Historisch Genootschap
MiddenKennemerland
Museum
Kennemerland
LEDENBULLETIN
7 1980
"
Kennemer Oudheidkamer
1930 - 1980
Historisch Genootschap Midden-Kennemer1and
'I'; ....
,
'", , J
.....I'
<
Algemene Ledenvergadering woensdag 2 juli 1980, 20.00 uur Evangelisch Lutherse Kerk, Koningstraat
l19~
Beverwijk.
Aansluitend: Opening fotoexpositie "Gezicht op Beverwijktl
,'t
1
Ledenbulletin nummer 7 ·juni 1980
HGMK Ledenbulletin 7, 1980
-1-
G E ZIe H TOP
B E VER WIJ K
Tentoonstelling van oude foto's
uit Beverwijk
ter gelegenheid van het 50-jarig jubileum
van
Kennemer Oudheidkamer en Historisch Genootschap Midden-Kennemerland
3 juli t/m 11 augustus 1980
dinsdag t/m zondag van 14 tot 17 uur
Huize Scheybeeck
Velserweg 2
HGMK Ledenbulletin 7, 1980
Beverwijk
-2-
1. Voorwoord
Na vijftig jaar. De Kennemer Oudheidkamer en het Historisch Genootschap MiddenKennemerland bestaan dit jaar een halve eeuw, historisch gezien niet zo'n vreselijk lange tijd, maar toch voldoende om even bij stil te staan. Onze secretaris, de heer R. Verwer, heeft in het vorige ledenbulletin het een en ander verteld over het wel en wee van Oudheidkamer en Genootschap in de afgelopen vijftig jaar. Het is ons duidelijk geworden dat het pad van beide niet steeds over rozen is gegaan en dat ook nu nog heel wat wensen op vervulling wachten. De oprichters stond voor ogen "het stichten en instandhouden van een oudheidkundig museum betrekking hebbende op het gewest Kennemerland, voornamelijk op het gedeelte Midden-Kennemerland ll • Ter behartiging van de belangen van de Oudheidkamer werd gelijktijdig opgericht het Historisch Genootschap Midden-Kennemerland, omdat de Oudheidkamer als stichting geen leden kon hebben. Nu, na vijftig jaar mogen we vaststellen dat de stichting van de Kennemer Oudheidkamer en het Historisch Genootschap MiddenKennemerland er in belangrijke mate toe heeft bijgedragen dat een groot aantal voorwerpen,die van betekenis voor het verre en nabije verleden van Midden-Kennemerland zijn, voor latere generaties bewaard zijn gebleven. We moeten hopen dat uit die generaties mensen zullen opstaan die, met evenveel enthousiasme als indertijd de oprichters, de belangen van de Kennemer Oudheidkamer willen dienen. Zij zullen de dank van het nageslacht oogsten.
J. van Venetien
HGMK Ledenbulletin 7, 1980
-3-
2.
11
GEZICHT OP BEVERWIJK" "
Ter gelegenheid va.n het 50-jarig.bestaan van de Kennemer Oudheidkamer en het Historisch Genootschap MiddenKennemerland wordt van 3 juli tot medio augustus in Scheybeeck een foto-tentoonstelling gehouden. Het wordt geen tentoonstelling van mooie kunstzinnige foto's of -technisch volmaakte foto's •. Nee, het zijn allemaal afdrukken van foto's van Beverwijkse mensen en dingen van vroeger. De titel van de tentoonstelling luidt: "Gezicht op Beverwijk". Als voorproefje op de tentoonstelling en om u een indruk te geven van het soort foto' s, dat er te zien zal zijn, hebben we in dit bulletin een aantal afdrukken van foto's opgenomen. De beschrijvingen bij deze foto's zijn uitgebreider dan bij de foto's op de tentoonstelling, omdat het bulletin zich wat. makkelijker leent voor wat langere verhalen. Dat voor de jubileumviering gekozen is voor een fototentoonstelling (naast de keramiekexpositie "De vier paddestoelen en hun sporen")is mede een gevolg van het feit, dat geput kon worden uit het omvangrijke fotoarchief van de Kennemer Oudheidkamer. Vanaf vorig jaar beschikt de Oudheidkamer over dat archief waarin bijna duizend foto's, vrijwel allemaal voorzien van een bijschrift, zijn opgenomen.Een klein deel van deze