HP Pensioen Magazine I Oktober 2012 I Nr. 15
In dit nummer onder meer:
Hogere AOW-leeftijd vanaf 2013 Interviews met Jan Vastbinder en René van Warmerdam Waarom dekkingsgraad en pensioenkapitalen blijven dalen
Dit is een uitgave van het HP Pensioenfonds.
Voorwoord................................................................................................................................... 3 Hogere AOW-leeftijd vanaf 2013
..........................................................................................
4
..............................................................................................
6
....................................................................................................
8
Samenvatting jaarverslag 2011 Interview met Jan Vastbinder Upgrade Flexioen 2.0
............................................................................................................
Maak kennis met HP NL Senior
............................................................................................
Herverkiezing Simon Dijkhuizen
...........................................................................................
In gesprek met René van Warmerdam HP Pensioen in Jip en Janneke taal
11 11
................................................................................
12
......................................................................................
14
Financiële positie en evaluatie herstelplan
..........................................................................
16
...................................................................................
18
....................................................................................................
19
....................................................................................................................
20
Overzicht behandelde onderwerpen Overzicht contactpersonen English Summary
10
2 I HP Pensioenmagazine
Voorwoord
Speel in op de ontwikkelingen! Inspelen op ontwikkelingen…, we brengen het bij HP dagelijks in praktijk. Het is in hoge mate bepalend voor ons succes. Inspelen op ontwikkelingen is ook voor ons pensioenfonds noodzakelijk. Maar meer dan ooit moet je dat als deelnemer ook zelf doen. De pensioenontwikkelingen vragen daarom. Niet op de lange termijn zoals we gewend zijn, maar al vanaf volgend jaar. Dan gaat de AOW een maand later in voor iedereen die 65 wordt. In stappen gaat de leeftijd vervolgens snel verder omhoog tot 67 jaar voor iedereen die nu 54 jaar of jonger is. Wie al plannen had om op zijn of haar 65ste of eerder met pensioen te gaan, moet deze waarschijnlijk aanpassen of extra pensioen, of extra vermogen opbouwen. Daarom besteden we op een van de eerste pagina´s van deze HP Pensioen aandacht aan de hogere AOW-leeftijd. Met het advies om met de pensioenplanner na te gaan wat je wilt en wat mogelijk is met je huidige pensioenopbouw. Dat geldt ook zeker als je deelneemt in de Excedent- of Premiepensioenregeling. René van Warmerdam praat daarover in het interview met HP Pensioen. Hij legt uit dat de financiële crisis zowel het pensioenfonds raakt als de individuele pensioensaldi in de genoemde pensioenregelingen. Ook adviseert hij om regelmatig je Pensioensaldo te checken en gebruik te maken van de pensioenplanner. In de rubriek ´In Jip en Janneke taal´- een initiatief van de deelnemersraad – lees je hoe de Basis- Excedent- en Premiepensioenregelingen werken. Ook in die rubriek benadrukken we dat het belangrijk is om als deelnemer zelf in te spelen op de lage dekkingsgraad en de daling van de pensioensaldi. Voor zover dat nodig en mogelijk is. Check dat in elk geval. Het interview met Jan Vastbinder laat zien dat pensioen uiteraard veel meer is dan veel besproken begrippen zoals ´dekkingsgraad´ en ´pensioenverplichtingen´. Het lijkt haast een advertorial voor pensioen, maar werd gewoon woord voor woord genoteerd in huize Vastbinder in Ter Aar. Zonder voorbij te gaan aan - daar is ie weer - de dekkingsgraad. Als we daarover met onze gepensioneerden praten, valt altijd weer op hoe goed zij op de hoogte zijn van de pensioenontwikkelingen, van ons pensioenfonds in het bijzonder. Ongetwijfeld draagt Simon Dijkhuizen daaraan zijn steentje bij, maar ook HP NL Senior die de nodige contacten onderhoudt met HP en het pensioenfonds had. Het artikel dat oproept om met deze vereniging voor senioren kennis te maken is natuurlijk pas echt een advertorial, maar daarom zeker niet minder van harte aanbevolen. ´Speel in op de ontwikkelingen´ dus is de rode draad in dit nummer. Op de hogere AOW-leeftijd, op de financiële markten… Blijf daarom ook op de hoogte over de ontwikkeling van je pensioenopbouw en of pensioenvermogen. Wij doen in elk geval ons uiterste best je daarover zo goed mogelijk te informeren. Je pensioen is het echt waard! Marcel Lasonder Voorzitter Stichting Pensioenfonds Hewlett-Packard Nederland
3
Gaan ook jouw pensioenplannen op de schop?
Vanaf 2013 AOW-leeftijd in stappen omhoog naar 67 jaar In juli is de Eerste Kamer akkoord gegaan met het wetsvoorstel om de AOW-leeftijd in stappen te verhogen. Wie nu 65 jaar of ouder is, merkt daar niets van. Wie dit jaar 65 wordt ook niet. Maar voor iedereen die jonger is, gaat de AOW later in. Jonger dan 64? Wat betekent de hogere AOW-leeftijd dan voor jou?
Je bent geboren in:
In de maand:
Dan gaat je AOW in op je:
Het jaar waarin je AOW ingaat, is dan:
Aantal maanden zonder AOW te overbruggen als je op je 65ste met HP-pensioen gaat:
1947
januari t/m december
65ste verjaardag
2012
0
1948
januari t/m november
65ste en 1 maand
2013
1
december
65ste en 2 maanden
2014
2
januari t/m oktober
65ste en 2 maanden
2014
2
november t/m december
65ste en 3 maanden
2015
3
januari t/m september
65ste en 3 maanden
2015
3
oktober t/m december
65ste en 5 maanden
2016
5
januari t/m juli
65ste en 5 maanden
2016
5
augustus t/m december
65ste en 7 maanden
2017
7
januari t/m mei
65ste en 7 maanden
2017
7
juni t/m december
65ste en 9 maanden
2018
9
januari t/m maart
65ste en 9 maanden
2018
9
april t/m december
66ste verjaardag
2019
12
januari t/m september
66ste en 3 maanden
2020
15
oktober t/m december
66ste en 6 maanden
2021
18
1955
januari t/m juni
66ste en 6 maanden
2021
18
juli t/m december
66ste en 9 maanden
2022
21
1956
januari t/m maart
66ste en 9 maanden
2022
21
april t/m december
67ste verjaardag
2023
24
januari t/m december
67ste verjaardag of later *
2024 of later *
24 of meer
1949 1950 1951 1952 1953 1954
1957 of daarna
* De regering beslist later of de AOW-leefijd verder omhoog gaat voor wie na 1956 geboren is.
4 I HP Pensioenmagazine
Vanaf een maand tot twee jaar later AOW De stappen waarmee de AOW later ingaat, worden best snel gezet. Wie in 2013 65 jaar wordt, ziet zijn AOW al een maand later ingaan. Dat loopt op tot een jaar voor iemand die in 2019 65 wordt en tot twee jaar voor iemand die 65 wordt in 2023. De huidige pensioenregelingen van HP (zowel de basis- als de excedentregeling en de premiepensioenregeling) houden vooralsnog 65 jaar als standaard pensioenleeftijd. Wie dus in de toekomst op 65-jarige leeftijd met pensioen gaat, moet enkele maanden overbruggen zonder AOW. Hoeveel maanden dat is, zie je in de tabel.
Sociale partners
Het is aan sociale partners (HP en de Ondernemings raad) of zij afspraken maken over een eventuele aanpassing van de pensioenleeftijd bij Pensioenfonds HP in verband met de hogere AOW-leeftijd. Mogelijk moeten zij overigens rekening houden met wetgeving die op dit moment in voorbereiding is over de zogeheten ´pensioenrichtleeftijden´.
Het is aan HP en de Ondernemingsraad of zij afspraken maken over een eventuele aanpassing van de pensioenleeftijd bij HP in verband met de hogere AOW-leeftijd.
Kijk wat je wilt en wat mogelijk is
Als je op 65 jaar - of eerder – met pensioen gaat, moet je dus een aantal maanden zonder AOW moet overbruggen. Bij die berekeningen komt je UniformPensioen Overzicht (UPO) van pas, net als de website Your Benefits Resources op https://delivery. hewitt.com/hpnl/. Deze site bevat alle belangrijke informatie die betrekking heeft op je persoonlijke pensioensituatie.
