West-Vlaams Milieucharter - Informatiebrochure
Het West-Vlaams Milieucharter : een win-win situatie voor bedrijf, overheid en milieu Charter 99 en de GOM West-Vlaanderen lanceerden in 1993 de "Charter 99 Milieuverklaring" met als doel West-Vlaamse "pionierbedrijven" inzake milieubeleid op een positieve manier in de schijnwerpers te stellen. Hiermee beoogden de initiatiefnemers het negatief taboe "milieu-bedrijf" in de media te doorbreken en tegelijk andere bedrijven te stimuleren tot de uitbouw van een pro-actief milieubeleid. Deze milieuverklaring, thans Milieucharter genoemd, werd ontwikkeld voor de bedrijven en op maat van de bedrijven. Van bij de aanvang werd omtrent de inhoud en de procedures van de milieuverklaring immers intens overlegd met en teruggekoppeld naar milieuverantwoordelijken van dynamische West-Vlaamse bedrijven. Voor bedrijven betekent het onderschrijven van het Milieucharter het binnenhalen van een belangrijk hulpinstrument om op een gestructureerde wijze een pro-actief milieubeleid uit te bouwen en bij te sturen. Talrijke voorbeelden tonen aan dat deelnemende bedrijven groeien naar een steeds optimalere beheersing van hun grond- en hulpstoffenverbruik en naar reductie van de door hen veroorzaakte milieubelasting. Het Milieucharter is een stimulans om werknemers aan te zetten tot medewerking aan de uitvoering van het vooropgestelde milieubeleid. Het milieucharter helpt om de uitwerking van een milieubeleid tot "teamwork" te maken doordat de opmaak en de realisatie van een jaarlijks actieplan de medewerking vereist van alle medewerkers in het bedrijf en ondersteund moet worden door het bedrijfsmanagement. Naar klanten, directe omgeving en overheid toe is het Milieucharter een instrument om aan te tonen dat het bedrijf effectief meewerkt aan de bescherming van het leefmilieu en aan de veiligheid van werknemers en omgeving. De talrijke succesrijke acties en maatregelen die door bedrijven reeds werden voorgesteld in het kader van hun deelname aan het milieucharter tonen duidelijk aan dat een pro-actief milieubeleid daadwerkelijk economisch rendeert. Tegelijk komt het milieucharter tegemoet aan de realisatie van het Vlaamse milieubeleid waarin milieuzorg en afval- en emissiepreventie als milieubeleidsprioriteiten worden naar voor geschoven. De open communicatie tussen bedrijf en overheid in het kader van de evaluatie-audits door de evaluatiecommissie draagt ongetwijfeld ook bij tot een beter begrip en een betere kennis van elkaars situatie en tot gemakkelijker overleg tussen beide partijen. Dit vereenvoudigt ongetwijfeld de beleidsontwikkeling en -uitvoering. Het milieucharter werkt daarbij trendzettend: bedrijven worden voorbereid op toekomstige wetgeving en reglementering.
september 2005
1
West-Vlaams Milieucharter - Informatiebrochure
Enkele concrete cijfers tonen het belang en het succes van het milieucharterinitiatief aan : - Het initiatief dat in 1993 in Zuid-West-Vlaanderen werd gelanceerd kende navolging in alle Vlaamse provincies. Van 1998 tot 2004 werd het gesteund door het Vlaamse Gewest via het Presti 4programma. Het stond tevens model voor een soortgelijk initiatief in het Brussels Gewest. - Bij de aanvang in 1993 gingen 20 West-Vlaamse bedrijven tot ondertekening over. Thans ondertekenden reeds meer dan 250 Vlaamse bedrijven een provinciaal Milieucharter. - Een meerderheid van bedrijven blijft jaarlijks aan het initiatief deelnemen. In West-Vlaanderen hebben meer dan de helft van de bedrijven die langer dan vier jaar geleden tot ondertekening overgingen ondertussen reeds aan 4 of meer jaarcycli deelgenomen; 4 bedrijven nemen reeds van bij de aanvang in 1993 ononderbroken deel aan het Milieucharter. - Het milieucharter is een goede basis voor invoering van een milieuzorgsysteem. Eén vierde van de West-Vlaamse milieuzorggecertificeerde bedrijven hebben het West-Vlaams milieucharter onderschreven (situatie juni 2005). - De voorbije vier jaar werden met gemiddeld 25 West-Vlaamse deelnemende bedrijven telkens meer dan 800 milieumaatregelen voorgesteld en gerealiseerd in het kader van de deelname aan het WestVlaams Milieucharter.
Het Milieucharter en de deelnemende bedrijven aan het initiatief tonen aan dat milieu, kwaliteit en economie een synergie vormen. Vooruitstrevende bedrijven beschouwen milieu inderdaad niet langer als een kostenfactor maar grijpen milieu aan als opportuniteit om hun marktpositie te verstevigen. Een groenere werkvloer is geen illusie meer maar wordt in de toekomst economische realiteit. Milieubeleid overstijgt de bevoegdheid van de milieuverantwoordelijke en vereist teamwork van het ganse bedrijf. Het is een uitdaging voor alle West-Vlaamse bedrijven om deze stellingen in daden om te zetten. Het Milieucharter kan hierbij ongetwijfeld een helpende hand reiken.