foto's was al in ons bezit, maar het geheel is nu beter toegankelijk geworden voor belangstellenden. Neemt u dus eensde tijd, bezoekt de Oudheidkamer en vraagt aan de heer Van Gijn, onze beheerder, of h het-fotoarchief mag bekijken. Hij haalt dan zeker de fotoboeken voor u uit de kast. Bovendien bezit de Kennemer Oudheidkamer een negatievenarchief van ongeveer twee duizend verschillende negatieven, zodat het Îotoarchief nog uitgebreid kan worden, te meer daar er nog steeds negatieven bijkomen. Deze -negatieven worden gemaakt van foto' s, die betrekking hebben op oud Beverwijk in de meest uitgebreide zin. Door ver~illende mensen worden dergelijke foto's bereidwil/
HGMK Ledenbulletin 7, 1980
-4-
lig voor één of twee dagen aan ons afgestaan, zodat ze gefotografeerd kunnen worden. De foto's op de tentoonstelling zijn op groot formaat afgedrukt. De uitvoering hiervan hebben enkele lèden van de Beverwijkse Amateur Fotograten Vereniging (B.A.F.V.) op zich genomen. Wij spreken onze dank uit voor de medewerking die de B.A.F.V. heeft verleend bij de realisering van deze tentoonstelling. Bovendien hebben de amateur fotografen de foto's verzorgd die tijdens de tentoonstelling te zien zullen zijn in de etalages van een aantal winkels in de Breestraat. Ook hiervoor onze dank! Voor bezoekers aan de foto-tentoonstelling bestaat de mogelijkheid afdrukken van de foto's te bestellen; de formaten hiervan liggen tussen 13 x 18 cm en 30 x 40 cm, de prijzen tussen f 3 en f 14. Wij wekken u allen op de foto-tentoonstelling te bezoeken! De openingstijden zijn elders in dit ledenbulletin vermeld.
/
HGMK Ledenbulletin 7, 1980
-5-
Aardbeienwagens OP de Breestraat (foto 1)
'"
In het begin van de jaren twintig, toen deze foto gemaakt werd, was Beverwijk met drie grote aardbeienveilingen nog volop aardbeienstad. Aan de Breestraat was de veiling van de R.K. Tuindersvereniging "Kennemerland" , .daar waar nu C & A gevestigd is. Aan de Meerstraat was de z.g. Vrije Veiling. Enkele jaren geleden is dit veilinggebouw, dat nog slechts dienst deed als pakhuis, gesloopt. Op de leeggekomen plek staat nu zo ongeveer het wervingskantoor van Hoogovens. De-derde aardbeienveiling was op de hoek van de Meerstraat en het Stationsplein en was ondergebracht in het onderstuk van de voormalige meelmolen "de Hoop". In het aardbeienseizoen brachten de tuinders alle dagen hun aardbeien naar een van de veilingen en iange, lange rijen aardbeienkarren stonden dan te wachten totdat de produkten geveild konden worden. Het laten veilen van aardbeien was dus een zeer tijdrovende bezigheid voor de tuinders of hlL~ personeel. De routes waarlangs de aardoeienwagens stonden opgesteld zijn nogal eens ge',vijzigd. Er is een periode g ewee s t dat 2:e wagens voor de veiling Kennemerland aan de Breestraat stonden opgesteld langs de Breestraat en de Alkrnaarseweg en soms stonden ze-dan tot voorbij café De Vriendschap op de hoek van de Hoflanderweg. De wagens voor de Vrije Veiling stonden dan langs de Meerstraat, Stationsplein, Koningstraat en Zeestraat. Het is wel voorgekomen dat die wagens tot voorbij het oude raadhuis van Wijk aan Duin ,stonden. Duidelijk is op deze foto te zien dat de aardbeienkarren opgesteld staan langs de Breestraat, maar niet geheel duidelijk is, voor welke veiling de op de voorgrond staande wagens bestemd zijn. Vermoedelijk is de Vrije Veiling de ,/ be e t emm.i.ng , . Die veiling ...rerd dan bereikt via de Raadhuisstraat (toen Gasthuissteeg). Hierboven schreven we al dat de opstelroutes voor de aardbeienwagens wel eens gewijzigd werden.
