Het gaat over onze toekomst, maar niemand vraagt ons iets. 03 Earthflight cadeau bij ASN Ideaalsparen. 18 In tien stappen aan een duurzame kerstdis

Magazine voor klanten van de ASN Bank, dec. 2013

03

Earthflight cadeau bij ASN Ideaalsparen

18

In tien stappen aan een duurzame kerstdis

30

ASN Duurzaam Aandelenfonds wint Gouden Stier

Ralien Bekkers, VN-jongerenvertegenwoordiger:

‘Het gaat over onze toekomst, maar niemand vraagt ons iets’

IN DIT NUMMER

10

12

Steun aan duurzame thema’s: ASN Bank de resultaten financiert: sociale huurwoningen verduurzaamd

16

In actie voor textielarbeiders

04 06 09 15 20

18

In tien stappen aan de duurzame kerstdis

Nieuws & column Interview Ralien Bekkers In Mijn Spaarmotief: ‘Gebruiken wat het land biedt’ Complimentenestafette tegen pesten Aarzelt u over beleggen? Maandbeleggen biedt uitkomst

22 24 26 28 29 30 32 34 35 2

Duizenden Overijsselse woningen energiezuiniger Onze dienstverlening aan u ASN Bank Wereldprijs 2013 120.000 maaltijden per jaar Goed- en afgekeurde bedrijven ASN Duurzaam Aandelenfonds wint Gouden Stier Nieuws en cijfers ASN Beleggingsfondsen Rentetarieven Voor de Wereld van Morgen, tweets en colofon

ideaal december 2013

ASN BANK INTERACTIEF De ASN Bank is actief op diverse social media. Als u ons volgt, bent u als eerste op de hoogte van het laatste nieuws en leuke acties. Ook gaan we graag met u in gesprek en beantwoorden we uw vragen over ons beleid en onze dienstverlening. U ontmoet ons online via: www.facebook.com/asnbank www.twitter.com/asnbank www.twitter.com/ideaalmagazine www.voordewereldvanmorgen.nl IDEAAL ONLINE Wilt u Ideaal online lezen? Meldt u zich dan aan via www.asnbank.nl/ideaal

AC T I E

S PA R E N M E T R E S P E C T VO O R M E N S , N AT U U R E N K L I M A AT

Z O N D E R B E P E R K I N G E N S TO R T E N E N O P N E M E N

Decemberactie: Earthflight cadeau bij ASN Ideaalsparen December is traditioneel de ‘geefmaand’, en daar doet de ASN Bank graag aan mee. Als u voor het einde van het jaar 750 euro of meer stort op uw bestaande of een nieuwe rekening ASN Ideaalsparen, ontvangt u de dvd-box Earthflight cadeau.

M

isschien heeft u Earthflight al op tv gezien. Dan weet u dat de filmopnames het waard zijn om steeds opnieuw bekeken te worden. Earthflight biedt in zes afleveringen spectaculaire beelden vanuit vogelperspectief van zes continenten: Noord- en Zuid-Amerika, Europa, Afrika, Azië en Australië. U ziet de wereld door de ogen van sneeuwganzen, kraanvogels, valken, adelaars, gieren en andere vogels. En u ziet de vogels zelf. Al vliegend, ook in slow motion, en in interactie met

andere dieren: ganzen verjagen ijsberen die hun nest bedreigen, pelikanen storten zich in zee op scholen sardines en ansjovis, koevogels volgen kuddes bizons om

DECEMBER ACTIE EAR THFLIGHT Actieperiode: van 1 tot en met 31 december 2013. Heeft u al een rekening ASN Ideaalsparen? Dan stort u daar tijdens de actieperiode € 750 of meer op vanaf uw betaalrekening. Heeft u nog geen rekening ASN Ideaalsparen? Dan opent u deze en stort er tijdens de actieperiode € 750 of meer op vanaf uw betaalrekening. U ontvangt de dvd-box Earthflight cadeau: de wereld gezien in vogelvlucht, in zes afleveringen van in totaal ruim vijf uur op twee dvd’s, inclusief ‘the making of…’ Maximaal één dvd-box per adres. Heeft u de storting gedaan? Nadat het bedrag is bijgeschreven op ASN Ideaalsparen, duurt het nog ongeveer twee weken voordat u de dvd-box Earthflight ontvangt.

zich te voeden met de insecten die door de bizonhoeven worden verstoord. Van al deze beelden kunt u thuis genieten als u meedoet aan de decemberactie ASN Ideaalsparen. Deze rekening biedt u alle vrijheid om te sparen zoveel u wilt en wanneer u wilt. U kunt uw spaargeld op ieder moment weer opnemen. En u draagt – zonder dat het u iets kost – bij aan de duurzame thema’s die onze klanten en wij belangrijk vinden: voor eerlijke handel en duurzame energie, en tegen kinderarbeid en wapenhandel. Een overzicht van de projecten die wij namens ASN Ideaalspaarders steunen, vindt u op de pagina’s 10 en 11.

Wilt u een rekening ASN Ideaalsparen openen? Dat kan direct op www.asnbank.nl/ideaalsparen.

december 2013 ideaal

3

COLUMN

Foto: Hermien Lam

ASN Bank financiert energiebesparing

Biljartclub

Soms schrikken plannen en vergezichten voor een ‘duurzame samenleving’ mij af. Althans, de duurzame samenleving die in een opsomming van technieken, labels, innovatieve concepten en nieuwe modellen wordt geschetst. Vaak met termen als kantelaars, economy transformers, cultural creatives, paradigmashift, transitiefase, delen is het nieuwe hebben, nudgen. Die brij aan nieuwe termen staat mij steeds meer tegen omdat de warmte eruit is. Het is een soort ontmenselijking van de samenleving die mensen vaak zo lief is. De samenleving waarin er zoveel is dat we willen behouden. Waarin wij schoonheid, saamhorigheid en bestaande waarden koesteren. Dat lijkt soms wel taboe. Behoud is immers conservatief en ouderwets. Alles moet anders, alles moet ineens in de kantelaarmachine. Bij mij in de straat wonen veel heel gewone medeburgers. Burenhulp, moestuintje en het levend houden van de lokale biljartclub zijn bij hen in goede handen. Ze gebruiken minder energie met gloeilampen dan ik met spaarlampen en kekke ledverlichting; ze hebben nooit iets aanstaan als het niet nodig is. Ze ondertekenen geen petities om vrouwenrechten te bevorderen in het Midden-Oosten; ze doen boodschappen voor de buurvrouw. Ze weten niet dat je een recyclede spijkerbroek kan leasen, maar gooien bijna nooit iets weg, want dat is zonde. Ze starten geen community in de social media, maar zetten zich in voor het buurtcentrum. In plaats van een elektrische CO2-vrije Tesla hebben ze al twaalf jaar een kleine, goed onderhouden middenklasser. Bovenal houden ze van mooie, fijne dingen. De tuin, de kinderen, gezelligheid en warmte. En willen ze de school, de straat, de biljartclub en solidariteit behouden. Buitengewoon mensgericht duurzaam. Zouden ze dat wel weten? Jeroen Jansen Directeur ASN Bank

4


De ASN Bank financiert voor 50 miljoen euro het Nationaal Energiebespaarfonds. De Rabobank en het Rijk financieren de rest van het fonds, dat in totaal 300 miljoen euro bevat. Vanaf begin december kunnen particuliere huizenbezitters een goedkope lening aanvragen bij dit fonds voor energiebesparende maatregelen. Bijvoorbeeld dak-, vloeren gevelisolatie, zonneboilers, hoogrendementbeglazing en energiezuinige kozijnen. Daarmee kunnen zij hun energieverbruik – en dus ook hun energierekening – omlaag brengen. Deze financiering past in ons klimaatbeleid, waarin energiebesparing een belangrijke rol speelt. Voor meer informatie: www.ikinvesteerslim.nl

Koploper niet-investeren in kernwapens De ASN Bank is een van de twaalf instellingen in de wereld die elke investering in kernwapens uitsluiten. In Nederland investeren ook Triodos Bank en de pensioenfondsen Philips Pensioen Fonds, PNO Media en het Spoorwegpensioenfonds (SPF) helemaal niet in kernwapens. Dat staat in het rapport Don’t bank on the bomb dat IKV Pax Christi in oktober publiceerde. Bijna driehonderd financiële instellingen wereldwijd investeren ruim 314 miljard dollar in 27 bedrijven die kernwapens ontwikkelen, produceren, testen en onderhouden. De Verenigde Staten en Canada zijn goed voor investeringen van 223 miljard dollar. Europese instellingen, waaronder vier Nederlandse, komen op de tweede plaats met in totaal 73 miljard dollar aan investeringen. U vindt het Engelstalige rapport op www.dontbankonthebomb.com.

NIEUWS

Nieuwe tv-spot De ASN Bank is sinds 1 december op tv met een nieuwe tv-spot. Daarin benadrukken we dat mensen keuzes kunnen maken. Bijvoorbeeld voor een bank die niet investeert in kinderarbeid, milieuvervuiling en wapenhandel. En wel in positieve zaken als duurzame energie, eerlijke handel, wonen, onderwijs en zorg. Daarmee spreken we mensen aan die met ons

Rectificatie In het vorige nummer van Ideaal schreven we dat het ASN Duurzaam Aandelenfonds in de twintig jaar van zijn bestaan een rendement van 400% heeft behaald. Dat was een rekenfout. Het moet zijn: 300% rendement per 31 augustus 2013. Wij excuseren ons daarvoor en bedanken de oplettende lezers die ons erop hebben gewezen. Meer over dit fonds op pagina 30 en 31.

willen bijdragen aan een betere wereld. Zo maken we iedereen die de ASN Bank nog niet kent, duidelijk wie we zijn en waar we voor staan. En we bevestigen onze klanten in hun keuze voor de ASN Bank. U stelt ons in staat te investeren in een betere wereld met het geld dat u ons toevertrouwt. Daarmee maakt u een positief verschil.

Dag van het Ethisch Beleggen Op 30 november vond de dertiende Dag van het Ethisch Beleggen plaats. Vele klanten en andere geïnteresseerden waren naar de Amsterdamse Kromhouthal gekomen om erbij te zijn. Zij konden deelnemen aan een afwisselend programma. Centraal stond de vraag welke rol beleggen, bankieren en ondernemen spelen in het realiseren van een duurzame wereld. Lezingen, interviews, debatten en cabaret stelden deze vraag aan de orde. Wilt u een indruk van de dag? Kijk dan op de homepage van www.asnbank.nl onder Actueel.

Social newsroom Al het nieuws over de ASN Bank staat voortaan op één plek op onze website: in de social newsroom. Daar vindt u, op een overzichtelijke pagina, de Actueelberichten, de persberichten, blogs en artikelen die over onze bank in de media verschijnen. Hoe vindt u de social newsroom? U gaat naar http://nieuws.asnbank.nl. Of u gaat naar onze homepage en klikt op het rode balkje ‘ASN Bank Actueel’.


5

VN-jongerenvertegenwoordiger Ralien Bekkers:

‘Het gaat over onze toekomst, maar niemand vraagt ons iets’

T

Op haar zestiende droomde Ralien Bekkers ervan om zich via de Verenigde Naties in te zetten voor een betere wereld. Vijf jaar later heeft ze als VN-jongerenvertegenwoordiger menige wereldleider gesproken. ‘Maar van de politieke werkelijkheid ben ik geschrokken.’ erwijl je leeftijdsgenoten zich in het studentenleven storten, reis jij langs scholen om over duurzaamheid te praten. Waar komt die bevlogenheid vandaan?

