Het
inschakelen
van
ervaringsdeskundigen in
de
GGZ
‐
provincie
Antwerpen ResultatenStrategie-ontwikkeling van de consultatieronde
Duffel, 28 april 2014 Kim Becher, shiftN
[1]
Consultatieronde:
doelstellingen
•
Peilen
naar
draagvlak
binnen
de
sector •
Welke
bijdragen
leveren
ED? •
Welke
taken/rollen/func;es? •
Wat
is
nodig
op
het
gebied
van
omkadering? •
Arbeidsrechtelijk
statuut?
[2]
Aanpak
(1) •
25
interviews
met
zegspersonen
uit
diverse
geledingen
van
de GGZ
•
4
categorieën:
residen;ële
instellingen;
ambulante
instellingen; voorzieningen
voor
thuiszorg;
dagontmoe;ngscentra •
4
beroepsgroepen:
medisch‐psychiatrisch;
psychotherapeu;sch; ondersteunend
(verpleging,
maatschappelijk
werk,
ergotherapie...); beheer,
HRM
[3]
Aanpak
(2)
Medischpsychiatrisch
Psychotherapeutisch
Ondersteunend
Beheer/HRM
Totaal
Residentieel
3 (2)
2 (3)
4 (3)
3 (2)
12 (10)
Ambulant
0 (2)
4 (3)
2 (3)
3 (2)
9 (10)
Thuiszorg
-
-
2 (2)
2 (1)
4 (3)
Ontmoetings centra
-
-
1 (1)
1 (1)
2 (2)
[4]
Aanpak
(3) +
1
interview
met
Free
Clinic
(verslavingszorg) +
1
interview
met
vzw
De
Link
(opleiding
en
tewerkstelling
van ervaringsdeskundigen
in
de
armoede
en
sociale
uitslui;ng ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐
Focusgroep
met
8
ervaringsdeskundigen
uit
de
GGZ,
verslavings‐ en
welzijnsector
‐
welke
bijdragen
leveren
ED,
nu
en
in
de
toekomst?
‐
wat
help,
wat
hindert?
(ondersteuning,
omkadering,
opleiding, beloning...)
[5]
Draagvlak • Duidelijk
verschil
in
percep;e
tussen
zorgprofessionals
die
ervaring hebben
met
ED
en
zij
die
deze
ervaring
niet
hebben. • Verschil
in
percep;e
tussen
zorgprofessionals
die
vertrouwd
zijn met
de
herstelvisie
en
zij
die
dat
niet
zijn. • De
meerderheid
van
de
ondervraagde
professionals
staan
posi;ef tegenover
het
inzeZen
van
ED;
slechts
weinigen
zijn
volledig afwijzend;
er
zijn
graduele
verschillen
wat
betre[
rollen
en
se\ngs waarin
ED
kunnen
worden
ingezet.
[6]
Bijdragen
van
ED
aan
GGZ •
'verschieteffect':
hulpverlening
een
spiegel
voorhouden •
bewaken
van
het
cliëntenperspec;ef •
hoop
uitstralen;
rolmodel
zijn •
losrukken
uit
passiviteit;
empowerment
van
cliënten •
brugfunc;e
tussen
cliënt
en
hulpverlener •
betrekken
van
familie •
herstelondersteunende
visie
uitdragen/cliënten
helpen
via
herstel •
voorlich;ng
en
informa;e;
vorming
van
hulpverleners •
in
vraag
stellen
van
de
zorgorganisa;e
als
geheel •
cliënten
begeleiden
in
contacten
met
professionals [7]
Bijdragen
van
ED
aan
GGZ
(resultaten
focusgroep) •
nabijheid:
ED
staat
dichter
bij
cliënt;
spreekt
dezelfde
taal; contact
op
basis
van
gelijkwaardigheid
•
ED
wijst
hulpverleners
op
drempels
die
herstel
belemmeren
en factoren
die
herstel
bevorderen •
ED
stopt
cliënten
niet
in
vakjes
(dubbele
diagnos;ek) •
advies
verstrekken
aan
voorzieningen •
uitbouwen
van
netwerken,
organisa;es,
overlegorganen •
lotgenoten
doorverwijzen
naar
de
juiste
kanalen,
voorzieningen •
bemiddelaar/vertrouwenspersoon
van
cliënten •
Des;gma;serend
werken:
schaamte
voor
de
diagnose
helpen overwinnen;
zelfs;gma
bestrijden [8]
"Ze
hebben
heel
vaak
andere
ideeën.