De pensioenregelingen van HP bieden meerdere keuzemogelijkheden bij pensioeningang. Mogelijk zijn deze extra interessant nu de AOW-leeftijd hoger wordt. Alleen jijzelf hebt toegang tot deze gegevens. Je hebt daarvoor een persoonlijk inlognummer en wachtwoord ontvangen om toegang te krijgen tot de site. Je kunt op de site terecht als je meer wilt weten over je opgebouwde pensioenaanspraken of als je gebruik maakt van de verschillende keuzemogelijkheden bij pensioeningang. Mogelijk dat deze door de hogere AOW-leeftijd extra interessant voor je zijn. Zo bestaat de mogelijkheid om je opgebouwde partnerpensioen gedeeltelijk om te zetten in extra ouderdomspensioen. Ook is het mogelijk om op de pensioendatum te kiezen voor een tijdelijk verhoogd ouderdomspensioen met daarop volgend een lager ouderdomspensioen. Die keuzemogelijkheden kun je doorrekenen op de YBR-website.
5
Highlights jaarverslag 2 In het jaarverslag lees je alle ontwikkelingen die voor pensioen belangrijk zijn: hoeveel premie het pensioenfonds ontvangen heeft, waarin het belegd heeft, hoeveel het vermogen bedraagt en welke verplichtingen daar tegenover staan. Het jaarverslag biedt niet alleen informatie, het bestuur legt ermee ook verantwoording af over het bestuursbeleid. Je vindt het jaarverslag op de website van het pensioenfonds (www.hp-pensioenfonds.nl). De belangrijkste cijfers en ontwikkelingen lees je in dit artikel. Belangrijkste cijfers
2011
2010
2009
Deelnemers
1.909
1.964
2.091
Gewezen deelnemers
4.090
4.057
3.912
Pensioengerechtigden
1.292
1.171
1.074
Totaal
7.291
7.192
7.077
Ouderdomspensioen
1.010
904
822
Nabestaandenpensioen
182
164
147
Wezenpensioen
56
58
58
Arbeidsongeschiktheidspensioen 44
45
47
1.292
1.171
1.074
Beleggingsopbrengsten
59.812
89.334
108.625
Premiebijdragen
37.368
31.328
31.528
Ouderdomspensioen
19.098
18.019
17.036
Nabestaandenpensioen
1.708
1.622
1.446
Wezenpensioen
161
167
152
Arbeidsongeschiktheidspensioen 461
428
443
Aantallen
Totaal pensioengerechtigden Bedragen x € 1.000
Pensioenuitkeringen
6 I HP Pensioenmagazine
Totaal pensioenuitkeringen
21.428
20.236
19.077
Saldo van baten en lasten
- 40.999
9.737
102.147
Beleggingen
971.936
901.174
785.802
Overige activa en passiva
978
133
- 1.561
Totaal aanwezig vermogen
972.914
901.307
784.241
Technische voorzieningen
929.751
817.145
709.816
Stichtingskapitaal en reserves
43.163
84.162
74.425
Dekkingsgraad
105%
111%
111%
Rendement
7,2%
11,1%
16,4%
2011
Belangrijkste aandachtspunten
Beleggingen
De belangrijkste aandachtspunten van het bestuur in 2011 waren: • het monitoren van de financiële positie van het fonds; • het verder versterken van het risicomanagement; • de deskundigheidsbevordering van het bestuur; • de communicatie met alle belanghebbenden van het fonds.
Het jaar 2011 is voor het fonds een redelijk beleggingsjaar geweest. Op de totale portefeuille is (exclusief valuta-afdekking) een rendement behaald van 8,6% (in 2010 was dit 14,8%).
Geen verhoging van de ingegane pensioenen In de bestuursvergadering van december is besloten de ingegane pensioenen en premievrije aanspraken per 1 januari 2012 niet te verhogen. Dit besluit was gebaseerd op het beleid van het fonds dat er niet wordt geïndexeerd indien de dekkingsgraad ultimo november lager is dan 105%. De dekkingsgraad ultimo november 2011 bedroeg 102,2%. De indexatie van de pensioenaanspraken van de actieve deelnemers per 1 januari 2012 bedroeg 2,33%. De lasten van deze indexatie worden volledig gedragen door de werkgever.
Het totale vermogen was eind 2011 als volgt belegd: Aandelenfondsen € 328,5 miljoen Obligatiefondsen € 542,3 miljoen Onroerend goed fondsen € 34,6 miljoen Flexioenrekeningen (risico deelnemers) € 66,5 miljoen Totaal belegd vermogen € 971,9 miljoen
Pensioenverplichtingen Ultimo 2011 bedroeg de voorziening pensioenverplich tingen € 863,2 miljoen, verdeeld over de volgende categorieën deelnemers: actieve deelnemers € 290,5 miljoen gewezen deelnemers € 259,2 miljoen pensioengerechtigden € 313,5 miljoen Ten opzichte van 2010 is de voorziening met ruim € 108 miljoen toegenomen. Dit is een gevolg van de in 2011 sterk gedaalde rente.
De financiële positie van het fonds is redelijk te noemen. Spreiding van de beleggingen, een extra storting van € 9 miljoen, een toename van het vermogen…, het was niet voldoende om de ingegane pensioenen en pensioenaanspraken van de gewezen deelnemers te verhogen. Door de sterk gedaalde rente zag ons pensioenfonds de verplichtingen namelijk toenemen met € 108 miljoen.
Financiële positie De dekkingsgraad ultimo 2011 was 105%. Dit is precies op het niveau waarvan werd uitgegaan in het herstelplan. In vergelijking met veel andere pensioenfondsen in Nederland is de financiële positie van ons pensioenfonds redelijk te noemen. Dit is mede dankzij de herstelpremie van ruim € 9 miljoen die HP in 2011 aan het fonds heeft betaald. De financiële positie van het pensioenfonds is echter nog niet voldoende.
7
Pensioen als derde helft
In gesprek met Jan Vastbi maal bedienen. Dat betekent niet dat je een klant niet kunt verliezen. Dat kwam natuurlijk voor. Maar nooit op kwaliteit, op korte termijn wel op prijs. Dikwijls waren we echter nog voor afloop van de contractsperiode met de concurrent weer bij zo´n klant in beeld.´
Bijna met pensioen, al bijna tien jaar niet meer werkzaam voor HP, maar nog altijd voelt hij zich betrokken bij de onderneming en verbonden met de vroegere collega´s: Jan Vastbinder uit Ter Aar. HP Pensioen sprak Je voelde je als een vis in het met hem. Over managers die de business begrijpen, over water. Desondanks is in 2003 je surfen met windkracht zes of zeven op het Gardameer, dienstverband beëindigd? over motorrijden en ja…, natuurlijk ook over pensioen. ´Na de overname van Compaq door HP werd een Het lijkt alsof hij nog altijd actief is voor HP. Uit zijn verhaal blijkt nog steeds grote betrokkenheid bij de onderneming, waar hij van 1987 tot 2003 werkte. Eerst bij Digital, later Compaq en vervolgens HP. ´Ja, ik voel dat ook zo´, bevestigt hij. ´De laatste jaren van mijn loopbaan heb ik me als lid van de ondernemingsraad intensief bezig gehouden met de integratie van Compaq in HP. Je maakt dan van dichtbij mee hoe ingrijpend zo´n proces is. Zowel voor de medewerkers als voor het bestuur van de onderneming. Wat waarschijnlijk ook een rol speelt, is dat ik altijd goede managers heb gehad die zowel de business als de mensen begrepen. Dat is essentieel voor een onderneming, net als integriteit. Het zijn waarden die ik nog steeds terug zie bij HP, ondanks de druk van deze tijd.´
´We hebben wel eens klanten op prijs verloren, maar nooit op kwaliteit´
Maatwerk leveren en naar de klant luisteren `Maatwerk leveren en naar de klant luisteren, om aan te voelen wat hij wil en waar hij behoefte aan heeft. Dat heb ik altijd een uitdaging gevonden en zoveel mogelijk in de praktijk gebracht. Dat hield ook in dat je dat binnen je eigen bedrijf nog wel eens stevig moest verdedigen. Als je echter een manager hebt, die weet wat hij aan je heeft en oog heeft voor het belang op langere termijn, kom je daar samen uit en kun je de klant opti8 I HP Pensioenmagazine
aantal functies ´boventallig´, omdat beide ondernemingen voor een belangrijk deel dezelfde klanten hadden. Bij die dubbele functies hoorden ook accountmanagers. Een aantal medewerkers heeft toen een regeling aangeboden gekregen. Dat betekende wel financieel een stap terug, maar daar stond vrije tijd tegenover. Ik was toen nog vrij jong. Maar ook achteraf gezien, vraag ik me af of ik anders zonder problemen mijn pensioenleeftijd zou hebben bereikt. Omdat de druk om te presteren elk jaar groter werd, liep ik namelijk toch wel redelijk tegen mijn grenzen aan. Nee, mijn loyaliteit tegenover HP heeft daar zeker niet onder geleden. In overleg met HP heb ik alle ruimte gekregen om de overdracht van mijn klanten goed te regelen zodat de kwaliteit van de dienstverlening gewaarborgd was. Zowel voor de klant als voor mijn opvolger. Goede, persoonlijke relaties met de klanten zijn altijd een kenmerk van de dienstverlening van HP geweest en volgens mij is dat nog steeds zo. Ik denk overigens dat de meeste oud HP-ers die loyale houding hebben behouden. Daar ben ik niet uniek in. Met enkele collega´s heb ik nog uitgezocht hoe we met de regeling van het Sociaal Plan het best mogelijke voorstel uit de verzekeringsmarkt konden halen. Enkele adviseurs hebben op onze uitnodiging presentaties gehouden met tekst en uitleg van de mogelijkheden, waarmee iedereen desgewenst zijn of haar eigen keuze kon bepalen.’
