HOVON 76 MM
Versie: 18 maart 2008
Patiënteninformatie Hovon 76 - Groningen Patiënteninformatie behorende bij de studie: Lenalidomide behandeling na gecombineerde autologe en niet myeloablatieve allogene stamcel transplantatie voor patiënten met multipel myeloom ≤ 66 jaar, die hebben deelgenomen aan of zijn behandeld volgens de HOVON 65 MM/ GMMG-HD4 studie.
Inleiding Geachte heer, mevrouw, Uw behandelend arts heeft u voorgesteld aan het hierboven genoemde onderzoek deel te nemen en al het één en ander uitgelegd. Uw toestemming of weigering moet u kunnen baseren op goede voorlichting onzerzijds. Daarom ontvangt u deze schriftelijke informatie, die u rustig kunt (her)lezen en in eigen kring bespreken. Ook daarna kunt u altijd nog vragen voorleggen aan de artsen die aan het einde van deze informatie genoemd staan. Uw medische situatie en de bestaande mogelijkheden tot behandeling Bij u is de diagnose multipel myeloom (ziekte van Kahler) gesteld en u bent behandeld met intensieve chemotherapie (= antikanker medicijnen) en een autologe (= eigen) stamceltransplantatie.Inmiddels hebt u in aansluiting op de intensieve chemotherapie een aanvullende zogenaamde “niet myeloablatieve” allogene (=donor) stamceltransplantatie ondergaan. Over al deze behandelingen bent u destijds uitvoerig schriftelijk en mondeling voorgelicht. In eerdere studies uit Nederland, de Verenigde Staten en Italië blijkt de kans dat het multipel myeloom weer actief wordt na een gecombineerde autologe en niet myeloablatieve allogene stamcel transplantatie nog steeds aanwezig is. Twee jaar na de donor stamceltransplantatie is bij 30% van de patiënten de ziekte weer actief geworden. Waarschijnlijk wordt de kans op het terugkomen van de ziekte nog groter in het derde en in de volgende jaren na de transplantatie. Dit risico op het terugkomen van de ziekte kan mogelijk worden verminderd door het geven van een aanvullende behandeling met lenalidomide na de donor stamceltransplantatie. Lenalidomide, dat is afgeleid van thalidomide, wordt al enige jaren met succes toegepast bij het multipel myeloom, zowel bij eerder onbehandelde patiënten als bij patiënten die de ziekte na voorafgaande behandeling hebben teruggekregen. Lenalidomide is inmiddels in Nederland geregistreerd voor de behandeling van patiënten met een multypel myeloom. De meest voorkomende bijwerkingen van thalidomide zijn schade aan zenuwen (neuropathie), vooral bij langdurig gebruik van het middel, sufheid, concentratiestoornissen en obstipatie. Gebleken is dat deze bijwerkingen bij lenalidomide veel minder voorkomen, waardoor dit medicijn geschikt zou zijn als aanvullende behandeling na de niet myeloablatieve allogene stamceltransplantatie in de vorm van continue onderhoudstherapie. Dit is het experimentele deel van de studie.
Page 1 of 7
HOVON 76 MM
Versie: 18 maart 2008
Doel van het onderzoek Het doel van het onderzoek is het bepalen van de effectiviteit en de veiligheid van lenalidomide behandeling gedurende 24 maanden na een gecombineerde autologe en niet myeloablatieve donor stamceltransplantatie. Behandelplan Nadat u voldoende hersteld bent van de intensieve behandeling van de autologe stamceltransplantaie en van de niet myeloablatieve donor stamceltransplantatie zult u behandeld worden met lenalidomide. Deze behandeling start tussen 28 en 90 dagen na de donor stamceltransplantatie. Lenalidomide wordt gedurende drie weken dagelijks als tablet ingenomen. Hierna volgt één week zonder lenalidomide. Na deze week begint de volgende periode van drie weken met inname van lenalidomide gevolgd door een week pauze. Dit gaat door tot 24 maanden na de donor stamceltransplantatie. Deze periode kan korter zijn bij het optreden van bijwerkingen of bij het optreden van hernieuwde ziekte activiteit van het myeloom. De behandeling met lenalidomide is dus gedurende 24 maanden na de donor stamceltransplantatie. In deze periode, zult u regelmatig gecontroleerd worden op eventuele bijwerkingen en ziekteactiviteit. Ook na het stoppen van de lenalidomide gaan de controles om de 3 maanden door of, indien noodzakelijk, met kortere tussenpozen. Mogelijke bijwerkingen Zoals met elke andere experimentele behandeling kunnen er bij het gebruik van lenalidomide bijwerkingen optreden of risico’s zijn, die nu nog niet bekend zijn. Lenalidomide is onderzocht bij gezonde vrijwilligers, bij patiënten met myeloom, bij patiënten met de ziekte van Crohn, bij hartfalen en kanker van het bloed en andere organen van het lichaam. Hieronder worden de meest gerapporteerde bijwerkingen vermeld die zijn ondervonden door patiënten die in vorige of lopende onderzoeken lenalidomide hebben ontvangen. Het is nog niet duidelijk of elk van de opgemerkte bijwerkingen het gevolg zijn van lenalidomide of van de ziekte zelf, of eventueel van andere geneesmiddelen die de patiënt mogelijk heeft gebruikt. Gezondheidsproblemen bij