Ik
heb
ook
al
verschillende keren
de
BGE
meegenomen
naar
cliënten
thuis.
Ook
daar
vinden
ze vaak
nog
een
andere
invalshoek.
Cliënten
staan
daar
ook
open
voor en
reageren
er
heel
posi@ef
op.
Het
geeC
hen
ook
hoop.
"Jij
hebt
die stoornis
ook!
En
jij
zit
nu
in
de
hulpverlening?
Amai".
"Jij
neemt
ook medica@e,
en
je
kunt
nog
func@oneren?".
Die
gesprekken
zijn
vaak heel
boeiend."
"Drie
jaar
geleden
werd
voor
het
eerst
gezegd
dat
we
in
de toekomst
met
ervaringsdeskundigen
zouden
gaan
werken.
Toen had
ik
onze
reac@es
moeten
opnemen:
"Dat
kan
toch
niet!",
"Waar gaat
dat
naartoe?",
"We
zullen
niet
meer
kunnen
zeggen
wat
we willen!"
Het
is
grappig
om
te
zien
hoe
de
zaken
kunnen
keren.
Als
je eenmaal
de
klik
hebt
gemaakt,
lijk
het
allemaal
plots vanzelfsprekend." [9]
"Wij
gaan
ervan
uit
dat
we
moeten
werken
volgens
een
bepaalde visie,
die
ons
handelen
als
hulpverleners
stuurt.
Net
die
visie
kan pa@ënten
erg
belemmeren
in
hun
herstel.
Dit
kan
gaan
over
de manier
waarop
medica@e
wordt
besproken,
een
aparte systeemtherapeut
die
familiegesprekken
doet,
persoonlijke begeleiders
die
bij
elke
heropname
en
afdeling
weer
anders
zijn...
...ook
het
ruimere
ziekenhuis
is
een
structuur
waarbinnen hulpverleners
en
pa@ënten
een
bepaalde
rol
vervullen,
die
herstel kan
onderdrukken.
Zowel
de
afdeling
als
het
ruimere
ziekenhuis zouden
nog
veel
meer
in
func@e
van
pa@ënten
moeten
worden ingericht.
Dit
is
me
veel
meer
beginnen
dagen
door
met ervaringswerkers
te
werken."
[10]
Punten
van
kritiek/bezorgdheid •
competen;es •
beroepsgeheim/privacy/aansprakelijkheid •
financiële
belemmeringen •
kwetsbaarheid •
statuut •
engagement •
evenwaardigheid •
afstand
kunnen
nemen
van
persoonlijke
ervaring •
rolverwarring •
beperkingen
naar
rollen
en
se\ngs •
tegenstrijdige
signalen
in
het
GGZ‐beleid/nood
aan
systeemvisie [11]
Mobiel
Team
Antwerpen •
Twee
2b
teams:
'De
Vliering'
en
'De
Link' •
Twee
BGE
hal[ijds,
bachelorniveau •
Taken:
huisbezoek,
cliëntbesprekingen,
leiden
van herstelwerkgroep,
krachten‐
en
crisiskaart,
voorlich;ng,
bijscholing •
Evenwaardigheid
"Persoonlijk
vind
ik
het
belangrijk
dat
ze
een
volwaardige
collega
zijn.
Ze
moeten
van
mij
geen
case
manager
zijn.
Dat
lijkt
me
niet
aangewezen.
Ze moeten
flexibel
inzetbaar
zijn
en
volledig
toegang
krijgen
tot vergaderingen,
briefings,
dossiers
...
dat
is
net
de
grote
waarde
die
ze hebben.
Anders
blijven
ze
toch
wel
in
die
cliëntenrol
steken.
"Jij
blijC iemand
met
een
stoornis
en
moet
vooral
niet
in
de
dossiers
gaan
kijken."
[12]
Mobiel
Team
Antwerpen
"Randvoorwaarden
voor
een
goede
samenwerking?
Ten
eerste
moet
de
coördinator
en
het
hele
team
er
achter
staan
dat
de
BGE
een
plaats
krijgt, een
stem,
een
mandaat.
Professionals
moeten
zich
ook
kwetsbaar
kunnen opstellen
tegenover
ervaringsdeskundigen,
zodat
het
geen
wij‐zij
verhaal wordt,
maar
een
wij‐verhaal.
