze ieder moment nesteldrang kunnen krijgen.’ Het wordt ze ook gevraagd, zegt Sam, bij sollicitatiegesprekken, al mag dat officieel niet. De ongelijkheid tussen het recht op verlof voor mannen en dat voor vrouwen steekt Tommy (31) ook. Hij wandelt door het park met zijn zoontje van zes maanden in een draagzak op zijn buik. Hij is acteur en kan daardoor zelf zijn tijd indelen. ‘Anders had ik dit gemist’, zegt hij en aait over de draagzak. ‘Het idee dat vrouwen voor de kinderen zorgen en mannen werken zit diep in onze cultuur’, vindt hij. ‘En de verlofregels, hoe goed bedoeld ze ook zijn, dragen daar aan bij.’ Voor Jennie blijft het ideaal. Ze kreeg promotie toen ze zes maanden zwanger was en heeft haar baan terug. Maar ze ziet ook dat het komt door de grootte van haar bedrijf. ‘Kleinere bedrijven kunnen het zich niet veroorloven een werknemer lang kwijt te zijn en nemen misschien minder snel een vrouw aan.’ Bij BT is dat gelukkig geen probleem; Jennie is nu twee maanden terug op kantoor en opnieuw zwanger. 1

Functie eisen: 67"%""./&+$72+7!"7"!".)+!/"70) 67,"!"7 ,+0 01")"7"&$"+/ %--"+ 67"2,")72,,.72".+03,,.!")&'(%"&!  %,,+*(,+!".+"*&+$ &'74&'+7,-74,"(7+.7"+0%,1/&/0"7 *"!"3".("./7!&"7,-7#1))0&*"7-.00&*"7 ,#7,-7#.,"-/&/7,+/70"*73&)7(,*"+7 2"./0".("+

Wij zijn op zoek naar: 67+0".&"1.2".4,.$"./ 67),"."+/-" &)&/0"+ 67-" &)&/0"+72,,.7,+!".%,1!7 +70" %+&/ %"7&+/0))0&"/

Overwerk Vier op de tien werknemers werken meer uren dan in hun arbeidscontract staat. De helft van hen krijgt daar ook een vergoeding voor, blijkt uit onderzoek van Loonwijzer.nl .

"+0717,-74,"(7+.7""+7$)+4"+!"7 ..&5."7 "+73&)0717,+4"7“Raggers familie” 1&0."&!"+ ""*0717!+7 ,+0 07,-7*"07!"7#!")&+$7 -"./,+"")/4("+ */0")!&'(7,,.!7  77&0%,,.+  77  &+#,.$$"./+) WWW.RAGGERS.NL "2"+/74&'+73&'72,,.7,+4"7"2"&)&$&+$/0(7,-74,"( +.7*"!"3".("./7!&"73&))"+73".("+7&+7!" 67&$%071!&07+ %07." "-0&,+&/0

10

 

 

In Business De markt

BEURS VANDAAG REDACTIE: IEX.NL Denk niet doem

A

ls Don Quichots vochten ze de afgelopen jaren in een bullmarkt tegen windmolens. De doemdenkers, die voorspelden dat de wereld aan de rand van een financiële afgrond stond. Hoon en spot was hun deel, terwijl de beurzen wereldwijd nieuwe hoogten beklommen. En nu, ruim een jaar nadat de kredietcrisis voor het eerst via het NOS Journaal de Nederlandse huiskamers binnendrong, zijn ze nauwelijks meer weg te slaan bij de camera’s en microfoons. Wie zijn oor te luister legt bij de doemprofeten, kan niet anders dan concluderen dat het financiële systeem in elkaar stort, of op zijn best langs het randje van de afgrond weet te ontsnappen. De rol van de media, die de doemprofeten dagelijks optrommelen, wordt slechts sporadisch kritisch beschouwd. Robeco-topman George Möller is één van de weinigen die vinden dat de zwartkijkers te veel aandacht krijgen. Niet alleen in journaals en kranten, maar ook in talkshows en actualiteitenprogramma’s die driftig op zoek zijn naar gedupeerde beleggers, want bloed, zweet en tranen verkoopt goed. Volgens Möller praten we – en de doemprofeten in het bijzonder – elkaar een stevige recessie aan. En daar is niemand bij geholpen. Natuurlijk zijn de beurzen wereldwijd hard gedaald. En ook in de wereldeconomie zijn de feiten niet rooskleurig, maar zoals gebruikelijk worden de lijntjes door beleggers en analisten weer eindeloos doorgetrokken. In de huidige somberheid lijken beleggers redelijk te overdrijven. Precies zoals ze dat in opgaande markten ook doen. In dat geval leidde het tot euforie en bubbels (China, olie, grondstoffen). Volgens de Zwitserse goeroe Marc Faber, die het leeglopen van de bubbel in olie en grondstoffen tijdig voorspelde, zijn beleggers nu te ver doorgeslagen in hun pessimisme. Volgens Faber was de aandelenmarkt sinds 1987 niet meer zo oversold (doorgeschoten in de daling) als nu. Dat biedt, de recessie in de VS en

  

 


Europa ten spijt, prachtige koopkansjes op de beurs. De goeden lijden onder de kwaden en die eerste categorie moet vroeg of laat weer boven komen drijven. Möller noemt op radiozender BNR de bankverzekeraar ING daarvan als klassiek voorbeeld. Voormalig Robeco-boegbeeld en econoom Jaap van Duijn ziet ook koopkansen. ‘Je moet kopen als je er buikpijn van krijgt’, is één van zijn stokpaardjes. Aan beleggers met buikpijn is op dit moment geen gebrek. Tot slot rest de vraag hoe goed de grote namen zelf presteren. Een aardige indicatie daarvan vinden we in de aandelentips die de grote namen voor 2008 tipten in het boekje Beleggingstips van de VEB: GOEROE Patrick Beijersbergen Alex Otto Jaap van Duijn Pieter Wind Henk van Heijst Willem Burgers Royce Tostrams Peter Paul de Vries Rolf Stout Corne van Zeijl Jacques Potuijt Willem Middelkoop Michael Kraland Frederik van Beuningen

RENDEMENT -31,32 % -36,24 % -36,90 % -44,71 % -49,58 % -49,74 % -49,89 % -50,02 % -53,54 % -62,12 % -65,58 % -69,59 % -69,93 % -74,22 %

AEX

De markt in kaart VS DOW JONES VS NASDAQ

LONDEN FTSE 100 KOERS:

8579,19 % VERSCHIL:

KOERS:

KOERS:

-7,33%

1645,12

4313,80

% VERSCHIL:

% VERSCHIL:

-5,47%

-1,21% FRANKRIJK CAC 40

-45%

Te veel pessimisme versnelt de gang naar beneden en kan voor een verdere kettingreactie zorgen. Consumenten die een recessie vrezen, houden de hand op de knip en veroorzaken op die manier zelf de recessie waar ze zo bang voor zijn. Beleggers die verkopen omdat ze verdere dalingen verwachten doen precies hetzelfde. De boodschap in deze markt is dan ook: denk niet doem. Zelfs als beleggers er buikpijn van krijgen, is het voorzichtig kopen van aandelen geen gek idee. Sterker nog, dat is voor langetermijnbeleggers het beste medicijn. 1

NY-DJ-Industrial

8579,19

KOERS:

BRAZILIË BOVESPA

3442,70

% VERSCHIL:

-1,55% KOERS:

37923,36 NEDERLAND AEX

% VERSCHIL:

-1,74%

KOERS:

281,97

% VERSCHIL:

Bron koersgegevens: 10 oktober 07

-1,29%

9 oktober 08

VERSCHIL:

% VERSCHIL:

-678,91

-7,33%

Nederland AEX Index - slotkoersen 9 oktober AANDEEL

SLOT

aegon 4,236 ahold 7,34 29,25 akzo nobel arcelor mittal 24,96 11,36 asml holding 6,94 bam groep 42,62 corio dsm, kon. 27,91 5,41 fortis 26,90 fugro 25,095 heineken 11,935 ing groep c. kpn 9,17 16,725 philips, kon. 14,995 randstad 8,575 reed elsevier royal dutch shell a 18,20 10,505 sbm offshore tnt 17,22 8,00 tomtom 122,66 unibail-rodamco 17,89 unilever c. 8,80 usg people wereldhave 59,84 wolters-kluwer c. 12,825

VORIG SLOT

4,106 7,48 29,05 22,80 11,41 6,65 42,655 29,07 5,41 25,62 25,44 12,78 9,371 16,46 14,87 8,55 18,80 11,23 17,805 7,985 127,285 18,77 8,37 59,26 12,935

Amsterdam Midcap Index - slotkoersen 9 oktober

VERSCHIL

HOOG

LAAG

0,13  -0,14
0,20  2,16  -0,05
0,29  -0,04
-1,16
0,00 1,28  -0,34
-0,84
-0,20
0,26  0,12  0,02  -0,60
-0,72
-0,58
0,02  -4,62
-0,88
0,43  0,58  -0,11


4,52 7,678 30,73 25,88 11,81 7,37 44,02 30,40 5,73 29,43 26,66 13,54 9,576 17,34 15,75 8,816 19,275 12,27 18,20 8,48 131,23 19,15 9,48 61,99 13,71

4,13 7,275 28,545 22,80 11,16 6,78 41,335 27,33 5,234 26,31 24,905 11,81 9,115 16,46 14,685 8,46 18,06 10,29 16,97 7,89 121,00 17,61 8,61 58,50 12,79

VOLUME

21224726 10782843 3337680 13209756 5879149 1788220 618827 2352426 34908023 1615867 2386531 29104741 15402971 11474718 1466973 8274579 20103624 3320068 3764117 2629762 90168 14901538 1104569 157074 3058255

AANDEEL

SLOT

aalberts ind. amg arcadis asm international binckbank boskalis westm. crucell csm cert. draka holding eurocomm. prop. heijmans imtech logica nutreco holding océ opg groep ordina pharming group smit international sns reaal ten cate vastned retail vopak wavin wessanen c.

7,62 19,25 9,72 9,37 4,59 26,83 8,73 15,87 11,08 28,03 8,88 10,40 1,09 27,87 4,50 9,39 4,00 0,64 55,69 5,66 21,60 42,16 27,51 3,35 5,84

VORIG SLOT

7,21 17,80 9,59 9,70 4,70 27,32 8,96 16,86 10,68 28,00 8,78 10,29 1,08 28,43 4,33 9,13 3,92 0,62 54,90 5,46 20,90 41,04 27,44 3,46 5,76

Amsterdam Smallcap Index - slotkoersen 9 oktober

VERSCHIL

HOOG

LAAG

VOLUME

AANDEEL

SLOT

0,41  1,45  0,13  -0,33
-0,11
-0,49
-0,23
-0,99
0,40  0,03  0,10  0,11  0,01  -0,56
0,17  0,26  0,08  0,02  0,79  0,20  0,70  1,12  0,07  -0,11
0,08 

7,89 21,99 10,10 10,08 4,88 28,22 9,05 17,17 11,77 30,00 9,47 11,46 1,14 28,94 4,55 9,98 4,22 0,68 56,52 5,98 22,60 43,36 28,45 3,77 5,97

7,33 18,50 9,50 9,28 4,56 26,54 8,60 15,61 10,72 27,75 8,70 10,29 1,07 27,81 4,37 8,96 3,94 0,62 54,25 5,50 21,00 41,50 27,08 3,35 5,60

720894 501674 297178 793501 201269 678818 803319 404764 327123 179072 170002 932280 1519187 271452 868392 339603 279549 288370 100635 813190 163581 58052 351072 430664 588717

accell group antonov ballast nedam beter bed brunel intern eriks group exact hold. fornix biosciences gamma holding grontmij c. innoconcepts kardan kas bank lanschot, van macintosh retail moolen holding nieuwe steen qurius sligro food gr spyker cars super de boer tkh group tmg unit 4 agresso vastned off/ind

17,89 0,22 17,60 7,46 10,89 33,60 16,92 6,32 18,61 19,43 6,10 4,48 11,64 44,00 9,27 2,22 12,60 0,33 20,23 2,70 2,95 12,00 17,94 10,65 9,86

VORIG SLOT

16,87 0,22 17,85 7,75 10,45 32,60 17,00 7,00 18,97 19,42 6,45 4,30 10,90 42,50 9,49 2,14 11,50 0,30 19,74 2,96 2,95 11,70 16,93 10,77 10,35

VERSCHIL

HOOG

LAAG

VOLUME

1,02  0,00 -0,25
-0,29
0,44  1,00  -0,08
-0,68
-0,36
0,01  -0,35
0,18  0,74  1,50  -0,22
0,08  1,10  0,03  0,49  -0,26
0,00 0,30  1,01  -0,12
-0,49


18,17 0,24 19,20 8,45 11,55 34,35 17,32 7,50 19,60 20,25 6,71 4,52 11,99 44,00 10,16 2,38 13,00 0,35 20,30 3,15 3,07 12,40 18,66 11,09 11,01

17,25 0,22 17,50 7,41 10,47 32,15 16,90 6,18 18,61 19,31 6,05 4,34 10,70 42,00 8,73 2,15 12,14 0,31 19,76 2,70 2,95 11,78 16,82 10,52 9,81

35884 299450 19029 58658 65931 15346 17166 26013 2853 68697 101806 74118 12635 3374 8417 329531 171252 701731 60201 21020 112528 27424 8163 26135 144266

 

 

In Business De markt

  

 


DE GONG DUITSLAND DAX

JAPAN NIKKEI 225

AMSTERDAM

...

Met een slag op de gong opende Peter Berdowski, CEO van Koninklijke Boskalis Westminster N.V., gisteren de handelsdag. Boskalis is een internationaal opererend concern met een leidende positie op de wereldmarkt van baggerdiensten. De belangrijkste activiteiten van de baggeraar zijn de aanleg en het onderhoud van havens

RUSLAND RTS-INDEX

KOERS:

4887,00

KOERS:

9157,49

% VERSCHIL:

-2,53%

11

en vaarwegen, creatie van land in water en bescherming van kusten en oevers. En daarmee gaat het crescendo, Boskalis zag vorig jaar de nettowinst met 75 procent stijgen naar 204,4 miljoen euro. De omzet kreeg een forse duw omhoog en steeg met 38 procent naar 1,87 miljard euro. Ook de halfjaarcijfers waren sterk. Het bedrijf maakt deel uit van de AMX-index. Tijdens de huidige economische ontwikkelingen worden beslissingen over investeringen volgens Berdowski extra overwogen. Op de vraag wat zijn beste investering ooit was, zei hij: ‘Mijn doctoraat, omdat het mij geleerd heeft onafhankelijk te denken.’ 1

% VERSCHIL:

-0,50%

KOERS:

844,75 % VERSCHIL:

10,91%

HONGKONG HANG SENG

KOERS:

15943,24 SINGAPORE STRAITS TIMES

% VERSCHIL:

3,31%

HET PANEL REDACTIE: IEX.NL

erg bemoedigend. Als ook het IMF dit weekend nog eens echt wat uit de kast haalt en geen blabla-statement afgeeft, dan kunnen we misschien eens een keer niet alleen maar in de koersenafgrond kijken.’

STELLINGVANDEDAG:

‘EVEN ADEMHALEN’ Peter van Kleef (redacteur IEX):

Nu eerst... Hèhè… Dexia is overgenomen en stijgt zowaar. ING haalde gisteren al wat bevroren sokjes uit IJsland van een Britse waslijn en HSBC weigert manmoedig overheidshulp. Ziezo, denkt u bij u zelf, en nu eerst…

KOERS:

2102,71

‘WAT LICHTPUNTJES’

‘Donderdag hadden we eindelijk weer een dag met normale bewegingen. Bovendien waren er wat positieve nieuwtjes van het bankenfront te noteren. We lijken even tijd te krijgen om op adem te komen. De ergste nervositeit lijkt weggeëbd. In het verleden was de hoge volatiliteit, zoals we die de afgelopen dagen zagen, meerdere keren een omkeersignaal.’

Corné van Zeijl (fondsbeheerder SNS):

% VERSCHIL:

‘Als je met een zoeklichtje de nieuwsstroom afgaat, zie je steeds meer kleine positieve signalen. Zelf vond ik de koersstijging van de rommelleningen

3,40%

‘EEN PILSJE’

Cees Smit (Todays Beheer):

‘… Een hele krat Bavaria om alle problemen in de wereld te vergeten.’ 1

Agenda vrijdag 10 oktober AEX Index

281,97

Hang Seng

15943,24

Dow Jones

8579,19

Bedrijven Buitenland 13.00 -

Lufthansa Flughafen Wien General Electric Oracle

Vervoerscijfers sept. Vervoerscijfers sept. 3e kwartaalcijfers Ava

Economie Binnenland

10 oktober 07

VERSCHIL:

-3,69

9 oktober 08

% VERSCHIL:

-1,29%

Euro/Dollar

10 oktober 07

VERSCHIL:

+511,51

1,3605 Goud

9 oktober 08

% VERSCHIL:

10 oktober 07

VERSCHIL:

+3,31%

-678,91

887,15

Olie

9 oktober 08

% VERSCHIL:

-7,33%

83,21

18.15 09.30 09.30 11.00 15.30 17.00

Chinese Industry Association Phaff Export LNV IntEnt CBS Rechtbank Amsterdam Second Home Int. Volkshuisvesting, VROM KvK Amsterdam

Handelsreis naar Beijing Inzending exportpaviljoen Moskou Info-avond zaken doen Afghanistan Industrie: omzet en productie, aug. Fraudezaak Ahold Beurs voor tweede woning Ondertekening energieconvenant Gala-avond ondernemers

Economie Buitenland 09.15 15.00 14.30 20.00

10 oktober 07

VERSCHIL:

-0,0025

9 oktober 08

% VERSCHIL:

-0,18%

10 oktober 07

VERSCHIL:

-23,30

9 oktober 08

% VERSCHIL:

-2,56%

10 oktober 07

VERSCHIL:

+0,79

9 oktober 08

% VERSCHIL:

+0,96%

Universiteit Leiden IMF en Wereldbank VS VS

EU beleid nabuurschap Ministersbijeenkomst G-24 Tekort handelsbalans, aug. Tekort federale begroting

DE DEFINITIEVE TOP 5

JFK GREATEST MAN AWARD 2008

BEKENDMAKING VAN DE WINAAR OP 14 OKTOBER!

WWW.JFKMAGAZINE.NL

Dagblad De Pers

13

Coming Out

   

Uit de kast komen is nog nooit zo leuk geweest... ...als dit jaar op zaterdag 11 oktober. De nationale uit-de-kast-komdag: voor het eerst in Nederland.

ERWIN OLAF

Gewoon homo ...

RONALD

PLASTERK

L

iefde, verliefdheid, seksualiteit, relaties, het is misschien wel het meest persoonlijke dat er is. Daarom is het ook iets waar de regering heel ver vandaan moet blijven, het is echt iets van jezelf. Toch steun ik van harte deze

Coming Out Day. Juist omdat het zo persoonlijk is, zo privé, zou je wensen dat iedereen in volle vrijheid zijn of haar eigen leven kan leiden, zijn of haar keuzes kan maken. Je leeft maar een keer, en in dat leven zou je de vrijheid moeten hebben om voor jezelf en – als je dat wilt – voor anderen ervoor uit te komen wie je bent. Als je weet dat je homo of lesbo bent: dat zijn heel veel mensen, daar is niets mis mee! Daarom is de boodschap voor deze Coming Out Day: ‘Gewoon homo zijn’. 1

Ronald Plasterk is minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

Coming Out Special

ROZE TOPPERS 20 14 22

Bedrijfsleven wil wel

TNT, Philips, ING en KLM zijn angst voor stempel ‘homomerk’ definitief kwijt.

Homokroeg verdwijnt

Holebi-jongeren zoeken hun heil op heterovriendelijke feesten.

ANP

Sport verbroedert

16

Fred trouwt Mohammed

De familie in Marokko weet nog van niets.

