1
Akker, Willem van den
Het goud van de Hugenoten
In 1599 vindt er in Amsterdam een opzienbarende diefstal plaats. Twee jaar later wordt Adriaan Geelvinck, een koopmansleerling, door een geheimzinnige briefschrijver verzocht om naspeuringen te doen. Er ontwikkelt zich een spannend maar tegelijk gevaarvol avontuur. [Historische roman]
Andriat, Frank
Slappe hoeden
De vijftienjarige Emile en de knappe Adeline zijn verliefd op elkaar. De ouders van Adeline willen niet dat zij met Emile omgaat. Ze besluiten weg te lopen. Maar dan blijkt hoe slecht ze elkaar kennen. Het verhaal is op een vrolijke, luchtige toon geschreven. Het proza is eenvoudig maar bevat aardige en geestige vergelijkingen. Ook de verhaallijn is rechttoe rechtaan. De karakters, duidelijk en levensecht, zitten soms tegen het clichématige aan. De tweede persoon waarin het verhaal is verteld, heeft aan de ene kant iets samenzweerderigs, iets universeels alsof het iedereen kan overkomen. Maar soms doet deze wat geforceerd aan. Aardig weergegeven is de weerstand van de ouders tegen de migrantenvriend van Emile. Een boek dat niet te diep graaft maar leest als een trein.
Antonis,J
Stille strijd
Een jaar uit het leven van een tienermeisje (Anne) vanaf het begin van haar anorexia nervosa tot het eerste besef dat ze echt wil genezen. Veel aspecten komen aan de orde en maken duidelijk hoe het van kwaad tot erger komt met jezelf belazeren, door o.a. laxeermiddelen, overgeven, overmatig sporten, loodjes in het ondergoed bij het wegen bij de dokter. Hoe haar omgeving (niet) reageert, is vaak onwaarschijnlijk, mede gezien de grote paniek die ze voortdurend in elk gezelschap heeft. Wellicht doordat het verhaal autobiografisch is, blijven alle andere personen dan Anne oppervlakkige figuren. Het einde, tevens het eerste lichtpuntje, komt plotseling met een capitulatie die vaak pas het begin van lang lijden is, wellicht komt er een vervolg? Goed leesbaar als je 194 bladzijden over alleen voedsel en eten wilt lezen.
Bakker, G
Perenbomen bloeien wit
De tweeling Klaas en Kees en hun jongere broer Gerson spelen vaak 'zwart', een spel waarbij de belangrijkste regel is dat zij hun ogen niet open mogen doen. Zo merk je hoe lastig het is om je doel te bereiken terwijl je niet om je heen te kunt kijken. Als de broers met hun vader en de hond Daan op een zondagmorgen met z'n allen in de auto zitten op weg naar opa en oma, verandert hun leven met
2
één harde klap. Een auto-ongeluk zorgt ervoor dat Gerson blind wordt en de rest van zijn leven 'zwart' zal moeten spelen.Hoe zal dat gaan? Zal Gerson met hulp van de hond Daan zich gaan aanpassen aan zijn nieuwe leven? Ook voor zijn vader en zijn broers ziet de wereld er nu heel anders uit.Wat overeind blijft, is de warmte van het gezin. Becerra de Jenkins, Lyll
Gevangen in de Andes
Marta Maldonado heeft alle jaren dat ze op het lyceum zit trots kunnen zijn op haar beroemde vader. Maar nu is de krant van haar vader verboden, de zusters behandelen haar onvriendelijk. Dan besluit Meneer Maldonado op de dag dat hij in zijn illegale krant een felle aanval op de regering publiceert, met zijn gezin naar het buitenland te verdwijnen. [Dictatoriaal bewind]
Beckman, Gunnel
Toegang tot het feest
Onverwacht hoort de negentienjarige Annika dat ze nog maar enkele maanden te leven heeft. Haar stormachtige reactie stort ze uit in dit boek. Een terugblik op wat is geweest en een afscheid van wat nooit zal komen. [Dood]
Beckman, Gunnel
Een plaats om te schuilen
Beckman, Gunnel
Een leven voor jezelf
Beckman, Gunnel
Vallen en opstaan
Fanny is van huis weggelopen en gaat naar haar grootmoeder toe.Ze woont bij haar vader, want haar ouders zijn gescheiden. Fanny wilhaar grootmoeder niet vertellen waarom ze is weggelopen. Uiteindelijkvertrekt ze naar Engeland om bij haar moeder te gaan wonen die samen met haar nieuwe man een dochtertje gekregen heeft. [Vader-dochter relatie, echtscheiding] Anne voelt zich eenzaam en aan zichzelf overgelaten nadat haar ouders gescheiden zijn en haar eens zo belangrijke relatie met Janne voorbij is. Juist door haar isolement raakt ze geinteresseerd in vrouwenemancipatie. Dan wordt ze ondanks haar ideeen over onafhankelijkheid verliefd en raakt volkomen in de war. [Echtscheiding, relaties]
Na een jaar bij haar moeder in Engeland te zijn geweest, keert Fanny terug naar Zweden om daar haar school af te maken. Na een
3
aarzelende start gaat het steeds beter met Fanny. Ze krijgt vrienden, ze behaalt goede resultaten op school en ze verdient wat bij. Ze wordt verliefd op Hannes, die een stuk ouder is dan zij. Als blijkt dat hij getrouwd is geweest en het daar nog steeds moeilijk mee heeft wordt het voor Fanny duidelijk dat het nog allemaal best moeilijk kan worden. [Relaties]
Beckman, Gunnel
Mij overkomt dat niet
Anne‟s leven wordt overschaduwd door het niet zo beste huwelijk van haar ouders. Maar ze heeft een vriend. Dan komt de klap: ze telt de dagen en steeds sterker wordt haar vrees dat ze een kind verwacht. Haar ouders durft ze het niet te vertellen. Ze krijgt ook nog eens het gevoel dat het meer haar probleem is, dat dat van haar en haar vriend. Moet ze trouwen en een baan zoeken? [Abortus, zwangerschap]
Bondoux, Anne-Laure
De tranen van de moordenaar
Poëtisch geschreven verhaal over de relatie tussen Paolo (8) en de koelbloedige moordenaar van zijn ouders, Angel. Hun bestaan in het ruige, uiterste zuiden van Chili is gericht op overleven. Paolo accepteert zijn noodlot; er is weinig ruimte voor emoties, hoewel Angel wel stopt met moorden. Wanneer de vreemdeling Luis bij hen komt wonen, neemt hij gevoelsleven en cultuur mee. Er ontstaat een breekbaar evenwicht. Een alwetende verteller legt regelmatig zwaarmoedige ideeën bij Paolo neer: dat het leven zwaar is, dat voor alles een prijs betaald wordt en dat hij moederliefde mist. Het contrast tussen de wildeman en de stedeling eerst en tussen Angel en de houthakker Ricardo later, die niet weet dat Angel ook zijn familie ooit heeft vermoord, brengt bij de tot nu toe emotie-arme Angel veel teweeg. Doordat Ricardo praat over zijn geliefde metamorfoses (hout in meubels, winter in lente, kind in man en ook karakters die veranderen) krijgt Angel de moed om Paolo los te laten
Bos, Chris
Het oog, een liefde
Dit is het verhaal van zes scholieren, die een dichtersclub hebben en regelmatig bij elkaar komen om hun werk te bespreken.De een is op zoek naar eeuwige roem, de ander probeert
4
diepe gevoelens onder woorden te brengen en voor de derde is gedichten schrijven enkel een spel met taal.Het oog, een liefde is ook het verhaal van Lennart en zijn muze Fiona, die helaas haar hart al heeft verpand aan een veel oudere man. [Dichters, verliefdheid, sexualiteit]
Bowler, T
Vluchten
Jimmy loopt weg van zijn ouderlijk huis wanneer de verplichting squashkampioen te worden hem te veel wordt. Hij ontmoet de hoogzwangere mysterieuze Abby, die met de dood bedreigd wordt en samen vluchten ze richting Cumbria. Een spannend en met veel vaart geschreven, hier en daar wat irrealistisch, thrillerachtig verhaal waarin Jimmy, wiens leven altijd door zijn vader is uitgestippeld, gevrijwaard van alle zorgen, behalve school en squash, zichzelf leert kennen en zijn eigen plan trekt. Als een rode draad door het boek lopen de twee totaal verschillende vriendschappen met Abby en zijn schoolvriend Spin. Het einde is vrij abrupt. Enerzijds open (je weet niet hoe het met Abby verdergaat, anderzijds gesloten (Jimmy gaat naar huis, z'n moeder heeft zelfmoord gepleegd en de relatie met zijn vader komt op gang). Duidelijke bladspiegel, helder taalgebruik. Achterin verklarende woordenlijst met squashtermen. De eerste bladzijdes staan vol squashtermen maar daarna lees je het in een adem uit
Bracke, Dirk
Het uur Nul
Ben leidt een vrij onbezorgd tienerleven. Hij lummelt na school wat rond met vrienden, rookt weleens een jointje en wordt verliefd. Tot hij op zijn zestiende van de dokter te horen krijgt dat hij seropositief is. Zijn wereld wankelt. Hij wil een einde maken aan zijn passionele relatie met de veertienjarige Diana. Angstvallig houdt hij zijn geheim verborgen voor zijn omgeving… [Aids, jongeren]
5
Bredow, Katerina von
Ik en mijn broer
Amanda is zestien en zit op school. Ze wil later naar de kunstacademie. Haar broer Ludvig en zij trekken veel met elkaar op. Op een avond, als Ludvig naakt voor haar poseert, realiseert Amanda zich dat ze verliefd is op haar broer en dat dat gevoel wederzijds is. Ze zijn zich er wel van bewust dat hun liefde taboe is, en strijden ertegen. Dan krijgt hun liefde tijdens een zomervakantie aan zee onverwacht de kans in alle hevigheid op te bloeien. [Incest, broer-zus relatie, verliefdheid]
Breen, Else
Tegen de draad in
Berit is opstandig, heel voorlijk en spontaan, maar ook erg kwetsbaar en gevoelig. De regels thuis hangen haar mijlenver de keel uit en ze komt voortdurend in conflict met haar ouders. Haar vader behandeld haar vol professioneel begrip en haar moeder blijft altijd even kalm.Dat maakt alles alleen maar moeilijker, en ze besluit weg te lopen. [Moeder-dochterrelatie]
Breen, Else
De laatste regels
Berit en haar vriendin zijn verliefd op dezelfde jongen en strijden om zijn voorkeur. Thuis is Berit geen lieverdje, Als haar moeder ziek wordt, vangt ze toevallig uit een gesprek tussen haar ouders op, dat de ziekte ongeneeslijk is. Ze durft niet te vertellen dat ze het weet. Alleen een tijdelijke leerkracht op school geeft ze haar vertrouwen. Maar als die de school verlaat heeft ze helemaal niemand meer om mee te praten. [Ziekten, moeder-dochterrelatie]
Bruggenkate, Reina ten
Voor mijn verre prins
In de Londense mist vindt Iris de liefde van haar leven. Weer thuis mailt ze elke dag met Roshan, die in Sri Lanka woont. Als zijn romantische brieven plotseling stoppen, wordt ze ongerust. Heeft hij genoeg van haar, of gehoorzaamt hij zijn ouders die een huwelijk voor hem arrangeren? Ze wil het zelf ontdekken, met onverwachte steun van haar oma en moeder. Ondanks de gebruikte 3e persoon is alles via Iris beschreven, waardoor
6
de personages aanvankelijk stereotiep lijken: haar nuchtere moeder vindt dat vakantieliefdes gedoemd zijn te mislukken, haar vader valt zittend op de bank in slaap, haar broer is een rechtse bal. Gaandeweg komt er kleur in het verhaal, zeker bij de beschrijving van Sri Lanka. De stijl is enerzijds gedragen (het kwam haar voor, genant), anderzijds populair (wat zouden ze samen een lol hebben gehad). De titel slaat op een gedicht van Slauerhoff “Voor een verre prinses” dat Iris vertaalt voor Roshan. Uit dit herkenbare, vlot leesbare boek blijkt, dat heftige liefde niet alleen voor volwassenen is, en een happy end niet vanzelfsprekend. Cazemier, C
Te snel
Tim (16) heeft sinds kort verkering met Eline. En dan verongelukt hij met zijn brommer. Het boek beschrijft de gevolgen die zijn dood heeft voor de nabestaanden. Vooral het verdriet en de verwerking daarvan door Eline en door Tims broer Frank worden verteld. Het boek is verdeeld in vijf stukken: lente, zomer, herfst, winter en lente. De laatste lente staat duidelijk voor het nieuwe leven. De stijl is hier en daar wat kabbelend, maar dat neemt niet weg dat de auteur uitstekend de gevoelens van de hoofdpersonen weet over te brengen. De verschillende stadia van huilen, woede, gemis en machteloosheid komen sterk over. Aanvankelijk ligt de nadruk in het verhaal op Eline, later verschuift dat meer naar Frank. De schrijfster kiest niet voor goedkope oplossingen. Het is een eerlijk verhaal. Ze verbergt haar beroep (lerares scholengemeenschap) niet gezien de school waar de gebeurtenissen zich veelal afspelen en het gebruik van de poezie.
Cesco, F. de
Witte kraanvogel
Tibet is bezet door China. Het doel van de Chinezen is de oude cultuur te vernietigen en Tibet als een provincie van China te annexeren. Ogenschijnlijk is het rustig in Tibet, maar de vrijheidsstrijd gaat ondergronds door. Sonam, een intelligente leerling, (ik-figuur) wordt door het regime uitgesloten van verdere studie, omdat haar ouders op de zwarte lijst staan als politieke rebellen. Tijdens een bloedig neergeslagen opstand in Lhasa krijgt Sonam een video van de gebeurtenissen toegespeeld door een jonge Zweedse toeriste, die ze al eerder ontmoet had. Haar beste vriend, Osher, behoort tot de nomadenstam van de Khampers en is daardoor alleen al een gezochte man. Samen vluchten ze, na de dood van haar ouders, over de hoogvlakten van de Himalaya naar Nepal. Een bovenmenselijke prestatie van mens en paard. Het doel van het verhaal is een pleidooi voor de mensenrechten en de vrijheid van Tibet. Tevens is het een beschrijving, in vlotte stijl, van de historische
7
achtergrond van land, volk en cultuur, verweven met avontuur en een vleugje romantiek. De natuurbeschrijvingen en de spirituele sfeer van het boeddhisme maken het boek nog interessanter; bovendien is het heel spannend. Met verklarende woordenlijst van Tibetaanse termen. Cesco, Frederica de
Chambers, Aidan
Het Valkenjong
Niets is wat het lijkt
Hatta is eerstejaarsstudente aan een universiteit in Tokio. Ze woont nog bij haar ouders. Met haar vader kan ze goed opschieten, haar moeder is nogal dominant. Meer en meer krijgt Jun het idee dat ze iets voor haar verbergen. Op de dag dat de aarde beeft en Tokio op zijn grondvesten trilt, ontdekt Jun iets meer van zichzelf. En als ze een brief krijgt van haar oudtante Mayumi, geschreven op haar sterbed hoort ze eindelijk de waarheid. [Japan, familierelaties] De vorige keer dat Jacob Todd in Nederland was, was hij nog een kleuter. Nu is hij zeventien en leert het opwindende Amsterdamse leven kennen. Hij ziet hoe andere jongeren een keuze maken uit de rijke mogelijkheden die het leven biedt. Dat zet hem op het spoor ook zijn eigen keuzes te durven maken. Hij vindt in Nederland als het ware zichzelf – zoals hij in Rembrandts portret van Titus zijn eigen spiegelbeeld vindt. Hij vindt er ook een stuk van zijn eigen verleden. [Nederland, Tweede Wereldoorlog]
Chambers, Aidan
Je moet dansen op mijn graf
Hals beste vriend, Barry, is overleden. Hij heeft ooit beloofd op zijn graf te zullen dansen maar de maatschappij heeft geen begrip voor deze grafschenderij. Een maatschappelijk werkster moet voor de rechtbank over hem een rapport schrijven en probeert te achterhalen waarom Hal het gedaan heeft.
