Studio Visual Steps
Hoofdstuk 5 Beveiliging van de computer Gratis hoofdstuk uit het boek Windows Vista voor senioren deel 2
Dit boek is geschreven volgens de Visual Steps™-methode. © 2008 Visual Steps B.V. Omslagontwerp: Studio Willemien Haagsma bNO Met medewerking van Yvette Huijsman, Henk Mol en Alex Wit Opmaak / bureauredactie: Jolanda Ligthart, Rilana Groot en Dominique Feenstra Eindredactie: Ria Beentjes Gratis publicatie: september 2008 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, uitgeleend, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door middel van fotokopieën, opnamen, of welke wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 168 Auteurswet 1912 jo het besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij het Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 882, 1180 AW Amstelveen). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgaven in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever te wenden. Ondanks alle aan de samenstelling van de tekst bestede zorg, kan noch de redactie, noch de auteur, noch de uitgever aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele schade, die zou kunnen voortvloeien uit enige fout, die in deze uitgave zou kunnen voorkomen. In dit boek komen namen voor van gedeponeerde handelsmerken. Deze namen zijn in de tekst niet voorzien van een handelsmerksymbool, omdat ze slechts fungeren als aanduiding van de besproken producten. Hierbij wordt op geen enkele wijze getracht inbreuk te maken op de rechten van de handelsmerkhouder. Bronvermelding: Een aantal definities en toelichtingen over computertermen in dit boek is overgenomen uit Windows Help en ondersteuning.
Wilt u meer informatie? www.visualsteps.nl
Heeft u vragen of suggesties? E-mail:
[email protected]
Website bij dit boek: www.visualsteps.nl/vistadeel2
Abonneren op de gratis Visual Steps Nieuwsbrief: www.visualsteps.nl/nieuwsbrief
Inhoudsopgave Voorwoord ....................................................................................... 4 Nieuwsbrief ...................................................................................... 4 Introductie Visual Steps™............................................................. 5 Wat heeft u nodig? ........................................................................ 5 Hoe werkt u met een Visual Steps-boek? .................................. 6 De schermafbeeldingen .................................................................. 7 Windows Vista voor senioren deel 2 ............................................ 7 5. Beveiliging van de computer
8
5.1 Uw computer beveiligen .........................................................9 5.2 Windows Beveiligingscentrum ...............................................9 5.3 Windows Firewall .................................................................10 5.4 Windows Update ..................................................................13 5.5 Beveiliging tegen ongewenste software ...............................15 5.6 Windows Defender ...............................................................17 5.7 Beveiliging tegen virussen ...................................................21 5.8 Een antivirusprogramma gebruiken .....................................25 5.9 Oefeningen .................................................................................28 5.10 Achtergrondinformatie ..............................................................29 5.11 Tips ..........................................................................................31
Bijlage Hoe doe ik dat ook alweer? .............................................................32
4
Voorwoord De titel Windows Vista voor senioren deel 2 is geschikt voor iedere computergebruiker die beschikt over basiscomputervaardigheden. Die vaardigheden heeft u opgedaan als u het beginnersboek Windows Vista voor senioren deel 1 heeft doorgewerkt. In deel 2 gaat u een flinke stap verder. U leert bijvoorbeeld back-ups maken van uw eigen foto’s en documenten en cd’s en dvd’s branden. Ook de beveiliging van uw pc en ‘(groot)ouderlijk toezicht’ instellen, wordt behandeld. En u krijgt informatie over de verschillende instellingen in Windows die u zelf kunt aanpassen zodat de computer precies doet wat u wilt. Dit gratis boekje bevat Hoofdstuk 5 Beveiliging van de computer uit de titel Windows Vista voor senioren deel 2. Een heel belangrijk hoofdstuk waarin u leert hoe u uw pc kunt beschermen tegen virussen en andere schadelijke software. U kunt dit boekje zelfstandig in uw eigen tempo doorwerken, net als alle andere Visual Steps-boeken. U legt het boekje naast uw computer en voert stap voor stap alle opdrachten uit. Door de duidelijke instructies en de vele schermafbeeldingen weet u precies wat u moet doen. Wij wensen u veel computerplezier op een goed beveiligde pc!
Yvette Huijsman, Henk Mol, Alex Wit Studio Visual Steps P.S. Uw opmerkingen en suggesties over dit boek zijn van harte welkom. Ons e-mailadres is:
[email protected]
Nieuwsbrief Alle boeken van Visual Steps zijn volgens dezelfde methode geschreven: stap voor stap-instructies met schermafbeeldingen. Een overzicht van alle boeken vindt u op www.visualsteps.nl Op die website kunt u zich ook met enkele muisklikken online aanmelden voor de gratis Visual Steps Nieuwsbrief die per e-mail wordt verspreid. In deze Nieuwsbrief ontvangt u maandelijks informatie over: - de nieuwste titels en eerder verschenen boeken; - speciale aanbiedingen, gratis cahiers en kortingsacties. Als abonnee van de Nieuwsbrief heeft u toegang tot de gratis cahiers op webpagina www.visualsteps.nl/gratis en de tips op www.visualsteps.nl/tips
© 2008 Visual Steps™, www.visualsteps.nl. Dit PDF-bestand is een gratis hoofdstuk uit het boek Windows Vista voor senioren deel 2 - ISBN 978 90 5905 344 1.
