15/12/2007 www.depers.nl
Se
PerSe: Ware liefde in
cyberspace · Dansen om te overleven · Bonnie Glasgow Plus Vacature-index P19
Koning de
Komiek De voorlop
‘Als iedereen omvalt, sta ik rechtop’
r grappe
Bill Hick
er van alle
s >>p 28
oudejaarsco
nferenciers
opzaterdag
n
Zanger René Froger Interview P9
Homo perfectus
Nooit ziek, nooit zwak, nooit dood. Nietzsche fantaseerde erover. Het nazi-experiment om de ideale mens te kweken mislukte. Maar dankzij de wetenschap is hij nu in de maak:
de übermensch. Lees verder op pagina 12
ILLUSTRATIE: MICHIEL VIJSELAAR
2
Respons
ZATERDAG 15 DECEMBER 2007
FREELANCE IT’er? WWW.QWERY.NL NIET DE GROOTSTE, WEL DE BESTE!
ZATERDAG 15 DECEMBER 2007
Nieuws 3
Luxeprobleem Schoonmaakster op kerstvakantie
De Polen zijn onmisbaar We willen ze niet, die goedkope Polen. Ze pikken onze banen in. Maar zonder is het ook niks. ‘Wie moet nou de parketvloer dweilen?’
Tisha Eetgerink
...
AMSTERDAM
Kent u die reclame van die twee Gooise vrouwen die zelf aan de slag gaan met dweil en sop omdat de werkster ziek is? Ze hebben geen idee hoe en wat. Bronwater in de champagnekoeler, schoonmaakmiddel erbij en dan in slangenleren pakje op de knieën zelf maar de vloer afnemen. Lachwekkend maar voor menig goedverdienende Nederlander met Poolse hulp straks keiharde realiteit. Want de werkster is op kerstvakantie naar Polen. En ze komt pas over een paar weken terug. ‘Het wordt een ramp’, vreest Jaap Oranje uit Haarlem. ‘Ik heb een veel te druk leven om zelf dagen te boenen en te poetsen. Vanwege mijn kind houd ik de sanitaire voorzieningen wel enigszins op peil, maar de rest versloft vier weken lang.’ Oranje maakt zich vooral zorgen over zijn tamelijk luxueuze parket-
vloer. ‘Wie gaat die dweilen? Anders wordt er stof ingelopen.’
Simpele klussen Hij is niet de enige met moderne kerstzorgen. Nu lijkt een ongedweilde vloer een triviaal probleem, maar het is illustratief voor de Nederlandse elitemaatschappij die simpele klussen steeds vaker uitbesteedt aan goedkope buitenlanders en niet meer weet wat ze zonder moet. Wie zelf geen zin heeft in ramen lappen huurt een Poolse in á tien euro per uur. De Roemeense au pair brengt de kinderen naar school en laat de hond uit. Het is stukken gemakkelijker om die Poolse klusser dat
Het is een ramp, wie gaat de pakketvloer nu dweilen? muurtje te laten behangen dan zelf te klooien met lijm en kwast. Maar ook op grotere schaal worden goedkope, hardwerkende krachten uit het voormalig Oostblok ingezet voor werk waar Nederlanders zelf geen zin meer in hebben. ‘Noem mij Nederlanders die champignons
willen plukken of fietsen in elkaar willen draaien want ik ken ze niet’, zegt Frank Kapma. Hij is eigenaar van uitzendbureau KapmaWerkt in het Drentse Vries, gespecialiseerd in Poolse werknemers. ‘Maar in de zomer willen we wel allemaal fietsen en met Kerst willen we champignons op ons bord.’ De komende tijd wordt lastig voor Kapma. ‘Ze gaan allemaal naar huis, naar Polen. Ik mis straks 95 procent van mijn personeelsbestand.’ ‘In Polen zijn de familiebanden heel sterk’, legt Magdalena Stoch van het Pools Informatiebureau Amsterdam uit. ‘Kerst vier je met oma, opa, tantes, neefjes en nichtjes. Het zijn grote vieringen waarbij honderden kilometers wordt gereden om maar samen aan de kersttafel te zitten. Dertien gangen zijn traditie, dagenlang staan mensen in de keuken.’ Terwijl bij ons eerste kerstdag het belangrijkst is, ligt het kerstzwaartepunt in Polen op 24 december. ‘Alles is dicht, zelfs in de
grote steden. Kerst leeft veel sterker in Polen dan hier. Iedereen is bij familie. Het is de aller-, aller-, allerbelangrijkste feestdag.’
Niet rijk ‘Het maakt niet uit hoe ze er komen’, weet Kapma. ‘Bus, trein, auto’s, alles is mogelijk. Ik hoor van werknemers dat ze uren en uren in de file staan om Polen in te komen. Alle Polen keren rond Kerst terug uit het westen. Ik zie überhaupt dat ze altijd weer teruggaan; 90 procent van de Polen komt hier om maximaal een paar jaar geld te verdienen en dan gaan ze weer terug. Rijk worden ze niet.’ Bovendien wordt het steeds aantrekkelijker in het eigen land. ‘De lonen schieten omhoog, zeker in de grote steden. Steeds meer goede timmermannen vinden die paar tientjes loonsverschil niet opwegen tegen de afstand tussen hen en hun familie.’ Als de loonstijgingen in Polen doorzetten en de negatieve publie-
ke opinie en het strengere regeringsbeleid niet veranderen, kon het volgens Kapma wel eens rampzalig uitpakken. ‘In de regio Rotterdam zitten naar schatting 60.000 werkende Polen. Stel je eens voor dat die allemaal weggaan en niet meer terugkomen, dan zitten wij hier in Nederland echt met een groot pro-
Ik ken geen enkele Nederlander die champignons wil plukken bleem.’ Dus drukke westerse werkgever, stel uw toekomst zeker en wens uw Poolse hulp Wesolych Swiat, een goede Kerst. En laat haar voordat ze gaat nog even uitleggen hoe de stofzuigerzak wordt vervangen. p
COLOFON De Pers op zaterdag is een uitgave van Mountain Media BV ... Uitgever Gert Jan Laurman Hoofdredactie Jan-Jaap Heij, Alain van der Horst (adjunct) Art Director Liesbeth Melkert Redactie: Tisha Eetgerink, Anna van der Gaag, Myrthe Hilkens, Jerry Huinder, Marius Roos, Britt Stubbe, Robert Vuijsje, Pamela Wilhelmus, Judith Zilversmit Distributie Dick van Geemen Commercieel directeur Jerrel Oron Finance Ruud Swart Internet Rik Nizet Ontwerp Cases i Associates Druk Persgroep. Directie Cornelis van den Berg ... De Pers op Zaterdag is de weekendeditie van Dagblad De Pers, een onafhankelijke, gratis kwaliteitskrant die circa 290 keer per jaar verschijnt. De Pers op Zaterdag is verkrijgbaar in winkels, in de horeca en op vele andere locaties. Ontvangt u De Pers op Zaterdag thuis en heeft u klachten over de bezorging? Bel: 0900-0708 of kijk op www.bezorgingdepers.nl. Aanmelden als bezorger kan op twee manieren: 0900-INTERLANDEN (0900-4683752) of www.bezorgingdepers.nl. Ontvangt u De Pers op Zaterdag in uw winkel en heeft u klachten over de bezorging? Bel: 020-3460530 (bereikbaar van 8.00 tot 11.00 uur) of stuur een e-mail naar
[email protected] Reageren? Dat kan via
[email protected]
HOLLANDSE HOOGTE
Biedt aan een uitdagende functie als:
Systeem- Applicatiebeheerder (1.0fte. 36,86 uur per week) • Zorgdragen voor een optimale werking van het systeem. • Zorgdragen voor een optimaal gebruik van de applicaties en het uitvoeren van up-dates. • Het bewaken van de capaciteit. • Adviseren van de schoolleiding. • Aansturen van de afdeling systeembeheer (bestaande uit één medewerker en 2 stagiaires per schooljaar). • Ondersteunen van gebruikers en verhelpen van storingen. Salarisschaal 8 (max 2.770) Durf je deze uitdaging aan kijk dan op www.ashram.nl voor verdere informatie. Schriftelijke sollicitaties, voorzien van een c.v., worden tegemoet gezien voor 7 januari 2008 aan het adres van de school.
[email protected] 0172-423035 Acquisitie naar aanleiding van deze advertentie wordt niet op prijs gesteld.
-)-.'- 20,-++3
-)-.0,-++/))+. ! !"( $%)!!!"'$ &')%&$ $$&$$"$"# (!%&"!"$!"#!(!€! *% *%" %"!&(!&'! '"!&)(€ %'$!& &')%&$ $$&$ )''#!#(!(1#$()(-&+))++,-#,+,-++ 3 1-#&))*-/( -' .)(((1#$(#(-&/+(#$+)+")*/(,- (#$(%)+ /( -' (1#$((#-!&#!#()'#(-#'-(+-#,#$%/))+&&-#/))+0+()*',-++(&
4
Nieuws
ZATERDAG 15 DECEMBER 2007
Bijzaken Bali-top Een internationale top zonder resultaat, dat kan natuurlijk niet. Dus is er op de laatste dag van de klimaattop op Bali met veel pijn en moeite een gezamenlijke afspraak uitgeperst: in 2020 hoeft de CO2-uitstoot niet lager te zijn, maar het mag ook zeker niet hoger worden dan nu. Kortom, alles blijft hetzelfde, alleen staat het nu op papier. De afspraak komt tegemoet aan de wensen van de Verenigde Staten en China, twee van de grootste CO2-producenten ter wereld.
Militair Danny (20): ‘Als het gaat tussen hem en mij, zal hij het zeker worden. Niet ik, hell no!’
JEROEN VAN LOON
Uruzgan Oefenen voor een nieuwe missie HH
Botox voor Kerst Het personeel van het Spaarne Ziekenhuis in Haarlem heeft het kerstpakket al binnen. Tot veler verrassing bevatte het pakket een waardebon van 50 euro, goed voor een bezoek aan een plastisch chirurg in Hoofddorp. Het personeel kan zich laten ontharen, het gebit laten bleken of zich laten straktrekken door middel van een botox-behandeling. Slechts enkele van de 1900 werknemers te kennen hebben gegeven niet blij te zijn met hun kerstcadeau, hebben de meeste afdelingen besloten het pakket terug te sturen naar de Raad van Bestuur.
‘Het zijn net geiten, die locals’ M Uitzending Nieuwe
groep militairen in maart naar Afghanistan
M Voorbereiding Trai-
ningen zijn net echt
Sanne Groot Koerkamp
...
SOESTERBERG
Snuivende soldaten Het Britse leger verliest jaarlijks een bataljon aan soldaten vanwege drugsmisbruik. Dat zijn meer soldaten dan het aantal Britse dodelijke slachtoffers en zwaargewonde in Irak en Afghanistan. Dat blijkt uit onderzoek van de Medical Research Council Biostatistic Unit. Britse soldaten moeten verplicht een drugstest ondergaan. Wie de sporen van narcotica in het bloed heeft, krijgt oneervol ontslag. Het aantal drugsgebruikende militairen is stevig toegenomen. Waren er in 2003 nog 517 gevallen, in 2006 waren dat er 769. Vooral cocaïne is populair onder de militairen.
Nu het kabinet besloten heeft de omstreden missie in Uruzgan met twee jaar te verlengen, zullen nog duizenden Nederlandse militairen worden uitgezonden. In maart vertrekt een nieuwe groep. De militairen trainen regelmatig 24 uur achtereen op vliegbasis Soesterberg. ‘Dit is luxe!’, zegt militair Danny (20) monter, terwijl hij een laatste sigaret rookt in zijn legerslaapzak. ‘Morgen slapen we weer gewoon in het veld.’ Het is een uur of tien ‘s avonds op vliegbasis Soesterberg. Aan iedere kant van een enorme hangar ligt een peloton als groene coconnetjes zij aan zij. De wapens staan aan het hoofdeinde en de bemodderde legerkisten aan het voeteneinde. De deur van de loods staat wagenwijd open. Niets houdt de vrieskou tegen. Samen met de rest van zijn peloton ondergaat Danny, een boomlange,
vrolijke jongen uit Enschede, een van de laatste trainingen voor de uitzending naar Afghanistan in maart. Danny is schutter van een minimi, een bandgevoerd machinegeweer. Of hij er wel eens over nadenkt dat hij mensen zal gaan doodschieten? ‘Ja, dan denk ik: als het gaat tussen hem en mij, zal hij het zeker worden. Niet ik, hell no!’ De twee pelotons zijn onderdeel van het 45e infanteriebataljon, dat bestaat uit zo’n zevenhonderd militairen. Ze zijn speciaal getraind om in Afghanistan hulpverleners te beveiligen, maar ook om zware gevechten aan te gaan. Het is een bijzonder bataljon, vertelt commandant overste Kees de Rijke, die straks vanuit Kamp Holland de battlegroup vijf maanden zal leiden. ‘Omdat het bataljon pas twee jaar bestaat zitten er voornamelijk jonge jongens in. Maar ze zijn er klaar voor om te vertrekken.’ Daarnaast heeft De Rijke veel aandacht besteedt aan het werven van vrouwen. ‘21 hebben we er nu. Dat is voor een gevechtseenheid best veel, maar ik zou willen dat mijn bataljon voor een kwart uit vrouwen bestaat. Met alleen mannen krijg je een machocultuur. Met vrouwen erbij niet. Dan is er meer evenwicht. Fysiek zijn vrouwen misschien minder sterk, maar er bestaan geen betere schutters.
Jammer genoeg denken veel vrouwen nog steeds dat ze het leger niet aankunnen. Het is zwaar, dat geef ik toe, maar het kan wel.’
Kist uitkiezen ‘Kijk, hier zit ik.’ Korporaal Marina (21), een blonde meid, mannelijk in haar bewegingen, wijst naar ‘haar’ pantserrupsvoertuig. ‘Ik ben chauffeur.
We gaan er met z’n allen heen, maar we zullen niet allemaal levend terugkomen Het kan gebeuren dat je een been verliest bij een aanslag.’ Is dat een rotidee? Ze haalt haar schouders op. ‘Het hoort erbij.’ Marina en een andere vrouw die er vandaag niet is, zijn de enige dames in een peloton van veertig man. ‘Ik moet me meer bewijzen, maar qua conditie zitten er nog een hoop mannen achter mij.’ Twee jaar geleden werd ze al eens uitgezonden naar Irak. En nu dus Afghanistan. ‘We gaan er met z’n allen heen, maar ik ga er vanuit dat we niet
allemaal terugkomen. Dat is de harde waarheid. We hebben een formulier ingevuld waarop we aan konden geven hoe we onze begrafenis willen. Welke muziek, wat voor kist, dat soort dingen. Ik heb er een paar uur voor uitgetrokken. Dat heb ik voor Irak niet gedaan.’ ‘Wakker worden!’ Het is half zeven in de ochtend als de doodse stilte plaatsmaakt voor het geluid van open ritsende slaapzakken. Om acht uur heeft iedereen zijn positie in of op de verschillende pantservoertuigen ingenomen. De geweren zijn geladen met losse flodders, de schervenvesten van zeventien kilo hangen om de schouders. We rijden in konvooi naar het oefenterrein. Na iedere paar honderd meter stopt de karavaan en wordt er ‘gesearched’. Marina en Danny stappen uit. In de modderige rijbanen en tussen de bosjes zoeken ze naar bermbommen. Bovenop de voertuigen staan schutters. Ze kijken geconcentreerd of ze ‘de vijand’ of ‘locals’ zien. De training is zo waarheidsgetrouw mogelijk. Defensie plaatst nep-bermbommen en huurt mensen in die de rol spelen van locals of taliban. ‘Die kunnen we herkennen aan lange baarden en jurken’, vertelt Danny. Een uur of wat later, na de derde search, zegt Marina plotseling: ‘We
Weerbericht Nederland Zaterdag Na een koude start, met op veel plaatsen lichte vorst, komt het kwik vanmiddag op 3 à 4 graden uit. Opnieuw trekken er uitgestrekte wolkenvelden over, maar zo nu en dan breekt ook de zon door. Het blijft overal droog en net als de afgelopen dagen staat er in het hele land weinig wind. Zondag Opnieuw komt het in de nacht en ochtend tot lichte vorst. Heel lokaal komt het kwik zelfs in de buurt van -5 graden. Overdag breekt de zon regelmatig door en uit de aanwezige wolken valt opnieuw geen neerslag. De temperatuur komt ’s middags met moeite boven het vriespunt uit.
KERSTCADEAUS KOOP JE BIJ
P =O OP
'#!+'()''
'# '%' ()!%!&$!+!+ $+')!*+ $,)(+#* !$& $1!&!&*#(!+$!*%
Een heerlijk biertje van uw favoriete biermerk thuis getapt! Met de Philips Perfect Draft gaat u heerlijke feestdagen tegemoet, inclusief temperatuuraanduiding, niveau-aanduiding, vaatwas bestendige lekbak en wereldwijde garantie van Philips. O.a. Hertog Jan, Bavaria, Jupiler, Dommelsch, Leffe Blond en Grolsch.
$ )*& $/!')!& &''+* (&0$ ',&*%&& -)#!0!&.'')-& +")&-'') )'&0!"&)+!&.'')&&'%!&) +%%&#&+'+&%+!&* % )'(....'')-& +")&$
'%)!&
')%+!%' ! $!%+&,+)$
HD3600 Philips Perfect Draft
P =O OP
€ 129,Winkeladviesprijs: €199,-
PET706 Philips Portable DVD player Thuis of onderweg een DVD bekijken met de Philips Portable DVD player, 7 inch 16:9 formaat LCD-scherm met ingebouwd speaker systeem. Speelt films, muziek en foto’s af op alle formaten DVD en CD’s. Inclusief oplader voor thuis en in de auto, afstandsbediennig, oplaadbare accu, AV-stekkers, input voor 2 hoofdtelefoons en wereldwijde garantie van Philips.
€ 129,Winkeladviesprijs: €219,-
ZATERDAG 15 DECEMBER 2007
hebben iemand gezien! Zo’n driehonderd meter verderop.’ Er wordt verbinding gelegd met de andere voertuigen. Dan neemt ze haar positie in en schiet. Ratatatat, opeens klinkt mitrailleurvuur van alle kanten. Twee gewonden, horen we door de intercom. Al snel worden ze het voertuig binnengebracht. Een van de soldaten is zogenaamd dood. De ander heeft een gruwelijke open beenwond. Dat is te zien op een kaartje dat hij heeft gekregen van zijn verwonder. Ze blijven in hun rol, ook als hun collega’s ze hardhandig de krappe ruimte in sjorren. En nu wegwezen, achteruit. Voordat de vijand opnieuw gaat schieten. Roze rook belemmert het zicht. ‘Nu wachten we op de helikopter. Geen echte natuurlijk’, legt plaatsvervangend groepscommandant Jeroen, een twintiger met een brilletje uit, ter-
wijl de gewonden naar het ziekenvoertuig worden overgebracht. Als de jeep die de helikopter moet voorstellen is gearriveerd, wordt de dode er in een zak op vastgebonden en de gewonde verzorgd. Alles gaat precies zoals ‘in het echt’. Uit de evaluatie blijkt dat het peloton het goed heeft gedaan. Ook Marina. Want: ‘Als je het echt niet vertrouwd, mag je schieten’, zegt luitenant Thomas.
Locals of vijand? Het is een uur of drie als de tweede actie volgt. We zitten in een open jeep als twee mannen langzaam komen aanlopen. Locals of de vijand? ‘Dat weet je nooit’, zegt een schutter, die zijn automatische wapen op hen richt. Een paar militairen krijgen de opdracht een praatje met ze te ma-
ken. Dan ontploft vlak naast hen iets wat een bermbom moet voorstellen. Een local en opnieuw twee militairen raken gewond. Kermend liggen ze op de grond. De local die overleeft komt aangerend. ‘Help!’ En dan agressiever: ‘Give me food. Please. I’m hungry.’ ‘No!’, schreeuwt de schutter. ‘Step away from the vehicle!’ Verderop staat Danny met zijn wapen in de aanslag. Hij spot nog een rondslenterende local. ‘Als hij het maar niet waagt dichterbij te komen. Dan schop ik hem in elkaar.’ Even later zegt hij: ‘We hebben geleerd niets te eten te geven aan locals. Daarmee veroorzaak je verdeeldheid tussen de bevolking. Wil de buurman straks ook wat. Het zijn net geiten op een kinderboerderij. Als je ze één keer wat geeft, willen ze morgen meer.’
VAPRO-OVP is een consultancy-organisatie, die (internationale) bedrijven in de industrie helpt bij personeelsontwikkeling en productieverbetering. Bedrijven en mensen beter laten presteren is onze missie. Dit doen we door hoogwaardige kennis om te zetten in praktische diensten en producten. Binnen de VAPRO-OVP groep werken 120 mensen die een jaaromzet genereren van ca. 15 miljoen euro. Naast de Nederlandse markt zijn wij onder meer actief in België, Duitsland, Nederlandse Antillen, Indonesië, Oost-Europa en China.
Jeroen: ‘Ze hebben jaren gedaan met bijna niets. Waarom moeten ze nu opeens meer hebben?’ Als Jeroen weer op de uitkijk staat, ziet hij hoe een paar 100 meter verderop de gewonden worden ingepakt in folie, om ze warm te houden. ‘Over een paar maanden
HRD Sales Consultants (40 uur) De baan Je bent verantwoordelijk voor het zelfstandig ontwikkelen van een productportfolio, die je inzet bij het adviseren en begeleiden van organisaties met betrekking tot het implementeren van het opleidingsbeleid. Om dit te kunnen realiseren benader je actief het hoger management binnen de diverse (middel)grote organisaties. In samenwerking met de klant analyseer je de status quo en de visie op de toekomst en formuleer je een opleidingsbeleid dat in samenhang is met de organisatiestrategie. Het profiel Om goed invulling te kunnen geven aan deze pioniersfunctie zoeken we ondernemende kandidaten met uitstekende communicatieve vaardigheden, bijzondere verkoopvaardigheden en het vermogen strategische doelstellingen te vertalen naar tactisch beleid. Je spreekt de taal van de HR-manager en je bezit de dynamiek en het aanpassingsvermogen om snel te schakelen tussen de verschillende MT-leden. Je hebt een afgeronde universitaire opleiding richting (Strategisch) HRM, Beleidswetenschappen, Bedrijfskunde of Organisatiekunde en minimaal 3 tot 5 jaar aantoonbare ervaring in organisatieontwikkeling. Je bent in bezit van een rijbewijs en bent bereid te reizen in Nederland en soms daarbuiten. Ons aanbod Een ambitieuze, informele organisatie waar plaats is voor eigen inbreng en professionaliteit. Je krijgt de kans onorthodoxe wegen te bewandelen en oplossingen te vinden voor vraagstukken bij onze klanten. Omdat wij vooraan willen staan bij de ontwikkeling en trends in de wereld van HRD investeren wij in onze eigen medewerkers middels opleidingen en trainingen. Wij vragen hierin een gezonde ambitie om jezelf continu te verbeteren. Daarnaast bieden wij een uitstekend salaris met een grote mate van vrijheid en zelfstandigheid in het werk. Je werkt met omzetdoelstellingen. Bij goed presteren ontvang je een omzetafhankelijke bonus. Empower yourself, kom in actie! Voor meer informatie over deze functie kun je contact opnemen met Jan Spier (06-53733073) of Hans Sliepenbeek (06-50298699). Je sollicitatiebrief met c.v. kun je voor 7 januari 2008 richten aan VAPRO-OVP t.a.v. Reshma Visschers, Postbus 93, 2260 AB Leidschendam of stuur een email naar
[email protected]. Uitgebreidere informatie kun je vinden op www.vapro-ovp.com. Acquisitie naar aanleiding van deze advertentie wordt niet op prijs gesteld.
Empowering people and industries
is dit echt’, zegt hij in zijn microfoontje tegen een collega. Maar tot die tijd lijken de trainingen nauwelijks van echt te onderscheiden. Of toch? Marina: ‘Spannend? Ach, in het echt is het leuker. Nu bellen ze je op: “Ja, je hebt wat geraakt.” Dan zie je het tenminste.’ p
Op Pad
Het failliet van de doodsbedreiging
Myrthe Hilkens
„ Om onze groei te continueren, zoeken wij fulltime
Nieuws 5
‘Dood! Dood! Dood moet je.’ Schuddebuikend lag ik trouw voor de buis om telkens weer datzelfde tafereel tussen José en haar witte bosneger Oboema (Jiskefet) te bekijken. Oboema moest sterven, vond José na elke echtelijke ruzie. En binnen de kaders van satire mag je om zo’n doodswens lachen. Maar wat nou als het geen VPRO-serie betreft? Als het in plaats daarvan gaat om een clubje boze, gefrustreerde Nederlandse Hindoes, dat naar aanleiding van een illustratie van de hindoegod Gayatri Maya in onze krant scandeert: ‘Dood! Dood! Dood moet je.’ Mag ik dan ook lachen? Want dat deed ik. Natuurlijk, de gekozen afbeelding diende geen enkel nut, pijnlijk, onnodig enzovoort. Alleen, dood? Verzin iets origineels. De doodsbedreiging als fenomeen is aan inflatie onderhevig. Uitgekauwd en achterhaald. Je telt niet meer mee als niet tenminste één iemand, een PSV-er bijvoorbeeld, een moslim of een milieufreak, je laat weten dat je weldra als wormenvoer zult dienen. Een vragenronde onder alleen al journalisten, levert een interessante collectie doodswensen op. Sportverslaggevers die schimmige e-mails ontvangen van fanatieke supporters. ‘We rukken je kop eraf’, of ‘houd je muil voortaan over ADO, kankerlijer, anders ga je d’r aan’. Een voormalig medewerker van de website Geen Stijl herinnert zich de vele agressieve berichten van ‘kaalkopjes’, bezoekers van rechtsextremistische websites. ‘Dood aan ons, was de boodschap.’ En dan doen politici, bekende Nederlanders, keepers, sporters en trainers niet eens mee. Tja, vroeger moesten de frustraten van deze wereld nog ouderwets in de pen klimmen, of telefoonnummers zien te achterhalen. In dit digitale tijdperk
hoeft dat goddank niet meer. Simpelweg vanuit je luie stoel een schuilnaam bedenken volstaat. Ploertendoder143 of ikweetwaarjehuiswoont_echt, en hoppakee, een mail is snel getikt. Het gevolg: behalve Google, gratis muziek, porno en nu.nl, bracht internet een leger doodsbedreigers maatje China op de been. Terwijl de troepen marcheren over digitale wegen, luid zingend ‘mijn ideeën, mijn gevoelens über alles’, tikt, voetbalt, feest en werkt de groep bedreigden rustig verder. Er gebeurt niets. Behalve Pim Fortuyn en Theo van Gogh, sneuvelde niemand in de voorbije eeuw om zijn of haar denkbeelden, dan wel journalistieke producties, dan wel gemiste penalty. Niet in Nederland. De twee fundamentalistische idioten die zich aan Fortuyn en Van Gogh vergrepen kondigden hun daden bovendien, voor zover mij bekend, niet van tevoren aan. Die deden het ‘gewoon’. Blaffende honden bijten niet, zo lijkt. Het zijn de muisstille, eenzame geesten – ik ben een mislukkeling, niemand snapt mij, ik hoor nergens bij, ik ken geen liefde – die een sticker ‘explosiegevaar’ verdienen. Aangezien we van hen geen levensteken ontvangen, kunnen we onszelf de kopzorgen maar beter besparen. Voor de luidruchtigen nog wel een advies. In alle kranten, tijdschriften, televisieprogramma’s, politieke debatten en voetbalwedstrijden die in de komende honderd jaar nog gedrukt, uitgezonden, geanalyseerd en gespeeld gaan worden, zullen missers de revue blijven passeren. En behalve missers, ook kwetsende woorden. Voor kleine mensen, brildragers of politieagenten. Gelovigen of atheïsten. Grappen over God, Allah of Satan. Slechte passes of luie trainers. Tenen zullen vertrapt worden en zieltjes gekrenkt. Kom in reactie alleen nóóit meer aan met de doodsbedreiging. Dat kan echt niet meer. Passé als een permanent. Verras ons. Wees creatief en origineel. Stuur een bos bloemen. Trakteer de boodschapper op een tongzoen. Schrijf een protestlied. Verwar vriend en vijand door te kiezen voor een gematigde toon, nuance, begrip en de dialoog. Ik weet zeker dat redacties de deuren dan wel op slot gooien, rectificeren en excuses publiceren.
6
Respons
ZATERDAG 15 DECEMBER 2007
Je volgende carrièrestap heb je zelf in de hand Ij[[Zi c[[h edZ[hd[c_d][d cWa[d leeh ^kd Z[X_j[kh[dX[^[[h ][Xhk_a lWd Ed=kWhZ Yh[Z_j cWdW][c[dj ie\jmWh[$ :WWhc[[ a_[p[d p[ d_[j Wbb[[d leeh c[[h ]h_fef^kd][bZijhec[d"cWWheealeehefj_cWb[edZ[hij[kd_d]$ YcGk_Yaij[f X_[Zj Ed=kWhZ#abWdj[d [njhW cWdahWY^j [d [nf[hj_i[" pem[b ef j_`Z[b_`a[ Wbi f[hcWd[dj[ XWi_i$ PedZ[h k_jpedZ[h_d] ]e[Z ][amWb_\_Y[[hZ[ Yh[Z_j cWdW][hi[dZ[X_j[kh[dX[^[[hZ[hi$ LeehZ[p[\kdYj_[ipe[a[dm_`][cej_l[[hZ[[dakdZ_][c[di[d$?diWc[dm[ha_d] c[jEd=kWhZX_[Z[dm_``[WWdlkbb[dZ[efb[_Z_d][d[djhW_d_d][dpeZWj`[ZWWhdW c[j[[d_dp[jXWWhX[djX_`edp[efZhWY^j][l[hi$ :ki e\ `[ dk a_[ij leeh Z[jWY^[h_d] _d lWij Z_[dijl[hXWdZ e\ leeh [[d lWij[ XWWdX_`[[dlWdedp[h[bWj_[i"p[j_dX[_Z[][lWbb[ddkZ[[[hij[ijWf[dX[b8[b_dZW HeeZ[dXkh]ef&-),*&.+.&$E\cW_b`[YldWWhX[b_dZW6Ycgk_Yaij[f$db C[[h_d\ehcWj_[el[hZ[lWYWjkh[il_dZ`[efmmm$Ycgk_Yaij[f$db
YcGk_Yaij[f$H[dZ[c[djif[Y_Wb_ij[dlWdEd=kWhZ$ 8Whed_[m[]-X+)('@L>[Z[bJ!)'&-),*&.+.&
Cordaan. Professioneel maar persoonlijk genoeg om jezelf te zijn. Cordaan ondersteunt mensen die zijn aangewezen op verzorging of verpleging en mensen met een verstandelijke beperking of met psychische problemen. Onze persoonlijke aanpak gaat hand in hand met een professionele organisatie. Dat praatje bij binnenkomst ’s morgens. ’Delany, ben je ook nog wakker geworden van het onweer?’ Die hand op de schouder. De balans tussen diploma’s en liefde voor je vak. Tussen aanpakken en aandacht. Kortom, tussen professioneel en persoonlijk.
Wil je meer weten over onderstaande vacatures? Neem dan contact op met de afdeling HRM via telnr. 020-3462332. Stuur je motivatiebrief met CV binnen 2 weken naar Cordaan, regio Parkstad, afdeling HRM, Louwesweg 10, 1066 EC Amsterdam. Of per e-mail naar hrmregioparkstad@ cordaan.nl. Ook kun je reageren via onze website: www.cordaanbaan.nl
Gediplomeerd verzorgenden intra- & extramuraal
Diverse locaties: Amsterdam West 3 - 36 uur per week max. bruto maandsalaris € 2.348,- (o.b.v. 36 uur)
Persoonlijk begeleiders A & B
Locatie: Trainingshuis Overtoomse Hof, Sloten 24 - 36 uur per week max. bruto maandsalaris € 2.579,- en € 2.348,- (o.b.v. 36 uur)
Woonbegeleiders
Locatie: Trainingshuis Overtoomse Hof (VG 18-30 jr.) 24 - 36 uur per week max. bruto maandsalaris € 2.182,- (o.b.v. 36 uur)
Arbo- en verzuimconsulent
Locatie: Verpleeghuis Slotervaart 28 uur per week max. bruto maandsalaris € 3.295,- (o.b.v. 36 uur)
Cordaan biedt zorg en ondersteuning in Amsterdam, Diemen, Haarlem, Huizen, Maartensdijk en Nieuw-Vennep.
Nieuws 7
ZATERDAG 15 DECEMBER 2007
Interview Tim de Cler (29) speelt met Feyenoord tegen zijn oude club AZ
‘Op het schoolplein was ik altijd Ruud Gullit’ M Transfer De Cler ging
naar niet naar Feyenoord voor het geld, maar voor de uitdaging
M Oranje ‘De ophef
rond mijn positie is overdreven’
Jan-Cees Butter
...
ROTTERDAM
Wie wil er nou linksback worden? Tim de Cler, verdediger van Feyenoord, beaamt dat er een negatief imago kleeft aan zijn positie als linksback. ‘Op het schoolplein was ik vroeger Ruud Gullit. Hij was mijn favoriete speler, een grootheid. Over een toekomst als linksback droomde ik nooit. Wie wel? Bij Ajax, waar hij de jeugdopleiding doorliep, specialiseerde hij zich als linksbuiten. ‘Ik voelde me thuis op die plek. Ik was niet iemand die met een driedubbele schaar zijn tegenstander passeerde,
Vanaf linksbuiten zakte ik steeds een linie terug maar ja, ik speelde niet voor niets bij Ajax, dus ik kwam mijn mannetje toch wel voorbij.’ In de hoofdmacht van Ajax kwamen zijn tekortkomingen als linksbuiten aan het licht. De Cler, terugkijkend: ‘Ik had wel een goede voorzet, maar miste de echte snelheid en passeerbewegingen van een linksbuiten.’ Sindsdien zakte hij telkens een linie terug. Eerst linkermiddenvelder, later linksback, een positie die hij met dynamiek en avontuur invult. Dit seizoen, zijn eerste in dienst van Feyenoord, valt hij op vanwege zijn gepassioneerde aanvalslust. Zo bezien is dat negatieve imago rond een linksback onzin, vindt hij. ‘Ik doe gewoon mee in het spel, sta niet van een afstandje te kijken. Dat wil ik ook niet. Ik heb de drive om mee naar voren te gaan. De trainer Bert van Marwijk moedigt dat ook aan. Ik zorg vaak voor gevaar als ik meedoe in de aanval.’
Geldwolf De Cler groeide op in Leiden, de stad waar zijn familie gevestigd is. Hij komt uit een echt Feyenoord-gezin, dat niet bepaald de polonaise liep toen hij als tiener vertrok naar Ajax. Via AZ is hij nu alsnog in de stad beland die zijn omstanders zo
PICS UNITED
nooit een vaste waarde geweest bij Oranje.’ Sereen: ‘Aan de andere kant: ik doe het goed bij Feyenoord, dus het is logisch dat de mensen daar over spreken. Ikzelf hou me er alleen minder mee bezig. Ik blijf vrij nuchter.’ Hoe reageerde hij op het aangekondigde afscheid van Van Basten?
-1 -- 1Ê U Ê Ê Intralox LLC is ’s werelds marktleider op het gebied van modulaire kunststof transportbanden met vestigingen in de USA, Nederland, Engeland, Brazilië, Australië, China en Japan. Het hoofdkantoor voor Europa is gevestigd in Amsterdam, van waaruit een groot klantenbestand bediend wordt. Onze duurzame groei en financieel succes is het resultaat van het voortdurend verbeteren van de organisatie in lijn met onze bedrijfsfilosofie, het investeren in goede werknemers die teamgericht zijn en inzet tonen, het continue werken aan verbetering van producten, services en de productiviteit.
7 Ê,
lijks goed presteren bij Feyenoord.’ En dat doet hij. Vanavond wacht AZ, de club waar hij vijf seizoenen speelde. ‘Ik verwacht een spannende, moeilijke wedstrijd. AZ is moeilijk te verslaan, net als wij.’ Welke lessen moet Feyenoord halen uit de duels met PSV
liefhebben. ‘Feyenoord voelde direct goed’, vertelt hij over zijn transfer. ‘Ik kon ook naar het buitenland, maar dat trok me niet. Ik voel me prettig bij deze situatie; ik zit dicht bij mijn familie en vrienden, zoals dat eigenlijk m’n hele leven al geweest is.’ AZ was, ondanks een nog één jaar doorlopend contract, bereid om mee te werken aan een overgang, te meer omdat De Cler niet wenste bij te tekenen. Feyenoord stelde bovendien een beter salaris in het vooruitzicht. ‘Ik, een geldwolf? Nee, zo zie ik dat niet. Ik was toe aan iets anders, zocht een nieuwe uitdaging. Dat moment was vorig seizoen gekomen.’ Bij Feyenoord, waar hij zonder twijfel de voorkeur geniet als linksback, is hij elke wedstrijd één van de uitblinkers. Zijn suprematie voedt de discussie rond zijn positie in het Nederlands elftal, die ronduit precair te noemen is. Sinds de Azië-trip, juni dit jaar, maakte hij geen deel meer uit van de definitieve selectie. De Cler, licht geïrriteerd: ‘Ik vind de ophef rond m’n positie overdreven. Ik ben
/ ,
Sport
Scenario’s
Johan Faber
„
Verbaasd? ‘Nee’, zegt hij, in de persruimte van de club. ‘Ik zag dit aankomen. Na vier jaar is het goed om een nieuw gezicht voor de groep neer te zetten. Van Basten lijkt me ook klaar voor iets anders; een club, zodat hij dagelijks met spelers kan werken.’ Is De Cler bang dat hij het EK misloopt? ‘Nee’, klinkt het resoluut. ‘Ik geloof nog in mijn kansen. Ik kan maar één ding doen: weke-
/ "
Drie scenario’s voor het Nederlands elftal op weg naar het EK, met een bondscoach op weg naar de uitgang. Scenario 1. In zijn gebruikelijke serie doodsaaie kerstinterviews zegt Marco van Basten ‘best zin’ te hebben in het EK. Vervolgens wordt het lange tijd stil rond Marco en Oranje, aangezien het eerste oefenduel (uit tegen Oostenrijk), pas eind maart plaatsvindt. Het Nederlands elftal wint deze wedstrijd met een magere 0-1, maar pers en publiek, moe van jarenlange, vruchteloze discussies (wel of geen buitenspelers, de rol van Seedorf, Sneijder en Van der Vaart in één elftal of niet, etc.), zijn te apathisch gestemd voor harde kritiek. De uiteindelijke selectie bevat geen verrassingen, wel veel uitgebluste internationals, die zich stilletjes afvragen waarom ze voor een belangrijk toernooi zijn opgescheept met een ongemotiveerde coach. Een futloos Oranje verliest op het EK van Italië en Frankrijk, en hoewel de laatste wedstrijd tegen Roemenië met verrassend grote cijfers (5-0!) wordt gewonnen, kunnen ‘onze jongens’ na de eerste ronde naar huis. Scenario 2. De kritiek op Marco van Basten neemt na de Kerst alleen maar toe, en de roep om nog voor het EK een nieuwe bondscoach aan te stellen, wordt luider.
en Ajax? De Cler: ‘Tegen PSV werden we afgetroefd, vooral in persoonlijke duels. Ajax-thuis was een beter voorbeeld. Toen speelden we agressief en waren we de bovenliggende partij. Die wedstrijd moeten we als voorbeeld gebruiken richting het duel met AZ.’ p
Ook de spelers worden onrustig. Na de verloren oefenwedstrijd tegen Oostenrijk (0-2) verschijnt een off the record-opmerking van Ruud van Nistelrooij dat Oranje ‘met deze bondscoach’ geen kampioen wordt, toch in de krant. Vlak voor het begin van de voorbereiding laat Clarence Seedorf zich ontvallen dat hij overweegt om zich terug te trekken als Marco hem blijft behandelen als ‘een voetveeg’. Marco reageert door zowel Seedorf als Van Nistelrooij niet in de selectie op te nemen. De publieke opinie is laaiend, en ook veel spelers noemen het besluit ‘onbegrijpelijk’. Met de woorden ‘zoek het maar uit’ loopt Edwin van der Sar boos weg van een training, om even later het spelershotel in Hoenderloo met gierende banden te verlaten. Na dramatisch, nachtelijk crisisberaad in Zeist, tien dagen voor het begin van het EK, wordt Van Basten per direct op non-actief gesteld, en vervangen door interim-bondscoach Co Adriaanse, die prompt Seedorf en Van Nistelrooij weer terugroept. KNVB-directeur Henk Kesler treedt uit eigen beweging af, ‘in het belang van het Nederlandse voetbal’. Nederland wordt in de kwartfinale van het EK uitgeschakeld door Spanje. Scenario 3. De aanhoudende kritiek op de bondscoach wordt tijdens de voorbereiding op het EK overschaduwd door berichten over groeiende irritaties tussen de vedettes van het Nederlands elftal. De onenigheid escaleert als Rafael van der Vaart op de training met een harde tackle het been van Robin van Persie breekt. Van der Vaart wordt uit de selectie gezet, en de in verschillende kampen verdeelde, maar hevig geschrokken spelersgroep besluit onderling vrede te sluiten. Bij aanvang van het toernooi blijkt dat alle ergernissen van de afgelopen maanden zich op wonderbaarlijke wijze kanaliseren in een onder Van Basten nooit vertoonde strijdvaardigheid. Nederland wint de EKfinale van Kroatië na een foutloze strafschoppenserie.
