3. Departementen 3.1 Algemene directie De algemene leiding van het ziekenhuis berust bij de algemeen directeur Peter Verhulst. Hij is verantwoordelijk voor het dagelijkse beleid van het ziekenhuis. Hij wordt verder in het directiecomité omringd door de directeurs van de verschillende departementen.
Dhr. Peter Verhulst
Enkele stafmedewerkers ondersteunen de werking van de algemene directie: •
Michèle Lams, directieassistent.
•
Willy Sibiet, stafmedewerker, is verantwoordelijk voor de interne en externe communicatie en woordvoerder.
•
Nele Rooryck, is juridisch adviseur en ombudsfunctionaris.
•
Frank Goeminne is de stafmedewerker veiligheid en milieu. Zijn belangrijkste opdrachten zijn: - preventie en bescherming binnen het welzijn op het werk - afvalbeheersing, afvalwater, geluidsoverlast, bodemverontreiniging en emissies - telecommunicatie - veiligheidscoördinatie bouwwerken - interne bewakingsdienst
15
3.2 Medisch departement De organisatie van het medisch departement heeft een verticale en een horizontale structuur. De artsen die aan het ziekenhuis zijn verbonden, voeren hun taak uit onder het statuut van zelfstandige. In de strikte zin van het woord zijn zij geen werknemers van het ziekenhuis. Uiteraard zijn zij als groep professionele zorgverstre kkers nauw betrokken bij de algehele werking van het ziekenhuis. In de verticale lijn staan het medische korps, alle afdelingen en diensten die te maken hebben met de medische activiteiten onder de leiding van medisch directeur Dr. Stefaan Vanthuyne. De medisch directeur verzekert, samen met de geneesheer-diensthoofden, de goede werking van deze diensten.
Dr. Stef aan Vanthuyne
Elke patiënt die in het ziekenhuis komt, genereert een aantal gegevens. Deze worden allen geregistreerd en bewaard in een Centraal Medisch Dossier. De dienst CMA zorgt voor een goede archivering, opvolging en toelevering van de patiëntendossiers. Lieve Gilson en Nele Mortier, stafmedewerkers, zijn verantwoordelijk voor de cel beleidsinformatie (zowel extern naar de overheid als intern). Meten is weten, dat is ook voor de overheid belangrijk. Elke ziekenhuisopname genereert een set van Minimale Klinische Gegevens. Deze gegevens worden geregistreerd door de cel patiëntengegevens en aan de overheid aangeleverd. De diensten CMA en CPG staan onder leiding van de hoofdgeneesheer. In horizontale lijn in de organisatie staat de Medische Raad. De Medische Raad is een vertegenwoordiging van de artsen in contacten met de directie en de Raad van Bestuur.
De medische raad 1. Dr. J. Van Oyen (voorzitter) 2. Dr. Y. Hagers (secretaris) 3. Dr. G. Orbie (onderv oorzitter) 4. Dr. L. Parmentier 5. Dr. L. Nuytten 6. Dr. A. Janssen 7. Dr. G. Alliët 8. Dr. E. Van Ingelghem 9. Dr. A. Broeders 16
3.3 Departement patiëntenzorg (+ zorg en kwaliteit) Eveline Depreter staat aan het hoofd van het departement patiëntenzorg.
Goede zorg verzekeren •
Met het team zorgmanagers, stafmedewerkers, hoofdverpleegkundigen en basisverpleegkundigen wordt permanent gewerkt aan het optimaliseren van de patiëntenzorg. Het zorgmodel AZ Damiaan, een aangepast elektronisch patiëntendossier, wetenschappelijk aanvaarde werkmethoden en procedures zijn hiertoe belangrijke hulpmiddelen.
•
Ook een dynamisch staffingsbeleid en personeelsbegeleiding van het verpleegkundig, paramedisch en verzorgend personeel vormen essentiële schakels in het streven naar een kwalitatieve zorg. Staffingsbeleid staat voor “de juiste persoon op de juiste plaats”, de juiste inzet van de personele middelen en het multidisciplinaire overleg hieromtrent. Personeelsbegeleiding omvat o.a. de werving en selectie, de introductie, de inscholing en coaching van nieuwe medewerkers in het departement patiëntenzorg.
•
AZ Damiaan is een opleidingsziekenhuis en besteedt daarom ook heel veel aandacht aan de organisatie en coördinatie van het stagegebeuren.
Mev r. Ev eline Depreter
Zorgm anagers De zorgmanagers, Inge Luts (tel.: 3337), Martine Museeuw (tel.: 3389) en Johan Steeman (tel.: 3336), staan in voor de begeleiding van de verpleegeenheden in de hen toegewezen clusters. Zij coördineren het operationeel beleid afdelingsoverstijgend. Tevens ondersteunen zij de invoering van het zorgmodel en de permanente optimalisatie van het zorggebeuren.
Mev r. Inge Luts
Mev r. Martine Museeuw
Dhr. Johan Steeman
Johan Steenhuyse (tel.: 3338) is de verpleegkundige ziekenhuishygiënist. Hij is de bewaker en motivator van een goede ziekenhuishygiëne binnen AZ Damiaan. Hij volgt de verplichte registraties inzake ziekenhuishygiëne op. Hij ontwikkelt in samenspraak met het comité voor ziekenhuishygiëne de nodige procedures en begeleidt de implementatie op de werkvloer.
Dhr. Johan Steenhuyse
17
Coördinator kw aliteit en patiëntveiligheid Myriam De Meester staat als stafmedewerker in voor: - het kwaliteitsbeleid en patiëntveiligheid - de pastorale dienst - de interculturele bemiddeling - de vrijwilligerswerking
Mev r. My riam Demeester
- het mortuarium Het departement patiëntenzorg groepeert alle afdelingen en diensten waar verpleegkundige en paramedische zorg aan de patiënten w ordt gelev erd.