23

18

Haagse kast

24

Roze politici huiveren voor de boze buitenwereld. Gerda Verburg niet, al voert ze ‘continu strijd’.

‘In ieder team zit een lesbo.’

Het beste brein

Waarom homo’s superieur

zijn.

Programma

Alle feesten en de bustour van minister Plasterk in het kader van de Coming Out Day.

14

 

 

Coming Out

  

 


Jongeren ’Internet niet plaatsvervangend’

Homodisco’s zijn uit, gayfeesten in

Jonge homo’s gaan nauwelijks meer naar homodisco’s. Ze ontmoeten elkaar via internet en gaan samen naar gayfeesten op ‘normale locaties’. Ook hetero’s zijn daar welkom. Remco Tomesen EINDHOVEN/DEN HAAG

...

Homodisco De Strass vierde nooit zijn 25-jarig jubileum. In juli ging de Haagse homodisco namelijk failliet; er kwamen de laatste drie jaar steeds minder bezoekers. In november zou de disco een kwart eeuw bestaan. ‘Met bloed, zweet en tranen. Zei ik, rot hier nu maar op’, waren de laatste woorden van de dj, die André Hazes citeerde. Niet alleen De Strass verdween uit Den Haag. Eerder al sloot dansgelegenheid Frenz de deuren. Op een andere, door jongeren vrijwel niet bezochte club na, is de derde stad van Nederland nu ‘homodiscovrij’. Een ramp? Niet voor veel jongeren, want de oude disco’s, met een wat gedateerde inrichting, vonden ze niet meer interessant. Toch is er wel behoefte aan uitgaan. Want vrijwel direct na het sluiten van De Strass ontstonden twee nieuwe ‘vaste’ feesten in de Hofstad: Manjefiek en Flikker Op. Beide feesten worden maandelijks georganiseerd. Manjefiek-organisator Edgar Rengifo (23) : ‘Ik denk dat er meer behoefte is aan een goed gayfeest dan aan een aparte homoclub.’ Het feest wordt nu eens per maand op zondag georganiseerd. Ook een kenmerk van het feest: Manjefiek is niet alleen voor homo’s. De organisatie: ‘Ook hetero’s zijn welkom. De doorbitch zal de geaardheid van de bezoekers niet controleren.’

Prins Friso Den Haag is geen uitzondering, ook in andere steden zijn gayfeesten populair onder jongeren. In Eindhoven is er elke maand het Friso Feest (www. frisofeest.nl), vernoemd naar prins

Friso van wie lange tijd werd gedacht dat hij homo is. Op concert- en clublocatie De Effenaar. Het is vrijdagavond, het concert van alternatieve rockband Nada Surf in De Effenaar is net afgelopen. De laatste bezwete concertgangers verlaten het pand. Ondertussen komen de eerste bezoekers van het Friso Feest binnen. ‘Als je bij sommige homokroegen of disco’s in Eindhoven naar binnen wilt, moet je door een soort ijzeren hek’, zegt Inge van Vuuren, organisatievoorzitter van het Friso Feest. ‘Hier kun je vrij anoniem naar binnen. Dat vinden veel mensen wel prettig.’ De 41-jarige Inge is in het dagelijks leven webdesigner. Ze heeft een relatie met Hanneke, die ze voor het eerst op het Friso Feest zag. Inge: ‘Ik vind

‘De doorbitch zal de geaardheid van de bezoekers niet controleren.’ het belangrijk dat Eindhoven zo’n feest heeft. Hier komt iedereen: homomannen, lesbo’s en hetero’s.’ Volgens haar is ongeveer een op de tien bezoekers hetero. Op een gemiddelde Friso-avond zijn er vijfhonderd gasten. Eindhoven krijgt binnenkort zelfs een tweede homofeest, vertelt Rosita (24), die het gaat organiseren. ‘Het feest is vergelijkbaar met het Friso Feest, maar iets kleiner.’ Dat feest, met de naam Uniq@Berlage, is net als het Friso Feest gemengd. Rosita: ‘Ik vind het jammer dat homomannen en -vrouwen meestal gescheiden uitgaan.’ Het Friso Feest omschrijft zichzelf als middle of the road. Niet onterecht.

Op de Friso Feesten weinig extravaganza, veel dansen in spijkerbroek. FOTO’S: VINCENT VAN DEN HOOGEN

Op een gemiddeld Randstedelijk feestje kleden bezoekers zich uitbundiger. Op de dansvloer in de benedenzaal is geen bloot te zien, geen uitbundige danspartijen. Rosita: ‘Hier is geen sfeer van kijken en bekeken worden.’ Dat het Friso Feest ‘een gewoon feestje’ is, spreekt veel jongeren aan. Als je net uit de kast bent of

er nog in zit, wil je meestal niet naar een feest met leer of heel veel travestieten. ‘Dat schrikt af’, zegt een jonge bezoeker. ‘Dit is een feest zoals andere feesten. Hier is het relaxed.’

MTV-Generatie ‘De MTV-generatie groeit op met feesten’, zegt Franc Craanen (41), woord-

voerder van het COC. ‘Mijn generatie ging naar de RoXY en iT in Amsterdam. Ik wist dat je elke woensdag en zondagavond naar de RoXY kon. Dat is nu anders, niets staat meer vast.’ Zowel de RoXY als de iT bestaan niet meer. Craanen denkt dat gayfeesten een nieuwe trend zijn. Hij denkt niet dat

Coming Out Day internationaal

Tim (17)

HOE HET ALLEMAAL BEGON

‘Via Jong & Out leerde ik mijn vriendje kennen. Hij is echt een stadsjochie’

O

Scholier

AMSTERDAM

...

I

k ben eigenlijk half stads en half boer’, vertelt Tim (17) in de tuin van de biologische boerderij van zijn ouders. ‘Ik vind het leuk om op de boerderij met mijn handen te werken. Maar ik heb geen ambitie om de boerderij over te nemen. Ik zou liever iets met duurzaam ondernemen doen of iets in de homobranche.’ Op zijn vijftiende merkte hij dat hij meer naar jongens dan naar meisjes

keek: ‘Het ging heel geleidelijk, waardoor ik het niet raar vond. Via Hyves kwam ik bij Jong & Out terecht. Daar ging een wereld voor me open! Opeens ontmoette ik veel jongeren die ook homo zijn. Ik leerde er mijn vriendje kennen. Hij is echt een stadsjochie.’ ‘Ik wil nu graag een baantje zoeken in de stad. Nieuwe ervaringen, daar heb ik wel behoefte aan. Hier is het te rustig, niet hectisch genoeg. Dus ik ga zeker in een grote stad studeren later.’ 1

p 11 oktober 1988 liepen 500.000 mensen naar Washington in de Tweede Nationale Mars voor Lesbische en Homorechten. Robert Eichberg en Jean O’Leary vonden dat diezelfde oktoberdag voortaan elk jaar in het teken moest staan van de bewustwording bij een breed publiek van de homo- en lesbische gemeenschap. De dag moet homo’s en lesbo’s helpen om bij vrienden, geloofsgenoten, hun sportverenigingen en bij collega’s voor hun geaardheid uit te komen.

Sindsdien viert men in de Verenigde Staten elk jaar de Coming Out Day. Alleen 2001 werd overgeslagen, omdat de viering precies een maand na de terroristische aanslagen op 11 september zou vallen. Candace Gingrich, halfzus van de Republikein Newt Gingrich en rugbykampioen, is de woordvoerder en ambassadeur van het evenement. Zangeres Pink treedt op als goodwill ambassadeur. ‘Jonge mensen die bang zijn om uit de kast te komen, zullen op die herfstdag al die sympa-

thisanten zien en weten dat ze niet alleen staan.’ Steeds meer landen vieren de Coming Out Day: Zwitserland, Duitsland en GrootBrittanië. Nederland doet dit jaar voor het eerst mee. De inwoners van Alaska hebben gouverneur Sarah Palin gevraagd zich achter de roze zaak te stellen, omdat ‘Alaska een traditie heeft van ruige en individualistische pioniers, met tolerantie voor andersdenkenden’. De vicepresidentskandidaat heeft nog niet gereageerd. 1

Wishful thinking (I)

Wishful thinking (II)

Met Anouk als potteuze zangeres zou de lesbische groepering een enorme strot als promotor krijgen.

Als PSV-voetballer Ibrahim Affelay uit de kast zou komen, zou hij de eerste roze profvoetballer zijn en een rolmodel voor de allochtone jeugd.

 

 

Coming Out

  

 


15

Gay-Straight Alliance Sociale acceptatie

Anders zijn is niet raar of bijzonder Het Pleincollege Bisschop Bekkers in Eindhoven is de eerste middelbare school in Nederland met een Gay-Straight Alliance. Initiatiefneemster is de 16-jarige Maud Kon. . Adri van Esch EINDHOVEN

...

Gay-Straight Alliance (GSA) is een initiatief dat is overgewaaid uit de Verenigde Staten. Het bijzondere aan de alliantie is dat vrienden en klasgenoten het voor elkaar opnemen: de meerderheid steunt de minderheid. Op scholen en universiteiten is de GSA een club die jongeren een veilige plaats wil bieden om over diversiteitsonderwerpen te praten, waaronder hun seksuele oriëntatie. Eindhoven heeft de eerste GayStraight Alliance van Nederland. Initiatiefneemster Maud Kon: ‘De GSA moet een veilige plek zijn voor leerlingen. Ze moeten kunnen zijn wie ze zijn.’ Decaan Peter de Wilde zette ook zijn handtekening onder het oprichtingscontract. ‘We willen aandacht schenken aan diversiteit. We moeten niet doen alsof homoseksualiteit en anders zijn iets raars of bijzonders is.’ Tijdens de open dag van de school zal de GSA gepromoot worden onder de bezoekers. Er wordt ruimte en tijd in de lessen ingebouwd zodat docenten aandacht kunnen besteden aan het anders zijn van mensen. De Wilde: ‘Onze collega’s krijgen lesplanners en we gaan workshops geven.

‘Het is voor veel jongeren nog een obstakel om er voor uit te komen.’

homo’s minder uitgaan, nu veel jonge homo’s contacten met elkaar leggen via internet. ‘Internet is niet plaatsvervangend. Mensen willen toch bier drinken en elkaar zien.’ Internet kan het uitgaan juist stimuleren. Inge van het Friso Feest: ‘Veel jongeren kennen elkaar van internet en komen samen hier naar toe.’

En dus hoeft de jonge homo niet langer meer in zijn eentje de uitsmijter van de gaydisco te trotseren. Of een biertje te accepteren van de oudere vaste gast aan de bar om maar wat aanspraak te hebben. Geen bloed, zweet en tranen meer voor wie de homowereld van de 21e eeuw in trekt. 1

Tijdens de mentorlessen willen we gesprekken voeren over anders zijn, tijdens mijn eigen lessen levensbeschouwing gaan we films over homoseksualiteit bekijken en de leraren biologie besteden aandacht aan seksualiteit en voortplanting.’ Er wordt overleg gepleegd met de leerlingenraad van de school, zodat er nog meer activiteiten opgestart kunnen worden. Elke week is er al een leerlingenspreekuur en vorige maand stond in de schoolbibliotheek een collectie boeken uitgestald over seksuele diversiteit. ‘Er zijn er zelfs enkele van geleend’, glimlacht Maud. De Gay-Straight Alliance werd in ons land gelanceerd door COC Nederland. De homobelangenorganisa-

Maud Kon: ‘De GSA moet een veilige plek bieden op school.’ GEERT VAN TOL

tie ondersteunt de allianties met materiaal, kennis en ervaring. ‘De GSA is ook zo mooi omdat heteroleerlingen echt het statement maken: wij hebben geen problemen met homoseksualiteit’, vertelt Eunice den Hoedt, consultant onderwijs van het COC. ‘Het initiatief komt vanuit de leerlingen zelf en wordt begeleid door de leraren. Ik ben er van overtuigd dat meer scholen een GSA gaan opzetten. Er zijn al enkele bewegingen gaande en we maken veel reclame voor het idee. Naarmate er meer voorbeelden zijn, zullen er meer volgen.’ Het contract op het Pleincollege Bisschop Bekkers is ondertekend, er zijn voldoende ideeën om de sociale acceptatie van mensen die anders zijn te bevorderen en de GSA telt intussen vijf leden. De komende tijd wordt besteed aan het meer bekendheid geven van de alliantie onder de leerlingen, want die is er nog niet echt. Er wor-

den berichten op internet geplaatst, er komt een eigen site en de ondertekende alliantie komt goed zichtbaar in de school te hangen. Medeleerlingen vinden het een prima initiatief, ervaart Maud. ‘Maar ze weten nog niet goed wat ze er mee aan moeten. Ze denken vaak oh, daar heb je de school weer, met opnieuw zo’n ideetje.’ Er zijn weinig leerlingen openlijk homoseksueel op het Bisschop Bekkers; de GSA’ers tellen er na enig nadenken vijf, van de ruim negenhonderd. Maud: ‘Het is voor veel jongeren nog een obstakel om er voor uit te komen. Het beeld overheerst dat elke homo in augustus op een boot bij de grachtenparade staat, liefst zo extravagant mogelijk. En daar willen we vanaf: we willen de vooroordelen de wereld uit helpen.’ 1 www.gayandschool.nl

Geen handtas

MR. GAY NETHERLANDS 2008

K

ort na zijn overwinning heeft Mister Gay Jeffrey (26) al besloten wat zijn doel is. Hij gaat niet nadrukkelijk vechten voor één 16-minboot op de volgende Gay Pride, één speciale homoschool of proberen om het vaccin voor aids te ontwikkelen. Nee, Jeffrey begint dicht bij zichzelf. ‘Ik wil ervoor zorgen dat mensen eens van dat beeld van de stereotiepe homo afstappen! Ik ben zelf geen stereotiepe homo. Ik ben gewoon Jeffrey. Ik huppel niet met een

handtas over straat, ik hou van sporten en ik doe geen ‘typische’ dingen.’ Mensen moet je beoordelen op hun daden, vindt hij. Zijn inspiratie haalt hij uit een film. ‘Pay It Forward is een typische Amerikaanse film, maar wel eentje met een goede boodschap. Als je iets goeds doorgeeft aan de mensen in je naaste omgeving, kunnen zij dat op hun beurt weer doorgeven aan hun naasten.’ En zo verspreid je de juiste mentaliteit. Hij zou echter geen nee zeggen tegen

wat hulp bij het verwezenlijken van zijn dromen. ‘Ik zou graag om de tafel willen zitten met het COC of met GAY.NL. Het COC omdat ze de grootste homo-organisatie zijn in Nederland en GAY.NL omdat ze de verkiezing hebben georganiseerd. Daarnaast hebben de media een groot aandeel in het succes van een idee.’ En met een goede uitwerking staat of valt zijn plan, natuurlijk. Waarom hij juist op zijn manier te werk wil gaan? Jeffrey: ‘Een betere wereld begint écht bij jezelf.’ 1

PAUL VLAAR

Wishful thinking (III)

Wishful thinking (IV)

Wishful thinking (V)

Sylvana Simons als lesbische presentatrice zou lesboland een stevige injectie fashion and street credibility meegeven

De gouden strot van musicalzanger Freek Bartels (Les Miserables) zou elke valse nicht kunnen omtoveren in een levenslustige prins.

Met Sophie Hilbrand als lieve lesbienne zouden de etiketten beauty en brains definitief over de clichés butch en manwijf heen geplakt worden.

16

 

 

Coming Out

Islam Gemengd huwelijk

Fred trouwt met Mohammed Marokkaan Mohammed en Nederlander Fred zijn van plan in het huwelijksbootje te stappen. De familie in Marokko moet nog op de hoogte worden gebracht. Rob van den Berg AMSTERDAM

...

Mohammed kwam vier jaar geleden vanuit Marrakech naar Nederland. In maart ontmoette hij Amsterdammer Fred in een bar. Nu wonen ze samen. In Marokko werkte Mohammed in een restaurant; in Nederland kon hij ook snel aan de slag bij een Argentijn, daarna een tijdje in de bouw en nu werkt hij vijf avonden als kok in een mediterraan restaurant. ‘Ik ben honderd procent homo. Dat mag iedereen weten’, zegt hij. ‘In Marokko zijn veel jongens die het met mannen doen. Zelf heb ik vier jaar een verhouding met een Marokkaan gehad. Nu is hij getrouwd. Er zijn niet veel Marokkanen die er voor uit durven komen dat ze homo zijn. In onze Arabische cultuur moet een man voor het huwelijk ervaring hebben en een vrouw nog maagd zijn.’

die gepakt wordt is een homo. Ik heb nooit moeilijkheden gehad met mijn seksuele geaardheid, ook niet op mijn werk. Homo’s en Marokkanen gaan moeilijk samen. Op straat word ik door Marokkanen wel eens uitgescholden voor zamel, het Arabische woord voor homo. Dat gebeurt niet als je je onopvallend opstelt, maar als we samen lopen en elkaar aanraken kun je moeilijkheden verwachten. Maar ik ben absoluut niet bang.’ Fred: ‘Potenrammers zijn er altijd geweest. Vroeger waren dat geen Marokkanen maar Nederlanders.’ Als Mohammed straks getrouwd is

  

 


met Fred duurt het nog vijf jaar voordat hij zich Nederlander mag noemen. ‘Het huwelijk is ook een zakelijke aangelegenheid’, vertelt Fred. ‘Als er wat met mij gebeurt, krijgt Mohammed mijn pensioen. In een keer hebben we zo alles geregeld.’

Leeftijdsverschil Fred viel voor de prachtige ogen van Mohammed, Mohammed op Freds uiterlijk, zijn innerlijk… ‘eigenlijk op alles. Met Fred is het iedere dag feest.’ Het leeftijdsverschil – Fred is 52, Mohammed 38 – speelt voor het aanstaande bruidspaar geen rol. ‘Houden van is belangrijker dan leeftijd’, zeggen beiden. Mohammed heeft als uiting van liefde dezelfde tatoeage als Fred op zijn bovenarm laten zetten. ‘In Marokko gaan we ringen kopen’, verklapt Fred. ‘In mijn familie is Mohammed voor tweehonderd procent ingeburgerd. Hij is de troetel-Marokkaan; iedereen is gek op hem.’ Mohammed houdt van Nederlandse muziek. Jan Smit is zijn favoriet. Een van zijn lievelingsgerechten is spinazie met een bal gehakt. Maar op nummer één staan gebakken eieren met spek, gemaakt door Fred! 1

‘Ik sliep thuis ook met mannen, mijn moeder bracht ons thee op bed.’

Clown van de familie Mohammed is gelovig, maar geen praktiserend moslim. ‘Er zijn in Marokko ook joodse gemeenschappen. Dat gaat al jaren goed samen. Specifieke homokroegen zoals in Amsterdam bestaan in Marokko nauwelijks. Afspraakjes worden stiekem gemaakt. De badplaats Agadir heeft bijvoorbeeld een grote homopopulatie.’ Hij betitelt zichzelf als ‘de clown van de familie’. ‘Drie jaar geleden zag ik mijn moeder in Marokko voor het laatst. Zij stelde mij dikwijls de vraag: ‘Wanneer ga je trouwen?’ Nu ga ik het haar vertellen: ik ben homo, woon met een man, hij is mijn vriend en we gaan trouwen. Misschien raak ik mijn familie kwijt als ze horen dat ik homoseksueel ben. Ik sliep thuis vaak met mannen en dan bracht mijn moeder ons ‘s ochtends thee op bed. In Marokko gaan mannen vaak met elkaar naar bed, maar alleen een man

CORBIS

Feesten zijn nodig

ZICHTBAARHEID HELPT

N

ederland is een evenementenland. Het zomercarnaval in Rotterdam bijvoorbeeld. Uitgedoste mensen die feestvieren. Het lijkt een beetje op de Amsterdam Gay Pride. Toch is er een verschil. ‘Wij moeten ieder jaar uitleggen waarom een Amsterdam Gay Pride nodig is’, zegt organisator en ProGay-voorzitter Frank van Dalen. ‘En waarom we niet gewoon kunnen doen. De boodschap gewoon doen irriteert me mateloos. Als ik gewoon doe, loop ik met een man

hand in hand over straat en zoen ik een man bij het weggaan.’ De sociale acceptatie is volgens Van Dalen nog niet op orde. ‘Dat bereiken we alleen door zichtbaar te zijn. Daarom is het goed als er grote roze evenementen zijn. Of het nou gaat om feest, politiek, sport of cultuur, de homogemeenschap mag gezien worden. Het is goed dat de politiek dat steunt, zoals minister Ronald Plasterk die meevaart of wethouder Frits Huffnagel die de gedachte van ‘Den Haag als roze stad in 2009’ omarmt.’ 1

In 2009 naar ’n roze mega-evenement? - Den Haag: Roze Zaterdag 27 juni 2009 www.rozestaddenhaag.nl

- Tilburg: Roze Kermis 20 juli 2009 www.tilburgsekermis.com

- Amsterdam: Gay Pride ANP

ANP

1 augustus 2009 www.weareproud.nl

Wannabe

Wannabe (II)

Wannabe (III)

Om haar hitje Vegas te pimpen zoende Ellen ten Damme in 2002 Katja Schuurman in de videoclip. Beiden suggereerden dat dat niet voor het eerst was...