Ê U Ê , / Ê , Ê U Ê 9
„
6iÀ«iÀÊ i`iÃÌ Voor het werken in een internationale omgeving zijn wij op zoek naar een zelfstandige en talentvolle professional. ÊLiÌÊi>`\ UÊÊÊ`iÊÛii`ÊÃÊÊ i`iÀ>`Ã]Ê }iÃÊiÉvÊ ÕÌÃÊÊÜÀ`ÊiÊ}iÃV
ÀvÌ° UÊÊÊiÌÊ>>ÊxÊ>>ÀÊÜiÀiÛ>À}ÊÊiiÊÛiÀ}iL>ÀiÊvÕVÌi° UÊÊÊiÌÊLiÜiâiÊViÀVliÊÛ>>À`}
i`i° UÊÊÊ`iÊÌiÀiÃÃiÊ
iivÌÊÊÌiV
i° UÊÊÊiÌÊ}i`iÊVÕV>ÌiÛiÊÛ>>À`}
i`iÊ`iÊ}À>>}ÊÊiiÊÌi>ÊÜiÀÌ°
ÌÀ>ÝÊLi`ÌÊ
>>ÀÊÜiÀiiÀÃÊiiÊÌiÀiÃÃ>ÌÊV«iÃ>ÌiÊ«>iÌÊÜiiÊLiÃÌ>>ÌÊ ÕÌÊ>>ÌÀiiiÊ>ÀLi`ÃÛÀÜ>>À`i]ÊVÕÃivÊiiÊ«ÀiÃÌ>ÌiÊ}iÀV
ÌiÊÜÃÌÕÌiÀ}°Ê iÊÌÌ>iÊV«iÃ>Ìi]Ê>v
>iÊÛ>ÊiÀÛ>À}ÊiÊÛ>>À`}
i`i]Ê>Ê««iÊÌÌÊÊ ÎxÊqÊ{x°äääÊ 1,Ê«iÀÊ>>À°
7ÊLi`iÊiiÊÕÌ`>}i`iÊvÕVÌiÊÜ>>ÀLÊi\ UÊÊÊ>`ÛiÃÊ}iivÌÊiÊ«À`ÕVÌiÊiÊÃiÀÛViÃÊÛiÀ«ÌÊ>>Ê>ÌiÊÊ ÕÀ«>ÊiÊ`iÊ ÊÀi}° UÊÊÊ>>ÛÀ>}i]ÊvviÀÌiÃÊiÊLiÃÌi}iÊÛ>ÊâiÊ>ÌiÊÛiÀÜiÀÌ° UÊÊÊ>ÃÃÃÌiiÀÌÊLÊ>ÌiLi
iiÀÊiÊ`iÀ
Õ`° UÊÊÊ`iiÊÕÌ>>ÌÊÛ>Ê
iÌÊÛiÀ«Ìi>ÊiÊiÊ`iÊVi}>½ÃÊÊ`iÊLÕÌi`iÃÌ]Ê>ÀiÌ}ÊiÊ Ã>iÃÊi}iiÀ}Ê`iÀÃÌiÕÌ° UÊÊÊiÃÊÀi}i>Ì}ÊÜÀ`ÌÊÕÌ}iLÀi`Ê`ÀÊ``iÊÛ>ÊÌÀ>}iÊiÊ>ÌiLiâi°
-ÌÕÕÀÊiÊ 6ÊiÌÊÌÛ>ÌiÊÊ
iÌÊi}iÃ]Ê`iÀÊÊ ÛiÀi`}ÊÛ>ʼ6>V>ÌÕÀiÊ`iÊ*iÀý]Ê>>ÀÊÊ -L
>ÊiÀÀ]ÊiiiÀLiÀ}Üi}ÊÓä]ÊÊ ££ä£ÊÊÃÌiÀ`>]ÊvÊi>ÊÊ -L
>°iÀÀJÌÀ>Ý°V°ÊÊ 6ÀÊiiÀÊvÀ>ÌiÊÊ }>Ê>>ÀÊÜÜÜ°ÌÀ>Ý°V°
ÊÀi>ÌÊ*>ViÊÌÊ7À° www.intralox.com
, Ê9"1¶
R E C R U I T M E N T, S E L E C T I O N & E X E C U T I V E S E A R C H
EXECUTIVE INTERIM MANAGEMENT
MANAGEMENT ASSESSMENTS & ADVIES
C OAC H I N G & CA R E E R C O U N S E L I N G
Ons bureau werkt voor toonaangevende
Wij ontvangen graag uw curriculum vitae
opdrachtgevers en is gespecialiseerd in
en motivatie per e-mail:
[email protected]
diverse branches en functies. Informatie over
of schriftelijk aan: Ebbinge & Company,
onze activiteiten en vacatures vindt u op:
Willem de Cuserpark, De Cuserstraat 87,
w w w. e b b i n g e . n l
1081 CN A m s t e r d a m , 020 - 5 725 725.
BESTUUR & SENIOR MANAGEMENT
C F O - ‘ M O B I L E E N T E RTA I N M E N T ’
DIRECTEUR HRM
brengt organisatie naar volgende fase - excellent package
inspirerend en deskundig boegbeeld - 150 à 180.000
Wereldwijd marktleider in mobiele entertainment & digitale content. Opgericht in 2003, 120 medewerkers. Omzet circa EUR 100 miljoen, mooie winstontwikkeling. Uniek ‘privately held’ bedrijf van Nederlandse signatuur. Met hoofdkantoor in Amsterdam en vestiging in Dublin. Ontwikkelt, vermarkt en distribueert mobiele content voor de consumentenmarkt. Van eigen formats, muziek en games tot TV-series en filmtrailers. Eigen technologie, slimme marketing en distributiekracht hebben geleid tot voorsprong in snel ontwikkelende markt. De groeicijfers zijn indrukwekkend. Inmiddels actief in meer dan 30 landen, verbonden met 110 mobiele operators, toegang tot 1.1 miljard mobiele telefoongebruikers. Informele, open en creatieve setting. Vele nationaliteiten. De groei stelt nieuwe eisen aan structuur en management. Een nieuwe board wordt gevormd. De gezochte CFO professionaliseert de financiële functie. Met oog op verdere groei (organisch én acquisities). Brengt overzicht, structuur en rust in dynamische omgeving. Is gericht op processen en mensen. Leidt team van 4 direct reports. Voor breed gevormde Finance Director (drs). Heeft zich bewezen als business partner, als ook op terrein van accounting processen/GAAP. Ervaring: 10 jaar+, internationaal. Referentie 13555P. Amsterdam
KPMG Nederland. Toppositie in de markt, onderdeel van internationale KPMG organisatie. Kennisintensieve omgeving, circa 3.500 professionals binnen Audit en Advisory. Uitgesproken professionele setting. Hoge kwaliteitsstandaard in denken en doen. Veel aandacht voor permanente ontwikkeling. State of the art HR-systemen en instrumenten. De corporate HR directeur stuurt 90 m/v aan binnen HRM, 8 direct reports. Decentrale HR-operatie binnen BU’s en vestigingen wordt ondersteund door gespecialiseerde units en HR-SSC. Uitvoering en verankering van HR vraagt continu aandacht. Aansluiten bij de business en kwalitatieve dienstverlening op maat. HR director stuurt hierop het team aan, weet HR goed te positioneren en zorgt voor draagvlak. Is het boegbeeld en ambassadeur. Heeft gevoel voor de professionele organisatie. Werkt met tact en sensitiviteit. Actief netwerker, zoekt de dialoog en maakt verbinding. Weet te beïnvloeden zonder macht te gebruiken. Flair en overtuiging. Draagt actief bij aan verdere internationalisering. Sparringpartner en coach voor het eigen team. Komt uit complexe en hoogwaardige omgeving. Academicus, met ruime en brede HR ervaring. Referentie 13629P. Amstelveen
D I R E C T O R W O N I N G C O R P O R AT I E S
D I R E C T E U R - B E S T U U R D E R W O N I N G C O R P O R AT I E
strategie & fusies - 125 à 180.000
‘voor een leefbaar platteland’
PricewaterhouseCoopers. Hoogwaar dige pr ofessionele dienstverlening. Betr okkenheid bij en kennis van de volkshuisvesting. R esultaatgerichtheid is de sleutel tot succes. Adviesgroep Woningcorporaties, Bouw en Vastgoed. Onlangs uitgeroepen tot beste adviesbureau in de sector. Begeleidt vastgoedorganisaties bij strategische keuzes, financiële vraagstukken en het realiseren van best practices op het gebied van performance en interne processen. Adviseert de publieke en de private vastgoedsector. Uitstekende reputatie wordt verder uitgebouwd door professionele director in de corporatiesector. Heeft overtuigende visie op marktontwikkelingen. Kent en begrijpt de specifieke context van de corporatie sector. Scherp strategisch inzicht. Analytisch. Doorgrondt de complexiteit van fusies in de corporatie- en vastgoedsector. Schept helderheid en geeft richting. Heeft ruime ervaring met transformatieprocessen. Neemt de cliënt mee in het proces. Voorhoedespeler. Ondernemer. Boegbeeld in de sector of bouwt dat snel op. Passie voor het vak. Zakelijk hart. Gesprekspartner op directie- en RvB-niveau. Relatiebouwer. Authentiek. Met ‘presence’. Ervaren projectmanager. Academicus. Referentie 13560P. Amsterdam
C o r p o r a t i e m e t a m b i t i e o p Z u i d - B e v e l a n d . Ke n t e i g e n d y n a m i e k i n s a m e n h a n g m e t o m g e v i n g e n schaalgr ootte. Investeer t komende jar en € 110 miljoen. R&B Wonen. Heeft met gevarieerd woningaanbod van circa 4.000 woningen in 22 woonkernen een stevige positie in de gemeenten Reimerswaal en Borsele. Kwaliteit van wonen en leven staat centraal in beleid en uitvoering. Maatschappelijk verantwoord ondernemen krijgt zijn weerslag in initiatieven en rol in herstructureringsopgave. Aanzienlijke uitbreiding van het aanbod is voorzien. Overige thema’s zijn uitbreiding allianties in de keten van bouwen, wonen en zorg, aanscherping van public governance en verdere optimalisatie van de eigen organisatie. Kortom: hier ligt een mooie opdracht voor de gezochte directeur. Hij/zij brengt ruime leidinggevende ervaring in. Is de bindende persoon. Enthousiasmeert. Bouwt sfeer. Staat voor een goed werkklimaat waarin talent tot ontwikkeling komt. Boegbeeld van R&B. Beweegt soepel in het relevante netwerk van R&B. Zoekt naar nieuwe verbindingen. Voelt zich thuis in de Zeeuwse cultuur. Voor academicus met visie op het complexe veld, die richting geeft en positie kiest. Referentie 13452P. Heinkenszand .
MANAGING DIRECTOR - DIRECT MARKETEER
MARKETING & SALESMANAGER - LID MT
analytisch en hands-on - circa 120.000
transformatie naar marktgerichtheid - 100.000 ote
Uniek business concept. Bewezen succes door intelligente en goed doordachte propositie. Hoge loyaliteit van deelnemers. Aan vooravond van volgende levensfase. Ideaal instap moment. Organisatie bestaat sinds 1995. Opgericht door zeer ervaren DGA’s . Met jarenlange direct en database marketing ervaring. Ook internationaal. Zeer stabiele business, door producten te bieden tegen gegarandeerd laagste prijs. Recente verbreding naar diensten, vrije tijd en entertainment. Zeer hoge retentie van deelnemers. Uitdaging ligt in uitbreiding van aantal consumenten. Verbreding van aanbod in producten en diensten. Door gebruik te maken van eigen magazine en website. Met veel terugkerende bezoekers, door professionele en zeer actuele content. Gezocht wordt een managing director die inhoud geeft aan uitgezette koers. Brengt kansen in kaart. Elimineert risico’s. Is scherp op koers en financiën. Onderhandelt met partners. Over prijs en kwaliteit dienstverlening. Kent zijn business door en door. Kan goed overweg met DGA’s. Drukt eigen stempel op organisatie. Met respect voor bestaande concept. Stuurt eigen team aan (15 m/v), website en magazine in eigen beheer. Voor gedreven direct marketeer die eigen bedrijf wil runnen. Referentie 13631P. Omgeving Amsterdam
AMB i.t. ontwikkelt en verkoopt hard- en sof twareservices voor de internationale (top-)sport wereld, o.a. Formule 1. Marktleider met groeiambitie in B2C segment. Wereldwijd is AMB i.t. actief met hightech oplossingen voor identificatie- en tijdregistratiesystemen. Klanten zijn professionele organisaties zoals Formule 1, MotoGP, Tour de France, Olympische Spelen, maar ook verenigingen en circuits. Vanuit hoofdkantoor in Haarlem, met 60 medewerkers wereldwijd, worden sales offices in Atlanta, Sydney en Tokio aangestuurd. AMB i.t. is actief in meer dan 100 landen. Omzet groeit jaarlijks met double-digit cijfers. Marketing & Salesmanager bouwt mee aan het succes dat al 25 jaar voortduurt. Nieuwe functie gericht op het openbreken van de B2C markt en introduceren van nieuwe services. Opdracht is drieledig: formuleer marketingbeleid voor nieuwe doelgroepen en kanalen; verhoog marktaandeel B2C en professionaliseer wereldwijde sales. Geeft leiding aan 10 m/v in sales & marketing. Wordt afgerekend op groei B2C sales (via o.a. internet services), B2B sales en herijken strategie resellers. Voor business gedreven marketing & salesprofessional met 10–15 jaar ervaring, zowel B2B als B2C. Affiniteit met high-tech omgeving en e-commerce. Reisbereid. Referentie 13607P. Haarlem
MANAGEMENT & PROFESSIONALS
CONCERN MANAGER HRM
EXECUTIVE MANAGER
sleutelpositie in familieholding - tot 100.000
Ebbinge Interim - banking & insurance sector
Louwman Groep, één van de grootste en gerespecteerde automotive groepen van Nederland. Zeer succesvol, aanhoudende gr oei, voor tdur end in beweging. Nu 1.000 m/v binnen de Gr oep. Rijke traditie, sinds 1923. Importeur van o.a. de automerken Toyota, Lexus, Suzuki en motorfietsmerken Aprilia, Suzuki en Moto Guzzi. Ruim 25 eigen dealerbedrijven, tevens lease- en financieringsactiviteiten. Groep wordt aangestuurd door (familie)holding met 25 m/v vanuit statig pand op landgoed in Wassenaar. Gezochte manager wordt eindverantwoordelijk voor HR en organisatie ontwikkeling. Brede rol. Diversiteit aan onderwerpen, grote en soms kleine zaken. Actieve rol bij verdere groei, overnames en partnerships, ook Europees. Stuurt functioneel 6 decentrale HR-managers aan en direct kleine HR-backoffice. Rapporteert aan de holdingdirectie. Lid van MT, sparringpartner voor directies werkmaatschappijen en holdingdirectie. Interessante positie voor HRM-professional die alle facetten van het vak beheerst. Bedrijfskundige oriëntatie, bekend met HR-accounting. Gezaghebbend sparringpartner/vertrouwenspersoon. Breed gevormd, intelligent academicus. Kan rol als HR businesspartner verbinden aan nuchter ondernemersschap. Referentie 13553P. Wassenaar
Ebbinge & Company, brede dienstverlener op het gebied van hoogwaardige HR services. Het onderdeel Ebbinge Executive Interim Management plaatst en begeleidt interim managers. De propositie van Ebbinge Executive Interim Management richt zich op de top van organisaties. Het gaat altijd om de realisatie van wezenlijke verandering en verbetering in korte tijd. Dit wordt bereikt via de inzet van ervaren interim managers (Directie, RvB, Programma & Verander Management). Binnen onze opdrachtgevers in de Financiële Sector bestaat een groeiende behoefte aan Interim Management. Dit wordt ingegeven door nieuwe regelgeving, technologieën, internationalisering, overnames en opsplitsingen. Voor de ontwikkeling van dit segment zoeken wij een Executive Manager. Selecteert, plaatst en begeleidt interim managers en is idealiter afkomstig uit de bancaire wereld of het verzekeringswezen, of levert nu diensten aan deze sectoren. Bekend met Interim Management of eventueel Search & Selectie. Het hebben van een relevant netwerk op senior niveau is essentieel. Daarnaast commercialiteit, creativiteit en het juiste gevoel voor verhoudingen. Communiceert op het hoogste niveau, zowel mondeling als schriftelijk. Representatieve selfstarter die zelfstandig opereert. Referentie 13630P. Amsterdam
G E N E R A L M A N A G E R ‘ N I E U W E S T I J L’
W E R K E N I N S T R AT E G Y C O N S U LT I N G
l e i d e r v a n c o m m e r c i ë l e e x p a n s i e - d r s , i r, M B A
‘de werkelijke waarde’ - 60 à 90.000
In toenemende mate krijgen wij de searchopdracht voor de invulling van general management posities. Pr ofiel: academicus+, commer cieel en zakelijk manager, cir ca 15 jaar er varing. Het gaat hier om functies waar grote belangstelling voor bestaat en waarvoor tegelijkertijd de lat zeer hoog ligt. De essentie van de klantvraag is hieronder samengevat. Onderneming: investee company van investeringsmaatschappij; werkmaatschappij van MIDKAP-fonds; de Nederlandse verkoopdochter van buitenlands concern; een bedrijf met dga-structuur of onderdeel familieholding. Soort opdracht: vernieuwen, commerciële expansie leiden, herstructeren, zaken ‘lean and mean’ maken, fundament en winstniveau versterken. Eindverantwoordelijke context. Algemene criteria: academische opleiding, ondernemerschap vanuit commerciële ervaring, indicatief circa 15 jaar ervaring, breed leidinggevend, met bewezen resultaten. Signatuur ‘nieuwe stijl’: zichtbaar succesvol, relatief upcoming, energieke geest, authentiek, groeiend in span of control, met bewezen focus op mensen en zakelijke resultaten. Wij komen graag in contact met diegenen die in dit profiel passen en daarmee tot de selecte groep van besten behoren. Referentie 13632P. Heel Nederland
De bekende strategieadviesbureaus. Die zich exclusief richten op strategievraagstukken. Wij zoeken voor hen contact met de jonge top uit bedrijfsleven of not-for -profit. Strategieadvies op het hoogste niveau. Zakelijk en maatschappelijk relevant. Analytisch en creatief werk met grote impact. Op klanten. Op collega’s. Op de eigen ontwikkeling. De meerwaarde van strategie-ervaring op eigen loopbaangroei is groot. De ‘werkelijke waarde’ wordt extra zichtbaar bij vervolgstap, na een aantal jaren. Een onverwacht breed scala vervolgfuncties biedt zich aan. Entrees in nieuwe branches en functionele disciplines. Senior management posities. Wij hebben deze toekomst in kaart gebracht. En nodigen passende kandidaten uit contact met ons te zoeken. Een gesprek over werken in strategy consulting. De bureaus. De verschillen in werkomgeving. De mythes en werkelijkheid. De work-life balance. Wat wordt hier nu daadwerkelijk geboden? Wat ligt er in het verschiet? Wat betekent: ‘hier is alles mogelijk’? Gevraagd: persoonlijkheid, bewezen leiderschap, beta-analytisch en conceptueel denkvermogen. Academici, met uitstekende studieresultaten, dito werkervaring en meer. Tot 8 jaar werkervaring. Referentie 12795P. Randstad
MANAGER BEDRIJFSVOERING & FINANCIËN
S R . A N A LY T I C U S - A A N D E L E N
academicus - 70 à 90.000
‘tegendraadse diepgraver in value investment’
Toonaangevend wetenschappelijk instituut. Inter nationale naam en faam. Uitstekend werkklimaat. Open bedrijfscultuur. Gr ote dynamiek. Inter nationale setting. Instituut voor Atoom- en Molecuulfysica (AMOLF), onderdeel van Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM, non-profit). Verricht fundamenteel onderzoek op terrein van nano- en levenswetenschappen. Jaarbudget: 12 mio. 130 gedreven onderzoekers en een gespecialiseerde technische staf. De gezochte manager is verantwoordelijk voor optimale organisatie van alle ondersteunende processen, inclusief de financiën. Geeft leiding aan de technische en administratieve ondersteunende afdelingen (50 m/v); Rapporteert aan de algemeen directeur. Ontwikkelt als lid van het managementteam strategisch beleid. Is tevens plaatsvervangend directeur. Coördineert fondsenwerving. Bewaakt de financiële rapportages naar externe partners. Heeft ruime ervaring met bestuurlijke processen en het managen van complexe dynamische organisaties. Affiniteit met bèta wetenschappen en techniek. Open, gedreven en enthousiasmerende persoonlijkheid. Goede sociale en communicatieve vaardigheden. FOM biedt uitstekende secundaire arbeidsvoorwaarden. Referentie 13557P. Amsterdam
Private investeringsmaatschappij, uiterst professioneel, actief eigen investeringsbeleid, lange termijn aandelen strategie, werkelijke diepgang in value investment wordt de kern van nieuw succes. Men investeert in private en public equity. Deze laatste categorie wordt nu opgestart met fundamentele keuze voor de value investment aanpak. Breed gedragen visie en besluit hierin te willen excelleren. Selectieve investeringen in (inter)nationale beursfondsen. Lange termijn koers. ‘Contrarian approach’. Geconcentreerde portefeuille. Aanpak die om geduld en timing vraagt. Voor deze nieuwe activiteit wordt dé equity researcher gezocht. Is leidend in het (verder) uitwerken van visie en strategie. Richt de systemen en aanpak in en zet de analytische norm. Onderzoekt bedrijven, wil het naadje van de kous weten en begint dus daar waar anderen ophouden. Komt zo tot de allerbeste analyse en selectie, met directe invloed op investeringsbesluiten. Voor topprofessional die zich hierdoor sterk aangetrokken voelt. Ziet wat anderen niet zien en vindt daarmee dus ‘de pareltjes’. Is een kritisch en onafhankelijk denker. Voegt eigen waarde toe aan data en informatie. Krijgt hier het podium om eigen(wijze) visie neer te zetten. Honorering op maat in brede zin. Referentie 13634P. Midden-NL
A M S T E R DA M • B R U S S E L
W WW.E B B I N G E .N L
ZATERDAG 15 DECEMBER 2007
Interview
9
Zanger
René Froger
‘Als iedereen omvalt, sta ik rechtop’ René Froger is met zijn album Doe Maar Gewoon terug bij het Nederlandstalige lied. Een gesprek over opgroeien in de kroeg, de donkere kant van André Hazes en zijn grote liefde Natasja. ‘Ook thuis hing ik nog de ster uit.’ Britt Stubbe Je ouders hebben een kroeg in de Jordaan waar het levenslied centraal staat. Voelde Engelstalig zingen als het verloochenen van je afkomst en heet je Nederlandstalige album daarom Doe Maar Gewoon? ‘Toen ik begon met zingen, wilde ik wereldberoemd worden. Dat gaat niet in het Nederlands. Toen ik een jaar of elf was, had ik al twee Engelse diploma’s. Ik heb ongelofelijk lang gezwoegd op mijn uitspraak. Dat zit mijn familie in het bloed, doorgaan tot het perfect is. Ik heb net zo onverwoestbaar hard gewerkt voor mijn succes als mijn ouders voor hun kroeg Bolle Jan. Ik hang er nog steeds graag aan de bar met een biertje, meelallen met elk lied dat voorbijkomt. Op mijn vijftiende zong ik al met mijn vader in die kroeg, een geweldige plek. De directeur zit er naast de putjesschepper. Iedereen is er gelijk.’ Wordt de Jordanese kroeggezelligheid niet te vaak geromantiseerd? Naast de putjesschepper zit ook de alcoholist die zijn vrouw doodongelukkig maakt. ‘In 1995 stierf de beste vriend van mijn vrouw aan aids. Natas en ik zaten in een volgauto met vier nichten. Op Westgaarde vielen we huilend van het lachen uit de auto. Narigheid draaien Amsterdammers om, het wordt humor. Een vriend van me, een bekende acteur, en zijn vrouw hadden altijd bonje. Op een dag kwam er een kennis naar die vriend om te zeggen dat zijn kleren in de gracht dreven. Mijn vriend zegt heel nonchalant: “Ach, ik was toch toe aan een nieuwe garderobe.” Maar er was natuurlijk ook een hoop ellende, die mensen maakten elkaar kapot. Ook in de kroeg heb ik huwelijken zien komen en gaan. Mensen zien bloeden. En zien afglijden. Maar die typisch Britse humor, die lach door alle bitterheid heen, dat hebben Jordanezen ook.’
Ik heb geen ADHD hoor, maar het staat in mijn kop gewoon nooit stil
Je vader en moeder werkten dag en nacht. Is dat goed voor een kind? ‘Mijn vader was overdag timmerman. Om zes uur in de ochtend ging hij van huis en om vijf uur kwam hij terug. Na het eten vertrok hij weer naar de kroeg met zijn accordeon. En in het weekend studeerde hij urenlang op zijn instrument. Ik zal mijn ouders nooit verwijten dat ze te hard hebben gewerkt. Mijn zusjes en ik hadden een zeer onbekommerde jeugd. Niks dan respect.’ ‘Als ik een broek had gekocht en die dezelfde avond nog aanwilde naar de discotheek zei mijn moeder: “Morgen kort ik de pijpen in, René. Nu moet ik werken.” Dan ging ik zelf maar achter de naaimachine zitten. Op een gegeven moment verving ik zelfs kapotte ritsen. Dan word je wel zelfstandig.’ Dus je zou hoog scoren op de Feministische Meetlat van ‘Opzij’? ‘Dat zou best eens kunnen. Ik ben dan ook niet traditioneel opgevoed. Mijn moeder was geen huisvrouw en mijn ouders hadden een zeer gelijkwaardige relatie. Bij ons thuis werd alles besproken, best bijzonder voor die tijd. Op mijn dertiende kreeg ik seksuele voorlichting van mijn vader. Ik weet nog dat hij de aardappels aan het schillen was en ondertussen nergens doekjes om wond. Koken deed hij veel. Het was een geëmancipeerde man.’ Wat is, op je arbeidsethos na, de genetische erfenis? ‘Ik ben een straatvechter. Dat krijg je met ouders uit straatarme gezinnen die ondanks alles hun dromen waar maken. Van twee stoelen van de vuilnis naar een goedlopende zaak. Ook mijn mensenkennis heb ik grotendeels aan hen te danken. Dat leer je wel, als je als kind al in de kroeg komt. Ik let bij mensen vooral op de ogen: kijken ze me recht aan en is hun blik oprecht. Ik ben weleens zakelijk genaaid, natuurlijk, maar daar praat ik nooit over.’
Omdat het gênant is voor een straatvechter vol mensenkennis om opgelicht te zijn? ‘Je ontmoet nou eenmaal leuke en minder leuke mensen in je leven. Ik praat er niet over omdat ik weiger haatdragend en verbitterd te zijn. Gelukkig ben ik op mijn sterkst als de dingen tegenzitten. Als iedereen omvalt, sta ik rechtop. Ik heb een goede jeugd gehad, maar kreeg niks cadeau. Voordat ik bekend werd heb ik, na weer een afwijzing van een platenmaatschappij, zitten janken in mijn auto. Maar diezelfde avond ging het dak, in de kroeg, er weer af. Elk optreden geef ik me vijfduizend procent. Ik heb nooit mensen afgebeld, ook een paar keer met veertig graden koorts op het podium gestaan.’ Is iemand als Marco Borsato ook zo gedreven? ‘Dat weet ik niet. Ik praat niet over andere mensen. Maar misschien maak ik me wat drukker dan Marco. Hij doet ook minder dan ik. Ik heb een heerlijk huis in Spanje. Maar als ik er twee weken zit en ik heb niet gezongen, dan loop ik naar de pianobar om een liedje te zingen. Zingen is mijn leven. Daar doe ik alles voor.’ ‘Toen ik de eerste keer Carré wilde doen, vroeg die directeur wie ik was. Ik was de zanger van verschillende topveertighits, maar die kent zo’n cultuurbobo natuurlijk niet. Hij vroeg me naar mijn publiek. Vorig week hadden ze Hazes en ze wilden niet nog eens kauwgum onder de stoelen. Maar ik liet me niet van de wijs brengen en vulde drie avonden. Daarna kwam Ahoy.’ Je bent zowel bevriend met Rachel Hazes als met Willem-Alexander en Máxima. Dat is nogal een contrast. ‘Mensen zijn altijd anders dan je denkt. Ik ben trouwens niet echt bevriend met Willem-Alexander en
LEES VERDER OP PAGINA 11
10
Respons
ZATERDAG 15 DECEMBER 2007
P&O Adviseur Altrecht is een instelling voor geestelijke gezondheidszorg, waar mensen met psychische problemen terecht kunnen voor specialistische hulpverlening. Hulpverlening op maat staat hoog in het vaandel. Kenmerkend aan de organisatie is de dynamiek en de veranderende omgeving. Dit biedt veel ruimte voor eigen initiatief, vrijheid en verantwoordelijkheid. Toonaangevend en toegankelijk werken zijn kernwaarden voor de organisatie. Voor de divisie Curatief Specialistische Zorg zijn we op zoek naar een leergierige, zelfstandige P&O Adviseur die toegevoegde waarde biedt voor de afdelingsmanagers. Je bent adviseur en sparringpartner voor een aantal afdelingen binnen de divisie. De P&O afdeling bestaat uit één P&O Manager, drie P&O Adviseurs en twee P&O Assistenten.
Den Dolder
€ 40 - 46k
28 - 32 uur
Taken en verantwoordelijkheden: Actieve bijdrage leveren in de vormgeving en vertaling van het P&O beleid Mede ontwikkelen en implementeren van personeelsinstrumenten (Proactief) adviseren van het management ten aanzien van de in-, door- en uitstroom Deelnemen aan diverse HR gerelateerde projecten Operationele werkzaamheden op P&O gebied Profiel van de geschikte kandidaat: Afgeronde hbo-opleiding aangevuld met circa vier jaar ervaring in een generalistische P&O functie Enthousiaste en ontwikkelingsgerichte kandidaat die klantgericht is ingesteld, maar ook zelfstandig kan werken Stressbestendig, proactief, sensitief en resultaatgericht In staat mee te denken in verandertrajecten en beleidsontwikkeling Wij verzoeken u vriendelijk uw cv via onze website in te sturen. U kunt de vacature vinden op basis van het referentienummer 133099. Uw sollicitatie wordt behandeld door drs. Sonja Drost te Amersfoort. Een referentieonderzoek is onderdeel van onze procedure.
Wereldwijd 141 kantoren in 24 landen www.michaelpage.nl
Business Development Manager Clifford Chance is the world’s largest fully integrated law firm committed to leadership and innovation in legal service. It is a global market leader in all major areas of legal advice and a major element of its strategy is to attract and retain the best people by developing and nurturing the talent that they have.
Amsterdam
Working for one of the world’s pre-eminent law firms
Tasks and responsibilities: Work closely with partners in formulating and implementing business plans Motivate partners and associates to undertake business and client development activities in a focused manner Take a lead in management and production of pitch and sales documents to assist partners in pitching for new business Provide ad-hoc market and regional analysis to assist Keep up to date with development and opportunities in the market and ensure significant developments and potential opportunities are communicated effectively and action on these are coordinated Profile of the suitable candidate: Academic degree and four to five years experience in a similar type of function in professional services marketing/business development Fluency in both Dutch and English is required You have general knowledge of the business environment, commercial organisations, financial institutions and business strategies across different sectors You have experience in dealing with senior management and key stakeholders, ideally with well developed influencing and presentation skills Good interpersonal skills with the ability to work with colleagues at all levels in the organisation are required as is proficiency in MS Office, particularly PowerPoint, Excel and Word We kindly request you to send your CV via our website. You can find this opportunity by entering reference number 133240. Your application will be handled by Marloes van Geuns in Amsterdam. Valid Dutch work permit/ EU passport required. A reference check will be part of this procedure.
141 offices in 24 countries worldwide www.michaelpage.nl
Jurist Ondernemings& Arbeidsrecht FNV is ruim 100 jaar de grootste vakcentrale van Nederland. Zij bestaat uit 16 zelfstandige vakbonden die werkzaam zijn in alle sectoren van onze maatschappij. Voor de afdeling Beleid en Lobby Arbeid zoeken wij een Jurist Ondernemings- en Arbeidsrecht. Je bent primair verantwoordelijk voor ondernemingsrecht en medezeggenschap van werknemers en daarnaast voor arbeidsovereenkomsten- en cao-recht. De werkzaamheden zijn Europees en internationaal georiënteerd. FNV biedt een zeer afwisselende, cruciale rol waarbij je nauw samenwerkt met topdeskundigen. Daarnaast biedt FNV een informele werksfeer en flexibele werktijden.
Amsterdam
Strategische adviesrol in complex politiek spanningsveld
Taken en verantwoordelijkheden: Bijdragen aan beleidsontwikkeling en -uitvoering Adviseren en ondersteunen van leden van het bestuur van FNV Participeren in overleg in en advisering door Stichting van de Arbeid, SER en Europees Verbond van Vakverenigingen Onderhouden van contacten met en lobbyen bij de ministeries van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en van Justitie, parlementaire fracties van politieke partijen en centrale werkgeversorganisaties Profiel van de geschikte kandidaat: Afgeronde opleiding Nederlands Recht Circa drie jaar werkervaring, ervaring in een beleidsmatige functie is een pre Gedegen kennis van en ervaring met ondernemings- en arbeidsrecht Ervaring met projectmatig werken in multidisciplinair verband Resultaatgericht, zelfstandig en flexibel Goede mondelinge en schriftelijke uitdrukkingsvaardigheid in Nederlands en Engels Wij verzoeken u vriendelijk uw cv via onze website in te sturen. U kunt de vacature vinden op basis van het referentienummer 133145. Uw sollicitatie wordt behandeld door mr. Idannah van Delft te Amsterdam. Een referentieonderzoek is onderdeel van onze procedure.
Wereldwijd 141 kantoren in 24 landen www.michaelpage.nl
BIJ MICHAEL PAGE VERBREED JE JE HORIZON Zodra je bij Michael Page gaat werken, gaat er een wereld voor je open! Wij geloven er in mensen de kans te geven om optimaal te presteren, nieuwe vaardigheden te ontwikkelen en nieuwe gebieden te ontdekken. Als consultant bij Michael Page krijg je de kans om voor opdrachtgevers de perfecte kandidaat te vinden en vervolgens de beloning te ontvangen die je daarvoor verdient. Je ontwikkelt je carrière - bij één van ‘s werelds grootste en meest gerespecteerde werving en selectie organisaties - in een omgeving die initiatieven en nieuwe ideeën aanmoedigt. Wil jij je horizon verbreden? Stuur dan een email met je cv naar
[email protected] of kijk op www.michaelpage.nl/workforus. Je vindt daar een grote hoeveelheid kansen bij verschillende divisies binnen ons kantorennetwerk.
Michael Page International is een marktleider in werving & selectie en interim oplossingen Wereldwijd 141 kantoren in 24 landen | www.michaelpage.nl
Interview 11
ZATERDAG 15 DECEMBER 2007
« De
jongens van Van Vollenhoven ken ik van de marathons; Maurits en Pieter-Christiaan zijn echt goeie vrienden van me. VERVOLG VAN PAGINA 9
Máxima. Maurits en Pieter-Christiaan, de jongens van Van Vollenhoven, dat zijn echt goeie vrienden. Ik ken ze van marathons. Na twee uur naast elkaar lopen heb je het niet meer over koetjes en kalfjes. Er was eens een poll waarin werd gevraagd: is Froger koninklijk genoeg? Het merendeel van het volk vond van niet. Ik ben blij dat ik mensen niet zo beoordeel. Dat achterlijke hokjesgedoe, gelukkig kennen ze dat bij ons in de kroeg niet.’ Je vrouw Natasja heeft in het tijdschrift ‘Linda’ gezegd dat ze zich, op de toppen van jou roem, het zeikwijf voelde dat thuis met de kinderen zat. Dat iedereen jou ophemelde maar zij alleen maar dacht: ‘Ik wil niet de artiest, maar de mens Froger’. ‘Het was niet de adoratie waar ik aan gewend raakte. Het was de gemakzucht. Als ik ergens binnenkwam, stond de koffie al klaar. En als ik weg ging, stond mijn auto al voor de deur. Thuis zei ik automatisch tegen Natasja: “Een kopje thee alsjeblieft”. Thuis hing ik nog de ster uit.’
Ik kan niet stoppen voor iets perfect is; dat is weleens vermoeiend Toch bekende ook je vrouw verantwoordelijkheid voor de huwelijkscrisis. Ze ging vreemd omdat ze het thuis niet meer trok. ‘Voor we kinderen kregen, vond ze het niet erg dat ik veel en laat van huis was. Maar vrouwen veranderen op het moment dat ze kinderen krijgen. Al die hormonen en moedergevoelens worden zo vaak onderschat. Ik kwam ineens op de tweede plaats. In het begin dacht ik: “Hé, ik ben het! De man waar je altijd zo gek op was! Ik heb me eigen vandaag de kolere gewerkt en nu moet ik ook nog wachten tot je klaar bent met de kinderen.” Uiteindelijk is het goed dat Natas die natuurlijke chemie heeft. Ze is een waanzinnige moeder.’ Je vrouw presenteert het populaire tv-programma ‘Hart in Aktie’. Krijg je nog minder aandacht. Lachend: ‘Nu komt zij thuis en vraagt waar haar thee
blijft. Nee, ik ben echt zo trots op Natas. Dat zeg ik ook tegen d’r. Dan reageert ze verbaasd. Ze is toch gewoon zichzelf? Daar ben ik nou net zo trots op. Dat ze voor de camera dezelfde vrouw is als waar ik zoveel van hou. Ik vind het heerlijk om te zien dat ze gelukkig is. Wie wordt er nou op haar veertigste nog ontdekt?’ ‘Ik ben blij als Natas zegt dat ik lekker moet gaan stappen met mijn vrienden, maar dat zij meer zin heeft in een avond alleen thuis op de bank. Haar golfvaardigheidsbewijs heeft ze eigenlijk voor mij gehaald, dat kreeg ik door toen ze na een jaar nog de baan niet op was geweest. Nu doet ze het alleen met mij en de jongens in Spanje. Binnen een huwelijk moet je goed opletten dat je blijft doen wat je zelf leuk vindt. Voortdurend handelen uit plichtsbesef, dat is dodelijk.’ Wat is er leuk aan golfen? ‘Ik ben doorgaans nogal een fanaticus, maar op de baan kom ik helemaal tot mezelf. Als je agressief of opgefokt bent, lukt golfen voor geen meter. Hardlopen is ook rustgevend. Ik kan dan bovendien goed nadenken. Zo heb ik hele shows uitgedacht tijdens het lopen. Zat ik thuis druipend van het zweet achter de laptop, mijn ideeën uit te werken.’ Ben je een neurotisch type? Je rookt tijdens dit gesprek veel en je handen zijn continu in beweging. ‘Ik ben niet onrustig. Wel druk. Ik slaap het liefst maar vier uur per nacht. Als kind ging ik al laat naar bed. Als mijn ouders moesten werken, lag ik er pas om elf uur in. Ik heb geen ADHD hoor, maar het staat in mijn kop gewoon nooit stil.’ ‘Als je iets doet, moet je het goed doen. Ik ben thuis altijd mijn kinderen aan het filmen. Ik was zo verslaafd dat er te veel tijd in ging zitten. Want mijn filmpjes moeten minimaal op tv uitgezonden kunnen worden. Ik heb het geluk te hebben gewerkt met de beste regisseurs die Nederland rijk is. Die bel ik dan voor advies. Ik kan niet stoppen voor iets perfect is. Dat is weleens vermoeiend.’ Jij en je gezin waren de sterren van een eigen reallifesoap. Helaas waren die thuisbeelden niet goed voor hoge kijkcijfers. Zelf zei je de soap ook niet boeiend genoeg te vinden. ‘Ik hinkte te veel op twee gedachten. Ik wilde laten zien
wie ik was, maar kon toch niet helemaal mezelf zijn. Ik kreeg soms te horen dat mijn auto even uit beeld moest. Die was te groot, niet zo sympathiek. De mensen hoeven me toch niet te haten omdat ik een grote auto rij?’ Een beetje glitter en glamour heb je nooit geschuwd. ‘Die glamourkant, die hoort inderdaad ook bij mij. Toen ik begon, was Lee Towers mijn grote voorbeeld. Die man wist hoe je een show in elkaar moest zetten. De Vegasstyle van Hans Klok, die zat al in mijn eerste shows. Dat spektakel diende grotendeels als vangnet. Als ik in mijn eentje niet overeind bleef in Ahoy, was er altijd nog dat enorme ballet achter me. Nu durf ik in mijn eentje op een stoel met een simpel spotje er op. Ik durf nu kwetsbaarder te zijn.’
