Sectie titel
Huisvesting Zaanstreek Is er animo voor een bedrijfsverzamelgebouw in de metaalsector?
Rapportage Amsterdam, september 2012 Kenmerk: 10571 Geschreven voor: Metalektro en Kamer van Koophandel Amsterdam
Inhoudsopgave Geschreven voor:
Inleiding
3
Achtergrond en doelstellingen
4
Responsverantwoording en leeswijzer
6
Conclusies
7
Resultaten
10
Achtergrondkenmerken
21
Colofon
Floris Timmermans Consultant T: 020 514 1335 E:
[email protected]
Thalita Kuijper Consultant T: 020 514 1352 F:
[email protected]
PAGINA 2
Sectie titel
Inleiding
Inleiding Achtergrond en doelstellingen ● Achtergrond
Een prominent lid van Metalektro Zaanstreek heeft de ambitie om in de Zaanstreek voor MKB-metaalbedrijven een gezamenlijk nieuwe bedrijfshuisvesting te realiseren op het bedrijventerrein Hoogtij. Dit initiatief is afkomstig van een metaalbedrijf dat zelf gevestigd is in de Zaanstreek. Op
dit
moment
is
het
nog
onduidelijk
wat
de
huidige
huisvestingssituatie van de metaalsector is in de Zaanstreek, of bedrijven geïnteresseerd zijn in collectieve vormen van huisvesting en wat hun wensen en behoeften ten aanzien hiervan zijn. De Kamer van Koophandel en Metalektro Zaanstreek ondersteunen de ondernemer die met dit initiatief kwam bij de opzet en uitrol van dit project. Om deze inzichten te verkrijgen is een inventariserend onderzoek uitgevoerd.
PAGINA 4
Inleiding Achtergrond en doelstellingen ● Doelstellingen
Voorafgaand zijn de volgende doelstellingen vastgesteld voor het onderzoek: •
peilen van behoefte voor bedrijfsverzamelgebouw;
•
kwaliteit en expansiemogelijkheden van de huidige huisvesting;
•
verhuisplannen en –bereidheid;
•
eisen en wensen ten opzichte van een eventuele nieuwe locatie;
•
bereidheid om materieel en faciliteiten te delen met andere ondernemers/ bedrijven;
•
peilen
van
behoefte
m.b.t.
samenwerking
met
onderwijsinstellingen Omdat het primaire doel van het onderzoek is om inzicht te krijgen in de behoefte en animo voor een bedrijfsverzamelgebouw, ligt daarop de nadruk in de conclusies.
PAGINA 5
Inleiding Responsverantwoording en leeswijzer ● Veldwerk
Het telefonische veldwerk vond plaats van 27 augustus tot en met 10 september 2012. In totaal zijn 90 gesprekken met ondernemers uit de Zaanstreek gevoerd. In totaal zijn 250 ondernemers benaderd om deel te nemen aan het telefonische onderzoek, daarmee komen we op een responspercentage van 36%. Voor een onderzoek onder een zakelijke doelgroep is dat een goede respons en geeft ons de mogelijkheid betrouwbare uitspraken te doen. Doordat alle ondernemers uit de metaalsector in de Zaanstreek zijn benaderd voor het onderzoek geven de resultaten een representatief beeld weer van de sector.
● Leeswijzer
De resultaten van het onderzoek zijn op totaalniveau weergegeven en waar relevant uitgesplitst naar de volgende drie kenmerken: 1. Aantal vestigingsjaren op huidige locatie 2. Of de huidige locatie de komende vijf jaar al dan niet voldoet aan de behoeften van de onderneming 3. Of ondernemers, als zij zouden verhuizen binnen vijf jaar, de voorkeur hebben voor een zelfstandig pand of een bedrijfsverzamelgebouw
Tenzij anders aangegeven in de tekst, kan daar waar staat bedrijfsverzamelgebouw ook gelezen worden als geclusterde metaalbedrijven of 'metaalstraat'.
