I. Technische bepalingen 1. Algemeen kader van de oproep De effecten van voeding op het milieu en gezondheid zijn zeer belangrijk. Leefmilieu Brussel wenst deze impact te verkleinen door te werken met grootkeukens. Een van de doelstellingen van het Actieprogramma rond duurzame voeding in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bestaat erin te gaan naar 125.000 duurzame maaltijden in de eetzalen van het Gewest tegen 2015. Op termijn is het de bedoeling dat alle eetzalen van de overheidssector duurzame maaltijden aanbieden. Sinds 2008 heeft Leefmilieu Brussel drie begeleidingscycli rond "duurzame grootkeukens" aangeboden voor het grootkeukenpersoneel waaraan 59 grootkeukens hebben deelgenomen. Er worden regelmatig praktijk- en theorieopleidingen georganiseerd om de verschillende thema's in verband met duurzame voeding aan te boren. Het programma van 2013 vindt u op de website van Leefmilieu Brussel: www.leefmilieubrussel.be > professionelen > duurzame kantine of op www.duurzamegrootkeukens.be Daarnaast werd er een helpdesk opgericht waar de grootkeukens terecht kunnen voor hun vragen. Zowel de opleidingen als de helpdesk zijn toegankelijk voor alle Brusselse grootkeukens. (contact helpdesk: 081/390.693 -
[email protected]) Er bestaan verschillende informatieve hulpmiddelen (seizoenskalender, aankoopgids, fiche over de biologische landbouw, fiche over voedselverspilling, recepten, lijst met leveranciers en een technische gids voor het schrijven van een bestek) die men kan terugvinden op de website van Leefmilieu Brussel. Om de veranderingen in de grootkeukens beter te ondersteunen, lanceert Leefmilieu Brussel een nieuwe projectoproep gericht aan alle instellingen en organisaties die beschikken over een grootkeuken of werkzaam zijn in deze sector om een concreet project uit te werken rond duurzame voeding in de grootkeuken die zich in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bevindt.
2. Doel Leefmilieu Brussel wenst de transitie van grootkeukens naar meer duurzame voeding (volgens de onderstaande definitie) te ondersteunen om de maaltijden te verduurzamen en het aantal duurzame maaltijden in de Brusselse grootkeukens te vermeerderen. De voorwaarden van deze oproep worden hieronder uiteengezet.
3. Voor wie is deze projectoproep bedoeld? De projectoproep richt zich tot alle Brusselse instellingen met een grootkeuken of bedrijven die instaan voor de catering van grootkeukens: gemeenten, ocmw’s, cateringbedrijven, scholen, verzorgingsinstellingen, bedrijven, kinderdagverblijven, …Het kan zowel gaan om keukens die intern worden beheerd als keukens waar de catering wordt uitbesteed en dit voor zowel koude of warme bereidingen (Ook een kantine waar enkel broodjes worden verkocht, komt in aanmerking). Onder een grootkeuken of kantine verstaan we een lokaal waar soldaten, verpleegden, personeelsleden, leerlingen, studenten, baby’s, peuters, … tegen matige prijzen levensmiddelen, drank, versnaperingen, … kunnen kopen en consumeren. Deze lokalen bevinden zich in kazernes, kantoren, scholen, fabrieken, gestichten, gevangenissen, ziekenhuizen, rusthuizen, …
4. Steun van Leefmilieu Brussel aan de projectdragers De steun aan de projectdragers zal hoofdzakelijk bestaan uit financiële steun bedoeld voor de uitvoering van de opdracht. Leefmilieu Brussel stelt verschillende hulpmiddelen en brochures (kalenders, receptenfiches, brochures met voedingsadvies, website, praktische gids enz.) ter beschikking. Al deze hulpmiddelen vindt u terug op onze website www.leefmilieubrussel.be. Leefmilieu Brussel zal ook beschikbaar zijn voor alle advies en/of inlichtingen. De kantines kunnen ook beroep doen op de helpdesk en deelnemen aan de praktische en theoretische opleidingen. Het Gewest heeft een bedrag van 95000 € vrijgemaakt voor de projectoproep duurzame grootkeukens 2013. De projecten zullen een financiële steun ontvangen