Lezen: Johannes 20:19-23 (genadeverkondiging) en Matteüs 28:1-10 (tekst) Bijzonderheid: Paasmorgen 2014 Gemeente van onze Heer, Slide
Vroeg opstaan (plaatje wekker)
Jongens en meisjes, wanneer sta je heel vroeg op? (als je niet kunt slapen van fijne spanning (verjaardag, vakantie, leuke dingen) en als je niet kunt slapen van moeilijke spanning (verdriet, examen, moeilijke gesprekken)) De vrouwen staan vroeg op. En dan zie je op Paasmorgen iets bijzonders gebeuren. Ze staan op van moeilijke spanning: ze willen naar het graf. Huilen om Jezus. Zijn lichaam verzorgen. Ze missen hem nu al. Hebben misschien wel helemaal niet kunnen slapen van verdriet. Maar deze dag slaat al snel om in blije spanning! De steen is weg. Het graf is leeg. Engelen vertellen dat Jezus is opgestaan. En dan ontmoeten ze hem zelf en kunnen hem even vasthouden. Het is echt!! Ze knielen voor hem neer. Het verandert van een vroege morgen vol verdriet in een hele dag vol vreugde. Daarover gaat het. Mijn broeder en mijn zuster, het Paasevangelie van Matteüs is een beschrijving vol beweging. In één hoofdstuk gaat het van Pasen naar Hemelvaart. Maar ook in het verhaal zelf. Vrouwen komen in beweging. Hemel en aarde worden bewogen. De engel stuurt de vrouwen en via hen de leerlingen op weg. Jezus gaat voor ze uit. Naar Galilea. Het woordje ‘gaan’ komt in vers 4-7 zo vaak voor. Alles wordt in beweging gezet. Ook wij worden in beweging gezet. We mogen op weg. Jezus is opgestaan en zet jou in beweging. Dat is ook het thema van vanochtend: Slide
Jezus is opgestaan en zet je in beweging
Slide
Vrouwen in actie
Ze hebben de sabbat rouwend doorgebracht. Hun vriend. Hun zoon. Maria, de moeder van Jezus is er ook bij. Ze hebben zijn begrafenis met eigen ogen gezien. En nu willen ze zijn lichaam verzorgen. Daar was, vanwege de sabbat, geen tijd meer voor geweest. Nu kunnen ze daar rustig de tijd voor nemen. Is het hun verdriet dat ze niet denken aan de steen? In ieder geval gaan ze zeer vroeg op weg. Maar Jezus is ze voor. Dat is ook een prachtig thema van deze beschrijving door Matteüs. Jezus is de mensen steeds een stap voor. Hij is al opgestaan als de vrouwen uit hun slaap ontwaken. De derde dag is nog maar nauwelijks aangevangen. Of Jezus is opgestaan. In blijde spanning. Nu mag hij zijn vrienden verrassen. Maar vooral: nu mag hij zijn nieuwe leven gestalte gaan geven. En daarvoor heeft hij zijn leerlingen nodig. Dus voordat de vrouwen in actie komen. Is Jezus al in actie. Hij is de mensen steeds een stap voor.
1
Slide
De aarde beweegt
Matteüs beschrijft het nogal compact. Daarmee lijkt het alsof de vrouwen bijna getuige zijn van de opstanding van Jezus zelf. Als ze echter bij het graf aankomen is het al leeg. De soldaten zijn al weggevlucht. Als de dood voor wat er gebeurd is. Matteüs speelt met de woorden. De steen is weggerold en een bliksemflits van een engel is er op gaan zitten. Het graf is leeg. Het is mooi hoe Matteüs de zaken verbindt. Vrijdag zagen we dat de aarde bewoog. Op het moment van het sterven van Jezus scheurt het voorhangsel. Graven gaan open. Nu herhaalt zich dat. Zo worden vrijdag en zondag verbonden. De aardbeving op vrijdag was als het ware een voorbode, een voorschok van deze beving. Want hier gaat het allemaal om. Jezus staat op uit de dood. Hij droeg de straf weg. De dood is van zijn angel beroofd. Sterven is vanaf nu voor mensen die in Jezus geloven niet gemakkelijk. Maar wel troostvol. Omdat we weten dat de dood is overwonnen. Toen Jezus stierf beefde de aarde. Nu hij opstaat beeft de aarde opnieuw. Niet het voorhangsel scheurt, maar de steen rolt weg. God bevestigt dat hij een nieuwe toekomst opent. God schept als het ware een nieuwe werkelijkheid. De wereld staat te shaken in zijn voegen. Hier is echt wat aan de hand! Die verbinding van Goede vrijdag en Pasen zie je ook in de woorden van de engel. Want hij noemt onze Heiland: Jezus, de gekruisigde. Slide
De gekruisigde leeft
