JAARVERSLAG 2014
Inhoudsopgave Voorwoord
………………………………………………………………………………………………………………………………………………….3
Hoofdstuk 1
ALGEMEEN .................................................................................................................................... 4
1.1
Algemene gegevens................................................................................................................. 4
1.2
Organisatie Stichting ............................................................................................................... 4
1.3
Organisatiestructuur ............................................................................................................... 5
1.4
Personeel ................................................................................................................................. 6
1.4.1
Formatieplaatsen per ultimo 2014 .................................................................................. 6
1.4.2
Onderverdeling Personeelsbestand Per Ultimo 2014 ..................................................... 6
1.4.3
Overlegstructuren ........................................................................................................... 6
1.5
Doelstellingen, Beleid en Toekomstplannen ........................................................................... 7
1.5.1
Personeelsbeleid ............................................................................................................. 7
1.5.2
Jaaroverzicht Medische Administratie ............................................................................ 9
1.5.3
Jaaroverzicht Cytologie.................................................................................................. 10
1.5.4
Jaaroverzicht Histologie ................................................................................................ 12
1.5.5
Jaaroverzicht Moleculaire pathologie ............................................................................. 15
1.6 Bibliotheek ................................................................................................................................. 20 1.6.1
Boeken ........................................................................................................................... 20
1.6.2
Tijdschriften ................................................................................................................... 20
Hoofdstuk 2
VERRICHTINGEN.......................................................................................................................... 21
2.1
Algemeen Overzicht .............................................................................................................. 21
2.2
Histologie ............................................................................................................................... 22
2.3
Cytologie ................................................................................................................................ 23
2.3.1
Inzendingen Punctiecytologie ....................................................................................... 23
2.3.2
Cervixcytologie .............................................................................................................. 24
2.3.3
Niet-gynaecologische cytologie ..................................................................................... 24
2.4
Obducties............................................................................................................................... 25
2.4.1
Obducties....................................................................................................................... 25
2.4.2
Obducties gerelateerd aan aantal overledenen per ziekenhuis ................................... 25
2.5
Bevolkingsonderzoeken ........................................................................................................ 26
2.5.1
Bevolkingsonderzoek borstkanker ................................................................................ 26
2.5.2
Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker .............................................................. 26
2.6
Verrichtingen per Ziekenhuis ................................................................................................ 27
2.6.1
Medisch Spectrum Twente, locatie Enschede/Oldenzaal ............................................. 27
2.6.2
Ziekenhuisgroep Twente, locatie Almelo / Hengelo ..................................................... 28
2.6.3
Streekziekenhuis Koningin Beatrix, Winterswijk ........................................................... 29
2.7
Verrichtingen eerste lijn ........................................................................................................ 30
1
Hoofdstuk 3
KWALITEIT & ARBO ..................................................................................................................... 31
3.1
Kwaliteit ................................................................................................................................. 31
3.2
ARBO ...................................................................................................................................... 36
3.3
Follow-up punctie cytologie .................................................................................................. 38
3.4
Doorlooptijden ...................................................................................................................... 39
3.4.1
Doorlooptijd van onderzoeken...................................................................................... 39
3.4.2
Doorlooptijd obducties .................................................................................................. 39
3.5
Patiëntgebonden Besprekingen ............................................................................................ 40
3.6
Specifieke Activiteiten ........................................................................................................... 41
3.6.1
Lidmaatschappen .......................................................................................................... 41
3.6.2
Bestuurswerkzaamheden .............................................................................................. 42
3.6.3
Nascholing Medische Staf ............................................................................................. 42
3.6.4
Nascholing Overige medewerkers ................................................................................. 43
3.6.5
Visitaties ........................................................................................................................ 43
3.6.6
Wetenschappelijke Activiteiten .................................................................................... 44
3.6.7
Wetenschappelijk onderzoek en samenwerkingsverbanden ....................................... 45
3.6.8
Opleiding ....................................................................................................................... 46
Hoofdstuk 4
FINANCIËN .................................................................................................................................. 47
4.1
Algemene Beschouwing ........................................................................................................ 47
4.2
Balans .................................................................................................................................... 47
4.3
Resultatenrekening ............................................................................................................... 48
2
Voorwoord Eind 2013 betrokken we de nieuwbouw, zodat gedurende het gehele verslagjaar 2014 gebruik konden maken van het nieuwe pand en al haar faciliteiten tot grote tevredenheid van de meeste medewerkers. Helaas lijken nieuwbouwprojecten ook gepaard te gaan met kinderziekten en uitgerekend de afdeling Histologie werd met een paar heel vervelende klimaatproblemen geconfronteerd, die het gehele verslagjaar een rol hebben gespeeld. Het zag er al vroeg naar uit dat er geen gemakkelijke en goedkope oplossing mogelijk was. Pas begin 2015 is die oplossing er gekomen en tegen de zomer 2015 is e.e.a. pas gerealiseerd. Deze tegenvaller impliceerde bovendien dat er aanzienlijke extra kosten moesten worden gemaakt. Uiteindelijk en desondanks is alles wel binnen het bouwbudget gebleven. De trend van een iets teruglopende en stagnerende productie is helaas nog steeds aanwezig. Eind 2014 is de Next Gen Sequencer aangeschaft vanwege de trend om steeds meer markers te moeten bepalen uit het aangeboden weefsel. Deze trend is met de klassieke technieken niet goed werkbaar. De NGS zal medio 2015 gevalideerd zijn en in productie worden genomen. Medio 2014 werd duidelijk dat met ingang van 1 januari 2015 de pathologie een geheel nieuw verrichtingensysteem zou gaan hanteren. Er is veel tijd en moeite gestoken in het helder krijgen van de implicaties van dat nieuwe systeem en de berekening van de nieuwe tarieven. Dit proces was des te complexer omdat er geen enkele rekenkundige correlatie bestaat tussen het oude en nieuwe verrichtingensysteem. Deze transitie gaf logischerwijze enige zorg rondom de begroting voor 2015. De financiële positie van LabPON op basis van het jaarverslag 2014 is echter nog steeds gezond. De kostenontwikkeling t.g.v. de verhuizing bleef keurig binnen de verwachtingen. Het positieve saldo van 2014 is deels aangewend ter verbetering van de RAK en er is vooruitlopend op het wegvallen van het BVO in 2016 alvast een eerste voorziening getroffen voor de bijbehorende frictiekosten . ir. H. van der Veen september 2015
3
Hoofdstuk 1
ALGEMEEN
De Stichting Laboratorium Pathologie Oost Nederland (verder genoemd Laboratorium) is een zelfstandig laboratorium. Oorspronkelijk maakte het laboratorium deel uit van het Streeklaboratorium, doch is daarvan afgesplitst op 20 december 1995. De Raad van Toezicht is samengesteld uit vertegenwoordigers vanuit het TAZDO-verband en uit de 1e lijn. Het Laboratorium maakt samen met het Laboratorium Medische Microbiologie Twente en Achterhoek, gebruik van dezelfde huisvesting en infrastructuur.
1.1
Algemene gegevens Geregistreerd: Statutaire Naam: Statutaire vestigingsplaats: Adres: Datum oprichting: Datum beëindiging:
Kamer van Koophandel nr. 41032033 Stichting Laboratorium Pathologie Oost Nederland Hengelo Boerhaavelaan 59, Postbus 516, 7550 AM Hengelo 20 december 1995 Onbepaald
Het laboratorium werkt voor drie algemene ziekenhuizen en huisartsen in de regio. De drie ziekenhuizen zijn: Medisch Spectrum Twente (locaties Enschede, Oldenzaal, Losser en Haaksbergen); Ziekenhuisgroep Twente (locaties Almelo en Hengelo); Streekziekenhuis Koningin Beatrix te Winterswijk.
1.2
Organisatie Stichting Raad van Toezicht: Benoemd door en uit TAZDO: Drs. H.J.B. Janssen, voorzitter RvB Streekziekenhuis Koningin Beatrix (tot 1-7-2014) Drs. G.J.B. Beimers, lid RvB Medisch Spectrum Twente Drs. A.A.M. Ruikes, lid RvB Ziekenhuisgroep Twente (vanaf 1-7-2014) Benoemd uit de eerste lijn: Drs. R.A.M.H. Vrenken, huisarts te Enschede De Raad van Toezicht heeft in het verslagjaar 2014 twee keer vergaderd. De belangrijkste thema’s waren de jaarrekening 2013 en de begroting 2015. Directie: Ir. H. van der Veen, directeur Medische staf: Mw. N. Kooij, voorzitter Mw. dr. S. Riemersma, secretaris J. van Baarlen A. Baidoshvili Mw. dr. M. Brinkhuis E. Eijken G. Freling Mw. C. Heymans Mw. M. Hogenes
Dr. C. Jansen Mw. A. Krukkert H. Peters Mw. S. Roothaan Mw. dr. M. Tebar Dr. G.J. Toes R. Vink Dr. E. Weltevreden
4
Ondernemingsraad: G. Freling, voorzitter Mw. K. Drogendijk T. van den Ende Mw. M. Gouma
Mw. A. Schuite Mw. H. Wentink Mw. M. Winter Mw. M. Voulon, ambtelijk secretaris
Leidinggevenden: Mw. A. Groenhuijsen, medische administratie Mw. J. van Kesteren, histologie F. Roozekrans, cytologie R. van der Geize, moleculaire pathologie
1.3
Organisatiestructuur De organisatiestructuur van het Laboratorium ziet er als volgt uit:
Het laboratorium bestaat uit vier units en de medische staf. Elke unit kent een hoofd unit. De ondersteunende diensten ondergebracht in een bedrijfsbureau vallen evenals de controller en de personeelsfunctionaris formeel onder het Laboratorium Microbiologie. De medische staf kent een stafbestuur. Het Laboratorium kent een managementteam, waarin naast de directeur, tevens de hoofden unit, de secretaris van het stafbestuur, de personeelsfunctionaris en het hoofd bedrijfsbureau/controller zitting hebben. Het managementteam heeft een adviserende rol t.a.v. de directie.
5
1.4
Personeel
1.4.1 Formatieplaatsen per ultimo 2014 Afdeling
werkelijk
begroting
2014
2014
Unit histologie
37,34
37,39
Unit cytologie
14,28
13,94
Unit medische administratie
13,28
12,73
Pathologen
14,90
16,00
Moleculaire technieken
9,44
8,85
Directie
1,42
1,,42
Algemene ondersteuning
1,82
1,00
Kwaliteit en arbo
0,67
0,88
Applicatiebeheer
1,11
1,00
94,26
93,21
1.4.2 Onderverdeling Personeelsbestand Per Ultimo 2014 Naar aard dienst verband
Medewerkers
Naar sexe
Vrouwen
Mannen
Naar Mededienstjaren werkers
< 18 jaar 18-24 jaar
5
2
< 3 jaar 3-5 jaar
21 24
Voltijd Deeltijd
46 67
25-44 jaar 45-65 jaar
47 30
12 17
6-10 jaar > 10 jaar
23 45
Oproepkracht
-
Totaal
82
31
Totaal
113
Totaal
113
1.4.3 Overlegstructuren
Overleg
Deelnemers
Frequentie
Medische staf
Pathologen, directie
1x per maand
Stafbestuur
stafbestuur, directie
1 x per maand
Ondernemingsraad
O.R. leden
1x per 2 maanden
OR overlegvergadering
OR, directie
1x per 2 maanden
Managementteam
Directie, unitleiders, patholoog, hoofd facilitaire dienst, personeelsfunctionaris
1x per 2 weken
Werkoverleg
Pathologen Analisten histologie Analisten cytologie Analisten moleculaire pathologie Medische administratie
1x per maand 2x per maand 1x per maand 1x per maand
6
1x per maand
1.5
Doelstellingen, Beleid en Toekomstplannen
1.5.1 Personeelsbeleid Verzuimcijfers De daling van het verzuim heeft zich in 2014 voortgezet en is gemiddeld genomen over het gehele jaar op 3,43 % uitgekomen. In dit percentage is het zwangerschaps- en bevallingsverlof buiten beschouwing gelaten. In onderstaande grafiek is de vergelijking met 2013 te zien. Aandachtspunt blijft nog het te hoge ZiekteMeldingsFrequentie van 1,57%, het streven is om dit onder de 1,4% te laten zakken. Een hoog te ZiekteMeldingsFrequentie kan een voorbode zijn van een stijging in het verzuim.
