Beste leden van Provinciale Staten, Hierbij ontvangt u het verslag van de sectorbijeenkomst van 29 augustus jl. Tevens wil ik u uitnodigen voor de Woontop van 1 november 2013. De afgelopen maanden is, door inbreng van een groot aantal partijen die actief zijn op de Friese woningmarkt, een concept aanvalsplan Woningmarkt opgesteld. Op 8 mei 2013 heeft er een informerende Statencommissie plaatsgevonden over actuele ontwikkelingen op de woning- en hypotheekmarkt. Op 12 juni volgde een sectorbijeenkomst voor corporaties, bouwbedrijven, banken/ zakelijke dienstverlening, en zorgorganisaties en op 29 augustus organiseerde de provincie Fryslân een sectorbijeenkomst voor gemeenten. Tijdens deze bijeenkomsten hebben de verschillende partijen stil gestaan bij de prioritaire opgaven en mogelijke maatregelen. Het bijgevoegde verslag van 29 augustus geeft inzicht in wat besproken is in de verschillende subgroepen en de plenaire terugkoppeling. De uitkomsten van alle bijeenkomsten worden verwerkt in het Aanvalsplan Woningmarkt dat in oktober in de statencommissie, onder Wurkje Foar Fryslân, op de agenda staat en 6 november in Provinciale Staten behandeld zal worden. Het aanvalsplan Woningmarkt zou in eerste instantie als apart stuk op 18 december in de Staten worden behandeld, er is echter voor gekozen om in het ritme van Wurkje Foar Fryslân mee te gaan. Tijdens de Woontop op vrijdagmiddag 1 november zult u in de gelegenheid worden gesteld om vragen te stellen aan de vertegenwoordigers van de verschillende sectoren. Deze bijeenkomst zal plaatsvinden in de Kommisjeseal van het Provinciehuis start om 13.00 uur en eindigt om 17.00 uur met een gezamenlijke borrel. Aanmelden voor deze bijeenkomst kan via de mail aan
[email protected] Na aanmelding ontvangt u van ons het programma en nadere informatie. Met vriendelijke groet, Hans Konst
Verslag Sectorbijeenkomst Woningmarkt met Friese gemeenten Donderdag 29 augustus 2013 te Leeuwarden
Op 29 augustus 2013 vond een sectorbijeenkomst woningmarkt plaats. Deze bijeenkomst is georganiseerd door Provinsje Fryslân in het kader van het najaar 2013 vast te stellen aanvalsplan Friese woningmarkt. Voor de bijeenkomst zijn bouwbedrijven, corporaties, zorginstellingen, dienstverleners en alle Friese gemeenten uitgenodigd. De bestuurders en directeuren waren op naam uitgenodigd voor deze bijeenkomst, waar twee vragen centraal stonden: 1. Welke aanvullingen hebben Friese gemeenten voor wat betreft opgaven en maatregelen in het Aanvalsplan Friese woningmarkt; 2. Welke rol kunnen Friese gemeenten zelf spelen in de diverse maatregelen t.b.v. de Friese Woningmarkt. Voor achtergrondinformatie wordt u verwezen naar het concept aanvalsplan Friese Woningmarkt, e zoals dat met de uitnodiging voor de 29 augustus naar alle deelnemers is gestuurd. Het voor u liggende verslag geeft de uitkomsten van de discussie op hoofdlijnen weer. e
Het programma voor de 29 augustus was als volgt: 13.00 uur
Welkom: gedeputeerde Hans Konst Drie pitches sectoren Ytzen Strikwerda, Rolf Koops, Albrecht Kok
14.00 uur
Start vier integrale subgroepen
15.00 uur
korte pauze
15.15 uur
Plenaire terugkoppeling en discussie
17.00 uur
Borrel
Verslag subgroep 1, groen. (o.m. Zuidwest en Noordwest Friesland) Gespreksleiding: Verslag:
