Titellijst bij hoofdstuk 20 van Verborgen talenten
20
Het is feest!
Vieren en delen in de klas
Toelichting Bij het woord ‘feest’ denkt weliswaar niet iedereen aan precies hetzelfde, maar toch roept het in grote lijnen dezelfde beelden op: veel mensen bij elkaar, vrolijkheid, versieringen en lekkere hapjes en drankjes. Voor kinderen is een verjaardagsfeest meestal het eerste feest waarmee ze kennismaken. Daarna volgen nog vele andere feesten. In deze titellijst beperken we ons tot titels rond verjaardagsfeesten en lichtfeesten.
Verjaardagsfeesten Onderbouw Max Velthuijs Kikker en een heel bijzondere dag (Leopold, 2011, oorspronkelijk 1999) Kikker heeft van Haas gehoord dat het vandaag een bijzondere dag is. Wanneer hij zijn vrienden Eend, Varkentje en Rat vraagt wat er aan de hand is, weten ze van niets. Op de deur van Haas vindt Kikker een briefje waarin hij alleen het woord ‘feest’ kan lezen. Kikker is diep teleurgesteld en verdrietig: Haas is naar een feest en hij is niet uitgenodigd! Denkend aan taart, limonade, vlaggetjes, zingen en dansen loopt hij naar huis. Daar blijkt dat zijn vrienden voor hem een verrassingsfeestje hebben georganiseerd. Het is een feest ‘Precies zoals hij het zich had voorgesteld’.
Rindert Kromhout Kleine Ezel en jarige Jakkie. Met illustraties van Annemarie van Haeringen (Leopold, 2011, oorspronkelijk 2001) Kleine Ezel zoekt het allermooiste cadeau uit voor zijn jarige vriendje Jakkie: een vlieger. Hij vindt de vlieger zo mooi dat hij die eigenlijk niet wil afstaan en allerlei uitvluchten bedenkt om dat niet te hoeven doen. Gelukkig is hij zelf ook heel gauw jarig. Op de laatste bladzijde zie je een cadeau in de vorm van een vlieger achter de kast voor hem klaar staan. Dit boek is bekroond met een Pluim van de maand.
Carry Slee Hieperdepiep (Van Holkema & Warendorf, 2008) De tweeling Iris en Michiel is bijna jarig. Ze maken uitnodigingen voor hun partijtje, studeren samen met opa Vink een speciaal verjaardagstoneelstuk in en rijgen snoepkettingen waarmee ze op school willen gaan trakteren. Van opa horen ze hoe hij vroeger zijn verjaardag vierde. Dan breekt eindelijk de grote dag aan. Aan het eind van deze dag – met trakteren op school en een verjaardagspartijtje – vallen Iris en Michiel moe maar tevreden in slaap. 1 van 6
Titellijst bij hoofdstuk 20 van Verborgen talenten
Marita de Sterck Tasje. Met illustraties van Ceseli Josephus Jitta (Zwijsen, 2006) Karo gaat nooit weg zonder tasjes. Die tasjes vult ze met alles wat ze buitenshuis denkt nodig te hebben. Als ze voor haar verjaardag van oma een cadeau mag uitkiezen, weet ze niet meteen wat ze wil hebben. Het wordt uiteindelijk een grote koffer waar ze zelf in past mét al haar tasjes.
Sylvia VandenHeede Vos en Haas en het feest van Uil. Met illustraties van Thé Tjong-Khing (Lannoo, 2008) De rituelen rond een verjaardagsfeest zijn niet iedereen bekend en kunnen zelfs grote ruzie opleveren, zoals in dit verhaal. Uil snapt in ieder geval niets van de kaarsjes op de taart die moeten worden aangestoken terwijl het nog niet eens donker is, en die je na het aansteken dan ook nog bijna meteen weer moet uitblazen. Vos vindt het ritueel te lang duren en blaast de kaarsjes zelf alvast maar uit. Daar wordt Uil dan weer boos over. Vervolgens wordt Vos boos en Haas snijdt boos in de taart. Gelukkig krijgt het verjaardagsfeest toch nog een feestelijk karakter tijdens het eten van de taart. Verhaal in korte zinnen. Sommige woorden springen er vanwege een groter en vetter lettertype uit.
