gemeente Schiedam
I
Postbus l501 3 100 EA SCHIEDAM Stadskantoor Stadserf 1
F 010 246 53 51
Aan de gemeenteraad van Schiedam
DATUM
i"
UW KENMERI:
ONS KENhIERK
W BRIEF VAN
DOORKIESNUhlhIER
E-MAIL
010-2191528
[email protected]
"l1
lOUIT13709
ONDERWERP
informatie Jongerencentrum Noord
Geachte dames, heren, Op 10 juni jl. heb ik een gesprek gehad met de vet+tegenwoordigersvan de Stichting Welzijn Windas en Omgeving en bewonersvereniging Sveafors. In dit gesprek, heb ik afgesproken hen op de hoogte te houden van de verdere ontwikkelingen van het jongerencentrum en relevante documenten aan heb te verstrekken. Inmiddels heeft de besluitvorming door het college plaatsgevonden met betrekking tot het programma van eisen, het procesdocument en het instellen van de klankbordgroep. Ter kennisname wil ik u berichten dat, volgens afspraak, de bewonersvereniging Sveafors, de s Omgeving en wijk en bewonersvereniging Spaland de stukken, Stichting Welzijn ~ $ n d a en behorende bij dit besluit, ontvangen.
Met vriendelijke groet,
Wethoiider M.Siljee
Biirgemeester en metliori(1ers
gemeente Schiedam
Postbus l501 3 100 EA SCHIEDAM Stadskantoor Stadserf l 3 1 12 DZ SCHIEDAM T 010 219 11 l l
Aan de geineenteraad van Schiedam
DArnf
U W KENMERK
ONS KENMERK
10UIT10754
6 juli 2010
U!\' BRIEF VAN
DOORKIESNUhlhlER
E-MAIL
010-2191528
[email protected]
ONDERWERP
Jongerencentrum Noord
Geachte daines, heren, Hierbij treft u ter lteiinisname liet Procesdocument Jongerencentrum Noord en het Programma van Eisen Jongerencentrum Noord aan. Het procesdocument dient als basis voor een traject, waarin vei-tegenwoordigers van partijen en omwonenden saineiiwerken aan een zorgvuldige inpassing van het jongerencentrum in de omgeving. Daarnaast wordt ingezet op een goede communicatie met gebruikers en belanghebbenden van de voorziening.
In dit procesdocument is, naast de oinschrijving van de doelgroep en de doelstelling van het centrum, een uitgebreide omsclirijviiig gegeven van de locatiekeuze. Hierbij wordt stilgestaaii bij de zichtbaarheid, sociale veiligheid, de ruimte en de ontsluitingsmogelijltheden, Ook de toekomstige ontwikkeling in dit gebied met betrekking tot de keerlus en een mogelijk station Kethel en de samenhang hiermee wordt beschreven. Verder is omschreven hoe het eigendom en beheer vorm zal krijgen, welke bestuurlijke besluitvor~ningvan toepassing is, hoe de procesorganisatie in elkaar zit en lioe liet proces is ingericht. Een belangrijk onderdeel hiervan is de vorming van een klanltbordgroep. van Eisen geactualiseerd. Dit programma vali eisen beschrijft de Parallel hieraan is het Propan~ma eisen voor de locatieoiitwiltkeliiig en de omvang, organisatie en verschijning van het centruin. Het vormt tevens de basis voor de ruimtelijke onderbouwing voor de te volgen procedure voor een projectbesluit. Benadrukt wordt dat dit programma van eisen als uitgaiigspuiit dient voor de verdere ontwikkeling vaii liet jongerencentrilin. Dit zal nog worden uitgebreid met specifieke eisen met betrekking tot de uiteindelijke exploitatie van het centrum.
Op basis van fururidiewensen en uitgangspunten is in liet programma van eisen een ruimtelijk overzicht geinaalt liiet.de gewenste capaciteit vaii het toeltomstige centruin. De totale oppervlakte bedraagt 1075 m2. Naast de benodigde capaciteit worden iii het programma van eisen de randvoorwaarden beschreveii, die bij de boiiw van toepassing zijn. Ingegaan wordt op milieu en duurzaamheid.
111111111111111111111 lll1ll1 lll1l1 ill1l11111111
Het oprichten van een ltlankbordgsoep is een belangrijk onderdeel van de communicatie rondom het jongerencentrum, Er zijn echter ook andere groepen, die regelmatig geïnformeerd moeten worden enlof participeren in het gehele traject, te verdelen in externe en interne partijen.
In samenwerking met de afdeling Communicatie wordt door een ambtelijlte werkgroep regelmatig gecommuniceerd met de verschillende pai-tijen vanuit de volgende doelstellingen; g optimaal informeren van alle doelgsoepen over de voortgang van de realisatie van het centrum, programmering voor de jongeren in het centrum en de sociale veiligheid in de omliggende buurten; O bereiken van optimaal draagvlak voor de stichting van Jongerencentrum, onderdeel van het gemeentelijk programma 'Vrije tijd en openbare ruimte' vaii de nota Jong zijn in Schiedam; e bevorderen van participatie van jongeren en omwonenden met de intentie om het activiteitencentsum in te bedden in de woonomgeving; e zoveel mogelijk voorltomen en wegnemen van weerstanden ten aanzien van de realisatie van het genoemde centrum. . . . Met betrekking tot de verdere procedure willen wij u nog melden, dat voor de vestiging van een jongerencentrum op deze locatie, in het kader van de WRO een projectbesluit moet worden genomen. Momenteel wordt gewerkt aan de ruimtelijlte onderbouwing van dit besluit, waaimee de maatschappelijke en financiële haalbaarheid van het centrum wordt aangetoond. Naar verwachting zal in september de raad wordeil gevraagd een delegatiebesluit te nemen, waarmee het college de procedure ltan starten tot het nemen van een projectbesluit.