G. Venema A. Hoks, mw. E. Rodenhuis.
Aanwezig:Van der Meulen- Statenfractie SP, Huisman- Wonen ZWF, Strikwerda-Elkien, Wind- Wonen NWF, Schot-Van Wijnen, Kok- NVM, Kiestra- Pranger Rosier, Wesselius-Gem. Lemsterland, De BoerGem. Littenseradiel, Benedictus-Gem. Skarsterlân, Haarsma- Gem. Het Bildt, De Haan- Gem. Leeuwarderadeel, Pen- Gem. Menameradiel, Le Roy- Gem. Harlingen, Born- Uitvoeringsorganisatie De Friese Meren, Bosma-Uitvoeringsorganisatie De Friese Meren , Pijpker-Gem. Harlingen, Snuif-gem. Franekeradeel. Algemene vraag: Wat missen de gemeenten in het maatregelenpakket? Algemene noties Er wordt voor de maatregelen te nadrukkelijk naar de overheid gekeken, terwijl de mogelijkheden van gemeenten vanwege bezuinigingen ook zeer beperkt zijn. Marktpartijen zouden meer kunnen doen. Makelaars, architecten en bouwondernemingen hebben te maken met grote productie uitval in bedrijven en zijn nu vooral bezig met overleven. Het werk zal anders georganiseerd moeten gaan worden. Kijk niet terug en ga gezamenlijk op zoek naar maatregelen om de markt weer op gang te krijgen (vliegwiel). Algemeen beeld: financiering is het probleem. Alle partijen zullen moeten inleveren en het verlies moeten nemen. Oplossingen van banken worden in dit verband gemist. Zorg voor een mix van maatregelen en geen eenmalige impuls. Kijk ook naar de effecten van maatregelen op de lange termijn; van bijv. een lage energienota heeft een bewoner lang profijt. Analyseer welke problemen in de verschillende regio’s spelen en houdt bij het opstellen van maatregelen ruimte voor regionaal maatwerk, zoals voor de krimpgebieden. Maatregelen Breng partijen bij elkaar en onderneem samen initiatieven. Het organiseren van informatiedagen/ startersdagen ca. zien alle partijen zitten! Snellere procedures en meer flexibiliteit in bestemmingsplannen. Gemeenten wijzen er op dat hier al naar gekeken wordt en dat wel aan procedures voor inspraak en rechtsbescherming moet worden voldaan. Gemeenten kunnen grond/ kavelprijzen verlagen (10%-20%) en een aantal gemeenten doet dit al. Leg nadruk op bouwtechnische en energetische verbetering van de woningvoorraad. Daar kan al op korte termijn mee begonnen worden. Ook is er een inhaalslag te maken in de levensloopbestendigheid van woningen. Neem koopwoningen in een rij op te knappen huurwoningen zoveel mogelijk mee. Analyseer wat er staat aan woningen in gebieden en wat de mogelijkheden tot herstructurering zijn. Vooral in de bestaande voorraad koopwoningen bestaan kwaliteitstekorten; hierin moet meer gesloopt en herbouwd worden. Door verbeterprojecten te clusteren kan het rendement van projecten hoger worden. Banken en beleggers kunnen dan meer financieel mee participeren. Een provinciaal investeringsfonds (zoals een sloopfonds met slooppremie/ leenfaciliteit) zou kunnen helpen om woningen uit de markt te halen (opkopen, transformeren). De banken moeten als eigenaar hier wel aan meewerken. Breng de doorstroming weer op gang, met name in het middensegment. Er zouden voor particulieren meer mogelijkheden moeten zijn om te investeren in vastgoedprojecten. Nu doen dit voor het grootste deel alleen pensioenfondsen. Er zijn in de gemeenten genoeg vernieuwingsprojecten die snel uitgevoerd kunnen worden zodra de financiering rond is. Meer cofinanciering en het verruimen van regels, ook in relatie tot ISV, kunnen hierbij helpen. De provincie zou sneller moeten besluiten over de uitvoering van concrete projecten. Bij cofinanciering van inbreidingslocaties zou meer van de opgaven in een gebied kunnen worden uitgegaan (gebiedsontwikkeling) i.p.v. de bebouwing.
