HET STATION SNEL, VEILIG & COMFORTABEL REIZEN
Meer dan 1,2 miljoen mensen reizen dagelijks via 410 treinstations over 6830 kilometer rails. Een grootschalig en fijnvertakt netwerk dat een cruciale rol speelt in onze mobiliteit. De stations vormen hierbij de knooppunten waar alles samenkomt in de dagelijkse dynamiek van aankomst, verblijf en vertrek. Komende jaren worden veel verouderde stations aangepast aan de moderne eisen en wensen van de 21e eeuw. Dit zijn complexe, risicovolle operaties die met de juiste, geïntegreerde aanpak het beste resultaat opleveren. Het ideale station is een multifunctionele ruimte die een centrale positie vervult in de vervoersketen. Grote stromen reizigers, bezoekers en goederen worden hier feilloos verwerkt. Er bevinden zich tal van moderne faciliteiten die inspelen op sociale en commerciële kansen. Bovendien sluit het station naadloos aan bij andere vormen van vervoer en omliggende woon-, werk- en winkelcentra. De complexiteit van dit ideaal zit vooral in het succesvol verenigen van al deze functies. Dat begint met het verenigen van de kennis en kunde van alle betrokken (bouw)partijen.
1
ROYAL HASKONINGDHV | STATIONS
Beeld: Nadine van den Berg
ONDERLINGE SAMENHANG
VERANTWOORDELIJKHEID
In een snel veranderende wereld is een station nooit af. Iedere
Een gezamenlijke, integrale aanpak schept ruimte voor een
ingreep heeft weer invloed op de samenhang van de totale
gedeelde verantwoordelijkheid voor het eindresultaat.
stationsprestatie. Het aanpassen van zo’n complexe, publieke
Als doorgewinterd stationsspecialist zijn we ervan overtuigd
ruimte vereist ook een geïntegreerde, multidisciplinaire aanpak
dat het integreren van expertise en verantwoordelijkheid
met één centrale focus: het verbeteren van de dagelijkse reis-
grote winst oplevert voor zowel reizigers, opdrachtgevers als
beleving. In de traditionele aanpak worden planvorming,
architecten en aannemers. Die winst vertaalt zich in een hogere
ontwerp, realisatie en beheer verdeeld over verschillende
kwaliteit en snelheid en verminderde kosten, risico’s en over-
partijen. Daardoor kunnen individuele belangen en agenda’s
last. Dat wij niet de enige partij zijn die hier de voordelen van
elkaar dwarszitten en wordt er te weinig geprofiteerd van elkaars
inziet, blijkt wel uit het toenemende aantal Design & Construct-
kennis en kunde. Dit kan beter.
contracteringen op de markt.
2
ROYAL HASKONINGDHV | STATIONS
OPTIMALISATIE VAN BESTAANDE STATIONS De grootste stations in Nederland zijn klaar voor de toekomst. De focus moet nu liggen om ook de kleine en middelgrote stations toekomstbestendig te maken. Door het groeiende aantal reizigers worden de komende jaren steeds hogere eisen gesteld aan capaciteit, veiligheid, beleving en voorzieningen. Dit vereist een goed inzicht in de specifieke context, de uitdagingen en wensen van de opdrachtgever, de reiziger en de overige belanghouders. Naast het ontwikkelen van de beste oplossingen is het handig om de effecten van iedere ingreep vooraf in beeld te brengen, zodat de overlast tot een minimum beperkt wordt. Dit alles vraagt om een slimme regie op het proces, de organisatie, uitvoering en stroomlijning van het stationsproject.
PARTNER IN CO-CREATIE Royal HaskoningDHV heeft meer dan 100 jaar ervaring in en rond het spoor. Omdat een station nooit sluit, weten we als geen ander wat het betekent om te (ver)bouwen met ‘de winkel open’. Onze stationsexpertise strekt zich uit van wayfinding en transfer solutions tot stationsinrichting en veiligheid en van parkeeroplossingen tot stakeholdersmanagement. Door onze brede expertise in te zetten in een geïntegreerde bouworganisatievorm of tijdens de optimalisatie van bestaande stations, bieden we de meeste toegevoegde waarde. Samen met bouwpartners vormen we dan een slimme coalitie om tot succesvolle, kosteneffectieve en duurzame stationsverbeteringen te komen.
