Beschrijving van een gezamenlijk leertraject van Maatschappelijke Organisaties in Limburg gericht op de vraag: hoe bouw ik een relatie op met het bedrijfsleven? Horst aan de Maas, 31 maart 2013
De aanleiding Tijdens de bijeenkomst “Kracht van maatschappelijke coalities” op 15 november in het Gouvernement Maastricht, is het initiatief geboren om een bijeenkomst voor Maatschappelijke Organisaties en bedrijfsleven te organiseren onder de titel Kracht in NL-café Limburg. De aanleiding lag in de constatering dat maatschappelijke organisaties connectie zouden moeten maken met het bedrijfsleven en andersom. Het bedrijfsleven werd gemist tijdens de bijeenkomst van 15 november. De oproep aan organisaties om dit vraagstuk op te pakken leidde tot 24 personen die mee wilden investeren in de vraag: “Hoe maak je als maatschappelijke organisatie contact met het bedrijfsleven?” 18 Organisaties zijn daadwerkelijk aan de slag gegaan met het leertraject. 5 organisaties hebben de ontwikkelingen per mail gevolgd. Kracht in NL, Schakel BV en Stg Maatschappelijke Projecten Maastricht hebben een adviesrol vervuld. In deze rapportage wordt het proces zoals we dat doorlopen hebben beschreven (hoofdstuk 2). De inhoud van de doorlopen stappen wordt in hoofdstuk 3 beschreven. Hoofdstuk 4 beschrijft de conclusies.
1
Samenvatting vragenlijst Contacten uitbouwen met het bedrijfsleven wordt gezien als aanvulling op de investering in onderlinge contacten van de maatschappelijke organisaties (MO’s). We willen daarbij vooral “leren” wat we voor elkaar kunnen betekenen. In het bedrijfsleven is al langer een ontwikkeling naar maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) gaande, waar we als eerste op kunnen aansluiten om slimme allianties aan te gaan. Daarbij heeft elk van de MO’s eigen pluspunten die ze in kunnen brengen. We kunnen ons bijvoorbeeld richten op “ontzorgen”, duurzaamheid, leefbare omgeving… Het doel van het aangaan van een relatie met bedrijven is o.a. gericht op elkaar leren kennen, gezamenlijke inzet voor projecten, maatschappelijke binding, naamsbekendheid / PR, goodwill, aantrekkelijkheid van het bedrijf als werkgever (sociaal gezicht).
2
Het proces Het idee was om gezamenlijk een bijeenkomst te organiseren onder de titel Kracht in NL-café Limburg, waar bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties elkaar zouden ontmoeten. In dat kader werden de volgende stappen gezet: 1. INVENTARISEREN Ben van Essen (VKKL) stelde samen met Gerda Deekens (Kracht in NL) een vragenlijst op om de wensen van de deelnemende organisaties te inventariseren. 13 organisaties vulden de lijst in (zie kader); 2. ORIËNTEREN Op 13 december besprak een relatief kleine groep van 8 deelnemers aan de hand van de uitkomsten van de vragenlijst welke vervolgstappen gezet zouden kunnen worden. Daarbij had Franklin Schmetz (Schakel BV) als ervaringsdeskundige een belangrijke toegevoegde waarde. Belangrijke conclusie was dat een grootschalige, algemene bijeen komst geen antwoord zou geven op de behoefte van de deelnemende maatschappelijke organisaties om te komen tot het opbouwen van een (duurzame) relatie met het bedrijfs leven;
3
3. VERDIEPEN Bij de 2e bijeenkomst op 29 januari was sprake van een grote opkomst: 17 maatschappelijke organisaties. Als deskundige was Peter Paul Muijres aanwezig (kansenmakelaar Maastricht) die veel nuttige tips meegaf. De voorlopige conclusie van 13 december werd in deze bijeenkomst bevestigd: als je een echte verbinding met het bedrijfsleven wil aangaan, moet je doelgericht te werk gaan. Daarom werd afgesproken dat enkele organisaties voor de volgende bijeenkomst een concrete aanbieding zouden uitwerken; 4. PRAKTIJK-OEFENING Bijeenkomst 25 maart: met 10 aanwezige organisaties en Sven Kwakernaat van Schakel BV werd met 2 concrete aanbiedingen voor het bedrijfsleven “geoefend”. Conclusie was, dat met de drie bijeenkomsten in feite een leertraject doorlopen was, waarbij het als (voorlopige) afsluiting nuttig zou zijn om de leerervaringen op te schrijven en te delen. Zo heeft Kracht in NL-café Limburg niet de invulling gekregen van één bijeenkomst, maar van een gezamenlijk doorlopen leertraject.