Verslag discussie subgroep 2, geel. (o.m. grotere Friese gemeenten) Gespreksleiding Verslag:
W. Brouwer mw. S.B. van der Kamp
Aanwezig: de heren Konst-Provincie , Feenstra-statenlid SP, Ketelaar-gem Smallingerland, Diks-gem. Leeuwarden, Siebenga- gem. Heerenveen, Akkerman- gem SWF, Holwerda-VFG, De Rouwe-Dijkstra Draisma, Boers-Leeuwarder Courant, Hoekstra-Hoekstra makelaardij, Deelstra-gem. Leeuwarden, Neelis-gem. Heerenveen, Halbesma-gem. Súdwest Fryslân, Heikema-De Wieren Woningbouw, Van Wieren- BNA kring Friesland, Wendelaar-Bonga/Ewald, Bonnema- Elkien, De Bruin- Zorgpartners Friesland, mevrouw Lantinga (trainee), Idsinga (trainee). Welke opgaven ontbreken nog volgens de gemeenten? Gaan we wel uit van dezelfde uitgangspunten, horen we hetzelfde als het bijv. gaat om noodzaak ondersteuning starters? I.p.v. een starterslening is volgens o.m. gemeenten Leeuwarden en Smallingerland veel meer een duurzaamheidslening noodzakelijk. Pleidooi voor duidelijkheid over basisgegevens, analyse, probleemomschrijving Doorstroming is van groot belang om de woningmarkt weer op gang te brengen. Het probleem ligt m.n. bij de groep boven de starters: hier is een restschuldregeling zeer gewenst. De financiering van gewenste projecten is voor veel organisaties een groot knelpunt. De vereiste cofinanciering bij subsidieregelingen zou mogelijk verlaagd kunnen worden. Oplossingen van banken worden gemist, zij lijken de problemen niet zo te voelen. Dure huur: er is behoefte aan een provinciebreed inzicht in de behoefte en opgave in dit huursegment (boven liberalisatiegrens). In Leeuwarden en enkele andere grote Friese steden lijkt er een fors tekort in aanbod dure huurwoningen t.o.v. de vraag. Onderbouwingscijfers ontbreken echter. Wat kunnen gemeenten en andere organisaties nu/ straks zelf doen? Opgave ligt vooral in kwaliteitsverbetering en verduurzaming van de bestaande woningvoorraad. Specifiek voor het goedkope segment zijn financieringsprikkels nodig. Uitbreiding van duurzaamheidsleningen met renovatieleningen Gezamenlijk Fries statement maken richting de banken dat meer betrokkenheid noodzakelijk is Garantstelling door overheden kan oplossingen bieden. Bijvoorbeeld bij nieuwe hypotheken voor particulieren. Minder dan 2% voldoet niet aan de aflossingsverplichting, dit is redelijk op te vangen in de extra risicokosten. Hoe kunnen we de relatie zorg-vastgoed-corporaties slimmer organiseren. Friesland Voorop in Leeuwarden is een goed voorbeeld hoe het kan. Er lijkt een nieuwe balans te ontstaan tussen de prijsdaling van bestaande koopwoningen + verlaging van de leencapaciteit. De nieuwbouwmarkt daarentegen zit nog steeds op slot. Oplossingen moeten gezamenlijk worden uitgewerkt. Iedere organisatie apart eigen regelingen en oplossingen laten zoeken leidt nog sneller tot achterstand. Corporaties moeten de hand in eigen boezem steken, meer prioriteiten stellen dan in verleden, samen met gemeenten. De focus zal nog meer op grotere kernen moeten liggen, de herstructureringsopgave is hier het grootst. Doordat nu zowel in kleine dorpen als in steden geïnvesteerd wordt, is sprake van een suboptimale investeringsstroom. er komen grote veranderingen aan in de zorg (o.m. aanbesteding). Vergelijking met ProRail: probeer het spoor te laten liggen en te benutten, ook bij een andere zorgaanbieder. Infrastructuur en (maatschappelijk) vastgoed vormen anders grote knelpunten De relatie zorg-vastgoed-corporaties moet slimmer georganiseerd worden. De ontwikkelingen in de WMO zorgen er o.m. voor dat mensen langer thuis zullen blijven wonen. Het project Friesland Voorop is in Leeuwarden een goed voorbeeld hoe het kan. Investeren in duurzaamheid kan als negatief effect hebben dat er minder kwalitatief goede woningen beschikbaar zijn voor de doelgroep: door kwaliteitsverbetering wordt de huurprijs van een woning zodanig hoog dat deze, volgens normen huidig kabinet (puntensysteem), verkocht moet worden. Onderzoek mogelijkheden voor wonen en zorg met vermogende particulieren. Op dit moment lopen enkele kleinschalige initiatieven met o.m. een corporatie.