~ u r i e m e e den . wethouders van Schiedam,
Jongerencentrum Noord Programma van Eisen
1 Juli 2010 Programma van Eisen Jongerencentrum Noord
Inhoudsopgave Inleiding
3
Uitgangspunten
3
Functies
3
De omvang
4
Hoogte
5
Parkeren
5
Toegangswegen
5
Veiligheid Referentie
5
Randvoorwaarden Bouw - Milieu en duurzaamheid - Duurzaamheid/cradle to cradle - Bomen en groen - Energie - Geluid - Water - Afval - Bodem
5 5 6 6 6 6 6 7 7
Bijlage Ontwerpvoorbeeld Jongerencentrum
8
2 Juli 2010 Programma van Eisen Jongerencentrum Noord
Inleiding In 2007 is in de projectgroep Jongerenvoorziening een voorlopig programma van eisen opgesteld. Leidend bij de omvang en indeling van ruimten zijn de verschillende functies en programmaonderdelen, die bijdragen aan het multifunctionele gebruik van het gebouw. Specifieke inhoudelijke programmering zal worden opgesteld in overleg met de professionals die bij dit centrum betrokken worden. Hierbij wordt rekening gehouden met de wensen van de jongeren, die gebruik gaan maken van de voorziening (de doelgroep) met inachtneming van de adviezen over het gebruik door de op te richten klankbordgroep. Aanpassingen aan de binnenruimte zijn optioneel.
Uitgangspunten Vanuit de doelstelling, gebaseerd op de doelgroep, is een aantal uitgangspunten geformuleerd waaraan de locatie moet voldoen. Deze uitgangspunten zijn het startpunt geweest bij de formulering van de criteria voor de locatiekeuze. - Bereikbaarheid: de locatie moet goed bereikbaar zijn voor in eerste instantie de jongeren uit Noord. - De voorziening moet op gepaste afstand zijn van woningen i.v.m. mogelijke overlast. - De afstand is dermate dat er voldoende sociale controle mogelijk is. - De veiligheid van de jongeren kan worden gewaarborgd. - Het functioneren van de voorziening mag geen afbreuk doen aan de sociale veiligheid in de directe omgeving en die van de belangrijkste ontsluitingsroute. Een aantal andere belangrijke uitgangspunten; - Activiteiten voor de jongeren vinden van maandag tot en met donderdag in principe plaats tussen 16.00 uur en 22.00. - Op vrijdag en zaterdag zijn afhankelijk van de programmering andere eindtijden van toepassing, tot maximaal 1.00 uur. Op zondag is de voorziening gesloten. - Tijdens de vakantie is de voorziening open en wordt een speciaal programma aangeboden. - Gedurende de dag is de voorziening beschikbaar voor individuele begeleiding en als werkplek voor het jongerenwerk. - Er wordt geen alcohol geschonken en er worden geen drugs gebruikt. - Er worden gerichte activiteiten georganiseerd1. - Programmering wordt afgestemd op verschillende doelgroepen. - Invoer van een pasjessysteem, dit betekent dat iedere jongere die naar de voorziening komt een individuele pas ontvangt met naam en pasfoto na overlegging van een identiteitsbewijs. Deze pas dient als toegangsbewijs voor de voorziening en kan bij het niet nakomen van de regels worden ingenomen - Continue aanwezigheid van professionele begeleiding (beroepskrachten) tijdens de openingstijden en tot een uur na sluitingstijd (voor het ordelijke verloop van vertrek van de jongeren). - Er wordt een klankbordgroep opgericht waarmee o.a. de beheersbaarheid van doorstroom van de jongeren in de wijk van en naar de voorziening besproken zal worden. - Eenmaal per kwartaal vindt evaluatie met de klankbordgroep over de programmering. - Er zal een aparte beheernotitie worden opgesteld.
Functies Functies die een belangrijke rol krijgen in de nieuwe jongerenvoorziening en op deze wijze bijdragen aan de vorming van een klimaat, waarin de jongere zijn of haar kwaliteiten kan ontwikkelen en benutten, zijn:
1
Een impressie: Huiswerkbegeleiding, individuele ondersteuning door jongereninterventieteam en jongerenwerk, oefenen met muziek, workshop o.a. dans, rap, mediavormgeving, kunst, open inloop om elkaar te ontmoeten, voorlichtingactiviteiten/cursus o.a. alcohol en drugsgebruik, sociale vaardigheden, informatiepunt voor werk en scholing, sportactiviteiten, optredens vanuit de workshops.
3 Juli 2010 Programma van Eisen Jongerencentrum Noord
• • • • • • • • • • •
huiswerkbegeleiding en internetcafé; individuele begeleiding, doorverwijzing o.a. Jeugd Interventieteam; workshops en cursussen met een didactisch en/of pedagogisch doel; informatiepunt voor jongeren; binnensportactiviteiten; dans; studie/stagemogelijkheden; muziek, oefenen en optreden; ontvangs-/ontmoetingsruimte; festiviteiten organiseren en jongeren helpen zelf mee.
Naast een binnenruimte dient aandacht te worden besteed aan de buitenruimte van de voorziening. Deze ruimte dient zodanig te worden ingericht, dat er voldoende gelegenheid is voor de doorstroom van het komen en gaan van de gebruikers. Hierbij wordt rekening gehouden met parkeergelegenheid voor auto’s, fietsen en bromfietsen en het stallen hiervan. Een van de functies die wordt genoemd is sport. Hiervoor wordt bij de accommodatie een ruimte gerealiseerd voor een sportveld (vergelijkbaar met een pannaveld; 200m2).
De omvang Op basis van bovengenoemde functiewensen en uitgangspunten is een ruimtelijk overzicht gemaakt met de gewenste capaciteit van het toekomstige centrum. De capaciteit is een inschatting op basis van het aantal verwachte bezoekers.
Ruimte BINNENRUIMTE Centrale ontmoetingsruimte Podiumzaal (inclusief bar) Kantoor (10 m2 p.p.) Multifunctionele ruimtes (3 ruimtes van 35 m2) Ondergeschikte ruimtes: keuken/pantry, bergruimte, toiletten, technische ruimte, verkeersruimte, rookruimte Totaal gebouwde ruimte BUITENRUIMTE Parkeerplaatsen fietsenstalling Uitloopruimte Speelveld Totaal buitenruimte Totaal
Capaciteit
Oppervlakte
50 personen 150 personen 4 personen
50 m2 250 m2 40 m2
15 personen per ruimte
105 m2 155m2
550 m2 10x12,5m2
125m2 50m2 150m2 200m2 525 m2 1075 m2
4 Juli 2010 Programma van Eisen Jongerencentrum Noord
Hoogte De grote multifunctionele ruimte heeft een hoogte van ca.7 meter. De overige ruimten zijn 3.5 meter hoog.
Parkeren Er dient bij het gebouw voldoende ruimte aanwezig te zijn om alle parkeervoorzieningen te kunnen realiseren. De parkeernorm zal worden berekend op basis van de kadernota parkeerbeleid 2009 - 2013 van de gemeente Schiedam.