5
Introductie Visual Steps™ Met Visual Steps-handleidingen en -boeken heeft u de beste instructies voor het leren werken met de computer te pakken. U zult waarschijnlijk nergens ter wereld een betere ondersteuning vinden bij uw kennismaking met de computer, met internet, met Windows en andere computerprogramma’s. Kenmerken van de Visual Steps-boeken: • Begrijpelijke inhoud In ieder boek wordt rekening gehouden met de wensen, kennis en vaardigheden van beginnende of iets gevorderde computergebruikers. • Duidelijke structuur Ieder boek is opgezet als een complete cursus die u stap voor stap zonder moeite kunt volgen. • Schermafbeelding van iedere stap U werkt aan de hand van eenvoudige instructies en schermafbeeldingen. U ziet direct welke handeling u moet uitvoeren. • Direct aan de slag U legt het boek naast uw toetsenbord en voert de handelingen direct uit op uw eigen computer. • Uitvoering De teksten zijn opgemaakt in een flink formaat letter. Ook als het boek naast uw toetsenbord ligt, is het goed leesbaar. Kortom, dit zijn handleidingen waarvan ik verwacht dat ze voor u een uitstekende leidraad zullen zijn. dr. H. van der Meij Faculteit Toegepaste Onderwijskunde (afdeling Instructietechnologie) van de Universiteit Twente
Wat heeft u nodig? Om dit boek door te kunnen werken, heeft u een aantal zaken nodig op uw computer: De belangrijkste voorwaarde is dat een Nederlandstalige versie van Windows Vista op uw computer is geïnstalleerd. Dat kunt u zelf controleren als u uw computer aanzet en het openingsscherm bekijkt. Een werkende internetverbinding is nodig. Bij voorkeur een ADSL- of kabelinternetverbinding. Als u beschikt over een inbelverbinding via de gewone telefoonlijn zal het binnenhalen van updates voor Windows traag werken of zelfs niet goed functioneren.
© 2008 Visual Steps™, www.visualsteps.nl. Dit PDF-bestand is een gratis hoofdstuk uit het boek Windows Vista voor senioren deel 2 - ISBN 978 90 5905 344 1.
6
Hoe werkt u met een Visual Steps-boek? Alle boeken van Visual Steps zijn geschreven volgens de Visual Steps™-methode. De werkwijze is eenvoudig: u legt het boek naast uw computer en voert alle opdrachten stap voor stap direct op uw computer uit. Door de duidelijke instructies en de vele schermafbeeldingen weet u precies wat u moet doen. Door de opdrachten direct uit te voeren, leert u het snelste werken met de programma’s die behandeld worden. In een Visual Steps™-boek ziet u verschillende tekens. Die betekenen het volgende:
Handelingen Dit zijn de tekens die een handeling aangeven: De muis geeft aan dat u iets met de muis moet doen. Het toetsenbord betekent dat u iets moet typen op het toetsenbord. De hand geeft aan dat u hier iets anders moet doen, bijvoorbeeld een cd-rom in de computer stoppen. Ook wordt de hand gebruikt bij een handeling die u al eerder heeft geleerd. Naast deze handelingen wordt op sommige momenten extra hulp gegeven om met succes dit boek door te werken.
Hulp Extra hulp vindt u bij deze tekens: De pijl waarschuwt u voor iets. Bij de pleister vindt u hulp mocht er iets fout zijn gegaan. Het vinkje wordt gebruikt bij de oefeningen. Deze oefeningen aan het einde van ieder hoofdstuk helpen u de handelingen zelfstandig te herhalen. 1
Weet u niet meer hoe u een handeling uitvoert? Dan kunt u dit met behulp van de cijfers achter deze voetstapjes opzoeken achterin het boek in de bijlage Hoe doe ik dat ook alweer?
In aparte kaders vindt u algemene informatie en tips.
Extra informatie De kaders zijn aangeduid met de volgende tekens: Bij het boek vindt u extra achtergrondinformatie die u op uw gemak kunt doorlezen. Deze extra informatie is echter niet noodzakelijk om het boek door te kunnen werken. Bij een lamp vindt u een extra tip voor het gebruik van het programma.
© 2008 Visual Steps™, www.visualsteps.nl. Dit PDF-bestand is een gratis hoofdstuk uit het boek Windows Vista voor senioren deel 2 - ISBN 978 90 5905 344 1.
7
De schermafbeeldingen De schermafbeeldingen in dit boek zijn bedoeld om aan te geven op welke knop, map, bestand of hyperlink u precies moet klikken op uw beeldscherm. In de vetgedrukte instructie ziet u het uitgeknipte vensteronderdeel waarop u moet klikken. Met de zwarte lijn wordt aangegeven waar dit onderdeel zich bevindt in het venster op uw beeldscherm. U zult begrijpen dat de informatie in de kleine schermafbeeldingen in het boek niet altijd leesbaar is. Dat is ook niet nodig. U ziet immers het venster dat in het boek is afgebeeld, op groot formaat op uw eigen beeldscherm. Hier ziet u een voorbeeld van zo’n instructie: Klik op
Het is dus nadrukkelijk niet de bedoeling dat u de informatie in de schermafbeeldingen in het boek gaat lezen. Gebruik de schermafbeeldingen in het boek altijd in samenhang met wat u in groot formaat op uw eigen computerbeeldscherm ziet.
Windows Vista voor senioren deel 2 Dit boekje is een gratis publicatie van een hoofdstuk uit de titel Windows Vista voor senioren deel 2. Als u dit boekje met plezier heeft doorgewerkt, bent u waarschijnlijk wel nieuwsgierig naar de andere onderwerpen die in dit boek behandeld worden: • beveiliging, updates, systeemherstel en onderhoud; • gebruikersaccounts en (groot)ouderlijk toezicht instellen; • back-ups maken van uw bestanden; • geavanceerde functies van het mapvenster; • cd's en dvd’s branden; • kennismaken met Windows Fotogalerie; • gadget Visual Steps Wekker op Sidebar installeren. Voor meer informatie over dit boek: www.visualsteps.nl/vistadeel2
ISBN 978 90 5905 344 1 384 pagina’s - € 24,95
© 2008 Visual Steps™, www.visualsteps.nl. Dit PDF-bestand is een gratis hoofdstuk uit het boek Windows Vista voor senioren deel 2 - ISBN 978 90 5905 344 1.
