I V N G I D S AFDELING ARNHEM

IVN GIDS 2013 AFDELING ARNHEM Jaarvergadering Interne activiteiten Verdieping

Colofon Kopij uiterlijk 30 maart 2013 naar [email protected]

39e jaargang, nummer 2, maart/april

Ledentijdschrift van IVN, Vereniging voor natuur- en milieueducatie afdeling Arnhem

Redactie: Rob ten Hoedt Lay-out: M. Pompe Rob ten Hoedt Verzending en adressering: Jolanda Dirksen Bremstraat 2 6813 EM Arnhem 026-370 36 64 E-mail: [email protected] Kopij inzenden: Redactie IVN gids Aduardstraat 23 6835 CS Arnhem E-mail: [email protected] Afdelingssecretariaat: Carin Prinsen a.i. Postbus 1023 6801 BA Arnhem E-mail: [email protected] Publiciteit en Internet: M. Pompe / G. van Hoorn E-mail: [email protected] E-mail: [email protected] Website: www.ivnarnhem.nl

Penningmeester: I. Langelaar Berliozstraat 1-3 6815 HE Arnhem 026-446 04 68 Gironummer:5383228 Penningmeester IVN-Arnhem Contributie: Minimaal 14,- euro per jaar Opzeggen lidmaatschap: Schriftelijk voor 1 december Jolanda Dirksen Bremstraat 2 6813 EM Arnhem 026-370 36 64 E-mail: [email protected] Foto omslag: Gele kornoelje staat in bloei in de Havikerwaard. (28-2-’13) Foto: R. ten Hoedt

Druk: DPC Biblioservice Gelderland De IVN-gids is een contactblad van de IVN afdeling Arnhem. Het verschijnt zes maal per jaar

Kopij uiterlijk 30 maart 2013 naar [email protected]

Inhoud en van de redactie

IVN Gids 2013

maart/april Inhoud Colofon Inhoud en van de redactie Van de voorzitter Jaarvergadering Het kleine verschil Uitgelicht Ingezonden Agenda Prikbord

2 3 4 7 26 27 31 32 33

De jaarvergaderstukken en…. Tekst en foto: Rob ten Hoedt

Deze gids is voor het grootste gedeelte gevuld met de jaarverslagen. Deze gids is enkele dagen later bij u op de mat gevallen of per email bezorgd. Wij hebben zoals U ziet de lay-out aangepast. Helemaal in orde is de uitvoering nog niet. Ik ben de afgelopen tijd, ook in die periode dat de temperatuur niet zo laag was, maar de snijdende oostenwind die alles veel kouder deed aanvoelen, naar buiten geweest. Ik heb daar wat van op papier gezet, maar ook heb ik hier en daar een foto opgenomen, die goed weer geeft, wat je nu buiten kunt aantreffen. Werk van de bevers in de Millingerwaard bij Kekerdom. Rondom deze plas hebben de bevers goed huisgehouden. Een mooi plekje om hier te luisteren naar de vogels, straks te genieten van de planten en zeker voor de liefhebbers van mossen is dit een eldorado. (Start bij het kerkje aan de dijk)

3

Van de voorzitter

IVN Gids 2013

maart/april TREK VAN DE GIERZWALUW tekst: Han de Haas

Waar kom je vandaan?, waar ga je naar toe? Met het jaarverslag vertellen wij als bestuur wat we in 2012 hebben gedaan. Deze stukken staan in deze IVN gids opgenomen. Best altijd weer aardig om te zien wat er in zo’n jaar is gebeurd. Ook hebben we als bestuur onderling teruggekeken. Dat doen we tijdens de jaarlijkse evaluatiewandeling. Op de een of andere manier hebben we er patent op dat het tijdens onze bestuurswandeling sneeuwt. Nou, dat was ook dit jaar. En het was ook nog eens koud en guur weer. We hebben er maar een korte wandeling van gemaakt… en zijn gauw naar Hoeve Klein Mariëndaal gegaan. Aldaar weer opwarmen, en dat was nodig ook, en toen was er gelegenheid voor het gesprek over hoe het gaat met het IVN Arnhem. O, maak je niet ongerust… we doen dat op een luchtige manier. We hebben tenslotte een gezellig bestuur. En dat we gezelligheid weten te combineren met inhoud bleek ook tijdens de Nieuwjaarsactiviteit in Burgers’ Zoo. Achter de schermen van Ocean hebben IVN-dierentuingidsen laten zien wat voor prachtige stands er de afgelopen jaren zijn gemaakt. Niet dat het een volledige en uitgebreide tentoonstelling was, maar er is wel een indruk gegeven hoe je met grappige en fantasierijke stands je bezoeker mee kunt nemen in een interactief natuurverhaal. En het zijn verhalen met verschillende lagen, interessant voor kinderen, jongeren maar ook volwassenen. En daarna de gezelligheid, een lekkere aangeklede borrel in tropische sferen. Helemaal goed toch. Een mooie markering van de verzelfstandiging van de werkgroep Dierentuin. Nu de blik vooruit: Waar ga je naar toe? Zoals jullie weten zijn de contacten met de Vrienden van Meinerswijk goed en warm. Een heel direct contact is er via Luc Bouman, onze coördinator voor het Natuurwerk. Want naast het natuurwerk, zowel

4

Van de voorzitter

IVN Gids 2013

maart/april voor IVN als Natuurmonumenten, is Luc ook een actieve vrijwilliger voor de Vrienden van Meinerswijk. (Weet je,” Luc komt bij mij altijd zo rustig over… maar je ziet, het is een echt druk baasje… en bij alle clubs een zeer gewaardeerde vrijwilliger… voor het IVN Arnhem zeer zeker”!!). Luc heeft me een rondleiding gegeven door het Dijkmagazijn Elden. Een gebouw dat flink is opgelapt, waardoor het voor veel functies en activiteiten kan worden ingezet. Er is op zolder een prachtige grote ruimte, uitstekend geschikt voor een jaarvergadering. Verder is er een keuken met de benodigde voorzieningen, prima toiletgroep én een barretje. De uitnodiging om bij de Vrienden te gast te zijn hebben we dus met veel genoegen aangenomen. Op zaterdag 13 april organiseren we op deze locatie bij de Rijn de Algemene Leden Vergadering. De ligging van het Dijkmagazijn maakt dat we ook een mooie combinatie met Meinerswijk kunnen maken. Want het Dijkmagazijn ligt aan de westpunt van Meinerswijk, vlak bij de spoorbrug. De afgelopen jaar opgeleide uiterwaardengidsen nemen ons mee naar Meinerswijk. Voor dat we naar buitengaan, gaan we eerst vergaderen en hebben we een gezamenlijke lunch. En als het weer mee zit, kunnen we natuurlijk al buiten lunchen. Uitzicht op de Rijn, wat wil je nog meer! Toen ik er was, waren er naast ganzen ook fluitende smienten. Die smienten zullen er in april niet meer zijn. De ganzen natuurlijk wel, die zijn er het jaar rond. En de dijk staat vast volop in bloei. Genieten dus! Nog meer de blik vooruit. We gaan in 2013 de samenwerking met het KNNV verder verdiepen. De aanleiding is de inspiratienotitie van de landelijke besturen van IVN en KNNV. Eind 2012 zijn we op de uitno diging van de KNNV ingegaan en zijn de eerste ideeën voor verdere samenwerking besproken. Begin

5

Van de voorzitter

IVN Gids 2013

maart/april februari ’13 hebben we tijdens een tweede afspraak een plan gemaakt om te gaan samenwerken. We sluiten voor de samenwerking aan bij het landelijke thema van het KNNV: Haal natuur in je tuin. Rond dit thema gaan we vooral samen organiseren en doen. Wat staat er op de planning: een natuurontbijt in de vlindertuin, een excursie naar een natuurtuin en de organisatie van de IVN-cursus Natuurreservaten (een cursus in samenwerking met Vara Vroege Vogels). Hoe het er allemaal uitgaat zien, lees je wel via het Quickstaartje, maar je ziet dat we er mee aan de slag willen gaan. Of we dat in de goede richting doen, en waar we allemaal rekening mee moeten houden, dat willen we met de leden bespreken. Tijdens de Algemene Leden Vergadering van 13 april gaan we graag hierover met jou in discussie. En dan nog even reclame. Op maandag 15 april start de minigidsencursus Heemtuin. Centraal staat een van de mooiste heemtuinen van Nederland (…en dat vindt Dr. Ger Londo, dé deskundige van heemtuinen in Nederland). Je leert de opbouw van de heemtuin en de hierin voorkomende soortenrijkdom van binnenuit kennen. Een unieke gelegenheid om via de heemtuin je vaardigheid als gids in te zetten. Voor meer informatie bel of email met Ed Graefenhayn: 026-3255586 of [email protected].