Charter van de patiëntgestuurde zorg Het AZ Damiaan Oostende maakt deel uit van het Netwerk Klinische Paden (NKP), dat in maart 2000 werd opgericht door het Centrum voor Ziekenhuis- en Verplegingswetenschappen van de K.U.Leuven. Het Netwerk heeft tot doel de ziekenhuizen te ondersteunen bij het tot stand brengen, het invoeren en het opvolgen van klinische paden. Momenteel telt het Netwerk 106 deelnemende organisaties waaronder 26 uit Nederland. Het AZ Damiaan Oostende ondertekende op 30 juni 2003 het “Charter over patiëntgestuurde zorg en klinische paden”. Het NKP-charter over patiëntgestuurde zorg en klinische paden vind je terug in bijlage.
Charter van het Gehospitaliseerde Kind De benadering van kinderen is gekenmerkt door de basisgedachte dat zorgverlening bij kinderen niet gelijkgesteld kan worden aan zorgverlening bij volwassenen. Zowel op de dienst spoedgevallen, de raadpleging of de hospitalisatieafdeling worden de kinderen benaderd op een geëigende wijze. De dienst pediatrie kiest voor een geïntegreerde aanpak van het zieke gehospitaliseerde kind. Hiervoor is een unieke organisatie uitgetekend met een intense samenwerking tussen de ouders, verpleegkundigen, kinderartsen, kinderpsychologe en spelbegeleiders. De dienst pediatrie onderschrijft tevens meer specifieke criteria inzake het gehospitaliseerde kind. Dit charter is ontwikkeld door de European Association for children and Hospital en is aangenomen door de World Health Organization of Unicef. 18
3.4 Administratie en financiën Naast de “patiëntgerichte” departementen waar het accent op het primaire zorgproces wordt gelegd zijn er in een ziekenhuis ook “ondersteunende” departementen. Het departement administratie en financiën met Stefan Van Neste als directeur, is er één van. Hoewel de patiënt (of beter “de klant”) in bepaalde gevallen rechtstreeks in contact komt met dit departement (denk maar aan het onthaal of de dienst inschrijvingen), is de meerderheid van deze medewerkers op “indirecte wijze” aan het werk voor deze patiënt. Hier ligt het accent dus op “secundaire bedrijfsprocessen”. Een ondersteunend departement creëert namelijk de materiële voorwaarden waarin de patiëntgeoriënteerde departementen hun taak optimaal kunnen vervullen. Vandaar dat de ondersteunende departementen worden beschouwd als verstre kkers van “interne diensten”.
Dhr. Stef an Van Neste
Adm inistratie Wanneer een patiënt voor inlichtingen belt naar het ziekenhuis komt hij in contact met de dienst telefonie – receptie. Aangezien zij meestal het eerste contact zijn, vormen deze mensen de stem en/of het gezicht van het ziekenhuis. Als de patiënt beslist om op raadpleging te komen, wordt een afspraak gemaakt door de dienst administratie polikliniek, die ook zal instaan voor de inschrijving wanneer de patiënt zich aanmeldt. De arts kan beslissen dat een ziekenhuisopname noodzakelijk is en de patiënt meldt zich op de dienst Inschrijvingen. De patiënt wordt ingeschreven en de nodige documenten worden ingevuld. De patiënt ontvangt informatie over de kostprijs in functie van de kamerkeuze. Er is dan overleg met de opnamecoördinatoren om na te zien of er een bed vrij is. Dan kan de patiënt in het ziekenhuis worden opgenomen. Na onderzoek en/of behandeling wordt de patiënt uit het ziekenhuis ontslagen. De behandelende arts dicteert de nodige brieven en rapporten die door het medisch tiksecretariaat worden uitgetikt en verzonden. De dienst facturatie maakt de factuur op voor het ziekenhuisverblijf en zorgt voor de verzending.
Financiën De dienst boekhouding doet de registratie en de opvolging van alle uitgaande en inkomende facturen. Per jaar worden kosten en ontvangsten met elkaar vergeleken en wordt een resultaat (winst/verlies) opgemaakt. Bij het begin van het jaar wordt een winstdoelstelling opgemaakt. Op het jaareinde wordt het reële resultaat hiermee vergeleken. De dienst centrale inning registreert de honoraria van de artsen, aangerekend op de facturen. Na verdeling van de ko sten, worden deze honoraria over de artsen verdeeld.
19
3.5 ICT - departement Inform atica De IT-afdeling (IT = Informatie Technologie), vaak nog informaticadienst genoemd, staat onder leiding van Xavier Keters. De IT-afdeling heeft een ondersteunende opdracht: de informatisering en automatisering van operationele processen, het bewaren en beveiligen van (digitale) informatie en het actief onderzoeken van nieuwe technologische mogelijkheden. Dhr. Xav ier Keters
Deze opdracht vertaalt zich in de praktijk in drie deeltaken: •
Systeembeheer: het verzekeren van een optimale beschikbaarheid van hardware- en softwaresystemen en het afdoende beveiligen van gegevens en processen tegen intern en extern misbruik.
•
Helpdesk: het bijstaan van medewerkers in hun omgaan met de hardware- en softwareoplossingen in ons ziekenhuis.
•
Projectvoering: het identificeren, selecteren, installeren en in gebruik nemen van nieuwe technologieën om de ziekenhuiswerking te vereenvoudigen, efficiënter en effectiever te maken of in lijn te brengen met extern opgelegde regels.
Als student in AZ Damiaan gebruik je eveneens de computer op de afdeling. Aarzel niet om de hoofdverpleegkundige, stagementor of stageverantwoordelijke te informeren mocht er een probleem zijn tijdens het gebruik van de computer op de afdeling.