3
ROYAL HASKONINGDHV | STATIONS
Beeld: Nadine van den Berg
VERBETERDE BEWEGWIJZERING METROSTATIONS AMSTERDAM
COMFORT EN VEILIGHEID VAN PASSAGIERS VERBETEREN
Royal HaskoningDHV maakte in opdracht van de gemeente
In opdracht van Merseyrail simuleert Royal HaskoningDHV
Amsterdam een nieuw bewegwijzerings-ontwerp voor 33
de passagiersstromen op twee van de drukste ondergrondse
metrostations aan de Oost- en Ringlijn. Hiervoor moest
stations in Liverpool: Liverpool Central en Moorfields. De
gebruik gemaakt worden van de ontwerpuitgangspunten die
resultaten dragen bij aan de optimalisatie van de stations,
voor de nieuwe Noord-Zuidlijn zijn vastgesteld. Door de unieke
zodat de algemene veiligheid en klantbeleving van de reizigers
combinatie van wayfinding-ervaring en technische kennis,
verbeteren. Met behulp van simulatiesoftware voorspelt
was Royal HaskoningDHV in staat het ontwerp eenduidig en
Royal HaskoningDHV de passagiersstromen en potentiële
overzichtelijk vast te leggen.
knelpunten.
Onder andere plattegronden met de locaties waar de
Snel, veilig en comfortabel reizen
borden moeten komen en detailbladen met technische
Via 3D-simulatiesoftware wordt de aankomst van treinen en
en grafische details per bord, hebben geleid tot 33 door
passagiers op elk perron gesimuleerd. Vervolgens worden de
alle
ontwerpen.
passagiersstromen in het station - inclusief de toegang tot
Deze zijn zo volledig dat ze direct naar de uitvoerende
liften en roltrappen - geanalyseerd en de potentiële knelpunten
partijen kunnen worden doorgestuurd. Na het plaatsen
zichtbaar.
stakeholders
goedgekeurde
definitieve
van de nieuwe borden kunnen reizigers straks weer eenvoudig en veilig hun weg vinden.
Janet Ives, Head of Safety bij Merseyrail: “De demografische samenstelling van onze passagiers is de afgelopen jaren aanzienlijk veranderd. Dit heeft een enorme invloed op passagiersstromen en het gedrag van passagiers. Met de 3D-modellering van Royal HaskoningDHV kunnen we deze veranderingen analyseren, de capaciteit van de stations optimaliseren, de veiligheid verbeteren en knelpunten binnen het station wegnemen.”
4
ROYAL HASKONINGDHV | STATIONS
CREATIEVE OPLOSSINGEN VOOR BETERE KLANTBELEVING Of het nu gaat om bestaande stations of nieuwbouw, het veiligheidsgevoel onder reizigers is essentieel. Royal HaskoningDHV helpt NS met creatieve oplossingen om de beleving op stations te verbeteren. In een tijdelijke situatie wil je de reizigers vooral goed informeren over waar ze heen moeten, waar ze wat kunnen vinden en wat ze kunnen verwachten. Tijdens de bouw van Rotterdam Centraal is dit bijvoorbeeld opgelost door via de bestickering van silhouetten aan te geven welke werkzaamheden nog gaan plaatsvinden. Een ander bijzonder project wat ingezet is in een leegstaande ruimte op Rotterdam Centraal is ‘de man’, een silhouet die altijd in beweging is. Je bent nieuwsgierig naar wat ‘de man’ gaat doen en ongemerkt zijn weer een paar wachtminuten voorbij. Het concept is inmiddels op diverse stations toegepast.
5
ROYAL HASKONINGDHV | STATIONS
MEGA-FIETSENSTALLING UTRECHT BIEDT PLAATS AAN 12.500 FIETSEN Royal HaskoningDHV ontwierp in samenwerking met Ector Hoogstad Architecten het nieuwe Stationsplein Oost in Utrecht. Het stationsplein verbindt de oude binnenstad, winkelcentrum Hoog Caterijne en het NS-station met elkaar. Onder het plein bevindt zich een fietsenstalling van maar liefst drie verdiepingen, die ruimte biedt aan 12.500 fietsen. Hoewel de nieuwe stationsomgeving pas in 2018 klaar is, won de bijzondere fietsenstalling nu al de Europese Sustainable Mobility Award. Royal HaskoningDHV heeft het complete ontwerp geleverd van de betonnen draagconstructie en installaties in de stalling. Daarnaast hebben onze adviseurs geadviseerd over de meest efficiënte en veilige fietsroutes in en rond de stalling.
Beeld: Ector Hoogstad Architecten
BIJZONDERE ONDERGRONDSE PARKEERGARAGE VOOR KATWIJK Ondergronds gelegen tussen de dijk en de Boulevard van Katwijk ligt een 500 meter lange parkeergarage, met ruimte voor 663 auto’s. Royal HaskoningDHV verzorgde het architectonisch ontwerp en een uitgebreid Beeldkwaliteitsplan voor de gemeente Katwijk. Dit plan bevatte randvoorwaarden en gedetailleerde visualisaties van het gewenste eindresultaat. Ook is het UAV-GC contract voor de parkeergarage opgesteld. Voor automobilisten is het van essentieel belang om snel en eenvoudig de weg naar het strand en dorp te kunnen vinden. Daarom stond veiligheid, oriëntatie en duidelijke bewegwijzering centraal. Daarnaast is er in het ontwerp rekening gehouden met de omgeving en het ontwerp van de openbare ruimte. Gekozen is voor kleuren en materialen die aansluiten bij het duinlandschap en bij Katwijk aan Zee. De Dijk-in-Duin constructie is een prachtige en veilige oplossing voor Katwijk. Met de ondergrondse parkeergage in de duinen is extra parkeerBeeld: Luuk Kramer
6
ruimte en veiligheid gecreëerd, met behoud van ruimtelijke kwaliteit.
