Rubella
H idi f ti Huidinfecties • Impetigo – Honingkorsten: streptokokken – Bullae: staphylokokken
I Impetigo ti • Erg besmettelijk • Vooral V l jjonge ki kinderen d • Erger op huid die al ziek is – bv eczeem, varicella
• • • •
Gelaat, G l nek, k hhanden d Auto inoculatie Auto-inoculatie Behandeling: AB locaal of systemisch Recidieven: dragerschap in neus
P Pneumonie i Inflammatie/infectie van het longparenchym door Micro-organismen g • Bacteriën: pneumokok, streptokok,... yp bacteriën: Mycoplasma,… y p , • Atypische • Virussen: RSV, influenza, adenovirus,...
Niet infectieus Niet-infectieus aspiratie, hydrocarbonen, vreemd voorw, medicatie, radiatie... radiatie
P Pneumonie i door d “infectie” “i f ti ” • Frequente oorzaak van morbiditeit – 0. 0.4% % zuigelingen: u ge ge : hospitalisatie osp a sa e vvr ppneumonie eu o e – 13% van infectieziekten < 2 jaar in ZH – ambulant: 1-5% van kinderen p per jaar; j ; piek p tss 2 en 3 jjaar
• Hoge mortaliteit in ontwikkelingslanden/ kinderen met onderliggend gg lijden j • Virale oorzaak meer frequent 70% • Bacteriële oorzaak ernstiger ziektebeloop • Etiologie vaak ongekend
Pathogenese Aerosolisatie
Aspiratie
Hematogeen
Invasie longparenchym +/- interstitium Alveolaire consolidatie Reactie van / uitbreiding naar de pleura: parapneumonische p p effusie/empyeem py
Kli i k Kliniek Klachten zijn wisselend en soms heel aspecifiek: – – – – –
Koorts, ziektegevoel Hoest Moeilijke ademhaling, kortademigheid Pijn op de borst Buikpijn (basale pneumonie!) pneumonie!), braken
Kli i k (2) Kliniek Klinisch onderzoek: –T Tachypnee, h neusvleugelen, l l kreunen, k dyspnee d – (Cyanose/desaturatie), autonome regulatie van perfusie en ventilatie – Verminderd vesiculair ademgeruis g – Bronchiaal ademen – Fijne crepitaties – Verhoogde stemfremitus tenzij pleuritis – Demping bij percussie – Soms nekstijf
Ad h li f Ademhalingsfrequentie ti bij kinderen ki d (/min) (/ i )
Leeftijd
Normaal
Tachypnee
Neonatus
30-50
> 60
Zuigelingen/kleuters
20-30
> 50
Jonge kinderen
20-30
> 40
Oudere kinderen
15-20
> 30
Thoraxonderzoek bij specifieke ziektebeelden Thoraxbeweging
Percussie
Auscultatie
Bronchiolitis
hoge ademarbeid hyperinflatie retracties
hyper resonant
diffuus fijne crepitaties wheezingg
Pneumonie
verminderd aan aangetaste zijde snelle oppervlakkige ademhaling snelle,
dof
bronchiaal ademen Crepitaties gelocaliseerd
Astma
verminderd hyperinflatie
hyper resonant
wheezing
LOUIS 18 MAANDEN koorts 39°C, hoesten, lichte tachypnee auscultatie: crepitaties i i LOK, O bbronchiaal o c aa ade ademen e
Bij zuigelingen/kleuters met pneumonie kan de longauscultatie volledig normaal zijn
Kinderen produceren bijna nooit sputum, zij slikken het in! Uitzondering: mucoviscidose/andere chronische longziekte
Denk ook aan p pneumonie bijj kinderen met nekstijfheid of acute buikpijn
Vraag Welke pathofysiologische mechanismen kunnen hypoxie veroorzaken bij een kind met pneumonie?
Diagnose Thorax radiografie : – – – – –
Ondersteunt de klinische diagnose Verklaart soms “koorts koorts zonder focus” focus Localisatie? Hartboord MK, diafragma OK V ikk li Verwikkelingen? ? Pl Pleuritis iti Correleert niet altijd met klinisch onderzoek!
