I V N G I D S AFDELING ARNHEM

IVN GIDS 2012 AFDELING ARNHEM Notulen ALV 30 maart 2012 Liefde voor wantsen Bloeiende Landjes & Randjes

38e jaargang, nummer 3, mei / juni

Voorwoord

IVN Gids 2012 mei / juni

Verandering Nicole Olsthoorn

De enige constante is verandering Als ik me niet vergis een spreuk van Boeddha. Ooit eens ergens gelezen en me altijd bij gebleven. En veranderingen zijn er gaande binnen het IVN. Op het hoofdkantoor zitten ze te sleutelen aan logo’s en sjablonen en lokaal doen we ons best daarin te volgen. Dat is niet altijd makkelijk als er verschillende werkgroepen, verschillende publicaties onder hun hoede hebben. Zowel de werkgroep Natuurpaden als PR Extern en de Redactie hebben contact met drukkerijen en/of dagbladen om onze afdeling levendig te houden en in de kijker te spelen. De vraag is dan of we dat, apart van elkaar, op een constante en samenhangende manier doen? Met trouwe hond Herman die het nest verlaten heeft en Jaap en Hinke die zo langzaamaan hun aandacht elders op willen richten, is het idee daarom ontstaan om de Redactie en de PR Extern samen te voegen naar één werkgroep. Uit kort overleg met de leden werd duidelijk dat dit geen verandering aan taken met zich mee zou brengen, maar enkel een iets intensievere samenwerking. Een makkelijke en effectieve win-win situatie dus! Bovendien hoopt de werkgroep binnenkort een nieuw lid te verwelkomen die ondersteuning gaat bieden in het maken van de gids, maar daarover de volgende keer meer. Voor nu wens ik jullie allen een prachtige lente toe. Want juist nu zit de natuur boordevol veranderingen!

Copij uiterlijk 5 juni naar [email protected]

Van het bestuur


Notulen ALV 30 maart 2012 Bestuur

Aanwezig zijn: Bart Braune, José Faassen, Willeke Meyer-Steenbergen, Juliette Gribnau, Nicole Olsthoorn, Louis de Breet, Hinke de Kleck, Herman Heskamp, Diny Heskamp, Peter de Bildt, Ed Graefenhayn, Nirma van Rijn-van Atteveld, Martin van Rijnvan Atteveld, Nora Blees-Ploeg, Thomas Meyer, Cees van Campen, Otto Holterman, Anna-Paula Verheijen, Nancy Sondaal, Jaap Nieuwenhuis, Mimi Huibers, Alie de Bildt, Roland Bierdrager, Nicky Sluis, Maria Pompe, Christine Paris, Rick, Backx, Wouter Strijk, Suus Houtman, Lidy Blokzijl, Tini Jansen, Hans Abbing, Joke Koot, Marianne Spaans, Anita Broekhuizen, Ineke Langelaar, Jolanda Dirksen, Han de Haas (voorzitter), Koos de Vos, Sacha Roering (secretaris) Afwezig met kennisgeving: Carin Prinsen (bestuurslid), Ilse Vonder, Janny Felix en Tini van der Horst. 1. Opening Voorzitter Han de Haas beschouwt in het kort het afgelopen jaar. Om te beginnen kijkt hij terug op het belang van een Algemene Ledenvergadering: tijden de ALV van 2011 is met instemming van de leden een brief verstuurd aan de gemeente waarin werd opgeroepen niet te bezuinigen op natuureducatie voor de jeugd... en met succes! IVN Arnhem ontving een uitnodiging van het Natuurcentrum Presikhaaf voor de viering van haar 50-jarige bestaan op 10 mei 2012. Waarschijnlijk hebben een aantal leden door hun contacten met het Natuurcentrum een persoonlijke uitnodiging ontvangen. Degenen die dat niet hebben gekregen en wel geïnteresseerd zijn, kunnen dat laten weten aan Han. Han vertelt dat hij zaterdag jl. was uitgenodigd de excursie van de cursus uiterwaarden bij Gerrit Janssen bij te wonen. 3