8
Publicatie uit: Windows Vista voor senioren deel 2
5. Beveiliging van de computer Een belangrijke punt in Windows Vista is de beveiliging van uw computer. Dat heeft u vast al gemerkt. Regelmatig wordt uw beeldscherm donker en wordt om uw toestemming gevraagd om een bepaalde handeling uit te voeren. Dit wordt geregeld via het Gebruikersaccountbeheer. Hiermee kunt u voorkomen dat gebruikers die niet gemachtigd zijn, wijzigingen aanbrengen op uw computer. Hier kunt u meer over lezen in Hoofdstuk 6 Gebruikersaccounts van het boek Windows Vista voor senioren deel 2 (ISBN 978 90 5905 344 1). Windows Vista kent nog meer beveiligingsmogelijkheden, bijvoorbeeld om uw computer te beschermen tegen de gevaren van internet. Zo wordt standaard Windows Firewall gebruikt om het in- en uitgaande gegevensverkeer van uw computer met internet en/of andere netwerken te regelen. Afhankelijk van uw gekozen instellingen wordt er gegevensverkeer geblokkeerd of doorgelaten. Het programma Windows Defender beschermt uw computer actief tegen het ongemerkt installeren van spyware of andere ongewenste software. De status van deze twee programma’s kunt u bekijken in het Beveiligingscentrum. Hier vindt u ook het onderdeel Windows Update. Hiermee wordt continu in de gaten gehouden of er updates voor Windows Vista beschikbaar zijn. Door het installeren van deze software-updates houdt u uw besturingssysteem actueel. Windows Vista bevat geen antivirusprogramma. U moet dus zelf antivirussoftware aanschaffen en installeren. De aanwezigheid en de status van uw antivirusprogramma wordt vervolgens wel door het Beveiligingscentrum gecontroleerd. In dit hoofdstuk leest u meer over: het beveiligen van uw computer; Windows Beveiligingscentrum; Windows Firewall; Windows Update; beveiliging tegen ongewenste software; Windows Defender; virusbeveiliging met een antivirusprogramma.
© 2008 Visual Steps™, www.visualsteps.nl. Dit PDF-bestand is een gratis hoofdstuk uit het boek Windows Vista voor senioren deel 2 - ISBN 978 90 5905 344 1.
9
Hoofdstuk 5 Beveiliging van de computer
5.1 Uw computer beveiligen Het is erg belangrijk om uw computer goed te beveiligen. Zeker wanneer u regelmatig gebruik maakt van het internet. Een goed beveiligingssysteem verkleint het risico van binnendringen van virussen en andere schadelijke software op uw computer. Een computer die besmet is met een virus, is heel vervelend: niet alleen voor uzelf, maar ook voor anderen. Als uw computer is besmet met schadelijke software, kunnen namelijk ook andere computers besmet raken. Dit kan gebeuren als u een e-mail of een chatbericht verstuurt, maar ook bij het uitwisselen van bestanden via een cd, dvd of USB-stick.
Let op! Als computergebruiker bent u zelf verantwoordelijk voor het beveiligen van uw computer. Uw computer moet beschermd worden door een firewall en regelmatig gescand worden op de aanwezigheid van virussen en andere schadelijke software. Windows Vista bevat geen virusscanner! U zult dus zelf een antivirusprogramma moeten aanschaffen en installeren. In de volgende paragraaf maakt u kennis met het Beveiligingscentrum van Windows Vista. Het Beveiligingscentrum is uw centrale punt voor computerbeveiliging. Hier wordt de huidige beveiligingsstatus van uw computer weergegeven en wordt u geadviseerd hoe u de computer beter kunt beveiligen.
5.2 Windows Beveiligingscentrum Het Beveiligingscentrum controleert in Windows Vista de beveiligingsinstellingen van uw computer en houdt de updates van Vista bij. Zo opent u het Beveiligingscentrum: Open het Configuratiescherm
2
Klik op
© 2008 Visual Steps™, www.visualsteps.nl. Dit PDF-bestand is een gratis hoofdstuk uit het boek Windows Vista voor senioren deel 2 - ISBN 978 90 5905 344 1.
10
Publicatie uit: Windows Vista voor senioren deel 2
In dit venster ziet u de status van de vier belangrijkste onderdelen van de beveiliging van uw computer: • Firewall • Automatische updates • Beveiliging tegen ongewenste software • Andere beveiligingsinstellingen
In dit voorbeeld hebben drie onderdelen de status onderdelen zijn in orde.
of
. Die
Bij de beveiliging tegen ongewenste software staat . Mogelijk is er in dit geval geen antivirusprogramma geïnstalleerd of wordt het geïnstalleerde programma niet door Vista herkend. Als u een onderdeel handmatig heeft uitgeschakeld, ziet u de status . De instellingen op uw computer kunnen anders zijn dan in dit voorbeeld.
5.3 Windows Firewall Een firewall is software of hardware die het in- en uitgaande gegevensverkeer van uw computer met internet en/of andere netwerken regelt. Afhankelijk van de instellingen van uw firewall wordt er gegevensverkeer geblokkeerd of doorgelaten.
Let op! Het woord firewall klinkt veiliger dan het is: een firewall beschermt uw computer niet tegen virussen. Als uw e-mailprogramma van de firewall toestemming krijgt om verbinding te maken met internet, kunt u nog steeds een e-mail ontvangen met een bijlage die een virus bevat. De firewall controleert dus niet de inhoud van het gegevensverkeer. Klik op
© 2008 Visual Steps™, www.visualsteps.nl. Dit PDF-bestand is een gratis hoofdstuk uit het boek Windows Vista voor senioren deel 2 - ISBN 978 90 5905 344 1.
Hoofdstuk 5 Beveiliging van de computer
11
In dit voorbeeld wordt Windows Firewall gebruikt. Sommige antivirusprogramma’s hebben een eigen firewall. In dat geval ziet u op uw beeldscherm andere vensters dan in dit boek. Klik op
Tip Andere firewall? Heeft u op uw computer een andere firewall geïnstalleerd? Dan kunt u Windows Firewall uitschakelen met de link : Twee firewalls tegelijkertijd gebruiken, veroorzaakt namelijk conflicten.