Cameraverslaafde Lindsay Lohan wordt na vele mannelijke lovers deze zomer non-stop met dj Samantha Ronson gespot. Goed voor haar cv?

Het zangduo t.A.T.u. scoorde in het homofobe Rusland een enorme hit, mede dankzij het enthousiaste tongen van de dames. Succesvolle pr-stunt.

 

 

Coming Out

  

 


17

Mannen in witte jurken ...

TIM

TREFFERS

H

omoseksualiteit is ‘hip’ anno 2008. Was het vroeger andersom, tegenwoordig hoor ik vriendinnen steeds vaker zeggen dat alle leuke mannen homo zijn en zie ik ze gigantische blunders maken als ze proberen een man te versieren waarbij de gemiddelde ‘gaydar’ (een vaardigheid om homo’s te identificeren) overuren hoort te maken. Hoewel het feit dat ik op mannen val helemaal geen enorme stempel drukt op mijn dagelijks leven en mijn geluk niet afhankelijk is van de tolerantie ervan, is mijn toekomst als homoseksueel met alle ontwikkelingen en taboedoorbrekende taferelen van de laatste jaren behoorlijk wat zonniger geworden. Ik zou kunnen trouwen! Nou loop ik nog niet echt warm voor trouwen an sich en een getrouwd mannenstel in het bijzonder, maar het is tegenwoordig een optie. Voorlopig teken ik alleen voor een

‘Vrouwen zeggen steeds vaker dat alle leuke mannen homo zijn.’ intrigerend huwelijk zoals Jos Brink en zijn Frank dat hebben gehad, voor de rest moet ik nog even aan het idee wennen. Ik zou kinderen kunnen adopteren! En eerlijk is eerlijk, met de ideale ‘gay family man’ Paul de Leeuw als voorbeeld, met zijn prachtige donkere kindjes, heb ik bij dat idee wél een beeld. Kom maar hier met die toekomst, ik ben er klaar voor. En al ben ik er zelf nog niet uit of ik me door een slopend en streng adoptieproces ga worstelen of in een, denkbeeldige, witte jurk stap; het geeft een heel vrij gevoel om te weten dat het nu in ieder geval kán. En kom op, dat mag ondertussen ook wel eens. 1

www.timtreffers.nl

Tim Bezemer (links) en Danny Hoekstra. GEERT VAN TOL

Tienerwebsites Nieuws voor ‘hojo’s’

Niet meer eenzaam op een vol schoolplein Een groot taboe is doorbroken. Tieners die op zoek zijn naar hun seksuele geaardheid kunnen hier sinds kort met leeftijdsgenoten over praten.

‘Veel jongeren melden zich als ‘bi’ en veranderen dat later in ‘homo’.’

Hans van Velde AMSTERDAM

...

‘Ik durfde er met niemand over te beginnen. Dacht dat ik de enige was die andere meiden leuk vond. Ik voelde me eenzaam op een vol schoolplein.’ De 15-jarige Lisa liep tegen een muur op die zoveel pubers ervaren. Vaak durven homoseksuele tieners thuis niet over hun gevoelens te praten. Op veel scholen is het klimaat voor hojo’s, zoals ze vaak worden genoemd, er de laatste jaren niet beter op geworden. Wat moet je dan?

Vorig jaar ontstonden twee initiatieven die voor een ommekeer zorgden. De toen 14-jarige Danny Hoekzema zocht contact met COC Nederland om een boot met homojongeren te laten meevaren met de Canal Parade in Amsterdam. Danny: ‘Het idee voor de 16-min boot is ontstaan omdat ik wilde laten zien dat er veel meer homo’s en lesbo’s van zestien jaar en jonger zijn. Er waren alleen geen plekken waar we elkaar konden ontmoeten. Met de boot wilden we aantonen dat we bestaan, normale jongeren zijn en

dat we mogelijkheden wilden hebben om elkaar te ontmoeten.’ Na de Pride, die voor Danny’s project enorm veel media-aandacht opleverde, begon COC Nederland vervolgens in samenwerking met jongeren de werkgroep Jong & Out. Naast een eigen website organiseert Jong & Out in het hele land meetings. Daar kunnen tieners elkaar nu ontmoeten, en hun ouders zijn er ook welkom. Ook de Stichting Vrienden van de Gay Krant (SVGK) kreeg steeds meer vragen van jongeren die een eigen plek wilden op de site van de Gay Krant. Daarop werd besloten een jongerensite in te richten: 18min.eu. Woordvoeder Tim Bezemer, zelf 16: ‘Deze site is vooral bedoeld voor jongens en meiden in Nederland én Vlaanderen die nog volop aan het ontdekken zijn wat hun geaardheid is. Je merkt dat veel jongeren zich aarzelend aanmelden als ‘bi’ en dat na enige tijd veranderen in ‘homo’. Een website met een neutrale uitstraling is erg belangrijk. Niet iedereen is immers in de gelegenheid bijeenkomsten bij te wonen, of ze durven nog niet. Op 18min.eu kunnen ze elkaar via een uitgebreid profiel ontmoeten

Beschermde webomgeving

Z

owel jongenout.nl als 18min.eu kent een beschermde webomgeving. Er wordt door beide sites een leeftijdcheck gedaan. Bij jongenout.nl ligt de lat op 19 jaar, bij 18min.eu een jaar jonger. 1

en veel nieuws lezen dat specifiek voor hojo’s interessant is.’ Danny en Tim streven naar een goede samenwerking van hun projecten: ‘Jongeren kunnen via de websites contact maken. Maar vroeg of laat komen ze uit de kast en willen ze elkaar toch in het echt leren kennen. Dan kunnen de meetings van Jong & Out weer een belangrijke rol spelen. Op die wijze kunnen we samen jongens en meiden op weg helpen en hoeft niemand zich meer eenzaam op het schoolplein te voelen.’ 1

www.gayandschool.nl

Site en jongerenclub

‘EXPRESZO’ VANDAAG 20 JAAR

Jan

E

‘Er was gelijk spanning tussen mij en een van mijn bazen. Uiteindelijk werd het iets.’

xpreszo bestaat al 20 jaar. Elke twee maanden verschijnt de ‘no-budget glossy voor homo-, lesbo- en bi-jongeren’ Expreszo. Vanaf vandaag is het jubileumnummer te koop in de winkels.

Meer dan 100 vrijwilligers Ook is Expreszo nu dé homojongerenorganisatie voor jongeren in de leeftijd van 16 tot en met 26 jaar. De organisatie bestaat uit meer dan honderd vrijwilligers, die op allerlei gebieden actief zijn. Naast het ma-

Schoenenverkoper

gazine is er ook een leuke website met nieuws, informatie en een uitgebreid forum.

Spreekbuis Daarnaast is Expreszo spreekbuis voor de doelgroep naar de politiek en andere organisaties. Wij komen op voor de belangen van alle homojongeren en geven daarom (gevraagd en ongevraagd) advies over beleid en overheidsprojecten. Ook begeleiden we jongeren die in hun gemeente een Expreszo-groep willen oprichten.

HAARLEM

Bij Expreszo hebben we allemaal hetzelfde doel: meewerken aan een grotere sociale acceptatie van homojongeren en het ondersteunen bij hun coming-out. Iets wat we al twintig jaar doen! 1

Laatbloeier

Laatbloeier (II)

De 53-jarige Koningin van het Levenslied Marianne Weber kwam pas tien jaar geleden uit de kast. Tot ze ene Rita ontmoette, ging ze voor de mannen.

Batwoman heeft decennia achter Batman aangejaagd. Sinds kort is ze verliefd op een vrouwelijke detective.

...

T

oen ik zeventien was kreeg ik een baantje bij een schoenenzaak in Haarlem die werd gerund door twee mannen die een relatie met elkaar hadden. Ikzelf kwam net uit een relatie van vier jaar, met een meisje. Er was gelijk spanning tussen mij en een van mijn twee bazen. Dit was voor mij de eerste keer dat ik me aangetrokken voelde tot een man. Het was een moeilijke situatie. Uiteindelijk werd

het iets en hebben we nog drie maanden stiekem een relatie gehad, totdat we het hebben verteld aan zijn toenmalige vriend. Een enorme hetze en ontslagen volgden, maar gelukkig zijn we nog altijd bij elkaar!’ 1

 

 

Coming Out

18

  

 


Out In de politiek

Jan Franssen

De strijd gaat altijd door

OUT De Leeuwarder Courant berichtte als eerste over de seksuele voorkeur van Jan Franssen, die toen in de race was voor de functie van commissaris van de koningin in Friesland. ‘Ik werd gebeld nadat het in de krant had gestaan. Men vond het een schande dat er over werd geschreven. Dat leidde uiteindelijk tot een hoofdredactioneel commentaar, waarin op die kritiek werd ingegaan. (…) Vanaf dat moment heb ik er tegen journalisten heel open over gesproken.’

Nog steeds komen weinig landelijk bekende politici voor hun homoseksuele geaardheid uit. Gerda Verburg (CDA) en Jan Franssen (VVD) doen daar niet (meer) moeilijk over.

FAMILIE ‘Geruime tijd had ik niet verwacht dat het zo zou zijn. Mensen die er warm en positief op reageren. Dat is misschien wel de reden geweest dat ik er lang mee ben omgegaan zoals ik ermee ben omgegaan. Het heeft ongetwijfeld ook te maken met het strenge geloof van mijn vader. Mijn vader, die 25 jaar geleden is overleden, kwam uit een heel andere tijd. In zijn beleving was zoiets absoluut niet aan de

HUWELIJK Marjolein de Meijer en Henk Krol DEN HAAG

...

Gerda Verburg Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit

BEGIN Ze was twaalf. ‘Ik heb het nog wel geprobeerd, hoor. Met vriendjes. Maar als je dan gaat nadenken over een vaste relatie en trouwen, dan denk je ‘doe toch maar niet’.’

OUT Ze loopt er niet mee te koop. ‘Ik ben tenslotte meer dan dat’. Toch is ze er open en eerlijk over. ‘Want het is nu eenmaal een stukje van jezelf. Mijn homoseksualiteit heeft me voor een deel gemaakt wie ik nu ben. Buiten de familiekring heb ik altijd moeten vechten voor mijn plekje. Als homo of lesbo voer je een continue strijd voor je acceptatie en emancipatie.’ ‘Als homoseksueel kom je nu eenmaal veel onbegrip tegen. Daardoor leer je voor jezelf opkomen en leg je dingen steeds gemakkelijker naast je neer.’

EMANCIPATIE ‘Die emancipatie zal nooit voltooid zijn. Al is bij de wet alles gelijk, dan nog moet er onder de mensen zelf geemancipeerd worden. Er zullen altijd mensen zijn die homoseksualiteit afkeuren en iedere jonge homoseksueel die zijn geaardheid ontdekt, zal moeten vechten om dat van zichzelf te accepteren. Ook dat is een vorm van emancipatie.’

‘De liefde tussen twee mannen of vrouwen is van dezelfde waarde als die tussen man en vrouw. Daarom moeten homostellen die liefde op dezelfde manier kunnen bezegelen. En nee, Willy en ik gaan niet trouwen. Ik ben voor de openstelling, maar het is niet voor mij gemaakt. Dat is iets van burgerlijk verzet. Ik vind dat liefde iets is van twee personen, daar heb je geen ambtenaren bij nodig.’ ‘Sommige gelovigen menen dat homoseksualiteit zondig is. Je zou volgens hun interpretatie wel zo geaard mogen zijn, maar dat niet mogen uiten. Mij lijkt dat heel onlogisch. Want het is toch God die de mensen hun gevoelens meegeeft?’

Toen verslaggever van orthodoxjoodse huize Jacob Israël de Haan in 1904 de roman Pijpelijntjes publiceerde, veroorzaakte dat enorme deining. De expliciet homoseksuele roman, opgedragen aan letterkundige A. Aletrino, werd zo snel mogelijk uit de handel genomen. Desondanks verloor De Haan zijn banen als onderwijzer en journalist van dagblad Het Volk. Vreemd genoeg wekte zijn decadent-sadistische roman Pathologieën uit 1908

ANP

GERARD REVE

In de brievenboeken Op Weg Naar Het Einde (1963) en Nader Tot U (1966) komt volksschrijver Gerard Reve voor zijn homoseksualiteit uit. Dat in die teksten God zich aan hem openbaart in de gedaante van een muisgrijze ezel met wie hij gemeenschap heeft, komt de Amsterdammer op een proces wegens godslastering te staan. Uiteindelijk wordt Reve door de Hoge Raad vrijgesproken.

ROZE BESTUURDERS ‘Ik was, toen het van mij allemaal naar buiten kwam, tijdelijk de tweede homoseksuele burgemeester in Nederland. Misschien moet je vaststellen dat als het er niet toe doet, het er ook niet toe doet. Ik denk overigens dat er bij de betrokkenen zelf enige terughoudendheid is om te solliciteren omdat ze, ten onrechte, denken dat het niet zou kunnen. Ik zal op dat punt glashard de stelling betrekken dat een vertrouwenscommissie op dit onderwerp geen beperkingen mag stellen. Met die onzin moeten ze bij mij niet aankomen. We zoeken bekwame mensen, hun burgerlijke staat is niet relevant.’ 1

verly Hills. ‘He started playing this game. I think it’s called I’ll show you mine, you show me yours, and then when you show me yours, I’m gonna nick you.’ Na betaling van een boete van 810 dollar verdiende Michael tonnen met zijn single Outside, die plaatsvindt op een openbaar toilet.

De all American heterodroom Rock Hudson baseerde zijn filmsterrenloopbaan op zijn charisma als ideale echtgenoot. Toen bij Hudson in 1984 hiv werd geconstateerd, beweerde hij aanvankelijk leverkanker te hebben. Later veronderstelde hij aids te hebben opgelopen door bloedtransfusies. In oktober 1985 overleed hij aan de ziekte.

IEN DALES

GEORGE MICHAEL

Dat de Kerstman niet bestaat, weten de meeste mensen. Dat George Michael van mannen houdt, zal niemand verbazen, al ontweek hij vragen daarover tot 7 april 1998. Toen

HOLLANDSE HOOGTE

Interviews zijn eerder gepubliceerd in de Gay Krant

ROCK HUDSON

minder tegenstand op.

‘Toen heb ik het aan mijn vrienden verteld. Ik herinner me nog goed dat ik tijdens de voor Nederland zo succesvolle finale van het EK Voetbal in 1988 bij vrienden in Amsterdam op bezoek was. Die avond wonnen we, dus werd het in het centrum een groot feest. Ik zat op een gegeven moment met die goede vriend, zelf zo hetero als de pest, op een stoeprand. Hij zei toen ineens iets, waardoor ik werd geraakt. Dat zorgde ervoor dat de tranen over mijn wangen biggelden.’

orde. Ik begrijp dat maar al te goed. Maar het is ook iets wat, als je er mee worstelt, remmend werkt. Mijn vader was echt de baas. Je had geen opening om daar op een andere manier over te praten. Dus moest ik alleen met mezelf in het reine komen.’ ‘Later moet mijn moeder het hebben geweten, zoals moeders dat altijd weten. Maar ik heb het nooit met haar besproken. Daar heb ik ook geen last van. Er was tussen haar en mij een diepe band. En toch voelde ik me – wat dit betreft – nooit onder druk gezet.’ ‘Toen mijn moeder overleed, is het in de verwerking van mijn rouwproces, en dat was heel heftig, wel naar voren gekomen. Toen heb ik het tijdens een huilbui aan mijn zusje verteld. Die pakte het gemakkelijk op. Dan zie je het generatieverschil. De twee kinderen van mijn broer haalden hun schouders op en zeiden: ‘Waar maak je je druk om?’’

‘Kinderen hebben liefde, geborgenheid en discipline nodig. Om dat te bieden, hoef je geen heterostel te zijn. Ik denk dat ze het in een homorelatie heel goed kunnen hebben. Je hoort wel eens argumenten waarom het niet zou kunnen, maar die kan ik stuk voor stuk weerleggen.’ 1

VAN BEGRAFENIS TOT DE WC JACOB ISRAËL DE HAAN

‘Ik denk dat er wel terughoudendheid is, ten onrechte, om te solliciteren.’

OUDERSCHAP

Spraakmakende coming-outs

VRIENDEN

Commissaris van de Koningin in Zuid-Holland

George Michael. REUTERS werd de microbebaarde popzanger gearresteerd door een undercover politieman in een publiek toilet in Be-

De seksuele voorkeur van Ien Dales, minister van Binnenlandse Zaken in het derde kabinet-Lubbers, was een publiek geheim dat pas werd ‘onthuld’ toen zij door toenmalig premier Ruud Lubbers in een toespraak na haar overlijden in 1994 werd ‘geout’. 1

Rolmodel

Rolmodel (II)

Rolmodel (III)

Radio- en televisiepresentator Winfried Baijens interviewde Khalil el-Moumni over homoseksualiteit en maakt van zijn eigen geaardheid geen geheim.

Claudia de Breij is misschien wel de bekendste lesbienne van Nederland. De cabaretière en presentatrice was al op de middelbare school uit de kast.

Softpopjazz crooner Wouter Hamel scoort niet alleen in Japan maar ook bij zijn jeugdige gevoelsgenoten. Al heeft hij niets op met de Gay Pride-dildoparade.

 

 

Coming Out

  

 


19

Religie Christelijke jongeren Nederlands seniorenhuis

I

Villa Johanna wordt ingericht met designmeubelen (artistimpression).

België Bejaardentehuis voor homo’s

Rustige roze oude dag In een voormalig bordeel in het Belgische Schoten komt een luxe bejaardentehuis speciaal voor homo’s. De villa krijgt veel faciliteiten en wordt een oase van rust. Adri van Esch SCHOTEN

...

In de lommerrijke omgeving van Schoten – net over de Belgische grens en niet ver van Antwerpen – opent begin volgend jaar rusthuis Johanna zijn deuren, een luxe seniorencomplex speciaal voor homo’s. Een eerste artikel in een Vlaamse krant leverde meteen al veel publiciteit op, vertelt beheerder-directeur Guy Sanders. ‘De respons is groot. Ik word regelmatig benaderd voor artikelen en reportages. Uit het veld ontvang ik twee soorten reacties: ten eerste vragen mensen zich af of een apart seniorenhuis voor holebi’s in deze tijd nog wel nodig is. Homo’s en lesbiennes moeten toch in elk tehuis comfortabel kunnen wonen, vindt men. De andere groep vraagt zich af waarom zo’n holebi-tehuis er nu pas komt, waarom het er niet al lang was.’ Sanders beheert al een bejaardentehuis in Schoten, maar dat is niet specifiek bedoeld voor een afgebakende doelgroep. ‘Ik heb nog geen ervaring met een huis voor homo’s. Ik heb gehoord dat ze zich in de reguliere tehuizen soms bekeken voelen en dat ze zelfs gemeden worden. Wij bieden hen hier een kans op een rustige en gerieflijke oude dag.’