PAGINA 6
Sectie titel
Conclusies
Conclusies Ondernemers positief over delen van diensten Animo voor bedrijfsverzamelgebouw
Uit de resultaten van het onderzoek trekken we de conclusie dat er op dit moment enige mate van interesse en draagvlak is voor een bedrijfsverzamelgebouw. Met name bedrijven die nog niet zo lang op hun huidige locatie gevestigd zijn, vermoedelijk jonge bedrijven met groeiambitie, staan open voor zo’n initiatief. Ondernemers die open staan voor een bedrijfsverzamelgebouw hebben behoefte aan relatief kleine oppervlakte aan bedrijfsruimte. Dit maakt het mogelijk om meerdere bedrijven gezamenlijk te huisvesten. Een dergelijke gezamenlijke huisvesting zou bij voorkeur op huurbasis zijn in een bestaand pand. Deze ondernemers staan positief tegenover de aanwezigheid van branchegenoten. Faciliteiten die zij willen delen zijn onder meer beveiliging, afvalinzameling, parkeerplaatsen, energie-inkoop, opslagruimte en laad- en losruimte.
Draagvlak voor gedeelde faciliteiten en diensten
Hoewel een groot deel van de bedrijven de voorkeur heeft voor een eigen pand, is er bij hen ook veel draagvlak om diensten en faciliteiten te delen. Dit biedt bijvoorbeeld de mogelijkheid om aangrenzend
aan
een
bedrijfsverzamelgebouw
zelfstandige
huisvesting aan te bieden, waarbij men ook gebruik kan maken van collectieve diensten.
PAGINA 8
Conclusies Als het eerste schaap over de dam is… Concept uitwerken met enthousiaste ondernemers
Onze ervaring is dat in een vroeg stadium als dit een beperkt aantal ondernemers nodig is die de kar trekken. Met de deze groep kan Metalektro en de Kamer van Koophandel een concept uitwerken voor het bedrijfsverzamelgebouw. Als (een deel van) deze ondernemers zich vervolgens committeren aan het initiatief en hun enthousiasme delen met andere potentiële deelnemers, neemt de interesse in het initiatief ongetwijfeld toe.
PAGINA 9
Sectie titel
Resultaten
Vestiging op huidige locatie Volgens een vijfde locatie binnen vijf jaar onvoldoende Metaalbedrijven zijn voor een groot deel
Totaal
31%
22%
47%
(47%) 10 jaar of langer op hun huidige Voorkeur voor verzamelgebouw
locatie gevestigd. Ondernemers die openstaan voor een bedrijfsverzamelgebouw
zijn relatief
korter gevestigd op hun huidige locatie. Vier tiende (43%) zit daar namelijk 0 tot 5 jaar.
Een vijfde (18%) van de ondernemers
Voorkeur voor zelfstandig pand
43%
36%
28%
18%
21%
54%
0 tot 5 jaar 5 tot 10 jaar 10 jaar of langer Figuur 1: Hoe lang is uw onderneming op de huidige locatie gevestigd? Basis: Alle respondenten (n=90), voorkeur voor verzamelgebouw (n= 14) voorkeur voor zelfstandig pand (n= 71)
Totaal
81%
18%
verwacht dat hun huidige locatie de komende vijf jaar niet meer kan voldoen
0-5 jaar
aan de wensen en behoeften van de
5-10 jaar
onderneming. Die verwachting is nog
10+ jaar
wat hoger (25%) onder ondernemers
71%
25% 90%
10%
83% Ja
Nee, want:
4%
17% Weet niet
die relatief kort (0-5 jaar) op de huidige locatie zijn gevestigd.
Figuur 2: Kan de huidige locatie de komende 5 jaar aan de wensen en behoeften van uw onderneming voldoen? Basis: Alle respondenten (n=90); 0 -5 jaar (n=28), 5-10 jaar (n=20), 10+ jaar jaar (n=42) PAGINA 11
Tekortkomingen huidige locatie Onvoldoende uitbreidingsruimte voornaamste tekort De voornaamste reden waarom de huidige locatie binnen vijf jaar niet meer voorziet
in
de
behoeften
van
de
onderneming, is onvoldoende ruimte om
onvoldoende uitbreidingsruimte
38%
63%
pand voldoet niet aan hedendaagse inrichtingseisen
56%
44%
0%
0%
uit te breiden (63%). pand is slecht bereikbaar
63%
38%
In mindere mate zou het huidige pand (binnen vijf jaar) niet meer voldoen aan
omgeving verloederd
19%
81%
hedendaagse inrichtingseisen (44%) of is de bereikbaarheid van het pand onvoldoende (38%).