Uw beeldscherm wordt donker en u ziet het venster Gebruikersaccountbeheer waarin u toestemming moet geven om door te gaan. Klik op
© 2008 Visual Steps™, www.visualsteps.nl. Dit PDF-bestand is een gratis hoofdstuk uit het boek Windows Vista voor senioren deel 2 - ISBN 978 90 5905 344 1.
12
Publicatie uit: Windows Vista voor senioren deel 2
Nu ziet u het venster Instellingen voor Windows Firewall. U ziet dat Windows Firewall ingeschakeld is: U kunt de optie aanvinken als u verbonden bent met een minder beveiligd netwerk zoals een ‘hotspot’ (openbaar draadloos netwerk): Als deze optie niet is aangevinkt, mogen de programma’s op het tabblad contact maken met uw computer. Klik op het tabblad
Als u een programma gebruikt dat gegevens van internet of van een netwerk moet ontvangen, zal de firewall vragen of u de verbinding wilt toestaan. Voor iedere toegestane verbinding wordt een uitzondering aan deze lijst toegevoegd: U kunt de knop gebruiken om rechtstreeks uitzonderingen toe te voegen: U hoeft deze instellingen nu niet te veranderen: Klik op
Sluit het venster Windows Firewall
1
© 2008 Visual Steps™, www.visualsteps.nl. Dit PDF-bestand is een gratis hoofdstuk uit het boek Windows Vista voor senioren deel 2 - ISBN 978 90 5905 344 1.
Hoofdstuk 5 Beveiliging van de computer
13
5.4 Windows Update Een belangrijk onderdeel van het Beveiligingscentrum is Windows Update. Dit is een systeem dat controleert of u de meest recente versie van Windows Vista gebruikt. Windows Vista wordt continu aangepast, uitgebreid en verder beveiligd. De toevoegingen en verbeteringen worden door Microsoft in de vorm van software updates verspreid.
Let op! Microsoft zal nooit software updates per e-mail versturen. Als u een e-mail ontvangt waarin staat dat de bijlage Microsoft software of een Windows update bevat, open dan nooit de bijlage. Verwijder de e-mail onmiddellijk en vergeet niet deze ook uit de map Verwijderde items te verwijderen. Dergelijke mails worden door criminelen verstuurd die proberen schadelijke software op uw computer te installeren. Als u er zeker van wilt zijn dat u de meest recente versie van Windows Vista gebruikt, moet u zorgen dat de optie Updates automatisch installeren ingeschakeld is. U schakelt deze optie als volgt in: Klik op
In dit voorbeeld is Windows helemaal bijgewerkt: Klik op
© 2008 Visual Steps™, www.visualsteps.nl. Dit PDF-bestand is een gratis hoofdstuk uit het boek Windows Vista voor senioren deel 2 - ISBN 978 90 5905 344 1.
14
Publicatie uit: Windows Vista voor senioren deel 2
U ziet de huidige instellingen van uw computer:
In dit voorbeeld controleert Windows Update iedere dag om 03:00 uur ’s nachts of er updates zijn. Als de computer op dat moment niet aan staat, wordt er bij het opstarten gecontroleerd op nieuwe updates. De beschikbare updates worden automatisch gedownload en geïnstalleerd. Windows laat dan onderaan uw beeldscherm een melding zien, maar meestal kunt u gewoon doorwerken. Voor belangrijke updates kan het nodig zijn om uw computer opnieuw op te starten. te Het is een goed idee om de optie selecteren. U kunt de tijd wijzigen naar de tijd die voor u het beste uitkomt. Heeft u een instelling gewijzigd? Klik op Uw scherm wordt nu donker en Windows heeft weer uw toestemming nodig om door te kunnen gaan. U kunt de knop gebruiken om toestemming te geven. Heeft u niets gewijzigd? Klik op Sluit het venster Windows Update
1
© 2008 Visual Steps™, www.visualsteps.nl. Dit PDF-bestand is een gratis hoofdstuk uit het boek Windows Vista voor senioren deel 2 - ISBN 978 90 5905 344 1.
Hoofdstuk 5 Beveiliging van de computer
15
5.5 Beveiliging tegen ongewenste software Ongewenste software wordt ook wel malware genoemd, de afkorting voor malicious software. Dit is software die is ontwikkeld om uw computer te beschadigen. Virussen, wormen, spyware en Trojaanse paarden zijn vormen van ongewenste software. Dit type software is een toenemende bedreiging voor iedere computer die verbinding maakt met internet. De bron van een infectie kan een bijlage bij een e-mail of een gedownload programma zijn. Uw computer kan ook geïnfecteerd raken wanneer u gegevens uitwisselt via met virussen besmette USB-sticks, cd-roms of andere opslagmedia. Het onderdeel Beveiliging tegen ongewenste software in het Beveiligingscentrum geeft aan of er een antivirusprogramma op uw computer is geïnstalleerd. Klik op
In dit voorbeeld is er nog geen antivirusprogramma geïnstalleerd: Het antispywareprogramma is tegelijk met Windows Vista geïnstalleerd: Als u geen antivirusprogramma heeft geïnstalleerd, zult u ook met regelmaat deze mededeling onderaan uw scherm zien verschijnen:
U ziet de mededeling ook wanneer u een antivirusprogramma heeft geïnstalleerd dat niet wordt herkend door Windows Vista. Er zijn uitstekende programma’s op de markt waarbij dat het geval kan zijn. In dat geval kunt u aangeven dat u zelf de status van het programma zal controleren: Klik op
© 2008 Visual Steps™, www.visualsteps.nl. Dit PDF-bestand is een gratis hoofdstuk uit het boek Windows Vista voor senioren deel 2 - ISBN 978 90 5905 344 1.
