September 2012
1962 - 2012 Voor bedrijfsleven en publieke sector
HOFFMANN-TIPS
# 222
EEN HALVE EEUW HOFFMANN GESCHIEDENIS VAN EEN MARKTLEIDER
Vertrouwen is goed, Hoffmann is beter.
Column
Een halve eeuw Hoffmann Geschiedenis van een marktleider
door Richard B. Franken directeur Hoffmann
Hoffmann Bedrijfsrecherche: al 50 jaar een begrip Wat was ik trots - en met mij alle andere vertegenwoordigers van Hoffmann - toen de Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie, Fred Teeven, lovende woorden over ons bedrijf sprak. Dat gebeurde in juni, tijdens het congres ter ere van 50 jaar Hoffmann. En laten we eerlijk zijn: het is een hele prestatie als je zonder kleerscheuren al zo lang en met veel succes werkt in een sector die we zonder terughoudendheid ‘gevoelig’ mogen noemen. Tienduizenden organisaties zijn de afgelopen jaren met beveiligingsproblemen en fraudegevallen naar ons toegekomen. Vaak kwamen we met een oplossing of een preventief advies. Dat deden we altijd op de deskundige, discrete wijze die zo kenmerkend voor ons is. Als gevolg daarvan werden de bewijzen die we leverden altijd als echt bewijs geaccepteerd, waardoor er ook juridisch een mooi resultaat werd behaald. De soorten veiligheidsrisico’s die zich aandienden, veranderden door de jaren heen. Allemaal vroegen ze om een gepast antwoord. Cybercrime is een voorbeeld van een actueel risico. Onze enthousiaste en vakkundige onderzoekers en adviseurs zijn inventief omgesprongen met de verschillende risico’s. Daarbij boogden ze op hun gevoel van rechtvaardigheid. Dat gevoel is in mijn ogen één van de drijfveren van ons bedrijf. We gebruiken het heel praktisch, zonder idealistisch te worden. Het is gewoon zo: met ons werk maken we de samenleving veiliger. De 50-jarige geschiedenis van ons bedrijf is rijk. Daarom staan we er in het vervolg van dit extra dikke jubileumnummer nog uitgebreider bij stil. Wist u bijvoorbeeld dat Hoffmann ontstond in een Amsterdamse huurwoning? Tussen de historische verhalen door passeren beveiligingstips uit het verleden én uit de hedendaagse praktijk de revue. We eindigen met een blik op de toekomst van ons bedrijf en de sector. Die zien we met vertrouwen tegemoet.
Hoffmann bestaat dit jaar vijftig jaar. Dat is een mooie gelegenheid om terug te blikken op de mijlpalen die in die halve eeuw de revue passeerden, en op de manier waarop het particulier recherchewerk in Nederland gestalte kreeg. Wat uiteindelijk zal uitgroeien tot een van de meest toonaangevende recherchebureaus in West-Europa, begint heel klein. Om precies te zijn tussen de schuifdeuren van een Amsterdamse huurwoning in de Deurloostraat 70-3. Hier neemt Gerd Hoffmann senior als privédetective in 1962 zijn eerste zaak aan voor 50 gulden. Hoffmann senior is een charismatische man. Zijn persoonlijkheid - en zijn recherchewerk op zich - spreken tot de verbeelding. De eerste medewerkers zijn sterk gemotiveerd om het bedrijf succesvol te maken, hoewel het in het begin lastig is om opdrachtgevers te vinden. De echtgenote van Hoffmann senior ontfermt zich in die tijd over de boekhouding. Ook zij zal uitgroeien tot een van de drijvende krachten van het bedrijf. Op 1 december 1975 verhuist het bedrijf naar een flat op de Van Heenvlietlaan 142 in Buitenveldert. Na verloop van tijd komt er versterking voor het team van vijf medewerkers: de middelste zoon van de oprichter, Gerd Hoffmann junior dient zich aan. Na zijn havoexamen, scheurt Hoffmann junior als broekie door de Amsterdamse straten om potentiële daders te observeren. Op die manier leert hij, eerst op de fiets en later op een brommertje, het recherchevak in de praktijk.
Werkwijze In de begintijd kent het bedrijf de dynamische sfeer van een pioniersbedrijf met een team dat hard werkt. Dit resulteert in een hoog oplossingspercentage en veel tevreden opdrachtgevers. In tegenstelling tot vandaag de dag zijn er overigens geen voorschriften over hoe mensen die onderzocht worden, te woord worden gestaan. En over het inhuren van privédetectives wordt nog niet openlijk gesproken. Discretie is buitengewoon belangrijk. Rechercheurs vertellen daarom nóóit dat ze medewerkers van Hoffmann zijn, zoals nu wel het geval is. Hoffmann senior hamert er bij zijn rechercheurs wel op dat zij alle mogelijke daders met respect behandelen.
2
1962 - 2012 • September 2012 • Nummer 222
Een arbowetgeving bestaat in de begintijd ook nog niet. Dit heeft tot gevolg dat observanten de gekste dingen doen: ze klimmen op hoge ladders, kijken dagenlang vanuit een donkere kelder door een klein gaatje, gaan tegenover een woning of kantoor zitten vissen, bivakkeren urenlang in de vrieskou, of verschansen zich achter een schildersezel. In deze flowerpower-tijd gebeurt het ook wel dat twee observanten - natuurlijk wel van beide geslachten - die bang zijn om ontdekt te worden, zich als vrijend paartje voordoen.