Verloedering van de omgeving (19%),
onvoldoende milieuruimte
13%
te weinig parkeerruimte
13%
81%
6%
0%
88%
onvoldoende milieuruimte (13%) en een Ja
tekort aan parkeerruimte (13%) zijn in beperkte
mate
redenen
verhuizing te overwegen.
om
een
Nee
Weet niet
Figuur : Met welke aspecten denkt u dat uw onderneming in de komende 5 jaar te maken gaat krijgen? Basis: Alle respondenten van wie de huidige locatie de komende vijf jaar waarschijnlijk niet voorziet in de behoefte van de organisatie (n=15) PAGINA 12
Verhuisbereidheid Ondernemers verhuisbereid als locatie onvoldoende is Met name ondernemers die relatief kort (0-5 jaar) zijn gevestigd op de huidige locatie, verwachten binnen vijf jaar te verhuizen naar een nieuw pand (39%).
Totaal 0-5 jaar
9%
14%
30% 21%
18%
5-10 jaar 5% 10%
43% 32%
35%
3% 25%
45%
4% 5%
Ondernemers die vijf jaar of langer zijn gevestigd verwachten in mindere mate
10+ jaar 5% 12%
26%
55%
2%
(15/17%) van pand te verwisselen in de nabije toekomst. Locatie 3% 11% voldoet
Een
meerderheid
(69%)
van
locatie
onvoldoende
is,
binnen
48%
3%
de
ondernemers die vermoeden dat hun huidige
36%
vijf
jaar
verwachten
ook
daadwerkelijk te verhuizen binnen dat
Locatie voldoet niet
38%
31%
6%
25% 0%
Zeer waarschijnlijk
Waarschijnlijk
Onwaarschijnlijk
Zeer onwaarschijnlijk
Weet niet
termijn. Figuur : Hoe waarschijnlijk is het dat uw onderneming binnen nu en 5 jaar zal verhuizen naar een andere locatie Basis: Alle respondenten (n=90); 0 -5 jaar (n=28), 5-10 jaar (n=20), 10+ jaar (n=42), locatie voldoet (n=73), locatie voldoet niet (n=16) PAGINA 13
Benodigde oppervlakte Verzamelgebouw vooral voor kleinere ondernemingen Ondernemers die voorkeur hebben voor een bedrijfsverzamelgebouw
hebben
Totaal
11% 12%
16%
50%
11%
behoefte aan een kleiner oppervlak van een
eventuele
bedrijfsruimte
dan
toekomstige ondernemers
Voorkeur voor verzamelgebouw
29%
Voorkeur voor zelfstandig pand
8% 7% 11%
36%
21%
7% 7%
die
voorkeur hebben voor een zelfstandig
61%
13%
pand. Die eerste groep ondernemers geeft voor een groot deel (65%) aan maximaal 100 m2 nodig te hebben, terwijl die tweede groep grotendeels (61%) meer dan 200 m2 wenst.
0 tot 5 jaar
5 tot 10 jaar
10 jaar of langer
21%
11%
15%
21%
30%
5% 12%
39%
15%
25%
69%
7%
15%
12%
Ondernemers die korter dan tien jaar op de huidige locatie zijn gevestigd hebben
minder dan 50 m2
50 tot 100 m2
200m2 of meer
Geen antwoord
100 tot 200m2
grotendeels behoefte aan maximaal 100 m2 (53/ 60%).