4
De inhoud Stap 1 en 2: INVENTARISEREN en ORIËNTEREN De aanwezigen bespreken op 13 december de uitkomst van de vragenlijst. Daarop wordt door Franklin Schmetz gereflecteerd. Hij heeft veel ervaring met het creëren en inzetten van netwerken en het organiseren van netwerkbijeenkomsten, met het bedrijfsleven. Hij geeft twee kernpunten mee: a) Ga uit van gelijkwaardigheid tussen de MO en het bedrijfsleven. Het is voor MO’s van belang om functionele netwerken te creëren, die niet tot doel hebben om alleen maar geld op te halen maar juist aan te geven wat wij als MO’s het bedrijfsleven te bieden hebben. Creëer volume en laat zien wat je doet. Wordt concreet, blijf niet hangen in visies. Als je een uitnodiging stuurt beschrijf dan helder de behoefte en het aanbod. b) Zorg voor continuïteit: structurele samenwerking vraagt verankering. Zorg voor een vervolg, want een ondernemer investeert niet in eenmalige contacten. Zoek daarbij ingangen bij bestaande netwerken, om te voorkomen dat de ondernemer teveel tijd moet investeren. Gedacht werd aan een kleinschalige, concrete Kracht in NL-café Limburg bijeenkomst gericht op één concreet onderwerp dat van belang is voor het bedrijfsleven, waarbij je doelgericht de 5
1 Zie www.schakelbv.com: Schakel B.V. hanteert het Schakel Principe, een manier van samenwerken waar
het onderwerp het vertrekpunt is. Aangesloten organisaties (Schakelaars) maken hun onderwerpen kenbaar waar ze of behoefte aan hebben of waar ze aanbod voor hebben. Deze onderwerpen zijn onder te verdelen in 3 disciplines Mens - Kennis - Middel. Het Schakel Principe maakt vervolgens verbinding tussen de aangesloten Schakelaars (of een deel daarvan) om per onderwerp te ervaren wie op het betreffende onderwerp wenst samen te werken. Schakel B.V. brengt wekelijks op dinsdag en donderdag tussen de 8-12 onderwerpen op digitale wijze onder de aandacht.
bedrijven uitnodigt die het aangaat. Franklin bood aan vrijblijvend zijn Schakelmethodiek1 in te zetten voor onze zoektocht. Een bijeenkomst zou kunnen bestaan uit: 1. Introductie (wie ben je, welke organisatie vertegenwoordig je, wat heb je met het onderwerp?) 2. Presentatie over het onderwerp 3. Netwerkgelegenheid De eerste bijeenkomst moet goed zijn en een thema hebben waarmee we elkaar kunnen leren kennen als basis voor een vervolg. De huiswerkopdracht is dat ieder nadenkt over de vraag: Welke thema’s of casussen kunnen aan de orde komen? Hoe zorgen we voor een structurele aanpak en wat betekent dat voor ons?