ROYAL HASKONINGDHV | STATIONS
STATION BREDA CENTRAAL NAAR MODERNE, MULTIFUNCTIONELE OV TERMINAL Een van de belangrijkste knooppunten van Nederland wordt klaargestoomd voor de toekomst. Het nieuwe station Breda Centraal, ontworpen door Koen van Velsen architecten, combineert reizen, wonen, werken en winkelen. Royal HaskoningDHV is binnen de vof Brede AAA, het samenwerkingsverband met Movares, verantwoordelijk voor de engineering van het technisch ontwerp van de gebouwen en het parkeerdek, en voor het opstellen van een integraal bestek voor de gehele OV terminal. Een OV-terminal van deze omvang vraagt om uitstekende voorzieningen, zoals voldoende capaciteit voor het grote aantal reizigers, voldoende sporen en perrons, een nieuw busperron, plaats voor ruim 6.000 fietsen, een parkeerdek voor ruim 700 auto’s en een goede verbinding tussen de noord- en zuidzijde. Virtual Design & Construct Door de toepassing van Virtual Design & Construct (VDC) is er een gedragen integraal ontwerp gerealiseerd dat voldoet aan de eisen. Mede dankzij de kennis van
constructies,
installaties,
brandveiligheid
en
voetgangersstromen is er geld bespaard en kan het ontwerp gerealiseerd worden met minimale ingrepen in de reguliere processen.
7
ROYAL HASKONINGDHV | STATIONS
Beeld: Nadine van den Berg
SMART STATION GEEFT INZICHT IN GEDRAG REIZIGERS
VEILIGE EN SNELLE TOEGANG
Beeld: Nadine van den Berg
Beeld: Nadine van den Berg
Het aantal treinreizigers in Nederland stijgt ieder jaar. In nauwe
Op een groot aantal NS stations staan of komen toegangs-
samenwerking met NS, ontwikkelde Royal HaskoningDHV
poorten. Met een geldige OV-chipkaart krijgt men toegang tot
SMART Station. Een meetsysteem dat inzicht geeft in hoe
het station. Met het plaatsen van de poorten wil NS de veiligheid
stations gebruikt worden door reizigers. De gegevens worden
op de stations en in de treinen verhogen. Royal HaskoningDHV
gebruikt om nieuwe en bestaande stations te optimaliseren.
kreeg de taak de inpassing van de poorten op de stations
Denk bijvoorbeeld aan het verbeteren van looproutes en het
te ontwerpen. Door gebruik te maken van voetgangers-
verkorten van wachttijden voor roltrappen, loketten en
simulaties werden mogelijke knelpunten als gevolg van de
automaten. Met een sneller, comfortabel en veiliger station
poorten zichtbaar.
voor de reiziger als gevolg. SMART Station is inmiddels succesvol toegepast in Leiden en Groningen.
De toegangspoorten mogen geen belemmering vormen voor de transfer van de reiziger. Zo moet rekening gehouden worden met een goede bereikbaarheid van winkels, toegankelijkheid
8
Jeroen van den Heuvel,
voor mindervaliden en voldoende poorten voor alle in- en
programma manager SMART Station bij NS:
uitstromende reizigers. Het aantal benodigde poorten en de
“SMART Station geeft ons inzicht. Vaak is het een bevestiging van
exacte locatie om een veilige transfer te garanderen, werden
wat we al weten, maar regelmatig zien we onverwachte resultaten
dankzij de simulaties inzichtelijk. Hiermee is al op veel stations
in reizigersgedrag. Dit inzicht helpt ons te focussen op wat écht
in Nederland een efficiënte inpassing van de poortjes gereali-
belangrijk is voor onze reizigers.”
seerd met behoud van een comfortabele en veilige transfer.
ROYAL HASKONINGDHV | STATIONS
Royal HaskoningDHV is een onafhankelijk expert die u strategisch, tactisch én operationeel kan ondersteunen in het optimaliseren van stationsprestaties met speciale aandacht voor de dagelijkse reisbeleving.
ROYAL HASKONINGDHV
Jarko van Nunen Director Business Development Transport Hubs
[email protected] +31 (0)88 348 44 10 +31 (0)6 524 81 036 WWW.ROYALHASKONINGDHV.COM/STATIONS
ROYAL HASKONINGDHV | STATIONS