Philippe Tavernier voorzitter Evaluatiecommissie West-Vlaams Milieucharter
West-Vlaams Milieucharter Historiek
september 2005
2
West-Vlaams Milieucharter - Informatiebrochure
De Charter 99 Milieuverklaring werd in 1993 op initiatief van de Adviesraad Omgeving van Charter 99 en van de Milieuafdeling van de GOM - West-Vlaanderen opgestart. Het Milieucharter verenigde milieupionierbedrijven die op vrijwillige basis een aantal milieudoestellingen onderschrijven. Deze doelstellingen zijn sectoroverschrijdend en hielden rekening met de specifieke situatie van het milieu en de ruimtelijke planning in de provincie WestVlaanderen. In de periode 1993-97 gingen 44 bedrijven over tot het onderschrijven van deze initiële Milieuverklaring. Op jaarbasis verkregen tussen 20 en 26 bedrijven het jaarcertificaat van de Milieuverklaring. Hiermee werden deze bedrijven door een Evaluatiecommissie van onafhankelijke milieudeskundigen gehonoreerd voor de milieu-investeringen en de milieumaatregelen die tijdens het voorafgaande jaar werden gerealiseerd in het kader van de onderschreven doelstellingen. De milieuprestaties gingen daarbij vaak verder dan wat wettelijk voorgeschreven wordt. Het behalen van het jaarcertificaat garandeert dat het gehonoreerde bedrijf de zorg voor het leefmilieu en de directe omgeving effectief als één van de prioriteiten in de beleidsvoering heeft ingeschreven en in concrete resultaten heeft omgezet. In 1997 werden inhoud, doelstellingen en procedure van het origineel concept van de Milieuverklaring aangepast en versterkte de certificatie-instelling Eurosym het partnership. Om het pionierkarakter van de Milieuverklaring en de voortrekkersrol inzake milieubeleid van de ondertekenaars te kunnen blijven in het vaandel voeren, werd de Milieuverklaring aangepast aan de evoluerende milieuwetgeving en -reglementering. Tevens werd de Milieuverklaring geaccentueerd als geschikte tussenstap naar het invoeren van een milieuzorgsysteem door deelnemende bedrijven vertrouwd te maken met inhoud, methodologie, procedures en audits eigen aan een milieuzorgsysteem en hen te confronteren met een - zij het dan informeel - certificatiesysteem. Het aspect “meten is weten” en het voeren van een rationeel beleid inzake grond- en hulpstoffengebruik worden belangrijke evaluatiecriteria. De nieuwe Milieuverklaring werkt tevens met standaardformulieren voor het indienen van rapporten en met vastgestelde procedures voor evaluatie van aanvragen tot ondertekening en van toekenning van het jaarcertificaat. Tenslotte wordt thans bij de evaluatie vooral aandacht besteed aan het globaal gevoerde milieubeleid van de onderneming en wordt de beoordeling niet langer voornamelijk op nieuwe milieu-investeringen en -maatregelen geconcentreerd. Het streven naar continue verbetering van de milieuprestaties wordt nu immers als beleidsdoelstelling vooropgesteld. In de periode 1997-2005 werd de nieuwe Milieuverklaring reeds door 76 bedrijven onderschreven. De uitstraling van het initiatief is sinds 1996 de provinciegrenzen overstegen want in navolging van het West-Vlaams Milieucharter ontstonden soortgelijke initiatieven in Limburg (Milieulogo) en in Oost-Vlaanderen (Milieucharter). Er werd een subsidieregeling uitgewerkt, die op 15 december 1998 door de Vlaamse regering werd bekrachtigd en geconcretiseerd als het 4de preventiestimulerend programma PRESTI 4 (BS van 11 april 1999). Ook in de
september 2005
3
West-Vlaams Milieucharter - Informatiebrochure
provincies Vlaams-Brabant en Antwerpen werden soortgelijke projecten uitgewerkt. De vijf initiatiefnemers plegen geregeld overleg samen met vertegenwoordigers van het kabinet Leefmilieu, AMINABEL, OVAM en VITO via de werkgroep “Milieucharter”. De werkgroep werkt aan overkoepelende initiatieven op het vlak van communicatie, rapportering en ervaringsuitwisseling om de vijf provinciale initiatieven gezamenlijk meer externe uitstraling te bezorgen. Het PRESTI 4-programma loopt ten einde in 2005 (cyclus 2004). Mede als gevolg van deze ontwikkelingen werd de naam "Charter 99 Milieuverklaring" vanaf 1999 gewijzigd in "West-Vlaams Milieucharter". De inhoud en de procedures blijven echter onveranderd. Om de herkenbaarheid van het logo van de Milieucharters over de verschillende provinciegrenzen heen te vergroten, werd in 2002 een nieuw, uniform logo ontworpen. Een positieve trend is dat bij de recente cyclussen steeds meer KMO-bedrijven tot ondertekening en deelname aan het initiatief overgaan. Milieuzorg wordt door dynamische KMO's meer en meer als een strategische pijler van het bedrijfsbeleid ervaren. Het milieucharter wordt daarbij door de deelnemende KMO's als een belangrijk en stimulerend hulpmiddel ervaren.
september 2005
4
West-Vlaams Milieucharter - Informatiebrochure
De Milieucharterinitiatieven : Verspreiding van de AEP-Boodschap in Vlaanderen
Ervaringsuitwisseling en het bijdragen tot een ruimere verspreiding van positieve milieumaatregelen behoren tot de doelstellingen van het Milieucharterinitiatief. In dit kader werden de voorbije jaren enkele belangrijke initiatieven gerealiseerd.
Milieubeleidsclub Sinds 1994 organiseren Syntra West (Het vroegere Vormingsinstituut voor KMO’s), de GOM – West-Vlaanderen en Charter Zuid-West-Vlaanderen een Milieubeleidsclub. Deze club richt zich tot deelnemers aan het West-Vlaams Milieucharter. In beperkte mate worden ook niet deelnemende bedrijven toegelaten tot de sessies. Het doel van de Milieubeleidsclub is om via groepsdiscussies rond actuele milieuthema’s en via bedrijfsbezoeken waarbij praktijkvoorbeelden van milieurealisaties worden toegelicht, te komen tot een concrete uitwisseling van milieubeleidsvisies, milieustrategie en milieutechische ervaringen tussen deelnemende bedrijven. Deze club ondersteunt tevens de milieucoördinatoren bij de uitwerking van hun milieutaak. De gespreksthema’s en de bezoeken van de milieubeleidsclub worden in overleg met de deelnemers gekozen en spelen in op de actualiteit. Jaarlijks worden zes sessies georganiseerd. De club telt op jaarbasis een vijftiental deelnemers.
Presti 4-boek “Bedrijvig in Milieuzorg In februari 2001 werd in opdracht van OVAM en onder coördinatie van de GOM - WestVlaanderen het Presti 4-boek "Bedrijvig in Milieuzorg" uitgebracht. Dit boek bevat een bloemlezing van succesrijke milieumaatregelen die in de periode 1995-1999 door bedrijven werden voorgesteld in het kader van hun deelname aan de milieucharterinitiatieven uit Westen Oost-Vlaanderen en Limburg. Bij elke opgenomen maatregel wordt naast de milieuimpact ook de economische impact omschreven. Uit dit boek blijkt duidelijk dat een pro-actief milieubeleid resulteert in economisch voordeel voor de bedrijven. Het Presti 4-boek wordt door OVAM te koop aangeboden voor 12,39 Euro . In oktober 2002 werd naar aanleiding van de IFEST-beurs een aanvulling op het PRESTI 4boek uitgegeven. De aanvulling omvat preventiemaatregelen die werden voorgesteld door
september 2005
5
West-Vlaams Milieucharter - Informatiebrochure
deelnemende bedrijven aan de cycli 2000 en 2001 van één van de 5 Milieucharterinitiatieven. Presti 4 en de Milieutechnologiebeurs IFEST Afval- en Emissiepreventie (AEP) was het centrale thema van de Milieutechnologiebeurs IFEST 2002 die plaats vond in oktober 2002 te Gent. Om dit thema concreet uit te werken ten behoeve van de beursbezoeker, werden succesrijke milieumaatregelen gerealiseerd door deelnemende bedrijven aan een Milieucharterinitiatief, voorgesteld op drie “AEPeilanden” met als onderwerp lucht, water en afvalbeheer. Op elk eiland werden 15 maatregelen voorgesteld. Op deze manier kregen de deelnemende bedrijven opnieuw extra aandacht voor hun geleverde milieuprestaties en werd een multiplicatie-effect van deze positieve milieumaatregelen beoogd. De geselecteerde maatregelen toonden daarbij allen aan dat een pro-actief milieubeleid ook kan leiden tot economisch voordeel voor het bedrijf. Ook op het openingsseminarie van de beurs werden praktijkcases, gerealiseerd door “Charterbedrijven” voorgesteld. Het meest verdienstelijke AEP-project werd beloond met de AEP-award. Het was het West-Vlaamse Milieucharterbedrijf Deceuninck NV uit HoogledeGits dat de AEP-award in ontvangst mocht nemen voor de inspanningen die geleverd werden om het gebruik van oplosmiddelen te beperken. In 2004 was het centrale thema van IFEST “eco-efficiëntie”. Opnieuw werd een beroep gedaan op deelnemende bedrijven aan de milieucharterinitiatieven om het belang van ecoefficiëntie in de bedrijfsvoering te illustreren. Vier milieucharterbedrijven, waaronder Deceuninck (Hooglede-Gits), Latexco (Tielt) en Vandemoortele (Izegem) werden genomineerd voor de eco-efficiëntieprijs. De eco-efficiëntieprijs werd toegekend aan Vandemoortele voor het project 'vervanging van de ringcontainer van 10 liter door een pouchverpakking van 5 liter voor de verpakking van halfvloeibaar frituurvet'.