Kortom er is weer van alles te doen dit voorjaar. Ik hoop je in ieder geval te zien tijdens de Jaarvergadering. Er is op 13 april een leuk programma, de locatie is mooi en het gezellige kan met het nuttige worden gecombineerd. See you! Reacties aan: Han de Haas

[email protected]

6

Jaarvergadering

IVN Gids 2013 maart/april

UITNODIGING voor de Algemene Ledenvergadering 2013 Het bestuur nodigt hierbij alle leden van het IVN, afdeling Arnhem, uit voor de Algemene Leden Vergadering (ALV) op zaterdag 13 april 2013. De vergadering zal worden gehouden in het Dijkmagazijn Elden, Drielsedijk 4, Elden - Arnhem. De ALV wordt gehouden in samenwerking met en op uitnodiging van de Vrienden van Meinerswijk. De excursie door Meinerswijk wordt begeleid door de in 2012 opgeleide Uiterwaardengidsen. Programma: 10.00 uur 10.15 uur 10.30 uur 11.30 uur 12.00 uur 12.30 uur 13.15 uur 15.00 uur 16.00 uur

Ontvangst met koffie of thee Introductie van het Dijkmagazijn Aanvang Algemene Ledenvergadering Pauze Discussie samenwerkingsvormen KNNV Huldiging jubilarissen en werkgroepleiders Lunch Wandeling door Meinerswijk Borrel in het Dijkmagazijn Afsluiting

De agenda voor de Algemene Ledenvergadering: 1. Opening door de voorzitter 2. Mededelingen en ingekomen stukken 3. Notulen van de jaarvergadering 2012, gehouden op 30 maart 2012 (deze notulen zijn te vinden in IVN-gids 2012 nr. 3; desgewenst kunnen ze worden opgevraagd bij de secretaris, [email protected]. Ook kunnen de notulen via de website worden gedownload (www.ivnarnhem.nl, tabblad informatie / ledenpagina) 4. Jaarverslag 2012 van het bestuur en van de werkgroepen 5. Jaarverslag 2012 van de penningmeester 6. Verslag van de kascommissie 2012 7. Décharge van de penningmeester 8. Benoeming van de kascommissie 2013

7

Jaarvergadering

9. 10. 11. 12. 13.


Begroting 2013 Jaarplan 2013 van het bestuur Bestuursverkiezing Rondvraag Sluiting

De stukken die behoren bij de agendapunten 4 (blz. 8 t/m 21), 5 (blz. 22 en 23), 9 (blz. 22 en 23) en 10 (blz. 25 t/m 28) zijn in deze IVN-gids te vinden. Ad 8. Wat betreft agendapunt 8: het bestuur zal tijdens de vergadering vragen wie zich als lid van de kascommissie beschikbaar stelt. Ad 11. Ineke Langelaar, Jolanda Dirksen en Koos de Vos zijn reglementair aftredend. Ineke en Jolanda zijn na twee perioden lid van het bestuur niet meer herkiesbaar. Koos stopt zijn bestuursfunctie en stelt zich niet herkiesbaar. Het bestuur is op zoek naar kandidaten voor het bestuur en zal ter vergadering hiertoe voorstellen doen. Zo mogelijk zal via de nieuwsbrief Quickstaartje een aankondiging worden gedaan. Voor de vergadering kunnen conform de reglementen nog namen van (tegen)kandidaten worden ingediend. Het bestuur rekent op je aanwezigheid.

Jaarverslag van het bestuur voor het jaar 2012 Het jaarthema van 2012 was de EIK. De voor het jaarthema ingestelde werkgroep heeft de nieuwjaarswandeling door park Klarenbeek voorbereid. Na een wandeling door de kou met mooie verhalen over eiken, was er een door het bestuur aangeklede “warme” borrel. De Algemene ledenvergadering van 30 maart 2012 is gehouden in Natuurcentrum Presikhaaf. Tijdens deze bijeenkomst is Herman Heskamp, als scheidend lid in het zonnetje gezet voor zijn vele werk dat hij voor onze afdeling heeft verzet. Verder zijn Anna Paula Verheijen, Cees van Campen en Han de Haas bejubeld

8

Jaarvergadering


vanwege 25 jaar lidmaatschap en voorzien van de zilveren IVNspeld inclusief oorkonde.

In 2012 bestond het bestuur uit: Han de Haas, voorzitter Koos de Vos, vice-voorzitter Ineke Langelaar, penningmeester Jolanda Dirksen, lid en ledenadministratie Anita Broekhuizen, lid Onze afdeling telde op 1 januari 2013, 152 leden en 20 donateurs. Ten opzichte van een jaar eerder is dat een vermindering van 26 leden en vier donateurs. Het aantal leden is met 26 gedaald door het vertrek van 39 personen (waarvan 21 gidsen die lid waren van de werkgroep dierentuin) maar er is gelukkig ook een aanwas van 13 nieuwe mensen. Aan de nieuwe leden is de informatiemap uitgereikt. Verder zijn de persoonlijke welkomstgesprekken met nieuwe leden voortgezet. 1. Het contact met de werkgroepen en de afdeling. Het bestuur heeft in 2012, vijf keer vergaderd. De adviesraad heeft eveneens vijf keer vergaderd. Door het bestuur is de in 2012 georganiseerde cursus Uiterwaardengids ondersteund. In het bijzonder heeft zich dit op de integratie van de cursisten gericht. De voorgenomen evaluatie van de thematische aanpak van deze gidsencursus heeft nog niet plaatsgevonden. In het laatste kwartaal van 2012 is op initiatief van de directie van Burgers’ Zoo gesproken over de afsplitsing van de werkgroep Dierentuin. Per 1 januari 2013 is de werkgroep overgegaan naar de Stichting vrijwilligers van Burgers’ Zoo. Door Burgers’ Zoo is een warme overdracht aangeboden, zowel qua faciliteiten, promotie als qua financiële middelen. Voor een periode van tien jaar ontvangen we een donatie. Het startbedrag is het positieve saldo (inkomsten rondleidingen minus de uitgaven voor reiskosten) van 2011. Daarna volgt een stapsgewijze afbouw.

9

Jaarvergadering


2. Communicatie In 2012 zijn de activiteiten rond PR, IVN-gids, digitale nieuwsbrief en website geïntegreerd tot de werkgroep Communicatie. Het proces van digitalisering van de publicaties is gecontinueerd. Het bestuur heeft deze gang van zaken ondersteund. De afdelingswebsite www.ivnarnhem.nl blijkt zowel intern als extern een belangrijk communicatiemiddel. Het bestuur waardeert de actualiteit van de website als een groot goed. Ook dit jaar werden de IVN activiteiten in diverse kranten, huis aan huis bladen en websites veelvuldig aangekondigd. Dit leidde net als voorgaande jaren tot goed bezochte activiteiten. Ook dit wordt door het bestuur zeer gewaardeerd. In 2012 is de flyer van de afdeling “In Voor Natuur” geactualiseerd. De flyer wordt zowel bij activiteiten als bij openbare verspreidingspunten aangeboden. In het Bezoekerscentrum Sonsbeek wordt sinds 2012 het publicatiebord gebruikt om IVN-activiteiten aan te kondigen. Ook worden waarnemingen en wetenswaardigheden uit de Vlindertuin hier bekend gemaakt.