Mitella Een whiskyimporteur in Rotterdam schakelde ons eind jaren ’70 in. Hij had signalen ontvangen waaruit bleek dat er op grote schaal parallelimport plaatsvond. Dit was toentertijd verboden en bovendien liep de importeur hierdoor inkomsten mis. Hij had een handgeschreven bewijs van de parallelimport maar wist niet wie van zijn medewerkers de schrijver was.
De serieuze werkzaamheden vinden dus plaats onder zware omstandigheden. Met humor geven de medewerkers tegenwicht. Zo kan het gebeuren dat de ene rechercheur de andere totaal verrast door zichzelf bij een potentiële dader te presenteren met een ter plekke verzonnen naam en functie. De andere rechercheur moet dan zijn gezicht in de plooi houden en zich naar de bijpassende rol zien te gedragen.
Een van onze rechercheurs bezocht de opslagplaats van de importeur. De meeste medewerkers zaten op dat moment buiten te lunchen omdat het mooi weer was. Onze medewerker liep ongehinderd de opslagruimte in en zag dat een man stickers van dozen whisky aftrok en die in een container gooide.
Senior Hoffmann senior heeft een goed gevoel voor dramatiek en pr. Hij geeft, al pijp Hoffmann senior. rokend, druk bezochte lezingen die de fantasie prikkelen en hij vertelt over zijn vroegere werkzaamheden voor de Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD). Op de personeelsbijeenkomsten laat hij na afloop altijd zijn lijflied klinken: ‘I did it my way’ van Frank Sinatra. Hij bezoekt ook allerlei congressen in binnen- en buitenland en maakt het bedrijf lid van veel nationale en internationale vakorganisaties. Hij ziet er scherp op toe dat klanten nooit voor één cent worden benadeeld. In 1976 bedenkt senior iets unieks voor die tijd in de branche: de Hoffmann-tips, die toen nog de Recherchetips heette. Dit magazine bevat geanonimiseerde zaken uit de onderzoekspraktijk, die steevast eindigen met tips voor ondernemers over het behoeden van hun bedrijf voor de beschreven fraude. Het magazine wordt ook vertaald in het Engels en Duits. Het blijkt een gouden vondst te zijn. Het blad wordt dan ook enorm populair in binnenen buitenland. Het zorgt voor veel goodwill en naamsbekendheid en werkt als eyeopener. ‘de Tip’ wordt nog steeds gretig gelezen en verschijnt meerdere keren per jaar in een oplage van ruim 50.000.
3
Onze rechercheur had zijn arm voor de gelegenheid in een mitella gestoken en vroeg de man om de weg naar [...]. Toen de man hem de route uitgebreid had uitgelegd, zei onze rechercheur: “Ik begrijp er helemaal niks van.” Hij pakte een van de grote stickers uit de afvalbak, draaide het papier om, gaf hem een pen en vroeg: “Kunt u de weg misschien even voor me opschrijven?” Dat deed de man en zo kreeg onze rechercheur een wel heel duidelijk bewijs in handen. Een handschriftvergelijkend onderzoek leverde bovendien veel overeenkomsten op tussen de twee handschriften. Nadat onze rechercheur aan de leidinggevenden van de whiskyimporteur had beschreven hoe de man eruit zag, wisten zij meteen wie hem te woord had gestaan. Onze rechercheurs voerden daarop een confronterend gesprek met de man. Toen zij hem het bewijs onder zijn neus schoven, bekende hij. Hij werd op staande voet ontslagen.
1962 - 2012 • September 2012 • Nummer 222
Aansteker In 1987 schakelde een leverancier van caravans ons in. Hij had twintig gloednieuwe caravans aan een bedrijf geleverd, dat kort daarop failliet ging. Hierdoor werd de leverancier niet betaald. Toen hij beslag wilde laten leggen op de caravans, bleek dat deze aan het faillissement waren onttrokken. Het was voor de leverancier van groot belang dat de caravans spoedig werden opgespoord.
Onze mannelijke rechercheur presenteerde zichzelf bij de makelaar als een directeur van een groot bedrijf. Hij spelde hem op de mouw dat hij op zoek was naar een nieuw pand. Ook vertelde hij dat hij maar weinig tijd had en hij vroeg de makelaar zijn ‘secretaresse’ de kantoorruimtes te laten zien. Dan zou hij de grote fabriekshal wel even op eigen houtje gaan bekijken. Nadat de makelaar had toegestemd, moest de ‘secretaresse’ prompt naar het toilet. Terwijl zij daarna met de makelaar door de kantoorruimtes liep, hem met allerlei vragen aan de praat hield en ook nog behoorlijk veel dorst kreeg, kroop onze andere medewerker onder een aantal van de twintig caravans die in de fabriekshal bleken te staan. Van negen caravans wist hij de chassisnummers te achterhalen met behulp van een aansteker, een bril en inventiviteit.