Openheid,
respect,
geduld
en
@jd
om
te ervaren
welke
meerwaarde
de
ervaringsdeskundige
kan
bieden.
En
een goede
selec@e,
een
kader
en
func@eomschrijving
waarin
duidelijk
wordt gemaakt
wat
er
van
de
ervaringsdeskundige
verwacht
wordt."
[13]
HOPwerking
Bethanië •
HOP:
'Herstel,
Ondersteuning,
Pa;ëntenperspec;ef' •
Ervaringswerkers
worden
ingezet
op
3
pilootafdelingen •
Ini;a;ef
komt
van
HOP‐werkers
zelf. •
Zorgvuldige
voorbereiding;
presenta;e
aan
hulpverleners
en cliënten •
Lang
proces
om
groep
samen
te
stellen
en
draagvlak
te
creëren binnen
de
organisa;e •
Voorlopig
werken
de
HOP‐werkers
onder
vrijwilligersstatuut
[14]
HOPwerking
Bethanië
"Ik
denk
dat
de
voorbereiding
het
belangrijkst
is.
In
ons
ziekenhuis hebben
we
er
twee
jaar
over
gedaan
om
zelf
voldoende
kennis
te vergaren
(...)
We
hebben
dan
zelf
ook
kleine
ini@a@even
genomen, zoals
de
PTV
training,
ervaringswerkers
betrekken
bij
infodagen voor
medewerkers,
op
studiedagen
ervaringswerkers
over
hun ervaringen
laten
vertellen...Waardoor
het
personeel
gaandeweg meer
vertrouwd
raakte
met
die
verhalen
en
werd
aangemoedigd om
s@l
te
staan
bij
het
perspec@ef
van
de
cliënt."
[15]
HOPwerking
Bethanië
"Wat
ik
ook
merk,
is
dat
ervaringsdeskundigen
zelf
heel
posi@ef staan
tegenover
samenwerking
met
personeelsleden.
In
het
begin vreesde
ik
dat
we
in
een
advocatenlogica,
een
klachtencultuur terecht
zouden
komen,
maar
dat
is
helemaal
niet
het
geval.
Ze stellen
zich
eerder
op
als
partners
die
samen
op
zoek
gaan
naar nieuwe
invalshoeken
en
mogelijkheden.
Als
je
meer
vanuit samenwerking
vertrekt,
zit
je
als
hulpverlener
minder
in
het defensief.
Je
merkt
dat
je
bepaalde
zaken
kunt
deblokkeren
of vooruithelpen
door
in
dialoog
te
gaan
met
pa@ënten
en familieleden.
[16]
VDIPAndante •
Geen
lang
proces
voorafgaand
aan
het
inschakelen
van
de
ED •
Teamcoördinator
en
ervaringsdeskundige
overleggen
samen
over taakomschrijving •
ED
woont
teamvergaderingen
bij,
hee[
toegang
tot
dossiers
en voert
gesprekken
met
cliënten
en
familieleden •
Vrijwilliger,
maar
zou
graag
als
professional
aan
de
slag
gaan.
"Een
@jd
lang
was
de
enige
taak
van
de
ED
om
aanwezig
te
zijn
op teamvergaderingen.
Dat
was
geen
goede
zaak.
Dat
zou
ik
als
@p meegeven:
als
dat
de
enige
taak
is
van
de
ED,
begin
er
dan
niet
aan.
Je moet
iemand
meer
taken
en
rollen
geven,
anders
wordt
het
verschil tussen
vaste
teamleden
en
ervaringsdeskundigen
te
groot.
In
een
goed func@onerend
team
moet
iedereen
cliëntencontacten
hebben". [17]
Randvoorwaarden
(1):
basiscompetenties
van
ED •
Voldoende
afstand
kunnen
nemen
van
persoonlijke
ervaringen •
Voldoende
gestabiliseerd •
Onderlegd
in
de
herstelondersteunende
visie •
Construc;eve
houding
tegenover
professionele
hulpverleners •
Goed
op
de
hoogte
van
deontologie
en
beroepsgeheim •
Basisvaardigheden
(kunnen
luisteren,
communiceren,
rust
en begrip
uitstralen,
stessbestendig
zijn,
grenzen
kunnen
bewaken) •
Kennis
van
psychopathologie
en
medica;e
(?)
[18]
Randvoorwaarden
(2):
basiscompetenties
van
ED
"In
de
sector
bots
je
op
heel
veel
vooroordelen.