Verslag discussie subgroep 3, blauw. (o.m. N.O. Friesland) Gespreksleiding: Verslag:
G. Elzinga I. Buurstra
Aanwezig: A. vd. Ploeg- gem. Dongeradeel, R. Bos- gem. Dantumadeel, L. Bijleveld- gem. Kollumerland, J. Lammers- gem. Achtkarspelen, M. Bosma- Achtkarspelen, J. Talma- gem. Dantumadeel, J. Bakker- Woonaccent Makelaars, P. Reitsma- Friso Bouwgroep, R. Swart- Accolade, Y. Strikwerda- Elkien, Buisman- statenlid PVV, J. ten Cate- Alliade, G. v.d. Meer-Statenfractie Grien Links , T. Damstra- Damstra Installatietechniek, K. Hettinga- statenfractie D66, J. Goos – Provincie Fryslân Wat vindt men van de maatregelen zoals ze nu voorliggen? Over het algemeen is men van mening dat het stuk zoals het nu voorligt herkenbaar is. Alle partijen spreken ook de wens uit om zo spoedig mogelijk van start te gaan van de maatregelen Er wordt geconstateerd dat er een rare situatie is ontstaan op de woningmarkt door de “Blokheffing”. Hoe los je terugtrekkende beweging van de corporaties op? Hoe los je het vraagstuk betreffende scheiden wonen en zorg op? Hervormingsmaatregelingen zijn van meer belang. Er wordt nadrukkelijk de oproep gedaan om onderscheid te maken in de crisis en de gevolgen daarvan en de zaken die we al wisten en waar we hoe dan ook al rekening mee moeten houden, zoals de demografische ontwikkeling. Wat er nu gebeurd is structureel. De markt zoals die was zal nooit meer in de oude omvang terugkeren. Er zal een nieuw evenwicht ontstaan. Zijn de problemen wel scherp genoeg geformuleerd? Er wordt geconstateerd dat wonen zowel huur als koop op termijn steeds duurder zal gaan worden. Aan de onderkant zitten de problemen. Deze kunnen niet zonder meer de markt op door beperkte financieringsmogelijkheden. Momenteel vindt er geen doorstroom plaats omdat er geen vertrouwen is. Je moet wonen zien als een plek waar je verblijft. Je bouwt geen eigen vermogen meer op. Maatregel 1 De gemeenten ervaren dat de duurzaamheidslening en de starterslening op dit moment niet werken. Dit wordt door meerdere partijen erkend. Er is veel onwetendheid bij de “klant”. Men zou liever zien dat hier meer regie op komt. Zorg voor gelijkluidende regelingen en creëer eenvoud. Een duurzaamheidslening levert niet per definitie een meerwaarde op voor de woning. Maatregel 2 Wie kan voorzien in huurwoningen boven de liberalisatiegrens? Is deze maatregel al getoetst bij een aantal grote beleggers? Hoe groot is de vraag? Is er een analyse gedaan? Een dergelijke maatregel zal beter uitpakken voor Heerenveen, Drachten en Leeuwarden (A7 zone, criterium beleggers in kader werkgelegenheid), maar niet voor de periferie. Vooral in de kleine kernen zullen deze projecten stagneren. De belegger kijkt namelijk 40 jaar vooruit. In een krimpende regio kan niet zover vooruit gekeken worden. Investeren in krimpgebieden levert te veel risico en onzekerheid op voor beleggers. Bij bundeling de grote nationale investeerders (bv ABP) wijzen op hun maatschappelijke verantwoordelijkheid. Op dit moment liggen er veel kant en klare projecten op de plank. Een aantal zorgprojecten worden genoemd. Hier is een financier voor nodig. De belegger springt niet in dit gat. Er wordt opgemerkt dat bijvoorbeeld ISV veel inspanning vraagt voor een klein bedrag. Daarnaast wordt de co-financiering als belemeering genoemd. Maatregel 3 Hier is weinig discussie over. Akkoord. Corporaties zullen in de toekomst juist weer meer geld nodig hebben. Maatregel 4
Hier wordt gewezen op de mate van flexibliteit in bestemmingsplannen, maar ook het bieden van deze flexibliteit door hogere overheden aan de gemeenten. Risico acceptatie.