16
Publicatie uit: Windows Vista voor senioren deel 2
Klik op
Let op! De onderste optie
wordt sterk afgeraden. Uw pc én die van personen waarmee u e-mailt of bestanden uitwisselt, loopt dan een groot risico.
Uw beeldscherm wordt donker en Windows vraagt in een venster uw toestemming om door te gaan:
Klik op U ziet nu de status : Als u Windows de status weer wilt laten controleren klikt u op
:
In de volgende paragraaf kunt u meer lezen over het gebruik van het antispywareprogramma Windows Defender. Daarna komen de mogelijkheden om uw computer te beschermen tegen virussen en andere schadelijke software aan de orde. Sluit alle vensters
1
© 2008 Visual Steps™, www.visualsteps.nl. Dit PDF-bestand is een gratis hoofdstuk uit het boek Windows Vista voor senioren deel 2 - ISBN 978 90 5905 344 1.
17
Hoofdstuk 5 Beveiliging van de computer
5.6 Windows Defender Veel internetgebruikers downloaden wel eens een gratis programma van internet. Vaak realiseert men zich niet dat sommige programma’s onderdelen bevatten die informatie over de gebruikers ervan verzamelen en verzenden naar de makers van de software, bijvoorbeeld welke websites u bezoekt. Nog vervelender is het als er instellingen op uw computer worden veranderd, zoals een nieuwe startpagina in uw internetbrowser of een extra werkbalk. Programma’s die dit soort dingen doen worden ook wel spyware genoemd. Windows Defender is een programma van Microsoft dat deel uitmaakt van Windows Vista. U kunt het gebruiken om spyware op uw computer op te sporen en te verwijderen. De voortdurende bescherming van Windows Defender zorgt ervoor dat er niet ongemerkt spyware op uw computer wordt geïnstalleerd tijdens het surfen over internet.
Let op! beschermt uw pc niet tegen virussen! Windows Vista bevat geen antivirusprogramma. U moet dus zelf een antivirusprogramma kopen en installeren. In paragraaf 5.7 Beveiliging tegen virussen en paragraaf 5.8 Een antivirusprogramma gebruiken kunt u meer lezen over bescherming tegen virussen. U kunt Windows Defender via het Beveiligingscentrum openen: Open Windows Beveiligingscentrum
3
Klik op
© 2008 Visual Steps™, www.visualsteps.nl. Dit PDF-bestand is een gratis hoofdstuk uit het boek Windows Vista voor senioren deel 2 - ISBN 978 90 5905 344 1.
18
Publicatie uit: Windows Vista voor senioren deel 2
Het beginvenster van Windows Defender verschijnt. In dit voorbeeld is er bij de laatste scan geen ongewenste of schadelijke software gevonden: De dagelijkse scan is in dit voorbeeld gepland om 02:00 uur: is : De real-timebeveiliging zal u waarschuwen zodra spyware zich probeert te installeren op uw computer. Windows Defender werkt nauw samen met Windows Update: zodra er nieuwe spywaredefinities beschikbaar zijn, worden deze gedownload en geïnstalleerd. Zo beschikt het programma altijd over de meest recente gegevens. Standaard wordt er nog een keer extra gecontroleerd voordat een scan (automatisch of handmatig) wordt uitgevoerd. U gaat de instellingen van Windows Defender, die dit soort zaken regelt, even bekijken. Klik op
Klik op
© 2008 Visual Steps™, www.visualsteps.nl. Dit PDF-bestand is een gratis hoofdstuk uit het boek Windows Vista voor senioren deel 2 - ISBN 978 90 5905 344 1.
Hoofdstuk 5 Beveiliging van de computer
U ziet een groot aantal instellingen van Windows Defender. Deze kunt u even rustig doorlezen. Het is aan te bevelen om de standaardinstellingen te handhaven. Als u klaar bent met lezen: Klik op
Tip Help en ondersteuning In Windows Help en ondersteuning vindt u veel informatie over spyware en het gebruik van Windows Defender. Via de knop in het venster van Windows Defender, wordt direct dit artikel geopend:
In Windows Defender kunt u kiezen tussen drie soorten scans: : alleen locaties scannen waar spyware vaak gevonden wordt. : alle mappen en bestanden op uw computer scannen. : alleen de mappen scannen die u opgeeft.
© 2008 Visual Steps™, www.visualsteps.nl. Dit PDF-bestand is een gratis hoofdstuk uit het boek Windows Vista voor senioren deel 2 - ISBN 978 90 5905 344 1.
19
20
Publicatie uit: Windows Vista voor senioren deel 2
Zo start u een snelle scan: Klik op
naast
Klik op De scan wordt meteen gestart en u ziet de voortgang: Als u de scan wilt stoppen, gebruikt u de knop : Een volledige scan kan vijftien minuten tot een half uur duren, afhankelijk van de snelheid van uw computer en het aantal bestanden. De snelle scan duurt veel korter. Als er niets wordt gevonden, ziet u deze melding:
Als er wel iets wordt gevonden, krijgt u een mededeling te zien zoals in dit voorbeeld: Er is een item gevonden met waarschuwingscategorie : Windows Defender adviseert om het item te verwijderen: In dit gedeelte van het venster kunt u meer lezen over het gevonden item:
© 2008 Visual Steps™, www.visualsteps.nl. Dit PDF-bestand is een gratis hoofdstuk uit het boek Windows Vista voor senioren deel 2 - ISBN 978 90 5905 344 1.
21
Hoofdstuk 5 Beveiliging van de computer
Behalve de keuze
heeft u nog drie andere keuzen:
: selecteer deze keuze als u zeker weet dat u het item wilt houden. : selecteer deze keuze als u niet zeker bent van een item. Het item wordt in een map geplaatst waar het geen kwaad kan. Als blijkt dat u het toch nodig heeft, kunt u het weer terugzetten. : selecteer deze keuze als u het item kent en zeker weet dat u het wilt houden. In toekomstige scans zal het item niet meer gevonden worden. Als op uw computer meerdere items gevonden zijn, kunt u voor ieder item kiezen wat er mee moet gebeuren. Vervolgens kunt u met de knop alle gekozen acties uitvoeren. U kunt ook kiezen om alle items tegelijk te verwijderen met de knop:
.