van maximaal 15.000 € (btw inbegrepen). De financiële steun mag gebruikt worden voor: - Begeleiding op maat voor een audit van de grootkeuken, uitwerken van een actieplan, verschillende partijen samen te brengen, leveranciers te zoeken, invoeren van donderdag veggiedag, … - Uitvoeren van een kosten-baten analyse, businessmodel, … om over te schakelen naar duurzame voeding - Het uitwerken van creatieve ideeën - Meerkost van aankoop van duurzame producten (bio, fairtrade, …) tijdens de transitieperiode van maximum 1 jaar (Er moet duidelijk worden aangegeven hoe de meerkost berekend wordt. Het is niet de bedoeling om de volledige kost van de maaltijd in rekening te brengen) - Aankoop van materiaal dat een verduurzaming in de hand werkt (keukenrobot, herbruikbare leverdozen, …), dus geen materiaal dat sowieso nodig is in een grootkeuken (vaatwerk, kookgerief, …). Het budget voor begeleiding of coaching is afhankelijk van het aantal dagelijkse maaltijden bereikt met het project: - Maximum 3.000 € indien minder dan 500 dagelijkse maaltijden - Maximum 5.000 € indien minder dan 1000 dagelijkse maaltijden - Maximum 8.000 € indien minder dan 3000 dagelijkse maaltijden - Maximum 15.000 € indien 3000 dagelijkse maaltijden of meer Het budget voor het materiaal mag niet meer dan 50% bedragen van het aangevraagde budget, met een maximum van 3.000 €. Privé-ondernemingen en cateringbedrijven vallen buiten deze regel en mogen geen financiële steun aanvragen voor de aankoop van materiaal. Hierbij moet opgemerkt worden dat de aankoop van nieuw materiaal niet altijd noodzakelijk is. De jury adviseert om nuttig gebruik te maken van gerecycleerde en tweedehandsmaterialen alvorens deze nieuw te kopen! De financiële steun mag niet gebruikt worden voor : - een bijdrage in een zware investering (bvb: gedeelte van de aankoop van een bestelwagen) - opleidingen (Leefmilieu Brussel biedt een gratis opleidingscyclus aan, zie punt 1) De uitgaven moeten voldoen aan de volgende voorwaarden: - aangegaan zijn tijdens de projectperiode (jaar 2013 - 2014) - effectief verricht zijn door de begunstigde van het project, opgenomen zijn in de boekhouding, en identificeerbaar en controleerbaar zijn
De voorgenomen uitgaven moet worden ingedeeld in functie van de volgende posten: - de huurgelden en huurlasten - de promotie- en publicatiekosten - de administratieve onkosten - de voertuig- en vervoerskosten - de bezoldiging van derden en onderaannemers, de honoraria, de tijdelijke werknemers - de personeelskosten - de materiaalkosten (onder voorbehoud, zie hoger) De jury zal beslissen over het toe te kennen bedrag en wanneer dit zal worden uitbetaald. In geval een project wel interessant maar te duur bevonden wordt, kan de jury voorstellen om het gevraagde budget te verminderen.
5. Duur van het project De geselecteerde projecten hebben een maximale looptijd van 18 maanden (van september 2013 tot maart 2015), volgend op selectie door de jury.
6. De verplichtingen van de begunstigden De begunstigden zullen verzocht worden om hun uitgevoerde acties te rapporteren aan Leefmilieu Brussel alsook de budgetbesteding. De geboekte resultaten in de grootkeuken zelf zullen via een typeformulier worden gerapporteerd. De verplichtingen zullen toegelicht worden in het verslag van het eerste begeleidingscomité. Afhankelijk van het type project, kan deze verplichting betrekking hebben op: -
helpen bij het bekendmaken van de lessen die werden getrokken tijdens de uitvoering van het project (bvb infofiche rond een goede praktijk nalezen, getuigen op een conferentie, …) het delen en ter beschikking stellen van binnen het kader van de opdracht gecreëerde hulpinstrumenten (bvb gids, brochure, rekenmodule, … Het gaat hier niet om aangekocht materiaal); de toezegging om de rol van ‘ambassadeur’ (als getuige) te vervullen in verband met de resultaten van het project en de beleefde ervaring.
