Huis van Levenskunst

Huis  van  Levenskunst                          

Kleinschalige  dagopvang     voor     mensen  met  de  ziekte  van  Alzheimer.                                          

©  Huis  van  Levenskunst   Corresponsentieadres:  G.Siebes  –  H.Scheltinga   Arnhemseweg  125    7331BE  Apeldoorn   Tel:0623182426.  Mail:  [email protected]  

Huis  van  Levenskunst.       Geachte  lezer,   In  het  najaar  van  2013  zijn  ondergetekenden  een  initiatief  gestart  om  een  dagopvang  te  gaan   realiseren  voor  mensen  met  de  ziekte  van  Alzheimer.   De  motieven  waarom  we  dit  initiatief  genomen  hebben  zijn  te  vinden  bij  de  persoonlijke  ervaringen   met  familieleden  die  deze  ziekte  hebben.  Ook  door  het  jarenlang  werken  in  de  zorg,  worden  we  in   toenemende  mate  geconfronteerd  met  de  gevolgen  van  deze  ziekte  voor  diegene  die  de  ziekte  heeft   én  voor  de  naasten.   Dat  heeft  ons  gemotiveerd  om  een  dagopvang  te  willen  gaan  starten  voor  deze  mensen.     Een  plaats  waar  zowel  degenen  met  de  ziekte  van  Alzheimer,  als  de  direct  betrokkenen  opvang  en   begeleiding    kunnen  vinden.   Een  plaats  waar  recht  gedaan  wordt  aan  de  authenticiteit  van  de  mens  en  waar  de  geboden  zorg   aansluiting  zoekt  en  vindt  bij  de  levensloop  en  zingeving`  s  gebieden.   U  kunt  over  onze  motieven,  de  bronnen  en  werkwijze  lezen  in  dit  artikel,  dat  zo  is  opgebouwd  dat  u   daarin  onze  visie(wat  willen  we),  onze  missie  (hoe    gaan  we  dat  doen)  en  onze  waardengebieden   (langs  welke  wegen)  beschrijven.   De  bronnen  waar  we  uit  putten  en  onze  levensbeschouwelijke  achtergrond,  is  die  van  de   zogenoemde  Antroposofie.  In  het  hoofdstuk  “Visie”  zult  u  een  concrete  verwijzing  hiernaar   tegenkomen.  Deze  levensbeschouwelijke  achtergrond  impliceert  dat  een  ieder,  ongeacht  zijn  of  haar   religieuze,  of  levensbeschouwelijke  achtergrond  welkom  is.  Het  huis  van  Levenskunst,  streeft  ernaar   een  huis  te  zijn  waar  een  ieder  die  zich  herkent  in  de  visie  en  werkwijzen,  een  warm  welkom  kan   vinden  en  kan  vertrouwen  op  een  professionele  begeleiding.   Dit  artikel  is  een  artikel  in  wording.  Dat  betekent  dat  we  gaande  de  reis  die  we  maken  en  de  mensen   die  we  op  onze  reis  ontmoeten,  onze  doelen  en  werkwijzen  zullen  bijstellen.   We  stellen  het  op  prijs  om  reacties  van  de  lezer  op  dit  artikel  te  horen.   Mocht  u  dit  artikel  voor  eigen  doeleinden  willen  gebruiken,  dan  verzoeken  we  u  om  hierover  contact   met  ons  op  te  nemen.                                                                                                                                                                                                                                                                                        Apeldoorn,  najaar  2014.     Helga  Scheltinga   Liesbeth  Singor   Gert  Siebes     Arnhemseweg  125   7331BE  Apeldoorn.           ©  Huis  van  Levenskunst   Corresponsentieadres:  G.Siebes  –  H.Scheltinga   Arnhemseweg  125    7331BE  Apeldoorn   Tel:0623182426.  Mail:  [email protected]  

 

2  

Huis  van  Levenskunst.         Inhoud`  s  opgave:           1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

Voorwoord  van  de  initiatiefnemers.   Visie  en  missie   Waardengebieden   Het  Zorgplan   Financiering  (wordt  nog  omschreven,  afhankelijk  van  overleg  met  o.a.  gemeente))   Huisvesting  (  op  dit  moment  nog  niet  duidelijk)   Aanmeldingsprocedure  (  wordt  nog  nader  uitgewerkt)   Ik  mis  mijzelf.  Gedachten  sporen  over  de  achtergronden    en  de  betekenis  van  deze   ziekte.  In  fasen  en  geleid  door  de  praktijk  worden  hier  hoofdstukken  toegevoegd  aan   het  omschrijven  van  deze  ziekte  en  de  betekenis  die  het  heeft  voor  de  mens  die  het   betreft  en  zijn  of  haar  omgeving.                    

   september  2014.     ©  Huis  van  Levenskunst   Corresponsentieadres:  G.Siebes  –  H.Scheltinga   Arnhemseweg  125    7331BE  Apeldoorn   Tel:0623182426.  Mail:  [email protected]  

 

1  

Huis  van  Levenskunst.  

Kleinschalige  dagopvang  voor  mensen  met  de  ziekte  van  Alzheimer.  

        Voor  mensen  met  de  ziekte  van  Alzheimer  wordt  er  in    de  gemeente  Apeldoorn  een  nieuw  initiatief   gestart,  waarbij  er  dagopvang,  en  eventueel  op  beperkte  schaal    en  op  termijn,  een  24  uur`s    zorg,   geboden  kan  worden.   De  vraag  die  de  initiatiefnemers  zich  gesteld  hebben,  en  hun  motivatie  achter  dit  initiatief  is  de  vraag   hoe  we  de  kwaliteit  van  leven  kunnen  verbeteren  van  mensen  met  de  ziekte  van  Alzheimer,  op  een   wijze  die  recht  doet  aan  de  waardigheid,  aan  de  authenticiteit  en  en  de  individuele  levensloop  van   die  mens.   De  menselijke  waardigheid  en  de  authenticiteit  van  ieder  individu  worden  gezien  als  uitgangspunt   van  de  geboden  zorg  en  begeleiding(zoals  verwoord  is  in  de  onderstaande  tekst  van  de  humanist  Pico   della  Mirandola(1).     Ik  heb  u  hemels  noch  aards   Sterfelijk  noch  onsterfelijk  gemaakt   Opdat  gij   Als  een  vrij  en  soeverein  kunstenaar   Uzelf  boetseert  en  modelleert   In  de  vorm   Die  gij  verkiest.     We  willen  op  zoek  gaan  en  uitvoering  geven  aan  een  wijze  van  begeleiden  en  zorg  verlenen,  waarbij   er  aandacht  is  voor  kwaliteit  van  leven,  voor  welbevinden  en  levensgeluk  voor  mensen  met  deze   ziekte.  Er  wordt  naar  gestreefd  om  de  levensthema`s  die  wezenlijk  zijn  in  de  biografie  van  de  mens   met  deze  ziekte,  zoveel  als  mogelijk  door  te  dragen.     De  visie  van  waaruit  gewerkt  wordt  is  er  één  van  waaruit  de  mens  beschouwd  wordt  als  een  eenheid   van  lichaam-­‐ziel  en  geest.   Vragen  over  gezondheid  en  ziekte,  over  welbevinden,  over  zingeving,  richten  zich  dan  ook  niet  alleen   op  de  behandeling  van  de  ziekte.     Behandeling  en  begeleiding  hebben  betrekking  op  heel  de  mens.       De  mensvisie  en  de  levensbeschouwing  vanuit  de  zogenoemde  antroposofie(2)  is  hierbij  leidend  en   bron  van  inspiratie.   De  mens  en  zijn  ontwikkeling  ‘s  vragen  staan  centraal,  waarbij  er  een  streven  is,  om  de   waardigheid  van  die  mens  en  de  mogelijkheden  tot  ontwikkeling  in  vrijheid  (  hoe  miniem  ook  )  zo   goed  mogelijk  te  waarborgen.  Ieder  mens,  hoewel  wij  veel  met  elkaar  delen,  gaat  zijn  eigen  unieke   weg  door  het  leven.  In  deze  visie  is  ook  het  oud(er)  worden,  de  zorg  in  een  laatste  levensfase  en  de       ©  Huis  van  Levenskunst   Corresponsentieadres:  G.Siebes  –  H.Scheltinga   Arnhemseweg  125    7331BE  Apeldoorn   Tel:0623182426.  Mail:  [email protected]  