Ik probeerde altijd volgens de laatste mode gekleed te gaan, ik was wel de dandy van het dorp In het RTL4 programma ‘In Duet Met Hazes’ kijk je in tranen, samen met Rachel Hazes, naar het eindresultaat van het duet met de overleden André. Waarom huilde je? ‘Ik mis André, al heb ik hem de laatste jaren van zijn leven veel te weinig gesproken. Ik heb nooit onder stoelen of banken gestoken dat ik het niet eens was met zijn drankgebruik. Het was een vreselijk lieve man, maar zijn zelfdestructieve gedrag was zo tragisch. Dat had waarschijnlijk met een groot minderwaardigheidscomplex te maken. In Rachel vond hij een gouden vrouw, maar zij moet ook wel eens knettergek van hem zijn geworden. André verweet mij weleens arrogantie. Maar ik wist wat ik wilde. Hij niet. Dat zei ik hem ook.’ ‘In het jaar van zijn overlijden kwamen we weer samen, in Portugal. Toen hebben we alleen maar gelachen samen. De laatste maanden van zijn leven leefde ik intens met hem mee. Nachten surfde ik op internet naar informatie over de ernstige gehoorproblemen die hij had. Dat maakte hem radeloos. Het is het meest tragische wat een zanger kan overkomen.’ p
CV René Froger GEBOREN:
Amsterdam, 5 november 1960 HOE HETEN JE OUDERS:
Jan en Mien. Mijn vader is nogal een stevige man, vandaar de naam van hun café: Bolle Jan. VADERS- OF MOEDERSKIND:
Allebei. Maar ik was vooral al heel jong een zelfstandig kind, dat gek was op allebei z’n ouders. Op mijn twaalfde paste ik al regelmatig op mijn twee jongere zusjes. BEN JE HANDIG MET DE BOORMACHINE:
Een paar jaar terug wilde ik een tv’tje in de badkamer. Boren, keurig netjes, en de pluggen en schroeven erin. Ik zei tegen mijn vrouw: ‘Schat, kijk eens even, wat een fraaie vogelpoot. Jouw man is geen dooie.’ Toen zei ze: ‘Er moet ook nog een tv tussen...’ Ik kwam aardig wat ruimte tekort. Jarenlang hebben die twee plugjes me aangestaard. HEB JE ERGENS SPIJT VAN?
Van heel weinig zaken. Maar mijn pianolessen had ik moeten afmaken. Maar ik trok het niet, studeren op mijn bloedhete zolderkamer terwijl mijn vriendjes in het zwembad lagen. WAS JE OP SCHOOL EEN SNELLE JONGEN?
Ik probeerde wel altijd volgens de laatste mode gekleed te gaan. Op een gegeven moment woonden we in Hoorn en daar was ik wel de dandy van het dorp. Maar met meisjes was ik er niet echt vroeg bij. Ik was te druk met voetballen. Ik wilde heel lang profvoetballer worden. En als ik ergens voor ga, dan doe ik het goed. BEN JE EEN ECHTE MAN?
Ja. Ik kan maar een ding tegelijk. Als ik achter mijn computer zit en Natas vertelt iets, dan zeg ik wel ja, maar ik hoor haar helemaal niet. HOLLANDSE HOOGTE
12
Achtergrond
ZATERDAG 15 DECEMBER 2007
Daar komt de über Nooit meer ziek, nooit meer zwak, nooit meer dood. Dankzij robotica, biotechnologie en genetica zal de mens ver boven zichzelf uitstijgen. Dat is de stellige overtuiging van de transhumanisten. Marcel Hulspas
I
k verkondig u de übermensch, schreef Friedrich Nietzsche een eeuw geleden. Nietzsche is dood. Maar zijn boodschap wordt sinds kort opnieuw en uit volle overtuiging uitgedragen. In 1998 richtte de filosoof Nick Bostrom de World Transhuman Association op, een groep kunstenaars, wetenschappers en publicisten die voorspellen dat de mens binnen afzienbare tijd in staat zal zijn direct en radicaal in te grijpen in zijn eigen genetische materiaal, en zo zelf zal kunnen beslissen over zijn menselijke vermogens. Die doorbraak zullen we volgens deze ‘transhumanisten’ te danken hebben aan de moderne biotechnologie, de robotica en genetic engineering. De mens zal zichzelf veranderen, boven zichzelf uitstijgen, en hij hoeft daarvoor niet te wachten op de trage gang van de evolutie. Dankzij de wetenschap kan die droom over enkele decennia werkelijkheid worden. ‘De mens is een koord, geknoopt tussen dier en übermensch – een koord over een afgrond’, schreef Nietzsche in Also Sprach Zarathustra. Nietzsche heeft nooit veel Darwin gelezen, maar dat had hij ook niet nodig om de immense consequenties van de evolutieleer te doorzien. De oorsprong van het leven en van de mens interesseerden hem niet; het ging hem om de toekomst van de mens, een onderwerp dat door Darwin nooit is aangeraakt. Nietzsche voorspelde een evolutionair verbeterde versie van de mens die als overwinnaar tevoorschijn was gekomen uit de strijd om het bestaan: een geniale, meedogenloze übermensch, die in de strijd om het bestaan geleerd heeft om geen medelijden te koesteren voor wat ziek en zwak is. Onze morele afkeer van een dergelijk wezen doet niet ter zake. De übermensch is het onvermijdelijke doel van ons bestaan; en het is onze morele plicht bij te dragen aan zijn komst: ‘De übermensch is de zin der aarde – zij de zin der aarde!’ Dat is ook ten diepste de overtuiging van de transhumanisten. In de Transhumanist Declaration wordt gesteld dat de ontwikkeling van nieuwe technieken die tot verbetering van de mens kunnen leiden, gestimuleerd moeten worden, en dat de mens een moreel recht heeft op de biotechnologische mogelijkheden die straks ontstaan om daarmee de controle over zijn eigen leven te verbeteren. Verzet tegen de moderne technieken is volgens deze Verklaring in wezen een misdaad tegen de mensheid: ‘Het zou tragisch zijn als deze potentiële voordelen niet verwezenlijkt kunnen worden door technofobie en allerlei onnodige verboden.’
Wellicht kunnen we straks onze hersencapaciteit uitbreiden met een chip
Ontrafelde genen Het ontstaan van het transhumanisme is een direct gevolg van het Human Genome Project, het in 1987 gestarte project voor het ontrafelen van het menselijke genoom. Sinds 2001 kennen we de ruim 30.000 genen die tezamen de blauwdruk vormen voor een mens. Door dit standaardgenoom te vergelijken met het genetisch materiaal van afzonderlijke individuen, zijn genetici steeds beter in staat de genen aan te wijzen die verantwoordelijk zijn voor erfelijke ziekten, of die het risico op hartfalen of kanker vergroten. De eiwitten die deze genen te veel – of juist te weinig – produceren, kunnen dan als medicijn worden toegediend. Daarnaast komen er gepersonaliseerde medicijnen, volledig afgestemd op iemands persoonlijke genetische aanleg, en gentherapie: ziekten genezen door patiënten de juiste versies van niet-functionerende genen toe te dienen. En dan is er de mogelijkheid om in te grijpen in het genetisch materiaal in ei- en zaadcellen. Transhumanisten dromen van een toekomst waarin alle schadelijke genen daaruit verwijderd kunnen worden, zodat erfelijke ziekten en stoornissen tot het verleden gaan behoren. Maar de mens kan nog veel beter. Biotechnologen dromen van het kweken van compleet nieuwe weefsels en organen uit zogenoemde stamcellen, dat zijn cellen die nog niet gespecialiseerd zijn en die zich in iedere mogelijke richting kunnen ontwikkelen, tot wat voor celtype dan ook. Men is al in staat om stamcellen door middel van de juiste chemische signalen in een bepaalde richting te ‘duwen’. Maar stamcellen moesten tot voor kort onttrokken worden aan embryonaal weefsel – een idee dat heel wat weerstand opriep. In november van dit jaar maakten Japanse onderzoekers bekend dat
MICHIEL VIJSELAAR
ZATERDAG 15 DECEMBER 2007
mensch ze ordinaire huidcellen door een eenvoudige ingreep terug konden transformeren tot stamcellen. De weg naar orgaankweek is daarmee plots een stuk korter geworden. Een hartspier versleten? Uw milt of lever aangetast? Met behulp van huidcellen omgetoverd in stamcellen kweken biotechnologen straks een gloednieuw exemplaar voor u. De jaren zullen geen vat meer op u hebben. Een andere mogelijkheid om de mens te verbeteren, is het vervangen van onze ledematen door robotledematen. Deskundigen verwachten dat de besturing hiervan over enkele jaren probleemloos door ons brein kan worden geleerd. Onze zintuigen kunnen dan worden vervangen door veel gevoeliger apparatuur die direct aan het brein kan worden gekoppeld, en daarnaast wordt druk geëxperimenteerd met de mogelijkheid om onze hersencapaciteit uit te breiden door middel van een chip, die contact onderhoudt met computers. Googelen wordt dan een kwestie van een mentale knop omzetten. Wetenschappers zijn ervan overtuigd dat al deze technieken binnen afzienbare tijd beschikbaar zullen komen, en elkaar zullen versterken. Al in december 2001 organiseerde de Amerikaanse National Science Foundation een workshop met de provocerende titel Converging Technologies for Improving Human Performance. Het eindverslag noemt de gevolgen van het combineren van nanotechnologie, biotechnologie, informatietechnologie en neurologie far-reaching and fundamental. De deskundigen voorspelden ingrijpende gevolgen voor de gezondheidszorg, een enorme verlichting van de gevolgen van ziekte en veroudering, en de komst van compleet nieuwe communicatietechnieken.
Kind als product Wetenschappers mogen dan enthousiast zijn over hun toekomstige werkzaamheden; de vraag is natuurlijk of de rest van de mensheid hierop zit te wachten. Hoe ver willen we gaan? Het eigen lichaam veranderen leidt al tot discussies, zoals het programma Extreme Makeover laat zien, maar ingrijpen in het leven van anderen, van onze kinderen, is hoogst problematisch. Ook transhumanist Nick Bostrom zegt daar liever niet veel over. In een interview in The Guardian van 9 mei 2006 zegt hij enerzijds dat het goed zou zijn als iedereen een beter geheugen had, en langer zou leven, maar hij schrikt terug voor de mogelijkheid die gaven aan anderen uit te delen: ‘Het is één ding als we het hebben over volwassen, mondige burgers die beslissen wat ze met hun lichaam doen. Als het echter gaat om het sleutelen aan kinderen of om selectie van embryo’s, krijgen we met heel andere ethische vragen te maken.’ Vragen waar hij het antwoord duidelijk niet op wil geven. Stel, een jong echtpaar gaat naar een kliniek en levert daar sperma en wat eicellen af. De kliniek kweekt hier een serie embryo’s uit en analyseert de potentiële mogelijkheden van ieder embryo: zijn te verwachten fysieke en mentale kenmerken. De ouders kiezen het embryo dat ze het meest aanspreekt, en laten dat implanteren. Na negen maanden wordt het geselecteerde kind geboren. Het is een scenario dat bij velen nog steeds de haren te berge doet rijzen. Bijvoorbeeld bij de Delftse nanotechnoloog Cees Dekker. In een essay in NRC Handelsblad van 10 november 2007 waarschuwde hij: ‘Willen we dit echt, een kind als product? En wat te doen als het product tegenvalt, als er onverhoopt toch een foutje in zit, of als het misschien verveelt?’ Dekker verwijt het transhumanisme een overdreven optimisme: ‘Utopieën als het transhumanisme denken naïef optimistisch dat de mens al zijn nieuw verworven krachten wel zal aanwenden ten goede. (…) Daarmee wordt onderschat dat de mens geneigd is tot eigenbelang en misbruik, of in bijbelse termen: zonde.’ Voor de gelovige Dekker (hij geniet vooral bekendheid als verdediger van Intelligent Design, het christelijk alternatief voor de evolutietheorie) is het transhumanisme in strijd met fundamentele christelijke waarden: ‘De kernvraag is: waartoe willen we de nieuwe technologieën inzetten? Vanuit een christelijke optiek zie ik de cultuuropdracht om de aarde verantwoord te beheren en te bewerken, voor het aangezicht van God en ten dienste van de naaste. (...) Een kernbegrip in deze afwegingen is de menselijke waardigheid. (…) De waardigheid van de mens is een centraal begrip in de christelijke traditie.’ Het transhumanisme, aldus Dekker, ‘devalueert de mensen met een handicap, mensen
met een lagere intelligentie, de ouderen, de zwakkeren. Zij allen verworden tot tweederangs mensen.’
Zwarte beelden Dekker presenteert hier drie welbekende tegenargumenten tegen genetisch modificeren van het eigen nageslacht, en het loont de moeite ze langs te lopen. Ten eerste, zullen ouders een kind voortgekomen uit een geselecteerd embryo beschouwen als een product, dat als het niet aan de verwachtingen voldoet, waardeloos wordt? Hier schetst hij wel een heel zwart beeld van ouderschap. Duidt de keuze voor selectie niet juist op een grotere betrokkenheid bij het welzijn van het nageslacht? En worden kinderen waarvan de ouders meer hadden verwacht (een alom bekend verschijnsel) nu ook al door de ouders als waardeloos beschouwd? Waar kan een dergelijke onheilsprofetie ooit op gebaseerd worden? Dan is er het argument van de menselijke waardigheid. Daarbij moet eerst even worden opgemerkt dat Dekkers overtuiging dat de menselijke waardigheid centraal zou staan in de christelijke traditie op z’n zachtst gezegd merkwaardig is. Wie die traditie kent, weet beter. In de Bijbel, de katholieke catechismus en de Dordtse Leerregels zal men tevergeefs zoeken naar zoiets als fundamentele mensenrechten. Gelovigen hebben als taak God te gehoorzamen en uitsluitend daarvoor worden ze beloond met het eeuwig leven. Dekkers onaantastbare ‘menselijke waardigheid’ is in feite ontleend aan de christelijke strijd tegen abortus en euthanasie, waar dit steevast een codewoord is voor de door God ingeblazen ziel, in een voor ongelovig publiek afgezwakte versie van de christelijke bezwaren. Dekkers tweede argument is dus in wezen hetzelfde als het christelijke argument tegen abortus: ouders en dokter mogen niet beslissen over het lot van een klompje cellen, een mens in wording. Tot slot volgt een compleet ander argument: de mogelijkheid om handicaps te voorkomen, zal de resterende bezitters van die handicaps tot tweederangsburgers maken. Hen zal met andere woorden, hun ‘menselijke waardigheid’ ontnomen worden. Het is wellicht flauw om op te merken dat zij deze waardigheid niet aan de christelijke traditie te danken hebben – een traditie waarin lichamelijke gebreken altijd beschouwd werden als Gods straf voor begane zonden, en de gehandicapte beschouwd werd als een afschrikwekkend voorbeeld. Waar Dekker voor waarschuwt, is dat de verbeterde mens neer zal kijken op, en maatregelen zal nemen tegen, de ‘onverbeterde’, gehandicapte mens. De vraag is waarom dat zo moet zijn. De gehandicapte treft immers geen blaam; hooguit kan men zijn of haar ouders verwijten dat ze niet hebben ingegrepen. De angst dat gehandicapten straks gediscrimineerd zullen worden, lijkt nergens op gebaseerd. Als genetische selectie op grote schaal mogelijk wordt, komen aanstaande ouders wel onder morele druk te staan om in ieder geval de meest hinderlijke genetische foutjes te voorkomen. Maar de mogelijkheid een kind op eigen initiatief te verwekken, kan nooit verdwijnen, en dat recht zal dus ook nooit worden aangetast. Dus kan ook het selecteren van embryo’s nooit verplicht worden gesteld. De dommen, de lelijkerds, de neuroten, autisten, kortom alle gehandicapten in al hun verscheidenheid, zullen dus altijd onder ons zijn, en dat als volwaardige burgers.
MAAK UW EIGEN HUISDIER!
De dommen, de lelijkerds, de neuroten en de autisten zullen altijd onder ons zijn
Grenzeloos optimisme Verveelde, harteloze ouders; geminachte gehandicapten; het loslaten van fundamentele, zogenaamd christelijke waarden – wat de tegenstanders van het transhumanisme met deze argumenten vooral laten zien, is hun diepgewortelde pessimisme. Dat is nu juist wat transhumanisten verbindt: hun grenzenloze optimisme. Ze spreken vol enthousiasme over een toekomstige Homo perfectus. Een van de bekendste transhumanisten, de Britse kunstenares en filosofe Natasha Vita-More, noemt haar persoonlijke visie op de nieuwe mens de Primo Posthuman 3+, een supermens die bevrijd zal zijn van irritatie, jaloezie en depressie, die eeuwig zal leven dankzij vervangbare genen, zijn persoonlijke karakter kan veranderen als hij/zij dat wil (ook gender wordt een keuze) en die eeuwig gelukkig zal zijn dankzij een neurologische ingreep die zorgt
Achtergrond 13
De transhumanistische mens zal op alle gebieden superieur zijn aan de huidige mens
We kunnen binnenkort niet alleen onszelf verbeteren. Ook andere levende wezens kunnen we straks volgens onze eigen wensen ombouwen. Dat is althans de belofte van een nieuwe loot aan de stam van de biotechnologie: de synthetische biologie. Zodra biotechnologen weten welke genen verantwoordelijk zijn voor een bepaalde eigenschap, kunnen ze deze genen als waren het bouwsteentjes (ze spreken dan ook van biobricks) uit het ene genoom tillen en overbrengen naar een ander organisme. Zo zijn er al vissen en muizen die licht geven, dankzij een gen afkomstig uit een lichtgevende kwal. Andere onderzoekers hebben salmonellabacteriën met behulp van genen uit de spinklieren van spinnen, ‘omgebouwd’ tot producenten van spinnenwebdraad. (Spinnenwebdraad is veel dunner en sterker dan zijde, en daarom economisch zeer interessant. Tot nu toe was het echter onmogelijk deze draden in grote hoeveelheden te ‘oogsten’.) Synthetische biologen zijn ervan overtuigd dat zij een uiterst belangrijke bijdrage kunnen leveren aan het welzijn van onze planeet. Tijdens een bijeenkomst afgelopen juni in Ilulissat (een stadje op Groenland) riepen ze de internationale gemeenschap op hier flink in te investeren: ‘We face daunting problems of climate change, energy, health, and water resources’, aldus de zogenoemde Ilulissat statement. ‘Synthetic biology offers solutions to these issues.’ Micro-organismen kunnen plantaardig materiaal omzetten in brandstoffen, nieuwe geneesmiddelen maken, of kankercellen in ons lichaam opsporen en vernietigen. We kunnen ze leren vuil op te ruimen, water te ontzilten of te zuiveren, broeikasgassen uit de atmosfeer te halen en om te zetten in nuttige stoffen. De mogelijkheden zijn werkelijk onuitputtelijk. Sleutelen aan het leven is uiteraard niet zonder gevaar. ‘The risks are real’, lezen we, ‘but the potential benefits are truly extraordinary.’ In een (bewust provocerend) essay in de New York Review of Books van 27 september schetste de natuurkundige Freeman Dyson een wereld waarin synthetische biologie zich ontwikkeld heeft tot een speeltje voor de massa. Net zoals hobbyisten nu rozen, kanaries of dahlia’s kweken, zo zullen ze zich straks storten op het combineren van eigenschappen van verschillende soorten, tot compleet nieuwe soorten. ‘Er komen doehet-zelfpakketten voor tuiniers, die nieuwe soorten rozen en orchideeën kunnen kweken. En pakketten voor liefhebbers van duiven en papegaaien, en salamanders en slangen. Fokkers van honden en katten krijgen hun eigen pakketten. Eenmaal in de handen van huisvrouwen en kinderen, zal de biotechnologie zorgen voor een explosie van nieuwe levensvormen. Genomen ontwerpen wordt een zaak van persoonlijke smaak, een nieuwe kunstvorm net zo creatief als schilderen of beeldhouwen. Er zullen niet veel meesterwerken tussen zitten, maar de meeste zullen de makers plezieren – en de fauna en flora verrijken.’ Maar hoe zit het dan met dierenrechten? Wat zal Marianne Thieme hiervan vinden? Morele vraagstukken, daar gaat Dyson bewust niet op in. De moraliteit van dergelijke ingrepen kan en mag pas beoordeeld worden door de generatie die daadwerkelijk voor de keuze staat: ‘I leave it to our children and grandchildren to supply the answers.’
voor (in haar woorden) ‘turbocharged optimism’. In een interview in de New York Times van 21 oktober dit jaar waarschuwt ze dat de mensheid voor fundamentele beslissingen staat. De menselijke evolutie, aldus Vita-More, zal technologisch versneld worden: ‘Genetic engineering, biotechnologie en nanorobotica (microscopisch kleine robots in je lichaam) zullen het biologische lichaam stukje voor stukje vervangen.’ Een van de mooiste gevolgen van al deze mogelijkheden wordt de Post-Bionic Woman (PBW), die niet alleen veel langer zal leven, en daarbij kerngezond zal blijven, maar ook uitgerust zal zijn met bionische ogen en oren en een hogere vorm van bewustzijn, verlost van de neurologische tekortkomingen ‘that keep humans in an emotional state of confused reasoning’. De transhumanistische mens wordt niet alleen lichamelijk, maar dus ook geestelijk superieur aan de huidige mens. Ook dat had Nietzsche voorzien – inclusief de afkeer die een dergelijk visioen zou opwekken. Alleen degenen met de scherpste blik zullen deze toekomst kunnen zien en aanvaarden: ‘Hart heeft, wie vrees kent, maar de vrees bedwingt; wie de afgrond ziet, maar met trots. Wie de afgrond ziet, maar met adelaarsogen – wie met adelaarsklauwen de afgrond grijpt: die heeft moed.’ Aldus sprak Zarathustra. p
14
Economie
ZATERDAG 15 DECEMBER 2007
Freelancen is geen pretje
Igor de Kort liet alles achter zich om als zelfstandig clown te werken: ‘Je moet vandaag doen waar je morgen trots op kan zijn.’
Zelfstandig ondernemen is trendy. Het aantal eenpitters stijgt enorm maar de bureaucratische rompslomp is gigantisch. Onno van Buuren
Accountmanagers binnendienst (32 tot 40 uur per week) DHL Global Mail DHL Global Mail is een krachtenbundeling van specialisten op het gebied van zakelijke post: nationaal, internationaal, geadresseerd en ongeadresseerd. Eén van deze specialisten is Selekt Mail. Selekt Mail biedt een kwalitatief hoogwaardige dienstverlening op het gebied van nationale post. Met een geheel eigen netwerk met een 100% landelijke dekking en ruim 11.000 professionele bezorgers, bezorgt Selekt Mail op elk huisadres en elke postbus in Nederland. Kijk voor meer informatie op www.dhl-global-mail.nl. Wegens uitbreiding van activiteiten zijn we voor onze afdeling Sales (Business-unit Selekt Mail) op zoek naar: Accountmanagers Binnendienst De zelfstandige functie • Als Accountmanager Binnendienst ben je verantwoordelijk voor het realiseren van omzetdoelstellingen door het actief benaderen van prospects en bestaande accounts. • Je benadert telefonisch (potentiële) klanten, verstrekt informatie, stelt offertes op en volgt deze uiteraard ook op. • Je bent, indien nodig, actief betrokken bij meetings en events. • Daarnaast verzorg je commerciële rapportages en houd je commerciële bestanden bij. Ben jij de Accountmanager Binnendienst die DHL Global Mail zoekt? • Je bent een daadkrachtige en doortastende persoonlijkheid op MBO+/HBO niveau met enige commerciële werkervaring. • Je bent uiteraard commercieel, gedreven en in staat om verkoopgesprekken te voeren met kleine en middelgrote klanten op managementniveau. • Je bezit zowel goede schriftelijke als mondelinge communicatieve vaardigheden. Wat heeft DHL Global Mail je te bieden? Wij bieden een plezierige werkomgeving in een ambitieuze, informele organisatie met korte communicatielijnen. Naast een markconform salaris bieden wij goede arbeidsvoorwaarden zoals een zeer aantrekkelijke bonusregeling. Wil jij meewerken aan de verdere professionalisering van onze jonge organisatie? Stuur dan je reactie naar DHL Global Mail, t.a.v. de afdeling HR, Positronweg 12, 3542 AZ Utrecht, of mail deze naar
[email protected]. Vermeld hierbij de vacaturecode AMB. Voor meer informatie over de functie kun je contact opnemen met Michel Slok, Sales Manager, telefoonnummer 030 – 21 49 500.
Kijk voor andere uitdagende Sales vacatures op onze website! Acquisitie naar aanleiding van deze advertentie wordt niet op prijs gesteld.
A
lles zit momenteel mee om voor jezelf te beginnen: de hoogconjunctuur (klanten zat), de techniek (met je mobieltje en online laptop is je kantoor overal) en de tijdgeest. Zelfontplooiing is in, en het individualistische vrijheidsgevoel van de zappende iPod-burger matcht niet meer met een onderdanige rol in een hiërarchische moloch. Eenpitters of zzp’ers (zelfstandigen zonder personeel) beginnen niet meer uit noodzaak voor zichzelf, maar streven bewust naar vrijheid en ongebondenheid, zo blijkt uit het recente onderzoek ‘ZZP’er: van onbemind tot onmisbaar’ van het EIM, een bureau voor sociaaleconomisch beleidsonderzoek. Neem clown en klusjesman Martijn (38, blijft liever anoniem), een echte vrijbuiter. ‘Ik kies voor een scharrelinkomen, want ik wil vrij zijn. Als ik vind dat ik genoeg heb verdiend, en zin heb even niets te doen, dan doe ik dat. Ik heb m’n vrijheid, met een minimum aan sores.’ Martijn zou niet goed kunnen functioneren als fulltime werknemer voor een baas. ‘Eén dag in de week houd ik nog wel vol.’ Die dag loopt hij langs de deuren met reclamefolders. ‘Prettig als een soort basisinkomen, waar ik net de huur van kan betalen.’ Voor hem is afwisseling heel belangrijk. ‘De ene dag werk ik als clown, dan ben ik aan het klussen en een andere dag loop ik weer te folderen.’
Attributen De meeste zelfstandigen hebben een ‘gewone’ baan achter de rug als ze besluiten voor zichzelf te beginnen. In een flat vol clownspakken
en attributen laat Igor de Kort (36) trots een video zien van zijn optreden als Zwarte Piet-clown. Gewaagde handstanden en goocheltrucs op een zelfgemaakte schoorsteen, waar hij moeiteloos in verdwijnt, en weer uitkomt. Igor is een autodidact. Hij besloot taalkunde te gaan studeren, en werkte daarna een jaar als onderzoeker (assistent in opleiding). ‘Ik zat alleen in een hok tussen de papieren. Daar voelde ik me doodongelukkig. Ik heb behoefte aan contact met mensen. Ik miste de vrijheid te doen wat ik wilde.’ Hij nam ontslag en belandde bij een softwarebedrijf. ‘Daar ligt mijn hart ook niet. Na een verbroken relatie heb ik goed nagedacht over mijn leven. Ik besloot verder te gaan als clown. Iedereen verklaarde me voor gek, maar het is de beste keuze in m’n leven.’ Tijdens zijn werk in een feestwinkel in Amsterdam werd hij door een paar Amerikanen ontdekt als creatief maker van ballonnendecoraties. ‘Dat was toen nog iets nieuws in Nederland. Ik ging het al gauw combineren met clownswerk en acrobatiek.’ Door zijn vrije leven als clown kan Igor ook voor anderen iets betekenen. Elk jaar gaat hij op eigen kosten twee maanden naar Brazilië om gratis goochelles aan straatkinderen te geven. ‘Je moet vandaag doen waar je morgen trots op kan zijn, dat is mijn lijfspreuk. Ik vind het leuk om met kinderen te werken, en ze wat mee te kunnen geven. Ik kan ze weer wat eigenwaarde geven. Positief in het leven staan is een basisbehoefte. Dat heb je je hele leven nodig. Een jongen in Brazilië die stal en lijm snoof is 100 procent veranderd. Hij treedt al op als clown en goochelaar.’ Mathijs de Jong (22) heeft een heel andere passie. Als zelfstandig programmeur van websites doet hij goede zaken; dit jaar verdient hij zo’n 70.000 euro. Voor hem is zelf-
ZATERDAG 15 DECEMBER 2007
Economie 15
Voor Mezelf
MALOU VAN BREEVOORT
Agnita Twigt
Nieuwe opdrachten Zelfstandig programmeur Mathijs de Jong: ‘Je resultaat is afhankelijk van je eigen inzet.’
standig werken een vanzelfsprekendheid. ‘Ik ben er in gerold. Ik heb nog nooit voor een baas gewerkt. Dat heb ik wel vaak overwogen, omdat het in bepaalde opzichten eenvoudiger is. Je krijgt keurig op tijd je loonstrookje. Er is ontzettend veel vraag naar programmeurs, dus ik zou zo een goedbetaalde baan kunnen vinden. Maar zelfstandig werken spreekt me aan, omdat je resultaat afhankelijk is van je eigen inzet. Dat geeft een enorme kick. Dat maakt dat je ook ’s avonds laat nog zin hebt om te werken.’ Het programmeren begon als hobby in zijn schooltijd; op z’n negentiende kreeg hij de eerste betaalde opdrachten. In eerste instantie maakte hij vooral maatwerk voor bestaande beheerssystemen van werkgevers. Daarnaast leverde hij als vrijwilliger een bijdrage aan Joomla, een open source contentmanagementsysteem. Dat leverde hem veel contacten op met werkgevers. En wereldwijde erkenning: ‘Een Amerikaanse presidentskandidaat gebruikt op zijn site de door mij ontwikkelde agendacomponent!’ Verdient hij daar ook iets aan? ‘Ja, op een gegeven moment heb ik een betaling per download gevraagd. Ik krijg meer vaste kosten, zoals voor servers en advertenties en ik laat steeds meer mensen voor me werken. Over de hele wereld vind ik freelancers, van Moldavië, India en Egypte tot Argentinië en de VS. Nu al zo’n tien mensen.’ Een belangrijke structurele oorzaak voor de aanwas van zzp’ers is de groei van de dienstverlening. Ook flexibilisering van productieprocessen en de concentratie op kernactiviteiten van bedrijven spelen een rol. Afgestoten taken worden uitbesteed, bijvoorbeeld aan afgestoten werknemers die het werk als zelfstandigen gaan doen. Zo werkte Reinhart Brandse voor het ministerie van Landbouw. De privatisering van de adviesgroep DLV leidde ertoe dat zijn functie kwam te vervallen. ‘Dat geeft wel stof tot nadenken, maar bood ook een mooie kans. Dankzij het sociaal plan had ik een startkapitaaltje en heb ik m’n eigen bedrijf als zelfstandig personeelsadviseur op kunnen richten.’ Uit nood geboren dus, maar het kwam niet helemaal ongelegen. ‘Ik heb altijd mijn eigen bedrijf willen hebben, en zelf verantwoordelijk willen zijn voor mijn eigen werk. Het grote voordeel van eigen baas zijn, is de directe koppeling die er moet liggen tussen inzet en resul-
taat.’ Het gaat voor de wind. Hij heeft ruim 25 klanten, waaronder alle voormalige DLV-onderdelen en overweegt personeel te nemen of een zakenpartner te zoeken.
Hindernissen Voor veel bedrijven zijn zzp’ers de olie in de machine, want ze zijn efficiënt en zeer gemotiveerd. Maar ondanks mooie beloften werkt de regering nog niet hard mee om de bureaucratische hindernissen weg te nemen. Martijn: ‘Ik probeer alles zo eerlijk mogelijk te doen, maar als ik de Belastingdienst vraag om hulp bij het invullen van mijn aangifte, zeggen ze dat ze nooit op verzoek controleren, alleen achteraf en onverwachts. Ze maken het niet leuker, maar ook niet makkelijker.’ De ondernemende burgers vertegenwoordigen inmiddels een miljardenindustrie (volgens het EIM 19 miljard euro per jaar, oftewel 3 procent van de totale omzet van alle ondernemingen in de onderzochte sectoren). Omdat het voor velen een uitweg kan bieden uit een situatie van werkloosheid, belooft de regering het kleine ondernemerschap te stimuleren. Belangenorganisaties als ZZP Nederland en FNV Zelfstandigen (ruim 10.000 leden, 25 procent groei in één jaar) klagen echter steen en been over het gebrek aan daadkracht van Balkenende c.s. Zo heeft het kabinet de aanpak van het urencriterium uitgesteld, een belangrijke ergernis en hindernis. Zzp’ers moeten van de Belastingdienst met een urenadministratie aantonen dat ze 1225 uur per jaar voor hun bedrijf werken. Anders komen ze niet in aanmerking voor de geneugten van het ondernemerschap, zoals de starters-, investeringsen zelfstandigenaftrek (afhankelijk van de winst variërend van ruim 4.000 tot 9.000 euro). Veel zelfstandigen vinden dat een hoop rompslomp, of komen (nog) niet aan dat aantal uren. Zeker niet als je ergens halverwege het jaar begint. Of als je parttime onderneemt, naast een baan of vanuit een bewuste keuze. Clown en klusjesman Martijn valt met zijn ‘scharrelinkomen’ tussen wal en schip. Hoewel zijn inkomen onder de bijstandsnorm ligt, heeft hij een financiële reserve opgebouwd voor noodgevallen als ziekte. Maar daardoor heeft hij geen recht op aanvullende bijstand. Anderzijds erkent de Belastingdienst hem niet als ondernemer, al moet hij wel BTW afdragen. Daardoor loopt hij de fiscale voordelen mis.
De Belastingdienst maakt het zelfstandigen niet leuker, maar ook niet makkelijker
CHRISTIAAN KROP
Naast de harde urengrens weerhoudt ook de verplichting van een goede boekhouding Martijn van officieel ondernemerschap. Geld voor een boekhouder (‘zo’n 800 euro per jaar’) vindt hij buiten proportie. Igor wilde zich als zelfstandige vestigen, maar mocht zich als clown niet inschrijven bij de Kamer van Koophandel. Hij verzon een list en noemde zich Circus Brevis. ‘Het voordeel is vooral dat je je bedrijfsnaam vastlegt, en dat je overkomt als een betrouwbare partner. Het gekke is dat het voor de Belastingdienst niet uitmaakt of je bij de KvK staat ingeschreven, want die eist van een artiest toch een VAR, een Verklaring Arbeidsrelatie. En die kan achteraf ook nog ongedaan gemaakt worden, dus het stelt eigenlijk niks voor. Duidelijk een voorbeeld van extra regels die het alleen maar onnodig ingewikkeld maken!’
Uurtje turven Voor een clown is december met alle feestdagen de drukste maand van het jaar. Dat levert ook weer gedoe op met de belasting. ‘Facturen worden op z’n vroegst in januari betaald. Dat maakt de elektronische aangifte heel moeilijk, omdat de inkomsten niet kloppen met de opdrachten. Dan moet je weer correcties toepassen, anders accepteert het programma het niet. Dat is ontzettend irritant, en het loont voor mij niet daar iemand voor in te huren. Het kost me veel tijd, want ik ben geen boekhouder, maar een clown.’ De verplichte urenregistratie laat Igor tegenwoordig maar voor wat het is. ‘Ik ben dag en nacht met mijn werk bezig. Ik leef ervoor, het is mijn passie. Zelfs slapend ben ik aan het werk. Soms word ik ’s nachts wakker met een grandioos idee voor een act; dan schrijf ik dat op. Moet ik dan ook een uurtje turven voor de belasting? Kom nou!’ Ook Mathijs baalt van de verplichte urenregistratie. ‘Ik moet nog dagenlang m’n agenda’s nalopen. Vervelend en zinloos werk in tijd die ik veel beter zou kunnen besteden. De Belastingdienst heeft mij voor het jaar 2006 als ‘niet-ondernemer’ aangemerkt, omdat ik mijn aantal uren niet gehaald zou hebben. Uiteraard een fout aan de kant van de Belastingdienst die mijn belastingadviseur dan ook aanvecht.’ Zzp’ers leven vaak volgens hun passie, maar hebben het niet altijd makkelijk. Van de Belastingdienst zouden ze toch mogen verwachten dat die haar eigen lijfspreuk serieus neemt. p
Als zelfstandig ondernemer besteed ik naast het uitvoeren van opdrachten ook tijd aan het ‘binnenhalen’ van nieuwe opdrachten. Want terwijl ik fulltime bezig ben met opdrachten, zijn opdrachten op een zeker moment ook klaar en is het prettig wanneer ik dan aan de slag kan met een nieuwe opdracht. Het ‘binnenhalen van opdrachten’ is een intrigerende activiteit. Nu ik enige maanden bezig ben vallen mij een paar dingen op. Het acquisitieproces en alles wat daarbij komt kijken – het onderhouden van contacten, het kennismakingsgesprek, het schrijven van een voorstel en het sluiten van de deal – kost ongemerkt veel tijd. Daarnaast is de doorlooptijd tussen het eerste gesprek en de start van de opdracht heel verschillend. Ook blijk ik als starter nog niet altijd goed in te schatten welke potentiële opdrachten kansrijk zijn. Zo werd ik pas geleden telefonisch benaderd door een Potentiële Opdrachtgever die via-via van mij had gehoord. De Potentiële Opdrachtgever zocht iemand om een training persoonlijke effectiviteit te verzorgen voor een groep collega’s. Niet een grote opdracht, wel één waar ik absoluut aan kan voldoen. Helaas bevond deze Potentiële Opdrachtgever zich aan de andere kant van Nederland, maar met goede moed reed ik naar het kennismakingsgesprek. Een aangenaam gesprek waarin ik een nog specifieker idee kreeg van de training die ze zochten. Vol inspiratie reed ik naar huis en stelde ik hetzelfde weekend nog een offerte op. Omdat ik voorstellen wil doen die aansluiten bij de specifieke vragen van de klant, ben ik telkens redelijk wat tijd kwijt aan het schrijven. Op zich is dat niet erg want ik vind het leuk om na te denken over de vraag van de klant en ik maak graag een goede eerste indruk. Mijn voorstel is in goede orde ontvangen en enkele dagen later belt de Potentiële Opdrachtgever op om te melden dat ze kiezen voor ander bureau dat met meerdere trainers werkt. Oké. You win some, you loose some. It’s all in the game. En een les geleerd: beter doorvragen of een potentiële opdrachtgever ook met andere partijen in gesprek is. Een paar weken eerder had ik een voorstel geschreven voor een andere Potentiële Opdrachtgever die een projectleider zocht. Een interessante opdracht. Na het verzenden van het voorstel heb gebeld om te informeren of alles duidelijk was en een week later heb ik nog een keer gebeld of er al een besluit was genomen. Daarna bleef het stil. Ik had de opdracht dus allang afgeschreven. Terwijl ik de tegenvaller van die gemiste trainingsopdracht nog aan het verwerken ben, belt de andere Potentiële Opdrachtgever met de vraag of ik per direct kan beginnen als projectleider. Ja! You loose some, you win some. It’s all in the game. Alleen lukt het me dus nog niet goed in te schatten hoe groot de kans is of een opdracht doorgaat. Of hoort dat bij ondernemerschap? p
Ik heb een les geleerd: beter doorvragen
CV AGNITA TWIGT (31) is sinds kort freelancer. Ze studeerde bestuurskunde en werkte acht jaar in loondienst bij verschillende adviesorganisaties. Als projectleider en trainer begeleidt Agnita nu organisaties en mensen in verandering. Voor ‘Voor mezelf’ schrijft ze over haar ervaringen als startende ondernemer.