‘Het is begonnen met de film van Al Gore. Ik was vijftien, zestien jaar en werd me voor het eerst bewust van de wereld buiten thuis en school. En ik schrok me kapot. Ik zag onrecht, klimaatverandering. Ik vond het erg beangstigend. Maar bovenal dacht ik: waarom doen we hier niets aan? Ik werd actief in een jongeren-

‘Niet de volwassenen nadoen, dan verandert er niets’ campagne voor de Europese verkiezingen, terwijl ik zelf nog te jong was om te stemmen. Juist daarom vond ik: jongeren die wél mogen stemmen, doe iets met mijn zorgen. En dat doe ik nu als jongerenvertegenwoordiger. Ik probeer de stem van jongeren te laten horen in het politieke debat. Want het gaat over onze toekomst, maar niemand vraagt ons iets. Dat is eigenlijk heel gek.’

Hoe pak je dat aan?

‘Deze zomer was er bijvoorbeeld een vergadering van de Verenigde Naties over de rol van jongeren bij de duurzame doelstellingen. Maar geen jongere zou het woord voeren. De Nederlandse ambassadeur heeft

6


toen tegen mij gezegd: Ralien, jij gaat mee om je verhaal te doen. Dankzij de ASN Bank, die onze reizen betaalt, kon ik naar New York. Via collega-jongerenvertegenwoordigers in andere landen had ik input verzameld voor mijn speech. Het was een heel apart moment toen ik het woord nam. Opeens verscheen daar een jong meisje op dat gigantische projectiescherm; alle politici keken op. Na afloop klonk er applaus, wat erg ongebruikelijk is.’

Doet de internationale politiek voldoende voor een duurzame toekomst?

‘Nee, en daar ben ik erg van geschrokken. Toen ik jonger was dacht ik nog dat de VN ‘alles’ was – dat daar de problemen worden opgelost. Maar de werkelijkheid is helaas anders. Uiteindelijk gaat het vooral om geld en individuele belangen. Nergens zie je dat zo duidelijk als op een klimaattop. Ik zag hoe de onderhandelaars van enkele eilanden die in de Stille Oceaan dreigen te verdwijnen, echt huilend uit een bijeenkomst kwamen. Een batterij Amerikaanse advocaten had ze te verstaan gegeven dat de VS op geen enkele manier aansprakelijk is en geen cent compenseert van de schade. Het gaat veel te veel om individuele belangen en veel te weinig over samen problemen oplossen.’

Kunnen jongeren dat doorbreken?

‘Dat proberen we wel. De aloude tweedeling tussen ontwikkelde en ontwikkelingslanden werkt verlammend. Westerse landen willen niet opdraaien voor

>

Foto’s: Josje Deekens

INTERVIEW


7

VN-JONGERENVERTEGENWOORDIGERS

milieuschade uit het verleden. Terwijl China zich nog altijd onder de ontwikkelingslanden schaart om zich aan verdragen te onttrekken. Wij zouden die patstelling graag doorbreken door een nieuwe dimensie te introduceren: het principe van gelijkheid tussen generaties waar het gaat om klimaatverandering en de effecten daarvan. Hiermee willen we de discussie verschuiven van het verleden – waarin we verdeeld zijn – naar de toekomst die we samen moeten vormgeven en veiligstellen. Die aanpak werkt verbindend en geeft de volgende generatie een stem. Maar het blijft lastig.’

De VN-jongerenvertegenwoordigers vormen de schakel tussen jongeren en (politieke) instanties. Zij gaan op zoek naar meningen en ideeën van jongeren en bespreken die met politici en beleidsmakers. Nederland telt acht jongerenvertegenwoordigers, twee voor elk thema: duurzame ontwikkeling, algemene vergadering VN, Unesco en Europese zaken. Ze worden gekozen voor twee jaar en krijgen ondersteuning van de NJR, de koepel van jongerenorganisaties in Nederland. De ASN Bank maakt de reizen van de twee Nederlandse jongerenvertegenwoordigers voor duurzame ontwikkeling mogelijk. www.jongerenvertegenwoordigers.nl

Zie je bij die verandering een rol voor jezelf weggelegd? ‘Ik weet het nog niet. Als ik in maart klaar ben als jongerenvertegenwoordiger, ga ik eerst afstuderen op een onderzoek naar de nieuwe, duurzame VN-ontwikkelingsdoelen. En daarna hopelijk naar de VS voor mijn masteropleiding. Maar wat ik over tien jaar doe? Iets met duurzaamheid, dat zeker. Liefst internationaal. Wie weet ga ik uiteindelijk de politiek in, maar misschien kan ik beter eerst ervaring opdoen op andere plekken.’

Je staat in de duurzame top-100 van Trouw en Viva nomineerde je als ‘aanstormend talent’. Wat vind je van al die media-aandacht? ‘Ik ben hier niet aan begonnen om celebrity te

WIE IS RALIEN BEKKERS? Ralien (21) is sinds maart 2012 VN-jongerenvertegenwoordiger voor duurzame ontwikkeling. Ze geeft hierover gastlessen op scholen in heel Nederland en gaat met jongeren in gesprek. Hun meningen en ideeën neemt ze mee naar politieke bijeenkomsten, zoals de duurzaamheidsconferentie in Rio (2012), de klimaattoppen in Doha (2012) en Warschau (2013) en vergaderingen van de Verenigde Naties. Met als doel jongeren een stem te geven in de internationale politieke arena. Ralien combineert deze vrijwillige functie met Future Planet Studies aan de Universiteit van Amsterdam. www.ralienbekkers.nl

Heb je je vertrouwen in de politiek verloren?

‘Zeker niet. Maar er moet veel veranderen. Neem de VN: de gigantische afstand tot de maatschappij, de logge manier van besluitvorming. Individuele landen kunnen veranderingen eindeloos tegenhouden. Ik denk dat we het punt hebben bereikt dat we de VN maar wat meer macht moeten geven, ten koste van de lidstaten. Dan kunnen we besluiten in het belang van de hele wereldbevolking er sneller door krijgen. Anders komen we nergens.’

8


worden, haha. Maar als het helpt om aandacht te vragen voor duurzaamheid, dan heb ik er niets op tegen. Zo was de prijs van die verkiezing van Viva een auto. Ik kon mooi een statement maken: waarom in hemelsnaam een auto als prijs? Ik wil die auto niet. En als het een auto moet zijn, dan in elk geval een elektrische. Als ik zo mensen wat bewuster maak, is dat mooi meegenomen.’

Je bent nu ruim anderhalf jaar jongerenvertegenwoordiger. Welk advies geef je je opvolger? ‘Niet al te hoge verwachtingen hebben, want dan raak je zeker teleurgesteld. Daar heb ik zelf wel last van gehad. Maar vooral ook: niet de volwassenen nadoen, dan verandert er niets. Wij jongeren moeten politici een spiegel voorhouden. En dat doe je het beste door jezelf te blijven: jong, een tikkie brutaal. Zo veranderen we langzaam de regels van het spel.’

MIJN

S PA A R M O T I E F

‘De eerste tien blikken was ik zó kwijt’

‘T

wee jaar geleden bezochten we voor het eerst Calabria. Een arm gebied met nauwelijks toerisme. We verbleven in een agriturismo bij een familie. We waren onder de indruk van de verantwoorde manier waarop ze met voeding omgaan: weinig vlees en vis eten en gebruiken wat het land biedt. Elke ochtend kwam eigenares Maria met een mand vol onbespoten groenten uit de moestuin. Alles was van de allerbeste kwaliteit. Vooral de olijfolie was bijzonder. De familie heeft een olijfboomgaard met zevenduizend bomen. De olijven verwerken ze zelf tot zo’n honderdduizend liter van de beste olie. Normaal heeft zulke olie een bittere nasmaak, maar deze is romig en vol. De familie verkoopt

hem in het dorp en aan een restaurant in Parijs. Maar ze konden best nog een afzetgebied gebruiken. Wij namen wat blikken mee en gaven ze als cadeau aan familie en vrienden. Iedereen was enthousiast. Inmiddels hebben we 230 blikken verkocht en ondersteunt een kring van Nederlandse liefhebbers mede de olijfproductie in Zuid-Italië. Ik wil geen winkeltje, het promoten van deze producten is pure liefhebberij. Het past bij onze levenshouding: geen gekke dingen doen en verantwoord omgaan met je omgeving. Daarom lag de keuze voor Ideaalsparen bij de ASN Bank twee jaar geleden voor de hand.’


Foto: Josje Deekens

Leven van de producten die het land biedt. Dat waardeert Elly Ross in de levenswijze van de bewoners van Calabria. Sinds begin dit jaar verkoopt ze olijfolie voor een ZuidItaliaanse familie uit Pianopoli.

9

D U U R Z A M E T H E M A’ S

EERLIJKE HANDEL TEGEN KINDERARBEID

T E G E N WA P E N I N D U S T R I E DUURZAME ENERGIE

Steun aan duurzame thema’s: de resultaten Sinds drie jaar doneert de ASN Bank geld aan projecten in het kader van onze vier duurzame thema’s: eerlijke handel, tegen kinderarbeid, duurzame energie en tegen wapenindustrie. Die donaties doen wij namens klanten met een rekening ASN Ideaalsparen en een ASN Creditcard – zonder dat het de klanten iets kost. Wat maakten deze donaties in 2013 voor verschil? EERLIJKE HANDEL Project

Fashion Programma in Azië Organisatie Solidaridad Solidaridad pakt de werkomstandigheden aan in textielfabrieken in Azië, vooral in India, China en Bangladesh. In het eerste halfjaar vonden enkele grote ongelukken plaats in textielfabrieken in Pakistan en Bangladesh. Daardoor staat veiligheid op de werkvloer nu in de hele textielsector centraal. Solidaridad werkte aan de

10


veiligheid in China en in Bangladesh, waar een fabrieksveiligheidsproject van start ging. Dit selecteert ‘hoogrisicofabrieken’ en biedt deze een verbetertraject. Maar Solidaridad deed meer. Zo legde zij bijvoorbeeld aan Indiase textielarbeiders met korte soapachtige filmpjes (geschikt voor analfabeten) uit wat hun rechten zijn. Project

Duurzame cacao uit Nigeria Organisatie Oxfam Novib Nigeriaanse cacaoboeren kunnen hun welvaart verhogen als ze een betere kwaliteit cacaobonen verbouwen en per hectare meer produceren. In 2013 hielp Oxfam Novib, samen met andere organisaties, 1700 boeren daarbij. Zij kregen les in betere, duurzame landbouwmethodes en

in een veilige omgeving. In 2013 namen bijvoorbeeld ruim duizend kinderen en jongeren deel aan theaterworkshops om te leren omgaan met hun emoties. Ook maken ze de mensen om zich heen bewust van kinderrechten. Honderden kinderen en jongeren namen deel aan recreatieve activiteiten, kregen les en leerden een vak. Dankzij het project voelen jongeren zich veilig en krijgen meer zelfvertrouwen. Project

Speciaal Programma voor Afrika Organisatie Amnesty International Nederland Met het Speciale Programma voor Afrika (SPA) versterkt Amnesty nationale en lokale mensenrechtenorganisaties in (voormalige) conflictgebieden in Nigeria, Somalië, Soedan, Burundi, Democratische Republiek Congo en Oeganda. De nadruk in 2013 lag op het rapporteren van schendingen van mensenrechten die anders vrijwel onbelicht zouden blijven. Zo werd informatie van de SPA-monitors uit Soedan gebruikt tijdens het topoverleg van de Afrikaanse Unie in Addis Abeba. Het tweede doel van SPA is dat mensen zich meer bewust worden van hun mensenrechten. Dat helpt het uitbreken van nieuwe conflicten te voorkomen.

