Kinderafdeling/ Kraamafdeling
Kolven moedermelk
Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep
Verschillende redenen om te kolven
• Uw baby is te klein of te ziek om goed aan de borst te drinken en ligt op de couveuse-afdeling. • Uw baby wil nog niet goed drinken. • U gebruikt tijdelijk medicijnen waardoor de moedermelk tijdelijk niet geschikt is voor uw baby. • U hebt veel stuwing die uw baby niet kan wegdrinken. • U bent niet in staat om uw baby zelf te voeden. • U wilt gaan werken. In deze folder vindt u informatie over het kolven van moedermelk.
Tips bij het kolven
• Als uw baby is opgenomen op de couveuseafdeling is het belangrijk om zo snel mogelijk na de geboorte van uw kindje te starten met kolven. • U kunt het best kolven op de voedingstijden van uw baby, dit zal 6 maar liefst 8 maal per dag zijn. In overleg met de verpleegkundige van de kraamafdeling wordt een kolfschema gemaakt. U kunt dagelijks bespreken hoe het met het kolven gaat. Hierbij kunt u het kolfdagboekje gebruiken als handig hulpmiddel. Ook voor een kleine baby die nog geen of heel weinig voeding krijgt moet u de hoeveelheid melk kolven die u ook voor een op tijd geboren baby zou kolven. • In het begin zal de afgekolfde melk nog maar enkele druppels of milliliters zijn. Kolven is net als borstvoeding geven een vaardigheid die geleerd moet worden. Bij de meeste vrouwen komt de productie van moedermelk binnen drie dagen op gang. Dit is normaal. Stuwing na twee of drie dagen is een teken dat de productie van melk op gang komt. Als u flinke stuwing krijgt, helpt vaker kolven. Als uw baby moeite heeft om de gestuwde borst te pakken, kunt u een beetje afkolven met een elektrische kolf of met de hand volgens de Marmet methode. • Als u verwacht een paar weken te gaan kolven voordat uw baby zelf aan de borst kan drinken, is het kolven van 800 ml per 24 uur aan te bevelen. Dit om ervoor te zorgen dat wanneer uw baby meer voeding nodig heeft u makkelijk genoeg melk kan blijven maken. Zodat u zo lang als u wilt borstvoeding kunt blijven geven.
Manieren van kolven Kolven met de hand De Marmet methode kunt u gebruiken voor incidenteel kolven of als aanvulling op electrisch kolven bij voorkeur tijdens de eerste drie dagen. Elektrisch Wanneer u de melkproductie op gang wilt brengen of langdurig gaat kolven, gaat u een elektrische kolf gebruiken. De elektrische kolf bootst het best de zuigbewegingen van de baby na en is gemakkelijk in gebruik.
Waar kunt u kolven?
U kunt op de kraam- kinder- en couveuze afdeling gebruik maken van de aanwezige kolfapparaten. U hebt de beschikking over de Symfony borstkolf of de Lactina borstkolf van Medela.
Benodigdheden bij het kolven
• Steriel flesje, schone luier, schone borstcompressen, sticker en een pen • Kolfapparaat, kolfsetje. Als u gaat kolven zorg dan dat alle benodigdheden klaar staan en was vervolgens uw handen. U kunt warme doeken op uw borst leggen en ze zachtjes masseren om de melk toe te laten schieten.
Voorbereiding voor het kolven
• Zorg dat u ontspannen naast uw kindje zit, of met een foto van uw baby naast u. • Zorg dat u voldoende privacy hebt. • Om de toeschietreflex te bevorderen kunt u warme doeken op uw borsten leggen en ze zachtjes masseren, strijken of schudden
Hoe kunt u kolven?
Met de hand volgens de Marmet methode:
• Zet duim en wijsvinger 2,5 tot 4 centimeter achter uw tepel (neem niet de tepelhof als uitgangspunt, omdat deze bij alle vrouwen verschillend is). • Plaats de duim boven en de vingers onder uw tepel, de zogenaamde ‘C-greep’. • Laat uw vingers op de melkgangen rusten. • Duw uw borst naar de ribben toe. • Knijp voorzichtig met duim en vingers in een ritmische beweging; Het kan even duren voor de melk begint te druppelen of te stromen. • Verplaats duim en vingers zodat alle melkkanalen worden leeggekolfd. • Vermijd het om in uw tepels te knijpen of eraan te trekken, hiermee kunt u uw tepels beschadigen. • Vermijd ook het over de huid laten glijden van duim of vingers, hiermee kunt u de huid van uw borsten beschadigen.