16
Respons
ZATERDAG 15 DECEMBER 2007
Planview Inc., opgericht in 1989, is wereldwijd marktleider in portfoliomanagement software. De oplossingen zijn volledig webgebaseerd en bieden ondersteuning voor integraal resource-, project-, service- en enterprise portfolio management. Het hoofdkantoor is gevestigd in Austin, Texas en Planview heeft kantoren in de Verenigde Staten, Europa en Asia-Pacific. Planview heeft meer dan 450 klanten in de financiële sector, overheid, farmaceutische- en andere industrieën. Onlangs is Planview onderscheiden als “leader” binnen het Gartner Magic Quadrant voor IT Project- en Portfoliomanagement. Wegens het enorme groeipotentieel van Planview in Nederland zijn wij op zoek naar een (m/v)
Senior Account Executive energieke salestijger die Nederland verovert Functie Je geeft de Nederlandse sales van Planview een boost. Je ontwikkelt in korte tijd een stevig klantennetwerk, waarbij je ondersteund wordt door marketing management. Voor klanten positioneer je Planview als strategisch business partner. Je bent constant op zoek naar mogelijkheden om waarde toe te voegen bij de klant door inzet van Planview oplossingen. Twee dagen per week werk je in München met het Duitse team, de overige dagen is je standplaats Schiphol-Rijk. Je rapporteert aan de General Manager Central Europe in München.
Planview vraagt Relevante en succesvolle ervaring in de verkoop van softwareoplossingen. Je hebt inzicht in bedrijfsprocessen en zoekt proactief naar creatieve manieren om deze te optimaliseren. Je bent in staat je leads te kwalificeren en stelt daarbij je eigen prioriteiten. Meedenken met de klant zodat je als een serieuze, strategische gesprekspartner gezien wordt. Je zit vol salesenergie en weet op assertieve wijze Planview in de Nederlandse markt te zetten. Bereidheid om initieel twee dagen per week vanuit München te werken. Goede beheersing van de Engelse taal.
Planview biedt Een pioniersfunctie met uitstekende beloning: door succesvol te zijn verdubbel je je beloning van maximaal s 75k tot maximaal s 150k. Als Senior Account Executive geniet je een hoop vrijheid en heb je alle ruimte voor eigen ondernemerschap, terwijl je toch de ondersteuning hebt van je Europese collega’s. Planview is een groeiend bedrijf met een enorm marktpotentieel. Het bedrijf is klein genoeg om focus te houden maar groot genoeg om een sterke speler in de markt te zijn. Energieke werksfeer met een goede teamspririt.
Laat jij Planview groeien in Nederland? Stuur dan je Engelstalige cv en motivatie op via de website www.mercuriurval.com. De vacature staat vermeld onder ref.nr. 792927 of de zoekterm ‘Senior Account Executive’. Voor meer informatie bel Rik Willemsen, recruiter Mercuri Urval, tel. (033) 453 89 12. Zie ook: www.planview.eu.
Onderlinge Levensverzekeringmaatschappij ’s-Gravenhage U.A. behoort tot de meest solide levensverzekeraars van Nederland. Dankzij een uitgekiend pakket levensverzekeringen, waarmee de financiële zekerheid van particulieren wordt gewaarborgd, heeft de maatschappij een geheel eigen plaats verworven binnen de Nederlandse markt. Op het kantoor in het historische centrum van Den Haag vormt de Sector ICT een essentiële schakel binnen de bedrijfsprocessen. Deze sector bestaat uit Exploitatie en Beheer, Informatiemanagement en Systeemontwikkeling. Voor deze laatste afdeling (25 ICT-medewerkers inclusief 3 teamleiders) zijn wij op zoek naar een gedreven (m/v)
Manager ICT Systeemontwikkeling effectieve teamspeler met visie en leiderschap De uitdaging Je draagt zorg voor een proactieve en transparante ICT-dienstverlening aan de interne en externe klant. Samen met jouw teams vertaal je de vraag vanuit de business naar passende ICT-oplossingen. Je zorgt voor een evenredige inzet van de beschikbare resources, waarbij effectiviteit en efficiency kernbegrippen zijn. Je ontwikkelt ook de competenties van je medewerkers, zodat je effectief invulling kunt blijven geven aan de toekomstige ontwikkelingen in de technologie. Als lid van het ICT-Managementteam draag je bij aan het ontwikkelen van een lange termijn ICT-visie en -beleid.
Jouw profiel Je beschikt over een afgeronde hbo/wo opleiding met leidinggevende ervaring op het vlak van ICT-systeemontwikkeling (bij voorkeur binnen een .NET-omgeving). Je bent een betrokken en bevlogen manager die graag een voortrekkersrol neemt in het verder professionaliseren van de afdeling. Voor je medewerkers en collega’s ben je een scherpe en kritische sparringpartner met een luisterend oor. Vanuit je vakkennis onderbouw je voorstellen ter verbetering en zorg je voor draagvlak bij veranderingen. Problemen zie je als een uitdaging en je combineert zorgvuldigheid met daadkracht.
De aanbieding De mogelijkheid om een significante bijdrage te leveren aan de verdere professionalisering van de automatisering binnen een organisatie waar ICT een essentiële rol speelt in het vergroten van efficiency en effectiviteit van werkprocessen. Een afwisselende, verantwoordelijke managementfunctie waarin je samen met jouw teams ook inhoudelijk aan de slag kan. De omvang van de organisatie geeft je de mogelijkheid tot korte communicatielijnen en nauwe samenwerking met alle disciplines met aandacht en ruimte voor eigen inbreng, initiatieven en persoonlijke ontwikkeling. Een uitstekend arbeidsvoorwaardenpakket en flexibele werktijden.
Ben jij deze visionaire teamspeler? Solliciteer direct via de website www.mercuriurval.com. De vacature staat vermeld onder ref.nr. 792809 of de zoekterm ‘Onderlinge’. Voor meer informatie bel Carmen Adams, recruiter Mercuri Urval, tel (033) 453 89 13. Zie ook www.onderlinge.info.
Sofon, gevestigd in Son, levert standaard software onder de naam Sofon Guided Selling. De software is bedoeld om het verkoopproces van bedrijven die klantspecifieke producten en diensten leveren, eenvoudiger, sneller en dus goedkoper en betrouwbaarder te laten verlopen. Het unieke Sofon Guided Selling concept beheert de complexe en intensieve offerte- en orderprocessen van klanten zoals Nassau Indus, Ricoh Europe, Philips Medical Systems, Sara Lee/ Douwe Egberts, Delta Lloyd, Villeroy & Boch e.a. De Sofon Software is een beproefd standaardpakket dat probleemloos en met lage implementatiekosten gepersonaliseerd en geïntegreerd kan worden met bestaande CRM en ERP-systemen. Om de succesvolle marktpositie verder uit te bouwen zijn wij op zoek naar een
Senior Consultant flexibele adviseur voor gerenommeerde (internationale) klanten De functie Je bent verantwoordelijk voor de implementatie van het softwarepakket bij diverse (inter)nationale klanten. Je stelt de juiste vragen, maakt een scherpe analyse en stemt de invulling van het pakket af op het business model van de klant. Naast je rol als inhoudelijk adviseur ben je in staat om in goed overleg met de klant het implementatieproces zodanig te sturen dat het project tijdig en binnen het budget wordt opgeleverd. Je bent veel bij de klant en rapporteert aan de Director Development & Projects.
Jouw profiel Je hebt ervaring als consultant of projectleider met de implementatie van ERP, CRM of vergelijkbare systemen en gedegen kennis van industriële bedrijfsprocessen. Je beschikt minimaal over een afgeronde hbo-opleiding. Je bent resultaatgericht, houdt van afwisseling en dynamiek en werkt graag zelfstandig. Je kiest bewust voor het vak van consultant en bent oprecht geïnteresseerd in het verbeteren van het verkoopresultaat van klanten. Je bent bereid internationaal te reizen en beheerst de Engelse en Duitse taal.
Sofon biedt Een sterk groeiende internationale organisatie met een zeer succesvol concept dat aantoonbare resultaten oplevert voor de klanten. Een directe, no nonsense bedrijfscultuur waar professionaliteit voorop staat. Veel vrijheid, korte lijnen en een betrokken management team. Uitstekende arbeidsvoorwaarden waaronder een auto van de zaak en aantrekkelijke bonusregeling.
Interesse? Reageer dan via de website www.mercuriurval.com. Je vindt de vacature van Senior Consultant onder ref.nr. 792150. Voor meer informatie kun je contact opnemen met Willy van Middelaar, recruiter Mercuri Urval tel. 033 - 453 89 19. Zie ook www.sofon.nl.
ZATERDAG 15 DECEMBER 2007
Economie 17
Levenswerk Jong en hard op weg
Website maken en knallen maar Van een zolderkamer naar miljoenenbedrijf. Nick Stals (30) en Remco Hofstede (28) willen over twee jaar marktleider zijn met HotelSpecials.nl.
Werklust Hans (33) BIBLIOTHECARIS
CAROLYN RIDSDALE ILLUSTRATION
Soulmates ...
Heidi Zandbergen Ik ben gek van muziek: in mijn studententijd speelde ik in een succesvolle rockband en daarnaast bracht ik al mijn vrije tijd door in een hardrockkroeg met mijn bandleden en vrienden. Bij de bibliotheekopleiding werd ik door een docent geattendeerd op mogelijkheden voor werk in de muziekindustrie en zodoende vond ik mijn droombaan: bibliothecaris van popmuziek. Het betrof een kleine organisatie van zo’n twintig mensen die allemaal muziekfreaks waren. Samen bezochten we heel veel concerten waarna we dan vaak ergens logeerden; met zijn allen op hotelkamers of op gammele luchtbedden bij vrienden of collega’s thuis. Ik was de ‘metalhead’ van het gezelschap; ik heb lang haar tot mijn middel, draag altijd T-shirts van metalbands en kan een echte ‘domme rocker’ zijn want ik hou van slap ouwehoeren, in de kroeg zitten, lachen en veel mensen om me heen. Collega Marianne was mijn tegenpool, zij kwam uit de newwavewereld, een serieuzere muziekstroming waar altijd al minder gelachen werd dan in de metalscene. Marianne houdt van serieuze één op één gesprekken en heeft een hekel aan luidruchtigheid, daarbij was ze ook nog eens zes jaar ouder dan ik. Gek genoeg trokken Marianne en ik naar elkaar toe want al leken we dan heel verschillend aan de buitenkant, innerlijk hadden we veel met elkaar gemeen. We zijn allebei eerlijk, sociaal, atheïstisch en geïnteresseerd in wetenschap. We waren dan ook al snel hartstikke verliefd op elkaar maar dat spraken we niet uit want we vonden een relatie op het werk niet kunnen: ‘t zou maar uit gaan. Totdat we op een avond niet met de gebruikelijke drie zoenen afscheid namen, maar dat er vier werden. Ik ben toen met een hele grote grijns op de bus gestapt en eenmaal thuis kon ik niet slapen van verliefdheid. En Marianne heeft urenlang met een big smile door de motregen gefietst in plaats van naar huis te gaan. Een paar dagen later besloten we het er samen op te wagen. Dat was een serieuze beslissing: Marianne en ik zijn allebei niet lichtvaardig met zulke dingen. We spraken af om voorlopig op het werk niets te zeggen. Dat bleek een verstandige zet want Marianne en ik zijn allebei felle trotse types en in het begin van onze relatie hebben we knallende ruzies gehad, het is maar liefst drie keer uit geweest. Toen we na een paar maanden in stabieler vaarwater waren gekomen, hebben we pas op het werk verteld dat we een stel waren. Een aantal collega’s was verbijsterd omdat we zo verschillend zijn, maar niemand had er problemen mee. Marianne en ik hadden dan ook nadrukkelijk afgesproken dat we ons op het werk nooit als stel zouden gedragen. Daarbuiten wel, bij concerten of in de kroeg dansten we vaak samen, al hadden we discussies over muziek. Zij heeft een hekel aan heavy metal en ik hou niet van new wave maar al snel bleek er toch ook muziek te zijn die we allebei leuk vinden. Inmiddels zijn we acht jaar verder en hebben Marianne en ik allebei een andere baan. Ik ga nog steeds met metalvrienden naar de kroeg en zij moet nog altijd weinig van mijn herrie hebben. Maar het mooie is dat we nu samen into the soul zijn, we bezoeken soulconcerten en struinen stad en land af naar oude soul-lp’s. Mensen blijven ons maar een raar stel vinden met mijn ruige uiterlijk en haar serieuze voorkomen. Maar wij vinden dat we heel goed bij elkaar passen. Aan de buitenkant mogen we dan verschillen, van binnen zijn we soulmates; we worden samen oud, let maar op. p
Eenmaal thuis kon ik niet slapen van verliefdheid
De twee jonge ondernemers Nick Stals (30, links) en Remco Hofstede (28, rechts).
Jerry Huinder
P
as in de derde vergaderkamer in het pand aan de Grote Houtstraat in Haarlem is het raak. De twee eerdere kamers waren bezet en de mensen springen niet op als de twee grote bazen de ruimte willen gebruiken. Van grootheidswaanzin is bij de twee jonge ondernemers, Nick Stals (30) en Remco Hofstede (28), niks te merken. Toch staan ze aan het hoofd van hun bedrijf dat 35 miljoen per jaar omzet. ‘Een goede sfeer vinden we enorm belangrijk. Iedereen wordt hier gewaardeerd. Wij voelen ons niet beter dan de rest. Sterker nog, elke afdeling wordt geleid door een manager die het veel beter weet dan wij.’ De twee begonnen hun bedrijf zoals het hoort bij een internetbedrijf: klein en op hun zolderkamertje. ‘We maakten een website, belden hotels op of ze op de website wilden staan en begonnen. Heel simpel allemaal.’ Alleen ver-
dienden ze in het begin geen geld. Hotels konden op hun site adverteren met speciale arrangementen, maar bezoekers konden niet boeken via de site. De contactgegevens stonden er bij en ze moesten zelf het hotel bellen naar keuze. ‘De hotels betaalden per bezoeker van de site, maar eigenlijk betaalden ze niet. Ze waren niet gewend aan het idee en wilden betalen per boeking. Zo was dat altijd gegaan in deze branche.’ Zoals goede ondernemers betaamt, was de klant ook bij Stals en Hofstede koning, dus bouwden ze hun site zo om dat klanten ook konden reserveren via de site. En niet veel later konden bezoekers ook de beschikbaarheid checken via de site. De klapper kwam toen de heren werden benaderd door startpagina. nl. ‘Of we op hun site wilden met een link. Daar hebben we wel even over moeten nadenken, want het was natuurlijk niet gratis.’ De heren leenden allebei 3000 euro van hun ouders en besloten ervoor te gaan. ‘We hadden voor die tijd tien á twintig boekingen per dag. We hadden berekend dat als het zou
CHRISTIAAN KROP
De grote klapper was de samenwerking met startpagina.nl
In de rubriek Levenswerk portretteert De Pers op Zaterdag startende ondernemers en jong talent in het Nederlandse bedrijfsleven.
stijgen naar dertig dat we al uit de kosten waren.’ Vier jaar later heeft hun bedrijf honderden boekingen per dag. Onlangs ging er zelfs een dag voorbij dat de magische grens van duizend boekingen werd gepasseerd. ‘Dat hebben we wel even gevierd.’ In vijf jaar op een zolderkamertje je bedrijf starten en er nog naast werken tot aan het hoofd staan van een bedrijf met 50 medewerkers en 35 miljoen omzet. ‘Da’s wel kicken, ja. Daar zijn we trots op. Gelukkig hebben we goede managementlagen ingebouwd en geven we de mensen heel veel vrijheid. Zo is het voor ons ook goed te behappen.’ Wie denkt dat de heren over een paar jaar hun geld gaan cashen en lekker gaan genieten op een zonnig eiland heeft het mis. ‘Daar zijn we veel te ambitieus voor. Over twee jaar zijn we marktleider in de hotelboekingen in het leisure segment. Ja, we hebben nu zelfs doelstellingen. En een Raad van Advies.’ p Opgericht: oktober 2002 Werknemers: 50 Omzet: 35 miljoen Meer info: www.hotelspecials.nl
De namen Hans en Marianne zijn om privacyredenen gefingeerd
SMACHTEN OP JE BUREAUSTOEL, STIEKEME DATES IN DE LUNCHPAUZE: IEDEREEN DOET HET, HET LIEFST IN STILTE. In de rubriek ‘Werklust’ staan portretten van mensen die het laatste taboe op kantoor overschrijden. MEEDOEN? MAIL AAN
[email protected]
18
Respons
ZATERDAG 15 DECEMBER 2007
Your last stop before the top ACCOUNTMANAGER NW-NEDERLAND
SAP CONSULTANTS
€ 40.000,= - € 50.000,= + auto, pensioen - Oosterhout (nb) Cardif is een Nederlandse verzekeraar die gespecialiseerd is in verzekeringen die zorgen voor de optimale bescherming van huishoudens tegen financieel zwaar weer. Wereldwijd is Cardif actief in 36 landen en maakt zij onderdeel uit van het internationale BNP Paribas. De Accountmanagers informeren het intermediair over de producten van Cardif en zorgen voor een optimale ondersteuning van het intermediair. Hiernaast dragen ze ook zorg voor de opbouw van een langdurige relatie door een betrouwbare meedenkende partner te zijn. Ze informeren het intermediair over ontwikkelingen in de markt en bieden ondersteuning bij o.a. commerciële activiteiten. Ter uitbreiding van dit team komen wij graag in contact met Accountmanagers voor de regio Noordwest-Nederland. Verantwoordelijkheden zijn: het bezoeken en informeren van een bestaande groep intermediairs; het ondersteunen van dit intermediair; op ondernemersniveau contact hebben met het intermediair en met hen meedenken. De ideale kandidaat is ondernemend, recht door zee en kan op een transparante en persoonlijke wijze het karakter van Cardif uitdragen; heeft een commerciële en flexibele instelling. Heeft een HBO-niveau en is communicatief vaardig zowel mondeling als schriftelijk. Consultant (Rotterdam): Tijn van den Steenhoven, mobiel 06 - 41 66 53 37
Uitstekende arbeidsvoorwaarden - Heel Nederland CIBER (NYSE:CBR) is een internationale speler op het gebied van ICT-oplossingen met een sterke regionale focus. Met 9.000 consultants in 20 landen biedt CIBER full cycle projecten en beheer op basis van SAP oplossingen. CIBER profileert zich als één van de snelste stijgers in de Computable Top 100 van meest krachtige ICT-bedrijven van Nederland. Cultuur van CIBER: open, informeel, gedreven en uitdagend. CIBER consultants staan voor een professionele aanpak met een pragmatische, doelgerichte benadering. In een groeiend bedrijf als CIBER kan iedereen zijn/haar aspiraties op management gebied invullen. Men opereert vanuit vestigingen in Eindhoven, Den Bosch en Nieuwegein en staat aan de vooravond van opening in Amsterdam en Rotterdam. Voor alle locaties komt CIBER graag in contact met SAP Consultants op het gebied van R/3 modules, SAP-BI, SAP-APO, SAP-CRM, SAP-SRM, SAP Portal, SAP-XI of SAP-ABAP. Van de Consultant wordt ervaring gevraagd op het gebied van SAP+ gedegen kennis van bedrijfsprocessen. Profiel: leergierig en pragmatisch. Gedreven om kwaliteit te leveren en streven om successen te vieren. CIBER biedt een omgeving waarin persoonlijke ontwikkeling, plezier en professionaliteit elementair zijn. Consultant (Eindhoven): Guido Klaassen, mobiel 06 - 55 38 40 24
ACCOUNT MANAGER EIFFEL
SALESMANAGER ATP
Uitstekende arbeidsvoorwaarden - Arnhem Kwalitatief de beste zijn is het streven van Eiffel. Dit is sinds de oprichting in 1992 stevig verankerd in haar missie. Een missie die 700 professionals -waarvan 85 medewerkers vanuit het hoofdkantoor in Arnhem- met hart en ziel verwezenlijken. De dienstverlening is onderverdeeld in Legal, Finance en Process, gericht op Handel & Industrie, Utilities, Banken & Verzekeraars, Overheid en Zorg & Zekerheid. Om het succes van Eiffel verder uit te breiden, komen wij graag in contact met ambitieuze (ervaren) Account Managers. Als Account Manager ben je medeverantwoordelijk voor de kwalitatieve groei van de organisatie. Je bent hét aanspreekpunt voor klanten én medewerkers. Je gesprekspartners acteren veelal op directie- en managementniveau bij top 100 klanten in Nederland. Je bent ambitieus, ondernemend, proactief, servicegericht en kunt uitstekend in teamverband functioneren. Je beschikt over een aantal jaren commerciële werkervaring en weet als geen ander hoe het commerciële spel wordt gespeeld. Je functioneert minimaal op HBO/academisch niveau. Je bent bij voorkeur werkzaam bij een zakelijk dienstverlener die diensten aanbiedt vergelijkbaar met die van Eiffel. Bijvoorbeeld consultancy, detachering, interim-oplossingen of werving en selectie. Consultant (Arnhem): Ron Nuwenhof, mobiel 06 - 21 39 17 40
Marktconform met uitdagende variabele component - Almere Yarden is een vernieuwende, snelgroeiende specialist op uitvaartgebied met eigen crematoria en uitvaartcentra door heel Nederland. Bij Yarden werken ruim 900 medewerkers. Yarden wil excelleren in haar dienstverlening. De Divisie Uitvaartverzekeringen kent vijf distributiekanalen: de eigen verkooporganisatie, assurantietussenpersonen (ATP), internet, allianties en verenigingen. De Salesmanager ATP is omzetverantwoordelijk voor het distributiekanaal ATP, draagt zorg voor een kwalitatief hoogstaand netwerk van tussenpersonen en rapporteert aan de Manager Commerciële Zaken. Geeft zelf leiding aan 8 Accountmanagers. Stelt vanuit de Yarden-strategie een meerjarenbeleid en een salesplan op voor het distributiekanaal, vertaalt doelstellingen naar concrete acties en zorgt voor een juiste balans tussen omzet en rendement. Acquireert zelfstandig key accounts en breng het accountmanagement op een hoger niveau. Floreert in een omgeving waarin ruimte en verantwoordelijkheid worden geboden en ondernemerschap wordt gevraagd. Heeft bewezen commerciële en leidinggevende ervaring in de intermediaire markt, een afgeronde HBO-opleiding en vereiste vakdiploma’s. Is ambitieus, resultaatgericht, overtuigend en in staat veranderingen door te voeren. Consultant (Amsterdam): Jacob Schut, mobiel 06 - 46 10 35 04
(SENIOR) TECHNOLOGY CONSULTANT
BUSINESS MANAGER WARMTE
Maximaal € 60.000,= + bonus + auto - Amsterdam Koning & Hartman (300 fte) gevestigd in Amsterdam, Delft en Vilvoorde (B) biedt een integraal pakket van oplossingen en diensten. Met een focus op telecom en industrie en met passie voor technologie staan alle activiteiten in het teken van het optimaliseren van de operationele bedrijfsprocessen bij de klant. De consultancy activiteiten zijn ondergebracht in de BU Industrial Consulting. De Consultant is verantwoordelijk voor het optimaliseren van technische bedrijfsprocessen bij klanten. Inventariseert business problemen, definieert knelpunten en vertaalt deze naar de meest optimale oplossing. Voert audits uit, beoordeelt bedrijfs- en productieprocessen op regelgeving en effectiviteit en begeleidt verander- en verbetertrajecten. Adviseert over informatie- en rapportage-oplossingen en implementeert systemen op dit gebied. Draagt bij aan de verdere groei van Koning & Hartman. Profiel: HBO/ academische opleiding. Technisch/bedrijfskundig gevormd. Affiniteit met productie en logistieke processen. Volwaardige gesprekspartner met de capaciteit om boven de techniek uit te stijgen. Communicatief, ondernemend en ietwat eigenwijs. Leergierig en adviesvaardig. Uitdagende functie voor breed ontwikkelde techneut. Goede ontplooiings- en carrièremogelijkheden. Consultant (Amsterdam): Alex Docter, mobiel 06 - 47 13 55 93
Uitstekende arbeidsvoorwaarden - Rotterdam Nuon heeft een leidende positie op de Nederlandse markt als producent, distributeur en leverancier van energie voor bedrijven en huishoudens. Nuon Warmte levert warmte en koeling van lokale (rest)bronnen aan consumenten en aan zakelijke afnemers. Om kansen in de markt optimaal te benutten en maatwerk te leveren is de afdeling Businessmanagement & Ontwikkeling (BMO) opgezet. Binnen BMO zijn zes Business Managers eindverantwoordelijk voor uitdagende en omvangrijke warmte- en/of koudeprojecten, waarbij een optimaal resultaat (kwaliteit, klanttevredenheid, doorlooptijd, winstgevendheid) van belang is. De gezochte Business Manager is verantwoordelijk voor warmteprojecten in Rotterdam en Leiden. Hij/zij geeft leiding aan een multidisciplinair projectteam (10-30 fte), houdt actief contact met ‘stakeholders’ en rapporteert aan de Manager BMO. Profiel: HBO/WO-niveau, minimaal 5 jaar relevante werkervaring, aantoonbare ervaring met het aansturen van complexe ‘multimillion’ projecten (bv vastgoed, industrie) en met het vertalen van plannen in concrete resultaten. Aantoonbare technische affiniteit. Ondernemend, bedrijfskundig inzicht, conceptueel en pragmatisch, resultaatgericht, gevoel voor verhoudingen, diplomatiek, communicatief sterk. Consultant (Amsterdam): Daniël Rappange, mobiel 06 - 47 15 15 00
JUNIOR PROJECT DEVELOPER WIND ENERGY
HUMAN RESOURCE MANAGER
€ 40.000,= + bonus - Goes Evelop is een internationale ontwikkelaar van duurzame energieprojecten met kennis van en ervaring in de energiemarkt. De projecten die Evelop ontwikkelt en realiseert zijn onder andere op het gebied van wind, biomassa, zonne-energie en duurzaam vastgoed. Evelop maakt deel uit van de Econcern groep, één van Europa’s 500 snelst groeiende bedrijven, met de missie “een duurzame energievoorziening voor iedereen”. De Junior Project Developer wordt ingezet in alle fasen van projectontwikkeling van windenergie. Inhoudelijk kunnen alle aspecten die bij een windenergieproject horen de revue passeren; vanaf het ontwerp, de aanvraag van vergunningen en toestemmingen om te komen tot de bouw van een windpark. Daarnaast komen ook (technische) aspecten aan bod zoals het berekenen van opbrengsten, maken van lay-out ontwerpen, bepalen van milieueffecten, opstellen van rapportages, aanvragen van subsidies, etc. De kandidaat heeft een brede maatschappelijke interesse en is bereid tot het aanpakken en uitzoeken van allerhande onderwerpen, alsmede nieuwe kennisgebieden of software eigen te maken en cursussen te volgen. Voorzien van een HBO/WO-opleiding met technische achtergrond. Specifieke ervaring is geen vereiste, enige werkervaring is een pre. Consultant (Breda): Bernd Roks, mobiel 06 - 12 37 46 79
€ 60.000,= - € 80.000,= - + bonus + leaseauto - Utrecht De Business Unit Managed Operation (MO) binnen Atos Origin Nederland B.V. is, met circa 3.500 m/v, een zeer succesvolle outsourcingsorganisatie die zich richt op de IT infrastructuur voor (inter)nationale klanten. Kenmerkt zich door een gezonde bedrijfsvoering, innovatie in nieuwe technologieën en ruimte voor persoonlijk ontwikkeling binnen een informele cultuur. De HR Manager is verantwoordelijk voor de implementatie van het HR-beleid voor de Operations Unit, onderdeel van MO, met 1.500 professionals. Vertaalt cultuur- en organisatieveranderingen naar passende HR-processen. Kent de arbeidsmarkt van ICT professionals en zet de juiste instrumenten in voor recruitment en retention van deze professionals. Rapporteert rechtstreeks aan Directeur MO en functioneel aan Divisie Directeur HRM. Geeft leiding aan HR afdeling van 7 medewerkers. HBO/academisch werk- en denkniveau. Minimaal 10 jaar relevante ervaring, bij voorkeur in de kennis intensieve dienstverlening. Aantoonbare leidinggevende en change management capaciteiten. Partner in business; visie op het beleid en vertaalslag naar de operationele processen. Peoplemanager bij uitstek; reflecterend, motiverend en sturend op resultaten, erkenning, waardering en eigen ontwikkeling. Organisatiesensitief, krachtig en vertrouwenwekkend. Consultant (Amsterdam): Tanja Geelink, mobiel 06 - 52 66 88 99
ELECTRICAL ENGINEER € 55.000,= + bonus - Utrecht Evelop is een internationale ontwikkelaar van duurzame energieprojecten met kennis van en ervaring in de energiemarkt. De projecten die Evelop ontwikkelt en realiseert zijn onder andere op het gebied van wind, biomassa, zonne-energie en duurzaam vastgoed. Evelop maakt deel uit van de Econcern groep, één van Europa’s 500 snelst groeiende bedrijven, met de missie “een duurzame energievoorziening voor iedereen”. De Electrical Engineer is verantwoordelijk voor de uitvoering van de gehele elektrische installatie van duurzame energieprojecten, maakt het basis ontwerp, stelt de aanvraag specificaties op en beoordeelt de aanbiedingen van leveranciers. Tijdens de bouw beoordeel je het detail ontwerp, coördineer je de interface engineering tussen de verschillende contract partijen, en zie je toe op een correcte en tijdige uitvoering. De elektrische installatie omvat tevens de aansluiting op het openbare elektriciteitsnet. Je hebt een HBO-opleiding elektrotechniek met relevante werkervaring, een “hands-on” mentaliteit, pragmatische insteek en werkt graag samen in een open bedrijfscultuur. De installaties bevinden zich in heel Nederland en West-Europa. Bereidheid tot reizen en beheersing van de Engelse taal is daarom dus een must. Consultant (Breda): Bernd Roks, mobiel 06 - 12 37 46 79
BEDRIJFSLEIDER BIOGAS INSTALLATIES € 55.000,= + auto + bonus - Nederland Evelop is een internationale ontwikkelaar van duurzame energieprojecten met kennis van en ervaring in de energiemarkt. De projecten die Evelop ontwikkelt en realiseert zijn onder andere op het gebied van wind, biomassa, zonne-energie en duurzaam vastgoed. Evelop maakt deel uit van de Econcern groep, één van Europa’s 500 snelst groeiende bedrijven, met de missie “een duurzame energievoorziening voor iedereen. De Bedrijfsleider Biogas Installaties zorgt voor de optimale productie van elektriciteit, beoordeelt en analyseert biomassa aanbiedingen, en coördineert de biomassa installaties over de verschillende locaties in Nederland. Daarnaast stelt hij/zij procestechnische verbeteringen voor en laat deze uitvoeren. Tevens wordt meegedacht in de ontwikkeling van nieuw te bouwen (inter-) nationale biogas projecten. De kandidaat heeft een HBO achtergrond in de agrarische sector of procestechnologie. MBO met een aantal jaren relevante werkervaring mag ook. Je hebt een echte ‘hands-on’ mentaliteit, voelt je prettig in een open bedrijfscultuur, bent communicatief vaardig en snapt dat er altijd bedrijfseconomische belangen meespelen. De biomassa installaties bevinden zich in heel Nederland. Bereidheid tot reizen is daarom dus een must. Consultant (Breda): Bernd Roks, mobiel 06 - 12 37 46 79
HR ADVISEUR Informatie Bel de consultant op het nummer van de vestiging (’s avonds en in het weekend op het mobiele nummer) of kijk op www.yer.nl Reageren Ga naar onze website, registreer en reageer via uw persoonlijke pagina. Vestigingen Amsterdam 020 - 697 50 11 Arnhem 026 - 353 91 30 Breda 076 - 799 98 00 Den Haag 070 - 799 03 00 Eindhoven 040 - 246 86 68 Heerenveen 0513 - 79 90 10 Maastricht 043 - 750 17 10 Rotterdam 010 - 798 01 00 Zwolle 038 - 457 21 00 YER biedt Young Executive Recruitment Project Recruitment Excellerate Campus Recruitment Temporary Staffing Interim Management Assessment & Development
€ 50.000,= - € 60.000,= + bonus - Amsterdam Quint Wellington Redwood is een toonaangevend management adviesbureau voor vraagstukken op het gebied van de organisatie van informatietechnologie. Centraal staan thema’s zoals strategie en (out-)sourcingadvies en optimalisatie van IT-processen. Quint is actief in circa 20 landen, in Nederland zijn ruim 70 medewerkers werkzaam. Het motto van Quint luidt “dare to challenge”. De HR Adviseur rapporteert rechtstreeks aan de Country Manager en werkt nauw samen met de collega HR Adviseur. De focus in deze functie ligt in eerste instantie op Werving & Selectie. Draagt bij aan verbetering van het W&S proces door het ontwikkelen en implementeren van W&S instrumenten. Onderhoudt contacten met diverse bureaus, voert gesprekken met kandidaten en adviseert over arbeidsvoorwaarden. Neemt deel aan diverse overlegvormen. Doet alle bijkomende administratie. Is in staat om een volgende stap te maken richting het HRM werkveld, zoals beleid, advies en uitvoering. HBO/WO werk- en denkniveau op het gebied van HRM, met minimaal 5 jaar relevante werkervaring. Energieke, enthousiaste persoonlijkheid met ervaring in gedragsgericht interviewen. Hands-on, betrokken, slagvaardig en resultaatgericht. Teamworker. Uitstekende communicatieve vaardigheden. Consultant (Amsterdam): Viviana Poort-Lerant, mobiel 06 - 50 69 03 04
HOOFD ICT ONTWIKKELING Marktconforme arbeidsvoorwaarden - Arnhem Cito, expert in examens en toetsen, levert diensten en producten voor de onderwijs- en beroepspraktijk. Richt zich op toetsvormen en volgsystemen, verzorgt trainingen en advieswerk en onderzoekt de kwaliteit van het onderwijs voor onderwijsinstellingen, overheden en het bedrijfsleven. De Service Unit bestaat uit: ICT Beheer, ICT Ontwikkeling, Multimedia Services, Customer Services, Facilities en Operations. De afdeling ICT Ontwikkeling houdt zich bezig met het ontwikkelen, vernieuwen en integreren van ICT-processen. Het Hoofd ICT Ontwikkeling geeft leiding aan de afdeling ICT Ontwikkeling (plm. 25 medewerkers) en maakt deel uit van het MT. Formuleert het ICT-beleid en richt een ontwikkelomgeving in. Stelt methoden, technieken en procedures vast en vertaalt de wensen van de Business Units in ICT-oplossingen. Stuurt brede projecten, draagt zorg voor het financieel beheer van de eigen eenheid en doet begrotingsvoorstellen. Minimaal afgeronde HBO-opleiding en 5 jaar leidinggevende ervaring, bij voorkeur aan een IT-ontwikkelingsafdeling. Ervaring met methodieken en projectmanagement waaronder DSDM, AGILE, Prince2/IPMA. Is communicatief sterk, analytisch ingesteld en kan goed taakgericht leidinggeven. Consultant (Arnhem): Robert Gebhardt, mobiel 06 - 43 01 24 36
The Netherlands | Belgium | Germany | Spain | USA | www.yer.com
ZATERDAG 15 DECEMBER 2007
Respons 19
VACATUREOVERZICHT Bekijk deze en meer vacatures op www.depers.nl/carriere BEDRIJF
FUNCTIE
KORTE OMSCHRIJVING
PLAATS
JOB-CODE
LOCATIE
BONUS
(Junior) Belastingadviseur
Allround gesprekspartner en adviseur. Je adviseert klanten over uiteenlopende fiscale onderwerpen.
Landelijk
P3XVJV2K
Online
€ 1.000
(Senior) Technology Consultant HRD Sales Consultants (40 uur) WERKEN IN STRATEGY CONSULTING
Verantwoordelijk voor het optimaliseren van technische bedrijfsprocessen bij klanten. Ondernemende kandidaten met bijzondere verkoopvaardigheden en het vermogen strategische doelstellingen te vertalen naar tactisch beleid. Persoonlijkheid, bewezen leiderschap, beta-analytisch en conceptueel denkvermogen.
Amsterdam Leidschendam Randstad
P75A669V PSFEF1Y5 PVATXJSC
Pag. 18 Pag. 5 Pag. 8
nvt nvt nvt
DIRECTEUR HRM DIRECTOR WONINGCORPORATIES DIR.-BESTUURDER WONINGCORPORATIE MANAGING DIRECTOR - DIRECT MARKETEER GENERAL MANAGER ‘NIEUWE STIJL’
Inspirerend en deskundig boegbeeld Uitstekende reputatie wordt verder uitgebouwd door professionele director in de corporatiesector. ‘Voor een leefbaar platteland’ Analytisch en hands-on. Leider van commerciële expansie - drs, ir, MBA.
Amstelveen Amsterdam Heinkenszand Amsterdam Heel Nederland
PE59TDR8 PC8A66R5 PATR87SJ P7D27VV1 PXRKE2EC
Pag. 8 Pag. 8 Pag. 8 Pag. 8 Pag. 8
nvt nvt nvt nvt nvt
CFO - ‘MOBILE ENTERTAINMENT’ MANAGER BEDRIJFSVOERING & FINANCIËN SR. ANALYTICUS - AANDELEN
Brengt organisatie naar volgende fase - excellent package Heeft ruime ervaring met bestuurlijke processen en het managen van complexe dynamische organisaties. ‘Tegendraadse diepgraver in value investment’
Amsterdam Amsterdam Midden Nederland
PR75T5XK PATVACX7 PVB6Y8AC
Pag. 8 Pag. 8 Pag. 8
nvt nvt nvt
Projectmanager Internet Ruby on Rails developer
Verantwoordelijk voor opleveren door jou geleide projecten. Je stuurt één of meer teams aan.Resultaatgericht en anderen kunnen motiveren. Not afraid of getting down and dirty with servers, scripts, and building own tools. Enthusiasm for an entrepreneurial startup environment.
Amsterdam Amsterdam
SSSVT2NF S78K7NVC
Pag. 36 Pag. 36
€ 1.500 € 1.000
Manager ICT Systeemontwikkeling Senior Consultant SAP Comsultants Hoofd ICT Ontwikkeling Developer Senior Microsoft Informatie Architect Senior MOSS 2007 Consultant Tridion Masterclass SAP Consultant Basis Systeem- Applicatiebeheerder SAP BW Consultant
Effectieve teamspeler met visie en leiderschap. Flexibele adviseur voor gerenommeerde (internationale) klanten. Leergierig en pragmatisch. Gedreven om kwaliteit te leveren en streven om successen te vieren. Geeft leiding aan de afdeling ICT Ontwikkeling (plm. 25 medewerkers) en maakt deel uit van het MT. Verantwoordelijk voor het ontwerpen en ontwikkelen van diverse aspecten van de Anachron produkten. In staat om de kunst van software ontwikkeling over te brengen op andere teamleden en bent zelf een uitstekende software ontwikkelaar. Voortrekkersrol in het opzetten en verder uitbouwen van onze SharePoint Server 2007 best practice. De Tridion Masterclass zorgt ervoor dat je binnen een paar maanden specialist bent op je vakgebied. Start per 1 januari 2008. Netweaver, SAP, Consultancy, Consultant. Zelfstandig en in teamverband opdrachten uitvoeren. Zorgdragen voor een optimale werking van het systeem, minimaal mbo ICT niveau 4 Bij Magnus werk je in wisselende teamsamenstelling op projecten bij diverse klanten in de media-, retail- en industriële sector.