Verzuim%
LabPON Verzuim 2013 vs. 2014 8,00 7,00 6,00 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 0,00
Jan
Feb Mrt Apr Mei
Jun
Jul
Aug Sep
Okt Nov Dec
Verzuim % 2013 4,64 6,93 6,70 5,41 4,61 4,83 3,61 3,52 4,00 4,09 3,96 3,54 Verzuim % 2014 3,55 4,21 4,14 5,32 3,18 3,32 3,14 2,55 3,02 4,70 4,23 3,43 ARBO dienst Human Capital Care (HCC) De bedrijfsarts heeft in 2014 1x per 2 weken een halve dag spreekuur binnen onze organisatie. Daarnaast vindt er 1x per kwartaal een Sociaal Medisch Team(SMT) plaats, waar leidinggevenden, P&O-adviseur en bedrijfsarts aan deelnemen. Tijdens het SMT worden de verzuimcijfers besproken en informatie tussen de bedrijfsarts en leidinggevende uitgewisseld. Vertrouwenspersoon In 2014 is er voor gekozen om via de arbodienst HCC met een externe vertrouwenspersoon, Marleen Schrier te gaan werken. Zowel management als OR heeft met haar kennisgemaakt en haar gegevens om een afspraak te maken staan op Sharepoint. Meldingen 2014 Hieronder vindt u een overzicht van de aard van de meldingen waarbij de hulp van de externe vertrouwenspersoon werd gevraagd.
Pesten Seksuele intimidatie Agressie en geweld Discriminatie en racisme Intimidatie door leidinggevende Geen ongewenst gedrag Totaal
Aantal meldingen 2 1 3
Advies vertrouwenspersoon Het aantal en de aard van de meldingen geven voor de vertrouwenspersoon geen aanleiding tot een specifiek advies. Beleid ongewenste omgangsvormen Het beleid ongewenste omgangsvormen is aangepast en de OR heeft hierop instemming gegeven. Op advies van de externe vertrouwenspersoon en de OR eind 2013 zal in 2014 hierop nog een bijstelling plaatvinden. De bijstelling heeft betrekking op de te volgen procedure bij een formele klacht.
7
Werkkostenregeling De werkkosten regeling is op 1 januari 2013 ingevoerd en alle bestaande Meerkeuze Systeem Regelingen zijn hierin opgenomen. In 2014 is gestart om de regelingen bij te stellen naar de huidige situatie. Exit interviews 2014 In 2014 zijn er in totaal 6 medewerkers bij LABPON vertrokken, waarbij het merendeel een tijdelijk dienstverband van een jaar of korter betrof. In de procedure exit gesprek is vastgelegd dat bij een dienstverband van een jaar of korter op eigen verzoek een exit gesprek kan plaatsvinden, hiervan is geen gebruik gemaakt. Voor 1 medewerker hebben we na meer dan 3 jaar arbeidsongeschiktheid te zijn geweest, een ontslagvergunning ontvangen. Deze laatste medewerker is langdurig uit het arbeidsproces geweest en had geen feeling meer met de organisatie. Het aantal gesprekken en de inhoud hiervan geven geen aanleiding tot verbeterpunten voor de organisatie en om het personeelsbeleid aan te passen. Op basis van de input van een individuele medewerker die om actie vroeg, is dit verder met het hoofd unit opgepakt. Cao Ziekenhuizen 2011-2014 De cao 2011-2014 had een looptijd tot 1 maart 2014 en Cao partijen zijn er in 2014 niet in geslaagd om overeenstemming te krijgen over een nieuw Collectieve Arbeidsovereenkomst. De onderhandelingen worden in 2015 voortgezet. Arbeidsvoorwaarden Medisch Specialisten 2015 AMS-Partijen (NVZ, LAD en OMS) zijn in juli 2014 een nieuwe AMS regeling overeengekomen. Volgens de gemaakte afspraak zou deze nieuwe AMS 2015 op 1 januari 2015 in werking treden tegelijk met de invoering van de integrale tarieven. Aangezien de AMS een onderdeel van de CAO Ziekenhuizen is, moete deze in een nieuw Cao akkoord bekrachtigd worden. Nu er op 1 januari geen nieuw cao-akkoord overeengekomen is, kan de AMS formeel niet in werking treden. Opleiding en studie 2014 In 2014 heeft er een besteding van een kleine € 60.000,- plaatsgevonden aan opleidingen en studies. Dit bedrag is inclusief onkostenvergoedingen zoal reiskosten en lunches. Het merendeel van de opleidingen en studies waren gericht op deskundigheidbevordering binnen het primair proces. Martin Kappert, personeelsfunctionaris
8
1.5.2 Jaaroverzicht Medische Administratie De afdeling Medische Administratie is ook in 2014 volop in ontwikkeling geweest. Het papierloos werken wordt steeds verder doorgevoerd. De papieren werkbrieven zijn medio 2014 afgeschaft. Ten behoeve van de besprekingen worden er steeds meer coupes gescand, in het kader van digitale pathologie. In samenwerking met Histologie hebben we een aantal collega laboratoria bezocht in het kader van het interactief inspreken. Dit zal in 2015 een vervolg krijgen. Met ingang van september 2014 hebben we de ontvangst en registratie van cytologisch materiaal overgenomen van de afdeling cytologie. De projecten, waarbij een kwaliteits- en efficiencyslag wordt gemaakt, worden steeds meer concreet, of zijn zelfs van start gegaan. Frontoffice Op 1 september 2014 is in ZGT Almelo het Front-office van de laboratoria in gebruik genomen. Dit Frontoffice is het resultaat van samenwerking tussen ZGT en de laboratoria voor klinische chemie (Medlon) microbiologie (LabMicTA) en pathologie (LabPON) met als doel de kwaliteit en veiligheid in de omgang met patiëntmateriaal voor diagnostisch onderzoek te verhogen en fouten te voorkomen. De gesprekken met het MST en SKB zijn nog steeds in volle gang, naar alle waarschijnlijkheid zal medio 2015 ook hier een frontoffice worden geopend. Poema Het nieuwe onderdeel van LMS, Poema, zal er voor zorgen, doordat systemen worden geïntegreerd, dat er efficiënter en overzichtelijker kan worden gewerkt. In het laatste kwartaal van 2014 zijn we de laatste testfase ingegaan en heeft de afdeling diverse trainingen gehad, om begin 2015 over te kunnen gaan naar Poema Digitale pathologie De medische administratie is ondersteunend in de pilot: technische validatie digitale pathologie. Formatie In 2014 heeft de afdeling wederom te maken gehad met 2 langdurig zieken, waarvan 1 ten gevolge van zwangerschap. J. van der Molen heeft de afdeling verlaten, zij is vervangen door I. Heidema.
Bij- en nascholing Ook in 2014 is er aandacht besteed aan bij- en nascholing van de medewerkers om kennis op peil te houden en te verbeteren. De volgende cursussen/trainingen zijn bijgewoond: Splitsingsbeleid en categorie-indeling (afdeling medische administratie) Ontvangen en registreren cytologie (afdeling medische administratie) Training LMS, POEMA(afdeling medische administratie) Training LMS, K-boek (Y. Ellenbroek) OR Cursus (M. Winter) BHV Cursus (M. Winter) Anoek Groenhuijsen, hoofd unit medische administratie
9
1.5.3 Jaaroverzicht Cytologie Algemeen Het jaar 2014 stond in het teken van Lean. Lean is een methodologie die ‘’flow’’ verbetert, verspilling elimineert en waarde levert aan de klant op een tijdige manier. Dit project had een aantal doelstellingen namelijk: • verbetering van de dienstverlening aan onze klanten door vermindering van de doorlooptijden. • Verbetering van de personeelstevredenheid door een efficiënter proces met minder fouten, door minder storingen. Tijdens dit project werd er gekeken naar hoeveel tijd het kost van monstername tot en met rapportage van de resultaten aan de aanvrager. Het hele proces werd in kaart gebracht om zo een duidelijk beeld te krijgen van de wachttijden per processtap. Op de afdeling cytologie werd er gekeken naar het B en C proces. Tijdens het project werd er 1 onderzoek van zowel het B als C proces helemaal gevolgd van ontvangst tot het verzenden van de uitslag. Validatietraject controlemateriaal op immuno dunnelaag Deze validatie is een voortzetting van die uit 2013. Vanwege de kans op contaminatie van controlemateriaal is er een kleurstof (Green Dye -60 ml) besteld. In februari 2014 is deze kleurstof binnen gekomen en is de validatie weer opgepakt. Om het controlemateriaal te onderscheiden van het monster wordt de kleurstof verdund met buffer en aan het controlemateriaal toegevoegd, zodat deze groen kleurt. Er is gestart met een bronchuscocktail en pleuracocktail. De eerste resultaten niet goed: het controlemateriaal was te groen aangekleurd waardoor het controlemateriaal vaak over de glaasjes contamineert. Er is opnieuw controlemateriaal gemaakt met een minder geconcentreerde Green Dye oplossing. Deze resultaten waren goed. Het controlemateriaal is herkenbaar door de groene aankleuring en er wordt veel minder contaminatie gezien. Daarna zijn er meerdere cocktails op dezelfde wijze gemaakt en gevalideerd. Ook die resultaten waren goed. Deze resultaten zijn gepresenteerd aan de pathologen en analisten. De werkwijzen zijn aangepast. Analisten zijn ingewerkt voor het maken van controlemateriaal en het maken van dunnelaag preparaten. In december is er een aantal keer “proef” gedraaid. Per 1 januari 2015 wordt er gestart met controlemateriaal op dunnelaag. De volgende markers zijn gevalideerd:
Cocktail
Markers
Bronchus
CK7, CK5, AE1/3, CK8/18, P63, TTF-1 Calret, Podoplanine, CD68PGM1, Ki67 Chromogranine , synaptofysine CD56 S100, MelanA Thyreoglobuline ER, PR
Pleuravocht Kleincellig CD56 Melanoom Schildklier Mamma
10
Na- en bijscholing Medewerker
Datum
Congres
Organisator
Intern / Extern Extern
Diploma / Certificaat NVT
H. Wentink
24-01-2014
Workshop Product ergonomie
Healt2Work
M. Kok
20-05-2014
VAP
Extern
Ja
H. Appelman
LQA
Extern
NVT
F. Roozekrans
26/27 mei 2014 27-06-2014
Cursus VAP Den Dolder training Interne Audit
R. Evers
27-06-2014
H. Saksik
6/7 nov. 2014
38th European congress of Cytology sept. 2014 38th European congress of Cytology sept. 2014 Veldhuizencursus
Frank Roozekrans, hoofd unit cytologie
11
Ja
Ja
VAP
Extern
Ja
1.5.4 Jaaroverzicht Histologie Algemeen In 2014 hebben we te maken gehad met de nasleep van de nieuwbouw/verhuizing. De kleinere issues zijn gedurende 2014 aangepast en opgelost. Een aantal zaken vergt een grotere aanpassing en gedurende 2014 is met de diverse installateurs en stuurgroep gekeken naar goede oplossingen. Dit zal half 2015 gerealiseerd zijn. Er zijn in 2014 ook veel bezoeken geweest (andere laboratoria). In augustus/september is er begonnen met een LEAN traject, die meerdere weken heeft geduurd. Hierbij zijn medewerkers van verschillende afdelingen betrokken geweest. Er kwamen daarbij geen hele grote issues uit. Aantal zaken was al opgepakt door de verschillende werkgroepen van het lab. In 2014 hebben we meegedaan aan de dag van de zorg en is er een record aantal bezoekers geweest. Alle vrijwilligers hebben zich hard ingezet om deze dag succesvol te maken. In maart 2014 is begonnen om 1 analist 1 dag in de week in te zetten in het ZGT voor het uitvoeren van vriescoupes ten behoeve van de MOHS techniek. Hiervoor zijn er 5 analisten ingewerkt. Gedurende het jaar werden er steeds meer patiënten behandeld en alles loopt bijzonder goed. Van 1 analist hebben we afscheid genomen en er is 1 analist aangenomen. Overall kunnen we eind 2014 zeggen dat er met meer rust gewerkt wordt, alle processen beter verlopen op de histologie, wat terug te zien is in de doorlooptijden, die aanzienlijk zijn verbeterd. Histologie In 2014 is er een nieuwe PRIA gestart voor het hoofdproces aangezien er zoveel veranderingen waren in de processen in de nieuwbouw, dat dit zinvol was. Eind 2014 was dit afgerond. Tevens is in 2014 doorgegaan met de PRIA van de zijprocessen, verwachting is dat deze allemaal in 2015 afgerond zijn. In 2014 zijn 3 pathologen digitaal gaan werken, waarbij we eind 2014 zitten op een 5-tal pathologen die volledig digitaal coupes bekijken. Uitsnijkamer In 2014 is een nieuw röntgenapparaat geplaatst wat een aanzienlijke verbetering heeft gegeven qua kwaliteit van de foto’s en snelheid. Ook in de uitsnijkamer zijn verschillende processen onder de loep genomen en verbeterd. Immunologie In 2013 is er begonnen met en proces analyse (PRIA), deze is in december 2014 afgerond. Naar aanleiding van deze PRIA zijn er meerdere faalwijzen in kaart gebracht. Voor de faalwijzen is er gekeken of er oplossingen voor te bedenken zijn om de faalwijze te elimineren, indien dit het geval was, is de werkbeschrijving aangepast. Ook zijn er weer de nodige rondleidingen geweest op de afdeling immunologie. Zo zijn het Jessa Ziekenhuis uit Hasselt, het Meander Medisch Centrum uit Amersfoort, het UMC Groningen en het Martini ziekenhuis uit Groningen geweest. Ook is de WIHC (Noord-Oost Nederland) vergadering (28 jan 2014) dit jaar hier gehouden en hebben de WIHC leden een rondleiding over het nieuwe histologie lab gekregen. 23 april hebben 2 analisten van het Meander Medisch Centrum een hele dag meegelopen op de afdeling immunologie en hebben ze gekeken hoe wij op de immunologie werken (Workflow/lean). Tevens zijn er ook weer een aantal nieuwe antilichamen gevalideerd en in gebruik genomen te weten : GATA-3, Glypican-3, MUC-1.