´Goede, persoonlijke relaties met de klanten zijn altijd een kenmerk van de dienstverlening van HP geweest en volgens mij is dat nog steeds zo’
inder Ik geef nu mijn tijd ook aan de maatschappij
Persoonlijk maak ik me geen zorgen over mijn pensioen
´Vervolgens heb ik er bewust voor gekozen om m´n tijd ook aan de maatschappij te geven. Dat varieert van diverse bestuurslidmaatschappen, zoals van een badmintonclub en een stichting die zich bezig houdt met een kinderdagverblijf in Ecuador, tot aan activiteiten voor het buurtcomité. Ook het Gilde kan op me rekenen. Onder andere voor het geven van computercursussen. Net als Victor Wildeman die onlangs een beroep op me deed om penningmeester te worden voor zijn stichting in Uganda. Verder ben ik actief voor HP NL Senior. Daardoor houd ik contact met de vroegere collega´s en HP. Ook de contacten met HP zijn goed, we genieten in Amstelveen van de gastvrijheid, mogen gebruik maken van de faciliteiten en worden regelmatig bijgepraat door de directie. Onlangs heeft Bart Hogendoorn nog een toelichting gegeven op de betrokkenheid van de medewerkers en hoe nieuwe medewerkers binnen HP worden geïntroduceerd. Een mooie wisselwerking, zowel voor de leden van HP NL Senior als voor HP. Ook zakelijk omdat we onze leden korting mogen aanbieden op HP producten. Al met al heb ik bestuurlijk genoeg om handen. Marijke zegt dan ook wel eens. ´Ik ben er ook nog. ´Overigens gaan we dit jaar nog naar Ecuador om daar de dagopvang van onze stichting te bezoeken. Mooie bijkomstigheid is dat deze nu op eigen benen kan staan.´
´De pensioenfondsen worden momenteel gemangeld door de unieke combinatie van lage rente en dalende beurzen. De zekerheid van vroeger is verdwenen. Natuurlijk volg ik de ontwikkelingen. Dankzij de bijstortingen van HP is de dekkingsgraad van ons pensioenfonds niet eens zo laag. Verder ben ik ervan overtuigd dat het bestuur zijn uiterste best doet om de zaken zo goed mogelijk te behartigen. De gepensioneerden hebben een vertegenwoordiger in het bestuur, ook die contacten zijn goed. Er zijn pensioenfondsen in onze sector waarbij partijen tegenover elkaar voor de rechter staan. Hans Daniëls zegt wel eens dat wij ambassadeurs zijn van HP. Dat voelen we ook zo!´
Maatwerk in het werk, vrijheid in je vrije tijd Voorafgaande aan het interview heeft Jan al foto´s toegestuurd. Allesbehalve foto´s van iemand achter de geraniums. Ook van een zwart gat is niets te bekennen. Wel iemand op een surfplank en dezelfde Jan Vastbinder op de motor. ´Maatwerk in mijn werk, vrijheid in mijn vrije tijd.´, lacht hij. ´De motor geeft me een groot gevoel van vrijheid, net als het surfen. Natuurlijk krijg je dan reacties van jongeren die je voorbijgaan. Maar dat hoort er bij, daar heb ik geen moeite mee.´
´De gepensioneerden hebben een vertegenwoordiger in het bestuur, de contacten zijn goed´ Jan Vastbinder Personalia: Werkte bij HP : Als: Hobby’s:
64 gehuwd, 1 dochter, 2 zonen en 2 kleinkinderen vanaf 1987(Digital) tot 2003 accountmanager services badminton, skiën, motor rijden en surfen. 9
Voor Excedent- en Premiepensioenregeling
Upgrade naar Flexioen 2.0 Het afgelopen half jaar is hard gewerkt aan de migratie van Flexioen 1.0 service van Robeco voor de Excedenten Premiepensioenregeling. De upgrade houdt onder andere in dat de gegevensuitwisseling voortaan digitaal gebeurt en niet meer via afschriften. Maar er zijn ook andere beleggingsfondsen gekomen met lagere kosten. De eerste ervaringen zijn positief. Ook die van jou? Laat het ons weten!
Voor- en nadelen Bij de upgrade van Flexioen 1.0 is het pensioenfonds zowel opdrachtgever als klant met de deelnemers als eindgebruiker. De migratie vergt verder veel inzet van de uitvoerder van onze pensioenregeling AON Hewitt en Robeco, die het Flexioen aanbiedt en nog enkele andere partners. Daarom is hiervoor een projectgroep gevormd. René van Warmerdam en Henk Splint bemannen deze vanuit het pensioenfonds, René is er de projectleider van.
Bij de upgrade van Flexioen 1.0 is het pensioenfonds zowel opdrachtgever als klant, met de deelnemers als eindgebruikers. Belangrijk onderdeel van het werk was de informatie en uitleg aan de deelnemers die in april plaatsvond. Met vermelding van zowel de voor- als nadelen van de upgrade. Enkele van die nadelen zijn: een beperktere keuze van de fondsen waarin je kunt beleggen en alle mutaties worden voortaan slechts eens per maand afgewikkeld. Daar staan echter lagere kosten tegenover wat uiteraard gunstig is voor je pensioenkapitaal.
Als je vragen of suggesties hebt… Laat het weten!
Vragen of reacties? De migratie moest in korte tijd worden gerealiseerd en heeft de nodige aanpassingen gevraagd. Tijdens de migratie heeft Robeco een helpdesk ingericht. De eerste ervaringen intussen zijn positief, toch evalueert de projectgroep ook de komende maanden de ervaringen met Flexioen 2.0. Met name natuurlijk die van de deelnemers. Dus, als je vragen of suggesties hebt…, laat het weten! Dat kan via Robeco, Geert Hoogestijn of René van Warmerdam. De contactgegevens vind je in het ´Overzicht contactpersonen´ verderop in dit magazine.
10 I HP Pensioenmagazine
Gepensioneerd of bijna gepensioneerd?
Maak kennis met HP NL Senior! Heb je bij Philips, Digital, Compaq, Tandem of HP gewerkt en ontvang je op je pensioendatum of nu al pensioen van Pensioenfonds HP? Dan is het lidmaatschap van HP NL Senior ook interessant voor jou!
Simon Dijkhuizen uit Groesbeek is onlangs herkozen als bestuurslid namens de gepensioneerden. Aanleiding voor een kort bedankbriefje in HP Pensioen.
Belangstelling om ook lid te worden? Ga dan naar www.hpnlsenior.nl voor informatie en aanmelding.
Simon Dijkhuizen herkozen als bestuurslid namens de gepensioneerden
Wat biedt HP NL Senior? HP NL senior is een vereniging voor senioren die gewerkt hebben bij HP of de hierboven genoemde bedrijven die door HP zijn overgenomen. Het is een actieve jonge vereniging die je: • op de hoogte houdt van de ontwikkelingen bij HP • kortingen biedt op HP-producten en artikelen in de Philipswinkel • informeert over ontwikkelingen die voor gepensioneerden belangrijk zijn • uitnodigt voor evenementen waar je ook oud collega´s en directieleden van HP kunt ontmoeten.