patiënten tijdens het gebruik van lenalidomide. • Bloed: bloedarmoede, afname van het aantal witte bloedcellen en bloedplaatjes. • Hart: onregelmatige hartslag, pijn op de borst, hartfalen, hartinfarct. • Maag darm: buikpijn, diarree, uitdroging, misselijkheid en braken. • Algemene: zwakte, vermoeidheid, gegeneraliseerde pijn • Immuunsysteem: allergische reactie. • Infecties: infecties, longontsteking, infectie van de bovenste luchtwegen, blaasontsteking. • Stofwisseling en voeding: uitdroging, verhoogde bloedsuiker, verhoogde calciumspiegel en een verlaagd kalium-, natrium- en magnesiumgehalte in het bloed. • Skelet, spierstelsel en bindweefsel: pijnen in rug en botten. • Zenuwstelsel: duizeligheid, hoofdpijn, gevoelsvermindering of tintelen, herseninfarct • Psychisch: mentale veranderingen • Nieren en urinewegen: verminderde nierfunctie • Huid: droge huid, jeuk en uitslag. • Bloedvaten: trombose, longembolie (vooral in combinatie met dexamethason), verlaagde en verhoogde bloeddruk. De belangrijkste bijwerking van de donor stamceltransplantatie is Graft versus Host Disease (omgekeerde afstotings ziekte). Hierover bent u al uitgebreid geïnformeerd. Nog niet bekend is of lenalidomide het voorkomen en de ernst van de afstotingsverschijnselen versterkt of juist verminderd.
Page 2 of 7
HOVON 76 MM
Versie: 18 maart 2008
Risico voor het ongeboren kind (mannen en vrouwen): Thalidomide, waarvan lenalidomide is afgeleid, kan misvorming geven bij ongeboren kinderen. Hoewel dit van lenalidomide niet is aangetoond, mag u niet zwanger zijn of worden of een kind verwekken tijdens uw deelname aan dit onderzoek. Alle patiënten moeten daarom een effectieve methode van anticonceptie gebruiken 4 weken voorafgaand aan en tijdens deelname aan dit onderzoek. Als u een vrouw bent in de vruchtbare leeftijd, moet uw zwangerschap test negatief zijn binnen 14 dagen voor het begin van de behandeling. Bovendien mag u gedurende dit onderzoek geen borstvoeding geven. Als u of uw partner tijdens deelname aan dit onderzoek zwanger wordt, moet u dat onmiddellijk aan de onderzoeksarts doorgeven. De arts informeert u over de mogelijke risico’s voor uw ongeboren kind en bespreekt de mogelijkheden voor het omgaan met de zwangerschap met u. Vanwege de mogelijke risico’s voor uw ongeboren kind zal direct permanent gestopt worden met het gebruik van lenalidomide. Onderzoek tijdens en na afloop van de behandeling Na een donor stamceltransplantatie is het noodzakelijk om in de eerste twee jaar regelmatig voor controle naar de polikliniek te komen. In het begin vaak eens per week, later eens per maand. Bij deze controles vindt telkens bloedonderzoek plaats. Voor start van de lenalidomide behandeling zal ook een beenmergonderzoek verricht worden om nauwkeurig het ziektestadium vast te stellen. Indien U deelneemt aan de HOVON 76 studie worden controles verricht op dezelfde manier als bij andere patiënten na donor stamceltransplantatie. Er vinden dus geen extra poli bezoeken en beenmergonderzoeken plaats. Er wordt extra bloedonderzoek verricht (7 maal 40 ml bloed) om aanvullend experimenteel onderzoek te doen naar de functie van het immuunsysteem. Deelname Deelname aan de studie is geheel vrijwillig. Het is belangrijk dat u goed begrijpt wat de studie inhoudt, zodat u een verantwoorde beslissing kunt nemen. U bent geheel vrij uw medewerking aan het onderzoek te weigeren en u heeft een bedenktijd van 7 dagen. Dit zal geen consequenties hebben voor uw verdere behandeling. Mocht u verdere vragen hebben, dan kunt u altijd contact opnemen met de artsen die aan het einde van deze informatie genoemd staan of met de andere artsen van de afdeling Hematologie. Uw huisarts zal van uw eventuele deelname aan de studie op de hoogte worden gebracht. Dit is in het belang van uw veiligheid. Indien u bezwaar heeft tegen het informeren van uw huisarts, kunt u niet aan het onderzoek deelnemen. Voor- en nadelen Als u aan de studie mee doet, reageert uw ziekte mogelijk beter op de behandeling en duurt het mogelijk langer voordat de ziekte terug komt. Of met deze behandeling definitieve genezing mogelijk is, is niet bekend. Met u is al eerder besproken dat ongeveer 10 % van de patiënten overlijdt tengevolge van de bijwerkingen van de donor stamceltransplantatie Het is niet uitgesloten dat lenalidomide de bijwerkingen, waaronder de fatale bijwerkingen van de donor stamceltransplantatie versterkt. Dit kan betekenen dat eventuele omgekeerde afstotingsverschijnselen zoals huiduitslag, droge slijmvliezen, diarree, misselijk en geelzucht ernstiger kunnen verlopen. Het is ook mogelijk dat lenalidomide juist het voorkomen en de ernst van de omgekeerde afstotingsverschijnselen vermindert. Tenslotte, ook als u zelf geen profijt van de behandeling heeft kan de informatie van deze studie van belang zijn voor de behandeling van andere patiënten met een kwaadaardige aandoening.