Toegangswegen In overleg met de klankbordgroep worden de aan- en afvoerroutes van de bezoekers vastgesteld. De jongeren worden geïnstrueerd zich strak aan deze routes te houden. Handhaving van deze afspraken is in handen van in eerste instantie de medewerkers van het centrum met ondersteuning van de Toezichthouders (Licht Blauwe Brigade). De vastgestelde routes hebben als doel om de overlast in de omliggende wijk zoveel mogelijk te beperken. De ervaringen en mogelijke aanpassingen zullen een vast agendapunt zijn in de klankbordgroep.
Huidige toegangswegen naar de voorziening voor fiets en Bromfiets/scooter.
Veiligheid Als instrument voor het beheer van de veiligheid rondom het centrum wordt voorgesteld cameratoezicht toe te passen op de volgende zichtpunten: binnen, bij de ingang buiten, één gericht op de fietsenstalling/pannaveld en één gericht op de muur bewonerszijde.
Referentie Als referentie voor de bouw van de jongerenvoorziening wordt het jongerencentrum van Leerdam aangehouden. Dit betreft een demontabel gebouw, passend binnen het programma van eisen zoals dat hier voorligt (de schetstekening op de voorkant is op basis van deze bouwvorm voor Schiedam als voorbeeld ontworpen). Bijlage 1 geeft een indicatie van het gehele gebouw weer.
Randvoorwaarden bouw Naast de functionele eisen voor de bouw zijn er een aantal belangrijke randvoorwaarden, waaraan het centrum vanuit het gemeentelijk beleid dient te voldoen:
Milieu en duurzaamheid Bij de bouw van de jongerenvoorziening worden de prioriteiten, zoals vastgesteld in het gemeentelijk klimaatbeleid 2009-2012 in acht genomen. Er wordt gebruik gemaakt van demontabele bouw, welke volledig kan worden hergebruikt.
5 Juli 2010 Programma van Eisen Jongerencentrum Noord
Duurzaamheid/cradle to cradle Het Schiedams beleid voor milieu en duurzaamheid is recent vastgelegd in onder andere het Milieubeleidsplan Schiedam 2009 -2012 en in het gemeentelijk klimaatbeleid. Het ‘cradle to cradle’principe heeft in dit beleid een plaats gekregen. Cradle to cradle beoogt dat toegepaste materialen nuttig kunnen worden hergebruikt. De volgende voorwaarden uit dit principe zijn van toepassing op de bouw van de jongerenvoorziening. - Voorkomen van gebruik van bouwmaterialen die kunnen uitlogen, zoals geïmpregneerde beschoeiing, verzinkte materialen. - Indien hout wordt toegepast, wordt duurzaam geproduceerd hout gebruikt, zoals FSC-hout. - Neststenen voor vogels of vogelvides. - Vergroten daktuin, of groen dak (horizontaal groen), groene muren (verticaal groen) of een schutting met klimplanten, isoleren van het gebouw, geven een positieve uitstraling en gaan graffiti tegen. - Gebruik naar binnen liggende voegen ( dit gaat graffiti tegen)
Bomen en groen Aan de noordzijde grenzend aan de ’s-Gravelandeseweg is nog een karakteristieke bomenrij aanwezig welke wordt behouden. De voorziening wordt ingepast in omgeving waarbij evenwicht komt tussen sociale veiligheid en inpassing in de groene omgeving.
Energie Bij de bouw wordt zoveel mogelijk de norm energieneutraal gehanteerd. Hierbij kan worden gedacht aan duurzame energie en extra isolatie van gevels en daken.
Geluid Het centrum is afdoende geïsoleerd voor geluidsoverlast. In principe worden er geen grootschalige disco’s, dance party’s, of vergelijkbare activiteiten georganiseerd voor meer dan 150 personen. Er wordt een akoestisch onderzoek uitgevoerd, waaruit blijkt welke maatregelen nodig zijn om aan de geldende normen te voldoen van het activiteitenbesluit uit de wet milieubeheer. Het advies uit dit onderzoek wordt meegenomen in de bouwaanvraag. Voor de inrichting van het gebied dient de parkeerplaats, de in- en uitgang van het gebouw aan de zijde te komen waar deze goed zichtbaar is vanaf de ’s Gravelandsweg voor de sociale controle. Bij de aanleg van de aan- en afvoerroutes worden verkeersmaatregelen getroffen om geluidshinder zo veel mogelijk te beperken. Te denken valt aan drempels en fietssluizen.
Water/Veendijk De locatie ligt buiten de kernzone van de Veendijk aan de Poldervaart, maar in de beschermingszone. Er moet worden voldaan aan de nota kaden en waterkeringvreemde elementen. Het dijkprofiel mag niet worden aangetast. De aanvullende voorzieningen die in dit verband moeten worden getroffen zijn mede afhankelijk of het theoretische profiel van de dijk wordt aangetast. Bij het bureau Keur van het Hoogheemraadschap wordt nagaan wat de specifieke eisen zijn voor de bouw van de jongerenvoorziening op deze locatie. Voor het verkrijgen van een waterwetvergunning dient een bouwplan te worden overlegd. Er is geen water opgave voor dit project. Het gebouw wordt voorzien van sedumdaken indien dit binnen het budget past. Onderzocht wordt of gebruik gemaakt kan worden van infiltratiekoffers. Naast het mogelijk realiseren van extra water bij de ontwikkellocatie blijft het huidige watersysteem intact. Ter plaatse van de projectlocatie wordt ter compensatie de bestaande aangrenzende watergang verbreed. Er wordt een gescheiden riolering aangelegd, dus hemelwater en bedrijfsafvalwater wordt gescheiden aangeboden. Het regenwater kan gebruikt worden om de toiletten door te spoelen.
6 Juli 2010 Programma van Eisen Jongerencentrum Noord
Afval Er komen voldoende afvalbakken in omgeving ter voorkoming van zwerfafval en voldoende ruimte voor afvalcontainers ten behoeve van gescheiden afvalinzameling binnen het gebouw.