´Met een ruime meerderheid ben ik door de gepensioneerden herkozen als bestuurslid van de Stichting Pensioenfonds Hewlett-Packard Nederland. Een prima stimulans om mij weer volledig in te zetten om de belangen te behartigen van alle deelnemers en pensioengerechtigden. Ik dank hierbij in het bijzonder alle gepensioneerden die op mij gestemd hebben. Het liefst had ik direct na de uitslag van de verkiezingen iedereen persoonlijk via een brief of een e-mail willen bedanken, maar ik beschik niet over jullie adressen. Natuurlijk ben ik ook de komende vier jaar weer voor iedereen beschikbaar om eventuele vragen over pensioenaangelegenheden te beantwoorden. Dat kan via simondijkhuizen@ hetnet.nl. Met vriendelijke groet, Simon Dijkhuizen.
Kortom: het lidmaatschap van HP NL Senior (voor slechts € 15 per jaar) houdt je betrokken, op de hoogte en biedt je ook nog eens financieel voordeel! De vereniging telt bijna 400 leden en is met een gemiddelde leeftijd van 66 jaar ook een vereniging met veel jonge en actieve senioren. 11
Bestuurslid van het pensioenfonds
In gesprek met René van Warmerdam Voor René van Warmerdam, lid van het dagelijks bestuur van het pensioenfonds, is pensioen dagelijkse kost. Begin juli praatten we met hem over de aanhoudend lage rente en lage aandelenkoersen. Hoe gaat ons pensioenfonds daarmee om? Wat betekent dat voor deelnemers en gepensioneerden? Gaan we later met pensioen als de AOW pas ingaat als we 66 of 67 zijn. Maar ook: wat kunnen we zelf doen aan ons pensioen?
René, die in 2010 ook een interview gaf in HP Pensioen, steekt meteen van wal.´ Het blijven uitdagende tijden. Ook voor ons pensioenfonds. Onze dekkingsgraad was eind mei 107,7%. Dat is relatief gunstig ten opzichte van veel andere pensioenfondsen, dankzij extra stortingen door HP. Daardoor is het verlagen van de pensioenen tot nu toe niet aan de orde. We mogen dan ook blij zijn met HP als sponsor. Aan de andere kant heb ik er begrip voor dat HP de pensioenkosten zoveel mogelijk beheersbaar houdt. Daartoe is met ingang van 2010 voor nieuwe medewerkers de Premiepensioenregeling ingevoerd. Daarbij spaar je zelf voor je pensioen via Robeco.´
‘We zijn geen eiland waarop de crisis geen invloed heeft.’ René van Warmerdam leeftijd:
52 gehuwd, twee dochters (15 en 16)
bestuurslid sinds:
november 2009
woonplaats: Hoofddorp. werkt bij HP vanaf:
1990 (Digital)
op dit moment als:
consultant voor HP Software
hobby’s:
Zeilen, hockey en tennis (buiten)
12 I HP Pensioenmagazine
Hoe speelt het pensioenfonds in op de crisis op de financiële markten? ´Pensioenfondsen zijn in hoge mate afhankelijk van de ontwikkelingen op de financiële markten. We kunnen niet toveren en zijn geen eiland waarop de crisis geen invloed heeft. De inkomsten uit obligatie- en aandelenbeleggingen bepalen voor een belangrijk deel hoe we er financieel voor staan. Wat we in elk geval doen is dat we op langere termijn beleggen, tegen zo laag mogelijke kosten. Verder hebben we alle risico´s in kaart gebracht met een zogeheten ´Risicoraamwerk´. Van risico´s van beleggen in Europese staatsleningen tot en met het risico dat het pensioenfonds de pensioenen langer moet betalen dan verwacht omdat we gemiddeld steeds langer leven. Die risico´s monitoren we voortdurend. Bij de keuze van de beleggingsmix houden we verder specifiek rekening met de verplichtingen die het pensioenfonds heeft aan alle deelnemers (op lange termijn) en gepensioneerden (op kortere termijn). Daarin wordt ook de leeftijdsopbouw van het deelnemersbestand meegenomen.´
Ook de individuele pensioensaldi groeien op dit moment minder snel.
Is er ook straks nog wel pensioen voor iedereen? ´Ja, daar ga ik zonder meer van uit. Zo zijn pensioenregelingen opgezet. Met beveiligings mechanismes, zoals het herstelplan dat opgesteld en gevolgd moet worden wanneer er sprake is van een te lage dekkingsgraad. Bij de basisregeling van ons pensioenfonds houdt dat in dat we de ingegane pensioenen helaas niet kunnen verhogen. In die dekkingsgraad zijn overigens alle pensioenverplichtingen opgenomen, zowel van de pensioenen die nu al worden betaald, als de pensioenen die in de verre toekomst pas tot uitkering komen. Met de in de toekomst te betalen pensioenen houdt ons pensioenfonds dus degelijk rekening. Wat ik nu vertel over dekkingsgraad en pensioenverplichtingen, geldt voor de basisregeling van ons pensioenfonds.
Bij de individuele pensioenopbouw van de Premiepensioenregeling en de Excedentregeling bouwt elke deelnemer zijn individuele pensioensaldo op waarmee hij pensioen koopt als hij met pensioen gaat. Dat is en blijft zijn of haar eigen individuele pensioensaldo. Wel is het zo dat door de lagere rente en lagere aandelenkoersen dat saldo op dit moment minder snel groeit dan bij een hogere rente en wanneer aandelen het beter doen. Wie de afgelopen jaren met pensioen is gegaan of binnenkort met pensioen gaat, is of wordt daarmee geconfronteerd. Dat is een nadeel van de individuele pensioenopbouw. Dat realiseren we ons en we vertellen de deelnemers ook dat ze daar rekening mee moeten houden.´
Wie binnenkort met pensioen gaat, moet er rekening mee houden dat je door de lage rente en rendementen minder pensioen kunt kopen.
Het ziet er naar uit dat de AOW in de komende jaren pas ingaat als je 66 of 67 bent. Ook bij HP dus later met pensioen? ´Nee, dat is niet automatisch het geval. Tot nu toe kent het pensioenreglement de mogelijkheid om je HP pensioen eerder of later te laten ingaan. Los van de AOW dus. Het is mogelijk dat dit zo blijft. Maar dat is verder een zaak van overleg tussen werkgever en werknemers. Het bestuur van het pensioenfonds is feitelijk niet meer maar ook niet minder dan de uitvoerder van de pensioenregeling zoals die werkgever en werknemers met elkaar afspreken in het arbeidsvoorwaardenoverleg.
´Het pensioenfonds rekent zich met de lage rente allesbehalve rijk´
Is pensioen opbouwen nog wel zo aantrekkelijk? ´Ondanks alle onzekerheid, blijft het opbouwen van pensioen niet alleen nodig maar ook waardevol. De afgelopen jaren heeft ongeveer alles tegelijkertijd tegen gezeten: rente en aandelenkoersen daalden terwijl de gemiddelde levensverwachting onverwacht extra is gestegen. Vanzelfsprekend zijn daarmee ook de kosten van pensioen gestegen. Tegenover de extra kosten als gevolg van de hogere levensverwachting staat overigens uiteraard dat je ook langer pensioen ontvangt. Zoals al gezegd, is het bovendien niet zo dat er straks geen geld is voor degenen die dan met pensioen gaan. Het is nu zelfs zo dat ons pensioenfonds een groter vermogen heeft dan ooit tevoren. In mei 2012 is dat de magische grens van 1 miljard euro gepasseerd. Ter vergelijking: op dit moment betaalt ons pensioenfonds jaarlijks zo´n 21 miljoen euro uit aan pensioenen en bedragen de huidige pensioenverplichtingen zo´n 930 miljoen euro op jaarbasis (cijfers uit jaarverslag 2011). Alle verplichtingen zijn verplicht gebaseerd op de huidige lage lange rente en daarbij is er vanuit gegaan dat die lage rente blijvend is. Het pensioenfonds rekent zich daarmee allesbehalve rijk.´
Is het verstandig om zelf iets extra´s aan je pensioen te doen? ´Dat hangt van je situatie af. In elk geval raad ik iedereen aan: kijk regelmatig naar de stand van je pensioenopbouw. Als je pensioen opbouwt via de basisregeling doe je dat via Your Benefit Resources (YBR). Bouw je pensioen op via de Premiepensioenregeling (dat is het geval als je vanaf 1 januari 2010 bij HP bent gaan werken) check dan regelmatig je Pensioensaldo. Op de site van Robeco Flexioen (www.robecoflexioen.nl) kun je bovendien invullen wat je elders nog hebt opgebouwd en op welke leeftijd je met pensioen wilt. De pensioenplanner geeft een indicatie hoeveel pensioen je met je Pensioensaldo kunt kopen. Doen, het gaat om je pensioen!´
13
Reken je niet te rijk met je pensioen!