Figuur : Hoeveel ruimte heeft uw onderneming dan nodig Basis: Alle respondenten (n=90), voorkeur voor verzamelgebouw (n= 14) voorkeur voor zelfstandig pand (n=71) , 0 -5 jaar (n=28), 5-10 jaar (n=20), 10+ jaar (n=42) PAGINA 14
Voorkeur toekomstig pand Animo voor een bedrijfsverzamelgebouw
Zelf standig pand
79%
16%
Bedrijfsverzamelgebouw
Kooppand
77%
19%
Huurpand
Bedrijventerrein
74%
22%
Locatie in de stad
80%
40%
0%
40%
Figuur : Stel uw onderneming zoekt binnen nu en 5 jaar nieuwe huisvesting, wat heeft dan uw voorkeur? Basis: Alle respondenten (n=90), ondernemers die geen voorkeur voor één van beide opties hadden zijn niet weergegeven
Hoewel een meerderheid (79%) van de ondernemers
Een derde duidelijke voorkeur is er voor een locatie op
voorkeur zou hebben voor een zelfstandig pand, is er
een bedrijventerrein (74%) ten opzichte van een
wel degelijk animo voor een bedrijfsverzamelgebouw
locatie in de stad (22%).
(16%). Ondernemers hebben een duidelijke voorkeur voor een kooppand (77%) ten opzichte van een huurpand (19%). PAGINA 15
Voorkeur toekomstig pand Lichte voorkeur voor branchegenoten in de buurt
Branchegenoten in de omgeving
47%
32%
Geen branchegenoten in de omgeving
Nieuwbouw
46%
29%
Bestaand bouw
Technische onderwijsinstelling in de omgeving
44%
29%
Geen technische onderwijsinstelling in de omgeving
80%
40%
0%
40%
Figuur : Stel uw onderneming zoekt binnen nu en 5 jaar nieuwe huisvesting, wat heeft dan uw voorkeur? Basis: Alle respondenten (n=90), ondernemers die geen voorkeur voor één van beide opties hadden zijn niet weergegeven
Voor een drietal aspecten hebben ondernemers geen
Ten slotte heeft bijna de helft (44%) van de
uitgesproken voorkeur. Zo is de helft (47%) van de
ondernemers technische onderwijsinstellingen graag
ondernemers voorstander van branchegenoten in de
in de buurt, terwijl drie tiende (29%) dat liever niet
omgeving en een derde (32%) dat niet.
heeft.
Nieuwbouw heeft een lichte voorkeur (46%) ten opzichte van bestaande bouw (29%).
PAGINA 16
Voorkeur toekomstig pand Voorkeur voor huur in bedrijfsverzamelgebouw Ondernemers
die
uitspreken
hun
voorkeur
voor
Koop
Huur
een
bedrijfsverzamelgebouw, verkiezen huur
Voorkeur voor zelfstandig pand
86%
10%
(57%) boven koop (36%). Ondernemers die
daarentegen
liever
in
een
zelfstandig pand plaatsnemen verkiezen koop (86%) boven huur (10%).
Voorkeur voor verzamelgebouw
36% 80%
ondernemers
plaats
Nieuwbouw Voorkeur voor zelfstandig pand
panden
40%
Bestaand
kunnen 54%
nemen in bestaande bouw (50%). Zelfstandige
0%
Figuur : Stel uw onderneming zoekt binnen nu en 5 jaar nieuwe huisvesting, wat heeft dan uw voorkeur? Basis: Voorkeur voor verzamelgebouw (n= 14) voorkeur voor zelfstandig pand (n=71)
Een bedrijfsverzamelgebouw zou wat betreft
40%
57%
zouden
bij
Voorkeur voor verzamelgebouw
25%
21%
50%
voorkeur nieuwbouw zijn (54%). 80%
40%
0%
40%
Figuur : Stel uw onderneming zoekt binnen nu en 5 jaar nieuwe huisvesting, wat heeft dan uw voorkeur? Basis: Voorkeur voor verzamelgebouw (n= 14) voorkeur voor zelfstandig pand (n=71) PAGINA 17
Voorkeur toekomstig pand Draagvlak voor branchegenoten in verzamelgebouw Of men nu de voorkeur geeft aan een zelfstandig
pand
of
verzamelgebouw
Wel branchegenoten in de omgeving
Geen branchegenoten in de omgeving
een
plaatsneemt,
Voorkeur voor zelfstandig pand
46%
34%
ondernemers hebben de voorkeur voor de aanwezigheid boven de afwezigheid van
branchegenoten.