Electrisch kolven met de Symphony kolf
• Plaats de trechter op de borst let op dat de tepel in het midden zit. • Druk op de startknop, de kolf start nu in de stimulatie fase die het toeschietreflex stimuleert. • Deze stimulatie fase duurt 2 minuten. Als u binnen deze tijd al druppels melk ziet lopen, kunt u op de druppeltoets drukken. Nu gaat de kolf over in de kolffase. • De maximale zuigkracht die comfortabel aanvoelt is de juiste stand. De zuigkracht kan u regelen met de draaiknop. • Als de melk stopt met stromen kan tijdelijk terug worden gegaan naar de stimulatiefase. • Kolf gedurende 10 minuten. Als de productie goed op gang is kolft u zo lang de melk blijft stromen. • Wilt u meer melk gaan maken, ga dan vaker kolven. (niet langer)
Elektrisch kolven met de Lactina kolf op de boxenunit van de Kinderafdeling
• Plaats de trechter op de borst let op dat de tepel in het midden zit. • Druk op de startknop. • Op de zuiger van deze kolf zit een ring waarmee u de zuigkracht kunt afstellen. • Stel de zuigkracht op de maximale stand in die nog comfortabel aanvoelt. • Kolf uw linkerborst 5 minuten, daarna uw rechterborst 5 minuten en herhaal dit nog eens. • Als de productie voldoende is kolf dan afwisselend 10 minuten per borst of zolang de melk blijft stromen. • Wilt u meer melk gaan maken, ga dan vaker kolven. (niet langer)
Na het kolven
• Controleer na het kolven of de borsten soepel aanvoelen. • Breng schone borstkompressen aan. • Kolfset afspoelen met koud water, daarna met heet water naspoelen en afdrogen. Slangen droog houden, alles bewaren in een schoon katoenen zakje. • Het kolfsetje wordt eenmaal per dag gereinigd in de vaatwasmachine op de verpleegafdeling. • Op het flesje afgekolfde melk een sticker plakken met naam en achternaam van de moeder en van uw baby, datum en tijdstip van kolven. • De melk bewaren in de koelkast op de Kraam- of Kinderafdeling.
Het bewaren van moedermelk
Onderstaande bewaartijden zijn van toepassing in het ziekenhuis. Op de kraam-, kinder- en couveuse afdeling kunt u flesjes krijgen waar u de gekolfde melk in kunt bewaren. Deze flesjes zijn ook geschikt voor het eventueel invriezen van de melk. Bij babyspeciaalzaken en bij de Groene Kruiswinkel in de Zorgboulevard kunt u flesjes of zakjes kopen om moedermelk veilig in te bewaren. Om moedermelk te vervoeren van uw huis naar het ziekenhuis kunt u, als uw baby op de couveuse afdeling ligt, een koelbox lenen. De Symphony borstkolf is te huur via de Groene Kruiswinkel in de Zorgboulevard zodat u ook thuis de beschikking hebt over een goede kolf. Wij raden u aan een aantal dagen voor uw ontslag uit het ziekenhuis een kolf te huren. temperatuur tijd verse moedermelk kamertemperatuur 6 uren verse moedermelk koelkast ziekenhuis 4 °C 48 uren moedermelk vriesvakje in koelkast 2 weken moedermelk vriezer 3 tot 4 maanden moedermelk diepvriezer, -18 °C 6 maanden ontdooide moedermelk koelkast, 4 °C 24 uren
Het kolven afbouwen
Als de baby alle voeding volledig uit de borst drinkt en de productie van moedermelk is veel groter dan de hoeveelheid die de baby elke dag drinkt, is het belangrijk om geleidelijk aan het kolven te verminderen. Ook als de moeder wil stoppen met kolven is het belangrijk om dit geleidelijk aan te doen om te voorkomen dat er teveel stuwing van moedermelk in de borsten ontstaat.
