Het (hoge) THC gehalte in cannabis Een van de meest vermelde problemen met de huidige Cannabis is het hoge THCniveau. THC (delta-9-tetrahydrocannabinol) is de psychoactieve molecule in Cannabis. Het is de werkzame stof die consumenten in een roes brengt, de zogenaamde ‘high’. THC is slechts 1 van de 100 ‘cannabinoiden’, stoffen eigen aan de cannabisplant. Los van het feit dat THC een aantal zeer belangrijke farmacologische eigenschappen heeft (o.a. pijn bestrijdend) die haar medicinale waarde ondersteunen, is het teveel aan THC in de huidige Cannabis een punt van bezorgdheid en discussie onder consumenten. Het is daarnaast een veel gebruikt argument in het pleidooi van de tegenstanders van een degelijke regulering. Terecht misschien? Is Cannabis werkelijk geëvolueerd van softdrugs naar een harddrug? Hoe is het zover kunnen komen? Wat is er werkelijk aan de hand? Hoe kunnen wij als maatschappij deze negatieve trend omkeren? THC-verhoging Het is grotendeels te wijten aan het gebrek van enige regulering dat het THC-niveau in Cannabis de laatste 30 jaar is toegenomen. Politici mogen elkaar hiervoor een schouderklopje geven. Neen, dit is niet kort door de bocht. De uiteindelijke verantwoordelijkheid voor dit probleem ligt bij diegenen die de cannabisplant in de handen van de georganiseerde criminaliteit hebben geduwd. Door het (wereldwijd) repressief optreden tegen de cannabisplant, haar gebruikers en de producenten, gecombineerd met de aanhoudende (grote) vraag naar cannabisproducten, werd Cannabis een lucratieve business. Criminele organisaties namen de productie over van de zelfvoorzienende consument. Illegale telers zochten naar manieren om meer geld te kunnen vragen voor een gebruikershoeveelheid. Naar analogie met alcohol, waarbij sterke drank veel duurder is dan bier, begonnen telers en veredelaars cannabissoorten te ontwikkelen met een hoger gehalte aan THC. Cannabis kan tot op heden door de gewone consument of teler niet op werkzame stoffen geanalyseerd worden. Het is immers een verboden product. Dit had tot gevolg dat ontwikkelaars en veredelaars van cannabissoorten zich moesten laten leiden door gebruikerservaringen. Hoe sterker (psychoactiever) de Cannabis ervaren werd door de consument, hoe hoger het THC-gehalte moest zijn. Hoewel deze stelling klopt, is ze niet helemaal accuraat. Zoals verder duidelijk zal worden was dit hoge THC-gehalte niet de enige reden waarom de Cannabis als ‘sterker’ werd ervaren. De consument werd gedegradeerd tot proefkonijn. Na jarenlange veredeling deden soorten zoals Skunk#1 en Haze hun intreden op de Europese markt. Deze soorten bevatten niet enkel een hoog gehalte aan THC, maar
nog belangrijker: ze ontbreken andere werkzame stoffen die noodzakelijk zijn om de neveneffecten van een (te) hoog THC-gehalte tegen te gaan. Het is door het louter baseren op gebruikerservaringen, dat een belangrijk element van Cannabis over het hoofd werd gezien. In een gereguleerd systeem met kwaliteitscontrole (analyse) had dit grotendeels vermeden kunnen worden. Het verlies van CBD Veel moderne soorten die de consument op straat aanschaft zijn gebaseerd op deze hoge THC-soorten. Maar er is meer aan de hand. Tijdens de jaren van veredeling werd geen rekening gehouden met beschermende stoffen zoals CBD (cannabidiol). CBD is een cannabinoide en de natuurlijke tegenhanger van THC. Het komt vooral voor in de industriële variant van Cannabis, de hennepplant. Cannabidiol beschermt de consument tegen een teveel aan THC door de werking van THC en de impact ervan op de consument af te zwakken. In de huidige soorten kan men nauwelijks sporen van CBD terugvinden. Men kan gerust spreken van “THC-only”-soorten. Dit is een kwalijke, maar tegelijk begrijpbare evolutie. Het effect van CBD kan je als consument niet ‘voelen’ zoals THC, het levert immers geen ‘high’. Door de eeuwen heen heeft de natuur cannabissoorten ontwikkeld met een natuurlijke balans tussen THC en haar tegenhanger CBD. De intuïtieve veredeling door illegale telers heeft hier een einde aan gemaakt. Cannabis