Als
je
begint
te
praten
over ervaringsdeskundigheid,
zal
elke
hulpverlener
die
ooit
in
de
psychiatrie heeC
gewerkt
zich
onmiddellijk
de
meest
irritante
psychiatrische
pa@ënt voor
de
geest
halen
die
ze
zich
kunnen
herinneren
en
zich
dan
inbeelden dat
die
bij
hen
komt
werken."
"Maar
iedereen
moet
juist
beseffen
dat
velen
zich
geroepen
voelen
maar niet
iedereen
is
uitverkoren.
Om
als
BGE
aan
de
slag
te
gaan,
moet
je
een aantal
vaardigheden
hebben
die
niet
iedereen
bezit.
Om
te
beginnen moet
je
kunnen
samenwerken
met
hulpverleners.
Het
zijn
werknemers, dus
mag
je
echt
wel
wat
van
ze
verwachten.
En
er
is
nog
al@jd
iets
te zeggen
voor
de
exper@se
van
de
hulpverlener
en
van
de
psychiater.
Het
is belangrijk
dat
die
exper@ses
gezamenlijk
worden
ingezet." [19]
Randvoorwaarden
(3):
omkadering •
Voldoende
draagvlak
onder
het
personeel •
Organisa;e
is
goed
voorbereid
en
vertrouwd
met
de herstelondersteunende
visie •
Voldoende
flexibiliteit
inbouwen,
rekening
houden
met kwetsbaarheid •
Coaching,
bij
voorkeur
door
professionele
ED •
Voldoende
contact
onderhouden
met
lotgenoten
(cliënten
en
ex‐ cliënten) •
Intervisie,
supervisie
en
nascholing •
Oppassen
voor
rolverwarring •
De
ED
de
nodige
ruimte
geven,
maar
binnen
duidelijk
kader [20]
Twee
grote
denklijnen
(1) • Pragma;sche
denklijn:
ziet
ervaringsdeskundigheid
als
een complementaire
bron
van
kennis
in
het
verbeteren
van
zorg,
een interessante
toevoeging
op
het
bestaande
aanbod,
zonder
dat
het zorgmodel
ten
gronde
in
vraag
wordt
gesteld. • Meer
fundamentele
denklijn:
vertrekt
vanuit
het
herstelgericht denken
en
zet
het
bestaande
model
op
de
helling.
Het
doel
van
het zorgproces,
de
rol
van
de
pa;ënt
en
zorgverstrekker
en
hun onderlinge
rela;e
worden
daarbij
ten
gronde
in
vraag
gesteld
[21]
Twee
grote
denklijnen
(2)
Vanuit
de
pragma;sche
denklijn
kan
men
nadenken
over
hoe ervaringsdeskundigheid
geïns;tu;onaliseerd
kan
worden
binnen bestaande
kaders.
Het
is
echter
duidelijk
dat
deze
kaders
niet
al;jd goed
passen
op
de
herstelbenadering.
[22]
Opleiding
(1) • Er
is
in
Vlaanderen
geen
erkende
opleiding
voor ervaringsdeskundigen
in
de
GGZ;
noch
voor
ervaringsdeskundigen in
de
verslavingszorg. • De
meeste
zorgprofessionals
zijn
het
erover
eens
dat
een
opleiding noodzakelijk
is.
Het
belangrijkste
aspect
moet
zijn
dat
de
ED
leert zijn
ervaringen
te
overs;jgen
en
als
meerwaarde
in
te
zeZen
bij
het helpen
van
anderen. • Antwerpse
voorzieningen
maken
momenteel
gebruik
van
het Nederlandse
aanbod
(HEE,
Trimbos,
TOED‐opleiding,...) • Er
kiemen
ini;a;even
in
Gent
(Poco
Loco)
en
Heverlee
(Sociale Hogeschool).
Uilenspiegel
biedt
laagdremeplige
opleidingen
aan. [23]
Opleiding
(2) • Focusgroep:
liever
geen
langdurende
opleiding
ED
in
de
GGZ • Focusgroep:
gevaar
dat
werkgevers
enkel
geïnteresseerd
zullen
zijn in
ED
met
een
diploma,
of
dat
het
ontbreken
van
een
diploma
door sommigen
wordt
aangewend
om
geen
ED
aan
te
werven • Sommige
ED
stellen
de
noodzaak
van
vaste
opleiding
in
vraag. Voorstel
om
te
werken
met
een
modulair
aanbod. • Oppassen
voor
het
creëren
van
nieuwe
drempels
[24]
Opleiding
(3)
"Een
opleiding
in
ervaringsdeskundigheid
met
een
erkend
diploma zou
een
oplossing
zijn,
waarbij
ook
een
erkende
vergoeding
hoort. (...)
