Het samen uitluiden van het schooljaar!
1
Samen uitluiden van het schooljaar Weer een schooljaar voorbij Het jaar zit er weer op. Er is veel gebeurd. De kinderen hebben nieuwe dingen geleerd. Er zijn leuke momenten en vast ook minder leuke momenten geweest. Er zijn in elk geval door kinderen en leraren veel ervaringen opgedaan. De seizoenen zijn gepasseerd. In de herfst zijn de bomen hun bladeren kwijtgeraakt. In de winter hebben de bomen de kou doorstaan. In het voorjaar bloeiden de bomen weer op. Nu is alles weer groen. Net als tien maanden geleden, toen de school begon. Bijzondere weken Er bestaat geen religieus feest over het afsluiten van een schooljaar. Toch is het een bijzonder moment voor kinderen, een moment om bij stil te staan. Op veel basisscholen zijn die laatste weken bijzonder: de afscheidsmusical van groep 8, de avondvierdaagse, vaak nog een schoolreisje of een schoolkamp, een sportdag, eindrapport … Op allerlei manieren leven we samen toe naar de afronding van het schooljaar. Die laatste dagen voor de vakantie staan vaak in het teken van opruimen, spulletjes mee naar huis nemen en het jaar afronden. Op sommige scholen gaan kinderen vast een ochtend wennen in de groep waar ze volgend jaar zullen zitten, of is er een ritueel waarbij kinderen overgaan naar een nieuwe groep. Terugblikken en vooruit kijken Kleur grijpt de afronding van het schooljaar aan om terug te blikken en vooruit te kijken. In de onderbouw staan we in de eerste les samen stil bij alle bijzondere momenten in het afgelopen jaar. Wat is er allemaal gebeurd, wat staat je nog bij? Van daaruit blikken we in de tweede les vooruit: Waar heb je zin in in het nieuwe jaar? Waar kijk je naar uit? Kinderen bedenken dit voor zichzelf én wensen een ander kind iets moois toe voor in het nieuwe schooljaar. In de bovenbouw maken de leerlingen in les 1 een vierluik van de meest gewone, bijzondere, fijne en droevige momenten in het voorbije jaar. In de tweede les verkennen ze wat school eigenlijk voor hen betekent: Wat heeft school hen te bieden? Van daaruit denken ze na over wat typisch en bijzonder is voor hun school. Daar geven ze vorm aan in een ansichtkaart met de ‘Groeten van de … school’. De betekenis van school De bedoeling van de lessen is dat kinderen zich bewuster worden van wat school voor hen betekent. Dat school en alles wat ze daarin dit jaar hebben meegemaakt de moeite waard is, vieren we met elkaar in een feestelijk samenzijn. Daarin presenteren kinderen hun bevindingen en zingen ze gezamenlijk het Kleurlied. Het is natuurlijk het leukst als de viering ook echt op de laatste schooldag is!
2
Kleur
Les 1 Wat een … schooljaar groep 1 t/m 4
li
nodigtra ex voor van het
oeL de kinderen kijken terug op het afgelopen D schooljaar en staan stil bij wat er allemaal is gebeurd
kLaatBegin de kinderen rustig op hun stoel zitten met
de rug tegen de leuning en met twee voeten op de grond. Laat ze een paar keer rustig ademhalen. Vertel dan het volgende: Weet je nog, toen je hier op school kwam net na de zomer? Het was weer wennen aan de nieuwe juf/ meester. Weet je nog dat we elkaar steeds beter leerden kennen en vrienden werden? Dat we samen hebben gepraat over heel veel dingen? Weet je nog wat we allemaal hebben gedaan dit jaar? Nu zit het schooljaar er alweer bijna op. We hebben veel geleerd, veel gespeeld, veel samengewerkt. Wat hebben we veel meegemaakt!
bg Kern Lees de verhaaltjes van het werkblad voor. Laat de
kinderen in stilte voor zichzelf met hun ogen dicht bedenken welke dingen ze van afgelopen schooljaar het leukst, mooist, grappigst of droevigst vonden. Laat kinderen van groep 3-4 het eventueel in een aantal steekwoorden opschrijven. Geef de kinderen papier en tekenmateriaal. Vraag hun één ding uit te kiezen van de dingen die ze net bedacht hebben: Wat was het belangrijkst voor hen dit schooljaar? Het mag een gebeurtenis zijn, een bijzondere dag, iets dat ze hebben geleerd dit jaar, een vriendje dat ze dit jaar hebben leren kennen… Laat ze hiervan voor zichzelf een tekening maken.