3. Scholing Voor de na- en bijscholing is aangesloten bij de activiteiten van collega-organisaties zoals Burgers' Zoo, Vogelwerkgroep Arnhem e.o., KNNV Arnhem en Nivon Arnhem. Er was keuze uit lezingen en bijeenkomsten. De cursus Uiterwaardengids is in januari 2012 met 27 deelnemers van start gaan. De cursus was een samenwerking van IVN RijnWaal en IVN Arnhem. De diploma-uitreiking vond op 17 november 2012 in Bezoekerscentrum Sonsbeek plaats. Via deze cursus is de afdeling uitgebreid met acht nieuwe gidsen. In 2012 is via de Adviesraad en de werkgroep coördinatoren de discussie gestart over de organisatie van educatieve activiteiten. Het bestuur wil graag in beeld krijgen welke impulsen nodig zijn om tot kwalitatief goede activiteiten te komen.

10

Jaarvergadering


4. Samenwerking met de groene groepen Samenwerking met andere groene groepen is voortgezet. IVNleden hebben zitting in het Groenforum. In dit Groenforum is actief bijgedragen aan de discussie over Meinerswijk en Stadsblokken en de te wijzigen Verordening voor het verlenen van kapvergunningen en de daaraan gekoppelde Waardevolle bomenlijst. Door het landelijke IVN en KNNV is een inspiratiedocument opgesteld over lokale samenwerking. Het KNNV Arnhem heeft eind 2012 het initiatief tot het lokale overleg genomen. Het bestuur is hier welwillend op ingegaan. Verder is de bestaande samenwerking met de groengroepen gecontinueerd. Onder andere is in mei 2012 deelgenomen aan de door Milieudefensie opgezette Dag van de Aarde. In 2012 bestond het Natuurcentrum Arnhem 50 jaar. Op 5 juni is dit jubileum gevierd. Als IVN Arnhem hebben we het Natuurcentrum een informatiepaneel voor de heemtuin gegeven. Bij de aanbieding van het informatiepaneel is bij aanwezigheid van wethouder Van Geffen gewezen op de synergie tussen Natuurcentrum en IVN Arnhem. Met het Natuurcentrum bestaat al langjarig een zeer constructieve samenwerking. Ruimten en voorzieningen zijn na een afspraak beschikbaar voor het IVN. Fijn! Verder is er met andere dan groene groepen samengewerkt. Er is namelijk voor het derde jaar met de Kiwanis Arnhem, een zogenaamde serviceclub, meegedaan aan de NL-Doet-dag. Ook deze keer is er in de vlindertuin gewerkt en het schuurtje is gerepareerd. Op 9 december heeft het IVN Arnhem van “De Poorters van Arnhem” een cheque van € 1000,- ontvangen. Dit ter ondersteuning van de natuureducatieve activiteiten in het Arnhemse. Dank, we zullen een goede bestemming zoeken. Het bestuur

11

Jaarvergadering


Jaarverslagen werkgroepen IVN 2012 Bloeiende Landjes Karin Beisiegel, Ise Vonder Terugblik op 2012 Dit jaar zijn we met negen mensen op twee locaties actief geweest: Arnhem-Noord (Bloemenvallei) en Zuid (de Troubadour). Nieuw was het inzaaien van het eenjarige Bijenmengsel van de Bijenstichting, overigens met wisselend resultaat. Bij basisschool de Troubadour is Alice Brouwer met ondersteuning van Mimi Turk voor het tweede jaar bezig geweest met een Bloeiend Randje. Er was een gestage toename van enthousiasme bij schoolpubliek en omwonenden, zeker toen alles volop stond te bloeien. Op de Bloemenvallei is een vaste groep vrijwilligers maandelijks aan het werk geweest met de eenjarige bloemenakker, de meerjarige bloemenweide en de roggeakker. Kinderen van de Arnhemse Buitenschool/Radar hebben als vanouds meegeholpen. Vanwege verhuizing naar de Geitenkamp vroeg dit meer organisatie. Hoogtepunt voor de kinderen was het vervoer per huifwagen in oktober. In de zomerperiode was de Bloemenvallei toegankelijk voor publiek. Hier is veel gebruik van gemaakt door zowel wandelaars als bezoekers van de aangrenzende volkstuinen. Nieuw was het oogsten van de rogge door imkers. Vooruitblik naar 2013: Maandelijks werken we weer met de vrijwilligers op een vaste middag op de Bloemenvallei; in de zomermaanden ook een avond per maand en verder op een zaterdag in juni. Zoveel mogelijk zullen de kinderen van de Buitenschool mee komen helpen. In juni, juli en augustus stellen we de Bloemenvallei weer open voor publiek. Op werkdagen geven we rondleidingen; daarnaast zullen we bij bloeiende planten naambordjes plaatsen. De pers wordt uitgebreid op de hoogte gebracht van deze openstelling. De rogge zal opnieuw aan de imkers aangeboden worden; mogelijk maken we ook hiervan een publieksactiviteit.

12

Jaarvergadering


Werkgroep Natuurbeheer Roland Bierdrager De werkgroep bestaat uit vaste leden, meehelpers en niet-leden. De meeste aandacht ging uit naar het organiseren en uitvoeren van de maandelijkse natuurwerkochtenden. Er is negen keer gewerkt op diverse vertrouwde locaties: in Park Gulden Bodem, Park Zypendaal, Park Klarenbeek en Park Sonsbeek. Een wisselend aantal mannen, vrouwen en ook kinderen nam deel. Het kader van de werkgroep is onderbezet. De kleine projecten kunnen gelukkig steeds worden afgerond. Aan de landelijke natuurwerkdag werd als familieactiviteit meegedaan op een locatie in Park Klarenbeek. Het werd een kletsnatte dag. In de zomer was een extra werkochtend succesvol. Ook werd de IVN cursisten een praktijkochtend aangeboden. Wat betreft ruimtelijke ordening en gebiedsbeheer was en is er aandacht voor langlopende projecten: Park Lingezegen en Stadsblokken – Meinerswijk. Werk uitbesteed aan/met respectievelijk IVN Rijn-Waal en Groenforum. Beide projecten gaan de fase van uitvoering in. Ook zijn er foto- en filmopnamen gemaakt. Werkplan voor het jaar 2013 Natuurbeheerwerkzaamheden op de eerste zaterdag van de maand worden gecontinueerd. Het aantal werklocaties blijft gelijk. Gereedschap wordt weer vervangen, bijgekocht en beheerd. De actuele ontwikkelingen, die spelen op het grondgebied van de gemeente Arnhem worden door de werkgroep passief gevolgd.

Werkgroep Vlindertuin Anita Broekhuizen Het was niet zo’n geweldige zomer voor de vlinders. Maar gelukkig wel voor de werkgroep Vlindertuin! Bleef de teller van het aantal vlinders op 17 staan, twee minder dan vorig jaar, het aantal meewerkende vrijwilligers groeit

13

Jaarvergadering


gestaag en van maart tot en met oktober is er weer elke donderdag in de tuin gewerkt. Op de NL Doet dag op 17 maart heeft de Kiwanisclub als vanouds onze tuin weer als klus geadopteerd. Het schuurtje kreeg daarbij een oplapbeurt, zodat we daar ons gereedschap weer veilig en droog kunnen opbergen. Daarna werkten dit jaar gemiddeld zo’n 10-12 mensen wekelijks in de tuin, waarbij de pauze een belangrijke plaats inneemt. Via een digitale Nieuwsbrief die zeven keer verscheen, hielden we elkaar op de hoogte van de activiteiten. De PR-machine draaide dit jaar op volle toeren, waarbij vrijwilliger Linda als vormgever van bijna al het promotiemateriaal, expliciet genoemd mag worden. De vaste plek die we in het halletje van het bezoekerscentrum Sonsbeek kregen, is goed gebruikt. Voor de rubriek ‘wie ziet ze vliegen’ zijn acht posters ontwikkeld met informatie over de vlinders die op dat moment in de Vlindertuin te zien zijn. Uiteraard is deze informatie ook in klein formaat, in de tuin te vinden. Drie nieuw ontwikkelde Ommetjes, een voor elk vlinderseizoen, zijn via onze site te downloaden en te koop in het bezoekerscentrum. Het Lente Ommetje hoort inmiddels bij de toppers van de downloads. Nog meer bekendheid kreeg de tuin door een nieuwe rubriek in het IVN blad Mens en Natuur; in de eerste aflevering stond ‘onze’ Vlindertuin centraal. In samenwerking met het NIVON gaf Anita een vlindercursus waarbij de praktijkles in de Vlindertuin plaatsvond. Regelmatig is de tuin in het nieuws. Zo stond Alice stralend op de foto bij een artikel in de Weekkrant waarin ze vertelde waarom het zo aantrekkelijk is om hier te werken. Het contact met de gemeente verliep prima middels afspraken over snoeien afvalverwerking. In het najaar trakteerde de gemeente ons op een uitstapje naar de Fort Hoofddijk in Utrecht waar we een tropische vlindertuin bezochten. Wat brengt 2013? Allereerst hopen we op een beter vlinderjaar. Wat het beheer en educatie betreft zijn er nog aandachtspunten. Zo willen we wat minder ad hoc werken maar een beheersplan