Nadat u het item bijvoorbeeld verwijderd heeft, ziet u dit:
Sluit het venster Windows Defender
1
5.7 Beveiliging tegen virussen Windows Vista is standaard niet uitgerust met een antivirusprogramma. Het is dus uw eigen verantwoordelijkheid om een antivirusprogramma aan te schaffen en te installeren. Als u nog niet over een antivirusprogramma beschikt, kunt u bij uw computerleverancier een softwarepakket aanschaffen. Het is ook mogelijk om een antivirusprogramma rechtstreeks te downloaden van de website van de fabrikant. Via het Beveiligingscentrum kunt u de website bereiken waar u een antivirusprogramma van één van de partners van Microsoft kunt downloaden. Het venster Windows Beveiligingscentrum is nog geopend: Klik op
© 2008 Visual Steps™, www.visualsteps.nl. Dit PDF-bestand is een gratis hoofdstuk uit het boek Windows Vista voor senioren deel 2 - ISBN 978 90 5905 344 1.
22
Publicatie uit: Windows Vista voor senioren deel 2
De website Antiviruspartners van Microsoft wordt geopend. Hier kunt u van verschillende aanbieders gratis probeerversies downloaden van antivirusprogramma’s die compatibel zijn met Windows Vista. Compatibel betekent dat het programma goed samenwerkt met Windows Vista. De lengte van de gratis probeerperiode van deze antivirusprogramma’s varieert per aanbieder tussen de dertig en negentig dagen.
Let op! U bent niet verplicht om het antivirusprogramma van één van deze drie aanbieders te downloaden en te gebruiken. Er zijn meerdere antivirusprogramma’s in de handel die eveneens compatibel zijn met Windows Vista. Andere aanbieders zullen ook een gratis probeerperiode aanbieden.
Tip Antivirusprogramma’s Bekende aanbieders van antivirusprogramma’s zijn: • McAfee: www.mcafee.nl • Norton: www.symantec.nl • Norman: www.norman.nl • Panda: www.pandasoftware.nl/nl/thuisgebruikers • Kaspersky: www.kaspersky.nl Kijkt u ook eens op de servicepagina’s van uw internetprovider. Sommige internetproviders bieden gratis downloads van bekende antivirusprogramma’s als onderdeel van uw abonnement. U ziet de website Antiviruspartners van Microsoft Windows. Het programma Live OneCare is de complete beveiligingsoplossing van Microsoft. Klik op
Let op! Deze pagina kan er bij u anders uitzien. Webpagina’s worden regelmatig veranderd.
© 2008 Visual Steps™, www.visualsteps.nl. Dit PDF-bestand is een gratis hoofdstuk uit het boek Windows Vista voor senioren deel 2 - ISBN 978 90 5905 344 1.
Hoofdstuk 5 Beveiliging van de computer
23
U ziet de website van Windows Live OneCare. U kunt het programma downloaden en vervolgens negentig dagen gratis proberen. Klik op
Als u het programma Windows Live OneCare nu wilt installeren, volgt u eenvoudig de Nederlandstalige instructies die op uw scherm verschijnen. Als de installatie van het antivirusprogramma voltooid is, zult u uw computer opnieuw moeten opstarten.
Let op! Veel antivirusprogramma’s hebben een eigen, ingebouwde firewall. Deze firewall krijgt prioriteit, waardoor Windows Firewall uitgeschakeld zal worden. Als dit gebeurt, zal het Beveiligingscentrum een waarschuwing laten zien. Mogelijk heeft het antivirusprogramma dat u gekozen heeft ook een eigen Beveiligingscentrum en een eigen antispyware-programma. Hierdoor kunnen ook het Beveiligingscentrum van Windows Vista en Windows Defender uitgeschakeld worden. In Windows Live OneCare wordt bijvoorbeeld nog wel het vertrouwde Beveiligingscentrum van Windows Vista gebruikt. Maar Windows Firewall en Windows Defender worden vervangen door het eigen programma van Windows Live OneCare.
Tip Gratis PDF-document Wilt u meer lezen over het downloaden en installeren van het antivirusprogramma Windows Live OneCare? Op de cd-rom bij het boek Windows Vista voor senioren deel 2 (ISBN 978 90 5905 344 1)in de map PDF staat een PDF-bestand met de naam Downloaden Windows Live OneCare waarin de procedure stapsgewijs wordt beschreven. U kunt dit bestand openen en afdrukken met het gratis programma Adobe Reader.
© 2008 Visual Steps™, www.visualsteps.nl. Dit PDF-bestand is een gratis hoofdstuk uit het boek Windows Vista voor senioren deel 2 - ISBN 978 90 5905 344 1.
24
Publicatie uit: Windows Vista voor senioren deel 2
Als u het Beveiligingscentrum opent, kunt u de huidige beveiligingsniveaus controleren: Open het venster Windows Beveiligingscentrum
3
Klik op U ziet dat in dit voorbeeld de Windows Live OneCare Firewall is ingeschakeld. Klik op
Windows Live OneCare biedt zowel virusbeveiliging als beveiliging tegen spyware:
Sluit het venster Windows Beveiligingscentrum
1
In de volgende paragraaf kunt u meer lezen over het gebruik van een antivirusprogramma. Als voorbeeld wordt hierbij het programma Windows Live OneCare gebruikt.
© 2008 Visual Steps™, www.visualsteps.nl. Dit PDF-bestand is een gratis hoofdstuk uit het boek Windows Vista voor senioren deel 2 - ISBN 978 90 5905 344 1.