no
• papie dig r en t materia eken al
’s r • foto schooljaa n e p lo jm e li g af ren, • scha vellen e t o r •g r papie
Laat ze daarna één kernwoord bij de tekening (en dus het schooljaar) opschrijven of schrijf het voor hun op de tekening. Help kinderen die moeilijk op gang komen door open vragen te stellen. Zet eventueel rustige muziek aan. Kinderen van groep 1-2 kunnen ook de kleurplaat gebruiken van het werkblad.
g Afronden Vraag, als alle tekeningen klaar zijn, aan de kin-
deren om hun tekening te laten zien aan de hele groep en erover te vertellen. Hang alle tekeningen op in de klas. Laat de kinderen aan de hand van de tekeningen zien, dat jullie allemaal met elkaar in dezelfde groep zitten en voor een deel dezelfde dingen hebben meegemaakt, en dat toch iedereen het jaar op zijn eigen manier beleeft.
c– MExtra aak met de kinderen een fotocollage voor de
viering over de gebeurtenissen van het afgelopen jaar. – Lees voor uit Kinderen van de Grote Beer, verhalen uit groep 1 en 2, Carry Slee (Dutch Media Uitgevers)
Kleur
3
Eerste schooldag Wat was het spannend! Alle kinderen kwamen voor het eerst naar groep 3. Ze hebben in de kring verteld over de vakantie. Daarna hebben we het woordje ‘ik’ geleerd, het cijfer ‘0’ geschreven en zelfs al wat gerekend. Juf Emma
Hallo wereld! Bij de Kinderboekenweek had iedere groep het over een bepaald land. In onze groep hadden we Frankrijk. We hebben geluisterd naar Franse liedjes. Juf heeft zelfs een Frans boek voorgelezen. Dat was pas grappig. En we hebben stokbrood gegeten en rode wijn gedronken. Nou ja, een soort wijn dan. En het liedje van KinKinderen voor Kinderen was ook erg leuk. Verteld door Naomi (groep 2). Opgeschreven door haar juf.
Carnaval Met carnaval op school zag iedereen er prachtig uit. IederIedereen was verkleed. Ik had mijn piratenpak aan. Eerst hebben we spelletjes door de hele school gedaan. Na de middagmiddagpauze was het gezellig dansen en hossen in de gymzaal. De muziek stond heel hard. We hoefden helemaal niet te werken die dag! Verteld door Joep, groep 4
Schoolreisje Wij zijn op schoolreisje naar de speeltuin geweest. Ik zat met Gerben en met Lieuwe in de auto. En ik ben op de glijbaan geweest. Het was een hele hoge glijbaan en hij bobbelde heel erg! Ik rende steeds met Femke op de vulkaan en ging van de kabelbaan. We hebben gepicknickt in het gras. Verslag van Janneke
6 Kleur
Les 2 Zin in volgend jaar?! groep 1 t/m 4
aw
oeL de kinderen onderzoeken waar ze naar D uitkijken en op hopen in het nieuwe schooljaar
kLaatBegin de kinderen hun tekeningen van les 1 voor
zich nemen. Laat ze ernaar kijken en dan hun ogen sluiten. Vertel met rustige stem (pas de tekst aan aan de situatie): We hebben vorige keer bedacht wat je bijzonder vond dit schooljaar. Nu is het schooljaar bijna afgelopen. (…) Ga eens met je gedachten naar het nieuwe schooljaar. (…) Denk aan juf/meester … waar je volgend jaar bij in de klas zit. (…) Denk aan het lokaal. (…) Stel je een paar kinderen voor die dan bij je in de groep zitten. (…) Probeer je te bedenken wat er allemaal anders zal zijn in het nieuwe jaar (bijvoorbeeld leren lezen, gymmen in de grote gymzaal, enzovoort). (…) Bedenk wat je hoopt voor volgend jaar. (…) Waar word jij blij van als je aan volgend jaar denkt? (…) Waar heb je zin in? (…) Waar kijk je naar uit? (…) Doe je ogen weer open.
cGeefKernieder kind een kopie van het werkblad en een
envelop. Laat de kinderen op het bovenste deel van het werkblad tekenen en/of schrijven waar ze op hopen of naar uitkijken in het nieuwe schooljaar. Help ze eventueel op gang: leren lezen, met vulpen gaan schrijven, bij … in de klas komen, een nieuw vriendje vinden, voor het eerst … Laat ze hun naam op de envelop schrijven en deze mooi versieren.