20
3.6 Apotheek Sinds april 2003 is de apotheek gecentraliseerd op campus Sint-Jozef. U kunt de apotheek vinden op de gelijkvloerse verdieping onder consultatie pediatrie en de dienst coronarografie. Op campus H. Hart is een noodkast met medicatie voorzien naast de receptie ziekenvervoer. De toegang wordt enkel verleend met de badge (VE 3), na telefonisch contact met de apotheker. De apotheek is iedere werkdag open van 8 u tot 17u30, op zaterdag van 8 u tot 12 u en na de openingstijden is er een wachtdienst verzekerd. Naar campus Heilig Hart is er tijdens de week 5 x daags een transport met medicatie tot op de afdeling voorzien, op zaterdagen 2 x daags. Geneesmiddelen Sinds 1 juli 2006 is het geneesmiddelengebruik in ziekenhuizen geforfaitariseerd. Een vast bedrag per opname per patiënt wordt toegekend op basis van de MZG-registratie. Naast de bezorgdheid voor kwaliteit noopt dit tot een kostenbewustzijn bij alle geledingen van het ziekenhuis. Het formularium van geneesmiddelen kunt u raadplegen op het intranet (rubriek eBib/fApotheek/formularium). U kunt de beschikbare geneesmiddelen hier terugvinden per categorie én alfabetisch. Er is tevens een lijst met synoniemen beschikbaar. Algemene taken:
•
Medisch Farmaceutisch Comi- • té (MFC).
deelname in klinische proeven.
• De apotheek staat in voor de herverpakking (in unit-dose) en de distribu- • tie van geneesmiddelen. • Bereidingen
geneesmiddelen: formularium. •
toezicht op het sterilisatieproces.
In de apotheek worden steriele en niet-steriele bereidingen aangemaakt.
Comité Medisch Materiaal (CMM).
Geneesmiddelen
Bev oorrading, opslag en adequate bew aring
•
•
adviserende werkgroep. medicatiedistributiesysteem, antibiotica.
•
medische materialen, implantaten en prothesen (distributie, tarificatie en bestellen).
•
Wachtdienst.
Administratieve taken: steriel en niet-steriel, medischsamenwerking met boekhouchirurgisch materiaal, implan- • taten en prothesen. ding.
De apotheek staat in voor de bevoor- • hechtingsmateriaal en endorading met geneesmiddelen van de visceromateriaal. verschillende afdelingen. De apotheek verzekert de adequate bewa- De apotheek staat in v oor: ring en opslag van geneesmiddelen. • het verstrekken van antiseptiSpecifieke taken: ca en desinfectantia. De apotheek neemt deel aan verschillende comités en werkgroepen:
•
het opstellen van het jaarverslag.
21
•
facturatie (attesten, artsenverklaringen, ...).
•
economisch beheer van geneesmiddelen.
•
keuze van leveranciers.
•
jaarlijkse inventaris.
3.7 Facilitair beheer Het departement facilitair beheer omvat verschillende pijlers ter ondersteuning van de verpleegkundige en medische activiteiten van het ziekenhuis. Patrick Lanssens, directeur facilitair beheer, staat in voor de coördinatie van de renovatie- en nieuwbouwwerken en leidt de volgende diensten: technische dienst, economaat en bevoorrading, keuken, dieetkeuken, cafetaria, centrale aankoop en schoonmaak. Hij kan voor deze opdrachten rekenen op een team van gemotiveerde medewerkers.
Dhr. Lanssens Patrick
Technische dienst De technische dienst, met als diensthoofd Koen Dhondt (tel.: 3064), staat in voor het oplossen van de eerstelijnsproblemen aan installaties en medische apparatuur. Een preventief onderhoud van alle technische infrastructuur is hierbij van groot belang. Een ander luik in de opdracht van de technische dienst vormt het direct opvolgen van de onderhoudscontracten, wat een cruciale factor is in de werking van het ziekenhuis. Binnen de technische dienst verzorgen basismedewerkers ook de afvalophaling en het onderhoud van de tuinen.
Economaat Het economaat, met als diensthoofd Philippe Devroedt (tel.: 7022), staat in voor het magazijnbeheer, linnenbeheer, beroepskledij en de toelevering van verbruiksgoederen aan alle diensten. Binnen deze dienst vindt men ook de ondersteuning van de transportdienst (verdeling van goederen, linnen, maaltijden, …). De dienst bevoorrading is gecentraliseerd op campus H.Hart. Met de eigen transportdienst worden campusoverstijgende leveringen uitgevoerd. Centrale aankoop De dienst centrale aankoop, met als diensthoofd Erwin D’Hoop (tel.: 3402), staat in voor de uitrusting van alle lokalen. Deze investeringsgoederen zijn o.a. het meubilair, toestellen, medische apparatuur, hardware, … De centrale aankoop verzamelt tevens de opvolging van de onderhoudscontracten. Hoteldiensten Keuken Het diensthoofd Raymond Van Peppen is verantwoordelijk voor een goede werking van keuken. Elke dag opnieuw de correcte, smakelijke maaltijd voor de juiste patiënt maken is een hele opdracht. Dieetkeuken Dieetvoeding afwisselend en smakelijk maken, informatie geven over de toepassing van het dieet of de dieetpatiënt ondersteuning geven, vormen de uitdaging. Els Museeuw is diensthoofd van de dieetkeuken. 22
Schoonmaak De schoonmaak, met als diensthoofd Ann De Zutter (tel.: 3364), omvat de organisatie, afstemming en continue opleiding van het personeel voor het poetsen van afdelingen, consultatieruimtes en burelen. Schoonmaken is daarenboven ook techniek, kennis en oog hebben voor. Maar liefst 46.500 m² courante oppervlakte dient gereinigd te worden.