Werkwijze 1 In principe kan 1 kolfbeurt per 4 tot 7 dagen worden afgebouwd, beginnende bij de kolfbeurt waarbij het minst wordt gekolfd. (a) Hierdoor ontstaat gedurende enkele dagen stuwing. De andere kolfbeurten worden zoals gebruikelijk gedaan, waarbij bij de laatste kolfbeurt voor de nacht de borsten zo goed mogelijk worden geleegd. Na enkele dagen is de productie afgenomen en is er geen stuwing meer, nu kan de volgende kolfbeurt worden overgeslagen. Nu herhalen vanaf (a) waarbij gelet wordt op een gelijkmatige spreiding van kolfbeurten. Zo doorgaan tot er niet meer hoeft te worden gekolfd en de baby de productie in stand houdt door goed te drinken uit de borst. De snelheid van afbouwen wordt hierbij vooral bepaald door comfort en stuwing. Bij het ontstaan van een verstopt melkkanaaltje of van een borstontsteking wordt waarschijnlijk te snel afgebouwd. De borsten tijdelijk zo goed mogelijk legen door frequenter te gaan kolven. Daarna verder gaan met afbouwen. Werkwijze 2 De moeder heeft een productie die iets te veel is vergeleken bij de vraag van de baby. Drinkt de baby 40 ml per borst minder dan dat er normaal gesproken wordt gekolfd, dan 2 maal minder per dag nakolven. De laatste keer voor de nacht de borsten soepel en leeg kolven. Gaat dit goed dan geleidelijk de nakolfbeurten afbouwen volgens bovenstaande werkwijze. Werkwijze 3 De moeder wil stoppen met het geven van borstvoeding/moedermelk: Heeft de moeder een productie van meer dan 40 ml/borst/kolfbeurt volg dan werkwijze 1. Heeft de moeder een kleinere productie dan 40ml/borst/kolfbeurt dan werkwijze 2.
Tenslotte
Voor vragen en begeleiding kunt u terecht bij de verpleegkundige van de kraam- en de kinderafdeling. Mocht u na het lezen van deze informatie nog vragen hebben, kunt u altijd contact opnemen met de Kinderafdeling. Telefoonnummer: (0515) 488 330. Kraamafdeling. Telefoonnummer: (0515) 488 840.
Telefoonnummers en adressen Vereniging Borstvoeding Natuurlijk Postbus 119 3960BC Wijk bij Duurstede Tel: 0343 57 66 26 Stichting La Leche League Nederland Postbus 212 4300AE Zierikzee Tel: 0111 41 31 89 Groene Kruiswinkel Zorgboulevard, Bolswarderbaan 3d, 8601 ZK, Sneek Telefoon: 0515 415 313 www.borstvoeding.com
www.borstvoedinginfriesland..nl
Kolfdagboek Datum: Voedingstijden kind
1
2
3
4
5
6
7
8
Kolftijden Kolf duur EnkelDubbelzijdig e/d e/d e/d e/d e/d e/d e/d e/d Hoeveelheid afgekolfde melk Aanleggen Evaluatie kolven *
* + goed
± matig
Ruimte voor opmerkingen :
- niet zo goed
Kolfdagboek Datum: Voedingstijden kind
1
2
3
4
5
6
7
8
Kolftijden Kolf duur EnkelDubbelzijdig e/d e/d e/d e/d e/d e/d e/d e/d Hoeveelheid afgekolfde melk Aanleggen Evaluatie kolven *
* + goed
± matig
Ruimte voor opmerkingen :
- niet zo goed
Kolfdagboek Datum: Voedingstijden kind
1
2
3
4
5
6
7
8
Kolftijden Kolf duur EnkelDubbelzijdig e/d e/d e/d e/d e/d e/d e/d e/d Hoeveelheid afgekolfde melk Aanleggen Evaluatie kolven *
* + goed
± matig
Ruimte voor opmerkingen :
- niet zo goed
Kolfdagboek Datum: Voedingstijden kind
1
2
3
4
5
6
7
8
Kolftijden Kolf duur EnkelDubbelzijdig e/d e/d e/d e/d e/d e/d e/d e/d Hoeveelheid afgekolfde melk Aanleggen Evaluatie kolven *
* + goed
± matig
Ruimte voor opmerkingen :
- niet zo goed
Kolfdagboek Datum: Voedingstijden kind
1
2
3
4
5
6
7
8
Kolftijden Kolf duur EnkelDubbelzijdig e/d e/d e/d e/d e/d e/d e/d e/d Hoeveelheid afgekolfde melk Aanleggen Evaluatie kolven *
* + goed
± matig
Ruimte voor opmerkingen :
- niet zo goed
Kolfdagboek Datum: Voedingstijden kind
1
2
3
4
5
6
7
8
Kolftijden Kolf duur EnkelDubbelzijdig e/d e/d e/d e/d e/d e/d e/d e/d Hoeveelheid afgekolfde melk Aanleggen Evaluatie kolven *
* + goed
± matig
Ruimte voor opmerkingen :
- niet zo goed
Antonius Ziekenhuis Bolswarderbaan 1 8601 ZK Sneek
Postadres Postbus 20.000 8600 BA Sneek
Urkerweg 4 8303 BX Emmeloord
Telefoon 0515 - 48 88 88
Vissersburen 17 8531 EB Lemmer
www.mijnantonius.nl
04-06-2012