Page 3 of 7
HOVON 76 MM
Versie: 18 maart 2008
Vertrouwelijkheid (Privacy) Onderzoeksgegevens kunnen slechts door daartoe geautoriseerde medewerkers van overheidsinstanties, medewerkers van het ziekenhuis en bevoegde instanties buiten de kliniek (zoals de medewerkers van de HOVON die verantwoordelijk zijn voor het verzamelen van de gegevens) worden ingezien. Onderzoeksgegevens zullen worden gehanteerd met inachtneming van de wet persoonsregistratie en het privacyreglement van het ziekenhuis. Alle medische gegevens die tijdens deze studie worden verzameld zullen worden voorzien van een codenummer. Ook bij eventuele publicaties zullen uw persoonsgegevens niet achterhaald kunnen worden. De persoonsgegevens zullen niet gebruikt worden op studiedocumentatie. Slechts degene, die de sleutel van de code heeft (de onderzoeker) weet wie de persoon achter het codenummer is. De gegevens worden bewaard gedurende het onderzoek en na afloop vernietigd, of de gegevens worden, indien u daar toestemming voor geeft 15 jaar bewaard. Verzekering Voor de deelnemers aan dit onderzoek is een verzekering afgesloten. Deze verzekering dekt schade door dood of letsel die het gevolg is van deelname aan het onderzoek, en die zich gedurende de deelname aan het onderzoek openbaart, of binnen vier jaar na beëindiging van de deelname aan het onderzoek. De schade wordt geacht zich te hebben geopenbaard wanneer deze bij de verzekeraar is gemeld. In geval van schade kunt u zich direct wenden tot de verzekeraar. De verzekeraar van het onderzoek is: Naam: Gerling Allgemeine Versicherungs-AG Adres: Postbus 2636 1000 CP Amsterdam Telefoonnummer: 020 – 52 49 213 Contactpersoon: mr. P. Oosterveen De verzekering biedt een maximum dekking van € 450.000 per proefpersoon en € 3.500.000 voor het gehele onderzoek. De dekking van specifieke schades en kosten is verder tot bepaalde bedragen beperkt. Dit is opgenomen in het Besluit verplichte verzekering bij medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen. Informatie hierover kunt u vinden op de website van de Centrale Commissie Mensgebonden Onderzoek: www.ccmo.nl. Voor deze verzekering gelden een aantal uitsluitingen. De verzekering dekt niet: schade waarvan op grond van de aard van het onderzoek zeker of nagenoeg zeker was dat deze zich zou voordoen; schade aan de gezondheid die ook zou zijn ontstaan indien u niet aan het onderzoek had deelgenomen; schade die het gevolg is van het niet of niet volledig nakomen van aanwijzingen of instructies; schade aan nakomelingen, als gevolg van een nadelige inwerking van het onderzoek op u of uw nakomeling; bij onderzoek naar bestaande behandelmethoden: schade die het gevolg is van één van deze behandelmethoden; bij onderzoek naar de behandeling van specifieke gezondheidsproblemen: schade die het gevolg is van het niet verbeteren of van het verslechteren van deze gezondheidsproblemen.
