Universitair Medisch Centrum Groningen
Het kolven van moedermelk
Uw baby is opgenomen op de afdeling Neonatologie van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). Omdat u uw baby niet (steeds) zelf kunt voeden of omdat uw baby geen (volledige) borstvoeding kan drinken, gaat u melk afkolven. In deze brochure staat beschreven hoe u de melkproductie op gang kunt brengen, en staan een aantal tips om het afkolven zo goed mogelijk te laten verlopen. Daarnaast informeren we u over het verzorgen van uw borsten, het bewaren van de melk, maar ook praktische zaken zoals het aanschaffen en schoonmaken van de kolf staan in deze brochure beschreven.
Soorten kolven We adviseren u in deze situatie dubbelzijdig elektrisch af te kolven met een apparaat dat 60 zuigcycli per minuut maakt. Een dergelijke kolf bespaart tijd en stimuleert de hormoonspiegel die zorgt voor de aanmaak van moedermelk optimaal. Omdat u het apparaat slechts tijdelijk nodig heeft is huren een mogelijkheid. Zolang u op de afdeling Verloskunde bent opgenomen, kunt u daar een elektrische kolf gebruiken. Daarna kunt u via de afdeling Verloskunde eventueel een elektrische kolf huren. Telefoonnummers van andere bedrijven en instanties waar u een elektrische kolf kunt huren staan achter in deze brochure. Deze kolven zijn zo gemaakt dat er geen moedermelkresten in de pomp komen en voldoen daarom aan de hygiënische voorschriften. Andere kolven zijn elektrische enkelzijdige kolven en handkolven. Een handkolf kunt u zelf aanschaffen bij een drogist, apotheek of babyspeciaalzaak. Een dergelijke kolf kunt u beter niet tweedehands aanschaffen omdat het niet zeker is of er melkresten in de kolf zijn achtergebleven.
Kolven Als u begint met kolven is het handig de benodigdheden van tevoren klaar te zetten. Dit zijn een kolf, gesteriliseerde moedermelkflesjes (raak de binnenkant van het flesje en de dop niet aan, dan blijven ze schoon), etiketten, schone zoogkompressen en iets te drinken voor uzelf. Was uw handen voor het kolven met water en zeep. In het ziekenhuis gebruikt u papieren handdoekjes. Thuis kunt u het beste een aparte handdoek voor uzelf houden die u dagelijks verschoont. Reinig uw borsten met een schoon doekje en water. Tijdens de eerste dagen van het kolven moet de borstvoeding op gang komen. De eerste keren zal er misschien niet of nauwelijks melk komen. Dat is normaal. Het kolven van melk lukt als de melk wil 'toeschieten'. De toeschietreflex Als u borstvoeding gaat geven begint de melk te stromen door de toeschietreflex. Door deze reflex wordt de moedermelk vanuit de melkkanalen achter in de borst naar voren
1
richting de tepel getransporteerd. Dit toeschieten is nodig om de melk uit de borst te kunnen krijgen. Sommige vrouwen voelen dit toeschieten als een prikkelend gevoel in de borsten, maar er zijn ook vrouwen die het helemaal niet voelen. Op het moment dat de voeding toeschiet kunt u dat merken doordat de melk harder en beter gaat stromen. Het toeschieten gebeurt onder invloed van een hormoon uit de hersenen, oxytocine genaamd. Dit hormoon komt vrij op het moment dat bijvoorbeeld de tepel gestimuleerd wordt doordat de baby eraan zuigt of doordat u begint te kolven. Maar het kan ook vrij komen doordat u aan uw kindje denkt of de baby ziet. Het toeschieten van melk gaat bij het kolven soms moeizaam door stress, weinig rust, pijn of ongerustheid over uw baby. Om de toeschietreflex te stimuleren geven we u een aantal tips: • Maak een vast ritueel van het kolven. • Zoek een behaaglijke, rustige en warme plek op om te kolven. • Neem alle tijd en rust. Probeer te ontspannen. • Mogelijk helpt het om aan uw baby te denken of naar een foto of video van uw baby te kijken. Of misschien wilt u liever lezen of tv kijken. • Neem voor het kolven een keer een warme douche of warm bad. Een bad nemen mag wanneer het vloeien na de bevalling gestopt is. • Masseer eventueel uw borsten voorzichtig met een warme doek. De borsten (of tepel) met een warme hand zachtjes masseren kan ook helpen. • Schud de borsten door in voorover gebogen houding de borsten heen en weer te bewegen. • Eventueel kunt u uw huisarts vragen om een recept voor syntocinon neusspray. Dit is synthetisch oxytocine. • Als de situatie van uw baby het toelaat kunt u de toeschietreflex stimuleren door een extra keer te buidelen. Misschien kan de baby zelfs even tegen uw borst aanliggen of aan de tepel sabbelen. • Roken, veel alcohol, stress, veel koffie en sommige medicijnen kunnen de toeschietreflex vertragen / tegenhouden.