Stap 3 VERDIEPEN (29 januari) Allereerst wordt geïnventariseerd welke relevante netwerken er in Limburg zijn. • Brainport Limburg • MKB Limburg 6
• Ondernemend Limburg: de LLTB, de Limburgse Werkgevers Vereniging (met o.a. regionale studieclubs), Kamer van Koophandel • Brancheorganisaties • BV Limburg (een coöperatie van bedrijven, particulieren, culturele & educatieve instellingen en de overheid) • Rotary, Lionclubs, etc. (willen ook projecten ondersteunen) • Op verschillende plekken wordt geëxperimenteerd met Maatschappelijke Beursvloeren (o.a. in Maastricht, Heerlen, Gennep, Horst aan de Maas) Peter Paul Muijres geeft vanuit zijn ervaring als kansenmakelaar een aantal aandachtspunten aan: A. De ondernemer heeft geen tijd, dus die moet je met je aanbod “ontzorgen”. B. Creëer een win-win situatie, maak tastbaar voor de ondernemer wat er voor hem te halen valt (het verschil tussen “Ik kom vragen om geld” of “Ik bied je nieuwe ondernemers-kansen”). Werk aan persoonlijke relaties gericht op de langere termijn. C. Maatschappelijk verantwoord Ondernemen kent vijf M’s: Mensen, Massa, Media, Munten en Middelen. D. Netwerkbijeenkomsten zijn er om kennis te maken, niet om zaken te doen. E. Sluit aan bij bestaande netwerken, dat kost de ondernemer minder tijd. F. Maak een goede analyse van het bedrijf dat je wil benaderen. 7
Afspraak: een aantal organisaties werken samen een propositie uit en brengen een netwerk in beeld voor het thema Jeugd en voor het thema Armoede. De volgende keer zal dit gepresenteerd en besproken worden.
Stap 4 PRAKTIJK-OEFENING (25 maart) Twee clusters hebben een propositie uitgewerkt en presenteren hun voorstel. Presentatie 1. Humanitas, KPJ Limburg en Jeugdwerk Limburg hebben een voorstel uitgewerkt voor Jeugd en Jongeren (zie bijlage 2). De eerste ervaring die zij opgedaan hebben is dat het zeer waardevol is om gezamenlijk te werken aan een voorstel voor het bedrijfsleven. Zo ontdek je waar je elkaar overlapt en waar een gezamenlijk belang ligt. Hun voorstel is om bedrijven te benaderen waarmee je samenwerkt in de organisatie van een (of meer) Jeugdkamp(en). • Voordeel voor de bedrijven: je komt rechtstreeks in contact met jongeren die je kunt interesseren voor je bedrijf. Je kunt als bedrijf voorlichting geven over bijv. techniek aan een doelgroep die nog in de beroepsoriënterende fase zit. • Voordeel voor de MO’s: bedrijven ondersteunen in de organisatie, bedenken en leiden bijv. technische spellen voor de jongeren. Zo ontstaat een aantrekkelijke combinatie van recreatie en educatie. 8
• We mikken op een duurzame relatie met een bedrijf liever dan een eenmalige activiteit. Maakt ook dat je wellicht minder snel concreet resultaat hoeft te laten zien. Reacties: Een voorstel met veel potenties. Enkele tips van o.a. Schakel: • Vraag je nog specifieker af waar de behoefte voor jezelf ligt? In middelen? In partners? • Wat biedt je de ondernemer? Is dat technisch personeel of anders? Doelstelling ondernemer: Hoe kan ik mijn corebusiness vermarkten om omzet te genereren? Hoe kan ik als MO hier invulling aan geven, aan tegemoet komen? Veel ondernemers worstelen nog met MVO. • Realiseer je dat je een zelfde soort belang hebt als onderwijssector. Kun je samen optrekken? Onderwijs kan partner zijn of ook klant. • Leg niet een kant en klaar voorstel neer, maar ontwikkel het voorstel samen met het bedrijf. Het is belangrijk om vanuit je vraag open het gesprek in te gaan. • Je kunt je ook nog afvragen: kies je voor een brede vraag of kies je voor exclusiviteit? Hoe vind je nu hier het goede bedrijf bij? Richt je specifiek op een bedrijf en pas je vraag hier op aan, of, boor een netwerk/persoon aan die je toegang kan verlenen tot een netwerk (bijv. een uitzendbureau).