3

vormgeving  daarvan  een  onmisbare  schakel.   Zorgen  voor  iemand  omvat  meer  dan  het  lichamelijk  en  geestelijk  welbevinden,  maar  is  verweven   met  de  wereld  in  en  om  ons  heen.     Zorg  is  naar  onze  opvatting  een  van  de  grote  gebieden  die  het  bestaan  zin  geeft  en  strekt  zich  uit   naar  alle  gebieden  van  het  menselijk  bestaan.   Zorg-­‐  zorgen  voor-­‐  is  hiermee  wellicht  het  meest  wezenlijke  kenmerk  van  het  menselijk  bestaan.     Het  is  de  fundamentele  structuur  die  de  mens  door  de  tijd  heen  eenheid  en  zin  verleent(3)  en  zorg   heeft  dus  niet  alleen  betrekking  op  de  verzorging  van  iemand  die  ziek  of  hulpbehoevend  is,  maar   omvat  ook  de  gebieden  van    zingeving  voor  de  mens.   Zorg  is  naar  ons  idee    eerder  een  houding  van  zingeving  en  vormgeving  van  het  bestaan,  dan  een   handelwijze  om  een  ziekte  te  beheersen.(4)   Wanneer  we  vanuit  zo`n  perspectief  kijken  naar  de  mens  met  de  ziekte  van  Alzheimer,  dan  zien  we   dat  voor  mensen  met  deze  ziekte  het  leven  ingrijpend  veranderd.   Vertrouwde  kaders  ,  persoonlijke,  in  het  leven  gevormde  patronen,  het  vertrouwen  in  jezelf  omdat  je   dingen  nog  “weet”  of  kan  bedenken  (  cognitie,  herinnering  )  vallen  weg.  De  mogelijkheden  om  iets   nieuws  te  leren  worden  ernstig  bemoeilijkt.   Je  eigen  leven  vormgeven,  iets  dat  bij  het  ouder  worden  al  vermindert,  is  bij  de  ziekte  van  Alzheimer   soms  bijna  onmogelijk.   De  verhouding  met  je  partner,  je  kinderen,  familie,  vrienden,  kennissen  verandert  :  je  begrijpt  de   wereld  steeds  minder  en  de  wereld  vindt  het  moeilijk  om  aansluiting  bij  jou  te  vinden.   Meer  en  meer  zal  de  omgeving  van  de  mens  met  deze  ziekte  hem  op  moeten  vangen,  helpen,   bijstaan.  Dit  proces  brengt  verdriet,  boosheid,  onmacht,  onbegrip,  rouw,  verslagenheid,  uitputting   enz.  met  zich  mee.  Het  vraagt  veel  van  de  cliënt  en  van  de  mensen  om  hem/haar  heen.   Tegelijkertijd  kan,  juist  omdat  vormkracht,  vaste  patronen,  geijkte  wegen  losgelaten  moeten  worden   (  door  alle  betrokkenen  )  ,  er  ook  ruimte  komen  voor  dat  wat  er  dieper  in  de  persoonlijkheid  van  de   cliënt  verankerd  ligt.  Er  is  minder  controle,  het  eigene  van  deze  mens  kan  zich  soms  beter  uitspreken.   In  deze  laatste  levensjaren  kan  nog  iets  vrijkomen  dat  daarvoor  mogelijk  geen  kans  heeft  gehad.  Dit   kan  in  de  familie-­‐  en  vriendschap  `s  verhoudingen  verschuivingen  geven,    bv.  In  de  relatie  tot  de   partner  en/of  de  kinderen.   Hoe  sluit  je  hierop  aan  bij  de  zorg  die  je  wil  bieden?   Naast  de  zorg  voor  het  lichaam  en  voor  beperkingen,  pijn  en  onmacht  die  men  aan  het  lichaam  kan   ervaren,  zal  er  volop  aandacht  uitgaan  naar  de  ziel;  naar  een  psychisch  welbevinden.   En  de  zorg  zal  zich  richten  op  culturele-­‐  en    sociale  ontwikkeling  en  op  zingeving.     In  dit  nieuw  te  starten  centrum  zal  gewerkt  worden  vanuit  een  besef  dat  de  mens  zich  in  elke   levensfase  en  op  elk  levensmoment  kan  blijven  ontwikkelen.     Er  wordt  gewerkt  op  een  wijze  waarbij  het  zoeken  naar  zinvolle  continuïteit  in  de  levensloop  van  die   specifieke  mens  met  deze  ziekte  leidend  is.  Dat  betekent,  dat  er  identiteitsgebonden  professionele   zorg  en  individuele  begeleiding  geboden  wordt,  waarbij  vragen  en  behoeften  van  de  cliënt  centraal   staan.   Niet  de  ziekte  zelf  is  leidend  in  de  zorg  die  wordt  geboden,  maar  de  mens  en  zijn  levensloop.   Begeleiding  in  zingeving  en  kwaliteit  van  leven  zijn  hierbij  de  pijlers  waarop  de  zorgverlening  rust.   Dat  betekent  niet  dat  er  voorbij  gegaan  wordt  aan  de  specifieke  problematiek,  horende  bij  de  ziekte   van  Alzheimer.   Integendeel.  Het  is  juist  de  verbinding  met  de  gewoonten  uit  het  dagelijks  leven  en  de  aansluiting  bij   de  eigen  specifieke  vragen  en  interesses  ,  die  een  grote  hulp  kan  zijn  bij  het  ondersteunen  en   ontwikkelen  van  o.a.  de  geheugen  functies  en  cognitieve  vaardigheden.  Aan  het  geheugen  en  aan  de   oriëntatie  in  de  tijd  en  in  de  ruimte  wordt  in  dit  zorgcentrum  doorlopend  geappelleerd.  Naar  ons   idee  is  de  herinnering  van  datgene  dat  betekenisvol  en  zingevend  is  en  is  geweest,  een  belangrijke   schakel  voor  het  geheugen.(voor  de  verdere  uitwerking  van  deze  gedachte  verwijzen  we  naar  het       ©  Huis  van  Levenskunst   Corresponsentieadres:  G.Siebes  –  H.Scheltinga   Arnhemseweg  125    7331BE  Apeldoorn   Tel:0623182426.  Mail:  [email protected]  