Het op gang brengen van borstvoeding U kunt het beste beginnen met kolven binnen zes uur na de bevalling. Dubbelzijdig kolven Zorg voor een ontspannen houding en plaats de borstschilden zo op uw borst dat de tepels in het midden van de borstschilden zitten. Zo voorkomt u schuren van de tepel langs het plastic. Zet de kolf aan met minimale zuigkrachtstand. Verhoog langzaam de zuigkracht tot het nog prettig aanvoelt. Afkolven mag nooit pijnlijk zijn. U kolft maximaal tien minuten na de toeschietreflex. Eventueel kunt u halverwege even stoppen om de borsten te masseren voor meer melkproductie. Enkelzijdig kolven De voorbereiding is hetzelfde als bij dubbelzijdig kolven. Kolf de eerste borst vijf minuten, dan de andere borst vijf minuten. Gedurende het kolven van de ene borst kunt u de andere voorzichtig masseren. Daarna kolft u afwisselend drie minuten beide borsten en vervolgens twee minuten. Door steeds te wisselen van borst heeft u steeds weer een toeschietreflex.
2
Universitair Medisch Centrum Groningen
Dit is bevorderlijk voor de melkproductie. De genoemde vijf, drie en twee minuten zijn een richtlijn. Voor de eerste week geldt dat u net zo vaak kolft als u anders uw baby aangelegd zou hebben. Dit betekent dat u minimaal zes maal per dag kolft. De minimale hoeveelheid melk na tien tot veertien dagen kolven is ongeveer 500 ml. per dag. Probeer deze hoeveelheid in stand te houden, bij voorkeur zelfs te op te voeren tot ongeveer 800 ml. in de volgende weken. De voeding loopt na een paar weken kolven vaak wat terug en het kost dan veel moeite om het weer op peil te brengen. Borstvoeding is in veel gevallen een kwestie van vraag en aanbod. Hoe vaker u kolft en hoe beter uw borsten leeg gekolfd worden, hoe meer moedermelk er gemaakt wordt. In de loop van de tijd kunt u zelf bekijken hoe vaak u per dag moet kolven om de aanbevolen hoeveelheid melk te krijgen. Sommige vrouwen bereiken die met vijf keer per dag kolven terwijl andere vrouwen zes tot zeven keer per dag kolven. Vooral gedurende de eerste week na de bevalling is het goed om ‘s nachts ook een keer te kolven, maar u kunt alleen zelf bepalen of dat voor u haalbaar is. Na het kolven verdeelt u een druppel moedermelk over de tepel en laat u uw tepel drogen aan de lucht. Leg een schoon zoogkompres aan.
