HET TIJDPERK VAN DE
VERLICHTING Despoot & Verlicht
Frederik II
Catharina de Grote
1712 – 1786
1729 - 1796
LEVIATHAN Or The Matter, Forme and Power of A Common Wealth Ecclesiasticall and Civil De samenstelling, vorm en macht van een kerkelijke en wereldlijke staat
1588-1679
Jacques Bossuet 1627-1704 bisschop en hofpredikant
Politiek ontleend aan de Heilige Schrift
1679 / 1709 gepubliceerd
‘Ziehier de plichten die een vorst moet nakomen. Om te verzekeren dat hij ze nooit vergeet, moet hij zich geregeld voorhouden dat hij slechts een mens is, net als zijn minste onderdaan;
als hij de eerste rechter, de eerste generaal, de eerste minister van de samenleving is, dan is hij dat niet om zich aan zichzelf over te geven, maar om de daarbij behorende plichten uit te voeren. Hij is slechts de eerste dienaar van de staat, verplicht om in eerlijkheid, wijsheid en met een totaal gebrek aan eigenbelang te handelen, alsof hij ieder moment geroepen kan worden om zijn rentmeesterschap tegenover zijn medeburgers te verantwoorden.’
DE PRUISISCHE FILOSOOF-KONING Frederik II van Pruisen ‘Der Alte Fritz’ Frederik de Grote 1712 – 1786 Koning vanaf 1740
Films met Otto Gebühr als Frederik de Grote 1920: Die Tänzerin Barbarina 1921–23: Fridericus Rex - Sturm und Drang - Vater und Sohn - Sanssouci - Schicksalswende 1926: Die Mühle von Sans Souci 1927: Der Alte Fritz – 1. Teil Friede 1927: Der Alte Fritz – 2. Teil Ausklang 1930: Das Flötenkonzert von Sans-souci 1932: Die Tänzerin von Sans Souci 1933: Der Choral von Leuthen 1936: Heiteres und Ernstes um den großen König 1936: Fridericus 1937: Das schöne Fräulein Schragg 1942: Der große König
Otto Gebühr als Frederik de Grote (1920)
Sophia Dorothea van Hanover & Frederik Wilhelm I
‘Friedrich’ & Wilhelmine
1935
Hans Hermann von Katte 1704 – 1730
‘Friedrich’ met zijn broers (1737)
Van 1730 tot 1732 opgesloten in Schloss Küstrin
Elisabeth Christine van Brunswijk-Bevern koningin van Pruisen
1715 - 1797
Huwelijk op 12 juni 1733 in Schloss Salzdahlum
Rheinsberg (1736 – 1740)
Eerste verschijning in 1740
Charlottenburg, v.a. 1740 (afgewisseld met Sansouci)
‘s Morgens is hij een groot koning, na de maaltijd een groot schrijver, de hele dag een menselijk filosoof en ‘s avonds een voortreffelijk gastheer
Honderdvijftigduizend soldaten, opera, toneel, filosofie, poëzie, grootheid en gratie, grenadiers en muzen, trompetten en violen, de maaltijden van Plato, gezelschap, vrijheid – wie zou het geloven – en toch is het waar
Hier durft iedereen zijn vermetelste gedachte te uiten, hier is men vrij Frederik krabt met één hand, maar streelt met de andere… Ik word in niets tegengewerkt. Ik heb een haven gevonden na vijftig jaar storm. Ik heb de bescherming van een koning gevonden, de conversatie van een filosoof, de bekoring van een beminnelijk mens (…) Wanneer er één ding is waarop men bouwen kan, dan is het het karakter van de koning der Pruisen Voltaire bij Frederik II: 1751 - 1753
‘U hebt mij groot onrecht aangedaan ... … u zoudt volmaakt zijn, als u geen man was’
TSARINA CATHARINA DE GROTE Sophia Augusta Frederika, prinses van Anhalt-ZerbstDornburg
Catharina II Catharina de Grote 1729 – 1796 Tsarin vanaf 1762