september 2005
6
West-Vlaams Milieucharter - Informatiebrochure
Evolutie van het aantal deelnemers Onderstaande tabel toont de evolutie van het aantal nieuwe ondertekenaars en van het aantal gehonoreerde bedrijven per jaar. In 1997 werd de nieuwe milieuverklaring ingevoerd; vroegere ondertekenaars dienden aldus in 1997 of in 1998 opnieuw tot ondertekening van het milieucharter over te gaan. De cijfers tussen haakjes verwijzen daarbij naar bedrijven die de nieuwe milieuverklaring ondertekenden. Vanaf 1998 konden nieuwe deelnemers enkel nog de nieuwe milieuverklaring ondertekenen. Vandaar het parrallel aantal tussen beide kolommen van ondertekenaars vanaf 1999. In 1998 konden bedrijven bij de honorering van de milieuprestaties kiezen tussen een evaluatie in het oude systeem of een evaluatie direct volgens de procedures van de nieuwe milieuverklaring. Toen werden 11 bedrijven volgens het nieuwe systeem gehonoreerd en 14 bedrijven in het oorspronkelijke systeem. De evaluaties vanaf 1999 verliepen allemaal volgens het vernieuwde systeem.
Jaar
Ondertekenaars
Gehonoreerde bedrijven
1993
20
-
1994
4
20
1995
8
19
1996
7
23
1997
5
1998
(13)
26
(12)
25 (11 + 14)
7
(7)
1999
7
(7)
21
2000
5
(5)
21
2001
7
(7)
21
2002
5
(5)
25
2003
7
(7)
25
2004
7
(7)
29
2005 6 (6) 31 ______________________________________________________________ Totaal 95 (76) 286
september 2005
7
West-Vlaams Milieucharter - Informatiebrochure
Beleidsprincipes West-Vlaams Milieucharter
Elke onderneming die het West-Vlaams Milieucharter ondertekent verbindt er zich toe volgende milieubeleidsprincipes te onderschrijven en toe te passen: 1. Een milieubeleidsverklaring opstellen waarin de naleving van de milieuwetgeving, de integratie van milieuzorg in het bedrijfsbeleid en het streven naar continue verbetering van de totale milieuprestaties zijn opgenomen en waarin de op het bedrijf van toepassing zijnde thema’s van het West-Vlaams Milieucharter worden ingeschreven. 2. Binnen de onderneming de van toepassing zijnde thema’s van het West-Vlaams Milieucharter in concrete doelstellingen omzetten en vertalen in een actieprogramma. 3. De doelstellingen, het bijhorend actieprogramma en de geboekte vooruitgang rapporteren aan de Evaluatiecommissie van het West-Vlaams Milieucharter. 4. Ruimere toepassing van de milieubeleidsprincipes en thema’s van de milieuverklaring bevorderen door, waar mogelijk, ervaringen en resultaten hieromtrent uit te wisselen met andere bedrijven.
september 2005
8
West-Vlaams Milieucharter - Informatiebrochure
Thema’s West-Vlaams Milieucharter
1.
Het energieverbruik in het bedrijf reduceren door principes van Rationeel Energie Gebruik toe te passen. Een energiebalans bijhouden en op regelmatige tijdstippen het energieverbruik kritisch evalueren.
2.
Het waterverbruik in het bedrijf reduceren door maatregelen van Rationeel Water Gebruik toe te passen. Een waterbalans bijhouden en op regelmatige tijdstippen het waterverbruik kritisch evalueren. Kwaliteitsvolle grondwaterlagen slechts aanspreken voor die activiteiten die hoge waterkwaliteiten vereisen.
3.
De afvalproductie prioritair voorkomen of verminderen, de schadelijkheid van afvalstoffen voorkomen of zoveel mogelijk beperken en voor de geproduceerde afvalstromen nuttige toepassingen nastreven. Een afvalstoffenregister bijhouden en de afvalproductie op regelmatige tijdstippen kritisch evalueren. Selectieve afvalinzameling doorvoeren.
4.
Emissies naar bodem, lucht en water voorkomen en zowel naar hoeveelheid als naar schadelijkheid beperken. Vereiste metingen en analyses uitvoeren en op regelmatige tijdstippen de resultaten ervan kritisch evalueren.
5.
Lawaai-, trillingen- en geurhinder naar de directe omgeving voorkomen en beperken. Bedrijfsgebouwen en infrastructuur visueel integreren in het landschap en de omgeving en de netheid in en rond de bedrijfsgebouwen onderhouden.
6.
Introductie van nieuwe ontwikkelingen die bijdragen tot de milieuvriendelijkheid van het product nastreven. Informatie verstrekken omtrent de milieu-impact van de producten.
7.
De hoeveelheid verpakkingsmateriaal beperken en verpakkingsmaterialen aanwenden die herbruikbaar zijn of op een milieuvriendelijke manier kunnen verwerkt worden.
8.
Een open communicatiepolitiek voeren naar personeel, overheid en omgeving omtrent het milieubeleid dat wordt gevoerd, de inspanningen die worden geleverd en de resultaten die worden bereikt. De werknemers sensibiliseren, opleiden en betrekken bij de uitvoering van het milieubeleid. Streven naar een goede nabuurschap door een positieve relatie op te bouwen met de omwonenden.
september 2005
9
West-Vlaams Milieucharter - Informatiebrochure
9.
Noodprocedures voorzien om ingeval van ongevallen de impact op omgeving en leefmilieu te beperken.
10. Inspanningen leveren om de impact van het bedrijf op de verkeersdrukte te reduceren.
De uitgangspositie bij het opstellen van deze milieuthema's is het stimuleren van bedrijven tot en het begeleiden bij de concrete uitvoering van een gestructureerd milieubeleid, dat van toepassing is op alle milieucompartimenten. Als pijlers voor de uitvoering van het na te streven milieubeleid worden vooropgesteld: • principe "meten is weten" ! opvolgen/evalueren van gegevens (bijvoorbeeld energie, water, emissies, afval), ! corrigeren en verbeteren; • preventie-idee; • communicatie: intern, extern, productinformatie.