Bevindingen: i di – – – – –
Lobaire consolidatie/luchtbronchogram Ronde pneumonie p Bronchopneumonie Interstitiële pneumonie Verwikkelingen: g abces,, ppneumatocoele,, pleurauitstorting
N Normale l RX th thorax
Normale rx thorax
Air bronchogram in lingula, LOK
RBK pneumonie
Di Diagnose (2) Andere beeldvorming: – Echo thorax: pleura-uitstorting pleura uitstorting – CT thorax: uitgebreidheid empyeem, andere complicaties?
Diagnose en etiologie (3) Bloedonderzoek: – WBC > 15 000 /microliter / i lit – CRP stijging jg g
Bacterieel ?
• Hemocultuur – slechts ⊕ bij 10% van patiënten met bacteriële p pneumonie
• Urine: – antigendetectie (latex agglutinatie)
Zi kt Ziekteverwekkers kk Zuigelingen, kleuters
Virus > bacterie
van 2 ttott 6 jaar j
B t i l Bacterieel
> 6 jaar
Atypische pneumonie
pneumokok k k streptokok H influenzae H.
Diagnose (4) Bacteriële infectie • sputum = betrouwbaar staal uit lagere luchtweg • zelden sputum bij kinderen tenzij suppuratieve l longaandoening d i bbv. mucoviscidose i id
• staal bovenste luchtweg: weinig correlatie • maagspoeling ‘s ochtends: TBC? Ziehl, zuurvaste staven Virale/atypische infectie • nasopharyngeale h l spoeling: li PCR, kweek, antigen • serologie
B h d li Behandeling • Opname in ziekenhuis? – – – – – –
toxisch ziek kind, sepsis ademnood d d braken jonger dan 2 jaar g aangetast g meer dan 1 longkwab bijkomend ziekteprobleem: • spierziekte, sp e e e, immuundeficientie, uu de c e e, mentale e a e retardatie, e a da e, sikkelcelanemie, nefrotisch syndroom
B h d li (2) Behandeling • Antibiotica PO/IV bij vermoeden bacteriële infectie – – – –
erg ziek, hoge koorts lobaire pneumonie ↑ WBC, CRP vermoeden d specifieke ifi k verwekker: kk Mycoplasma pneumoniae, M. hominis, B. pertussis, Pneumocystis carinii
• Ondersteunend algemeen – – – –
koortswerende middelen vochtbilan:cave IADH zuurstof t f (beademing)
M Meer vatbaar tb voor pneumonie i • • • • • •
Kinderen van rokende ouders Spierziekte Longziekte Immuundeficiëntie Nefrotisch syndroom Sikkelcelanemie
Vi l pneumonie Virale i • Frequentste oorzaak van (broncho)pneumonie • Gaat dikwijls een bacteriële pneumonie vooraf – Adenovirus: meestal zelf limiterend, soms zeer ernstig – Influenza A en B: winter – Parainfluenza: herfst en winter – RSV: vooral bijj zuigelingen g g oktober tot maart
B t i l pneumonie Bacteriele i • Neonati kiemen uit maternele UGtractus – – – – –
Groep B streptokok E. Coli/ andere Gram – Listeria monocytogenes Chlamydia trachomatis Ureaplasma urealyticum
• > 1 maand – 6 jaar – – – – –
S. ppneumoniae H. influenzae Groep A streptokok S. aureus (M. catarhalis)
• > 6 jaar: – S S. pneumoniae – Mycoplasma/ Chlamydia pneumoniae
Weinig frequent maar vergeet niet: M. hominis, B. pertussis
F 2 jjaar Fee • Sedert 5 dagen hoge koorts en droge g hoest • 2 dagen voordien RX diagnose van pneumonie: R/ amoxicilline per os • Blijvend hoge koorts en nu snelle AH • Klinisch: – – – –
bleek en ziek deshydratatie tach pnee 50 per min tachypnee minuutt demping over linker longveld
UWI • 3% van meisjes, 1% van jongens • Vaak een herval • Risico op nierschade vooral voor leeftijd 5 jaar • Anatomische afwijkingen? – Obstructie afvoer: PUJ stenose, stenose ontdubbeld systeem, systeem uretrakleppen
• VU reflux: vooral bij jonge kinderen • Gestoorde blaasfunctie neurologisch of gedragsmatig: constipatie ophouden urine constipatie,