Van het bestuur


Het is weer een leuke, enthousiaste groep. De werkgroepcoördinatoren worden hierbij gevraagd na te denken over een stageopdracht binnen de werkgroepen in het kader van integratie van deze groep nieuwe gidsen. Speciale aandacht en dank gaat uit naar Greta van Hoorn, die helaas niet aanwezig is, voor het al jaren actueel houden van onze afdelingswebsite. Carin Prinsen en Greta van Hoorn hebben samen uitgezocht dat de website 800-900 keer per jaar bezocht wordt. Nu het IVN-landelijk nieuwe hoofden afdelingssites ontwikkeld, wordt Greta uiteraard betrokken bij de invoering hiervan, want haar werk willen we niet missen. Een actueel punt is de wijziging van de kapvergunningverlening van de gemeente Arnhem. Het nieuwe beleid wordt: kappen mag, mits de boom niet op de lijst met waardevolle bomen staat. Han roept ieder op om goed in zijn/haar omgeving te kijken of daar particuliere bomen zijn, die op de lijst waardevolle bomen thuishoren. Han komt in een Quickstaart nog terug op de criteria die voor een waardevolle boom gelden. 2. Mededelingen en ingekomen stukken Tini Jansen deelt mee dat ze het zeer op prijs stelt in plaats van een digitale versie een papieren versie van de jaarverslagen en wat verder samenhangt met de ALV te ontvangen, zodat dit is mee te brengen naar de ALV. Han licht toe dat vanwege het vele werk en de kosten is besloten dat wordt overgegaan naar een digitale versie. De gids met de jaarstukken valt hier ook onder. In het agendapunt jaarplan 2012 wordt hierop terug gekomen. Hans Abbing meldt enigszins verbaasd, dat hij een papieren IVN-gids heeft ontvangen terwijl hij uitging van digitaal. Nora Blees heeft geen papieren gids ontvangen en wil dat wel omdat ze geen computer heeft. Nicole laat weten dat iedereen die aangeeft de IVN gids op papier te willen ontvangen, dit expliciet dient aan te geven. 4

Van het bestuur


Er wordt opgemerkt dat in de laatste IVN-gids wordt gemeld dat op 29 maart een weekend- en een heemtuinwandeling wordt gelopen, dit is onjuist. In de laatste Quickstaart en op de website staan de data wel juist vermeld. 3. Notulen ALV 26 maart 2011 De volgende opmerkingen worden gemaakt over de inhoud: Dick Kon en Nora Blees hebben in 1971 niet de 2e maar de 3e Arnhemse natuurgidsencursus gevolgd, aldus Suus Houtman. Suus laat weten dat ze de oude gidsjes, waar in agendapunt 4 over gesproken werd, van jaargang 1975 tot 1982, opgeduikeld heeft en ze aan Nora ter inzage zal overhandigen. Daarna kan de stapel naar Herman, die ze nog steeds wel wil scannen, maar daar gezien de hoeveelheid een flinke klus aan zal hebben. Er wordt afgezien van het inscannen; teveel werk voor het weinige animo onder de leden. De notulen worden met deze wijzigingen vastgesteld. 4. Jaarverslag van het bestuur en de werkgroepen De voorzitter licht het verslag niet mondeling toe in verband met de tijd. Koos de Vos meldt dat hij geen vice-voorzitter meer is, zoals in het verslag staat, maar dat deze functie Anita Broekhuizen toebehoord. 5. Jaarverslag van de penningmeester De penningmeester, Ineke Langelaar, licht enkele punten uit het financiële jaarverslag toe. Financieel gezien is het afgelopen jaar geen boeiend jaar geweest. De Girorekening van het winkeltje is opgeheven. Het enige wat nog wordt verkocht door onze afdeling zijn 3 natuurpaden, die via bezoekerscentrum Sonsbeek en de VVV worden verkocht. Er is dit jaar een positief resultaat van € 817,- en in de kas zit een bedrag van € 21.000,- De vraag