TEGEN KINDERARBEID Project

krediet om betere cacaobomen, mest en bestrijdingsmiddelen te kopen. Uiteindelijk willen de partners zo 7.500 boeren helpen om te gaan voldoen aan de criteria van het duurzame UTZ-keurmerk over onder meer kinderarbeid, pesticidegebruik en het bedrijfsproces. Dankzij dit keurmerk ontvangen ze 5 eurocent bovenop de reguliere cacaoprijs van 1,70 euro per kilo.

T E G E N WA P E N I N D U S T R I E Project

Hulp aan oorlogskinderen in Congo Organisatie War Child Veel kinderen in Oost-Congo werken als kindsoldaat, in de mijnbouw of in de prostitutie. War Child helpt duizenden kinderen hun oorlogservaringen te verwerken

Toekomst voor huisslavinnen in Bangladesh Organisatie Plan Nederland In Dhaka, de hoofdstad van Bangladesh, werken veel dienstmeisjes zeven dagen per week. De meisjes wonen in het huis van hun werkgever. Dat maakt hen volledig afhankelijk van hun werkgever en kwetsbaar voor misbruik. Ze hebben geen vrijheid en gaan niet naar school. Plan geeft deze meisjes informeel onderwijs en leert hun praktische vaardigheden, bijvoorbeeld hoe ze zichzelf kunnen beschermen. In de eerste helft van 2013 hielp Plan ongeveer vierhonderd meisjes in twintig leercentra. Ook kregen meer dan duizend werkgevers, ouders en gemeenschapsleden voorlichting over kinderrechten. Project

Hulp aan kinderen in Congo en Oeganda Organisatie Cordaid Kinderstem Cordaid werkt in Noord-Oeganda en DR Congo in (voormalige) conflictgebieden

waar de levensomstandigheden erg moeilijk zijn. Veel kinderen moeten werken om te voorzien in hun levensonderhoud en dat van hun familie. In Congo proberen kinderen te overleven door bij de mijnen te werken, de meisjes veelal als prostituee. Samen met de plaatselijke partnerorganisaties gaf Cordaid Kinderstem in 2013 ruim driehonderd meisjes een alternatief: onderwijs en een vakopleiding. Ook maakten zij de omgeving bewust van de schade die prostitutie aanricht. In Oeganda ontvingen meer dan zeshonderd kwetsbare kinderen directe steun om naar school te gaan.

DUURZAME ENERGIE Project Texel Organisatie Urgenda Texel heeft ambitieuze doelstellingen om in 2020 energieneutraal te worden. Urgenda en de ASN Bank steunen deze ambitie. Samen met de inwoners van Texel gaan zij aan de slag om energie zelf op te wekken, op duurzame wijze. Urgenda startte vijf jaar geleden zijn eerste project op Texel: ‘Texel geeft Energie’. Er is inmiddels een hecht netwerk van Texelaars die aan de slag gaan met de duurzame ideeën. In 2013 is onder meer druk gewerkt aan het veld met zonnepanelen. En, samen met de gemeente, aan het project voor openbare verlichting met duurzaam opgewekte energie. Project 1 miljoen zonnedaken Organisatie Natuur & Milieu In 2020 moeten er zonnepanelen liggen op één miljoen Nederlandse daken, vinden Natuur & Milieu en de ASN Bank. Daarvoor voerde Natuur & Milieu in 2013 twee acties. Ten eerste een petitie aan de overheid voor een consequent beleid voor zonne-energie. De petitie werd als videoboodschap met 14.000 handtekeningen aan minister Kamp van Economische Zaken aangeboden. De tweede actie was een wedstrijd tussen kinderboerderijen om gratis zonnepanelen. Met als doel een groter publiek kennis te laten maken met zonnepanelen. Maar liefst 11.000 mensen stemden voor hun favoriete kinderboerderij. Meer resultaten en verhalen vindt u op www.asnbank.nl/duurzamethemas.


11

Van energielabel F naar A. Wooncompagnie presteert het bij 57 woningen in Schagen. Goed voor het milieu, voor het comfort van de bewoners én voor hun portemonnee. Allemaal dankzij een groene lening van het ASN Groenprojectenfonds.

V.l.n.r.: Sonja van der Eijk (ASN Bank), Paul Stegers-Wentink (Wooncompagnie), Ronald Zeeman (ASN Bank) en projectleider Jeroen Oppenhuis

12



Deze woningen kunnen weer minimaal een halve eeuw mee

ASN BANK

FINANCIERT KLANT: Wooncompagnie, corporatie in Noord-Holland met circa 13.000 woningen

PROJECT: Woning-

renovatie in Schagen en nieuwbouw in Purmerend

FINANCIERINGSBEDRAG: 4 miljoen

euro van het ASN Groenprojectenfonds (Schagen) en 7 miljoen euro van de ASN Bank (Purmerend)

WAAROM? In de

duurzame samenleving van de toekomst zijn goede, betaalbare, energiezuinige woningen nodig. Beide projecten dragen daar aan bij, in het ene geval door renovatie (Schagen), in het andere door nieuwbouw (Purmerend).

W

ie voor het huis van Bianca Engel en Patrick Bogerd in hartje Schagen staat, zou zweren dat het koppel onlangs een nieuwbouwwoning heeft betrokken. Fonkelnieuwe dakpannen, een eigentijdse gevel met fris voegwerk, hagelwitte kozijnen die strak in de verf staan. Toch wonen Bianca, Patrick en hun drie zoons al zestien jaar in dit huis aan de Veeteeltstraat. Tot voor kort met alle kleine ongemakken die horen bij een huis uit 1958: tocht, vocht en een hoge energierekening. Dat behoort tot het verleden nu de renovatie is afgerond. ‘Ons huis is comfortabeler en de energielasten gaan zeker omlaag. Beter kan niet’, zegt een tevreden Bianca.

Sloop Voor maart 2014 ondergaan 57 sociale

huurwoningen in hartje Schagen deze renovatie. Investering: 6 miljoen euro, waarvan het ASN Groenprojectenfonds 4 miljoen euro financiert voor alle duurzame maatregelen. ‘Renovatie’ klinkt te bescheiden voor de gigantische operatie. ‘We hebben de buitengevel compleet afgepeld’, zegt Paul StegersWentink van Wooncompagnie, wijzend naar de grauwe binnenmuur van een huis dat de aannemer nu onder handen neemt. ‘Hetzelfde geldt voor het dak:

de oude pannen en dakplaten zijn eraf gelicht. Zelfs de oude vloeren op de begane grond hebben we eruit getrokken.’ Een bak vol puin in de straat vormt het tastbare bewijs. ‘Voor de dakpannen hebben we een opkoper gevonden. En de rest van het afval bieden we uiteraard gescheiden aan’, zegt projectleider Jeroen Oppenhuis. Na de sloop begint waar het allemaal om te doen is: de opbouwfase. Een nieuwe buitengevel, dakbedekking en vloerdelen, allemaal voorzien van hoogwaardige isolatie en met een eigentijds uiterlijk. ‘Zodat deze woningen weer minimaal vijftig jaar meekunnen, zowel qua uitstraling als energiezuinigheid.’ Goedkoop is deze ingreep niet. ‘Al met al zijn de investeringskosten zo’n 100.000 euro per woning’, zegt Stegers-Wentink. De gunstige lening van het ASN Groenprojectenfonds hielp de kosten voor alle ‘vergroeningsmaatregelen’ te drukken. Maar, benadrukt hij, het alternatief was complete sloop en vervangende nieuwbouw. ‘Want deze woningen waren simpelweg op. Nieuwbouw is echter duurder – zo’n 130.000 tot 140.000 euro per woning – en veroorzaakt een grotere CO2-afdruk vanwege alle extra materialen.’ Zo bezien is de huidige aanpak veel duurzamer. Oppenhuis: ‘Helaas moesten we de >


13

zonnepanelen uit het oorspronkelijke plan schrappen. Hadden we die toegevoegd, dan was het echt te kostbaar geworden.’

Wisselwoning Ook zonder zonnepanelen is de

verbetering indrukwekkend. Van het zeer onzuinige energielabel F maken de woningen in één keer de sprong naar label A, meestal voorbehouden aan nieuwbouw. ‘Concreter: in een tussenwoning kun je wel 65 euro per maand op je energierekening uitsparen, in een hoekwoning zelfs 83 euro. Uitgaande van het theoretische verbruik, uiteraard’, zegt Stegers-Wentink. Tegelijkertijd stijgt de huur met respectievelijk 39 en 50 euro per maand. ‘In totaal gaan de bewoners er niet alleen in comfort, maar ook in woonlasten op vooruit.’

Daarvoor moeten de huurders wel het nodige ongemak trotseren: verhuizen naar een wisselwoning en in veel gevallen ook weer terug. Oppenhuis: ‘Daarom hebben we de bewoners al in een vroeg stadium bij het project betrokken. Met een enquête en bijeenkomsten.’ Ook konden de huurders hun wensen kenbaar maken via twee bewonerscommissies. ‘De inspraak ging best ver. Van de kleur baksteen tot zuiver technische zaken.’ Zodat de woningen straks weer onderdak bieden aan 57 tevreden huishoudens. Dat geldt in elk geval voor Bianca en Patrick die – aangestoken door de opknapbeurt – druk bezig zijn het binnenwerk van hun huis te schilderen. ‘Wij hoeven hier niet meer weg.’

Huurwoningen in Het Plateel, Purmerend

JUGENDSTIL IN PURMEREND Ook in Purmerend zijn energie-

zuinige woningen verrezen. Wooncompagnie kocht ze van Ymere dankzij een financiering van 7 miljoen euro van de ASN Bank. Het gaat om 51 duurzame huurwoningen met energielabel A. De woningen, onderdeel van de nieuwe woonwijk Het Plateel, onderscheiden zich door het eigentijdse gebruik van negentiende-eeuwse gevelelementen, zoals erkers, entrees en balkons. Geen enkele woning is hetzelfde. Ook bijzonder is het bloemmotief op enkele kopgevels. Dit ontwerp van de Taiwanese kunstenares Mina Wu – haar laatste werk, ze overleed in 2009 – verwijst naar de Jugendstil-decoraties op het aardewerk van de plateelbakkerijen die rond 1900 in Purmerend waren gevestigd.

14


Complimentenestafette tegen pesten

‘K

Foto: Josje Deekens

PA R T N E R A A N H E T WO O R D

Na tweeduizend schouderklopjes op basisscholen in het Westland verspreidt het positieve virus zich over het land. Het doel: tienduizend complimenten voor kinderen op scholen in heel Nederland. En zo positief gedrag een podium geven.

inderen zijn de beste complimentengevers. Ze vinden het helemaal niet moeilijk om iets aardigs tegen elkaar te zeggen’, zegt Thijs Brouwer. Hij kan het weten. Dit jaar plaatste hij op vijf scholen in het ZuidHollandse Westland een kauwgomballenautomaat gevuld met ‘goedbezig-buttons’. Die ‘complimentenmachine’ sloeg aan. ‘De kinderen vatten het speels op: complimentje geven, muntje krijgen, button halen uit de automaat’, zegt Thijs ‘Zo creëren ze een positief schoolklimaat.’