Bodem Eventuele kosten m.b.t. de sanering van eventueel verontreinigde bodem zijn voor de ontwikkelaar. Eventueel vrijkomend grond dient te worden hergebruikt bijv. in de vorm van heuvels (creatieve doeleinden)
7 Juli 2010 Programma van Eisen Jongerencentrum Noord
Bijlage 1
ontwerpvoorbeeld jongerenvoorziening
8 Juli 2010 Programma van Eisen Jongerencentrum Noord
Inhoud Inleiding
3
Jongerencentrum Noord
3
Doelgroep
4
Doelstelling
4
Locatiekeuze
4
De Locatie
5
De voorziening
6
Uitgangspunten
6
Functies
7
Eigendom en beheer
8
Beheerparagraaf jongerencentrum
8
Communicatie
8
Financiën
9
9
Overlegstructuur/procesorganisatie
10
Planning/Procedure
Procesinrichting
Bijlag 1
11
locatie tekening
13
Juli 2010 Procesdocument Jongerenvoorziening Noord
Pagina 2
Inleiding In Schiedam Noord wordt een jongerencentrum gebouwd, waarin jongeren een plek vinden die veilig en vertrouwd is en bijdraagt aan de ambitie van Schiedam: een stad om op te groeien. Het gebouw is aantrekkelijk en uitnodigend voor de gebruikers en past in de omgeving en huidige en/of toekomstige ontwikkelingen. Het is goed bereikbaar voor jongeren uit Schiedam en toegankelijk voor rolstoelgebruikers. Nadat het traject tot het komen van een locatiekeuze is doorlopen en deze locatiekeuze is vastgesteld en gecommuniceerd met de omwonenden, wordt nu verder gegaan met de voorbereiding voor de bouw. Gedurende het gehele traject blijft communicatie en participatie van belanghebbende en partners een belangrijke rol spelen. Het vervolgtraject verloopt langs twee sporen: 1.Het bouwkundig traject, waarvoor een projectleider is aangesteld voor de locatie- en opstalontwikkeling, inrichting openbare ruimte en realisatie van de verkeersaansluiting. 2.Een planmatige aanpak, om deze voorziening te integreren in de omgeving/de wijk. Met het voorliggende Procesdocument wordt de procedure voor de ontwikkeling van het jongerencentrum voortgezet. Dit document dient als basis voor een proces, waarin vertegenwoordigers van partijen en omwonenden samenwerken aan een zorgvuldige inpassing van het jongerencentrum in de omgeving. Daarnaast wordt ingezet op een goede communicatie met gebruikers en belanghebbenden van de voorziening. Hiervoor wordt separaat een communicatieplan opgesteld voor intern gebruik. Een Programma van Eisen zal de leidraad zijn voor de ruimtelijke onderbouwing en verdere uitwerking van het Jongerencentrum.
Jongerencentrum Noord Jong zijn in Schiedam, ieders zorg! Dit is de titel van de nota Integraal Jeugdbeleid 2008-2012, die op 25 september 2008 door de gemeenteraad van Schiedam is vastgesteld. Deze nota is een vervolg op de in 1999 verschenen startnotitie “Een weg die nog veel verder gaat”. Zowel in de startnotitie als in de nota wordt de wens voor een jongerencentrum genoemd als een van de instrumenten om meer vrijetijdsvoorzieningen voor jongeren boven de 12 jaar in Schiedam te realiseren. In het integraal jeugdbeleid staat de behoefte van de jeugd centraal en richten we ons op de omgevingsdomeinen waarin kinderen en jongeren opgroeien; Thuis, School en werk, Vrije tijd en openbare ruimte. De ontwikkeling van deze nota jeugdbeleid is een van de speerpunten uit het College werkprogramma (CWP) 2006-2009: “Jongeren verdienen een volwaardige plek in de samenleving. Dit college zal laten zien dat zij jongeren waardeert en jongereninitiatieven ondersteunt. Ook zal een klimaat worden gevormd waarin iedereen zijn of haar kwaliteiten kan ontwikkelen en benutten”. Een van de ambities luidt: het realiseren van een jongerencentrum met poppodium. Bij de ontwikkeling van het integraal jeugdbeleid is door de raad het instrument maatschappelijke verkenning ingezet. De conclusies en aanbevelingen vanuit de verkenningscommissie Jeugdbeleid Schiedam zijn in deze nota meegenomen. Op 31 januari 2008 heeft de verkenningscommissie een rapport uitgebracht, waarin verslag wordt gedaan van een verkenning die vooral was gericht op het vergaren van informatie die het voor de raad mogelijk maakt kaders voor beleid te stellen. Een belangrijk onderwerp in dit onderzoek was de behoefte aan vrijetijdsvoorzieningen en specifiek een jongerencentrum. Hiervoor heeft de verkenningscommissie een werkbezoek afgelegd aan De Tavenu in Waalwijk. De volgende aanbeveling wordt in het onderzoeksrapport vermeld: • Jongerencentrum De Tavenu in Waalwijk kan een voorbeeld zijn voor een centrum in Schiedam. Een bezoek door een raadsdelegatie, aangevuld met collegeleden en Schiedamse jongeren kan het waarom van het enthousiasme van de verkenningscommissie verduidelijken. Aanbeveling: Aan de gemeenteraad en het college: laat de Tavenu in Waalwijk een inspiratiebron zijn.
Juli 2010 Procesdocument Jongerenvoorziening Noord
Pagina 3
Doelgroep De doelgroep bestaat uit alle jongeren in de leeftijd van 12 tot 23 jaar uit Schiedam. Primair richt de voorziening zich op jongeren in Schiedam Noord, maar ook jongeren uit andere stadsdelen van Schiedam zijn welkom. Schiedam telt momenteel ruim 9000 jongeren in de leeftijd van 14 tot 23 jaar. Verdeeld naar wijk ziet dat er als volgt uit: aantal
%
Centrum
446
4,9
Oost
1377
15,3
West
1390
15,4
Zuid
652
7,2
Nieuwland
1761
19,5
Groenoord
851
9,4
Kethel
424
4,7
Woudhoek
872
9,7
Spal./Sveap.
1238
13,7
Schiedam Totaal
9011
100
Doelstelling Allereerst willen wij een vertrouwde ontmoetingsplaats bieden voor jongeren uit Schiedam Noord. Daarnaast is het van belang om ter ondersteuning van de maatschappelijke en sociale ontwikkeling van de jongeren ruimte te bieden voor: ontmoeting, ontwikkeling, educatie, participatie en toeleiding naar de hulpverlening. Dit betekent dat het jongerencentrum multifunctioneel is. Dit jongerencentrum biedt de jongeren dus niet alleen activiteiten aan voor vrije tijd, maar zorgt ook voor een laagdrempelige ingang voor hulp bij problemen en vragen. Het aanbod van activiteiten wordt afgestemd op de problematiek en behoeften van de doelgroep, waarbij de inbreng van de jongeren zelf een belangrijke rol speelt. Dit draagt bij aan een geslaagd socialisatieproces, bevordert het verantwoordelijkheidsgevoel en de zelfredzaamheid van de jongeren. Belangrijke eigenschappen, die bijdragen in de ontwikkeling van jongeren naar volwassenheid.