12
Gevolgde cursussen, workshops, opleidingen Histologie 2013 Naam
Datum
Opleiding/congres
Organisator
Intern/ Certificaat externe plaats
Alle analisten
Hele jaar door
A. te Vaanholt
Intern
NVT
Alle analisten
21-1-2104
JOBO
Extern
Nee
Annemiek Schuite Danny ten Veen
3, 4 -11-2014
Diverse praatjes pathologen en analisten betreffende onderdelen histologie JOBO teambuilding Hulsbeek OR maatwerkcursus WWZ Bevrijden liftpassagiers Beheerder brandmeldcentrale Beheerder brandmeldcentrale Stralingsbescherming Desk.Niv. 5A Stralingsbescherming Desk. Niv. 5B Conferentie milieu en veiligheid Bezoek PATHAN Rotterdam, interactieve macro Stralingsbescherming Desk. Niv 5A Stralingsbescherming Desk. Niv 5B
Stavoor
Extern
Nee
Liftinstituut Siemens
Intern Intern
Ja Ja
NIBHV
Intern
Ja
Erasmus MC
Extern
Ja
Erasmus MC
Extern
Ja
Borger Burghouts
Extern
Nee
LabPON
Extern
Nee
Erasmus MC
Extern
Ja
Erasmus MC
Extern
Ja
Stavoor
Extern
Nee
Extern
Ja
Extern Extern Extern Intern Intern Intern
Ja Nee Ja Ja Ja Nee
Mark Jonker
9-1-2014 7-10-2014 7-10-2014
22-4-2014 17-6-2014
Nienke Spijker
23-1-2014
Tessa Hering
3-4-2014
Tim van de Ende
3, 4 -11-2014
Christel Liebrand
7-1-2014
OR maatwerkcursus WWZ EHBO
4-2-2014
EHBO
21,22-5-2014 16-9-2014 28-10-2014
2-daagscongres W-IHC Curus BHV EHBO cursus intern
EHBO Ver. St Plechelmus Oldenzaal EHBO Ver. St Plechelmus Oldenzaal W-IHC Falck Falck
27-11-2014
EHBO cursus intern
Falck
10-12-2014 24-1-2014
Oefenavond BHV Ergocursus Health to work Enschede W-IHC Den Dolder Mannelijk genitaal stelsel BHV-cursus W-IHC Den Dolder Mannelijk genitaal stelsel
BHV Ergo/KAM
Extern
Nee
W-IHC
Extern
Ja
Falck W-IHC
Extern Extern
Ja Ja
Dorien Bultink
8-11-2014
Elisa Boswinkel
16-9-2014 8-11-2014
13
Juul Knook
8-11-2014
Klaske Drogendijk
19-4-2014
Mark Kristen
2-10-2014 3,4-11-2014 9-1-2014
Sonja Heijink
15-5-2014 18-9-2014
Jacqueline van Kesteren
8-11-2014 15-01-2014 21-01-2014
W-IHC Den Dolder Mannelijk genitaal stelsel OR: Overtuiging bepaalt gedrag en overtuiging is een keuze BHV nascholing OR Maatcursus SKML
W-IHC
Extern
Ja
Monique Voulon
Intern
Nee
BHV/Falck OR/stavoor SKML
Extern Extern Extern
Ja Nee Ja
Ortec informatie bijeenkomst Webseminar over Ortec Najaarscongres W-IHC Effectief werken
PZ
Intern Extern Extern
Nee Nee Ja
Intern Extern
Nee Nee
Extern
Nee
Extern Intern Intern Extern
Nee Nee Nee Nee
28-02-2014
JOBO teambuilding Hulsbeek WHAPA bijeenkomst Amersfoort Workshop FWG, Utrecht Effectief werken
28-03-2014
Effectief werken
20-05-2014
Werkveldoverleg ROC Utrecht (stage)
23-01-2014 29-01-2014
Jacqueline van Kesteren, hoofd unit histologie
14
Ortec W-IHC Arjan Bloemendaal JOBO NVLM NVLM Arjan Bloemendaal Arjan Bloemendaal ROC Utrecht
1.5.5 Jaaroverzicht Moleculaire pathologie Formatie Het team moleculair pathologisch analisten bestond in 2014 uit 9 analisten (7.6 fte) en een klinisch moleculair bioloog in de pathologie (KMBP). Drie pathologen zijn nauw betrokken bij de moleculaire diagnostiek, nl. M. Tebar, G. Freling en S. Riemersma die tevens aandachtspatholoog moleculaire diagnostiek is. Ook patholoog N. Kooij is bij de moleculaire diagnostiek betrokken. Stages De moleculaire afdeling heeft in 2014 twee stage projecten begeleid. Het eerste project werd uitgevoerd in de periode feb-juni 2014 door een HLO student van de Hogeschool Arnhem Nijmegen (HAN). Dit project was gewijd aan de detectie van somatische HRAS mutaties met behulp van High Resolution Melting analyse voor de classificatie van Spitzoid tumoren. Het tweede project werd uitgevoerd in de periode sept 2014-jan 2015 door een HLO student van het Saxion (Enschede). In dit project werd onderzoek gedaan naar de clonale relatie tussen primaire borsttumoren en de recidieven/metastases met behulp van MLPA analyse. Bij- en nascholing In 2014 is aandacht besteed aan bij- en nascholing van de medewerkers om de kennis op peil te houden en op de hoogte te blijven van de nieuwste ontwikkelingen in de moleculaire pathologie. De volgende cursussen en bijeenkomsten zijn bijgewoond. - Moleculaire dag 2014: A. Ayoub, K. Olde-Boerrigter, R. Vriesema, M. Bult, M. Gouma, I. Raspe, S. ten Brinke, R. van der Geize - JOBO communicatie training: A. Ayoub, K. Olde-Boerrigter, N. de Waal, R. Vriesema, H. Wilke, M. Bult, M. Gouma, I. Raspe, S. ten Brinke - Symposium ION World Tour (NGS): K. Olde-Boerrigter, H. Wilke, M. Bult, R. van der Geize - 3 daagse training NGS Ion Torrent : K. Olde-Boerrigter, M. Bult - Regionaal Symposium Longkanker: A. Ayoub, R. Vriesema, H. Wilke, M. Gouma, S. ten Brinke, R. van der Geize - Regionale MDO-longoncologie nascholing: M. Gouma, I. Raspe, R. van der Geize - Deelnemersbijeenkomst SKML: R. van der Geize - Roche Symposium Screening Baarmoederhalskanker : R. van der Geize - 4th EACR-OECI Joint Training Course on Molecular Pathology Approach to Cancer: R. van der Geize - ASCO2014: R. van der Geize - 14e Papendal symposium Baarmoederhalskanker Bevolkingsonderzoek Oost: R. van der Geize Rondzendingen De afdeling heeft in 2014 meegedaan aan Her2 rondzendingen georganiseerd door de SKML (FISH HER2; 2014.2) en NordiQC (Run H5). De scores voor de SKML FISH HER2 rondzending en de NordiQC rondzending waren goed. In 2014 werd ook deelgenomen aan de volgende internationale rondzendingen: - ESP-EQA lung scheme part I (EGFR/KRAS) en part II (ALK FISH en IHC) - ESP-EQA colorectal cancer scheme (RAS testing) - ESP-EQA B-cell clonality - HPV (QCMD) Voor de internationale HPV rondzending werd de maximale score voor de core samples behaald. Voor de ESP-EQA long en colorectaal rondzendingen kwamen de uitslagen van het laboratorium, voor zover het materiaal kwalitatief voldoende was om beoordeeld te kunnen worden, volledig overeen met de uitslag van het referentie lab’s van de rondzendingen. Het laboratorium is ook dit jaar opgenomen in de lijst van labs die succesvol hebben deelgenomen aan de ESP-EQA long rondzending. (http://lung.eqascheme.org/info/public/alk/previous_participants.xhtml). Ook voor de rondzending B-cel clonaliteit werd een 100% score behaald.
15
In 2014 is ter oriëntatie voor het eerst deelgenomen aan twee EMQN rondzendingen, te weten de EMQN Lung Cancer Scheme en de EMQN Colorectal Cancer Scheme. De resultaten van deze rondzendingen waren over het algemeen goed. In beide rondzendingen werd wel een mutatie gemist. In deze gevallen lag het tumorpercentage van het materiaal (10%) onder de detectiegrens van de door ons gebruikte analyse methoden. Naar aanleiding van deze oriënterende deelname aan de EMQN rondzending is besloten niet over te stappen van ESP naar EMQN voor long en colon rondzendingen. De voorkeur voor deelname aan rondzendingen m.b.t mutatie analyse bij long- en colorectaal tumoren ligt bij de ESP, omdat de ESP het te testen materiaal aanlevert conform het materiaal dat op het lab wordt verwerkt (coupes op glaasjes). Service De afdeling probeert met korte doorlooptijden voor met name de diagnostiek ten behoeve van responstherapieën een goede en snelle service te verlenen. Voor materiaal waarin een mutatie is aangetoond, zijn de doorlooptijden soms iets langer, doordat de mutatie m.b.v. DNA sequentie analyse moet worden bevestigd en het genotype moet worden bepaald. Doorlooptijden voor mutatie analyses van EGFR, KRAS en BRAF zijn t.o.v. 2013 ongeveer gelijk gebleven. Meer dan 60% van de aanvragen is na 1 werkdag afgerond. Na 2 werkdagen is circa 90% van de aanvragen klaar (Figuur 1).
Figuur 1. Doorlooptijden EGFR, KRAS en BRAF mutatie analyse in 2014.
Het laboratorium stelt haar services graag ter beschikking van andere labs. De afdeling voerde in 2014 ook de moleculaire diagnostiek voor het Deventer Ziekenhuis uit. Laboratoriumruimtes en apparatuur De afdeling had in 2014 de beschikking over ruime, fysiek gescheiden en modern uitgeruste laboratoria voor de DNA diagnostiek. In 2014 is een Ion Torrent PGM sequencer aangeschaft voor het uit voeren van mutatie analyses met behulp van Next Generation Sequencing (NGS). Validatie van de NGS is in november 2014 gestart en zal naar verwachting in de eerste helft van 2015 zijn afgerond.
16
Analyses In-situ hybridisatie De FISH assays werden in 2014 onveranderd 2 keer per week ingezet. De aantallen analyses voor translocaties zijn gemiddeld genomen vergelijkbaar ten opzichte van 2013 (tabel 1). Wel is voor 2014 een afname te zien in de aantal aanvragen EBER en een duidelijke stijging in de aantal aanvragen EML4-ALK. In 2014 is de ROS1 FISH analyse met de Vysis break-apart probe (Abbott) opgezet, gevalideerd en in gebruik genomen. EML4-ALK en ROS1 wordt op aanvraag van de kliniek uitgevoerd. Tabel 1. Productie van (F)ISH aanvragen in de periode 2011-2014 Productie 2014 2011 2012 2013 1p19q 11 0 0 9 EML4-ALK 112 0 0 68 ROS1 8 0 0 0 Bcl-2 21 16 16 21 Bcl-6 18 11 10 18 c-Myc 35 26 25 44 Her-2 779 711 786 730 IgH 3 9 4 2 MDM2 14 0 3 19 t(8;14) 18 0 0 14 t(14;18) 8 3 6 15 82 Mola 53 71 61 11 Urovysion 62 43 25 101 EBER 120 122 144 1221 Totaal 1011 1086 1170 Gen mutatie analyses ten behoeve van responstherapie Mutatie analyses voor EGFR, KRAS, BRAF en IDH1 zijn ten opzichte van 2013 onveranderd uitgevoerd met behulp van high resolution melting (HRM) analyse (tabel 2). In 2014 werd standaard voor het colorectaal carcinoom KRAS (exonen 2, 3 en 4), NRAS (exonen 2, 3 en 4) en BRAF (exon 15) mutatie analyse ingezet. Alleen van materiaal waarin met HRM een afwijking wordt gezien, wordt een DNA sequentie analyse uitgevoerd om het genotype van de mutatie te bepalen. De mutatiefrequentie voor KRAS exon 2 bij colorectale tumoren was in 2014 identiek aan die in 2013 (44%). Door de uitbreiding van de mutatie analyse met KRAS exon 3 en exon 4 en NRAS exonen 2 t/m 4 werden in 2014 10% meer RAS mutaties gevonden t.o.v. 2013. Het percentage BRAF mutaties bij colontumoren (12,2%) was vergelijkbaar met die in 2013 (13,5%). Cumulatief werd in 2014 in 65,9% van de geanalyseerde colorectale tumoren een klinisch relevante mutatie (KRAS, NRAS, BRAF) aangetoond. Voor EGFR werd in 2014 een mutatiefrequentie gevonden die enigszins lager ligt t.o.v. vorige jaren (6.9%). Een duidelijke reden is hiervoor niet aan te geven. De verkregen mutatiefrequenties en genotypen uit de analyses zijn in lijn met indicatoren uit de literatuur (Tabel 2).