september 2005
10
West-Vlaams Milieucharter - Informatiebrochure
Waarom onderschrijven bedrijven het West-Vlaams Milieucharter? Deelname aan het West-Vlaams Milieucharter betekent voor het bedrijf en voor de milieucoördinator in het bijzonder een ondersteuning en een hulpmiddel voor de verdere uitbouw en optimalisatie van het gevoerde milieubeleid wegens: • verplichting tot formuleren van milieudoelstellingen en -acties; • nieuwe milieuthema's krijgen aandacht, aangezien er jaarlijks rond 10 thema's dient gewerkt te worden; • "meten is weten"-principe kan ook voor milieu-items; • een instrument om ook het personeel te sensibiliseren; • grondige voorbereiding voor de invoering van een milieuzorgsysteem; • controle door de Evaluatiecommissie leidt tot het formuleren van knelpunten en aanbevelingen . Deelnemende bedrijven appreciëren ten zeerste de jaarlijkse toetsing van hun milieusituatie en -beleid door de externe deskundigen van het evaluatieteam. Dit voorkomt bedrijfsblindheid bij directie en milieucoördinator, en via de adviezen wordt aangezet tot continue verbetering van de milieuprestaties. De honorering van de milieuprestaties door het toekennen van een jaarcertificaat en milieulogo betekent een positieve stimulans om op de ingeslagen weg door te gaan en geeft een positieve profilering van het bedrijf naar klanten, de pers, de overheid en de directe omgeving. De opbouw van een milieuvriendelijk imago is hiervan het logische gevolg. De aanwezigheid van ambtenaren uit de milieuadministratie in de Evaluatiecommissie, die op een constructieve manier met het bedrijf in contact komen, vereenvoudigt communicatie met de overheid en draagt bij tot een verhoging van de rechtszekerheid. Het bedrijf krijgt via de aanbevelingen gelegenheid om vroegtijdig in te spelen op nieuwe milieuwetgeving. Er hangt zeker een economisch aspect vast aan de deelname aan het West-Vlaams Milieucharter. U zal merken dat een milieubeleid wel degelijk rendeert, niet in het minst door een rationeler gebruik van grondstoffen, hulpstoffen en verpakking. Ook het opstellen van preventieve milieuacties leidt tot een algemene milieukostenvermindering. De kennisopbouw van de milieucoördinator van deelnemende bedrijven wordt bewerkstelligd via de mogelijkheid om deel te nemen aan de sessies van de Milieubeleidsclub, waar milieucoördinatoren aan ervaringsuitwisseling doen. Tot slot houdt deelname in dat het bedrijf bijdraagt aan een positieve profilering van de regio en tegelijk meewerkt aan een oplossing voor enkele streekgebonden milieuproblemen.
september 2005
11
West-Vlaams Milieucharter - Informatiebrochure
Bedrijven die het West-Vlaams Milieucharter ondertekenden: Bedrijf aOP Izegem - Izegem Ardo - Ardooie B&P Sobry - Roeselare Barco Interconnection Technologies - Poperinge Barco nv - Kuurne BC Components - Roeselare Beaulieu Wielsbeke nv - Wielsbeke Bekaert nv - Zwevegem Bekaert nv - Dramix - Moen Belgian Sewing Thread nv - BST - Deerlijk Belgomilk cv - Langemark Beton De Clercq - Brugge Bonduelle Noord-Europa nv / Dujardin nv - Kortemark
KBC Bankkantoren West-Vlaanderen La Bretagne Logistics - Zeebrugge Lano nv - Harelbeke Latexco nv - Tielt Latexco Recycling -Tielt McCain Foods Belgium/div. Frozen Foods - Oostende Moerman nv - Meulebeke Monks International nv - Wielsbeke Nerva nv - Harelbeke Ostend Motors bvba - Oostende Pinguin nv - Westrozebeke Primeur nv (Lutosa) - St-Eloois- Vijve ProvironFtal - Oostende
Bossuyt nv (Boss Paints) - Waregem-Beveren Leie Brouwerij Rodenbach - Roeselare Byttebier-Michels nv - Vichte Cargill nv - Izegem Clarebout Potatoes - Nieuwkerke Cleaningboy - Marke Containerdienst Vanheede - Roeselare Daikin Europe nv - Oostende Dana Spicer Off-Highway Products Division - Brugge De Beauvoorder Paté - Veurne Deceuninck nv - Hooglede Gits De Oesterbank - Oostende Destructo nv - Izegem Depovan - Roeselare DL Chemicals Detaellenare-Loosvelt nv - Waregem Douaneagentschap Deny - Rekkem Douterloigne nv - Anzegem Dumo nv - Roeselare Erta CMS nv / DSM EPP EUROPE - Tielt Espeel Constructies nv - Rumbeke Etabl. Joseph Soubry nv - Roeselare Europal nv - Deerlijk Fomeco - Zwevegem Gaselwest - Electrabel - Kortrijk Genencor International - Brugge G.R.V. - Roeselare Desimpel Kortemark Industries - Kortemark IMOG - Harelbeke / Moen IVOO - Oostende
Pullmaflex Benelux nv - Wevelgem Recticel nv - Wevelgem Sadef nv - Gits Sanac nv - Wervik Sioen nv - Ardooie Sita West Brugge - Brugge Sita West Izegem - Izegem Solae Belgium - Ieper Solid nv - Spiere- Helkijn Stow International nv - Wevelgem Strobbe Graphics - Ieper ’t Veer Beschutte Werkplaats - Menen Unifrost - Koolskamp Unilin nv - Wielsbeke Van Gansewinkel nv - Wevelgem Van-O-Bel nv - Waregem Vandecasteele Houtimport - Aalbeke Vandemoortele nv - Izegem Vandezande - Diksmuide Vanmarcke nv - Beveren- Leie Vanwijnsberghe Inox Construct nv - Veurne VMW - WPC De Blankaart - Woumen VMW - WPC De Gavers - Harelbeke VMW - WPC Bredene - Bredene Voeders Hanekop nv - Roeselare Volys Star - Lendelede Vulkoprin nv - Tielt Waak BW vzw - Kuurne Westvlees nv - Westrozebeke
Kaasmakerij Passendale - Passendale Karel Sterckx nv - Roeselare
WVEM centrale Harelbeke - Harelbeke Yplon nv - Ieper
september 2005
12
West-Vlaams Milieucharter - Informatiebrochure
Tijdens de academische zitting op 27 juni 2005 gingen volgende bedrijven over tot ondertekening van het West-Vlaams Milieucharter: • Alpro – Wevelgem • IPSO-LSG – Wevelgem • Politiezone Gavers – Harelbeke/Deerlijk • Toyota Motor Marketing Europe NV – Vehicle logistics Center Zeebrugge - Zeebrugge • Vulkoprin-Romeco – Tielt • Westlandia – Ieper
september 2005
13
West-Vlaams Milieucharter - Informatiebrochure
Verloop en procedures van het West-Vlaams Milieucharter
I. DRAAGWIJDTE VAN HET WEST-VLAAMS MILIEUCHARTER
Als basis voor de ondertekening en evaluatie van het West-Vlaams Milieucharter wordt de milieutechnische eenheid beschouwd zoals omschreven in de milieuwetgeving. Op gemotiveerde aanvraag van een bedrijf en mits goedkeuring door de Evaluatiecommissie kan hiervan afgeweken worden en kan ook op afdelingsniveau het Milieucharter ondertekend worden of kunnen meerdere milieutechnische eenheden als één geheel samen tot ondertekening en evaluatie toegelaten worden.
II. ONDERTEKENING VAN HET WEST-VLAAMS MILIEUCHARTER
1. AANVRAAG TOT ONDERTEKENING
Het bedrijf dient via het standaardaanvraagformulier zijn aanvraag tot ondertekening in bij de milieuafdeling van de GOM - West-Vlaanderen. Bij dit aanvraagformulier wordt een kopie gevoegd van alle besluiten van de uitgereikte vergunningen (met uitzondering van de bouwvergunningen) en vergunningsveranderingen.