Tijdens de informatieve gesprekken in het voortraject met onze klanten blijkt vaak dat ze meer weten dan ze dachten. Dat was ook in dit geval zo. Onze opdrachtgever herinnerde zich na enkele vragen van onze rechercheurs plotseling iets: de afnemer van de caravans had eens met hem gesproken over de eigenaar van een oude, verlaten steenfabriek in het oosten van het land. Dit was aanleiding voor onze rechercheur om daar in allerlei archieven op zoek te gaan naar steenfabrieken die niet meer werden gebruikt. Daarvan bleken er inderdaad een paar te bestaan. De tweede fabriek die onze rechercheur bezocht, stond te koop. Hij belde met het nummer van de makelaar die op het te-koop-bord stond. Nadat hij een afspraak had gemaakt, belde de rechercheur met ons kantoor in Amsterdam om versterking. Als er caravans in de fabriek zouden staan, was het van belang om ongemerkt de chassisnummers te verkrijgen. Een andere, vrouwelijke rechercheur sprong in de auto om hem bij te staan.
Nadat onze rechercheurs afscheid hadden genomen, werd Gerd Hoffmann junior op de hoogte gebracht van de bevindingen. Hij kon de opdrachtgever blij verrassen. Om te voorkomen dat de caravans ongezien naar een andere locatie zouden worden gebracht, werd een observatie uitgevoerd bij de steenfabriek. Onze mannelijke rechercheur bleef de rest van de dag, een deel van de nacht en de volgende ochtend in zijn auto posten, totdat de deurwaarder ’s middags verscheen. Onze klant was bijzonder tevreden over onze resultaten en kreeg zijn caravans weer terug.
4
1962 - 2012 • September 2012 • Nummer 222
Technische vindingen
Vissen naar laptops
In de jaren ’70 en ’80 wordt het recherchewerk specialistischer. Enkele nieuwe, technische uitvindingen werken daarbij als vliegwiel. De rechercheurs krijgen bijvoorbeeld mobilofoons in hun auto’s waarmee ze – op dezelfde frequentie als Rijkswaterstaat – met elkaar in codetaal communiceren. De mobilofoons zijn uniek, want geen enkel ander recherchebureau heeft hiervoor een vergunning. Ze zijn vooral tijdens het volgen van voertuigen een uitkomst, omdat de observanten in verschillende volgauto’s elkaar dan de route kunnen doorgeven. De groei van het bedrijf en het gebruik van de mobilofoons hebben gaandeweg tot gevolg dat de afdeling Observatie ontstaat.
Eén van onze opdrachtgevers werd geconfronteerd met diefstallen, terwijl hij middenin de verhuizing van zijn bedrijf zat. Omdat de opsporing van de dader moeilijker zou zijn als het bedrijf eenmaal verhuisd was, moesten we het onderzoek snel starten.
In de jaren ’70 is het mogelijk om telefoongesprekken op te nemen. Grote bandrecorders nemen op wat mogelijke fraudeurs via de dan nog analoge verbindingen zeggen. Kort na de eerste telefoontaps komt de zogenoemde sweep-apparatuur op de markt. Als ondernemers het idee hebben dat ze worden afgeluisterd, kan Hoffmann de eventuele bugs voor ze onderscheppen. Begin jaren ’80 doen ook de eerste geheime camera’s hun intrede. Deze zitten verstopt in een ordner of aktetas en maken om de zoveel tijd een foto. De eerste filmcamera’s kosten tienduizenden gulden. Ze worden bijvoorbeeld verstopt in speciaal hiervoor geprepareerde kastjes. Voor het sweepen en het plaatsen van telefoontaps en verborgen camera’s, krijgt Hoffmann in de jaren ’80 de afdeling Techniek.
Er werden voornamelijk laptops gestolen. In verband met de aankomende verhuizing had onze opdrachtgever in de kelder met houten schotten afzonderlijke ruimten gecreëerd om waardevolle spullen, waaronder de laptops, tijdelijk op te slaan. Tussen de schotten en het plafond was kippengaas gespannen, zodat de ruimte volledig afgesloten was. Onze technische medewerkers brachten zeer discreet een camera aan die gericht was op de stelling waar de laptops lagen. De volgende ochtend waren er laptops verdwenen. Toen we de beelden van de beveiligingscamera bekeken, was de verrassing groot. Er was niemand in beeld. Er was wel een lange stok met daaraan een haak van een kledinghanger te zien. Vanuit een naastgelegen ruimte was het de onbekende ‘visser’ gelukt om de laptops een voor een naar buiten te hengelen. De hengel troffen we in de andere ruimte aan. Om de dief te kunnen ontmaskeren, besloten we het hem makkelijk te maken. We gingen ervan uit dat hij, alvorens te gaan hengelen, zou proberen of hij via de deur naar binnen kon komen. De deur was altijd afgesloten, maar op ons advies draaide de opdrachtgever de deur van het slot. De volgende ochtend waren er wederom laptops gestolen. Tijdens het bekijken van de beelden bleek dat de dader in de val was gelopen. Het was duidelijk te zien dat de man op slinkse wijze enkele laptops wegnam. Om antwoord te krijgen op de vraag of deze dief ook de ‘visser’ was, hebben we een confronterend gesprek met hem gevoerd. Het eerste gedeelte van het gesprek verliep soepel. Toen we de man voorzichtig confronteerden met de gestolen laptops, merkten we dat hij wat minder spraakzaam werd. Om de man aan de praat te krijgen, vroegen we hem totaal onverwacht of hij een visakte in zijn bezit had. Nadat de man verrast opkeek, gaven we aan dat we een hengel in de kelder hadden gevonden. Na een bescheiden glimlach deed de man zijn geheim uit de doeken. Hij bekende ook enkele diefstallen die onze opdrachtgever nog niet ontdekt had. Onze opdrachtgever nam afscheid van deze facilitair medewerker. De medewerker die in dienst werd genomen om zijn plaats op te vullen, werd vooraf uitvoerig door ons gescreend.