Maatregel 5 Verkoopgarantie vooral niet doen. Kunstmatig instandhouden prijzen. Wordt nu teveel gevraagd voor de woningen. Prijzen zullen verder dalen. Realiteitszin. Maatregel 6 Geen opmerkingen vooral doen. Wat kunnen gemeenten doen: Label A of B lagere OZB (knelpunt zit hier echter in de landelijke regelgeving) Korte termijn duurzaamheid stimuleren middels advies en subsidie/leningen. Enkelen hebben/hadden een starterslening waarover wordt opgemerkt dat die niet meer van deze tijd is. Lange termijn omgang corporaties, zorg en hersturcturering Kom met nieuwe vormen van betaalbaar bouwen. Wat mist er: Opkopen van woningen bij herstructurering en particulier bezit tussen corporatiewoningen en onderbrengen in een corporatie Fryslân.
Verslag subgroep 4, rood (o.m. Zuidoost Friesland) Gespreksleider: Verslag:
T. Ietswaart mw. T. Cazemier
Aanwezig: Mw I. Groeneveld- Statenfractie Grien Links, Dhr. J. Apperloo- Statenfractie CDA, Dhr. D. Hoogland- Statenfractie PvdA, Mw S. Hoekstra- WoonFriesland, Dhr. S. Lageveen- Woningcorporatie Weststellingwerf, Dhr. R. Koops- Bouwend Nederland, Dhr. M. Claus- Kootstra van der Veen, Dhr. Tj Delfsma- Delfsmabouw, Hoekstra- VDM, Dhr. C. Trompetter- gem. Weststellingwerf, Dhr. S. de Boer- gem. Ooststellingwerf, Dhr. D. Fokkema-gem. Tytsjerksteradiel, Mw A. Hooymansgem. SWF, Dhr. Doeven- gem. Ooststellingwerf. Algemene vraag: Wat vindt u van de ideeën die er nu liggen?
Er wordt door een gemeente aangegeven dat er voor starters en doorstromers wel voldoende aanbod is. De vraag wordt gesteld of er wel voldoende woningzoekenden zijn. Bij de corporaties zijn ook nauwelijks wachtlijsten. Door corporaties wordt dit herkend, er is geen druk op de markt. Als reactie hierop een oproep om anders te denken: de eigenaar van de woning die te koop staat wil blijkbaar wat anders. Je moet iets doen om dit weer los te trekken Pas op dat door ingrijpen van de overheid het prijsniveau niet kunstmatig hoog wordt gehouden, de markt moet zijn werk kunnen doen. Tegen die achtergrond zou je als overheid een maatregel als restschuldsanering niet moeten willen Probleem is prijsniveau. Laag prijsniveau (< €120.000) worden nog wel verkocht. Prijzen zijn te hoog, als prijzen lager worden dan komt er weer doorstroming. In dat kader besef van woonlasten relevant. Inzicht in eigen woonlasten kan verleiden tot koop. Door alle partijen wordt het organiseren van startersdagen toegejuicht. Grondprijzen hebben geleid tot de hoge prijzen, veel gemeenten vragen nog te veel voor de grond. De bouwers geven aan dat overwogen kan worden een eenmalige crisiskorting op de grond. Interventies waar heil in wordt gezien zijn: verbetering, levensloopbestendig maken en verduurzamen van de woningen zodat woonlasten naar beneden gaan. Bij gemeenten is hiervoor al een revolvingfund beschikbaar. Er wordt een pleidooi gehouden voor het neerzetten van kwaliteit in de nieuwbouw. Voor € 120.000 kan geen kwaliteit worden neergezet in het starterssegment (woning wordt al snel te klein bij veranderende huishoudingssamenstelling). Er wordt geconstateerd dat banken nog wel vertrouwen hebben in financiering van nieuwe woningen, bestaande woningen zijn een probleem. Deze hebben onvoldoende kwaliteit, er moet veel worden geïnvesteerd. Hier zou je Nuon middelen in moeten stoppen. Wat is de rol van de gemeenten: partijen bij elkaar brengen, het voorbeeld van de startersdagen in Drenthe wordt door gemeenten omarmd. Het is buiten de eigen taak van gemeenten, maar wel hard nodig.