cm Afronden – Voor groep 1 en 2:
Neem de werkbladen en enveloppen in en ga in de kring zitten. Laat zien wat een kind heeft
odig
n en van les 1 ening k te erkblad • de van het w ie p o k n e d •e r kin voor iede r ieder kind o o v p lo e v alle • een en enen)doos waar o h c n se • een (s en in pas envelopp ateriaal m • teken
getekend. Bedenk dan samen iets om dit kind toe te wensen voor het nieuwe jaar. Schrijf dit zelf op het onderste deel van het werkblad. Bijvoorbeeld: We wensen Ingmar dat hij in het nieuwe schooljaar zijn veterstrikdiploma haalt. We wensen Latoya dat ze aan een hogere tafel mag. Als het te lang duurt, kun je dit in twee of drie keer doen, of met de halve groep terwijl de andere kinderen zelfstandig werken. Doe alle werkbladen in de enveloppen en doe deze in een doos. Zorg dat de kinderen in het nieuwe schooljaar hun envelop weer terugkrijgen. – Voor groep 3 en 4: Laat de kinderen het werkblad in de envelop (met hun naam erop) stoppen en neem deze in. Deel dan de enveloppen willekeurig weer uit. Laat de kinderen op het onderste deel van het werkblad schrijven wat ze het kind waarvan ze de envelop krijgen, toewensen voor het nieuwe schooljaar. Doe alle enveloppen in een doos en geef deze aan de leerkracht waar de kinderen volgend jaar heengaan. Dit kan ook in de viering. – Oefen met elkaar het Kleurlied (zie www.kleuropschool.nl).
c– BExtra edenk (als de groep bij elkaar blijft) wensen
die de kinderen voor de groep hebben in het nieuwe jaar. – Breng de doos met een paar leerlingen naar de groep waar ze volgend jaar heengaan.
6 Kleur
nod
• kopie van ig het voor iedere werkblad leerling • tekenma teriaal
Les 1 Alweer een schooljaar voorbij… groep 5 t/m 8
nodig voor exnthreat
lw
oeL de leerlingen staan stil bij gebeurtenissen het D afgelopen schooljaar en wat die voor hen betekenen
kLaatBegin de leerlingen rustig op hun stoel zitten met de
rug tegen de leuning, twee voeten op de grond en hun ogen dicht. Laat ze een paar keer rustig ademhalen. Vertel dan met rustige stem: Zit maar even stil. Stel je voor dat er een spiegel voor je staat. Als je vooruit in de spiegel kijkt, kun je zien wat er achter je ligt. Kijk goed naar wat voorbij is: de afgelopen weken, maanden, het hele schooljaar… Dan zie je heel veel positieve dingen, hoogtepunten, succesmomenten… en doordeweekse dagen dat het gewoon goed was. Maar er zijn ook de andere momenten: de momenten dat het beter kon, de momenten dat het even niet zo goed ging, dat het moeilijk was…
cg Kern De leerlingen maken op het werkblad een vierluik
over het afgelopen schooljaar. Geef ze de opdracht vier tekeningen te maken van de volgende dingen: 1. De allerleukste, allerfijnste of allermooiste gebeurtenis van het schooljaar. 2. De allervervelendste, allerdroevigste of allerstomste gebeurtenis van het schooljaar. 3. Een heel bijzondere gebeurtenis van het afgelopen schooljaar. 4. Een hele gewone gebeurtenis van het afgelopen schooljaar. Laat de leerlingen in tweetallen hun vierluik bespreken. Geef ze als hulpvragen mee: – Is het schooljaar geworden wat je ervan verwacht had?
• foto’s va schooljaar afgelopen n, lijm e ar h • sc n papier lle ve te ro •g
– Wat ging er anders? – Wat springt eruit? – Hoe ben jij veranderd dit jaar?
g Afronden Bespreek in de kring welke gebeurtenissen er in het
vierluik zouden komen als de leerlingen het voor de groep als geheel zouden invullen: 1. Wat vinden we met elkaar in de klas de allerleukste, allerfijnste of allermooiste gebeurtenis van het schooljaar? 2. Wat vinden we met elkaar in de klas de allervervelendste, allerdroevigste of allerstomste gebeurtenis van het schooljaar? 3. Wat vinden we met elkaar in de klas een heel bijzondere gebeurtenis van het afgelopen schooljaar? 4. Wat vinden we met elkaar in de klas een hele gewone gebeurtenis van het afgelopen schooljaar?
c– MExtra aak op basis van de gebeurtenissen die de
kinderen getekend hebben in de kern met de klas een muurkrant of een verslag voor de schoolkrant over de ‘Bijzondere gebeurtenissen in groep … dit schooljaar’. – Maak met de kinderen een fotocollage met foto’s van gebeurtenissen van het afgelopen jaar voor de viering.