Johanna onderscheidt zich van andere tehuizen door de faciliteiten en de verzorging. De villa in de bosrijke omgeving van de Botermelklaan – in dezelfde straat is ook de populaire gay sauna Kouros gevestigd – wordt ingericht met designmeubelen, krijgt een brasserie voor à la carte maaltijden en wordt omgeven door een Japanse tuin. Sanders: ‘Ook aan de vrijetijdsbesteding van onze bewo-

Belangrijk is ook dat de verzorgers openstaan voor deze doelgroep. ners is gedacht: er komt een zwembad, een sauna en een fitnessruimte. Bovendien rijdt er een shuttle naar Antwerpen waar men kan gaan shoppen of een musical bezoeken.’

n Nederland is al een seniorenhuis speciaal voor homo’s en lesbiennes: het L.A. Rieshuis in het centrum van Amsterdam. Het betreft hier sociale huurwoningen. Gegadigden moeten daarom aan enkele voorwaarden voldoen: behalve dat ze homo of lesbienne zijn, moeten ze ook de 65 gepasseerd zijn en een inkomen hebben beneden de ziekenfondsgrens. De aanleunwoningen zijn gebouwd door woningstichting De Key in overleg met verzorgingshuis De Rietvinck en de Stichting L.A. Ries. Bewoners van het L.A. Ries-huis kunnen gebruik maken van de voorzieningen en service die het naastgelegen De Rietvinck biedt. Het project is met zeven appartementen kleinschalig, waardoor het niet representatief kan worden genoemd voor toekomstig beleid.

n Nijmegen is dit jaar voor het eerst De Roze Loper uitgereikt, een aanmoedigingsprijs voor verzorgingshuizen in de stad, ingesteld om een meer homovriendelijk klimaat te scheppen. Doel is een bewustwordingsproces op gang te brengen bij management, personeel en bewoners van verzorgingshuizen over de aanwezigheid van homoseksuele ouderen in de instelling. De

Anne Koeleman AMSTERDAM

...

Daniel, kandidaat Mr. Gay Nederland, trok zich terug uit de verkiezing, ondanks het feit dat hij ‘een bruggetje’ tussen geaardheid en religie wilde slaan. Toch lijkt de brug inmiddels aangelegd: volgens het Christelijk Homo Jongeren Contact (CHJC) is coming-out steeds minder een taboe. ‘Er is binnen de kerken meer ruimte om het bespreekbaar te maken. En van alle christelijke homo’s die ‘out’ zijn, ken ik er niet één die er spijt van heeft dat hij uit de kast is gekomen’, zegt woordvoerder Erik.

Taboe? Meer informatie op http://laries.net.

De beheerder wijst erop dat vooral ook het personeel een belangrijk onderdeel is voor het welslagen van het project. ‘Johanna krijgt alle faciliteiten die homo’s op prijs stellen, maar belangrijk is ook dat de verzorgers openstaan voor deze doelgroep. Via onze website hebben we al sollicitanten gekregen speciaal voor deze job, maar er zijn nog vacatures. Wij zullen tijdens de gesprekken duidelijk maken dat we alleen personeelsleden willen die open van geest zijn. Dat geldt ook voor de hetero’s die in Johanna willen wonen: ze zijn meer dan welkom, want ik weet heel goed dat ik niet mag discrimineren, maar ze moeten wel weten dat de homoseksuele medebewoners zonder schroom hand in hand zullen lopen. Iedereen moet zich hier op zijn gemak kunnen voelen.’ 1 www.rusthuis-johanna.be

De Roze Loper

I

‘Ik begrijp niet waarom iedereen zo moeilijk doet’

Roze Lopers gingen naar de verzorgingshuizen Nijevelt en Honinghoeve (onderdeel van zorginstelling De Waalboog), Nieuw Malderborgh, De Doekenborg en De Orangerie (onderdeel van de Zorggroep ZuidGelderland) en het Oud Burgeren Gasthuis. Met de prijs, uitgereikt door COC Nijmegen, worden de verzorgingshuizen gecomplimenteerd voor de getoonde openheid en visie.

Martijn, een gereformeerd vrijgemaakte homo van 28, begrijpt niet waarom iedereen zo moeilijk doet. ‘In je geloof mag je zijn zoals je bent. Mijn vriend en ik worden net zo geaccepteerd als ieder ander.’ Laurens van 23 is lid van de evangelische kerk: ‘Ik heb nu een vriendje en ga ook uit in de scene. In mijn gemeente worden we niet afgewezen, al wordt er ook

niet echt over gepraat.’ Sander, protestant en 27: ‘In de kerken waar ik kom, voelt men zich verrijkt door een homoseksueel lid.’ Toch trok Daniel zich terug uit de misterverkiezing. ‘Voor christelijke homo’s is er een hogere drempel om er open mee in de samenleving te komen. Dat is jammer’, zegt Sander. Erik, woordvoerder van het CHJC, denkt dat de terugtrekking niet echt te wijten is aan commentaar uit christelijke hoek. ‘De houding van de media speelde een grote rol.’ Ook zegt hij dat deze manier van coming-out meer tegenwind vangt dan andere methoden. ‘Een gay-verkiezing vraagt dat je in sexy outfit je lichaam ‘tentoonstelt’. En seksualiteit is iets kwetsbaars en intiems voor christenen.’ Martijn zou om die reden niet meedoen aan de Mr. Gay-verkiezing. ‘Ik sta nu eenmaal niet graag in mijn boxer op het podium.’ Erik, woordvoerder van het CHJC, staat in principe minder opvallende methodes voor: ‘Het mooist is het als homo’s en lesbiennes zich in hun kerk durven te ‘outen’. Hoe meer christelijke rolmodellen er zijn hoe beter!’ 1

Marianne Secretaresse

‘Kees, ben jij single of heb je een vriend of vriendin? Ik zag iedereen de oren spitsen.’ AMSTERDAM

...

A

ls secretaresse krijg je soms lastige opdrachten. Zo vroeg mijn baas of ik Kees wilde uitnodigen voor een feestje van de zaak. ‘Heeft hij een vriendin? Dan moet je die ook vragen’, zei hij. ‘Ik weet het niet zeker’, antwoordde ik naar waarheid. ‘Het zou goed kunnen dat Kees homo is, hij praat er nooit over.’ Mijn baas keek me peinzend aan. ‘Kennelijk zit Kees er zelf mee. Hij vertelt nooit iets over zijn privéleven. Iedereen vindt dat lastig. Het is een onderwerp dat door hem zorgvuldig wordt vermeden.’ Mijn baas is duidelijk een stuk minder

terughoudend dan ik. Hij stevende op het bureau van Kees af. Er viel een stilte in de kantoortuin toen hij hardop aan Kees vroeg: ‘Kees, ben jij single of heb je een vriend of vriendin?’. Ik zag hoe iedereen de oren spitste. Kees liep rood aan en fluisterde bijna: ‘Een vriend’. ‘Natuurlijk’, zei de baas, ‘Leuk. Neem hem mee naar ons feestje. Dan kunnen we allemaal kennis met hem maken. Jullie nemen toch ook je partners mee’, zei hij in de richting van de andere collega’s. Even later was het opvallend druk bij de koffieautomaat. De dagen daarna zagen we Kees compleet veranderen. Er was duidelijk een last van zijn schouders weggevallen. 1

Doe als Angelina Jolie

ALS BI-VROUW HEB JE MEER KEUZE!

A

ngelina Jolie, de meest bewonderde actrice van dit moment is het, Madonna koketteert er regelmatig mee en dichter bij huis blijken Mathilde Santing en Sara Kroos overtuigde bi’s te zijn. Deze bi-vrouwen weten duidelijk hoe en wat ze voelen, maar hoe zit dat bij jou? Wanneer je als vrouw hetero denkt te zijn en ineens verliefd wordt op een vrouw, zet dat je leven nogal op zijn kop, maar als je al ‘lesbisch leeft’ en het blijkt dat je

tóch weer op iemand van het andere geslacht valt, heb je in feite voor een tweede keer een coming-out. Beide situaties komen geregeld voor en geven je misschien het gevoel dat je moet kiezen, omdat er nog weinig boeken, films, feesten etc. uitsluitend voor biseksuelen zijn, maar... daar komt langzaam maar zeker verandering in. Een enquête bracht aan het licht dat maar liefst 11 procent van de vrouwen tussen 18 en 44 jaar al eens seksueel contact had met een vrouw en

GRATIS GLOW IN THE DARK CONDOOMS!

de groep mensen die bi-curious is (nieuwsgierig naar seksuele contacten met hetzelfde geslacht) groeit enorm. Anno 2008 is het niet meer nodig dat je jezelf beperkt en kiest voor een hetero- óf een homoseksuele lifestyle, anno 2008 kun je gewoon die kast uit als bi en heb je juist lekker veel keuze! 1 Meer lezen kan op www.zijaanzij. nl in uitgaven nr. 4 in 2006, nr. 2 + 6 in 2008 en in de komende Zij aan Zij nr. 8-2008 wordt opnieuw een artikel gepubliceerd over dit onderwerp.

Rolmodel (IV)

Rolmodel (V)

Cabaretière Sara Kroos is misschien wel de grappigste lesbienne van Nederland. En uitgesproken. ‘Ik laat me niet langer door angst leiden.’

Idols-winnaar Jamai stond op voorpagina van de Gay Krant en heeft een Tarzan-vriendje.

Condoomfabriek.nl is dé website om online voordelig en anoniem condooms te bestellen. Ga nu naar Condoomfabriek.nl, plaats een bestelling en ontvang met onderstaande actiecode gratis twee Glow in the Dark condooms! Actiecode:

PERS200801 Bij Condoomfabriek.nl kun je gemakkelijk afrekenen met je telefoon, bank (iDEAL) etc. Daarnaast worden alle bestellingen anoniem bezorgd via de normale TNT briefpost, dus geen handtekening voor de postbode; Al onze condooms zijn CE geregistreerd / gekeurd.

Condoomfabriek.nl

20

 

 

Coming Out

  

 


Commercie ‘Ze hebben een neus voor trends’

Bedrijven zijn over hun angst heen Nederlandse bedrijven willen massaal hun producten slijten aan homo’s en lesbiennes. Ze zijn niet langer bang het stempel ‘homomerk’ te krijgen. Sterker nog, zo’n stempel is vaak een garantie voor succes. Sylvia Marmelstein AMSTERDAM

...

Homo’s maken onbekende merken groot. Perrier probeerde jaren geleden in Amerika voet aan de grond te krijgen door reclame te maken bij een algemeen publiek. De concurrentie bleek te sterk. Het product sloeg wèl aan toen de fabrikant de flesjes onder homo’s en lesbiennes ging verspreiden. Deze groepen vertelden hun heterovrienden over het watertje en in een mum van tijd werd het product bij iedereen populair. Ook Nederlandse reclamemakers mikken om die reden vaak op homo’s en lesbiennes. Aanvankelijk kregen homobladen en sites vooral advertenties van kleine bedrijven. Grotere ondernemingen voelden er niets voor omdat ze bang waren het stempel ‘homomerk’ te krijgen. Die tijd is voorbij: ‘Nu doen vrijwel alle grote nationale bedrijven mee. Philips, ING, Rabobank, KLM en TNT’, zegt Henk Krol van de Gay Krant. Het advertentie-aanbod is zo groot dat de bladen en sites er soms geen raad mee weten. ‘Er moet evenwicht blijven tussen redactionele tekst en advertenties. Als dat niet lukt, zetten we adverteerders op een wachtlijst’, zegt André Stevens van GaySite. Door onder homo’s en lesbiennes te adverteren, ontdekken bedrijven snel of ze met hun product veel kunnen verdienen. ‘Homo’s hebben een neus voor trends’, zegt trendwachter Adjiedj Bakas. ‘Ze proberen graag

‘Bij ING dragen we uit dat iedereen zich bij ons thuis moet voelen.’ nieuwe producten uit. Als ze iets goed vinden, vertellen ze dat snel door aan vrienden.’ Homo’s en lesbiennes leren al jong voor zichzelf op te komen, verklaart Bakas hun trendgevoeligheid. ‘Daaruit volgt dat ze zelf bepalen wat ze willen. Ze willen er goed uitzien en onderzoeken wat bij hun persoon past. Heteromannen doen dat minder. Die laten hun onderbroeken veelal door hun partner kopen. Voor homo’s is dat ondenkbaar.’

Aan de naar schatting 1 miljoen Nederlandse homo’s en lesbiennes valt ook veel te verdienen. Ze werken met zijn tweeën en hebben meestal geen kinderen. Bakas: ‘Kinderen kosten bakken geld. Homo’s geven dat uit aan reizen, kunst en interieur. Philips speelt daar handig op in door onder homo’s te adverteren met ‘gadgets’ als design memorecorders.’ Ook TNT adverteert onder homo’s. Het postbedrijf ontdekte de doelgroep twee jaar geleden. ‘In aanloop naar Valentijnsdag maakten we reclame voor onze kaarten’, herinnert directeur Strategie Paul Overdijk zich. Vrouwen konden op de site een kaart aanmaken gericht op mannen. Mannen konden dat voor vrouwen.

   
 


HH

Anya (36)

Budgetconsulent

‘Als mensen denken dat ik hetero ben, vertel ik altijd dat ik een vriendin heb’ UTRECHT

...

A 
 

  

     

nya Wiersma (36): ‘Ik werk als budgetconsulent bij Stadsgeldbeheer in Utrecht. Naast mijn betaalde baan ben ik voorzitter van de FNV Vrouwenbond, van Stichting Kei Roze, die de roze zaterdag in 2010 naar Amersfoort haalt en fractie- en afdelingsvoorzitter van de SP in Amersfoort. Ik ben overal uit de kast. Ik werk in de welzijnssector, dus

daar levert het geen probleem op. Er werken meer roze mensen bij ons. Ik merk wel dat mensen er vaak automatisch van uitgaan dat ik hetero ben. Ik confronteer ze dan met hun heteronorm en vertel dat ik een vriendin heb. Binnen de politiek heb ik er wel discussie over: met de voorzitter van de ChristenUnie bijvoorbeeld. Hem vroeg ik, stel nou dat een CU-fractielid homoseksueel blijkt? Dat was toch ingewikkeld. Maar ik heb nog nooit rottige reacties gekregen.’ 1

 

 

Coming Out

  

 


HH

HH

‘Homo’s en lesbiennes reageerden massaal dat ze ook mee wilden doen. Sinds we ook kaarten voor hen hebben, verkopen ze als nooit tevoren.’ De bedrijven willen niet alleen geld verdienen. Ze geven ook een statement af. Zowel TNT als ING willen uitdragen dat het bedrijf alle mensen accepteert. De bedrijven schaarden zich daarom dit jaar openlijk onder de belangrijkste sponsoren van de Canal Pride. ‘Bij ING dragen we intern uit naar onze werknemers dat iedereen zich thuis moet kunnen voelen op de werkvloer. Daarnaast richten we ons ook in advertenties apart op homoseksuele klanten’, zegt David Pollard, hoofd European Affairs bij ING. De bank adverteert in bijvoorbeeld homotijdschrift Winq. De reclame meldt dat mensen bij ING terecht kunnen voor een goed gesprek met een financieel adviseur over zowel ‘je maandlasten als je kleding voor de Gay Pride’. Stellen homo’s die extra aandacht van adverteerders op prijs? ‘Ja’, zegt Stevens van GaySite.nl. ‘Ze weten meteen dat ze bij zo’n bedrijf welkom zijn.’ Dat gevoel hebben homo’s en lesbiennes niet overal, weet hij uit eigen ervaring. ‘In sommige beddenzaken kijkt het personeel raar als ik met mijn vriend langskom. ‘Moet hij daar ook in?’, vragen ze dan verbaasd. Bij beddenzaken die het merk Hästens verkopen, weet ik dat dit niet gebeurt. Zij adverteren veel onder homo’s en de verkopers zijn er aan gewend.’ Adverteren onder homo’s mag dan in zijn, gemakkelijk is het niet. ‘Bedrijven worstelen vaak met de vorm en slaan de plank soms volledig mis’, zegt trendwatcher Bakas. Meest gemaakte fout is dat bedrijven stereotiepen gebruiken. Lundia blunderde

Door advertenties weten homo’s dat ze bij een bedrijf welkom zijn.

HH

met een campagne voor de gaymedia. Een foto van een kledingkast met daarin een travestietenoutfit en een slogan die suggereerde dat dit de uitgaanskleding was van de doelgroep. ‘Maar de meeste homo’s hebben niks met travestie.’ De Gay Krant adviseerde een hypotheekverstrekker een reclame in te trekken. Krol: ‘Een man keek in de broek van een andere man en vroeg of het wat meer mocht zijn. Veel te plat.’ Reclames die goed aanslaan, zijn vooral heel gewoon. Ikea doet het volgens Bakas goed met posters waarin twee mannen net als hetero’s in de keuken koken, in de slaapkamer een kast in elkaar schroeven of in de badkamer hun tanden poetsen: ‘Dan denken homo’s wel gelijk: zulke dingen doe ik ook.’ 1

Bert Slaghuizen Buschauffeur

‘Op mijn twintigste kwam ik uit de kast en niemand heeft me er op aangesproken’ AMSTERDAM

...

H

et openbaar vervoer, een machocultuur waar geen plaats is voor homo’s? ‘Onzin’, vindt Bert Slaghuizen. Slaghuizen heeft in de twee jaar dat hij als buschauffeur werkt in Amsterdam, nog nergens last van gehad. ‘Dat van die machocultuur valt heel erg mee hoor. Er werken sowieso ook best veel lesbiennes bij ons. En daarnaast werken er allerlei soorten mensen. Van een ex-glazenwasser tot een ex-textielinkoper.’ Het kan echter ook liggen aan het feit dat Bert een boom van een man is. ‘Op mijn twintigste kwam ik uit de kast en niemand heeft me er negatief op aangesproken. Ik heb nooit

DISCUSSIE, DATING, TIPS EN VROUWENFEESTEN

B

en je als vrouw wel eens verliefd geworden op een andere vrouw? Was dat spannend? Fijn? Of juist verwarrend? Dan is het de hoogste tijd om kennis te maken met Zij aan Zij: een onafhankelijk, pittig, levenslustig en zelfbewust magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen. In iedere uitgave lees je alles over de hipste feestjes, de leukste boeken, de spannendste films, leuke ontmoetingsmogelijkheden en vooral veel praktische informatie.

Maar waar Zij aan Zij voorál om wordt stukgelezen is de zeer ruime aandacht voor persoonlijke ervaringen rondom intimiteit en seksualiteit binnen vrouwenrelaties. Want Zij aan Zij publiceert juist dié onderwerpen die je niet tegenkomt in welk ander damesblad ook. Ook opinie en achtergrondreportages schuwen we niet. En juist die gevarieerdheid én die bekende roze draad maken Zij aan Zij uniek en bovendien heel herkenbaar. Naast de gedrukte versie is er ook een uitgebreide en drukbezochte site

Shirley Bassey zong dit nummer uit de musical La Cage aux Folles (1983, tekst en muziek Jerry Herman), Gloria Gaynor werd er bekend mee.

I am what I am I am my own special creation So come take a look Give me the hook Or the ovation It’s my world That I want to have a little pride My world And it’s not a place I have to hide in Life’s not worth a damn Till I can say I am what I am I am what I am I don’t want praise I don’t want pity I bang my own drum Some think it’s noise I think it’s pretty And so what if I love each sparkle and each bangle Why not see things from a different angle Your life is a shame Till you can shout out I am what I am Chorus: I am what I am And what I am needs no excuses I deal my own deck Sometimes the aces sometimes the deuces It’s one life and there’s no return and no deposit One life so it’s time to open up your closet Life’s not worth a damn till you can shout out I am what I am I am what I am

I am I am I am good I am I am I am strong I am I am I am worthy I am I am I belong

met veel interactiemogelijkheden, discussies, dating en meer. Kijk op www.zijaanzij.nl Voor vaste Zij aan Zij-abonnees is alle interactie (dus ook de dating) gratis toegankelijk. 1

Wie eerst eens de digitale nieuwsbrief wil ontvangen, stuurt een mailtje naar [email protected] Wil je direct al abonnee worden? Geef je op via www.zijaanzij.nl en ontvang ook nog eens een van de leuke en originele welkomstcadeautjes!