Diploma In 2001 ging een groep Groningse studen-

ten goedbezig-sweaters en -buttons drukken. Tien jaar later vond de stichting Collectief Goedbezig de ASN Bank bereid om projecten te ondersteunen. Het idee is dat het helpt tegen pesten als kinderen actief waardering laten blijken en goed gedrag belonen. Daarom financiert de ASN Bank tienduizend goedbezig-buttons voor basisscholieren. Complimenten geef je bij voorkeur in het openbaar, leerde Thijs uit eerdere ervaringen met de complimentenmachine. Dan hebben ze het meeste effect: op de gever, de ontvanger en de omgeving. Op basisscholen is het kringgesprek een goed moment. Dankzij de button blijft de waardering zichtbaar. Het is de bedoeling dat alle leerlingen een pluim krijgen.

Zijn de complimenten vergeven en is de automaat leeg, dan krijgen de leerlingen een diploma.

Doorzettingsvermogen Het mooiste compliment dat Thijs zelf ontving, ging over het bedenken van de complimentenmachine. ‘Het idee was goed, maar de juiste uitvoering bleek een kwestie van lange adem’, blikt hij terug. ‘Het kostte doorzettingsvermogen om een plastic machientje in de echte wereld te mogen uitproberen. Uiteindelijk konden we de machine testen bij afdelingen van de Gemeente Amsterdam. Daarna volgden Greenchoice en de universiteit Wageningen als onderdeel van cultuurverbetertrajecten.’ Het idee van plastic munten in plaats van echt geld kwam pas later. ‘In eerste instantie werkten we met euro’s. Maar in dat geval concurreert een compliment met andere dingen die je kunt kopen. En de drempel voor een compliment moet zo laag mogelijk zijn.’

SCHOLEN GEZOCHT Een eerste groep basisscholen

meldde zich in oktober aan. De bedoeling is dat zij de complimentenmachine als een estafettestokje doorgeven aan andere basisscholen. Meedoen? Surf naar www.goedbezig.eu en meld uw school aan via het invulformulier onder de tab ‘Actueel: Basisscholen’.


15

DUURZA AM

BELEID

In actie voor textielarbeiders Op 24 april 2013 om negen uur ’s morgens stortte in Savar, Bangladesh, het gebouw Rana Plaza in. In het gebouw waren vooral textielfabrieken gevestigd.

D

aar werkten in totaal zo’n vijfduizend mensen, voornamelijk vrouwen. De kledingbedrijven maakten vooral kleding voor westerse merken. Verder waren er een bank, appartementen en enkele winkels gevestigd. Het gebouw was ontworpen om winkels en kantoren te huisvesten, geen fabrieken. Het was dus niet bestand tegen de trillingen van zware machines. Volgens het hoofd van de brandweer waren de bovenste vier etages van Rana Plaza zonder toestemming gebouwd. Een dag voor de ramp zagen mensen al scheuren in het gebouw. De bank en de winkels die in Rana Plaza waren gevestigd, gingen dicht. Maar de uitbaters van de textielfabrieken negeerden de waarschuwin-

16


gen; hun personeel moest gewoon aan het werk. Meer dan duizend mensen overleefden dat niet, tweemaal zoveel raakten gewond.

Verantwoordelijkheid Er bevinden zich

vijftien kledingproducenten in het ASN Beleggingsuniversum met goedgekeurde ondernemingen. Dat zijn vooral Westerse merken die hun kleding laten maken in lagelonenlanden als Bangladesh. De bedrijven in het ASN Beleggingsuniversum waren, voor zover bekend, niet betrokken bij Rana Plaza. Is hiermee de zaak voor de ASN Bank afgedaan? Nee. De problemen bij leveranciers zijn groot en houden niet op bij deze ramp en bij Bangladesh. De praktijk wijst uit dat de kans op ongelukken groot is. Daarom was deze ramp voor ons aanleiding om de ondernemingen uit het ASN Beleggingsuniversum te vragen hun verantwoordelijkheid te

WAT DOET DE ASN BANK NOG MEER? Sinds drie jaar doneren wij geld aan projecten op het gebied van onze vier duurzame thema’s, waaronder eerlijke handel. Eerlijke handel sluit immers goed aan bij twee pijlers van ons duurzaamheidsbeleid, mensenrechten en biodiversiteit. In het kader van eerlijke handel steunen we ook een project van Solidaridad. Dit pakt de werkomstandigheden aan in textielfabrieken in Azië, vooral in India, China en Bangladesh. In Bangladesh ging dit jaar een fabrieksveiligheidsproject van start. Meer daarover leest u op pagina 10 en 11 van dit blad en op www.asnbank.nl/duurzamethemas, als u doorklikt naar Eerlijke handel.

nemen. We hebben ze vier vragen gesteld. Hun antwoorden geven aan of zij genoeg doen om rampen in de toekomst te voorkomen, en niet alleen in Bangladesh.

Vraag 1: Is de onderneming aangesloten bij het Accord on Fire and Building Safety in Bangladesh?

Textielfabriek Bangladesh – Solidaridad

Wij vinden het belangrijk dat kledingmerken bij de selectie van leveranciers de (brand)veiligheid van het gebouw mee laten wegen. Daarom hebben wij hun gevraagd zich aan te sluiten bij het Accord on Fire and Building Safety in Bangladesh (Overeenkomst over brand- en bouwveiligheid). Dit is een belangrijk initiatief van internationale vakbonden, non-gouvernementele organisaties en kledingmerken. Het doel van het initiatief is de veiligheid en de werkomstandigheden in kledingfabrieken te verbeteren. De meeste bedrijven in het ASN Beleggingsuniversum hebben dit akkoord ondertekend. Enkele Amerikaanse bedrijven hebben zich aangesloten bij een alternatief, de Alliance for Bangladesh Worker Safety. Een enkel bedrijf heeft niet gereageerd op onze vragen, maar wij weten dat het zich nog niet heeft aangesloten bij een van de initiatieven.

Vraag 4: Pleit het bedrijf bij de lokale overheid voor betere voorschriften en inspecties?

De meeste bedrijven beantwoorden deze vraag niet. Alleen H&M en Puma geven duidelijk aan dat zij dit doen.

Maximale inspanning We spannen ons

maximaal in om het geld van onze klanten te beleggen in ondernemingen die verantwoord opereren. De komende tijd gaan we dan ook de druk opvoeren op merken die niet hebben gereageerd op onze vragen én geen actie hebben genomen. We schrijven brieven en e-mails, en bellen ze op. We werken daarbij ook samen met andere investeerders. Wat doen we als ondernemingen over een jaar nog niet hebben gereageerd? En als zij – voorzover wij kunnen constateren – niets hebben gedaan aan de veiligheid van de textielfabrieken die hun kleding leveren? Dan zal de ASN Selectiecommissie in overweging nemen om deze ondernemingen uit te sluiten van belegging, en te verwijderen uit het ASN Beleggingsuniversum. In het belang van de Bengaalse textielarbeiders hopen we dat het niet zover komt.

Vraag 2: Biedt de onderneming compensatie aan slachtoffers of hun gezinnen?

Uit de antwoorden blijkt dat ondernemingen hier nog nauwelijks over hebben nagedacht. Alleen H&M en Puma hebben op deze vraag geantwoord én het opgenomen in hun beleid.

Vraag 3: Neemt de onderneming actie om rampen te voorkomen?

Alle bedrijven die zich bij een initiatief hebben aangesloten, ondernemen acties. Enkele ondernemingen zijn daar veel actiever in dan hun sectorgenoten. Zij werken er ook al langer aan. Dat zijn bijvoorbeeld H&M, GAP en Metro Group.

Tip: Bekende Nederlandse kledingwinkels en warenhuizen hebben het Accord on Fire and Building Safety in Bangladesh ondertekend. Zit uw favoriete winkel er ook bij? Op de Wikipediapagina over het akkoord vindt u een overzicht.


17

1.

2.

Eén ding is zeker: een kerstdiner zonder vis of vlees is voor de dieren het meest feestelijk. Wilt u toch van een stukje vlees genieten, kies dan voor biologische producten of vlees met een ‘Beter Leven-kenmerk’. Vis? Check de viswijzer van het Wereld Natuurfonds. Dat is beter voor de dieren en voor uw eigen welzijn.

Wilt u vleeseters tegemoet komen, maar ook een steentje bijdragen aan duurzaamheid? Maak dan één van de twee kerstdagen een vegetarisch menu. Of serveer g vegetarische gerechten naast de vveege gerechten met dierlijke eiwitten. g re ge re

Eet smakelijk! 5.

Kaarsen horen bij kerst. Helaas zitten in gewone kaarsen schadelijke stoffen, zziijn jn zoals paraffine. Gelukkig zijn ere re er gezondere én duurzamere een n alternatieven, zoals kaarsen n van bijenwas en zelfs van gebruikte bakolie en frituurvet. Een zoekopdracht op internet levert talloze opties op.

In tien stappen aan een duurzame kerstdis Hoe kan het kerstdiner duurzamer, zonder in te boeten aan feestelijkheid? Ideaal helpt u op weg.

7.

18


IE

GE

u dt

ER

N

dri

vin aal n. e Id te RS l KE v a n r e ce p d e a a e M i i t A t i / s A l r d Z ke k.n ee e UR lin rlijke nban uwst DU n o s e e e i he w.a en e. In d w w t u d editi p d O e vin nlin o IN TD

Verse aardbeien of frambozen en n elkke in het toetje? Liever niet. Welke en fruitsoorten kunt u wel met eee een gerust hart opdienen in december? Peren en appels uit Nederland bijvoorbeeld. Kijk voor het complete overzicht op de groente- en fruitkalender van Milieu Centraal: milieucentraal.nl. Zoek op groente- en fruitkalender.

I

R ND

N GA

e

8.

O un Of nu u vvegetariër, flexitariër om mn niv ivo bent, afwisseling en ivo off omnivoor gezzo ge zond nde kkeuzes zijn belangrijk. gezonde Granen en peulvruchten, verse groenten en fruit van het seizoen. Dierlijke eiwitten met mate en liever geen gefabriceerd voedsel, zoals kant-en-klaar-producten met chemische hulpstoffen.

3.

Koop en kook niet teveel. Van alles een beetje is al genieten. Zoek de feestelijkheid in meer variatie in groenten, een uitgebreider toetje en bereiding van de maaltijden met meer toewijding.

4.

Feestelijkheid is ook een kwestie van aankleding. Maar, hoe leuk ze er ook uitzien in de schappen, laat u niet verleiden om wegwerpservies of een eenmalig tafellaken te kopen. Het zijn grote vervuilers. En nergens voor nodig: het plezier duurzaam plez pl ezie ez ierr va ie van nd servies is se errvviees en n tafellinnen taff minstens zo m groot.

VLEES BIJ DE KE KERSTDIS? LET OP DE KEURMERKEN! Kalkoen, konijn, varkenshaas h off kalfsvlees: k lf l voor veell mensen nsen h hoortt een stukje vlees bij de kerstdis. Helaas is dierenwelzijn vaak een zorgelijk punt bij ‘traditioneel kerstvlees’. Zo sterft een hoog percentage van de kalkoenen uit kalkoenmesterijen al voor de slacht. Door het slechte klimaat in de stallen krijgen zij ziektes en ontstekingen. Dat geldt ook voor konijnen in de veehouderij (bron: Stichting Wakker Dier). Wie met een gerust gemoed vlees aan de kerstdis wil serveren, kiest daarom het beste voor biologisch vlees. Dat is vlees van dieren die veel leefruimte hebben en zelden antibiotica krijgen. Biologisch vlees is te herkennen aan het ‘groene blaadje’. Dit Europese keurmerk wordt streng gecontroleerd. Vaak hebben biologische producten ook drie Beter Leven-sterren van de Dierenbescherming. In aanvulling hierop is er het EKO-Keurmerk. Producenten van deze biologische producten hebben extra hun best gedaan om duurzaam te werken, bijvoorbeeld door zonne-energie te gebruiken. Demeter-producten ten slotte zijn afkomstig uit de biologisch-dynamische landbouw. Dat lijkt op biologische landbouw, maar de bedrijven zijn kleinschaliger en de dieren worden op nog natuurlijker wijze gehouden.