7. Deelnamecriteria (in aanmerking komende projecten) a. De projecten moeten de hieronder beschreven principes van duurzame voeding in zich dragen. Onder duurzame voeding verstaan wij een afwisselende, gezonde en evenwichtige voeding met een minimale impact op het milieu, toegankelijk voor iedereen en dit aan de juiste prijs. Hieronder de concrete criteria: -
Nieuw voedings- en milieuevenwicht op het bord door meer granen, peulvruchten, groenten en fruit te consumeren, en de consumptie van vlees en dierlijke eiwitten, bereide maaltijden, zoute en zoete snacks te beperken Lokale en seizoensgebonden producten Biologische producten of producten afkomstig uit de milieuvriendelijke landbouw Producten uit de eerlijke handel (fairtrade) wanneer het gaat om producten die niet bij ons geproduceerd kunnen worden Producten afkomstig van korte circuits Vissoorten die niet overbevist worden en/of waarvan de kweek geen belasting vormt voor het milieu Vermijden van voedselverspilling in de hele keten en van voedingsverpakkingen b. De projecten moeten als hoofddoel hebben, maaltijden van één of meerdere grootkeukens en/of snacks, sandwiches, soep, … binnen de instelling/organisatie te verduurzamen. c. Het project moet zich richten tot één of meerdere Brusselse grootkeukens.
d. Het project moet hoofdzakelijk plaatsvinden tussen september 2013 en maart 2014. Bij een project dat eerder wordt opgestart, moet worden verklaard wat de meerwaarde is van de in het kader van de projectoproep gevraagde financiering vergeleken bij het voorziene verloop van deze oproep zonder financiering. e. Er kan per organisatie/instelling/bedrijf slechts één project ondersteund worden. f. Zijn uitgesloten van deelname aan deze projectoproep: -
Projecten die enkele gericht zijn op sensibilisatie van het doelpubliek (er moet een concrete gedragsverandering gekoppeld zijn aan het project) Projecten die enkel gericht zijn op het verduurzamen van verdeelautomaten. Projecten die overeenstemmen met projecten die ondersteund werden door de projectoproep ‘Duurzame voeding’ 2011 en 2012 (tenzij een meerwaarde van dit nieuwe project kan worden aangetoond). Projecten voor een verdere begeleiding op maat van instellingen/organisaties die de begeleidingscyclus ‘Duurzame grootkeukens’ volgden in 2011-2012. Deze instellingen/organisaties kunnen wel een project indienen met andere doeleinden (aankoop materiaal (voor maximum 50% van het aangevraagde budget), invoeren van donderdag veggiedag, uitwerken van een idee, …)
8. Gunningscriteria De projecten die voldoen aan de deelnamecriteria (in aanmerking komende projecten) zullen op basis van de volgende selectiecriteria geëvalueerd en geselecteerd worden door een jury, die bestaat uit vertegenwoordigers van het kabinet van de Minister voor Leefmilieu, vertegenwoordigers van Leefmilieu Brussel en elke andere persoon die nuttig kan geacht worden (kok, vertegenwoordiger van Nationaal Voedings- en gezondheidsplan, …). -
Criteria met betrekking tot het project, in dalende volgorde van belang (40%): o Naleving van de criteria ‘duurzame voeding’ zoals gedefinieerd in punt 7 van dit document (moet niet allemaal tegelijkertijd). o Duurzaam karakter (in de tijd) van de vooropgestelde acties o Samenhang tussen het actieplan en de planning. o Transversaliteit van het project (integratie van de verschillende aspecten van duurzame voeding: milieu, sociaal, economisch, welzijn en gezondheid, en dit in de uitwerking, de opvolging en de uitvoering van het project).