14

Jaarvergadering


maken, waarbij we vastleggen wanneer en hoe we wat snoeien, planten, maaien, oogsten, enzovoorts. We ontwikkelen of kopen materialen waar we vooral bij het beheer en de educatie duurzaam gebruik van kunnen maken, dit o.a. met het oog op het jubileum in 2015. Het geld, dat de IVN afdeling eind 2012 kreeg van de Poorters van Arnhem, zal o.a. hiervoor gebruikt worden. De algemene folder over de tuin wordt geactualiseerd, gedrukt en verspreid o.a. via het bezoekerscentrum Sonsbeek. De PR wordt uitgebreid met een nieuwe serie ‘wie ziet ze vliegen’. We willen daarbij extra aandacht geven aan de beplanting; welke planten zijn aantrekkelijk voor vlinders en waar zijn ze in de tuin te vinden. In het afgelopen jaar heeft het IVN vooral het beheer van de Vlindertuin gecoördineerd en de KNNV de studie van vlinders. Nu beide verenigingen voorzichtige stappen zetten op een gezamenlijk pad, kan de Vlindertuin een mooi voorbeeld van samenwerking zijn. Waarbij ieders kwaliteit natuurlijk bewaard blijft; de KNNV-ers zullen doorgaan met floristische- en vlinder inventarisatie en de IVN-ers kunnen zich uitleven in beheer en educatie. Wat ons verbindt, is dat mooie kleine vlinderrijke stukje natuur midden in de stad Arnhem!

Werkgroep Heemtuin Ed Graefenhayn Het jaar 2012 heeft de natuur ons weer laten verwonderen, bewonderen en verbazen in de diverse jaargetijden op de heemtuin. Onze bezoekers zijn weer met veel enthousiasme rondgeleid door de negen gidsen op onze 11 rondleidingen in verschillende aandachtsgebieden, zoals akkers, graslanden, dijklichamen, beek/rivier en diverse bostypen. Ook is er op verzoek van de Heyenoordschool twee maal door gidsen in hun eigen schoolheemtuin rondgeleid, wat zeer gewaardeerd is. Tevens nog een paar aangevraagde wandelingen. Dankzij de gewaardeerde medewerking van de werkgroep P&P hebben in totaal ongeveer 175 personen in 2012 de heemtuin bezocht. “Oud gedienden” maar ook veel nieuwe bezoekers.

15

Jaarvergadering


Heel veel mensen komen in de verschillende jaargetijden terug om de natuur dan op dezelfde plekken te bewonderen en veranderingen waar te nemen. Jammer genoeg hebben, door interne strubbelingen en persoonlijke redenen, een tweetal gidsen zich voor hun gidsenwerk in de heemtuin voor het jaar 2013 teruggetrokken. Planning 2013 Gelukkig hebben zich ook weer een tweetal enthousiaste “aspirant”gidsen in 2013 aangemeld om zich op korte termijn de wetenswaardigheden van de heemtuin eigen te maken. Om de kwaliteit van de rondleidingen op peil te houden is, gezien het beperkte aantal gidsen, besloten voor 2013 slechts een achttal rondleidingen te gaan doen. We starten in half april en eindigen begin oktober op de zondagen om 14.00 uur en dinsdagavonden om 19.30 uur. Om de “oude” en nieuwe gidsen nog beter hun werk te laten doen is er een “minigidsencursus heemtuingids” opgezet. De opzet is gemaakt, nu nog uitwerken. Elke IVN-er kan meedoen. Op 15 april is de “aftrap”. We hopen hiermee nieuwe heemtuingidsen te rekruteren. Tevens zijn er binnen de werkgroep duidelijke afspraken gemaakt om de onderlinge contacten te verbeteren. Het uitje van de gidsen zal dit jaar zeker doorgaan.

Werkgroep Groencursus Nirma & Martin van Rijn - van Atteveldt De Groencursus is een gezamenlijk initiatief van IVN, KNNV en NIVON. In 2012 werd de Groencursus voor de zevenendertigste keer gegeven.

16

Jaarvergadering


In de maanden februari, maart en april maakten dertig cursisten kennis met verschillende onderwerpen uit de natuur. Ook maakten ze kennis met de organiserende verenigingen. Dit alles gebeurde tijdens negen lesavonden en vijf excursies. De kosten voor deze cursus zijn slechts € 45,-. In oktober werd de Groencursus Najaar gegeven, bestaande uit drie lesavonden en drie excursies met als onderwerpen: bomen in herfst en winter, paddenstoelen en we hebben een antwoord gezocht op de vraag: “Hoe komt de natuur de winter door?” Hieraan deden vijfentwintig mensen mee. Deze cursus kost slechts € 15,-. De Groencursussen worden gegeven in het Natuurcentrum Arnhem, locatie Stadsboerderij Presikhaaf, waar we al jarenlang gastvrijheid genieten. De beide cursussen zijn door de deelnemers zeer positief geëvalueerd. De werkgroep, die de Groencursus begeleidt, telt zes leden. Carla Harmelink heeft als stagiaire vanuit de Uiterwaardencursus in het najaar met ons meegedaan. De administratie en de financiële afhandeling van de cursus werden gedaan door Dinie Rengers en Leo van Manen van het NIVON. Ook in 2013 wordt er weer een Groencursus Voorjaar en een Groencursus Najaar gegeven.

Werkgroep Kinderactiviteiten Lotty van den Bosch De werkgroep bestond in 2012 officieel uit acht leden en enkele leden die op afroep beschikbaar waren om bij een activiteit hun handen uit de mouwen te steken. Op 15 april hielden we een kinderspeurtocht door Warnsborn met ‘Bomen’ als thema. Vier bomen werden besproken, herkenbaar aan schors en vorm en de hoogte en dikte werd gemeten. Hier deden ongeveer dertig kinderen en hun ouders aan mee. Tijdens de Open Parkendag (mei) heeft een lid als gast meegedaan met waterbeestjes in park Immerloo, maar door het slechte weer was er weinig animo.

17

Jaarvergadering


Op 23 september was er een poepspeurtocht voor kinderen in Natuurcentrum Arnhem, locatie Stadsboerderij Presikhaaf. Hier deden vijftig kinderen en evenzoveel volwassen begeleiders aan mee. In dit project is veel aandacht geweest voor hart-hoofd-handen en is getracht alle zintuigen te prikkelen. Nicky Sluis was de coördinerende en drijvende kracht bij deze activiteit. De activiteit voor kinderen bij de landelijke Natuurwerkdag is vervallen. Twee leden hebben afscheid genomen van de werkgroep. In 2013 worden weer vier activiteiten gepland. Principedata zijn vastgesteld en de inhoud moet vastgesteld worden bij de brainstorm-vergadering in januari 2013. We willen meewerken aan de lustrumviering van de Vlindertuin (26 mei) en aanpassen bij de Natuurwerkdag (november). Daarnaast blijft er dan ruimte voor twee kinderspeurtochten. (14 april en 25 augustus). Eén met het thema ‘Water’ en mogelijk wordt het poepproject herhaald, maar dan op Stadsboerderij De Korenmaat.