Locatiekeuze De wens tot het realiseren van een jongerencentrum in het noorden van de stad bestaat al sinds 2002. In dat jaar is door Hospitality Consultants B.V. een haalbaarheidsonderzoek verricht voor een tieneraccommodatie in Noord. Zowel vanuit de gemeente, de professionals die met de jongeren werken als dit onderzoek wordt aanbevolen in ieder geval één accommodatie te ontwikkelen voor deze doelgroep. Deze criteria zijn: • beschikbare ruimte voor het gebouw; voldoende ruimte, goede mogelijkheden voor plaatsing van het gebouw, ontsluiting, bezonning, e.d. • beschikbare buitenruimte; voldoende ruimte voor fietsen/brommers, trapveldje c.q. mogelijkheden voor incidentele buitenactiviteiten • bereikbaarheid en ontsluiting locatiehinder voor buurtbewoners en voorbijgangers; verwachting hinder, beperkende maatregelen mogelijk • sociale controle/privacy In 2005 is in aanloop naar de realisatie van een permanent jongerencentrum een extra investering gedaan voor uitbreiding van de inloop bij de Blauwe Brug en de inzet van een jongerenbus en jongerenwerk in Noord. Vanaf 2007 heeft de werkgroep jongerenvoorziening het programma van eisen geactualiseerd en de criteria van toetsing hierop afgestemd. Juli 2010 Procesdocument Jongerenvoorziening Noord
Pagina 4
Dit heeft geleid tot een toevoeging aan bovenstaande criteria met; • centrale positie in het stadsdeel • ontwikkelingskansen/toekomst/concurrerend programma • inpassing in bestemmingsplan (procedure) • milieu inpassing
• groen/ecologische overwegingen
De werkgroep bestond uit vertegenwoordigers van de gemeentelijke afdelingen Veiligheid, Onderwijs & Welzijn, Vastgoed, Ruimtelijke Ordening, Communicatie, Cultuur en Wijkontwikkeling en externe partijen (politie en Stichting Welzijn Schiedam). Op basis van deze criteria zijn de mogelijke locaties op haalbaarheid getoetst. Op 28 oktober 2008 is door het college de keuze gemaakt voor de locatie aan de ’s-Gravelandseweg-Joppelaan Zuidzijde. De keuze voor deze locatie is kenbaar gemaakt aan de gemeenteraad. Historie besluitvorming met betrekking tot de locatiekeuze 28 - 10 - 2008 locatiekeuze s’Gravelandseweg-Joppelaan Zuidzijde vastgesteld door het college. 13 - 11 - 2008 raadscommissie, moties aangenomen waarin het college o.a. verzocht wordt op korte termijn een voorstel aan de raad voor te leggen, dat het mogelijk maakt om in 2009 daadwerkelijk met de realisatie van een jongerencentrum in Noord te starten 19 - 06 - 2009 bezoek jongerencentrum De Tavenu te Waalwijk en jongerencentrum A16 te Rijen o.a. door de raad 09 - 07 - 2009 motie aangenomen waarin het college wordt verzocht meteen na de zomervakantie te starten met de realisatie van een jongerencentrum in Schiedam Noord en daarmee naar buiten te treden. Vanaf dit moment is gestart met de communicatie van de locatiekeuze met de omgeving. In medio november zijn op een drietal informatiebijeenkomsten de omwonenden op de hoogte gesteld van deze keuze.
De Locatie De locatie waar het jongerencentrum wordt gerealiseerd betreft de driehoek ’s-Gravelandseweg-Joppelaan Zuidzijde.1
1
Onderzocht is of de vastgestelde contouren ruimte bieden voor een verschuiving van het gebouw binnen de driehoek. In bijlage 1 is hier een voorstel voor gemaakt. Dit biedt een mogelijke verschuiving op van 7 meter. Juli 2010 Procesdocument Jongerenvoorziening Noord
Pagina 5
Aan de rand maar toch centraal Met de keuze voor deze locatie is het einde van een intensieve zoektocht langs alternatieven tot een goed einde gekomen. Niet alleen voldoet de locatie aan de bovengenoemde criteria, de ontwikkeling van het jongerencentrum hier sluit ook aan op de toekomstige ontwikkeling van het gebied. De ligging van het centrum is direct aangrenzend aan de ‘s-Gravelandseweg, de centrale oost-west as van de wijk en goed bereikbaar voor vooral fietsers en bromfietsers. Hoewel de locatie aan de rand van het stadsdeel is gelegen maken de goede bereikbaarheid en ontsluitingsmogelijkheden dit een optimale locatie voor deze functie. De komst van verbindingen voor tram, bus (en trein) in de directe omgeving van het centrum maalt het centrum, naast de bereikbaarheid voor langzaam verkeer, op een goede sociale en veilige manier bereikbaar. De locatie zal daarbij, met de aanleg van de tramkeerlus en het voorziene station Kethel, centraal in het stadsdeel komen te liggen. De combinatie van deze functies trekt verschillende stromen bezoekers en gebruikers wat de sociale veiligheid zal versterken. Goed zichtbaar om trots op te zijn Bovenal biedt deze keuze de gemeente en de wijk de mogelijkheid om hier een aansprekende voorziening te realiseren. De locatie heeft een autonoom karakter en ligt goed zichtbaar in het groen aan de rand van het stadsdeel. Het biedt de mogelijkheid hier een bijzonder gebouw neer te zetten wat uitdrukking geeft aan het belang wat de gemeente hecht aan goede voorzieningen en jeugd. Zichtbaarheid en sociale veiligheid De geschiedenis van de zoektocht leert ons het controversiële karakter van iedere te kiezen locatie. In de publieke opinie wordt de urgentie en het belang voor een jongerencentrum onderschreven maar leidt de keuze voor een locatie vaak tot heftige discussies en veel weerstand. Binnen dat spanningsveld dient de gemeente een verantwoorde keuze te maken, het publieke belang voor goede voorzieningen, toegankelijk voor een brede groep van haar inwoners, versus de belangen van direct omwonenden. De kwaliteit van de omgeving, de sociale veiligheid dient hierbij te worden gewaarborgd. Juist met deze locatie wordt aangesloten op deze twee niveaus. Zoals boven al gesteld is de locatie goed en veilig ontsloten en biedt deze locatie mogelijkheden de sociale veiligheid te versterken. De afstand tot de directe omgeving is zonder meer ruim te noemen, het risico op geluidsoverlast, mede door de eisen die aan het gebouw worden gesteld, is minimaal. Het autonome gebouw met een goede beeldkwaliteit kan juist goed worden aangesloten op het groene karakter van de locatie en met zijn functie een duidelijke en sterke relatie met het stadsdeel onderhouden. Voor bewoners, reizigers en jongeren is het duidelijk en goed zichtbaar wat hier gebeurt en het mag gezien worden. Hiermee kan het een goede bijdrage leveren aan de sociale veiligheid. Voldoende ruimte De beschikbare ruimte volstaat voor de gewenste omvang van het centrum, waarbij de omgeving mogelijkheden biedt om de natuurlijke uitstraling te behouden.
