/ legionellabeheersplan
HET LEGIONELLABEHEERSPLAN VOOR KOELTORENS Wat moet er zeker instaan? Een leidraad* / versie mei 2014
*
Dit document heeft als doel een oplijsting te maken van de onderdelen die zeker aan
bod moeten komen in een risicoanalyse en beheersplan in het kader van het Legionellabesluit. Er worden voorbeelden gegeven van te bekijken elementen. Deze zijn niet limitatief en kunnen worden uitgebreid naargelang dit in de praktijk nodig blijkt. 1
Een beheersplan is een praktisch bruikbaar document.
de informatie moet vlug terug te vinden zijn ze moet op maat van de eigen inrichting geschreven zijn de risico’s moeten duidelijk omschreven zijn de beheersmaatregelen moeten overzichtelijk zijn, met aanduiding van uitvoerder en eindverantwoordelijke
Deel 1: Beschrijvend gedeelte A. IDENTIFICATIE- EN CONTACTGEGEVENS
naam en adres van de inrichting coördinaten verantwoordelijke koeltorens coördinaten opsteller beheersplan datum van de eerste versie en de herzieningsdatums (let op: er wordt aangenomen dat een beheersplan/risicoanalyse regelmatig en minstens om de 5 jaar wordt herzien) coördinaten waterbedrijf coördinaten laboratorium coördinaten onderhoudsfirma’s, …
B. PLANNEN
algemeen bouwplan van waterinstallatie: van water- aanleverpunt tot en met de koeltoren bij gebrek aan bovenstaande plannen: gedetailleerd principeschema (hoeveel kringen, sturing, kleppen, pompen). Situeringsplan bedrijfssite
De plannen en schema’s maken deel uit van het beheersplan en moeten samen kunnen worden ingekeken.
C. TYPE EN AANTAL KOELTORENS
Koeltoren met natuurlijke trek en oppervlaktewater Koeltoren met geforceerde trek en oppervlaktewater Koeltoren die niet met oppervlaktewater werkt (enkel leidingwater en putwater dat voldoet aan de bacteriologische eisen van drinkwater)
Voor elke koeltoren dient aangegeven te worden in welke periode(s) ze in gebruik is/zijn
2
Deel 2: Risicoanalyse Voor elk onderdeel van het koeltorensysteem zullen volgende risico’s beoordeeld worden:
watertemperatuur: Er zal geen groei van Legionellla optreden wanneer de temperatuur van het water onder de 20°C blijft. Boven 50°C sterft Legionella langzaam af. verblijftijd / stilstand /stagnatie van het water: Elke periode van stilstand, zonder leegloop (onderhoud/defect/vakantiestop/discontinu gebruik) kan er voor zorgen dat het aantal legionellakiemen in het water toeneemt wanneer er gunstige groeitemperaturen heersen. Vervuiling bevordert de groei van legionella. biofilm en sedimentvorming leveren voedingsstoffen voor Legionellakiemen. verspreiding van aerosolen zorgt voor ervoor dat Legionella de omgeving bereikt.
Schematische voorstelling (gebaseerd op ISSO 55.3) van de onderdelen van het koeltorensysteem:
toevoerwater
grondstof
toevoerwater installatie
proceswater
aansluitlei ding
watervoorbehandeling
waterverdeling verdamping circulatiesysteem waterbehandeling verzamelbak
toevoer lucht
3
Uitblaaslucht
A. TOEVOERWATER A1. Grondstof
Welk type water wordt gebruikt? ( oppervlaktewater, leidingwater, putwater, regenwater, afvalwater,…) Is er een tussenopslag van het water? Wat is de bacteriologische kwaliteit van het water? Welke voorbehandelingen worden uitgevoerd( ontharden, ontijzeren, afdoding legionella, filtreren, geen, …)
A2. toevoerwaterinstallatie
Beschrijving gehele waterinstallatie van wateraanleverpunt tot koeltoren Zijn er koppelingen met andere watersystemen? (sanitair, koeling,…). Zijn er bij de koppelingen terugstroombeveiligingen aanwezig?