Als de voeding op gang is Dubbelzijdig kolven Als de voeding na een paar dagen op gang komt kolft u tien minuten, ook al komt er geen melk meer. Daarna even pauzeren en masseren, dan nog één tot twee minuten doorkolven. De laatste druppen melk zijn extra vet, deze zogenaamde ’achtermelk’ is belangrijk voor de groei van uw baby. Enkelzijdig kolven Als de voeding na een paar dagen op gang komt kolft u de eerste borst tot de melkstroom duidelijk vermindert, daarna gaat u naar de tweede borst. Dit herhaalt u nog twee tot drie keer, afhankelijk van de melkstroom. Het kolven per borst duurt tien tot vijftien minuten.
Schema voor het kolven dubbelzijdig kolven
enkelzijdig kolven
Op gang brengen 10 min. kolven of melkproductie 5 min. kolven masseren 5 min. kolven
5 min. linker borst, 5 min. rechter borst kolven 3 min. linker borst, 3 min. rechter borst kolven 2 min. linker borst, 2 min. rechter borst kolven
In stand houden melkproductie
linker borst kolven tot de melkstroom duidelijk afneemt rechter borst kolven tot de melkstroom duidelijk afneemt
3
10 min. kolven masseren 1 á 2 min. kolven
dit nog 1 á 2 keer herhalen (totaal 10 á 15 min. per borst) Totale tijd kolfsessie
12- 15 min
25- 30 min
Te weinig melk Als u te weinig borstvoeding krijgt bij het kolven kan dat komen doordat er te weinig melk wordt aangemaakt of doordat de melk niet goed toeschiet. Hoe u de toeschietreflex kunt stimuleren staat al eerder beschreven. Als u de hoeveelheid melk wilt vermeerderen zult u vaker moeten gaan kolven. Langer kolven om de hoeveelheid melk te verhogen is niet zinvol en kan bovendien de weefsels van borst en tepel beschadigen. We raden u aan om maximaal vijftien minuten per borst te kolven. Als u uw borsten goed leeg kolft wordt de melkproductie optimaal gestimuleerd. U mag het kolven best onregelmatig over de dag verdelen. De ene keer een pauze van twee uur en de andere keer een van vier uur is geen probleem. Na een uur is er alweer nieuwe melk aangemaakt. Kies dus een schema dat u zelf het beste uitkomt. Voldoende drinken Het is belangrijk dat u voldoende drinkt, geef in elk geval toe aan uw dorstgevoel. Richtlijn is om minimaal twee liter per dag te drinken. Alleen van bier is wetenschappelijk bewezen dat het een stimulerend effect heeft op borstvoeding. Kies alcoholvrij bier, alcohol komt namelijk in de borstvoeding terecht (zie ook het hoofdstuk ’Voedingsadviezen voor een kolvende moeder’). Neem voldoende rust en eet en drink gezond en gevarieerd. Te veel melk Naarmate de baby ouder en groter wordt moet de melkproductie toenemen. Als u te veel melk heeft doordat uw baby nog weinig melk kan verdragen, kunt u de melk invriezen en bewaren voor later. Hoe u dat kunt doen staat verder op in deze brochure beschreven. Echt te veel melk kolft u wanneer u meer dan een liter melk per dag produceert. In dat geval kunt u proberen de hoeveelheid terug te brengen door iets minder vaak te kolven. U kunt ook proberen korter te gaan kolven, daarbij dient u er wel voor te zorgen dat er geen harde plekken in uw borst achterblijven na het kolven. Als u gestuwde borsten heeft is het belangrijk de borsten een keer goed leeg te kolven. Een goed steunende, stevige bh (geen beugel-bh) die niet knelt zorgt er voor dat de borsten voldoende worden gesteund zonder dat de melkkanalen in de borsten worden afgekneld.