4

hoofdstuk  ”waardengebieden”).   Er  is  een  streven  om  aan  te  sluiten  bij  de  levensloop  van  iedere  cliënt.   Om  aan  te  kunnen  sluiten  bij  de  levensloop  is  een  direct  contact  met    de  naasten-­‐  met  de     betrokkenen  op  het  leven  van  de  mens  die  deze  ziekte  heeft  noodzakelijk.   De  vragen  die  ontstaan  vanuit  een  ontmoeting  tussen  de  cliënt  -­‐  de  naasten  en  de  zorg  coördinator   van  dit  centrum,  zijn  richting  gevend  in  het  ontwikkelen  van  een  zogenoemd    Zorgplan.   We  streven  ernaar  om  een  bondgenootschap  te  sluiten  met  en  rondom  ieder  die  als  gast    ons   zorgcentrum  bezoekt.   Vanuit  zo`n  bondgenootschap  wordt  in  samenwerking  met  een  coördinator  uit  het  centrum  een   Zorgplan  samengesteld,  en  dit  plan  is  leidend  bij  de  zorg  die  geboden  wordt.   Deze  visie  en  de  eruit  voort  vloeiende  werkwijze  en  begeleiding  inspireert  om  te  bouwen  aan  een   gemeenschap  van  gasten  -­‐naasten  en  overige  betrokkenen,  waarbinnen  een  ieder  zich  naar  eigen   mogelijkheden  thuis  kan  voelen  en  zich  kan  ontwikkelen  op  een  wijze  die  bij  hem  of  haar  past  en  die   zingevend  is  in  de  eigen  biografie  en  in  die  van  de  gemeenschap  waar  men  zich  mee  verbonden   heeft.   Ook  voor  de  betrokkenen-­‐  ook  voor  diegenen  die  het  bondgenootschap  vormen,  liggen  er   ontwikkelingsvragen.   Immers,  de  zorg  die  geboden  wordt  is  een  zorg  die  niet  alleen  door  professioneel  geschoolde   hulpverleners  geboden  wordt.   In  onze  visie  past  een  organisatievorm  waarbij  iedereen  mede  verantwoordelijk  is  voor     de  geboden  zorg  en  voor  de  organisatie  van  die  zorg.  De  klassieke  verdeling  van  professionele   zorgverleners  en  zogenoemde  mantelzorgers  in  twee  te  onderscheiden  groepen  verandert  hierdoor.   In  hoofdstuk  5(Zorgplan)wordt  deze  organisatievorm  nader  uitgewerkt.   Het  Zorgplan  dat  ontstaat  uit  een  beraad  van  naasten  en  betrokkenen  is  leidend  en  zowel  de   professioneel  geschoolde  hulpverlener,  zoals  de  arts-­‐de  therapeut  of  verpleegkundige,  als  de   mantelzorgers  werken  en  handelen  vanuit  hetgeen  geformuleerd  is  in  het  Zorgplan.     Een  belangrijke  plaats  is  ingeruimd  voor  beweging.   Hierbij  denken  we  niet  alleen  aan  vormen  van  gymnastiek  om  de  lichaamsfuncties  te  verzorgen  zoals   bijvoorbeeld  wandelen.   Beweging  keert  terug  in  tal  van  andere  activiteiten.  (5).   Zo  wordt  er  gewerkt  met  zogenoemde  arbeidsritmen.  In  kleine  groepen  worden   ritmische  herhalende    bewegingen  gedaan,  werkend  met  natuurlijke  materialen,  zoals  hout.  Ook  is  er   aandacht  voor  koorzang  o.a.  gericht  op  sociale  interactie,  zoals  afstemmen  van  een  ritme  op  elkaar.     Men  kan  hier  ook  denken  aan  activiteiten  zoals  samen  een  maaltijd  bereiden.   Naast  beweging  is  er  aandacht  voor  kunstzinnige  ontplooiing,  zoals  schilderen-­‐boetseren-­‐koorzang   e.d.   Een  belangrijk  thema  in  de  geboden  zorg  is  het  beschrijven  van  de  levensloop.     Wie  is  de  mens  wiens  zorg  ons  wordt  toevertrouwd?   Wat  zijn  de  gewoonten-­‐  de  interesses-­‐  de  levensvragen?  Wat  zijn  de  levens  verhalen  die  iemand  bij   zich  draagt  en  die  richting  hebben  gegeven  aan  het  leven?   Hoe  zagen  en  zien  de  sociale  domeinen  eruit(  waaronder  werk,  gezin,  vrienden,  verenigingsleven)?   Omdat  de  geboden  zorg  en  begeleiding  aan  wil  sluiten  bij  die  bijzondere  individuele  levensloop  van   de  mens  is  de  levensloop  een  van  de  belangrijkste  inspiratiebronnen  van  waaruit  gewerkt  wordt.     (Onder  het  hoofdstuk  “Waardengebieden”    kan  men  lezen  hoe  deze  levens  verhalen    worden   opgetekend  in  een  Levensboek  en  welke  betekenis  ze  hebben  in  de  geboden  begeleiding.)       ©  Huis  van  Levenskunst   Corresponsentieadres:  G.Siebes  –  H.Scheltinga   Arnhemseweg  125    7331BE  Apeldoorn   Tel:0623182426.  Mail:  [email protected]  

 

 

5

Samenvattend  kan  gezegd  worden  dat  dit  “huis  van  Levenskunst”  een  plaats  wil  zijn  die  recht  doet   aan  de  mens  en  zijn  ontwikkeling.  Een  plaats  waar  mensen  met  de  ziekte  van  Alzheimer  begeleid  en   verzorgd   kunnen   worden   op   basis   van   een   visie   en   wijze   van   zorgverlening,   die   recht   doet   aan   de   levensloop  en  de  authenticiteit  van  ieder  mens  wiens  zorg  ons  wordt  toevertrouwd.   De  geboden  zorg  is  er  een  die  uitgaat  van  het  sluiten  van  een  bondgenootschap  met  die  mensen   die   betrokken  zijn  op  het  leven  van  degene  met  deze  ziekte.    

Hoe  geven  we  vorm  en  richting  aan  de  zorg  die  we  willen  bieden?  

  Door  de  mensen  die  er  werken  wordt  er  naar  gestreefd  om  aan  te  sluiten  bij  de  gewoonten,  de   interesses  en  zingevingmotieven.   Daarbij  proberen  we  steeds  aan  te  sluiten  bij  zowel  de  lichamelijke  als  de  psychische,  de  sociale  en   geestelijke  vermogens  van  iedere  cliënt.   De  geboden  zorg  is  derhalve  een  zorg  op  maat.   En  de  geboden  zorg  is  zorg  met  compassie.     Vanuit  een  gelijkwaardige  positie  naar  ieder  die  aan  onze  zorg  wordt  toevertrouwd,  wordt  gezocht   naar  een  unieke  vrije  ruimte,  waarbinnen  die  ander  zich  kan  ontplooien  op  een  wijze  die  recht  doet   aan  die  ander.   Leidend  bij  de  geboden  zorg  zijn  de  vragen,  de  wensen  en  behoeften    van  de  cliënt(de  gast)  en  de   betrokkenen(de  naasten)  zelf.   We  geven  daar  op  de  volgende  wijze  richting  aan:     *Het  Netwerk  beraad.     Diegenen  die  verbonden  en    betrokken  zijn  bij  degene  die  ons  centrum  bezoekt,  zoals  de  familie,  de   partner  en  de  directe  vriendenkring,  (de  naasten)  hebben  voorafgaand  aan  een  eventuele   aanmelding  gezamenlijk  een  zogenoemd  netwerkberaad.  In  dit  overleg  wordt,  indien  mogelijk    in   aanwezigheid  van  de  direct  betrokkene,  besproken  wat  de  zorgvraag  is  van  diegene  die  de  ziekte   heeft.     Deze  vraag  sluit  zoveel  mogelijk  aan  bij  de  biografie,  bij  het  levensverhaal  van  de  mens  die  het   betreft.   De  betrokkenheid  van  de  naasten  is  voor  de  mensen  die  werken  in  het  huis  van  Levenskunst  van   grote  betekenis  en  een  bron  van  inspiratie.  Aan  deze  naasten  zal  dan  ook  gevraagd  worden  óf  en  hoe   ze  kunnen  bijdragen  aan  hetgeen  in  het  Zorgplan  is  vastgelegd.   Aandachtspunten  bij  dit  netwerkberaad  kunnen  zijn:   *Waarborgen  van  continuïteit  in  gewoonten  en  in  dat  wat  “eigen”  is  en  ontwikkeling  van  het  leven   zoals  dat  bij  deze  persoon  hoort.   *Het  formuleren  van  wensen  en  vragen  over  zorg,  welzijn  en  zingeving.   *Inventariseren  van  hoe  de  naasten  kunnen  bijdragen  aan  datgene  dat  gewenst  wordt  aangaande  de   geboden  zorg.   *De  vragen  en  wensen  uit  dit  netwerkberaad  worden  besproken  met  een  coördinator  uit  het   zorgcentrum.  Vanuit  dit  overleg  wordt  er  een  Zorgplan  samengesteld,  dat  is  afgestemd  op  de  inbreng   van  alle  betrokkenen.     Indien  dit  gewenst  wordt  kan  er  ook  al  bij  een  eerste  netwerkberaad  een  coördinator  uit  het  huis  van   Levenskunst  worden  uitgenodigd.    

   

©  Huis  van  Levenskunst   Corresponsentieadres:  G.Siebes  –  H.Scheltinga   Arnhemseweg  125    7331BE  Apeldoorn   Tel:0623182426.  Mail:  [email protected]  

  6

    *Het  Zorgplan.    