UWI ziektetekens i kt t k • Aspecifiek: koorts, wenen, slecht drinken, b k verlengde braken, l d iicterus, t convulsies… li • Alleen grotere kinderen hebben ev.ook dysurie en polakkisurie, lendepijn
UWI diagnose UWI: di • Urine onderzoek: – zakje plakken/suprapubische punctie – WBC en bacterieën
• E coli li > 100 000/ 000/mll en pyurie i • (Proteus en Pseudomonas) • Bij hoge koorts ook sepsis uitsluiten
UWI b UWI: behandeling h d li • Antibiotica IV of PO 5-10 d • Echografie: bv. bv ontdubbeld afvoersysteem? • DMSA scan en mictie cysto-ureterografie y g na genezing
S ti h artritis Septische t iti • Jonge kinderen meestal <2 jaar • Hematogene g uitzaaiing/huidinfectie/ g osteomyelitis y • S aureus, (streptokok), H influenzae • Beweegt gewricht niet, pijn bij manipulatie • Heup: Pijn lies, dij, heup, knie… • Onwel, koorts • KO: – Gebruikt lidmaat niet/ manken, lichte flexie – pijn bij manipulatie manipulatie, – warm, rood, gezwollen
S ti h artritis: Septische t iti DD • Trauma: – zeer acuut, acuut geen koorts, koorts roodheid
• Transiënte synovitis y van heup p – – – –
3-8 jaar Pl t manken Plots k VG: luchtweginfectie g Weinig koorts
Septische p artritis: diagnose en behandeling • • • •
Moeilijk WBC CRP WBC, CRP, hemocultuur Punctie? Heup urgent!! Beeldvorming: RX initieel normaal, brede G ruimte, zwellingg • Botscan: verhoogde intensiteit locaal • Drainage? • Antibiotica intraveneus en per os: weken
Ot Osteomyelitis liti • • • •
Alle leeftijden H Hematogeen, t huidinfectie h idi f ti Metaphyse rond knie meest frequent S aureus, strep, H influenzae
• Manken Manken, pijn bij bewegen • Koorts, onwel • Roodheid, zwelling, warmte
OM diagnose OM: di en therapie th i • Hemocultuur, WBC, CRP • Botscan, Botscan MRI • RX laat positief: 7-10 d • Verwikkelingen: septische artritis, subperiostaal abces • Antibiotica IV en PO: weken • Drainage zo subperiostaal abces en koorts++
P i bit l cellulitis Periorbitale ll liti
Koorts Unilaterale zwelling en roodheid ooglid Pijn Strep, pneumokok, H influenzae Ethmoiditis Gevaar orbitale cellulitis Antibiotica intraveneus
dacryocystitis
E i l ttiti zz, bacterieel!! Epiglottitis: b t i l!! Epiglottitis pg Lat: duimdikke epiglottis
Kroep: AP ‘torenspits’
‘Ad iditi posterior’ ‘Adenoiditis t i ’ • Hypertrofie adenoiden (en tonsillen) tgv herhaalde BLWI • Obstructie nasopharynx en buis van Eustachius – Snurken, obstructief apnee, slaperig door de dag, hypoxie, pulmonale hypertensie, p yp , ggroeistoornis – Hoesten ‘s avonds en ‘s nachts – Open mond AH, ogivaal verhemelte, neusspraak – Chronisch glue ear, herhaalde otitis, gehoorverlies
• Adeno (tonsillectomie) • Tympanostomiebuisjes y p j
Ad iti colli Adenitis lli • Pijnlijke, harde massa in de hals, (torticollis) • Beweegt nek niet • Hoge koorts • Cervicale lymphnodi verweken > abces • Infectie I f i in i die di regio i • Strep pyogenes en Staph aureus • Antibiotica IV en PO • Drainage nodig?
Retropharyngeaal abces • • • •
Hoge koorts Pijn in de nek, nek wil nek niet bewegen ( likl t) ((ademlast) (sliklast), d l t)
• Asymm welving pharynxwand y • Antibiotica IV • Drainage
S aureus en (S pyogenes)) • Bacterie: cellulitis • Toxines: T i – – – –
exfoliatief toxine: SSS R/ AB IV en vocht Huid is pijnlijk Nicholsky teken +
– Toxine als superantigen: brede T cel activatie – ‘toxic shock syndroom’: • koorts, rash, shock, multi-orgaan falen
St h l Staphylococcal l scalded ld d skin ki
‘t i h epidermolyse’ ‘toxische id l ’