4
Universitair Medisch Centrum Groningen
Het bewaren van borstvoeding
Thuis Direct na het kolven doet u de gekolfde melk in flesjes. Per kolfbeurt gebruikt u nieuwe, schone flesjes. U kunt de melk van beide borsten bij elkaar in doen. Op het etiket schrijft u de datum en het tijdstip van kolven en de voor- en achternaam van uw baby. Voor de verwerking in de voedingskeuken is het handig als u het etiket niet over de schaalverdeling van het flesje plakt. Vervolgens plaatst u de melk in de koelkast. Borstvoeding kan, als u het koel bewaart, bij 4 graden in de koelkast (niet in de koelkastdeur) binnen 48 uur aan uw baby worden gegeven. Als u thuis kolft zorg er dan voor dat de melk binnen 24 uur op de afdeling is. Het is belangrijk dat u de gekolfde melk zo koel mogelijk naar het ziekenhuis vervoert, bijvoorbeeld in een koeltas of koelbox. Wanneer u in het Ronald McDonald Huis logeert moet u de koelkast delen met anderen. In dat geval is het hygiënischer om de flesjes met borstvoeding in een afgesloten bakje of tas in de koelkast te plaatsen. Op de afdeling kunt u flesjes en etiketten meekrijgen voor thuis. Als u melk over heeft kunt u het thuis invriezen. Invriezen moet zo snel mogelijk nadat de melk is afgekoeld plaatsvinden, in ieder geval binnen 24 uur. De melk kunt u in speciale flesjes of ijsblokbakjes invriezen. Als u ijsblokbakjes gebruikt kunt u de ingevroren melkblokjes van een dag (gebruik ca. 10 ml. per blokje) in een diepvrieszak doen, datum erop zetten en dit zo bewaren. Ingevroren melk kunt u twee weken bewaren in een 2** vriezer, en drie maanden in een 3** (-18 graden) vriezer. In een 3** vriezer met aparte sluitvakken is borstvoeding zes maanden houdbaar. Ingevroren borstvoeding mag thuis wel, maar in dit ziekenhuis niet worden gegeven. Dit is om hygiënische redenen en omdat er afweerstoffen verloren gaan na het invriezen van borstvoeding. In het ziekenhuis In het ziekenhuis plaatst u de flesjes met melk in de koelkast. Voordat u de flesjes in de koelkast zet neemt u ze aan de buitenkant af met een gaasje met alcohol 70%. Een fles met alcohol 70% staat in het ziekenhuis naast de koelkast. Controleer altijd nog even of de naam, datum en tijd op het flesje staan! Plaats de flesjes zo in de koelkast dat de laatst gekolfde melk achterin staat. Op de afdeling Neonatologie wordt incidenteel een kweek van de melk afgenomen. Dit is om te controleren of er bacteriën in de borstvoeding aanwezig zijn.
Het schoonmaken en uitkoken van de kolf
Na het kolven haalt u het kolfsetje uit elkaar, u maakt de onderdelen schoon in afwaswater en u spoelt ze na met heet water. Of u reinigt ze in de vaatwasmachine. Daarna goed drogen en bewaren in een schone, droge, gestreken theedoek tot u weer gaat kolven. De theedoek vervangt u dagelijks. Om te voorkomen dat er bacteriën in de melk komen moet u, voordat u gaat kolven, alle onderdelen van het kolfsetje die met melk in aanraking komen uitkoken.
5
Het uitkoken van het kolfsetje gaat als volgt: • Haal het kolfsetje uit elkaar en spoel het goed af onder de kraan. • Leg alle kunststof onderdelen in een ruime pan onder water. Een klein scheutje azijn in het water voorkomt kalkaanslag. • Breng het water aan de kook en laat het vijf minuten zachtjes doorkoken. De rubberen onderdelen zoals een afsluitring kookt u de laatste minuut mee. • Het is ook mogelijk om een kolfsetje uit te koken in de magnetron. Voor instructies hierover kunt u de gebruiksaanwijzing bij de kolf lezen. Als u op de kraamafdeling van het UMCG bent opgenomen, krijgt u elke dag een nieuw kolfsetje. Als u de gebruikte setjes bewaart voor thuis, kunt u meerdere setjes tegelijk uitkoken en hoeft u dus minder vaak uit te koken.