In  het  Zorgplan  wordt  aandacht  besteed  aan  de  volgende  zorg  gebieden:   1.De  levensloop.   *  Er  wordt  een  Levensloopformulier  ingevuld  met  de  directe  betrokkene(n)  aan  de  hand  waarvan   zichtbaar  wordt  welke  gewoonten-­‐interesses-­‐dagritmen  etc  er  zijn.   *  Gedurende  het  verblijf  in  het  huis  van  Levenskunst  kan  er  op  basis  van  een  vrije  keuze,  een   Levensboek  worden  samengesteld.  Een  speciaal  hierin  geschoolde  medewerker  schrijft  samen  met   de  gast  het  levensverhaal  op  van  deze  gast.    Een  intiem  document,  waarvan  de  privacy     gewaarborgd  is,  en  dat  zonder  toestemming  van  de  betrokkene  niet  door  geen  ander  ingezien  kan   worden.(zie  voor  een  verder  toelichting  bij  het  hoofdstuk  ”waardengebieden”).     2.De  Zelfzorg.   Welke  zelfzorg  gebieden  vragen  aandacht  en  verzorging?   In  het  Zorgplan  wordt  opgenomen  welke  zelfzorggebieden  er  zijn  en  welke  er  aandacht  vragen.   Zelf  zorggebieden  zijn  b.v.   Toilet  bezoek   Eten-­‐drinken   Houding  en  beweging   Persoonlijke  verzorging   Communicatie    en  interactie   3.De  gewoonten.   In  het  Zorgplan  wordt  ook  duidelijk  welke  (zelfzorg)  gewoonten  de  cliënt(de  gast)    heeft.   Zoals  bv  etenstijden  of  het  doen  van  een  middag  dutje.   4.Een  vaste  persoonlijk  begeleider  en  een  vast  aanspreekpunt.   Ieder  gast  krijgt  een  persoonlijk  begeleider  toegewezen,  die  datgene  dat  in  het  Zorgplan  is   opgenomen,  coördineert  en  helpt  uitvoeren.  Deze  persoonlijk  begeleider  is  degene  die  de   communicatie  verzorgt  met  alle  betrokkenen.     5.  Het  bondgenootschap   Het  Zorgplan  geeft  aan  hoe  de  samenwerking  eruit  ziet  tussen:   *De  cliënt(de  gast)   *De  naasten(vrienden-­‐familie-­‐collega`s  en  overige  betrokkenen)   *Medewerkers  van  het  huis  van  Levenskunst   *Vrijwilligers   *Professionele  zorgverleners,  zoals    bijvoorbeeld  de  huisarts  en  de  fysiotherapeut   Het  zijn  deze  groepen  van  mensen  die  samen  de  Zorg  verlenen  aan  de  gast.     Je  kunt  hier  spreken  van  een  sociaal  organisme  dat  zorg  en  aandacht  biedt  aan  de  continuïteit  in  de   levensloop,  en  aan  welzijn  en  zingeving  in  het  leven  van  die  ene  mens  aan  wie  ons  zorg  wordt   toevertrouwd.  (een  social  buddy).   Dat  betekent  dat  de  Zorg  geboden  wordt  door  vertegenwoordigers  van  alle  hier  genoemde  groepen,   afhankelijk  van  hoe  het  Zorgplan  eruit  ziet.   In  het  hoofdstuk  ”waardengebieden”    wordt  de  hier  beschreven  missie,  verbonden  met  handeling`  s   gebieden.   In  de  dagopvang  zullen  dus  naast  de  medewerkers  van  het  huis  van  Levenskunst,  ook  naasten   werkzaam  zijn  en  vrijwilligers.     ©  Huis  van  Levenskunst   Corresponsentieadres:  G.Siebes  –  H.Scheltinga   Arnhemseweg  125    7331BE  Apeldoorn   Tel:0623182426.  Mail:  [email protected]  

  7

    In  het  Zorgplan  is  opgenomen  om  welke  Zorg  gebieden  het  gaat  en  om  welke  tijdsinvestering  dat  van     een  ieder  vraagt.   De  Zorg  die  geboden  wordt  is  dus  geen  zorg  die  wordt  aangestuurd  door  professionele  hulpverleners,   zoals  de  arts  of  de  therapeut.  De  geboden  zorg  is  de  uitvoering  van  een  Zorgplan  waarin  de  inbreng   van  alle  betrokkenen  wordt  gevraagd.  De  professionele  hulpverleners  zijn  evenals  de  andere   hulpverleners  dienstbaar  aan  hetgeen  in  het  Zorgplan  is  vastgelegd.   In  het  Zorgplan  is  opgenomen  wie  er  welke  Zorg  verleent,  op  welke  dagen  in  de  week  en  de  tijd  die   dit  vraagt.  Dit  wordt  met  de  naasten  zorgvuldig  afgestemd  op  de  mogelijkheden  die  een  ieder  heeft   in  relatie  tot  werk-­‐gezin-­‐gezondheid  etc.   Het  Zorgplan  is  als  een  kompas.  Al  de    wensen  en  intenties  en  de  praktische  uitvoering  daarvan  zijn   er  in  opgenomen.   Het  bondgenootschap  dat  zich  geschaard  heeft  achter  zo`n  Zorgplan  draagt  gezamenlijk   verantwoordelijkheid  voor  de  uitvoering  daarvan.     Wat  er  in  het  Zorgplan  is  opgenomen  en  hoe  er  naar  gehandeld  kan  worden  is  uitgewerkt  in   hoofdstuk  5  .                                                                 © Huis van Levenskunst Corresponsentieadres: G.Siebes – H.Scheltinga Arnhemseweg 125 7331BE Apeldoorn Tel:0623182426. Mail: [email protected]

  8

Verwijzingen: Nb:  waar  in  de  bovenstaande  tekst  gesproken  wordt  over  “hij”  kan  men  in  het  algemeen  ook  “zij”   lezen.     1.Pico  della  Mirandola  was  een  humanist  en  filosoof  en  leefde  in  Florence  (Italië)  aan  het  einde  van   de  15e  eeuw.  Hij  wordt  beschouwd  als  een  van  de  grootste  denkers  van  zijn  tijd  en    inspireerde   kunstenaars  zoals  Botticelli  en  Michelangelo.  Hij  formuleerde  stellingen  over  de  waardigheid  van  de   mens.  Uit  deze  stellingen  is  hier  geciteerd.   2.Antroposofie.  Dit  woord  is  afgeleid    van  het  Griekse  “antropos”  dat  mens  en  “sophia”  dat  wijsheid   betekent.  Antroposofie  is  een  levensbeschouwelijke  stroming  en  de  grondlegger  hiervan  is  Rudolf   Steiner(1861-­‐1925).  In  een  groot  aantal  werkgebieden  in  de  samenleving  vindt  men  de  uitwerking   van  dit  gedachtegoed  terug.  Bijvoorbeeld  in  de  landbouw-­‐de  kunsten-­‐het  onderwijs(Vrije  scholen)  en   de  geneeskunst.  In  de  op  de  antroposofie  georiënteerde  geneeskunst  wordt  ervan  uitgegaan  dat   ziekte  en  het  hebben  van  gezondheid`s  klachten  niet  een  op  zich  staande  stoornis  is  van  lichamelijke-­‐   dan  wel  van  psychische  aard,  maar  men  plaatst  de  ziekte  in  samenhang  met  de  ontwikkeling  van  de   mens.  Ziekte  heeft  betekenis  voor  de  levensloop  en  is  verweven  met  zingeving  en  het  geven  van   betekenis  aan    het  leven.  De  mens  wordt  gezien  als  een  drie  eenheid  van  lichaam-­‐ziel  en  geest.  Ziekte   kan  een  verstoring  brengen  in  al  deze  drie  gebieden.   3.  Hier  wordt  aangesloten  bij  de  filosoof    M.  Heidegger.(1889-­‐1976).  Hij  neemt  in  zijn  hoofdwerk   “Sein  und  Zeit”  een  fabel  op  van  Hyginus  over  het  wezen  van  Zorg  en  in  welk  perspectief  we  Zorg  in   onze  moderne  tijd  kunnen  plaatsen.   4.  Vrij  geciteerd  uit:  Ingelijfd  bestaan;  Een  tekst  van  Henk  Manschot,(1939),  hoogleraar  filosofie  en   ethiek  aan  de  universiteit  voor  Humanistiek.                                                                                                                                                                                                     Uit  het    boek:  de  menselijke  maat.  G.van  Dijk  en  A.Hielkema.   5.  Hier  wordt  aangesloten  bij  het  gedachtegoed  van  Friedrich  Schiller(  1759-­‐1805);  een  Duitse   filosoof-­‐dichter  en  toneelschrijver.  Hij  heeft  brieven  geschreven  over  “de  esthetische  opvoeding  van   de  mens”,  waarin  hij  drie  basis  impulsen  beschrijft  van  waaruit  de  mens  handelt.  Een  belangrijke   plaats  is  er  in  ons  initiatief  voor  een  van  deze  impulsen,  die  van  de  spelende  mens.  Schiller  beschrijft   het  in  de  15e  brief  als  volgt:  ”De  mens  speelt  alleen  indien  hij  in  de  volle  betekenis  van  het  woord   mens  is  en  hij  is  alleen  maar  dan  geheel  mens,  wanneer  hij  speelt”  .  Op  basis  van  het  gedachtegoed   van  Fr.  Schiller  zijn  er  door  Gert  Siebes  e.a.  bewegingsvormen  ontwikkeld  die  uitgaan  van  Spel  en  van   de  spelende  mens.     Spel  is  misschien  niet  zo`n  geschikt  woord,  vandaag  de  dag,  omdat  het  snel  allerlei  associaties   oproept  die  wegvoeren  van  de  hier  bedoelde  betekenis.  Het  spel,  het  spelend  bewegen  is  een  spelen   in  de  volle  ernst  van  het  leven  en  in  de  volle  betekenis  van  het  woord  en    wordt  hier  in  samenhang   gebracht  met  menswording.  Het  bewegen  dat  aansluit  bij  het  Spel  in  de  zin  zoals  hier  beschreven,   vormt  de  kern  van  het  beweging`  s  programma  dat  wordt  aangeboden  in  het  “huis  van  Levenskunst”.   Het  is  een  wijze  van  spelend  bewegen  die  aansluit  bij  de  mogelijkheden  van  een  ieder  en  waaraan   iedereen  mee  kan  doen,  ongeacht  de  individuele  verschillen  en  mogelijkheden.         © Huis van Levenskunst Corresponsentieadres: G.Siebes – H.Scheltinga Arnhemseweg 125 7331BE Apeldoorn Tel:0623182426. Mail: [email protected]