Page 4 of 7
HOVON 76 MM
Versie: 18 maart 2008
Weigeren voor en tijdens het onderzoek Uw arts heeft u verteld over het doel van dit onderzoek en u gevraagd om er aan mee te werken. U bent uiteraard vrij om uw medewerking aan dit onderzoek te weigeren. Ook indien u nu toestemming geeft, kunt u die later zonder opgave van redenen weer intrekken. Wat u ook besluit, het zal geen consequenties hebben voor de verzorging en begeleiding van uzelf en uw familie. De behandeling zal zo nauwkeurig mogelijk volgens vooropgesteld plan verlopen. Het kan natuurlijk gebeuren dat uw lichamelijke reacties of nieuw ontdekte feiten ons tot veranderingen dwingen. Die zullen direct met u besproken worden, zodat u de gelegenheid krijgt te overwegen al of niet met het onderzoek door te gaan. Wel vragen wij van u de voorschriften van uw behandelend arts goed op te volgen en u niet, zonder diens medeweten, elders te laten behandelen. Ten slotte, u bent verzocht deel te nemen aan medisch wetenschappelijk onderzoek. Dat onderzoek wordt uitgevoerd nadat goedkeuring is verkregen van de Raad van Bestuur/directie van het ziekenhuis na advies van de Medisch Ethische Commissie. U dient echter zelf, op grond van de voor- en nadelen van deelname en de mogelijke risico’s een besluit te nemen of u al dan niet deelneemt aan het onderzoek. De voor dit onderzoek internationaal vastgestelde richtlijnen zullen nauwkeurig in acht worden genomen. Nadere informatie Mocht u verdere vragen hebben, dan kunt u die voorleggen aan uw behandelend specialist of aan: Prof.dr. E. Vellenga, te bereiken via tel. nr. 050 – 3612354 of Dr. G.A. Huls, te bereiken via tel. nr. 050 -3612354 Als onafhankelijk arts kunt u raadplegen: Prof.dr. J. van der Meer, Afdeling Hematologie / UMCG, tel. 050-3612791. De functie van een onafhankelijke arts houdt in dat hij/zij informatie en advies kan geven hoewel deze arts niet direct betrokken is bij het onderzoek, doch wel op de hoogte is van de inhoud ervan.
Page 5 of 7
HOVON 76 MM
Versie: 18 maart 2008
TOESTEMMINGSVERKLARING voor deelname aan het wetenschappelijk onderzoek: Lenalidomide behandeling na gecombineerde autologe en niet myeloablatieve allogene stamcel transplantatie voor patiënten met multipel myeloom ≤ 66 jaar, die hebben deelgenomen aan of zijn behandeld volgens de HOVON 65 MM/GMMG-HD4 studie. .
Ik ben naar tevredenheid over het onderzoek geïnformeerd. Ik heb de schriftelijke informatie goed gelezen. Ik ben in de gelegenheid gesteld om vragen te stellen over het onderzoek. Mijn vragen zijn naar tevredenheid beantwoord. Ik heb goed over deelname aan het onderzoek kunnen nadenken. Ik heb het recht mijn toestemming zonder opgaaf van reden op ieder moment weer in te trekken. Ik stem vrijwillig toe met deelname aan het onderzoek. Ik geef toestemming aan medewerkers van het onderzoeksteam, medewerkers van de Inspectie voor de Gezondheidszorg, of leden van de medisch-ethische toetsingscommissie voor inzage in mijn medische gegevens en onderzoeksgegevens. Ik geef toestemming om mijn huisarts op de hoogte te brengen van mijn deelname aan dit onderzoek. Ik geef toestemming om mijn behandelende specialisten op de hoogte te brengen van mijn deelname aan dit onderzoek. Ik geef toestemming om de gegevens te verwerken voor de doeleinden zoals beschreven in het informatieformulier. Ik geef wel/geen* toestemming om mijn gegevens gedurende maximaal 15 jaar na afloop van de studie te bewaren.
Naam: ................................................................................................................... Adres: ................................................................................................................... Woonplaats: ................................................................................................................... Geboortedatum: ................................................................................................................... Handtekening: .......................................... Datum: ........................................................... ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Page 6 of 7
HOVON 76 MM
Versie: 18 maart 2008
Ondergetekende verklaart, dat de hierboven genoemde persoon zowel schriftelijk als mondeling over het bovenvermelde onderzoek geïnformeerd is. Hij/zij verklaart tevens, dat een voortijdige beëindiging van de deelname door bovengenoemde persoon, van geen enkele invloed zal zijn op de zorg die hem of haar toekomt. Naam: .................................................................................................................... Functie: .................................................................................................................... Handtekening: ........................................... Datum: ........................................................... -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Dit formulier is bestemd voor onderzoek met meerderjarigen, die wilsbekwaam zijn. Bij dit soort onderzoek moet door de betrokkenen zelf toestemming worden verleend.
Page 7 of 7