Coman, C
Oorlogje spelen
Het boek verhaalt over een weekend waarin Bee en haar broer Jack voor het eerst een weekend alleen thuis zijn. Tijdens dit weekend komt Bee erachter dat het spelletje dat zij vroeger met haar broer speelde niet zo onschuldig was als het leek. De thema's van het boek zijn incest en falend ouderschap. De ouders zijn niet in staat om hun kinderen te geven wat zij nodig hebben, moeder
8
vermijdt conflicten en vader is gehandicapt uit Vietnam teruggekomen en is zo een negatief rolmodel voor Jack. Het boek is vanuit de beleving van Bee geschreven in (te) beeldend bloemrijke taal, waarbij veel aan de fantasie van de lezer wordt overgelaten. Het boek lijkt bruikbaar voor 14 tot 17-jarigen. Niet speciaal geschikt voor het verwerken van eigen incestervaringen, wel voor jongeren om te ervaren hoe dat kan zijn Cooper, Susan
De duistere vloed
Will Stanton is de zevende zoon van een zevende zoon. Maar op de Midwinterdag waarop hij elf wordt, ontdekt Will dat hij meer is dan dat. Hij blijkt de laatste van de Ouden, onsterfelijken die waken tegen de machten van het kwaad, het Duister. De donkere dagen voor kerst zijn voor Will een tijd van verwondering, doodsangst en verrukking. Hij gaat op een speurtocht naar de magische voorwerpen die de Ouden moeten helpen bij de strijd tegen het Duister. [Verborgen schatten, Koning Arthur]
Cross, G
Knip, ik heb je
Het boek verhaalt over een weekend waarin Bee en haar broer Jack voor het eerst een weekend alleen thuis zijn. Tijdens dit weekend komt Bee erachter dat het spelletje dat zij vroeger met haar broer speelde niet zo onschuldig was als het leek. De thema's van het boek zijn incest en falend ouderschap. De ouders zijn niet in staat om hun kinderen te geven wat zij nodig hebben, moeder vermijdt conflicten en vader is gehandicapt uit Vietnam teruggekomen en is zo een negatief rolmodel voor Jack. Het boek is vanuit de beleving van Bee geschreven in (te) beeldend bloemrijke taal, waarbij veel aan de fantasie van de lezer wordt overgelaten. Het boek lijkt bruikbaar voor 14 tot 17-jarigen. Niet speciaal geschikt voor het verwerken van eigen incestervaringen, wel voor jongeren om te ervaren hoe dat kan zijn
Curley, Marianne
De vloek
Kate heeft 'een gave'. Zij beoefent de witte magie, de 'goede toverkunst', net als haar grootmoeder Jillian. Als heks of 'griezelgriet' laten haar klasgenoten Kate links liggen. Dan komt Jesse, een nieuwe leerling, op school. Kate ontdekt onmiddellijk dat hij een occulte kracht bij zich draagt. Hoewel Jesse dit absoluut nog niet beseft, weet hij toch al op zijn eerste schooldag een enorm en vernietigend noodweer te ontketenen. Kate komt er ook achter, dat Jesses familie al eeuwen lijdt onder een boosaardige
9
vervloeking. [Heksen]
Dickinson, Peter
Kinderen van de maanvalk
Nadat hun ouders zijn gedood en zij zijn verjaagd, zijn zes kinderen van verschillende leeftijd op zoek naar voedsel en water in het Afrika van 200.000 jaar geleden. Zij worden geleid door de geest van de Maanvalk die in de dromen van het oudste meisje spreekt. De avonturen die zij meemaken met luipaarden, krokodillen, een vulkaan, een aardbeving en als gevaarlijkste andere mensen, worden afgewisseld met 'oud-verhalen', de mythen van het volk van de Maanvalk. [Afrika, prehistorie]
Diekman, Miep
De dagen van Olim
Curaçao, rond 1949. Josje, een meisje van 14 jaar wordt van school gestuurd omdat ze met een jongen in een badhokje gevrijd zou hebben. Zij is het niet geweest, maar ze weet dat het een zwart meisje was. Die wil ze niet verraden omdat dat meisje anders door haar vader doodgeslagen wordt. Jaren later keert ze terug naar de plek waar zoveel gebeurd is. [Curacao, sexualiteit, verkrachtingen]
Diggle, Giles
Het hanengevecht
Als je naar de middelbare school gaat, weet je gewoon dat je af en toe moet knokken en dat je soms verliest, ja toch? Dat noemen ze dan “de harde school des levens” en klappen leren verdragen. Dingen waar we allemaal doorheen moeten. Alleen is het op de “Edward Sickert” in de loop der jaren tot een schone kunst verheven en strak georganiseerd. Geweld hoort bij het systeem. Het houdt de boel draaiende… [Pesten, mishandeling]
Dillen, Hilde
Koorddansen
10
Daniel is opstandig en zint op wraak.Hij hunkert naar de liefde van Leonard, zijn leraar die kort geleden tijdens hun samenzijn door een domme val dodelijk is verongelukt. Gedachten aan schuld en straf beheersen zijn leven. Hij zou het liefst willen zweven, zoals de zilvermeeuwen. Dan is hij de “jongen met vleugels”, de “koorddanser” van wie Leonard zoveel hield… [Homosexualiteit, dood]
Dragt, Tonke
Ogen van tijgers
Jock Martijn is ontslagen als planeetonderzoeker op Venus. Nu is hij kunstschilder op de Aarde en voelt zich een gevangene. De Aarde is één grote stad, getemd door techniek. De tijgers zijn uitgestorven...Toch heeft de rebelse jongen Bart Doran een ongeluk veroorzaakt op Route Z. Was het werkelijk een verwilderde kat waarvoor hij remde, en geen robot ? [Toekomst, telepathie]
Dros, Imme
Ilios
Tien jaar lang al belegeren de Grieken de stad aan de Klein-Aziatische kust. Ze proberen koningin Helena van Sparta, de mooiste vrouw van de wereld, terug te halen die door de jonge Trojaanse prins Paris is geschaakt. Na al die jaren is er in het Griekse kamp weinig animo meer voor de belegering. Achilleus, de grootste van de Griekse helden, accepteerd Agamemnon niet meer als legerleider. Totdat de Trojaan Hektor zijn vriend Patroklos doodt. Dan drijven buitensporig verdriet en haat Achilleus ertoe de strijd te hervatten. [Griekse mythologie, oorlog, oude culturen]
Dros, Imme
De trimbaan
Filip en Rogier zijn elke dag na schooltijd bezig de kuilen en oneffenheden weg te werken uit de oude ongebruikte trimbaan, maar waarom eigenlijk? Ze gaan er toch niet trainen. Hij is zelfs bang dat Rogier zal wegblijven. Wanneer Filip op een dag een vriendinnetje meeneemt,
11
verandert er van alles tussen hem en Rogier. En waarom wordt hij zo uitzinnig kwaad als Rogier zegt dat hij niet op meisjes valt… [Homosexualiteit, vriendschap]
Dros, Imme
Odysseus
Toen Odysseus, Koning van Ithaka, tegen Troje ten strijde trok, was zijn enige zoon, Telemachos, nog een baby. De jongen groeide op met een vader die alleen uit verhalen bestond; een man van duizend listen, die de poorten van Troje wist te openen door de valstrik met het houten paard. Tien jaar heeft die oorlog geduurd, en nog eens tien jaar heeft Ithaka op de terugkeer van zijn vorst moeten wachten. [Oude culturen]
Eeden, E. van
Dossier jeugdbende
In de Utrechtse wijken Overvecht en Zuilen terroriseert een jeugdbende de bewoners. Er wordt een speciaal politieteam op gezet onder leiding van Fons Snetlage, die daarmee terugkeert naar de stad waar hij met problemen is weggegaan. Het team boekt weinig vooruitgang omdat de bende zich op snelle scooters voortbeweegt en de slachtoffers niet willen getuigen. Maar als het eerste bendelid gepakt is, vordert het onderzoek snel en komen er meer arrestaties. Een aardig gegeven wordt op een te simpel niveau uitgewerkt. Snetlage overtuigt niet als leider van het team omdat de lezer twijfelt aan zijn intellectuele niveau. Ook de overige politiemensen hebben weinig denkvermogen, wat toch bij een rechercheteam essentieel is. Daarom moeten ze het van toeval en de domheid van de bendeleden hebben om tot oplossingen te komen. Dat het verhaal verder goed in elkaar zit, de lezer zich toch geen moment verveelt en de 'couleur locale' goed getroffen is - buurten met veel allochtonen die vanuit hun cultuur politiemensen anders benaderen dan de gemiddelde Nederlander is een compliment voor de schrijver.
Englund, C
Rosa
Dat opgroeien met pijn gepaard kan gaan, daarvan getuigen wel meer adolescentenromans. Veel minder vaak komt het voor dat dit op een zo uitstekende manier wordt beschreven als in het boek over de vijftienjarige Rosa, het Nederlandse debuut voor jongeren van de Deense schrijfster Christine Englund. In korte fragmenten geeft de vertelster in de ik-
12
vorm aan wat haar bezighoudt, wat haar overkomt en wat ze over zichzelf afroept. Achter de ogenschijnlijke alledaagse gebeurtenissen ( schoolvriendinnen, feesten, jongens) gaat steeds een tweede waarheid verborgen, die de andere Rosa laat zien: ze is onzeker, angstig, eenzaam. Rosa's manier van vertellen benadert de spreektaal, inclusief de vele verwijzingen naar kledingmerken, reclame en televisie. Ondanks de duidelijk Deense setting is er voor Nederlandstalige jongeren genoeg te herkennen Farmer, N
Het meer van de duizend stemmen
Dit boek verhaalt van Nhamo's zoektocht naar haar persoonlijke en culturele identiteit: moeder is dood en vader is zoek. Zo wordt ze zonder veel liefde opgevoed door tantes en door grootmoeder, wier oogappel zij is. Als ze uitgehuwelijkt dreigt te worden, verlaat ze op aandringen van grootmoeder Mozambique om in Zimbabwe haar vader te zoeken. Die tocht door de jungle maakt haar lichamelijk en geestelijk sterk en onafhankelijk. De geesten van grootmoe en van Krokodillenmaag, een reeds lang overleden oude visser, helpen haar te overleven. De totaal verwesterde familie van vader accepteert haar niet erg, behalve de nog geheel volgens de stamtradities levende over grootvader. Opnieuw blijkt vooral de eigen cultuur houvast te bieden. Nhamo ontwikkelt zich tot een moderne, geletterde, zwarte vrouw, geworteld in de eigen tradities en het eigen geloof. Achterin deze verzorgde uitgave staat een aantal informatieve stukken over de Shona-cultuur
Frank, Anne
Het Achterhuis
Anne Frank, een Duits joods meisje, is met haar ouders en zus naar Amsterdam gevlucht. In 1942, op haar dertiende verjaardag, krijgt ze een dagboek cadeau. Ze verslaat haar belevenissen in de vorm van brieven die ze aan een denkbeeldige vriendin, Kitty, schrijft. In de eerste weken na haar verjaardag gaat ze nog naar het joods Lyceum in Amsterdam, maar al snel moet ze, samen met haar familie, onderduiken. Ze betrekken het achterhuis van het kantoorpand, waarin haar vader, Otto Frank, heeft gewerkt. . [Tweede Wereldoorlog]
Frank, Rudolf
De jongen die zijn verjaardag vergat
Jan is 14 jaar als de Eerste Wereldoorlog uitbreekt en Duitse kanonniers zijn Poolse geboortedorp bezetten. Zijn vader vecht aan de kant van de Russen, zijn moeder is gestorven.
13
Noodgedwongen sluit hij vriendschap met de Duitsers. Hij helpt waar hij kan, soms met gevaar voor zijn leven en wordt hun beschermengel. Totdat hij merkt wat oorlog betekent. Dan neemt hij een besluit met verstrekkende gevolgen. [Eerste Wereldoorlog]
Fulscher, S
Modellen vallen niet uit de hemel
Als Karen wordt uitgekozen door een modellenbureau, lijkt dat in eerste instantie heel aantrekkelijk. Hoe meer ze echter het modellenwereldje leert kennen, hoe meer ze merkt dat de weg naar de top heel lang is en dat alles zeer zeker geen rozengeur en maneschijn is. In de ikvorm geschreven verhaal waarin we een goed en tamelijk reëel beeld krijgen van wat er in de modellenwereld allemaal omgaat. En vooral: wat wil je bereiken en hoever wil je gaan. De hoofdpersoon legt uiteindelijk voor zichzelf grenzen aan (eerst school afmaken, geen naaktfoto's, geen plastische chirurgie etc.). De hoofdpersoon is ca. 17 jaar, zit nog op school, maar komt wel heel volwassen en zelfstandig over. Ook wordt er heel open over bijv. seksuele relaties, abortus en drugs gesproken. Volwassen, vrij afstandelijk taalgebruik.
Gestel, Peter van
Boze Soe
Soe is een meisje van bijna vijftien. Ze zit in de derde klas. We volgend drie dagen van haar leven. Die drie dagen maakt ze zelf fanatiek aantekeningen in een schrift. Een maandag, een dinsdag en een woensdag, en op die dag gebeurt er dan ook van alles. Haar ouders zijn brave mensen, haar vader is leraar Nederlands op Soe‟s school. Soe moet in de nabijheid van haar ouders echter vaak hoesten. Zou ze allergisch zijn voor haar ouders? [Familierelaties]
Gestel, Peter van
Lieve Claire
Bo (15) krijgt op zijn vakantieadres een briefje van Claire (15). Claire wil geen afspraakje met Bo maken, ze vindt dat hij raar praat. Bo schrijft een lange brief terug. Over de brief doet hij twee weken, in die tijd maakt hij van alles mee. Een belangrijke figuur in Bo‟s leven is zijn stiefzusje Thea (22). Thea weet pas sinds kort wie haar vader is, een reis die Bo samen met haar maakt is vol vreemde belevenissen. Over dit alles schrijft Bo.