9.

Maak het uzelf, bij alle d duurzame keuzes die er zijn, niet tté moeilijk. Want wie ‘bewust’ wil eeten, loopt al snel tegen allerhande et di il dilemma’s aan. Zoals ontbossing voorr ggrootschalige gr o soja-plantages en vlees-vervangers met dieronvriendelijke zuivel. Laat u daarom goed informeren, maar wees ook realistisch en maak keuzes die passen binnen uw mogelijkheden, budget en leefstijl.

6.

Groene asperges, peultjes, bladspinazie? Heerlijk! Maar laat deze lentegroenten nog even liggen. Kies in plaats daarvan voor stevige, verwarmende wintergroenten: aardpeer, bieten, knolselderij, kool, koolraap, pastinaak, pompoen, prei, rammenas, schorseneren, spruitjes, uien, veldsla, radijs, rettich, winterpostelein, winterwortel en witlof.

10.

Heeft u geen zin of tijd om uren H i de keuken te staan met kerst? in O w Of wilt u zich gewoon in de watten late la ateen leggen? De restaurants met een laten du d uur urzzzaa insteek zijn de afgelopen jaren duurzame aals al lss pa pad d paddenstoelen uit de grond geschoten. Kijk voor dieren milieuvriendelijke eetgelegenheden bij u in de buurt op de website: www.puuruiteten.nl. Of vink het selectiecriterium ‘biologisch’ en ‘duurzaam’ aan op www.iens.nl. december 2013 ideaal

19

BELEGGEN

Aarzelt u over beleggen? Maandbeleggen biedt uitkomst Beleggen zonder dat u er omkijken naar heeft Minder gevoelig voor koersschommelingen Geen groot startkapitaal nodig

O

verweegt u wel eens om te gaan beleggen, maar weet u niet zo goed wanneer u moet beginnen? Doordat de koersen schommelen, is het ‘juiste instapmoment’ lastig te bepalen. De oplossing is eenvoudig: ga maandbeleggen bij de ASN Bank. U geeft ons dan opdracht om periodiek voor een vast bedrag participaties in een of meer ASN Beleggingsfondsen te kopen. Het grote voordeel van maandbeleggen is dat de schommelingen

in het koersverloop juist in uw voordeel kunnen werken. Want voor uw 100 euro krijgt u meer aandelen als de koers lager is. En als de koers hoog is, koopt u automatisch minder aandelen. Dat leidt tot een aantrekkelijke gemiddelde aankoopsom.

Rekenvoorbeeld Stel dat u elke maand 100 euro inlegt. De eerste maand is de aankoopkoers 25 euro. U koopt automatisch vier aandelen. De maand daarop is

de koers gestegen tot 100 euro. U koopt dan één aandeel voor uw ingelegde geld. In de derde maand daalt de koers tot 50 euro en koopt u twee aandelen. In de vierde maand koopt u bij een koers van 100 euro weer één aandeel. De gemiddelde koers van het aandeel lag in deze vier maanden op 275:4 = 68,75 euro. Maar uw gemiddelde aankoopprijs per aandeel lag op 400:8 = 50 euro. In dit rekenvoorbeeld schommelt de koers heel sterk. In de praktijk valt dat meestal wel mee. Maar ook bij geringere koersschommelingen is het uitgangspunt duidelijk: doordat u altijd een vast bedrag inlegt, middelt u de koersen waarop u instapt.

De zeven beleggingsfondsen van de ASN Bank Fonds

Belegt in

Gemiddeld rendement per jaar*: 1 jaar

3 jaar

5 jaar

ASN Duurzaam Aandelenfonds

Aandelen van ondernemingen wereldwijd die door onze duurzaamheidsselectie komen.

27,17%

13,26%

12,72%

ASN Duurzaam Obligatiefonds

Obligaties van eurolanden die zijn geselecteerd op duurzaamheid en terugbetaalcapaciteit.

2,09%

2,36%

3,63%

ASN Duurzaam Mixfonds

Aandelen wereldwijd en obligaties van eurolanden, geselecteerd op duurzaamheid.

13,46%

7,47%

8,03%

* Gemiddeld rendement per jaar over de laatste één, drie en vijf jaar per 31 oktober 2013.

20


Wilt u gaan maandbeleggen? Dat kan in drie stappen: 1. U opent een rekening ASN Optimaalbeleggen. Via deze rekening koopt en verkoopt u participaties in de ASN Beleggingsfondsen van uw keuze. 2. U geeft uw bank opdracht om regelmatig – bijvoorbeeld elke maand – automatisch een bedrag over te boeken van uw betaalrekening naar ASN Optimaalbeleggen. Heeft u een ASN Bankrekening, dan logt u in bij ASN Online Bankieren. Onder Sparen links op de pagina ziet u Automatisch sparen. Daar geeft u zelf opdracht voor de automatische overboeking. 3. U geeft ons de opdracht tot maand-

beleggen. Als u bent ingelogd in ASN Online Bankieren ziet u onder Beleggen links op de pagina Orders. U klikt hierop en vervolgens op Naar Mijn ASN Beleggen. U klikt het fonds van uw keuze aan. Daar kunt u uw order doorvoeren met ‘maandelijks’ als frequentie.

Meer informatie over deze fondsen, inclusief de rendementen, vindt u op pagina 32 en 33. Actuele rendementen en koersinformatie staan op www.asnbank.nl/beleggen.

De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Het ASN Duurzaam Aandelenfonds, ASN Duurzaam Obligatiefonds, ASN Duurzaam Mixfonds, ASN Milieu & Waterfonds en ASN Duurzaam Small & Midcapfonds zijn subfondsen van ASN Beleggingsfondsen N.V. ASN Beleggingsfondsen N.V., het ASN-Novib Microkredietfonds en het ASN Groenprojectenfonds zijn beleggingsinstellingen. De beheerder van ASN Beleggingsfondsen N.V., het ASN-Novib Microkredietfonds en het ASN Groenprojectenfonds is ASN Belegginginstellingen Beheer B.V. (ABB). ABB en het ASN Duurzaam Aandelenfonds, ASN Duurzaam Obligatiefonds, ASN Duurzaam Mixfonds, ASN Milieu & Waterfonds, ASN Duurzaam Small & Midcapfonds, ASN-Novib Microkredietfonds en ASN Groenprojectenfonds zijn opgenomen in het register van de AFM. Voor deze fondsen is een prospectus en het document Essentiële Beleggersinformatie (EBi) verkrijgbaar via www.asnbank.nl/beleggen, op de pagina van het betreffende fonds. Dit artikel mag niet worden aangemerkt als een beleggingsadvies.

ASN Milieu & Waterfonds

Aandelen van ondernemingen wereldwijd die actief zijn in milieu- en watertechnologie.

24,26%

11,38%

12,91%

ASN Duurzaam Small & Midcapfonds

Aandelen van Europese kleine en middelgrote ondernemingen geselecteerd op duurzaamheid.

29,83%

4,82%

15,09%

ASN Groenprojectenfonds

Projecten op het gebied van duurzaam bouwen, groene energie en natuur.

1,33%**

1,61%**

2,22%**

ASN-Novib Microkredietfonds

Microfinancieringsinstellingen die kleine kredieten verstrekken aan mensen in ontwikkelingslanden.

3,28%

4,76%**

5,03%**

** Jaarrendement exclusief eventueel fiscaal voordeel


21

Vijftienduizend Overijsselse woningen energiezuiniger Dankzij een investering van ruim 65 miljoen euro uit Energiefonds Overijssel – in beheer bij de ASN Bank – wonen straks vijftienduizend gezinnen in een geïsoleerde woning. Dat bespaart niet alleen energie, maar houdt ook 850 werknemers uit de bouwen installatiesector een jaar lang aan het werk.

E

nergiefonds Overijssel heeft leningen van in totaal 65,7 miljoen euro verstrekt aan vijftien woningcorporaties. De leningen zijn bestemd voor energiebesparende maatregelen en duurzame energieopwekking voor ruim vijftienduizend Overijsselse woningen. ‘Het gaat om sociale woningbouw’, zegt Anouk Blüm van de afdeling Duurzame Financieringen van de ASN Bank. ‘Dankzij de lening van Energiefonds Overijssel worden goedkopere, minder goede huizen verbeterd. De woningcorporaties gaan de schil verduurzamen. Dat is vaktaal voor de buitenkant van een woning: muren, vloer en dak. Die worden geïsoleerd en voorzien van dubbel glas. Daardoor worden ze energiezuiniger. Woningcorporaties doen meer dan isoleren; ze realiseren zonnepanelen, warmtepompen en ventilatiesystemen. De bedoeling is dat de woningen minstens energielabel C krijgen. Dat is ook goed nieuws voor de bewoners, want hun energierekening gaat omlaag en hun wooncomfort omhoog.’ Doordat de woningcorporaties zelf ook geld inleggen, bedraagt de totale investering 137 miljoen euro. Die levert een besparing op van 243 terajoule per jaar. Met andere woorden, de energie die in Anouk Blüm, accountmanager vijftienduizend woningen wordt Energiefonds Overijssel bespaard, is gelijk aan het totale energieverbruik van ongeveer

22


drieduizend huishoudens. Dat is niet alleen goed |voor het klimaat en de bewoners, maar ook voor de werkgelegenheid. De uitvoering van de duurzame renovaties zorgt ervoor dat 850 mensen een jaar lang aan de slag kunnen met dit werk in de bouwen installatiesector.

Ambitie Wat hebben Energiefonds Overijssel en de

ASN Bank nu met elkaar te maken? De provincie zocht vorig jaar een bank die de 250 miljoen euro opbrengst van de verkoop van haar aandeel in Essent (zie kader) kan beheren. En die in staat is projecten te vinden die het fonds kan financieren. Een partij dus met kennis van de financiële kant, van fondsbeheer en van duurzame energie. Dat werd de ASN Bank. Anouk, financieringsspecialist van de afdeling Duurzame Financieringen van de ASN Bank, is de komende jaren ‘uitgeleend’ aan Energiefonds Overijssel. ‘De afdelingen Duurzame Financieringen van de ASN Bank, Royal HaskoningDHV en Start Green zijn verantwoordelijk voor de projecten die het fonds financiert’, legt zij uit. ‘Wij weten veel van financieringen in duurzame energie. Royal HaskoningDHV heeft kennis van duurzame technologie. En Start Green brengt veel ervaring met startende duurzame ondernemingen in.’