De vraag wordt gesteld moeten we voor € 65 miljoen van alles wat doet of keuzes maken? Volgens de corporaties staat verduurzaming voorraad (tweeledig: energie en geschikt voor langer thuis wonen (levensloopbestendig maken)) boven aan en innovatie in de bouwsector (doel is om de voortrekkersrol terug te krijgen) op twee. Voor wat betreft het eerste is er geen discussie, maar voor wat betreft het tweede punt stelt de bouwsector laten we elkaar niet de maat nemen, maar laat je verrassen door wat de Friese bouwers allemaal kunnen. Er is een instrument nodig voor de financierbaarheid van de woning en niet de prijs. De woonlasten zijn hierbij van belang. Bij het verduurzamen van de woning is de vraag: welke maatregel levert het meest op aan besparing voor de consument, stel consument centraal, en niet alleen laten leiden door ideologie. Gemeenten willen ook prioriteit geven aan het oplossen van de verpaupering van de bestaande bouw. Sommige woningen kunnen niet meer worden opgeknapt. Sloop is dan de enige optie en zet weer iets goeds op die plek. Nuonmiddelen kunnen worden ingezet om iets in beweging te brengen. De provincie kan geld revolverend in zetten om bestaande projecten te financieren (provincie als bank).
Corporaties hebben een liquiditeitsprobleem. Laat provincies tijdelijk eigenaar van blokken woningen en maatschappelijke vastgoed worden en als het weer verkocht wordt vloeien de middelen terug naar de provincie. Geld wat op die manier vrijkomt voor corporaties gaat in de herstructurering. Dit kan een snelle korte termijn impuls opleveren met een structureel effect. Er worden vraagtekens gezet bij het aanjagen van de commerciële huurprojecten.
Plenaire deel, terugkoppeling discussies van de subgroepen -
-
-
terugkoppeling gele groep (wethouder I. Diks) gaan we wel uit van dezelfde uitgangspunten, horen we hetzelfde als het bijv. gaat om noodzaak ondersteuning starters? I.p.v. een starterslening is volgens o.m. gemeente Leeuwarden veel meer een duurzaamheidslening noodzakelijk. Pleidooi voor duidelijkheid over basisgegevens, analyse, probleemomschrijving doorstroming: het probleem ligt m.n. bij de middengroep boven de starters: hier is een restschuldregeling zeer gewenst. Dure huur: er is behoefte aan een provinciebreed inzicht in de behoefte en opgave in dit huursegment (boven liberalisatiegrens). In Leeuwarden en enkele andere grote Friese steden lijkt er een fors tekort in aanbod dure huurwoningen t.o.v. de vraag. Onderbouwingscijfers ontbreken echter. Hoe kunnen we de relatie zorg-vastgoed-corporaties slimmer organiseren. Friesland Voorop is in Leeuwarden een goed voorbeeld hoe het kan.
Vanuit deze groep (met wat grotere Friese gemeenten) wordt een grote urgentie gevoeld om waar mogelijk problemen bij de ontwikkelingen op de woningmarkt aan te pakken. -
terugkoppeling groene groep (wethouder K. de Boer) hoe gaan we met elkaar om? Gezamenlijkheid is uitgangspunt. Gemeenten missen de banken in de discussies. Hoe kunnen we met de banken het vliegwiel aan de gang brengen. Is er vanuit de banken creativiteit mogelijk (fiscale regeling, etc.)? Mogelijke maatregelen: Fonds voor voorfinanciering bij sloop en nieuwbouw , grondprijzen verlagen + afschrijven, regionale maatregelen, lobby naar Den Haag, etc. Korte termijn/no regret maatregelen: vergeet niet de effecten op lange termijn! Doen we nu niets, dan ontstaat krapte, hoe zit dat precies? (ontbreken dynamiek nu) Breder kijken (gebiedsontwikkeling) ISV en overige regelingen: er kunnen meer projecten uitgevoerd worden: cofinanciering wijzigen van 50% naar bijv. 25%?