Logischerwijs
staat men daar in een verzamelgebouw (57%) meer voor open dan wanneer
Voorkeur voor verzamelgebouw
57% 80%
21%
40%
0%
40%
Figuur : Stel uw onderneming zoekt binnen nu en 5 jaar nieuwe huisvesting, wat heeft dan uw voorkeur? Basis: Voorkeur voor verzamelgebouw (n= 14) voorkeur voor zelfstandig pand (n=71)
men een zelfstandig pand verkiest Wel technische onderwijsinstelling in de omgeving
(46%).
Voor
de
nabijheid
van
onderwijsinstellingen bedrijfsverzamelgebouw,
technische bij
Voorkeur voor zelfstandig pand
Geen technische onderwijsinstelling in de omgeving
48%
28%
een hebben
Voorkeur voor verzamelgebouw
36%
43%
ondernemers geen duidelijke voorkeur. 80%
40%
0%
40%
Figuur : Stel uw onderneming zoekt binnen nu en 5 jaar nieuwe huisvesting, wat heeft dan uw voorkeur? Basis: Voorkeur voor verzamelgebouw (n= 14) voorkeur voor zelfstandig pand (n=71) PAGINA 18
Gedeelde faciliteiten Veel draagvlak voor het delen van bepaalde diensten Voor het delen van een groot aantal diensten is draagvlak te vinden bij een meerderheid van de ondernemers. Dat
Beveiliging
76%
Afvalinzameling
67%
Parkeerplaatsen
64%
23%
31%
zijn:
• • • • •
Beveiliging (75%)
32%
Afvalinzameling (67%) Parkeerplaatsen (64%)
Energie inkoop
Energie-inkoop (58%)
58%
BHV (bedrijfshulpverle ner)
BHV (51%)
Een derde (32%) van de ondernemers
Transport van producten
40%
51%
47%
43%
53%
zou opslagruimte wel willen delen als dat kosten bespaart. Ondernemers die open
staan
bedrijfsverzamelgebouw
voor staan
welwillender tegenover (57%).
Opslagruimte
32%
68%
een daar
Ja
Nee
Weet niet
Figuur : Welke van de volgende faciliteiten zou uw onderneming met andere metaalbedrijven willen delen om kosten te besparen? Basis: Alle respondenten (n=90) PAGINA 19
Gedeelde faciliteiten Meerderheid wenst gezamenlijke laad- en losruimte in bedrijfsverzamelgebouw Voor het delen van een aantal andere diensten is minder draagvlak te vinden.
Laad- en losruimte
31%
67%
ICT-diensten
31%
64%
Gedeelde receptie (21%), inkoop (22%) en gebruik van machines (24%) kan op
Personeel
27%
70%
Kantine
27%
72%
Servicebureau HR/facilitair
27%
71%
Machines
24%
74%
Inkoop
22%
74%
Receptie
21%
77%
de minste animo rekenen, ook bij ondernemers die openstaan voor een bedrijfsverzamelgebouw.
Hoewel
slechts
een
derde
(31%)
voorstander is van het delen van laaden losruimte, staan ondernemers die de voorkeur
geven
aan
een
bedrijfsverzamelgebouw hier aanzienlijk positiever tegenover (64%).
Ja
Nee
Weet niet
Figuur : Welke van de volgende faciliteiten zou uw onderneming met andere metaalbedrijven willen delen om kosten te besparen? Basis: Alle respondenten (n=90) PAGINA 20
Sectie titel
Achtergrondkenmerken
Achtergrondkenmerken
86%
Man
14%
Vrouw
Figuur : Geslacht Basis: Alle respondenten (n=90)
Eigenaar/ ondernemer
30%
Directeur & eigenaar Directeur/ directielid Anders
28% 22% 20%
Figuur : Bent u… Basis: Alle respondenten (n=90) PAGINA 22