Laatbloeier

Laatbloeier (II)

In Nederland al jarenlang uit de kast, verborg illusionist Hans Klok in Las Vegas zijn homozijn door fakeverlangens naar Pamela Anderson.

Acteur Kevin Spacey ontkent zijn roze aard, al graaide hij enthousiast in een Kroatische jongensbroek te Hvar.

problemen gehad. Maar ik ben dan ook 1.96 m en 120 kg. En toen een vriend van mij een keer werd uitgescholden in de Reguliersdwarsstraat, ben ik op die lui afgestapt en was het snel over.’ Eerder besloot Bert ook al gebruik te maken van zijn bouw. ‘Ik heb ook een tijd in de horeca gewerkt, als portier. Dan leer je ook wel wat dingen. In de horeca is het natuurlijk helemaal zo dat iedereen weet dat je homo bent. Maar ik schaam me nergens voor. Ik ben alleen niet iemand die zich voorstelt als ‘Bert, homo’. En als ze vragen of ik een vriendin heb, vertel ik ze dat ik een vriend heb.’ Voor wie moeite heeft met zijn coming-out heeft Bert een tip: ‘Blijf jezelf!’ 1

I AM WHAT I AM

(Chorus)

Zij aan Zij

21

GETTY IMAGES

22

 

 

Coming Out

  

 


binnen het team geen last hebben van flauwe grappen, maar in de kantine of van de trainers wel opmerkingen krijgen.’

Mirella van Markus

Presentatrice ‘Goedemorgen Nederland’

‘Ik heb nooit dat ik me ervoor schaam, of het niet vertel. Het is voor mij heel natuurlijk’

Praktisch kort haar

Heterovrouwen kennen bijna allen een lesbische vrouw op hun club. ANP

Sport Doet je seksualiteit ertoe?

‘In ieder team zit wel een lesbo’ Elfduizend sporters namen deel aan de Olympische Spelen, van wie er maar elf uit de kast waren. Onder die elf geen enkele Nederlander. Is dat toeval? Mariette Hermans AMSTERDAM

...

‘Het gaat om de sport’, zeiden veel ondervraagden tegen Agnes Elling toen zij onderzoek deed naar sportdeelname van homoseksuele mannen en lesbische vrouwen. Elling is onderzoeker bij het W.J.H. Mulier Instituut voor sociaal-wetenschappelijk sportonderzoek. Haar publicatie kreeg daarom ook de titel Het gaat om de sport (2003). ‘Sommigen zeiden het bijna geïrriteerd, zo van: wat doet mijn seksualiteit er nou toe? Dat begrijp ik, hoewel ook veel homo’s in de sport bewust hun seksuele voorkeur verborgen houden, omdat het voor hen kennelijk niet veilig voelt’, aldus Elling.

Vermijden Het Sociaal en Cultureel Planbureau concludeerde in Weinig over de schreef. Een onderzoek naar onwenselijk gedrag in de breedtesport (2008) onder meer dat agressie en discriminatie niet vaak een reden waren om te stoppen met sporten. Elling nuanceert dit. Uit haar onderzoek blijkt namelijk dat mannen in teamsporten bij reguliere verenigingen niet voor hun homoseksuali-

Uitgaansblad

GAY & NIGHT

I

n Nederland zijn honderden horecagelegenheden waar homo’s en lesbo’s elkaar kunnen treffen. Er zijn feesten, boekhandels, sauna’s, filmavonden en ga zo maar door. Maar hoe weet je als homo of lesbo waar je naar toe kunt met je partner, zonder je zorgen te maken of je wel geaccepteerd wordt? Of waar je andere homo’s en lesbo’s kunt ontmoeten? Reguliere media geven maar beperkte informatie. Het blad Gay&Night is met ruim 20.000 exemplaren het grootste

teit uitkomen en dat homomannen vooral fitnessen of bij specifieke homoverenigingen sporten. Ook zeiden de ondervraagde heterosporters dat zij vaak discriminerende opmerkingen over homo’s hoorden op het veld. Het kan dus zijn dat homomannen bepaalde sectoren van de sport vermijden en daarom aangeven weinig discriminatie tegen te komen, aldus Elling. ‘Homomannen kiezen minder snel voor voetbal.’

Flauwe grappen Lesbische vrouwen daarentegen voetballen meer dan heterovrouwen. ‘Maar onder alle sportende lesbiennes is het aantal voetbaldames weer klein. Bij voetbal werkt het als self fulfilling prophecy: de beeldvorming dat veel vrouwelijke voetballers lesbisch zijn, omdat het zogenaamd een

Elling: ‘Lesbische vrouwen zijn oké, als ze er maar vrouwelijk uitzien.’ ‘mannensport’ is, trekt ook weer lesbische meiden aan.’ Lesbische vrouwen sporten veel in informele verbanden: wandelen of zeilen met een clubje vriendinnen, poolen in de kroeg. Elling: ‘Ook vormen ze een eigen team en gaan daarmee competitie spelen bij een reguliere vereniging. Het kan dat ze dan

homo-uitgaansblad. Het is in iedere homogelegenheid in Nederland te vinden, met iedere maand een overzicht van wat er allemaal te doen is. Gay&Night wordt uitgegeven door stichting OUT Media. OUT Media stelt zich tot doel de gaymedia-infrastructuur in stand te houden en werkt samen met andere uitgevers van gaymedia. Ook geeft OUT Media specials uit zoals het programmaboekje voor de Amsterdam Gay Pride en Navigaytion

Elling vindt wel dat vrouwen in de sport goed uit de kast kunnen zijn. ‘In ieder team zijn er wel een of twee lesbo’s. Ook de heterovrouwen en mannen uit ons onderzoek kenden altijd wel een lesbische vrouw op hun club terwijl ze geen homomannen konden bedenken. Dat geeft wel aan dat het voor vrouwen makkelijker is.’ Wel erkent ze dat uiterlijk een rol speelt: ‘Aan de ene kant is het normaal voor sporters om er stoer uit te zien. Olympisch judoka Edith Bosch geeft toe dat haar korte haar gewoon veel praktischer is. Maar als je lesbisch bent en je ziet er ook ‘lesbisch’ uit, kan dat problemen opleveren, vooral in de topsport.’ Ze noemt tennisster Amélie Mauresmo, die uitgemaakt werd voor manwijf en haar sponsoren verloor. ‘Inmiddels is haar website helemaal ontdaan van iedere verwijzing naar haar privé-leven.’ En ook Michele Aboro, meervoudig wereldkampioen boksen, verloor haar Duitse sponsor toen ze weigerde om in de Playboy te poseren, zoals te zien is in de documentaire A Knock Out. ‘Die negativiteit over mannelijke vrouwen geldt in de hele samenleving: lesbische vrouwen zijn oké als ze er maar ‘vrouwelijk’ uitzien.’ Aldus Elling. Over topsport gesproken, waarom komen er geen Nederlandse Olympiers uit de kast? ‘Ik denk dat dit ook goed nieuws is: het is geen issue meer. Niet voor de sporters en niet voor journalisten. Het gaat om de sport.’ 1

‘Ik voel me goed’

B

arbara Barend: ‘Ik geloof niet dat het me extra kwetsbaar maakt dat ik, als een van de weinige vrouwelijke sportjournalisten, van vrouwen hou. Ik voel me goed zoals ik ben en ik denk dat je dat uitstraalt. Volgens mij vinden een heleboel voetballers het ook wel weer iets moois hebben. Veel van hen zijn naar me toe gekomen en hebben gezegd: ‘Mijn broer’ of ‘mijn zus’ – misschien zijn ze het dan zelf wel, maar dat weet ik niet – ‘is ook homo’, of ‘lesbisch’. Het zijn gewoon mensen hoor, voetballers.’ 1

Bron: Zij aan Zij, nummer 1 2008, p. 6. Meer over dit onderwerp in Zij aan Zij nr 8-2006 (verschijnt 31-10-08)

in Antwerpen. OUT Media is voor steeds meer bedrijven de plek om advies te krijgen over succesvolle marketingcampagnes gericht op de homogemeenschap. 1

Stichting OUT Media, Postbus 10482, 1001 EL Amsterdam, 020-7881360, [email protected]

Filmscholier

Filmscholier (II)

14-jarige outsider Agnes kaapt in het vrolijke Fucking Amal (1998) het mooiste meisje van school weg bij de jongens: met Elin komt ze uit de closet.

Sportboy Ste ontvlucht in Beautiful thing (1996) zijn vader en logeert bij Jamie, wat tot tienerliefde leidt.

AMSTERDAM

...

M

irella van Markus (31), van KRO’s Goedemorgen Nederland: ‘Op mijn negentiende ging ik naar Amsterdam om te studeren en kwam ik in een studentenhuis terecht. Ik raakte goed bevriend met een huisgenootje en werd langzamerhand verliefd op haar. Het was zo’n sterk gevoel dat het niet meer te ontkennen viel. Uiteindelijk hebben wij elkaar de liefde verklaard. We zijn nog altijd goede vriendinnen. Ik ben sindsdien overal uit de kast. Ik heb nooit dat ik me ervoor schaam, of het niet vertel. Het is voor mij heel natuurlijk. Op mijn werk is het geen issue. De media zijn een open minded werkomgeving. Statistisch gezien maak ik natuurlijk

deel uit van een minderheid in een heterogedomineerde maatschappij. Dat betekent dat mensen er soms van opkijken. Maar nooit op een negatieve manier, hooguit verbaasd. Het heeft mij gevormd dat ik mezelf opnieuw heb moeten identificeren en definiëren sinds ik weet dat ik op vrouwen val. Het leven is daardoor minder vanzelfsprekend: kinderen krijgen of overal hand in hand over straat lopen doe je niet zomaar als je met een vrouw bent. Ik denk dat ik daardoor beter out of the box kan denken.’ 1

 

 

Coming Out

  

 


23

PLUIS PRODUCTIES

TOP-5 Homohersenen hebben net dat tikje meer

De club is veel exclusiever dan hetero’s denken. Gelukkig maar!

Het is echt fijn om homo te zijn!

3

EXCLUSIEF!

Hoeveel homo’s, lesbo’s en bi’s zijn er eigenlijk? Vrijwel overal op aarde is die vraag taboe. In boeken en tijdschriften duikt steevast het antwoord ‘5 à 10 procent van de bevolking’ op, maar dat is gebaseerd op ruwe schattingen. De club is veel exclusiever dan hetero’s denken! Een recente Amerikaanse studie kwam niet verder dan 3 procent van de bevolking. Gelukkig maar!

Jazeker, homo zijn is fijn. Er is geen twijfel mogelijk. De voordelen zijn onmiskenbaar. Marcel Hulspas AMSTERDAM

...

1

HET LEVERT GELD OP!

Echte homo’s hebben geen kinderen, en adopteren ze ook niet. Daarvoor is het leven veel te leuk. En leuk leven veel te duur. Kinderen kosten bakken met geld. Volgens het CBS geven ouders maandelijks aan een kind 150 tot 600 euro

uit. Bij twee kinderen loopt dat op tot 800, bij drie tot ergens boven de duizend euro per maand. Zonde. Bovendien vreten ze tijd. Mannen zonder kinderen besteden driekwart van hun productieve tijd aan betaald werk; bij mannen met kinderen daalt dat al snel naar rond de zestig. Bij vrouwen is het nog dramatischer: die besteden een kwart van hun productieve uren aan het jengelende kroost. Daar hebben echte lesbo’s geen last van!

2

DE TIJD VOOR JEZELF!

Homo’s hebben lak aan het benauwde Nederlandse verenigingsleven. Eenderde van de homoseksuele mannen vermijdt sportclubs, kerkgenootschappen of bepaalde beroepen om gedoe over hun geaardheid te voorkomen, zo bleek uit een recente enquête in opdracht van Boris van der Ham. Ruim 20 procent van de homomannen is om die reden al eens met een bezigheid gestopt.

4

U GAAT HET MAKEN!

Homo’s beheersen de economie van morgen, constateerde Richard Florida in zijn boek The rise of the creative class. Ze zijn oververtegenwoordigd in de groep creatievelingen, de snelst groeiende klasse binnen de huidige economie. Creatievelingen worden gekenmerkt door een vrije, tolerante levensstijl en een grote behoefte aan nieuwe impulsen. Ze willen uitsluitend werken in plat

gestructureerde bedrijven, met alle mogelijkheden om je te ontplooien – en snel weg te wezen. Lekker toch!

5

HET BESTE BREIN

Homohersenen hebben net even dat tikje meer. Alle ongeboren kinderen hebben zo’n beetje hetzelfde brein: een vrouwenbrein. Pas in de laatste weken van de zwangerschap zorgt een stoot testosteron ervoor dat de ongeboren dreumes alsnog een piemeltje krijgt – maar ook een ander brein. Ongeboren homootjes zitten daar heerlijk tussenin. Ze krijgen genoeg testosteron om een fikse snikkel te krijgen – en te weinig om de hersenen te misvormen. Het grote verschil zit in de hypothalamus. Bij homo’s ziet dit hersenonderdeel er net zo uit als bij vrouwen. Die hypothalamus regelt onder meer de productie van geslachtshormonen. Overigens weet niemand waarom homo’s in de baarmoeder een kleinere testosteronstoot krijgen. Genen spelen een rol, dat is zeker, maar de grootste invloed is de oudere broer. Een oudere homobroer vergroot de kans dat kleine broer ook homo wordt van 2,5 naar 3,3 procent. Twee oudere homobroers, en de kans wordt 4,5 procent. Gezellig hè! 1

Stichting Vrienden van de Gay Krant

Portugees debat

TWEE THEMA’S STAAN CENTRAAL

HOMOHUWELIJK IN LISSABON

S

andaag discussieert het Portugees parlement over de invoering van het homohuwelijk. De twee oppositiepartijen Links Blok en de Groene Partij hebben daartoe wetsvoorstellen ingediend. De omschrijving ‘contract tussen twee mensen van verschillende sekse’ zou moeten worden aangepast in ‘een plechtig geformaliseerde ontmoeting van twee mensen die samen een gezin willen opbouwen’. De socialistische PS en sociaal-democratische PSD hebben nog geen of-

olidariteit tussen hetero en homo en opkomen voor gelijke rechten. Deze twee thema’s staan centraal voor de Stichting Vrienden van de Gay Krant. Van dat laatste is de succesvolle strijd om het burgerlijk huwelijk toegankelijk te maken voor paren van gelijk geslacht het meest aansprekende wapenfeit. Een voorbeeld van het eerste is de sfeervolle Roze Maandag die de SVGK begin jaren negentig lanceerde op de Tilburgse kermis. SVGK

(www.svgk.org) is ook nu actief. Zo lanceerde ze met 18min.eu een beschermde website voor homo-tieners. Met Albert Verlinde komt ze op tegen trouwambtenaren die weigeren homo- en lesboparen in de echt te verbinden. De SVGK is ontstaan uit de Gay Krant, 30 jaar het bekendste, grootste en invloedrijkste gaymagazine in Nederland. Op de website GK.nl is actueel nieuws te lezen en hebben vele duizenden gays een profiel. 1

V

ficieel standpunt ingenomen, maar de Portugese premier José Sócratis (PS) heeft laten weten dat hij het wetsvoorstel niet zal ondertekenen. ‘Homoseksuele verbintenissen staan niet op de politieke agenda’. Parlementslid en initiatiefnemer van de wet, Heloísa Apolónia (Groenen) reageerde: ‘Dit land wordt eeuwig in de wacht gezet, als het wacht op de Socialisten om gelijkheid te promoten.’ Binnen de EU erkennen alleen België, Nederland en Spanje het homohuwelijk. 1

Filmcowboy

Filmvrienden

Filmscholier (III)

Schaapsherders Ennis en Jack ontdekken hun onmogelijke verlangens in Oscar-winnaar Brokeback Mountain (2005), zonder uit de kast te komen.

De Franse Camille, Eve, Ariane en Nick leiden in Pourquoi moi (1999) een gay bestaan in Barcelona, tot ze hun ouders bij een speciaal weekend inlichten.

Steven weet in Get Real (1998) al vanaf zijn elfde dat hij homo is, maar supermacho John wil op school zo lang mogelijk verbergen dat hij ook zo is.

24

 

 

Coming Out

  

 


Programma Eerste Nederlandse Coming Out Dag

De kastdeuren gaan wagenwijd open Op zaterdag 11 oktober is het zover: de allereerste Nederlandse Coming Out Dag. Een belangrijke dag, want er moet nog veel gebeuren op het gebied van homoacceptatie. Uit de kast komen vergt ook anno 2008 nog veel moed. Discriminatie, haat en geweld zijn namelijk nog steeds zaken van alledag. AMSTERDAM

...

Organisator COC Nederland wil met de Coming Out Dag bereiken dat jongeren, ouderen, vrouwen en allochtonen positief worden gesteund in hun coming-outproces. Coming-out is een uitdrukking die wordt gebruikt om het moment aan te duiden waarop een homo, lesbienne, biseksueel of transgender voor zijn of haar seksualiteit uitkomt. Het begrip coming-out impliceert dat er een moment van ‘uit de kast komen’ is, terwijl het in feite om een langlopend proces gaat. Homo’s moeten in elke sociale omgeving steeds opnieuw de beslissing nemen om al dan niet uit te komen voor zijn of haar seksuele geaardheid. Daarmee is de coming-out onderdeel van het homoseksueel zijn. COC Nederland vindt het daarom tijd voor een sociaal en maatschappelijk duwtje in de rug. Of je als homo

wel of niet uit de kast komt, is een persoonlijke beslissing en gebeurt op eigen initiatief. Naarmate de omgeving toleranter is en openstaat voor diversiteit zal de stap echter kleiner zijn. Het COC hoopt met de Coming Out Dag een vuist te maken voor acceptatie en veiligheid. Om die reden gaat een ruime delegatie van de landelijke homobelangenvereniging op 11 oktober mee met minister Plasterk. Landelijk COC-voorzitter Wouter Neerings, vice-voorzitter Vera Bergkamp en directeur Pascal van der Maas zullen de hele dag aanwezig zijn. De kick-off van de Coming Out Dag 2008 wordt in Den Haag gegeven door minister Ronald Plasterk. Vervolgens gaat de karavaan naar Nijmegen en Arnhem.

PROGRAMMA DEN HAAG

10.30 uur: Opening Coming Out Dag in WHZ De Strijpwaterhof (wooncentrum voor ouderen) 10.45 uur: Aankomst minister Plasterk - Voorlichtingsgroep COC Haaglanden snijdt de onderwerpen ‘ouderenwerk’ en de samenwerkingsintentie Culture Clash/Voorlichtingsgroep aan. - Toneelgroep Culture Clash 4U is een multiculturele stichting voor en door jongeren die zich bezighoudt met het organiseren van activiteiten

die de kloof tussen jongeren van verschillende nationaliteiten en geloofsovertuigingen verminderen. Zij doen dit door middel van toneel en debat.

PROGRAMMA NIJMEGEN

10.00 uur-17.00 uur: Ieder half uur wordt er een verhaal voorgelezen uit het boekje Dito! Dit boek is geschreven voor en door homojongeren. - Iedere betalende klant van de Hema ontvangt een button met het Coming Out Dag-logo van Keith Haring. Hema heeft volledig roze tompouces in de aanbieding. 13.00 uur: Start van middagprogramma in Hema gepresenteerd door Gay Krant-columnist Cees van der Pluijm - Voorzitter Peter van Loon van COC Nijmegen ontvangt alle gasten in het restaurant van de Hema waar het thema Onderwijs en Jongeren centraal staat. - Kick-off van de middag door vormings- en theaterbureau Mindmix. - Convenant tussen de verschillende samenwerkingspartners van het Onderwijstraject Homoseksualiteit en Voortgezet Onderwijs. - Lancering nieuwe website van het onderwijstraject Homoseksualiteit en Voortgezet Onderwijs door minister Plasterk en een leerling van een Nijmeegse school. - Afsluitende jamsessie.