14
[Familierelaties]
Gestel, Peter van
Die dag aan zee
“Mijn broer Cham verdronk terwijl ik lag te slapen…” Zo begint het verhaal van Sip, een twaalfjarig meisje dat haar oudere broer van zeventien verliest. Dat alleen al is iets vreselijks, maar Sip voelt zich ook nog eens verantwoordelijk voor zijn dood, omdat ze op het strand lag te slapen toen het gebeurde… [Dood]
Gestel, Peter van
Nikki
Dit verhaal beschrijft een etmaal uit het leven van de 11-jarige Nikki. Ze wordt 's morgens vroeg wakker en beseft dat ze vandaag meedoet aan een auditie voor een filmrol. Hoewel het meer een idee was van haar moeder, gaat ze na enig tegenstribbelen samen met haar moeder op pad. Onderweg ontmoet ze Sem, die ook auditie doet. Samen verschijnen ze voor de commissie, maar hun optreden wordt abrupt beëindigd, omdat Nikki's moeder voortijdig gaat bevallen. In het ziekenhuis verzamelt zich de rest van de familie en wat volgt is een middag die nog turbulenter verloopt dan de ochtend. 's Avonds is iedereen weer thuis, inclusief Sem, de vioolvriendinnen van de oudste zus, de vriend van oma en mensen van de filmproductie. En daartussen ligt het kersverse broertje. Een hilarisch verhaal, met Nikki als stralend middelpunt, die haar grillige gedachten uit in sprankelende gesprekken met degenen die haar omringen. Een verhaal om in een adem uit te lezen.
Glimmerveen, S
Kaf
De speelse en tegendraadse Roos is op een huishoudschool gezet en moet het saaie bestaan daar maar zien aan te vullen met haar fantasiewereld. Daarin speelt een Curacaose verteller een bijzondere rol; Roos verbeeldt zich dat hij haar oudoom is. De auteur (1963) geeft met deze debuutroman vooral het leven van opgroeiende meiden heel goed weer. Geschreven in een bondige stijl weet zij de emoties van de hoofdpersoon geestig neer te zetten. Opmerkelijk is hoe sober de verhaaltrant is als het om Nederland gaat en hoe beeldend als Curacao in beeld komt.
15
Het kinderperspectief en de kinderverbeelding zijn geen nieuwe vondsten, maar de auteur maakt er een goed verhaal van, dat met heldere motieven goed gestructureerd is, en dat vlot leest. Glovach, L
Sneeuwkoningin
Het negentienjarige meisje, Samantha, wil meer geld verdienen om haar kamer in New York te kunnen betalen. Net als haar vriendin wil ze actrice worden. Ze krijgt een baantje als topless danseres in een nachtclub. Ze bestrijdt haar verlegenheid en onzekerheid met heroïne. Streetwise is de titel van de nieuw jeugdserie van Becht. In dit deel vertelt Sam haar verhaal in dagboekvorm. Van haar therapeut heeft ze het advies gekregen alles op te schrijven wat haar dwars zit. Dat was nog voordat ze verslaafd was. De lezer ziet een enthousiast levenslustig meisje weliswaar met grote problemen thuis, veranderen in een hulpeloos wezen. De auteur heeft zeer goed die onbevangen toon van een jonge volwassene weten te treffen en die ook in goed Nederlands vertaald. De korte fragmenten lezen als een trein, mede door het eenvoudige proza en de zeer strakke verhaallijn. Als vergelijkingen worden titels van filmklassiekers gebruikt. Het beeld van de zieke, stelende junk in de goot wordt hier niet geschetst. Toch loopt het slecht met Sam af.
Gort, G
Ik zal voor je zingen
Channah, een joods meisje, is veertien jaar als de Tweede Wereldoorlog uitbreekt. Na de invoering van steeds meer regels en vrijheidsbeperkingen voor de joden mag Channah niet meer naar school. Ze gaat nu in een crêche werken. Erg veel steun ondervindt ze van haar vriendin Esther, die actief is in het verzet. Channah helpt haar na verloop van tijd om honderden kinderen, die wachten op transport naar de concentratiekampen, naar buiten te smokkelen en onder te brengen en pleeggezinnen. Aan het einde van de oorlog is ze haar hele familie kwijt, maar haar vriend Bennie en vriendin Esther zijn er gelukkig nog. Een aangrijpend, meeslepend geschreven verhaal, wel ietwat voorspelbaar, maar dat wel een beeld geeft van de moeilijke omstandigheden waarin joden verkeerden tijdens de Tweede Wereldoorlog
Gort, Geertje
Het parfum van Mata Hari
Deze op historische feiten gebaseerde jeugdroman is geschreven vanuit het perspectief van de 17-jarige Non, dochter van de wereldberoemde danseres Mata Hari, die in 1917 op beschuldiging van spionage ter dood werd gebracht. Nons ouders zijn gescheiden en het meisje heeft haar moeder na de scheiding slechts enkele keren gezien. Als ze 17 jaar is, ontvangt ze een brief: haar moeder wil haar graag ontmoeten. Non, die inmiddels op kamers in Den Haag woont en naar de kweekschool gaat, wikt en weegt wat haar te
16
doen staat. Ze verlangt naar haar moeder, maar weet ook dat ze niet opnieuw een afscheid voor lange tijd aan zal kunnen. Haar ontwikkeling wordt goed uitgewerkt en tegelijk geeft het verhaal een mooi beeld van het leven van een meisje uit het begin van de 20e eeuw. De problematiek wordt verlicht door de ontluikende verliefdheid van Non op de broer van haar vriendin. Het boek bevat foto‟s en authentieke documenten. Een levendig verteld, toegankelijk verhaal Goudsmit, B
Waanzinnig verliefd
Florien is veertien jaar en zit in klas 4 van de mavo. Haar leven bestaat onder andere uit giechelen, uitgaan, met vriendinnen kletsen en zich storen aan de vervelende leraren op school. Natuurlijk krijgt Florien ook veel te weinig vrijheid van haar ouders. Renko is een paar jaar ouder en net nieuw op school gekomen. Hij is ongrijpbaar en onverzettelijk. Florien is direct verliefd. Ze doet alles om afspraken met Renko te kunnen maken; ze maakt daarvoor gebruik van haar vriendinnen en ze bedriegt haar ouders. Renko wil seks en Florien verlegt haar eigen grenzen. En dan is Renko eigenlijk niet meer geinteresseerd.
Hartman, E
De voorspelling
Sander is eerstejaars student in zijn ontgroeningstijd. Hij is alleen geinteresseerd in feesten, is sportief en chaotisch. Het verhaal kent een oorspronkelijk gegeven: wat moet je doen als een man je komt vertellen dat je nog maar twee weken te leven hebt en er vervolgens allerlei onverklaarbare dingen gebeuren? De gebeurtenissen worden steeds dreigender en er hangt een voortdurende sfeer van geheimzinnigheid en bovennatuurlijkheid over het verhaal. Er is een duidelijke verhaallijn en daar wordt nauwelijks van afgeweken. Dit maakt het boek spannend en voorspelbaar tegelijkertijd. 'De voorspelling' is ook een verhaal over een wat 'stoere' student, die zijn zelfstandigheid moet vinden in een nogal stereotiep beschreven studentenleven.
Haugen,T
De juwelen van de tsaar
Een magisch-realistische setting, afwisselend spelend in Noorwegen en Mongolië. Een novice van een kloosterorde, die is gehuisvest in Mongolië, signaleert dat het eigen licht van de maan aan het doven is. In de geschriften van de orde staat dat de balans binnen zeven etmalen moet zijn hersteld. Zo niet dan wordt het voortbestaan van de Aarde en de mens bedreigt, want de maan is verantwoordelijk voor dromen, verlangens en een deel van het licht van de zon. Een bindende factor wordt gevormd door zeven maanstenen, in de materiële wereld de juwelen van de tsaar geheten, die de maan in harmonie moeten brengen. Bij elk van deze edelstenen hoort een verhaal uit de tijd der mythen.
17
Deze sieraden zijn door de laatste tsaar der Russen geschonken aan de voorouders van Nikolaj, de jonge door zijn ouders aan zijn lot overgelaten hoofdpersoon. Diverse partijen maken met wisselend succes jacht op de stenen. Binnen het onderhoudende spannende verhaal, gesteld in eenvoudig kort en bondig Nederlands, lopen vele lijnen, die aan het einde samenkomen. Magie en werkelijkheid bewegen zich door elkaar; dit geeft het verhaal extra uitstraling Hautman, P
De tijdkring
De 13-jarige Jack (ik-figuur) gaat met z'n moeder op weg naar een veraf gelegen dorp in Minnesota, waar z'n opa op sterven ligt. Ze verblijven in opa's grote geheimzinnige huis op een rots. Via een geheime metalen deur komt hij terecht in een ander tijdperk, waar hij kennismaakt met een jongen en een meisje. Na één avontuur keert hij terug in het heden. Drie jaar en vele gebeurtenissen later vlucht hij door diezelfde deur, nu voorgoed. Het is 1940. De Tweede Wereldoorlog breekt uit en hij gaat met z'n vriend bij de marine. Ze worden naar een eiland in de Stille Zuidzee gestuurd en vechten tegen de Japanners, maar hij wordt bijna vermoord door z'n eigen vriend. Geheugenverlies en allerlei duistere omstandigheden houden hem vijftig jaar in diverse psychiatrische klinieken, tot hij vlucht. Op ingenieuze wijze past op het eind alles als een legpuzzel in elkaar. Het ingewikkelde verhaal zit vol afwisseling, zelfs in het lettertype, want het bevat dagboeken, brieven en psychiatrische rapporten. Het is spannend, griezelig, soms gewelddadig en intrigerend.
Hazelhoff, Veronica
Elmo
Vera en Elmo leren elkaar kennen omdat Elmo en bij Vera in de buurt komt wonen. Hij woont met zijn moeder, Joline die in de countrymuziek zit, in een groot huis. Vera en Elmo worden vrienden, maar als zijn moeder doodgaat wil hij niets meer met Vera te maken hebben. [Vriendschap]
Hellinga, T
De tijdsurfers
Gecompliceerde jeugdroman, doordat verschillende verhaallijnen en tijdlagen beschreven worden die alle met elkaar in verband blijken te staan. Deze constructie verklaart ook de titel. De verhaallijn die
18
in het heden speelt, handelt over een jongen die tijdelijk in een pleeggezin woont. Mysterieus is de ontmoeting op school met zijn sprekend evenbeeld. Maar mysterieuzer is dat de vrienden in dromen, of rustig zittend op hun kamer, in contact kunnen komen met monniken e.a. uit de middeleeuwen en zelfs verhalen van belegeringen uit de tijd van de kruisridders voor hun ogen tot leven kunnen laten komen. Voor de roman is belangrijker dat het de schrijfster met behulp van haar verbeeldende verteltrant is gelukt om alle verhaalelementen tot een eenheid te verbinden en de jeugdige lezer te doen geloven in het ongelooflijke; waarin ook de suggestie wordt gewekt dat de verhaalfiguren reïncarnaties zijn van de verhaalfiguren uit het verleden. Hendriks, T
Aangespoeld
Als haar vader en zijn vriendin tijdens een vakantie in Canada een lang weekend samen weg willen, wordt Iris voor haar gevoel gedumpt bij mensen die ze oppervlakkig kent. Ze is gedwongen op te trekken met een jongen en een meisje van haar leeftijd die weinig sociaal tegenover haar zijn. Na een illegaal tochtje op een immens meer, komen de drie bij een onbewoond eiland en zijn ze op elkaar aangewezen. Ze leren elkaar te waarderen en te accepteren. Spannend uitgewerkt, op een ware gebeurtenis gebaseerd, verhaal. Een uitstekende karaktertekening zorgt voor een geloofwaardige ontwikkeling in de relatie tussen de drie. Het chronologisch vertelde verhaal speelt zich af tussen het moment van het tochtje van de drie en hun redding. Ondanks de totale afwezigheid van andere personen in het feitelijke verhaal, komt d.m.v. flash-backs en beschouwingen, die vooral in het begin even wat aandacht vragen, een heel duidelijk beeld naar voren hoe het dagelijks leven van de drie jongeren er uitziet en hoe zij in relatie staan met anderen.
Herzen,F
N-13: een toekomstlegende
Dit verhaal speelt in de (verre) toekomst. Op de booreilanden (o.a. de N-13) en productieplatforms in zee leven al generaties lang groepen mensen. Hun voorouders ontsnapten ternauwernood toen het 'Vasteland' totaal verwoest werd in een nucleaire oorlog, omstreeks het jaar 2000. Het meisje Ettem beleeft zo nu en dan momenten van helderziendheid; zij ziet - niet in de toekomst, maar juist in het verleden - heel gedetailleerd, wat zich destijds tijdens die catastrofe heeft afgespeeld. De belevenissen van het Rotterdamse meisje Mette (omkering van Ettem!) staan in die visioenen centraal, en vooral haar dagboek, dat zij destijds bijhield (vandaar 'Een toekomstlegende' in de titel). In een levensgevaarlijke expeditie gaan Ettem en haar vrienden naar het zwartgeblakerde Rijnmondgebied, op zoek naar dit dagboek. De inhoud daarvan zal in hun eigen samenleving het
19
ontstaan van nog weer een nieuwe reeks oorlogen moeten voorkomen. Een boeiend verhaal, vol dubbele bodems. Heyink, J
De kwetsplek
Filip en Suzan hebben beiden een traumatische gebeurtenis achter de rug als zij elkaar in een disco leren kennen. In de periode van verliefd worden en elkaar ontdekken, speelt ook een meeslepend avontuur bij een geheimzinnige, gewelddadige sekte. Een goed geschreven en vlot leesbaar boek dat inhoudelijk goed aansluit bij de belevingswereld van jongeren en moderne thema's aan de orde stelt (verliefdheid, sekten, dood, gescheiden ouders). Wat betreft taalgebruik en inhoud is het verhaal eveneens afgestemd op jongeren. De schrijver gebruikt humor en beeldende omschrijvingen waarbij hij soms wat doorslaat. Er zijn geen illustraties, wel een kleurrijk en beeldend voorplat. Een mix van jeugdliteratuur en een spannend boek.