-
Terugkoppeling rode groep (wethouder S. de Boer) We zeggen wel dat er iets moet gebeuren, maar er gebeurt niets. Uitkomst blijft ondanks dat, dat we partijen bij elkaar moeten brengen (vanuit overheden) Er is een structurele impuls nodig voor de woningmarkt Doorstroming in m.n. middenklasse/middensegment is een knelpunt Er zijn meer levensloopbestendige woningen nodig Met name inzetten op duurzaamheidsinvesteringen
-
terugkoppeling blauwe groep (wethouder A. vd Ploeg) Op hoofdlijnen instemming met de voorgestelde maatregelen van woningbezit naar woninggebruik besef moet doordringen dat wonen geld kost, en niets meer oplevert er is geen zekerheid meer over de waarde van je woning Vertrouwen is van groot belang: hier kunnen we gezamenlijk aan werken Leus: Energielabel A of B: een lagere OZB! Wens voor duurzaamheidsleningen (via bank of gemeenten?) Wens voor ondersteunende regeling voor corporaties: deze kunnen op langere termijn met de huuropbrengsten nooit de herstructurering van de woningvoorraad opbrengen, hier moet altijd geld bij. Wees flexibel: bijv. mantelzorgwoningen mogelijk maken. Er is geen garantstelling nodig, van belang zijn reële marktprijzen. Gezamenlijk moeten we 1 positief verhaal brengen
-
-
-
-
-
-
-
-
Plenaire discussie: Niet alle gemeenten zouden voldoende informatie hebben over eerdere uitkomsten van het traject Aanvalsplan Woningmarkt. O.m. Nieske Ketelaar houdt vervolgens betoog om vooral wel nu te starten met maatregelen die nu al opgepakt kunnen worden, en a.u.b. niet weer te wachten tot er heel veel informatie is gedeeld en uitgewerkt: dan zijn we te laat. Verduurzaming van ons woningbezit moet prioriteit krijgen. Niet teveel ingewikkelde regelingen en criteria opstellen, snel aan de slag. Jan Huisman (wonen zuidwest Friesland) geeft vervolgens aan dat diverse “ISV-projecten klaar op de plank liggen”. Hij wil in de prioriteit van verduurzaming ook een verbreding naar renovatie. Bij projecten zorg en corporaties is het beeld vanuit gemeenten dat deze heel veel tijd kunnen nemen. Talant geeft aan dat zij 16 plannen hebben liggen, die inspelen op de nieuwe wensen/behoeften, maar dat hun zoektocht naar financiers niet slaagt: beleggers willen er niet in investeren, lange termijn perspectief is te onzeker. Dhr. de Bruin (zorgpartij) geeft aan dat zij op korte termijn wel degelijk aan de slag kunnen: er is inzicht in welke woningen aangepast kunnen worden, voor de groeiende groep die zelfstandig moet blijven wonen maar wel voorzieningen nodig hebben. Sigrid Hoekstra: probleem van de corporaties zit in de liquiditeit/ kasstromen. Zij hebben geen behoefte aan nieuwe leningsvormen. Laat nieuwe, lokale regelingen vooral aansluiten bij de (bestaande) rijksregelingen. Maatwerk moet geen rem worden. Provincie kan tijdelijk een rol nemen, als banken even ‘afwezig’ zijn. Provincie zou meer regierol kunnen nemen in communiceren/ presenteren welke regelingen er allemaal zijn. Bestaande loketten benutten. Machiel Talsma (zorgpartij): er komen grote veranderingen aan in de zorg (o.m. aanbesteding). Vergelijking met ProRail: probeer het spoor te laten liggen en te benutten, ook bij een andere zorgaanbieder. Infrastructuur en (maatschappelijk) vastgoed vormen anders grote knelpunten.
Afrondende samenvatting plenaire discussie. In grote lijnen instemming met voorgestelde maatregelen vanuit de sector door gemeenten - Haast maken met maatregelen korte termijn en splitsing maken tussen korte termijn impuls en lange termijn structuurverbeteringen woningmarkt wat maatwerk vereist; - Doorgaan met uitwerken maatregelen, ook rechtstreeks met sectororganisaties (hoeft niet per sé via gemeentelijk loket). Voor burgers zijn makelaars bijvoorbeeld vaak loket; - Gemeenten wel zoveel mogelijk betrekken, maar niet wachten totdat laatste gemeente urgentie inziet; - Voor gemeenten is er wel duidelijke samenhang met sociale domein. Project Aanvalsplan woe ningmarkt is niet voor alle genoemde knelpunten de 1 kapstok vanuit gemeentelijke optiek - Niet op elkaar wachten, maar aan de slag waar dat kan.