Middenbouw
Astrid Lindgren Pippi is jarig. Met illustraties van Annet Schaap (Ploegsma, 2005) Een verhaal uit de boeken van Pippi Langkous uitgevoerd als prentenboek. Pippi nodigt haar beste vrienden Tommy en Annika en andere buurkinderen uit op haar verjaardagsfeest. Ze krijgt niet alleen een mooi cadeau, maar geeft zelf haar gasten ook cadeautjes. Ze eten koekjes en broodjes en drinken warme chocolademelk. Daarna verdwijnt het tafelkleed met het vieze servies en de etensrestjes in een hutkoffer. De kinderen gaan op zolder spelen, waar behalve pistolen van Pippi’s vader ook spoken te vinden zijn. Dat het verjaardagsfeest gezellig is, maar ook vermoeiend, is heel herkenbaar. Tegelijkertijd is het een bijzonder verjaardagsfeest, omdat Pippi een meisje is dat altijd alles doet wat andere kinderen niet mogen van hun ouders.
Toon Tellegen De verjaardag van de eekhoorn en andere verhalen. Met illustraties van Kitty Crowther (Querido, 2007) De eekhoorn bereidt zijn verjaardag voor met uitnodigingen sturen en taart bakken. Dit levert veel voorpret op. Ook het vieren van de verjaardag zelf geeft hem veel plezier. Hij kan het licht verdrietige gevoel van na het feest dan ook niet verklaren. Dit boek is een herdruk van De verjaardag van de eekhoorn (1995), aangevuld met acht feestverhalen uit andere bundels van Tellegen.
2 van 6
Titellijst bij hoofdstuk 20 van Verborgen talenten
Toon Tellegen Morgen was het feest. Met illustraties van Ingrid Godon (Querido, 2008) In de winter zit eekhoorn voor het raam en kijkt naar de vallende sneeuw. Verlangend ziet hij uit naar de lente. Als het dan eindelijk zover is, begint hij meteen aan een grondige schoonmaak van zijn boomhuis. In de zomer ziet hij tot zijn verrassing een aantal vrienden terug, met wie hij speelt en vakantie viert. In de herfst gaat eekhoorn druk aan het werk: hij bereidt een groot feest voor en maakt zich klaar voor de winter. Hij vindt het wel jammer dat beer alle taarten van het feest opeet voordat hij in een diepe winterslaap valt. Deze bundel is bekroond met een Boekenpluim.
Hans Hagen Zwaantje en Lolly Londen. Met illustraties van Philip Hopman (Van Goor, 2003) Zwaantje weet al dat ze voor haar verjaardag een hondje krijgt. Ze moet er echter nog wel heel lang op wachten, want het moet nog geboren worden. Wanneer het dan eindelijk zover is, mag ze het hondje ook nog eens niet meteen meenemen. Voor jonge kinderen herkenbaar verhaal over de gevoelens van ongeduld en enthousiasme rond een verjaardag. Een aantal verhalen is eerder gepubliceerd in het tijdschrift Okki. Bekroond met een Zilveren Griffel.
Bovenbouw
Toon Tellegen De verjaardag van alle anderen. Met illustraties van Geerten Ten Bosch (Querido, 1999, oorspronkelijk 1998) Bundel met 49 korte verhalen, met in elk verhaal een ander ‘feestvarken’ dat centraal staat: van de kever, de kraai, de neushoorn, de horzel en de kikker tot het bos en de regen. Ieder viert zijn verjaardag op zijn eigen manier of juist niet, en heeft zo zijn eigen cadeauwensen. Zo vraagt de kikker aan de muis om ‘oorverdovend kwaken’. Na een bijna moedeloze tocht, geloei, schelle kreten en schor gelach, vindt de muis wat de kikker graag als cadeau wil hebben. Nu alleen nog verpakken… Bij elk verhaal staan een of meer zwarte krijttekeningen. De verhalen verschenen in de periode februari 1994 - februari 1996 op de kinderpagina van NRC Handelsblad. Ze zijn zeer geschikt om voor te lezen. Het boek is bekroond met een Zilveren Griffel.