HGMK Ledenbulletin 7, 1980
-6-
Gemotoriseerde voertuigen werden nog niet gebruikt voor dit aardbeientransport, zoals op de foto te zien is. Mankracht was belangrijk, maar ook paarden stonden voor de wagens en onder de derde wagen van rechts op de voorgrond ligt een trekhond. Op deze wagen is een wit bord bevestigd, wat te maken heeft met een vergunning tot het hebben van een trekhond. Aan de voorkant van diezelfde wagen hangt een drinkschaal voor de hond en het meevoeren van zo'n schaal was wettelijk voorschrift. Fraai ziet de Breestraat er uit, dachten WlJ, met de mooie bloemperkjes in-de gazons. Deze gazon$ waren, zoals goed te zien is, afgeschut door middel van lage ijzeren hekjes en tussen de gazons warefl een aantal doorgangen zoals rechts op de voorgrond. Het leuke was, ·dat vrijwel iedereen van deze doorgangen gebruik maakte, dus niet zijn of haar weg koos door de gazons. Ja schooljongens liepen wel eens in de gazons, maar die werden er dan uitgestuurd door volwassenen die toevallig in de buurt waren. In het midden van de foto is een brede doorgang te zien tussen de gazons. Deze doorgang lag precies voor de ingang van het postkantoor en moest wel wat breder zijn, omdat hier de handwagen"met de postzakken,die van het station gehaald werden, moest passeren. Toen later rechts naast het postkantoor een garage werd gevestigd, konden ook auto's voor deze garage van de bredere doorgang gebruik maken. Het zonnescherm geheel rechts is van de winkel van de heer Kochx, die kruidenierswaren, fijne vleeswaren, delicatessen en wijn verkocht. Tevens was er een koffiebranderij in deze zaak. Links naast het postkantoor is de woning zichtbaar van de heer P.H. Majoor. In dat pand ,was tot voor kort de zaak van de firma de Weijer gevestigd. Naast dat pand was de apotheek van Áug. A. Donker en nu is daar nog steeds een apotheek •. Op de hoek van de Nieuwstraat was een slijterij van de heer de Swart gevestigd. Links naast de Nieuwstraat zijn de zonneschermen van de damesmodezaak van de firma Stoutenbeek zichtbaar. Geheel links een autobus op de Breestraat en dat is ,vermoedelijk een bus van de z.g. Brockway maatschappij, die een autobusdienst onderhield o.m. tussen Beverwijk en Haarlem. HGMK Ledenbulletin 7, 1980
-7-
De verlichte Wijkertoren (foto 2)
'.
Een hoogtepunt bij de festiviteiten in Beverwijk was altijd een geïllumineerde Wijkertoren. Rondom wrede toren voorzien van gloeilampen en ook 'aan de contouren van de bogen en de galmgaten alsmede aan de spits waren lampen aangebr-ach t , Duizenden gloeilampen werden daarvoor gebruikt. De feestverlichting werd als regel aangebracht door een firma, die in dit werk gespecialiseerd was. In z.g. bootmanstoeltjes hingen de monte~rs tegen de toren aan en zij monteerden op die manier de voorgemonteerde lampenreekseno Deze foto is van 1948, toen Beverwijk feest vierde, omdat 'de plaats 650 jaar stadsrechten had. Althans dat was men toen van mening. Nu wordt deze stelling nogal aangevochten. In ieder geval werd toen dat feest gevierd en de Wijkertoren was van heind e en ver te zien. Daarbij moeten we bedenken dat er in Beverwijk maar ook in dë omtrek van deze plaats, nog geen hoogbouw was in de vorm van flatgebouwen. Het verlichten van de toren was een vrij kostbare zaak en stond dan ook in 1948 niet als eerste noodzaak op het programma van de feestcommissie. Omdat de aannemer Riezenkamp met medewerking van een aantal onderaannemers aan de