De voorziening In 2007 is in de projectgroep jongerenvoorziening een voorlopig programma van eisen opgesteld. Leidend bij de omvang en indeling van ruimten zijn de verschillende functies en programma- onderdelen, die bijdragen aan het multifunctionele gebruik van het gebouw. Specifieke inhoudelijke programmering zal worden opgesteld in overleg met de professionals die bij dit centrum zijn betrokken. Hierbij wordt rekening gehouden met de wensen van de jongeren die gebruik gaan maken van de voorziening (de doelgroep) met inachtneming van de adviezen over het gebruik door de op te richten klankbordgroep. Aanpassingen aan de binnenruimte zijn optioneel.
Uitgangspunten Vanuit de doelstelling, gebaseerd op de doelgroep, is een aantal uitgangspunten geformuleerd waaraan de locatie moet voldoen. Deze uitgangspunten zijn het startpunt geweest bij de formulering van de criteria voor de locatiekeuze. - Bereikbaarheid: de locatie moet goed bereikbaar zijn voor in eerste instantie de jongeren uit Noord. - De voorziening moet op gepaste afstand zijn van woningen i.v.m. mogelijke overlast. - De afstand is dermate dat er voldoende sociale controle mogelijk is. - De veiligheid van de jongeren kan worden gewaarborgd. Juli 2010 Procesdocument Jongerenvoorziening Noord
Pagina 6
-
Het functioneren van de voorziening mag geen afbreuk doen aan de sociale veiligheid in de directe omgeving en die van de belangrijkste ontsluitingsroute.
Een aantal andere belangrijke uitgangspunten; - Activiteiten voor de jongeren vinden van maandag tot en met donderdag in principe plaats tussen 16.00 uur en 22.00. - Op vrijdag en zaterdag zijn afhankelijk van de programmering andere eindtijden van toepassing, tot maximaal 1.00 uur. Op zondag is de voorziening gesloten. - Tijdens de vakantie is de voorziening open en wordt een speciaal programma aangeboden. - Gedurende de dag is de voorziening beschikbaar voor individuele begeleiding en als werkplek voor het jongerenwerk. - Er wordt geen alcohol geschonken en er worden geen drugs gebruikt. - Er worden gerichte activiteiten georganiseerd2. - Programmering wordt afgestemd op verschillende doelgroepen. - Invoer van een pasjessysteem, dit betekent dat iedere jongere die naar de voorziening komt een individuele pas ontvangt met naam en pasfoto na overlegging van een identiteitsbewijs. Deze pas dient als toegangsbewijs voor de voorziening en kan bij het niet nakomen van de regels worden ingenomen - Continue aanwezigheid van professionele begeleiding (beroepskrachten) tijdens de openingstijden en tot een uur na sluitingstijd (voor het ordelijke verloop van vertrek van de jongeren). - Er wordt een klankbordgroep opgericht waarmee o.a. de beheersbaarheid van doorstroom van de jongeren in de wijk van en naar de voorziening besproken zal worden. - Eenmaal per kwartaal vindt evaluatie met de klankbordgroep over de programmering. Er zal een aparte beheernotitie worden opgesteld.
Functies Functies die een belangrijke rol krijgen in het nieuwe jongerencentrum en op deze wijze bijdragen aan de vorming van een klimaat, waarin de jongere zijn of haar kwaliteiten kan ontwikkelen en benutten, zijn: • huiswerkbegeleiding en internetcafé; • individuele begeleiding, doorverwijzing o.a. Jeugd Interventieteam; • workshops en cursussen met een didactisch en/of pedagogisch doel; • informatiepunt voor jongeren; • binnensportactiviteiten; • dans; • studie/stagemogelijkheden; • muziek, oefenen en optreden; • ontvangst/ontmoetingsruimte; • festiviteiten organiseren en • jongeren helpen zelf mee. Naast een binnenruimte dient aandacht te worden besteed aan de buitenruimte van de voorziening. Deze ruimte dient zodanig te worden ingericht, dat er voldoende gelegenheid is voor de doorstroom van het komen en gaan van de gebruikers. Hierbij wordt rekening gehouden met parkeergelegenheid voor auto’s, fietsen en bromfietsen en het stallen hiervan. Een van de functies die wordt genoemd is sport. Hiervoor wordt bij de accommodatie een ruimte gerealiseerd voor een sportveld (vergelijkbaar met een pannaveld; 200m2). De bovenstaande functies zijn geformuleerd op basis van de behoeften van de doelgroep. Jarenlange ervaring van de deelnemers aan de werkgroep met jongeren en uit de doelgroep en hun omgeving ligt
2
Een impressie: Huiswerkbegeleiding, individuele ondersteuning door jongereninterventieteam en jongerenwerk, oefenen met muziek, workshop o.a. dans, rap, mediavormgeving, kunst, open inloop om elkaar te ontmoeten, voorlichtingactiviteiten/cursus o.a. alcohol en drugsgebruik, sociale vaardigheden, informatiepunt voor werk en scholing, sportactiviteiten, optredens vanuit de workshops.
Juli 2010 Procesdocument Jongerenvoorziening Noord
Pagina 7
hieraan ten grondslag. Met name de ervaringen van de wijkpolitie en het ambulante jongerenwerk met de jongeren uit de wijk, waarbij wensen zijn kenbaar gemaakt, zijn hierbij doorslaggevend.