-
Criteria met betrekking tot de impact van het project (30%): o Blijvend karakter van het project o Mogelijkheid tot voortzetting na afloop van de financieringsperiode (visie en ambitie van het project op langere termijn) o Impact die het project zal hebben in zijn valorisatiefase
-
Criteria met betrekking tot de verwachte resultaten (30%): o Mogelijkheid om de resultaten van het project kwantitatief te beoordelen. o Omvang van het verwachte milieuresultaat.
Volgende thema’s worden in deze projectoproep als prioritair beschouwd (van evenwaardig belang): - Het verminderen van de dierlijke proteïnen - Het vermijden van voedselverspilling - Het verhogen van verse, lokale seizoensproducten
Naast het in acht nemen van de gunningscriteria, zal de jury een bijzondere aandacht schenken aan: - Een afgewogen keuze van de projecten in verband met de verschillende aspecten van duurzame voeding (voedselverspilling, seizoensproducten, …). - Een afgewogen keuze van de projecten die verschillende doelgroepen bereiken. Lokale overheden (gemeenten of ocmw’s) die kandidaat zijn, moeten erop letten om hun project volgens de methodologie die in het kader van hun lokale Agenda 21 op punt werd gezet, uit te voeren: - Zorgen voor een transversale samenwerking binnen de administratie en met de verschillende partners - De meerwaarde van het project ten opzichte van wat reeds bestaat - Integratie van een geheel van de pijlers van een duurzame ontwikkeling (milieu, sociaal, economie) in het uitdenken, de follow-up en de realisatie van het project waarbij de milieupijler verplicht is - Kwaliteit van het participatieproces - In staat zijn om het project in stand te houden op lange termijn - In staat zijn om het project goed te beheren binnen de voorziene termijn De uitwerking van bovenvermelde punten in het kandidatuurdossier kan leiden tot een verhoging van de toegekende subsidie voor de geselecteerde lokale overheden. Alle groepen kandidaten zullen per e-mail bericht krijgen of hun project al dan niet is weerhouden.
9. Geselecteerde projecten Voor de weerhouden projecten zal zo snel mogelijk een bijeenkomst met de projectdrager worden georganiseerd. Er zullen vergaderingen van het begeleidingscomité worden belegd met de projectdragers. Dit zal gebeuren op basis van de specifieke vereisten van de projecten. Er zal minstens één vergadering plaatsvinden bij het begin en aan het eind van het project.
10. Indiening van de kandidatuurdossiers De kandidatuurdossiers moeten worden ingediend met behulp van de in bijlage toegevoegde documenten. Er moet een gedetailleerde begrotingsraming worden opgesteld. De correct ingevulde en ondertekende kandidatuurdossiers moeten ten laatste op 13 september 2013 om 11u in 1 papieren exemplaar en 1 elektronische versie worden ingediend op het volgende adres: Ter attentie van Joke De Ridder Leefmilieu Brussel – BIM Gulledelle 100, 1200 Brussel
[email protected] De elektronische versie van de formulieren kan op eenvoudig verzoek worden ingediend via e-mail, of worden gedownload op de website van Leefmilieu Brussel.
11. Hulp nodig bij het uitwerken van uw project? In het document ‘Duurzame voeding implementeren in uw grootkeuken: enkele tips’ vindt u enkele tips omtrent de opstart van een project in een grootkeuken. Verschillende consultants en koks worden geciteerd die u kunnen bijstaan. Aarzel niet om één van hen of iemand anders te contacteren.
Bijlagen -
Bijzonder lastenboek Kandidatuurdossier Duurzame voeding implementeren in uw grootkeuken: enkele tips
Meer informatie: Leefmilieu Brussel Joke De Ridder Departement Duurzame consumptie en ecogedrag 02/775.79.25
[email protected] www.leefmilieubrussel.be