Hornby, Nick
Smak
Jong, Hanneke de
Sterke schouders
Sam is een 16-jarige Engelse puber wiens grootste zorg is hoe hij zijn skateboard-trucs kan verfijnen. Op een dag slaat echter het noodlot toe: hij krijgt een nieuw vriendinnetje, Alicia. Als hij een keer zonder condoom met haar naar bed gaat, wordt ze zwanger, en zo krijgen twee jonge mensen die daar echt nog niet aan toe zijn opeens een kindje. De succesvolle auteur (bekend van onder andere 'High fidelity' en 'About a boy'; zijn boeken zijn bijna allemaal verfilmd) kruipt hier op wonderbaarlijke wijze in de huid (en het hoofd) van een puber. Hij weet vanuit dat perspectief (het verhaal wordt als ik-vertelling gebracht) een ontroerend portret te schetsen van wat een dergelijke ingrijpende gebeurtenis met je leven (en je toekomst) doet. Zoals gebruikelijk verbindt de auteur het 'hoge' (serieuze vragen over leven, liefde en idealen) met het 'lage' (Sams popcultuur en relativeringsvermogen en de auteurs grote gevoel voor humor). Die combinatie levert wederom een prachtige roman op, geschikt voor iedereen van 7 tot 77 en waard om door iedereen van 7 tot 77 gelezen te worden. Willem (ik-figuur, 16 jaar) woont voor zijn studie bij zijn oom en tante op het vasteland. Zijn ouders en zus wonen nog steeds op Texel. Toen Willem 8 jaar was, woonde hij ook al een tijdje bij zijn oom en tante. Er waren problemen op het eiland waar zijn vader het middelpunt van vormde. Willem weet niet wat er toen is gebeurd, hoewel er allerlei beelden uit die tijd terugkomen. Met hulp van de maatschappelijk werkster op school, zijn
20
vriend Liban en zijn vriendin Marij lukt het Willem om weer in gesprek met zijn ouders te komen! In dit prachtige boek is het de schrijfster weer gelukt (net als in 'De laatste brief'*) om in vlot Nederlands, met taal van deze tijd, het verhaal op zodanige wijze feitelijk te vertellen dat het gevoel er toch vanaf spat. Door flashbacks en dromen (ook typografisch herkenbaar) en het herleven van oude beelden (alsof Willem door een camera naar gebeurtenissen van vroeger kijkt) voel je het verdriet, de angst en de pijn van Willem. Een mooie uitgave die een brug slaat tussen jongeren en hun ouders, die naast pijn ook hoop uitstraalt en jongeren meegeeft dat je in gesprek met anderen nog sterkere schouders hebt!
Jonge, Harm de
Josja Pruis
Jonge, Harm de
De geur van roestig ijzer
Op een dag in 1956 verschijnt er een nieuwe leerling, Josja Pruis, die beweert dat hij een Siamese tweeling is, ook al kun je dat aan de buitenkant niet zien. Homme Prins had ook een broertje, maar dat is direct na de geboorte gestorven. Zijn moeder wil hierover niets vertellen en als Homme ernaar vraagt, barst zij in huilen uit. Met de komst van Josja Pruis verandert er veel op school. Een leraar wordt weggestuurd, Josja wordt in elkaar geslagen en als hij wraak wil nemen, loopt alles uit de hand. Josja verdwijnt net zo abrupt uit het dorp als hij er gekomen is. Indrukwekkend en bijzonder gestructureerd verhaal waarin Homme en zijn vriendin Ada op zoek zijn naar het verleden van Josja en daarmee ook hun eigen verleden beter leren kennen. Via drie niveaus (die ook in de vormgeving tot uiting komen) - het 'heden' (enkele maanden later) van Ada en Homme, het 'verleden' toen Josja er nog was en citaten uit het Rode Marmerboek van Josja - wordt naar de waarheid rondom Josja gezocht. In schitterend literair taalgebruik worden de personages en hun vriendschappen neergezet. Het boek bevat tevens mooie illustraties, historische foto's en een verantwoording over Siamese tweelingen. Na de scheiding van zijn ouders mist de ikfiguur Joeri (13) zijn vader elke dag. Joeri is een dromer en een geurenmens. Hij roept door aan een flesje aftershave te ruiken zijn vader terug en vertelt hem over zijn dagelijkse leven.
21
Jongman, Mariken
Rits
Katz, W.
Uit het donker treden
Geuren spelen daarin een belangrijke rol. Ook het Turkse meisje Nesrin dat vlakbij Joeri woont, mist haar moeder die in Turkije is overleden. Joeri en Nesrin, kinderen van twee verschillende culturen, vinden elkaar in hun gezamenlijk gemis. Behalve Nesrin is er ook nog een oude joodse man die in het verleden leeft. De bekroonde en genomineerde auteur, die lange tijd leraar op een Pabo was, is erin geslaagd om in 87 bladzijden een ontroerend verhaal te schrijven, verteld in beeldende taal. Joeri's zintuiglijke waarnemingen kleuren en kruiden de tekst. Een verhaal over het belang van vriendschap, verlangen en herinneringen waarin ook echo's van WOII doorklinken, maar altijd met een vleug van optimisme en vertrouwen in de toekomst. Bevat een personen- en tijdsoverzicht, een interview met de schrijver en een overzicht van de boeken die hij geschreven heeft. Debuutroman in de vorm van een dagboek, dat wordt bijgehouden door Maurits ('Rits') in de periode van maandag 4 juli t/m donderdag 3 september. Een periode waarin er voor Rits diepgaande veranderingen plaatsvinden. Omdat zijn moeder onder begeleiding tot rust moet komen, gaat hij bij de broer van moeder, 'oom' Corry, wonen; zijn vader kan niet voor hem zorgen, omdat die met zijn nieuwe vriendin een wereldreis aan het maken is; tot overmaat van ramp is het grote vakantie en mist hij zijn vakantievierende vriend. Rits moet in deze moeilijke periode bijna helemaal alleen het hoofd boven water houden. Het juist begonnen dagboek biedt hem daarbij grote steun: het geeft ritme en reflectie aan zijn dagen, hij kan er zijn denken en zijn voelen in ordenen en schrijvend ontdekt hij dat schrijven, filmen, de vriendschap met overbuurmeisje Rietje en het contact met Corry voor hem van (groeiende) betekenis is. De schrijfster is erin geslaagd om een geloofwaardige dagboekroman te schrijven van een dertienjarige. Op gevoelige wijze vervlecht zij een drietal verhaallijnen in het dagboek, verhaallijnen die alle te maken hebben met eindigende en opbloeiende (familie)relaties. Na de tragische dood van zijn moeder verhuist de 13-jarige Ben met zijn vader en zijn broertje Keith naar een klein plaatsje in Newfoundland. Ben wil hier niet zijn en maakt vijanden i.p.v. vrienden. Het enige wat het verblijf de moeite waard maakt, zijn
22
de resten van een Vikingverbijfplaats en het maken van een model van een Vikingboot (wat Ben voorheen samen met zijn moeder deed). Het boek beschrijft hoe Ben met zichzelf in het reine komt over zijn schuldgevoel omtrent de dood van zijn moeder. Aan de orde is ook het steeds meer in zijn fantasiewereld verstrikt raken van Ben. Het taalgebruik is afgestemd op 12 tot 15-jarigen, is prettig leesbaar zonder populair te willen zijn en de technische leesbaarheid sluit aan bij de inhoudelijke moeilijkheidsgraad. Er zijn twee kaartjes van Newfoundland en een kleurrijk voorplat. Het gebruik van Vikingsagen, dagelijkse gebeurtenissen, de band met Keith en het verwerken van de dood van moeder en het schuldgevoel daaromtrent, maken het een aantrekkelijk, spannend en goed te gebruiken boek bij het verwerken van dood. Kema, Marja
Grenzeloze kus
Kasja en Michail leren elkaar op straat kennen en uit deze toevallige ontmoeting groeit een hechte vriendschap. Michail woont in een asielzoekerscentrum. De asielaanvraag van zijn ouders is afgewezen en nu hangt de dreiging van uitzetting in de lucht. Samen met Kasja benadert hij een gespecialiseerde advocaat, die tekortkomingen vaststelt in de aanvraagprocedure en wil helpen de afwijzing aan te vechten. Tussendoor speelt de toenemende verliefdheid van Michail op Kasja, die daar geen oog voor lijkt te hebben. Het verhaal eindigt misschien wat wensvervullend, maar biedt de lezer een goede indruk van het leven van een jonge asielzoeker. De auteur heeft zich uitstekend ingeleefd in de situatie, zonder te zwaar de nadruk te leggen op de enorme problematiek die schuilgaat achter dit specifieke geval. Op subtiele wijze wordt het strenge asielbeleid van de huidige overheid bekritiseerd. Een boek dat lezers (hopelijk) tot nadenken stimuleert en een goede basis vormt voor een (klassen)gesprek over het onderwerp
Kolk, A van der
Brieven aan de rattenhemel
De 15-jarige Gabi ziet hoe zijn vriend Ricardo wordt doodgeslagen door een bende die op straatkinderen jaagt. Gabi gaat op zoek naar de moeder van Ricardo om te zorgen dat deze onder zijn eigen naam wordt begraven. Tegelijkertijd leren wij de geschiedenis van deze twee jongens en andere straatkinderen in Zuid-Amerika kennen. In 16 korte hoofdstukken, deels in de vorm van brieven door Gabi aan de dode Ricardo, vertelt de schrijver zijn verhaal,
23
waarbij zijn taalgebruik een redelijk grote woordenschat vergt. Er zijn geen illustraties, wel een voorplat dat samen met de titel veel aandacht trekt. Het boek is te lezen als een aanklacht tegen het opjagen en vermoorden van straatkinderen in Zuid-Amerika. Thema's zijn verder het verwerken van dood en van een bijzondere vriendschap (Ricardo heeft Gabi altijd beschermd, Gabi gaat aan het eind van het boek weer proberen bij zijn moeder te wonen Kordon, Klaus
Met je rug tegen de muur
Berlijn aan het begin van de jaren dertig. De armoede, woningnood en werkeloosheid worden met de dag erger. De 15-jarige Hans heeft gelukkig een baantje gevonden in een fabriek. Politiek speelt zowel daar als thuis een grote rol en hij moet steeds opnieuw kiezen: voor of tegen zijn broer communistische broer Helle, voor of tegen zijn zus Martha die een nazi-vriend heeft, of voor of tegen zijn joodse vriendin Mieze…. [Tweede Wereldoorlog, nazisme, antisemitisme]
Korschunow, Irina
Hij heette Jan
Regine is zeventien, heeft een beetje dikke benen maar een aardig gezicht, gemilimeterd haar. Ze houdt zich verborgen op een zolderkamertje ergens op het land en wacht op het einde van de oorlog. Ze denkt aan Jan, die haar leven totaal veranderd heeft. Een Duits meisje práát niet met een Poolse dwangarbeider. Maar ze is van Jan gaan houden zodat ze nu begrijpt wat er werkelijk aan de hand is in de concentratiekampen… [Liefde, Tweede Wereldoorlog]
Lanagan, M
Zweeflessen
Janey komt uit een guur nest, maar pareert de gruwelen in haar leven met humor. Chloë kijkt vanuit haar beschermende omgeving op naar Janeys originele wilde invallen. Maar hoever kan vriendschap tussen zulke uiteenlopende zielen gaan? Als Janey echt ontspoort, moet Chloë een ingrijpende verlieservaring verwerken en alleen verder. Deze ijzersterke confronterende jeugdroman over vriendschap en verlies is geschreven in een glasheldere, gedreven stijl en behoort tot het beste dat de laatste jaren voor adolescenten werd geschreven.
24
Landtsheer, P de
Bewaar altijd een stukje brood
De schrijfster vertelt het waargebeurde verhaal van Dov Nasch die in 1944 op veertienjarige leeftijd werd weggevoerd naar het vernietigingskamp Auschwitz. Samen met zijn moeder, zijn drie zussen en zijn jongste broer Emil vertrok hij uit Hongarije. Na zijn bevrijding een jaar later is de helft van zijn familie vermoord. In dit boek beschrijft hij de vreselijke gebeurtenissen in het jaar van gevangenschap, maar ook de hulp die hij kreeg. Het boek is technisch goed leesbaar voor jongeren vanaf ca. 12 jaar, de aangrijpende gebeurtenissen maken de inhoudelijke leesbaarheid moeilijker. Door het boek verspreid staan foto's van Dov en zijn familie van vroeger tot nu. Op de voorplat een symbolisch geladen weergave van een stuk treinrail en daarover een gescheurde foto van de familie. Het boek is geschikt voor jongeren vanaf ca. 14 jaar en zeker ook voor volwassenen van veel betekenis.
Lau, E
Weggelopen
De schrijfster doet verslag van haar leven in de twee jaren, nadat ze op haar veertiende van huis is weggelopen. Pijn drijft haar naar een leven als junk en hoer in de straten van Vancouver. Maar ook een leven van hulpzoeken en inzicht krijgen. Het schrijven in haar dagboeken houdt haar op de been. Er is een opmerkelijk verschil in stijl tussen de proloog (5 pagina's) en het dagboekgedeelte (ruim 300 pagina's). In het eerste gedeelte beschrijft Lau haar leven thuis met de nodige afstand, waardoor er ruimte voor de lezer ontstaat. De dagboeken bestaan uit een opsomming van ervaringen, met af en toe een bezinningsmomentv
Launspach, E
Brechtje
Eerste deel van een trilogie, die speelt begin zeventiende eeuw. De 15-jarige Brecht is als scheepsjongen aangemonsterd op een schip op weg naar de West. Het boek is opgebouwd uit drie delen. Na een kort inleidend deel wordt in het tweede deel de oversteek beschreven, waarin Brecht vooral bang is als meisje ontmaskerd te worden. Het derde deel speelt na aankomst in Guyana en beschrijft de afmattende tocht door het oerwoud, officieel om kaneelbomen te zoeken, in werkelijkheid op zoek naar goud. Het rustig vertelde verhaal, dat is geschreven vanuit Brecht, komt wat traag op gang. Pas in het derde deel (dat ruim twee-derde van het verhaal beslaat) wordt het echt spannend, en krijgt de lezer veel, goed in het verhaal verweven informatie over de geschiedenis van, maar vooral de verhoudingen in de Nieuwe Wereld. Voor historisch geïnteresseerde lezers, die na het trage begin beloond worden met een psychologisch goed uitgewerkt en spannend verhaal.