Pionieren Het fonds ging begin 2013 officieel van

start. Van de 100 miljoen euro die beschikbaar is voor woningcorporaties is nu 65 miljoen ingevuld. Welke andere projecten heeft het fonds gefinancierd? ‘Er zitten de nodige projecten in de pijplijn,’ aldus Anouk. ‘Het fonds heeft een lange aanloopperiode, want het duurt een tijd voordat projecten zover zijn dat we ze officieel kunnen goedkeuren. Maar ik kan wel een paar

Illustratie: Aleid Landeweerd

voorbeelden van projecten noemen die momenteel worden beoordeeld. Op de daken van boerenschuren is veel plek voor zonnepanelen. Het fonds wil een project financieren waarbij boeren zonnepanelen via huurkoop kunnen aanschaffen. Ze betalen een termijnbedrag dat ongeveer even groot is als het bedrag dat ze op hun energierekening besparen. Energiefonds Overijssel verstrekt de financiering. Een ander voorbeeld is een project voor aardwarmte, ofwel geothermie. Daarbij wordt geboord naar water van circa zeventig graden Celsius om kassen te verwarmen. Een ander interessant project dat momenteel wordt beoordeeld, is de verduurzaming van een groot sportcomplex. Daar is zowel een zwembad als een schaatsbaan ondergebracht. Na de verduurzaming kunnen het zwembad en de schaatsbaan gebruikmaken van elkaars energie. Het laatste project dat ik kan noemen is er een voor groengaspompen. Auto’s kunnen dan groengas tanken in plaats van LPG of diesel. Dat zijn kleine, maar leuke projecten, waarbij nieuwe dingen worden uitgeprobeerd. Met Energiefonds Overijssel maakt de provincie Overijssel het mogelijk om op het gebied van duurzame energie te pionieren.’

WAT IS ENERGIEFONDS OVERIJSSEL? Enkele jaren geleden

verkocht de provincie Overijssel haar aandeel in Essent. Zij stak 250 miljoen euro van de opbrengst daarvan in Energiefonds Overijssel. Mede met dit fonds wil de provincie haar ambitie van twintig procent nieuwe energie in 2020 realiseren. Energiefonds Overijssel leent geld aan projecten die tot doel hebben energie te besparen of energie op te wekken uit hernieuwbare bronnen. Van de 250 miljoen euro die het fonds beschikbaar heeft, is 100 miljoen euro bestemd voor energiebesparing en de productie van nieuwe energie door woningcorporaties. Verder is 125 miljoen euro beschikbaar voor duurzame energie en energiebesparing door ondernemingen. Daarnaast is maximaal 25 miljoen euro gereserveerd voor technologische innovatie.


23

Nieuws over de dienstverlening aan u

Foto: Josje Deekens

Regelmatig horen we onze klanten zeggen dat ze best eens willen zien welke mensen nu eigenlijk de ASN Bank vormen. Hieronder ziet u (de meesten van) ons. Allemaal werken we met plezier aan een duurzame, rechtvaardige samenleving, en aan een goede dienstverlening voor u.

24


Ideaal nu ook op de iPad

I

n onze dienstverlening verandert de komende tijd het een en ander. We breiden onze diensten uit, maar er is ook sprake van veranderingen in kosten. Hier vindt u de wijzigingen op een rij.

Uw rekeningnummer wordt een IBAN Vanaf 1 februari 2014 betaalt

iedereen in Europa op dezelfde manier: met IBAN, het internationale rekeningnummer (International Bank Account Number). Geld overmaken en betalingen doen wordt daarmee in heel Europa eenvoudiger en overzichtelijker. U vindt uw IBAN nu al op uw papieren rekeningoverzichten en in het rekeningoverzicht van ASN Online Bankieren. Het komt ook op uw ASN Wereldpas te staan, zodra deze vervangen wordt. Tot die tijd kunt u de ASN Wereldpas met uw huidige rekeningnummer blijven gebruiken. Tot 1 februari kunt u overboeken naar zowel ‘oude’ rekeningnummers als naar IBAN. Meer informatie: www.asnbank.nl/iban en www.overopiban.nl.

Nieuw tarief ASN Bankrekening Per 1 januari 2014 wijzigt de ASN Bank het tarief van de ASN Bankrekening. De kosten voor de ASN Bankrekening stijgen met € 0,25 tot € 1,25 per rekeninghouder per maand. We vinden het belangrijk de kosten voor u zo laag mogelijk te houden. Tegelijkertijd investeren we doorlopend in onze dienstverlening, zodat u op een

veilige en gemakkelijke manier uw bankzaken kunt regelen. Dat is nu bijvoorbeeld ook mogelijk met ASN Mobiel Bankieren. Ook na deze tariefswijziging blijft de ASN Bank een van de voordeligste banken voor uw dagelijkse bankzaken.

Ideaal Online nu ook voor iPad Al

bijna twee jaar kunt u Ideaal ook online lezen. Met ingang van dit decembernummer is dat ook mogelijk op de iPad. Ideaal Online biedt u alle informatie die u ook in de papieren versie vindt. Maar dan op uw scherm, in een gebruiksvriendelijk online magazine. Wilt u Ideaal voortaan online ontvangen? U meldt zich in een handomdraai aan via www.asnbank.nl/ideaal. Daarbij kunt u de papieren versie van Ideaal opzeggen uit oogpunt van papierbesparing. Maar als u die liever ook blijft ontvangen, is dat geen enkel probleem.

Ser vicekosten voor beleggers Belegt u via uw rekening ASN Optimaalbeleggen of ASN Beleggen Zakelijk in een of meer ASN Beleggingsfondsen? Dan verandert de manier waarop u de kosten van beleggen bij de ASN Bank betaalt. Vanaf 1 januari 2014 gaat u servicekosten betalen voor de beleg gingsdienstverlening van de ASN Bank. Deze kosten worden per kwartaal in rekening gebracht. Eveneens per 1 januari 2014 worden de kosten van bijna alle ASN Beleggingsfondsen verlaagd. Alle

beleggers bij de ASN Bank hebben persoonlijk informatie ontvangen over wat deze wijzigingen voor hen betekenen. Meer informatie vindt u op onze website asnbank.nl/beleggen/tarieven2014.

Heeft u vragen … Heeft u vragen over onderwerpen op deze pagina’s of elders? Dan kunt u onze website raadplegen. Bovenin elk scherm is de mogelijkheid om vragen te stellen en om via e-mail contact op te nemen. Wordt uw vraag niet beantwoord? Dan helpen de medewerkers van de ASN Klantenservice u graag. U kunt hen bereiken op 0800 - 03 80 (gratis) van maandag tot en met vrijdag tussen 8.00 en 17.30 uur. … of suggesties? Als klant ziet u soms

zaken die ons niet opvallen. Vindt u dat onze dienstverlening op een bepaald punt beter, duidelijker of gemakkelijker kan? We lezen uw suggesties graag. Misschien kunnen we ze niet (direct) uitvoeren, maar we nemen ze zeker ter harte.


25

ASN Bank Wereldprijs 2013

En de winnaars zijn… Wat begon met ruim 240 duurzame projectvoorstellen beleeft – vijf maanden en een zinderende afvalrace later – zijn ontknoping op 7 november in Scheveningen. Aan het einde van de finale-avond gaan de vier winnaars van de ASN Bank Wereldprijs ieder met 10.000 euro naar huis om hun duurzame droom waar te maken.

D

e Lourdeskerk, hartje Scheveningen, heeft vanavond wel iets weg van een feestelijk dorpsplein. Onder het hoge, zadelvormige dak staan lange tafels, waaraan duurzame doeners en hun aanhang smullen van allerhande lekkernijen. Uit eetstalletjes stijgen heerlijke geuren op van falafel, quiche, boereka’s, salades en andere duurzame heerlijkheden. De sfeer is uitgelaten. Maar onder de oppervlakte zindert de spanning: aan het einde van de In de categorie ‘duurzame energie’ winnen Bart Fluit en zijn twee vrienden met hun project WavEnergy. Ze zitten nog op de middelbare school, maar hebben nu al een uitvinding op hun naam staan die de duurzame energierevolutie wel eens dichterbij zou kunnen brengen: een techniek om elektriciteit op te wekken uit de golfslag in de zee.

26


avond gaan vier van de acht finalisten naar huis met 10.000 euro, een belangrijke stap op weg naar het waarmaken van hun duurzame droom. In de komende uren is het erop of eronder. Eén voor één mogen de finalisten het podium beklimmen om de kritische vragen van jury en publiek te beantwoorden. ‘Voor restaurants zijn het moeilijke tijden. Hoe krijgen jullie ze zover dat ze de doggybag omarmen?’, wil een jurylid weten van Nelske Thalen en Stèfanie In de categorie ‘vrede & veiligheid’ gaat Renée Wokke van Briljant Minds Burma met 10.000 euro naar huis. Samen met lokale partners wil zij een opleiding op poten zetten die jongeren klaarstoomt voor een baan bij (internationale) bedrijven in Myanmar. Met als doel: bijdragen aan de vrede tussen verschillende etnische groepen én een duurzame economie.

VOOR DE WERELD VAN MORGEN, het duurzame

Apotheose Nadat alle finalisten hun zegje hebben

gedaan, maakt de jury plaats voor een band met opzwepende gypsyjazz. De één probeert zijn zenuwen In de categorie ‘tegen kinderarbeid’ wint Florian Andriessen met zijn project Van prostituee naar office manager. Hij wil 450 kwetsbare meisjes in India een beroepsopleiding geven en zo begeleiden naar betaald, eerlijk werk in een veilige omgeving. Hij is al in gesprek met een jeansproducent.

te vergeten met muziek, een hapje en een drankje. Een ander verzet zijn gedachten bij de inspiratiesessie over crowdfunding. Of de sessie over jongeren en ondernemerschap van Your Bricks, het programma voor ondernemende jongeren. Dan verschijnt eindelijk de jury onder voorzitterschap van ASN Bankdirecteur Jeroen Jansen weer op het podium. De zenuwslopende afvalrace van vijf maanden nadert zijn apotheose. Eén voor één worden de winnaars op het podium geroepen… www.voordewereldvanmorgen.nl/wereldprijs In de categorie ‘eerlijke handel’ winnen Verie Aarts en Femke Prins die met Studiojux.org vraag en aanbod van duurzame lifestyleproducten willen vergroten. Als eerste stap zijn zij bezig om in een kledingfabriek in Nepal een ‘blauwdruk’ neer te zetten van goede arbeidsomstandigheden en duurzame productiemethoden.

Foto’s: Walter Sietinga

Taminiau. Zij zijn de bedenkers van Tas-Toe, een initiatief om voedselverspilling tegen te gaan. ‘Wij benadrukken dat restaurants zo meer service bieden aan hun gasten, waardoor ze aantrekkelijker worden’, verdedigen ze hun idee vol vuur. ‘En hoe zorgen jullie ervoor dat Viva Las Vega’s meer is dan een leuk evenementje voor een eliteclubje?’, krijgen Marieke Zwerver en Fabeel Butt voor de voeten geworpen. Zij zijn de drijvende krachten achter een veganistisch festival. ‘Door strategische allianties aan te gaan met allerlei mediapartners en zo een breed publiek te verleiden en interesseren voor een duurzame manier van eten’, antwoorden ze.

platform van de ASN Bank, ontving meer dan 240 projectvoorstellen. Daarvan waren er 161 kansrijk genoeg om aan de competitie mee te doen. De jury selecteerde de beste veertig hieruit voor de ‘shortlist’. Toen was het publiek aan zet. Het bracht achttienduizend stemmen uit, waarna twintig duurzame ideeën overbleven. Deze kanshebbers doorliepen een intensief traject, dat hen uitdaagde om hun idee tot werkelijkheid te maken, met coaching, het schrijven van een projectplan en een pitch voor de jury. Die selecteerde de acht genomineerden die op 7 november over waren, twee per ASN Bank-thema, te weten: ‘duurzame energie’, ‘vrede & veiligheid’, ‘eerlijke handel’ en ‘tegen kinderarbeid’.


27

SAMEN DOEN

120.000 maaltijden per jaar En nog meer gesprekken Samen eten verbroedert. Dat is het uitgangspunt van Resto VanHarte. De stichting heeft 34 buurtrestaurants in heel Nederland waar mensen met elkaar in contact komen. Mede dankzij een gift van de ASN Foundation.