Mobilofoons uit de jaren ’70.
5
1962 - 2012 • September 2012 • Nummer 222
Uitgeteld Een supermarkt in het midden van het land kreeg een geldautomaat in de winkel. De automaat werd dagelijks gevuld met bankbiljetten uit de opbrengst van de supermarkt. De procedure hiervoor was onduidelijk en na verloop van tijd ontstonden er kasverschillen. De boekhouder trok aan de bel toen het tekort was opgelopen tot ruim € 30.000,–. De supermarktleiding schakelde ons in. Medewerkers vertelden ons dat een medewerkster die vaak hielp bij het vullen van de geldautomaat haar contract had opgezegd. Dit deed ze kort nadat het kastekort was ontdekt. Opvallend was dat ze destijds hoogzwanger was maar toch had geweigerd om gebruik te maken van haar zwangerschapsverlof. De medewerkers vonden de manier waarop zij was vertrokken niet correct. Ze vertelden verder dat zij de laatste tijd nogal zenuwachtig was geweest.
Pand Van Leijenberghlaan 199-A, Amsterdam.
Transformatie
Met de leiding spraken we af dat we met de hoogzwangere dame in gesprek zouden gaan nadat ze was bevallen. Toen dit was gebeurd, introduceerde de supermarktleiding ons bij haar, waarna wij een afspraak met haar maakten. Nog voor deze plaatsvond, namen de eigenaren van de supermarkt contact met ons op. De vrouw was zo zenuwachtig geworden vanwege de afspraak, dat ze aan haar man had bekend dat ze geld van de supermarkt had weggenomen. Ze zouden het de volgende dag teruggeven.
Op 15 december 1979 verhuist Hoffmann naar een heus bedrijfspand op de Van Leijenberghlaan 199-A, ook in Buitenveldert. Hier transformeert de onderneming op verschillende manieren. Hoffmann Bedrijfsrecherche wordt een B.V. en het aantal medewerkers stijgt in enkele decennia van acht naar ongeveer zeventig. De omliggende inpandige kantoorruimtes worden stuk voor stuk geannexeerd om iedereen te kunnen herbergen. Op het nieuwe adres verbreedt het opdrachtenpallet. Aanvankelijk wordt er vooral fraude door ‘buitendienstmedewerkers’ opgespoord, maar Hoffmann gaat steeds specialistischer onderzoek doen. Naar financieel-administratieve fraude bijvoorbeeld, of naar ambtelijke omkoping, diefstal en steekpenningen. In deze tijd komen er ook steeds meer opdrachten uit het buitenland. Daarnaast vinden grotere bedrijven met meer medewerkers en omzet hun weg naar Hoffmann.
En zo geschiedde. In aanwezigheid van onze medewerkers, haar man en haar schoonvader, overhandigde de oud-medewerkster ruim € 35.000,– in contanten aan de eigenaren van de supermarkt. De resterende € 13.000,– moest ze nog van de bank halen, maar deze zou ze eveneens overhandigen. Ze had het geld gestolen om haar ouders van hun schulden af te helpen. Maar omdat ze in gewetensnood verkeerde, had ze hun toch niets van het geld gegeven. De eigenaren waren opgelucht. Ze hadden niet alleen hun geld teruggekregen, maar het was ook nog een veel hoger bedrag dan waar ze op hadden gerekend.
Tot aan de jaren ’80 verzamelen de rechercheurs zelf alle achtergrondinformatie over de potentiële daders. Dit ‘informatief onderzoek’ is dan nog geen kwestie van online databases nagaan en gegevens verzamelen. Tot aan het computertijdperk gaan de onderzoekers nog overal heen om dagenlang handmatig de archieven door te spitten. Vanaf begin jaren ’80 neemt de afdeling Desk de rechercheurs dit werk uit handen.
Deze Tip is eerder verschenen in Recherchetips 214, oktober 2010.
6
1962 - 2012 • September 2012 • Nummer 222
Rechtgezet Onlangs tipte een huisbankier een grote dienstverlener. Een medewerker ontving naast zijn maandelijkse salaris ook nog grote bedragen van zijn werkgever op een andere rekening. Onderzoek wees uit dat de medewerker een bedrijf had opgericht en uit naam hiervan facturen naar zijn werkgever stuurde. Deze nota’s waren niet gespecificeerd en door de vage omschrijving bleef onduidelijk voor welke goederen of diensten werd betaald. De man had zijn werkgever op deze manier al een half miljoen euro afhandig gemaakt. Wij reconstrueerden de exacte gang van zaken. Het bedrijf paste functiescheiding toe en had dit goed in de financiële software verankerd. De medewerker werkte op de Financiële Afdeling maar kon in het administratieve systeem geen nieuwe crediteuren aanmaken en ook geen facturen voor betaling vrijgeven. Een medewerker van de afdeling Inkoop bleek het bedrijf van de fraudeur in het systeem te hebben ingevoerd. Een e-mailbericht van deze inkoper wees uit dat hij wist dat zijn collega de eigenaar was. Uit de e-mail bleek echter niet dat de inkoper met de fraudeur samenspande.