Leeuw, Jan de
Midzomernachtzee Knappe roadmovie-roman voor tieners. We
25
leven mee met de 15-jarige Charlotte (ikfiguur) die uit wrok naar het zuiden lift, op zoek naar een verre vriend. Ze wacht op resultaten en besluit haar belevenissen van de weken ervoor op te schrijven. Verder kennen we haar motieven niet. Ze doet het gewoon: ze stapt in vreemde auto's en de lezer leeft mee met de spanning en het gevaar dat altijd en overal op de loer ligt. Steeds je hachje weer redden, moeilijke keuzes maken. Door een mooi land trekken, op verlaten plekken staan, in een goedkoop pension overnachten. Stukje bij beetje komen we erachter wat er met Charlotte aan de hand is. De situaties zijn extreem, soms sensationeel, maar altijd spannend en zeker herkenbaar en invoelbaar Leeuwen, J van
Bezoekjaren
Het verhaal speelt in de jaren zeventig in Casablanca, waar Zima met haar familie woont in een arme wijk. Ze is dan 8 jaar en vertelt over het dagelijks leven in deze wijk, waar armoede overheerst, het leven hard is, maar waar ook een grote solidariteit is. Als haar nog schoolgaande broer wordt opgepakt wegens activiteiten tegen de staat en jaren als politiek gevangene wordt opgesloten, draait het leven van het hele gezin om de verdwenen broer. Ze hebben er alles voor over om hem vrij te krijgen en hem zo vaak mogelijk te bezoeken. Zima's observaties van de haar omringende wereld zijn eigenzinnig en ontroerend, dikwijls humoristisch en geven een goed beeld van een andere cultuur. Door de eenvoud en de warmte van het verhaal en het mooie en speelse taalgebruik is het ondanks alle problemen toch geen somber boek. Het verhaal toont wel het diepe verdriet om verdwenen zonen en broers.
Lennon, Tom
Wel kleur bekennen!
Neil is een populaire jongen, hij slaagt voor zijn examen is heel goed in rugby en ziet er goed uit. Maar hij heeft een groot geheim waar hij met niemand over durft te praten, Neil is nameljik homo. Als hij op een avond uit een homobar komt, wordt hij in elkaar geslagen. Neil wordt depressief en wil zelfs zelfmoord plegen. [Homosexualiteit]
Levoy, Myron
Alan en Naomi
New York 1944. Alan Silverman wil voor niemand zijn spelletje stokbal na school opgeven, en zeker niet voor Naomi. Maar als Alan het doodsbange gezichtje van Naomi ziet en over haar afschuwelijke ervaringen tijdens de oorlog in Frankrijk hoort, doet hij het wel.
26
Ze leren elkaar beter kennen en delen zelfs hun diepste gevoelens. Maar Alan en Naomi ontkomen niet aan de haat en de wreedheden waardoor oorlogen ontstaan. [Joods milieu, Tweede Wereldoorlog]
Mankell, Henning
Gezichten in het vuur
Het was de oude Muazena die Sofia voor het eerst over het geheim van het vuur had verteld. In het vuur, zei ze, leven onze herinneringen. Aan Maria, haar oudere zusje dat zoveel op haar leek. Aan haar vader die haar altijd had opgetild tot hoog in de lucht. Aan het dorp dat ze op een dag moesten verlaten...Sofia leeft in Mozambique, een land in Afrika, dat door een lange burgeroorlog een van de armste landen ter wereld is geworden. Dit is haar verhaal. [Mozambique, lichamelijk gehandicapten]
Marsden, John
Lieve Tracey…lieve Mandy
3 Juli, “Laat me met rust. En stuur geen briefkaarten. Die lezen ze hier” 6 juli, “Tracey, wat bedoel je met “die lezen ze hier”? Waar zit je?” Wat begint als een correspondentie voor de grap en uit verveling, wordt een briefwisseling van levensbelang. [Vriendschap, gevangenissen]
Marshden, J
Dam
Zeer eigentijdse jeugdroman, geschreven in de vorm van een dagboek van een 15-jarige patiente van een psychiatrische kliniek. Zij beschrijft de wederwaardigheden in de kliniek, doorweven met terugblikken op de gebeurtenissen die de aanleiding tot haar opname zijn geweest. Haar vader is als financieel directeur van de Rider Groep mede verantwoordelijk voor de malafide praktijken (omkoping, handel met voorkennis) bij het binnenhalen van het contract voor de bouw en exploitatie van het casino. Ieder gezinslid trekt zich verder terug als het net van de media zich strakker om hen sluit. Haar hond Dam, een cadeautje van een relatie van haar vader, blijkt de sleutel tot de ontknoping. Er wordt een indringend en invoelbaar beeld geschetst: niet alleen van dit drama, maak ook van de gedragingen
27
van de medepatienten en het "werken in de groep" van de patienten met o.a. anorexia, dwangneurosen, schoolfobie. Door de gedoseerde informatie wordt de spanning knap opgebouwd. Zeer spannend en meeslepend, goed geschreven verhaal dat veel jongeren vanaf 13 jaar zal aanspreken. Marshden,J
Het holst van de nacht
Het tweede (los te lezen) deel uit een serie van 6 boeken van deze schrijver (vervolg op "Morgen toen de oorlog begon" (*)) over een groep jongeren die na een week survival merken dat een vreemde mogendheid hun land (Australië) heeft bezet. In dit deel wordt de ontwikkeling geschetst van deze groep, die zich schuilhoudt in de wildernis en van het land leeft, tot een groep gewapende guerrillastrijders die informatie verzamelt over de vijand en aanslagen uitvoert. Beschreven wordt de (innerlijke) ontwikkeling van deze jongeren, vanuit het oogpunt van de hoofdpersoon Ellen (waardoor het boek ook voor meisjes aantrekkelijk is). Belangrijk is het verlies van een van hen, het zelf voor het eerst doden en het voor het eerst vrijen. Het taalgebruik is hedendaags, soms poëtisch, soms fel realistisch en goed te lezen door jongeren vanaf 14 jaar tot (jong)volwassenen. Een spannend geschreven verhaal dat doet uitzien naar de vervolgdelen.
Martinez, V
Papegaai in de oven
Manuel vertelt over zijn leven als zoon van een Mexicaanse immigrant in Californië: de armoede, de angst voor zijn veel te veel drinkende en veel te weinig verdienende vader, zijn avonturen op school en in de buurt en zijn wens om een echte kerel te worden, in plaats van zoals zijn vader of zijn niksnuttende broer. De schrijver gebruikt bloemrijke taal die een duidelijk beeld geeft van de leefwereld van deze jongen op weg naar volwassenheid. De gebruikte taal vergt wel enige verbeeldingskracht van de lezer. Het boek is zowel technisch als inhoudelijk zelfstandig te lezen door jongeren van 14 tot 18 jaar. Er zijn geen illustraties, alleen een kleurrijke omslagfoto van een jongensgezicht. Het is een boeiend verteld verhaal over armoede, onvermogen en teleurstellingen, waarbij de hoofdpersoon toch hoop blijft houden op een betere toekomst
Matas, C
Bij de vijand thuis
Marisa is de oudste in een orthodox joods gezin. Ze wonen in Polen, dat reeds twee jaar door de Russen is bezet. Ze is vijftien jaar als de oorlog uitbreekt en de Duitsers de plaats innemen van de Russen. Alle joden worden ofwel doodgeschoten of weggevoerd. Door toeval blijft Marisa over met een jonger zusje en broertje, die uiteindelijk vluchten naar de Partizanen, en haar vriend, wiens hele familie al weg is. Met haar blonde haar en blauwe ogen oogt ze niet joods en om te overleven gaat ze alleen op een niet-joods, Pools paspoort naar Duitsland om te werken. Ze komt terecht in het gezin van een hoge SS-officier. Ze behandelen haar goed en hoe diep ze de mensen ook haat, heel soms voelt ze sympathie voor de kinderen. Als ze noodgedwongen in Berlijn gaat werken, maakt ze daar de bombardementen mee. Na de bevrijding van de concentratiekampen ziet ze op de lijst
28
van overlevenden de naam van haar vriend vermeld. Een zeer indrukwekkend verhaal; dit meisje maakt van alles mee: vernedering, vertwijfeling, eenzaamheid, haat en overlevingsdrang. Matas, C
De tuin
De 16-jarige Ruth is na de Tweede Wereldoorlog vanuit Polen naar Palestina gevlucht, waar ze samen met andere joodse lotgenoten in een kibboets woont en lid is van de Haganah, een groepering die in vrede wil samenleven met de Arabieren. Als de VN besluiten om de joden een deel van Palestina te geven, breekt er oorlog uit. Hoewel Ruth tegen geweld is, beseft ze dat de prijs voor vrede helaas onontkoombaar is verbonden met doden of gedood worden. Samen met de Haganah-leden vecht ze tegen de Arabieren en de Britse bezetters. Met het uitroepen van de staat Israël keert Ruth terug naar haar kibboetstuin, die ze nu echt haar thuis kan noemen. Dit in de ik-vorm geschreven verhaal speelt zich af tussen november 1947 en mei 1948 en is een zelfstandig te lezen vervolg op 'Het is oorlog geweest'*. Ruths overlevingstechnieken maken dat ze ook deze oorlog overwint en in emotioneel opzicht sterk groeit.
Matcheck, D
De vuurdoop
Een vijftienjarig Indiaans meisje van de Apsalooka-stam (beter bekend als de Crows) voelt zich ondergewaardeerd door haar stamgenoten, die haar de Zwakke noemen. Haar op vierjarige leeftijd omgekomen tweelingbroer was immers voorbestemd om de Machtige te zijn. Om te bewijzen dat zij eigenlijk de Machtige is gaat zij, na de dood van haar vader tijdens een overval, de krijgers achterna die op wraaktocht gaan. Zij raakt echter verdwaald en komt terecht in wat nu het Yelllowstone park heet. Verbrand door een geyseruitbarsting probeert ze wanhopig in leven te blijven.Ze wordt gevangen genomen door Pawnees die haar naar hun dorp meenemen. Daar wordt ze bewaakt door een jongen waar ze steeds meer genegenheid voor vindt. Wanneer de Pawnees haar willen offeren redt hij haar, maar moet hij dat met zijn leven bekopen. Een goed verhaal dat in de achttiende eeuw speelt, waarin schrijfster de geestelijke ontwikkeling van de hoofdpersoon uitstekend in een spannend omhulsel verpakt
Moloney, J
Gracey
Net als de bekroonde roman "De veerpont"*, is ook deze jeugdroman een mengeling van een thriller, detective, historisch en psychologisch verhaal. De hoofdfiguur Gracey heeft net een atletiekwedstrijd gewonnen en komt voor de vakantie naar huis. Sinds ze op een dure kostschool zit, is ze behoorlijk vervreemd van de uitzichtloze plek waar ze opgroeide. Als haar jongere broer Dougy, befaamd spijbelaar en nietsnut, de stokoude botten ontdekt van menselijke wezens, zijn de poppen aan het dansen. Niet alleen de jonge hoofdpersonages zijn trefzeker getekend,
29
maar de auteur geeft ook een loepscherp beeld van de relatie tussen blanke en aboriginal-jongeren in het hedendaagse Australië Moore, Ishbel
Dochter
Het leven van de 14-jarige Sylvie komt volkomen op zijn kop te staan als haar moeder na een periode van steeds vreemder gedrag Alzheimer blijkt te hebben. Sylvie moet in korte tijd volwassen worden terwijl haar moeder verbijsterend snel kind wordt. Hoe kan ze leren leven met deze vreemde vrouw, die eens haar moeder was? [Dementie]
Mori, K
Dochter van Shizuku
In het Japan van de jaren zeventig probeert het jonge meisje Yuki te leven met de zelfmoord van haar moeder, de afstandelijkheid van haar vader en de vijandige houding van haar stiefmoeder. De familie-eer moet hoog gehouden worden. Gevoelens en diepe emoties worden verzwegen of onderdrukt. De 15 hoofdstukken en epiloog worden met titel, maand en jaartal aangegeven: 1969 tot 1976. Yuki groeit in die zeven jaar van een onzeker, recalcitrant meisje uit tot een jonge vrouw die weet wat ze wil zonder rigoreus met haar verleden te breken. De stijl is literair, niet gericht op actie, veel sfeertekening en scènes die een symbolische betekenis hebbben. Het verhaal is grotendeels vanuit Yuki's beleving geschreven. Halverwege het boek wisselt het vertelperspectief naar de andere familieleden waardoor de Japanse gewoontes in het familieleven duidelijker worden maar bijzonder en interessant blijven voor westerse meisjes
Nilsson, Eleanor
De huisvriend
Gunno steelt, samen met andere jongeren, regelmatig geld uit verschillende huizen. Bij één van die inbraken raakt hij zeer gefascineerd door het geheim dat aan het huis is verbonden.Deze “klus” zat Gunno al niet lekker. H et huis had iets vreemds, iets afwachtends. En dan was er nog die hond die niet blafte. [Diefstal, criminaliteit]
30
Nilsson, P
Jij, jij en jij
Toevallige gebeurtenissen brengen het 12-jarige buitenbeentje Anon, de door de dood geobsedeerde 20jarige Nils en de 17-jarige 'mooie meid' Zarah met elkaar in contact. De hoofdpersonen hebben ogenschijnlijk weinig met elkaar gemeen maar zoeken ieder naar hun eigen identiteit en hun plaats in de maatschappij. De beschrijving van hun gedachten en gevoelens vormen het hoofdbestanddeel van het boek; de gebeurtenissen zijn hieraan ondergeschikt. Door het gebruik van hints, suggestief taalgebruik, veel symbolen en parallellen is een sublieme spanningsopbouw gecreëerd. In korte cursieve gedeeltes debatteert de verteller met de personages, wat samen met de vele perspectiefwisselingen en de niet volledige chronologie resulteert in een complex geheel dat eisen stelt aan de lezers. De herkenbare thema's en het eigentijdse taalgebruik zullen jongeren aanspreken
Nilsson, Per
De geur van melisse
Als in een film trekken de gebeurtenissen van de afgelopen maanden aan hem voorbij. Bij elk voorwerp dat voor hem op tafel ligt, heeft hij herinneringen: buskaartje, grammaticaboek, briefkaart. Iedere dag gaat hij met de bus naar school en op een dag ziet hij haar. Als ze hem onverwachts aanspreekt, kan hij zijn geluk niet op. [Verliefdheid]
Nilsson, Per
Het lied van de raaf
De veertienjarige David en zijn zusje Tove reizen met hun vader door Zweden om op jaarmarkten worst te verkopen. Hun leven is avontuurlijk en vrolijk, maar onregelmatig; David krijgt weleens vrij van school om zijn vader op de markt te kunnen helpen. Op een dag hoort hij tot zijn verbijstering dat een vriend van hem van een vijftig meter hoge landbouwsilo is gevallen: dood. Was het een ongeluk? [Dood]
31
Nilsson, Per
17
Er ligt een zeventienjarige jongen op de eerstehulpafdeling van een ziekenhuis. Zijn ogen zijn dicht, maar hij ademt. Naast de jongen zit Göran, zijn vader. Hij begint tegen zijn slapende zoon te praten over de tijd dat hij zelf zeventien was in de jaren zeventig. Hij vertelt hoe hij de moeder van zijn zoon ontmoette en hoe ze besloten om samen een kind te krijgen. En hij vertelt hoe het misging, hoe hij zijn jonge vrouw en kind verliet en welke vreselijke dingen hij daarna heeft gedaan. [Vader-zoon relatie, liefde]
Nilsson, Per
15
De Zweedse schrijver, bekend van 'De geur van Melisse' (1998), voert je mee naar het leven en de fantasiewereld van de 15-jarige Jonatan. Dit, afzonderlijk te lezen, boek begint waar '17'* ophield. Jonatan nodigt z'n vriendin en tegelijkertijd de lezer uit om met hem ruim twee jaar terug in de tijd te gaan. Daar bevind je je eerst in een soort niemandsland, er zijn nog weinig oriëntatiepunten. Langzamerhand wordt duidelijk wat Jonatan in de derde klas van de middelbare school is overkomen. Zoals gebruikelijk is bij deze auteur is de vorm van het verhaal even belangrijk als de inhoud. In korte, bijna poëtische zinnen zonder interpunctie, met alleen af en toe een komma, krijgt de lezer een beeld van Jonatan die gepest wordt op school, teleurgesteld wordt in de liefde en dan vlucht in zijn droomwereld waarin hij de held is en afrekent met zijn tegenstanders. Deze wereld wordt koel en zakelijk in schreefloze letters beschreven. Een hard, maar ook ontroerend boek over fundamentele levensvragen. De bijzondere compositie met perspectiefwisselingen en de overtuigende stijl maken het tot een spannend, levendig verhaal waarin veel jongeren zich zullen herkennen.