2. ONDERZOEK VAN DE AANVRAAG TOT ONDERTEKENING
Dit onderzoek gebeurt door de milieuafdeling van de GOM - West-Vlaanderen en omvat: • studie van de vergunningen; • uitvoering van een doorlichting van het bedrijf naar de conformiteit met de milieuwetgeving. Er wordt gebruikgemaakt van de Milieuchecklist ontworpen door de GOMMilieucellen. Ook het gevoerde milieubeleid en de motivatie voor ondertekening worden besproken. Aspecten die niet conform zijn met de wetgeving worden via een "Niet Conformiteits Rapport" (NCR) meegedeeld. In geval NCR's worden opgemaakt krijgt het bedrijf de gelegenheid om corrigerende maatregelen voor te stellen evenals een tijdsbestek voor uitvoering van de maatregel • opmaak van een rapport door de GOM-Milieuafdeling met zwakke en sterke punten en knelpunten. Dit rapport wordt voorgelegd aan de Evaluatiecommissie.
september 2005
14
West-Vlaams Milieucharter - Informatiebrochure
3. EVALUATIE VAN DE AANVRAAG TOT ONDERTEKENING
De evaluatie gebeurt door de Evaluatiecommissie op basis van het opgemaakte rapport door de GOM-Milieuafdeling en de reacties op eventuele NCR’s. De leden van de Evaluatiecommissie gaan ook na welke milieugegevens van het bedrijf bij hun instelling gekend zijn. Na bespreking beslist de Evaluatiecommissie of het bedrijf in aanmerking komt voor ondertekening. Een negatieve beslissing wordt via een gemotiveerd schrijven van de voorzitter van de Evaluatiecommissie aan het bedrijf overgemaakt. Bij een positieve beslissing wordt het bedrijf schriftelijk gevraagd om binnen de maand een actieplan op te maken. Er wordt een standaardlayout voor de opmaak van het rapport ter beschikking gesteld . De milieuafdeling van de GOM kan hierbij begeleiding geven. Eventuele door de Evaluatiecommissie ervaren knelpunten waaraan een oplossing dient te worden gegeven worden dienen expliciet vermeld te worden samen met de maximaal door de Evaluatiecommissie vooropgestelde realisatietermijn.
4. OPMAAK EN INDIENING VAN HET ACTIEPLAN
Door het bedrijf wordt in een eerste fase een actieplan opgemaakt. Dit gebeurt via een document met standaard-layout die electronisch ter beschikking wordt gesteld van het bedrijf. Dit actieplan omvat per thema van het Milieucharter de milieudoelstellingen die worden vooropgesteld. Naast basisdoelstellingen waaraan minimaal moet worden voldaan vanuit de filosofie van het milieucharter zelf, kan het bedrijf nog bedrijfsspecifieke doelstellingen formuleren. De geformuleerde doelstellingen worden vervolgens concreet vertaald in acties en maatregelen waaraan het bedrijf op contiunue basis werkt of die het voorwerp uitmaken van specifieke nieuwe acties die tijdens het actiejaar worden uitgevoerd of worden opgestart. Voor bedrijven die een milieuzorgsysteem hebben, kan van de lay-out van het actieplan afgeweken worden - na onderling overleg - op basis van bestaande documenten uit het zorgsysteem (milieudoelstellingen en -actieprogramma). Het actieplan wordt overgemaakt aan de voorzitter van de Evaluatiecommissie. Bijkomende verduidelijkingen kunnen van hieruit opgevraagd worden bij het bedrijf vooraleer het rapport wordt voorgelegd aan de Evaluatiecommissie.
september 2005
15
West-Vlaams Milieucharter - Informatiebrochure
5. EVALUATIE VAN HET ACTIEPLAN DOOR DE EVALUATIECOMMISSIE
Het actieplan wordt voorgelegd aan de Evaluatiecommissie die op basis van dit rapport beslist of het bedrijf al dan niet tot ondertekening kan worden toegelaten. Eventueel kan de Evaluatiecommissie het bedrijf nog bijkomende voorwaarden opleggen. Wordt het actieplan als onvoldoende (en niet meer bij te sturen) geëvalueerd dan wordt dit via een gemotiveerd schrijven van de voorzitter van de Evaluatiecommissie aan het bedrijf overgemaakt. Het bedrijf kan zich pas het daaropvolgend jaar opnieuw kandidaat stellen. Wordt het Actieplan positief beoordeeld dan wordt het bedrijf toegelaten tot ondertekening van het West-Vlaams Milieucharter.
6. ONDERTEKENING VAN HET WEST-VLAAMS MILIEUCHARTER
De ondertekening van het West-Vlaams Milieucharter vindt plaats ter gelegenheid van een academische zitting die traditioneel doorgaat in juni. Op vraag van het bedrijf en na overleg met de initiatiefnemers kan steeds op een andere gelegenheid tot ondertekening van het Milieucharter worden overgegaan.
september 2005
16
West-Vlaams Milieucharter - Informatiebrochure
III. BEHALEN VAN HET JAARCERTIFICAAT VAN HET WEST-VLAAMS MILIEUCHARTER
1. INDIENEN RESULTATENRAPPORT
Begin februari van het jaar volgend op het jaar van ondertekening worden door de Milieuafdeling van de GOM - West-Vlaanderen de behaalde resultaten rond elk thema bij het bedrijf opgevraagd. De opmaak van dit jaarrapport bestaat uit een aanvulling van het actieplan met een resultatenstatus (OK – niet OK - lopend) voor de eerder geformuleerde doelstellingen en acties en het eventueel toevoegen van enkele verduidelijkende bijlagen.
2. BESPREKING EVALUATIECOMMISSIE, AANDUIDING EVALUATIETEAM, VOORBEREIDING EVALUATIEAUDIT
De Evaluatiecommissie neemt kennis van de ingediende jaarrapporten en duidt per bedrijf een Evaluatieteam en een teamleider aan. Het team bestaat uit drie tot vier personen inclusief de teamleider. Voor grotere bedrijven kan het Evaluatieteam in het bedrijf zich opsplitsen in twee deelteams die de te evalueren thema’s onderling verdelen. Een planning van de evaluatiedata wordt opgesteld; het evaluatiebezoek vindt plaats tussen half maart en half mei. De voorzitter van de Evaluatiecommissie deelt de datum van het evaluatiebezoek mee, evenals de samenstelling van het Evaluatieteam. Het bedrijf heeft het recht bezwaar aan te tekenen tegen één of meerdere leden van het Evaluatieteam. De voorzitter van de Evaluatiecommissie duidt in dit geval nieuwe leden voor het Evaluatieteam aan. Elk lid van het Evaluatieteam ontvangt een kopie van het jaarrapport ter studie. De teamleden maken hun eventuele aandachtspunten uit het rapport aan de teamleider over. De teamleider maakt een werkplan van de evaluatieaudit op en stuurt hiervan vooraf een kopie naar het bedrijf.
september 2005
17
West-Vlaams Milieucharter - Informatiebrochure
3. EVALUATIEAUDIT DOOR HET EVALUATIETEAM
3.1. OPENINGSBESPREKING (ONGEVEER 15 MINUTEN) De openingsbespreking met het Evaluatieteam heeft tot doel : • voorstelling van het Evaluatieteam en van het bedrijf; • duidelijk maken hoe de evaluatie zal verlopen en concrete afspraken maken; • een communicatiekanaal tussen de directie en het team vrijmaken; • duidelijkheid creëren over niet juist begrepen zaken uit het jaarrapport, bespreken van gevoelige of specifieke onderwerpen en het garanderen van het beroepsgeheim.