derzoek op zijn werkstation, in de financiële software en naar zijn aanwezigheid in het bedrijfspand maakte het zeer aannemelijk dat hij verantwoordelijk was voor het goedkeuren van de meeste facturen. De manager had al een andere baan maar ging toch een gesprek met ons aan. Hij beaamde dat het onmogelijk was dat iemand anders met zijn gebruikersprofiel de facturen voor betaling vrij had gegeven. Desondanks volhardde hij in zijn ontkenning bij de fraude betrokken te zijn. De dienstverlener heeft afscheid genomen van de frauderende medewerker. Hij heeft ook beslag laten leggen op al de rekeningen van de medewerker en hij heeft inmiddels een aanzienlijk deel geconfisqueerd. Deze Tip is eerder verschenen in Recherchetips 215, december 2010.
December 2010
1962 - 2010 Voor bedrijfsleven en publieke sector
De systeemrechten van deze mannen samen maakten de fraude nog steeds niet mogelijk. Daar was nog iemand voor nodig die de facturen vrijgaf voor betaling. Wij stelden vast dat de man van wie de facturen afkomstig waren, ze in het administratieve systeem van een codering voorzag. Hierdoor kwamen de nota’s bij een en dezelfde manager terecht. Onderzoek naar zijn gebruikersprofiel toonde aan dat de bewuste facturen een substantieel deel uitmaakten van het totale aantal facturen dat hij voor betaling vrijgaf. On-
RECHERCHETIPS
# 215
BOEKHOUDKUNDIGE FRAUD E
GEVOLGEN FINANCIEEL-ADMINISTRATIEV
E MALVERSATIES VAAK GROOT
"DE GROOTSTE WINST IS BEWUSTWORDING"
PIET TENSEN, DIRECTOR PRODUCTION BIJ FLORENSIS, OVER DE RISICO-INVENTARISATIE VAN HOFFMANN
WERP DREMPELS OP
VOORKOM FRAUDE BIJ GEMEENTELIJK E AANBESTEDIN
GEN
KAARTENHUIS OP HET SPEL
WONINGBOUWVERENIGING
VERLIEST MILJOEN AAN POKERAAR
Vertrouwen is goed, Hoffmann is beter.
7
1962 - 2012 • September 2012 • Nummer 222
Junior
Doorgedrukt
In 1997 pakt de gedreven Gerd Hoffmann junior het stokje van zijn vader over. Met succes: door hard werken maakte hij Hoffmann groter dan ooit. Hij neemt de zaak over in een tijd waarin de maatschappelijke acceptatie van recherchewerk groeit: het wordt steeds normaler om particuliere onderzoekers in te schakelen. Parallel aan de bestuurswissel loopt de verbreding van het klantenbestand: steeds meer gemeenten, woningbouwverenigingen, zorginstellingen en ziekenhuizen kiezen voor Hoffmann. Nieuw zijn de verzoeken ter ondersteuning van politieorganisaties en overheidstoezichthouders.
Regulatie De behoefte aan openheid over de werkwijze van particuliere recherchebureaus groeit. Dat komt mede door de intensivering van de publiek-private samenwerking. Daarnaast wordt er ook meer van de particuliere recherche verwacht. Niet alleen door het bedrijfsleven maar ook door de overheid, burgers en de rechterlijke macht. In reactie op deze behoeften komt er op 24 oktober 1997 een nieuwe Wet particuliere beveiligingsorganisaties en recherchebureaus. Hierin staan eisen voor de opleidingen en de verlening van vergunningen voor de recherche- en securitybranche. In deze jaren is Hoffmann als marktleider sterk betrokken bij het proces dat van de particuliere recherche een meer professionele bedrijfstak maakt. Zelfregulatie en kwaliteitsbewaking zijn hierin belangrijke mijlpalen die beantwoorden aan de groeiende behoefte aan meer transparantie. Zo is Hoffmann in 1999 medegrondlegger van de gedragscode van de branchevereniging en als erkend opleidingsinstituut een klankbord bij het opzetten van de opleiding tot particulier rechercheur. Hoffmann juicht al deze ontwikkelingen toe. Reden hiervoor is de overtuiging dat regelgeving en toezicht door de overheid en de branche zelf voor meer kwaliteit zorgt en de markt met zijn aanbieders beter zal reguleren.
Preventie In de jaren ’90 komt het belang van preventie steeds nadrukkelijker naar voren. In antwoord daarop start het bedrijf in 1998 de afdeling Strategisch Risk Management®, die nu Hoffmann Consultancy heet. Hierin wordt de expertise op alle verschillende gebieden binnen Hoffmann gebundeld, om organisaties weerbaarder te maken. Van deze dienst wordt veel gebruik gemaakt. Bovendien uiten veel bestuurders hun enthousiasme over deze preventieve tak van Hoffmann met een interview in ‘de Tip’.