Eigendom en beheer Voor de ontwikkeling van het centrum wordt uitgegaan van een zelfstandig demontabele gebouw, waarvoor de gemeente Schiedam zal optreden als opdrachtgever en ook eigenaar wordt. Voor het beheer van het gebouw en voor het aanbieden van activiteiten aan de gebruikers wordt voorgesteld de opdracht te verstrekken aan de huidige aanbieder van het jongerenwerk, Stichting Welzijn Schiedam.3
Beheerparagraaf Jongerencentrum Met de ontwikkeling van de vestiging van een jongerencentrum is ook het vraagstuk van het beheer van de sociale veiligheid in de directe omgeving aan de orde. Het gaat hier om een verzameling van uitgangspunten, afspraken tussen beheerders en inzet, waarmee overlast wordt voorkomen en sociale veiligheid in de omgeving voor zowel bewoners als bezoekers wordt gewaarborgd. In de communicatie met de bewoners dient de beheerparagraaf als het afsprakenkader voor de voorwaarden van bewoners om deze voorziening in hun omgeving te accepteren. Het vraagstuk van beheer van sociale veiligheid wordt in drie domeinen benaderd. Ten eerste staat de sociale veiligheid in de omgeving mede onder invloed van de maatregelen, die in het centrum worden genomen (bv. alcohol en drugsbeleid). Ten tweede worden de activiteiten/voorzieningen in de directe omgeving van het jongerencentrum onderkend, die van invloed zijn op de sociale veiligheid in de woonomgeving (bv samenscholing buiten het jongerencentrum). Ten derde gaat het om de sociale veiligheid in de wijk (bv. geluidsoverlast/vandalisme). De onderwerpen, die in een apart beheerplan nader uitgewerkt worden zijn: Ad 1. Programmering en doelgroepen Deur/toegangsbeleid Alcohol en drugsbeleid Geluid Samenwerking en communicatie Communicatie Ad 2.
Verbinding Jongeren voorziening met de haltes van de Bus , tram en trein. Afsluiting terrein van omgeving Beheer buitenruimte Voorkomen samenscholing Toezicht Samenwerking en communicatie
Ad 3. Ontsluiting (gewenste en ongewenste toevoerwegen) Communicatie en monitor Samenwerking en handhaving
Communicatie Om tot een succesvolle realisatie van het jongerencentrum te komen is het van groot belang om zowel de omwonenden als de gebruikers in het proces te betrekken. De communicatie ten aanzien van de procedures en de besluitvorming dient optimaal vorm te worden gegeven door middel van een communicatieplan. Hierbij is het eveneens van belang dat de betrokken partijen voor de totstandkoming van de voorziening goed geïnformeerd en betrokken worden bij het proces. Dit betekent, dat de communicatie langs twee sporen loopt: 1. Informatievoorziening en participatie van direct of indirect betrokken afdelingen van de gemeente in een op te richten werkgroep communicatie o.l.v. afdeling Onderwijs & Welzijn
3
Aangezien geen andere partijen zich hebben aangeboden om het jongerenwerk/accomodatiegebonden jongerenwerk uit te voeren in Schiedam en/of specifiek voor dit centrum is deze opdrachtverstrekking verantwoord. Inkoop-/aanbestedingsprocedure kan dan achterwege worden gelaten (besproken met afdeling Inkoop). Juli 2010 Procesdocument Jongerenvoorziening Noord
Pagina 8
2. Informatievoorziening en participatie naar burgers– externe communicatie met als doel duidelijkheid en betrokkenheid te scheppen bij burgers over plannen en maatregelen voor het verloop en resultaten van de ontwikkeling van de jongerencentrum. De informatie en participatievoorziening naar burgers heeft met name betrekking op de direct betrokkenen bij de voorziening; gebruikers, professionals en omwonenden. Om dit goed vorm te geven wordt een klankbordgroep opgericht. De rol en functie van deze klankbordgroep wordt beschreven in een apart communicatieplan, dat als leidraad zal dienen bij de verder procedure rondom de realisatie van hetjongerencentrum.
Financiën In de begroting van 2010 zijn voor het jongerencentrum de volgende investerings- en exploitatiekosten opgenomen. • Investering nieuwbouw € 1.716.000, • Exploitatie € 400.000, De investering nieuwbouw heeft betrekking op de kosten van het bouw- en woonrijpmaken, de inrichting van de locatie en de bouwkosten van de jongerencentrum.
Procesinrichting De opdrachtgever en budgethouder voor het project is de afdelingsmanager van de afdeling Onderwijs & Welzijn. Het totale proces wordt opgedeeld in drie samenhangende trajecten: 1. Bouwkundig traject De bouw van de voorziening en de inpassing in het gebied. Hierbij zijn volgende stappen van toepassing: • Voorontwerp project besluit. • Financiële beoordeling op de gevraagde investeringen voor bouw en woonrijp maken en de opstalexploitatie. • Projectbesluit. • Begeleiding Aanbestedingprocedure. • Bouwrijpmaken. • Woonrijpmaken. • Bouwmanagement. • Nazorg. Projectverantwoordelijke : Projectleider 2. Inhoudelijke programmering Belangrijk in dit traject is de wijze waarop de voorziening wordt gebruikt door de exploitant en de doelgroep. De activiteiten die plaatsvinden in de voorziening worden afgestemd op de gebruikers en hierbij wordt rekening gehouden met de impact die deze activiteiten kunnen hebben op de omgeving van het gebouw. Uitgangspunt bij deze inhoudelijke programmering is de doelstelling, die ten aanzien van de doelgroep is geformuleerd met betrekking tot het bieden van ruimte voor: ontmoeting, ontwikkeling, educatie, participatie en toeleiding naar de hulpverlening. Stappen in dit traject zijn: • Actualiseren programma van eisen. • Exploitatieovereenkomst. Trajectverantwoordelijke : beleidsadviseur team Onderwijs & jeugd beleid 3. De omgeving Bij het realiseren van een voorziening voor jongeren in het openbaar gebied is het van voorwaardelijk belang, dat verschillende actoren in dit proces worden geïnformeerd om consensus te bereiken over de totstandkoming. De actoren, die hier een rol spelen zijn bewoners uit de wijk, specifiek de direct omwonende, de jongeren/de gebruikers, de burgers van de stad en de samenwerkende professionals bij het project. Stappen in dit traject zijn: Juli 2010 Procesdocument Jongerenvoorziening Noord