8
Kleur
Les 2 Groeten van de … school
groep 5 t/m 8
aw
oeL de leerlingen verkennen wat school voor D hen betekent en wat voor school ze willen zijn
kLaatBegin de kinderen hun werkblad van les 1 voor zich
nemen. Laat ze ernaar kijken en dan hun ogen sluiten. Vertel met rustige stem: We hebben vorige keer bedacht wat je fijn en vervelend, gewoon en bijzonder vond dit schooljaar. (…) Op school maak je van alles mee. Je bent een groot deel van de week op school. Een groot deel van je leven speelt zich hier af. Ga nu eens na voor jezelf: Wat betekent deze school voor jou? (…) Wat zou je missen als je ineens niet meer naar deze school kon? (…) Wat heeft school jou te bieden? (…) Als iemand je zou vragen wat jij bijzonder aan onze school vindt, wat zou je dan zeggen? (…) Laat de kinderen in een paar steekwoorden voor zichzelf opschrijven wat school voor hen betekent.
an nodwiegrkbladeinngv
ulde ere leerl d voor ingev • de s 1 van ied et werkbla le an h pie v re leerling 6 o k n • ee iede aart op A t) k g aa • een kaartform ere leerlin t d h e c d i i o s r (an n ro voo n6e apier vig p groep 5 e en 8) e t s 7 van el voor al ateria groep (ge voor knutselm en en • tek
‘Groeten van de … school’ en eventueel in een kernwoord wat er bijzonder is aan de school. Op de achterkant kan de leerling in een paar zinnen beschrijven wat er bijzonder is aan de school. Beplak eventueel met logo’s van de school of laat ze deze tekenen. Maak een grote slinger van alle kaarten en hang deze op tijdens de viering.
m Afronden Oefen met de leerlingen het Kleurlied
(www.kleuropschool.nl). Als het lied in een gezamenlijke schoolviering gebruikt wordt, dan is het uiteraard leuk om het couplet voor de eigen groep te leren.
gc Kern Maak groepjes van drie leerlingen. Laat de leerlind Extra gen naar aanleiding van wat ze voor zichzelf hebben – Hoe zou het zijn als je niet naar school kon? Kijk
opgeschreven met elkaar bedenken wat ze bijzonder vinden aan deze school. Geef ze de volgende hulpvragen mee: – Welke dingen hebben jullie genoemd die je zou missen, die deze school voor jou de moeite waard maken? – Welke daarvan herkennen jullie bij elkaar? – Kies samen drie zinnen, woorden, dingen uit die jullie typerend vinden voor deze school. Verdeel deze drie dingen. Iedere leerling maakt daarna een ansichtkaart over één van de gekozen zinnetjes of woorden. Op de voorkant kan staan:
op de site www.edukans.nl voor informatie en een actie over hoe bijzonder het is om naar school te kunnen gaan in ontwikkelingslanden. – Gebruik les 2 van groep 1 t/m 4 om met de leerlingen te onderzoeken wat ze zichzelf en een klasgenoot toewensen voor het nieuwe schooljaar.
Kleur
Kleur
b 4 &bb 4
Refrein
Eb
œ Een
b &bb
nie
Kijk
want
om
je
Fm
œ
œ
œ.
we
zijn
-
œ.
om
sa
b &bb
Bb
Ab
De
zon
œ
bb
& b œ.
Hoor
b &bb œ
De
b & b b œ.
heb
œ œ.
œ.
is weer Fm
œ
œ
Ab
de
œ.
nieu
œ
er
op,
vo
-
œ.
-
gels,
œ œ
œ œ.
we dag Fm
œ
zin
zij
in,
-
B b7
œ œ.
zeg
zie
ga
al
œ.
le E b/g
-
mel is
œ
œ.
lied.
œ.
œ œ.
naar school
œ œ.
je
dat
als
œ
niet.
-
leen
Œ
ie
Eb
Db
œ œ
blauw.
Œ
˙
C7
-
œ œ
der kind,
˙
Ó
Groep 3/4
Groep 7/8
De zon is weer op, de bomen zijn groen, 'k zie een tulp en ik zie een margriet. De nieuwe dag begint, ga naar school als ieder kind, heb er zin in, zeg zie je dat niet.