H

ij had twee decennia in het buitenland gewerkt voor organisaties als Artsen zonder Grenzen en Unicef. Toen hij terugkeerde, schrok Fred Beekers van Nederland. ‘Ik zag een samenleving waarin het saamhorigheidsgevoel is afgebrokkeld en het individualisme verder opgerukt. In hele wijken leven mensen compleet langs elkaar heen. Buren zijn van elkaar vervreemd.’ Het maakte Beekers treurig. Maar ook opstandig. Het moest toch mogelijk zijn buurtgenoten met elkaar in contact te brengen en zo begrip voor elkaar te kweken? Beekers besloot de uitdaging aan te gaan. Hij bedacht het concept van Resto VanHarte: een buurtrestaurant, gerund door vrijwilligers, waar bewoners voor een bescheiden bedrag samen eten en zodoende met elkaar in contact komen. Beekers had succes: sinds de opening van de eerste vestiging in het Haagse Laakkwartier kwamen er in 21 steden een of meer Resto Van-

28


Harte-vestigingen. Samen zijn ze goed voor 120.000 maaltijden per jaar.

Marokkaanse modeshow Resto

VanHarte draait om veel meer dan de maaltijd. Die is vooral een excuus om mensen aan één tafel te krijgen, legt Beekers uit. ‘Om het gesprek op gang te helpen organiseren we allerhande activiteiten. Een praatje van een lokale ondernemer, buurtagent of de imam, of een Marokkaanse modeshow.’ Een categorie apart zijn de KinderResto’s voor kinderen en hun ouders. Daar komen kansarme kinderen in contact met wijkorganisaties die zich inzetten voor hun belangen, met als doel ze bij de samenleving te betrekken. Elk Resto draait op een team van vrijwilligers: buurtbewoners, scholieren, langdurig werklozen, mensen in een re-integratie- of reclasseringstraject, medewerkers van lokale bedrijven. Beekers: ‘Zo doen wij al jaren wat het kabinet de “participatiesamenleving” heeft gedoopt: mensen stimuleren om mee te doen, met zijn allen, met elkaar.’

Resto VanHarte ondersteunen? Wilt u donateur of vrijwilliger worden? Kijk op: www.restovanharte.nl

BELEGGINGSUNIVERSUM

Wij beleggen alleen in ondernemingen, projecten en landen die zijn geselecteerd op basis van ons duurzaamheidsbeleid. De pijlers van dit beleid zijn mensenrechten, klimaat en biodiversiteit. In meerdere vergaderingen beoordeelt de ASN Selectiecommissie jaarlijks zo’n vijfhonderd ondernemingen en instellingen wereldwijd voor het ASN Beleggingsuniversum. Ondernemingen die zich niet in het universum bevinden, kunnen we toelaten of (weer) afwijzen. Ondernemingen in het universum beoordelen we elke drie jaar opnieuw.

Windparken in China Het smogprobleem in China groeit, maar er is ook goed nieuws. Zo keurden wij Huaneng Renewables goed. Dit bedrijf produceert, installeert en beheert windenergieparken in China. Daarnaast ontwikkelt het technologie voor andere energiebronnen, zoals zonne-energie. Huaneng Renewables wil een internationale speler worden in groene, schone energieprojecten. Het bedrijf handelt verantwoord tegenover zijn werknemers, omwonenden, het klimaat en de biodiversiteit. Voordat het een windpark installeert, beoordeelt het de invloed ervan op water, geluidsoverlast, vervuiling en het landschap. Naar aanleiding van deze risicoanalyse neemt het maatregelen om de belasting van het nieuwe park te verkleinen. Eveneens nieuw goedgekeurd: Huhtamaki, Jungheinrich, Solar City, Valmont Industries, LEM, DS Smith, Belimo, Dunelm. Na herkeuring weer toegelaten: Rockwool, FirstGroup, Aga Rangemaster, Computacenter, McBride, East Japan Railway.

√

Vervoersmaatschappij in bont Openbaar vervoer past in een duurzame maatschappij. Maar de transportsector belast het milieu vaak zwaar door het gebruik van motorvoertuigen. Hun uitstoot heeft een negatief effect op zowel de lokale luchtkwaliteit als op het klimaat wereldwijd. Er zijn alternatieven: zuinige transportmiddelen, efficiënter vervoer, en duurzame brandstoffen en aandrijftechnieken. Maar de ambities van de meeste transportbedrijven voor CO2-reductie zijn zwaar onvoldoende. Wij konden recent dan ook geen nieuwe bedrijven goedkeuren. In Japan zijn transportbedrijven bovendien vaak actief in andere sectoren. Zo is Tokyu Corp betrokken bij de verkoop van bont. Omdat dit een uitsluitingscriterium is, keurden we het bedrijf af. Verder zijn afgekeurd: NSK, Kubota, Kurita Water Industries, West Japan Railway.

U vindt het beleggingsuniversum van elk ASN-fonds op www.asnbank.nl, via de link op de webpagina van het fonds.


29

BELEGGEN

ASN Duurzaam Aandelenfonds wint Gouden Stier Op 7 november won het ASN Duurzaam Aandelenfonds de Gouden Stier voor het beste beleggingsfonds van Nederland. Diane Griffioen, directeur ASN Beleggingsfondsen: ‘Deze prijs maakt duidelijk dat beleggen op basis van duurzame uitgangspunten niet onder hoeft te doen voor regulier beleggen. Daarom ben ik er heel blij mee, zeker in dit jubileumjaar van het ASN Duurzaam Aandelenfonds.’

B

elegger.nl reikte de Gouden Stieren 2013 uit aan de koplopers in de financiële dienstverlening. De redactie van de website bepaalde na uitgebreid onderzoek wie in aanmerking kwamen voor een van de negen Gouden Stieren. Vervolgens koos een vakjury van beleggingsexperts de winnaars.

Groene Stier

Belegger.nl had twee ASN-fondsen genomineerd: het ASN Duurzaam Aandelenfonds voor de Gouden Stier, en het ASN Duurzaam Mixfonds voor de Groene Stier voor het beste duurzame beleggingsfonds. Het ASN Duurzaam Mixfonds won in 2012 deze prijs al. Ook dit jaar sprong het fonds eruit, aldus de jury, samen met het Triodos Sustainable Equity Fund. De jury prees

V.l.n.r. Hans Slomp (SNS Asset Management), Fabrice Albronda, Diane Griffioen, Maarten Engbersen, Dorine Putman, Ingmar Soek (ASN Bank), Bram Ragetlie (SNS Asset Management), Han Langen en Paulien van der Lely (ASN Bank).

30


beide fondsen om hun heldere duurzame beleid. Maar omdat het Triodos Sustainable Equity Fund een beter rendement had behaald, won het de Groene Stier. Wij feliciteren de winnaar van harte!

Oudste duurzame aandelenfonds Het ASN Duurzaam Aandelenfonds is het oudste Nederlandse beleggingfonds dat wereldwijd belegt in aandelen van

ondernemingen die zijn beoordeeld op duurzaamheid. Het bestaat dit jaar twintig jaar. In het vorige nummer van Ideaal gingen we daarom al uitgebreid op het fonds in. Hier vindt u nog eens de drie belangrijkste kenmerken die het ASN Duurzaam Aandelenfonds uniek maken: Het fonds belegt op basis van de duurzaamheidscriteria van de ASN Bank. U kunt erop vertrouwen dat uw geld niet gaat naar ondernemingen die mensenrechten schenden, hun werknemers slecht behandelen, gebruikmaken van kinderarbeid, bij wapens zijn betrokken, natuur en milieu schaden en veel CO2 uitstoten. Maar wel naar onderne-

mingen die verantwoord omgaan met mens, klimaat en natuur. Het fonds belegt klimaatvriendelijk. Hoe minder CO2 een onderneming uitstoot, des te meer het fonds erin belegt, en andersom. Het fonds is daardoor verantwoordelijk voor 88,9% minder CO2-uitstoot dan de wereldwijde MSCI All World Index, waarin zich ruim 1600 aandelen wereldwijd bevinden. Het fonds heeft in de twintig jaar van zijn bestaan een goed rendement behaald. Gaat u maandbeleggen (zie pagina 20 en 21)? Stel dat u dat vanaf de start van het fonds in juni 1993 had gedaan met € 100 per maand (de guldens van toen hebben we in euro’s omgerekend). Dan had u op 30 september 2013 € 46.729,17 gehad, bij een totale inleg van € 24.600. En als u in juni 1993 € 100 had ingelegd, zou dit bedrag zijn gegroeid tot € 410,79. Met andere woorden, het fonds heeft in twintig jaar een rendement van bijna 310% behaald.


Diane Griffioen gaat de Gouden Stier in ontvangst nemen.

De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Het ASN Duurzaam Aandelenfonds is een subfonds van ASN Beleggingsfondsen N.V.. De beheerder van het ASN Duurzaam Aandelenfonds is ASN Beleg-ginginstellingen Beheer B.V. (ABB). ABB en het ASN Duurzaam Aandelenfonds zijn opgenomen in het register van de AFM. Voor het ASN Duurzaam Aandelenfonds is een prospectus en het document Essentiële Beleggersinformatie (EBi) verkrijgbaar via www.asnbank.nl/ beleggen, op de pagina van het fonds. Dit artikel mag niet worden aangemerkt als een beleggingsadvies.


31

BELEGGEN

Voorzichtig herstel De wereldeconomie is de dip halverwege de economische cyclus te boven. Het herstel gaat onder aanvoering van de Verenigde Staten, maar ook Europa heeft de weg omhoog gevonden. Toch wil de Fed, het stelsel van Amerikaanse centrale banken, meer bewijs zien van economisch herstel voordat zij het stimuleringsbeleid begint af te bouwen. Beleggers reageerden daar positief op.

De waarde van uw beleggingen kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. ASN Duurzaam Aandelenfonds, ASN Duurzaam Obligatiefonds, ASN Duurzaam Mixfonds, ASN Duurzaam Small & Midcapfonds en ASN Milieu & Waterfonds zijn subfondsen van ASN Beleggingsfondsen N.V. ASN Groenprojectenfonds, ASN-Novib Microkredietfonds en ASN Beleggingsfondsen N.V. zijn beleggingsinstellingen. De beheerder daarvan is ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. (ABB). ABB, ASN Groenprojectenfonds, ASN-Novib Microkredietfonds en de subfondsen van ASN Beleggingsfondsen N.V. zijn opgenomen in het register van de AFM. Een prospectus en de Essentiële Beleggersinformatie (EBi) voor ieder ASN Beleggingsfonds zijn kosteloos verkrijgbaar bij de ASN Bank in Den Haag of via www.asnbank.nl. Lees de EBi voordat u een beleggingsfonds koopt. Dit klantenmagazine mag niet worden aangemerkt als beleggingsadvies.