5

Van het bestuur


van de penningmeester of er nog vragen zijn, wordt met nee beantwoord. 6. Verslag van de kascommissie Christine Paris vertelt dat zij en Roland Bierdrager onlangs de boekhouding hebben gecontroleerd. Er zijn geen onregelmatigheden aangetroffen; de gepresenteerde jaarrekening geeft een getrouwe weergave van de financiële situatie. Christine en Roland stellen voor de penningmeester decharge te verlenen. 7. Decharge van de penningmeester De penningmeester is gedechargeerd met algemene instemming van de vergadering. 8. Benoeming van de kascommissie Christine Paris is niet herkiesbaar. Roland Bierdrager is wel herkiesbaar en is bereid nogmaals in de kascommissie plaats te nemen. Ed Grafenhayn stelt zich kandidaat. De vergadering stemt in met zijn voordracht, zodat de kascommissie voor het komend jaar bestaat uit Roland Bierdrager en Ed Grafenhayn. 9. Begroting In de begroting zijn de voorstellen uit de werkgroepen opgevoerd indien zij dit jaar een begrotingsvoorstel hebben gedaan. Is er geen voorstel gedaan, dan zijn de bedragen hetzelfde als vorig jaar. Rick Backx vraagt of er voor de werkgroep weekendwandelingen nog extra kosten opgevoerd mogen worden, aangezien door de uitgaven voor het afscheidsfeestje van Herman Heskamp met de werkgroep geen geld meer over is voor een werkgroepuitje dit jaar. Gezien de financiële positie van IVN Arnhem is dit geen probleem. De begroting is vastgesteld. 6

Van het bestuur


10. Jaarplan 2012 van het bestuur Afgelopen jaar zijn verschillende initiatieven uitgewerkt. De cursus Uiterwaarden is gestart. De nieuwe gidsen zullen dit jaar op zoek gaan naar hun plek binnen IVN Arnhem. De werkgroepen worden opgeroepen de nieuwe gidsen te helpen integreren. In 2012 wordt verder gegaan met digitalisering. Diverse producten zijn al digitaal zoals de natuurpaden, die te downloaden zijn op de website en de Quickstaart die al meerdere jaren per mail wordt verzonden. Daarnaast is afgelopen jaar een start gemaakt met per e-mail verspreiden van de IVN gids. In beginsel wordt deze digitaal verspreid tenzij men aangeeft de gids op papier te willen ontvangen. Gekozen is voor digitaal vanwege het vele werk en uit financieel oogpunt. De kosten zijn ca € 500,- per gidsje. Daarnaast verdwijnt de gids bij velen direct na lezen in de papierbak. Anita Broekhuizen geeft aan dat de gang van zaken rond digitalisering in de IVN-gids is gepubliceerd. Men heeft de kans gehad om hierop te reageren. Tini Jansen vraagt of er toch een uitzondering kan worden gemaakt voor het gidsje met de jaarverslagen. Joke Koot is van mening dat veel leden juist dit gidsje met jaarverslagen niet lezen en daarom prima digitaal verzonden kan worden. De uitnodiging voor de ALV had zij daarentegen wel graag op papier in de bus gehad. De uitnodiging heeft in de IVNgids gestaan, maar is vervolgens niet meer aangekondigd in de Quickstaart. Dat betekende dus zoeken en naar het einde van de digitale Gids scrollen om die te kunnen lezen. Volgend jaar zal het bestuur hier meer aandacht aan schenken. Willeke Meyer-Steenbergen biedt hulp aan bij het vele werk dat een papieren jaarverslag met zich mee brengt, mocht hier toch voor gekozen worden. Het aanbod wordt op prijs gesteld. In de eerstvolgende bestuursvergadering zal een aanpak worden besproken om recht te doen aan de wens 7

Van het bestuur


om de jaarstukken in papieren versie beschikbaar te hebben. 11. Bestuursverkiezing Anita Broekhuizen en Sacha Roering zijn aftredend. Anita heeft zich herkiesbaar gesteld. Sacha treedt af als secretaris en stelt zich niet herkiesbaar. Na de oproep voor een nieuwe secretaris heeft zich niemand gemeld, er wordt nog gezocht. De secretaristaken worden tot die tijd binnen het bestuur verdeeld. Aangezien een nieuwe secretaris op de ALV met instemming van de vergadering wordt benoemd, vraagt Han mandaat om als bestuur op zoek te gaan naar een secretaris. Indien een kandidaat wordt gevonden zal deze worden voorgedragen via de Quickstaart. Indien er niemand een tegengeluid laat horen zal de kandidaat als secretaris worden aangesteld. De vergadering gaat akkoord. 12. Rondvraag Jaap Nieuwenhuizen heeft telefoon gehad van Heleen Maas die aangeeft dat de ledenlijst op de website niet actueel is. De voorzitter meldt dat de ledenlijst frequent wordt geactualiseerd, en dat deze week een mail van de ledenadministratie is langsgekomen met daarin verwerkt de nieuwe adresgegevens. Dus deze lijst zal binnen enkele dagen door Greta van Hoorn op de website gepubliceerd worden. Er wordt gevraagd of de adreswijzigingen misschien in de Quickstaart kunnen worden gepubliceerd? Nee, hier is de Quickstaart niet voor bedoeld. Op de website is de meest actuele ledenlijst te vinden. Anita komt met de tip tussentijdse wijzigingen met pen aanpassen op je eigen afdruk, zodat je niet elke geactualiseerde lijst hoeft af te drukken. Leden zonder computer kunnen uiteraard de ledenadministratie vragen om een afdruk van de ledenlijst.