Hoofdstuk 5 Beveiliging van de computer
25
5.8 Een antivirusprogramma gebruiken Ieder antivirusprogramma heeft een hoofdvenster waarin u de verschillende instellingen van het programma kunt bekijken en eventueel aanpassen. Als u uw antivirusprogramma opent via het menu Start ziet u als eerste het hoofdvenster. In dit voorbeeld ziet u het hoofdvenster van Windows Live OneCare: Bovenaan ziet u de huidige status:
Hier ziet u de drie onderdelen van het programma:
Dit zijn de drie onderdelen van Windows Live OneCare: : dit onderdeel biedt een firewall en bescherming tegen virussen, spyware en andere ongewenste software. : hiermee worden onderhoudstaken uitgevoerd zodat uw computer goed blijft functioneren. : dit onderdeel voorkomt dat u uw bestanden kwijtraakt bij onbedoeld verwijderen van bestanden of hardware-problemen.
Let op! De mogelijkheden van uw eigen antivirusprogramma kunnen anders zijn. Raadpleeg de documentatie of de helpinformatie van uw antivirusprogramma voor meer informatie.
© 2008 Visual Steps™, www.visualsteps.nl. Dit PDF-bestand is een gratis hoofdstuk uit het boek Windows Vista voor senioren deel 2 - ISBN 978 90 5905 344 1.
26
Publicatie uit: Windows Vista voor senioren deel 2
In Windows Live OneCare kunt u met het onderdeel Bescherming Plus uw computer laten scannen op virussen en andere schadelijke software: Klik op
In uw eigen antivirusprogramma zult u een soortgelijke keuze aantreffen. De meeste antivirusprogramma’s bieden de mogelijkheid om te kiezen tussen drie soorten scans: : alleen de locaties scannen waar schadelijke software vaak wordt gevonden. : alle mappen en bestanden op uw computer scannen. : alleen de mappen scannen die u kiest. Kies een scan of klik op scannen
als u uw computer niet wilt laten
Tijdens een scan ziet u een venster waarin de voortgang van de scan wordt getoond:
OneCare zal automatisch actie ondernemen als er schadelijke software wordt gevonden die als gevaarlijk wordt beschouwd. Hiervan zal melding worden gemaakt in het scanrapport dat na afronding van de scan getoond wordt. Voor schadelijke software met een laag risico kunt u kiezen tussen het repareren, in quarantaine plaatsen of verwijderen van het bestand. Mogelijk kunt u bij uw antivirusprogramma voor ieder schadelijk bestand dat gevonden wordt, zelf aangeven wat u er mee wilt laten doen.
© 2008 Visual Steps™, www.visualsteps.nl. Dit PDF-bestand is een gratis hoofdstuk uit het boek Windows Vista voor senioren deel 2 - ISBN 978 90 5905 344 1.
27
Hoofdstuk 5 Beveiliging van de computer
Ieder antivirusprogramma biedt de mogelijkheid om de scan automatisch te laten plaatsvinden. Hiervoor opent u de instellingen van het programma. In Windows Live OneCare ziet het venster Instellingen er zo uit: Klik op het tabblad
Standaard zoekt OneCare voortdurend naar virussen en spyware: Er is een dagelijkse scan gepland voor 23:00 uur. Als uw computer dan niet aan staat, begint de scan zodra u uw computer aanzet: Als u een instelling verandert, moet u deze met bevestigen.
Sluit het venster van Windows Live OneCare
1
Tip Meer lezen? Wilt u meer lezen over het beveiligen van uw computer? Dan is het volgende boek een goede keuze voor u: Internet en e-mail voor senioren met Windows Vista (ISBN 978 90 5905 354 0) In dit boek leest u niet alleen hoe u veilig kunt e-mailen en surfen over het internet, maar ook hoe u virussen kunt voorkomen en bestrijden. Hierbij komt ook het downloaden, installeren en gebruiken van het programma Windows Live OneCare aan bod. In dit hoofdstuk heeft u geleerd hoe de verschillende programma-onderdelen van Windows Vista uw computer beveiligen. Ook weet u nu dat u zelf een antivirusprogramma moet aanschaffen en installeren. Zorg ervoor dat uw antivirusprogramma actueel blijft en schaf op tijd een nieuwe licentie aan. U krijgt hier vanzelf meldingen over op het moment dat de licentie binnen niet al te lange tijd zal aflopen. Bij de meeste antivirusprogamma’s moet u zo’n licentie jaarlijks vernieuwen.
© 2008 Visual Steps™, www.visualsteps.nl. Dit PDF-bestand is een gratis hoofdstuk uit het boek Windows Vista voor senioren deel 2 - ISBN 978 90 5905 344 1.
28
Publicatie uit: Windows Vista voor senioren deel 2
5.9 Oefeningen Weet u niet meer hoe u een handeling uitvoert? Dan zoekt u dit met behulp van het cijfertje achter de voetstapjes op in Bijlage Hoe doe ik dat ook alweer?
Oefening: Het Beveiligingscentrum In deze oefening gebruikt u het Beveiligingscentrum om de beveiligingsstatus van uw computer te bekijken. 3
Open het Beveiligingscentrum.
Bekijk de gedetailleerde status van de Firewall.
4
Oefening: Automatische updates In deze oefening kijkt u wanneer er wordt gecontroleerd of er automatische updates beschikbaar zijn voor Windows Vista. 5
Open het venster Windows Update.
Open de instellingen van Windows Update.
6
Controleer wanneer er zal worden gecontroleerd op beschikbare updates. Sluit het venster Windows Update.
1
Oefening: Snel scannen op spyware In deze oefening voert u een snelle scan uit met Windows Defender. Open het venster Windows Defender. Voer een snelle scan uit. Zet de scan stop.
7
8
9
Sluit de geopende vensters.
1
© 2008 Visual Steps™, www.visualsteps.nl. Dit PDF-bestand is een gratis hoofdstuk uit het boek Windows Vista voor senioren deel 2 - ISBN 978 90 5905 344 1.