werd lang beschouwd als een product met slechts 1 werkzame stof. Tegenwoordig is via wetenschappelijk onderzoek aangetoond dat er een samenwerking (synergie) bestaat tussen de zeer vele stoffen die in Cannabis gevonden worden, o.a. tussen THC en CBD. Moderne onderzoeken wijzen tevens uit dat er van CBD een antipsychotische werking uitgaat die minstens even krachtig is als moderne antipsychotica, maar zonder neveneffecten. Het is dus niet enkel het stijgen van de THC, maar meer nog: het dalen (en verdwijnen) van de CBD wat de moderne Cannabis schadelijker maakt voor de mentale gezondheid. Verloren synergie Een ander probleem is de kwaliteit van de moderne Cannabis. Door snelle oogsten en winstbejag van de illegale producenten gaat immers nog een ander belangrijk element van Cannabis verloren: synergie met de terpenen. Terpenen zijn de stoffen die Cannabis haar geur geven. Het zijn (veilige) organische moleculen die we in het dagdagelijkse leven tegenkomen in onze voeding, kruiden, fruit, etc. De helende eigenschappen van geurstoffen zijn ons niet vreemd. Ze worden o.a. gebruikt bij aromatherapie, in Vicks, tijgerbalsem etc. Terpenen werken in synergie met cannabinoiden. Ze moduleren het effect van Cannabis en de effecten van THC. Sommigen zorgen voor een hogere absorptie van THC in het bloed, anderen zwakken de effecten van THC af. Illegale producenten oogsten de Cannabis te
vroeg, drogen het product snel en slecht en hebben geen aandacht voor de kwaliteit van het eindproduct. Dit leidt er toe dat (ondanks het gebrek aan CBD) moderne cannabisproducten gevaarlijk kunnen zijn voor consumenten met een aanleg voor een psychische stoornis of psychoses. Hiermee wordt de laatste beschermende barrière voor de consument, uit de Cannabis gehaald. Dit is niet de schuld van de veredelaars maar wel van de illegale (vaak criminele) producenten die enkel geld willen verdienen. Een praktisch voorbeeld: Stel men schaft Cannabis aan via een straatdealer (illegaal geproduceerd). Dit product bestaat uit ongeveer 20% THC, geen CBD en slechts een minimale hoeveelheid terpenen. Hiervan zal de consument voornamelijk een ‘lege’ high ervaren, kortstondig en krachtig. Deze gebruikerservaring heeft veel gelijkenis met THC-producten zoals Marinol® (enkel synthetische THC -dronabinol). Niet alleen is deze Cannabis veel schadelijker (en mogelijk ook veel verslavender) dan een soort met bv. 10% THC, zonder CBD, maar wel met een degelijke hoeveelheid terpenen… ze heeft ook minder medicinale waarde en werkzaamheid omdat de synergie verloren is gegaan. Hoewel een consument de dosis nauwkeurig kan titreren, is een lage dosis enkel THC nog altijd enkel THC. Andere bestanddelen zijn in onvoldoende mate aanwezig om de werking van THC te beïnvloeden. Dit effect leidt tot een toename in geconsumeerde hoeveelheid en een toename in frequentie van gebruik, met alle gevolgen van dien. Noodzaak voor medicinale consumenten Vooral een medicinale consument dient te kunnen beschikken over cannabissoorten met een gebalanceerde ratio tussen THC en CBD, met behoud van terpenen. Zo kan het THC-niveau omlaag en de therapeutische effectiviteit omhoog. Tegenwoordig zijn voor de zelfvoorzienende consument soorten op de markt die terug een gebalanceerde ratio hebben tussen THC en CBD; mede dankzij inspanningen van de “CBD-Crew”, een project van enkele bekende cannabiswetenschappers. Het gaat hier om soorten die een gelijke hoeveelheid THC en CBD bevatten, de zgn. 1 op 1 verhouding. Het is belangrijk dat medicinale consumenten voldoende toegang hebben tot deze producten, hetzij via een gereguleerde (vergunde) productie of via eigen kweek. Hoe dan ook, zal een systeem met degelijke kwaliteitscontrole nodig zijn om de consument te informeren wat precies in zijn Cannabis zit en in welke hoeveelheid. Een limiet leggen op het maximum percentage THC (zoals in Nederland staat te gebeuren – daar is men van plan om alle Cannabis boven 15%THC te classificeren als harddrugs) is echter onwetenschappelijk en in de praktijk onuitvoerbaar.