9

Huis  van  Levenskunst.         Waarden  gebieden.    

    1.  tijd  en  ruimte  voor  ontwikkeling     2.  aandachtige  nabijheid.     3.  autonomie  en  authenticiteit     4.  ingebed  blijven  in  de  eigen  biografie     5.  bouwen  aan  verbondenheid.     6.  de  kringloop  van  het  jaar     7.  een  veilige  omgeving       1.  tijd  en  ruimte  voor  ontwikkeling.     Vanuit  een  gelijkwaardige  positie  naar  ieder  die  aan  onze  zorg  wordt  toevertrouwd,  wordt  gezocht   naar  een  unieke  vrij  ruimte  waarbinnen  die  ander  zich  kan  ontplooien  op  een  wijze  die  recht  doet   aan  die  ander.   Uitgangspunt,  en  een  waardengebied  bij  uitstek,  is  dan  ook  het  besef  dat  een  mens  in  ontwikkeling   is.  En  dat  het  leven  van  ieder  mens  van  onschatbare  waarde  is,  ongeacht  de  mogelijkheden  en  de   mate  van  gezondheid.  Ook  als  het  in  uiterlijke  zin,  door  ziekte,  door  gedrag,  niet  zo  lijkt  te  zijn.   De  mens  met  de  ziekte  van    Alzheimer  is  zich  soms  bewust  van  al  datgene  dat  hij  of  zij  niet  meer  kan.   Schaamte,  angst,    vermijdingsgedrag,  boosheid  enz.  komen  veel  voor.   Door  het  (  enigszins  )  wegvallen  van  de  controlefunctie  ontstaat  er  soms  gedrag  dat  als   grensoverschrijdend  wordt  ervaren  .  Zeker  ook  de  familie  kan  gevoelens  van  schaamte  hebben  over   gedrag  dat  zich  “in  normale  omstandigheden”  nooit  voorgedaan  zou  hebben.   Het  vraagt  om  begrip  en  om  een  liefdevolle  houding.  Het  vraagt  ook  om  humor  en   inlevingsvermogen  om  daar  zorgvuldig  mee  om  te  gaan,  en  te  beschermen  daar  waar  het  nodig  is,   zonder  de  problemen  te  ontkennen.   De  basis  voor  deze  houding  is  het  uitgangspunt,  dat  ieder  mens  altijd  in  staat  is  zich  te  ontwikkelen   en  te  groeien  (  al  moet  hij  soms  noodgedwongen  afscheid  nemen  van  verworvenheden  )  en   gerechtigd  is  dat  zo  vrij  mogelijk  te  doen.  Ook  als  deze  groei  misschien  in  menselijke  termen  niet   waarneembaar  is.   Een  belangrijk  element  bij  dit  waardengebied  “  ruimte  en  tijd  voor  ontwikkeling”  is  het  aanbieden   van  en  het  ontplooien  van  sociaal-­‐kunstzinnige  activiteiten.   Met  sociaal  kunstzinnige  activiteiten  wordt  gedoeld  op  bewegingen,  op  koorzang  e.d.  waarbij  het   samenwerken  op  een  kunstzinnige  wijze  wordt  ingezet.       ©  Huis  van  Levenskunst   Corresponsentieadres:  G.Siebes  –  H.Scheltinga   Arnhemseweg  125    7331BE  Apeldoorn   Tel:0623182426.  Mail:  [email protected]  

 

11  

 

Op  pluriforme  wijze  wordt  beweging  ingezet  en  wordt  er  een  appèl  gedaan  aan  de  Homo  Ludens  -­‐  de   spelende  mens(1).   Zo  wordt  er  bijvoorbeeld  veel  aandacht    besteed  aan  het  ontwikkelen  en  in  stand  houden  van  diverse   geheugenfuncties,  door  te  werken  met  uiteenlopende  vormen  van  beweging    en  gebruik  te  maken   van  ambachtelijke  handelingen  en  van  arbeid  `s  ritmen.   Hierbij  is  een  belangrijk  uitgangspunt,  datgene  dat  over  Spel  geformuleerd  is(1)   Beweging  neemt  dus  een  belangrijke  plaats  in  bij  het  dagprogramma.   In  het  huis  van  Levenskunst  is  een    werkplaats  voor  houtbewerking.  Hier  kan  onder  vakkundige   begeleiding  gewerkt  worden  aan  het  bouwen  van  een  klankinstrument.  Alle  hout  klinkt  als  het   bewerkt  wordt  en  deze  klank  wordt  weer  ingezet  bij  vormen  van  zang  en    beweging.   Naast  de  genoemde  elementen    bij    het  waardengebied  ”tijd  en  ruimte  voor  ontwikkeling”  is  er  ook   aandacht  voor  schilderen-­‐boetseren-­‐koorzang  e.d.  en  zullen  er  atelier  ruimten  worden  ingericht  om   deze  activiteiten  te  kunnen  ontvouwen.   Uit  het  bovenstaande  valt  te  lezen  hoezeer  er  waarde  toegekend  wordt  aan  het  ontplooien  en   ontwikkelen  van  kunstzinnige  activiteiten.   Dit  alles  vanzelfsprekend  toegespitst  op  de  individuele  ontwikkelingsvragen  en  passend  binnen  de   levensloop.   Kunstzinnige  ontplooiing  wordt  ingezet  omdat  het  een  van  de  zingevingsgebieden  van  de  mens  is.   En  daarnaast  wordt  het  ingezet  om  de  geheugenfuncties,  zoals  het  herkennen  en  interpreteren  van   vorm-­‐klank-­‐kleur  en  beweging,  als  mede  de  oriëntatie  in  ruimte  en  in  tijd  te  stimuleren.         2.Aandachtige  nabijheid.     Zorgen  voor  iemand  is  zorgen  met  compassie.     Leidend  bij  de  geboden  zorg  is  de  vraag  van  de  betrokkene  en  de  betrokkenen(de  naasten)  zelf.   Het  waardengebied  van  de”  aandachtige  nabijheid”  is  een  gebied  waarbij  er  geen  onderscheid  is  in   vrijwillige-­‐  en  beroepsmatige  zorgverlening.  Het  streven  in  de  zorgverlening  is  gericht  op  presentie.(1)     Dit  betekent  dat  je  er  bent  voor  de  ander  vanuit  een  ongedeelde  aandacht.   Aandacht  bevindt  zich  in  principe  in  een  vrij  gebied.     Je  kunt  je  aandacht  in  vrijheid  richten  op  iets  of  iemand.   De  aandacht  die  hier  bedoeld  wordt,  is  een  vorm  van  aandacht  die  authenticiteit  en  leiderschap  over   het  leven  zoekt,  en  zo  mogelijk  erkent  en  bevestigt  in  ieder  mens.   Aandacht  derhalve  die  gericht  is  op  dialoog,  op  ontmoeting.   Aandacht  die  voortkomt  uit  het  besef  dat  het  eigen  leven  haar  zin  en  betekenis  ontleent  aan  het   leven  van  anderen.  Leven  is  per  definitie  een  leven  in  meervoud.(3)   De  aandacht  volle  betrokkenheid  op  de  ander  bevestigt  dit.     En  in  deze  bevestiging  ligt  ook  troost.  Immers,  als  je  je  gezien  weet,  als  er  iemand  is  die  oprecht  naar   je  wil  luisteren  en  in  je  geïnteresseerd  is,  dan  ervaart  menigeen  dat  als  troost  omdat  niet  het   onvermogen  en  de  beperking  centraal  staat  maar  de  interesse  en  het  begrip.     En  Iemand  die  zich  begrepen  weet,  die    weet  zich  ook  getroost.   De  aandacht  volle  nabijheid  komt  voort  uit  het  besef  dat  het  lijden  en  verlies  van  mogelijkheden,   onvervreemdbare  kenmerken  zijn  van  het  leven.     Deze  aandacht  volle  nabijheid  houdt  in,  dat  zorgverlening  niet  alleen  een  uiterlijk  handelen  is  maar   ook  een  innerlijke  houding.     Een  innerlijke  houding  waaruit  onder  meer  zorgvuldigheid  en  zorgzaamheid  spreekt.   Zorg  is  verbonden  is  met  het  streven  om  het  goede  te  willen  doen  voor  de  ander  omwille  van  die       ©  Huis  van  Levenskunst   Corresponsentieadres:  G.Siebes  –  H.Scheltinga   Arnhemseweg  125    7331BE  Apeldoorn   Tel:0623182426.  Mail:  [email protected]  