17
Tabel 2. Overzicht van mutatie frequenties en mutant genotypen voor KRAS, EGFR en BRAF in 2014. Mutatie analyse KRAS colon KRAS exon 2 KRAS exon 3 KRAS exon 4 NRAS colon NRAS exon 2 NRAS exon 3 NRAS exon 4 BRAF colon exon 15 EGFR long EGFR exon 18 EGFR exon 19
Totaal
Aangetoonde mutaties (aantal)
44,4%
G12D(17); G12A(5); G12S(4); G12V(16); G12C(1); G12R(1); G13D(11); A18D(1) Q61H(1); Q61R(1); Q61L(2) K117N(1); A146T(2)
126
3,2% 2,4% 2,4% 1,6% 11,9% 231
EGFR exon 20 EGFR exon 21 KRAS exon 2
BRAF melanoom BRAF exon 15 IDH1 codon 132
Mutatie frequentie
6,9% 1,3% 2,6%
G12D(1); G13R(2) Q61K(1); Q61R(1) V600E(14); K601N(1)
G719A(1); G719S(1); G709A/G719S(1) E746_A750del(1); L747_A751del (1); L747_A751del_insP(1); L747_A751del_insQ(1); L747_P753del_insS(2);
3,0% 31,6%
L858R(5); P848L(1); L861Q(1) G12C(31); G12V(15); G12D(9); G12A(9); G12F(2); G13D(2); G13C(5)
47
46,8%
V600E(20); V600K(2)
15
33,3%
R132H (5)
Analyse clonale relatie De B-cel clonaliteitsanalyse is onveranderd gebleven. Er wordt gebruik gemaakt van de IgH en IgK B-cell clonality assays van InVivoScribe Technologies. In 2014 zijn 42 analyses uitgevoerd, een vergelijkbaar aantal ten opzichte van een jaar eerder. De TP53 mutatieanalyse wordt ingezet bij clonaliteits-vraagstukken met betrekking tot metastasen/recidieven van borsttumoren en hoofd-halstumoren. In 2014 werd deze bepaling 8 keer uitgevoerd, waarbij in 6 gevallen middels een TP53 mutatie clonaliteit kon worden aangetoond. Microsatelliet instabiliteit (MSI) op aanvraag patholoog De assay voor microsatelliet instabiliteit analyse (MSI) is ten opzichte van voorgaande jaren onveranderd gebleven. De test wordt uitgevoerd in combinatie met immunohistochemische kleuringen voor MLH-1, PMS2, MSH2 en MSH6. Een MLH1-methylering analyse (MLPA) wordt uitgevoerd bij patiëntenmateriaal waarin MSI én verlies van MLH-1 eiwit expressie is aangetoond. In 2014 zijn er 125 MSI analyses uitgevoerd. In 23 gevallen werd MSI aangetoond (18,4%), waarvan 16 in aanmerking kwamen voor een MLH1 methylering analyse. In 14 gevallen werd een MLH1 methylering geconstateerd. Van 2 gevallen werd geen MLH1-methylering analyse uitgevoerd i.v.m. 5-FU/capecitabine therapiekeuze.
18
HPV De multiplex PCR HPV test detecteert 17 hoog-risico typen HPV en 2 laag-risico typen HPV (6 en 11) en wordt twee maal per week uitgevoerd met 30-50 samples per keer. In totaal werden 3037 bepalingen op cytologisch uitstrijkmateriaal uitgevoerd, een daling van 7% t.o.v. 2013. In 2014 zijn geen HPV analyses uitgevoerd voor het Laurentius ziekenhuis in Roermond, wat deels deze daling verklaart. Voor het Deventer ziekenhuis werden 5 analyses uitgevoerd. In figuur 2 staat het HPV genotype profiel met de aangetoonde HPV typen in het geanalyseerde uitstrijkmateriaal in de periode 2011-2014 weergegeven. Het HPV genotype profiel van 2014 komt goed overeen met de profielen uit de drie voorgaande jaren. 400 350 300
Aantal
250
2014
200
2013
150
2012 2011
100 50 0
Figuur 2. Voorkomende HPV typen in cytologisch uitstrijkmateriaal in de periode 2011-2014. Alleen de infecties met een klinisch relevante besmettingsgraad (virale load) staan weergegeven.
Robert van der Geize, hoofd unit moleculaire pathologie Sietske Riemersma, aandachtspatholoog moleculaire pathologie
19
1.6 Bibliotheek 1.6.1 Boeken In het verslagjaar werd de bibliotheek van het Laboratorium Pathologie Oost Nederland aangevuld met de volgende boekwerken: Image processing, analysis and machine vision. Auteur: Milan Sonka Urologic surgical pathology, 3rd ed. Auteur: D.G. Bostwick Algorithms for graphics and image processing. Auteur: Pavlidis Vision science: photons to phenomenology. Auteur: Palmer Topology of digital images: visual pattern discovery…etc. Auteur: J.F. Peters WHO classification of tumours of female reproductive organs. Auteur: R.J. Kurman e.a (6x) The art & science of cytopathology. Auteur: Richard Mac Demay Salivary gland cytology. Auteur: Faquin WHO classification of tumours of the digestive organs, 4th ed. Auteur: F. Bosman WHO classification of tumours of the breast. Auteur: Lakhani e.a. Pathology and genetics of tumours of endocrine organs. Auteur: DeLellis e.a. Robbins & Cotrans pathologic basis of disease. Auteur: Kumar e.a. Odze and Goldblum surgical pathology of the Gl. Tract, liver, biliary tract and pancreas. Auteur: Odze e.a. Rosen’s Breast pathology. Auteur: Hoda MD e.a. Robbins & Cotrans pathologic basis of disease. Prof. Edition. Auteur: Kumar e.a.
1.6.2 Tijdschriften Om alle medewerkers in staat te stellen, de ontwikkelingen op hun vakgebied bij te houden, heeft het laboratorium op de navolgende media een abonnement:
Acta Cytologica. American Journal of Clinical Pathology American Journal of Dermatopathology American Journal of Pathology American Journal of Surgical pathology Archives of Pathology and Laboratory Medicine Biotechnic and Histochemistry Cancer & Cytopathology Dermatopathology Histopathology Human Pathology International Journal of Gynaecological Pathology Journal of Molecular Diagnostics (AJP) Modern Pathology Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde New England Journal of Medicine Pediatric and Developmental Pathology Seminars in Diagnostic Pathology Virchows Archiv, alleen nog online, geen papieren exemplaar.
20
Hoofdstuk 2 2.1
VERRICHTINGEN
Algemeen Overzicht Onderstaande tabel geeft het aantal onderzoeken, verdeeld over de verschillende soorten verrichtingen aan. Hierbij wordt het verslagjaar 2014 vergeleken met 2013. Tevens is het aantal productie-eenheden weergegeven. Productie-eenheden worden berekend door het aantal onderzoeken te vermenigvuldigen met een weegfactor, de zgn. CTG-factor (2e kolom).
AARD ONDERZOEK
weeg factor
aantal onderzoeken 2013
aantal onderzoeken 2014
mutatie ‘13-‘14
aantal productie eenheden 2013
aantal productie eenheden 2014
mutatie ‘13-‘14
Cytologie Cervix-bvo Cervix-ind Cytologie Punctie Punctie echogeleide Totaal cytologie
0,26 0,40 1,00 0,65 1,75
25.306 7.674 9.511 120 417 43.028
24.738 7.567 8.783 89 564 41.741
-2,2 % -1,4 % -7,7 % -25,8 % 35,3 % - 3,0 %
6.580 3.070 9.511 78 730 19.968
6.432 3.027 8.783 58 987 19.287
-2,2% -1,4% -7,7% -25,8% 35,3% -3,4%
Moleculaire technieken Lmol Hmol HPV-bepaling Urovysion Totaal mol. technieken
7,00 21,00 3,50 7,00
1.005 592 3.566 24 5.187
1.054 612 3.109 11 4.786
4,9 % 3,4 % -12,8 % -54,2 % -7,7%
7.035 12.432 12.481 168 32.116
7.378 12.852 10.882 77 31.189
4,9% 3,4% -12,8% -54,2% -2,9%
Immunologie Her2Neu Im.Fluor Im.Perox Totaal immunologie
3,50 3,50 3,50
0 378 14.169 14.547
0 375 14.076 14.451
-0,8 % -0,7 % -0,7 %
0 1.323 49.592 50.915
0 1.313 49.266 50.579
0,0% -0,8% -0,7% -0,7%
198 62.119 697 139 33 239 153 63.578
258 61.667 432 191 47 186 158 62.939
30,3 % -0,7 % -38,0 % 37,4 % 42,4 % -22,2 % 3,3 % -1,0 %
0 62.119 1.394 1.390 495 598 153 66.149
61.667 864 1.910 705 465 158 65.769
0,0% -0,7% -38,0% 37,4% 42,4% -22,2% 3,3% -0,6%
126.340
123.917
-1,9 %
169.147
166.823
-1,4%
Histologie Hist.ond door derden Histologie Morfometrie Sectie Sectie foet Specimen Vriescoupe Totaal histologie Totaal
1,00 2,00 10,00 15,00 2,50 1,00
21
2.2
Histologie Onderstaande tabel geeft de histologische productie van het verslagjaar 2014, vergeleken met 2013.
Paraffine inbedding T-nummers blokjes blokjes per T-nummer Bijzondere kleuringen paraffine Immuunpathologie onderzoeken coupes totaal coupes per onderzoek
2013
2014
‘13-‘14
62.119 169.641 2,73
60.947 173.596 2,85
-1.89 % 2,33 % 4,30 %
27.854
26.781
-3,85 %
13.503 61.205 4,53
13.369 61.243
-0,99 % 0,06 % 1,07 %
4,58
22
2.3
Cytologie
2.3.1
Inzendingen Punctiecytologie
Onderstaande 2 tabellen geven het aantal inzendingen EUS/EBUS en interne puncties over 2013 en 2014 weer. Opvallend is dat het aantal interne puncties afneemt en het aantal EUS/EBUS puncties toeneemt.
Cytologie EUS/EBUS Aardmateriaal
Aantal in 2014
Aantal in 2013
Bronchus
11
6
buikvocht
0
1
galwegen
6
4
localisatie onbekend
3
9
longpunctie
3
6
471
197
pancreas (cyt)
46
48
punctie overig
22
21
schildklier (cyt)
0
1
vocht algemeen
0
3
562
296
lymfklier ebus/eus (cyt)
Totaal
Cytologie interne punctie Aard materiaal hoofd/hals lymfklier punctie punctie overig schildklier schildklier Totaal
Aantal in 2014
Aantal in 2013
71 15 71 15 0 0 0 86
23
84 17 10 10 3 3 114
2.3.2 Cervixcytologie Onderstaande tabel geeft de productie van het aantal cervix uitstrijkjes (BVO en medische indicatie) over 2014 en 2013 weer.
Aantal in 2014 BVO Medische indicatie
Aantal in 2013
24742
25342
7568
7702
2.3.3 Niet-gynaecologische cytologie Onderstaande tabel geeft de productie van het jaar 2014 vergeleken met 2013 weer, ingedeeld naar het aardmateriaal.
Aardmateriaal
Aantal inzendingen in 2014
Aantal inzendingen in 2013
Ascites Bronchus Galwegen Gewrichtsvocht Hoofd/hals Liquor (cyt) localisatie onbekend longpunctie lymfklier ebus/eus (cyt) lymfklier punctie (cyt) mamma (cyt) mammacyste ovariumcyste pancreas (cyt) pleuravocht (cyt) punctie overig puncties overige solide organen en massa's/tumoren schildklier (cyt) sputum (cyt) tepelvocht (cyt) urine (cyt) vagina (cyt) vocht algemeen weke delen (cyt)
172 1.165 60 3 309 155 8 7
172 1306 43 6 313 234 12 14
471 282 95 70 8 58 961 85
197 318 138 55 8 59 811 84
1 571 3 99 3202 71 20 1
0 522 2 114 3757 63 20 9
Totaal
7877
8257
24
2.4
Obducties
2.4.1 Obducties Onderstaande tabel geeft aantal obducties weer over het verslagjaar 2013, afgezet tegen meerdere voorgaande jaren. 2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
251
276
237
210
219
206
165
189
Perinataal
44
62
48
69
60
60
33
42
Neuropathologie
41
22
38
21
42
64
34
34
totaal aantal: Waarvan:
Verbijzondering van de neuropathologische obducties*: 2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Paraffineblokjes
495
538
1240
887
1403
1384
1028
969
Blokjes per obductie
12,08
24,45
32,63
42,23
33,40
21,63
30,24
28,50
Paraffinecoupes
589
564
1780
1248
1698
1979
1510
1376
Coupes per obductie
14,37
25,63
46,84
59,43
40,43
30,92
44,41
40,47
* protocol: geprotocolleerd uitnemen en bewerken van hersenen en ruggenmerg bij de ziekte van Parkinson, met of zonder dementie.