3.2. BEOORDELING (ONGEVEER 2,5 UUR)
Het Evaluatieteam beoordeelt de toepassing van het milieubeleid, van de vooropgestelde doelstellin-gen en van ondernomen acties en gerealiseerde maatregelen. Dit gebeurt via : •
opvolging van opmerkingen uit het evaluatierapport van het voorgaande jaar
•
vraagstelling met betrekking tot het ingediende jaarrapport
•
steekproefsgewijs onderzoek van meet- en analyseresultaten en van administratieve milieudocumenten en milieurapporten
•
toetsing van de conformiteit met de milieureglementering aan de hand van een checklist
•
een plaatsbezoek aan enkele geselecteerde afdelingen en het tonen van enkele gerealiseerde maatregelen
De beoordeling gebeurt in de aanwezigheid van minstens één vertegenwoordiger van het bedrijf. Andere personeelsleden kunnen aangesproken worden door de leden van het Evaluatieteam.
september 2005
18
West-Vlaams Milieucharter - Informatiebrochure
3.3. INTERNE BESPREKING EVALUATIETEAM EN SAMENVATTING VAN OPMERKINGEN (ONGEVEER 30 MINUTEN)
Het Evaluatieteam trekt zich na de beoordeling terug teneinde de vaststellingen te noteren en te bespreken. Per thema wordt een score toegekend. De resultaten van de beoordeling worden vastgelegd in het evaluatierapport (fase 3 van de aanvulling van het rapport). Naast een globale score per thema en een beoordeling van de nieuwe acties en investeringen kan dit evaluatierapport ook een Niet Conformiteits Rapport (NCR) omvatten. Indien immers tijdens de beoordeling aspecten werden opgemerkt die niet conform zijn aan de milieuwetgeving of aan de opgelegde vergunningsvoorwaarden worden deze in een Niet Conformiteits Rapport genoteerd. Per thema worden door de leden van het Evaluatieteam eventuele knelpunten geformuleerd en worden aanbevelingen gemaakt.
3.4. SLOTVERGADERING (ONGEVEER 20 MINUTEN)
Na de interne bespreking worden de vaststellingen van het Evaluatieteam aan het bedrijf voorgelegd en wordt de score meegedeeld, teneinde de vertegenwoordigers van het bedrijf de kans te geven verduidelijkingen te vragen aan het Evaluatieteam of eventueel te repliceren op bepaalde opmerkingen. Indien NCR’s werden opgemaakt worden deze aan de vertegenwoordigers van het bedrijf overgemaakt. Het Evaluatieteam kan hier reeds meedelen of de Evaluatiecommissie positief of negatief zal geadviseerd worden in verband met het toekennen van een jaarcertificaat.
4. RAPPORTERING
De teamleider vult het rapport aan met het evaluatierapport en maakt dit over aan de voorzitter van de Evaluatiecommissie.
september 2005
19
West-Vlaams Milieucharter - Informatiebrochure
5. OPVOLGING EVENTUELE NCR’S
Wanneer een NCR werd opgemaakt dient het bedrijf binnen de twee weken het formulier met de NCR en de corrigerende maatregelen te bezorgen aan de voorzitter van de Evaluatiecommissie bij de GOM - West-Vlaanderen. Bijkomende verduidelijkingen kunnen van hieruit nog opgevraagd worden bij het bedrijf vooraleer dit formulier wordt voorgelegd aan de Evaluatiecommissie.
6. BESPREKING EVALUATIECOMMISSIE
Het evaluatieverslag en de eventuele NCR-formulieren met corrigerende maatregelen worden, overeenkomstig de vooropgestelde interne procedure van de Evaluatiecommissie, besproken op de vergadering van de Evaluatiecommissie eind mei. De Evaluatiecommissie neemt de uiteindelijke beslissing omtrent het al dan niet toekennen van het jaarcertificaat. Bij een negatieve beslissing wordt dit via een gemotiveerd schrijven van de voorzitter van de Evaluatiecommissie aan het bedrijf meegedeeld. Bij een positieve beslissing wordt het bedrijf gehonoreerd met het jaarcertificaat van de Milieuverklaring. Het rapport wordt dan, in een laatste fase, aangevuld met de bevindingen van het Evaluatieteam, het bedrijfsscoreblad en de afgesloten NCR’s evenals de gemotiveerde beslissing genomen door de Evaluatiecommissie met betrekking tot het al dan niet toekennen van het jaarcertificaat en eventueel nog bijkomende aanbevelingen en opmerkingen vanwege de Evaluatiecommissie. Het eindrapport wordt dan via de voorzitter van de Evaluatiecommissie aan het bedrijf overgemaakt.
september 2005
20
West-Vlaams Milieucharter - Informatiebrochure
7. UITREIKING JAARCERTIFICAAT WEST-VLAAMS MILIEUCHARTER
De uitreiking van het jaarcertificaat van het West-Vlaams Milieucharter vindt plaats ter gelegenheid van een academische zitting die doorgaat in juni.
8. DEELNAME VOLGENDE CYCLUS Na de kennisgeving omtrent het al dan niet toekennen van het jaarcertificaat wordt aan de bedrijven de kans geboden om zich opnieuw aan te melden voor het bekomen van het volgende jaarcertificaat. Hiertoe dient opnieuw een actieplan ingediend te worden waarin het bedrijf per thema van de Milieuverklaring opnieuw een overzicht geeft van: • de milieudoelstellingen en de beoogde realisatieperiode; • het voorziene actieprogramma voor het komende/lopende jaar ter realisatie van de vooropgestelde doelstellingen. Het actieplan voor de volgende cyclus wordt in principe vóór 15 juni overgemaakt aan de voorzitter van de Evaluatiecommissie bij de GOM - West-Vlaanderen. Bijkomende verduidelijkingen kunnen van hieruit nog opgevraagd worden bij het bedrijf. Dit rapport wordt echter niet meer ter goedkeuring voorgelegd aan de Evaluatiecommissie. Voor het bekomen van het nieuwe jaarcertificaat wordt vervolgens de procedure vanaf punt III.1. hernomen.
september 2005
21
West-Vlaams Milieucharter - Informatiebrochure
9. OPHEFFINGSPROCEDURE
Indien na toelating tot ondertekening of toekenning van het jaarcertificaat feiten aan het licht komen die indruisen tegen de beleidsprincipes van het West-Vlaams Milieucharter of tegen de onderschreven milieuthema’s dan kan de Evaluatiecommissie, na bespreking hieromtrent met de bedrijfsleiding, beslissen tot intrekking van de ondertekening en/of van het toegekende certificaat. Ook het niet naleven van de door het bedrijf vooropgestelde corrigerende maatregelen in een NCR kan tot deze sancties aanleiding geven.
september 2005
22
West-Vlaams Milieucharter - Informatiebrochure
De Evaluatiecommissie
I. SAMENSTELLING
De Evaluatiecommissie is samengesteld uit: • een afgevaardigde van de Milieuafdeling van de GOM - West-Vlaanderen die tevens het voorzitterschap van de Evaluatiecommissie waarneemt; • een afgevaardigde van BVQI; • leden afgevaardigd door volgende instellingen: ∗ provinciale milieuadministratie MIRONA, ∗ milieuafdeling GOM - West-Vlaanderen, ∗ AMINAL - afdeling vergunningen, hoofdbestuur en buitendienst West-Vlaanderen, ∗ Openbare Afvalstoffenmaatschappij voor het Vlaamse Gewest (OVAM), ∗ Vlaamse Milieumaatschappij (VMM); • de adviesraad Omgeving van Charter Zuid-West-Vlaanderen kan maximaal nog twee onafhankelijke deskundigen voordragen om deel uit te maken van de Evaluatiecommissie. Deze kandidaten dienen wel door de Evaluatiecommissie zelf aanvaard te worden.