8

Van het bestuur


Hinke komt nog even terug op de digitalisering door aan te geven dat ze nog vele Quickstaartjes ongelezen in haar mailbox heeft staan. Het leest niet echt gemakkelijk achter een computer, dat geldt ook voor de IVN Gids. Nicole Olsthoorn zegt dat digitalisering verandering van gewoontes met zich mee brengt en dat eenmaal gewenning vergt. Louis de Breet vraagt of het boekje ‘Arnhem verrassend groen’ wordt herzien? Komt er dan net als nu een boekje dat in de winkel ligt of wordt dat dan ook digitaal? Dezelfde vraag heeft hij over de natuurpaden. Mimi Huibers antwoord dat de natuurpaden Sonsbeek, Zijpendaal en Guldenbodem op papier worden gedrukt, in kleine oplages, zolang er vraag naar blijft. De overige paden worden te weinig verkocht en zijn te downloaden via onze website. Anita Broekhuizen geeft aan dat er ook andere organisaties zijn met natuurpaden, zoals het Geldersch Landschap dat ook een wandeling door Mariëndaal uitgeeft. Het is zonde om dubbel werk te verrichten door ook als IVN een gelijkend natuurpad te blijven uitgeven. Op de eerste vraag van Louis geeft Han aan dat niet voorzien is in een nieuwe uitgave van het boekje. De boekjes zijn afgeschreven omdat gegevens in de routes zijn verouderd. Cees van Campen merkt op dat bij de vorige uitgave al vrij snel een aantal elementen in de routes niet meer actueel waren. 13. Sluiting Na een prettige vergadering vergadering.

sluit de

voorzitter de

Na de vergadering is het tijd om Sacha te danken voor het verzorgen van het secretariaat van de afdeling. Fijn dat ze de afgelopen jaren de spin in het IVN-web is geweest.

9

Van het bestuur


Daarna begint het jubelen. Hinke de Klerk en Suus Houtman worden verrast met een gouden speld en een roos voor hun 40-jarig jubileum. Dit jaar zijn beiden zelfs al 45 jaar lid, maar 5 jaar geleden bestond een gouden speld nog niet. Vervolgens spreekt de voorzitter Anna-Paula Verheijen en Cees van Campen aan vanwege hun 25-jarig lidmaatschap. Ook de voorzitter zelf viert dit jubileum. Han leest voor uit de oude verslagen van de gidsencursus uit 1987 waar zij gedrieën aan hebben deelgenomen. Koos de Vos vertelt over de bijdrage van Han in de afgelopen 25 jaar. De jubilerenden krijgen een oorkonde, een zilveren speld en een bos bloemen. Na het jubelen wordt Herman Heskamp door Anita Broekhuizen naar voren geroepen. Doordat Herman samen met z’n vrouw Diny onlangs naar Eerbeek is verhuisd nemen we afscheid van deze kanjer. Met pluimen, schouderklopjes, petje af, veer in de kont én zoenen wordt Herman door de gehele afdeling vaarwel gezegd. In alle talen wordt hem door Anita nog een cursus nee-zeggen geleerd, … behalve in het Ernhems. Verzoeken vanuit Arnhem zullen te allen tijde met een JA worden bentwoord. Tot slot ontvangt Herman een unieke uitgave van de IVN gids 2012, afdeling Arnhem (met dank aan Anita, Nicole en alle tekstschrijvers). De borrel en de hapjes komen op tafel en de aanwezigen genieten met volle aandacht van de prachtige natuurfoto’s die Julliette Grabnau in de heemtuin heeft gemaakt en te luisteren naar haar enthousiaste verhalen hierbij. Na afloop wordt de borrel voortgezet en om half 11 is de avond ten einde.