2.4.2 Obducties gerelateerd aan aantal overledenen per ziekenhuis Ziekenhuis
aantal overledenen
aantal obducties
712
105
14,75 %
MST Enschede
als % van overledenen
ZGT Almelo/Hengelo
(incl. foeten/neonaten)
687
99
14,41 %
SKB Winterswijk
(incl. foeten/neonaten)
186
14
7,53 %
25
2.5 Bevolkingsonderzoeken 2.5.1 Bevolkingsonderzoek borstkanker 2011
2012
2013
2014
225.401
239.302
238.866
243.285
Werkelijk verrichte onderzoeken
188.807
195.373
196.959
197.035
% van de opgeroepen vrouwen
83,76%
81,67%
82,45%
80,99%
Opgeroepen vrouwen in: Totale regio IKST
De gegevens hebben betrekking op het gehele werkgebied van het Laboratorium Pathologie Oost Nederland. Voor verdere informatie wordt verwezen naar het jaarverslag van BVO Oost.
2.5.2
Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker 2011
2012
2013
2014
Aantal opgeroepen 144.790 139.722 143.696 143.527 vrouwen Werkelijk verrichte 102.146 100.583 102.132 100.362 onderzoeken % van de opgeroepen vrouwen
70,5%
72,0%
71,1%
69,9%
De gegevens hebben betrekking op het gehele werkgebied van het Laboratorium Pathologie Oost Nederland. Voor verdere informatie wordt verwezen naar het jaarverslag van BVO Oost
26
2.6
Verrichtingen per Ziekenhuis
Anaesthesist Cardio-anesthesioloog Cardioloog Cardiothoracaal chirurg Chirurg Dermatoloog Gastro-enteroloog Gynaecoloog Huisarts Intensivist Internist K.N.O.-arts Kinderarts Longarts Mond/kaakchirurg Neurochirurg Neuroloog Onbekend Oogarts Orthopaedisch chirurg Plastisch chirurg Radioloog Radiotherapeut Reumatoloog Uroloog Totaal 2014
1
1
73
1 1330
40 8 163 1 198 100
8 139 5175 3528 3590 2512
1 38 1 15 4
7 388 80
2 12 2 1028
57 1
2 39
23 47 1845 277 1252 286
73
13 970 76 489 2 89 1168 175 73 68 586 4 7 134 16 42 15 1 74 73 1 5 1770 1 11 18 1 5 22 10 1 1 7 1305 1016 1 1337 3614 20392 235
2 1060
1 101
16 578 38 43 383 57 97 11 4 2 10 124 11 8 3 388 5504
Totaal 2013
89
1324 3867 20200 221
1042
100
Totaal 2012
87
1484 3846 20712 188
1201
108
7
7
1
2 2
1
232 4 6 34
4 1 1 2
1 28 7
148
59
3 1 23 5 9 10
1
1
2 24 2
2 5
4 121 4
1
6 5 14
1 3 1 1
22
1 88
5 5
6 91
65
16
97
8
85
33422
75
25
102
11
78
33748
1 12
203
1 5
22
1 75
1 16
10
53 2 8
2 1
1 1 4
1
1
2
1 1
5 390
4
5250
324
2
4835
293
4
1 5
1 1 88 201 7585 3886 5347 5500 8 69 2191 630 151 2061 737 287 69 9 76 85 1907 43 48 11 2737 33728
1 10 4 5 3 30 8 25 7
18 47 2 16
27
4
226
6 112
308 315
Totaal 2014
Vriescoupe
Specimen Radiografie Urovysion
Obductie Foet
Echogeleide Punctie Obductie
Onderzoek derden Punctie
Mammaprint paraffine Mammaprint vers materiaal Morfometrie
Lmol
Immuno Perox Jodium
Immuno Fluor
HPV-bepaling
Hmol
Histologie
Cytologie
Cervix ind
Specialisme
Cervix bvo
2.6.1 Medisch Spectrum Twente, locatie Enschede/Oldenzaal
14
1 347
105
98
40
263
108
46
234
anaesthesist cardioloog chirurg dermatoloog gastro-enteroloog geriater gynaecoloog huisarts intensivist internist k.n.o.-arts kinderarts longarts mond/kaakchirurg neuroloog onbekend oogarts orthopaedisch chirurg plastisch chirurg radioloog reumatoloog uroloog Totaal 2014
1 1 1
75 1
1927 1 1
4 4 526 7 74 3 106
2
1
5490 8512 2743
41 7 11
6 8
2555
3
450 1
4 1 365 2064 96 307 2 106 1142 253 5 265 60 1
56
172
1
40 5 1
88 1
1 1
4 1 2314 600 843
148
233 3 5 863 52 52 390 15 15
343 3 4
18 5 1
38
2
29 1
1
140 59
1 18 17 8
9
25 2
12 27 2
9 2
Totaal 2014
Vriescoupe
Urovysion
Specimen Radiografie
Obductie Foet 3 7 2
26
1 80
5 5
1 18 66
15 14 9031 9472 3762 4 5461 18 16 3518 522 175 2095 293 77 1 33 201 1230 52 25 2956 38971
33
14
98
14
68
39151
44
27
140
24
67
40307
75 1
40
3
3
19
9
1 28 10 6 13
183
2
12 2 48
Obductie
Echogeleide Punctie
Punctie
Onderzoek derden
Morfometrie
MOHS
Mammaprint vers materiaal
Mammaprint paraffine
Lmol
J0doium
Immuno Perox
Immuno Fluor
HPV-bepaling
Hmol
Histologie
Cytologie
Cervix ind
Specialisme
Cervix bvo
2.6.2 Ziekenhuisgroep Twente, locatie Almelo / Hengelo
3 59 1 1 2
25
1
1 1
79
30 3 174 2 6 1145 12 22 1 2 18 1182 1269 1931 3603 24957 209
217
3 24 71 15 2 464 5969
2 473
Totaal 2013
87
1873 3932 25017 184
602
225
Totaal 2012
74
1986 4391 25741 208
704
206
2
1
2
3
1 11
119
6 104
66
220
73
2
148
8 457
18
5975
45
428
9
247
70
66
150
5722
0
457
0
264
101
60
91
28
140
anesthesist cardioloog chirurg dermatoloog gynaecoloog huisarts internist k.n.o.-arts kinderarts longarts mond/kaakchirurg neuroloog onbekend oogarts orthopaedisch chirurg plastisch chirurg radioloog uroloog Totaal 2014
13
510
2 150 2 27 98 37 2 452 2 12
1637 1778 440
9 1 1
1 2 4
2198 153
31 1
1 1
43 130
24
52
4
1 631 104 29 1 1007 19
14 72 824 5 325 7619
67
10
57
106 6 1 1 2 7 34 3 121 2073
1
58
139
2 1 2
Totaal 2014
Vriescoupe
Urovysion
Specimen Radiografie
Obductie Foet
Obductie
Echogeleide Punctie
87
1 1 1 1 24
3
14
0
18
2 2
1 1
2 4 2659 1942 1031 4 3439 213 2 635 139 13 2 16 83 862 28 1 12066
6
8 3 3
3 7 1
Onderzoek derden
Morfometrie
Mammaprint paraffine
Lmol
Jodium
Immuno Perox
Immuno Fluor
HPV-bepaling
Hmol
Histologie
Cytologie
Cervix ind
Specialisme
Cervix bvo
2.6.3 Streekziekenhuis Koningin Beatrix, Winterswijk
87
1 3 1
5 1
5
18
3
2
1
13
510
2 1 18 540 1345
Totaal 2013
16
524
1402
8126
75
22
47
2386
31
212
7
116
18
2
13
3
44
2
0
13047
Totaal 2012
20
524
1611
8015
68
5
39
2171
0
162
0
142
16
1
11
5
61
6
0
12859
1
2
58
2 153
6
29
1
Verrichtingen eerste lijn Onderstaande tabellen geeft de aantallen verrichtingen resp. productie-eenheden weer, zoals uitgevoerd voor de eerste lijn, waarbij het verslagjaar 2014 is afgezet tegen 2013, 2012 en 2011.
Cytologie
Histologie
Hmol
HPV-bepaling
Immuno Fluor
Immuno Perox
Lmol
Morfometrie
Onderzoek derden
Punctie
Sectie
Vriescoupe
Totaal
2014
24.533 3.798
240
8.191
2
1.628
0
497
3
2
18
8
19
0
38.939
2013
25.106 3.940
301
8.504
1
1.742
1
479
2
26
10
13
26
0
40.151
2012
25.069 4.077
374
8.218
1
1.878
1
404
2
16
15
13
25
0
42.105
2011
25.551 4.108
355
8.379
0
2.028
0
341
1
51
2
24
0
0
40.840
Cervix bvoCytologie
Cervix ind cytologie
Verrichtingen
Cervix ind cytologie
Cytologie
Histologie
Hmol
HPV-bepaling
Immuno Fluor
Immuno Perox
Lmol
Morfometrie
Onderzoek derden
Punctie
Sectie
Vriescoupe
Totaal
Productie-eenheden
2014
6.379 1.519
240
8.191
42
5.698
0
1.740
21
4
0
5
190
0
24.028
2013
6.528 1.576
301
8.504
21
6.097
3,5
1.677
14
52
0
8
260
0
25.041
2012
6.518 1.631
374
8.218
21
6.573
3,5
1.414
14
32
0
8,45
250
0
27.069
2011
6.643 1.643
355
8.379
0
7.098
0
1.194
7
102
0
16
0
0
25.437
Cervix bvo Cytologie
2.7
30
Hoofdstuk 3
KWALITEIT & ARBO
Algemeen KAM-jaarplan
Het KAM-jaarplan is als zodanig komen te vervallen. KAM is een onderdeel van de managementreview. Eventuele actiepunten worden hierin vastgelegd en opgenomen in de applicatie Regist. Het overzicht van openstaande actiepunten uit deze applicatie is een regelmatig terugkerend punt op de agenda van het MT waardoor de bewaking gewaarborgd is. Intercollegiale KAM-bijeenkomsten Ook in 2014 hebben de KAM-functionarissen deelgenomen aan intercollegiale kwaliteitsbijeenkomsten om ervaringen uit te wisselen. Dit werd door de betrokkenen als zeer nuttig ervaren. Cursussen / bijeenkomsten
Jaarlijkse Conferentie milieu en veiligheid in ziekenhuislaboratoria van Borger & Burghouts (O. Hampsink) Congres NVML ‘Kwaliteit: de volgende stap’ (O. Hampsink) NVML Cursus Incidentenanalyse (O. Hampsink)
3.1
Kwaliteit
Interne audit Er zijn in 2014 door 14 medewerkers in totaal 15 interne audits uitgevoerd. Het betrof de volgende onderwerpen en de locaties waar ze zijn uitgevoerd: Werkeenheid Cytologie B-proces Histologie uitsnijkamer Cytologie C-proces Histologie lab Moleculaire pathologie Medische administratie Pathologen Diversen Restpunten audit Immunologie
Cytologie B-proces
Onderwerp Bewerken gyn. materiaal Behandelen navragen Ontvangst en identificatie materiaal Uitslag terug naar ontvangst C-nr. Inbedden Uitzoeken/verdelen/archiveren coupes DNA isolatie Secretariaat Uitvoeren puncties/vriescoupes Uitsnijden organen/weefsels Apparatuurbeheer Documentbeheer/ Beheer SharePoint Controle afwerking punten score >= 2 uit voorgaande audits Coupes snijden Behandelen navragen IP Uitzoeken/verdelen coupes IP Ontvangst en identificatie materiaal
31
Werkeenheid Gezamenlijke aspecten FD Gezamenlijke aspecten FD PZ KHB
Onderwerp Beoordelen gyn. materiaal Transport ICT Opleiding, kwalificatie bijscholing personeel Jaargesprekken Systeem
Het aantal geconstateerde afwijkingen t.o.v. 2013 is gedaald. De meeste afwijkingen hebben te maken met de opstelling/handhaving van kwaliteitsdocumenten. Dit blijft een aandachtspunt. De geconstateerde afwijkingen worden, met daaraan een of meerdere actiepunten gekoppeld, opgenomen in de applicatie Regist. Vanuit Regist wordt door de KAM wekelijks een herinnering e-mail verstuurd om de voortgang van de afhandeling van de actiepunten te bevorderen. Externe audit en visitatie Het laboratorium is in maart 2014 bezocht door een CCKL-auditteam naar aanleiding van de verhuizing. Er is gekeken naar de afhandeling van vrijwel alle afwijkingen geconstateerd tijdens de initiële beoordeling in 2012. Hier zijn 2 nieuwe afwijkingen uit naar voren gekomen die inmiddels zijn afgehandeld. Tevens is gekeken naar de activiteiten als validatie en aanpassing SOP’s in het kader van de verhuizing. Het auditteam heeft hier zeer positief over gerapporteerd. Het laboratorium is op 8 december 2014 gevisiteerd door een auditteam van Bevolkingsonderzoek Oost Het was een zeer positief gesprek. Er is 1 actiepunt vastgesteld m.b.t. vastlegging van BVO darmkanker gerelateerde incidenten Klachten, fouten en afwijkingen Klachten, fouten en afwijkingen worden op verschillende manieren vastgelegd. Een fout gemaakt tijdens werkzaamheden of een afwijking van de geldende procedures/werkwijzen tijdens een van de fasen in het (laboratorium- of administratief) proces of het officieel kenbaar maken van onvrede over de gevolgde werkwijze/handelswijze of over (werk)omstandigheden worden gemeld en afgehandeld via Regist. Tekortkomingen met betrekking tot het inzenden van een monster worden bij het betreffende onderzoeksnummer geregistreerd als signalering. De voortgang van de afhandeling van de meldingen worden maandelijks besproken in de structurele KAM-overleggen met de diverse units. Jaarlijks worden de meldingen in het MT besproken. Foutmeldingen
Aantal fouten per afdeling 2012-2014 250 200 150 2012
100
2013
50
2014
0
32
Opvallend is de stijging t.o.v. 2013 bij de Medische administratie. Dit wordt veroorzaakt doordat de Medische administratie werkzaamheden m.b.t. ontvangst onderzoek heeft overgenomen. Hoewel de medewerkers hierop zijn ingewerkt is het registreren en indelen in de juiste categorie toch lastig gebleken. De medewerkers zijn daarop opnieuw begeleid en er zijn nieuwe afspraken gemaakt (o.a. aanspreekpunten uitsnijkamer aangesteld). Een groot deel van de meldingen wordt veroorzaakt door een persoonsgebonden oorzaak en betrof het niet werken volgens de vastgestelde werkwijze. Er vindt altijd terugkoppeling plaatst naar de betreffende medewerker. Bij een deel van de meldingen zijn kwaliteitsdocumenten (bijv. werkwijzebeschrijvingen, procedures) aangepast.