II. WERKING EVALUATIECOMMISSIE
De coördinatie van de Evaluatiecommissie en het secretariaat berusten bij de Milieuafdeling van de GOM - West-Vlaanderen. De Evaluatiecommissie beslist onafhankelijk omtrent de toelating van bedrijven tot ondertekening van het West-Vlaams Milieucharter en omtrent de toekenning van de jaarcertificaten van dit Milieucharter. Zij duidt tevens in eerste instantie de samenstelling van de Evaluatieteams aan die voor de doorlichting van de bedrijven zullen instaan. De Evaluatiecommissie beslist over de methodologie en het scoresysteem die bij de evaluatie van de bedrijven worden toegepast en omtrent de procedures die gevolgd worden voor het toekennen/opheffen van de jaarcertificaten. De leden van de Evaluatiecommissie verbinden er zich toe alle informatie verstrekt door de bedrijven vertrouwelijk te behandelen.
september 2005
23
West-Vlaams Milieucharter - Informatiebrochure
Verhoogde ecologiepremie voor Milieucharterbedrijven Beleidscriterium “duurzaamheid” bij groeipremie I. HET MILIEUCHARTER EN DE ECOLOGIEPREMIE Ondernemingen die het Milieucharter halen, mogen gedurende de toekenningsperiode (maximum 1 jaar na uitreiking) het certificaat vermelden in de interne en externe communicatie van de onderneming, waarbij het certificaat symbool is voor het milieuvriendelijke imago van het bedrijf. In het besluit van de Vlaamse Regering tot toekenning van steun aan ondernemingen voor ecologie-investeringen in het Vlaamse Gewest van 1 oktober 2004 wordt bepaald dat zowel KMO’s als Grote Ondernemingen die een milieuchartercertificaat bezitten kunnen rekenen op een extra subsidie van 1,5% op hun ecologie-investeringen. In de praktijk maakt men onderscheid tussen: -
bedrijven die het Milieuchartercertificaat kunnen voorleggen op het moment van aanvraag van de ecologiepremie. Deze bedrijven kruisen het vakje ‘behaald’ aan in de internetapplicatie om de ecologiepremie aan te vragen en sturen een kopie van het certificaat per post naar de bevoegde administratie als bewijs.
-
bedrijven die het Milieuchartercertificaat nog niet behaald hebben. Deze bedrijven kruisen het vakje ‘nog te behalen ‘ aan in de internetapplicatie om de ecologiepremie aan te vragen. Het bewijs moet geleverd worden bij de uitbetaling van de derde en laatste schijf van de toegekende subsidie. Deze schijf moet ten laatste 3 jaar na indienen van het dossier aangevraagd worden. Wanneer het Milieuchartercertificaat op dat moment nog niet gehaald is, wordt de 1,5% subsidie in negatieve zin verrekend bij de laatste uitbetaling van de subsidie.
Meer informatie over de ecologiepremie kunt u vinden op www.vlaanderen.be/ecologiepremie .
II. Het milieucharter en de groeipremie
Voor de groeipremie worden de ingediende projecten beoordeeld aan de hand van een aantal beleids- en bedrijfseconomische criteria. Voor de nieuwe call die gelanceerd werd op 1 juli 2005 wordt onder het beleidscriterium “duurzaamheic” ook het Miliecharter opgenomen. Meer informatie over de groeipremie kunt u vinden op www.vlaanderen.be/groeipremie .
september 2005
24
West-Vlaams Milieucharter - Informatiebrochure
West-Vlaams Milieucharter en ISO 14001 : goede partners !
Vooruitstrevende bedrijven engageren zich om op een gestructureerde wijze milieuzorg in te voeren in hun organisatie. Het opzetten van een ISO 14001 milieuzorgsysteem, of het deelnemen aan het West-Vlaams Milieucharter zijn hiertoe uitstekende instrumenten. Alhoewel het West-Vlaams Milieucharter een regionaal initiatief is en ISO 14001 een internationale norm, is er tussen beiden veel overeenstemming. Het Milieucharter kan een goede opstap zijn naar invoering van een milieuzorgsysteem, doch beide instrumenten vullen elkaar ook aan.
Overeenstemming in motieven De motivatie tot deelname aan een milieucharter of tot de invoering van een milieuzorgsysteem is gelijklopend. Vooreerst zijn er motieven op vlak van risicobeheersing. De ondernemer wenst inzicht te verkrijgen in het milieurisico van zijn onderneming. Hij wil zijn bedrijfsvoering waarborgen op lange termijn. Hij wenst te borgen dat aan de wettelijke verplichtingen wordt voldaan, enz. Vervolgens zijn er marketingaspecten, zoals het bekomen van een positief milieu-imago, het verbeteren van de relaties met overheid, omwonenden, klanten, aandeelhouders en dergelijke. Uiteraard is ook het economische aspect een belangrijke drijfveer. Deelnemende bedrijven aan het West-Vlaams milieucharter alsook ISO 14001 gestructureerde bedrijven nemen eveneens hun verantwoordelijkheid om milieuhinder en milieuschade te voorkomen en streven duurzaam ondernemerschap na.
Richtingwijzers voor een gestructureerd milieubeleid Een bedrijf heeft een beleid nodig om zijn organisatie te sturen. Deelnemende bedrijven aan het West-Vlaams Milieucharter onderschrijven vier milieubeleidsprincipes en tien milieuthema’s. De thema’s dienen vertaald te worden in concrete verbeteringsacties voor het bedrijf. Bij ISO 14001 is het definiëren van een milieubeleid ook een verplicht item. Het bedrijf stelt een verklaring op over doel en uitgangspunten van de organisatie op vlak van milieu. Dit wordt uitgewerkt in concrete doelstellingen en actieplannen. Het onderschreven milieucharter kan bvb. grotendeels overgenomen worden als beleidsverklaring voor een ISO-systeem. Voor beide systemen geldt de methodiek van continue verbetering en is de drijvende kracht tot verbetering de PDCA-denkpiste (plan-do-check-act). Plan wat je gaat doen en waar je naar toe wilt (milieubeleid en doelstellingen), voer uit wat je hebt gepland (uitvoering programma, acties), controleer regelmatig of je nog steeds de juiste weg betreedt (de externe controles van de evaluatiecommissie zijn hierbij een nuttig instrument) en stuur bij indien nodig.
september 2005
25
West-Vlaams Milieucharter - Informatiebrochure
Nog meer overeenkomsten… Eén van de stelregels van het West-Vlaams Milieucharter is ‘meten = weten’. Ook ISO 14001 legt vast dat de belangrijkste parameters van de werkzaamheden (met significant milieueffect) onderhevig zijn aan monitoring en meting. Ook het voorzien in noodprocedures, het voeren van een communicatiepolitiek (bv. naar werknemers en omgeving), het sensibiliseren van eigen personeel en het voorzien in opleiding behoren tot de gemeenschappelijke vereisten. Beide initiatieven kunnen daarenboven bekroond worden met een certificaat.