Waarom dekkingsgraad en individuele pensioenkapitalen blijven dalen
l a a t e k e n n a J n Jip e
Als eigenlijk iets zeker moet zijn, dan is het wel je pensioen. Maar die zekerheid staat al enkele jaren onder druk. Het pensioenfonds heeft geen ruimte voor toeslagen op de ingegane pensioenen. En wie een individueel pensioenkapitaal opbouwt, kan daarmee minder pensioen kopen dan voorzien. Hoe komt dat? Wat kunnen we eraan doen? Vragen en antwoorden in Jip en Janneke taal.
De verschillende HP Pensioen regelingen en de financiële crisis HP kent verschillende pensioenregelingen. René van Warmerdam licht die verschilllen toe in zijn interview. In de tabel bij dit artikel zie je snel en overzichtelijk welke pensioenregeling (en) op jou van toepassing is of zijn en en hoe jouw pensioenopbouw is geregeld. Bovendien zie je in de tabel de algemene impact van de situatie op de financiële markten op de verschillende pensioenregelingen.
ensioen p je n a v g in n e oseberek Ga bij de progn Premiepensoenregeling uit of in de Excedent- testand dan de 4% die op dit ren Dan reken . t s a van een lagere p e g e o t t d aard wor l te rijk! e moment stand n s o z t ie n t n mome je jezelf op dit
14 I HP Pensioenmagazine
Zo werkt het in de:
Basispensioenregeling
Je pensioenopbouw is dan als volgt geregeld
Hoe komt het dat de dekkingsgraad blijf dalen?
Waarom nemen de verplichtingen van het pensioenfonds toe als de rente en aandelenkoersen zakken?
Is anders beleggen een optie?
Is er straks nog wel pensioen als ik 65 ben en wat kan ik zelf nog doen?
Zo werkt het in de:
Excedentpensioenregeling en in de Premiepensioenregeling
Voor wie? Als je al vóór 1 januari 2010 bij HP in dienst trad, bouw je pensioen op in de Basispensioenregeling tot salarisgrens van € 60.434 (maximum in 2012).
Voor wie? Als je al vóór 1 januari 2010 bij HP in dienst trad, bouw je pensioen op in de Basispensioenregeling èn voor je salaris boven €60.434 (maximum in 2012) in de Excedentpensioenregeling. Als je na 1 januari 2010 bij HP in dienst trad, bouw je pensioen op in de Premiepensioenregeling.
Je bouwt in het pensioenfonds pensioen op waarvan de hoogte van tevoren ´vastligt´.
Je bouwt via het pensioenfonds een individueel pensioenkapitaal op waarmee je op de pensioendatum pensioen koopt bij een verzekeraar van je eigen keuze. Deelnemers in de Excedentregeling kunnen ook pensioen inkopen bij het pensioenfonds.
Dat komt de laatste maanden vooral door de daling van de rente. Maar ook door de lagere aandelenkoersen.
Bij de opbouw van een individueel pensioenkapitaal kennen we geen dekkingsgraad. De lagere rente en lagere aandelenkoersen betekenen wel dat je pensioenkapitaal minder snel groeit.
Bij de berekening van de toegezegde pensioenopbouw wordt uitgegaan van de marktrente. Als de marktrente daalt, moet het pensioenfonds een groter vermogen hebben om het toegezegde pensioen te realiseren. Een toename van het vereiste vermogen betekent een toename van de verplichtingen.
Zoals bij de vorige vraag al aangegeven: lagere rente en lagere aandelenkoersen betekenen dat je pensioenkapitaal minder snel groeit. Als dat zich niet herstelt, kun je op je pensioendatum minder pensioen inkopen. Bij een herstel van de aandelenmarkten en een hogere rente groeit je pensioenkapitaal uiteraard weer sneller en is een hogere pensioeninkoop mogelijk. Op dit moment ziet het er naar uit dat het herstel wellicht nog best lang op zich laat wachten.
Het pensioenfonds belegt gespreid, met een zo goed mogelijke balans tussen risico´s en rendement. Hierbij houden we uiteraard rekening met de verplichtingen aan de deelnemers, gewezen deelnemers en pensioengerechtigden. Het uitzonderlijke van de huidige crisis is dat de laatste jaren het rendement op alle beleggingscategorieën onder druk staat.
Bij opbouw van een individueel pensioenkapitaal heb je meerdere beleggingskeuzes en kun je zelf bepalen in welke mate je zelf je beleggingen regelt. Van volledig in eigen beheer tot helemaal ´verzorgd´ door Robeco. Van risicomijdend tot offensief. Welke keuzes je maakt zal onder andere afhangen van je kennis, maar ook of je naast je pensioen nog andere voorzieningen hebt. Verder is ook je leeftijd een belangrijke factor in verband met je ´beleggingshorizon´. In het algemeen geldt bij voorbeeld dat je op jongere leeftijd wat meer in aandelen kunt beleggen. Net als voor pensioenfondsen is er voor individuele beleggers geen glazen bol die de toekomst kan voorspellen. Spreiding van beleggingen kan een aanbeveling zijn, maar biedt geen garantie voor een hoger pensioenkapitaal.
Ja. De dekkingsgraad geeft weliswaar regelmatig aan dat deze zich onder het verplichte minimum van 105% bevindt om aan alle verplichtingen te voldoen…, maar daarin worden wel alle pensioenverplichtingen meegenomen die het pensioenfonds heeft. Van de deelnemers die nog maar enkele jaren pensioenopbouw tot en met de pensioengerechtigden. Als de rente en aandelen echter ook de komende jaren onder druk blijven staan, moeten wellicht ook de HP- pensioenen worden gekort. Net zoals nu voor veel pensioenfondsen al gaat gebeuren. Ga in elk geval na hoeveel pensioen je op dit moment hebt opgebouwd en hoeveel pensioen je op je pensioenleeftijd kunt verwachten. Schat daarbij zo goed mogelijk in wat je verplichtingen dan zijn. Als dat niet met elkaar ´matcht´ kun je wellicht aanvullende voorzieningen regelen voor later.
Ja, je individuele pensioenkapitaal blijft jouw kapitaal. De hoogte ervan op je pensioendatum en de rentestand op dat moment zijn bepalend hoeveel pensioen je kunt inkopen bij de verzekeringsmaatschappij van je eigen keuze. Helaas kan dat bij een lage rentestand behoorlijk tegenvallen. Daarom adviseren we nadrukkelijk om regelmatig naar de hoogte van je pensioenkapitaal te kijken. Maar ook om na te gaan welk pensioen je daar naar verwachting voor kunt kopen. Ga bij de prognoseberekening van je pensioen uit van een lagere rentestand dan de 4% die op dit moment standaard wordt toegepast. Dat is wel zo reëel.
15
Wat betekenen de ontwikkelingen voor jouw pensioen?
Financiële positie en hers Last but not least geven we je in deze HP Pensioen de update van de financiële positie en het herstelplan van ons pensioenfonds. Hoe ontwikkelt zich onze dekkingsgraad, wat kunnen we eraan doen en wat betekent het voor de toeslagen op de pensioenen?
Zo lang de dekkingsgraad lager is dan 105%, zijn geen toeslagen op de ingegane pensioenen mogelijk
Zekerheid onder druk Pensioen moet voor iedereen zo zeker mogelijk zijn. Door de economische ontwikkelingen echter staat die zekerheid sinds 2008 onder druk. Niet alleen voor ons pensioenfonds, maar voor alle pensioenfondsen en ook voor individuele pensioenverzekeringen. Alle inspanningen van het bestuur van het pensioenfonds en HP zijn gericht om de zekerheid van de pensioenen zoveel mogelijk te waarborgen. Dat is ook de doelstelling van de wettelijke regels en verplichtingen van De Nederlandsche Bank, die toezicht houdt op de pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen in Nederland.