Den Haag Son Heel Nederland Arnhem A’dam of Heerenveen Utrecht Randstad Randstad Landelijk Alphen aan den Rijn Naarden
P5EQ1GBD PXYV34FC PZGZJV7V PR24N342 SD4RDT9C S3GQ93G4 SVHX62GB SJJHZY47 SNQYX72A PSH64XJ5 PBVB7HHF
Pag. 16 Pag. 16 Pag. 18 Pag. 18 Pag. 36 Pag. 36 Pag. 36 Pag. 36 Pag. 36 Pag. 3 Online
nvt nvt nvt nvt € 1.500 € 1.500 € 1.000 € 1.000 € 1.500 nvt € 6.000
Jurist Ondernemings-& Arbeidsrecht
Strategische adviesrol in complex politiek spanningsveld
Amsterdam
PSQ6DQE6
Pag. 10
nvt
To explore the drivers, state and effects of structures, processes and strategies in the marketing - artistic interface
Amsterdam
PXQ8BATQ
Pag. 22
nvt
Faculteit Diergeneeskunde - Uw taak bestaat hoofdzakelijk uit het bijdragen aan en het verzorgen van onderwijs.
Utrecht
PEFVNS8G
Pag. 22
nvt
Accountancy Berk
Consultancy Koninig & Hartman - YER VAPRO-OVP Ebbinge
Directie/Management KPMG - Ebbinge PricewaterhouseCoopers - Ebbinge Ebbinge Ebbinge Ebbinge
Financieel/Economisch Ebbinge Ebbinge Ebbinge
Internet Eyefi Glaxstar
IT Services Onderlinge – Mercuri Urval Sofon – Mercuri Urval CIBER - YER Cito – YER Anachron Conclusion ICT Projects Getronics PinkRoccade Getronics PinkRoccade Xtensional Ashram College Magnus
Juridisch FNV - Michael Page
Marketing University of Amsterdam - AcademicTransfer PhD Position Marketing and Strategy
Onderwijs Universiteit Utrecht - AcademicTransfer
Dierenarts-Jr Docent
Vacatures direct in je mailbox? 1. Zelf interesse Wil je een link naar de vacature in je mailbox ontvangen? SMS dan JOB gevolgd door de job-code van de gewenste vacature en je e-mailadres naar 5566. 2. Tip een vriend Wil je iemand anders op de hoogte brengen van een vacature? SMS dan TIP gevolgd door de job-code van de gewenste vacature en het e-mailadres van degene die je wilt tippen naar 5566.
Personeel/Organisatie Atos Origin - YER Quint Wellington Redwoord - YER Altrecht – Michael Page Louwman Groep - Ebbinge Wageningen Universiteit - AcademicTransfer
Human Resource Manager HR Adviseur P&O Adviseur (28-32 uur) CONCERN MANAGER HRM Senior Beleidsmedewerker
Vertaalt cultuur- en organisatie veranderingen naar passende HR-processen. Draagt bij aan verbetering van het W&S proces door het ontwikkelen en implementeren van W&S instrumenten. Actieve bijdrage leveren in de vormgeving en vertaling van het P&O beleid. Mede ontwikkelen en implementeren van personeelsinstrumenten Sleutelpositie in familieholding. Voor het ontwikkelen, implementeren en borgen van innovatief en eigentijds Organisatie- & HR beleid
Utrecht Amsterdam Utrecht Wassenaar Wageningen
P8HBFRSA PK6R53V8 PKJ69CV8 P6R9AH1V PZZ7SQ82
Pag. 18 Pag. 18 Pag. 10 Pag. 8 Pag. 22
nvt nvt nvt nvt nvt
Junior Project Developer Wind Energy
De Junior Project Developer wordt ingezet in alle fasen van projectontwikkeling van wind energie.
Goes
PE6Q81H5
Pag. 18
nvt
Electrical Engineer Bedrijfsleider Biogas Installaties Business Manager Warmte Draftsman/Project Manager Research technici Specialist Elektronische Assemblage
Verantwoordelijk voor de uitvoering van de gehele elektrische installatie van duurzame energieprojecten. Zorgt voor de optimale productie van elektriciteit, beoordeelt en analyseert biomassa aanbiedingen. Verantwoordelijk voor uitdagende en omvangrijke warmte- en/of koudeprojecten. Responsible for traveling in the field to customer sites to design appropriate conveyor equipment retrofits. Zullen in een enthousiast team van specialisten deelnemen aan een dynamisch onderzoeksprogramma Draagt bij aan het optimaliseren van de ‘space qualified’ assemblage technologieën en processen
Utrecht Nederland Rotterdam Amsterdam Nieuwegein Utrecht
P3RDC1EY P5JDCYFE P8T4KSA4 S1EN1786 P4XQHZCV PS1B2NG8
Pag. 18 Pag. 18 Pag. 18 Pag. 36 Pag. 22 Pag. 22
nvt nvt nvt € 2.000 nvt nvt
Support Engineer
Technisch support aan resellers, coördineren van de retourenstroom en het testen van deze retouren,interne automatisering.
De Meern
SN5H8ERR
Pag. 36
€ 1.000
Senior Account Executive Accountmanager NW-Nederland Account Manager Eiffel Salesmanager ATP Business Development Manager Account Manager Sales Account Executives & Account Managers MARKETING & SALESMANAGER - LID MT EXECUTIVE MANAGER
Energieke salest ger die Nederland verovert. Informeren het intermediair over de producten van Cardif en zorgen voor een optimale ondersteuning van het intermediair. Realiseren van kwalitatieve groei van de organisatie. Je bent hét aanspreekpunt voor klanten én medewerkers. Stelt vanuit de Yarden-strategie een meerjarenbeleid en een salesplan op voor het distributiekanaal. Working for one of the world’s pre-eminent law firms. Want to be in charge of sales for a fast growing internet start-up? Do you have potential to take management responsibilities? Apply now! Commerciële spilfunctie waar in je verantwoordelijk bent voor het gehele sales traject. Van “lead” tot contract. Transformatie naar marktgerichtheid. Selecteert, plaatst en begeleidt interim managers.
Landelijk Oosterhout (nb) Arnhem Almere Amsterdam Amsterdam Landelijk Haarlem Amsterdam
PXHCG4GG PTX9HYSK PC2B64YV PK142B74 PQFGDQDF SG4C2FZ2 PJF5HRX5 PG5SXQXA P7D27VV1
Pag. 16 Pag. 18 Pag. 18 Pag. 18 Pag. 10 Pag. 36 Online Pag. 8 Pag. 8
nvt nvt nvt nvt nvt € 1.000 € 1.000 nvt nvt
‘Tegendraadse diepgraver in value investment’ Primaire taak bestaat uit het werven, coördineren mede uitvoeren van onderzoeksopdrachten voor opdrachtgevers in het hoger onderwijs. This project will investigate the genetic architecture of mating behaviour and reproductive strategies in Nasonia wasps Is expected to teach (introductory) courses in ethics and engineering for students, predominantly at the Master’s level. will do research in one of the areas of interest of the Department of Mathematics and Computer science group Expected to engage in research in cooperation with other researchers in the group, and to publish in international journals. Geeft onderwijs en verricht onderzoek op het gebied van organisatietheorie en -gedrag en sociale netwerken Begeleidt de co-assistenten bij het afnemen van de anamnese en het verrichten van het lichamelijk onderzoek bij patienten
Leeuwarden Nijmegen Groningen Delft Eindhoven Maastricht Amsterdam Nijmegen
P6JQYJ2X PA3RRY1E PK5KQS8C PTXG2ACD P346S78A P7XQA1XX PFR7EAG2 PZ8KDHYB
Pag. 22 Pag. 22 Pag. 22 Pag. 22 Pag. 22 Pag. 22 Pag. 22 Pag. 22
nvt nvt nvt nvt nvt nvt nvt nvt
Productie Evelop - YER
Techniek Evelop - YER Evelop - YER Nuon - YER Intralox FOM - AcademicTransfer NWO - SRON - AcademicTransfer
Telecom BNS Data Logistics
Verkoop Planview Inc. – Mercuri Urval Cardif - YER Eiffel - YER Yarden – YER Clifford Chance - Michael Page Spotajob Totem AMB - Ebbinge Ebbinge
Wetenschap/Onderzoek Waddenacademie - AcademicTransfer Radboud Uni Nijmegen - AcademicTransfer University of Groningen - AcademicTransfer TU Delft - AcademicTransfer TU Eindhoven - AcademicTransfer Universiteit Maastricht - AcademicTransfer Vrije Universiteit - AcademicTransfer UMC St Radboud - AcademicTransfer
Leden Senior Onderzoeker Adviseur hoger onderwijs PhD position Evolutionary Genetics Assistant Professor Ethics & Technology PhD Position Discrete Algebra and Geometry Postdoc position Labor Economics UD Sociale Netwerken en Organisatie Arts-Docent Facultair onderwijs
Kijk voor meer vacatures op www.depers.nl/carriere Ons bonussysteem In exclusieve samenwerking met Spotajob bieden we u nu de mogelijkheid om niet alleen voor uzelf op zoek te gaan naar een baan. Spotajob gaat op innovatieve wijze om met het aloude gegeven dat mensen meestal vanuit hun netwerk op nieuwe carrièremogelijkheden worden gewezen. Door de kracht van dit netwerk te benutten kunt u vrienden, oud collega’s en andere contacten op interessante banen wijzen. Worden zij aangenomen, dan ontvangt u daarvoor de vermelde bonus. Spotajob – Targeting Talent
Mensen die op straat leven in ons welvarende land. Zeker in de feestmaand iets om over na te denken. Wat kun je er als overheid aan doen? Wanneer wordt de eigen verantwoordelijkheid een collectieve? Armoedebestrijding is één van de vele maatschappelijke vraagstukken waar je bij het Rijk mee bezig kunt zijn. Het Rijk is de verzamelnaam van alle ministeries, diensten en onderdelen, verspreid over het hele land. Je kunt er werken aan zeer uiteenlopende thema’s, zaken die ons allemaal raken. Spreekt dat je aan? Op onze website vind je meer informatie over werken bij het Rijk en alle actuele vacatures.
ZATERDAG 15 DECEMBER 2007
Per Se
opzaterdag
Koning der grappen Komiek Bill Hicks >>p 28 De man die Maassen en Teeuwen inspireerde Dating Je kerstgezelschap wacht in cyberspace
Oosters dansfestival Bewegen tegen de verdrukking in
Pagina 23
Pagina 37
22
Respons
ZATERDAG 15 DECEMBER 2007
WBDBUVSFT "DBEFNJD5SBOTGFSOMJTEFWBDBUVSFTJUFWPPSXFUFOTDIBQQFMJKLQFSTPOFFM*OPOUTUBBOBMTHF[BNFOMJKLFWBDBUVSFTJUF WBOEFVOJWFSTJUFJUFO BDBEFNJTDIF[JFLFOIVJ[FOFOPOEFS[PFLTJOTUFMMJOHFOFOVJUHFHSPFJEUPUFFOOJDIFTJUFWPPS NFFSEBOXFSLHFWFSTNFUPOEFS[PFLTFOSFTFBSDIBGEFMJOHFO"DBEFNJD5SBOTGFSIFFGUUPUEPFMIFULVOOFOMBUFO FYDFMMFSFOWBOXFUFOTDIBQQFSTEPPSNPOEJBBMWSBBHFOBBOCPEWBOXFUFOTDIBQQFMJKLFGVODUJFTCJKFMLBBSUFCSFOHFO FOPOEFSTUFVOJOHUFCJFEFOCJKIFUNBLFOWBOEFKVJTUFNBUDI
4OFMDPEFT
-FEFO
4FOJPS0OEFS[PFLFS
1I%1PTJUJPO
3FTFBSDI5FDIOJDJ
"DBEFNJD5SBOTGFS 4OFMEFDPNQMFUFWBDBUVSF[JFO 3FDIUTPOEFSBBOFMLFWBDBUVSFTUBBU FFOTOFMDPEF7VMEFDPEFJOPQEF TUBSUQBHJOB WBO EF WBDBUVSFTJUF XXXBDBEFNJDUSBOTGFSOMFOKFLSJKHU EJSFDU EF WPMMFEJHF WBDBUVSFUFLTU UF [JFO
,/"8o8BEEFOBDBEFNJF %F 8BEEFOBDBEFNJF FFO ,/"8 JOTUJUVVUJOPQSJDIUJOH XJMFFODPÚS EJOFSFOEF FO BHFOEBCFQBMFOEF SPM TQFMFO PQ EF FDPMPHJTDIF HFPMPHJ TDIF FDPOPNJTDIF FO TPDJBBM DVMUVSFMF POEFS[PFLTHFCJFEFO NFU CFUSFLLJOH UPU EF 8BEEFOSFHJP %F 8BEEFOBDBEFNJF[BMCFTUBBOVJUFFO WPPS[JUUFS GUF FO WJFS MFEFO GUF M
3BECPVE6OJWFSTJUFJU/JKNFHFO *080 "EWJTFVSIPHFSPOEFSXJKT 1SJNBJSFUBBLCFTUBBUVJUIFUXFSWFO DPÚSEJOFSFONFEFVJUWPFSFOWBOPO EFS[PFLTPQESBDIUFO WPPS PQESBDIU HFWFSTJOIFUIPHFSPOEFSXJKT)FFGU OBBTUEFCFTUBBOEFPOEFS[PFLTBDUJ WJUFJUFO FFO WPPSUSFLLFSTSPM JO IFU POUXJLLFMFOFOVJUCPVXFOWBOOJFV XFPOEFS[PFLTMJKOFO M
6OJWFSTJUZPG(SPOJOHFO &WPMVUJPOBSZ(FOFUJDT 5IJT QSPKFDU XJMM JOWFTUJHBUF UIF HFOFUJDBSDIJUFDUVSFPGNBUJOHCFIBW JPVS BOE SFQSPEVDUJWF TUSBUFHJFT JO /BTPOJB XBTQT B TQFDJFT UIBU JT CFJOHVTFEJODSFBTJOHMZJOFWPMVUJPO BSZCJPMPHZSFTFBSDITJODFJUTHFOPNF XBTDPNQMFUFMZTFRVFODFE
'0.*OTUJUVVUWPPS1MBTNBGZTJDB 3JKOIVJ[FO /BOPMBZFSmMNTFOPQQFSWMBLUFGZTJDB ;VMMFOJOFFOFOUIPVTJBTUUFBNWBO TQFDJBMJTUFOEFFMOFNFOBBOFFOEZ OBNJTDIPOEFS[PFLTQSPHSBNNB%F XFSL[BBNIFEFO CFTUBBO [PXFM VJU IFUWFSEFSPOUXJLLFMFOWBOOJFVXF NFUSPMPHJF FO WBDVàNBQQBSBUVVS BMT IFU POUXJLLFMFO WBO OJFVXF QSPDFTFMFNFOUFO M
"TTJTUBOU1SPGFTTPS
1I%1PTJUJPO
1PTUEPD1PTJUJPO
%JFSFOBSUTo+S%PDFOU
1I%1PTJUJPO
5FDIOJTDIF6OJWFSTJUFJU%FMGU &UIJDT5FDIOPMPHZ *T FYQFDUFE UP UFBDI JOUSPEVDUPSZ DPVSTFTJOFUIJDTBOEFOHJOFFSJOHGPS TUVEFOUT QSFEPNJOBOUMZBUUIF.BT UFSTMFWFM BOEUPQFSGPSNSFTFBSDIJO UIFmFMEPGFUIJDBMJTTVFTSFMBUJOHUP FOHJOFFSJOHBOEUFDIOPMPHZ)BMGPG UIFUJNFXJMMCFEFWPUFEUPUFBDIJOH BOEIBMGUPSFTFBSDI M
5FDIOJTDIF6OJWFSTJUFJU&JOEIPWFO %JTDSFUF"MHFCSBBOE(FPNFUSZ 5IF DBOEJEBUF XJMM EP SFTFBSDI JO POFPGUIFBSFBTPGJOUFSFTUPGUIF%F QBSUNFOUPG.BUIFNBUJDTBOE$PN QVUFS TDJFODF HSPVQ .PSFPWFS UIF DBOEJEBUFTXJMM BMTP CF JOWPMWFE JO TPNFPGUIFUFBDIJOHBDUJWJUJFTPGUIF HSPVQ
6OJWFSTJUFJU.BBTUSJDIU -BCPS&DPOPNJDT &YQFDUFEUPFOHBHFJOSFTFBSDIJODP PQFSBUJPOXJUI PUIFS SFTFBSDIFST JO UIFHSPVQ BOEUPQVCMJTIJOJOUFSOB UJPOBMKPVSOBMT*OWPMWFNFOUJOUFBDI JOHJTQPTTJCMFCVUOPUSFRVJSFE5IF DBOEJEBUFJTBSFDFOU1I%XJUIFY DFMMFOULOPXMFEHFPGBQQMJFE&DPOP NFUSJDT -BCPS.BSLFUBOE&EVDBUJPO JTTVFT M
6OJWFSTJUFJU6USFDIU 'BDVMUFJU%JFSHFOFFTLVOEF 6XUBBLCFTUBBUIPPGE[BLFMJKLVJUIFU CJKESBHFOBBOFOIFUWFS[PSHFOWBO POEFSXJKTXBBSCJKFFONVMUJEJTDJQMJ OBJSFJOCSFOHWBOCFMBOHJT%FPO EFSXJKTUBLFO XPSEFO VJUHFWPFSE JO OBVXFBGTUFNNJOHFOTBNFOXFSLJOH NFUEFPWFSJHFEPDFOUFO
6OJWFSTJUZPG"NTUFSEBN .BSLFUJOHBOE4USBUFHZ "JNPGUIJTQSPKFDUJTUPFYQMPSFUIF ESJWFST TUBUF BOE FGGFDUT PG TUSVD UVSFT QSPDFTTFTBOETUSBUFHJFTJOUIF NBSLFUJOHoBSUJTUJD JOUFSGBDF JO DVM UVSBMPSHBOJ[BUJPOT5IFSFTFBSDIXJMM CF DPOEVDUFE JO UIF JOUFSOBUJPOBM mFME TFUUJOH PG NVTFVNT UIFBUFST WJEFPHBNFT FUD M
6OJWFSTJUBJS%PDFOU
4S#FMFJETNFEFXFSLFS
4QFDJBMJTU
1SPNPWFOEVT
"SUTo%PDFOU
7SJKF6OJWFSTJUFJU 4PDJBMF/FUXFSLFOFO0SHBOJTBUJF 8FSL[BBNIFEFOCFTUBBOVJUIFUHF WFOWBOPOEFSXJKTFOIFUWFSSJDIUFO WBOPOEFS[PFLPQIFUHFCJFEWBOPS HBOJTBUJFUIFPSJFFOHFESBHFOTPDJBMF OFUXFSLFO 6 WFSSJDIU POEFS[PFL CJOOFO IFU POEFS[PFLTQSPHSBNNB A4USBUFHJ[JOHGPS0QQPSUVOJUJFT
8BHFOJOHFO6OJWFSTJUFJUFO 3FTFBSDIDFOUSVN 0SHBOJTBUJF)30OUXJLLFMJOH )FUPOUXJLLFMFO JNQMFNFOUFSFOFO CPSHFO WBO UPPOBBOHFWFOE JOOP WBUJFG FO FJHFOUJKET 8FSWJOHT FO 4FMFDUJFCFMFJEQBTTFOECJKEFTUSBUF HJTDIFEPFMTUFMMJOHFO)3%%FWFMPQ NFOU JOUFSOF NPCJMJUFJU FO MPPQCBBOPOUXJLLFMJOH WBO NFEF XFSLFST M
/80o430/ &MFLUSPOJTDIF"TTFNCMBHF #F[JU EF DBQBDJUFJU PN EF OJFVXTUF UFDIOPMPHJTDIF POUXJLLFMJOHFO JO VXWBLHFCJFEUFJOUSPEVDFSFO%SBBHU CJK BBO IFU PQUJNBMJTFSFO WBO EF ATQBDFRVBMJmFEBTTFNCMBHFUFDIOP MPHJFÑO FO QSPDFTTFO 0PL WFSBOU XPPSEFMJKL WPPS IFU PQFSBUJPOFFM IPVEFO WBO EF 4.% BTTFNCMBHF BQQBSBUVVS M
6.$(SPOJOHFO (F[POEIFJETQTZDIPMPHJF 8PSEU BBOHFTUFME WPPS IFU POEFS [PFLTQSPKFDU A"EBQUBUJPO UP DBODFS GSPNBOBUUBDINFOUUIFPSFUJDBMQFS TQFDUJWF*OEJUPOEFS[PFLTUBBUDFO USBBM IPF IFDIUJOHTHFSFMBUFFSEF TDIFNBT WBO JOWMPFE [JKO PQ EF XJK[FWBOPNHBBONFULBOLFSFOPQ MBOHFSF UFSNJKO BBOIPVEFOEF QTZ DIJTDIFLMBDIUFO M
6.$4U3BECPVE 'BDVMUBJSPOEFSXJKT #FHFMFJEUEFDPBTTJTUFOUFOCJKIFUBG OFNFOWBOEFBOBNOFTFFOIFUWFS SJDIUFOWBOIFUMJDIBNFMJKLPOEFS[PFL CJK QBUJÑOUFO EJF LPNFO WPPS QSF PQFSBUJFWFFWBMVBUJF%BBSOBBTUHFFGU EF EPDFOU VMFTEBH QMFOBJS POEFS XJKT BBO EF HF[BNFMJKLF HSPFQ DP BTTJTUFOUFO M
M
M
M
JOGPBDBEFNJDUSBOTGFSOMBDBEFNJDUSBOTGFSPSH WPPSEF[FFOSVJNBOEFSFXFUFOTDIBQQFMJKLFWBDBUVSFTGPSUIFTFBOEPWFSPUIFSTDJFOUJmDWBDBODJFT
M
M
AcademicTransfer, your next step in excellence
ZATERDAG 15 DECEMBER 2007
Doen 23
De liefde van je leven wacht in cyberspace Internetdaten is ingeburgerd. Iedereen kent wel iemand die het doet of heeft gedaan – of doet het zelf. Na het succes van de grote datingsites ruiken nu ook kleine ondernemers hun kans: de nichedatingsites. Want de wereld is maakbaar. En je partner ook. Pamela Wilhelmus
‘D
ees websèèt lillekemeense is een dééting-survies die allêenig bestemd is en ôope vur meense die zo lillek zèn dè ge denkt: hoe kan un moeder van zô’n kèènd houwe.’ Oftewel: wil je daten via deze site? Dan moet je behoorlijk lelijk zijn. Zo beginnen de in Tilburgs dialect gestelde gebruiksvoorwaarden van de deze maand gelanceerde website www.lillekemeense.com, een site voor mensen met een rotkop die willen daten. Oprichter is schrijver Raymond van de Klundert, alias Kluun. Doel van de site: een karikatuur neerzetten van de even eerder gelanceerde site www.mooiemensen.com die, jawel, alleen toegankelijk is voor de beeldschone medemens. Zulke ‘nichewebsites’ – dating voor een specifieke doelgroep – beginnen een hype te worden. Je kunt het zo gek niet bedenken of er is inmiddels wel een site voor: christenen, homo’s, gehandicapten, etnische minderheden, senioren, moslims, Limburgers, studenten en zelfs boeren – in het verlengde van het succesvolle programma Boer zoekt vrouw. Voor iedereen is er minstens één website te vinden die zich specifiek richt op dating binnen het groepje waar jij nou net precies in valt. Op de website Lillekemeense helpen ze je graag een handje: ‘Ben je nie lillek genuug, probeert oew geluk baaj onze collega’s, misschien wille hullie oe wél hebbe’. En dan volgt er een lijstje van de nichesites die Nederland rijk is. Van fietsers tot rukkers, van huisdierbezitters tot truckers. De website Parship.nl behoort met 350.000 geregistreerde singles tot de grote spelers op het gebied van internetdaten en doet veel onderzoek naar dating. ‘De laatste anderhalf jaar heeft er een consolidatie plaatsgevonden onder de algemene datingsites. Er zijn nog drie grote spelers over die eigendom zijn van grote beursgenoteerde bedrijven’, zegt Olaf van Schagen van Parship. Hij verwacht dat de kleinere spelers er op die markt niet meer tussen komen. ‘Hoe meer mensen ingeschreven staan bij een site, hoe groter de kans dat je daar je partner tussen vindt. Mensen die zich inschrijven, kiezen dus liever voor een grotere site.’ Nieuwe spelers op de datingmarkt hebben, zo lijkt het, meer kans wanneer ze een niche gaan be-
TAMMO SCHURINGA
Van kerk naar kerk hoppen om een vrouw te vinden, dat gaat erg ver
spelen. Dat vindt ook Van Schagen. ‘Er is zeker ruimte voor nichespelers in deze branche. Sites voor specifieke doelgroepen konden ontstaan doordat internetdaten zo’n vlucht heeft genomen.’ De grotere spelers zullen zich volgens Van Schagen niet met de doelgroepenmarkt gaan bezighouden. ‘Wij kiezen er liever voor om juist niet een nichemarkt te bespelen omdat je dan potentiële partners uitsluit op basis van kenmerken die misschien niet terecht zijn als uitsluitingscriterium. Waarom zou je als je niet op hockey zit niet kunnen vallen op iemand die
Omdat niets zo persoonlijk is als een relatie Een partner vinden via onze persoonlijke bemiddeling? Wij bezoeken u graag thuis. Ruim 75% van de ingeschrevenen slaagt! Grootste bureau, erkend AVR /Geschillencommissie
WWW.MENS-EN-RELATIE.NL
wél hockeyt bijvoorbeeld, om het even heel gechargeerd te zeggen. Op onze site moeten de mensen een psychologische test invullen, waarna wij puur op basis van persoonlijkheid matches proberen te maken.’
Hippe christenen Het zal allemaal wel, maar Ruben Brands van de website Funky Fish is het daar niet mee eens. ‘Wat nou als ik allergisch ben voor katten, maar ik kan niet iemand eruit filteren die katten heeft. Dan kan ik die nog zo leuk vinden, maar handig is het
Bel voor meer informatie: Amsterdam: Eindhoven: Rotterdam: Enschede: Utrecht: Flevoland: Roermond: Leeuwarden:
020-7705966 040-2532528 010-4660419 053-4324220 035-5257874 0321-312914 0475-315534 058-2563219
niet.’ Zo’n vijf jaar geleden begon Brands de website Funky Fish voor christelijke mensen die op zoek waren naar een partner. Brands stoorde zich al langer aan het stoffige imago van de Nederlandse christen. ‘Ik wilde met mijn site iets moderns, vooruitstrevends doen. Vandaar ook de naam, Funky Fish. Voor de hippe christen.’ En hip is het inderdaad. In een modern ingericht kantoor in het centrum van Amsterdam houdt de LEES VERDER OP PAGINA 24
24
Doen VERVOLG VAN PAGINA 23
oprichter van de christelijke datingsite de website bij. Het typische kantoor van een contemporain webdesignbedrijf met trendy houten bureau’s, Apple computertjes, een knalgroen geschilderde muur en een directeur die op sneakers en in spijkerbroek naar de vergaderruimte loopt. Waar een houten picknicktafel als vergadertafel dienst doet en waar je koffie drinkt uit een design koffiezetapparaat. Het idee achter een christelijke datingsite lijkt niet heel vreemd. Net als moslims graag een moslimpartner hebben, hebben christenen ook graag een christelijke partner. Brands: ‘De meeste christenen zoeken een partner in de kerk. Maar als je niet snel genoeg bent, is iedereen bezet. En om nou kerk te gaan hoppen om een vrouw te vinden, dat gaat wel erg ver.’ Wat ooit begon als hobby, is uitgegroeid tot professionele datingsite. Inmiddels staan er 13.000 mensen ingeschreven bij Funky Fish. Een van de mensen die zich inschreef was Arenda Vermeulen (30). Sinds een jaar is ze getrouwd, met de christelijke Michaël (28). Die ze op Funky Fish heeft ontmoet. ‘Een paar jaar terug las ik in een kerkelijk blad over de site. Ik werd nieuwsgierig, en
ZATERDAG 15 DECEMBER 2007
besloot me te registreren. Ik was geen wanhopige alleenstaande. Al was de bedoeling natuurlijk uiteindelijk wel dat ik er een partner zou vinden. In het begin was het een beetje onwennig. Mensen om me heen reageerden er lacherig op. ‘Ben je zo wanhopig?’, kreeg ik vaak te horen. Maar tegenwoordig is het meer ingeburgerd, ook onder christenen. Veel van mijn vriendinnen staan op Funky Fish. Je steekt elkaar een beetje aan. En het is nu eenmaal zo dat tegenwoordig veel mensen alleen blijven. Dan is het toch mooi dat je via een site met precies die personen in contact kunt komen waar je graag je partner tussen zou vinden.’ Drie jaar heeft Arenda ingeschreven gestaan op de site. Met een aantal jongens heeft ze afgesproken. Totdat ze Michaël tegen het lijf liep. En haar registratie bij Funky Fish beëindigde. Maar al heeft Arenda zichzelf inmiddels uitgeschreven, volgens Ruben Brands geldt dat lang niet voor alle geregistreerde personen wanneer ze eenmaal een partner hebben gevonden. ‘Met Funky Fish zitten we inmiddels in een spagaat tussen community en datingsite. Het is ook een plek waar christenen gewoon contact met elkaar leggen. We hebben een kerkendatabase die ongeveer werkt als Schoolbank.nl. En de mensen die zich hebben ingeschreven, kunnen aangeven wie van
de overige geregistreerden hun vrienden zijn. Net als bij Hyves. Binnenkort willen we zelfs van start gaan met bemiddeling in banen, bij bedrijven die een christelijke moraal aanhangen.’ Funky Fish, voor al uw christelijke benodigdheden. Daar lijkt het inmiddels een beetje op. Brands: ‘Er zijn momenteel honderden datingsites, waarvan er maar een paar financieel succesvol zijn. Het is een beetje een modegril geworden om met een datingsite te beginnen. Om te kunnen overleven, is het noodzakelijk dat je de gebruiksmogelijkheden uitbreidt.’ Oftewel: wordt de groep kleiner, dan moet het doel groter worden.
Multiculturele Hyves De communitygedachte heeft ook postgevat bij Rob van Zand. In 2004 richtte hij de datingsite etnodating. nl op, daten voor etnische minderheden in Nederland. Of, zoals Van Zand het omschrijft ‘voor mensen met minimaal een licht tintje.’ Van Zand: ‘Wij zijn met een social networkconcept bezig, waarin mensen zich kunnen koppelen aan vrienden, een weblog bij kunnen houden en gerechten uit kunnen wisselen. Krijg je bijvoorbeeld “De Surinaamse gemeenschap” op onze site.’ Ook een soort Hyves eigenlijk, maar dan op een multiculturele manier. Net als bij Funky Fish is dit volgens Van
Zand ook onontbeerlijk voor een site als Etnodating. ‘Massa is kassa. En als je kiest voor een niche, kun je nooit de grote massa bereiken. Dan moet je creatief zijn.’ Inmiddels telt de site van Van Zand 50.000 leden waarvan ongeveer de helft actief is.
Zo kom je in contact met lekkere meneren gestoken in een kilt Opvallend is dat ook autochtone Nederlanders zich inschrijven. Van Zand: ‘Iedereen mag zich registreren, bleke Hollanders moeten alleen wel meer moeite doen om een date te krijgen.’ Maar goed, daar kiezen ze dan ook voor. Uiteindelijk is er voor iedereen wel een site te vinden waar mensen precies op zoek zijn naar jóu! Hoe raar je ook bent. Zo kunnen ook christelijke homo’s een geloofsgenoot én iemand met dezelfde seksuele voorkeur vinden op internet. Op Funky Fish kun je namelijk ook zoeken op seksuele geaardheid. Handig, want homoseksuele christenen zijn dun gezaaid, en bovendien lastig te herkennen in het café, als ze daar al komen. En zeg nou zelf, het is toch ook best makkelijk om als je gaat daten via internet zeker te weten dat iemand geen kin-
deren heeft. Of juist wel. Dat iemand net als jij net gescheiden is. Of dat je absoluut zeker met een ‘agrarisch denkend mens’ te maken hebt. Mooie mensen kunnen elkaar tegenwoordig ook vinden op internet. En sinds kort dus ook lelijke mensen. En niet te vergeten huisdierliefhebbers op de site mens-endier.nl. Hoewel dat toch wel echt een beetje raar begint te worden. Mocht je bang zijn de partner van je dromen toch mis te lopen door de beperkingen die nichedatingsites aan hun leden opleggen, dan is er nog steeds niks aan de hand. Zo’n veertig procent van de internetdaters schrijft zichzelf op meerdere sites tegelijk in. Dus waarom niet gewoon een inschrijving op farmer.nl voor het boerenlevengevoel, een inschrijving op mooiemensen.nl voor de knapperds onder ons, een inschrijving op e-matching.nl voor een echte bolleboos, voor het stoerdere mannenwerk ga je naar findatruckingjob. com en een inschrijving op dateahotscot.com brengt je in contact met de lekkerste in kilt gestoken meneren die Schotland te bieden heeft. Met een paar drukken op de knop is de mal van de nieuwe partner van je dromen gegoten. En wat moet dat dan allemaal kosten? ‘Ginne rooie rotcent. Ut mot wel leuk blèève.’ Maar dan heb je wel een lelijkerd. p
Christenen: www.funkyfish.nl Boeren: www.farmerdate.nl Lelijke mensen: www.lillekemeense.com Mooie mensen: www.mooiemensen.com Slimme mensen: www.e-matching.nl Sportieve mensen: www.sportdating.nl Oude mensen: www.seniorendating.nl Moslims: www.muslima.com/Dutch Verlegen mensen: www.zeddnet.com Gehandicapten: www.handicapdating.eu Vrachtwagenchauffeurs: www.findatruckingjob.com/driver/dating Schotten: www.dateahotscot.com Vegetariërs: http://vegadates.nl Dierenliefhebbers: www.mens-en-dier.nl
ZATERDAG 15 DECEMBER 2007
Doen 25
Date-iquette Niet meteen uit eten. Een recente foto in je profiel. De rekening delen. Ook bij internetafspraakjes zijn er richtlijnen voor instant dategeluk. Tisha Eetgerink Na eindeloze chatsessies vol smileys, intieme mailwisselingen en een prettig telefoongesprek is het zover: eindelijk gaan jullie elkaar ontmoeten. Zou hij in het echt net zo leuk zijn als in de mails die hij stuurde? Dat ene prachtgedicht of die grappige anekdote van die verloren schoen op de Kilimanjaro. Stiekem ben je half verliefd. Belachelijk want je kent hem helemaal niet. Maar dat gaat nu veranderen. Zou hij er al zijn? Beneden in het restaurant zit alleen een groep vrienden. Op je nieuwe hakken ga je voorzichtig de trap op naar de vide. Behalve een ineengedoken persoon in de hoek zit er niemand. Je bent vast te vroeg. En dan valt je oog op de rode roos die voor de ineengedoken figuur op tafel ligt. Nee toch? Deze man is tien jaar ouder dan op de foto en minstens twintig kilo zwaarder. Met een onzeker lachje kijkt hij naar je op. Keihard weggaan is onbeleefd en dus ga je zitten. ‘In het echt ben je nog mooier’, lispelt hij en laat zijn ogen over je lichaam glijden, waarbij hij net iets te lang blijft hangen op sommige punten. Tijdens een errug lang durend etentje praat hij vooral over zichzelf. Eindelijk komt de rekening. Jij trekt je portemonnee maar hij maakt totaal geen aanstalten. Hij houdt wel van geëmancipeerde vrouwen, zegt hij en laat jou alles betalen. Als hij je buiten probeert te zoenen ‘om de geweldige avond op een romantische manier af te sluiten’ draai je hem resoluut je wang toe. ‘Dahaaag, we mailen wel.’ Die hoef je dus nóóit meer te zien. En hij leek zo leuk... Een rampscenario. Zo moet het dus niet. Dat je op een eerste date beter kunt koffiedrinken dan eten, weet iedereen. De rekening delen is ook logisch. Maar verder? ‘Er zijn veel
valkuilen bij internetdaten’, zegt Anna van Wittenberghe, auteur van ‘De kick en de gevaren van internet-daten’ (uitgeverij Truth& Dare). ‘En ik spreek uit ervaring.’ Vier jaar lang schuimde ze datingsites af en sprak met anderen, die evenals zij op zoek waren naar liefde in cyberland. Online begint alles met het aanmaken van een persoonlijk profiel. ‘Verwijzingen naar seksualiteit zijn taboe. Als een vrouw zichzelf omschrijft als rondborstig, dan denk ik: jezus trut, je snapt er helemaal niets van. Vind je het gek dat je dan niet de man van je dromen tegenkomt? Als jij met je blouse open tot je navel en wijdbeens op een stoel op de foto gaat, dan kan iedereen raden wat voor reacties er komen. Je krijgt wat je vraagt.’ ‘Verplaats je in degene die je zoekt’, adviseert Vilan van de Loo, liefdesdocente van beroep. ‘Dus niet ‘‘Kom op vrouwen. Reageren!’’ of “Ik reageer op alles”. Je zoekt toch geen groep?’ Jaarlijks geeft Van de Loo romantische cursussen via www. liefdescursus.nl en op datingsite Relatieplanet beantwoordt ze ingezonden vragen. ‘Dodelijk is ook de klassieke tekst: “Hoi vrouwen, ik ben Henk. Ik wil gewoon gelukkig zijn. Wil je meer weten, vraag ’t maar.” Nee Henk, dat getuigt van luiheid. Jij moet jezelf presenteren. Kom met voorbeelden.’ Clichés kunnen evenmin. ‘Ik houd van goede wijn en wandelen langs het strand. Bah. Of spontaan. Voor mij staat spontaan voor onbezonnen; dat is dus zo iemand die om 4 uur ’s nachts aan je deur staat te klingelen of je meegaat naar het strand om te wandelen.’ Oké, geen Zandvoort dus, maar ga op advies van Van de Loo wel iets ondernemen samen. ‘En dan niet koken bij een van de twee thuis. Ga naar het museum of naar een tentoonstelling, iets in het openbaar.’ Internetdaten lijkt anoniem en vrijblijvend. Beetje profielsurfen, beetje mailen en chatten. Lekker veilig vanachter je eigen computer. Maar schijn bedriegt, weet Van Wittenberghe. ‘Mensen durven meer. Er is gauw een bepaalde intimiteit, je hebt
Als een vrouw zichzelf omschrijft als rondborstig, dan denk ik: trut, je snapt er helemaal niets van
het gevoel dat je elkaar kent. Ik had bijvoorbeeld mannen die heel snel erotische mails gingen schrijven. Dat heb je niet in het café. Zet dus ook nooit te persoonlijke informatie in je profiel. Geen woon- of werkadres.’ Van de Loo is het hiermee eens. ‘Er is geen sociale controle. Als iemand in het café iets grofs roept dan zegt er altijd wel iemand ‘‘Hé gedraag je een beetje!’’, maar bij internetdaten heb je dat niet.’ Toch is het gevoel van anonimiteit tegelijk positief. ‘Mensen durven veel emotionelere conversaties aan over diepe gevoelens en verlangens. Ze zijn niet bang om raar gevonden te worden.’ Natuurlijk moet je iemand uiteindelijk persoonlijk leren kennen. In het echt. Belangrijk is om in je achterhoofd te houden dat er heel wat wordt opgeleukt en afgelogen. Op internet val je moeiteloos 15 kilo af. Op internet ben je 29 in plaats van 36. Ongetrouwd. Op internet heb je een topbaan en houd je van parachutespringen op zondag. ‘Ik had eens afgesproken met een man die zei 1.80m te zijn’, herinnert Van Wittenberghe zich lachend. ‘Ik ben zelf 1.74m en deze man kon zo onder mijn arm doorlopen. Een ander bleek 69 jaar te zijn in plaats van 58.’ Beide date-experts adviseren eerlijk te zijn. Geen cruciale info verzwijgen. Vertel dus gerust dat je dyslectisch bent, dan zijn die spelfouten een stuk minder erg. Van de Loo: ‘Als je oprecht liefde zoekt, moet je jezelf zijn. En laat ook ruimte open voor de ander. Hoe moet een man met honderd hobbies en een fulltime baan nog tijd hebben voor een vrouw?’ Niet overdrijven dus. Ga respectvol om met anderen. En geen oude foto’s plaatsen. ‘Een foto met je ex is een grote no-no. Of nóg erger is een foto met een afgeknipte ex. Dan weet je: dat wacht mij later ook.’ Duidelijke cijfers over het aantal relaties dat ontstaat via internet zijn er niet, maar het zijn er steeds meer. Langzaam verdwijnt de gêne voor dit liefdesmedium. Van Wittenberghe hield er een leuk contact aan over en ook Van de Loo ontmoette haar geliefde, een Engelsman, via het web. ‘Zonder internet had ik hem nooit ontmoet. Internet maakt alles zoveel groter. Naar liefde moet je zoeken, net als naar een nieuwe baan of nieuwe schoenen. Die komen ook niet zomaar op je pad. Ook via internet moet je eropuit gaan. Je kunt wel thuis gaan zitten, maar daar komt alleen de postbode. En die is vaak getrouwd.’