Bankenlaan twee woonhuizen bouwde en deze gratis ter verloting aan de feestcommissie aanbood, kwam er veel' geld binnen, zodat o vm , de illuminatie van de toren uitgevoerd kon worden Deze ,foto is gemaakt vanaf de Arendsweg en het winkelraam rechts is op de hoek van de Torenstraat. In dat winkelpand was een aantal jaren een winkel van de Coöperatie gevestigd en vóór die tijd had de heer Scheerman hier zijn kruidenierswinkel. Wat meer naar links zien we de winkelramen van de melkhandel van de heer Vessies. Over deze panden is de laatste tijd nogal wat te doen geweest in verband met het kraken van deze panden. Op de hoek van de Arendsweg en de Grote Houtweg was de slagerswinkel van de heer Kuis. Ook dit winkelpand zien we op deze foto verlicht en tevens is aan dat pand de .uitgestoken vlag te zien. /
HGMK Ledenbulletin 7, 1980
-8-
De Meer, de haven van Beverwijk (foto 3) Hier is de Beverwijkse haven afgebeeld, zo tussen 1910 en 1920 ~et drie stoomboten aan de kade. Vooraan links de "Flora" waarvan de heer Tieleman de reder was~ Daarachter de "Tuinderswelvaren" die oorspronkelijk werd geexploiteerd door de gezamelijke tuinders. De achterste boot is door ons niet te identificeren. Er waren nogal wat ondernemers in Beverwijk die een stoombootdienst Beverwijk-Amsterdam v.v. onderhielden. Reeds in 1875 maakt de kapitein J. Huyg per advertentie in het dagblad "Kennemerland" bekend, dat zijn stoomboot de "Arend Hendrik" in de wintermaanden niet om vier uur maar om drie uur uit Amsterdam naar Beverwijk zal vertrekken Deze mededeling:zeil o s m, gericht zi-gn geweest aan de Beverwijkse tuinders, die drie maal per week met hun tuinbouwprodukten per boot naar Amsterdam trokken om daar hun waren uitte verrt en , In 1875 stoomde deze "Ar-end Hendrik" dus door het nog niet officieel geopende Noordzeek~~aal. In september 1872 voer het eerste stoombootje door het kanaal en in 1876 vond de officiële opening plaats. De Wijkermeer was in 1872 droog gevallen en werd in 1873 voor het eerst ingezaaid. De gebroeders Goedkoop onderhielden met een stoomboot de dienst Beverwijk-Amsterdam, maar in oktober 1881 werd deze dienst opgeheven. Tussen 1910 en 1920 stonden er in de plaatselijke kranten advertenties van Willem Kooimàn, die met de stoomboot "de Nieuwe Onderneming" voer, van Nic. Huyg wiens stoomboot de naam "Kennemerland" droeg en van Wout Tuin met de "Pomona". In de zomer werd ·ook op zondag wel eens met deze boten gevaren. Er werden dan passagiers g~haald uit Amsterdam en de Zaan. Deze passagiers, die dagjesmensen werden genoemd, werden ontscheept aan de kade in Beverwijk en gingen vandaar per autobus, of vanaf het stationsplein per p~ardetram, naar Wijk aan Zee. Heel veel gezinnen echter liepen de lange weg naar het strand. Zo omstreeks 5 á 6 uur waren deze mensen weer op de Meerkade terug 0
HGMK Ledenbulletin 7, 1980
-9-
'.
en zij werden dan weer~met de stoomboot naar hun woonplaats teruggebracht. Veelal vertrok er ook een boot in de nacht van maandag op dinsdag naar Purmerend. Deze boot had dan mensen aan boord, die de beestenmarkt in Purmerend wilden bezoeken, maar ook vee dat op die markt verhandeld moest worden. Geheel rechts op de achtergrond van de foto is de Koude Horn te zien. Links de gevelrij~ van de percelen langs de Meerstraat. Iets rechts van de zwarte schoorsteen van de voorste boot is te ziem het café op de hoek van de Nieuwstraat • Dat café staat er nu nog pr ec Les zo.