9
Presentatie 2. Dienst Kerk en Samenleving, Stichting de Pijler, Cubiss en Humanitas hebben een voorstel uitgewerkt gericht op Schuldhulpmaatjes. Het gaat om een bestaand project, waarbij vrijwilligers begeleiding en ondersteuning bieden aan mensen die (structurele) schulden hebben. Zij willen er een meer duurzaam project van maken, dat niet altijd afhankelijk is van de budgetten van gemeenten. Met cijfers geven zij aan dat veel bedrijven onwetend zijn van het feit dat een deel van hun werknemers structurele schuldproblemen hebben, bijv. tot uiting komend in loonbeslag (40% van de mensen die in de schuldhulpverlening zitten, zijn in loondienst! Binnen sommige bedrijven heeft 20% van de medewerkers een loonbeslag). Voor een bedrijf is het van groot belang om inzicht in de problematiek te hebben en vervolgens te werken aan hulpverlening. Immers, werknemers die veel schulden hebben vormen een risico. Onze vraag is om een deel van het bespaarde budget in te kunnen zetten om een aantal mensen te kunnen helpen. Het trio onderbouwt het idee stevig met veel cijfermateriaal. Zo kunnen zij bijv. aangeven in welke wijken de problematiek van schulden zich concentreert. Door de onderbouwing leveren zij een stevige business case! Het aanbod richt zich heel sterk op de vraag die bedrijven kunnen hebben, en waar zij concreet bij kunnen helpen.
10
Reacties: Een helder en krachtig voorstel. Enkele tips: • Maak het probleem zo concreet mogelijk voor het bedrijf, bijvoorbeeld door in beeld te brengen welke omzet het verliest door deze problematiek. En wat brengt het me op als ik dit aanpak? • Vraag: wat biedt je precies aan? Is dat een scan maken? Antwoord: begeleiding van individuen. We zouden een scan van werknemers met structurele schuldproblemen kunnen maken. Onze organisaties beheren een netwerk en kennis op tal van terreinen, dat kunnen ze inzetten. • Op lokaal niveau contact leggen met bedrijf in Heerlen en het netwerk van bedrijven wat daaromheen zit (lokaal MKB netwerk). Zoek uit welke bedrijven personeel in de probleem wijken hebben en neem daar contact mee op. • Je hebt een krachtig voorstel. Je hoeft daarmee niet alleen zelf de boer op maar kunt ook intermediairs zoeken die dit onderwerp bespreekbaar willen maken. • Kun je inspelen op de ontwikkeling van de Participatiewet en wat je in dit kader aan het bedrijfsleven kunt aanbieden? Schakel BV biedt aan om de twee proposities in te brengen in de schakelmethodiek.
11
Afronding De deelnemers constateren dat de weg die we gezamenlijk gegaan zijn, veel heeft opgeleverd. Het bleek nuttig om een leerproces zoals “Hoe maak ik contact met het bedrijfsleven?” gezamenlijk te doorlopen. Uitwisseling van ervaringen blijft belangrijk. Dat zouden we op een handige manier moeten organiseren: via digitale uitwisseling en/of door het mee te nemen in het netwerk van LimburgLab. Mogelijk kunnen we een gezamenlijke actie koppelen aan bestaande provinciale bijeenkomsten van het bedrijfsleven? Een actie voor de toekomst zou kunnen zijn om met de maatschappelijke organisaties een gezamenlijk provinciaal aanspreekpunt en netwerk van expertise voor bedrijven/werkgevers in te richten. Zo investeer je in bereikbaarheid, hoe en waar bedrijven terecht kunnen met vragen. Naast het provinciale niveau zijn onze conclusies ook van belang op lokaal niveau. Immers veel van onze lidorganisatie zitten op lokaal niveau met dezelfde vragen als wij op provinciaal niveau. We kunnen bijvoorbeeld een gezamenlijke training organiseren voor het beschrijven van een vraag aan het bedrijfsleven en netwerken aanboren, al of niet verbonden met de beursvloeren die ontstaan.