(Advertorial)
veel leuke alleenstaande mannen waren had ik echt niet meer gedacht. En wat ik vooral heerlijk vond, was de tijd met afspraakjes... romantische etentjes, strandwandelingen, avondje bioscoop, ik probeerde er gewoon steeds iets leuks van te maken. En dan vooral daarna... het was dan heel spannend: zou hij me daarna nog bellen? Toen was ik op een vrijdagavond met Jacques uitgeweest. We waren gewoon wat gaan drinken in een gezellige pub en om half één zei ik dat ik naar huis wilde. Hij bracht me toen naar mijn auto, we zeiden tot ziens, en dat was dat. Dus niets De maatschappij verandert. We zien dat niet alleen aan de automatisering op kantoor, afgesproken of zo.
One night-affair uit de mode
aan de techniek in onze huiskamer en keuken, maar ook in de relatiesfeer zien we grote veranderingen vergeleken met bijvoorbeeld 20 jaar geleden. Dat merken degenen wel die lang getrouwd zijn geweest en dan alleen komen te staan. De regels zijn veranderd, maar ook de gevoelens zijn veranderd. Volgens Radboud Visser, directeur van het relatiebemiddelingsbureau Mens en Relatie, is de jeugd van tegenwoordig monogaam en trouw. De onenight-stand is uit de mode. Visser noemt het seriële monogamie: je bent trouw aan degene met wie je een relatie hebt, als de relatie niet meer oplevert wat je ervan verwacht ga je uit elkaar. Je vindt de volgende partner en bent daar trouw aan. Veel jongeren genieten van het leven, werken hard, studeren, hebben één of enkele relaties en pas als ze echt zeker van elkaar zijn willen ze zich binden. De gemiddelde leeftijd waarop een vrouw haar eerste kind krijgt wordt dan ook steeds hoger. Dat heeft zo zijn nadelen, maar ook veel voordelen. Je hebt de kans gekregen jezelf te leren kennen, erachter te komen wat je verwachten kan van een relatie en wat voor jou persoonlijk echt belangrijk is. Want in een relatie is het altijd geven en nemen. Volgens Radboud Visser is het alleen de moeite waard om te wachten op de perfecte partner als je zelf ook perfect bent ook perfect bent. En in alle andere gevallen zul je water bij de wijn moeten doen. Niet iedereen kan dat even gemakkelijk. Sommige jonge mensen die nog nooit een relatie hebben gehad, gebruiken de soap-serie als referentie en willen het liefst een filmster. Daartoe worden de procedures steeds aangescherpt, de medewerkers bijgeschoold en de computerprogramma’s bijgesteld. Alles in dienst van het slagings-
En toch had ik er een heel goed gevoel over. Een klein beetje vlinders in mijn buik, heel voorzichtig. En maandag lag er al een grappige kaart in de bus! Die had hij wel heel snel op de bus gedaan. Hij nodigde me uit voor een etentje. Nou ja, en de rest hoef ik je denk ik niet te vertellen...we hebben een heerlijke “verkeringstijd” gehad en het wordt percentage, volgens Radboud Visser de “core-business” van nu echt serieus.” Mens en Relatie. JAN-WILLEM (49 jr) heeft heel lang getwijfeld voordat hij Mens en Relatie is het grootste bureau van Nederland met zich inschreef: “Je vraagt je toch af, wat dat toch voor mensen zijn, die zich inschrijven bij een relatiebureau. Misschien 60 consulenten en met jaarlijks meer dan 5000 nieuwe partnerzoekenden in het bestand. Van die cliënten vindt binnen zit je onbewust toch met een soort vooroordeel. Stom eihet jaar 75 % een partner. Dat is een ongelofelijk hoog sla- genlijk, denk ik nu, maar ja, achteraf is het makkelijk praten. Ik was al eens met een consulente wezen praten, een heel gingspercentage fijn gesprek. Toch twijfelde ik nog en toen vroeg ze, waarom ik niet eens naar zo’n ontmoetingsavond kwam, er was Persoonlijke ervaringen: CARMEN (34 jr) vertelt: toen ik na negen jaar alleen kwam toen een Tropicalparty in Venlo, met bowlen, barbecue en te staan dacht ik dat mijn wereld in stortte. Ik dacht dat we dansen. Venlo is wel een eindje bij mij uit de buurt vandaan, best een goede relatie hadden, we hadden zelfs al trouwplan- maar ik heb me er toch maar voor opgegeven. En ik ben blij dat ik dat gedaan heb. Wat een leuke mensen daar! Ik nen... Hij ging best dacht gelijk “bij deze club voel ik mij thuis!”. Op die avond vaak uit ‘s avonds en zelf heb ik wat aardige vrouwen ontmoet, en ik had ook omdat ik ‘s morgens telefoonnummers uitgewisseld met één vrouw, maar dat is voor mijn werk al om verder niets geworden. Ik heb me vorige week ingeschreven 6 uur op moet, ging ik voor de persoonlijke bemiddeling. In een gesprek met de dan niet mee. Maar ja, consulente hebben we samen opgeschreven wie ik ben, wat denk je dan, dat moet ik doe, wat ik te bieden heb en wat voor vrouw ik zoek. En kunnen... je moet op grond daarvan gaat Mens en Relatie me aan kandidates elkaar toch kunnen voorstellen. Ik ben benieuwd of er deze week al een bevertrouwen? Nou, richtje bij de post zit... dat overkomt mij niet meer! Want wat gebeurde er? Op een avond vertelde hij me dat hij al bijna een jaar een verhouding had met een ander... In één week viel ik bijna zes kilo af van ellende. Om je heen Een goed voornemen! zie je alleen maar stelletjes, al mijn collega’s zijn getrouwd of In 2008 uw ware liefde tegenkomen? wonen samen. En doordat we uit elkaar gingen, verloor ik ook nog eens een heleboel zogenaamde vrienden. Toen ik Bel voor meer informatie naar het telefoonnummer: 0800-0230595 mezelf als het ware weer bij elkaar geraapt had, schreef ik me (24 uur p/d). Voor schriftelijke informatie kunt u een gratis broop advies van een goede vriendin in bij Mens en Relatie. chure aanvragen: Postbus 520, 5900 AM Venlo. U kunt ook een En toen ging er een wereld voor me open! Dat er nog zo- bezoek brengen aan de internetsite www.mens-en-relatie.nl
26
Weg
ZATERDAG 15 DECEMBER 2007
Lastminute Glasgow Deze stad staat bol van de rivaliteit. Maar uiteindelijk overwint de gemoedelijkheid: we zijn tenslotte in ‘Bonnie Scotland’.
Bonnie Glasgow WHAT TO DO Doen: Bezoek het Glasgow Science Centre (www.glasgowsciencecentre.org). Indrukwekkende films in de IMAX 3D-bioscoop, een interactief museum en de Glasgow Tower, die uitzicht biedt over de hele stad.
Vliegen: KLM rechtstreeks vanaf Amsterdam, of Ryanair: een stuk goedkoper (soms zelfs tickets voor 0,01 Britse Pond!), maar wel met een ongunstige overstap op London Stansted.
Drinken en dansen: Spring in een taxi en roep dat je naar Byres Road op de ‘West End’ wilt. Bereid je voor op tientallen kroegjes, disco’s en dansende (oké, soms licht aangeschoten) Glaswegians op straat. Het imposante onderkomen van het Kelvingrove Art Museum (links boven) is überhaupt de moeite van een bezoek waard.
Daniëlle Batist
Z
odra je in een willekeurig vliegtuig met bestemming Glasgow stapt, kun je de eerste waarschuwingssignalen al oppikken. Bij de gate gaat het er doorgaans al iets luidruchtiger aan toe dan bij de gemiddelde vlucht naar Parijs of Oslo. Schotse reizigers kletsen met elkaar alsof ze elkaar al jaren kennen. En een simpele ‘How are you doing, allright?’ is genoeg om part of the family te worden. ‘Glaswegians’, zoals ze zichzelf vol trots noemen, staan speciaal bekend om hun spontaniteit, humor, liefde voor voetbal én accent dat op z’n minst als een ‘uitdaging’ gezien kan worden. Wie dacht dat in Schotland ‘gewoon’ Engels wordt gesproken, komt in Glas-
gow bedrogen uit. Maar: ‘Geen reden tot paniek’, stelt mijn lokale tourguide David Duke me gerust. ‘Het is een kwestie van even wennen en een paar handige woorden onthouden. Dan heb je het zo door.’
Spoedcursus In de taxi vanaf Glasgow International Airport lijkt het nog niet helemaal mee te vallen. Een Schot die weet dat je een buitenlander bent, zal op z’n minst zijn best doen om iets rustiger te praten, maar twee Glaswegians onder elkaar, dat klinkt slecht heel in de verte als Engels. Aan het eerste biertje –uiteraard een pint - in een van de vele pubs in Glasgows populairste uitgaansgebied West End, geeft David me een spoedcursusje ‘Glasgows’. Het eerste en belangrijkste woord om te onthouden is ‘Aye’. Afhankelijk van de toonhoogte waarin dit woord wordt uitgesproken, kan het alles beteke-
Waar is... Veerle
V
orige week zijn we met het vliegtuig vertrokken vanuit Krabi. Pijnlijk puntje was dat je op een binnenlandse vlucht veel minder bagage mee mag nemen dan wij gewend waren, dus ik moest flink bijbetalen… Oeps... Foutje! Zoals we hadden kunnen weten, was het vliegtuig te laat, maar uiteindelijk kwam die gelukkig toch en vlogen we in een uurtje naar Bangkok. We
hadden gedacht dat het langer zou duren, dus toen we onze riemen weer aan moesten doen, dachten we dat er turbulentie aankwam. Maar we waren er al! Beetje jammer, want toen we eenmaal op het vliegveld van Bangkok waren, moesten we bijna zes uur wachten. Daar zagen we wel een beetje tegenop, maar het viel eigenlijk wel mee! Er is zoveel te zien. De tijd ging dus lekker snel, maar ik had het wel even moeilijk omdat er vanaf dat vliegveld ook
nen van ‘ja’ tot ‘goed’, en van ‘ik ben het helemaal met je eens’ tot ‘schiet nou maar op met je verhaal, want ik heb nog meer te doen’. Ook als je de rest van het gesprek niet kunt volgen: met ‘aye’ zit je dus bijna altijd goed. Verder is ‘wee’ een handig woord om te onthouden. Het betekent ‘klein’ en wordt in Glasgow te pas en te onpas gebruikt. Heb je honger? ‘Wee bit’. Is het lang wachten? ‘Wee while’. En, om een persoon te roepen die ook maar een millimeter kleiner is dan jijzelf: ‘Ya wee man!’ Op Davids vraag of ik het allemaal nog kan volgen, kan ik in ieder geval alvast antwoorden: ‘Aye, a wee bit!’ Een tip voor iedereen die een trip naar Glasgow wil ondernemen: plan de ochtenden niet te vol. Of, nog beter: plan niets. Grote kans namelijk dat je al op je eerste avond in deze grootste stad van Schotland midden in een voetbalwedstrijd tus-
sen rivalen (Celtic - Rangers, of Engeland – Schotland) beland. Alle pubs zenden dag en nacht voetbal uit, en op zowel verlies als winst moet gedronken worden. Maar het moet gezegd: het lokaal gebrouwen en zeer populaire Tennent’s bier is de eventuele kater zeker waard.
vliegtuigen naar Nederland gaan en ik zware behoefte aan het thuisfront had! Toen we eenmaal naar de gate voor Chiang Mai gingen, was het gelukkig over en keek ik uit naar ons nieuwe avontuur! Dat begon al eerder dan gedacht, want toen we netjes bij de afgespro-
ken gate hadden ingecheckt en zaten te wachten tot die openging, kwam ineens een Thaise meneer van het vliegveld op ons afgerend! Het bleek dat ze ons de verkeerde gate door hadden gegeven, en dat het hele vliegtuig al een hele poos op ons zat te wachten!
Black pudding Als David me na een oer-Schots ontbijt, inclusief spek, worst en ‘black pudding’, meeneemt naar het prachtige George Square, kom ik eindelijk weer een beetje bij. De zon schijnt zowaar, tientallen duiven fladderen over het plein en ik vergaap me aan de prachtige gebouwen die er omheen staan. Als onderdeel van zijn baan als sociaal werker bij straatmagazine The Big Issue bezoekt David regelmatig de tientallen verkopers die het blad in het centrum proberen te slijten. We maken een praatje met een aantal
vivaveerle.waarbenjij.nu NAAM: Veerle (20) LAND/PLAATS: Thailand, Chiang Mai DOEL: Stage of afstuderen PERIODE: 3 maanden
van hen en het valt me op dat ik het Glaswegian al beter begin te verstaan. Mijn gids had gelijk: het is een kwestie van even wennen. In de komende dagen bezoeken we onder andere het Transport Museum (met nagebouwde straat uit vroeger tijden), het prachtige park rondom de monumentale panden van Glasgow University en het Kelvingrove Art Museum, dat alleen al vanwege zijn imposante onderkomen de moeite waard is. Voor ik het weet proosten we voor de laatste keer in Paisley, het overstapstation naar luchthaven Prestwick. Het is alsof de kroegeigenaar wist dat ik hier gedag zou zeggen: de pub heet – zeer toepasselijk -‘The Last Post’. En of het nu de vele activiteiten en bezienswaardigheden zijn, of toch de gemoedelijkheid van de Glaswegians: ik zeg: ‘Binnenkort terug naar Glasgow? Aye- for sure!’ p
We moesten dus rennen voor ons leven, met onze bergschoenen aan. We renden over roltrappen, door vertrekhallen en balies heen en toen we weer langs de security waren, moesten we nog trappen afrennen totdat we buiten waren, waar een busje op ons stond te wachten. We sprongen in het busje en dat reed vervolgens gruwelijk hard naar het vliegtuig. Daar aangekomen zagen we dat het inderdaad al helemaal afgeladen vol zat; we werden er een beetje giebelig van! De mensen die op ons hadden moeten wachten, vonden het uiteraard iets minder grappig. Nog steeds nahijgend stegen we op, en na iets langer dan een uurtje waren we alweer in Chiang Mai. p
ZATERDAG 15 DECEMBER 2007
Zijn 27
Kosten Koper Vinkeveen In een Utrechtse dorp staat aan het water een van de 150 bewoonde molens van Nederland te koop: de Plasmolen.
Een woonmolen voor creatieve klussers Hafida Aabbad
H
et is net Amsterdam Zuid, maar dan anders. Bewoond door een handjevol BNers, incidenteel treft de politie er een wapenopslag, maar verder is Vinkeveen een doodgewoon dorp. Met alle recreatiemogelijkheden, de prima ligging en de rust is het een interessante plek om te wonen. De Plasmolen in dit Utrechtse dorp is sinds 2004 een Rijksmonument. Van oudsher (1635) was het
een watermolen. Echt authentiek is de molen niet – het monument is talloze malen verbouwd en gerenoveerd. Bij binnenkomst merk je nauwelijks dat je in een zeventiende-eeuws gebouw staat. In de woonkamer zijn alle originele details weggewerkt achter een strakke witte muur. De keuken heeft nog wel een authentiek tintje, met schuine muren en een klein oorspronkelijk raampje dat alle renovaties heeft overleefd. Op de twee zolderverdiepingen is meer terug te vinden van het verleden. Hier proef je de sfeer van de oude molen. Schuine muren, houten balken rondom en onder het
plafond. De huidige bewoners hebben maar twee verdiepingen in gebruik genomen en verbouwd. Handige klussers kunnen met de twee zolderverdiepingen dus nog van alles doen. Verbouwen is toegestaan, maar alleen na goedkeuring van de monumentencommissie. Rond de molen ligt een tuin. Met een bloementuintje, een moestuin en wat rondlopende geiten en kippen, heeft het iets weg van een boerderij. Achter de molen ligt een ruim terras met uitzicht over het water. Deze plek is nu nog alleen bereikbaar van buitenaf, maar de bouwvergunning om openslaande deuren in te bouwen is al verleend. Is het
terras niet groot genoeg en wil je meer ruimte met uitzicht op het water, dan kun je via twee bruggen naar zandeiland 1. Dit is een van de twaalf aangelegde eilanden in de Vinkeveense plassen. Alle eilanden zijn ingericht voor waterrecreatie. Vanaf deze plek kun je via een ander bruggetje de wandeling maken naar zandeiland 2. Nog geen vijf minuten van de A2, en toch is het rond de molen stil. Het uitzicht over het water is prachtig en nu nog helemaal vrij. Begin 2008 gaat dit veranderen door de bouw van het project, hoe toepasselijk: de Plasmolen. Vijftig appartementen, verdeeld over zes
‘karakteristieke’ woningen met een jachthaven. Maar deze huizen staan wel buiten de perceeloppervlakte van ruim vierhonderd vierkante meter die straks toebehoort aan de nieuwe eigenaar. Met het aanwezige hek om de eigendom is het goed zichtbaar waar de eigen grond ophoudt en de ruimte voor bouwprojecten begint. Een idyllische molen net buiten de stad, vooral leuk voor liefhebbers van historische panden met creatieve ideeën. p Molenkade 3, Vinkeveen Prijs: 549.000 euro Woonoppervlakte: 200 m2
Een idyllische molen net buiten de stad, vooral leuk voor liefhebbers van historische panden
De afhaalhap: eten zonder bestek Neetu da Dhaba De mensen in India eten terwijl ze in kleermakerszit op de grond zitten met hun rechterhand. Niks geen bestek, niks geen damasten tafellakens, niks geen tafelzilver. Maar hoe dat dan precies zou moeten, is me tot op de dag van vandaag niet duidelijk, want de curries die ik altijd zo lekker vind aan Indiaas eten zijn doorgaans nogal sauzig, dus lastig zonder lepel te eten. Als ik een Indiase curry bestel, neem ik er dan ook altijd een naan bij, een platgeslagen tarwemeelbrood met
zuurdesem dat echt superlekker is in combinatie met een curry. In India zelf gebruiken ze naan vaak als bord of bestek. Met afgescheurde stukken brood pak je het eten vast en prop je het in je mond. Vandaag probeer ik de curry van Indiaas restaurant Neetu da Dhaba uit, een Indiaas restaurant in Amsterdam dat wordt bestierd door een echte Indiër. Dat moet goed zijn. Ik kies voor de Chicken Jal Ferezi – medium style, en neem er behalve een naan ook een portie Gobi Pakora bij, want dat ken ik nog niet. Gobi Pakora zijn in grammeel (huh?) gefrituurde stukjes bloemkool gemengd met medium hete Indiase kruiden. Want bloemkool is groente, en groente is
gezond. Zo gezegd zo gedaan en vol verwachting klopt mijn hart als ik de eerste bloemkool naar mijn mond breng. Mjammie, dat is lekker. Het smaakt inderdaad echt Indiaas. Maar dan de
Pamela Wilhelmus
curry. Ik heb ‘m mediumstyle genomen, want je weet nooit hoe erg het is gesteld met de hete kruiden van de Indiërs van vandaag de dag. Maar als ik proef, blijkt dat ik best hot style had kunnen nemen. Het is als je goed proeft ietsje aan de pedisse kant, maar meer ook niet. Verder valt de curry een beetje tegen. De kruiden zijn lekker,
maar de grote brokken paprika en tomaat erin doen meer aan een Hollands stoofpotje denken dan aan een lekkere Indiase curry. Van de beloofde koriandersmaak, mijn lievelingskruiden, vind ik niks terug. Met afgescheurde stukken naan prop ik de ene na de andere hap in mijn mond, en als het half op is, heb ik echt genoeg. Waar voor je geld krijg je wel, maar het echte Indiase gevoel? Nee, bij de bloemkool was het er, maar bij de curry echt niet. p Indiaas restaurant Neetu da Dhaba, Overtoom 482, tel. 020 – 612 41 00 Oordeel: 7-
28
Zijn
ZATERDAG 15 DECEMBER 2007
BILL HICKS
Een bezeten dominee Fans omschrijven hem als een fenomeen, een held, de Messias, een profeet. Veertien jaar na zijn dood, verdiepen bloggers en chatters zich nog steeds in het werk van comedian Bill Hicks.
Myrthe Hilkens
‘H
ey buddy. Mijn pappie stierf voor die vlag.’ / ‘Echt? Ik heb de mijne gewoon gekocht. Ja, ze verkopen vlaggen in de supermarkt.’ / ‘Hij ging dood in de Koreaanse oorlog.’ / ‘Wow, wat een toeval. Die van mij is in Korea gemaakt.’ ‘Niemand – en ik herhaal, niemand – is ooit gestorven voor een vlag. Kijk, een vlag… is niets dan een lap katoen. Mensen sneuvelen misschien voor vrijheid. Diezelfde vrijheid om die fucking vlag in de hens te steken. That’s freedom.’ Veelal gehuld in gitzwarte outfits, sigaret nonchalant bungelend tussen zijn lippen, preekt Bill Hicks (16/12/1961 – 26/2/1994) over de infantiele, nationalistische, zwaar religieuze en vraatzuchtige mens. Hij fulmineert, foetert, vloekt en kreunt. Zijn gezicht op momenten een levensgroot vraagteken. Alsof hij het publiek wanhopig smeekt om antwoorden. Diep verontwaardigd over de onlogica van de wereld om hem heen. President George Bush senior die de wereld eerst bewapent, 240 tanks voor Koeweit bijvoorbeeld, en vervolgens in verkiezingstijd stelt dat Amerika hem nodig heeft, ‘Cause we still live in a dangerous world.’ Het ant-
woord van Hicks: ‘Thanks to you, you fucker.’ De mensen in de zaal lachen, maar Hicks lijkt de humor voorbij. Fundamentalistische christenen in het Witte Huis, die de knoppen van het oorlogsapparaat bedienen. Gods dienaren die beslissen over leven en dood. ‘Christians who kill. We’re about out of ideas on this planet, aren’t we?’ Zogenaamde artiesten die Pepsi Cola, Dorito’s en Taco Bell aanprijzen in goedkope reclames, voor nóg meer geld. Al schijten ze Mona Lisa’s op commando, Hicks verwijst de hebzuchtigen resoluut naar de prullenbak. Voor de Ali B’s, Marco Borsato’s en Lange Fransen van deze wereld heeft Bill vier woorden: Suckers of satan’s cock. Hoeren in een kapitalistische gangbang. Als een bezeten dominee preekt hij passie, oprechtheid en liefde. Alles wat riekt naar commercie, riekt naar de dood. Geen nuances, geen verzachtende omstandigheden, geen excuses. De mens is niets dan een virus op schoenen.
Gezonde weerzin Op 16 december 1961, morgen precies 46 jaar geleden, ziet William Melvin ‘Bill’ Hicks voor het eerst de wereld. Naar eigen zeggen schreeuwde hij als baby al tegen de Verenigde Staten. Geboren in Valdosta, Georgia en getogen in Houston, Texas, ontwikkelt de jongste telg uit de baptistische Hicks-familie in rap tempo een gezonde weerzin jegens rednecks en hillbillies. Het type Amerikaan dat ‘evolutie’ scandeert, mensapen die nog steeds wachten op het moment dat ze duimen ontwikkelen, ter-
Subtiel vloekt met Hicks; hij is hard, grof en nietsontziend
wijl andere delen van de wereld smeken om ‘revolutie’, aldus Hicks typering. Als kind droomt hij van een leven als comedian. Eenmaal in de puberteit krijgt die droom gestalte. Op de middelbare school slaat Hicks met bevriende soortgenoten aan het experimenteren. Ze ontwikkelen korte stand-up programma’s en beginnen hier en daar met optredens. Zeventien lentes jong staat hij regelmatig op de bühne van de Comedy Workshop in Houston. Tien jaar later verrast hij Amerika met shows in tv-programma’s als Tonight With David Letterman. Begin jaren negentig lijkt een definitieve doorbraak in zicht. Niet in zijn thuisland, maar in Canada en Engeland groeit zijn achterban. In 1991 voert hij Revelations op, misschien wel zijn beste show, in het Dominion Theater in Londen. Zijn fans lachen, klappen en jubelen. Maar de oplettende kijker signaleert iets verontrustends. De grappenmaker uit Texas grijpt tijdens het optreden geregeld naar zijn buik. ‘Auw’, zegt hij een keer. Twee jaar daarna, op het moment dat Rolling Stone Magazine hem uitroept tot ‘komiek van het jaar’, leert Hicks dat hij alvleesklierkanker heeft. Hij houdt het geheim, alleen familie en een select groepje vrienden weten van zijn ziekte, en gaat door met werken. Tot zijn wekelijkse chemokuren hem dwingen tot rust. Hij stopt met roken, moeilijk voor een pro-paffer als Hicks. De tumor slinkt, hij houdt vol. De tumor groeit weer, hij koopt meteen een slof sigaretten. Een van Bill’s beste vrienden, Kevin Booth,
ZATERDAG 15 DECEMBER 2007
herinnert zich in deze fase een opmerkelijke gebeurtenis uit hun jeugd. Als de twee trippen op paddo’s, Hicks hield wel van een drugsavontuur op z’n tijd, raakt Hicks in de ban van zijn buik. ‘Er zit hier iets wat niet goed is’, herhaalt hij gedurende de hele trip. Booth lacht erom, het zullen de paddestoelen wel zijn. Hoe dan ook, op 6 januari 1994 geeft een uitgemergelde Bill zijn laatste show in New York. Hij weet dan dat het avontuur er voor hem op zit. Hij eindigt dat optreden met een opgestoken middelvinger, door de boxen op het podium schalt de zin Fuck you I won’t do what you tell me, van Rage Against the Machine. Een maand later, op 26 februari, sterft hij op 32-jarige leeftijd. Die dag verliest de wereld, om met de woorden van comedian Richard Pryor te spreken, een geïnspireerde en inspirerende truth teller, gevaarlijk, dapper en angstaanjagend, alles in één.
Osama W. Bush ‘Leefde hij nog maar’, wenst blogger Riix (27) van hanenwürger.org, een satirisch weblog, hardop. ‘Wat zou Hicks van George Bush junior vinden? De nieuwe oorlog in Irak? Wat zou hij zeggen over Paris Hilton en 50 Cent?’ Precies hetgeen de eveneens 27-jarige Thomas Deligiannis uit Amsterdam zich afvraagt. De oprichter van de Bill Hicks Hyves weet een ding zeker. ‘Hij was helemaal gek geworden. Internet, YouTube waarop mensen de meest merkwaardige filmpjes posten, de war on drugs die de laatste jaren almaar agressiever wordt, Irak, Afghanistan en 11 september. Het blijft helaas bij suggereren, maar hij zou woest zijn.’ In het boek What Would Bill Hicks Say? geven schrijvers, cartoonisten en andere Hicks-adepten hun idool nog een keer een stem. Vanuit Bill’s geest bespreken zij actuele
Zijn 29
probeerde hij het, met succes, in Engeland.’ Hard, grof, nietsontziend. Subtiel vloekt inderdaad met Hicks. Deligiannis memoreert zijn eerste kennismaking met Bill. ‘In een van zijn shows vraagt hij God wanhopig om de aarde van de mens te verlossen. ‘Hitler had the right idea, he was just an underachiever.’ Waarmee hij wilde zeggen dat Adolf iedereen had moeten afmaken.’ Lachend: ‘Je zou vermoeden dat alles wat Hicks meldt slecht en zwart en moedeloos is. Onderliggend ging zijn verhaal echter over hoop. Hoop op een mooiere wereld, met betere mensen.’
Een domoor minder Tegen het toenemend consumentisme, tegen Bush ‘hulpje van Satan’ senior, tegen conventies. Maar ook vaak voor. Bill Hicks is pro-roken, een terugkerend thema in al zijn werk. ‘Ik rook. Als iemand daar een probleem mee heeft, raad ik hem aan om naar de wereld te kijken waarin we leven, en… I don’t know, shut your fucking mouth?’ Pro-drugs, de mens verdient meer positieve drugsverhalen. Steeds weer datzelfde angstaanjagende LSD-riedeltje over een jongen die dacht dat hij kon vliegen en van een flat sprong. Waarom niet starten vanaf de grond? Eenden nemen ook niet eerst de lift naar het dak voordat ze gaan vliegen. Een domoor minder, geen reden tot rouw. Meer drugs, kortom. Maar ook, misschien wel het belangrijkst, eten, drinken en kansen voor iedereen. Als we precisiebommen kunnen ontwikkelen, redeneert hij, dan kunnen we ook bananen in de mond van mensen met honger mikken. Bill Hicks belichaamt vrijheid. Zijn frustratie wortelt in de wetenschap dat juist die vrijheid door, vol-
Hitler had the right idea, he was just an underachiever
RBP PRESS
kwesties, opdat zijn geluid niet verloren gaat. De korte analyses gaan onder andere over porno, McDonald’s, christenen, anti-abortussentimenten en, in meerderheid, over George W. Bush. De bijdrage van Jeremy Elwood, getiteld Texas Taliban, maakt in een klap duidelijk wat Bill Hicks over Georgy boy en diens oorlogszuchtige natuur zou zeggen. ‘ … De Bush Brigade wil sterk, moreel leiderschap, geloof in God, en een regering die zaken die zij beoordeelt als aberraties in the eyes of God niet tolereert. Homoseksuelen bijvoorbeeld, of vrouwen die voor abortus kiezen. Hmm. Klinkt als het type regering dat we in het Midden-Oosten bombarderen. Maak plaats voor de Texas Taliban, mensen, met Osama W. Bush aan het roer om ons linea recta richting een nucleaire zonsondergang te rijden.’ En God huilde. Riix en Deligiannis typeren Hicks los van elkaar hetzelfde. Een satiricus die humor gebruikte om zijn boodschap te verkondigen. Het ging Hicks volgens beide heren meer om idealen, dan om de lach. ‘Ik voel me met name aangesproken door zijn anti-Amerikaanse droom’, vertelt Riix. ‘Dat ze hem in de Verenigde Staten vooral verguisden, is verklaarbaar. Hij waarschuwde voor de oppervlakkige, materiële Los Angeles cultuur. Hij nam de conservatieven op de hak en predikte pacifisme.’ Deligiannis: ‘Hij heeft meegemaakt dat Vietnamveteranen hem na een optreden in elkaar sloegen, dat mensen uit het publiek bierflessen naar hem gooiden. Zijn hardheid en grove taalgebruik vielen niet goed in de States. Daarom
gens hem, politiek, media en commercie onder druk staat. En terwijl de mensen weten dat hun leiders ze in het ootje nemen, slapen ze door. Met afstandsbediening voor de buis, zappend langs 56 kanalen American Gladiators. Het drijft Hicks tot waanzin. ‘Ga terug naar bed, Amerika. Jullie regering heeft alles onder controle. Hier. Hier is American Gladiators. Kijk dit, hou je bek. Ga terug naar bed, Amerika. Hier hebben jullie 56 keer American Gladiators. Zie hoe deze randdebielen hun schedels tegen elkaar kapot slaan en feliciteer uzelf als inwoner van dit land van vrijheid. Alsjeblieft, Amerika. Jullie zijn vrij om te doen wat wij jullie opdragen. Jullie zijn vrij om te doen wat wij jullie opdragen.’ Op de achtergrond brandt de vlag. ‘Hij maakte dat type mens belachelijk’, vertelt Deligiannis. ‘De Gouden Kooi-kijker, zeg maar. Daarom zijn Bill Hicks shows ook nog steeds zo actueel. Er veranderde sinds zijn dood praktisch niks. Het werd alleen maar erger. Dat heeft wel iets verdrietigs, ja.’ De Hyver vermoedt dat zijn idool om die reden nooit echt een grote fanschare zal krijgen. ‘Mensen kiezen voor vermaak, voor de Gladiators. Als ze horen dat Hicks een comedian is, willen ze lekker lachen om platte grappen. Wanneer dan blijkt dat ze moeten nadenken, ontstaat verwarring. Nederland is te conservatief, te braaf voor Hicks. Alleen mensen die wars zijn van conventies, die uit de pas durven lopen, zullen echt van Hicks genieten.’ Een van die mensen is de Nederlandse cabaretier Theo
Een drugsdode is een domoor minder, geen reden tot rouw
Maassen. Toen de Eindhovenaar in 2004 aan tafel schoof bij het VPRO-programma Zomergasten, koos hij onder andere voor een beeldfragment van Bill Hicks. Wie zowel het werk van Hicks als dat van Maassen kent, weet dat de Amerikaan voor de Brabander geldt als inspiratiebron. Een enkele grap van Theo lijkt rechtstreeks uit de shows van Hicks overgenomen. Ach, het zal de Texaan waarschijnlijk worst wezen. Bij leven deed hij geen concessies en de kans bestaat dat hij tegenwoordig surfend over de hellevuren sjeest, met de duivel luisterend naar rockartiesten die stikten in hun eigen braaksel, maar wel muziek maakten vanuit hun hart. Het leven duurde voor hem te kort, maar aan het einde van Revelations houdt Hicks een betoog waarin hij duidelijk maakt dat het aardse niets is dan een droom. Een ritje in de achtbaan. ‘En die rit kunnen we veranderen, op elk moment dat we willen. We kunnen kiezen tussen angst en liefde, nu. De ogen van angst willen dat we grotere sloten op onze deuren plaatsen, dat we wapens kopen, dat we onszelf afsluiten. De ogen van liefde daarentegen, zien ons allemaal als een. Dit kunnen we doen om te wereld te veranderen, nu, voor een plezieriger achtbaanavontuur. Neem al het geld dat we jaarlijks aan wapens en defensie spenderen en investeer dat in het voeden, kleden en opleiden van de armen. En dat kan, makkelijk. Sluit niet een, niet een mens uit. And we could explore space together, both inner and outer, forever, in peace.’ p
30
Lezen
ZATERDAG 15 DECEMBER 2007
Urban Book Shop Boekarest Zeeën van beton, zeeën van groen. Boekarest h koppigste stalinisme, in de andere de romantiek van beeldschone zigeunerinnetje
Megalomaan en idyllisch
Boven: partijleider Nicolae Ceaucescu. Rechts: Het Roemeens parlement, oftewel het Huis van het Volk.
Hans van Willigenburg
I
n elke stad is wel een uitsnede denkbaar waar een fotograaf een promotiekiekje kan schieten. Een rechthoekig stukje pracht en praal waar straatvuil niet lijkt te bestaan, de zon voor eeuwig aan de hemel prijkt en voorbijgangers steevast lachen. Ook Boekarest heeft zo’n ideale ansichtkaartenplek. Er zit alleen een luchtje aan. Het luchtje van Pyongyang. De infectie vindt plaats tijdens een staatsbezoek van ‘boerenzoon’ en partijleider Nicolae Ceaucescu in 1971 aan collega Kim Il Sung. Zodra de Roemeense dictator het balkon van het Noord-Koreaanse politbureau betreedt, raakt hij in de ban van de perfectionistische orde. De mensenmassa’s in strakke, rechthoekige cohorten juichen eendrachtig temidden van symmetrische pleinen en gebouwen, en zijn in tegenspraak met de esthetiek van de krakkemikkige karrenwielen waartussen Ceaucescu zijn miserabele jeugd heeft doorgebracht. In het recente boek Roemeense lente van de Volkskrant-correspondent Olaf Tempelman bevestigt Ceaucescu’s kameraad en opvolger Ion Illiescu dat het balkonmoment een ingrijpende, zo niet allesbepalende invloed heeft gehad op de verminkingen die de kleine dictator aan de stad Boekarest heeft toegebracht (‘hij leek ineens een ander mens te zijn geworden’). En dus wordt het beeld van Boekarest voor buitenstaanders nog steeds bepaald door de bombastische reus die ooit Het Huis van het Volk heette, en thans functioneert als de thuisbasis van het Roemeense parlement. Met 350.000 vierkante meter en vier ondergrondse niveaus is deze megalo-
mane mastodont het op één na grootste gebouw ter wereld en zelfs het zwaarste conventionele gebouw, van onder tot boven afgeladen met marmer van eigen bodem. In het gedicht ‘Absurd schaakspel’ uit de bundel De dood leest de krant roept dichter Mircea Dinescu, in even kernachtige als speelse bewoordingen, de sinistere sfeer op waarin stad en land destijds aan puin werden geslagen voor de zogeheten ‘herstructurering’. ‘Jij, vetgemest door je eigen ramp, / (alsof je lunchte in de spiegel) / fluit als een trein op het station / totdat de meute je onder de voet loopt / gehaast om die warme plek in te nemen op je nek. / En omdat de droom niets anders is dan het onechte kind / van de werkelijkheid, / denk daarom nog eens aan het absurde schaakspel / waarin de gekke loper de dorpen verplaatst / na eerst de paarden te hebben geofferd, / en duizenden mensen prezen haastig zijn spel.’
Stad in puin Toen de voorzienigheid in 1977 ook nog een zware aardbeving in Boekarest liet plaatsvinden en grote delen van de stad in puin kwamen te liggen, zag het ‘Genie van de Karpaten’ zijn kans schoon en creëerde hij met kranen, bulldozers en graafmachines in ijltempo brede toegangswegen. De Weg van de Overwinning is daarvan thans de protserigste en meest dominante. Nee, dán het Boekarest uit de jaren twintig en dertig, een bruisende stad met pleinen, boulevards en triomfbogen die het de bijnamen ‘Klein Parijs’ en ‘Parijs van het Oosten’ opleverde. Volgens vele schrijvers destijds betrof het een ‘aangenaam doolhof’ waarin het prettig verdwalen was; een bezigheid waaraan de personages in het literaire oeuvre van godsdiensthistoricus Mircea Eliade zich dan ook
met passie overgeven. Neem de pianoleraar Gavrilescu uit het verhaal ‘De zigeunerinnen’. Middenin een tramrit door Boekarest wandelt hij zijn burgerlijke, in lestijden ingedeelde leventje uit en vervoegt hij zich via een overstaphalte bij een groepje zigeunerinnen, die hem met hun hartelijkheid, hun gastvrijheid, hun schoonheid en hun zinnelijkheid, als in een zoete droom, in één klap terugvoeren naar het onbezorgde universum van zijn jeugd. ‘In de schaduw van de notenbomen kwam hem een onverwachte, onnatuurlijke koelte tegemoet, en Gavrilescu bleef een
De Roemeense maffia shopt zich een ongeluk in spiksplinternieuwe warenhuizen ogenblik verward staan glimlachen. Het was plotseling alsof hij in een bos, in de bergen was.’ Ook de andere verhalen in Aan het hof van Dionis laten figuren zien die in ‘dubbele realiteiten’ leven: een werkelijke, alledaagse, banale realiteit en een dieper liggende, betekenis zoekende, essentiële realiteit. Achteraf gezien kun je deze schizofrenie interpreteren als een luguber voorschot op de donkere Ceaucescu-jaren waarin de Roemeen, even hard als zijn hoofdstad Boekarest, doormidden werd gesneden. Opgedeeld in een strikt persoonlijk ‘ik’ dat tot de voordeur kwam en een openbaar ‘ik’ dat zich neerlegde bij de partijlijn of er lippendienst aan bewees. Niemand heeft deze dubbele moraal in een drogere stijl gevangen dan Marin Sorescu in zijn gedicht ‘Twee maal’: ‘Naar alle dingen kijk ik / Twee maal, / Een keer om vrolijk / En een keer om droevig te zijn.’
Omdat Ceaucescu het geestelijk en economisch evenwicht diepgaand verstoord heeft en geduld niet bepaald een Latijnse deugd is, zie je Boekarest anno 2007 hals over kop bezig uitbundig – anderen zullen zeggen ‘smakeloos’ – in te voegen op de weg van de vrije markt. Een kleine bovenklasse die ook wel als ‘Roemeense maffia’ wordt aangeduid, shopt zich een ongeluk in de spiksplinternieuwe waren- en modehuizen. De rest van de bevolking zakt door het stijgende prijspeil verder weg in de modder van de armoede. Voor de ‘gewone’ Boekarestenaren is de troost en het restant aan levenskwaliteit veeleer in de uitgestrekte parken te vinden, dan in de architectuur.