Straathandel in de Hobbestraat'(foto 4) Omstreeks 1920 werd deze foto gemaakt in de Hobbestraat. Enkele bewoonsters van de Hobbestraat, waaronder mevrouw Zoutman , geheel links, de dames Groeneveld , Korsman en 1ilernke en geheel rechts mevrouw Nolten, zullen wel afgekomen zijn op de grote handwagen met manufacturen, waarmeer ee!l ons onbekende koopman in de Hcbbe s t r-aet was aang ekomen , De wagen was voorzien van een groot dekzeil, dat als een dak over de koopwaa.r getrokken kon worden, wanneer de weersomstandigheden dat nodig maakten. Onder de ,kar staat een trekhond. De man op de foto verkoopt textiel; dat blijkt uit de stapels lappen, die goed zichtbaar zijn. Vele kooplieden liepen vroeger met hun koopwaar langs de straten, er waren venters met potten en pannen, met vis, met bloemen enz. Wanneer we daarbij nog bedenken, dat er een vrij groot aantal broodbezorgers, melkhandelaren, groentehandelaren met hun handkarren hun klanten bezochten, dan zal het duidelijk zijn, dat het vroeger een gezellige drukte was langs de straten. De mannen met hun viswagens liepen roepend door de straten de vis aan te prijzen. Dat gebeurde ook nog wel s'avonds laat. In de zomer liepen de ijsventers met hun wagens met bellen ijs uit te venten en ook de lorrekoopman ofwel voddeboer liep met zijn handkar door de buurten te roepen om vodden. ,
HGMK Ledenbulletin 7, 1980
/
-10-
Dikwijls had hij mooie speeldingetjes op zijn wagen zoals molentjes en papieren toeters, die hij dan in ruil gaf voor vodden of oud ijzer. Naast al deze mannen was één vrouw die met een handkar langs de straten liep en dat was Marijtje Slotman. Een wat armoedige vrouw die met derde of vierde kwaliteit groente langs dehuizen ventte. Zij was een echt Beverwijks straattype, die bij deze opsomming niet mag ontbreken. Ook waren er mannen of grotere jongens, die geen koopman van beroep waren, maar toch wel eens met handel langs de straten liepen. Zij huurden bij een karrenverhuurder, Waterdrinker in de Kloosterstraat of Duin aan de Schans, een handwagen; kochten bijvoorbeeld een kist sinaasappels bij een fruitgrossier, wellicht bij Kees Tabak "op de Meer" en gingen deze waar langs de huizen uitventen, om zo een paar dubbeltjes te verdienen. Ook werd er op die manier wel met bloemen gehandeld. De koopwaar en de huur werd altijd achteraf aan de grossier en karrenverhuurder betaald, want geld om dit vooraf te betalen, had men niet. Al met al een levendige bedoening langs de s~ra~en in vroeger dagen waar nog bij ~Namen de vele fietsjongens, die met een grote mand op hun fiets reden en zo allerlei produkten voor hun baas bij de klanten brachten.
OP de groentemarkt aan de Meer (foto 5) Beverwijkse tuinders, groentehande1areJ;l, fiètsjongens, kortamallerlei mensen zijn op deze foto vereeuwigd. De foto geeft o.i. een goed beeld van d~ mensen, die zich op "de Meer" ophielden op veilingdagen zo omstreeks de eerst wereldoorlog toen deze foto gemaákt werd. Op één van de groentekisten geheel rechts is n.l. het jaartal 1913 te lezen. Werden in het begin vrijwel uitsluitend manden gebruikt vo~r het vervoer van de groente, later werden ook houten kisten voor dat doel gebruikt en op deze kisten werd een jaartal gedrukt, om aan te geven in welk jaar de kist in gebruik was genomen.
HGMK Ledenbulletin 7, 1980
-11-
..