A3. Aansluitleiding Beoordeling van de risico’s van het water aanwezig in aftakking naar de watervoorbehandeling/koeltoren: Dode leidingen Lengte en diameter aansluitleiding Verblijftijd Temperatuur …
B. PROCESWATER B1. Watervoorbehandeling Beoordeling van de risico’s van de watervoorbehandeling (fysisch, chemisch, …): Temperatuur Stagnatie Onderhoud Corrosie leidingen …
B2. Waterverdeling en verdamping Beoordeling van de risico’s van de waterverdeling (vb. sproeiers, geperforeerde bakken, …): Aerosolvorming Vervuiling Algengroei door lichtinstraling
4
Beoordeling van de risico’s van de verdamping (vb. Interne warmtewisselaar, Pakket, …): Biofilmvorming
B3. Circulatiesysteem en waterbehandeling Beoordeling van de risico’s: Temperatuur van het koelwater Stagnatie in het hele of in gedeelten van het systeem Vervuiling / biofilm Leidingmateriaal Disfunctioneren waterbehandeling Aantasting en corrosie leidingmateriaal …
B4. Verzamelbak Beoordeling van de risico’s Temperatuur Stagnatie Vervuiling / biofilm Disfunctioneren waterbehandeling Falen spuiklep of spuiregeling …
C. TOEVOER LUCHT Beoordeling van de risico’s van de aangezogen lucht: Waar ligt het aanzuigpunt? Kan aerosol worden aangezogen? Kan er inwaai zijn van bladeren, zand of zwevende stoffen? Is er regelmatig onderhoud van de filters? Voorkomen onregelmatige toestroom lucht (o.a. door aanwezigheid van luchtinlaatlouvres, deflectors, windschotten, voldoende groot inlaatoppervlak, …) …
D. UITBLAASLUCHT Beoordeling van de risico’s bij de verspreiding van aerosol. Zijn er risicovolle populaties in de buurt (vb. ziekenhuis, rusthuis)? Zijn er druppelvangers aanwezig. Beoordeling van de risico’s: Vervuiling / biofilm
5
Beschadiging …
Deel 3: Maatregelen A. STRUCTURELE MAATREGELEN De maatregelen die structureel getroffen worden naar aanleiding van de risicoanalyse teneinde het risico op legionellagroei te verminderen.
B. CONTROLEMAATREGELEN Koeltorens met natuurlijke trek en oppervlaktewater:
Temperatuur opp. water continu opvolgen van 1 juni tot 15 oktober Jaarlijks minimaal 2 stalen: ste 1. 1 staal wordt genomen nadat de temperatuur van het oppervlaktewater gedurende 14 dagen continu boven de 20 °C blijft, en laatste voor 15 juli de 2. 2 staal wordt genomen in het midden van de resterende periode tot 15 oktober Technisch onderhoud en visuele controle uitvoeren
Koeltorens met geforceerde trek en oppervlaktewater
Temperatuur opp. water continu opvolgen van 1 juni tot 15 oktober Jaarlijks minimaal 2 stalen: ste 1. 1 staal wordt genomen nadat de temperatuur van het oppervlaktewater gedurende 14 dagen continu boven de 20 °C blijft, en laatste voor 15 juli de 2. 2 staal wordt genomen in het midden van de resterende periode tot 15 oktober Technisch onderhoud en visuele controle uitvoeren
Koeltorens die niet met oppervlaktewater werken
Jaarlijks minimaal 2 stalen: 1. Werking hele jaar: ste 1 tussen 1 april en 31 mei de 2 staal tussen 15 juli en 15 september 2. Werking beperkte periode: ste 1 staal minstens 2 weken na de opstart de 2 staal midden in de bedrijfsperiode Minstens jaarlijks onderhoud en visuele controle uitvoeren
6
Er moet voor elke koeltoren een staalnameplan opgesteld worden met vermelding van de staalnamepunten. Alle stalen moeten geanalyseerd worden op Legionella spp
C. VOORKOMINGSMAATREGELEN Een onderbouwde beschrijving van de maatregelen die preventief getroffen worden om het risico op de vorming en verspreiding van legionella te verminderen ( wie, wat, wanneer en waarom). O.a. Toevoeging van biociden, controle totaal kiemgetal, geleidbaarheidsmeting, toevoeging antischuimmiddel, pH-regelaar, antikalkmiddel, anticorrosiemiddel, onderhoud, reiniging en preventieve desinfectie van koeltoren, …
D. CORRECTIEVE MAATREGELEN Procedure bij overschrijding van de drempelwaarden voor Legionella Spp. conform het legionellabesluit van 9 februari 2007
Deel 4: Register Het register is een bewijs van uitvoering en omvat de administratie van het beheer, de acties en de uitkomsten van de controles en analyses van de watermonsters. Het register moet minstens 5 jaar bijgehouden worden.
7
Contactgegevens afdeling Preventie Afdeling Preventie Antwerpen Lange Kievitstraat 111-113, bus 31 2018 ANTWERPEN Tel. 03-224 62 04 Fax. 03-224 62 01 E-mail:
[email protected]
Afdeling Preventie Limburg Koningin Astridlaan 50, bus 7 3500 HASSELT Tel. 011-74 22 40 Fax. 011-74 22 59 E-mail:
[email protected]
Afdeling Preventie Oost-Vlaanderen Koningin Maria Hendrikaplein 70, bus 55 9000 GENT Tel. 09-276 13 80 Fax. 09-276 13 85 E-mail:
[email protected]
Afdeling Preventie Vlaams-Brabant Diestsepoort 6, bus 52 3000 LEUVEN Tel. 016-66 63 50 Fax. 016-66 63 55 E-mail:
[email protected]
Afdeling Preventie West-Vlaanderen Koning Albert I laan 1-2, bus 53 8200 BRUGGE Tel. 050-24 79 00 Fax. 050-24 79 05 E-mail:
[email protected]
Coördinatiecel Afdeling Preventie Koning Albert II-laan 35, bus 33 1030 BRUSSEL Tel. 02-553 36 71 E-mail:
[email protected]
///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// 17.04.2014
Het legionellabeheersplan voor koeltorens
8/8