Werkgroep Communicatie Greta van Hoorn De leden van de werkgroep brengen onze publieksactiviteiten onder de aandacht van de Arnhemse web- en persmedia. Zonder vermelding in een krant of op een website zou niemand weten wat IVN-Arnhem te bieden heeft, zoals de Uiterwaardencursus, de Bloemenvallei, de Heemtuin, kinderspeurtochten, Groencursus, Actief in de natuur en de maandelijkse "Eropuit op zondag". Verschillende factoren beïnvloeden de belangstelling voor de activiteiten: het weer, sprekende foto’s, mond-tot-mondreclame of plaatsing op een meer of minder opvallende plek in de krant. En aandacht die “autoriteiten” zoals onze eigen webmaster, bioloog Gerrit Jansen in De Gelderlander of de Gemeente en het Natuurcentrum Arnhem eraan besteden, is ook niet onbelangrijk. Samenwerking dus, ook met externe “wijk”webmasters, levert publiciteit op. Maar uitgangspunt blijft de activiteit op zich. Als het verhaal daarover goed in elkaar zit en op tijd bij de redactie is, dan

18

Jaarvergadering


kan het IVN met meer publiek in 2013 Arnhem natuurlijk blijven beleven. We gebruiken persberichten met mooie foto's en onze website om bezoek of deelnemers te werven. Onze website bevat dan ook actuele informatie over de activiteiten. De telling van meest opgevraagde pagina's laat zien dat de programmagegevens vaak geraadpleegd worden. De "vaste" pagina's van de Vlindertuin, Heemtuin, Groencursus, bloemenvallei en natuurwerk worden het hele jaar door bezocht. De Ommetjes in de Vlindertuin (475) en de Natuurpaden(451) zijn regelmatig gedownload. Het ledenblad IVN-Gids verscheen zes maal met als omslagfoto de Eik van eikel tot herfstblad, het jaarthema van 2012. Diverse leden dragen informatie aan over hun activiteiten, ook via een eigen rubriek, zoals de Trek van de gierzwaluw, het Kleine verschil en Berichten uit de heemtuin. Onze werkgroep kan niet zonder de inzet van de andere werkgroepen, andersom geldt ook dat de werkgroepen ons nodig hebben om in- en extern bekend te worden. De werkgroep in de huidige samenstelling is medio 2012 actief geworden met zes leden, aan het eind van het jaar waren dat er vier. We danken onze voorgangers Herman, Hinke en Jaap voor hun inzet en inspiratie. Plannen 2013 De website wordt in 2013 ondergebracht bij IVN Nederland. We maken daar gebruik van een bestaande website waarin we onze eigen tekst en beeld inpassen. We gaan natuurlijk gewoon door met het maken van persberichten, mooie foto's en het samenstellen van de IVN-Gids.

Werkgroep Dierentuin Boukje Dunselman 2012 was het laatste jaar dat onze werkgroep nog werkzaam was als een IVN-werkgroep. De gidsen in Burgers' Zoo gaan uiteraard verder, maar dan niet meer onder de vlag van de IVN-Arnhem. Hieronder dus het laatste jaarverslag:

19

Jaarvergadering


Het afgelopen jaar hebben we bezoekers van de natuur laten genieten: 21.400 Onderverdeeld leidt dat tot het volgende overzicht: Voor een groot aantal mensen hebben we rondleidingen verzorgd: 10.150. Hierbij waren zeker 50 groepen van onderwijsinstellingen. Hiervan waren er ca. 50 in het Duits en ca. 25 in het Engels. Ook hebben we bezoekers kunnen bereiken op de zomer- en winteravonden, tijdens speciale activiteiten met standjes, doe-tochten, enz.: 11.250 Onze werkgroep bestond in 2012 uit ca. 50 gidsen. Dat betekent dat we gemiddeld per gids 425 bezoekers bereikten. 2013 is het jaar van het 100-jarig jubileum van Burgers' Zoo. Er is veel werk aan de winkel voor ons. Momenteel is er weer een enthousiaste groep mensen bezig aan een opleiding tot Burgers’gids. De groep gidsen gaat enthousiast verder, al is het dan niet meer onder de IVN-vlag. Maar: we zullen als Burgers’ gidsen ook nu een goed jaar tegemoet gaan!

Werkgroep jaarthema “de Eik” De werkgroep van vier en later drie personen heeft aanvankelijk veel vergaderd. Op het eerste gezicht leek het onderwerp “Eik” vrij beperkt, maar als je jezelf er wat meer in verdiept, dan blijkt de eik een complete dierentuin te zijn. Heel veel dieren en andere organismen zijn geheel of gedeeltelijk afhankelijk van deze indrukwekkende bomen. Begin 2012 zijn we meer naar buiten getreden. We hebben de Nieuwjaarswandeling uitgezet in Park Klarenbeek. Er is een zoekkaart gemaakt om de meest voorkomende eiken te herkennen. Joan de Vries van de afdeling Oost Veluwezoom heeft een lezing gegeven over de eik. In de zomer zijn we begonnen met wandelingen onder het motto “Eik in de wijk”. We hebben met een groepje mensen in en rond de wijk Alteveer / Cranevelt, het Sonsbeekkwartier Noord en Bron-

20

Jaarvergadering


beek gewandeld. Telkens waren de vragen en de verwondering belangrijker dan de antwoorden. Plannen voor 2013 We gaan de activiteit “Eik in de wijk” verder uitbouwen.

Werkgroep weekendwandelingen Rick Backx In 2012 hebben we 11 wandelingen en één fietstocht mogen organiseren. In totaal zijn er 339 mensen door de werkgroep rondgeleid, wat neerkomt op een gemiddelde van ca 28 personen per wandeling. Als high light kan de fietstocht langs een aantal kolken in Arnhem-Zuid genoemd worden. Het was mooi om te zien hoe 36 personen klaar stonden met hun fiets om daarmee een groter deel van natuurlijk Arnhem te zien dan tijdens een wandeling. Hierbij ook een pluim voor de pr-werkgroep die dit goed onder de aandacht heeft gebracht. Bovenstaande is gedaan door 12 gidsen. Twee gidsen hebben aangegeven in 2013 niet meer te willen wandelen. Dit komt door een hogere leeftijd van één van de gidsen en de andere gids wil voor de variatie even wat anders doen. Beide blijven wel aangesloten bij het voorwandelen. Gelukkig zijn er in 2012 ook drie stagiaires neergestreken bij de werkgroep. Deze hebben allen aangegeven zich in 2013 te willen inzetten. Begin 2012 heeft Herman Heskamp de coördinatie van de werkgroep overgedragen aan Rick Backx. In 2013 hebben we weer elke maand een wandeling. Door de goede reacties komt de fietstocht langs de kolken weer terug. Tevens gaan we een tocht maken voor mindervaliden. Met de nieuwe leden wordt een bekenwandeling gemaakt en een wandeling met het onderwerp: mythen en sagen over bomen. Ook de nieuwe wandeling over natuurbegraafplaats Heidepol wil ik niet onvermeld laten. We geloven dat we weer een gevarieerd programma hebben met een aantal nieuwe wandelingen.

21

Jaarvergadering


IVN AFDELING ARNHEM, JAARSTUKKEN 2012 EN BEGROTING 2013 BALANS

Kas Bloeiende landjes ING winkel ING rekening ING rentemeerrekening ING Zkl Spaarrekening Debiteuren Crediteuren Beleggingen Inventaris Koersverschillen Betalingsverschil Nog te betalen rekeningen / correcties Fonds natuurgidsencursus Uiterwaarden Algemene reserve Resultaat Totaal

ACTIVA PASSIVA ACTIVA PASSIVA 31-1231-1231-1231-122011 2011 2012 2012 229,28 183,79 4.009,53

215,42

16.986,59

21.680,66 135,31

4.849,32 4.102,63

4.763,64 2.735,09 60,48

316,70

25,20

525,00 28.809,66

575,47 29.627,15

817,49 406,01 30.177,35 30.177,35 30.349,86 30.349,86

WINST EN VERLIESREKENING Contributies Donaties Wandelingen Burgers IVN oktober weekend Aangevraagde wandelingen Natuurpaden verkoop Correctie Rente Bijzonder baten Nadelig saldo

rekening begroting 2012 2011 2.646,00 2.750 946,00 910 8.656,42 6.000 525,00 496,00 500 236,23 108,34 183,19 200 2.030,62 1.500 1.020

totaal

15.827,80

baten

22

rekening begroting 2013 2012 2.870,00 2.750 2.300,00 6.500 7.963,75 761,50 30,00

500 100

281,43

200

12.880 14.206,68

730 10.780

Jaarvergadering


lasten Kosten bestuur IVN oktober weekend ALV Representatie Afdracht IVN Overige bijdragen IVN gids WG Dierentuin WG Aangevraagde wandelingen/eendagsvliegen WG Weekendwandelingen WG Heemtuin WG Perscontacten WG Natuurpaden Natuurpaden inkoop WG Kinderactiviteiten WG Groencursus WG Beleefbibliotheek WG Bloeiende landjes WG Jaarthema WG Vlindertuin WG Natuurbeheer Website Algemeen / Materiaal t.b.v. werkgroepen Winkelkosten Kantoorkosten Afschrijving Bijzondere lasten Bijzondere projecten Voordelig saldo Totaal