Vermoedelijk is hier een straatveiling aan de gang en de tuinders laten wel zien dat zij tevreden zijn met hun produkten, want ze worden extra getoond, om toch maar goed op ~e foto te komen. We zien op de grond in het midden een aantal kleine mandjes, maar het is niet goed te zien welke soort groente in deze mandjes zit. Wel staan in het midden iwee mannen (gebroeders Kluft?) met bossen wortelen en ook de jongen op de voorgrond laat een mooie bos worteltjes zien. De man, die midden op de voorgrond staat, heeft in zijn handen een bakje peulen. Links op de achtergrond een wagen met zakken aardappelen. Overigens zijn er alleen mannen met petten te zien en slechts één hoed. Alleen het meisje, dat links tussen het publiek staa~ heeft niets op haar hoofd. Mannen zonder pet of eventueel een hoed zag je in die dagen nog niet. Dat was geen mode. Rechts op de achtergrond zijn de ramen te zien van café "de Groentebeurs", Meerstraat 72. Hier woonde in die dagen N. Tijssen. Dit Dand is het zevende vanaf de Nieuwstraat, gaande in zuidelijke richting; nu is daar de Bowie Bar gevestigd. Links naast dat café was,ap de bovenverdieping, het groente en fruitpakhuis van E. Berghuis en op de begane grond het pakhuis van A. de Vries en J. Broekhuis, die eveneens in groente en fruit handelden. In dit pand is nu een autobandenhandel. Van beide percelen is het bovenstuk van de gevel nog hetzelfde als in de tijd toen deze foto gemaakt werd.
Een Ford in de Kerkstraat (foto 6) Aan de Koningstraat was vroeger een wagenmakerij van de ( heer De Vries. Deze wagenmakerij was gevestigd in het derde pand, gerekend vanaf de Peperstraat; ongeveer tegenover de Jan Alsweg. De Kennemer Oudheidkamer bezit een aantal foto's van allerlei vrachtauto's, die in de wagenmakerij van de heer De Vries zijn gemaakt. Een van deze foto's is hierbij afgedrukt; een Ford die blijkbaar dienst
HGMK Ledenbulletin 7, 1980
doet als melkauto. Vermoedelijk heeft de berijder van deze auto bussen melk opgehaald bij de boerderij van de heer Vessies naast de Wijkertoren, want dáár, in de Kerkstraat, is deze foto gemaakt. Links naast de auto staat het hek, dat toegang geeft tot het terrein rond de kerk. .Acrrt ar de auto is het brandspuithuisje te zien,~dat toen op die plek, in het oude centrum, stond. Rechts een deel van het nu nog bestaande woonhuis behorende bij de opstallen van de heer Vessies. Over dit 17e eeuwse woonhuis wordt in deze tijd druk gepraat: wel of niet afbreken? Een houten poort sloot toen het erf van de boerderij van de openbare weg af. Aan de voorzijde van de auto is ~oed de slinger te zien, waarmeer de motor gestart moest worden. Vermoedelijk was er nog geen startmotor in de auto aangebracht. Het laadvermogen van de auto is 1300 kg. De bestuurder had niet de beschikking over een af te sluiten cabine. De auto heeft twee verschillendè rèserve banden,.omdat de vóór- en achterbanden niet aan elkaar gelijk zijn.
De feesten van
~9A8
(foto 7)
In 1948 werd in Beverwijk een groots feest gevierd t.g.v. het feit, dat Eeverwijk 650 jaar stadsrechten zou hebben. We schreven hierover al iets bij de foto met de verlichte toren. Er waren zeer veel versieringen aangebracht op allerlei plaatsen in de stad en ook vonden op diverse plaatsen evenementen plaats. Een grote tentoonstellingstent en een Lunapark hadden een plaats gevonden op een terrein, dat een ingang ~ad aan de Zeestraat. Dit terrein lag achter de huizen van de Noorderwijkweg, daar waar nu de Dreef en de Warande zijn. Op zaterdag 7 augustus 1948 werden de feesten officieel geopend door de commissaris der Koningin Dr. J.E. Baron de Vos van Steenwijk. Op zondag 8 augustus echter stak er een zware storm op en werden grote vernielingen aangericht op het feestterrein en aan de versieringen /
HGMK Ledenbulletin 7, 1980
-13-
in de straten. In het verslag dat de heer Jac. "de Weijer, als secretaris "van het Hoofdcomité, maakte, staat te lezen: "de meer dan fraaie afsluiting aan de voorzijde van het gehele terrein kwam schots en scheef te staan, vlaggen hingen nog als afgescheurde flarden aan de masten, de bloembakken moesten het ontgelden, terwijl de vóór de ingang van de hangar zöprachtig ge bouwde f'aç ade gedeeltelijk instortte .... " Hoewel de schade enorm was, gingen de feesten toch door. Op een transformatorhuisje van het PEN aan het Stationsplein was een groot bord aangebracht, waarvan deze foto een beeld geeft. Links naast het PEN-huisje is een podium gezet, waarop muziekuitvoeringen werden gegeven. Op het Stationsplein werden ook volksfeesten gehouden, waarbij o.m. het mastklimmen werd beoefend. Het PENhuisje stond op het Stationsplein ongeveer op de plaats, waar nu de ingang is van het bankgebouw van de Algemene Bank Nederland. Rechts op de achtergrond staat een goederenwagon van de s po or eweg en , :Deze ',ragon staat vlak bi:) de voormalige goederenloods aan het station. De loods is ~et
niet te zien on deze foto. Links. achter het podium,
is het schuine dak zichtbaar van een loods, die iets noordelijk van het oude station stond.