Zangeres Pink (rechts) is de internationale goodwill ambassadeur. HH

 

 

Coming Out

  

 


PROGRAMMA ARNHEM In de Stadhuishal

13.00 uur: Ontvangst deelnemers aan De Dialoog 13.15 uur: Start programma De Dialoog (tot 14.45 uur) 15.00 uur: Opening met live muziek door Yvonne Lawalata 15.30 uur: Welkom door burgemeester Krikke, wethouder Van Eeten en minister Plasterk 15.45 uur: Presentatie boek 16.15 uur: Theater AanZ (voorstelling) 17.00 uur: Theater AanZ (interactief deel voorstelling) 18.00 uur: Borreltijd met muziek van Yvonne Lawalata (tot 19.30 uur)

In Club Style

Slotfeest Coming Out Day, in samenwerking met stichting Pann 21.00-23.00 uur: Voorronde COC Songfestival 23.00-04.00 uur: Glitter & Glamour Party met diverse artiesten

In Café Het Spring

20.00-02.00 uur: Ladies Night: Women only met dj Femzz

In Café Capella

22.00-05.00 uur: Pink River Party Night www.comingoutdagarnhem.nl

PROGRAMMA MAASTRICHT Mosae Forum Maastricht

14.00 uur: Kom uit de Kast-kast Toespraak van wethouder Costongs. COC Limburg geeft je de mogelijkheid om op een ludieke manier uit de kast te komen en daarmee aandacht te vragen voor de sociale acceptatie van homoseksuelen, biseksuelen, lesbiennes en transgenders!

Lumière Cinema

21.00 en 22.15 uur: Hineini - Coming Out in a Jewish High School Voor het eerst in Nederland! De vertoning van Hineini: Coming Out in a Jewish High School. HINEINI (Hebreeuws voor ‘Hier ben ik’) gaat over de strijd van één moedige leerlinge voor de oprichting van een gay straight alliance op een joodse middelbare school in een plaatsje vlak bij Boston en het effect van haar campagne op de hele gemeenschap.

COMING OUT DAG 2008 MINISTER PLASTERK

10.30 uur: In Den Haag opent Minister Plasterk de dag in WZH (Woon Zorgcentra Haaglanden) De Strijp-Waterhof, Polanenhof 497 2548 MP Den Haag. 11.30 uur: De bus zal doorrijden naar Nijmegen. 13.00 uur: COC Nijmegen-voorzitter Van Loon zal alle lokale gasten alvast welkom heten in het restaurant van de Hema waar het thema ‘Onderwijs en Jongeren’ centraal staat. 13.15 uur: Aankomst van de bus in Nijmegen en deelnemen aan het programma. Dit houdt in: interactief theater van Vormings – en Theaterbureau Mindmix, een convenant tussen verschillende samenwerkingspartners van het Onderwijstraject Homoseksualiteit en Voortgezet Onderwijs waarbij Nijmeegse scholen zich met elkaar verbinden om de sociale veiligheid op middelbare scholen voor homoseksuele leerlingen te vergroten. 14.30 uur: De minister bezoekt Arnhem, zal zich gedurende zijn bezoek tussen het publiek begeven en de dialoog aangaan met jongeren. 15.45 uur: Margriet Fisser van Uitgeverij Appelmoes zal haar boek aanbieden aan de minister en daarmee zal het officiële gedeelte van de Coming Out Dag 2008 worden afgesloten. 16.00 uur: Minister vertrekt uit Arnhem.

Websites

DOCUMENTAIRES

Magazines Expreszo.nl GK.nl Gay-night.nl Gaynews.nl Winq.nl Zijaanzij.nl

Het digitale televisiekanaal Holland Doc zendt van 11 tot en met 17 oktober een aantal documentaires uit ter gelegenheid van de Coming Out Dag. Op het programma staan: The Celluloid Closet, Paragraph 175, Jerusalem is proud to present, Three of hearts en Thermos: seks in de sauna. * Meer informatie op hollanddoc.nl. Livestream op het internet: hollanddoc. nl/gids

Mikel (45)

Websites landelijk werkende organisaties Algemeen COC.nl HLBF.nl Embracepink.nl Movisie.nl Schorer.nl SVGK.org Switchboard.nl Lesbisch Donnadonna.org Stichtingondersteboven.nl Lesbisch.nl Lesbisch.pagina.nl Zijaanzij.nl Jongeren Expreszo.nl Jongenout.nl 18min.eu Homo-emancipatie.nl Pann.nl Ouderen Anbo.nl Levensbeschouwing CHJC.nl Hivos.nl LKP-web.nl Refoanders.nl Contrario.nl

Profielensites Gay.eu Gaysite.nl GK.nl Homo.nl

Activist

‘Ik ben strijdvaardig. Mijn onderzoek zal mensen met hun neus op de feiten drukken’ AMSTERDAM

...

E

ind vorige maand kwam de 45-jarige Surinaamse homo/ soa/aids-activist Mikel Haman in het nieuws. Terwijl hij onderzoek deed voor zijn project Be.S.U.Re, waarbij diversiteit in seksualiteit bespreekbaar wordt gemaakt binnen de Surinaamse gemeenschap, stuitte hij op de hoge zelfdodingcijfers onder de creoolse Surinamers tussen de 24 en 35 en ontdekte hij een bizar fenomeen: hiv en homohealings. ‘Dat het anno 2008 kan bestaan dat mensen beweren dat je na een healing kunt stoppen met je medicijnen omdat je genezen bent van hiv is schandalig. Dat kan niet en dat mag niet’, zegt de activist verbeten. Zijn onderzoek begon hij vanuit persoonlijke betrokkenheid. ‘Ik denk – en mijn onderzoek zal dat uitwijzen – dat de zelfdoding binnen deze groep zo hoog is omdat ze in een cultuur leven waarin homoseksualiteit nog altijd niet geaccepteerd wordt.’ Haman weet waar hij het over heeft. Hij zat jaren terug in hetzelfde schuitje. ‘De jongens die ik spreek vertellen me mijn verhaal.’ Op zijn 24e vertelde Haman zijn Surinaamse familie, die van moederskant dan want zijn ouders leefden sinds 1979 ‘gescheiden van tafel, bed en land’, dat hij niet op vrouwen viel en dat nooit zou doen. Dat hij tot vlak daarvoor met een vrouw verloofd was geweest deed daar niets aan af.

‘Ik wist al op mijn tiende dat ik op mannen viel. Mijn vader werkte in een kazerne. Ik vond niets mooier dan al die soldaten door de modder te zien baggeren.’ Na zijn coming-out volgde de zwaarste periode uit zijn leven. ‘In vele niet-westerse culturen wordt homoseksualiteit gezien als een activiteit, niet als een identiteit. Na je coming-out moet je gewoon weer de kast in. Wat je daar uitspookt moet je zelf weten, als je voor de buitenwereld maar wel dat heteroleventje leidt met vrouw en kinderen. Ik kon dat niet en dat werd niet geaccepteerd. Ook ik ben suïcidaal geweest. Mijn vrienden, allemaal hetero overigens, hebben me doen inzien dat ik mezelf mag zijn. Later ben ik van Heemskerk naar Amsterdam verhuisd, om afstand te nemen van mijn familie.’ Inmiddels woont Haman, die eerder entertainer was en in de horeca werkte, daar al jaren en zet hij zich fanatiek in voor zijn lotgenoten. ‘Ik ben strijdvaardig. Mijn onderzoek zal mensen met hun neus op de feiten drukken. En het debat over die healings is ook aangezwengeld. Terecht, want het kost mensenlevens. Mooie levens.’ 1

La Bonbonnière

22.00 uur: 30-jarige Pink Party op Coming Out Day ’s Avonds vindt de grootste gay & lesbian party van de Euregio weer plaats in La Bonbonnière, Achter de Comedie 1 te Maastricht. Zanger Kristof, winnaar van het Nationaal COC Songfestival 2007, geeft een voorproefje voor de finale van het Nationaal COC Songfestival 2008 op 6 december 2008 te Roermond. Ook treden de Trashcan Heroes op, een breakdance-groep uit Zuid-Limburg.

Colofon

Deze Special kwam tot stand in samenwerking met: COC, Gay Krant Expreszo Zij aan Zij Gay & Night

Haagse agenda

SENAAT OVER HOMOADOPTIE De Eerste Kamer lijkt akkoord te gaan met het wetsvoorstel dat de interlandelijke adoptie van paren van gelijk geslacht mogelijk maakt en de adoptieprocedure voor lesbische paren sterk vereenvoudigt. Wetgeving waar COC Nederland jarenlang voor heeft gelobbyd. De behandeling van het wetsvoorstel werd anderhalf jaar aangehouden door het kabinet in afwachting van een advies van de commissie-Kalsbeek over het versterken van de juridische positie van de zo-

genaamde lesbische meemoeder en het bepalen van een kabinetsstandpunt daarover. Dat standpunt werd in augustus bekendgemaakt. Onderdeel van dat kabinetsbesluit was ook de voortzetting van de behandeling van dit wetsvoorstel in de Eerste Kamer. In de Senaat bleek dat een meerderheid zich achter de wetsvoorstellen wil scharen, alleen de confessionele partijen hebben met name moeite met de mee-ouderschapsregelingen voor paren van gelijk geslacht. Op 21 oktober wordt er gestemd. 1

Filmhuis Een huis ziet lesbiennes uit de kast stappen in 1961, de jaren ‘70 en 2000. Met Vanessa Redgrave, Chloë Sevigny, Ellen DeGeneres en Sharon Stone in If these walls could talk II (2000).

25

[B]*a Man Heb je als man wel eens seks met een man? Laat je dan nu vaccineren tegen Hepatitis B*. Het is een erg besmettelijke en schadelijke SOA. Je loopt er een ernstige leverontsteking van op en een condoom beschermt je onvoldoende. Gelukkig kun je Hepatitis B* wel voorkomen door vaccinatie. Laat je dus niet kennen, laat je gratis prikken!

JE GGD BESCHERMT JE TEGEN HEPATITIS B* MAAK EEN AFSPRAAK OP B-A-MAN.NL

20.30

Popstars SBS6, 20.30 Patricia Paay en Henkjan Smits keuren weer aanstormende idolen.

Nederland 1 17:00 17:01 17:12 17:24 17:25 17:51 17:59 18:00 18:20 18:35 18:45 19:00 19:25 20:00 20:30 21:30 22:00 23:00 23:55

19:00 20:00 20:30 21:25 22:20 23:10

  

 


22.00

Film: Kill Bill: Vol.2 RTL5, 22.00 Tweede deel uit kungfu gangsterthriller van Tarantino met Uma Thurman.

Nederland 2

KRO Kindertijd Knofje Charlie & Lola De post Sesamstraat Onafhankelijke Senaatsfractie EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Gesprek minister-president NOS Sportjournaal Lingo De dorpsdokter NOS Journaal TROS Muziekfeest: Mega Piratenfeest Volendam Frans & Marianne TROS TV Show Pauw & Witteman NOS Journaal

17:00 17:10 17:35 18:25 18:55 19:25 19:55 20:25 20:55 21:20 22:00 22:15 22:55

LG Snowboard World Cup Landgraaf Knight rider Married with children The Unit Killer instinct Rescue me RTL Voetbal: Jupiler League

17:40 18:35 19:00 19:20 19:55 20:30 22:30 22:50 22:55 23:20 23:35

RTL 7 17:45

 

 

Op de buis

26

23:55

22.30

Little Britain USA BBC1, 22.30 Het beroemde Britse sketchduo probeert in de VS voet aan de grond te krijgen.

Nederland 3

NOS Journaal De wandeling De Drie Baritons live in Carré (1) That’s the question Man bijt hond Op z’n Spaans Op uw gezondheid Netwerk Per seconde wijzer De leugen regeert NOS Journaal Nova Het uur van de wolf: Wende Snijders - De wereld beweegt Het zwijgen

17:00 17:20 17:45 18:00 18:23 18:45 18:59 19:00 19:22 19:30 20:20 20:30

Little house on the prairie The bold and the beautiful Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie Trauma NL Popstars Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie Oranje journaal Bloodfist VII: Manhunt

17:05 18:05 19:00 19:50 20:30 22:55

21:15 22:00 22:30 23:00 23:15

SBS 6

22.55

Wende Snijders Ned2, 22.55 Docu waarin Snijders wordt gevolgd tijdens voorbereiding op nieuwe tour.

RTL 4

6tien Zóóó gênant!! Baasjes SpangaS Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal Nederland 3 ONM NOS Journaal De Wereld Draait Door NOS Journaal Mooi! Weer De Leeuw, the warming up De Lama’s Toren C NOS Sportjournaal NOS Journaal Missing without a trace

17:05 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55 20:00 20:30 23:00

Ready steady cook The Guardian Desperate housewives Smaken verschillen I love trouble Deep rising

17:15 17:35 18:00 18:10 19:00 19:05 20:25 21:25 22:35 23:15

The owl The revenge files of Alistair Fury Dani’s house Newsround The weakest link Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht The One show Big cat live Nieuws en weerbericht EastEnders DIY SOS Harry and Paul Little Britain USA Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht Friday night with Jonathan Ross

17:30 18:15 19:00 19:30 20:00 20:30 21:00 21:30 22:00 23:00 23:30

NET 5

RTL 5 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer Goede tijden, slechte tijden Miami Vice Dossier: Wakker worden uit coma

Veronica

Ready steady cook Escape to the country Eggheads Strictly come dancing: It takes two An island parish An island parish Mastermind Gardeners’ world The American future: A history QI Newsnight

17:20 17:40 18:10 18:20 18:30 18:45

BBC 2

Comedy Central

18:50 19:15 19:30 19:59 20:00 20:25 20:55 21:25 22:00 22:30 23:10 23:40

Avatar Fairly odd parents Nicks Flix Hihi met Sisi Ricky Sprocket Anubis en het pad der 7 zonden preview Het Huis Anubis Barnyard Drake & Josh Comedy Central That 70’s Show The Simpsons Lil’ Bush The Daily Show Global Edition Frasier Dead like me That 70’s Show Scrubs

Spraakmakend nieuws Volg het op depers.nl

Oplossingen puzzels

9 8 7 2 6 4 3 5 1

1 6 5 8 3 9 4 2 7

4 2 3 5 1 7 8 9 6

6 5 2 4 8 3 1 7 9

3 1 9 6 7 5 2 8 4

8 7 4 9 2 1 5 6 3

2 9 1 7 4 8 6 3 5

7 3 8 1 5 6 9 4 2

5 4 6 3 9 2 7 1 8

4 9 7 5 6 3 1 8 2

2 8 6 9 4 1 5 7 3

5 1 3 7 8 2 4 6 9

9 7 5 2 3 6 8 4 1

8 6 4 1 9 7 3 2 5

3 2 1 4 5 8 6 9 7

1 4 9 8 2 5 7 3 6

6 5 2 3 7 4 9 1 8

7 3 8 6 1 9 2 5 4

20:00 21:00 22:00 23:00

FutureCar: The body Miami Ink: While Ami’s away Mythbusters: Elevator of death / Levitation machine Dirty jobs: Bridge painter Die Ludolfs Overhaulin’: Chip & Chris flipped Future weapons: Stealth

BBC 1 17:03 17:05 17:35 18:00 18:15 19:00 19:30 20:00 20:30 20:57 21:00 21:30 22:00 22:30 23:00 23:25 23:35

The Late Show Nederlens Het gesprek van het najaar De Ronde Tafel Dagbeeld Het Binnenhof van Jaïr BBC World Nieuws Sgt Pepper The Late Show BBC World Nieuws

Cryptogram Horizontaal: 1. Dokteren; 4. betoging; 6. krab; 8. sleutel; 9. nest; 10. stickers; 11. poedelen. Verticaal: 1. Dubben; 2. troost; 3. ruïneus; 5. getuige; 6. klokje; 7. bessen.

Discovery Channel 17:05 18:05 19:00

Het gesprek 17.00 18.00 19.00 19.30 20.30 21.15 21.45 22.00 23.00 23.45

Vrolijk Vlaanderen Buren Het journaal De rode loper Blokken Het journaal Man bijt hond Het weer Thuis Peter live Kingdom Het journaal laat KENO-uitslagen Euro millions-uitslagen Het weer The bill Man bijt hond

Zweeds -o-d-h-aenveloppe -vos-poon reden-lsd -r-man-tals-rabin -aad-pilo waterpolo -tel-aser BOLSTER

Disney’s Kim Possible Missy Mila Disney’s Phineas and Ferb Spetter Karrewiet Spring De pretroulette En daarmee basta! Mijn sport is top Karrewiet Life with Derek CANVAS Terzake Neveneffecten The Omid Djalili show Desperate housewives De keien van de Wetstraat Plat préféré Twin Peaks

PostcodeLoterij: Deal or no deal Dr. Phil The king of Queens Wie is de chef Can’t buy me love PostcodeLoterij: Deal or no deal Las Vegas Is that a nail in your head Kill Bill: Vol. 2

Eén 17:05 17:35 18:00 18:10 18:30 19:00 19:40 20:05 20:10 20:40 21:45 22:35 22:56 22:57 23:00 23:05 23:55

Oprah Winfrey show De grootste verliezer Het zonnetje in huis Dr. Phil Herrie aan de horizon Ik wed dat ik het kan As the world turns

Canvas 17:05 17:30 17:40 17:55 18:10 18:20 18:35 18:55 19:10 19:20 19:30 19:59 20:00 20:40 21:15 21:45 22:30 23:00 23:30

17:05 17:35 18:30 19:00 19:30 20:00 20:30 21:30 22:00

Kim Possible Totally spies Sneak Titus Trick & Treat The Simpsons Wegmisbruikers! The best of Top Gear De grote beurt Gezocht: Politie

RTL 8 17:10 18:05 19:05 19:35 20:30 21:30 22:30

23.35

Friday Night with Jonathan Ross, BBC1, 23.35 De Britse tegenhanger van Matthijs van Nieuwkerk ontvangt Colin Farrell.

Great Schlep

Staatsschuld

Duif

Kleinkinderen lobbyen voor Obama bij joodse grootouders. www.depers.nl/schlep

Schuldenklok komt cijfers tekort. www.depers.nl/schuldenklok

Schade aan vliegtuig op duif verhaald. www.depers.nl/duif

 

 

Op de bank

  

 


Televisie ’Een documentaire was te beperkt’

27

Film

Vraag werd monsterproject

PRIJS VOOR HASSOUNI

De tv-serie Verleden van Nederland begint dit weekend. Het is maar één onderdeel van een grootse campagne rond de geschiedenis van ons landje.

Maryam Hassouni is een van de Rising Stars van het Hamptons International Film Festival in New York. Ze wordt tijdens het evenement in de schijnwerpers gezet. Het New Yorkse festival kiest ieder jaar drie Amerikaanse acteurs die in eigen land bekend zijn en bezig zijn internationaal door te breken. Dit jaar zijn er ook drie Europese actrices voor de titel uitgekozen.

belangrijkste voor Van Ditshuyzen. ‘Ik wilde per se iets doen voor kinderen. Die bereik je niet met gortdroge feiten maar multimediaal. Anders werkt het niet. Kinderen willen graag mooie verhalen horen. Dus hebben we geprobeerd ze met kleine verhalen te boeien om zo het grotere geheel te

Maarten Bloem AMSTERDAM

...