Overige belangrijke informatie
Medicijnen en borstvoeding Sommige medicijnen hebben invloed op de borstvoeding of komen in de borstvoeding terecht. Overleg altijd met uw behandelend arts, verpleegkundige of lactatiekundige als u medicijnen gaat gebruiken. Soms is het mogelijk om andere medicijnen te gebruiken zodat uw baby de borstvoeding kan blijven krijgen. In andere gevallen kunt u uw baby tijdelijk geen borstvoeding geven. Het is wel belangrijk om de melkproductie op peil te houden door te kolven. U blijft dus kolven maar doet de melk weg zolang u de medicijnen gebruikt. Pijnlijke tepels In de zwangerschap zorgen kleine talgkliertjes rond de tepelhof voor extra vet. Deze houden de huid van de tepel soepel. Dit vet moet u dus niet verwijderen. Was daarom de borsten niet met zeep. Als de huid van de borsten droog of schilferig is kunt u het volgende doen: • Na het kolven de tepels laten drogen aan de lucht. • De laatste druppel melk op de tepel laten drogen. De melkvetten zijn goed voor de huid en moedermelk remt de bacteriegroei. • Als de borsten lekken katoenen zakdoeken, navelbandjes of zoogkompressen vervangen zodra ze nat zijn. • Draag een katoenen bh, maar draag ’s nachts liever geen bh. Leg eventueel een zachte handdoek onder uw borsten tegen het lekken. • Bij tepelkloofjes kunt u een heel dun laagje vette zalf aanbrengen. Deze zalf moet u voor het kolven verwijderen met water. Bepanthen, pure lan of Lansinoh creme hebben de voorkeur, deze hoeven niet verwijderd te worden voor de volgende voeding. Een rode geïrriteerde huid kan ontstaan door: • Huidirritatie door crèmes, wasmiddelen of wasverzachter. • Te harde zuigkracht van de kolf. • Spruw (candida albicans) infectie.
6
Universitair Medisch Centrum Groningen
Zijn de tepels pijnlijk en zien ze na het kolven wit, dan kan dit komen door een verminderde bloedtoevoer. Door een andere houding tijdens het kolven te kiezen en door de borsten goed warm te maken voor het kolven kunt u dit in de meeste gevallen verhelpen. Bij pijnlijke tepels moet u eventuele korstjes zoveel mogelijk met rust laten. Ga na of de borstschilden op de juiste manier op de tepels zijn geplaatst en of de kolf niet te hard staat afgesteld. Zo nodig kunt u in overleg met uw huisarts of verloskundige een pijnstiller nemen. Pijnlijke borsten De borsten van een zogende vrouw kunnen de eerste week wat gevoelig zijn, maar ze horen geen pijn te doen. Heeft u wel pijnlijke gespannen borsten dan kan dit duiden op stuwing. Stuwing is normaal rond de derde dag na de bevalling. Ook is stuwing normaal als u lange tijd niet gekolfd heeft, terwijl de voeding al goed op gang is gekomen. Een harde pijnlijke plek in de borst kan duiden op een verstopt melkkanaal. Bij zowel stuwing als een verstopt melkkanaal kunt u het beste: • De borsten voorzichtig masseren, eventueel onder een warme douche. • Zorgen voor een aangename, warme ruimte. • Uw borsten van tevoren wat warm maken door bijvoorbeeld een warme washand op de borst te leggen. • Regelmatig kolven en de borsten goed leegkolven. • De borsten tijdens het kolven masseren of leegstrijken. • Voldoende rust nemen. • Zorgen voor een niet knellende bh. Als de borsten behalve pijnlijk ook rood zijn of harde plekken bevatten, kan dat duiden op een borstontsteking. Zeker