Gekust in een beeldentuin Het Cismigiu-park is onbedreigd het mooiste stadspark, vindt Tempelman: ‘Het bladerdak van kastanjes, eiken, iepen, platanen en populieren houdt grote delen van het park permanent uit de zon. (…) De banken staan op discrete afstand van elkaar (…) Gekust wordt er in een cirkelvormige beeldentuin (…) Een constante zijn de bootjes waarmee de geliefden elkaar uit varen nemen.’ Hoewel het EU-lidmaatschap een stabielere economie belooft en het Roemeense BNP gedoemd is de komende jaren fors te groeien, blijft Boekarest blaken van tweeslachtigheid. Het aantal rijke schreeuwlelijken zal alleen maar toenemen en de grondprijs in Boekarest in ijltempo de pan uit rijzen. Tegelijkertijd blijft deze stad de bakermat van twee van de meest tegendraadse denkers van de moderne tijd: toneelschrijver en koning van het absurdisme Eugène Ionesco en filosoof annex aartspessimist Emile Cioran, die in Boekarest tijdens de twintiger jaren innige vriendschap sloten. Over de toe-
komst van Europa noteerde de laatste in Bittere syllogismen: ‘Zouden ernstige volkeren verzuidelijkt kunnen worden? Als de Duitsers weer beginnen te werken zoals vroeger, zijn we verloren; eveneens als de Russen niet hun oude voorliefde voor luieren terugvinden.’ En in de bundel Gevierendeeld schetst dezelfde Cioran een vorm van privaat geluk, die in het hedendaagse, ‘booming’ Boekarest weinig handen op elkaar zal krijgen: ‘Volmaakt gelukkig ben je alleen wanneer je niets nastreeft en je zozeer van dit niets vervuld raakt dat je er dronken van wordt.’ En zijn makker Ionesco deed het niet voor minder; hij beheerste
Het Boekarest uit de jaren twintig was een bruisende stad met pleinen, boulevards en triomfbogen met zijn duistere toneelwerk de dramaturgische discussie tijdens de jaren zestig en zeventig. Hoezeer de geest nog geknecht wordt door de zon- en schaduwzijde van het communisme blijkt ten slotte uit de bekentenis van Matei, een kunstenaar van de zogenoemde ‘tussengeneratie’ (1965-1975), die in het Cismigiu-park de volgende woorden spreekt: ‘Nu weet ik: het communisme was geen verspilde tijd. Ik denk nu vaak dat de dictator ons de ogen opende. Het was een confrontatie met de menselijke degradatie, maar het dwong je ook de menselijke waardigheid in jezelf te vinden. Ik geloof dat de hindernissen, de vernederingen en de beperkingen de geest aanscherpten, dat we dingen beseften die we anders nooit hadden beseft. Maar ik zou het geen voorrecht willen noemen.’ p
ZATERDAG 15 DECEMBER 2007
heeft het allebei. In het ene regeerde jarenlang de waanzin van het es. Hoe moet het nu verder met deze schizofrene stad?
Lezen 31 Filoscoop 15 dec. - 22 dec.
RAM Als je blijft kijken zoals je
altijd hebt gekeken, blijf je denken zoals je altijd hebt gedacht. Een vicieuze rondwandeling, Ram! Ontsnappen is mogelijk, mits je accepteert dat een cirkel eigenlijk een mild vierkant is.
STIER Overleef je je vreselijke
blunders op het werk, Stier? Het ziet er wel naar uit. Maar juich niet te vroeg: vaak knijpen mensen alleen maar een oogje dicht om beter te kunnen mikken.
TWEELINGEN De laster van een ex vraagt dit weekeinde om een venijnig weerwoord. Trek wel een ketelpak aan. Een laaghartig mens beledigen is als een steen werpen in een modderpoel: je besmeurt er vooral jezelf mee. KREEFT Kreeft, Kreeft, Kreeft, wat is je angst anders dan dweepzucht met het ergste? Als je echt zó bang bent voor dat medisch onderzoek, laat de uitslag ervan dan onder narcose aan je vertellen. LEEUW Je huis is inmiddels zo’n bende dat er geen vlieg meer kan landen. Maar toch: handen af van de allesreiniger, Leeuw! Bestudeer liever de puinhopen. Chaos is slechts een woord dat we bedacht hebben voor een orde die we niet begrijpen. HOLLANDSE HOOGTE
Roemeense lente Olaf Tempelman (uitg. Arbeiderspers)
De dood leest de krant Mircea Dinescu (uitg. Meulenhoff)
Aan het hof van Dionis Mircea Eliade (uitg. Meulenhoff)
Gedichten Marin Sorescu (uitg. Manteau)
Bittere syllogismen E.M. Cioran (uitg. Arbeiderspers)
Gevierendeeld E.M. Cioran (uitg. Arbeiderspers)
Roemenië, verhalen van deze tijd Sorin Alexandrescu (uitg. Meulenhoff)
Rhinoceros, The chair, The lessons Eugene Ionesco (uitg. Pinguin)
Een aantal van deze boeken is ook te verkrijgen via www.bruna.nl
MAAGD Wankelend op Manolo Blahniks of blozend in een ruitenpak van Antonio Marras geef je je looks heus geen powerlift, Maagd. De kwestie is: je moet stijl hebben, niet een stijl. En weet je wat? Die stijl héb je, ook zonder die dure accessoires. WEEGSCHAAL Wat een erbarmelijke week, Weegschaal, en er zit niks anders op dan het allemaal lijdzaam te ondergaan. De moed kun je erin houden door je nog veel ergere dingen voor te stellen. Bijvoorbeeld: de wereld vergaat en God heeft verzuimd een back-up te maken. SCHORPIOEN Dit weekeinde je eerste afspraakje? Onmiddellijk afzeggen, Schorpioen! Geluk is de dingen te laten zijn zoals ze zijn. Dus zwelg met een gerust geweten en een verliefd hart in niet-ingeloste verlangens.
Gewetensvragen Kwetsen Kritiek Mijn broer zit bij het amateurtoneel en regelmatig ontvang ik een uitnodiging voor een toneelstuk. Bij het laatste stuk ben ik min of meer ontdaan weggelopen. Er werd erg veel in gescholden en geschreeuwd en, dat was nog erger, ik begreep er geen bal van. Mijn broer vraagt mij altijd wat ik van een stuk en zijn acteerprestaties vind. Het liefst zou ik zeggen dat ik het verschrikkelijk vond en al na vijf minuten de zaal had willen uitlopen, maar daar zou ik hem mee kwetsen. Om dan maar te zeggen dat het fantastisch was, zoals veel mensen tegenwoordig standaard doen bij zulke gelegenheden, stuit me ook tegen de borst. Wat moet ik doen? Anoniem Antwoord De makkelijkste weg zou inderdaad zijn om te zeggen dat je het mooi of
zelfs fantastisch vond en dat je niet begrijpt waarom je broer nog niet bij Toneelgroep Amsterdam zit. Toch is dat niet aan te raden. Menselijke verhoudingen zijn op de lange duur het meest gebaat bij eerlijkheid en openheid. Stel je voor dat ik zo slecht zing dat de honden bij de buren ervan gaan huilen. Het lijkt leuk als iedereen roept dat ik zo’n mooie stem heb. In de overtuiging dat ik een groot zangtalent ben, ga ik misschien elke dag oefenen en studeren voor Idols en hoor ik daar tot mijn grote verbazing dat Gordon mij een nekschot wil geven. Elkaar eerlijk kritiek geven, is vaak moeilijk (want veel mensen zien kritiek als een vorm van afwijzing), maar op de lange duur zijn we er allemaal mee gebaat. Vertel dus op respectvolle wijze dat u het stuk niet plezierig vond en waarom, dan krijgt uw broer feedback waar hij iets aan heeft.
Printpapier meenemen Ik neem van mijn werk regelmatig kleine hoeveelheden printpapier mee. Ik zie er geen kwaad in, want ik weet dat collega’s het ook allemaal doen. Maar is het eigenlijk geen stelen? Anoniem Antwoord Het valt allemaal in dezelfde categorie: printpapier meenemen, vrienden bellen op kosten van de baas, privé-post via de werkgever versturen, enzovoorts. De meeste mensen in Nederland vinden dit zulke kleine overtredingen dat er vrijwel niemand is die daar een gewetensvraag over stelt. Toch is het terecht dat u dat doet. Het probleem met dergelijke kleine overtredingen is niet zozeer dat je de werkgever er schade mee berokkent als wel jezelf. Wanneer u regelmatig met de gedachte ‘wat maakt het eigenlijk uit?’ kopieerpapier meeneemt, wordt dit een gewoonte. Dergelijke slechte gewoontes leiden
FOTO: MALOU VAN BREEVOORT
Alexander von Schmid Alexander von Schmid (43) schrijft regelmatig over ethische onderwerpen in dagbladen. in de praktijk vaak tot slordigheid en gemakzucht als het gaat om de belangen van anderen. Om dit te voorkomen, is het beter om strikt te zijn in het navolgen van ethische regels. Geen printpapier meenemen dus.
Worstelt u ook met ethische kwesties? Mail ze naar
[email protected]
Vakantie? Zon? Genieten?
Cabriolet! Win een weekend gratis rijden in deze Saab 9-3 Cabriolet! Bezoek Avis tijdens de Vakantiebeurs 2008 of check www.avis.nl 9 t/m 13 januari Jaarbeurs Utrecht
DEBORAH VAN DER SCHAAF
BOOGSCHUTTER Alles van waarde is weerloos, Boogschutter. Maar daarom hoef je je nog niet te gedragen als een vuilnisman die zijn schouders ophaalt. Huur dan liever tijdelijke opslagruimte voor je overtollige herinneringen. STEENBOK De buik vol van al die voorspelbare speurdersromannetjes, Steenbok? Stort je deze week eens op het Nieuwe Testament: de enige detective die overduidelijk de lezer als dader aanwijst. WATERMAN Dat gefriemel onder de lakens is zo opwindend als een geborduurd tafelkleed, Waterman. Toegeven dat je verlegen bent, is ophouden het te zijn. Daarna kun je weer eens wat stevig grondvuurwerk afsteken. VISSEN Onenigheid in de familie vraagt om een principiële houding. Maar starheid lost niets op, Vissen. De truc is de komende tijd recht door zee te gaan, maar wel af en toe van zee te veranderen. Welke grote en kleine denkers raadpleegden deze week voor u de sterren? Mail uw antwoord aan filoscoop@ depers.nl en maak kans op een boekenbon van 25 euro.
Doen
32
ZATERDAG 15 DECEMBER 2007
Buiten Spelen
Muziek
De slag om Heuvelrug beklimmen www.natuurgebied.nl Het nationale park de Utrechtse Heuvelrug is misschien wel een van de mooiste natuurgebieden in Nederland en ideaal om te voet te verkennen. Zo kom je tijdens de Plantage Willem IIIhike (3,5 of 8 kilometer) veel natuurschoon in de vorm van de Remmerdense Heide, heuvels en bossen tegen. De route start op de rijksstraatweg tegenover manege Stal de Kroon (Elst) en is met paaltjes aangegeven. Een kaartje is op www.natuurgebied.nl (zoek op Plantage Willem III) te bekijken.
aan deze workshop mag je gratis kamperen op outdoor-camping De Fuut (Eindhoven). Tijd: 10:15 - 16:00 uur. Kosten: € 25,-.
Ski’s testen
GPS-workshop
www.snowworld.com Als je deze winter van plan bent om jezelf met nieuw ski- of snowboardmateriaal te verwennen, dan zijn de testdagen die op 12 januari en op 9 februari in Snowworld Zoetermeer een uitkomst. Op beide dagen kun je van 12.00 tot 17.00 uur gratis de nieuwste ski’s en snowboards van bijvoorbeeld Atomic, Head, Elan, Rossignol, Salomon, Volkl en K2 testen. Om te kunnen testen heb je alleen maar een toegangskaartje van Snowworld nodig. Kijk op www.snowworld.com voor meer informatie.
www.bever.nl/agenda Of je nu hiker of mountainbiker bent, een GPS-workshop is eigenlijk een ‘must’ voor iedere outdoorliefhebber. Op 5 januari organiseert Bever Zwerfsport Eindhoven een workshop voor iedereen die zich graag buiten de gebaande paden begeeft. Tijdens de workshop leer je onder andere hoe je een GPS moet programmeren en hoe je allerlei soorten kaarten en het kompas kunt gebruiken. Woon je niet in de buurt? Geen probleem, als deelnemer
www.getsalt.com Deze activiteiten zijn samengesteld door de redactie van Salt magazine, het blad voor mensen die op zoek zijn naar een smaakmaker voor een avon-tuurlijk leven. www.getsalt. com
Boodschappen Kunst in de Stad
Galerie Chiefs & Spirits Prinsestraat 49 Den Haag
V.l.n.r.: gitarist Jane, drummer Bram en zangeres Kiki van Malle Pietje maken recht toe recht aan ‘dirty rock-’n-roll’.
Seksuele gelijkwaardigheid, daar draait het om tijdens Battle of the Sexes. Deze gecombineerde tour van de Heideroosjes, The Riplets, Jeremy’s en Malle Pietje en de Bimbo’s vraagt aandacht voor de vrouwonvriendelijke seksuele moraal.
Willem Sluyterman van Loo
Laat je in deze sfeervolle galerie vol met werk van de meest getalenteerde Afrikaanse kunstenaars meenemen naar de essentie van de beeldende kunst: emotie en spiritualiteit. Hier vind je de beste niet-westerse kunst in de vorm van unie-
Galerie Majke Hüsstege
I
nitiatiefnemer De Heideroosjes wil laten zien dat mannen en vrouwen even hard rocken. Frontman Marco Roelofs zocht de bands bij elkaar voor deze tour met een boodschap. De teksten van De Bimbo’s
zijn echter niet bepaald diepgaand. Hebben ze eigenlijk wel een doel voor ogen? Kiki (basgitaar en zang): ‘We denken wel na hoor, maar dat willen we niet direct in onze teksten laten doorschemeren.’ Jane (gitaar en vocals): ‘We maken voornamelijk muziek om iets te doen te hebben. Het is gewoon leuk.’ Hoe omschrijven ze hun eigen muziek? Kiki: ‘Dirty rock-’n-roll. Recht toe recht aan.’ Malle Pietje sluit met de Battle of the Sexes een succesvol jaar af. Drummer Bram: ‘We hebben het druk: veel optredens, nieuw studioalbum. Het afgelopen jaar hebben we een behoorlijk hoge vlucht gemaakt, onder andere door ons optreden in De Wereld Draait Door. Alles is ons tot nu
toe eigenlijk komen aanwaaien.’ Met name het optreden op Noorderslag, januari 2007, betekent veel publiciteit voor de band. Kiki: ‘Sindsdien krijgen we grotere optredens aangeboden. Het is wel lekker, na talloze kleine dorpszaaltjes. Dat wordt op den duur wel saai.’
Eigen geluidsman Bram, de prater van het trio: ‘Het is een dubbel gevoel. Aan de ene kant is het lekker om meer geld te verdienen, maar de charme is er wel een beetje vanaf als je zelf je geluidsman moet meenemen en je eigen apparatuur moet regelen. We krijgen meer verantwoordelijkheid, het is niet meer alleen één grote grap. Ik weet niet of ik dit nog een jaar zou willen
Verwersstraat 28 ’s-Hertogenbosch
ke schilderijen, zeefdrukken, beelden en keramiek. Met de opening in 1992 was deze galerie de eerste in Nederland die zich exclusief richtte op Zimbabwaanse kunst. Inmiddels is de collectie flink uitgebreid, waarin onder meer ruimte is voor het werk van jonge, opkomende Afrikaanse schilders.
Deze bijzondere galerie heeft een internationale uitstraling. Absoluut opvallend is het uiteenlopende aanbod van hedendaagse kunst van nationale en internationale kunstenaars. Eigenaresse Majke Hüsstege heeft in een van de grootste galeries van Nederland een spannende sfeer weten te creëren met een mix van foto’s, schilderijen, tekeningen, textiele werken en sculpturen. De werken komen allemaal prachtig tot hun recht in de grote galerie, waardoor er veel aandacht is voor elk werk.
Kunsthandel Rembrandt
Club Judge
De nach Club Judge helpt je op weg naar al die underground feestjes waar je wel van hebt gehoord, maar die je nog nooit hebt bezocht. Van underground clubber tot flamboyant liefhebber; ieders smaak wordt bevredigd. Een ding is duidelijk: niet dansen is geen optie!
Kleine Berg 42 Eindhoven
In deze middelgrote kunsthandel zul je opkijken van het aanbod van olieverfschilderijen, prachtige oude landkaarten en etsen. Tevens is er een groot aantal oude Brabantse landkaarten. Je vindt hier ongetwijfeld wat je zoekt op het gebied van kunst. En als je het hebt gevonden, is dit tegelijkertijd de beste plek om je kunst te laten inlijsten. Naast het grote aanbod en de nostalgische sfeer, is het ook nog eens de goedkoopste plek voor inlijstwerk.
Dammie van ’t Zelfde
E
Meer informatie bij:
lectronation, de voorvechter van het belang van een goed gehoor, heeft een goed jaar gehad aan 2007. Men was dit jaar weer van de partij tijdens Dance Valley, Amsterdam Dance Event en 5 Days Off. Ook internationaal was Electronation actief met ‘Satellite 31’,
ZATERDAG 15 DECEMBER 2007
Doen 33
Kids
m de sekses
Muzikale clowns Naar het circus in hét mooiste Circuspaleis van Europa is voor veel gezinnen een jaarlijkse traditie. Een leuk uitje voor alle generaties. Van vrijdag 21 december 2007 t/m zondag 6 januari 2008 kun je hier naartoe. Dit jaar viert het circus zijn 120-jarig bestaan! Symbolisch voor 120 jaar Carré zijn de muzikale Rossyann Clowns die in hun show circusgeschiedenis combineren met het tempo en de humor van vandaag. Lees er meer over op TheKidsDaily.nl.
Jurkjes
Bijenfilm
De webwinkel Josie is onlangs geopend. Achter Josie schuilen twee Belgische zusjes die een sobere kinderlijn in prachtige stoffen creëren. Ze hebben een basiscollectie met bijvoor-
De acteur Jerry Seinfeld (bekend van de tv-serie Seinfeld) schreef, produceerde en speelt de hoofdrol in de animatiefilm ‘Bee Movie’. Hij speelt Barry B. Benson, een net afgestudeerde bij, die zoals alle bijen slechts één carrièrekeus heeft: ‘honing’. De Nederlandse stemmen zijn van Jeroen van Koningsbrugge (‘Alles is Liefde’), Thekla Reuten (‘De Tweeling’), Jack Wouterse (‘Grijpstra & De Gier’). ‘Bee Movie’ draait in de bioscopen en is leuk voor kinderen vanaf zes jaar.
beeld leuke jurkjes voor 50 of 70 euro. En ook veel mooie jongenskleren, zoals een prachtig wollen vest voor 120 euro. Daarnaast hebben ze ook unieke kledingstukken en maken ze kinderkleding op maat. TheKidsDaily.nl geeft twee Rosa jurkjes weg, surf snel naar de site om kans te maken! WILLEM SLUYTERMAN VAN LOO
doen, want het is behoorlijk enerverend.’ De boodschap van Battle of the Sexes is duidelijk: in veel landen is er nog steeds een verschil tussen mannen en vrouwen als het gaat om de seksuele moraal. Daar moet verandering in komen, wat de Heideroosjes betreft. Hoe willen Malle Pietje en co dat gaan bewerkstelligen? Kiki: ‘We willen op het podium wel voordoen hoe je een condoom gebruikt.’ Bram: ‘Het is natuurlijk een heel goed initiatief, maar wij verwerken geen politieke boodschap in ons optreden. Dat hebben we nooit gedaan, dus dat doen we nu ook niet - we zijn wie we zijn. Het publiek wordt doodgegooid met de verantwoorde boodschap van de Heideroosjes.’
Kiki: ‘Die moraalridders, haha.’ Bram: ‘Wie zit erop te wachten dat wij dat ook nog doen? Het mag zo langzamerhand wel duidelijk zijn. Ik hou ook niet zo van bands met een boodschap.’ Waarom doen ze dan juist met déze tour mee? ‘Het is een grote kans voor ons, we vinden het heel leuk. Maar we zijn niet van plan om nu een soort safe-sex-band te gaan worden.’ p Battle of the Sexes: 19 t/m 28 december. www.bimbohardrock.com
www.thekidsdaily.nl
Lekker Live Fiction Plane 19 december Tivoli, Utrecht
Ook onlangs naar dat concert van The Police geweest? En toevallig ook nog het voorprogramma gezien, met Stings zoon Joe Sumner op zang en natuurlijk basgitaar? Klonk goed hè, met een stem die precies klinkt als die van zijn vader. Prima liedjes schrijven kan Sting Jr. ook, zo bewijst hij met zijn eigen band Fiction Plane. Drie albums bracht de popband uit Londen al uit, die het niet alleen in hun thuisland aardig doen, maar ook in de VS. Voordat Sumner ook in stadions met 60.000 man publiek speelt, kun je ze nog zien in het intieme Tivoli.
Turin Brakes
Meer info: www.podiuminfo.nl/ lekkerlive/Fictionplane/
Turin Brakes bestaat uit twee leden die zelfs op het podium nog anoniem zijn, maar toch bijna constant in de hitlijsten te vinden zijn. Het duo kreeg veel bekendheid toen hun debuutalbum The Optimist, met daarop twaalf folkpopsongs, uitkwam tijdens de hype van de New Acoustic Movement. Die publiciteitsgolf hebben ze met gemak overleefd en achter zich gelaten door simpelweg door te gaan met het schrijven van mooie, rustige gitaarpopliedjes. Vanaf hun tweede album Ether Song werd dat ook gedaan met elektrische gitaren. Het leverde met de single Pain Killer gelijk
t van Manual Music waarmee de Nederlandse dance scene in Europese metropolen als Londen, Barcelona en Berlijn gepromoot wordt. Vanavond zal de Amsterdamse Studio 80 in het teken staan van Manual Music en haar artiesten. Studio 80 zet zich in voor de bevordering van eigentijdse elektronische dansmuziek. Daarbij worden alle stromingen binnen de dansmuziek gevolgd. De functie van de studio is die van voedingsbodem voor alle nieuwe aan dansmuziek gerelateerde live-bands, dj’s, muziekproducers en feestorganisators. Na vele succesvolle releases en een zorgvuldig opgebouwde artiestenstal is recentelijk Manual Bookings, het boekingskantoor van Manual, van start gegaan, waarbij een aantal zeer getalenteerde Nederlandse artiesten te
boeken zijn. Manual Bookings heeft zowel een nationaal als internationaal karakter. In samenwerking met Electronation organiseert Manual een label night waarbij alle Nederlandse artiesten van het recentelijk opgestarte Manual Bookings acte de présence zullen geven. De volledige line-up bestaat uit Er!c B Young, Robbie Pardoel, Tundra, Giorgos Gatzigristos, Piet van Dongen, Thomas Lauren, Applescal, Qbical, Commu en vanzelfsprekend de persoon achter Manual, Paul Hazendonk. Verwacht een avond met veel gezelligheid, dj/liveset geweld, back2back sets en vooral heel erg veel goede muziek! p Kaarten zijn in de voorverkoop voor 5 euro verkrijgbaar en aan de deur op de avond zelf voor 8 euro.
Jasper van Vugt
contracteren. Niet voor niets stonden ze met hun debuutsingle Kvraagetaan zestien weken op de eerste plaats in de Belgische charts, een record. Hun tweede single, ‘Ongelukkig’, belooft een minstens zo groot succes te worden. Meer info: www.podiuminfo.nl/lekkerlive/Fixkes/
17 december Oosterpoort, Groningen
Fixkes 20 december Mezz, Breda
Fixkes is wereldberoemd in Stabroek en omgeving. Ik hoor u denken: Stabroek? Het pittoreske dorpje ligt net over de grens in Vlaanderen en werd in één klap op de kaart gezet door dit zeskoppige gezelschap, dat onlangs debuteerde met een titelloos debuut waarop ze singersongwriterpop in Vlaams dialect mixen met hiphop à la Flip Kowlier en G. Love. Het befaamde Excelsior-label wist niet hoe snel het deze unieke band moest
hun meest succesvolle plaat op. Met een nieuw album op zak, Dark On Fire, zal ook de Oosterpoort weer aan hun lippen hangen. Meer info: www.podiuminfo. nl/lekkerlive/Turinbrakes/
Kerst inspireert! Tenzij jij je kunt identificeren met de niet al te vrolijke persoonlijkheid van Scrooge, maakt het kerstfeest iets leuks bij je los. En hoe kan het ook anders. We zijn allemaal wel een beetje gevoelig voor de melancholie van dit feest: het koude buiten, warme binnen, lichtjes, gezelligheid en bij elkaar komen. Voor veel mensen fungeert het kerstfeest als moment van bezinning; even de tijd nemen om stil te staan bij het afgelopen jaar en de tijd nemen voor familie, of net dat beetje romantiek. Hoe dan ook geniet iedereen, al dan niet stiekem, van deze dagen. Kerst is bij uitstek een feest waarbij iedereen behoefte heeft aan bijzonder en speciaal. Wie krijgt het warm van grote commerciële stunters die met veel kabaal geld aan je willen verdienen? Of geniet je dan toch meer van een mooi moment in een oud straatje, waar de sfeervolle straatverlichting een schattig kerstboompje belicht. En zo zijn er zoveel straten en steden die juist in deze tijd het beste tot hun recht komen.
Denk aan Maastricht, een stad die van zichzelf al sprookjesachtig is, laat staan met kerst. Als de witte gevels zijn versierd met lichtjes en de sierlijke Recht- en Hoogbrugstraat doen lijken of ze zijn nagebouwd uit de jaren vijftig. Of Amsterdam, waar de grachten vooral in het donker altijd al zorgen voor een speciale sfeer. Maar rond kerst is het overweldigend. De geur van warme chocolademelk en de aantrekkingskracht van bijzondere etalages. Neem in het oosten de stad Deventer. Het uitzicht over de Ijssel, de oude binnenstad en het grote stadsplein de Brink, waar in alle boompjes rond kersttijd lampjes worden gehangen. De oude kleine straatjes die om het commerciële centrum heenlopen hebben dan zo’n eigen sfeer. Laat die sfeer en dat gevoel dan ook doorwerken in de keuze van cadeau’s. Juist in die straten zitten de winkels die dat snappen, dat ook voelen. NLstreets wil u graag een beetje op weg helpen dit jaar. Daarom 36 tips voor bijzondere winkels, waar je kunt shoppen voor een echt bijzondere Kerst O Tekst: Myrthe van der Wolf
Alkmaar | TWIN ARTS Fnidsen 87 Deze winkel blinkt al meer dan tien jaar uit op het gebied van woondecoratie. En als u in de bijzondere winkel binnenloopt, zult u er snel achterkomen waarom. Deze
Breda | met de kleurenpracht en schoonheid van India, door middel van zelfontworpen sieraden en cashmere shawls. Eigenaresse Saskia Schellen wil zo haar passie voor niet-westerse culturen overbrengen op de Nederlandse vrouw. En dat lukt. U vindt hier een geweldig aanbod van prachtige spullen die zeer betaalbaar zijn. De zilveren en gouden sieraden zijn ingelegd met edelstenen en parels.
DUTCHIES Runstraat 27 Het walhalla voor elke vrouw die tassenfanaat is. De zelfontworpen tassen die u hier kunt komen zijn allemaal van hoogwaardige kwaliteit leer en suède gemaakt. Daarnaast worden er per tas maar 20 geproduceerd, waardoor u een unieke tas
IDee Modeaccessoires Utrechtsestraat 23 In deze winkel vindt u een sieradencollectie van Konplott die trendy en tijdloos is.
V&V Bloemisten Ginnekenweg 51 Een bloemetje geven, maar daar ook nog echt eens iets bijzonders van maken? Dan zit u goed bij V&V Bloemisten. Hier staan prachtige rozen uit Ecuador centraal. Eigenaresse Kristel Remijn is
De collectie is ontworpen door de Griekse ontwerpster Miranda Konstantinidou en bestaat uit veel collectors-items. De sieraden zijn geschikt voor elke leeftijd. In de winkel voelt u zich meteen thuis: met een muziekje op de achtergrond kunt u rustig rondkijken.
altijd op zoek naar niet-alledaagse bloemen en materialen. Succes verzekerd! Ook vindt u hier exclusieve planten, bijzonder glas-en aardewerk, plantaardige objecten en woonaccessoires.
CLOUD NINEHaarlemmerdijk 119 B De collectie van dit lifestyle-imperium begint waar de meeste eindigen: in het winkel heeft werkelijk alles op het gebied van wonen. Denk bijvoorbeeld aan verlichting, klokken, servies, bestek, kapstokken, en deurknoppen. Maar ook voor babyartikelen en bijvoorbeeld erg verassende zelf beschilderde kinderstoeltjes bent u hier op de goede plek! K20 Ritsevoort 20 In deze hippe winkel kunt u terecht voor de meest recente trends in de modewereld. De winkel heeft een bijzondere uitstraling door de combinatie van een superstrak interieur met veel roestvrij staal met de oude ele-
menten van bijvoorbeeld de historische gevel. U vindt hier een scherpe basiscollectie van grote modenamen zoals Tommy Hilfiger en Lacoste, tot een aanbod van nieuwe en vooruitstrevende ontwerpers.
bezit. Naast de tassen kunt u hier ook terecht voor bijpassende accessoires, zoals portemonnees, riemen en shawls. Denk voor de kerst bijvoorbeeld aan een limited edition exemplaar van een chocolade bruine tas met bies, gevoerd met rood fluwelen voering.
spannende, exclusieve segment. Laat u verrassen door het overweldigende aanbod van mode, accessoires, parfums, interieuraccessoires en gadgets. Voel, ruik en kijk rustig rond in de sfeervolle winkel, geheid dat u slaagt! In 2008 opent Cloud Nine haar eigen webstore.
Arnhem |
accessoires zoals sieraden, ceintuurs, tassen, portemonnees, slippers, bikini’s en nog veel meer. Het is een walhalla voor elke vrouw, of voor mensen die een mooi cadeau zoeken.
werken in de winkel aan nieuwe creaties, terwijl u uw ogen uitkijkt naar wat er al ligt: een spannende combinatie van klassiek en nieuw. U vindt hier een collectie van luxe pracht en poppy fluffigheid. Absoluut uniek en zeer indrukwekkend.
DEJA VU Wilhelminastraat 6 In deze kleine en knusse winkel draait alles om kwaliteit. U vindt hier een bijzondere collectie van lampen en op maat
MINOUCHE EN RÛNE Bentinckstraat 55 Spectaculair is een goed woord om het aanbod van deze bijzondere sieraden mee aan te duiden. Het duo Minouche en Rûne
HET GROTE AVONTUUR Haarlemmerstraat 25 Vernieuwend en onverwacht zijn de kernbegrippen voor deze winkel. Niet voor niets
Amsterdam | BREE Berenstraat 22 Deze lederwaren en reisartikelenwinkel heeft al meerdere nationale en internationale designprijzen gewonnen voor hun tassen die op de eigen ontwerpafdeling zijn
BEAUREGARD Runstraat 29 Eindelijk weer eens een winkel waar spullen te koop zijn die je nergens anders vindt! Deze sfeervolle boutique is een snoepwinkel voor damesaccessoires. U kunt hier terecht voor leuke en hippe
dus, dat winkelen hier letterlijk een groot avontuur is. U vindt hier meubels, gekleurd en naturel, allerlei accessoires en een flink aanbod in originele cadeau’s. U kunt hier tevens terecht voor bijvoorbeeld patroonrollers om behang na te bootsen, waarbij u zelf de kleuren en het motief kunt uitzoeken.
VEENSTRA Utrechtsestraat 18a Deze boekhandel is een typische Utrechtsestraatwinkel; authentiek, sfeervol, niet te groot en met een hoogstaand kwalitatief aanbod. De boekhandel onderscheidt
zich echt op kwaliteit, zowel in het aanbod van boeken als de aandacht voor klanten. In deze winkel wordt u echt geholpen door vakmensen die van literatuur houden en u daarin graag wegwijs maken.
SAS DESIGN Gasthuismolensteeg 1 In deze kleine winkel komt u in aanraking regelmatig. U komt hier dingen tegen die u in andere winkels niet zult tegenkomen, waardoor u dus verzekerd bent van een originele aanschaf, of cadeau. Op de website is een webwinkel te vinden!
boekhandel ONGERIJMD het boek : ‘Christiania interior’ ( 49,95)
BOEKHANDEL ONGERIJMD Nieuwstad 38 Bent u een liefhebber van poëzie, kunst, filosofie, landschap of geschiedenis? Dan bent u hier op de juiste plek! In
DASKAS Haarlemmerstraat 27 In deze winkel vindt u bijzondere cadeauartikelen, interieuraccessoires, sieraden, horloges, en kookcadeaus. Het assortiment is opvallend origineel en wisselt dan ook gemaakt. Dat de producten van zeer hoge kwaliteit zijn staat vast, de meeste producten zijn gemaakt van de beste kwaliteit leer, inclusief een uitgebreid assortiment aan natuurleer. U kunt hier terecht voor prachtige tassen voor elk doel.
Kerst Tip
Meer leuke shop adressen nodig? Kijk op
www.nlstreets.nl
gemaakte lampenkappen. Maar ook onder meer zilveren en verzilverde fotolijstjes, zilveren sieraden met echte stenen en edelen materialen. Als u echt voor kwaliteit gaat, moet u hier zijn. U vindt hier degelijk handwerk en geen prullaria.
deze intieme en rustige winkel, vindt u niet alleen veel boeken, maar ook kaarten, posters en kunstproducten, waaronder alles van Plint. Waar grote boekhandels zich vooral richten op bestsellers, kunt u hier voor een breed assortiment terecht.
Den Bosch | Beau Luxe Lingerie Verwersstraat 8 Gaat u voor een beetje meer op lingeriegebied? Breng dan eens een bezoekje aan deze bijzondere lingeriewinkel. Het aanbod
is geweldig: van elegantie, tot stoere en exotische lingerie. Vrouwen voelen zich meer vrouw, en mannen kunnen zich met het aanbod voor heren tevens van hun beste kant laten zien. Verras uzelf of uw partner met een exclusief en opvallend setje!
Eindhoven | Moeders mooiste kinderwinkel Vughterstraat 123 De naam verklapt natuurlijk al wat u hier
SMAAK Kleine Berg 51 Bij Smaak vindt u woonaccessoires die behalve erg mooi ook bruikbaar zijn. Daarin onderscheidt de winkel zich al van andere woondesignwinkels. Ze bieden het
kers met een verstandelijke beperking. U kunt zelfs zien hoe de producten worden gemaakt. Ook te bezoeken op de Haarlemse kerstmarkt ( 16 december)
Fiorella Burgsteeg 5 In een monumentaal pand in het oude centrum van Leiden vindt u unieke damesmode van Nederlandse bodem. De combinatie van het oude pand en de moderne,
BETSY PALMER Witte de Withstraat 9a Werkelijk elk type vrouw kan hier terecht voor een gepaste schoen. Dit is het
Ranonkel Kleine Houtstraat 60 Laat u in deze winkel overdonderen door het aanbod van kleding, sieraden en tassen. En met name de sieraden maken grote indruk op bezoekers. Ze komen vooral uit Azië en Afrika, waar-
kunt vinden, en eigenlijk ook al dat het een zeer bijzondere en eigenzinnige winkel is. Breng een bezoekje aan deze winkel voor kleurrijke babykamers, kinderkamers, stoelen, prachtig beddengoed en klamboes. Daarnaast vindt u hier een ruim aanbod van exclusieve decoraties, verlichting, babyspeelgoed en cadeau’s voor kind en moeder.
Den Haag | Bija Style Denneweg 6 In een van de mooiste en gezellige straten van Den Haag vindt u deze bijzondere kledingwinkel. Dat Den Haag toe was aan
een winkel met meer intimiteit, was op het gebied van sfeer een belangrijk aandachtspunt. Dat uit zich in vakkundig personeel die met veel plezier hun werk doen. Zij helpen u dan ook graag bij het maken van een keuze uit de prachtige kledingcollectie of het bijzondere aanbod in accessoires. TSUKI Frederikstraat 8 Deze winkel is alleen al uniek, omdat het aanbod zo gevarieerd is dat u er voor het hele gezin kunt shoppen. Van baby, tot
beste uit beide werelden. Spannende merken als Cleyenberg, Tade, Potelli-Sempre en Silka bieden evenzoveel spannende producten. In de sfeervolle winkel kan iedereen slagen voor het huis, de tuin, badkamer, sfeerverlichting of zelfs sieraden. Een geweldige plek voor uzelf, of om te slagen voor een goed cadeau.
Pluimage Grote Kromme Elleboog 14 Een geweldige plek voor het meest uiteenlopende aanbod aan sieraden van meer dan veertig ontwerpers, maar ook van de hand
van eigenaresse Jacquelien Sluis zelf. Naast het brede en variërende aanbod, vindt u hier tevens zeer uiteenlopende stijlen. Van speels tot strak, van goud tot hout. De winkel ligt op een prachtig stukje historisch Groningen, wat goed past bij het eigenzinnige en bijzondere karakter van de winkel.
Erika Stulp weet door vorm, kleur en fantasie elk karakter van ieder interieur te bekrachtigen. Ze maakt kunstwerken
Berlage kantoorvakhandel Prinsestraat 1-3 In deze vakhandel kunt u terecht voor alles wat te maken heeft met kantoorartikelen. Van trendy tot zakelijk, voor thuis en kantoor. De artikelen die u hier vindt zijn vaak
frisse en vrouwelijke sfeer maakt het meteen al een fijne plek om naar binnen te lopen. U bent hier altijd goed voor unieke stukken. De eigenaresse is een kei in het samenstellen van een verrassend aanbod met bijpassende accessoires.
Leeuwarden |
Maastricht |
Anny’s Bodyline St. Jacobsstraat 12 Deze winkel is een typische plek waar elke vrouw terecht kan en gelukkig de winkel weer uitloopt. Zowel in stijl en maat bieden ze hier werkelijk alles aan. Gaat
Moda @cetera Rechtstraat 54 Deze winkel is een walhalla voor iedereen die zich apart, exclusief en volgens de laatste Italiaanse mode wilt kleden. U bent ervan verzekerd dat het uniek is,
vrouwelijk en vernieuwend tegelijk.
Utrecht |
Groningen |
Kunstproeverij Erika Stulp Oude Kijk in ‘t Jatstraat 62
hoogbejaarde, alles is hier verkrijgbaar. De collectie is zeer exclusief, omdat deze is samengesteld uit merken die verder bijna niet in Nederland voorkomen. Naast kleding, kunt u hier terecht voor speelgoed, bedlinnen, badjassen en accessoires.
door u altijd een uniek sieraad heeft. In de kleine en zeer sfeervolle winkel staat persoonlijke aandacht voor de klant centraal. Veel vrouwen blijven dan ook even hangen voor een lekker kopje koffie.
walhalla voor elke schoenliefhebber. Betsy Palmer heeft zichzelf in de modewereld neergezet door haar eigen stijl en visie. Ze volgt haar eigen gevoel en laat zich door niemand de wet voorschrijven. Daarom vindt u hier collecties die krachtig en tijdloos zijn. De schoenen zijn allemaal
die zijn gebaseerd op interieur. De winkel leeft, het is zowel haar galerie als atelier. Door de schilderijen is de sfeer in het atelier fris, modern en toegankelijk. Geweldige kersttip: een werk van Erika Stulp: kleurrijk en groot formaat, abstract en figuratief. De werken kunnen zowel in Nederland als over de grens worden bezorgd!
u voor mooie lingerie, een badpak of een sport-BH, ze hebben hier alles wat u zoekt en in de maat die u zoekt. De cupmaten gaan van A tot JJ, voor badkleding van A tot GG, en voor de rest hebben ze de maten 36 tot 54.
JULIENNE Keukenaccessoires Rechtstraat 65a Als u van koken houdt, hier hoge eisen aan stelt en dus met goed functionerende
Venti Dué St. Jacobsstraat 22 In deze Cubaans/Italiaanse winkel vindt u alles wat hierbij past. Denk aan shirts, shawls, schoenen, pakken en sigaren. Dit is bij uitstek een winkel voor de levensgenieter met een goed ontwikkeld stijlgevoel. Dan voel jij je wel thuis tussen de handgemaakte schoenen, handgerolde sigaren,
leren reistassen, accessoires en goed gesneden kostuums onder eigen label!
spullen wilt werken, moet u absoluut bij Julienne Keukenaccessoires zijn. In deze middelgrote kookwinkel vindt u alles wat u nodig heeft voor koken, bakken en braden. Van pannen tot bestek, keukenmachines, keukenmessen en espressoapparatuur.
op, en u snapt waarom zoveel klanten blijven terugkomen naar deze winkel. De collectie is stoer, echt en comfortabel, verslavend voor elke kledingliefhebber. De kleine Bazaar Schoutenstraat 2 Hier vindt u zogezegd de krenten uit de pap op het gebied van baby en kinderspullen, shawls, horloges, zonnebrillen, wijnglazen en lotuskaarten. Elk item is met zorg uitgezocht, waardoor u altijd een exclusief product heeft. De kleine bazaar is een knus en gezellig zaakje met een
stijlvolle en chique uitstraling, te vergelijken met Galerie Lafayette in Parijs.