Mooi hoe dat opgemerkt is door één van de vrouwen. Dat dit de woorden van de engel waren. Jezus, de gekruisigde. Daarmee zegt hij twee dingen. Allereerst: het is écht. Ze hebben die Jezus begraven zien worden. Ze zagen hoe het graf verzegeld werd. Deze twee Maria’s . Maria van Magdala, die door Jezus bevrijd was van zeven demonen. En Maria, de moeder van Jakobus en Josef. Zo werd ze genoemd in het vorige hoofdstuk (vers 56). Jakobus en Josef waren broers van Jezus. (Matteüs 13:55) Maar Maria wordt hier toch niet met zoveel woorden genoemd ‘de moeder van Jezus’. Dat komt om wat er op vrijdag gezegd is. Jezus heeft Maria toevertrouwd aan Johannes. Jezus is met grootsere dingen bezig. Maria krijgt een eigen plek, maar die is vanaf vrijdag meer los van hem. Maar goed, dat is even een exegetisch uitstapje. Belangrijk is dat het Jezus, de gekruisigde is, die is opgestaan. Het is echt. Ze hebben hem begraven zien worden. Die man is opgestaan. Dat de engel Jezus de gekruisigde noemt zegt ook, dat door de kruisdood blijkbaar voldaan is. God wekt hem op. God laat daarmee zien dat het ook wat hem betreft volbracht is. Er is genoeg gedaan. De straf is gedragen. De dood mag overwonnen worden. En is overwonnen. Vanaf de zondeval was het wachten hierop. Tot iemand uit de dood zou opstaan. Eerder was dat al het geval. Maar dan kwamen mensen terug uit de dood. Jezus is door de dood heen gegaan. Staat aan de andere kant op. Hij heeft de overtocht gewaagd. Is door het diepe dal van het lijden en sterven heen gegaan. Ging
2
kopje onder in de rivier. Maar is nu in het beloofde land. Hij is, zo zou je kunnen zeggen, aan gene zijde. En hij komt verkondigen dat vanaf nu alles anders is. Jezus, de gekruisigde, leeft!! Slide
Jezus gaat hen voor
En dan zet hij de vrouwen en zijn leerlingen in beweging. Ze moeten niet bij de pakken neer blijven zitten. Rouwen is vaak stilgezet worden. De stille week en de veertig dagen tijd is een periode van stilstaan. Tot inkeer komen. Maar nu de Heer is opgestaan kun je dan niet vervolgens verder met je oude leventje. Het kan niet zo zijn dat er niets veranderd is. Er is voor je zonden betaald. De gekruisigde is opgestaan. En nu moeten de leerlingen ook opstaan. Naar Galilea. Aan de slag. Je wordt in beweging gezet. En tegelijk is het ook zo vertrouwd. Want Jezus, de goede herder, gaat zijn onderherders voor. De leerlingen worden straks apostelen. Ze worden op weg gestuurd. Maar Jezus gaat voor ze uit. Hij baant de weg. Zoals hij de weg door de dood heen gebaand heeft. Zo baant hij ook de weg door het leven. Gelovigen mogen Jezus volgen. Ik vind dat op deze eerste Paasochtend een bemoedigende boodschap. Jezus blijft niet in het graf achter. Hij stuurt zijn leerlingen ook niet ineens vooruit. Nee, hij gaat je zelf voor. Waar je ook komt, hij is er al geweest. Hij doet zijn naam eer aan. God noemde zichzelf lang geleden ‘ik zal er zijn’. Dat is toekomstgericht. Waar je ook bent, hij is daar al. Dat laat Jezus nu ook zien. En aan het einde van dit hoofdstuk zal hij dat nogmaals benadrukken. Ik ben met je, alle dagen, tot aan de voltooiing van deze wereld. Slide
Ontzet en opgetogen
De vrouwen gaan naar de leerlingen op weg. Ze geloven de engel op zijn woord. Kunnen het nog niet helemaal bevatten. Geloven is vaak ook onzeker. Je wil het wel aanvaarden, maar je kunt er niet echt bij. Het past niet altijd in je verstand. Matteüs kiest de woorden ‘ontzet en opgetogen’. Prachtige combinatie. Ontzet. Hun leven is, net als de aarde, door elkaar geschud. Je staat door het Paasnieuws anders in het leven dan ervoor. Je wordt van je plek geduwd. Je kader is veranderd. Als je dacht dat de dood het einde was. En dat iedereen gestraft moet worden voor zijn of haar zonden. Dan moet je je paradigma aanpassen. Want het is anders. Jezus is de gekruisigde. Hij heeft het volbracht. Nu is de dood geen straf meer. Hij is opgestaan. Hij verandert het speelveld. En jouw plek wordt daardoor ook anders. Je raakt ontzet. Vaststaande dingen. Waar jij ook in vast kunt zitten. Er wordt aan gemorreld en geschud door de opstanding van Jezus. Kijk, dat zullen de vrouwen niet beseft hebben. Maar toch ervaren ze iets van blijheid. Geen onzekerheid over wat ze net zagen en hoorden. Opgetogen zijn ze. Door elkaar geschud, maar dat op een happy manier. Ze geloven de engel. En het mooie is. Als je gelooft, dan zul je ook zien. Slide