als u ook last heeft van koorts, een hoge hartslag en zich niet lekker voelt doet u er verstandig aan contact op te nemen met uw huisarts of verloskundige. Verder is van belang: • Sla geen kolfbeurt over! Kolf liever een keer vaker, dit zorgt voor een goede doorstroming. Kolf de borsten goed leeg. • Overleg met de arts / verpleegkundige of uw baby de moedermelk mag hebben als u een borstontsteking heeft. • Denk aan een goede hygiëne, met name bij het verzorgen van uw borsten. Was uw handen goed, zowel voor als na het kolven en gebruik schoon kolfmateriaal. • Als u een antibioticum krijgt voorgeschreven, let er dan op of het middel is te combineren met de borstvoeding. Dit geldt ook voor pijnstillers. • Als u behalve een ontsteking ook een abces in de borst heeft, kan de baby tijdelijk geen moedermelk krijgen. In dat geval moet u wel blijven kolven, maar niet de borsten masseren. Bloed in de moedermelk Bloed bij de moedermelk wordt meestal veroorzaakt door tepelkloven. Een beetje bloed bij de moedermelk is niet schadelijk voor de baby. Als er echt veel bloed bij de voeding is gekomen kan de baby er misselijk van worden. Verder kan bloed in de melk een probleem vormen voor baby’s die erg geel zijn. Bij twijfel kunt u altijd even met de verpleegkundige overleggen.
7
Voedingsadviezen voor een kolvende moeder Voedsel en drinken wat u zelf eet en drinkt gaat mee in de borstvoeding. Houd hier rekening mee, eet daarom zoveel mogelijk gezond en verantwoord. Als u kolft is er een extra aantal zaken waar u rekening mee moet houden: • Voldoende drinken. Het is belangrijk dat u goed drinkt, minstens anderhalf tot twee liter op een dag. Als u uw dorst wegdrinkt en heldere urine heeft, is dat een teken van voldoende vocht. Te véél drinken kan een remmende invloed op de borstvoeding hebben. • Koffie kan een remmende invloed op de borstvoeding hebben. Dat geldt ook voor andere cafeïnehoudende dranken zoals cola. • U kunt beter niet roken. • Ten aanzien van alcohol luidt de richtlijn: totdat de baby twee á drie maanden oud is kunt u beter geen alcohol gebruiken. Na twee á drie maanden kunt u wel af en toe ‘een glaasje drinken’. Indien u een alcoholconsumptie wilt gebruiken; voed of kolf dan tevoren en wacht daarna minimaal drie uren voor de volgende voeding of kolfbeurt. De alcohol is dan grotendeels uit het bloed en de borstvoeding verdwenen. • U kunt in principe gewoon gevarieerd en gezond eten zoals u dat in de zwangerschap gewend was te doen. Mocht de baby last van darmkrampen hebben, ga dan na waar u misschien veel van gegeten hebt en wees daar een tot twee weken voorzichtig mee. • Volg in de tijd dat u kolft of borstvoeding geeft geen (vermagerings)dieet. In de praktijk zult u de meeste voedingsmiddelen gewoon voorzichtig moeten uitproberen. Het darmstelsel van de baby moet nog rijpen. Het is heel goed mogelijk dat de darmen van de baby later voedingsstoffen prima verdragen die eerst nog problemen geven. Het is handig te weten dat de voedingsstoffen die u gebruikt na 4 tot 24 uur in de moedermelk terechtkomen. Uw baby op de afdeling Neonatologie krijgt uw melk binnen 48 uur na het kolven. Vaak is dat op de dag nadat u de voeding hier heeft gebracht. Op deze manier kunt u uitrekenen of uw baby goed reageert op wat u heeft gegeten.