Herstelplan In 2009 heeft ons pensioenfonds een herstelplan ingediend bij De Nederlandsche Bank. Het korte termijn herstelplan was er op gericht om eind 2011 weer op een dekkingsgraad van 105% te komen. Dat is gelukt. Mede dankzij de extra premies die HP in de afgelopen jaren heeft betaald. Eind 2011 was de dekkingsgraad 105%. Er is nog wel sprake van een reservetekort. Dat wil zeggen dat het fonds nog te weinig wettelijk vereiste buffers heeft. Eind 2011 hadden we een buffer moeten hebben van ongeveer 16%. De dekkingsgraad moet de komende jaren dus stijgen tot 116% om ook uit de situatie van het reservetekort te komen. Volgens het lange termijn herstelplan heeft ons pensioenfonds tot eind 2023 de tijd om dat te realiseren.
Ontwikkeling in 2012 De dekkingsgraad laat in 2012 een grillig verloop zien. In de eerste maanden van 2012 steeg de dekkingsgraad tot 107,7% eind mei. Vanaf juni 2012 is deze, als gevolg van de daling van de rente, helaas weer gezakt tot onder het niveau dat is voorzien in het herstelplan.
16 I HP Pensioenmagazine
telplan De overheid heeft intussen aangekondigd dat pensioenfondsen bij de berekening van hun pensioenverplichtingen eind 2012 rekening mogen houden met een andere renteberekening. Dit zal ook voor ons pensioenfonds een gunstig effect hebben op de dekkingsgraad. Hoe groot dat effect zal zijn, is op dit moment nog niet bekend.
Beleggingsbeleid Doordat het pensioenfonds het renterisico voor een groot deel heeft ´afgedekt´, zijn de gevolgen van de grote rentedalingen in de afgelopen jaren relatief beperkt gebleven. Met het oog op de eurocrisis zijn de afgelopen maanden nog enkele risicobeperkende maatregelen genomen. Zo zijn de aandelenbeleggingen in het eurogebied verminderd en is de afdekking van het valutarisico teruggebracht. Het bestuur hoopt zo de gevolgen van een eventuele verdere verzwakking van de euro te beperken.
Als je deelneemt in de Excedentof Premiepensioenregeling De dekkingsgraad is niet relevant als je deelneemt in de Excedent- of Premiepensioenregeling (zie het artikel daarover op pagina 15 van dit nummer). In dat geval bouw je je eigen individuele pensioenkapitaal op. Natuurlijk hebben de rente en de economische ontwikkelingen ook effect op de individuele pensioenkapitalen. Als je een individueel pensioenkapitaal opbouwt, moet je zelf de keuze maken voor je eigen beleggingsprofiel, of kun je zelf bepaalde beleggingscategorieën in de vorm van beleggingsfondsen selecteren. Daarom is het belangrijk enig inzicht te hebben in de werking van de financiële markten. Als dat inzicht ontbreekt, is het wellicht verstandig je te laten begeleiden. Uiteraard geeft dit geen enkele garantie voor welk resultaat dan ook.
Ontwikkeling dekkingsgraad in 2012
Zekerheid en toeslagen Dankzij de financiële positie van ons pensioenfonds hoeven we de pensioenen - tot nog toe- niet te korten. Veel andere pensioenfondsen moeten dat wel. Zo lang de dekkingsgraad op de peildata (dat is 30 november van elk jaar) minder bedraagt dan 105 %, mogen we echter geen toeslagen geven op de ingegane pensioenen. Dat is wettelijk niet toegestaan. Uit de ontwikkeling van de dekkingsgraad in 2012 (zie tabel) blijkt hoeveel vermogen er staat tegenover de pensioenverplichtingen van het pensioenfonds.
Wat betekent een en ander voor jouw pensioen? Zoals het er nu naar uitziet, zijn voorlopig geen toeslagen mogelijk op de ingegane pensioenen. De kosten van de toeslagen voor de actieve deelnemers neemt HP voor zijn rekening.
Update per eind
Alle pensioen- Dekkingsgraad Vereiste Vermogen pensioenfonds verplichtingen* op dat moment dekkingsgraad op dat moment op dat moment volgens herstelplan op dat moment
december 2011
€ 906.406
€ 863.243
105,0%
(105%)
januari 2012
€ 933.717
€ 879.440
106,2%
(105%)
februari 2012
€ 954.811
€ 890.870
107,2%
(105%)
maart 2012
€ 976.542
€ 908.930
107,4%
(105%)
april 2012
€ 974.480
€ 910.120
107,1%
(106%)
mei 2012
€ 1.002.964
€ 930.880
107,7%
(106%)
juni 2012
€ 983.558
€ 958.040
102,7%
(106%)
juli 2012
€ 1.006.697
€ 973.670
103,4%
(106%)
augustus 2012
€ 1.009.719
€ 970.900
104,0%
(106%)
Alle hierboven vermelde bedragen zijn x € 1.000,* Deze betreffen zowel alle ingegane als alle nog niet ingegane pensioenen.
Kijk voor de maandelijkse update van de dekkingsgraad op www.hp-pensioenfonds.nl 17
Overzicht behandelde onderwerpen 2009 – 2012
Pensioenmagazine nr. 10
Pensioenmagazine nr. 13
1. Herstelplan - Wat zijn de maatregelen? 2. Beoordeling HP Pensioenfonds door externe Visitatiecommissie 3. Interview met bestuurslid Henk van de Weerdt 4. Stand van zaken overgang excedentregeling naar Robeco 5. Plannen voor harmoniseren van de arbeidsvoorwaarden na overname van EDS 6. Interview met Hans Suijs 7. HP NL Senior Ledenvergadering 8. Overleg met De Nederlandsche Bank 9. Van de Deelnemersraad 10. Overzicht contactpersonen 11. Overzicht behandelde onderwerpen 12. English Summary
1. Hoe staan we er financieel voor? 2. Interview met Marcel Lasonder 3. Interview met Victor Wildeman 4. Website YBR 5. Mijnpensioenoverzicht.nl 6. Verkiezingen deelnemersraad 7. Ontwikkelingen in 2010 8. Toeslagen en kerncijfers 2011 9. Mogelijke samenwerking met Pensioenfonds EDS 10. Lustrumfeest HP-NL Senior 11. Van de Deelnemersraad
Pensioenmagazine nr. 11 1. Herstel van onze dekkingsgraad 2. Nieuwe pensioenregeling voor nieuwe werknemers van HP 3. Interview met René van Warmerdam 4. Wereldwijde HP pensioenaudit 5. Interview met Yvonne Engel 6. Het beleggingsbeleid van ons pensioenfonds 7. Surf naar www.hp-pensioenfonds.nl en YBR 8. Interview met Ids Sijbrandij 9. Stand van zaken waardeoverdracht naar Robeco 10. Samenwerking Pensioenfonds HP en Pensioenfonds EDS 11. HP NL Senior bestaat dit jaar 5 jaar!
Pensioenmagazine nr. 12 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
18 I HP Pensioenmagazine
Financiële positie en dekkingsgraad Interview met Henk Splint en Marcel Lasonder Samenvatting jaarverslag 2009 Mogelijke samenwerking met Pensioenfonds EDS Interview met Hans Schrijvers Opvolging Peter Prakken Verslag jaarvergadering HP NL Senior Toeslagentabel en voorwaardelijkheidsverklaring
Pensioenmagazine nr. 14 1. Ontwikkeling financiële positie en evaluatie herstelplan 2. Interview met Simon Dijkhuizen 3. Pensioenakkoord 4. Interview met Ans van Vulpen en Geert Hoogestijn 5. Vragen van deelnemers 6. Oproep Simon Dijkhuizen steun Victor Wildeman 7. Deelnemersraad 8. Erop uit met HP-NL Senior
De besproken onderwerpen in de overige nummers van HP Pensioen vind je op: http://www.hp-pensioenfonds.nl. Je vindt daar ook de downloads van HP Pensioen.