8
Een personeelsconsulente van een grote uitzendorganisatie werd al jarenlang gestalkt. Naast veel handgeschreven, anonieme brieven met een seksuele, obscene en dreigende inhoud, ontving ze per post ook sekscatalogi en -attributen die ze nooit had besteld. Zedenrechercheurs van de politie hadden de dader niet kunnen opsporen en dus werden wij ingeschakeld. De brieven waren in vijf of zes verschillende handschriften geschreven, maar onze schriftexpert stelde vast dat ze allemaal afkomstig waren van dezelfde auteur. Alhoewel de stalker waarschijnlijk een medewerker was, kwamen de handschriften niet overeen met die van personen waar de consulente mee samenwerkte. De schriftexpert attendeerde ons wel op een ‘doordrukschrift’. Kennelijk had de stalker op een papier geschreven dat bovenop een van de brieven had gelegen. In het doorgedrukte tekstfragment attendeerde de stalker een kennis op een zeldzaam boek bij een Brusselse boekenwinkel. Wij bezochten deze boekhandelaar. Hij had in de afgelopen vijf jaar aan twee Nederlandse klanten een bestelling gestuurd. Een van deze klanten bleek al heel lang bij onze opdrachtgever te werken. Om toeval uit te sluiten, legden wij de anonieme brieven en het handschrift van deze medewerker voor aan onze schriftexpert. ‘Met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid afkomstig van dezelfde auteur’, zo luidde het oordeel. In het confronterende gesprek bekende de man. Hij was gefrustreerd over de organisatie en vertelde dat de consulente een willekeurig slachtoffer was. De directie heeft passende maatregelen genomen en de personeelsconsulente was zeer opgelucht. Deze Tip is eerder verschenen in Recherchetips 214, oktober 2010.
1962 - 2012 • September 2012 • Nummer 222
Risicoanalyse met unieke Hoffmann-methode Onlangs voerden wij voor een grote multinational een risicoanalyse uit. Ondanks de crisis had het bedrijf uitstekende resultaten behaald. Dankzij de groei waren onder meer de omvang, structuur, cultuur en communicatiemethoden veranderd. De leiding had good governance hoog in het vaandel staan en vroeg ons of er door de veranderingen onvoorziene risico’s waren ontstaan. Als gevolg van de grootte en financieel sterke positie van de organisatie, moest de geschatte schade van de in kaart te brengen risico’s zeer hoog zijn, voordat er sprake was van een significante impact. Desondanks constateerde onze consultant een aantal serieuze risico’s. We begonnen de analyse met de online Hoffmann Bedrijfsscan waarop de managementleden van de multinational feedback gaven – een uniek startpunt in de methodiek voor risicoanalyses. Onze consultant analyseerde de respons, hield meerdere interviews en voerde een globale audit uit op de beheersmaatregelen (waaronder overeenkomsten en reglementen). Het viel hem hierbij op dat het risicobewustzijn in het bedrijf laag was. Dit bleek bijvoorbeeld uit het ontbreken van enkele fraude-indicatoren in de procedures en uit de heersende attitude. Zo schatten de medewerkers de risico's structu-
Juni 2012
1962 - 2012 Voor bedrijfsleven en publieke sector
HOFFMANN-TIPS
# 221
PASSENDE SECURITY-TOOLS
SPECIALISTISCHE DIENSTEN VOOR OPTIMAAL RESULTAAT
reel laag in en vertaalden deze bijna uitsluitend naar financiële schade en niet naar imagoschade. Het lage risicobewustzijn had volgens onze consultant twee oorzaken. Ten eerste waren de risico’s buiten het blikveld beland door de sterke focus op het bedrijfsresultaat. Daarnaast had het bedrijf nog nooit een serieuze crisis meegemaakt. Onze consultant vond het reëel om incidenten te verwachten: veel medewerkers van de multinational werkten autonoom bij allerlei opdrachtgevers. Omdat opdrachten en imago belangrijker zijn in recessietijden, zouden deze mogelijke incidenten bovendien meer impact hebben. Hij constateerde ook dat de leiding het risico liep om incidentmanagement slechts beperkt te kunnen beïnvloeden. Dit kwam omdat een afdoende incidentmanagementstructuur ontbrak en de directie pas in een laat stadium zou worden ingelicht. Aangezien er sprake was van sterke concurrentie en incidentmanagement een crisis kon voorkomen, adviseerde onze consultant de reactieprocedure te veranderen. Hij sprak zich ook uit voor meer communicatie over de gedragscode en/of protocollen. Op papier waren de regels goed omschreven maar sommige medewerkers, en vooral inhuurkrachten, waren hier onvoldoende van op de hoogte. Hij adviseerde verder om risicomanagement te implementeren, om een securitymanager aan te stellen en om gerichte incidentregistraties bij te houden: maatregelen die pasten bij de toegenomen omvang en veranderde structuur van deze multinational. De directie van de multinational heeft het rapport en vooral de heldere, praktische adviezen zeer positief ontvangen.
“DE ICT-APK IS GOED BEVALL EN”
ANNEMARIE JORRITSMA-LEBBINK OVER DE PILOT BIJ ALMERE
RISICOANALYSE MET UNIEKE HOFFMANN-METHODE BEDRIJFSSCAN EERSTE PEILSTOK VOOR GROTE MULTINATIONA L
EEN STAARTJE
Deze Tip is eerder verschenen in Hoffmann-Tips 221, juni 2012.
ONVERWACHTE EXTRA BEKENTENIS
Vertrouwen is goed, Hoffmann is beter.