 

12  

ander,(4)  en  doet  een  appèl  aan  een    luisterende  attitude  en  zorgvuldige  afstemming  op  de  al  dat  niet   verbaal  gestelde  vraag  die  van  de  ander  uitgaat.   De  aandacht  volle  attitude  kenmerkt  zich  o.a.  door:   *  terughouding  van  het  persoonlijk  belang  en  ontvankelijkheid  voor  de  vragen  van  de  ander.   *  vertraging  van  de  tijd.(alle  tijd  hebben)   *  affectie  en  compassie  als  sturende  en  richting  gevende  handelingskaders.   .  

  3.  Autonomie  en  authenticiteit     We  menen  dat  het  zeer  belangrijk  is  om  de  zelfstandigheid  van  mensen  zoveel  mogelijk  te   ondersteunen.  Het  aansluiten  bij  de  gewoonte  patronen  zal    versterkend  werken  op  het  beleven  van   autonomie   Het  stimuleren  van  de  gasten  op  het  gebied  van  de  zelfzorg,  of  het  daarin  helpend  zijn  naar  elkaar,   is  dan  ook  een  uitgangspunt.   Welke  gewoonten  zijn  er  en  wat  kan  iemand  vanuit  deze  eigenheid  inzetten  in  de  zorg  voor  zichzelf.   Het  op  zoek  gaan  naar  herkenningspunten  gerelateerd  aan  binnen-­‐  en  buitenwereld   (  beelden,  geuren,  smaken,  tastervaringen  bv.  )  bevestigt  de  mens  in  zijn  authenticiteit.     4.  Ingebed  blijven  in  de  eigen  biografie.     Gasten  zoveel  mogelijk  aanspreken  op  hun  (  nog  bestaande  )  vaardigheden:   Het  is  belangrijk  aansluiting  te  vinden  bij  de  mogelijkheden  van  de  gast.  Alles  wat  niet  meer     geoefend  wordt  zal  verdwijnen.  Juist  als  kennis  en  vaardigheden  wegvallen  zal  het  voor  de    gasten   van  waarde  zijn  die  dingen  te  doen  (  voor  de  ander  )    die  zij  nog  wel  kunnen.  Dit  vertraagt  het   ziekteproces  en  versterkt  het  gevoel  van  eigenwaarde.   Voorwaarde  is  wel  dat  er  zorgvuldig  naar  de  (  on-­‐)  mogelijkheden  van  de  gasten  gekeken  wordt   omdat  een  veilige  omgeving  basisvoorwaarde  is.   Welke  waarden  geven  op  een  zinvolle  wijze  richting  aan  het  bestaan  en  aan  de  levensloop  van  deze   mens  ?   Om  ingebed  te  kunnen  blijven  in  de  eigen  biografie  is  het  nodig  dat  deze  biografie  gekend  wordt.   Om  die  reden  wordt  er  met    de  gasten  een  levensboek  geschreven.(zie  ook  bij    het  hoofdstuk   ”missie”),  en  worden  vanuit  een  vrijheid  en  wederzijds  goedvinden  de  levensverhalen  en  de  life   event`s  opgetekend.   Dit  schrijven  van  een  Levensboek  vraagt  om  intimiteit-­‐geborgenheid  en  het  vertrouwen  dat  met  de   inhoud  integer  zal  worden  omgegaan.   In  het  huis  van  Levenskunst    wordt  dit  optekenen  in  het  Levensboek  begeleid  door  iemand  die  hier  in   gespecialiseerd  is.       5.  Bouwen  aan  verbondenheid.     Hier  gaat  het  om  het  creëren  van  een  dragende  kring  om  de  gast  heen  waarin  familie,  vrienden,   vrijwilligers,  mantelzorgers  en  professionele  zorgverleners  met  elkaar  samenwerken.  Binnen    deze   kring  wordt  geprobeerd  om  in  gezamenlijkheid  de  directe  leefomgeving  van  de  cliënt  te  bemoedigen.   In  het  licht  van  de  huidige  maatschappelijke  ontwikkelingen  wordt  er  een  andere  houding  van  de   omgeving  van  de  Alzheimer  patiënt  verwacht.  Mensen  uit  het  netwerk  wordt  gevraagd  na  te  denken   over  de  mogelijkheden  die  zij  hebben  om  zorg  te  geven  aan  hun  naaste  en  om  dit  te  concretiseren.       ©  Huis  van  Levenskunst   Corresponsentieadres:  G.Siebes  –  H.Scheltinga   Arnhemseweg  125    7331BE  Apeldoorn   Tel:0623182426.  Mail:  [email protected]  

 

13  

Omdat  een  deel  van  de  zorg  nu  overgedragen  wordt  aan  een  “opvanghuis”  ((schuldgevoelens)  kan   het  “  samen  rond  een  mens  staan”  veel  energie  en  saamhorigheid  creëren.  En  kan  onmacht  omgezet     Worden  in  kracht,  waardoor  gevoelens  van  teleurstelling  en  frustratie  verminderen.   Belangrijk  is  om  de  afspraken  en  ervaringen  regelmatig  te  evalueren.   De  persoonlijke  begeleider  van  iedere  gast  ziet  hierop  toe  en  organiseert  de  kring  gesprekken  met  de   btrokkenen,  waarin  o.a.    het  Zorgplan  wordt    besproken,  bijgesteld  etc.     6.  De  kringloop  van  het  jaar.     De  gasten  meenemen  in  de  loop  van  het  jaar  :  thema`  s/activiteiten  die  met  de  seizoenen     te  maken  hebben  Belangrijk  uitgangspunt  van  het  initiatief  is  dat  de  mens  is  ingebed  en  deel   uitmaakt  van  de  natuur.  Het  verbonden  zijn  met  de  natuurprocessen  is  een  belangrijke  verankering   in  het  bestaan.  Juist  het  op  verschillende  manieren  toegang  zoeken  tot  deze  processen  (bezield     bewegen,  wandelen,  kunstzinnig  werken,  lezingen,  verhalen  vertellen,  zingen,  vieren  van  jaarfeesten   enz.  )  vormen  een  vast  bestanddeel  van  het  programma.     Getracht  wordt  daarin  het  belevingsaspect  te  benadrukken;  de  zintuigen  aan  te  spreken.       7.  Een  veilige  omgeving.     Een  vaste  dag  structuur,  waarin  er  ook  volop  ruimte  is  voor  de  op  het  individu  toegesneden   gewoonten  en  levensritmen  draagt  bij  aan  een  veilige  leefomgeving.   Het  meenemen  van  vertrouwde  spullen    die  bij  thuis  horen  of  die  een  verhaal  hebben  kan  het   houvast  versterken  in  een  nieuwe  omgeving.   Mensen  samen  brengen  op  basis  van  gedeelde  interesses  geeft  verbondenheid  en  kan  mogelijke   gevoelens  van  onrust  en  angst  doen  verminderen.   In  het  huis  van  Levenskunst  zal  het  gebruik  van  de  diverse  ruimten,  zoals  bijvoorbeeld  de  atelier   ruimten,  en  de  functie  van  deze  ruimten  duidelijk  en  herkenbaar  zijn  zodat  iedere  gast  er  zijn  of  haar   weg  kan  vinden  en  aan  kan  sluiten  op  de  eigen  behoeften  van  dat  moment.                                           ©Huis  van  Levenskunst.   Corresponsentieadres:  G.Siebes  –  H.Scheltinga   Arnhemseweg  125    7331BE  Apeldoorn   Tel:0623182426.  Mail:  [email protected]  