10

Uitgelicht


Reden voor een feestje! Tekst Hinke de Klerck (40 jaar, even rekenen), Nicole Olsthoorn (En nu?) Foto Suus Houtman

40 jaar, even rekenen Tijdens de ledenvergadering ontving Louis de Breet een gouden speld omdat hij 40 jaar gids is van IVN Arnhem. Ook Suus Houtman en mijzelf werd zo’n gouden sieraad opgespeld voor 40 jaar trouwe dienst. Hoewel je vrijwilligerswerk ook voor je eigen plezier doet, ben ik daar best verguld mee. 40 jaar is niet niks en de volgende IVN gids zou te dik worden als wij drieën zouden opschrijven wat we in de loop van die tijd apart of gezamenlijk aan heldendaden – en vooral normale IVN arbeid – hebben verricht. We hebben steeds geprobeerd landelijk, regionaal en in de eigen afdeling het IVN bij de tijd te houden. Vooruit zien is daarbij van belang. Toen Suus en ik echt 40 jaar bij de club waren, bestond er nog geen gouden speld. Nu wel en daarom kregen wij hem met vertraging. 5 jaar om precies te zijn en dat heeft beslist voordelen want voor ons duurt van 40 tot 50 maar 5 jaar. We zijn vast van plan die vol te maken en dat geeft ”Amsterdam” dus gelegenheid nog even na te denken over hoe die speld eruit moet zien. Goud met een diamantje? Of het oude embleem dat alleen wij ons tegen die tijd nog kunnen herinneren? Maar wat moet je dan met de volgende 50jarigen? Dat worden er vast veel als zij net zo vasthoudend zijn als onze generatie.! Er zaten best veel grijze hoofden in de zaal. De bijgeleverde roos heeft de tocht naar Vorden goed doorstaan en doet het geweldig op een vaas. De ledenvergadering was een inspirerende avond. Het zakelijke deel verliep vlot, de financiële toestand is gezond.

11

Uitgelicht


Verder genoten van de schitterende foto’s uit de Heemtuin van Juliette Gribnau. Om jaloers op te worden. Ik vond het leuk jullie allemaal te zien. Tot een volgend festijn dus maar. En nu? We hebben met zijn allen Herman Heskamp letterlijk versierd en hem een belofte ontfutseld. Na 17 jaar gaat hij onze afdeling verlaten wegens een verhuizing naar Eerbeek. Weten jullie dat hij en Dinie het nieuwe huis binnen 3 uur hebben gekocht? Maandag op Funda, dinsdag kijken en rond het middaguur was het beklonken! Zou hij zo graag weg hebben gewild uit Arnhem …? Het nadeel is toch wel dat hij nu nog langer onderweg is naar zijn werk op vliegbasis Eindhoven. Daar zal hij het komende jaar nog naar toe pendelen om als Hoofd afdeling Natuur en Ecologisch Beheer het stokje over te dragen aan collega’s - een baan die hij overigens aan het IVN te danken heeft. Daarna kan hij dan van zijn welverdiende pensioen genieten en zal hij - natuurlijk - onze collega’s in Eerbeek gaan versterken… Uhm, nee. Niet dus. Niet alleen IVN Arnhem verliest een actief lid, maar ook het IVN in het algemeen: ,,Binnen het IVN kun je heel snel carrière maken’’, aldus Herman, ,,Daar heb ik even geen zin meer in’’. Hij zal daarentegen, zijn energie gaan inzetten bij de Vleermuizenvereniging en het Gelders Geologisch Museum in Velp. Dus voor wie nog eens een beroep op hem wil doen … een toegangskaartje kost €5,-

12

Het kleine verschil


Voorjaarsbloeiers met pootjes! Tekst Anita Broekhuizen Foto’s www.knnv.nl/nijmegen, www.w aterwereld.nu, www.w ikipedia.nl

Vingerhelmbloem Holwortel Corydalis solida Corydalis cava Schutblaadjes van Schutblaadjes van de bloemen zijn de bloemen zijn handvorming gaafrandig. ingesneden, vandaar de naam. Knol van de plant is Knol van de plan is vervuld, kern soms hol, vandaar de sponsachtig. naam. Bloeien beide in maart in vochtige loofbossen en zijn voor de zomer vaak geheel verdwenen.

Duizendpoot Enkel paar poten per segment (dus 2). Dunne huid met licht pantser maakt snel, maar droogt snel uit. Heeft plat lichaam, vaak duidelijke antennes en is vlees eter.

Miljoenpoot Dubbel paar poten per segment (dus 4). Dikke huid met zwaar pantser maakt traag, maar droogt niet snel uit. Heeft rond lichaam met 2 korte ronde antennes en is planteneter.