Hoofdstuk 5 Beveiliging van de computer
29
5.10 Achtergrondinformatie
Woordenlijst Aangepaste scan Keuze in een antivirus- of antispywareprogramma om alleen de mappen te scannen die u zelf kiest. Antivirusprogramma
Programma waarmee uw computer op virussen gescand kan worden. Gevonden virussen worden indien mogelijk verwijderd.
Beveiligingscentrum
Hier wordt de huidige beveiligingsstatus van uw computer weergegeven en wordt u geadviseerd hoe u de computer beter kunt beveiligen.
Firewall
Software of hardware die het gegevensverkeer van internet of een netwerk naar uw computer en andersom, controleert en dit verkeer vervolgens blokkeert of naar uw computer doorlaat, al naar gelang uw firewallinstellingen.
Gebruikersaccountbeheer
Met deze functie kunt u ongeoorloofde wijzigingen aan uw computer voorkomen. Voordat acties kunnen worden uitgevoerd die gevolgen kunnen hebben voor de werking van de computer of waarbij de instellingen voor andere gebruikers worden gewijzigd, wordt om uw toestemming of om een wachtwoord gevraagd. Het beeldscherm wordt daarbij donker.
Malware
Computerprogramma dat bedoeld is om uw computer te beschadigen. Virussen, wormen en Trojaanse paarden zijn voorbeelden van dergelijke schadelijke programma’s.
Snelle scan
Keuze in een antivirus- of antispywareprogramma om alleen die locaties te scannen waar schadelijke software vaak gevonden wordt.
Spyware
Computerprogramma dat reclame (zoals pop-upadvertenties) kan weergeven en informatie over uw surfgedrag kan verzamelen en doorgeven aan de maker.
Trojaans paard
Schadelijke software die ongewenst meekomt met een onschuldig programma dat door de gebruiker wordt geïnstalleerd. Het programma zelf lijkt ongevaarlijk, maar wordt schadelijk wanneer het wordt uitgevoerd.
- Lees verder op de volgende pagina -
© 2008 Visual Steps™, www.visualsteps.nl. Dit PDF-bestand is een gratis hoofdstuk uit het boek Windows Vista voor senioren deel 2 - ISBN 978 90 5905 344 1.
30
Publicatie uit: Windows Vista voor senioren deel 2
Virus
Een programma dat probeert zich van computer naar computer te verspreiden en schade veroorzaakt (door gegevens te wissen of te beschadigen) of gebruikers ergert (door berichten weer te geven of de informatie te wijzigen die op het scherm wordt weergegeven).
Volledige scan
Keuze in een antivirus- of antispywareprogramma om alle mappen en bestanden op uw computer te scannen.
Windows Defender
Antispyware-programma dat wordt meegeleverd met Windows Vista.
Windows Live OneCare
Programma van Microsoft waarmee u uw computer compleet kunt beveiligen. Het programma beschermt uw computer niet alleen tegen virussen, maar bevat ook een firewall en bescherming tegen spyware.
Windows Update
Systeem dat controleert of u de meest recente versie van Windows Vista gebruikt. Beschikbare updates kunnen automatisch worden gedownload en geïnstalleerd.
Worm
Ongewenste software in de vorm van een zichzelf replicerend programma. Een worm stuurt kopieën van zichzelf naar alle personen in uw map Contactpersonen, en doet vervolgens hetzelfde op hun computers. Dit veroorzaakt een domino-effect van druk netwerkverkeer dat bedrijfsnetwerken vertraagt en mogelijk het hele internet kan platleggen.
Bron: Windows Help en ondersteuning
© 2008 Visual Steps™, www.visualsteps.nl. Dit PDF-bestand is een gratis hoofdstuk uit het boek Windows Vista voor senioren deel 2 - ISBN 978 90 5905 344 1.
31
Hoofdstuk 5 Beveiliging van de computer
5.11 Tips Tip Windows Vista-demonstraties In Windows Help en ondersteuning vindt u een videodemonstratie over de onderwerpen die in dit hoofdstuk behandeld zijn: Open Windows Help en ondersteuning
.
10
In het Zoekvak: Typ: demo Klik op U ziet een lijst met demonstraties. Klik bijvoorbeeld op In het volgende venster: Klik op Het programma Windows Media Player wordt geopend en de demo start automatisch: Bekijk de demo Na afloop kunt u Windows Media Player sluiten: Klik op
© 2008 Visual Steps™, www.visualsteps.nl. Dit PDF-bestand is een gratis hoofdstuk uit het boek Windows Vista voor senioren deel 2 - ISBN 978 90 5905 344 1.
32
Bijlage Hoe doe ik dat ook alweer?
Bijlage Hoe doe ik dat ook alweer? 1 In dit boek zijn opdrachten en oefeningen voorzien van voetstapjes: In deze bijlage zoekt u aan de hand van het cijfer op hoe u een handeling uitvoert. 1
Venster sluiten O Klik op
6
De instellingen van Windows Update openen Vanuit het venster Windows Update:
2
O Klik op
Configuratiescherm openen O Klik op
7
O Klik op
Het venster Windows Defender openen Vanuit het Beveiligingscentrum:
O Klik op 3
Openen Windows Beveiligingscentrum
8
Een snelle scan uitvoeren O Klik op
naast
O Klik op O Klik op
O Klik op
4
Gedetailleerde status Firewall controleren
O Klik op 9
De scan stopzetten O Klik op
10 Windows Help en ondersteuning openen O Klik op
O Klik op O Sleep met de muis 5
O Klik op
Het venster Windows Update openen Vanuit het Beveiligingscentrum:
O Klik op
© 2008 Visual Steps™, www.visualsteps.nl. Dit PDF-bestand is een gratis hoofdstuk uit het boek Windows Vista voor senioren deel 2 - ISBN 978 90 5905 344 1.