Hormonale therapie bij borstkanker

Havenziekenhuis ROTTERDAM

Hormonale therapie bij borstkanker Academisch Borstkankercentrum Erasmus MC-Havenziekenhuis

Uw arts heeft met u besproken de borstkanker te behandelen met een hormonale therapie. Bij de normale ontwikkeling van de borsten spelen vrouwelijke hormonen (oestrogenen en progesteron) een belangrijke rol. Deze hormonen kunnen ook de groei van kwaadaardige cellen vanuit het borstklierweefsel stimuleren.

Sommige borstkankercellen zijn gevoelig voor de effecten van vrouwelijke geslachtshormonen en sommige niet. Hormonale therapie is er op gericht de aanmaak van deze hormonen te remmen of het effect ervan te blokkeren. Omdat hormonen hun effect in het gehele lichaam kunnen hebben, is het een zogenaamde systeemtherapie. Deze behandeling kan zowel adjuvant (aanvullend) gegeven worden als ook palliatief (ter bestrijding van klachten of symptomen ten gevolge van de ziekte).

Hoe werkt hormonale therapie? Het belangrijkste doel van hormonale therapie is het uitschakelen van de productie van het vrouwelijke hormoon bij hormoongevoelige tumoren. De eierstokken zorgen voor de grootste aanmaak van de vrouwelijke hormonen. Dit kan dus de groei van kwaadaardige cellen van het borstklierweefsel stimuleren. Als u borstkanker heeft en nog menstrueert, is het daarom soms nodig de werking van de eierstokken (en dus van de vrouwelijke hormonen) stil te leggen. Dit kan door middel van het verwijderen van de eierstokken of (verschillende) medicijnen. Als de functie van de eierstokken eenmaal is uitgeschakeld, treedt als gevolg daarvan de overgang in. Dit kan leiden tot de volgende (overgangs) verschijnselen: opvliegers, een droge vagina, toegenomen kalkverlies uit de botten (op den duur), verandering in de vetstofwisseling en stemmingswisselingen.

Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten B.V. is een dochteronderneming van


Het kan ook zijn dat vrouwen al in de overgang zijn en een kwaadaardige afwijking hebben waarvan de groei door vrouwelijke hormonen wordt gestimuleerd. Dan kan hormonale therapie nodig zijn om de aanmaak en de gevolgen van deze hormonen te remmen. Het is belangrijk te weten dat de eierstokken na de overgang geen vrouwelijke hormonen meer produceren, maar dat dit in het vetweefsel en de bijnier nog wel gebeurt. Remming van aanmaak of blokkering van het effect van deze hormonen kan dan ook bij vrouwen na de overgang een zinvolle behandeling zijn. De behandeling bestaat uit tabletten, soms aangevuld met injecties. Deze behandeling moet meestal vijf jaar gevolgd worden.

Bijwerkingen en adviezen Opvliegers Adviezen: - draag luchtige kleding van natuurlijke materialen; - vermijd cafeïne, alcohol, scherpe kruiden, roken; - doe regelmatig aan (matige) lichaamsbeweging, bijvoorbeeld wandelen of fietsen; - vermijd/bestrijd stress zoveel mogelijk, ontspanningsoefeningen kunnen helpen; - bij hevige klachten kan in overleg gestart worden met Efexor® / Clonidine®.

Vaginale droogheid Adviezen: - draag niet knellend, katoenen ondergoed; - neem tijd voor het voorspel; - probeer volgens uw oude patroon te vrijen; - gebruik zo nodig speeksel/glijmiddel/Replens®/ Cicatridina®; - wees alert op symptomen van vaginale schimmelinfectie (veranderde afscheiding, vaginale jeuk). Neem dan contact op met de huisarts. - bij hevige klachten kan in overleg met de gynaecoloog vaginale crème/ tabletten met oestrogenen voorgeschreven worden.

www.havenziekenhuis.nl

Have_Inprintfolders_Def.indd 2

- 2 van 6 -

Hormonale therapie bij borstkanker

31-10-11 14:55


Misselijkheid Misselijkheid kan vooral op tijdens de eerste weken optreden Adviezen: - drink voldoende: 1,5 tot 2 liter per dag; - eet ieder 2-3 uur een kleine maaltijd; - eet op de momenten dat de misselijkheid minder is; - zoek afleiding; - neem de tabletten 's avonds voor het slapen gaan in; - bij hevige klachten kan de oncoloog anti-emetica voorschrijven.