12
Conclusies Op basis van ons gezamenlijk leertraject “samen ondernemen” concluderen wij het volgende: • Maatschappelijke Organisaties en het bedrijfsleven hebben elkaar veel te bieden, maar dat weten ze niet van elkaar. De kunst is om elkaar te leren kennen en gezamenlijke interesses en belangen op te zoeken; • Het fundament van een duurzame relatie tussen een maatschappelijke organisatie en een bedrijf is gelegen in ‘Win-Win”. Het (commercieel) belang van het bedrijf moet “bediend worden” evenals het (maatschappelijk) belang van de maatschappelijke organisatie; • Samenwerking van maatschappelijke organisaties om een gezamenlijke propositie aan een of meer bedrijven te ontwikkelen, biedt veel voordelen. Zoek elkaar vooral op onderwerp op. Overweeg om een gezamenlijk provinciaal aanspreekpunt/expertisenetwerk in te richten voor bedrijven/werkgevers; • Maak een goede analyse van het bedrijf dat je wil benaderen. Ben concreet in wat je zoekt, maar geef ruimte aan je partner/het bedrijf om het aanbod samen uit te werken; • Werk aan persoonlijke relaties gericht op de langere termijn. Netwerkbijeenkomsten zijn er om kennis te maken, niet om zaken te doen; • “Ontzorg” bedrijven. Sluit bijvoorbeeld aan bij bestaande netwerken, dat kost de ondernemer minder tijd; 13
• Realiseer je dat er instanties en netwerken zijn die hulp kunnen bieden (bijv. Schakel BV) en/of waar je mee kunt samenwerken. Hiermee sluiten we deze cyclus van bijeenkomsten af, maar blijven werken aan vervolgacties en bijeenkomsten. Onze leerervaringen en conclusies delen we met dit rapport.
14
Bijlage Aanmeldingen Kracht in Limburg-café (Samen ondernemen) Naam
Mail
Organisatie
Gerard Linders*
[email protected]
Stg ABC
(Peter van Melick)
[email protected]
Stg. ARKA
Johan Dinjens
[email protected]
Anti Discriminatie Voorziening
Rinus Janssen
Limburg
Annet Schreurs*
[email protected]
Telehulpverlening Limburg
Hans Diederen
[email protected]
Stg GIPS spelen en leren
Limburg
Mieke Bos
[email protected]
Humanitas
Karin Duijsters
[email protected]
KPJ Limburg
John Wilbers
[email protected]
Verenigde Jeugdclubs Limburg
Ria Verstappen
[email protected]
Cubiss
Wilma v.d. Poel
[email protected]
Vrouwen Gilde Limburg
Nelleke de Kruik
[email protected] PCGJ 15
Naam
Mail
Organisatie
Frank de Klaver
[email protected]
Odyssee Stichting de Pijler
Hub Vossen
[email protected]
Dienst Kerk en Samenleving
Chris Baltussen*
[email protected]
Stichting Vluchtelingen Werk
Limburg
Marie-louise Weerts
[email protected]
Buddyzorg Limburg
Patrick Heumen (Marcel Bartels)
[email protected]
Scouting Limburg
Lucy Willems*
[email protected]
Burgerraadslid GroenLinks
Maastricht
Daniele Schreurs
[email protected]
Scouting Limburg
Charlotte van Dijk
[email protected]
Fam
Bouchaib Saadane
[email protected]
Prov. Platform Minderheden
Wim van Osch
[email protected]
KNHM
Nanda Wijnen*
[email protected]
Jongeren Netwerk Limburg
Alle Postmus
[email protected]
VKKL
Maria van Lieshout
[email protected]
VKKL
Gerda Deekens
[email protected]
Kracht in NL
Ben van Essen
[email protected]
VKKL
Franklin Schmetz
[email protected]
Schakel BV
Peter Paul Muijres
[email protected]
Stg. maatschappelijke projecten
Maastricht
*Geen bijeenkomst bijgewoond, wel per mail op de hoogte gehouden. 16
Bijlage Voorstel thema Jeugd en Jongeren Karin Duysters (KPJ), John Wilbers (Jeugwerk Limburg), Mieke Bos (Humanitas) Aanleiding: 1) Bedrijven zoeken technisch personeel. 60% van de technische bedrijven verwacht een groot tekort aan personeel de komende 5 jaar. 63.300 tekort (landelijk). Onderwijs is onvoldoende afgestemd op nieuwe methodes in het bedrijfsleven. 2) KPJ/Jeugdwerk Limburg en Humanitas zoeken financiering voor (internationale) tiener kampen. Propositie: Wie helpt vrijwilligers aan (technische) kennis? Doelstelling: tieners (12-16) koppelen aan techniek om ze daardoor; a) te interesseren voor een baan in de techniek (technische opleiding). b) in Limburg te houden en de leefbaarheid in Limburg te handhaven c.q. verbeteren (’n breed samengestelde bevolking is een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor bedrijven).