De prospectieve risicoanalyse (PRIA) voor de processen van Immunologie, Cytologie en Moleculaire pathologie is in 2014 afgerond. Voor de Histologie is de PRIA van het hoofdproces herhaald i.v.m. significante wijzigingen na de verhuizing. De PRIA voor de deelprocessen Histologie is in 2014 gestart. Verbeterpunten (VBP) Het aantal verbeterpunten is erg laag. De meldingen zijn afgehandeld en waar nodig zijn werkwijzen aangepast. Interne Klachten (KL) Het grootste deel van het aantal klachten betreft het klimaat in met name de inbed- en snijruimte Histologie, en ICT/computer gerelateerde klachten. Wat betreft het klimaat; dit is een complexe casus, gesprekken met diverse partijen zijn gaande. Aanpassingen volgen in 2015. De ICT/computer gerelateerde klachten zijn met name gemeld in de eerste helft van 2014. We zien dit als een gevolg van de verhuizing. Er zijn diverse aanpassingen doorgevoerd (o.a. vervanging toetsenborden en muizen in de uitsnijruimte). Het aantal klachten is in de tweede helft van 2014 afgenomen. Externe klachten Sinds 2013 bestaat de mogelijkheid om via de website www.labpon.nl een externe klacht/melding/vraag in te dienen. In 2014 zijn er 4 externe meldingen ontvangen:
Aantal externe klachten 2013-2014
4 Overig 3
Patient Huisarts
2
SKB ZGT
1
MST 0 2013
2014
33
1.
2. 3. 4.
Klacht Patiëntmateriaal niet uit de transportbox gehaald door medewerker Ontvangst, materiaal is retour gezonden naar ziekenhuis. Niet correct etiketteren van retourzending I-125 zaadje door analist Histo Klacht over opmaak nieuw Aanvraagformulieren pathologisch onderzoek algemeen Tijdelijk kwijt zijn van patiëntmateriaal, achteraf toch in Ontvangstruimte gevonden
Uitgevoerde actie Werkwijze aangepast
Geldende werkwijze besproken met betreffende medewerkers Aanvraagformulier is aangepast Werkwijze aangepast
De afhandeling van de uitgezette acties is effectief bevonden. Signaleringen Signaleringen zijn tekortkomingen t.a.v. de inzendingen veroorzaakt door de inzender die veelal storend zijn voor de organisatie. Deze signaleringen worden rechtstreeks ingevoerd in U-DPS van PALGA, bij het betreffende onderzoeksnummer. De kwartaaloverzichten zijn periodiek in het Managementteam overleg besproken. Signaleringen 1e kwartaal 2e kwartaal 3e kwartaal 4e kwartaal Totaal
Absoluut 1247 1196 1496 1314 5253
2010 % 5.1 4.8 6.8 5.6 5.6
2011 % 5.9 7.2 8.0 5.9 6.7
2012 % 5.1 6.7 7.0 5.7 6.0
2013 % 3.8 3.7 3.7 3.1 3.6
2014 % 2.1 2.8 8.2 8.2 5.5
De daling in 2013 is het gevolg van het laten vervallen van de doorslag van het aanvraagformulier. Een groot aantal signaleringen betrof het ontbreken van patiëntgegevens op de doorslag. De meeste signaleringen worden nog altijd veroorzaakt door niet volledig ingevulde aanvraagformulieren. De stijging in 2014 is te verklaren doordat binnen LabPON het toekennen van signaleringen opnieuw onder de aandacht is gebracht. Daarnaast zijn een aantal signaleringen toegevoegd, zoals het niet of onjuist etiketteren van de verpakking van het onderzoeksmateriaal. De mogelijkheid van elektronisch aanvragen zal het aantal signaleringen naar verwachting drastisch doen afnemen. Het zal echter nog enige tijd duren voordat dit gerealiseerd zal zijn. Er is met het MST, ZGT en SKB periodiek gezamenlijk overleg met de betreffende kwaliteitsfunctionarissen. Signaleringen worden tijdens dit overleg besproken. Daarnaast worden incidentele, meer ernstige tekortkomingen direct gerapporteerd aan de betreffende kwaliteitsfunctionaris. Tevens is gestart met het opzetten van een Front Office binnen de ziekenhuizen. Controle op het voldoen aan de gestelde eisen voor ontvangst vindt dan al in de ziekenhuizen plaats. Het eerste Front Office is gerealiseerd in ZGT locatie Almelo en 1 september 2014 in gebruik genomen. In de loop van 2015 verwachten we hier een daling te zien van het aantal signaleringen.
34
Externe consulten, revisies en vriescoupes 2014
Externe consulten en revisies 2014 1e kwartaal
2e kwartaal
3e kwartaal
4e kwartaal
Totaal 2014
Totaal (absoluut)
78
80
107
67
332
Aantal Discordant
0
1
2
3
6
Discordant (%)
0.0
1.3
1.9
4.5
1.8
Aantal Niet ingevuld
34
40
55
35
164
43.6
50.0
51.4
52.2
49.4
Totaal (absoluut)
173
146
131
104
554
Aantal Discordant
2
3
0
0
5
Discordant (%)
1.2
2.1
0.0
0.0
0.9
Aantal Niet ingevuld
40
30
24
29
123
23.1
20.5
18.3
27.9
22.2
1e kwartaal
2e kwartaal
3e kwartaal
4e kwartaal
Totaal 2014
47
38
42
33
159
Concordant (%)
97.7
100
100
97.0
99.4
Discordant (%)
2.1
0
0
3.0
1.3
Externe consulten
Niet ingevuld (%) Externe revisies
Niet ingevuld (%)
Vriescoupes Vriescoupes 2014 Totaal
Rondzendingen Het laboratorium voor pathologie heeft in 2014 deelgenomen aan diverse rondzendingen: • landelijke rondzendingen van de Stichting Kwaliteitsbewaking Medische Laboratoriumdiagnostiek (SKML). • rondzendingen georganiseerd door Nordic immunohistochemical Quality Control (NordiQC) • rondzendingen georganiseerd door Quality Control for Molecular Diagnostics (QCMD) • kwaliteitsrondzendingen t.b.v. Moleculaire pathologie, geïnitieerd vanuit de European Society of Pathology (ESP) Het laboratorium participeerde in de rondzendingen voor algemene histologie, immunohistochemie en moleculaire pathologie.
35
Samenvatting en conclusies rondzendingen Cytologie De afdeling cytologie heeft, doordat SKML niet kon beschikken over geschikt materiaal, niet deelgenomen aan een rondzending. Er is besloten om te stoppen met deelname aan SKML en te participeren in de rondzendingen georganiseerd door UK Neqas. LabPON is aangemeld, deelname volgt in 2015. Tenslotte is er deelgenomen aan een Second opinion panel. Histologie De afdeling Histologie heeft in 2014 deelgenomen aan 3 rondzendingen. De resultaten van de rondzending kwam overeen met de overige deelnemende laboratoria. Geen acties noodzakelijk. Ook de afdeling Histologie heeft besloten SKML te vervangen door UK Neqas. Immunohistochemie/ISH De afdeling Immuunhistochemie heeft in 2014 deelgenomen aan 6 rondzendingen, waarbij in totaal 20x een antilichaam is beoordeeld. Hiervan is in 3 gevallen (PSA, P63 en EA1/AE3) het kleurprotocol aangepast ( verdunning antilichaam of versterkingstap toegevoegd). In een geval is er nieuw antilichaam besteld en de verdunning voor de MSH-2 opnieuw vastgesteld. Ten tijde van de rondzending van SKML HER2NEU was de HERCEP test (kit) in gebruik door het niet kunnen leveren van het reguliere antilichaam door DAKO. De tijdelijke test is gevalideerd en in gebruik genomen. Na ontvangst resultaten SKML is het protocol bijgesteld en besloten om laagdrempelig FISH aan te vragen. Voor de overige gevallen was de score goed. Moleculaire pathologie De afdeling Moleculaire pathologie heeft in 2014 aan 7 rondzendingen deelgenomen. De resultaten voor deze rondzendingen waren goed en gaven geen aanleiding tot aanpassing van de protocollen.
3.2
ARBO Meldingen bedrijfsaccidenten Bedrijfsaccidenten met letsel (BAML) Samenvatting: Histologie/Pathologen: 3x snijden tijdens uitsnijden 4x snijden microtoom Van bovenstaande accidenten was er 1x kans op besmetting. Het accident is volgens PB 12 afgehandeld, geen consequenties voor de medewerker. Moleculaire pathologie: 1x prikaccident met naald bij behandelen volledig gefixeerd materiaal. Meldingen zijn van verschillende personen. Alle meldingen zijn door hoofd unit / coördinerend analist met de betrokkene besproken. De meldingen zijn adequaat afgehandeld. De daling heeft zich in 2014 verder voortgezet. Over het algemeen wordt door de medewerkers in de nieuwbouw meer rust ervaren doordat de verschillende werkzaamheden beter ruimtelijk zijn gescheiden t.o.v. het gebouw in Enschede.
36
Bedrijfsaccidenten zonder letsel (BAZL) Samenvatting: 1x morsen van chemische oplossing door blijven haken met labjas achter de klink, veroorzaakt door het handmatig moeten openen van de deur. Deur tussen weegruimte en kleurruimte Histologie is hierna verwijderd. 1x afval afgevoerd in verkeerde categorie. Het betrof een klein afvalvaatje. Geen verdere gevolgen. 1x lekkage in het formaldehydetapstation doordat een monteur de formaldehydeslang afkoppelde. Acties ter verbetering van dit tapstation zijn uitgezet. Bewaking in Regist. Ergocoach Alle afdelingen zijn in 2014 bezocht door een ergocoach. Er zijn geen grote tekortkomingen geconstateerd. Waar nodig zijn aanpassingen uitgevoerd.
Metingen Uitsnijruimte Na de verhuizing in 2013 werden bij het voorbereiden en uitsnijden formaldehydeconcentraties gemeten boven de wettelijke grenswaarden. Hierna zijn diverse aanpassingen doorgevoerd. Vervolgens zijn door een extern bedrijf en in tweede instantie door de KAM/coördinerend analist actieve metingen uitgevoerd. Uitslagen toonden waarden lager dan de wettelijke grenswaarde m.u.v. de voorbereidingswerkplek. De werkplek voorbereiden uitsnijden blijft een aandachtspunt. Metingen worden in 2015 herhaald. Kleurruimte Er zijn in 2014 diverse passieve metingen uitgevoerd m.b.v. badges. Uitslagen toonden waarden ver beneden de wettelijke grenswaarde. Milieu Het laboratorium is in 2014 bezocht door: • Waterschap Vechtstromen: Alle afvalpunten zijn gecontroleerd. Eén tekortkoming geconstateerd m.b.t. locatie afsluiter. Deze is verplaatst en akkoord bevonden. In 2014 heeft er geen bemonstering plaatsgevonden van de afvalpunten. • Gemeente Hengelo, heeft geconstateerd dat wordt voldaan aan de voorschriften zoals gesteld in de milieuregelgeving.