Jos van Hest & Saskia van der Valk VerjaardagsVerHalen. Met illustraties van Sylvia Weve (Gottmer, 1998) Dit boek behandelt de viering van de geboortedag in 28 verschillende landen, van Algerije tot Zweden. Eerst wordt per land op één bladzijde uitgelegd welke verjaardagen belangrijk zijn, waarom ze wel en waarom ze soms juist niet gevierd worden en hoe er aandacht aan besteed wordt. Daarna volgt een verhaal dat zich afspeelt rond de viering van een verjaardag. 3 van 6
Titellijst bij hoofdstuk 20 van Verborgen talenten
Deze verhalen zijn bestemd voor kinderen in de bovenbouw van de basisschool, en kunnen zowel zelf gelezen als voorgelezen worden.
Lichtfeesten Onderbouw Marianne Busser & Ron Schröder Zullen we kerstfeest vieren? Met illustraties van Alex de Wolf (Van Holkema & Warendorf, 2002) Een prentenboek op rijm uit een serie over Muis en haar dierenvrienden. In dit verhaal brengen ze de kerstgedachte in praktijk: samen bezorgen ze twee berooide ottertjes de kerst van hun leven door van de kerststal een mooi nieuw onderkomen te maken.
Ingrid & Dieter Schubert Engel (Lemniscaat, 2007) Voordat hij gaat slapen vindt Sjors in de boom voor zijn slaapkamer een engel met een gebroken vleugel. Sjors verzorgt de engel een tijd in z’n kamer. De engel maakt zich ondertussen druk over een boodschap die hij verloren is. Wie moet zich nu ontfermen over mensen en dieren in nood? We zien echter dat die boodschap, die blijkbaar in een vogelnest terecht is gekomen, in de vorm van een stralend licht mensen en dieren tot goede daden inspireert. Sjors krijgt uiteindelijk bovendien een briljant idee om de engel weer te laten vliegen, en zo loopt dit kerstverhaal gelukkig goed af.
Elly van der Linden Het suikerfeestcadeau. Met illustraties van Suzanne Diederen (Clavis, 2010) Samir versiert op school een doos om een cadeautje in te doen voor het islamitische Suikerfeest. Niet voor hemzelf, maar voor een kind dat het niet zo breed heeft. Hij krijgt thuis geld om een cadeautje te kopen, maar als hij dat wil gaan doen is hij de envelop met het geld kwijt. Deze komt gelukkig net op tijd weer boven water. In de tussentijd lezen we hoe de familie van Samir vast en naar de moskee gaat. Het verhaal eindigt met het vieren van het Suikerfeest in familiekring. De paginavullende illustraties geven veel informatie over het thuismilieu van Samir en gewoonten tijdens ramadan en het Suikerfeest. Ter kennismaking of als bron van herkenning.
Middenbouw
De koning en de koffieboon en andere nieuwe kerstverhalen (De Fontein, 2000) Bundel met 22 verhalen van bekende jeugdboekenauteurs. In deze verhalen geen witte kerst, gierige rijkaard-die-zich-bekeert of jingle bells. Wel drie wijzen uit het Oosten die Mohammed, Boeddha en Shiva heten, een Kerstman die geen Arabisch kent, een joods jongetje dat het kindje Jezus uit een kerststal wegpakt omdat hij het zo mooi vindt, en 4 van 6
Titellijst bij hoofdstuk 20 van Verborgen talenten
Said die samen met Suzanne ‘Stille Nacht’ speelt: zij op de gitaar, hij op de saz. Maar ook een oer-Hollandse kerstavond aan een overstroomde rivier, een kerstfeest tijdens een oorlog wanneer alleen de sterren stil zijn en het lichtfeest van een jongen met kanker. De verhalen vormen originele variaties op het traditionele kerstverhaal of spelen zich af in kersttijd. Om voor te lezen of zelf te lezen.