Patrimoniumbeheer en bouww erken Onder patrimoniumbeheer vallen een hele lijst zaken die zowel administratief als op het veld dienen opgevolgd te worden, zoals bijvoorbeeld eigendomsaktes, kadastergegevens, huren en verhuren van onroerend goed, brandverzekering, … De bouwwerken omvatten zowel renovatie- als nieuwbouwwerken. Supply Chain manager Wim Gevaert brengt alle logistieke stromen in kaart en streeft naar optimalisatie.
23
3.8 HRM De HRM-dienst is een departements- en campusoverschrijdende dienst die service levert aan alle personeelsleden van AZ Damiaan. Deze service bestaat enerzijds uit het afhandelen van alle personeels- en loonadministratie en anderzijds uit het uitstippelen en implementeren van een gezond personeelsbeleid. Op de personeelsdienst kunnen onze medewerkers terecht met hun vragen omtrent personeelsaangelegenheden allerhande zoals welzijn op de werkplek, hun loon, carrièreplannen, hun privésituatie,... Hun vragen worden steeds vertrouwelijk en discreet behandeld.
Mev r. Marleen Spileers
De medewerkers van de personeelsdienst zetten zich elke dag met hart en ziel in voor jouw belangen en die van de organisatie. Marleen Spileers, HRM-directeur, leidt de HRM-dienst en zet het personeelsbeleid van de organisatie uit in samenspraak met de andere directieleden. Bernadette Franco, Nathalie Vanlerberghe en Evy Lekens zijn stafmedewerkers en zorgen voor de projectmatige uitwerking van het beleid rond personeels- en loonadministratie en personeelswelzijn. Een vriendelijk onthaal op de personeelsdienst, de correcte uitbetaling van je loon en vlotte verwerking van administratieve documenten worden verzekerd.
Mev r. Nathalie Vanlerberghe
Mevr. Bernadett e Fr anc o
Mevr. Evy Lek ens
Waar en wanneer? Het HRM-departement is elke werkdag van 8u30 tot 17u telefonisch te bereiken op het nummer 059/55 34 06 (intern 3406). Openingstij den Op campus Heilig Hart:
Op campus Sint-Jozef:
• elke dinsdag en donderdag van 9u tot 12u
• maandag tot donderdag: van 9u tot 12u15 en van 13u15 tot 16u
• 1e verdieping, gang van de administratie
• vrijdag: van 9u tot 12u15 en van 15u tot 16u • de ‘villa’ op de binnenparking
Heb je als student interesse voor, of vragen over vakantiewerk, weekendwerk of een job als medewerker in AZ Damiaan, aarzel dan niet om contact te nemen met de HRM medewerkers.
24
4. Verwachtingen AZ Damiaan
4.1 Patiëntenzorg - verwachtingen Als student heb je een belangrijke beslissing genomen en jouw studiekeuze bepaald. Je hebt gekozen voor de zorg voor de patiënt. Deze studiekeuze is niet vrijblijvend. Naast de theoretische opleiding is er het klinisch onderwijs, waarvan stage in verzorgingsinstellingen een belangrijk deel uitmaakt. Het Departement Patiëntenzorg engageert zich via de verpleegkundige en paramedische mentoren, om je tijdens de stage zoveel als mogelijk te begeleiden. Teneinde het resultaat van jouw stage voor jezelf, maar ook voor het ziekenhuis, de stageplaats en de patiënten te optimaliseren willen wij je een aantal aandachtspunten meegeven. Wij verwachten van jou een stijlv olle en correcte houding ten opzichte van de patiënten en bezoekers. Je maakt immers in hun ogen deel uit van het zorgteam van dit ziekenhuis. Het respecteren van het beroepsgeheim is een fundamentele grondhouding bij de uitoefening van een zorgberoep. We verwachten dan ook dat je het beroepsgeheim op alle momenten respecteert. Binnen het kader van patiëntgerichte verpleging is het verzamelen van gegevens om verpleegproblemen te kunnen formuleren en de interventies te kunnen plannen een belangrijk thema. Observeer daarom goed de patiënt die je krijgt toevertrouwd. Rapporteer ook steeds jouw bevindingen, schriftelijk in het verpleegdossier of mondeling aan de verpleegkundige/ paramedicus van de afdeling. Je kunt bij vragen, twijfels of problemen altijd terecht bij de hoofdverpleegkundige en de verpleegkundige/ paramedici - mentoren van de stageplaats. De mentoren zijn bereid om je, naast hun andere taken, o.m. te helpen bij het leren gebruiken van informatiebronnen, het geven van feedback bij bed–side–zorg, te helpen bij het leren omgaan met ervaringen en emoties. De mentoren werken hierbij samen met de stagebegeleidsters(ers) vanuit de onderwijsinstelling. Je kunt ook beroep doen op de begeleidingsverpleegkundigen van het ziekenhuis. Veiligheid v oor de patiënt is voor ons een belangrijk gegeven. Waag je niet alleen aan verpleegkundige interventies die je nog niet voldoende beheerst. Plan de zorgen altijd in overleg met de stagebegeleidster(ers), mentor of een (hoofd)verpleegkundige. Vraag,indien nodig, om toezicht te houden. Respecteer de gemaakte afspraken met de stageplaats en wees stipt. We hopen dat jouw stage in ons ziekenhuis een leerrijke ervaring wordt! Eveline Depreter Directeur Patiëntenzorg 25
4.2 Beroepsgeheim Bij het horen van de term “beroepsgeheim” denken velen op de eerste plaats aan artsen en verpleegkundigen. Het beroepsgeheim is echter één van de meest fundamentele principes waarop de gezondheidszorg is gebaseerd. De wettelijke bepalingen gelden voor alle personen die betrokken zijn bij het medisch gebeuren, dus ook studenten. In het ziekenhuis is de dokter-patiënt verhouding slechts een onderdeel van een ingewikkeld netwerk van relaties (in tegenstelling met het medisch gebeuren in de huisartsenpraktijk). De patiënt treedt er in contact met verschillende specialisten, verpleegkundigen, studenten, paramedici, technici, administratief personeel, onderhoudspersoneel, enz. In de Belgische Wetgeving werd het principe van het beroepsgeheim vastgelegd in artikel 458 van het strafwetboek en luidt als volgt: “Geneesheren, heelkundigen, officieren van gezondheid, apothekers, vroedvrouwen en alle andere personen die uit hoofde van hun staat of beroep kennis dragen van geheimen die hun zijn toevertrouwd, en deze bekend maken buiten het geval dat zij geroepen worden om in rechte getuigenis af te leggen en buiten het geval dat de wet hen verplicht die geheimen bekend te maken, worden gestraft met een gevangenisstraf en een geldboete". Op grond van de geheimhoudingsplicht worden enkele praktische richtlij nen geformuleerd: •
Niemand heeft recht tot inzage van een patiëntendossier, tenzij met toestemming van de behandelende arts.