Krachtsnortvereniging DOK (foto 8) "'""--In Beverwijk werd op 1 ~aart 1916 opgericht de krachtsportvereniging DOK (Door Oefening Kracht). In maart 1926, toen DOK dus la jaar bestond, werd deze foto gemaakt, waarop het bestuur en een aantal "zware jongens" vereemvigd werden. De vele "medailles en linten bewijzen wel dat DOK in die tijd een succesvolle vereniging wa~. Een groot aantal namen van de op de foto voorkomende personen is ons bekend en worden hieronder genoemd: Ie rij v.l.n.r.: Toon Burger, Aad van der Wel, Gé van der Winde (voorzitter), Arie Siebers(secretaris-penningmeester) en Piet Kluft. /
HGMK Ledenbulletin 7, 1980
-llr-
2e rij v.l.n.r.: Jan Muis, Jan Liehout, Veenstra, Henk Kluft, Henk Duiker, Nic. van der Wel, Henk Joor, Siem Beentjes. en Frans Nieman 3e rij v.l.n.r.: twee onbekenden, dan Oor Tabak, Gerrit van Dijk, Philip Pattes en een onbekende 4e rij v.l.n.r.: Driekus Kranenburg, Ab Kranenburg, Jan Degenaar, Van Vlissingen en Van Dijk Jan Muis, geheel links op de tweede rij, was een worstela~r in de klasse middenzwaargewicht op internationaal niveau. Meerma~en vertegenwoordigde hij zijn club en zijn land op Europese wedstrijden. Omstreeks 1925 behaalde hij in Helsinki, Finland, de derde plaats bij de Europese "kampioenschappen worstelen. In latere jaren was ook Oor Tabak, derde van links op de derde rij, een bekend internationaal figuur in de krachtsport. Hij beoefende het gewichtheffen en nam in 1928 deel aan de Olympische Spelen in Amsterdam.
In de vroegere gemeente Wijk aan Zee en Duin bevond zich aan de Zeestraat ten westen van de Oreutzberglaan een buurtschapje, waarvan ons niet bekend is, of dat een naam had. Het bestond uit tuindersbedrijfjes, twee boerderijen, een boswachterswoning en wat kleine woninkjes. Aan de zuidkant van de Zeeweg stond de pastorie van de Hervormde gemeente en enkele·kleine huisjes. In één'daarvan was tot omstreeks 1906 het raadhuis van de gemeente Wijk aan Zee en Duin gevestigd. Verder was daar, naast de boerderij van de heer Van der Sluis, een ingang naar het buiten Westerhout. Op de plek, waar die ingang was, is ~u een betonpad naar de boerdrij van de heer Joor en naar het daarachter gelegen woonhuis, waar tot voor kort de familie Van der Werff woonde. De boerderij van de heer Joor is in 1951/52 gebouwd. Onder de tuindersbedrijfjes aan de noordkant van de Zeestraat was ook het bedrijf van de heer Houtwipper, die
HGMK Ledenbulletin 7, 1980
-15-
zich
o~m.