23

924,40 1.883,49 575,49 256,50 1.401,30 50,00 2.433,43 2.986,47

1.000

810,26

1.000

500 350 1.500 50 1.250 3.000

205,05 301,27 1.429,35 45,54 1.243,18 4.581,56

500 350 1.500 50 1.250

453,77

400 140 330 55 100

607,32 174,41 185,49 50,00

400 150 430 55 100

41,04 40,00 241,00

100 50 85,90 104,69

64,03 271,17 122,18

100 50

221,57 250,13 97,10 15,00

375 500 300 430 100 150

128,93 179,85 819,29 177,64 98,74

450 500 300 400 100 150

581,49 1.367,54

700 1.500

937,87 1.367,54

700 1.500

1.000,00 817,49

406,01

745

15.827,80

12.880 14.206,68

10.780

Jaarvergadering


TOELICHTING OP JAARSTUKKEN 2012 EN BEGROTING 2013 Algemeen 2012 is afgesloten met een positief resultaat van € 406,01. Balans Tijdens de ALV van 2012 heeft men besloten het positieve resultaat van € 817,49 uit 2011 toe te voegen aan de “Algemene reserve” waardoor deze over 2012 uitkomt op € 29.627,15. Op de balans van 2012 is de Inventaris met € 1.367,54 afgenomen door de afschrijvingen en deze komt hierdoor uit op een bedrag van € 2.735,12. De inventaris bestaat o.a. uit de laptop, de beamer, de display-borden, een bosmaaier, gereedschap en de GPS. In 2012 is de Uiterwaardencursus gestart en afgerond. De ontvangsten en uitgaven voor de cursus zijn in principe budget neutraal. De cursus is met een negatief resultaat van € 575,47 afgerond. Dit bedrag staat onder het “Fonds natuurgidsencursus Uiterwaarden” op de balans. Winst en verliesrekening 2012 De grootste inkomstenposten zijn:  contributie € 2.870,00  rondleidingen dierentuin € 7.963,75  aangevraagde wandelingen € 761,50 Onder de donaties is de bijdrage van Burgers’ Zoo, NL-Doet en de Poorters van Arnhem en de schenking aan het CNME in verband met het 25-jarig bestaan (informatiepaneel heemtuin) verantwoord. Door de invoering van de digitale IVN-gidsen zijn de kosten voor de productie ongeveer gehalveerd ten opzichte van 2011 (2012: € 1.243,18). Onder de kosten van het bestuur à € 810.26 vallen de kosten die de bestuursleden maken voor o.a. de organisatie van de adviesraad en de Nieuwjaarswandeling. De algemene ledenvergadering kostte € 205,05. De kosten voor wandelingen bestaan merendeels uit reiskosten van de gidsen: Burgers’ Zoo à € 4.581,56 en Aangevraagde wandelingen à € 507,32. Het streven is dat een rondleiding niet meer kost dan dat deze oplevert.

24

Jaarvergadering


De kosten van de diverse werkgroepen bestaan voornamelijk uit de werkgroep uitjes en aanschaf materiaal. Kantoorkosten bestaan uit diverse onkosten, zoals het abonnement op het boekhoudprogramma, papier-/portokosten, kosten postbus e.d. Begroting 2013 In de begroting voor 2013 is rekening gehouden met de wensen van de werkgroepen, voor zover deze zijn opgegeven door de werkgroepen. Indien er geen begroting door de werkgroep is ingediend, dan is een bedrag geschat op basis van de uitgaven van 2012. Het bestuur heeft voor 2013 de aanschaf van een beamer begroot. De in bezit zijnde beamer wordt intensief gebruikt, soms is er sprake van een dubbele aanvraag. Met een extra beamer kan aan de vraag worden voldaan en is er een reserve als de beamer het begeeft. Het direct besteedbare eigen vermogen bedroeg op 31 december 2012 € 22.125,36 (= saldo ING rekeningen en kas Bloeiende landjes). Met een positief resultaat van ruim € 400 is de begroting budget neutraal gerealiseerd. In 2013 wil het bestuur opnieuw uitkomen op een budget neutrale realisatie van de begroting. Het bestuur

Jaarplan van het bestuur voor het jaar 2013 Het bestuur ziet het als hoofdtaak om het verenigingsleven te ondersteunen en waar mogelijk te bevorderen. Daarnaast onderhoudt het bestuur de externe contacten. Vanuit deze taak wordt in 2013 aan de volgende activiteiten inhoud gegeven: 1. Het contact met de werkgroepen en de afdeling Al langjarig vormt de Adviesraad een belangrijke schakel binnen de organisatie van IVN Arnhem. De functie van de Adviesraad als overleg waar informatie tussen werkgroepen en bestuur worden

25

Jaarvergadering


uitgewisseld en voornemens van beleid worden gepeild, blijft behouden. In 2013 wil het bestuur inhoud geven aan de verbindende factor naar de leden. Doel is elkaar te ontmoeten waardoor een bijdrage wordt geleverd aan de sociale structuur van de afdeling. Naast de Nieuwjaarswandeling zal in de zomer en het najaar een afdelingsactiviteit worden georganiseerd. Tijdens deze afdelingsactiviteiten wordt extra aandacht geschonken aan nieuwe IVN leden. Na de gebruikelijke individuele opvang worden zij uitgenodigd om met vertegenwoordigers van de werkgroepen kennis te maken. Op deze manier wil het bestuur de integratie van nieuwe leden bevorderen. In 2013 wordt het jaarthema Eik met een jaar verlengd. Vanuit het bestuur zal op een ondersteunende wijze aan de uitwerking van het jaarthema worden bijgedragen. Dit betreft de facilitering van de ontwikkeling van materialen (voor de afdeling), die door de werkgroep Jaarthema wordt ontwikkeld. Ook zal het bestuur in 2013 proberen de leden die een los-vast relatie met de afdeling hebben, erbij te betrekken. Dit kunnen kleine ondersteunende activiteiten zijn, dan wel projectmatige activiteiten. 2. Stimuleren van nieuwe initiatieven Waar er binnen de afdeling nieuwe initiatieven opduiken zal dit door het bestuur welwillend worden beoordeeld. Activiteiten gericht op specifieke doelgroepen, zoals ouderen en kinderen worden ondersteund. Het bestuur zal zo mogelijk de plannen proberen te structureren zodat er eventueel een werkgroep kan worden opgericht. De werkgroep Heemtuin gaat een interne opfriscursus over de heemtuin organiseren. Deze cursus is bedoeld voor de eigen leden. Dit is een bijdrage aan de interne bijscholing, maar langs deze weg hopen we dat het aantal gidsen voor de heemtuin toeneemt. Als bestuur ondersteunen we deze interne cursus. Waar mogelijk hopen we dat dit ook ter inspiratie van andere werk-

26

Jaarvergadering


groepen zal dienen. Als bestuur ondersteunen we algemene activiteiten voor eigen IVN-leden. Eind 2012 zijn we als bestuur de discussie met de werkgroepen gestart over de organisatie van educatieve activiteiten. We vinden het belangrijk dat IVN-ers over kennis en vaardigheden beschikken waarmee onze leden zelfstandig en in samenwerking met andere IVN-ers een goede educatieve activiteit kunnen organiseren, planmatig voorbereiden en uit kunnen voeren. In 2013 zullen we in overleg met de werkgroepen nader beoordelen hoe we als bestuur dit proces kunnen ondersteunen. 3. Communicatie De afdelingswebsite www.ivnarnhem.nl is zowel intern als extern een belangrijk communicatiemiddel. In 2013 zal de in gang gezette overgang naar de landelijke website van het IVN verder worden doorgezet. Het doel is de informatie en het beheer over te brengen naar deze landelijke digitale omgeving. Bij deze overgang zal de herkenbaarheid van de afdeling Arnhem worden bewaakt. Ook dient in deze nieuwe constellatie het beheer van deze nieuwe website te zijn geborgd, zodat de kwaliteit ten minste gelijk blijft aan het (hoge) niveau dat er met de huidige “eigen” website is. De ingezette digitalisering van publicaties zal worden gecontinueerd. Dit geldt met name voor de IVN-gids, maar ook voor uit te brengen natuurpaden. Verder vervult het Quickstaartje, de digitale nieuwsbrief een belangrijke functie in de communicatie met de leden. 4. Scholing Als onderdeel van de permanente educatie sluiten we aan bij lezingen en workshops van collega-organisaties. Er zijn hieromtrent afspraken met Burgers’ Zoo, Vogelwerkgroep Arnhem en omstreken, het NIVON Arnhem en het Gelders Geologisch Museum (Velp). Deze activiteiten zijn vrij toegankelijk voor leden van IVN Arnhem. Verder zal met buurafdelingen het na- en bijscholingsprogramma worden uitgewisseld. 5.