Zowel cannabinoiden (o.a. THC en CBD) en terpenen hebben medicinale waarde in Cannabis. Wanneer ze afzonderlijk gebruikt worden, vermindert hun medicinale waarde en farmacologische activiteit drastisch. Het is van groot belang dat deze stoffen in de juiste therapeutische context kunnen worden geconsumeerd: in de gedroogde bloemen van cannabisplant (via verdampen – principe van aromatherapie) of een extract hiervan (olie, tinctuur of zalf voor inwendig of uitwendig gebruik). Synergie is het sleutelwoord bij medicinale consumptie van Cannabis. Conclusie. Het hoge THC-gehalte in de moderne Cannabis is een complex probleem dat niet aan Cannabis (een complexe plant) zelf mag worden toegeschreven. Het behoort niet enkel tot de bezorgdheid van beleidsmakers, maar ook van de consument. De hoofdredenen voor dit (ongewenste) hoge THC-niveau zijn als volgt samen te vatten: -
Het veredelen naar hoge THC soorten
-
Het verdwijnen van het beschermende CBD
-
De slechte kwaliteit* waardoor synergie met terpenen verloren gaat
De samenloop van deze drie hoofdredenen leidt in veel gevallen tot buitensporige consumptie door jongeren, lucratieve handel voor criminele ondernemers en een gebrekkige medicinale effectiviteit bij mensen die Cannabis als therapeutisch middel gebruiken. Dit probleem kan enkel te gronde worden aangepakt door Cannabis uit de illegaliteit te halen en een strenge kwaliteitscontrole te implementeren, ook op eigen teelt. Het wordt tijd dat beleidsmakers hun verantwoordelijkheid nemen en hier iets aan doen. * Uiteraard bestaat kwaliteit ook uit het vermijden van schadelijke pesticiden, chemische voeding en het voorkomen van schimmels en bacteriële infecties. Deze zaken hebben relatief weinig invloed op het THC-niveau en komen hier dus niet aan bod. References McPartland, J. M. & Russo, E. B., 2001. Cannabis and Cannabis Extracts: Greater than the Sum of their Parts?, s.l.: The Haworth Press, Inc. Paoli, L. & Decorte, T., 2013. Assessing the Harms of Cannabis Cultivation in Belgium. Bogota: ISSDP Annual Conference. Russo, E. B., 2011. TAMING THC: Potential Cannabis Synergy and PhytocannabinoidTerpenoid Entourage Effects. British Journal of Pharmacology (BJP), p. 1344–1364.
Russo, E. B., 2011. Terpenoids, minor cannabinoids contribute to entourage effects of Cannabis-based medicines. O'Shaughnessy's Journal of Cannabis in Clinical Practice, Issue Autumn 2011, pp. 1-5. Starks, M., 1990. Marijuana Chemistry: Genetics, Processing and Potency 9780914171393. 2nd ed. Berkeley: s.n. Vanhove, W. et al., 2011. YILCAN Eindrapport, Gent: Universiteit Gent. (c) 2015 HGC Academy