Overzicht contactpersonen Basispensioenregeling
Excedentregeling
Deelnemersraad
AON Hewitt Postbus 12079 1100 AB Amsterdam tel.: 020 - 4305472 020 - 4305489 fax: 020 - 4305005
(per 1.1.2009) en DC-regeling (per 1.1.2010)
• Gerard van Zelst, voorzitter (
[email protected]) • Dick van Gaalen (
[email protected]) • Hans Suijs (
[email protected]) • Ids Sijbrandij (
[email protected]) • Stan Bosch, secretaris (
[email protected]) • Klaas Nienhuis (
[email protected]) • Frits Nolet (
[email protected]) • Bert Ypey (
[email protected])
Contactpersonen Pensioenuitkeringen: • Ans van Vulpen (
[email protected]) Deelnemersadministratie: • Geert Hoogestijn (
[email protected]) Algemeen/bestuurszaken: • Frank Heijnis (
[email protected]) Algemeen e-mail adres: •
[email protected]
Deze regelingen zijn via het HP Pensioenfonds ondergebracht bij: Robeco Pension Providers Postbus 973 3000 AZ Rotterdam tel: 0800 - 8010
Bestuur • Harald Werner, lid Dagelijks Bestuur (
[email protected]) • John Sutherland (
[email protected]) • Jack Dekker (
[email protected]) • Simon Dijkhuizen (
[email protected]) • Peter van der Heijden (
[email protected]) • Marcel Lasonder,voorzitter (
[email protected]) • Henk Splint (
[email protected]) • René van Warmerdam, lid Dagelijks Bestuur (
[email protected]).
Adviseurs
Verantwoordingsorgaan • Hans Daniels (
[email protected]) • Rob Idink (
[email protected]) • Stan Bosch (
[email protected]) • Gerard van Zelst (
[email protected]) • Hans Suijs (
[email protected]) • Klaas Nienhuis (
[email protected])
Secretaris: • Frank Heijnis (
[email protected]) Actuaris: • Hans van den Hatert (hans.van.den.hatert@aonhewitt. com)
19
General Summary in En glish
20 I HP Pensioenmagazine
Highlights annual report 2011
The annual report shows all developments that are important to pensions: the premium amount received by the pension fund, its investment details, the amount of equity, and the amount of liabilities on the other side of the balance sheet. The annual report offers more than just information. It also serves as an accountability instrument for the Board on its policy. The annual report is available from the pension fund’s website www. hp-pensioenfonds.nl. The key figures and developments are set out in this feature.
2011
2010
2009
Participants
1.909
1.964
2.091
Former participants
4.090
4.057
3.912
Pensioners
1.292
1.171
1.074
Total
7.291
7.192
7.077
Old age pension
1.010
904
822
Spouses pension
182
164
147
Orphan’s pension
56
58
58
Disability pension
44
45
47
Total Pensioners
1.292
1.171
1.074
Investment income
59.812
89.334
108.625
Premium contributions
37.368
31.328
31.528
- Old age pension
19.098
18.019
17.036
- Spouses pension
1.708
1.622
1.446
- Orphan’s pension
161
167
152
- Disability pension
461
428
443
Total pension payments
21.428
20.236
19.077
Net income
- 40.999
9.737
102.147
Investments
971.936
901.174
785.802
Other assets and liabilities
978
133
- 1.561
Total capital available
972.914
901.307
784.241
Technical provisions
929.751
817.145
709.816
Foundation capital and provisions
43.163
84.162
74.425
Funding ratio
105%
111%
111%
Yield
7,2%
11,1%
16,4%
Numbers
Amounts x € 1,000
Pension payments
21
Key highlights
Investments
The key highlights of the Board for 2011 were: • monitoring the fund’s financial position; • further enhancing risk management; • increasing the Board’s expertise level; • communication with all stakeholders of the fund.
To our fund, the year 2011 was a reasonably good year for investment. On the total portfolio (excluding currency hedging), an 8.6% yield was achieved (compared with 14.8% in 2010).
Spreading the investments, a 9 million Euro supplementary contribution. a capital increase ... it still was not enough for granting indexation on the pensions in payment and pension entitlements of former participants. Due to the significant fall of the interest rate, our pension fund was confronted with an increase in its liabilities by € 108 million.
No indexation of pensions in payment During its December meeting, the Board decided against granting indexation on the pensions in payment and paid-up pensions as per 1 January 2012. This decision was based on the fund’s policy that indexation would not be granted if the funding ratio had fallen below 105% by late November. The funding ratio amounted to 102.2% by late November. Indexation of the pension entitlements of active participants was 2.33% as per 1 January 2012. The cost of this grant of indexation is fully borne by the employer.
The total capital was invested as follows by late 2011: Equity funds € 328.5 million Bond funds € 542.3 million Property funds € 34.6 million Flexioen accounts (risk participants) € 66.5 million Total capital invested € 971.9 million
Pension liabilities By the closing date of 2011, the provision for pension liabilities amounted to € 863.2 million, distributed over the following categories of participants: active participants € 290.5 million former participants € 259.2 million pensioners € 313.5 million Compared with 2010, the provision increased by over € 108 million due to the significant decrease in the interest rate during 2011.
The fund’s financial position can be considered reasonable
Financial position The funding ratio amounted to 105% on the closing date of 2011. This is exactly the level forecast in the recovery plan. Compared with many other pension funds in the Netherlands, our pension fund’s financial position can be classed as reasonable. This is also due to the recovery premium of over € 9 million that HP paid into our fund as a supplementary contribution. However, the pension fund’s financial position is not yet adequate.
22 I HP Pensioenmagazine
For the excess and premium pension scheme
Upgrade to Flexioen 2.0
During the past six month, we worked hard to complete the migration of Robeco’s Flexioen 1.0 service for the excess and premium pension scheme. The upgrade allows for digital data exchange rather than having to print statements and other investment funds with lower costs have been added. The first experiences are positive. Yours too?
Benefits and disadvantages Regarding the Flexioen 1.0 upgrade, the pension fund is both the principal and the client, with the participants as the final user. This migration requires extensive efforts on the part of Aon Hewitt, the pension administrator of our pension scheme, Robeco, the provider of Flexioen, and some other partners. This is why a project group was formed. René van Warmerdam and Henk Splint are members on behalf of the pension fund and René is the project leader.
A key component of the work was the information and explanation provided to the participants in April. This highlighted both the benefits and disadvantages of the upgrade. Some of these disadvantages are a more limited choice of funds in which you can invest and all movements are settled on a monthly basis only. This is set off by lower costs, which is, of course, favourable for your pension capital.
If you have any questions or suggestions... Let us know!
Questions or reactions? The migration had to be realised within a short period of time and required the necessary adjustments. During the migration, Robeco established a helpdesk. The first experiences are positive. However, the project group will evaluate the experiences with Flexioen 2.0 during the coming months. Of course, in particular, the participants’ experiences. So, if you have any questions or suggestions... let us know! Please contact Robeco, Geert Hoogestijn or René van Warmerdam. The contact details are listed elsewhere in this magazine under ‘Overview Contacts’.
Regarding the Flexioen 1.0 upgrade, the pension fund is both the principal and the client, with the participants as the final user
23
Board Member of the pension fund
Interview with René van Warmerdam
For René van Warmerdam, a member of the pension fund’s Executive Committee, pensions are everyday fare. We spoke with him in early July about the continued low interest rate and the low share prices. How is our pension fund dealing with that? What does this mean to the participants and the pensioners? Will we retire later if the state pension is not paid out until age 66 or 67? And also: what can we do about our pension?
René, who was also interviewed for HP Pension in 2010, immediately responds. ‘We are still in challenging times. Also for our pension fund. By late May, our funding ratio was 107.7%. That is relatively favourable compared with many other pension funds, thanks to supplementary contributions paid by HP. This is why reducing the pensions is not an issue so far. We should be grateful that we have HP as a sponsor. On the other hand, I fully understand that HP wants maximum control of the pension costs. This is why the Premium Pension Scheme was introduced for new employees as of 2010. This scheme is based on saving up for your own pension via Robeco.’
We are not an island on which the crisis has no impact.
How does the pension fund respond to the crisis in the financial markets? ‘Pension funds are highly dependent on the developments on financial markets. We are not a magician and we are not an island on which the crisis has no impact. The income from bonds and shares investments is a key factor in our financial position. What we do in any case is invest for the long term at minimum cost. Furthermore, we charted all risks with the so-called ‘Risk Framework’. 24 I HP Pensioenmagazine
This covers European government bonds and everything else, including the risk that the pension fund must pay for pensions for a longer time than expected as our average life expectancy is higher. We continually monitor these risks. When selecting an investment mix, we also specifically take into account the pension fund’s long-term liabilities to all participants (long term) and pensioners (shorter term). This also factors in the age composition of the participant base.’