Een
gevaar
is
dat
je
enkel
mensen
gaat
aantrekken
die
verbaal sterk
staan,
terwijl
er
heel
wat
mensen
zijn
die
op
een
andere manier
goed
werk
kunnen
leveren.
Daar
moet
je
ook
op
le]en
in het
kader
van
die
opleiding."
[25]
Verband
tussen
scholingsgraad
en
inkomen • In
Vlaanderen
is
verloning
op
basis
van
diploma
het
meest
voorkomende stelsel,
vooral
in
gesubsidieerde
sectoren.
Loonbarema's
worden
door
de overheid
vastgelegd
op
basis
van
diploma's • In
de
sector
armoede
en
sociale
uitslui;ng
hebben
ED
over
het
algemeen een
lage
scholingsgraad
(geen
diploma
secundair
onderwijs).
Dit bemoeilijkt
een
billijke
verloning.
Idem
in
de
verslavingszorg • Func;e
ED
in
de
armoede
is
erkend
door
Vlaams
decreet armoedebestrijding
(2003).
In
2006
stelt
de
SERV
een beroepscompeten;eprofiel
op,
dat
ook
als
basis
dient
voor
de leerplannen
van
de
opleiding.
Mede
hierdoor
(en
na
onderhandeling
met werkgevers)
worden
ED
nu
minstens
verloond
op
A2‐niveau. • "Lee[ijdsanciënniteit":
vijf
jaar
=
één
jaar
dienstanciënniteit [26]
Relevantie
voor
ervaringsdeskundigen
in
de
GGZ • Belang
van
scholingsgraad:
ook
in
de
GGZ
zijn
er
cliënten
die
hun
studies vroeg;jdig
hebben
moeten
arreken
als
gevolg
van
psychische kwetsbaarheid. • Hal[ijdse
aanstelling
binnen
GGZ:
extra
hinderpaal
voor
ED
met
lage scholingsgraad? • Func;everloning
in
plaats
van
diplomaverloning? • Beroepscompeten;eprofiel
voor
ervaringsdeskundigen
in
de
GGZ
als basis
voor
erkend
statuut,
func;everloning
en
opleiding? • Ins;tu;onele
logica
of
principe
van
gelijkwaardigheid?
[27]
Beroepsgeheim
en
aansprakelijkheid • Ar;kel
458
Strafwetboek:
beroepsgeheim
is
toepasselijk
op
iedereen
die een
vertrouwensfunc;e
vervult
binnen
een
zorgvoorziening,
dus
ook
op ervaringsdeskundigen
(zowel
BGE
als
vrijwilligers) • Tot
nu
toe
hebben
er
zich
nog
geen
problemen
voorgedaan
in
de voorzieningen
waar
ED
aan
de
slag
zijn
(ervaring
is
nog
pril) • In
de
sectoren
verslavingszorg
en
armoede
en
sociale
uitslui;ng,
waar
al eZelijke
jaren
ervaringsdeskundigen
worden
ingezet,
hebben
zich
nog geen
problemen
voorgedaan
(enkel
met
stagiairs) • Een
arbeidsrechtelijk
statuut
voor
ervaringsdeskundigen
zal
wellicht
een aantal
twijfels
wegnemen • Principe
van
gelijkwaardigheid
veronderstelt
ook
toegang
tot vertrouwelijke
informa;e • Belang
van
opleiding/voorlich;ng
rond
beroepsgeheim [28]
"Ik
vind
dat
de
overheid
te
afwachtend
is.
De
gezondheidszorg
is
een bijzonder
gecontroleerde
omgeving.
Als
je
morgen
naar
de
arts
gaat,
kun je
een
veilig
gevoel
hebben.
je
weet
dat
die
man
of
vrouw
daarvoor gestudeerd
heeC,
dat
uw
probleem
vertrouwelijk
wordt
behandeld,
dat die
arts
het
recht
heeC
bepaalde
dingen
met
u
te
doen."
"Ik
begrijp
wel
dat
sommigen
ongerust
zijn
over
het
gebrek
aan arbeidsrechtelijk
statuut
voor
ervaringsdeskundigen.