17
Kennis van:
Koppelen aan:
- technische bedrijven en - leraren opleiding techniek - Hbo en mbo techniek leerlingen (en docenten)
Uitvoering tienerkampen. Vakantieactiviteiten o.a. spelen met GPS, videofilm maken, djembee, percussie, website bouwen, knopen en sjorren, bewegen met jeugd, drama, beeldende kunst, streetdance, breakdance, graffiti. Heeft allemaal met techniek te maken.
Middel: organiseren van vakantie- en (internationale) tienerkampen. Hiervoor is nodig: 1) deskundigheidsbevordering voor vrijwilligers /begeleiders tienerkampen 2) vakantiekampen voor tieners (12-16) in armoede en of internationale uitwisseling Bedrijf levert geld en/of menskracht voor:
Kpj/jeugdwerk Limburg/Humanitas leveren:
1) communicatie - onderhandelen - samenwerken - effectiever vergaderen - teambuilding leidinggeven aan groepen
1) organisatie van de vakantiekampen; werving en selectie van de jongeren en vrijwilligers
2) veiligheid - veiligheid en kwaliteit arbobeleid - BHV - Reanimatie - Ontruimings- en noodplannen - Sociale veiligheid (ongewenste intimiteiten; kindermishandeling. Huiselijk geweld.)
2) tijdens het kamp presentatie van het bedrijf
3) uitvoering van het kamp; huisvesting, eten, drinken, vervoer
3) technische opleiding inzetten om technische spel- vormen tijdens de vakantiekampen te introduceren.
18
Colofon “Samen Ondernemen” Beschrijving van een gezamenlijk leertraject van Maatschappelijke Organisaties in Limburg gericht op de vraag: hoe bouw ik een relatie op met het bedrijfsleven? Deelnemende organisaties: 1. Stg. ARKA
11. Dienst Kerk en Samenleving
2. Anti Discriminatie Voorziening Limburg
12. Buddyzorg Limburg
3. Stg GIPS spelen en leren Limburg
13. Scouting Limburg
4. Humanitas
14. Jongeren Netwerk Limburg
5. KPJ Limburg
15. FAM, expertisecentrum voor
6. Verenigde Jeugdclubs Limburg
vrouwenvraagstukken
7. Cubiss
16. Prov. Platform Minderheden
8. Vrouwen Gilde Limburg
17. KNHM
9. PCGJ
18. Vereniging Kleine Kernen Limburg
10. Odyssee Stichting de Pijler
19
Advies: 1. Kracht in NL 2. Schakel BV 3. Stg. maatschappelijke projecten Maastricht Tekst: Ben van Essen (VKKL) Vormgeving: Sofieke van Nuenen April 2013
Namens de deelnemende organisaties uitgegeven door de Vereniging Kleine Kernen Limburg Bemmelstraat 2 5961 HN Horst aan de Maas
[email protected] www.vkkl.nl
20