The individual pension balance also grows less quickly at this moment.
Is there enough pension money for everyone later? ‘Yes. That is my conviction. This is how pension schemes work. With safety mechanisms. Such as the recovery plan that must be prepared and observed if the funding ratio drops below the limit. In the basic scheme of our pension fund, that unfortunately implies that we cannot grant indexation on the pensions in payment. The funding ratio is based on all pension liabilities; both the pensions in payment now and the pensions that will have to be paid out in the far future. Our pension scheme takes into account the pensions to be paid out in the future. What I am explaining now about the funding ratio and pension liabilities is what applies to our pension fund’s basic scheme. In the individual pension accrual in the Premium Pension Scheme and the Excess Scheme, each participant accrues his or her own pension capital to buy a pension upon retirement. That is or remains his or her own individual pension capital. However, due to the lower interest rate and lower share prices, the fact is that
Those who are about to retire must take into account that the capital will buy a lower pension due to the current low interest rate and returns.
the capital increases less quickly than at high interest rates and when shares are doing better. Those who retired during the past few years or are retiring soon has or will be confronted with that. That is a disadvantage of individual pension accrual. We realise that, and we tell the participants to be aware of that.’
It looks like state pension will not be paid out until age 66 or 67 in a few years’ time. Will HP also start paying out the pension at an older age? That is not necessarily the case. To date, the pension scheme offered the option to have HP pay out your pension before or after the normal retirement age. That is, independently from the state pension. It may continue to be an option, but that is for the employer and employee platform to decide. The pension fund board in effect only implements and carries out the pension scheme as the employer and employees agree in the employment conditions negotiations - nothing more and nothing less.
‘The pension fund does not exactly base itself on favourable figures’
Is accruing pension still an attractive option? ‘In spite of all the uncertainty, accruing pension is necessary as well as valuable. During the past years, just about everything was challenging at the same time. The interest rate and share prices fell while average life expectancy increased faster than expected. Naturally, that also increases the cost of pension. However, the extra costs due to higher life expectancy of course are set off by the fact that you receive a pension for a longer time.
As we said already, this does not mean that there will be no money left for those retiring in the future. At the moment, our pension fund’s capital is higher than ever before. In May 2012, we passed the magic milestone of 1 billion Euros. To put it in perspective: our pension fund currently pays out about 21 million Euros for pensions in payment. The current pension liabilities amount to about 930 million Euros annually (amounts from the 2011 annual report). All liabilities are based on the current low long-term interest rate, which is mandatory. This also presumes that this low interest rate will have a permanent character. The pension fund therefore does not exactly base itself on favourable figures.’
Is it sensible to do something extra about your pension independently? ‘That depends on your situation. I would recommend everyone to regularly check the status of their pension accrual. If you accrue pension in the basic scheme, this is available via Your Benefit Resources (YBR). If you accrue pension via the Premium Pension Scheme (that is the case if you joined HP after 1 January 2010), regularly check your Pension Capital. On the Robeco Flexion website (www.robecoflexioen.nl) you can also enter what you accrued elsewhere and your intended retirement date. The pension planner indicates how much pension you could buy with your expected Pension Capital. Do it. It’s about your own pension!’
René van Warmerdam age:
52 married, two daughters (15 and 16)
Board Member since: November 2009 Lives in: Hoofddorp. Joined HP in:
1990 (Digital)
Current position:
consultant for HP Software
Hobbies: Sailing, hockey and outdoor tennis 25
Do not base your pension on favourable estimates!
Why the funding ratio and the individual pension capitals continue their decrease
in plain English
The various HP Pension Schemes If anything should be certain, it is your pension. and the financial crisis Unfortunately, that certainty has been under pressure HP has various pension schemes René van Warmerdam for some years now. The pension fund does not have explains the differences in his interview. The table in this quickly and clearly shows which pension scheme a margin for indexations on existing pension payments. feature or schemes are applicable to you, and how you accrue People accruing individual pension capitals will be pension capital. Additionally, the tables shows the general impact of the situations in the financial markets able to buy a lower pension than expected. How on various pension schemes. come? What can we do about it? Questions and answers For Dummies.
of your n io t la u lc a c t s a foreca When making Pension m iu m e r P r o s Exces pension in the han the t e t a r t s e r e t lower in Scheme, use a efault. d y b d e li p p a ly rent 4% that is cur
26 I HP Pensioenmagazine
This is how it works in the:
Basic Pension Scheme
Your pension capital is accrued as follows How come the funding ratio continues to decrease? Why do the pension fund’s liabilities increase if the interest rate and share prices are falling?
Is investing differently an option?
Will there be any money left for my pension when I am 65? And what can I do personally?
This is how it works in the:
Excess Pension Scheme Premium Pension Scheme
For which group? If you joined HP before 1 January 2010, you accrue pension in the Basic Pension Scheme up to the salary limit of € 60,434 (the 2012 maximum).
For which group? If you joined HP before 1 January 2010, you accrue pension in the Basic Pension Scheme up to the salary limit of € 60,434 (the 2012 maximum) and in the Excess Scheme above this limit. If you joined HP after 1 January 2010, you accrue pension in the Premium Pension Scheme.
You accrue pension capital in the pension fund for a pension with a fixed amount.
You accrue an individual pension capital via the pension fund allowing you to buy a pension from the insurer of your choice at retirement date. Participants to the Excess Pension Scheme may also purchase a pension from the Pension Fund.
During the past few months, this is mainly caused by the interest rate decreasing. Another factor is the lower share prices.
When accruing an individual pension capital, no funding ratio applies. However, the lower interest rate and lower share prices do cause your pension capital to accrue at a slower rate.
The calculation of accrual of defined benefit capital is based on market interest rates. If the market interest rate decreases, the pension fund must have a higher capital in order to achieve the promised pension. An increase in the capital requirement means an increase of the liabilities.
As indicated in the previous question: a lower interest rate and lower share prices do cause your pension capital to accrue at a slower rate. Unless those factors recover, the capital buys you a lower pension at retirement. If the stock markets recover and the interest rate goes up, your pension capital will, of course, accrue at a quicker rate again, and your capital will buy you a higher pension. Unfortunately, it looks as if recovery could take a long time.
The pension fund has spread investments, with an optimal balance between risk and return, taking into account the obligations to participants, former participants and pensioners. The current crisis is exceptional because in the past few years, yield is under pressure in all investment categories.
When accruing individual pension capital, you have several investment choices. That allows you to determine to what extent you manage your investments. That ranges from complete self-management to completely managed by Robeco. From risk-avoiding to offensive. Your choice will depend on your knowledge of investment and on any other facilities you may have in addition to your pension. Furthermore, your age is an important factor in view of your ‘investment horizon’. In general, at a younger age, you can invest in shares a little more. Just like the pension funds, individual investors do not have a crystal ball to predict the future. Spreading investments is recommended, but offers no guarantee of higher pension capital.
Yes, there will be. The funding ratio does indicate regularly that we have fallen under the required minimum of 105% to ensure being able to comply with all obligations. But that includes all pension liabilities that the pension fund has. It includes the future payments to participants who have only been accruing capital for a few years all the way to the pensions that are already in payment. However, if the interest rate and share prices will continue to be pressurised during the next few years, the HP pensions may have to be reduced. This is happening in many pension funds. In any case, check exactly how much pension you accrued and the amount of pension payments you can expect at retirement. Estimate your obligations as much as possible. If this does not match up, you may be in time to arrange supplementary facilities.
this can be very disappointing. This is why we explicitly recommend you to regularly check the amount of your pension capital. Also, check the amount of pension you can expect to buy for that capital. When making a forecast calculation of your pension, use a lower interest rate than the 4% that is currently applied by default. That is realistic.
27
Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen, vermenigvuldigd of gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever en/of andere auteursrechthebbenden. Stichting Pensioenfonds Hewlett-Packard Nederland kan geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor de volstrekte juistheid en volledigheid van alle in deze uitgave opgenomen teksten en beelden. Alle genoemde gegevens zijn onder voorbehoud. Aan de inhoud van dit magazine kunnen geen rechten worden ontleend.