Venlo | Rotterdam |
Leiden |
Haarlem | Geuren en Kleuren Kleine Houtstraat 4-6 Hier slaagt u zonder twijfel voor een prachtig cadeau, of u nou uzelf wilt verwennen, of iemand anders blij wilt maken. Snuffel bijvoorbeeld eens aan de prachtige
omdat eigenaresse Sabina Krans haar collectie persoonlijk in Italie samenstelt en meeneemt. U vindt hier onder meer de merken Nudie Jeans, Truth or dare, Guru en 10 Feet.
Marlboro Classics Lijnmarkt 20 De dames- en herencollectie voor het midden tot hoogsegment wordt al jaren geroemd om haar vakmanschap en perfecte afwerking. Tel daar aandacht voor de klant en een zeer hoog serviceniveau bij
Kitchen Art Botermarkt 1 In deze echte kookwinkel vindt u prachtige producten met elk hun eigen verhaal. Alle vormen van kookgerei zijn hier te koop: messen, pannen, bakartikelen,
Witte tandenwinkel Nieuwe Binnenweg 62 Eigenaar Cor Quist runt al 25 jaar deze winkel waar u alles kunt vinden op het
Visser chocolade Wijngaardstraat 2 Wie houdt er niet van chocolade? Echte liefhebbers proeven wanneer ze kwaliteit in hun mond doen. Ga dan maar eens langs bij Visser chocolade in Venlo. In het zuiden van Nederland is de chocolade van
niet in andere winkels verkrijgbaar. U vindt hier bijvoorbeeld lederen organisers, luxe schrijfwaren, mooie lederen schrijfmappen en luxe en aparte foto- en receptiealbums.
schalen, of aan de decoratiematerialen. En als u echt bijzonder wilt, ga dan voor de huisgemaakte kaarsen, zeep en zeepproducten gemaakt door eigen medewer-
keukenmachines, servies, maar ook glas en geschenkartikelen. De knusse winkel bevindt zich op de Botermarkt, een prachtig plekje in de oude binnenstad van Leiden, aan de Leidsegracht.
gebied van tandverzorging. De winkel is gewijd aan een mooi gebit, en is een van de weinige in haar soort. Naast dat u hier terecht kunt voor alle denkbare producten op het gebied van tandverzorging, kunt u hier ook terecht voor advies over tandartsbehandelingen en bijvoorbeeld bleken.
Frank Visser al een begrip, en het Venlose filiaal van Emmy Schmitz al helemaal. Alles op het gebied van chocolade vind je hier: bonbons, repen die je eventueel zelf een tekst, tekening of logo kunt geven, alles is hier mogelijk. Bovendien wordt alles gemaakt van Callebaut Chocolade, die gegarandeerd slaafvrij is!
36
Respons
ZATERDAG 15 DECEMBER 2007
Ruby on Rails Developer Bonus: 1.000
Tridion Masterclass Bonus: 1.000
Vac.nr. S78K7NVC
Vac.nr. SJJHZY47
9?@1>0-9PJP8-D?@->P5?P-PB1:@A>1P2A:010P/;9<-:EP@4-@P0;1?P3>;A:0.>1-75:3 <>;61/@?P2;>P1-EP;;381P ;F588-P-:0P,-4;;P@;P:-91P-P21C P*1G>1P8;;75:3P2;> %A.EP;:P%-58?P01B18;<1>?PC5@4P3>1-@P?7588?P-:0P-@@1:@5;:P@;P01@-58 P8-D?@->P5?P A:01>@-75:3P9-:EP<>;61/@?P>-:35:3P2>;9P5>12;DP1D@1:?5;:?P@;PC1.P?5@1?P@;P<>1@@E 4-5>EP.-/71:0P?E?@19? PO1>1P5?P-8C-E?P?;91@45:3P:1CP@;P
P@11@4P5:@; P #>;H81P-/71>P.A5801>P@1?@1>P.>1-71>PHD1> P';P-B-P1D<1>51:/1
%-:0?@-0PJP1@>;:5/?P#5:7%;//-01P.510@P1:@4;A?5-?@1P1:P-9.5@51AF1P<>;21??5;:-8? 01P9;3185674150P;9P0118P@1P:191:P--:P11:P'>505;:P -?@1>/8-?? P1F1P5?P91@P:-91 .10;180PB;;>P<>;21??5;:-8?P91@P*" "P:5B1-AP95:59--8P P6-->P1>B->5:3P1: 310131:P71::5?P1:P--:@;;:.->1P1>B->5:3P5:P@1:95:?@1PKK:P<>;3>-9911>@--8P -B- !'P)PKK:P?/>5<@5:3P@--8P##P6-B-?/>5<@PP1:P.-?5?71::5?PB-:P' &@->@P<1>P P6-:A->5P
SAP Consultant Basis
Senior MOSS 2007 Consultant
Bonus: 1.500
Vac.nr. SNQYX72A
Bonus: 1.000
Vac.nr. SVHX62GB
-:018567PJP+@1:?5;:-8P5?P11:P<->@:1>P;1:PB-:P&#P;<8;??5:31:P1:P41@PA5@B;1>1:PB-:P&#PB1>.1@1>5:3P5:P41@P7-01> B-:PG@;@-8P/;?@P;2P;C:1>?45P61PF182?@-:053P ;2P5:P@1-9B1>.-:0P-0B51?;<0>-/4@1:PA5@ P#>;H18P95:59--8P@C11P6-->PC1>71>B->5:3 91@P&#P@1/4:;8;351L:P?<1/5H171P1>B->5:3P91@P!1@C1-B1>P;2P-?5?P1:P71::5?P B-:P#:@13>-@51PA@;>5?-@51P&#PA?5:1??P;::1/@;>P&#P*P;2P&# *;>7I;C
%-:0?@-0P JP 1@>;:5/?P #5:7%;//-01P 5?P ;P &1:5;>P ;:?A8@-:@?P 051P 11:PB;;>@>1771>?>;8PC5881:P?<181:P5:P41@P;01>PA5@.;AC1:PB-:P;:F1 &4->1#;5:@P&1>B1>P P.1?@P<>-/@5/1? P1P;:01>?@1A:@PF182?@-:053P;2P5:P11:P@1-9 ;:F1P78-:@1:P.56P01P59<8191:@-@51PB-:P<;>@-8?P;1#;5:@ P1P41.@P 95:59--8P11:P"P;<81505:3P1:P.1:@P5:[email protected]@P;2P;P>181B-:@1P /1>@5H/-@1: PP@;@PP6-->P1>B->5:3
Senior Microsoft Informatie Architect
Projectmanager Internet
Bonus: 1.500
Vac.nr. S3GQ93G4
Bonus: 1.500
Vac.nr. SSVT2NF
(@>1/4@PJP;:/8A?5;:P'P#>;61/@?P5?P;P0KP/>-/7P;;?;2@P ?;2@C->1P ;:@C577185:3 P 1P C1>7@P ?-91:P 91@P ;:?P 1>B->1:P @1-9P --:P B1>:51AC1:01P1:P/;9<81D1P<>;61/@1:PF;-8?P<;>@-8P;:@C577185:3P.10>562?<>;/1?P;:01> ?@1A:1:01PC1.P-<<85/-@51?P9;.5181P-<<85/-@51?P1:P5:@13>-@51?P91@P-:01>1P?E?@191: #>;H18P95:59--8P"P5:2;>9-@5/-P1:PF1B1:P6-->PC1>71>B->5:3P1:P61P41.@PA5@31.>1501 71::5?PB-:P !'P1:P01P&"#PC1.?1>B5/1?P->/45@1/@AA>
9?@1>0-9PJPE1HP5?P11:P5:@1>:1@P;:@C57718.A>1-AP31B1?@530P5:P41@P4->@61PB-: 9?@1>0-9P1:P31?<1/5-85?11>0P5:P41@P81B1>1:PB-:P##P31.-?11>01PC1.-<<85/-@51? 8?P#>;61/@9-:-31>P.1:P61P-8?P--:?<>117-:@C;;>018567PB;;>P41@P ;<81B1>1:PB-:P01P0;;>P6;AP3181501P<>;61/@1: P1P?@AA>@PKK:P;2P911>P@1-9?P--:P0-->B;;> 9;1@P61P>1?A8@--@31>5/4@PF56:P1:P-:01>1:P7A::1:P9;@5B1>1: P1P41.@P11:P;<81505:3P;< 95:59--8P"P:5B1-AP1:P1>B->5:3P-8?P<>;61/@9-:31>
Support Engineer
Account Manager Sales
Bonus: 1.000
Bonus: 1.000
Vac.nr. SN5H8ERR
1P 11>:PJP!&P-@-P;35?@5/?P5?P11:P6;:31P?:183>;151:01P;:01>:195:3P;5.A@51P1:P8;35?@5171P051:?@B1>81:5:3 P8?P&A<<;>@P:35:11>P.1: 61PB1>-:@C;;>018567PB;;>P01P@1/4:5?/41P?A<<;>@P--:P>1?1881>?P41@P/;M>05:1>1:PB-:P01 >1@;A>1:?@>;;9P1:P01P5:@1>:1P-A@;9-@5?1>5:3 P*1PF56:P;P5:5@5-@512>5671P 1:P/>1-@51B1P7-:050-@1:P91@P95:59--8P"P:5B1-AP1:P@-81:@PB;;>P41@P-:-8E?1>1:P1: ;<8;??1:PB-:P@1/4:5?/41P<>;.8191:
Vac.nr. SG4C2FZ2
9?@1>0-9PJP&<;@-6;.P;PE;APC-:@P@;P.1P5:P/4->31P;2P?-81?P2;>P-P2-?@P3>;C5:3P 5:@1>:1@P?@->@A<P;PE;AP4-B1P<;@1:@5-8P@;P@-71P9-:-3191:@P>1?<;:?5.585@51?P &<;@;.P;N1>?PE;AP-:P1D/5@5:3P/->11>P;<<;>@A:5@E PO1>1PC588P.1P<81:@EP;2P/4-881: 31?P;<<;>@A:5@51?P2;>P01B18;<5:3PE;A>P?-81?P/;9<1@1:/51?P-:[email protected]@P:;@P81-?@P -:P-@@>-/@5B1P?-8->EP52PE;A>1PA1?@10P;>P0;PE;AP7:;CP?;91.;0EPC4; [email protected]:@1>1?@10P)5?5@PCCC ?<;@-6;. :8P@;P>1-0P9;>1P-.;A@P@41P<;?5@5;:
) & 9& 1 4 , . 8 9 . (8
Proces Estimating Engineer (Werkvoorbereider) Bonus: 2.000
Vac.nr. 1EN1786
9?@1>0-9PJP:@>-8;DP5?P@41PC;>80?P81-05:3P9-:A2-/@A>1>P;2P9;0A8->P<8-?@5/P /;:B1E;>P.18@? P>;9P;A>PA>;<1-:P$P5:P9?@1>0-9PC1P<>;B501PA:9-@/410 ?1>B5/1P-:0P?A<<;>@P@;P/A?@;91>?P@4>;A34;A@PA>;<1 P,;A88P.1P>1?<;:?5.81P2;>P 01?53:5:3P-<<>;<>5-@1P/;:B1E;>P1=A5<91:@P>1@>;H@?P-:0P:1/1??->EP1=A5<91:@P-:0 /;9<;:1:@? P#>;H81P '&PP 1/4-:5/-8P:35:11>5:3P13>11P5::;B-@5B1P<>;.819 ?;8B1>P1N1/@5B1P/;99A:5/-@5;:P?7588?
Developer Bonus: 1.500
Vac.nr. SD4RDT9C
9?@1>0-9PP11>1:B11:PJP:-/4>;:P5?P0KP?<1/5-85?@P;7@81501>P5:P!101>8-:0P1:P?@--@P5:P01P@;51P5:PA>;<- P8?P1B18;<1>P.1:P61P B1>-:@C;;>018567PB;;>P41@P;:@C1><1:P1:P;:@C577181:PB-:P05B1>?1P-?<1/@1:PB-:P01 :-/4>;:P<>;0A7@1: P1PC1>7@PB118P91@P-<<85/-@51P?1>B1>?P1:P+ [email protected]?1?P1:P.1:@ .1@>;771:P.56P01P59<8191:@-@51PB;;>P;:F1P78-:@1: P1P41.@P71::5?PB-:P+ P' +&'P)P1:P;:@C577181>B->5:3P5:P-B-P P'A??1:P01P P6-->PC1>71>B->5:3
SMS Service: Wilt u een link naar de vacature in uw mailbox ontvangen? SMS dan JOB gevold door het vac.nr. van de gewenste vacature en uw e-mailadres naar 5566. Vb: Job SG4C2FZ2 [email protected].
WORD HEADHUNTER! Kent u iemand die geknipt is voor een van bovenstaande functies? Dan kunt u een leuke bonus verdienen door die persoon te laten solliciteren. Als deze de baan accepteert dan krijgt u de bonus die bij de functie vermeld staat. Op onze website www.spotajob.nl vindt u nog veel meer interessante vacatures.
ZATERDAG 15 DECEMBER 2007
Beeldig 37
MIDDEN-OOSTEN
Dansen om te overleven
Amirali Navaii (25) uit Iran
‘Kunst is de enige manier om te overleven in Iran. Daar ben ik van overtuigd. Ik zie dat mensen hun zorgen kwijt zijn als ze een voorstelling zien. Helaas is moderne dans erg underground in Teheran maar men raakt er gelukkig steeds meer aan gewend. Tijdens dit festival heb ik voor het eerst in mijn leven een Iraki ontmoet. Vreemd eigenlijk dat het zo vertrouwd voelde.’
Het leven in het Midden-Oosten door de ogen van jonge Oriëntaalse dansers en choreografen. Het moderne dansfestival Dancing on the Edge trekt nu door Nederland. Het festival wil de stigmatiserende effecten van de westerse beeldvorming over het MiddenOosten veranderen. De dansvoorstellingen reflecteren maatschappelijke problemen als oorlog en vrijheidbeperkingen. ‘Niet iedereen in Teheran snapt het nog maar men raakt er gelukkig steeds meer aan gewend.’ TEKST: VEERLE SNIJDERS FOTO’S: SIMONE BEST
Ayman Abdel Fattah (32) uit Egypte
‘Ik begon in 1990 met traditionele dans maar dat begon me te vervelen omdat het nooit verandert. Moderne dans doet dat wel, maar probleem is dat er maar één professionele dansgroep is in Egypte. Daarom grijp ik festivals als deze aan om in het buitenland op te treden. Bovendien is het leuk om te laten zien dat de moderne dans ook in Egypte is doorgedrongen.’
Mey Sefan (26) uit Syrië
‘Ik gebruik mijn dans om dingen te uiten die niet in woorden uit te drukken zijn. Grote levensvragen als wie ik ben en waarom ik me zo gedraag probeer ik te beantwoorden. Mijn voorstelling heeft een open einde, ik weet het antwoord niet namelijk. Ik praat graag na, na mijn optreden. Veel Oriëntaalse dansers hier hebben dezelfde problemen. Ik hoop met deze voorstelling ook naar Syrië te gaan maar dan moet ik wel een aantal aanpassingen maken.’
Mohamed Sjafik (34) uit Egypte
‘Egypte is meer dan kamelen en piramides Wij leven in een dictatuur en toeristen merken daar niets van. Egyptenaren worden makkelijker opgepakt in Caïro dan toeristen. Ik ben bang dat dit erger wordt met ons regime en daarom is het belangrijk om een andere kant te laten zien. Met moderne dans kunnen we iets overbrengen, ik kan me uiten en mijn angsten tonen.’
Amsterdam: 12-16 december • 2007 Rotterdam: 13-18 december 2007 • Groningen: 18-19 december 2007 • www.dancingontheedge.nl
Lawand Hajo (32) uit Syrië
‘Ik had geluk, mijn ouders zijn vrijdenkend en toen ze ontdekten dat ik van dansen hield mocht ik naar een dansacademie. Ik kaart gevoelige onderwerpen aan zoals de beperking van de vrijheid van vrouwen. Mensen in Damascus zijn dat niet gewend en lopen de zaal uit. Ze willen liever vermaakt worden dan de waarheid te zien. Maar ik dans door totdat ik dood ga.’
Op tv
38
ZATERDAG 15 DECEMBER 2007
Hanne Reus
ACHTER HET SCHERM
Een wel heel bijzondere snackbar ‘Goeiemoggel!’ Necla, eigenaresse van snackbar Het Paradijs begroet een vaste klant die haar friettent binnenloopt. Om haar heen staan camera’s, make-up en kledingdozen. Op één van de tafels prijkt een regiemonitor. De crew van het satirische VPRO-programma Draadstaal heeft voor een paar uur Necla’s snackbar overgenomen om de wekelijkse sketch met de typetjes Joop en Leon op te nemen. Acteur Jeroen van Koningsbrugge oefent zijn tekst en neuriet de melodie van een kerstliedje dat hij zo dadelijk als Joop zingt. I wish you a merry kipcorn, I wish you a merry kip-
corn, vervolgt hij zijn geneurie. Dennis van de Ven, alias Leon, staat achter de verlichte koeling, klaar om Joops favoriete hapje in het frituurvet te gooien. Ondertussen vertelt Necla aan de eerder binnengekomen klant een anekdote van de cafébezoeker die met iemand op de vuist ging nadat deze voor mongool dacht te zijn uitgemaakt, ‘terwijl hij hem alleen maar een ‘goeiemoggel’ wenste!’ Het neologisme-incident staat ook als nieuwtje op de website van Draadstaal. Necla lacht smakelijk. Taalhumor is de rode draad van het tv-programma. ‘Ik ben verliefd
op taal’, zegt acteur Van de Ven. ‘Dat heb ik waarschijnlijk van mijn vader. Ik werd opgevoed met Van Kooten en De Bie. Leon en Joop passen in die stijl en de locatie past perfect bij hen.’ Het leukst vindt hij hoe in gesprekken nieuwe woorden ontstaan. ‘Het goede van een snackbar is dat binnen vijf minuten twee mensen iets met elkaar moeten. Dat kan heel grappig zijn.’ Necla vindt het vooral ‘hartstikke gezellig’ zegt ze, en kijkt met een kopje koffie toe hoe de productieassistent kerstversiering over de ijsmachine en frituur heen drapeert. ‘Eigenlijk mag dat niet, maar we
Draadstaal is elke vrijdag te zien om 23:10 uur op Nederland 3
gaan toch pas om elf uur open.’ Ze is graag bij de opnames. ‘Het komt heel dicht bij de waarheid, Joop doet me denken aan een aantal van mijn vaste bezoekers, die hier ook elke dag komen.’ Dat is geen verassing, Van de Ven kent de snackbarbezoeker namelijk door en door. ‘Ik heb jaren in de snackbar van mijn ouders gestaan.’ De snackbareigenaresse volgt het allemaal op televisie en is trots op haar bijdrage. ‘Laatst kwam ik iemand in de supermarkt tegen die mijn toko had herkend, terwijl je op televisie de naam niet eens ziet. Het is nu wel een heel bijzondere snackbar.’ p
Zaterdag Nederland 1
17.00 17:00 17:57 17:59 18:00 18:19 18:25 18:55 19:30
20.00 20:00 20:25 21:30
22.00 22:10 23:00 23:55 00:11
NOS: Wereldbeker Schaatsen Erfurt Socutera: Stichting Vluchteling EénVandaag NOS Journaal NOS Sportjournaal EénVandaag Kassa Kinderen geen bezwaar NOS Journaal Mooi! Weer De Leeuw Dit was het nieuws Raymann is laat NOS Studio Sport NOS Journaal NOS Journaal en NOS-Studio Sport
RTL7
17.00 17:00 17:30 18:00 19:00 19:30
20.00 20:00 20:30
22.00 22:05 00:15
17:00 17:30 17:55 18:00 18:10 19:00 19:30 19:35
20.00 20:05 20:10 20:45 21:25
22.00 22:15 22:45 23:40 00:01 00:03
RTL Transportwereld Gek op wielen RTL Voetbal: Bundesliga AutoXperience Trucker M/V Stom, stommer, stomst! Antz Amsterdamned Making of Moordwijven
17:00 17:03 17:30 17:57 18:00 18:10 18:30 19:55
20.00 20:00 20:15
22.00 22:30 22:48 22:50 22:55 00:20 00:30
17:00 17:25 17:45 18:05 18:35 19:05 19:40
20.00 20:25 21:15
22.00 22:00 22:15 22:45 00:15 01:50
Kunst-uur: Door de ogen van... Kunst-uur: MuseumGasten Kunst-uur: Nieuw in Nederland Vroege vogels Nederland zingt Wonderlijke wegen Blauw bloed
17.00 17:00 17:30 18:30 19:00 19:55
20.00 20:30
22.00 22:10 23:55
The Brittas empire Buren Kijk uit! Het journaal Vlaanderen vakantieland Het journaal Het weer Man bijt hond Joker- en lottotrekking Dieren in nesten F.C. de Kampioenen 1 jaar gratis Geert Hoste en het jaar van het zwijn Studio 1 Het journaal laat Winstverdeling joker en lotto KENO-uitslagen
17.00 17:00 17:25 18:00 18:10 18:25 18:40 18:55 19:05 19:20 19:30 19:50
20.00 20:00 20:50 21:35
22.00 23:15
Verre verwanten Omdat ik het zeg! NOS Journaal Nova KRO Detectives: Wallander Cinema 2: Nói Albínói Cinema 2: Lilja 4-ever
Tagesschau Verstehen Sie Spaß? Tagesthemen Das Wetter im Ersten Das Wort zum Sonntag Es geschah am hellichten Tag Tagesschau Der Rosenkrieg - Bis dass der Tod uns scheidet
17.00 17:40 18:00 18:30 19:00 19:20 19:25
20.00 20:15
22.00 22:30 22:43 22:45 00:00 00:05 01:45 03:10
17.00 17:20 17:50 18:15 18:45 19:00
20.00 20:35 21:10 21:40
22.00 22:30 01:20
Z@ppSport LoveMatch Energy survival NOS Jeugdjournaal Kindersongfestival Het Groot Kinderdictee der Nederlandse Taal PREMtime - Hoezo No go? LLinke Soep Return to sender The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring Nacht van 3voor12
Net 5 RTL Voetbal: Eredivisie vrouwen LookingGood Men’s Health covermodel 2007 Achmea Kennisquiz Hoe schoon is jouw huis? De gulle minnaar Wat zien ik? Men’s health covermodel 2007
Jungle cubs in het Disney festival Op schok De week van Karrewiet Spring Spring Bedweters Oggy en de kakkerlakken Zap Jr. High De week van Karrewiet The Sleepover Club Disney classic cartoon
17.00 17:00 18:00 18:35
20.00 20:00 21:40
22.00 22:45 22:55 23:00 23:20 23:40
De Tuinruimers Lachen om home video’s The cat in the hat The pacifier Sterren dansen op het ijs: De uitslag Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie Piets mooiste kerstversiering Se7en
Comedy Central
17.00 20:00 20:30
22.00 22:15 23:15 23:50
Death in Venice
RTL 4
17.00 17:00 17:30 18:00 18:05 18:55 19:30 19:55
20.00 20:00 21:45
22.00 22:45 23:00 00:20 00:30
RTL 5 RTL Autowereld Yacht vision RTL Nieuws Eigen huis & tuin Campinglife RTL Nieuws RTL Weer Idols 4Live: Becoming a finalist Lotto Weekend Miljonairs Idols 4Live: Becoming a finalist, de uitslag RTL Voetbal: Eredivisie RTL Nieuws RTL Weer
Veronica
Ali G Adam & Eve Last comic standing Ali G That 70’s Show
17.00 17:55 19:35
20.00 20:30 21:25
22.00 22:20 23:15 00:15
Law & order: Special Victims Unit Cold case Law & order: Criminal intent Conviction Coma
Ein Herz für Kinder heute-journal Weerbericht das aktuelle sportstudio heute Bulletproof Monk - Der kugelsichere Mönch Tödliche Gelüste heute
17:00 18:00 19:00
20.00 21:00
22.00 22:00 23:00 00:00 00:30 01:00 01:55
20:30 21:30 21:45
22.00 22:45
17:30 18:10 18:40 19:00
20.00
22:40 23:10 23:25 23:30 01:00 02:40
Final score Outtake tv Nieuws, regionaal nieuws en weerbericht Strictly come dancing Robin Hood The National Lottery draws: Who dares wins Casualty The Omid Djalili show Nieuws en weerbericht National Lottery update Match of the day Into the sun Friday night with Jonathan Ross
Dirty jobs: Coal miner Deadliest catch: Pain and payback Discovery atlas: Mexico revealed American chopper: Australia Chop shop: London garage: Super surfer Die Ludolfs Sex sense: Kinky sex Sex sense: Sun, sand and sex Dr G: Medical Examiner: Needle in the haystack Future weapons: The protectors
Ali G Comedy Central, 23.15 uur
RTL Musicworld RTL Travel: Adrenaline Project Catwalk Holland’s Next Top Model Joling & Gordon over de vloer Joling & Gordon over de vloer: De bloopers Idols backstage The 51st state
RTL 8
17.00 18:00 19:00
20.00 20:00 20:30
22.00 22:05 00:00
BBC2
22.00
17.00
20.00
17.00
Discovery Channel Bobsleeën hallo deutschland Leute heute heute Weerbericht Da kommt Kalle
17:00 17:30 18:30 19:30
BBC1
21:50
Death in Venice Canvas, 23.15 uur
Honey, I blew up the kid Law & Order
17.00
17.00
20:15 21:00
Terzake zaterdag Nooitgedacht Dalziel & Pascoe
ZDF Tagesschau ARD-Ratgeber: Technik Brisant Das Wetter im Ersten Tagesschau Sportschau: Fußball-Bundeliga Rückblick Sportschau: Voetbal Ziehung der Lottozahlen
Nederland 3
20:00
Canvas
ARD
17.00
17.00
SBS 6
Eén
17.00
Nederland 2
17:35 18:20 18:55 19:10
20.00 20:00 21:00
22.00 22:00 22:40 00:10 00:40 02:40 03:30
Wegmisbruikers! The Fresh Prince of Bel-Air Freddie Mr. Nice Guy Kiss of the dragon How high
Falcon Beach Sound Them The culture show Snooker Coast Have I got a bit more news for you Snooker Kenneth Brannagh - A culture show special In my father’s den The culture show Roberto Succo
Op tv 39
ZATERDAG 15 DECEMBER 2007
Pamela Wilhelmus Geen leuke serie, talkshow of documentaire op tv of alles al gezien? Deze films zijn in het buitenland al te zien, in Nederland duurt het nog even.
The golden compass
Lyra, een wees, leeft in een parallel universum. Alle kinderen hebben daar een eigen diertje waarmee ze kunnen praten en die hun ziel vormt. Het universum gaat gebukt onder de dictatuur van het ‘Magisterium’. De mensen leven in angst, zeker als er steeds meer kinderen verdwijnen. Als de vrienden van Lyra ook nergens meer te bekennen zijn, gaat ze naar ze op zoek richting het koude, hoge, met het gouden kompas als hulpmiddel. Een lange, zware tocht volgt, waarin Lyra achterna wordt gezeten door de mensen van het Magisterium, maar gelukkig kan ze
VOORVERTONING rekenen op de hulp van een groep zigeuners en een pratende ijsbeer. Ons advies: Ben je geen fantasyfan, laat dan vooral deze kinderlijke pratende dierenfilm links liggen In bioscoop: 20 december 2007
Sweeney Todd:
the demon barber of Fleet Street Benjamin Barker, alias Sweeney Todd, heeft een kapperszaak op Fleet Street.
De excentrieke man houdt er naast het knippen en scheren van zijn klanten een eigenaardige hobby op na. Mensen die hem niet bevallen geeft hij een speciale behandeling: hij snijdt ze de keel door. Het begint allemaal met een gevangenisbewaarder die bij hem in de stoel belandt. De man begint op te scheppen over hoe slecht hij de gevangenen behandelt en dat vindt Todd niet zo leuk. Hij heeft er zelf namelijk ook jaren gezeten. De man wordt de eerste
van een lange lijst van slachtoffers. Ons advies: Aardig, maar niet bijzonder. Als je veel tijd over hebt dus. In bioscoop: 24 januari 2008
No country for old men Llewelyn Moss komt tijdens het jagen langs een verlaten plek in de prairy waar hij wat lijken ziet liggen, én een koffer met geld. Veel geld. Hij neemt de koffer mee, maar dat was niet slim. De eigenaar een drugsbaron, wil zijn
geld terug. Huurmoordenaar Chigurgh zet de achtervolging op Moss in. Dat leidt tot een spannende roadtrip. Ondertussen komt sheriff Bell de twee op het spoor. De ontluisterende ontknoping komt als een complete verrassing. Vrolijk, nee, niet echt, spannend, ja! Al helemaal omdat de grote afwezige in deze film muziek is. De spanning is te snijden door de geluiden van krakende schoenzolen op de droge zandgrond van de woestijn, optrekkende auto’s, zwaar ademende mannen en hooguit een enkel schot. Ons advies: Bloedgoeie western die het in zich heeft een klassieker te worden In bioscoop: 14 februari 2008
Zondag Nederland 1
17.00 17:25 17:51 18:00 19:05
20.00 20:00 20:20 21:30
22.00 22:25 23:20 00:15
NOS UEFA Champions League Magazine VVD NOS Studio Sport Spoed
17:00 17:30 18:00 18:30 19:00 19:30 19:55
20.00 20:00 20:30 21:30
22.00 22:45 23:00 00:00
NOS Studio Voetbal Zone Stad NOS Journaal
17:10 18:00 18:10 18:30 19:00 19:45 19:50
20.00 20:40
22.00 22:15 23:05 23:55 00:15
Truck & tractor pulling Spanning op het spoor Gek op wielen RTL Transportwereld Stom, stommer, stomst! RTL Nieuws RTL Weer RTL Autowereld Levensgevaarlijk! RTL Voetbal Insite
17:00 17:03 17:30 18:00 18:30 18:49 18:50 19:20
20.00 20:00 20:15 21:45
22.00 22:45 22:58 23:00 23:30 00:00 01:30
19:40
20.00 20:15 21:05 21:45
22.00 22:30 22:40 23:15 00:00 00:50 01:50 02:30
NPS Arena De kunst Jazz cookin’ AVRO Close up: Lennaert Nijgh, een tip van de sluier Jonge mensen op weg naar het concertpodium 30 Hoog Stellenbosch In Europa Reporter NOS Journaal Kruispunt Profiel HelpDesk-live Buitenhof Reporter De kunst
17.00 17:00 17:15 17:40 18:10 19:00
20.00 20:00 20:30
22.00 22:35 00:10
Bij mij thuis RTL Voetbal: Eredivisie vrouwen Men’s Health covermodel 2007 The Ellen DeGeneres show Lotto Weekend Miljonairs Het stadsziekenhuis Idols 4Live: Becoming a finalist Cruel intentions 3 101 meest fantastische showbizzmomenten
Sportgala 2007 Katarakt Studio 1 Het journaal laat Het weer
17.00 18:00 18:00 18:30 18:50 19:20 19:30
20.00 20:00 21:02 21:05
22.00 22:05 22:35 23:10 00:15
KETNET Mega Mindy Aladdin in het Disney Festival Kulderzipken Griezelverhalen voor ettertjes W@=D@ in Mexico Panorama Canvas XL tip Michael Palin’s new Europe
17.00 17:00 17:10 18:00 18:30 19:00 19:15
20.00 20:15 21:45
Tagesschau Tatort: Kleine Herzen Anne Will Tagesthemen Das Wetter im Ersten ttt - titel thesen temperamente echtzeit Das Film Festival: 25 Grad im Winter Tagesschau
17:15 17:20 18:15 18:45 19:00 19:55
20.00 20:45 21:15 21:50
22.00 22:20 22:55 23:50 00:30 01:00
22.00 22:00 23:30 00:15 00:20 01:05 02:40 02:45
Omega Helden Weekoverzicht SpangaS AVRO Zipzoo: Worldwide NOS Jeugdjournaal De wereld draait door 3 op reis
17.00 17:05 18:00 19:00
20.00 20:30 21:30
22.00 23:00 23:15 23:20
Najib wordt wakker Nick & Simon Die is de Mol Try before you die Spuiten en slikken URBNN De beste bits van 101.TV NOS Hoogtepunten Studio Sport
Droomhuis in de zon De grote verhuizing De 25 meest opmerkelijke tvmomenten van 2007 Wegmisbruikers Peter R. de Vries Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Reportage: De allersmerigste koks ter wereld Fear Factor
Comedy Central
20.00 20:00 20:30
22.00 22:05 23:00 23:35 00:00 00:35 01:05
The daily show The Martins Frasier Californication CCN compilatie Ali G The daily show Frasier
Kommissar Beck: Der Mann ohne Gesicht ZDF-History heute Vorwärts und nie vergessen! White lies - Das Leben ist zu kurz, um ehrlich zu sein heute Album 2007 - Bilder eines Jahres
18:00 18:10 19:00 19:05
20.00 22.00 22:10 22:40 23:10 00:10 00:25
17.00 18:00 18:30 19:00
20.00 20:00 21:00
22.00 22:00 23:00 00:00 01:00 01:55
RTL 5 RTL Nieuws Life & cooking SponsorBingo Loterij: De winnaars RTL Voetbal: Eredivisie Postcode Loterij: Miljoenenjacht Idols: The aftershow Kanjers van goud Op reis met Willem-Alexander en Máxima RTL Nieuws RTL Weer
17.00 17:00 18:00 19:00 19:30
20.00 20:00 20:30 21:30
22.00 22:30 23:30
Veronica
RTL 8
17.00
17.00
17:10 17:35 18:35 19:30
20.00 20:30
22.00 22:20 23:10 00:05
Hot properties The taste of life Extreme home makeover Ben je slimmer dan een kind? Elf
17.00 17:05 17:50 18:00 18:50 19:50
20.00 20:35 21:00
23:50 00:50 02:15 02:20 02:20 02:50
17:10 17:15 17:35 18:00 18:25
20.00 20:30
Law & order: Special Victims Unit Law & order: Special Victims Unit Hot properties
BBC1
22:00 23:00 23:20
Discovery Channel
Im Tal der wilden Rosen - Ritt ins Glück heute-journal
17.00
22.00
Ray Mears’ extreme survival Discovery Channel, 01.55 uur
heute ZDF SPORTreportage ML Mona Lisa ZDF.reportage heute Album 2007 - Bilder eines Jahres
RTL 4
20:30
Iedereen eco Spraakmakers Lichtpunt Panorama
ZDF Tagesschau W wie Wissen Gott und die Welt: Weihnachten bis zum Umfallen - Mit dem Erzgebirgsensemble auf Tour Sportschau Bericht aus Berlin Ein Platz an der Sonne Lindenstraße Weltspiegel
17.00
00:25
Canvas Vlaanderen vakantieland Het journaal De rode loper Gentse waterzooi Het journaal - Sportweekend Het weer Clouseau unplugged
Nederland 3
Net 5
RTL Voetbal: Buitenlands voetbal RTL GP: Dakar 2008 pre proloog Business class
ARD
17.00
17:00 17:01 17:40 18:10
SBS 6
Eén
17.00
17.00
19:05 NOS Journaal Boer zoekt vrouw Mooi! Weer De Leeuw: The day after
RTL7
17.00
Nederland 2
22.00 23:10
RTL Tuin magazine RTL Woon & klusmagazine Inbrekers Rotzooi & co House vision Crime Scene Investigation Expeditie Robinson RTL Travel: Adrenaline De Gouden Kooi deze week
Het kerstjournaal Urban Vermin Kim Possible The Fresh Prince of Bel-Air The secret of my success Minority report Robocop 2
BBC2 Robin Hood Lifeline Songs of praise Cranford Strictly come dancing Nieuws, regionaal nieuws en weerbericht Antiques roadshow Cranford Nieuws en weerbericht Dawn French’s Boys who do comedy Match of the day 2 The price of beauty Weerbericht Watchdog Sign zone Holby City
How it’s made How it’s made American chopper: Australia Mythbusters: Western myths Football hooligans international: Italy Ultimate survival: Everglades Future weapons: No escape Deadliest catch: Pain and paybacks Crimes that shook the world: Vienna strangler Ray Mears’ extreme survival: Belarus
Snooker BBC2, 21.00 uur
17.00 19:00 19:30
20.00 20:00 21:00
22.00 00:00 00:45 02:35
My life with animals: Charlotte Uhlenbroek An otter in the family Earth: The power of the planet Snooker The Graham Norton uncut A man called horse BBC News 24
6/*&,&""/#*&%* /(7003-&;&347"/%&1&34
(0&%,01&3#&--&/ &/(3"5*4%&-(4)*/&
& 6/*&, .""/%&/ (3"5*4 #&-5&(0&%
-(4)*/& 53&/%:45*+-70.&570--&%*( .&5"-&/#&)6*;*/(
#&-5&(0&% 70034-&$)54
&
,*&4%&4)*/& %*&#*++&1"45 -&7&3#""3*/5*5"/*6. 4*-7&3&/1*/,
.&("1*9&-$".&3" .&5'-*54 #-6&5005) .1&/.141&-&3 (30055'54$)&3. .*$304%$"3%4-05 45&3&0)&"%4&5
6/*&,36*.& 7003%&&6OJFL %F[F BBOCJFEJOH JT HFMEJH JDN FFO KBSJH 0SBOHF a
8JMKFHFCSVJLNBLFOWBOEF[F[FFSWPPSEFMJHFBBOCJFEJOHFOKF
BCPOOFNFOUXBBSKJKBMT%F1FSTMF[FSTMFDIUTa WPPSIPFGUUF
CFTUBBOEF OVNNFS WBO FFO BOEFSF BBOCJFEFS CFIPVEFO EBO
CFUBMFO0SBOHFIFFGUWPPSKPVBMT%F1FSTMF[FSXFFSFFOTQFDJBMF
LBO EJUPPL/VNNFSCFIPVEJTFFOHSBUJTTFSWJDFWBO0SBOHF#JK
BBOCJFEJOH TBNFOHFTUFME +F POUWBOHU OBNFMJKL NBBOEFO
BGMFWFSJOH WBO IFU UPFTUFM CFUBBM KF TMFDIUT nnONBMJH & WPPS
JFEFSFNBBOEa CFMUFHPFEFOCFUBBMUIJFSWPPSTMFDIUTa
IFUXFMLPNTUQBLLFU)JFSWPPSPOUWBOHKFOJFUBMMnnOKF4*.LBBSU
QFSNBBOE%VTa HSBUJTCFMUFHPFE
NBBSPPLOPHFFOT& FYUSBCFMUFHPFE
+B KF MFFTU IFU HPFE KF POUWBOHU NBBOEFO LPSUJOH FO PPL OPH FFOT HSBUJT IFU BMMFSNPPJTUF UPFTUFM WBO EJU NPNFOU EF-(4)*/& UXWa %FUBSJFWFOWBO0SBOHF[JKOTVQFSWPPSEFMJH;PCFUBBMKF CJOOFOEF[Fa CVOEFMTMFDIUTDFOUQFSNJOVVU#JK 0SBOHF[JUUFOBMMFLPTUFOWBOKFHFCSVJLJOKFNBBOECFESBH JODMVTJFGTNTFOFOCFMMFOJOIFUCVJUFOMBOE0PLKFWPPSBGBBOHFHFWFO 4NTWPPSEFFMCVOEFMHBBUVJUKFCFMUFHPFE)PFIPHFSKFWPPSSBBE IPFWPPSEFMJHFSKFUBSJFG)JFSNFFTNTKFBMWBOBGDFOUQFSCFSJDIU #JK0SBOHFIFCKFOPPJUWFSSBTTJOHFOBDIUFSBG [PLVOKFFFOXBBS
TOFMCFTUFMMFOCFMHSBUJT
PGCFTUFMPQ
XXXTVQFSEFBMOMQFST
TDIVXJOHTTNTPOUWBOHFOXBOOFFSKFNBBOECFESBHPQJT %F[FBBOCJFEJOHJTHFMEJH[PMBOHEFWPPSSBBETUSFLU