•
Medische secretariaten en archiefruimten zijn in principe niet toegankelijk voor personen die niet bij de verzorging of hulpverlening betrokken zijn.
•
Geen enkele mededeling mag worden gedaan omtrent namen van patiënten die in het ziekenhuis komen, nog minder betreffende de dienst waar of de aandoening waarvoor zij verzorgd worden.
•
Buiten informatie die beroepshalve intern moet worden doorgegeven, mogen inlichtingen per telefoon slechts verstre kt worden indien men zeker is over de identiteit van de gesprekspartner en mits akkoord van de behandelende arts. Laat een telefoon nooit “open” liggen voor achtergrondinformatie. Laat het beantwoorden van telefonische oproepen over aan de verpleegkundigen.
•
Ruimtes als cafetaria, restaurant, liften, vestiaire, openbaar vervoer,… dienen niet om gesprekken te voeren waarin namen of gegevens worden genoemd die de identiteit van de patiënt kunnen schaden. Ook gesprekken waarin geen namen worden vernoemd dienen met de nodige discretie te gebeuren.
•
Wees zorgzaam met medische en verpleegkundige dossiers die blijven liggen in niet afgesloten ruimtes.
•
Operatieprogramma’s vermelden meestal belangrijke gegevens: laat ze niet rondslingeren op de diensten.
•
Bij het nemen van kopies van medische documenten: heb je niets achtergelaten bij het fotokopieerapparaat.
(Met dank aa n D hr. Dirk Gheyle voor het jur idisch a dvies)
26
4.3 Kwaliteit en patiëntveiligheid 4.3.1 Coördinator Kw aliteit en Patiëntveiligheid De coördinator Kwaliteit en Patiëntveiligheid in AZ Damiaan is mevr. Myriam De Meester. Ze heeft een beleidsvoorbereidende en beleidsuitvoerende opdracht inzake kwaliteit en patiëntveiligheid en dit voor het ganse ziekenhuis. De coördinator werkt samen met alle directieleden maar in het bijzonder met de algemeen directeur, medisch directeur, de directeur patiëntenzorg en de hoofdapotheker. Het uitrollen van het beleid in de organisatie en het coachen van de leidinggevenden behoren ook tot deze opdracht. Mevr. M yriam De Meester
Het Kwaliteitsmodel: Kwadrant In AZ Damiaan gebruiken we het Kwadrant managementmodel. Het Kwadrantmodel is een vertaling van het EFQM (European Foundation for Quality Management) model voor de zorgsector in Vlaanderen. Het is een (kwaliteits-) managementmodel: het helpt zorginstellingen hun (kwaliteits-) beleid gericht uit te werken en aan te sturen. De visie geeft weer waar de organisatie in het algemeen voor staat. De missie van een organisatie geeft weer wat ze op middenlange termijn wil bereiken. Strategische doelstellingen geven concreter weer wat de instelling in de komende jaren wil realiseren. Om de doelen te realiseren werken we aan onze processen door middel van verbeteracties. We maken daarvoor gebruik van verschillende methoden. Om prioriteiten te bepalen of resultaten van verbeteracties op te volgen, verzamelen we gegevens die we verwerken tot indicatoren. Deze indicatoren worden geanalyseerd en geïnterpreteerd.
Pijlers van Kwaliteits- en patiëntveiligheidsbeleid A. Kwaliteitsmanagementsysteem A.1 Visie, missie en strategische doelstellingen “Het AZ Damiaan w il het referentiecentrum van de regionale gezondheidszorg v oor de bev olking aan de kust zij n.” Onze missie: 1.
Alle activiteiten en in het bijzonder de zorg worden met de hoogst mogelijke kwaliteit aangeboden en uitgevoerd.
2.
De patiënt staat centraal.
3.
Onze zorgverlening is toegankelijk.
4.
De organisatie gaat verantwoord om met de middelen die haar ter beschikking worden gesteld.
5.
De organisatie vertrekt vanuit christelijke waarden die ze vanuit het verleden meekreeg en die op een eigentijdse wijze worden ingevuld.
27
Onze strategische doelstellingen 1.
Uitbouw van een aantrekkelijk zorgaanbod.
2.
Operationele excellentie
3.
Gepaste dienstverlening
4.
Realisatie van het nieuwbouwproject
5.
Structureel financieel gezond bedrijf.
A.2 Managementstructuur inzake kwaliteit en patiëntveiligheid Stuurgroep Kwaliteit De stuurgroep Kwaliteit formuleert de doelstellingen inzake kwaliteit en patiëntv eiligheid. Het v olgt ook de realisaties erv an op. De stuurgroep is als volgt samengesteld: dhr. P. Verhulst, algemeen directeur, Dr. S. Vanthuyne, medisch directeur, Mev rouw E. Depreter, directeur patiëntenzorg, de Heer X. Keters, ICT directeur, de Heer W. Gev aert, supply chain manager, Mev rouw K. Stroo, apotheker, Mev r. N. Baillieul, stafmedewerker patiëntveiligheid, Mev r. M. De Meester, coördinator kwaliteit en patiëntv eiligheid. De stuurgroep komt maandelijks samen.