Pagina 9
• Communicatieplan. • Beheerplan. • Instellen klanbordgroep. • Instellen ambtelijke werkgroep. Trajectverantwoordelijke : beleidsadviseur team Onderwijs & jeugd Beleid
Overlegstructuur/ procesorganisatie De bovengenoemde trajecten worden begeleid vanuit verschillende werkgroepen. Om de genoemde samenhang te waarborgen zal de projectleider in alle overlegvormen participeren. Ambtelijke afstemming met de portefeuillehouder vindt plaats in het tweewekelijks bilateraal overleg tussen de wethouder en de afdelingsmanager Onderwijs & Welzijn. De overlegvormen bestaan uit: • Stuurgroep; deze komt driemaandelijks bijeen en heeft als taak zorg te dragen voor de totale procesbewaking van de realisering van de jongerencentrum. Deelnemers zijn: Clustermanager MO Projectleider Projectassistent Afdelingsmanager Stedelijke Ontwikkeling Afdelingsmanager Onderwijs & Welzijn Teamleider Onderwijs & Jeugd Beleid Beleidsadviseur jeugd Beleid Communicatieadviseur •
Interne projectgroep; frequentie afhankelijk van voortgang proces. Deze projectgroep heeft als taak om de het bouwkundig traject te bewaken. Vaste deelnemers zijn: Projectleider Beleidsadviseur Jeugd Beleid Juridisch Adviseur Financieel consulent Planoloog Senior beleidsadviseur Onderwijs & Jeugd Beleid, huisvesting
•
Ambtelijke werkgroep: Taak van dit overleg is met name de organisatie en begeleiding van de klankbordgroep, het communicatieproces en de beheervraagstukken van de jongerencentrum. Deelnemers zijn: Beleidsadviseur Jeugd beleid Beleidsadviseur Veiligheid Communicatieadviseur Wijkprocesmanager Spaland/Sveaparken Teamleider Onderwijs & Jeugd Beleid
•
De klankbordgroep: Communicatie en participatieproces met de bewoners, omwonenden, gebruikers en belanghebbenden van de voorziening. De rol en functie en overlegfrequentie is separaat beschreven in het communicatieplan. Voorstel samenstelling Klankbordgroep: • Onafhankelijk voorzitter • Wijkprocesmanager gemeente Schiedam (wijken Sveaparken, Woudhoek en Spaland) • Twee vertegenwoordigers van jongeren uit Schiedam Noord. • Een vertegenwoordiger van Jong Geluid. • Twee vertegenwoordigers van belanghebbenden uit de omgeving. • Een vertegenwoordigers van de bewonersvereniging Spaland. • Vertegenwoordiger SWS Jong. • Optioneel Opbouwwerk • Afvaardiging gemeente, afdeling Onderwijs & Welzijn. Juli 2010 Procesdocument Jongerenvoorziening Noord
Pagina 10
• •
Afvaarding gemeente, afdeling Veiligheid Vertegenwoordiger politie Schiedam Noord. In Schema ziet dit er als volgt uit. Stuurgroep
Interne projectgroep
Ambtelijke Werkgroep Klankbordgroep
Planning/Procedure Voordat het jongerencentrum uiteindelijk in gebruik kan worden genomen dienen een aantal stappen te worden genomen. In schema ziet dit er als volgt uit: 1 2 3
stap Projectopdracht bouwkundig traject Actualisering Programma van Eisen Procesdocument Jongerencentrum
14 15
Opdracht klankbordgroep Delegatiebesluit Ontwerp projectbesluit Concept projectbesluit ter inzage* Einde inzagetermijn Beantwoording zienswijzen Vaststelling projectbesluit Bekendmaken projectbesluit ** Start onderhands meervoudige aanbesteding Gunning (onder voorbehoud van een onherroepelijke bouwvergunning) Bouwaanvraag Bouwvergunning
16 17
Start bouw Oplevering gebouw
4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
besluitvorming Collegebesluit
College Week 26
Collegebesluit/t.k.n. raad
Week 26
Collegebesluit/ t.k.n. raad Collegebesluit/t.k.n. raad College en raad College en raad Opdracht college
Week 26
Juli 2010 Procesdocument Jongerenvoorziening Noord
Week 26 Week 33 Week 33 Week 39
Raad
Week 38 Week 38 Week 45 Vanaf week 45
Week 50 Week 51 Week 50 Week 6
Week 7 Week 13 Week 13 Week 43
Pagina 11
Toelichting * Op het moment dat besluitvorming door de raad met betrekking tot het delegatiebesluit is genomen, start de inzageperiode voor het projectbesluit. Tussen het einde van de zienswijzentermijn (die zes weken bedraagt) en het vaststellen van het projectbesluit ligt maximaal 12 weken. ** Deze planning is de weerslag van het” bestcase” scenario, als tegen het genomen projectbesluit, (stap 11) geen bezwaren worden gemaakt bij de rechtbank. Het besluit wordt dan 6 weken na bekendmaken onherroepelijk en wordt een solide juridische kader geboden waarmee een bouwaanvraag kan worden getoetst. De planning ingeval bezwaren bij de Rechtbank worden gemaakt, zal zeker vertragen; in een “worst case” scenario tot 1,5 jaar. In dat voorkomende geval zal dan de planning van de vervolgstappen (vanaf 11) moeten worden aangepast. A1. In de projectopdracht worden de stappen omschreven om te komen tot de ontwikkeling van een gebouw op de gekozen locatie, wat in zijn functionaliteit, omvang en verschijning voldoet aan het programma van eisen, past binnen financiële voorwaarden en de ruimtelijke kaders (inhoudelijk en wettelijk), die daarvoor bepalend zijn. Ad2. Het Programma van Eisen beschrijft de eisen voor de locatieontwikkeling en de omvang, organisatie en verschijning van het centrum. Het vormt tevens de basis voor de ruimtelijke onderbouwing voor de te volgen procedure voor een projectbesluit. Ad 5 en 6. Voor de vestiging van een jongerencentrum op deze locatie dient in het kader van de WRO een projectbesluit te worden genomen. De raad zal worden gevraagd een delegatiebesluit te nemen, waarmee het college de procedure kan starten tot het nemen van een projectbesluit.
Juli 2010 Procesdocument Jongerenvoorziening Noord
Pagina 12
Bijlage 1
Juli 2010 Procesdocument Jongerenvoorziening Noord
Pagina 13