Aicha Tou Ramadan moebarak. Met illustraties van de auteur (Bulaaq, 2004) In dit prentenboek behandelt leerkracht Aicha Tou ramadan op verschillende niveaus. Op de linkerpagina staan onder andere citaten uit de Koran en een korte uitleg voor volwassenen. Op de rechterpagina staat een aflevering uit een verhaal over wat twee jonge kinderen tijdens ramadan doen, met daarnaast afwisselend recepten, knutseltips en een op kinderen afgestemde uitleg. Het boek is aantrekkelijk uitgevoerd met gekleurde bladzijden en veel kleurige tekeningen. Er kan thuis of op school uit voorgelezen worden en kinderen vanaf 8 jaar kunnen er zelfstandig mee aan de slag.
Bovenbouw
Anite Haverkamp Feest! Weet wat je viert (Waanders, 2007) Dit boek bevat veel informatie over diverse religieuze feesten. Het hoort bij de permanente tentoonstelling in het Utrechtse Catharijneconvent over kalenderfeesten en hun betekenis. Er is informatie in te vinden over Advent, Chanoeka, het Islamitische Nieuwjaar (Al Hidzjra), het Chinese Nieuwjaar enzovoort. Ook staan er recepten in van speciale feestgerechten en uitleg bij rituelen rond geboorte, huwelijk en dood in verschillende levensbeschouwelijke tradities.
Janny van der Molen Het licht schijnt overal. Verhalen over Kerstmis. Met illustraties van Els van Egeraat (Ploegsma, 2008) Bundel met verhalen over het ontstaan van kersttradities. De verhalen geven antwoord op vragen als: Waarom wordt Kerst op 25 december gevierd? Waar komt de Kerstman vandaan? Wie heeft de eerste levende kerststal bedacht? Het boek begint met het christelijke verhaal van Jezus’ geboorte. Daarna volgt een reis door de tijd langs onder andere Romeinse keizers, de Noorse god Balder, de monnik Franciscus van Assisi, de schipper Willem Barentsz, het Amsterdamse meisje Lysbet en de Duitse hertogin Hélène van Mecklenburg-Schwerin. Ook is opgenomen het geboorteverhaal van Jezus (‘Isa’) zoals dat in de Koran te vinden is.
5 van 6
Titellijst bij hoofdstuk 20 van Verborgen talenten
Diverse auteurs En dat vieren wij! Feesten en vieringen van kinderen in kleurrijk Nederland (PlanPlan en het Nederlands Centrum voor Volkscultuur, 2004) Dit boek besteedt aandacht aan de vieringen van onder andere autochtone Nederlanders, Chinezen, Surinamers, Turken en Marokkanen. Al hun feesten worden besproken onder de vier seizoenen, met daarna apart aandacht voor het vieren van verjaardagen en persoonlijke vieringen rond naamgeving, geboorte en besnijdenis. De informatie vind je in een informatieve basistekst, korte stukjes informatie in de kantlijn, tips, liedjes en vele foto’s. Af en toe is er extra achtergrondinformatie in de vorm van een informatieve of verhalende tekst. Het boek brengt de vele feesten en vieringen van inwoners van Nederland dichter bij kinderen door ze te koppelen aan wat voor alle kinderen herkenbaar is. Zo staat bij Mekka en het offerfeest de vraag waar kinderen eenmaal in hun leven geweest willen zijn, wat hun dierbaarste bezit is, en aan wie ze dit als een offer uit vriendschap zouden willen geven. Samensteller titellijst: Karen Ghonem-Woets
6 van 6