 

14  

Verwijzingen  en  toelichting:         1. Een  belangrijke  inspiratie  bron  vormen  de  brieven  van  de  Duitse  Filosoof  en  dichter  Friedrich   Schiller  over  de  esthetische  opvoeding  van  de  mens.(m.n.  de  9e  en  15e  brief).  Zie  hierover   ook  de  verwijzing  bij  het  hoofdstuk  Visie.  Schiller    definieert    “Spel”  als  volgt:  ”De  mens  speelt   alleen  indien  hij  in  de  volle  betekenis  van  het  woord  mens  is  en  hij  is  alleen  maar  dan  geheel   mens,  wanneer  hij  speelt”.  Spel  verschijnt  hier  als  een  van  de  basisimpulsen  van  waaruit  de   mens  kan  handelen  en  stemt  niet  overeen  met  datgene  dat  we  doorgaans  in  het  alledaags   taalgebruik  onder  spel  verstaan.  In  het  huis  van  Levenskunst  wordt  op  een  nieuwe,   eigentijdse  wijze  aansluiting  gezocht  bij  hoe  er  vroeger,  toen  er  nog  geen  geschreven  schrift   was,  overlevering  en  informatie-­‐  overdracht  plaats  vond.  Overdracht-­‐geheugen  ontwikkeling   -­‐het  leren  onthouden  en  vasthouden  van  informatie  wordt  door  ons  in  het  huis  van   Levenskunst  op  een  wijze  beoefend,  waarbij  er  bewegingen  gedaan  worden  in  kleine   groepen.  In  een  directe  samenhang  hiermee  wordt  er  ritmisch  herhalend  en/of  zingend  tekst   gesproken.  En  wordt  het  doorgeven  van  informatie  beoefend  en  ontwikkeld.  Een  voorbeeld   over  hoe  dat  vroeger  gedaan  werd,  vind  men  o.a.  bij  het  Finse  volk  dat  de  grote  verhalen  uit   hun  cultuur(met  name  de  zogenoemde  Kalevala)  zingend  reciterend  en  met  ritmisch   herhalende  bewegingen  aan  elkaar  doorgaf.     En  daarbij  is  het  zo  dat  de  taal  bij  de  mens  direct  verbonden  is  met  de  handeling.     Met  beweging.  In  talloze  gebaren  van  de  handen  maar  ook  in  de  mimiek  wordt  dit  zichtbaar.   Beweging  ondersteunt  de  verbale  expressie.     We  maken  hier  gebruik  van  door  taal  en  geheugen  te  ondersteunen  met  bewegingen  die   gekend  worden  en  beheerst  worden.  De  taal  grijpt  niet  terug  op  bv  een  kinderliedje  uit  de   jeugd,  maar  wordt  nieuw,    en  ingebed  inde  actualiteit  van  het  moment  toegepast.   Zo  kan  bijvoorbeeld  de  politieke  situatie  in  ons  land  op  dit  moment  besproken  worden,     terwijl    gelijktijdig  er  bewegingen  gedaan  worden  met  bv    de  handen.   Het  thema  beweging  keert  dus  op  diverse  momenten  in  het  dagprogramma  terug.  En   afgestemd  op  het  individu.     “Geheugentraining”  is  gericht  op  ontwikkeling  en  de  geheugenfuncties  worden  vanuit   beweging,  expressie,  zang  en  arbeidsritmen  gestimuleerd.            2.      A,Baart      Presentie  theorie   3.      Jan  van  den  Berg.  Leven  in  meervoud.   4. Deze  tekst  is  ontleend  aan  Aristoteles  die  deze  uitspraak  doet  in  een  omschrijving  van   vriendschap.       ©  Huis  van  Levenskunst.   Corresponsentieadres:  G.Siebes  –  H.Scheltinga   Arnhemseweg  125    7331BE  Apeldoorn   Tel:0623182426.  Mail:  [email protected]  

 

 

15  

Huis  van  Levenskunst.     *  Het  Zorgplan.   In  hoofdstuk  2  is  in  het  kort  het  Zorgplan  al  beschreven.   Het  Zorgplan  wordt  samengesteld  in  het  overleg  tussen  de  gast,  een  vertegenwoordiger  van  het   netwerkberaad  en  een  vertegenwoordiger  van  het  huis  van  Levenskunst   In  het  Zorgplan  zijn  ondermeer  de  volgende  aandachtsgebieden    opgenomen:                                                                                       1.  De  levensloop.  

*  Er  wordt  een  Levensloopformulier  ingevuld  met  de  directe  betrokkene(n)  aan  de  hand  waarvan   zichtbaar  wordt  welke  gewoonten-­‐interesses-­‐dagritmen  etc  er  zijn.  Aan  de  basis  staat  het  streven  om   continuïteit  te  geven  aan  de  levensloop  van  iedere  gast  afzonderlijk.     Het  dagritme  en  persoonlijke  interesses  zijn  hierin  van  wezenlijk  belang.     Gedurende  het  verblijf  in  het  huis  van  Levenskunst  kan  er  op  basis  van  een  vrije  keuze,  een   Levensboek  worden  samengesteld.  Een  speciaal  hierin  geschoolde  medewerker  schrijft  samen  met   de  gast  het  levensverhaal  op  van  deze  gast.    Een  intiem  document,  waarvan  de  privacy  gewaarborgd   is,  en  dat  zonder  toestemming  van  de  betrokkene  door  geen  ander  ingezien  kan  worden.(zie  voor   een  verder  toelichting  bij  het  hoofdstuk  ”waardengebieden”).                                                                                                                                                                                                           Door  wezenlijke  aspecten  uit  de  levensloop  te  benoemen,  te  bevestigen  en  ervaarbaar  te  maken   krijgt  de  gast  een  houvast  en  behoudt  hij  meer  zingeving  over  het  eigen  leven.  Dit  heeft  direct   invloed  op  de  gevoelens  van  eigenwaarde,  en  gevoelens  van  zelfvertrouwen  en  veiligheid.     2.  De  Zelfzorg.   Welke  zelfzorg  gebieden  vragen  aandacht  en  verzorging?   In  het  Zorgplan  wordt  opgenomen  welke  zelfzorggebieden  er  zijn  en  welke  er  aandacht  vragen.   Zelf  zorggebieden  zijn  b.v.   Toilet  bezoek   Eten-­‐drinken   Houding  en  beweging   Persoonlijke  verzorging   Communicatie    en  interactie.   In  het  Zorgplan  wordt  ook  duidelijk  welke  (zelfzorg)  gewoonten  de  cliënt(de  gast)    heeft.   Zoals  bv  etenstijden  of  het  doen  van  een  middag  dutje.       Uitgangspunt  bij  de  Zelfzorg  is  dat  de  gast  zoveel  mogelijk  zelf  wordt  aangesproken  bij  de   activiteiten.  En  dat  de  activiteiten  aansluiten  bij  de  vragen  en  de  behoeften  van  de  gast.  Voor  de   medewerkers,  wie  het  ook  betreft,  betekent  dit,  dat  er  een  beroep  gedaan  wordt  op   multifunctionele  inzetbaarheid(  een  begrip  dat  in  publicaties  over  Zorg  ook  wel  ontschotting  wordt   genoemd.).  In  dit  gebied  van  de  Zelfzorg,  maar  ook  bij  de  ondersteunende  activiteiten(4)  vinden  ook   die  activiteiten  plaats,  waarbij  andere  vormen  van  geheugen  worden  aangesproken,  dan  de  klassieke   feitenkennis  en  andere  cognitieve  vaardigheden.  Motorisch  geheugen  en  sociaal  geheugen,  zoals  het   afstemmen  op  elkaar,  worden  hier  verzorgd.   ©  Huis  van  LevenskunstC   orresponsentieadres:  G.Siebes  –  H.Scheltinga   Arnhemseweg  125    7331BE  Apeldoorn   Tel:0623182426.  Mail:  [email protected]  