Odette Hampsink, Rudi Evers (KAM-functionarissen)
37
3.3
Follow-up punctie cytologie
In 2015 zijn de resultaten van de follow up gegevens van de C-onderzoeken in 2014 verzameld en besproken in een bespreking met de pathologen en analisten. Hieronder een overzicht. Werkwijze: • ½ jaar na verzendatum van het betreffende C-onderzoek wordt follow-up verzameld. • Gekeken wordt naar diagnose regel, conclusie en relevante histologie. • Zowel cytologie als histologie wordt ingedeeld in een klasse. • Alle onderzoeken worden samen met de patholoog opnieuw bekeken. Bij discordantie wordt de casus gepresenteerd tijdens een cytologiebespreking met pathologen en analisten samen. Klasse indeling zowel voor cytologie als histologie: • Klasse 1: niet representatief • Klasse 2: benigne • Klasse 3: onzeker benigne • Klasse 4: onzeker maligne • Klasse 5: maligne. Redenen revisie: • Bij verschil in klasse van ≥ 2 stappen. • Klasse 1 met maligne histologische follow up • Op verzoek van patholoog n.a.v. T- of een C nummer. Waar is naar gekeken: • Aantal onderzoeken per klasse. • Aantal onderzoeken met histologische follow-up. • Aantal onderzoeken dat is gereviseerd. • Of cytologie revisie conform of niet conform eerdere beoordeling is.
totaal 2014
lymfklier
totaal met hist follow-up 2014
n
n
743
aantal revisies 2014 n
164
% 22%
43
% 6%
12
3%
schildklier
478
96
20%
speekselklier
92
40
43%
3
3%
hoofdhals
56
12
21%
1
2%
mamma
229
46
20%
17
7%
pancreas
51
11
22%
2
4%
wekedelen
14
3
21%
huid
35
10
29%
1
3%
overig revisie op verzoek patholoog totaal
62
10
16%
4
6%
1760
392
22%
2 85
5%
38
aantal revisies niet conform 2014 n
%
2
0.87%
1 3
0.06% 0.17%
3.4
Doorlooptijden
3.4.1
Doorlooptijd van onderzoeken
Het aantal werkdagen gerekend van de materiaalontvangst tot de verzending van de uitslagen.
aantal werkdagen
0
onderzoeken histologie 2012 2013 2014 % % % 1 0 0
onderzoeken cytologie 2012 2013 2014 % % % 0 1 1 38 71 70
onderzoeken cervixcytologie 2012 2013 2014 % % % 0 0 0 1 1 3
1
8
9
6
2
16
22
18
19
18
47
17
8
16
3
28
33
31
5
6
11
26
25
35
4
23
18
25
1
1
3
26
33
25
5
12
7
12
0
0
0
11
15
12
6
5
3
4
0
0
1
6
6
5
7 tot 10
2
1
4
0
0
0
5
6
3
> 10
0
0
0
0
0
0
0
0
2
3.4.2 Doorlooptijd obducties Aantal werkdagen tot 10 tot 20 tot 30 tot 40 tot 50 tot 60 tot 70 tot 80 tot 90 > 90
2012
2013
aantal
%
54 37 28 20 18 11 12 6 5 15
20 13 9 3 3 2 1 0 0 7
aantal 74 22 21 15 11 7 10 0 1 3
2014 % 40 9 8 4 3 2 3 0 0 1
aantal 29 35 20 19 20 66*
% 15 19 10,5 10 10,5 35*
In 2014 zijn de gegevens uit Comitatus gehaald, doorlooptijden zijn niet verder uit te splitsen dan > 50.
39
3.5
Patiëntgebonden Besprekingen Medisch Spectrum Twente, Locatie Enschede Bespreking Chirurgendemonstratie Gastro-enterologie (GEPA) Gynaecologische Oncologie Longbespreking Longoncologie Necrologie Neuro-oncologie Nierbespreking Oncologie Reumatologie
Frequentie 1 x per 2 mnd 2 a 3 x per mnd 1 x per week 1 x per mnd 1 x per week 1 x per maand 1 x per week 1 x per maand 1 x per week 1 x per 2 mnd
Ziekenhuisgroep Twente, locatie Almelo/Hengelo Bespreking Necrologie Longoncologie
Frequentie 1x per maand 1 x per week
Demonstraties, locatie Laboratorium Pathologie Bespreking Dermatologenbespreking Kaakchirurgie Werkgroep Erfelijkheid
Frequentie 1 x per 2 mnd Op afspraak 1 x per maand
Teleconferenties Bespreking Colorectale bespreking M1-LARC/ regionaal Colon/rectum bespreking SKB Hematologie regionaal Interne bespreking SKB Interne (biopsie/necrologie) ZGT Mammabespreking ZGT MDO mammabespreking SKB MDO mammabespreking MST Oncologie ZGT Oncologie SKB Schildklierbespreking Urologische oncologie MST/ZGT locatie Almelo/Hengelo
Frequentie 1 x per week 1 x per week 1 x week 1 x per maand 1 x per maand 3 x per week 2 a 3 x per mnd 2 x per week 1 x per week 1 x per week 1 x per maand 1 x per week
Landelijke besprekingen Bespreking Lymfomenpanel Noord Nederland Melanoompanel regionaal Weke delen tumoren werkgroep
Frequentie 1 x per maand 1 x per maand 1 x per maand
40
3.6
Specifieke Activiteiten
3.6.1
Lidmaatschappen
Nationale en internationale beroepsverenigingen Medische staf: Arbeitsgemeinschaft dermatologische Histologie der Deutschen Dermatolgischen Gesellschaft Association For European Cardiovascular Pathology European Association for Haematopathology European Association for Cancer Education European Society of Pathology International Academy of Pathology, British Division
International Society of Dermatopathology Nederlandse Vereniging voor Gastro-Enterologie Nederlandse Vereniging voor Neuropathologie Nederlandse Vereniging voor Pathologie Nederlandse Vereniging voor Medisch Onderwijs Nederlandse Vereniging van Vrouwelijke Artsen Royal College of Pathologists
S. Riemersma, E. Eijken C.D. Heymans J. v. Baarlen, S. Riemersma E. Weltevreden J. v. Baarlen, E. Weltevreden, M. Hogenes J. v. Baarlen, C.D. Heymans, R. Vink, A. Krukkert, M. Brinkhuis, M. Hogenes, N. Kooij, E. Weltevreden M. Brinkhuis, E. Eijken J. v. Baarlen C. Jansen alle pathologen N. Kooij, E. Weltevreden N. Kooij N. Kooij, S. Roothaan
Overige medewerkers: Vereniging Analisten Pathologie
alle cytologisch analisten, E. Asbroek, A. Bosch, E. Boswinkel, M. Bult, M. Jonker, J. Knook, M. Koelewijn, C. Liebrand, K. Olde Boerrigter, A. te Vaanholt, J. Weiss R. Evers
International Academy of Cytology (IAC) Landelijke en regionale werkgroepen: Medische staf Commissie voor beentumoren Gynaecologie Oncologie Achterhoek/Twente GOAT Hoofd-Hals Tumor werkgroep Medisch Spectrum Twente Landelijk Melanoom Panel Landelijke Werkgroep Cutane Lymfomen Landelijke Werkgroep Lever Pathologie LONT (regionale samenwerking longoncologie) Lymfomen Panel Noord Nederland Mammatumor gerichte werkgroep ZGT Necrologiecommissie ZGT Oncologiecommissie Medisch Spectrum Twente Regionale Tumorwerkgroep long en weke delen Regionale Mammatumor werkgroep Werkgroep Neuropathologie, UMCN St. Radboud Nijmegen Werkgroep Oncologische Gynaecologie v.d. Nederlandse Ver.voor Obstetrie en Gynaecologie Werkgroep Kinderpathologie der Lage Landen Werkgroep Weke Delen Tumoren IKA IKW IKST IKO Werkgroep Modernisering Visitatie KNMG/MSRC Werkgroep Landelijke Richtlijn Prostaatcarcinoom Commissie Wetenschappelijk Onderzoek LabPON
41
C.D. Heymans, toehoorder M. Brinkhuis J. van Baarlen E. Eijken J. van Baarlen A. Krukkert N. Kooij J. v. Baarlen M. Tebar M. Hogenes J. van Baarlen, N. Kooij N. Kooij M. Tebar R. Vink M. Brinkhuis, G.J. Toes M. Brinkhuis, M. Tebar, C. Jansen, M. Hogenes R. Vink E. Weltevreden R. Vink M. Hogenes, C. Jansen
Landelijke en regionale werkgroepen: Overige medewerkers Werkgroep Algscripts PALGA Werkgroep Dienstverlening Uitvoeringscommissie Stichting Bevolkingsonderzoek Oost Commissie Cytologie (NVVP) Werkgroep Congresorganisatie VAP Werkgroep Cytodiagnostiek (VAP-WCD) Werkveldoverleg stagebegeleiders
3.6.2
Y. Ellenbroek F. Roozekrans F. Roozekrans F. Roozekrans F. Roozekrans M. IJland
Bestuurswerkzaamheden
Medische staf Bevolkingsonderzoek Borstkanker / SVOB NVVP, Commissie Kwaliteit en Beroepsuitoefening NVVP, Taakgroep Cytologie NVVP, QC commissie werkgroep moleculaire diagnostiek PALGA, Thesauruswerkgroep PALGA, Protocol commissie
M. Brinkhuis, regionaal coördinerend patholoog C. Jansen, lid, N. Kooij, lid M. Brinkhuis, voorzitter S. Riemersma, lid R. Vink, lid N. Kooij, lid (namens CBU)
Overige medewerkers: PALGA-raad Pathologisch Anatomisch Bacteriologisch Laboratorium Overleg, PABLO Werkgroep Immunohistochemie
H. van der Veen, lid H. van der Veen, secretaris Ch. Liebrand, secretaris
3.6.3 Nascholing Medische Staf Cursussen en congressen It’s all about synoptic reporting, PALGA themadag, Bunnik, 15 januari (N. Kooij) IK-werkgroep Wekedelen Tumoren, GPA, VUMC, Amsterdam, 27 januari, 24 februari, 26 mei, 23 juni, 22 september, 22 december (N. Kooij, R.Vink) Moleculaire dag, WMDP, Utrecht, 31 januari (M. Tebar) Euro CNS course in Basic Neuropathology, Aken , Duitsland, 11-14 maart (C. Jansen) Acute hartdood in de klinische pathologie, Amsterdam 13 en 14 maart (G.J. Toes) Surgical pathology for the practising pathologist, Harvard Medical School, Florida, USA, 13-16 maart (N. Kooij, S. Roothaan) 5e symposium hematomorfologie, Rotterdam, 20 maart (M. Hogenes) Cursus niet-neoplastische longpathologie, Medizinische Universität Graz, Oostenrijk, 22 -24 maart (E. Weltevreden) E-learning RAS mutaties: De rol bij patiëntenselectie en behandeling van gemetastaseerd coloncarcinoom, 28 maart (E. Weltevreden) Basic molecular biology for pathologists, Graz, 31 maart t/m 4 april (G.J. Toes) Leadership for physician executives, 11 april, (N. Kooij) NVVP pathologendagen, Zeist, 9-11 april (M. Tebar, M. Brinkhuis) Joint meeting German Division IAP /Spanish Division IAP, Valencia, Spain, 1-4 mei (M. Tebar) London dermatopathology course, Londen, VK, 15 -16 mei (C. Heymans)
42
Nieuwe voorzetten in de oncologie IV, Hoytemastichting, Hengelo, 15 mei (M. Tebar, G.J. Toes) Diagnostic histopathology of breast disease course, London, United Kingdom, 12 -16 mei (R. Vink) Moleculaire diagnostiek in de pathologie, Utrecht, 16 mei (G.J. Toes) Advanced Teaching course in clinical cytology, Clinical cytology across the Atlantic, UMC Groningen, 22-23 mei (M. Brinkhuis, S. Roothaan) Diagnostic breast pathology, Florence, Italië, 27- 29 mei (M. Tebar) Euro CNS course in Neuropathology: Neurodegenerative diseases, Amsterdam, 28 -30 mei (C. Jansen) Regiobijeenkomst Noordelijke pathologen, UMCG, Groningen, 3 juni (N. Kooij, C. Jansen) 3rd Edinburgh haematopathology tutorial, Edinburgh, Verenigd Koninkrijk, 5-6 juni (M. Hogenes) 12e Bossche Mamma Congres,Vught, 10 en 11 juni (G.J. Toes) London Uropathology Conference, London, United Kingdom, 18-20 juni (R.Vink) Congres regelgeving rond patiëntengegevens voor patiëntbehandeling , beleid en onderzoek, Utrecht , 24 juni (M. Hogenes) E-learning module en toets “Pathologie darmscreening” , 18 augustus (M. Hogenes) 26th European Congress of Pathology, London, 30 augustus – 3 september (M. Brinkhuis) Longkanker symposium, Diagnostiek en Behandeling van ALK positieve NSCLC patiënten, LabPON, Hengelo, 4 september (E. Weltevreden, M. Tebar, G.J. Toes) Werkgroep leverpathologie, Utrecht, 9 september, 2 december (A. Krukkert) PALGA symposium: De mogelijkheden van PALGA voor wetenschappelijk onderzoek, Utrecht, 7 oktober (M. Hogenes) 4e Up to date in erfelijke kanker, RadboudUMC, Nijmegen, 9 oktober (M. Tebar) 16e Papendal symposium baarmoederhalskanker: Borging, kwaliteit en vernieuwing, Arnhem, 3 november (M. Brinkhuis) Najaars nascholing NVVP, Alkmaar, 5 november, (N. Kooij) 13e AvL mammacarcinoom symposium, Amsterdam, 12 november (G.J. Toes) 7th European Multidisciplinary Colorectal Cancer Congress (EMCCC), RAI, Amsterdam, 24-25 november (M. Tebar) 36th Annual Course on Current concepts in surgical pathology. MGH Institute for Heart, Vascular and Stroke care, Boston, USA, 17 -21 november (E. Weltevreden) E-learning Pathologie darmkankerscreening, BVO Noord, 2 december (N. Kooij, C. Jansen, R. Vink) Nederlandse Sarcomen Studiedag, IKN Utrecht, 10 december (N. Kooij, R. Vink) Regionaal melanoomsymposium, IKN, Zwolle, 10 december (M. Tebar) Regionale coupeavond, Nijmegen, 16 december (N. Kooij)