13

Leven in de Heemtuin


Liefde voor Wantsen Tekst en Foto´s Juliette Gribnau

In de voorjaarsmaanden April en mei, begint in de heemtuin het leven van de insecten volop zichtbaar te worden. Eitjes komen uit, nimfen en larven verwisselen van huid en aanzien. Speciaal de wantsen (Heteroptera) zijn erg actief wat dit betreft. Zelf heb ik in al die jaren dat ik de Heemtuin bezoek en er fotografeer, een speciale liefde en interesse opgevat voor deze boeiende insectensoort, die worden onderverdeeld in 7 ordes, en plusminus 75 families: Schildwantsen (Pentatomidae) Tot de bekendste wantsen behoren de schildwantsen. Ze zijn genoemd naar hun vorm, ze hebben namelijk veel weg van een middeleeuws schild. Toch is het wetenschappelijk gezien niet één groep, maar bestaat ze uit meerdere families. De randwantsen (Coreidae) kunnen we eigenlijk tot de schildwantsen rekenen, omdat ze er veel op lijken. Randwantsen hebben een buikplaat die groter is dan het bovenlichaam, zodat ze als het ware een rand lijken te hebben. Toch behoren ze officieel niet tot de schildwantsen, omdat hun antennes niet vijf, maar vier lidjes hebben.

Bessenwants

Veel soorten schildwantsen scheiden een stinkende stof af, die ze voor veel vogels oneetbaar maakt.

14



Blindwantsen (Miridae) Er bestaan niet minder dan 6000 soorten blindwantsen. De meeste leven van plantaardig voedsel, maar er zitten ook jagers tussen en veel alleseters, die zowel plantaardig als dierlijk voedsel tot zich nemen. In ons klimaat overwinteren de meesten als eitje. En dat is meteen een groot verschil met de schildwantsen die Brandnetelw ants vaak als imago overwinteren, of juist in alle stadia. Volwassen blindwantsen verschijnen dan ook pas in de zomer. Ze zijn veel langgerekter dan schildwantsen en de hals-schilden zijn juist veel kleiner. De Brandnetelwants behoort tot de blindwantsen. Roofwantsen (Reduviidae) Anders dan de schildwantsen hebben roofwantsen een duidelijke nek en meestal langere antennen die vaak een knik vertonen. Het zijn roofdieren die jagen op andere insecten; vaak op andere wantsen waar ze soms sterk op lijken.

Roofwants

De roofwantsen hebben een zeer stevige en dikke, kort naar achteren gebogen, drieledige steeksnuit. Naast dat zij de zuigsnuit bij het uitzuigen van hun prooien gebruiken kunnen ze er ook mee striduleren (geluid maken) door met de top van de steeksnuit in een geribde groeve aan de buikzijde van het borststuk te wrijven. Grondwantsen (Lygaeidae) Grondwantsen zijn vaak donkere, kleine en onopvallende wantsen die sterk aan blindwantsen doen denken. Wat betreft de vorm lijken ze daar ook veel op, maar er zijn 15



verschillen: grondwantsen hebben ocelli (enkelvoudige ogen), blindwantsen niet. De antennes van blindwantsen zijn meestal lang, dun en één van de segmenten is vaak veel langer dan de andere. Veel soorten zuigen aan planten en vruchten, maar er zitten ook alleseters en rovers tussen. De berkenwants behoort tot de grondwantsen. Platwantsen (Cimicidae) Platwantsen zijn kleine 3-6 mm lange, vleugelloze insecten die bloed zuigen bij vogels en zoogdieren; ook mensen kunnen het slachtoffer worden. Ze blijven niet lang aan hun gastheer vastgehecht, maar verstoppen zich overdag in spleten en kieren, vaak in groepjes. De voorvleugels komen nog wel tot ontwikkeling, maar worden meestal niet groter dan een paar kleine schubjes. De meeste soorten zijn donkerbruin tot kastanjebruin van kleur. De bedwants behoort tot de plantwantsen. Oever- en oppervlaktewantsen (Gerromorpha) Als groep gekenmerkt door de bekleding met fijne, waterafstotende haren, tenminste op de onderzijde. De antennen zijn vrij en zichtbaar, een kenmerk dat ze gemeen hebben met de landwantsen. Oever- en oppervlaktewantsen kunnen worden aangetroffen op allerhande zoetwateroppervlakten; sommige soorten bewonen brakwater- of zoutwaterpoelen, maar ook op zee zijn ze te vinden. De vijf juveniele stadia bewonen het wateroppervlak waar zij op het zicht naar prooi speuren of gebruik maken van trillingen in het wateroppervlak van spartelende prooien. Adulten zijn minder gebonden aan het water en overwinteren op het land. Tot deze groep behoren de schaatsenrijders, de vijverlopers en de Schaatsenrijder beeklopers. 16