Samenwerking met de groene groepen

27

Jaarvergadering


Het Bestuur is voorstander van samenwerking met de groene groepen in het Arnhemse of directe omgeving. Op initiatief van de landelijke besturen van IVN en KNNV is de verdere integratie van beide organisaties geagendeerd. Door het Bestuur is deze integratie in 2012 op een constructieve wijze met het bestuur van het KNNV Arnhem besproken. De inzet van het Bestuur is om te groeien naar een volledige integratie van de beide Arnhemse afdelingen. In 2013 zal deze richting worden ingezet door te beginnen met het organiseren van gezamenlijke activiteiten. Ook zal in 2013 de route voor volledige integratie worden ontwikkeld. De samenwerking met de Arnhemse groene groepen wordt gecontinueerd of waar mogelijk verstevigd. Er wordt actief deelgenomen aan het Arnhemse Groenforum en zonodig worden acties vanuit dit Forum actief uitgedragen. Verder is er een gestructureerde samenwerking met het Natuurcentrum Arnhem en Bezoekerscentrum Sonsbeek. Voorts wordt de relatie met de afgesplitste werkgroep Burgers’ Zoo-vrijwilligers onderhouden.

De Arnhemse natuur en de leden van het IVN zijn zeer de moeite waard om je voor in te zetten. Het bestuur

28

Het kleine verschil

IVN Gids 2013 «Maand/Maand»

Je kunt ze beter met handschoenen aan aanpakken. tekst en foto’s aangeleverd door Anita Broekhuizen

Boommarter

Steenmarter

Leeft in het bos

Leeft bij gebouwen

Chocoladebruine vacht met een roomgele bef

Grijsbruine vacht, witte bef die doorloopt op poten

Ondervacht donker (grijsbruin)

Ondervacht licht (wit)

Oren met licht randje, lang en spits

Oren zonder lichte rand, breed

Donkerbruine tot zwartgrijze neus

Roze, vleeskleurige neus

Wilde of paardenkastanje

Tamme kastanje

Vorm vrucht is mooi rond

Vrucht heeft een puntje aan de bovenkant

Een paar dikke stekels op het omhulsel

Veel dunne stekels op het omhulsel (bolster)

Kun je niet eten, zijn erg bitter en veroorzaakt buikpijn

Kun je eten, zijn zoet en erg gezond

Handvormige samengestelde bladeren.

Grof gezaagde lancetvormige bladeren.

29

Uitgelicht


De Lente is niet meer te stoppen in de Vlindertuin Teksten foto’s : Anita Broekhuizen

Zo van een afstandje zie je alleen nog maar een kale vlakte waar alleen de meditatieheuvel groen uit op rijst. Maar schijn bedriegt. Zodra de zon een paar uurtjes schijnt en de kou uit de lucht verdwijnt, gebeurt er van alles in de vlindertuin. Vogels maken elkaar het hof, hommelkoninginnen gaan zoemend op zoek naar een geschikt nestholletje en overal kleuren de bolgewassen de dorre bladeren op de bodem.

En dan is daar ook het eerste witje; een citroenvlinder die zich niets lijkt aan te trekken van het kille voorjaar. Ze heeft de winter op een beschut en veilig plekje tussen groenblijvende planten als klimop doorgebracht en gaat op zoek naar wegedoorn en sporkehout die in deze tuin bij bosjes te vinden is. Daar legt ze haar eitjes op en als die uitkomen, vinden ze volop sappig lentegroen.

De tweede kleurrijke overwinteraar is de kleine vos die zich tegoed doet aan de nectar van de krokusjes. Deze dame heeft zich waarschijnlijk in een schuurtje, in een holle boom of onder een dakrand verscholen, de aderen volgepompt met een soort alcohol zodat ze bestand is tegen vorst tot zeker min 20oC. Zodra het mooi weer is komt ze tevoorschijn, zoals nu in maart. Elk jaar planten we nog meer krokussen zodat er zo vroeg in het jaar genoeg nectar te halen valt.

30

Uitgelicht


En als er weer vlinders vliegen komen ook de vrijwilligers de tuin weer opzoeken. De wilgen boogjes die in de afgelopen winter zijn doodgevroren worden vervangen door nieuwe takken in de hoop dat ze dit jaar wel zullen uitlopen en voor nectar zullen zorgen voor de vroege insecten. En hoewel het zo nu en dan nog flink koud kan zijn, genieten we nu alweer van het buiten zijn, maken we plannen en heten het nieuwe vlinderseizoen welkom.

“Thuis in het veld” Leer nog beter vogelzang herkennen. Met dit programma kunt u uw luistervaardigheden spelenderwijs verbeteren. Ga naar de website van: www.sovon.nl Je ziet rechtsboven een blokje en daar voer je in: thuis in het veld. Ga dan naar cursus: thuis in het veld. Klik deze regel aan en de website opent zich met eerst wat instructies en onderaan het verhaaltje staat waar je nu op moet klikken. Ga naar 'Thuis in het Veld' ». Vervolgens log je in en je kunt aan de slag. Succes!! Zeker doen!!!

Heidecorridor Nationaal Park Veluwezoom. Wat was ik verbaasd op een zondagmiddag tijdens een wandeling in het Nationaal Park de Veluwezoom. Enkel paden waren onbegaanbaar door diepe wielsporen. En aan weerszijden van de paden lagen hoge stapels boomstammen. Wat zijn ze hier toch aan het doen. Zelfs mijn GPS was de weg kwijt. Een paar weken later tijdens een excursie van de KNNV werd mij deze ontbossing duidelijk. Natuurmonumenten was met de uitvoe-

31

Uitgelicht


ring van een groot plan bezig onder de naam “Heidecorridor Nationaal Park Veluwezoom”.

Wie meer wil weten over dit project gaat naar onderstaande website: Heidecorridor Nationaal Park Veluwezoom | Natuurmonumenten www.natuurmonumenten.nl/heidecorridor-nationaal-park-veluwezoom

Bron: Natuurmonumenten

Wandelen in de Heemtuin Zondagmiddag 14 april, 14.00 uur: Vroege vogels en planten Hardlopers zijn doodlopers. Geldt dat ook voor planten en dieren? Vroege voorjaarsplanten behoren wel tot de “snelle jongens”, die direct te voorschijn komen, als de weersomstandigheden in het voorjaar beter worden. Ze zijn er “als de kippen bij” om zichzelf en hun bloemen te laten zien. Maar….. enkele van hen verdwijnen ook weer betrekkelijk snel. En niet voor niets, zo zal tijdens de wandeling blijken. Toch een beetje dood-lopers, of toch niet? Wat de vogels betreft, ook zij zijn er vroeg bij. Ze krijgen de kriebels in het vroege voorjaar: voortplantingsdrift. Dat is niets alleen leuk voor hen, maar ook voor ons mensen. Want bij dat voorjaarsgedrag hoort het enthousiaste zingen van de vogelmannetjes.