Ontmoeting
3
Weer zo’n prachtige manier waarop Matteüs het beschrijft. Hij wil laten zien: geloof nu maar dat Jezus is opgestaan. En dan zul je zien. Hier is het: niet ontmoeting leidt tot geloof, maar geloof leidt tot ontmoeting. Wat Jezus straks zegt tegen Tomas: zalig zij die niet zien en toch geloven. Dat is hier bij de vrouwen al een beetje werkelijkheid. Ze hebben Jezus niet gezien, maar gehoorzamen toch aan de opdracht van de engel. En nu komt Jezus ze tegemoet. Zo werkt geloven soms. Het is soms gewoon gehoorzamen aan Gods woord. Luisteren naar zijn opdrachten. Zonder dat je meteen iets met Jezus hebt. Dat kan ook een periode voorkomen. Dat je het eens wel gevoeld hebt. En vol bent van Jezus. Maar dat je het langzaam maar zeker weer bent kwijtgeraakt. Blijven volhouden! Jezus ontmoet de vrouwen als ze op weg gaan. Zonder te zien, zonder te ervaren. Ontzet en opgetogen gaan ze op pad. En Jezus komt ze tegemoet. Ze vallen aan zijn voeten. Zo blij zijn ze om hem te zien. Zouden ze iets aan hem zien? Zou hij veranderd zijn? In ieder geval is dit de houding die ook ons past. Als je Jezus ontmoet. Als je hem leert kennen. Dan is nederigheid de enige goede houding. Plat op de grond. Want hij is zo heilig. Zo liefdevol. Zo levend ook. Hij heeft de dood overwonnen. Wie hem ontmoet maakt zich klein. En dan die woorden. Slide
Wees niet bang
Zo begon het evangelie. Als de hemel de aarde raakt is dat vaak de eerste boodschap. In het Oude Testament mochten profeten dit vaak verkondigen. En bij de geboorte van Jezus was dat het eerste dat de herders hoorden. Wees niet bang. Nu Jezus is opgestaan is dat het eerste dat hij zegt tegen de vrouwen. Het kan heel beangstigend zijn. Als je emoties rondtollen en je weet niet goed wat je moet voelen. Ontzet en opgetogen. Dan kan het zomaar een enorm schokeffect zijn als je dan je vriend, je Heer, je Koning in levenden lijve ziet. Opgestaan uit de dood. Met een vernieuwd lichaam. Wees niet bang. Geruststellende woorden van Gods zoon. Matteüs registreert ze en legt zo de verbinding met het begin. De eerste woorden met kerst tegen Jozef in een droom. De eerste woorden na zijn opstanding tegen de vrouwen. En ook de eerste woorden die Jezus spreekt in dit laatste hoofdstuk van zijn evangelie. Wees niet bang. Het loopt uit op: ik ben met jullie, alle dagen, tot aan de voltooiing. Welke kant het ook opgaat. Hoe je ook tegengewerkt zult worden. Door leugens, bijvoorbeeld van de Joodse priesters, even verderop in dit hoofdstuk. Wat satan ook probeert te doen om het evangelie van de opstanding van Jezus te dwarsbomen. Wees niet bang. Ik ben er bij. Ik ben de opgestane. Ik leef. Ik leef met jullie mee en ga voor jullie uit. Slide
In beweging komen
Jezus is ons steeds een stap voor in dit laatste deel van Matteüs. En dat is ook waar hij mee wil eindigen. Hij maakt een hele korte slag richting hemelvaart. De boodschap van de engel: ‘hij gaat jullie voor naar Galilea, daar zul je hem zien’. Met kracht moet het evangelie van Pasen de wereld in. Alsof
4
Matteüs wil zeggen: er mag niks tussen komen. Het Paasevangelie moet mensen overtuigen. Jezus is echt opgestaan! In Johannes 20 lazen we dat er tussendoor ook wel iets gebeurd is. Twijfelende en angstige leerlingen. Maar Jezus vertoont zich. En blaast met zijn Geest. Dan kun je deze wereld in. In de Geest van de opgestane Heer. En op die manier zet onze Heiland ook jou en mij in beweging. Matteüs schrijft het voor ons op, zodat wij ook verder kunnen. Maak alle volken tot mijn leerlingen. Laat het zien. Laat het horen. De Heer is waarlijk opgestaan. Slide
Plaatje wekker
Ik weet niet hoe je vanochtend bent opgestaan. Misschien vond je het wel vroeg en had je geen zin. Misschien klonken de klanken van vrijdag nog door in je hart. De donkere tonen van marteling, sterven en een graf. Zoals bij de vrouwen. Maar Jezus wil ons een vrolijke dag geven. Waar we niet bij de pakken neerzitten. Maar op weg gaan, hem achterna. Je stemming mag volledig omslaan. Ik wens je gezegende Paasdagen. Vol beweging. Achter Jezus aan. Hij is niet dood, hij leeft! Amen
5