Zwem- of waterwantsen (Nepomorpha) Als groep gekenmerkt doordat de antennen verborgen zijn in kuiltjes of groeven onder de kop. Alle soorten leven onder de waterspiegel, waar de ontwikkeling van ei, via vijf juveniele stadia naar adult plaatsvindt. De zwemwantsen bewonen een breed spectrum aan aquatische habitats, variërend van kleine vijvertjes tot meren en rivieren en sommigen tolereren zelfs brak water. Stilstaande watertjes zijn bijzonder rijk aan soorten, net als snelstromende wateren. De eerste twee nimfenstadia nemen zuurstof op uit het water. De derde stadia en het volwassen dier moeten aan het wateroppervlak een luchtbel oppikken, met deze bel kunnen ze ook enigszins zuurstof uit het water opnemen, wat van levensbelang is bij de overwintering. De meeste zwem- en waterwantsen zijn predatoren die zich voeden met andere waterdieren. De volwassen waterschorpioen behoort tot deze soort.

Waterschorpioen

Voor een fotoalbum met wantsen verwijs ik U graag naar mijn digitale album: klik hier om naar het album te gaan

Geïnteresseerden kunnen mijn fotopresentatie gehouden tijdens de ALV jl. nu online vinden: http://jalbum.net/a/1149174/ of op CD ont vangen. Stuurt een mailtje naar: [email protected] met opgave van naam en adres. De kosten bedragen € 5, - voor de cd en de verz ending. Tevens kunt u zich per mail aanmelden om op de hoogte gehouden te worden van de ontwikkelingen van het “Heemtuin" online fot oalbum (max. 2 mailtjes per maand).

17

Ingezonden


Bloeiende Landjes & Randjes Tekst en Foto’s Alice Brouwer en Ilse Vonder

Het voorjaar is op 2 april ingezet met een zaaiactie met schoolkinderen in Arnhem Noord én Zuid. De Bloemenvallei in Arnhem Noord Het was na de verhuizing van de Buitenschool de vraag of de kinderen zouden kunnen blijven meehelpen op de Bloemenvallei. Bij deze groep kwetsbare kinderen moeten per klas van 13 leerlingen 2 begeleiders van school mee, wat soms moeilijk te organiseren is met 20 minuten loopafstand. De kinderen wilden wel: maar liefst 50 kinderen hadden zich opgegeven om mee te werken!

En het is het gelukt! Een paar kinderen zijn al in maart komen bladharken. En op die zonnige 2 april zijn 11 jongens en 1 meisje heen en weer terug gewandeld om te komen zaaien! Ze waren enorm leergierig en enthousiast. Bij het afscheid riep een jongetje: ik kan haast niet wachten om weer te komen! Hopelijk kunnen de leerkrachten dit organiseren, aan de kinderen zal het niet liggen.

18

Ingezonden


De kinderen leren spelenderwijs veel op de Bloemenvallei: ze hebben deze keer de ontkiemende Beukennootjes naast de jonge Beukenplantjes gezien, de eerste Paardenbloem ‘gespot’ en ze herkennen het Duizendblad. Daarnaast leren ook op andere manieren over groei: een jongen wist te vertellen dat zijn haar harder groeit dan Rogge. Dit jaar hadden we naast ons vertrouwde bloemenmengsel op de eenjarige akker ook een Bijenmengsel gekregen dankzij het Natuurcentrum en Lotty van den Bosch (imker en enthousiaste IVN’er). Hiermee konden we de grote kale plekken op de Roggeakker inzaaien. En de kinderen kregen een button mee van het jaar van de Bij 2012. Ons plan is om de Bloemenvallei tijdens de bloei in juni toegankelijk te maken voor een breder publiek. Tijdens onze werkmiddagen (2e maandag van de maand) en enkele extra avonden geven we voor belangstellenden rondleidingen. We zullen u van de data op de hoogte houden via de website en de plaatselijke pers. Bloeiend Randje Zuid Bij Basisschool De Troubadour in Arnhem-Zuid hebben we een strook grond langs het schoolplein ter beschikking van ong. 50 m2, waar we ook dit jaar een Bloeiend Randje maken. 50 Kinderen uit groep 3, 4 en 5 deden dit jaar mee met de zaaidag. We begonnen met het verzamelen van zwerfvuil. Dat was snel klaar, met deze vele handen. Daarna ontdeden we de grond van kweekgras, stenen en andere grove delen. Vervolgens ging iedereen aan het zaaien op een eigen plekje met een eigen bakje zaad. De vaart zat er in en het