U bent niet de aurora borealis., U bent de meest schitterende ster van het noorden, en nog nooit heeft een hemellichaam zo weldadig geschenen Catharina was rijkelijk begiftigd met enorme talenten en een scherpzinnig intellect. In haar waren op wonderbaarlijke wijze kwaliteiten verenigd, die je zelden in één persoon aantreft (…) Haar eerzucht kende geen grenzen, maar zij wist die aan te wenden voor verstandige doeleinden (…) Ze was een zeer groot monarch en een lieve dame Louis-Phillipe de Ségur
Onze Catharina is een weergaloos huichelaarster! Ze is teder, trots, majestueus, vriendelijk; maar in haar hart is ze erg van zichzelf overtuigd en jaagt ze alleen haar persoonlijke belangen na, koste wat het kost, om haar doel te bereiken Marie-Daniel Bourrée de Corberon
Geboren in 1729 als Sophia Augusta Frederika, prinses van Anhalt-ZerbstDornburg 1744: naar Rusland om te trouwen met grootvorst Pjotr Fjodorovitsj, kleinzoon van Peter de Grote 1745: huwelijk met Pjotr Fjodorovitsj
1761: Tsarina Elisabeth Petrovna overlijdt 1762: Peter III bestijgt de troon 1762: vlucht en gevangenneming van Peter III – een week later wordt hij vermoord 28 juni 1762: Catharina neemt de troon over
Keizerin van juni 1762 tot haar dood 1796
Keizerin van juni 1762 tot haar dood 1796
1762 Catharina verzoekt d’Alambert gouverneur te worden van de kroonprins Voltaire wordt uitgenodigd aan het hof van Catharina Catharina biedt aan de Encyclopédie in Rusland te voltooien 1763 Begin briefwisseling Catharina en Voltaire
Denis Ddiderot (1713 – 1784)
1764 Catharina koopt de bibliotheek van Diderot en stelt hem aan als bibliothecaris voor het leven
1764 Catharina onteigent het landbezit van de Kerk en stelt salarissen voor de geestelijkheid in Catharina neemt een abonnement op het exclusieve Correspondance littéraire
1765/67 Instruction – commissie voor het instellen van wetten 1772 Catharina verwerft, door bemiddeling van Diderot, de schilderijencollectie Crozat
Denis Ddiderot (1713 – 1784)
1773 Verblijf van Friedrich Melchior Grimm en Diderot in Sint-Petersburg
1778 Na het overlijden van Voltaire verwerft Catharina zijn bibliotheek Begin jaren ‘80 Catharina koopt voor Diderot een appartement aan de Rue Richelieu en schenkt de weduwe Diderot duizenden ponden ‘Ik word bekoord door zijn onuitputtelijke verbeelding maar ook door zijn hartslag. Ik schaar hem onder de meest uitzonderlijke mensen die hebben bestaan’
Denis Ddiderot (1713 – 1784)
Wanneer je weet, dat het gebied van deze stad nog geen vijftig jaar geleden een onbegaanbaar moeras was, dan zou je bij een eerste blik denken, dat zij door tovenarij is gesticht. De schitterende gebouwen, de brede straten, de vergulde klokketorens en de dakbedekking van de vele paleizen geven een beeld, de verrukking waardig
Haar hof was een ontmoetingsplaats van alle heersers en belangrijke personen van haar eeuw en de troon van de tsaar verhief zich tot de machtigste en meest vooraanstaande tronen. Daarvóór was St. Petersburg, dat temidden van kou en ijs was gebouwd, bijna onopgemerkt en het leek wel of het zich in Azië bevond
De rijkdom en weelderigheid van het Russische hof overtreffen de meest bombastische beschrijvingen. Sporen van de oude Aziatische pracht is vermengd met Europese verfijndheid. De weelde en schittering van de aan het hof gedragen kleding en de overvloed aan edelstenen laat de pracht van de andere Europese hoven ver achter zich