Nolan, H
Dansen langs de rand
Miracle McCloy groeit op bij haar in de occulte wereld gelovende dwingende oma en haar schrijvende vader die haar weinig steun geeft. Miracle krijgt onder invloed van dit disfunctionerende gezin een steeds slechter zelfbeeld en verdwijnt steeds meer in haar eigen wereldje. Haar uitingsvorm voor haar verdriet en boosheid is wild dansen
32
en uiteindelijk een zelfmoordpoging. Na een opname in een psychiatrisch ziekenhuis is Miracle meer in de realiteit en lijkt er nog een toekomst voor haar. Het verhaal wordt verteld door de hoofdpersoon die lange zinnen gebruikt en een volwassen taalgebruik heeft. Er zijn geen illustraties buiten een kleurrijk en beeldend voorplat. Het is een meeslepend verhaal dat goed het proces weergeeft van een meisje dat langzaam geestelijk ziek wordt, tot een zelfmoordpoging komt en met behulp van therapie weer opkrabbelt. Het boek is geschikt voor rijpe jongvolwassenen die deze materie kunnen hanteren Offermans, Cyrille
De vogelman
Lot is een doornsee-meisje. De scholen zitten er vol mee. Maar dat is natuurlijk onzin. Er is maar één Lot op deze wereld, en over dat ene, dromerige, slimme, geestige meisje gaat dit boek. [Puberteit]
Offermans, Cyrille
Dossier Simon N.
Simon Noordanus is een buitenbeentje. Dat heeft Freek al in de gaten vanaf de eerste dag in zijn nieuwe klas. Hij bewondert Simon meteen vanwege zijn koelbloedigheid en zijn grillige intelligentie. Eenzaam is Simon altijd. Zijn vader is volgens Freek een creep die zijn zoon het leven onmogelijk maakt., en dus moet Simon met alle middelen tegen hem beschermd worden. [Vader-zoonrelatie]
Oneal, Zibby
De wereld van de anderen
Sinds haar moeder is overleden is Anne een vreemde voor zichzelf en voor anderen. Krampachtig houdt ze de herinnering aan haar volmaakte moeder levend en kan ze niet accepteren dat haar vader is hertrouwd. Om haar gevoelens en gedachten uit te schakelen gaat ze vaak schaatsen, en op een keer valt ze. Dat zorgt voor een pijnlijke terugkeer naar de werkelijkheid.
33
[Rouwverwerking, dood]
Oneal, Zibby
De werkelijkheid is anders
Carrie is dertien. Ze ziet dat leefdtijdgenoten en haar iets oudere zusje belangstelling voor andere dingen krijgen. Carrie weet dat ze ook groot moet worden, maar ze is er als de dood voor. Ze krijgt vaak aanvallen en op een dag wil ze alleen nog maar alles ontvluchten en neemt ze een handvol pillen. [Zelfdoding, puberteit]
Orlev, Uri
De man van de andere kant
Hoe denkt een jongen die in de oorlogsjaren in Warschau leeft over de joden die aan de andere kant van de gettomuren opgesloten zitten? Wat begrijpt Marian en wat voelt hij als hij zijn stiefvader moet helpen eten te smokkelen via de gangen van het riool naar het getto? [Tweede Wereldoorlog, Polen]
Pelgrom, Els
De eikelvreters
Want honger hadden we in die jaren altijd,' zegt Curro. Die jaren, dat is zo rond 1945, toen Curro tien was en al hard moest werken om mee te helpen brood te verdienen voor zijn broers en zusjes. Dat was toen heel gewoon in ZuidSpanje, want ook al was de verschrikkelijke burgeroorlog, die van 1936 tot 1939 woedde, al jaren voorbij, toch waren in Andalusië veel mensen straatarm (en een paar erg rijk). [Spanje, jeugdervaringen]
Peyton, K.M.
Angst
Bundeling in één band van twee boeken eerder apart aangeboden boeken. In "Jonathan, laat je niet kisten" wordt Jonathan, de 16-jarige zoon van steenrijke ouders, ontvoerd. Het losgeld wordt betaald door zijn vriend Peter die dat op zijn paard doet omdat hij zijn enkel heeft verstuikt.
34
Bij een paardenrace herkent Jonathan zijn bewaker tijdens de ontvoering. Hij gaat bij hem op bezoek. Het verhaal is spannend, goed verteld met de nodige psychologie, maar bevat enkele losse eindjes. Naar het losgeld wordt gezocht, maar niet tot het is gevonden. In "Jonathan, wat zag je in die zomernachtwordt een leraar van Jonathan verdronken aangetroffen in het water langs zijn woonboot. Eerst denkt men aan zelfmoord, maar Jonathan heeft Hugo, een collega van de overledene, die laatste avond aan boord van zijn woonboot gezien. Als hij op onderzoek uitgaat, ziet hij de vrouw van de dode leraar in de armen van Hugo. Met diezelfde Hugo gaat Jonathan steile bergen beklimmen in Wales. Hij beseft dat een ongeluk in een klein hoekje zit. Ook dit tweede verhaal zit knap in elkaar en heeft psychologische diepgang, is boeiend verteld en houdt de aandacht vast. Pohl, Peter
We noemen hem Anna
Micke is achttien en sportleider in een zomerkamp. Het kamp is al een week begonnen als Anders aankomt: de onderlinge rangorde is inmiddels uitgekristalliseerd en Anders, toch al klein voor zijn twaalf jaar, ondervoed en slecht in sport, wordt het pispaaltje van iedereen. “ We noemen hem Anna”, beslissen zijn acht huisgenoten van Barak Drie. [Zelfdoding, angst, pesten]
Pohl, Peter
De regenboog heeft maar acht kleuren
Aan het einde van de tweede wereldoorlog komt Heinrich als jongetje van vijf met zijn Zweedse moeder naar Stockholm. Zijn herinneringen hebben van hem een angstig jongetje gemaakt; zijn vader is in de oorlog gesneuveld. Heinrich blijft lange tijd erg alleen – zijn moeder schildert en gaat daar geheel in op. De kinderen buiten treiteren hem vanwege zijn gekke naam en zijn gekke accent. Maar
35
dan leert hij Ylva kennen… [Pesten, incest]
Pohl, Peter
Jan, mijn vriend
Krille, die dit verhaal vertelt, is een jongen 'uit betere kringen' die bij voorkeur met een stelletje straatjongens optrekt. Op een dag duikt Jan vanuit het niets op. Hij weet de groep jongens voor zich te winnen. Krille en Jan worden vrienden. Maar zelfs Krille heeft geen idee waar Jan woont, waar hij op school zit, hoe hij precies heet en waar hij is als hij soms wekenlang verdwijnt. Dan komt de politie aankloppen om Krille te ondervragen. [Puberteit, vriendschap, kindermishandeling]
Prins, Ruben
Laat me niet stikken
Provoost, Anne
Vallen
De 14-jarige geadopteerde Chris wordt voor het eerst geconfronteerd met zijn biologische moeder tijdens haar begrafenis. De drang om meer over haar te weten te komen wordt groter wanneer Esmé, een voor hem onbekend meisje in een rolstoel, hem een briefje geeft met daarop de tekst 'Ze is vermoord!' Prachtig geschreven verhaal over een jongen die opgroeit in een streng christelijk gezin, maar tijdens zijn speurtocht naar wie zijn moeder was en hoe ze om het leven is gekomen, in aanraking komt met de Amsterdamse 'drugs en prostitutie scene' en daardoor zijn grenzen verlegt. Vlot taalgebruik, de spanning wordt heel langzaam opgebouwd mede door het gebruik van cursief gedrukte passages die de lezer volledig in het ongewisse laat wie de persoon uit deze passage is. Pas aan het eind kan je de verbanden leggen. Het verhaal is tevens een pleidooi voor het invullen van een donorcodicil, door het op waarheid gebaseerde verhaal van de aan de taaislijmvliesziekte lijdende Esmé. Tweede boek van de auteur van wie 'Onder het donkere water'* het debuut is. Schitterend en indrukwekkend boek. Zoals elk jaar brengen Lucas en zijn moeder de zomer door in het huis van zijn grootvader. Maar deze zomer is anders; zijn grootvader is gestorven en er zijn mensen die beginnen te praten over zijn oorlogsverleden. Wanneer de jonge danseres Caitlin – zijn Amerikaanse
36
vriendinnetje van jaren geleden – weer opduikt, wordt alles nog een stuk ingewikkelder. [Oorlogsmisdadigers, rechtsextremisten]
Quintana, Anton
Het boek van Bod Pa
De ruitervolken van de Aziatische steppen geloven dat iedere jongeman vroeg of laat op een driesprong belandt waar hij kan kiezen tussen huisvader worden, een jongen te blijven of het leven van een zwerver te leiden. Maar ook als huisvader mag hij nooit het bestaan van de zwerver ontkennen. In dit boek is het de vader die de zwerver ontbiedt om zijn zoon te helpen die tobt met een gebroken been dat niet genezen wil. [Sjamanisme, Centraal-Azie]
Quintana, Anton
De hemelruiter
In de verlatenheid van de Gobi-woestijn zwerven eenzame figuren rond. Al hun daden lijken van te voren vastgelegd, al hun manoevres van tevoren bepaald...Het is oorlog, de kampen van de herders worden bewaakt door honden van een ongewoon kaliber. Toch ziet de blinde ruiter kans ongedeerd hun kamp binnen te komen en hun vriendschap te winnen. De jongen Joakim is de enige die de blinde dwerg, Bod Pa, lijkt te begrijpen. [Sjamanisme, Centraal-Azie]
Rees, C
Heksendochter
"Dagboek" van de 14-jarige Mary, die leefde in het 17e eeuwse Engeland. Haar grootmoeder wordt veroordeeld als heks en Mary moet vluchten. Ze emigreert naar Amerika waar ze in contact komt met de wereld van Indianen. Maar ook krijgt ze te maken met een gemeenschap die leeft volgens strenge geloofsregels. Uiteindelijk moet ze weer vluchten. Het verhaal heeft een open eind. De dagboekvorm zorgt voor betrokkenheid bij de gebeurtenissen. In een kort voor- en nawoord wordt gesuggereerd dat het dagboek op authentieke documenten is gebaseerd. De stijl is voornamelijk beschrijvend met weinig dialoog. Het taalgebruik is beeldend. De spanning als gevolg van de continue dreiging van vervolging wordt goed beschreven. De sfeer is somber en emotioneel door de gevolgen van de gruwelijke heksenjacht. Een goed tijdsbeeld, waarmee een link gelegd kan worden naar vervolging in de moderne tijd. Het thema is (on)vrijheid van denken.
Remmerts de
Wie is Libby
Liesbeth komt uit een elitair gezin, uit een
37
Vries, Daan
Skibner?