3.6.4 Nascholing Overige medewerkers Zie I.5.2 t/m I.5.5.
3.6.5 Visitaties Herbeoordeling CCKL accreditatie (in verband met verhuizing naar nieuwbouw) heeft 24 maart 2014 plaatsgevonden. CCKL auditoren: H. van der Veen, S. Riemersma Co-visitator Landelijke Visitatie Commissie NVVP: R. Vink
43
3.6.6
Wetenschappelijke Activiteiten
Voordrachten “Minisymposium: Geen obductie?... eeuwig zonde!”, Medisch Spectrum Twente, Enschede, 20 maart (M. Brinkhuis) “Cytologie cursus techniek, maken van directe preparaten”, Hengelo, LabPON, Nederland, 18 december (M. Brinkhuis) “Neurodegeneration in childhood: a practical approach”, voordracht (invited speaker) op het symposium van de Paediatric Pathology Society, 4 september 2014, Birmingham, UK (C. Jansen) “Colorectal Cancer Pathology”, GIMPHA conference; Tbilisi, Georgia (S. Roothaan) Posters Publicaties Subcutaan granuloma annulare bij een kind. N.M. Kruyt, N. Kooij, E.F. Weltevreden, S.B.A. van der Valk, I.T. Merth and R.W.A. Janssens. Submitted Ned. Tijdschrift voor Dermatologie en Venereologie.
Diffusion-weighted MR imaging in laryngeal and hypopharyngeal carcinoma: association between apparent diffusion coefficient and histologic findings. Driessen JP, Caldas-Magalhaes J, Janssen LM, Pameijer FA, Kooij N, Terhaard CH, Grolman W, Philippens ME. Radiology. 2014 Aug;272(2):456-63. doi: 10.1148/radiol.14131173. Epub 2014 Apr 17. Humanized mouse models in transplantation research. Hogenes M, Huibers M, Kroone C, de Weger R. Transplant Rev (Orlando). 2014 Jul;28(3):103-10. Quiz page February 2014: swollen kidneys and a pancreatic mass. Agterhuis DE, Schuurmans EP, Hogenes MC, Laverman GD. Am J Kidney Dis. 2014 Feb;63(2):A18-21. The prognostic relevance of the mitotic index in axillary lymph node-negative breast cancer Jobsen JJ, van der Palen J, Brinkhuis M, Nortier JWR, Struikmans H. Breast Cancer Research and Treatment 12/2014; DOI: 10.1007/s10549-014-3244-8 Variably protease-senstive prionopathy, a unique prion variant with inefficient transmission properties. Diack AB, Ritchie DL, Peden AH, Brown D, Boyle A, Morabito L, Maclennan D, Burgoyne P, Jansen C, Knight RS, Piccardo P, Ironside JW, Manson JC. Emerg Infect Dis. 2014; 12:1969-79. Neuro-imaging uw diagnose. C. Heidemans-Hazelaar, S. Boomstra, R. Bezooijen, G.J. Toes , G. Hageman. Tijdschrift voor Neurologie &Neurochirurgie vol 115-1-maart 2014
44
3.6.7 Wetenschappelijk onderzoek en samenwerkingsverbanden Afgesloten onderzoeken drs. M. Reimers drs. K. Goey drs. W. Schrijver
LUMC UMC Utrecht UMC Utrecht
PROCTOR/SCRIPT weefselonderzoek Cairo 3-study Primair mammacarcinoom en metastasen in lichaamsvochten longitudinal analysis of melanoma-specific immunity in stage III and IV melanoma patients EpiPSCPBC kwaliteitsproject
Marnix Geukes Foppen
AVL / NKI
dr. C.I.J. Ponsioen, MDL-arts
MST / AMC
Jan Brouwer
UMCG
prof. Dr. R. de Bree L.S. Nooij / dr. T. Bosse
VU medisch centrum LUMC
E.G.M. de Waal
UMCG
Inge Peters / prof.dr. V.Smit
LUMC
Olga Balaque dr. I.D. Nagtegaal Chella vd. Post / prof. Dr. Han van Krieken Ellen Lohuis / dr. D. Piersma W. Schrijver / P. van Diest Daphne de Jong / N. Hijmering Charlotte Kweldam drs. Erlin Haacke
VUMC UMC Radboud Radboud
W.H. Schreuder dr. A. Opstal-van Winden
AMC AVL
dr. Michael den Bakker prof.dr. F.J. van Kemenade drs. A.J. Verschoor prof. Dr. J. Morreau E. Thunnissen prof. Dr. E.J. Speel dhr. J. Duker / dr. Reyners dr. I. Oving Arja Hokke L. Bokhorst Chantal Kuijpers / Stephan Willems BOOG Study Center dr. C.H.M. van Deurzen / S.C. Doebar Arjan Diepstra Marianne Loeffen-vd. Ven M.C. Bleeker M. Fellinger / dr. Siemerink
Erasmus MC Erasmus MC LUMC LUMC VUMC MUMC UMCG ZGT UMCG Erasmus MC UMCU
MST UMCU VUMC Erasmus UMCG
microRNA expressie in ovariumca. in BRCA1 mutatie draagsters HPV status bij oropharynxcarcinomen promotie-onderzoek: pathogenese HPV onafhankelijke vulvacarcinomen new prognostic parameters for progression to multiple myeloma in plasmacytoma patients ovarium metastasen afkomstig van het mammacarcinoom angio immunoblastair T-cel lymfoom Lynch syndroom en IBD maagkanker Columbus studie Breast and female genitourinary tract pathology HOVON84 Prostaatkanker (olv. Dr. G. van Leenders) pathogenese van (MALT) lymfomen bij het syndroom van Sjogren Reuscelgranuloom Maxilla Onderzoek naar kinase gen fusies in secundaire longcarcinomen Agressieve fibromatose (desmoid tumor) Hypofyse- en schildklierpreparaten GIST Bijschildkliercarcinomen
Erasmus MC
LCNEC studie PITCH trial Monaleesa-2 studie Biomarkeronderzoek UMCG PRIAS studie (prostaatkanker) Landelijke variatie in gradering van (pre-)maligne laesies Duthc Male Breast Cancer Consortium mannen met DCIS
UMCG Radboud UMC AMC LUMC/ZGT-H
ACT-1 / HO90 study Genetische afwijkingen in cardiale myxomen endometriumstromalcelsarcoom IDEAL
45
Lopende onderzoeken Linnea Janssen Femke Homan
MST MST
Galaxy-2 studie Slow Moh's microgr. chirurgie vs. conventionele chirurgische excisie. biopten voor de IRENE studie (de NVALT-16 studie) NBREaST II studie
Justine Kuiper A.Kreiter (SKB) / A. van Egmond (agendia) J. Timmermans Rianne Hendriks
VUMC AGENDIA/SKB
drs. A.J. Polman / Linnea Janssen prof. Dr. E.J. Speel Anke Christenhusz Anja Stam
MST MUMC UT MST
S. Slot N. Venneman Monique Kuipers / I. Oving Chantal Steegers DNTP/Prof. P. van den Brandt HWP Quartero
VUMC MST ZGT-A DNTP / MUMC
opvragen klinische gegevens KNO NG14-01 study 'Clinical evaluation of a diagnostic and prognostic biomarker panel in men requiring prostate biopsy' Ascend-4 studie LCNEC studie MagSNOLL studie The clinical relevance of Axillary Reverse Mapping (ARM) retrospectief melden van patienten aan de NKR ROSE studie Pernetta studie Rainbow project studie
MST
Pig nipple model
NKI Radboud UMC
3.6.8 Opleiding Participatie onderwijs Klinische les Radiologie MST. “PARA” presentatie. Samen op weg. MST, Enschede, 10 april (E. Weltevreden) Begeleiden en coördinatie van co-assistentschappen (N.Kooij) Analisten Onderwijs Commissie (M. Tebar) Onderwijs arts-assistenten chirurgie MST, 12 november (A. Krukkert) Onderwijs co-assistenten ZGT, 10 december (A. Krukkert) Stagiair(e)s 2014 M. Negeri
In samenwerking met ROC Rijn-IJssel te Arnhem: D. van Koot In samenwerking met Hogeschool Arnhem/Nijmegen: M. Rahmouni
46
Hoofdstuk 4 4.1
FINANCIËN
Algemene Beschouwing Het boekjaar 2014 lijkt negatief uit te vallen, maar dat wordt vooral veroorzaakt door de frictielasten van de verhuizing. Om die reden is in de resultaatrekening de vrijval van de gereserveerde middelen opgeteld bij het resultaat, zodat het boekjaar 2014 afgesloten wordt met een positief saldo van 196.821 euro. Hiervan is 50.000 gereserveerd vanwege de verwachte frictiekosten bij het wegvallen van het BVO baarmoederhalskanker medio 2016. Deze voorziening zal in 2015 verder opgehoogd moeten worden. Er is overigens een kleine kans dat de invoering van het nieuwe BVO verder zal worden opgeschoven. Het netto saldo van 146.000 wordt toegevoegd aan de RAK.
4.2
Balans 31-12-2014
31-12-2013
31-12-2014
Activa
Passiva
Vaste Activa
Eigen vermogen
Materiële vaste activa
2.501.172
2.642.560 kapitaal Collectief gefinancierd gebonden vermogen
Vlottende activa Vorderingen en overlopende activa
1.189.939
857.862
Liquide middelen
1.435.502
1.949.634
2.625.441
2.807.496 Voorzieningen Langlopende schulden
31-12-2013
52.976
52.976
3.060.687
3.117.229
3.113.663
3.170.205
410.491
339.989
33.240
142.467
1.569.219
1.797.395
2.012.950
2.279.851
5.126.613
5.450.056
Kortlopende schulden en overlopende passiva
Overige kortlopende schulden en overlopende passiva
TOTAAL ACTIVA
5.126.613
5.450.056 TOTAAL PASSIVA
47
4.3
Resultatenrekening 2014
2013
11.507.669
11.074.665
63.992
6.334
11.571.660
11.081.000
7.787.669
7.686.800
658.672 1.389.144
597.191 1.299.595
1.772848
1.353.081
11.608.333
10.936.666
Bedrijfsresultaat
-36.673
144.334
Financiële baten en lasten
-19.869
-32.224
Resultaat voor resultaatbestemming
-56.542
112.110
Vrijval best. reserve huisvesting
239.472
255.925
13.891
255.595
Vrijval reserves
253.363
511.520
Resultaat incl. vrijgevallen reserves
196.821
623.630
Mutatie best.reserve huisvesting
-
144.000
Mutatie best.reserve frictie
-
-
Mutatie best. res. ontw. kosten
-
-
Mutatie best.res. frontoffice
-
20.000
Mutatie best. res. 1e lijn
-
25.000
Mutatie best. res. Afschrijvingen
-
-20.204
50.000
-
50.000
168.796
146.821
454.834
Bedrijfsopbrengsten: Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten: Personeelskosten Afschrijvingen materiële vaste activa Directe kosten laboratoria Overige bedrijfskosten Som der bedrijfslasten
Vrijval best. reserve frictie
Mutatie best. res. afvl. pers. (BVO)
Resultaat na resultaatbestemming (positieve saldo tgv RAK)
48
49