Natuurlijk wilde de vermaarde documentairemaakster Ireen van Ditshuyzen een film maken over de geschiedenis van Nederland. Die vraag, afkomstig van Geert Mak en Gijsbert van Es, was snel beantwoord. Van Ditshuyzen had wel een eis: het moest een breed publiek trekken en meer worden dan The History of Britain van de BBC, de soort serie die Mak voor ogen stond. ‘Als het alleen maar een serie zou worden op televisie, dan weet ik wel wie er kijken. Dezelfde mensen die toch wel op de VPRO en de NPS afstemmen. Dat was mij te beperkt. Ik wilde meer.’ En meer werd het. Vier jaar was Nip-

‘Het is belangrijk dat mensen het eigen verleden kennen.’ kowschijfwinnaar Van Ditshuyzen bezig met het aanvragen van verschillende fondsen én het bij elkaar brengen van mensen. Het resultaat is de campagne Verleden van Nederland. Die bestaat, naast de 8-delige tv-serie Verleden van Nederland, uit onder andere boeken, een expositie, dvd’s en geschiedenismateriaal voor kinderen (www.verledenvannederland.nl). Dat materiaal voor leerlingen was het

verduidelijken. De tv-serie, die zondag van start gaat, hanteert een soortgelijk principe. ‘In acht keer vijftig minuten de hele Nederlandse geschiedenis uitleggen kan natuurlijk niet. Je wordt gedwongen tot het maken van keuzes. Charles Groenhuijsen leidt de kijker vervolgens door een aflevering heen.’ Begin bij Van Ditshuyzen niet over de kritische geluiden over te veel na-

velstaarderij of nationalisme. Dat soort discussies laat ze aan anderen over. ‘Ik vind dat niet relevant. Mijn intentie is om meer betrokkenheid te kweken. Ik begrijp dat mensen in een wereld met steeds meer prikkels, een groter Europa, meer stilstaan bij een heuvel waar ze elke dag langs fietsen en daar nu juist de geschiedenis van willen weten.’ Het overbrengen van vaderlandse geschiedenis is gewoon nuttig, betoogt zij. ‘Het is belangrijk dat mensen het eigen verleden kennen. Dan kun je beter een mening vormen over zaken die nu spelen: immigratie, discussies in de Tweede Kamer, noem maar op.’ In de eerste aflevering van Verleden van Nederland, gaat het over de periode van de prehistorie tot 500 na Christus en wordt meteen (televisie-) geschiedenis geschreven: heel Nederland kan dan zien of Charles Groenhuijsen erin slaagt vuur te maken door twee steentjes tegen elkaar aan te slaan. 1 Ned2, 20.20

YouTube

GOOGLE IN LIEDJES Google heeft een nieuwe manier bedacht om geld te verdienen met zijn razend populaire, maar commercieel minder succesvolle videosite YouTube. Het bedrijf gaat naast muziekvideo’s voortaan links plaatsen waarmee bezoekers het afgespeelde liedje direct kunnen kopen bij muziekwinkel iTunes van Apple of de MP3-winkel van Amazon.

Dvd

Niemand heeft onze angst voor de kracht van het duister zo goed in beeld gebracht Dirk Koppes AMSTERDAM

...

Lance Armstrong gaat voor verkeersveiligheid Na zijn pensionering sloeg Lance Armstrong aan het jetsetten. Dat is de zevenvoudig Tour de France-winnaar alweer beu. Bij de volgende editie wil hij weer meedoen.

Nu heeft hij nog tijd om zijn stem te lenen aan een animatiefiguurtje in een Amerikaanse kinderserie. Daarin ijvert hij voor meer verkeersveiligheid rond scholen. AP

Als graaf Orlok voor het eerst in Nosferatu in beeld komt, treden oeroude reflexen in werking: rillingen over de rug, nekhaar dat overeind gaat staan. De broodmagere verschijning van acteur Max Schreck (what’s in a name) met haakneus en diepliggende ogen komt langzaam schuifelend op de toeschouwer af. Geen Balkancharmeur, die sensueel de bezoeker zijn Transsylvanische burcht inlokt, maar een door ratten en ander gespuis omgeven edelman die al snel zijn zinnen heeft gezet op de vrouw van bezoeker Hutter. De eerste verfilming van Bram Stokers Dracula door de Duitse regisseur Friedrich Murnau in 1922 betekende meteen een mijlpaal in de filmgeschiedenis. Omdat zijn productiemaatschappij niet de rechten van de Britse horrorroman had geregeld, koos Murnau noodgewongen voor andere namen. Nosferatu betekent in het Grieks ‘drager van de pest’. Het verhaal bleef grotendeels hetzelfde.

Als extra voegde Murnau de dreiging van de pest, en de alom aanwezige ratten toe. Deze dvd brengt een onberispelijk gerestaureerde versie van de eerste echte horrorfilm. Ongelooflijk knap hoe Murnau met dreigende slagschaduwen spanning weet op te wekken. En Schreck is als Nosferatu de hoofdrolspeler in al onze nachtmerries. 1

Film op tv

105.000 KIJKERS Dit wordt waarschijnlijk een baalweekend in huize Römer-Schuurman. Flopte eerst Thijs Römers regiedebuut, nu is het Katjavehikel Return to Sender dat maar weinig kijkers kan boeien. De verhuizing van het programma van de publieke omroep naar NET 5 lijkt niet helemaal te zijn geslaagd. 1

HET GRIMMIGE MIAMI VICE Een succesvolle tv-serie transporteren naar het witte doek is geen makkie. Maar Michael Mann slaagt er wonderwel in met Miami Vice (2005). De serie zat vol zon, vrouwelijk schoon en schoudervullingen. Don Johnson werd in één klap een ster. Net als de serie uit de jaren tachtig belicht de speelfilm het leven van twee undercover narcotica-agenten die de strijd aangaan met de niet aflatende stroom aan dope die via Zuid-Amerika de VS in komt. Er is een verschil. De geintjes uit de serie zijn verdwenen. In de filmversie maakt

Mann, die aan de wieg stond van de tv-serie , de keuze voor grimmigheid en actie. Weg zijn de scènes in zonovergoten Miami en de nonchalance. Mann laat zijn film grotendeels in de avond spelen en bewijst na Heat dat hij in het politie-actiegenre heer en meester is. Filmcritici liepen weg met de speelfilm. Fans van de tv-serie vonden het allemaal wel erg verschillen van het ‘origineel’. RTL4, 20.30

 
  



GRATIS

Exclusief voor lezers van

de Pers!

Draadloos en voordelig digitaal tv kijken

Digitenne van KPN +

#"#'$
*!$%
!

$"*!$% +
 
&
"!&(!$
&)(
,
 

+
 
$"&*!$
$(&
# +
%#$!
"
&"&



,


#$
&"(



EXCLUSIEF!! 3 maanden gratis! Dit aanbod is alleen te bestellen op:

Brandon regisseert nu ‘Beverly Hills 90210’

Bunny weg uit de Playboy Mansion

Jason Priestley is aangetrokken als gastregisseur voor een aflevering van 90210. Jason speelde de kleine hartenbreker Brandon in de serie uit de jaren negentig waarop de nieuwe serie gebaseerd is.

De blonde Holly Madison woont niet meer in het huis van Playboybaas Hugh Hefner (82). Hij wilde (surprise, surprise) geen kinderen met Holly. Hugh blijft achter met zes andere dames.

3 maanden Gratis! Daarna € 7,50 per maand

www.ervaar digitenne.nl of bel

030-2725798

powered by DigitaalTVkijken.nl

 

 

Uit & thuis Weg

28

  

 


Citytrip Kopenhagen

Meer dan die zeemeermin Kopenhagen is niet alleen Lego, Tivoli of Carlsberg bier. Studies wijzen uit: de Deense hoofdstad is de beste plek op aarde. Emily Dugan KOPENHAGEN

...

Voor velen is Kopenhagen het stadje dat je erbij doet als je net naar Legoland bent geweest, of als vakantietussenstop op weg naar Zweden. Jammer, want Kopenhagen wordt in de internationale stedenstudie Quality of Life juist gekroond als de beste stad in de wereld. De Deense hoofdstad kreeg van het Londense bureau Monocle de meeste punten voor de kwaliteit van het leven en de status als cuttingedge designcentrum. Onderzoekers keken naar factoren als de compacte planning van de stad, het probleemloze openbaar vervoer, de hoeveelheid bioscoopschermen, de kwaliteit van de architectuur en zoiets als ‘de moeilijkheid om rond 13.00 uur aan een glas wijn te komen’. Monocle prees de stad op verschillende van bovenstaande punten, en op zaken als openbare gebouwen, toprestaurants en de houding ten opzichte van milieuproblematiek. Het laatste criterium gaf het laatste zetje naar de nummer-1 positie. In eenzelfde onderzoek in 2007 stond Kopenhagen nog tweede. ‘Met een toenemende urbanisatie in de wereld zijn elementen die de levensstandaard verhogen van groot belang’, zegt Tyler Brule, Monocle’s hoofdredacteur. ‘Radicale milieuinitiatieven waarmee auto’s van de

Slapen Hotel Fox, Jarmers Plads 3 – Elke designkamer is anders. Alsof je logeert in een tekenfilm. Axel Hotel Guldsmeden, Helgolandsgade 11 – Goede prijs/kwaliteit, biologisch eten.

straat woorden gehaald, doen wonderen, maar kunnen ook tot logistieke problemen leiden. Kopenhagen heeft voor dit dilemma heel interessante oplossingen bedacht.’ Hetzelfde geldt voor projectontwikkeling: het haalt geld binnen en bouwactiviteiten, maar kan zomaar de mensen wegjagen die de sfeer van het gebied bepalen. ‘Kopenhagen houdt het evenwicht.’

Zwemmen en zonnen Kulturkajen Docken Halvandet, Refshalevej 325 Assistens kerkhof, Nørrebrogade

Kopenhagen is groot genoeg voor bloeiende cultuur en is toch knus. Meer lof was er voor Kopenhagen als ‘design capital of the world’, waarbij de onderzoekers een terugkeer zagen van de bruisende ontwerpscene die de stad tussen 1950 en 1960 kende. Steden die bij dit soort onderzoeken normaal gesproken hoog in de pikorde eindigen, vallen nu op door hun afwezigheid. Noch New York, noch Londen haalde de toptwintig. Inwoners van beide steden zullen vreemd opkijken als ze hiervan horen; Monocle staat bekend om de scherpe observaties van alles wat cool en bij de tijd is. Steden die het beter deden waren München en Tokio, die respectievelijk tweede en derde werden. Parijs kreeg een aparte vermelding voor ‘beste wereldstad’, waarbij de burgemeester Bertrand Delanoe werd ge-

Rome v.a. 

What to do

396,-

lusief 3 nachten 4-daagse vliegreis inc bijt. ont t me lli in hotel Gio

stedentrips.nl …ieder z’n stad meer dan 70 steden en 700 hotels

Shoppen Donn Ya Doll, Istedgade 55 – Fluorescerende sieraden. Hay, Pilestræde 29-31 – Kleine winkel vol mooie, simpele design. Day Birger et Mikkelsen, Pilestræde 16 – De conceptstore van dit chique Deense merk. Eten en drinken Tea Time, Birkegade 3 – Als het glazuur niet van je tanden springt van de cupcakes, dan van de inrichting. Pussy Galore’s Flying Circus, Sankt Hans Torv 30 – Leuke lunchtent.

prezen voor zijn liberale ideeën over stadsplanning en zijn innovatieve plannen voor vervoersproblematiek, zoals het fietsenprogramma Vélib. President Sarkozy kreeg lof toegezwaaid voor zijn pogingen Parijs weer op de internationale politieke landkaart te krijgen. Madrid kreeg de titel beste zakenstad, nadat de afgelopen jaren met succes de bureaucratie werd gekortwiekt. Volgens Monocle was veel van de rode tape uit voorbije jaren verdwenen en maakte het relaxte werkklimaat het er fijn om te werken. De meer artistiek ingestelde reiziger werd geadviseerd naar Berlijn te trekken, de beste stad voor cultuur. De Berlijnse galerieën creëren een ‘cultureel centrum zonder weerga’. De goedkope studioruimte en 24uurs kunstscene trekken kunstenaars van over de hele wereld. Maar terug naar Kopenhagen. Het geheim van de stad is de schaal. Het heeft net genoeg omvang om een

bloeiende culturele scene te onderhouden, is divers in de bevolkingssamenstelling en toch klein genoeg om een zekere knusheid te bewaren. Als de grootste stad op het eilandenrijk in de Baltische zee houdt de stad haar menselijke schaal. Dat wordt duidelijk als je op de Stroget loopt, een van de belangrijkste straten. Terwijl de Champs-Elysées, Oxford Street en Fifth Avenue door verkeersinfarcten worden gekenmerkt, is Kopenhagens hoofdweg al decennia voetgangersgebied. Het is zelfs de langste autovrije weg in Europa. Vrij van autoverkeer, is de voetganger onbelemmerd de culturele variëteit van de stad in zich op te nemen. Het water geeft de stad iets sereens. Maar vergis je niet, Kopenhagen laat de wereld achter zich als het op cultuur, muziek en design aankomt. 1 The Independent

Kopenhagen in de herfst

HOLLANDS GLORIE TENTOON Ook deze herfst is er genoeg te doen in Kopenhagen. Voor Escher-fans is een herfstreisje bijna verplicht. Op het landgoed Gammel Holtegaard, niet ver van Kopenhagen, zijn tot 16 november tachtig originele werken van de wereldberoemde grafisch kunstenaar M.C. Escher (1898-1972) te zien. Het is de grootste Eschertentoonstelling ooit in Denemarken gehouden. Een van de topstukken is de vier meter lange houtsnede Metamorphose II. Zie www.holtegaard.org voor meer informatie.

Andere Nederlandse succesnummers zijn conceptueel kunstenaar en filmmaker Bas Jan Ader (1942-1975), van wie in het Statens Museum for Kunst werk wordt getoond (tot en met 4 januari), en glaskunstenaar Bert Frijns, die in het glasmuseum in Ebeltoft exposeert. De werken van Frijns zullen te zien zijn in de nieuwe vleugel van het museum en in de museumtuin. Rondom de tentoonstelling worden verschillende activiteiten georganiseerd zoals rondleidingen voor volwassenen en kinderen.

Lekker weg met DB Bahn naar Berlijn, Dresden en Hamburg Het wordt lastig kiezen uit een bezoek aan Berlijn met de Kudamm, Brandenburger Tor, Potsdamer Platz en KaDeWe of aan Dresden met de Elbe, Prager Straße en Altmarkt. Of wilt u liever naar Hamburg met de Alster, Speicherstadt, St Pauli en de beroemde Reeperbahn? De aanbiedingen van DB zijn zo voordelig dat u niet meer hoeft te kiezen. U kunt alle steden aantrekkelijk verkennen! Razendsnel. DB Bahn.

Z Berlijn – trein + hotel, 3 dagen slechts v.a. € 196 p.p. Z Dresden – trein + hotel, 3 dagen slechts v.a. € 170 p.p. Z Hamburg – trein arrangement, 3 dagen v.a. € 265 p.p.

¾ëñòãðâßëŒƯÐçìåãêƯĊĐĊƯƯƯưƯƯƯÉãçâãìŒƯ¿ðããñòðßßòƯČĎ đĎĈƯČĈĊƯĎđđďƯƯƯưƯƯƯõõõŌòðãçìðãçñõçìéãêŌìê

Armen uit de mouwen of...

...kopje onder

Koopje

Een speciale commissie heeft woensdag de gemeente Kopenhagen geadviseerd binnen afzienbare tijd meer dijken te bouwen en oude te verhogen.

Als het zeewaterpeil blijft stijgen en Kopenhagen geen actie onderneemt, komt de stad binnen afzienbare tijd onder water te liggen.

Het vliegveld van Kopenhagen bouwt een nieuwe terminal speciaal voor budgetvliegmaatschappijen. Het project gaat ruim 20 miljoen euro kosten.

 

 

Doe het zelf

  

 


ZWEEDS RAADSEL: snoodaard briefomslag

29

CRYPTOGRAM:

gistmiddel

trekvogel

lor

1

bescheid

2

3

De oplossingen van de puzzels staan op de RTV-pagina’s elders in deze krant.

slot kluit

4

5

3 6

roofdier

vis

motief

clown

4

2 drug

9

kunstleer

6

10

kerel wanneer

cinema

vleesgerecht

5 1

Horizontaal: 1. Prutsen in de praktijk (8); 4. Demonstratieve rede (8); 6. De schram van een schuinsmarcheerder (4); 8. Hij komt in het slot van een muziekstuk voor (7); 9. Bed van een vervelende griet (4); 10. Ze smoren hoorbaar als ze zelfklevend zijn (8); 11. Onhandig wassen (8).

geweven stof

sport

7 ogenblik

2

Verticaal: 1. Aarzelen met overspoelen (6); 2. Opbeurende leut (6); 3. Haar verliezende orgaan is hoogst nadelig (7); 5. Hij was erbij tijdens het proces (7); 6. Die bloem gaat met zijn tijd mee (6); 7. Vrouwendrank (6).

zoon van Jakob

3

4

5

6

Anthony Fokkerweg 61 1059 CP Amsterdam tel: 020 - 3460560 fax: 020 - 3460596

11

slet jongensnaam

Een uitgave van Mountain Media BV

Europeaan

oud m.p. van Israël

1

7

8

7

PIRAMIDES: Welke piramide A, B. C of D is NIET te vormen van het grondplan?

SUDOKU 


9 8

6

2

2 1

5

4

9

sales: [email protected] 020-3460512 marketing: [email protected]

4 1

2

8

uitgever: Ben Rogmans hoofdredactie: Jan-Jaap Heij, Frank Poorthuis art direction: Pieter Schol, Antoine Hamers

7

9

1

7 6

8

7

5

5

3

3 8

7

distributie: [email protected]

oprichter: Cornelis van den Berg

SUDOKU 



6

website: www.depers.nl

2

5

9

1

1

8

3

2

5

6

1

4

7

3 4

5

1

7

9

8

8

9

2

5

5 6

Dagblad De Pers is een gratis kwaliteitskrant die wordt verspreid via NSstations, Bruna-winkels, TNT Business Points en kantoren. Kijk op www.depers.nl voor een uitgebreid overzicht van de distributiepunten.

Lezerscolumn

Het water overwonnen Michiel van Straten

...

V

andaag is voor mij een grote dag. Ik heb mij er zojuist toe gezet één van de slagaders van ons huis door te zagen. Ervaren klussers kunnen zich nu glimlachend, eventueel neerbuigend als u dat wenst, wijden aan andere artikelen uit dit dagblad, maar voor mij is het doorzagen van een waterleiding iets waar wekenlang met

angst en beven naar wordt toegeleefd. Vooral door mijzelf, want mijn huisgenoten denken dat het verwijderen van een oude wastafel, want daar ging het om, een fluitje van een cent is. Wat eigenlijk wel jammer is, omdat ze hiermee onbewust mijn potentiële prestatie onderwaarderen, hoewel ze natuurlijk vooral gelijk hebben. Mijn voorbereidingen bestaan bij zo’n expeditie uit het bestuderen van de wastafel, afgewisseld met meer-

dere bezoeken aan een bouwmarkt, waar ik, grotendeels op de gok, diverse soorten afsluiters aanschaf. De door mij geconsulteerde vakman ter plekke weet mij altijd zodanig te verrassen met ter zake doende vragen (‘zit het schroefdraad aan de binnen- of de buitenkant?’), dat ik mij genoodzaakt zie met extra onderdelen thuis te komen. Helaas waren de door mij onder handen genomen leidingen zodanig verouderd, dat ik voor de zekerheid dan ook nog maar dat extra tussenstuk erbij kocht. Ik heb mijzelf zo in de loop der jaren voorzien van een zeer uitgebreide

verzameling onderdelen. U begrijpt: ik ben geen klusser. Ik geef mezelf al een denkbeeldig schouderklopje wanneer ik in één keer de juiste maat steeksleutel uit de gereedschapskist pak. Meestal stuit ik tijdens het werk op onvoorziene tegenvallers, die het me noodzaken om de betreffende klus hartgrondig te vervloeken, opnieuw aan te vangen, en de operatie bezweet tot een einde te brengen dat vaak ongeveer, maar zelden helemaal, in de buurt komt van wat de bedoeling was. Nou is dat met het doorzagen van twee waterleidingen

nogal listig, want dat moet gewoon in één keer goed, op straffe van het stokken van een normaal huiselijk leven. Mijn opluchting is dan ook groter dan mijn trots, wanneer de twee nu stompe uiteinden mij droog aankijken – en droog blijven. Mijn dag kan niet meer stuk. 1

Uw column in De Pers? Stuur uw pennenvrucht (maximaal 350 woorden) naar [email protected].