„kleine wereld‟ waarin zij voortdurend observeert. Een wereld van weinig woorden, een teleurgestelde moeder en overgevoelige vader die in stilte muziek componeert. Middels klasgenote Suzan krijgt zij onverwacht toegang tot de „grote wereld‟ van mobieltjes, hippe kleding, uitgaan, obstinaat gedrag. Deze innerlijke verandering gaat gepaard met een naamsverandering. In haar nieuwe leven als Libby lijkt alles ineens klaarhelder en zegt ze iedereen ongezouten de waarheid. Maar wie wil zij nu zijn Libby of Liesbeth? Een in de ikvorm geschreven jeugdroman waarin een overtuigend en aansprekend psychologisch portret wordt geschilderd van de 15-jarige Liesbeth in haar streven zich los te koppelen van haar beklemmende omgeving. Verhaal dat ruimte openlaat voor eigen interpretatie en geschreven is in een beeldende stijl Ben Ross is leraar geschiedenis op Gordon school. Hij behandelt de Tweede Wereldoorlog aan de hand van een videofilm. De leerlingen vragen zich af waarom het grootste deel van het Duitse volk zich zo afwachtend en volgzaam gedroeg. Hij wil een experiment uitvoeren: De situatie in Duitsland (voorafgaand en tijdens de oorlog) imiteren. Het begint als een spel… [Fascisme, schoolleven]
Rhue, Morton
De golf
Rood, L
Nframa
Een jonge Ghanese voetballer met de bijnaam 'lucht' of 'wind' (Nframa) is overtuigd van zijn talenten en wil slagen in Europa. Via een scout belandt hij in Nederland bij Ajax. Er moet een lange weg naar succes worden afgelegd, bemoeilijkt door verschillen in achtergrond, cultuur en taal. Zijn leven voltrekt zich in twee totaal verschillende werelden. De schrijfster maakt duidelijk wat het betekent voor een jonge Afrikaanse sportman om als mens en als voetballer in onze samenleving te slagen, zonder de eigen achtergrond te verloochenen. Temeer daar de liefde voor een in het vaderland achtergebleven meisje als extra dimensie meespeelt. De lokatieschetsen, zowel in Afrika als in en rond de Amsterdam Arena, zijn authentiek. De roman leest als een jongensboek, met een happy-end dat zich al vroeg aftekent en een wat zoete nasmaak achterlaat. Niettemin wordt een realistisch beeld gegeven van de emoties, uitdagingen en teleurstellingen van jonge voetballers uit andere continenten. En niet te vergeten van de discriminatie die zij moeten ondergaan
Rood, Lydia
De Ogen van de condor
Als het Colombiaanse dorp waar de bijna 16jarige Ramiro, de verteller van dit verhaal woont, wordt overvallen door een paramilitair doodseskader, laten de ouders van zijn vriend Miguel het leven en wordt diens zus Liseth ontvoerd. De beide jongens vatten het levensgevaarlijke plan op om haar te gaan bevrijden. Daartoe sluiten ze zich aan bij de
38
Rood, Lydia
Sprong in de leegte
Rosoff, Meg
Hoe ik nu leef
guerrillabeweging FARC waar ze worden ingewijd in de vaak afschuwelijke kneepjes van dit 'handwerk'. Ze ontmoeten Liseth in een dubbelrol als overloopster van de paramilitairen. Het geweld van de guerrilla‟s gaat hen steeds meer tegenstaan. De situatie escaleert waarna blijkt dat geweld ook voor hen slechts verliezers kent, maar dat het leven toch altijd onverstoorbaar zijn gang gaat, gesymboliseerd door het open einde van deze roman. Dit spannende, in lenige taal geschreven, indrukwekkende en dramatische verslag vol actie geeft onophoudelijk een onthutsend beeld van het dagelijkse geweld in Colombia dat zoveel levensgeluk verwoest. De auteur schreef het naar aanleiding van een verblijf ter plekke, gebruik makend van authentieke verhalen van ontheemden. Dit boek bevat als geheim dagboek de memoires van de zestienjarige Cornélie. Ze is eenzaam, sensitief, eigenzinnig en hoogbegaafd. Vrienden heeft ze nooit gehad en haar ouders zijn vrij afstandelijk. Alleen de band met haar jongere zusje Elsa heeft een intiemer karakter. Cornélie verveelt zich mateloos op school en begint te spijbelen. Ze zoekt spanning bij haar loverboy Rachid, bij een groepje skaters en zelfs bij een rondtrekkend circus. Ze raakt bevriend met de oude, aan een kampsyndroom lijdende Salomon Kats. Hij stimuleert haar op een gegeven moment om haar ervaringen op te schrijven. Dat doet ze in vele fragmenten en anekdotes vol met herinneringen, associaties en dromen uit haar leven tot nu toe. Deze dynamische verhaalvorm vergt van de lezer de nodige concentratie en literaire ervaring. De beschrijving vanuit de ik-figuur zorgt ervoor dat je in de huid kruipt van Cornélie en meegaat in haar gevoelsleven en gedachtewereld. Beeldspraak zoals 'de tijd werd koude stroop' bouwt mee aan de sfeer van het boek. Schrijf- en spreektaal wisselen elkaar naadloos af, geven vaart aan het verhaal. Het nawoord van de auteur zet de lezer nogmaals aan het denken. Dit boek bevat twee delen. Het eerste deel speelt in Engeland en bestaat uit een lange monoloog waarin de hoofdpersoon, bijna lethargisch, in lange zinnen, met amper interpunctie, haar belevenissen vertelt. De
39
Rosoff, Meg
Het toevallige leven van Justin Case
spanning wordt zorgvuldig opgebouwd met verwijzingen naar het verleden of een later moment. Het tweede, kortere deel is meer een dialoog, speelt in Amerika en werkt naar het heden toe. De hoofdpersoon bezoekt vanuit Amerika haar neven en nicht in een afgelegen dorpje in Engeland. Tijdens afwezigheid van de zus van haar overleden moeder breekt oorlog uit. Een boek over oorlog en verliefdheid, overlevingskracht. Stiefmoeders, eetstoornissen, telepathie, angst voor geesten komen voor. Het taalgebruik is op sommige plaatsen grof, ook wordt er gevloekt. Er zijn geen illustraties behalve een kluwen in de war geraakt draad op de bladen waar deel een en twee beginnen. De kleur en illustraties op de omslag doen wat mystiek aan. Een combinatie van lieflijk en angstaanjagend in tegenstelling tot de tekst die over het algemeen afstandelijk en humoristisch, soms wat ironisch is. Een bijzonder boek dat tot nadenken stemt. Het leven van de 15-jarige David Case verandert als hij zijn 1-jarige broertje Charlie in het raam ziet staan. David is er nog net op tijd bij en voorkomt zo zijn val. Vanaf dat moment ontstaat bij David het allesoverheersende idee dat het noodlot hem achtervolgt. Hij probeert zijn noodlot te ontlopen door een andere persoon te worden: Justin Case ('voor het geval dat'). Hij koopt andere kleding en bedenkt voor zichzelf een imaginaire hond. De auteur, bekend van „Hoe ik nu leef‟*, zet met Justin een zeer zwartgallig en angstig karakter neer. In combinatie met de andere, eigenzinnige karakters - een kunstenares en een in wetenschap geïnteresseerde jongen; beiden personages die met een bepaald filter naar de wereld kijken beschrijft ze een complexe situatie waarin de puber Justin steeds verder wegzakt tussen realiteit en fantasie en waarin zijn moeder en vrienden hem steeds lastiger kunnen bereiken. De vele originele beeldspraken maken de sfeer beklemmend en grillig. De stem van het noodlot wakkert, als een soort duiveltje in Justin, continu een onbehaaglijk gevoel aan. Stom toeval zorgt ervoor dat zijn leven voor een periode tijdloos lijkt; het moment om de dialoog met het noodlot aan te gaan. Niet echt vrolijk, maar wel mooi geschreven verhaal met diepgang
40
Sallis, Susan
Zolang het nog kan
Fran, 16 jaar, zit al haar hele leven in een rolstoel en weet dat haar leven nog maar kort zal zijn. Het weerhoudt haar niet om vrolijk en spontaan alles uit het leven te halen wat erin zit. Ze zet van alles op touw en weet zelfs Lucas, een jongen die zich voor iedereen verborgen houdt, zijn kamer uit te krijgen. Fran had er alleen nooit aan gedacht dat ze verliefd op elkaar zouden worden. Dat kan niet, want dan zou ze hem haar geheim moeten vertellen. [Gehandicapten, sexualiteit, verliefdheid]
Scheen, Kjersti
Maanmeisje
De veertienjarige Cindy is populair op school. Ze ziet er leuk uit, is sportief en adrem. De hele wereld is op haar hand. Dan wordt ze verliefd op Helge uit de derde. Ze droomt weg in de klas en fantaseert over hem. En dan op een dag belt hij haar zomaar op om een afspraakje te maken. Maar deze ontmoeting verloopt anders dan ze zich had voorgesteld, want de volgende dag op school negeert hij haar. [Verliefdheid, puberteit]
Schubert, U
De hooligan
André, een fervent voetbalfan en supporter van FC Hamburg, wordt om niets neergeslagen door een hooligan. De gevolgen voor André zijn groot. Het boek beschrijft zowel de gevoelens en achtergronden van André als van Lothar, de hooligan. Er zijn geen illustraties behalve een foto van een boze jongen op het voorplat. Het taalgebruik is zowel inhoudelijk als technisch goed te lezen en geeft de wereld van jongeren en hooligans weer. Het boek is goed zelfstandig te lezen door jongeren van 13 tot 17 jaar,
Simoen, Jan
Met mij gaat alles goed
Jonas en Michaël zijn stiefbroers. Jonas zoekt de actie in New York, en Michaël gaat in Italië muziek studeren. Maar dan ontdekt Jonas dat hij seropositief is, en Michaël ontdekt dat hij eigenlijk een (ex-)Joegoslaaf is. Ze schrijven brieven naar elkaar. En naar Holsbeek, een klein dorpje in Vlaanderen, waar hun ouders wonen. 'Er is oorlog in mijn land,' schrijft Michaël aan Jonas. 'Ik heb een oorlog in
41
mezelf,' schrijft Jonas terug. [Aids, Joegoslavie, burgeroorlog]
Simoen, Jan
En met Anna?
Anna is zestien en het gaat eigenlijk vrij goed met haar. Af en toe heeft ze wel wat last met haar vriendjes (ze kan zich niet binden), met haar ouders (die nu eens wel, dan weer niet willen scheiden) en met zichzelf. Het gaat niet slecht met Anna.Maar Anna is namelijk ook 'het meisje met die twee broers'. Lees: twee dode broers. Jonas stierf aan aids in 1994 (toen Anno bijna elf was), Michaël verdween in 1997, in een land zonder naam, en zonder een spoor na te laten. [Rouwverwerking]
Sommer, A
Het haar van Berenice
Berenice, een 15-jarige scholiere, wordt smoorverliefd op een tien jaar oudere letterenstudent die ze 's avonds bij een telefooncel ontmoet heeft. Zij neemt het initiatief en gaat met hem mee naar zijn flat. Vervolgens duurt het ruim een jaar voordat hij weer contact met haar opneemt. Ze krijgen een liefdesrelatie. Uiteindelijk blijkt dat hij al jaren verkering heeft met een vriendin uit zijn geboorteplaats. Berenice besluit de relatie te verbreken en knipt haar haar af, iets wat Maarten afschuwelijk zou vinden, hij houdt van haar lange blonde haar. De karakters in het verhaal blijven aan de oppervlakte. De ouders van Berenice worden stereotiep neergezet, ze hebben geen begrip voor haar en vitten altijd. In het gevoelsleven van Maarten krijgt de lezer ook geen inzicht. Hij communiceert met Berenice via gedichten van Duitse dichters, die gedeeltelijk worden uitgelegd.
Stoehr, K
Morgen Wendy
Cary zit op de middelbare school in een plaatsje in Amerika. Ze denkt dat ze veel van haar vriend, Danny, houdt maar geleidelijk aan voelt ze zich steeds meer aangetrokken tot zijn tweelingzus, Wendy. Verscholen achter excentrieke kleren rookt en slikt ze met Danny mee maar ze merkt dat ze zo haar problemen niet oplost. In een heldere stijl vertelt Cary haar verhaal, recht toe recht aan. De vertaling is verzorgd en de toon van Cary is zeer eigentijds zonder te vervallen in modieuze of cliché-uitdrukkingen. De school wordt alleen als decor gebruikt voor de verschillende hoofdpersonen en hun onderlinge relaties. Een aardige vondst is de fictieve vriend met de gitaar die alleen in bekende songteksten spreekt (cursief gedrukt en onvertaald). De ontluikende lesbische gevoelens staan centraal. Mede door de onverbloemde manier
42
van schrijven over seks en drugs is het verhaal zeer overtuigend en inleefbaar.
Stoffel, Karlijn
Mosje en Reizele
Mosje Schuster is een Pool. Hij ergert zich aan die joden die Jiddisj spreken en in `rare zwarte jurken' over straat lopen. Mosje Schuster is een Póól die naar een Póólse school gaat. Maar als zijn ouders sterven moet Mosje toch naar 'Het Instituut': het Joodse weeshuis van de beroemde dokter Korczak in 1911 in Warschau. Het is zomer van 1939: de Duitsers maken zich op om Polen binnen te vallen. Het is ook het begin van een ongewone geschiedenis: die van Mosje en Reizele. [Kinderen uit andere landen, Tweede Wereldoorlog]
Stoffels, Karlijn
Stiefland
Ik was net op tijd. Ze begonnen te lopen. Allemaal waren ze er. Zeshonderd brullende jongens en meisjes. Wij willen Aysel! Wij willen Aysel!Ik benijdde ze om hun zekerheid. Zij wisten wat ze wilden. Ze wilden Aysel. En ik? Diederik liep zoals gewoonlijk voorop. Hij en Ergun droegen een van de vele spandoeken. AYSEL MOET BLIJVEN! Stond erop. Toen ze de bocht omgingen, de kade af, tilde een van de politiepaarden zijn staart op. [Illegalen]
Stoffels, Karlijn
Koningsdochter, zeemanslief
Bennik trekt als rouwzanger het land door. Hij bezingt het leven van de overledene op begrafenissen om zijn schuld aan zijn dove moeder af te lossen: zijn lied kon haar niet opvrolijken. De auteur, bekend van haar scherpzinnige, actuele jongerenromans, slaat met dit boek een andere weg in. Met de omzwervingen van Bennik als leidraad vertelt ze sprookjes over de liefde en de genezende of vernietigende kracht van het woord, die in de traditie staan van de literaire sprookjes van Andersen en Bomans. De auteur tovert met woorden die de sprookjes tegelijkertijd een ontwapenende eenvoud en een verfijnde diepzinnigheid geven. Haar stijl is barok, zintuiglijk en beschrijvend, met hier en daar wat van haar gebruikelijke venijnige humor. Het plotselinge, raadselachtige slot laat de lezer met nogal wat vragen achter en breekt
43
met de sprookjestraditie van een afgerond einde. De titel is afgeleid van twee personages bij wie Bennik aan het (sterf)bed zit. Ook het boegbeeld op het voorplat speelt een rol in het verhaal. Sprookjesachtige raamvertelling van een auteur die haar grenzen verlegt. Sutcliffe, W
De nieuweling
Mark is joods, slim en lelijk. Hij imponeert klasgenoten met stoere verhalen over ruige seks die hij uit biografieen van filmsterren en topsporters haalt en als eigen belevenissen presenteert. Maar dan komt er een nieuweling op school, Barry, een jongen van een angstaanjagende schoonheid, en Mark raakt helemaal van slag. Hij besluit vriendschap te sluiten met de blonde, jonge god die hem tot zijn grote verwarring een chronische erectie bezorgt. Mark moedigt Barry met succes aan als een bezetene rond te neuken en zo zijn eigen wensdroom te vervullen. Zelf begint de nieuweling een relatie met een lerares Frans. Maar terwijl Mark uiteindelijk seksueel wat aanklungelt met Barry's zus Louise, begint Barry in het geheim een homoseksuele relatie met Marks broer Dan. Een typische adolescentenroman, een moderne 'Catcher in the Rye', geestig, intelligent, psychologische knap en precies in de juiste stoere jongenstoon geschreven. Ook zeer aanbevolen voor lezers van 16-18 jaar.
Sweeney, J
Vrije val
Vier jongens gaan op een vrije zaterdag met de auto naar een gebied, in Florida, waar een prachtige grot zou zijn. Ze vinden de ingang en beginnen stoer aan hun ontdekkingstocht. Na verloop van tijd en enkele afschuwelijke ervaringen verder moeten ze toegeven dat ze verdwaald zijn. Angst en paniek slaan toe en het overlevingsinstinct gaat werken. De vier jongens worden in 24 uur volwassen en leren elkaar door de omstandigheden kennen, zoals ze werkelijk zijn. Ze ontdekken wat vriendschap en samenwerking waard zijn en benutten de talenten van ieder afzonderlijk om te overleven. Het opvallende van het verhaal is de manier waarop de jongens met elkaar praten, niet alleen de echtheid ervan en het woordgebruik (zeer realistisch) maar de onderkoelde humor, die hen in de meest benauwde ogenblikken redt van de paniek. Ook is knap weergegeven en gedoseerd, hoe de jongens stuk voor stuk het waarom van hun dagelijks gedrag blootleggen en dan elkaar accepteren zoals ze zijn. Bovendien is het verhaal spannend, geloofwaardig en zeer beeldend geschreven. Een boeiend overlevingsverhaal voor veertien jaar en ouder.