specialiseerde in het telen en veredelen van
asperges. Foto 9a geeft een beeld van de tuinderswoning met schuur en plantenkas van de heer Houtwipper. Vermoedelijk is dit bedrijf in 1842 in handen van de familie Houtwipper gekomen, een jaartal dat op een hekpaal was aangegeven (zie foto 9b ). Uit oude koopakten blijkt, dat dit tuindersbedrijf reeds in 1785:bestond. Op het grote hek van het tuindersbedrijf was de naam Wijk aan Duin geschilderd, maar oorspronkelijk heette deze tuinderij de "Brouwerscroft". Het hek aan de Zeeweg, de plantenkas en de schuur zijn in de jaren 50 gesloopt voor een wegverbreding. De hekpalen, die op foto 9a te zien zijn en waarvan er één op foto 9b vergroot is weergegeven, zijn afkom~ stig van de 3honga. Dit was een Engels vrachtschip, dat in 1928, ondanks zware zuidwester storm, uit Amsterdam vertrok met een lading cacaobonen, bestemming Hamburg. Buiten de pieren kwam het schip in moeilijkheden en liep op de kust ten zuiden van Wijk aan Zee. De storm was zo hevig, dat de roeireddingboot van IJmuiden niet in zee kon komen. Deze reddingboot is toen via de IJmuiderstraatweg, de Velserpont, Velsen-Noord en de Zeeweg naar Wijk aan Zee getrokken. Daar is met veel moeite de boot in zee gebracht en werden een aantal schipbreukelingen van het wrak gehaald. De "Dorus Rijkers", de motorreddingboot uit Den Helder, met schipper Coen Bot, was ook te hulp gekomen en kon met veel-moeite het grootste deel van de schipbreukelingen in IJmuiden brengen. Ook de roeireddingboot van Wijk aan Zee nam deel aan de reddingspogingen maar kon door het buitengewone zware weer, ondanks eindeloze pogingen, niet in zee komen. De heer Houtwipper zal wel delen van de laadmasten van dat schip bij de strandvonder gekocht hebben. Hij liet op stukken van deze masten ronde koppen draaien, misschien wel bij de wagenmakerij van de heer De Vries aan de Koningstraat en plaatste deze stukken als hekpalen aan de Zeestraat als afsluiting van zijn tuinderij. Aan een paar hekpalen kan dus een hele geschiedenis verbonden zijn.
HGMK Ledenbulletin 7, 1980
-16-
foto 1. Aardbeienwagens op de Breestraat
foto 2 De verlichte Wijkertoren
HGMK Ledenbulletin 7, 1980
-17-
foto 3. De Meer, de haven van Beverwijk
foto 4. Straathandel in de Hobbestraat HGMK Ledenbulletin 7, 1980
-18-
foto 5. Op de groentemarkt aan de Meer
foto 6. Een Ford in de Kerkstraat HGMK Ledenbulletin 7, 1980
-19-
foto 7. De feesten van 1948
foto 8. Krachtsportvereniging DOK HGMK Ledenbulletin 7, 1980
-20-
:foto 9a
Tuindershuis aan de Zeestraat
foto 9b
HGMK Ledenbulletin 7, 1980
-21-
3. Agenda Ledenvergadering Historisch Genootschap Midden-Kennemer1and Evangelisch Lutherse Kerk, Koningstraat 119, Beverwijk, ZO.OO uur. 1. Opening. 2. Jaarverslag secretaris 1979. 3. Jaarverslag penningmeester 1979. 4. Jaarverslag Archeologische Werkgroep 1979. 5. Bestuursmutatie Genootschap. De heer Groot treedt af als penningmeester. De heer Van Gu1ïk is bereid hem in die functie op te volgen. Laatstgenoemde stelt zich derhalve verkiesbaar als bestuurslid.
60 Contributieverhoging: bestuursvoorstel: f 7,50 per jaar. I
7. Welkom aan de heer P.J. van Gfjn, çeheerder Oudheidkamer.
8. Kort gedenkwoord door de heer J.W.A.C. van Loenen, kleinzoon van de heer J.W.A.C. van Loenen op wiens initiatief de Kennemer Oudheidkamer op 3 november 1930 is opgericht. Pauze + koffie. 9. Opening fototentoonstelling "Gezicht op Beverwijk" in huize Scheybeek.
4. Contributie Wilt u uw bijdrage overmaken op postgiro 22 49 43 ten name van: Penningmeester Historisch Genootschap te
HGMK Ledenbulletin 7, 1980
Beverw~