ISO 14001 extra’s ISO 14001 is in tegenstelling tot het West-Vlaams Milieucharter, een integraal managementsysteem dat een continu regelproces omvat voor het beheersen en, waar mogelijk, beperken van de milieu-effecten als gevolg van de volledige bedrijfsactiviteit (zowel op niveau van activiteiten, producten of geleverde diensten). Een adequaat ISO 14001milieuzorgsysteem stelt een organisatie in staat te waarborgen (op lange termijn) dat niet alleen aan de milieuwetgeving wordt voldaan maar dat men zich er tevens op richt om zijn significante milieu-aspecten te beheersen en te verbeteren. Specifiek stelt ISO 14001 aanvullende eisen op vlak van significantiebepaling van de milieuaspecten, definiëring van milieutaken, -verantwoordelijkheden, -bevoegdheden, beheersing van de werkzaamheden, uitvoering van interne milieu-audits en directiebeoordelingen, milieuregistraties en dergelijke meer. Deze aanvullende eisen dienen bij een ISO 14001 milieuzorgsysteem in de meeste gevallen opgenomen te worden in duidelijke procedures die op hun beurt vallen onder een uniforme methodiek van documentenbeheer (versiebeheer, verdeling van documenten,…).
Meerwaarde van het West-Vlaams Milieucharter Bij de evaluatie tot het bekomen van het Milieuchartercertificaat worden concreet de milieuprestaties en de gerealiseerde acties beoordeeld en niet de borging van het systeem. De Evaluatiecommissie van het Milieucharter beperkt zich niet tot het beoordelen maar probeert tevens op een constructieve manier aanbevelingen te geven en verbeteropties te suggereren. Er is in het kader van de evaluatie-audits ook contact met en betrokkenheid van overheidsinstanties. De communicatie in een positieve sfeer maakt van de milieuadministratie een gesprekspartner i.p.v. een verre onbereikbare boeman.
september 2005
26
West-Vlaams Milieucharter - Informatiebrochure
De Evaluatiecommissie opereert volledig onafhankelijk en is in tegenstelling met de auditeur van het ISO-systeem niet contractueel gebonden. Tenslotte zorgen de GOM - WestVlaanderen en Charter-Zuid-West-Vlaanderen via een academische zitting, persconferenties en persontmoetingen, het Presti 4-boek en infodagen voor heel wat externe uitstraling voor de geleverde milieuprestaties en voor het behaalde certificaat. Ook stimuleren de initiatiefnemers via ondermeer de Milieubeleidsclub ervaringsuitwisseling tussen de deelnemende bedrijven. Het administratief aspect van deelname aan een milieucharter is tenslotte beperkt t.o.v. de uitwerking van een milieuzorgsysteem.
West-Vlaams Milieucharter en ISO 14001: goede partners! Enerzijds kunnen we stellen dat het West-Vlaams Milieucharter een ideale opstap is naar een volwaardig milieuzorgsysteem zoals ISO 14001. Mits het inbouwen van een deel ‘systeemelementen’ kan milieuzorg in alle lagen van de organisatie worden vastgeankerd en onderhouden. Zo kan een verbeterde milieuprestatie en conformiteit met de wetgeving worden aangetoond die tevens garanties biedt op lange termijn. Ook zijn de medewerkers van een milieucharterbedrijf reeds gewoon om ‘doorgelicht’ te worden, wat bij de implementatie van ISO 14001 zeker in hun voordeel speelt. Anderzijds zijn er ook ISO 14001 gecertificeerde bedrijven die het West-Vlaams Milieucharter aanwenden als middel om invulling te geven aan het aspect van ‘continue verbetering’. Het West-Vlaams Milieucharter kan dus perfect dienen als planningsinstrument (o.a. vastleggen en realiseren van milieudoelstellingen volgens de ISO 14001-norm) binnen het milieuzorgsysteem.. Redenen genoeg om te stellen dat het West-Vlaams Milieucharter en ISO 14001 mekaar goed aanvullen en ideale partners zijn!!
september 2005
27
West-Vlaams Milieucharter - Informatiebrochure
Inspanningen en kosten verbonden aan deelname aan het West-Vlaams Milieucharter
I. JAAR VAN ONDERTEKENING (EERSTE DEELNAME)
Het onderzoek naar de conformiteit met de milieuwetgeving gebeurt aan de hand van een halve dag doorlichting van het bedrijf en een bezoek aan de installaties. Nadien ontvangt u het verslag van deze doorlichting. Mochten knelpunten aan het licht komen dan kan hierover overleg gepleegd worden met de voorzitter van de Evaluatiecommissie. Wanneer de doorlichting positief verlopen is, dient een actieplan voor het lopende jaar opgemaakt te worden, alvorens tot ondertekening te kunnen overgaan. Ook in deze fase is overleg en terugkoppeling mogelijk. Het bedrijf kan voor begeleiding bij de opmaak van zijn actieplan steeds een beroep doen op de Milieu-afdeling van de GOM – West-Vlaanderen.
Kostprijs deelname:
600 € per Milieu Technische Eenheid
Tijdsbesteding:
• voorbereiding • halve dag doorlichting • eventueel opvolging en terugkoppeling • opmaak actieplan
Return voor het bedrijf:
• audit naar de conformiteit met de milieuwetgeving • verslag doorlichting • (goedgekeurd) actieplan voor de uitbouw van het milieubeleid in uw bedrijf
september 2005
28
West-Vlaams Milieucharter - Informatiebrochure
II. JAAR VAN DEELNAME VOOR HET JAARCERTIFICAAT
In dit jaar is het de bedoeling het actieplan tot uitvoering te brengen door het nemen van gepaste maatregelen en/of doorvoeren van relevante milieu-investeringen. De resultaten van deze acties worden in het actieplan en jaarrapport weergegeven. Vervolgens zal een auditteam op een op voorhand vastgelegde dag de geplande acties en resultaten doorlichten gedurende een halve dag. Naar aanleiding van deze doorlichting wordt het rapport aangevuld met een uitgebreid evaluatieverslag, met een overzicht van de status van de acties, de eventueel bij te stellen knelpunten en aanbevelingen. Bij een positieve evaluatie ontvangt uw bedrijf het jaarcertificaat en milieulogo voor de geleverde prestaties tijdens een academische zitting.
Kostprijs deelname:
600 € per MTE per jaar
Tijdsbesteding:
• realisatie van doelstellingen en maatregelen • opmaak rapport • halve dag audit
Return voor uw bedrijf:
• audit door drie tot vier deskundige personen • evaluatieverslag over het beleid en de doorgevoerde maatregelen: met aanduiding van knelpunten en aanbevelingen naar verbetering toe • jaarcertificaat + milieulogo • bij gunstige beoordeling, positieve profilering van uw bedrijf • persbelangstelling • ervaringsuitwisseling met andere ondertekenaars
september 2005
29
West-Vlaams Milieucharter - Informatiebrochure
NUTTIGE ADRESSEN
Voor informatie en inschrijvingen neemt u contact op met: Philippe Tavernier, voorzitter Evaluatiecommissie: GOM-West-Vlaanderen Baron Ruzettelaan 33 8310 Assebroek/Brugge tel. 050/36 71 00 (algemeen) of 050/36 7130 (rechtstreeks) fax 050/37 77 23 e-mail:
[email protected]
Het secretariaat wordt verzorgd door Charter Zuid-West-Vlaanderen: Carl Vanhoutte, directeur Sabine Debeuf, secretariaat Kasteel “’t Hooghe” Doorniksesteenweg 218 8500 Kortrijk tel. 056/25 47 81 fax 056/22 79 56 e-mail:
[email protected]
september 2005
30
West-Vlaams Milieucharter - Infobrochure
september 2005
31