Tarbox, Katherine
Katie.com
Toen de dertienjarige Katie Tarbox de laptop van haar zus gebruikte het internet op te gaan, trof ze een heel nieuwe wereld, waarin mensen niet werden beoordeeld op hun uiterlijk Daar,
44
in een tiener-chatroom, vond ze Mark. Mark was perfect: hij luisterde naar haar, hij begreep haar, en - afgaand op zijn boodschappen - hij hield van haar. Maar toen ze hem uiteindelijk ontmoette, bleek Katies droomjongen een vijfenveertigjarige man te zijn die Frank heette. [Internet, chatten]
Thor, Annika
Toorn, Willem van
De donkere diepte
Heer Doos
Het is 1943 en de berichten van hun ouders uit Theresienstadt worden steeds schaarser. Steffi, die beloofd heeft voor haar jongere zus te zorgen, voelt zich schuldig omdat Nelli zich steeds meer tegen haar en het verleden afzet. Haar tegenstrijdige gevoelens op het gebied van (pleeg)ouderliefde, vriendschap, jongens, religie, school, toekomst, onafhankelijkheid, verlies van ouder, zusterliefde worden op een rustige, gevoelige en inlevende manier verteld met respect voor andermans gevoelens. [Zweden, Tweede Wereldoorlog, vluchtelingen] Erwins wereld stort in als Els, zijn vriendin sinds jaren, het uitmaakt. Hij gaat niet meer naar school. Hij wil ook zijn beste vriend Douwe niet meer zien, met wie hij samen in een team volleybalt. Hij vult zijn dagen met het doorbrengen op het Bolwerk, een plaats waar zwervers bij elkaar komen. Hier leert hij Heer Doos kennen. [Zwerven]
Tryzna, Tomek
Meisje Niemand
Liefde en jaloezie, trouw en bedrog: de wereld van meisjes van vijftien is vol van hevige emoties. Marysia verhuist van het Poolse platteland naar een appartement in de stad. Daar raakt ze bevriend met Kasia en Ewa. Haar nieuwe leven lijkt in niets meer op hoe het vroeger was: het wordt nu beheerst door gevoelens waartegen Marysia zich alleen met de grootste moeite kan verweren. [Adolescentie, Polen]
45
Vendel, E. van den
Dagen van bluegrassliefde
Jeugdroman waarin twee jongens in de zomervakantie na hun eindexamen een jeugdkamp gaan leiden in Amerika. De een is een Nederlander, de ander een Noor. De overweldigende ervaring van de ontdekking van vrijheid en grootsheid wordt mooi en sfeervol beschreven. De snelheid van leven en van indrukken en de beschrijving daarvan in het daarbij passend jargon komen authentiek over. Ook subtiel en authentiek komt de onverwacht ontluikende liefde van de jongens voor elkaar naar voren. Er rust niet echt een taboe op deze relatie, maar toch is het moeilijk hiermee voor de dag te komen. Het voortijdig vertrek uit Amerika, een jeugdvoetbaltoernooi voor de landelijke selectie, het verblijf in een jongerenhotel in Oslo worden m.n. beschreven vanuit de onzekerheid over de onvoorspelbare afloop van deze jongensliefde.
Vendel., Edward van den
Ons derde lichaam
Nadat Tycho Zeling de brutaalste zomer van zijn leven heeft meegemaakt gaat hij naar de Nationale Schrijfacademie. Hij betrekt een kamer op een studentenetalge waar ook Vonda woont. Vonda is niet iemand waar je naast kunt kijken. Ze is volijk en heftig, en een ongelooflijk goede zangeres. Tycho raakt volkomen in haar ban. Via Vonda komt hij in een nieuwe, stormende wereld terecht. Hoe houdt hij zich daarin staande? En denkt hij nog wel eens aan zijn eerste liefde? Een meeslepende roman over vriendschap, liefde en levensbepalende keuzes, tegen de wonderlijke achtergrond van het Eurovisie Songfestival.
Vergeer, Angelo
Vijftien
Vincents vader is met de auto verongelukt. Zijn dood heeft de schijn van zelfmoord. Dat houdt Vincent zó bezig dat hij een reis van zijn vaders vriendenclub organiseert om zo achter de waarheid te komen. Niet alles loopt zoals hij het gepland had en na de dood van een van de vrienden krijgt hij de waarheid te horen. Hij kan deze niet geloven, waarna hij uiteindelijk van zijn moeder alle details over zijn leven te horen krijgt. Zijn vader is niet zijn echte vader, en dat heeft hij de avond voor zijn dood te horen gekregen. Boeiend verhaal met goed opgebouwde spanning. Het taalgebruik is makkelijk, gericht op jongeren. In het begin van het verhaal wordt er een erg stereotiep beeld van de moeder geschetst. Aan het eind wordt daar een verklaring voor gegeven. Er staat een tiental storende drukfouten en taalfouten in de tekst. Volwassen ogend en verzorgd uitgegeven boek met een intrigerende omslagtekening in veel oranje van een jongen die met ski's in de hand naar de opkomende zon kijkt. Vanaf ca. 14 jaar
46
Voigt, Cynthia
Met het mes op tafel
Tish legt op een ochtend tijdens het ontbijt plotseling een scherp overlevingsmes op tafel. De punt gericht op haar stiefvader die tegenover haar zit. “Van nu af aan heb ik dit mes. Altijd.” Haar knieen zijn waterig en haar mond trilt. Haar stiefvader schenkt er geen aandacht aan. Haar moeder let niet op hen. Tijdens het ontbijt heeft haar moeder het te druk… [Incest, sexueel geweld]
Voigt, Cynthia
David en Jonathan
Zomer 1952. Amerika, oostkust. Twee middelbare scholieren van een jaar of zestien, dikke vrienden. Henry, blond, rijk en protestant. Jonathan is donker, joods. Zijn moeder komt uit Europa en is net op tijd aan het grote moorden van de nazi‟s ontkomen. Op een dag verschijnt als uit het niets David. Twintig jaar en misschien het enige familielid van Jonathan dat de oorlog in Duitsland heeft overleefd. Zijn komst heeft verstrekkende gevolgen voor de twee vrienden. [Vriendschap, jodenvervolging, Tweede Wereldoorlog]
Vries, Anke de
Medeplichtig
'Ik was negentien en woonde in een dorp in het zuiden. Iemand uit ons dorp werd vermoord, het was de jachtopziener van Bidernais, die een groot landgoed bezat. Deze Bidernais loofde een som geld uit voor degene die de dader zou vinden. De dader werd gevonden; niet één, zelfs drie... ' '(...) Ik was één van die daders, de hoofdschuldige nog wel, want de jachtopziener werd gedood meteen kogel uit mijn jachtgeweer. ' [Frankrijk, dood, dorpsleven]
47
Wahl, Mats
Winterbaai
John-John redt een meisje van tien uit het water en leert zo haar oudere zus Elisabeth kennen. Bij het begin van het nieuwe schooljaar blijkt Elisabeth, tot wie hij zich aangetrokken voelt, in zijn klas te zitten. Maar hij ligt met zichzelf overhoop na een inbraak met zijn boezemvriend en een schokkende ontdekking thuis. John-John heeft het nergens echt meer naar zijn zin. Elisabeth wordt zijn enige houvast, tot zij op haar beurt een schokkende ontdekking doet.
Welford, S
Ik alleen
Deze roman over de moderne jeugd bestaat uit twee delen. De beide hoofdpersonen zijn het nogal eenzelvige meisje Cass (afkorting van Cassandra, bij de Grieken de profetes van het onheil) en de jongen James, die uit een verpauperd milieu afkomstig is. In deel 1 blijkt de ikfiguur Cass (16 jaar) na een uit de hand gelopen feestje zwanger te zijn. De vragen rond een eventuele abortus worden - mét alle emotie daaromheen - heel open besproken. Eigenlijk is James de enige, die daarbij werkelijk begrip toont. In het tweede deel tracht Cass op haar beurt James te helpen. Hij is, na veel ruzie en ellende thuis, op de vlucht. Cass weet na de nodige wederwaardigheden hem weer op te sporen en hulp te bieden. Op een enkele wat cynische opmerking na spelen motieven van religieuze aard geen rol, ook niet bij de vragen met betrekking tot de zwangerschap van Cass. Een goed verteld verhaal, waarin de navrante confrontatie tussen een in beschermende weelde opgroeiend meisje en de harde zelfkant van de maatschappij raak beschreven wordt. Vanaf ca. 14 jaar.
Welford, S
Starlight city 2050
In 2050 komt Rachel, verschijnend als een oudere outcast, de wereld binnen van de 16-jarige Kari, die aura's kan zien. Als de Veiligheidsdienst van de Regering de jacht op de oude vrouw opent, biedt Kari hulp om te ontsnappen. De aura van Rachel was zo bijzonder dat Kari haar niet kan vergeten en samen met haar vriend Jack gaat zij haar zoeken in de City. In de vervallen flats huizen de outcasts die zich door roof en geweld in leven houden. Kari en Jack beginnen levensgevaarlijke zoektocht in de achterbuurt. Een toevallige ontmoeting zet hen op het spoor. Achter de façade van een flatgebouw blijken aliens te huizen. Kari's muzikale begaafdheid vindt een volkomen expressie in de hernieuwde ontmoeting. Opgejaagd door de Veiligheidsdienst moeten de aliens vertrekken, maar Rachel, één van hen, laat de Starlight City Symfonie voor Kari achter. Het verhaal beschrijft de postitieve benadering van een meisje, wier aurawaarneming wellicht ook symbolisch is te duiden
Werlin, N
Schuldig
De verteller van het verhaal is de zeventienjarige David, die van moord op zijn vriendin is beschuldigd, maar vrijgesproken is. Zijn ouders hebben geregeld, dat hij een jaar bij familie in een andere staat kan wonen en z'n school kan afmaken. Al direct bij aankomst is duidelijk, dat er iets totaal mis is met deze familie en hun elfjarige dochter, Lily. Aanvankelijk denkt David, dat het te maken heeft met z'n verleden, zoals hij zich altijd en overal een schuldige voelt.
48
De oudste dochter uit het gezin, zestien jaar, heeft volgens zeggen zelfmoord gepleegd in het appartement waar David nu woont. Lily gedraagt zich uitermate vreemd tegenover haar neef. Later blijkt, dat de toen zevenjarige Lily haar zus onbedoeld heeft vermoord. David kan, als geen ander, haar begrijpen en redt haar zelfs uit het door haarzelf aangestoken brandende huis. Het verhaal eindigt enigszins positief, maar een schuldgevoel zullen ze beiden een leven lang moeten torsen. Een sinister, aangrijpend relaas, dat steeds meer thrillerachtige trekjes krijgt tot een climax. De verhouding ouders-kinderen speelt een belangrijke rol. Een emotievol en spannend geschreven boek. Vanaf ca. 14 jaar Wieler, D
Op drift
Tijdens een lang weekend proberen twee broers, Jens (18) en Daniel (16), met hun problemen op orde te komen. Jens is net ontslagen uit zijn baan en Daniel heeft 5000 dollar schuld bij zijn muziekproducer. Door het samen optrekken wordt duidelijk dat Jens worstelt met zijn jaloezie en zijn liefde t.a.v. Daniel, zijn problematische relatie met zijn vader, zijn problemen met vrouwen en zijn tot mislukken gedoemde pogingen om een held te zijn voor Daniel, zijn vader en zichzelf. Daniel voelt zich erg eenzaam ondanks zijn erkende talent voor gitaarspelen en heeft nog veel boosheid t.o.v. Jens te verwerken. Dit alles brengt de schrijfster samen in een spannend en meeslepend geschreven verhaal voornamelijk vanuit de gedachten van Jens. De personages ontwikkelen zich steeds meer tot levende, door passie gedreven jongens. Het boek is in spreektaal geschreven, het inhoudelijke niveau is hoog. Er zijn geen illustraties behalve een portret van Daniel op het voorplat. Het boek is zelfstandig te lezen door jongeren van 13 tot 17 jaar, het is open over alle zaken waar adolescenten zich mee bezighouden
Wigersma, Tanneke
Mijn laatste dag als genie
Zanger, Jan de
Ik ben naar
Fay en Meije zijn beste vriendinnen, al vanaf de kleuterschool, nu zijn ze 15 jaar en zitten nog steeds samen op school. Meije voelt zich al een poos ziek, maar zij wil zich niet laten behandelen. Meije wil dood, dat wil ze eigenlijk al heel lang en ze grijpt haar ziekte aan om niet meer te hoeven leven. Als Meije dood is, komt Fay erachter dat de dood van Meije heel anders is gegaan dan Fay had gedacht. Dit ingrijpende, mooie verhaal is in drie delen geschreven: deel een vertelt het verhaal over de vriendschap van Meije en Fay en over de dood van Meije; in deel twee leest Fay Meijes dagboek en in het laatste deel onthult Fay de waarheid omtrent Meije door voor te lezen uit haar dagboek. Door de wisseling in perspectief wordt de spanningsboog goed opgebouwd en valt alles uiteindelijk op zijn plaats. Het boek is aantrekkelijk uitgegeven en in een duidelijke letter geschreven. Tijdens een fietsvakantie in Denemarken blijken twee onafscheidelijke vrienden niet
49
Wladiwostok
Zwigtman, Floortje
Schijnbewegingen
langer met elkaar om te kunnen gaan. Oorzaak is de homofilie van Bart. Freek wil alleen verder en ontmoet Inge, voor wie hij warme gevoelens begint te koesteren. Middels enkele geheimzinnige aanwijzingen weet Freek met hulp van Inge zijn vriend weer terug te vinden. Mede door zijn eigen gevoelens voor Inge, kan Freek de homofilie van Bart accepteren. Het boek behandelt het probleem van homofilie bij 16/17-jarigen op spontante wijze, zonder al te diepgaand op de problemen in te gaan. Alle figuren lijken zonder veel moeite Barts homofilie te accepteren, alleen hijzelf niet. Het hier omheen gebouwde verhaal hangt teveel van toevalligheden samen. Historische jongerenroman die gesitueerd is in het Victoriaanse Londen van eind negentiende eeuw. Het verhaal speelt in 1894 en vertelt over het leven van Adrian Mayfield (16). Op 14-jarige leeftijd weet deze Oost-Londenaar reeds de kroeg van zijn ouders draaiende te houden, maar na het onafwendbare faillissement moet hij een saai baantje aanvaarden bij een kleermaker. Daar ontmoet hij Augustus Trops en die ontmoeting brengt een ommekeer. Adrian wordt geïntroduceerd in een kunstenaarskring en gaat werken als schildersmodel. Onder een andere naam verdient hij bij als mannelijke prostitué. Vanuit dat circuit raakt hij betrokken bij inbraak en afpersing. De auteur weet een levendig beeld te schetsen van Adrians wereld, daarbij aandacht gevend aan zijn innerlijke conflicten, zonder zijn opportunisme te verbloemen. De openlijk beschreven seksualiteit is expliciet, maar functioneel. Naast historische personen zet ze gefingeerde personages, die dankzij de bloemrijke beschrijvingen tot leven komen. Een rijk boek, wanwege de kloeke omvang geschikt voor echte lettervreters, die reikhalzend uit zullen kijken naar het vervolg van het drieluik
50