Cel Kwaliteit De cel Kwaliteit bestaat uit N. Baillieul en M. De Meester. Zij staan in voor de uitwerking v an het beleid inzake kwaliteit en patiëntveiligheid.
B. Bouwstenen van het kwaliteits- en patiëntveiligheidsbeleid B.1 Indicatoren opvolgen Registraties Een registratie is een proces van verzamelen van relevante gegev ens en v erwerking tot informatie. Een registratie verloopt op een systematische manier en stelt in staat onder zoeksv ragen, hy pothesen en resultaten te evalueren. Voorbeelden v an registraties : Minimale Klinische Gegev ens (MKG) Minimale Verpleegkundige Gegevens (MVG), Minimale Psychiatrische Gegevens (MPG).
Audits Een audit is een systematisch en onaf hankelijk onderzoek om te zien als de (kwaliteitsactiviteiten en de daaruit voortvloeiende resultaten overeenkomen met de overeengekomen kwaliteitscondities. Een audit is erop gericht na te gaan of de condities v oldoende effectief ingevoerd zijn om de (kwaliteits-)doelstellingen te bereiken. Voorbeelden v an audits: audit van het verpleegkundig patiëntendossier cluster chirurgie, dragen van identif icatiearmbandjes, audits v an de geneesmiddelendistributie, … .
Klachtenmeldsysteem incl. opvolging en verbeteracties Klachten zijn een uiting v an ongenoegen. Gebruikers hadden v erwachtingen waaraan niet voldaan is. Door deze uiting, hetzij v anwege een patiënt, zijn familie, of andere klanten zoals doorv erwijzers, krijgen we als organisatie de kans om aan deze punten te werken. Patiënten kunnen met hun klacht terecht bij de ombudsdienst. De ombudsdienst heeft vooral een bemiddelende opdracht. De klachten worden ev entueel voorgelegd aan de klachtencommissie . Er is ook een kwartaal ov erleg tussen de ombudsdienst en het departement patiëntenzorg. Op dit overleg worden de gesignaleerde knelpunten nader bekeken en wordt nagegaan hoe wij onze organisatie op dat v lak kunnen verbeteren.
28
Veilig Incident Meldsysteem incl. opvolging en verbeteracties Incidenten zijn gebeurtenissen met een onv erwacht resultaat. Een gedeelte van de incidenten zijn v ermijdbaar, een gedeelte zijn onvermijdbaar. Het is daarom belangrijk de incidenten te analyseren en waar mogelijk verbeteracties uit te werken en in te v oeren. Om het incident inzake patiëntveiligheid te v olgen v anaf de melding tot en met de archivering maken we gebruik v an het V.I.M. : het Veilig Incident Meldsysteem. Het is bereikbaar v ia het intranet onder de rubriek ‘ Registratie’ , rubriek VIM. Medewerkers en artsen kunnen er een melding van een incident i.v.m. patiëntveiligheid plaatsen en de verdere opvolging v olgen. Het VIM meldsysteem wordt gecoördineerd door N. Baillieul en M. De Meester. Meldingen v an incidenten v an zuiv er medische aard kunnen door de artsen via een gelijkaardige toepassing worden gemeld. Deze meldingen worden v erder opgev olgd door de medisch directeur. De laboratoria biochemie, hematologie, bacteriologie en moleculaire biologie werken intern met een klachtenbeheersysteem dat een specif ieke toepassing van een incident meldsysteem is.
B.2 Verbeteracties ontwikkelen, invoeren en opvolgen Projectmanagement •
Methodologie: in AZ Damiaan worden projecten van een zekere omv ang en met enig risico uitgewerkt volgens de Stage Gate methode.
•
Inbedding in de organisatie: projecten die met de Stage Gate methodologie worden aangestuurd, worden bewaakt door de Project Board, een ov erlegforum dat maandelijks doorgaat.
Klinische Paden •
Methodologie: een klinisch pad is een complexe interv entie om de gemeenschappelijke besluitvorming en organisatie v an zorgprocessen te verwezenlijken v oor een specifieke groep van patiënten gedurende een gedef inieerd tijdskader.
•
Doel: de kwaliteit van zorg, ov er de grenzen van de organisatie heen, te verbeteren door het verbeteren v an risk-adjusted resultaten, het bevorderen van de Patiënt Veiligheid (Patient Safety), het v erhogen v an de patiëntentev redenheid en het optimaliseren v an het middelengebruik.
•
Inbedding in de organisatie: maandelijks komt de zorgpadboard bijeen om het beleid inzake klinische paden uit te werken en op te v olgen. Ook wordt de voortgang v an de lopende zorgpaden en de zorgpaden in ontwikkeling opgev olgd.
•
Klinische Paden in gebruik en in ontwikkeling
Procesmanagement Het ziekenhuis levert zorg en diensten aan door processen. In de organisatie zijn we permanent bezig processen te vernieuwen of nieuwe processen in te voeren. Hierna enkele v oor beelden. a. Veilig bloedproducten toedienen Er zijn veel kritisch z orgprocessen , maar de toedieni ng van bloed is een zeer kritisch proc es omwille van de ernstige risico’s. De toediening van een ni et compatibel bl oedproduct kan de dood van de ontvanger tot gevolg hebben. Om een (bloed)product veilig toe te dienen zijn volgende 4 controles noodzakelij k. Er is geen enkele c ontrol e overbodig. 1. Een j uist geïdentific eerd bloedstaal voor bl oedgroepbepaling en kruisproef, afgenomen bij de juiste patiënt (op de afdeling). 2. Overeenstemmende naam, voornaam, ° datum van de pati ënt op de bloedz ak, het trans fusiedossier en het meegebrachte patiëntenetiket. Bloedgroep, -subgroepen en Rhesus-factor op de bloedz ak komen overeen met de gegevens van de patiënt die het bloed ontvangt, vermeld op het trans fusiedossier. Contr ole van de vervaldatum en het resultaat van de compatibiliteitstest. (In het labo bij de bloedbank).