Zuigbehoefte van de baby Voor te vroeg geboren en zieke baby’s geldt dat ze vaak nog niet zelf mogen drinken maar al wel behoefte hebben om te zuigen. Zuigen is belangrijk voor een baby; het is belangrijk voor de ontwikkeling van de mondmotoriek en kan troost bieden. Daarom krijgen eigenlijk alle pasgeborenen op Neonatologie een fopspeen aangeboden. Voor de allerkleinsten zijn er speciale kleine fopspenen. Er is een aantal dingen die ouders kunnen doen om de overgang van speen naar borst wat soepeler te laten verlopen. De verpleegkundige kan u adviseren wat in uw situatie het beste is om te doen: • Laat uw baby op uw pink of op de fopspeen zuigen, eventueel met een druppeltje moedermelk erop, bijvoorbeeld op het moment dat hij sondevoeding krijgt. • Het mondje van de baby verzorgen met een wattenstokje met moedermelk in plaats van met water. • Mondspelletjes doen om met positieve prikkels in en rond het mondgebied de negatieve prikkels te compenseren. (Negatieve prikkels krijgt een baby bijvoorbeeld door uitzuigen van neus en mond en door het plakken van pleisters.)
8
Universitair Medisch Centrum Groningen
•
Bij het buidelen de baby met het mondje in de buurt van de tepel te leggen. Misschien mag hij zelfs even sabbelen of een drupje melk proeven.
Wanneer neemt u contact op met een arts? Als u ziek bent of een borstontsteking denkt te hebben terwijl u borstvoeding geeft, raden wij u aan om contact op te nemen met uw behandelend arts of uw huisarts.
Vragen
Als u naar aanleiding van deze folder nog vragen heeft kunt u deze altijd stellen aan een verpleegkundige van de afdeling.
Bijlage
Informatieve organisaties Hieronder staat een aantal organisaties genoemd waar u meer informatie over borstvoeding en kolven kunt krijgen. Via de websites www.borstvoeding.nl en www.borstvoeding.com kunt u meer informatie vinden, o.a. over de volgende firma’s en verenigingen: • Firma Welcare, telefoonnummer (0492) 362 423 • Firma Vos, telefoonnummer (020) 694 23 79 • Medela steunpunt bij u in de buurt (0492) 362423. Voor adressen zie: www.medela.nl • Nederlandse Vereniging van Lactatiekundigen, telefoonnummer (030) 691 28 47 • Vereniging Borstvoeding Natuurlijk, telefoonnummer (0343) 576 626 • La Leche League Nederland, telefoonnummer (0111) 413 189 Via de kraamafdeling van het UMCG kunt u een Medela-borstkolf huren. Alvorens u de kolf mee naar huis krijgt moet u een identiteitsbewijs (paspoort of ID-kaart) en een bankpasje kunnen overleggen. Het verschuldigde bedrag wordt dan naderhand automatisch van uw rekening afgeschreven. Na gebruik kunt u de kolf inleveren bij een Medela-steunpunt, dit adres zit ingesloten bij de kolf.
Dagindeling Er zijn moeders die het lastig vinden het kolven in te passen in de drukke dagelijkse bezigheden. Hieronder volgt een voorbeeldschema voor de eerste dagen na de geboorte. Het is een richtlijn voor moeders op de afdeling Verloskunde van wie de baby is opgenomen op de afdeling Neonatologie. U kunt kolftijden altijd aanpassen als dat in uw situatie beter uitkomt. Bedenk daarbij dat u ook best na twee uur of vier uur kunt kolven. 07.00 uur- kolven 07.30 uur- ontbijten 09.00 uur- kolven
9
10.30 uur- kindje bezoeken 12.00 uur- kolven 12.30 uur- middageten en middagdutje 14.00 uur- kolven 14.30 uur- kindje bezoeken, daarna bezoek op verloskunde 16.30 uur- kolven 17.15 uur- avondeten 18.00 uur- kindje bezoeken 21.00 uur- kolven 23.00 uur- kolven voor het slapen gaan ’s nachts nog een keer kolven Totaal: 8 keer per dag kolven.
10