Tijdelijke wijzigingen OV: 111

Roosendaal (bus)

Reconstructie busperrons Veolialijnen 34, 112, 191, 211, 220, en 312. Halte Roselaar vervallen.

Venlo (bus)

Veolialijnen 2, 4, 60 en 62. Halten Burgemeester Gommansstraat, Pepijnstraat, Van Bornestraat, Tuindorp Blerick en Rabobank Blerick vervallen.

Eindhoven (bus) 111

111

Vandaag

Morgen

Vanmorgen vroeg is het vrij fris met temperaturen rond een graad of 4, aan de grond zijn waarden rond het vriespunt mogelijk. Als de mist is opgeruimd, is het tijd voor de zon. Aan het eind van de ochtend ontstaan wat stapelwolken maar dat heeft weinig om het lijf. De temperatuur loopt in de middag op tot 17 tot 18 graden.

Het weekend kent een fraaie start. Zaterdag lijkt het weer erg veel op dat van vandaag. Lokaal kan het zelfs 20 of 21 graden worden. De dag kent verder een zeer aangenaam verloop met veel zonneschijn. De wind waait uit het zuiden tot zuidwesten en is zwak tot matig van kracht. Zondag verloopt iets minder fraai.

Werkzaamheden viaduct bij A2 Veolialijnen 170, 171 en 172. Halten Theo Komenlaan en Motel vervallen.

Bergschenhoek (bus)

Connexxionlijnen 170, 172, 174 en 176. Halten Veld en Beemd en halte Dorpsstraat vervallen. Meer op www.depers.nl/9292ov Onderweg? Bel 0900-9292 (€ 0,70 p/m) of kijk op mobiel.9292ov.nl

GRATIS LG VIEWTY T.W.V. 350,NU INCLUSIEF 354,- GRATIS BELTEGOED

GSM TOPDEAL HEEFT VOOR JOU 0 5 , 4  B2ELTEGOHETDS EEN SPECIALE AANBIEDING! LEC NU S 5 7 , 9 ER MAAND P

Je ontvangt namelijk GRATIS de LG VIEWTY, waarmee je ook fantastische foto’s en filmpjes kunt maken, je krijgt 2 jaar iedere maand 200 belminuten t.w.v. 24,50 en betaalt hiervoor slechts 9,75 per maand! Daarnaast kun je kiezen voor onbeperkt internetten en e-mailen op je mobiele telefoon van 9,95 voor slechts 7,45 per maand extra. Je totale voordeel is 756,50.

LG VIEWTY

CAMERA PHONE • ABSOLUTE INNOVATIE • 5 MEGAPIXEL CAMERA • HIGH-END FOTO’S / FILMS Deze actie is geldig zolang de voorraad strekt.

• TOPKLASSE TOUCHSCREEN

VOOR RNET KIES INTE ERKT P E B 9,95 ON AIL  & E-M TS LECH NU S

 7,45 D

AAN PER M

• MUSIC / VIDEO PLAYER • 3G (SNEL MOBIEL INTERNET) • BLUETOOTH • TRILFUNCTIE • UITBREIDBAAR GEHEUGEN • GRATIS STEREO HEADSET

GEEN AANSLUITKOSTEN GRATIS BEZORGING

Met een T-Mobile Relax abonnement koop je maandelijks belminuten in en kun je daarnaast zelf beslissen of je gebruik wil maken van de sms voordeelbundels (vanaf 1 cent per bericht). Je kunt ook kiezen wanneer je het abonnement wilt laten ingaan. Dat kan zelfs tot 3 maanden later. Wil je gebruik maken van deze aanbieding en je eigen nummer behouden, dan is dit geen enkel probleem. Nummerbehoud is een gratis service. Je betaalt geen aansluitkosten t.w.v. 52,50 en ook de bezorging is gratis.

DIRECT BESTELLEN

BEL GRATIS 0800-0770

OF VIA: WWW.GSMTOPDEAL.NL/LGVIEWTY

 

 

Sport

  

 


31

Formule 1

Toekomst Alonso ligt bij Renault ANP AMSTERDAM

...

Fernando Alonso rijdt zo goed als zeker ook volgend jaar voor de renstal van Renault in de Formule 1. Speculaties over zijn vertrek bij het Franse team zijn min of meer zinloos geworden nu Ferrari en BMW Sauber vasthouden aan dezelfde coureurs voor 2009. Alonso heeft ook minder te klagen dan aan het begin van het seizoen. Zijn bolide is zich gaandeweg steeds competitiever gaan manifesteren met uiteraard als hoogtepunt de overwinning in de laatste Grote Prijs, die van Singapore. De 27-jarige Spanjaard had in de eerste nachtrace van de Formule 1 het nodige geluk, maar hij profiteerde ook van de momenten dat de safetycar het circuit op kwam. Alonso hoopt zondag in de Grote Prijs van Japan weer te stunten. ‘Maar ik blijf realistisch; de Ferrari’s en McLarens verslaan zal heel moeilijk worden. Ik zal tot het uiterste gaan om vooraan mee te doen. Het hele team hunkert naar weer een zege.’ 1

‘Mensen proberen je iets aan te praten.’ ED OUDENAARDEN/ANP

Volleybal

Tennis Brenda Schultz-McCarthy hoopt op deelname aan Wimbledon

Oranje treft het met loting voor EK

Drang naar verse aardbeien

ANP AMSTERDAM

Brenda Schultz-McCarthy wil het tóch nog een keer proberen.

... Schultz-McCarthy. Het is de reden dat ze er waarschijnlijk nog een jaar aan vastknoopt.

‘Mensen proberen je iets aan te praten. Het zit er inderdaad dik in dat ik in Nederland geen toernooien meer speel, maar dat komt doordat Rosmalen samenvalt met de kwalificatie voor Wimbledon.’ De naam van het magische toernooi is gevallen. Aardbeien met slagroom, maagdelijk witte kleding en fijngemaaide grasvelden. Het summum voor de tennisser, ook voor

Er was een tijd dat ze wekelijks op het allerhoogste niveau acteerde. In de jaren negentig won ze zeven WTAtoernooien en haalde ze de toptien. Meer dan tien jaar was ze de beste speelster van Nederland. Een chronische rugblessure noopte haar in 1999 te stoppen, maar in 2005 keerde ze terug. In eerste instantie eenmalig, als oproepkracht van het Fed Cup-team, maar het maakte het tennisdier weer wakker. ‘Ik kreeg weer de kriebels. En mijn man (de voormalige American football-speler Sean McCarthy) hield mij niet tegen.’ Van een comeback wil SchultzMcCarthy nog steeds niet spreken. ‘Ik heb niet de ambitie om in de toptien terug te keren. Het is puur de liefde voor het spel.’

Ze kiest haar wedstrijden uit. En als ze een paar weken geen zin heeft in toernooien, blijft ze lekker thuis in Virginia en helpt ze haar man met hun tennisschool. Vooral het vele reizen weerhield haar twee jaar geleden van een rentree op het absolute topniveau. ‘Daar heb je op een gegeven moment genoeg van. Dat reizen is het grootste probleem als je ouder wordt. Want als al die toernooien in je eigen achtertuin werden gehouden, dan zouden Sampras en Agassi óók nog wel spelen.’ Maar vooruit, nog één jaar dan, zodat ze afscheid kan nemen in stijl. ‘Ik wilde na mijn terugkeer nog twee jaar tennissen en dan een gezin beginnen. Maar ik wilde óók met Wimbledon eindigen, en dat is er door twee lullige blessures niet van gekomen. Nog één keer zou ik dat toernooi willen spelen. Nog één keer wil ik op het Heilige Gras staan. Daarom zet ik er nog geen punt achter.’ 1

De Nederlandse volleyballers hebben het tijdens de loting voor het Europees kampioenschap van 2009 niet slecht getroffen. Oranje is ingedeeld in groep B met Rusland, Finland en Estland. De titelgegadigden Servië en Italië kwamen met Bulgarije en Tsjechië terecht in een ‘poule des doods’. Het EK is volgend jaar van 3 tot en met 13 september in Turkije. De voorronden worden afgewerkt in Izmir (B en D) en Istanbul (A en C). In de eerste fase vallen alleen de nummers vier af. De beste drie gaan naar de playoff-groepen.

is natuurlijk een droevig negatief bericht. Ik zie mezelf deze zomer nog gespannen voor de buis zitten, kijkend naar een ontketende Schumacher, zijn zoveelste solo in de Tour. ’Hij zal wel volgespoten zijn en ik begrijp niet dat je hier nog naar wil kijken’, dichtte mijn vrouw mij nog toe, zij heeft het geloof in het wielrennen al lang verloren. Ik snauw iets onvriendelijks terug en wil genieten van Schumachers solo. Maar Jezus, ik ben er weer ingetrapt, het was weer allemaal nep en hoe naïef kun je zijn. Schumacher werd deze week gepakt, zijn ploeggenoot Sebastiaan Lang wist het overigens al langer dan vandaag. Toen de ploeg te horen kreeg

dat er een methode was gevonden om de nieuwste epovariant te detecteren ging er gejuich op in de bus. Eén renner werd stil en staarde uit het raam, Sebastiaan wist toen al hoe laat het was. Er zullen nog velen volgen, het wielrennen is en blijft verrot. Wielrenners schrikken kennelijk niet van twee jaar schorsing of een paar ton boete. Het is alsof je je kinderen een standje geeft en ze je recht in je gezicht uitlachen. Of als kinderen die na iets stouts gedaan te hebben, langslopen met de mededeling ‘ik ga wel even op de gang zitten’. Een machteloos gevoel, het gevoel dat ik ook krijg bij de heren uit het wielerpeloton. Je straft ze, spreekt ze streng

toe, geeft ze voor mijn part een tik om de oren, maar het helpt niet. Ze lopen lachend naar de gang, zitten in alle rust hun straf uit om zich zonder gêne weer achter aan het peloton aan te sluiten. Er staan veel comebacks op stapel en dan doel ik niet op de Armstrong of Boogerd die uit liefde voor het vak of uit haat tegen het gewone leven terugkeren. Nee, ik heb het over Fertonani, Mayo, Scarponi, Moreni, Rasmussen, Sinkewitz, Vinokoerov, Mazzoleni, Basso, Piepoli, Ricco, de Schumachers en de Schlecks van deze wereld. Maar er moeten toch jongens in het peloton rijden die daar gek van worden, jongens die op pasta en

brood rondtrappen en elke keer weer tekortkomen omdat er weer zo’n eikel een spuit in zijn arm gezet heeft. Als voor het leven schorsen geen optie is, rest er niets anders dan lekke banden, vet op het stuur of jeukpoeder op de zadels te smeren. Of wellicht een renner onhandig de berm in te rijden, genoeg creatiefs te verzinnen zou ik zeggen. Ik ben benieuwd en wacht gespannen af. 1

Kriebels Geert Jan Hahn AMSTERDAM

...

Ze zou klaar zijn met het proftennis. Zelfs Wikipedia meldt al het einde van haar carrière, nu het tennisseizoen er bijna opzit. Brenda SchultzMcCarthy hoort het ook steeds vaker. Iedereen gelooft het. Behalve SchultzMcCarthy zelf. Aan de andere kant van de wereld klinkt een diepe zucht. ‘Ik weet het’, zegt ze vanuit de Verenigde Staten, haar thuisland. ‘De meeste mensen in Nederland denken dat ik ben gestopt. Laat ze maar denken.’ Eind augustus speelde SchultzMcCarthy een challengertoernooi in

Pasta en brood ...

FLORIS JAN

BOVELANDER

D

eze week waren er weer veel positieve berichten over het wielrennen te lezen. En zoals zo vaak in het wielrennen werd ik toch weer op het verkeerde been gezet. Want ‘Schumacher positief’

Alphen aan den Rijn. In principe de laatste wedstrijd die ze in Nederland heeft afgewerkt. Maar dat betekent, zo wil de 37-jarige benadrukken, niet hetzelfde als het einde van haar loopbaan.

Maagdelijk

De indeling is als volgt: Groep A: Turkije, Duitsland, Frankrijk en Polen Groep B: Nederland, Rusland, Finland en Estland Groep C: Spanje, Griekenland, Slowakije en Slovenië Groep D: Servië, Italië, Bulgarije en Tsjechië. 1

Boutique Cristiano

Monsieur Bean

Girlpower

Cristiano Ronaldo heeft in Lissabon en Madeira twee kledingwinkels geopend. Voor later, zegt de ManUnited-ster, die acht miljoen euro per jaar verdient.

Wist u al dat Arsenal-aanvoerder William Gallas als bijnaam Pierre Richard heeft? Het is de Franse benaming voor Mr. Bean.

Irene Gjoka (17), 1.50 meter en 47 kilo, heeft haar droom vervuld. De Canadese is opgenomen in het American footballteam van haar school in New York.

32

 

 

Sport

  

 


Voetbal

Vogelzang nieuwe voorzitter Eredivisie ANP AMSTERDAM

...

Peter Vogelzang (63) is gisteren gekozen tot voorzitter van de raad van commissarissen van de Eredivisie CV. Hij volgt Michael van Praag op die eind augustus werd benoemd tot bondsvoorzitter van de KNVB. Vogelzang was de enige kandidaat voor de functie. Hij werd unaniem gekozen door de achttien eredivisieclubs. Zijn benoeming geldt voor drie jaar. De andere leden van de RvC zijn Arie van Eijden en Hans van Delft. Beiden werden gisteren herkozen. Vogelzang, voormalig korpschef van de Regiopolitie Utrecht en voorzitter van de raad van hoofdcommissarissen, is een routinier in de voetbalwereld. ‘Het voetbal inspireert velen in Nederland. Ik zie het als een belangrijke taak om de allure van de eredivisie te behouden en te versterken.’ 1 ‘Ik heb veel respect voor Edwin van der Sar, maar hij is geen idool van me.’ OLAF KRAAK/ANP

Voetbal

Directeur Woerts weg bij Feyenoord ANP AMSTERDAM

...

Commercieel directeur Chris Woerts (49) houdt het bij Feyenoord voor gezien. Hij vertrekt per 1 november uit De Kuip. Na acht jaar is hij toe aan een nieuwe uitdaging, zo liet hij gisteren weten. Woerts wilde nog niet zeggen wat hij precies gaat doen. ‘Het is de afgelopen jaren hard werken geweest. Ik kijk er met veel plezier op terug, maar het is nu tijd voor de volgende stap. Commercieel gezien staat Feyenoord er goed voor, daarom kan ik ook met een gerust hart weg.’ Oud-journalist Woerts was eerder werkzaam in marketingfuncties bij drankenfirma’s Heineken en CocaCola. Als directeur van de Eredivisie CV was hij onder meer verantwoordelijk voor het afsluiten van de lucratieve tv-contracten met Talpa en Tele2. 1

Voetbal Doelman Michel Vorm geniet bij Oranje

‘Ik hoef nu de minibar niet te betalen’ Michel Vorm ploeterde drie jaar terug nog in de Eerste Divisie. Nu voelt hij zich een volwaardig lid van Oranje. ‘Die periode bij Den Bosch heeft me mentaal rijper gemaakt.’ Iwan Tol NOORDWIJK

...

Eén ding was Michel Vorm vooral opgevallen tijdens de oefensessies met Oranje: de ballen die hij in Katwijk te verwerken kreeg, waren harder én gerichter ingeschoten dan bij zijn club FC Utrecht. ‘Bij ons heeft Tim Cornelisse het hardste schot in de benen, maar Tim is meer van het blinde werk’, lacht Vorm. ‘Niet altijd op doel dus. Dat is bij Oranje anders.’ Bondscoach Bert van Marwijk riep Vorm vorige week op, omdat de vaste tweede doelman Henk Timmer mogelijk niet op tijd fit zou zijn voor het WK-kwalificatieduel tegen IJsland. Aangezien de doelman van Fey-

enoord gisteren volledig meetrainde met Oranje is de kans groot dat Vorm vandaag krijgt te horen dat hij zaterdag op de tribune van De Kuip plaats mag nemen. Geen punt voor de 24jarige Utrechter. ‘Ik heb al zes toegangskaarten opgestuurd naar mijn moeder. Er zal vast nog wel een plekje over zijn.’

Degradatie Vorm ziet de afgelopen dagen bij Oranje als een behoorlijke stap in zijn carrière. Drie jaar geleden stond hij immers nog te ploeteren in de Eerste Divisie, bij FC Den Bosch. Heel wat anders dan samen trainen met spelers van Real Madrid en Bayern München. ‘Tja, in De Vliert was het Nederlands elftal ver weg’, beseft hij.

   
 


‘Terwijl het niet eens zo lang geleden is. Bij Utrecht gold ik destijds als een talent. Maar ik kon het nog niet laten zien. Daarom wilde ik graag uitgeleend worden, al zagen velen het als een degradatie. Ten onrechte, vind ik. Bij Den Bosch kreeg ik voor het eerst serieus te maken met het spelen voor publiek, media, een verwachtingspatroon, want vergis je niet, óók bij Den Bosch ging het ergens om. Dat heeft me mentaal een stuk rijper gemaakt.’ Vorm geniet volop van zijn snuffelstage bij Oranje, maar denk niet dat hij de dagen bij het Nederlands elftal beleeft als een sprookje. Hij is geen pupil meer die een brief naar Willem Wever heeft gestuurd en nu zijn ogen uitkijkt. Vorm: ‘Ik voel me een volwaardig lid van de selectie. Ik heb veel respect voor Edwin van der Sar en vind het heel speciaal dat ik met hem mag trainen. Maar dat is wat anders dan dat hij een idool van me is. Ik voel me eigenlijk gewoon best lekker hier.’ En uiteindelijk, weet Vorm, gaat het

maar om één ding hier: zoveel mogelijk ballen tegenhouden. ‘Daarom vond ik het lekker dat we snel gingen trainen. Daarin heb ik kunnen laten zien wat ik kan. Het gevoel is goed, ik voelde me relaxed. Het zijn andere namen die je voor je hebt staan. Maar ook die spelers willen gecoacht worden. Dan ga ik me niet inhouden omdat het Oranje is. Ik ben hier tenslotte gekomen om te laten zien wat ik in huis heb.’

Roes Misschien komt het later wel, zegt hij, het besef dat hij iets bijzonders meemaakt. ‘Het gaat allemaal in een roes voorbij. Alles wordt voor je geregeld. De begeleiding is top: als ik ’s morgens opsta, dan liggen er al twee kranten voor mijn deur, de kamer is altijd schoon, de minibar wordt aangevuld. Als ik bij Jong Oranje wat uit de minibar nam, dan moest ik dat zelf betalen. Dat hoeft nu niet. De focus ligt voor honderd procent op voetbal.’ 1

Doping

PIEPOLI MOET WACHTEN Het verhoor van de van doping verdachte Leonardo Piepoli is uitgesteld tot 22 oktober. Het Italiaans olympisch comité had de wielrenner uitgenodigd zich vandaag te komen verantwoorden. De voorbereidingstijd bleek echter te kort. Piepoli is deze zomer in de Tour tweemaal betrapt op het gebruik van CERA, de nieuwe vorm van epo. Het Franse antidopingbureau kwam tot die slotsom na het opnieuw onderzoeken van zijn bloedmonsters.

EPA

Salud!


 

  

     

Leuk cadeau van bierbrouwer Cruzcampo. Die schonk deze week elk lid van het Spaans elftal dat het EK won, zijn gewicht in bier. Keeper José Reina was met 95,6 kilo het gelukkigst.