19

Ingezonden


enthousiasme was groot, waarna het zaad ingeharkt en de grond bevochtigd werd. De kinderen hadden een ontmoeting met ‘levende natuur’ toen op het schoolplein - in een donker hoekje verstopt - een pad gevonden werd. Het ene kind wilde hem graag vasthouden, het andere liever niet. Ook wij hebben - naast een ander zaadmengsel - het speciaal zaad gebruikt voor bijenplanten. De kinderen hebben deze planten met bloemen en diverse bijensoorten op een zoekkaart kunnen bekijken. En nu maar wachten op een vrolijke, insectenrijke groenstrook!

20

Agenda


Publieksactiviteiten zaterdag 5 mei 9:30 – 12:30 uur Natuurwerkochtend: zelf bezig zijn in de natuur. Meedoen? Aanmelden bij Luc Bouwman, lucbouwman@aol. n zondag 20 mei 14:00 uur Eropuit op zondag: "Nat uur op een begraafplaats" Start: Ingang begraafplaats Moscowa aan de Waterbergs eweg e maandag 28 mei, 2 Pinksterdag 14:00 uur Excursie Heemt uin Presikhaaf, met als thema: "Plantenfamilies". Start: Ruitenberglaan (tegenover Natuurcentrum) zaterdag 2 juni 9.30 - 12.30 uur Natuurwerkochtend: zelf bezig zijn in Park de Gulden Bodem Aanmelden bij Luc Bouwman, lucbouwman@aol. n zondag 3 juni 14.00 uur Activiteit voor kinderen in de Vlindertuin. Details op www.ivnarnhem.nl dinsdagavond 12 juni 19.30 Excursie Heemt uin Presikhaaf, met als thema: "de Eik". Start: Ruitenberglaan (tegenover Natuurcentrum) zondag 24 juni 14 uur Eropuit op zondag: "Wo danse de Eiken?” Start: Parkeerplaats tegenover Hotel Wolfheze zondag 24 juni 14 uur Excursie Heemt uin Presikhaaf, met als thema: "Bloemen en Insecten". Start: Ruitenberglaan (tegenover Natuurcent rum)

21

Colofon


Ledentijdschrift van: IVN Vereniging voor natuur en milieueducatie afdeling Arnhem Penningmeester: I. Langelaar Berliozs traa t 1-3 6815 HE Arnhem 026-4460468 Gi ronummer: 5383228 tnv. Penningmeester IVN-Arnhem Contributie: Mini maal 14,- euro per jaar

Redactie: Ni cole Ols thoorn Lay-out: Ni cole Ols thoorn Verzending en adressering: Jolanda Di rksen Brems traa t 2 6813 EM Arnhem 026-3703664 E-mail : [email protected]

Opzeggen lidmaatschap: Schri ftelijk voor 1 december Jolanda Di rksen Brems traa t 2 6813 EM Arnhem 026-3703664 E-mail : [email protected]

Copij inzenden: Reda ctie IVN gids Sonsbeeksingel 26-11 6814 AB Arnhem E-mail : [email protected]

Foto omslag: Juliette Gribnau Eik "a rt is in the soul of the a rtist, not i n the medium" www.bodhi-creations.nl

Afdelingssecretariaat: Ca rin Pri nsen a .i . Pos tbus 1023 6801 BA Arnhem E-mail : [email protected]

Druk: DPC Biblioservi ce Gelderland

Publiciteit en Internet: M. Pompe / G. van Hoorn E-mail : [email protected] E-mail : [email protected] Website: www.ivnarnhem.nl

De IVN-gids is een conta ctblad van de IVN a fdeling Arnhem. Het vers chijnt zes maal per jaa r.

22

I V N G I D S AFDELING ARNHEM

Recommend Documents