Anderzijds
vind
ik het
gevaarlijk
om
dat
wetgevend
discours
te
sterk
te
laten
doorwegen, omdat
het
een
aantal
opportuniteiten
in
de
weg
kan
staan."
"De
wetgever
zal
wel
volgen.
Dat
is
meestal
zo,
wanneer
bepaalde concepten
blijken
aan
te
slaan.
Ergens
moeten
we
een
pioniersrol
durven spelen.
Dat
vind
ik
wel
belangrijk.
[29]
Conclusies
(1) • Twee
denklijnen
om
naar
ervaringsdeskundigheid
te
kijken • Er
bestaat
een
draagvlak
voor
het
inzeZen
van
ervaringsdeskundigen
in de
provincie
Antwerpen • Rond
rollen,
func;es
en
se\ngs
lopen
de
meningen
uiteen,
naargelang de
posi;e
die
zegspersonen
innemen
ten
aanzien
van
de herstelondersteunende
visie • Qua
competen;es,
bijdragen,
omkadering
en
valkuilen
worden
de bevindingen
van
het
OGGPA‐verslag
in
grote
lijnen
beves;gd • De
bezorgdheid
omtrent
beroepsgeheim
en
aansprakelijkheid
wordt gedeeld
door
menig
hulpverlener
en
beheerder,
maar
op
basis
van
de interviewresultaten
lijkt
het
niet
te
gaan
om
onoverkomelijke hindernissen.
In
de
sectoren
verslavingszorg
en
armoede
en
sociale uitslui;ng,
waar
al
eZelijke
jaren
met
ED
wordt
samengewerkt,
hebben zich
tot
dusver
geen
erns;ge
problemen
voorgedaan. [30]
Conclusies
(2) • De
aanbevelingen
van
het
OGGPA‐verslag
inzake
opleiding
blijken
in grote
lijnen
overeen
te
stemmen
met
de
resultaten
van
de consulta;eronde,
met
name
wat
betre[
duur,
intensiteit
en
hoofdinhoud (visie
en
kennis
over
Herstel
en
Empowerment).
Inclusief
de
aanbeveling dat
de
opleiding
(mede)
aangestuurd
zou
worden
door
een pa;ëntenvereniging. • Pa;ëntenorganisa;es
hebben
een
belangrijke
rol
te
vervullen
in
de bevordering
van
ervaringsdeskundigheid,
maar
beschikken
over
te
weinig middelen.
[31]
"Ik
pleit
ervoor
om
een
betaald
statuut
te
creëren
voor ervaringsdeskundigen,
maar
ik
zou
ook
niet
alles
daarop
inze]en.
Vanuit onze
beperkte
ervaring
pleit
ik
er
even
sterk
voor
om
mogelijkheden
te creëren
voor
vrijwilligers.
Uiteindelijk
is
het
een
heel
grote
stap
om meteen
in
een
professioneel
statuut
te
stappen.
Men
zou
ook mogelijkheden
moeten
voorzien
en
ondersteunen
waarbij ervaringsdeskundigen
eerst
als
vrijwilliger
ervaring
opdoen
en
dan doorgroeien
naar
een
betaald
statuut.
Dat
maakt
de
drempel
minder hoog.
Mensen
de
nodige
experimenteerruimte
geven,
zowel
voor ervaringsdeskundigen
als
voor
voorzieningen
die
zich
daarvoor openstellen."
[32]
"...als
je
een
'pool'
hebt
van
ervaringsdeskundigen,
waar
mensen
kunnen beginnen
als
vrijwilliger,
een
opleiding
kunnen
volgen,
s@lletjes
aan kunnen
groeien,
hun
psychische
stabiliteit
kunnen
opbouwen,
af
en
toe een
lezing
geven,
en
als
je
een
scala
hebt
van
mogelijke
opdrachten waarvoor
je
de
juiste
mensen
kunt
rekruteren
die
daar
klaar
voor
zijn,
tot en
met
halCijds
werken
in
een
organisa@e
als
BGE.
En
waarbij
je
ervoor zorgt
dat
hun
statuut
in
orde
is.
Zo
hoef
je
bijvoorbeeld
niet
een vrijwilliger
te
betalen,
maar
kun
je
wel
de
organisa@e
betalen
die
voor hem
een
opleiding
voorziet.
Ik
denk
dat
op
die
manier
veel
meer
mogelijk is
dan
wanneer
iedere
organisa@e
zijn
eigen
ervaringsdeskundigen aanwerC."
[33]