  3.  Ondersteunende  activiteiten.     Hieronder  vallen  de  (groeps-­‐)bewegingsactiviteiten,  kunstzinnige  activiteiten  (  houtbewerking,   koorzang,  schilderen,  en  boetseren  )  .  Ook  kan  er  gedacht  worden  aan  verstillende  activiteiten  zoals   mindfullness  of  meditatie.  Dit  soort  ervaringen,  gericht  op    zingeving  en  beleving    compenseren   mogelijk  een  verlies  aan  cognitie.  Bij    veel  van  deze  activiteiten  wordt  er  een  beroep  gedaan  op     kunstzinnig-­‐.artistieke  processen,  (door  ons  het  ontwikkelen  van  het  “middengebied”  genoemd).   Maar  ook  wordt  er  een  beroep  gedaan  op  het  ambachtelijke  handelen.  Activiteiten,  gericht  op   integratie  in  de  woonwijk  vallen  ook  onder  de  ondersteunende  activiteiten.     4.  Een  vaste  persoonlijk  begeleider  en  een  vast  aanspreekpunt.   Iedere  gast  krijgt  een  persoonlijk  begeleider  toegewezen,  die  datgene  dat  in  het  Zorgplan  is   opgenomen,  helpt  coördineren  en  helpt  uitvoeren.  De  praktijk  situatie  zal  hierover  uitsluitsel  moeten   geven,  maar  we  gaan  er  van  uit  dat  naast  de  verpleegkundige,  er  één  persoonlijk  begeleider  is  voor   drie  tot  vier  gasten.   Deze  persoonlijk  begeleider  is  degene  die,  in  overleg,    de  communicatie  verzorgt  met  de   betrokkenen.   Ons    streven  is  er  op  gericht,    dat  er  een  vaste  kracht  in  loondienst  werkzaam  is,  te  weten  een   verpleegkundige.  Deze  verpleegkundige  is  eindverantwoordelijk  voor  het  uitvoeren  van  het  Zorgplan   En  coördineert  hetgeen  in  het  Zorgplan  is  vastgelegd.   Een  precieze  taakomschrijving  wordt  tzt  gemaakt  en  toegevoegd  aan  dit  schrijven.  Medische  Zorg,   zoals  controle  van  medicijnen  inname,  en  van  toiletbezoek  en  persoonlijke  hygiëne  vallen  hier  ook   onder.     Consulteren  van  en  contact  onderhouden  met  bv  de  geriater  of  huisarts  is  een  van  de  taken.   Maar  ook  nu  wordt  er  ingezet  op  de  eerder  genoemde  ontschotting  en  multifunctionele   inzetbaarheid  van  de  medewerkers  ,indien  dit  mogelijk  en  verantwoord  is,  waarbij  van  een  aantal   duidelijk  omschreven  taken  de  verpleegkundige  de  eindverantwoordelijke  is.     5.  Het  bondgenootschap   Het  Zorgplan  geeft  aan  hoe  de  samenwerking  eruit  ziet  tussen:   *De  cliënt(de  gast)   *De  naasten(vrienden-­‐familie-­‐collega`s  en  overige  betrokkenen)   *Medewerkers  van  het  huis  van  Levenskunst   *Vrijwilligers   *Zorgverleners,  zoals    bijvoorbeeld  de  geriater,  huisarts  en  de  fysiotherapeut   Het  zijn  deze  groepen  van  mensen  die  samen  de  Zorg  verlenen  aan  de  gast.     Je  kunt  hier  spreken  van  een  sociaal  organisme  dat  zorg  en  aandacht  biedt  aan  de  continuïteit  in  de   levensloop,  en  aan  welzijn  en  zingeving  in  het  leven  van  die  ene  mens  aan  wie  ons  zorg  wordt   toevertrouwd.     Dat  betekent  dat  de  Zorg  geboden  wordt  door  vertegenwoordigers  van  alle  hier  genoemde  groepen,   afhankelijk  van  hoe  het  Zorgplan  eruit  ziet.   In  het  hoofdstuk  ”waardengebieden”    wordt  de  hier  beschreven  missie,  verbonden  met  handeling`  s   gebieden.   In  de  dagopvang  zullen  dus  naast  de  medewerkers  van  het  huis  van  Levenskunst,  ook  naasten   werkzaam  zijn  en  vrijwilligers.     ©  Huis  van  LevenskunstC   orresponsentieadres:  G.Siebes  –  H.Scheltinga   Arnhemseweg  125    7331BE  Apeldoorn   Tel:0623182426.  Mail:  [email protected]  

In  het  Zorgplan  is  opgenomen  om  welke  Zorg  gebieden  het  gaat  en  om  welke  tijdsinvestering  dat  van     een  ieder  vraagt.   De  Zorg  die  geboden  wordt  is  dus  geen  zorg  die  primair  wordt  aangestuurd  door  professionele     hulpverleners,  zoals  de  arts  of  de  therapeut.  De  geboden  zorg  is  de  uitvoering  van  een  Zorgplan   waarin  de  inbreng  van  alle  betrokkenen  wordt  gevraagd.  De  professionele  hulpverleners  zijn  evenals   de  andere  hulpverleners  dienstbaar  aan  hetgeen  in  het  Zorgplan  is  vastgelegd.   In  het  Zorgplan  is  opgenomen  wie  er  welke  Zorg  verleent,  op  welke  dagen  in  de  week  en  de  tijd  die   dit  vraagt.  Dit  wordt  met  de  naasten  zorgvuldig  afgestemd  op  de  mogelijkheden  die  een  ieder  heeft   in  relatie  tot  werk-­‐gezin-­‐gezondheid  etc.   Het  Zorgplan  is  als  een  kompas.  Al  de    wensen  en  intenties  en  de  praktische  uitvoering  daarvan  zijn   er  in  opgenomen.   Het  bondgenootschap  dat  zich  geschaard  heeft  achter  zo`n  Zorgplan  draagt  gezamenlijk   verantwoordelijkheid  voor  de  uitvoering  daarvan.       De  praktische  uitwerking  van  het  Zorgplan  kan  er  globaal  dan  zo  uitzien:     Thema:                                                                        Wat:                                                                                                              Wie:                                                                                              Tijd:   1a.Levensloop                                              Intakegesprek                                                        medewerker  hvl,  gast  en                                            2  uur                                                                                                                                                                                                  iemand  uit  het  netwerkberaad                                                                                                                                                                                                                 In  dit  eerste  gesprek  wordt  een  levensformulier  achtergelaten  ,dat  de  gast,  evt  met  partner  of   andere  hulp  in  kan  vullen  en  bij  een  vervolgafspraak  in  kan  leveren.     1b.Levensboek                                          Boek  met    het  verhaal  van  de                                medewerker  hvl                                terugk.act.                                                                                  eigen  levensloop  (  teksten,fotoos,etc.)                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                 2.Zelfzorg                                      Persoonlijke  verzorging,  verzorgen  eten,          medewerkers  hvl,                                terugk.act.                                                                        drinken,  toiletbezoek,houding  en  beweging     3.  Ondersteunende                    koorzang,  houtbewerking,  ,                      o.a.kunstzinnig  therapeut                1,5uur  p  dag          activiteiten                                          tuinactiviteiten,schilderen  etc.         4.  een  vaste  begeleider        coördinatie  en  afstemming  van                        verpleegkundige                                  gehele  dag                                                                                              hetgeen  in  het  Zorgplan  is  vastgelegd     5.het  Bondgenootschap      afstemmen,uitwisselen,lotgenoten              alle  betrokkenen                              4x  p  jaar                                                                                              contact,afstemmen,benoedigen  etc.        

 

   

©  Huis  van  LevenskunstC   orresponsentieadres:  G.Siebes  –  H.Scheltinga   Arnhemseweg  125    7331BE  Apeldoorn   Tel:0623182426.  Mail:  [email protected]