9
1962 - 2012 • September 2012 • Nummer 222
Champagne
Er gekleurd op staan
In de kerstvakantie van 2000 toosten de 70 medewerkers met champagne op de fundamenten van het toekomstige bedrijfspand aan de Luidsprekerstraat in Almere. Na de verhuizing op 13 juli 2001 zijn veel opdrachtgevers in het nieuwe, strak beveiligde pand te gast. Het is ook de plek waar veel trainingen worden gegeven. En de trend naar steeds grotere opdrachtgevers zet in Almere door.
De eigenaar van een middelgroot bedrijf in de fotografie schakelde ons in nadat hij door een medewerker was gewaarschuwd. De man had hem verteld dat hij tijdens een diner was benaderd door een van de managers van het bedrijf. De manager had hem verteld dat hij en enkele andere leidinggevenden in een ver stadium waren met het oprichten van een concurrerende onderneming die in dezelfde regio zou gaan opereren. De manager had de medewerker gevraagd of hij bij deze nieuwe onderneming wilde gaan werken.
Twee succesverhalen De eigenaar had met deze groep leidinggevenden net maandenlang onderhandeld. Hij ging bijna met pensioen en wilde zijn bedrijf graag aan een gedegen partij overdoen. De groep leidinggevenden was bereid geweest om de onderneming over te nemen en daar was de eigenaar aanvankelijk heel blij mee. Deze mensen kenden de organisatie immers van binnen en van buiten en ze hadden goede contacten met klanten en leveranciers. Maar na lang onderhandelen ging de management buy out niet door.
In het begin van de 21ste eeuw vindt een andere belangrijke ontwikkeling plaats in het recherchewerk. Door de opkomst van internet en de digitalisering van de maatschappij is cybercrime een steeds grotere bedreiging voor organisaties. Daarom start Hoffmann in 2002 de afdeling ICT Security met een aparte unit Cybercrime & Audits. Deze afdeling is vanaf de start enorm succesvol. Hoffmann’s specialisten worden tot op de dag van vandaag ingeschakeld door grote spelers in de non-profit- en profitsector. Daarnaast geven ze overal ter wereld lezingen op uitnodiging van organisaties als Govcert en Interpol.
Onze forensisch rechercheurs troffen op de mobiele telefoons en werkstations van de managers ondernemingsplannen, beleidsstukken en chatsessies aan die allemaal betrekking hadden op het opzetten van de concurrerende onderneming. Voor dat doel hadden zij ook vertrouwelijke bedrijfsinformatie van hun werkgever gebruikt. Ondertussen probeerden ze hem schade te berokkenen. Zo betaalde één van de betrokken managers, het hoofd Financiën, de crediteuren van de zaak bewust niet, of veel te laat.
Screening 2009 is de aanloop tot een ander succesverhaal binnen Hoffmann: dat van de screenings. Zowel de pre- als in-employment screenings van Hoffmann worden ongekend populair. Het aantal opdrachten verdubbelt in 2011 en neemt nog steeds toe. Het succes is naast de veranderende tijdsgeest mede te danken aan de flexibele, unieke screeningsmethodiek die Hoffmann heeft ontwikkeld. Deze is proportioneel en maakt het mogelijk de screening geheel aan te passen op verschillende functies en organisaties.
Informatieve gesprekken met medewerkers en het hoor en wederhoor met de managers bevestigden onze bevindingen: sinds de mislukte overname had de groep leidinggevenden onder werktijd maandenlang rustig hun plan getrokken. De arbeidsrelatie was ernstig verstoord. Met ons onderzoeksrapport onder de arm spande de eigenaar een civiele procedure aan. Het eindresultaat was dat hij de arbeidsovereenkomsten met de managers kosteloos kon ontbinden. In het vonnis werd het de leidinggevenden verboden om binnen een aantal jaren een concurrerend bedrijf op te richten. Deze Tip is eerder verschenen in Recherchetips 218, september 2011.
10
1962 - 2012 • September 2012 • Nummer 222
Griekse tragedie
Trigion
Een man solliciteerde bij een grote financiële dienstverlener. Hij kwam sympathiek over, was representatief en had een functie in een andere branche bekleed die qua verantwoordelijkheid goed aansloot bij de vacature.
2011 is een belangrijk jaar voor Hoffmann. Trigion, het grootste Nederlandse bedrijf in totaalbeveiliging, neemt Hoffmann over. Deze stap, die soepel wordt gezet, is logisch: de knowhow van beide bedrijven vult elkaar perfect aan. De versmelting komt op een goed moment: het recherchewerk wordt steeds uitdagender. Risico’s moeten meer en meer worden geanalyseerd en creatief worden ingedamd. Het belangrijkste risico voor de samenleving, cybercrime, zal nog belangrijker worden dan het nu al is.