29
3. Overeenstemmende naam, voornaam, ° datum, bloedgroep, –s ubgroepen en Rhes us-factor op de bloedzak, het transfusi e dossier, het medisch order in het pati ëntendossier. C ontrol e van de vervaldatum en de c ompati biliteit. (Bij ontvangst op de afdeling). 4. Overeenstemmende naam, voornaam en ° datum tussen identificati e van de patiënt ( positieve bevraging : naam, voornaam en ° datum), de gegevens op de identific atiearmband, het transfusiedossier, het patiëntendossier en de bl oedz ak. b. Gestandaardiseerd dossier voor de clus ter chirurgie Infor mati eover dracht tuss en artsen en gezondheidsz orgbeoefenaars is een belangrijke acti viteit inz ake kwaliteit en pati ëntveiligheid. De heel kundige afdelingen hebben hun verpleegkundig patiëntendossier geharmoniseerd en gestructureer d. Zo wordt éénduidige en volledige rapportage gemakkelij ker gemaakt. c. Klinische far macie In klinische far macie wer kt een apotheker op een afdeling samen met de geneesher en en verpleegkundigen. In ons pr oject richt de apotheker zich in hoofdz aak op de omschakeling van de thuisgenees middelen naar de zi ekenhuisgeneesmiddelen bij opname en de omgekeerde beweging in het vooruitzicht van ontslag uit het ziekenhuis. Het projec t loopt op de diensten geriatrie 2 en 4.
Service Level Agreements ( zie ook eBib / kwaliteitsbeleid / SLA) •
Methodologie: Een Service Lev el Agreement ( S.L.A.) is een ov ereenkomst tussen een dienstverlener en een klant waarbij er v oor de te leveren dienst een minimaal aanv aardbaar serviceniveau wordt af gesproken, uitgedrukt in concrete maatstav en. Bij het v astleggen v an deze serviceniveaus wordt er rekening gehouden met zowel de mogelijkheden van de lev erancier als de behoeften v an de klant. Een S.L.A. wordt niet alleen gebruikt tussen organisaties onderling, maar ook tussen af delingen of diensten binnen het ziekenhuis.
•
Doelstellingen: met het opstellen van een S.L.A. worden v olgende doelstellingen nagestreefd: + objecti eve afspraken for muleren over de el ementen van de dienstverlening. + de noodzakelijke dienstverleningsproc essen definiëren. + de beschi kbare middelen efficiënt verdelen. + de kos ten controleren. + de klantentevr edenheid meten en de relatie tussen de di enstverlener en de klant stur en. + afspraken maken omtrent het niveau van dienstverlening en de geldigheidsduur.
•
Inbedding in de organisatie: de methodologie en de opv olging v an Serv ice Level Agreements gebeurt in de stuurgroep kwaliteit.
Procedures Procedures omschrijven de stappen, waaruit processen zijn opgebouwd. De procedures zijn terug te vinden op het intranet onder eBib. Enkele belangrijke procedures zijn handhy giëne en patiëntidentificatie
30
4.3 Pesten, geweld,… Pesten, geweld en ongewenst seksueel gedrag (= OSG) op het werk Wat? Naar aanleiding van de wetgeving betreffende de bescherming tegen geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk, heeft het ziekenhuis sinds juli 2002 een risicoanalyse uitgevoerd en een procedure opgesteld. Concreet houdt deze procedure in dat elke medewerker van AZ Damiaan (maar ook directieleden, jobstudenten, stagiairs, artsen, klanten, leveranciers, patiënten,... kortom allen die zich op de arbeidsplaats bevinden) melding kan maken van pesterijen, geweld of OSG waarvan hij het slachtoffer werd, alsook als dader kan aangeduid worden. Een definitie van wat er verstaan wordt onder pesten, geweld en OSG is te vinden in het arbeidsreglement.