32

Uitgelicht


En daarvan kunnen wij genieten, hopelijk ook deze eerste zondagse heemtuinwandeling van dit seizoen. De heemtuingidsen staan voor u klaar om u te laten genieten van alles wat het prille voorjaar heeft te bieden. De gidsen geven de andere wandelingen bijtijds aan of u kijkt op onze website. Minigidsencursus heemtuingids Cursusdata: maandagavond 15/4, 29/4, 27/5 en 23/9 en op zaterdag 4 mei 2013 Planten praktijkles. Buiten de cursusdata wordt er van je verwacht dat je deelneemt aan voorwandelingen en/of publieksexcursies in de Heemtuin. Inhoud van de cursus: - Historie van de Heemtuin - Beheer van de mini-landschappen - Belangrijkste plantenfamilies in de Heemtuin - Dieren in de Heemtuin - Ecologie en seizoenen Door de hele cursus heen zal er aandacht zijn voor werkvormen die je als gids ter beschikking hebt. Kosten: Aangezien deze cursus wordt gezien als interne scholing, wordt er geen cursusgeld in rekening gebracht. Er zal wel van je gevraagd worden tijd en aandacht te besteden aan deze verdieping. Coördinator: Ed Graefenhayn, 026-3255586, [email protected]

“Veel mensen kijken reikhalzend uit naar het einde van de winter. Maar voor wie er oog voor heeft, zijn er al veel tekenen in de vogelwereld die wijzen op het naderende voorjaar. Een verhaal om de moed erin te houden”. De moeite waard om http://www.natuurbericht.nl.

deze

33

site

eens

te

bekijken.

Ingezonden


OPROEP AAN NIEUWE LEDEN EN VRIJWILLIGERS LIDY BLOKZIJL, werkgroepleider.

De werkgroep Aangevraagde Wandelingen heeft als doelstelling de liefde voor de natuur over te brengen aan mensen via een enthousiaste IVN-gids, die net iets meer natuurkennis in huis heeft dan de aanvrager. De aanvragen komen van scholen, van ambtenaren, hotelgasten, scoutinggroepen, particulieren die een feest willen opluisteren met een stukje natuurbeleving etc. etc. De werkgroep bestaat naast de coördinator uit een gidsenbestand, waarmee ik al jarenlang heel prettig mag samenwerken. Door allerlei omstandigheden , zoals verandering van baan, verhuizing, leeftijd, vallen er gaten in dit bestand…zodat ik regelmatig op zoek ben naar aanvulling om het gidsenbestand op peil te houden. Voel jij je aangetrokken om eens mee te wandelen met een ervaren gids, meld je dan bij ondergetekende. We zullen je met open armen ontvangen. Reddingsplan voor Europese rivierkreeft Gepubliceerd op 30 november 2012 Door Alterra Wageningen UR, Wageningen UR

Maar liefst 20 organisaties hebben de handen ineen geslagen om de Europese rivierkreeft voor Nederland te behouden. De Europese rivierkreeft (Astacus astacus) is een van de meest bedreigde diersoorten in Nederland. De enige bekende plek waar deze kreeft voorkomt ligt op een landgoed van het Geldersch Landschap. Zonder ingrijpen zal de populatie niet overleven. Voor meer informatie zie: http://www.wageningenur.nl/nl/ExpertisesDienstverlening/Onderzoeksinstituten/alterr a/show/Reddingsplan-voor-Europeserivierkreeft.htm

34

Agenda

IVN Gids 2013

maart/april

Publieksactiviteiten zondag 31 maart Eerste paasdag 14.00 uur Eropuit op de fiets: Kolkentocht rond Elden Start: Boerderij de Steenen Camer. (Hannesstraatje 2, 6843 NV Arnhem) Thema: Littekens in het landschap van dijkdoorbraken Natuurwerkochtend zaterdag 6 april 9.30 – 12.30 uur Waar wordt nog bekend gemaakt. wandelen in de heemtuin zondagmiddag 14 april, 14.00 uur: Vroege vogels en planten Zie informatie blz. 32 zondag 28 april 14.00 uur Eropuit wandelen "Sprengebeken in oude wijken" Plaats: Paasberg Startpunt: nog niet bekend Verder kunt U eens kijken op de website van de KNNV: http://www5.knnv.nl/arnhem. Kijk dan vervolgens bij Agenda Als u deze pagina krijgt, ziet U in het midden de maand verschijnen en klik dan op volgende. Een overvloed van activiteiten. Elke dinsdag verschijnt in de Gelderlander van de heer G. Janssen twee pagina’s groot veel wetenswaardigheden over de natuur om ons heen. Ook hij geeft aan goede excursiemogelijkheden. Zeker de moeite waard

35

Prikbord


Mededeling: Vroege Vogels vanaf 5 maart terug op tv Mededeling uitgegeven door Natuurbericht op 1 maart 2013

De lente begint: vogels bouwen weer nesten, dieren ontwaken uit hun winterslaap. En… ‘Vroege Vogels TV ’ laat dat zien. Met reportages van Janine Abbring en Menno Bentveld, alle hoogtepunten van de gekraagde roodstaart, torenvalk en de vos in Big Broeder en unieke natuurfilmpjes van kijkers. Vroege Vogels volgt alle hoogte- en dieptepunten van de vogels van Beleef de Lente. Met de torenvalk, de oehoe, de slechtvalk, koolmees, steenuil en één nieuwe: de gekraagde roodstaart. Ook de vossen van de Oostvaardersplassen zijn dit jaar weer van de partij. Meer informatie: www.vroegevogels.vara.nl Vroege Vogels’, vanaf 5 maart 2013 elke dinsdagavond om 19.20 uur bij de VARA op Nederland 2 en elke zondag van 8.00 tot 10.00 uur op Radio 1. Gezien zaterdag 2 maart dat op het ooievaarsnest in Kekerdom het paartje op het nest zat. Waarschijnlijk zijn deze vogels niet weggeweest, maar hebben ze de winter hier door gebracht. Zie ook de foto in de vorige gids! Wat zijn kraaien intelligente dieren. Zij laten de grijze eekhoorns het werk doen. Deze diertjes bedelen om nootjes. Hebben ze die, dan gaan ze vrij snel naar het even verderop liggend bloemenperkje. Daar begraven ze het nootje en gaan snel terug om een nieuwe te halen. De kraai heeft alles even aangezien en als de eekhoorn teruggaat om de volgende noot in ontvangst te nemen, dan graaft de kraai het net verstopte nootje op en eet die smakelijk op. De kraaien staan ook niet te dringen bij de persoon met zijn rijk gevulde tas met nootjes. Dit doen de eekhoorns en duiven wel.

36

Prikbord


Wij hebben in Londen in het St.Jamespark( hetzelfde park, waar al die eekhoorns actief zijn) diverse exoten gezien. Ik noem er enkele o.a. pelikanen, zwarte zwanen, sneeuwganzen, casarca’s, roodhalsganzen en Indische ganzen. Op onderstaande foto staat geen exoot maar… Boomklevertje, Immerlooplas

Beste Natuurvrienden, Wat een energie op deze (grote) hoogte 80.Met een groep van 15 man is er weer veel werk verzet. Een deel van de daar groeiende bramen zijn er uit gegraven of gesnoeid. De sleedoorn heeft weer een kans gekregen om te overleven. Daarmee dus ook de sleedoornpagevlinder. We hopen dat de IVN vlinderwerkgroep bij de volgende telling ons laat weten, hoeveel eitjes er geteld zijn. Mocht het aantal getelde eitjes weer toegenomen zijn, dan komen we graag volgend jaar weer. Mocht dit niet zo zijn dan komen we toch weer (als het mag).

37

Prikbord


Foto’s zijn door René en Ber gemaakt tijdens de werkochtend en zijn te zien via deze link: https://www.dropbox.com/sh/owlu42t4hvqfhwx/SaFcAUDKaF http://bers-plaatjes.blogspot.nl/search/labelIVN%20Arnhem Bedankt hier oor René en Ber. Op de IVN site natuurbeheer vind je informatie over de schoonmaak actie van 30 maart in het prachtige uiterwaarden gebied Meinerswijk. Heb je zin, kom en geniet van de zilverreiger, ooievaar, Indische gans, scholekster,boerenzwaluw, mus en nog zoveel meer. Werkers nogmaals bedankt voor jullie inzet en heel graag tot ziens, Luc

Het kleine verschil?

38

I V N G I D S AFDELING ARNHEM

Recommend Documents