Zijn opleiding had niets met financiële dienstverlening te maken: hij was afgestudeerd in de fotografie. Omdat het een hbo-opleiding betrof, was wel duidelijk dat hij het vereiste denkniveau voor de functie had. De dienstverlener – die alle nieuwe medewerkers door ons liet screenen – verstrekte vol vertrouwen de achtergrondinformatie die de man over zichzelf had gegeven. Toen de sollicitant voor een persoonlijk gesprek op ons kantoor verscheen, maakte hij inderdaad meteen een innemende indruk. Hij had veel gereisd maar wilde nu serieus aan de slag gaan. Onze medewerker vroeg of de sollicitant zijn diploma wilde overleggen. Hierop bekende de globetrotter aandoenlijk dat hij geen diploma had behaald. Onder het mom van ‘dat controleert toch niemand’ had een vriend hem geadviseerd hier niet de waarheid over te vertellen. Na enig speurwerk wist onze medewerker vervolgens de vorige werkgever van de man te traceren. Dit was een dame op leeftijd die inmiddels gepensioneerd was en in Griekenland verbleef. Tijdens een gesprek met haar werd duidelijk dat de man zijn verantwoordelijkheden in haar toenmalige bedrijf op zijn cv enorm had overdreven. Een hoge mate van betrouwbaarheid was voor deze functie zondermeer een vereiste. Omdat de man de waarheid twee keer geweld had aangedaan, besloot onze opdrachtgever hem niet aan te nemen. Maart 2011
# 217
1962 - 2011 Voor bedrijfsleven en publieke sector
RECHERCHETIPS
Deze Tip is eerder verschenen in Recherchetips 217, maart 2011.
PREVENTIE-INSTRUMENTEN
SCREENING, INLOOPTEST EN AUDIT VOORKOMEN MISSTANDEN
Toekomst Al een halve eeuw bekleedt Hoffmann met succes de positie van marktleider en opinion leader. Het bedrijf heeft inmiddels bijna honderd medewerkers in dienst en het voert jaarlijks gemiddeld 1100 onderzoeks- en adviesopdrachten uit bij een omzet van ongeveer 9 miljoen euro. Wat in al die jaren nooit veranderde, is de drijfveer: Hoffmann bouwt vanuit een sterk rechtvaardigheidsgevoel aan integere organisaties. Hoffmann’s specialisten zetten hun kennis, ervaring, integriteit en onafhankelijkheid graag in om fraude te bestrijden en te voorkomen. Zij willen als vanouds beantwoorden aan de wensen van klanten en houden nieuwe fraudemethoden nauwlettend in het oog. Ook is Hoffmann ervan overtuigd dat het toekomstige uitdagingen op alle terreinen zal beantwoorden met een aanpak die steeds specialistischer wordt. Terugblikkend op de historie en kijkend naar de ontwikkelingen in de branche, ziet de marktleider de toekomst met vertrouwen tegemoet.
"WEET WIE JE IN HUIS HAALT "
LEX WERKHOVEN, DIRECTEUR, EN DITTE VAN DULST, MANAGER P&O, VAN CARGONAUT NEDERLAND B.V. OVER DE SCREENING VAN HOFFMANN
DE AUDIT DE VOORGESCHIEDENIS EN VERSCHIJNING SVORMEN
VERGEETACHTIG
MANAGER VERDIENT TIENDUIZENDE
N EURO’S AAN ‘EIGEN’ KLANTENKRIN G
Vertrouwen is goed, Hoffmann is beter.
11
1962 - 2012 • September 2012 • Nummer 222
Dienstenpakket Hoffmann In een bijna vijftigjarige praktijk heeft Hoffmann een groot aantal specialistische diensten tot ontwikkeling gebracht. Soms preventief, soms repressief, maar altijd èffectief. Voor al onze diensten geldt dat de kennis en de ervaring, de onafhankelijkheid en integriteit van Hoffmann voor u van onschatbare waarde kunnen zijn.
Forensische Dienstverlening Bedrijfsrecherche
• ICT en Forensisch onderzoek • Financieel en administratief onderzoek • Analyse van telefoonverkeer • Documentonderzoek • Handschrift- en schriftkundig onderzoek • Dactyloscopisch onderzoek • Onderzoek naar hacking en digitale sabotage • Onderzoek naar digitale stalking • Informatief onderzoek • Contra-expertise
• Fraudeonderzoek • (Intern) diefstalonderzoek • Onderzoek naar verzuimfraude en buitendienstcontrole • Concurrentiebeding en/of oneerlijke concurrentie • Onderzoek misbruiken van bedrijfsgegevens en spionage • Letselschade- en toedrachtsonderzoek • Onderzoek naar corruptie en steekpenningen
• Screeningen • Risico-inventarisatie • ICT security-scan • Trainingen en workshops • Interim Security management • Integriteitsonderzoek • Financieel-administratieve risicoanalyse • Due diligence Strategisch Risk Management®
Hoffmann beheert een geautomatiseerd relatie-systeem. De gegevens daarin gebruiken wij om overeenkomsten uit te voeren en om organisaties op de hoogte te houden van onze diensten en werkzaamheden. Neem alstublieft contact met ons op als u hierover vragen of opmerkingen heeft. Adreswijzigingen ontvangen wij graag per fax of e-mail met vermelding van het nieuwe én het oude adres.
Hoffmann Recherchetips voor bedrijfsleven en publieke sector is een periodieke uitgave van
PEFC/30-31-137
Wie snel op de hoogte wil zijn van het laatste Hoffmann-nieuws, volgt HoffmannBV op twitter.
Bezoekadres: Luidsprekerstraat 10, 1322 AX ALMERE Postadres: Postbus 60090, 1320 AB ALMERE Telefoon: (036) 52 33 000, fax: (036) 52 33 033 E-mailadres:
[email protected] Website: www.hoffmannBV.nl Overname van artikelen is uitsluitend toegestaan met volledige bronvermelding.
PEFC Certified This product is from sustainably managed forests and controlled sources www.pefc.org