In ons ziekenhuis staan twee vertrouwenspersonen klaar om naar de klacht te luisteren, eventueel advies te geven en informele acties te ondernemen in samenspraak met het slachtoffer. Indien het wangedrag niet verdwijnt of indien het slachtoffer verdere stappen wenst te ondernemen, wordt een externe preventieadviseur van PROVIKMO ingeschakeld die de klacht officieel zal onderzoeken. Dit betekent dat de directie op de hoogte gebracht wordt en dat zij er alles aan moet doen om het wangedrag te stoppen. In een volgende fase kan het slachtoffer ook naar de rechtbank stappen om een einde te maken aan de klachten. Wie? De vertrouwenspersonen zijn altijd bereikbaar via de telefoon om een afspraak te maken. Zij verbinden zich ertoe het slachtoffer met raad en daad bij te staan en zeer discreet en vertrouwelijk met de informatie om te gaan. • Marleen Spileers: 059 / 55 34 06 • Johan Steeman: 059 / 55 33 36 Hoe? Indien je het slachtoffer wordt van wangedrag neem je zo snel mogelijk contact op met één van de vertrouwenspersonen. Kies de vertrouwenspersoon waarbij je je het meest op je gemak voelt. Deze zal snel en discreet een gesprek met jou voeren. Afhankelijk van de ernst van de klacht, bepalen jullie samen de verdere stappen. Je kan ook verkiezen om de klacht onmiddellijk op een officiële manier aan te pakken. Dan neem je best direct contact op met de preventieadviseur van PROVIKMO. Deze persoon kan gecontacteerd worden via de externe dienst voor preventie en bescherming met adres te Brugge, Dirk Martenstraat 26/1. Voor zeer acute problemen heeft PROVIKMO ook een crisislijn die 24/24 en 7/7 bereikbaar is op het nummer: 078 /15 02 00. 31
5. Medische diensten Hieronder geven we een overzicht van alle medische specialismen, met hun artsen: Algemene Heelkunde
Algemene, abdominale, endoscopische en bariatrische heelkunde - Proctologie
Dr. F. Olivier
Oncologische & thoracale heelkunde Endocrinologische heelkunde
Dr. A. Janssen
Senologie
Dr. S. Depuydt Dr. A. Janssen
Vasculaire heelkunde - Spataderkliniek - Vaatlabo
Dr. S. Depuydt Dr. L. Parmentier Dr. S. Schepers
Algemene Heelkunde *
Thoracale heelkunde, (Endo)vasculaire heelkunde - vasculair labo
Anatomopathologie
Dr. P. Depuydt
Dr. K. Hertveldt Dr. G. Van Parys
Anesthesiologie - Kritieke zorgen
Dr. R. Ameloot Dr. S. Cnudde Dr. C. Grumbers Dr. F. Hoogmartens Dr. Ph. Vuylsteke Intensieve zorgen
Dr. G. Nackaerts Dr. D. Vanwulpen
Pijntherapie
Dr. C. Pottiez
Urgentiegeneeskunde
Dr. L. De Vlieger Dr. L. Nuytten Dr. J. Tomasssen
Centrum bij zondere tandheelkunde - narcodontie
Dr. G. Orbie Lth. P. Surmont 32
Centrum v oor evenw ichtsonderzoek
Dr. G. Clement Dr. G. Fonteyn Dr. P. Lambert Dr. E. Van Ingelghem
Centrum v oor nek- en rugchirurgie
Dr. G. Buyse Dr. G. De Loore Dr. J. Van Oyen
Diabetesvoetkliniek
Dr. L. Winne
Fysische geneeskunde en revalidatie
Dr. J. Dekeyzer Dr. E. Van Ingelghem
Genetica - Erfelijkheid
Klinisch geneticus
Geriatrie
Dr. T. de Ravel
Dr. K. Goddeeris Dr. C. Vandenbon Dr. A. Vandenbroucke
Huidziekten
Inwendige ziekten
Dr. L. Bossuyt
Cardiologie
Dr. G. Dhooghe Dr. Y. Hagers Dr. G. Holvoet Dr. S. Ketels
Endocrinologie - Diabetologie
Dr. C. Vandenbon Dr. L. Winne
Hematologie
Dr. D. Selleslag
Longziekten
Dr. G. Desmet Dr. R. Devogelaere
Maag-. darm- en leverziekten - Digestieve oncologie
Dr. M. Cool Dr. G. Deboever Dr. G. Lambrecht
33
Oncologie
Dr. R. D'hondt Dr. I. Spoormans
Kinderziekten
Dr. M. Azou Dr. S. Van Molhem Dr. G. Van Paemel Kindercardiologie
Prof. Dr. M. Gewillig
Klinische genetica
Prof. Dr. J.P. Frijns
Klinische biologie - Serologie Bacteriologie
Dr. G. Alliet
Dr. D. Robbrecht Dr. Ph. Vandelanoitte Dr. W. Vermeir
Medische beeldv orming - RX Echo - CT-scan - NMR
Dr. A. Broeders
Dr. B. Claikens Dr. A. Favril Dr. G. Heirwegh Dr. G. Jackers Dr. S. Legrand Dr. W. Roelandt Dr. P. Van Wettere
Mond,- kaak- en aangezichtsheelkunde - Stomatologie
Dr. G. Orbie
34
Multidisciplinair Oncologisch Centrum
Dr. G. Demeestere Dr. R. D'hondt Dr. A. Janssen
Nefrologie - Hemodialyse
Dr. E. Matthys Dr. L.M. Reyns Dr. M. Schurgers Dr. A. Vandermarliere
Neurochirurgie
Dr. G. Buyse Dr. L. Depraetere --Dr. M. Deruytter Dr. O. Van Damme Dr. D. Van Hauwaert
Neurologie
Dr. L. Brouckaert Dr. G. Fonteyn Dr. A. Terwecoren Dr. D. Van Diest Dr. E. Van Ingelghem
Neus- keel- en oorziekten Hoofd- en halsheelkunde
Dr. G. Clement Dr. P. Lambert
Nucleaire geneeskunde
Dr. E. D'Hondt Dr. H. Nollet
Oogziekten
Dr. A. Declerck Dr. B. Pollet
Orthopedie
Dr. M. Backaert Dr. G. De Loore Dr. J. De Vos Dr. D. Goegebuer Dr. J. Van Oyen 35
Traumatologie
Dr. P. Willaert Dr. T. De Geest Dr. M. Backaert Dr. G. De Loore Dr. J. De Vos Dr. D. Goegebuer Dr. J. Van Oyen
Plastische, reconstructiev e en esthetische heelkunde
Dr. D. Kerckhove Dr. S.H. Lauw
Psychiatrie
Dr. L. Brouckaert Dr. A. Minderhout Kinderpsychiatrie
Dr. C. Cosyns Dr. L. Evens
Reumatologie
Dr. M. Maertens
Tandheelkunde - Narcodontie
Lth. P. Surmont
Urologie - Andrologie
Dr. J. Darras Dr. P. Mattelaer Dr. D. Ponette
Verloskunde en Vrouwenziekten
Dr. S. Bafort Dr. B. Rombaut Dr. B. Timmermans Dr. R. Vercamer
Bezoek ook eens www.azdamiaan.be voor een overzicht van ons volledig zorgaanbod met onder meer patiëntenprogramma’s, links naar websites van medisch specialismen,...
36