Gewrichtspijn/-stijfheid Adviezen: - een warme douche/bad/pakking kan verlichting geven; - kom en blijf in beweging; - gebruik zo nodig paracetamol ( maximaal 4 maal daags 1000 mg); - bij hevige klachten kan de oncoloog/chirurg sterkere pijnstilling of NSAID’s voorschrijven of besluiten over te stappen op een andere hormonale behandeling.

Invloed op de stemming Adviezen: - maak de veranderde gevoelens bespreekbaar met de partner/omgeving; - probeer een vaste dagindeling aan te houden; - doe regelmatig aan (matige) lichaamsbeweging, bijvoorbeeld wandelen of fietsen; - neem deel aan lotgenoten contact/revalidatieprogramma (bijvoorbeeld Herstel en Balans, via de Borstkankervereniging); - eventueel verwijzen naar maatschappelijk werk/psycholoog; - bij hevige klachten kan de oncoloog/chirurg besluiten over te stappen op een andere hormonale behandeling.

Gewichtstoename/ vocht vasthouden Adviezen: - eet minder vette producten; - beperk het suikergebruik; - adviezen voor omgaan met hongergevoel; - doe regelmatig aan (matige) lichaamsbeweging, bijvoorbeeld wandelen of fietsen; - eventueel verwijzen naar diëtiste; - indien er sprake is van oedeem, kan de oncoloog/chirurg eventueel diuretica voorschrijven.



- 3 van 6 -


31-10-11 14:55


Haaruitval Adviezen: - zorg voor gezonde voeding met voldoende vitaminen; - was het haar met milde shampoo en lauw water; - föhnen op de koudste stand; - het haar niet bleken/chemisch kleuren/permanenten.

Vermoeidheid Adviezen: - neem voldoende rust na activiteit; - zorg voor een goede nachtrust, eventueel met rustgevende medicatie/ ontspanningsoefeningen; - verdeel activiteiten over de dag/week; - probeer hulp te accepteren voor zware klussen; - als aanvullende hulp nodig is, kan de verpleegkundige/huidarts dit aanvragen; - deelname aan herstelprogramma wordt aanbevolen.

Ongewenst haargroei Adviezen: - ongewenst haar kan tijdelijk of permanent verwijderd worden. Vraag advies aan de schoonheidsspecialiste. - vergoeding via ziektekostenverzekeraar: waarschijnlijk is dit via polikliniek Dermatologie wel mogelijk.

Risico op versnelde botontkalking Adviezen: - zorg voor voldoende gewichtsdragende lichaamsbeweging, zoals wandelen; - dagelijks minimaal 15 minuten daglicht; - gebruik tenminste 3 keer (vette) zuivelproducten per dag; - in overleg met oncoloog/chirurg zo nodig extra calcium/vitamine D tabletten; - bij ernstige botontkalking kan gestart worden met bisfosfonaten.



- 4 van 6 -


31-10-11 14:55


Contact Academisch Borstkankercentrum Erasmus MC-Havenziekenhuis Locatie Havenziekenhuis Haringvliet 2 3011 TD Rotterdam Telefoon: 010 - 404 35 55 Email: [email protected] Website: www.academischborstkankercentrum.nl



- 5 van 6 -


31-10-11 14:55


Wat is uw mening? Het Havenziekenhuis wil haar patiënten goede zorg mét persoonlijke aandacht bieden. Als u tevreden bent over onze zorg, dan horen we het graag. Maar ook ideeën voor verbetering van onze zorg en service zijn van harte welkom. U kunt uw suggesties doorgeven via onze website www.havenziekenhuis.nl bij 'patiënten' of uw mening delen via www.zorgkaartnederland.nl

Vragen Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, dan kunt u deze stellen aan uw medisch specialist via ons algemene telefoonnnummer 010 - 404 33 00.

Afspraak afzeggen of wijzigen Bent u onverwacht verhinderd? Laat u dit dan zo spoedig mogelijk aan ons weten. Een andere patiënt kan dan wellicht eerder worden geholpen.

Meer informatie Voor meer informatie kunt u kijken op www. academischborstkankercentrum.nl

120005 ABC/14/04/Hormonale therapie bij borstkanker

Deze folder is met de grootste zorg samengesteld. Het betreft algemene informatie waaraan geen rechten kunnen worden ontleend. © Havenziekenhuis

POSTADRES

Telefoon & fax

HOOFDLOCATIE

buitenpolikliniek krimpen

Postbus 70031

010 - 404 33 00

Haringvliet 2

Patrijzenstraat 59

3000 LN Rotterdam

010 - 412 15 17

Rotterdam

Krimpen aan den IJssel


- 6 van 6 -


Hormonale therapie bij borstkanker

Recommend Documents