De zon is weer op, de dageraad rood, kan wel juichen, het gee� energie. De nieuwe dag begint, ga naar school als ieder kind, heb er zin in, zeg zie je dat niet.
refrein
refrein
Groep 5/6
Samen
De zon is weer op. De wereld lijkt geel, voel de warmte, wat fijn, ik geniet. De nieuwe dag begint, ga naar school als ieder kind, heb er zin in, zeg zie je dat niet.
Rood, groen, geel en blauw, één kleur past bij jou, welke kleur is bij jou favoriet? Samen vul je het palet, kleuren op muziek gezet, samen zingen wij een schilderachtig lied!
refrein
Ab
ven.
œ œ.
œ.
Eb
œ
Bb
j œ œ.
œ œ
-
gen hun
œ.
be - gint,
œ.
zin
œ
˙
ven.
œ.
œ
he
F m/E b
œ.
kans,
-
Eb
œ
de
œ
E b/g
men te
œ.
œ œ
le
niet
Groep 1/2
Couplet
œ
œ œ.
-
we
œ
je bent
œ
hier
be
œ œ
heen,
-
œ œ
E b/B b
œ
te
œ œ.
œ.
nieu
œ
œ.
œ
œ
een
is
Ab
B b/d
œ
dag,
œ
nieuws
œ
œ œ
we
œ
iets
b & b b œr
-
A b/c
œ
b &bb
œ.
œ
tekst: Pieter de Wit muziek: Gerard van Amstel
9
10
Kleur
alle groepen
Samen het schooljaar uitluiden Je kunt de lessen over het Uitluiden van het schooljaar onderondersteunen door in de klas of op een speciale plek in de school een viertafel in te richten. Het is het leukst om deze viering op de laatste schooldag met alle groepen te houden. Viertafel
Maak een viertafel met daarop bijzondere voorwerpen die iets te maken hebben met de school: – Een vlag of vaandel. – Een beeldje of symbool dat bijvoorbeeld iets zegt over de naam van de school. – Een print van het logo van de school. – Een foto waar alle leerlingen op staan. – Een T-shirt of petje van de avondvierdaagse. – Enzovoort.
Voorbereiding
– Oefen in alle groepen het Kleurlied (zie www.kleuropschool.nl). Zorg dat op de dag van de viering de kinderen zo veel mogelijk gekleed zijn in de kleur van hun groep (groep 1-2 blauw, groep 3-4 groen, groep 5-6 geel, groep 7-8 rood). – Oefen als het er is, het eigen lied van de school. – Maak een wand of tafel met prints (of zet een doorlopende presentatie op de beamer aan) met foto’s of fotocollages van gebeurtenissen in het afgelopen schooljaar: schoolreisje, Sinterklaas, schoolkamp, kerstdiner, enzovoort. – Hang de slingers met ansichtkaarten uit groep 5 t/m 8 op, liefst zo dat beide kanten zichtbaar zijn. – Koppel de viering eventueel aan een Edukans actie, waarin het gaat over hoe fijn het is dat je naar school kunt.
Viering
– Laat een paar kinderen uit groep 1 t/m 4 om de beurt opnoemen wat ze bijzondere gebeurtenissen vonden in het afgelopen schooljaar (naar aanleiding van les 1). – Laat een paar kinderen uit de groepen 5 t/m 8 vertellen wat in hun groep de mooiste, droevigste en bijzonderste gebeurtenissen waren (naar aanleiding van les 1). – Laat van de groepen 1 t/m 4 een paar kinderen de doos met de enveloppen ritueel doorgeven aan de leerkracht die de groep in het nieuwe jaar heeft. – Laat een paar leerlingen van groep 5 t/m 8 hun ansichtkaart toelichten over wat ze bijzonder vinden aan school. – Steek een kaars aan voor alle kinderen en leraren die extra steun nodig hebben, omdat ze iets moeilijks hebben meegemaakt dit jaar, of die er niet bij kunnen zijn. Maak hier een moment van bezinning van. – Zing als het er is een eigen schoollied. – Besteed eventueel aandacht aan een goede doelenactie van het afgelopen jaar. – Besteed eventueel nog speciaal aandacht aan de leerlingen van groep 8 of geef hen tijdens de viering een speciale rol. – Zing tot slot het Kleurlied. – Sluit af op een vrolijke vierende gezamenlijk manier, bijvoorbeeld door elkaar uit te zwaaien met vlaggetjes of bellen te blazen.