ASN Duurzaam Aandelenfonds GROOTSTE BELANGEN: SALESFORCE.COM 3,9% MERCK & CO 2,9% VERIZON COMMUNICATIONS 2,7% VODAFONE 2,6% NOVONORDISK 2,3%

Het ASN Duurzaam Aandelenfonds heeft een overwogen belang in technologieaandelen, terwijl het uit duurzaamheidsoverwegingen niet belegt in banken en verzekeraars en in traditionele energiebedrijven. De laatste sectoren presteerden in oktober juist beter dan de technologiebedrijven. Positieve bijdragen kwamen van de beleggingen in Persimmon, Coloplast en Georg Fischer. Het fonds bouwde zijn belang in het Amerikaanse Merck & Co. af. Doordat de pijplijn aan nieuwe medicijnen beperkt is, zijn de omzet en winst van deze farmaceut minder zeker. Het fonds kocht aandelen van onder meer JCDecaux, Portugal Telecom en Teradata. JCDecaux is een Franse onderneming op het gebied van buitenreclame en straatmeubilair (zoals bus- en tramhokjes). JCDecaux heeft een ethische commissie om ervoor te zorgen dat gevoelige vormen van adverteren voldoen aan wetten en ethische regels. Ook verbetert JCDecaux zijn klimaat- en milieuprestaties. Koers in euro’s op

Rendement

Rendement

Gemiddeld

Gemiddeld

over

over

jaarrendement

jaarrendement

afgelopen 3 jaar

afgelopen 5 jaar

31-12-12

31-10-13

laatste 3 maanden

laatste 12 maanden

60,87

75,19

4,93%

27,17%

13,26%

12,72%

De rendementen die worden genoemd op pagina 32 en 33, gelden per 31 oktober 2013.

ASN Duurzaam Obligatiefonds

ASN Duurzaam Mixfonds

GROOTSTE DEBITEUREN: 16,3% DUITSLAND 13,6%

OOSTENRIJK 19,5% NEDERL AND FRANKRIJK 11,2% SPANJE 9,7%

GROOTSTE BELANGEN: AANDELEN: SALESFORCE.COM 3,9% MERCK & CO 2,9% VERIZON COMMUNICATIONS 2,7% OBLIGATIES: OOSTENRIJK 19,5% NEDERLAND 16,3% DUITSLAND 13,6%

Eind oktober maakte de Amerikaanse Fed bekend dat zij het stimuleringsbeleid nog niet wijzigt zolang zij niet meer bewijs ziet van economisch herstel. De Amerikaanse rente daalde hierop sterk, waarna de Europese rente volgde. Dat had, samen met de vermindering van het verschil tussen de rentes van de verschillende landen, een positief effect op het rendement van het fonds in oktober. De overwogen positie in Portugese staatsobligaties leverde extra rendement op doordat de rente op deze obligaties daalde. Het gewicht van de verschillende landen in de portefeuille wordt bepaald door hun duurzaamheidsscore en terugbetaalcapaciteit. Op basis van deze gewichten belegt het fonds de instroom van nieuwe beleggingsgelden en de ontvangen rentes in staatsobligaties van de diverse landen. Ook voert het fonds transacties uit om de beleggingen af te stemmen op het durationbeleid.

In oktober realiseerden beide beleggingscategorieën van het ASN Duurzaam Mixfonds een positief rendement. Het aandelengedeelte belegt uit duurzaamheidsoverwegingen niet in banken en verzekeraars en in traditionele energiebedrijven. De laatste sectoren presteerden in oktober juist beter dan de technologiebedrijven. De overwogen positie van het obligatiegedeelte in Portugese staatsobligaties leverde extra rendement op doordat de rente op deze obligaties daalde. Het gewicht van de verschillende landen in de obligatieportefeuille wordt bepaald door hun duurzaamheidsscore en de terugbetaalcapaciteit. Op basis van deze gewichten belegt het fonds de instroom van nieuwe beleggingsgelden en de ontvangen rentes in staatsobligaties van de diverse landen. Het fonds kocht aandelen van onder meer JCDecaux, Portugal Telecom en Teradata.

Koers in euro’s op

32

Rendement

Rendement

Gemiddeld

Gemiddeld

over

over

jaarrendement

jaarrendement

afgelopen 3 jaar

afgelopen 5 jaar

31-12-12

31-10-13

laatste 3 maanden

laatste 12 maanden

28,13

27,42

1,26%

2,09%


2,36%

3,63%


Rendement

Rendement

Gemiddeld

Gemiddeld

over

over

jaarrendement

jaarrendement

afgelopen 3 jaar

afgelopen 5 jaar

31-12-12

31-10-13

laatste 3 maanden

laatste 12 maanden

65,89

71,78

3,19%

13,46%

7,47%

8,03%

ASN Milieu & Waterfonds

ASN Duurzaam Small & Midcapfonds

GROOTSTE BELANGEN: CLEAN HARBORS 4,1% ROPER INDUSTRIES 4,0% GEORG FISCHER 3,8% KINGSPAN GROUP 3,6% SABESP 3,0%

DIGNITY 4,8% HUHTAMAK I 4 , 4 % G R O OT S T E B E L AN G E N : TAKKT 4,3% CONSTRUCCIONES Y AUXILIAR DE FERROCARRILES 4,3% UNIT 4 4,2%

Dankzij de stabiliserende eindmarkten in Europa en Azië deden de waterinfrastructuurbedrijven Xylem en Georg Fischer het in oktober goed. Na een moeilijk eerste halfjaar profiteerde Clean Harbours (gevaarlijk afval) van herstel in sectoren die eerder achterbleven. Bedrijven met sterke halfjaarcijfers, zoals Gerberit (waterinfrastructuur), droegen ook bij aan de goede prestaties. Aixtron, Epistar, Vacon en Roper bleven achter. We voegden het Amerikaanse Valmont Industries (waterinfrastructuur) toe aan de portefeuille. Daarmee kan het fonds profiteren van de uitbreiding van het Amerikaanse netwerk en beleggen in de irrigatiemarkten. We kochten ook aandelen van het Zwitserse LEM (energiezuinigheid in de industrie), om te beleggen in groeimarkten. We verkochten ons belang in het Japanse Kurita (waterbehandeling) omdat het niet meer voldoet aan de uitsluitingscriteria.

Unit4 leverde in oktober de grootste bijdrage aan het resultaat, met een stijging van 20%. Deze was het gevolg van de interesse van private investeerders in een mogelijke overname van het bedrijf. De basis van het bedrijf is goed, wat ruimte biedt voor verdere koersstijging. De Britse begrafenisondernemer Dignity drukte het zwaarst op het resultaat, al was er geen bijzonder nieuws over het bedrijf. We kochten aandelen bij van Elekta (middelen voor behandeling van kanker) omdat de koers enige tijd relatief laag was. De vooruitzichten voor het bedrijf op de middellange termijn zijn nog altijd uitstekend. Het belang in Krones brachten we terug. Dit aandeel heeft het goed gedaan sinds het in de portefeuille is opgenomen, maar de kans op verdere koersstijging is beperkt.


Rendement

Rendement

Gemiddeld

Gemiddeld

over

over

jaarrendement

jaarrendement

afgelopen 3 jaar

afgelopen 5 jaar

31-12-12

31-10-13

laatste 3 maanden

laatste 12 maanden

17,69

21,59

5,32%

24,26%

11,38%

12,91%


Rendement

Rendement

Gemiddeld

Gemiddeld

over

over

jaarrendement

jaarrendement

afgelopen 3 jaar

afgelopen 5 jaar

31-12-12

31-10-13

laatste 3 maanden

laatste 12 maanden

22,39

27,16

8,60%

29,83%

4,82%

15,09%

ASN Groenprojectenfonds

ASN-Novib Microkredietfonds

GROOTSTE DEBITEUREN: STICHTING GROENFONDS 12,4% STICHTING PORTAAL 8,0% ENECO HOLDING 7,2% BEVORDERING WINDENERGIE NEDERLAND 4,6% STICHTING WOONCONCEPT 4,5%

GROOTSTE DEBITEUREN: CREDO GEORGIA 2,2% BAI TUSHUM KIRGIZIË 2,0% AZERCREDIT 2,0% CREAR AREQUIPA PERU 1,9% FINCA HOLDING 1,9%

In het derde kwartaal steeg de koers van het ASN Groenprojectenfonds met 0,35%. Het rendement was grotendeels afkomstig van de rente-inkomsten op de leningenportefeuille. Het fonds financierde in het derde kwartaal vier nieuwe projecten: twee windparken (Rijnwoude en Kloosterboer), Wooncompagnie Stichting Volkshuisvesting en Woonconcept. De projectfinanciering aan Wooncompagnie Stichting Volkhuisvesting is bestemd voor een omvangrijke renovatie van 57 woningen in Schagen. Daarbij gaan de woningen van de huidige energielabels, E tot G, naar energielabel A. Voor dit project is een groenverklaring afgegeven en de lening wordt onder borgstelling van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) verstrekt (zie pagina 12 en vervolg).

Onlangs verstrekte het fonds een lening aan Mitra Bisnis Keluarga (MBK). Deze Indonesische microfinancieringsinstelling (MFI) ontving ook in 2011 een lening. Naar schatting achttien miljoen Indonesische huishoudens hebben geen toegang tot microkrediet. Er zijn veel MFI’s actief, maar de armste vrouwen kunnen daar niet terecht. Zij zijn wel welkom bij MBK. Deze MFI is gevestigd in Tangerang, West-Java. Hoewel Java geen arm eiland is, leven de meeste van de 1,6 miljoen inwoners van Tangerang van minder dan $ 2 per dag. MBK richt zich op het armste kwart van de bevolking in en rond deze stad. Het verleent kleine kredieten (gemiddeld 260 US-dollars) aan meer dan driehonderdduizend klanten, uitsluitend vrouwen. MixMarket, dat informatie over bijna tweeduizend MFI’s wereldwijd verzamelt, riep MBK twee jaar op rij uit tot de beste MFI ter wereld.


Rendement

Rendement

Gemiddeld

Gemiddeld

over

over

jaarrendement

jaarrendement

afgelopen 3 jaar

afgelopen 5 jaar

31-12-12

31-10-13

laatste 3 maanden

laatste 12 maanden

26,53

26,09

0,81%

1,33%

1,61%

2,22%


Rendement

Rendement

Gemiddeld

Gemiddeld

over

over

jaarrendement

jaarrendement

afgelopen 3 jaar

afgelopen 5 jaar

31-12-12

31-10-13

laatste 3 maanden

laatste 12 maanden

55,55

54,52

0,44%

3,28%

4,76%

5,03%


33

R E N T E TA R I E V E N

ASN Rentetarieven met ingang van 22 augustus 2013 Dit is een overzicht van de rentetarieven voor de rekeningen die op dit moment geopend kunnen worden. Wij bieden zowel rekeningen met een variabele rente als rekeningen met een vaste rente. Een variabele rente kan altijd door de bank worden gewijzigd. Een vaste rente kan niet worden gewijzigd gedurende de looptijd van de rekening. Deze informatie is onder voorbehoud van wijzigingen door de bank. Meer informatie over de voorwaarden en rentetarieven van alle producten vindt u op www.asnbank.nl. Particulier

Rente %

Kenmerken

Rekeningen met een variabele rente ASN Ideaalsparen

1,60%

Sparen zonder beperkende voorwaarden Sparen zonder minimuminleg en verplichte stortingen. Op ieder moment kunt u uw spaargeld opnemen.

ASN Jeugdsparen

2,50%

Sparen voor uw kind of kleinkind Sparen voor kinderen tot 18 jaar. Tussentijds opnemen van spaargeld is niet mogelijk, behalve voor studiekosten vanaf het voortgezet onderwijs. Met steun aan kinderprojecten van Cordaid.

ASN Optimaalbeleggen

1,60%

Beleggen in de ASN Beleggingsfondsen Snel en eenvoudig beleggen in de ASN Beleggingsfondsen. Over het geld dat u niet belegt ontvangt u rente.

ASN Bankrekening

0,75%

Betaalrekening met rente en lage kosten Online betaalrekening voor klanten vanaf 18 jaar en ouder. Met iDEAL, app mobiel bankieren en ASN Wereldpas.

ASN Jongerenrekening

0,75%

Gratis betaalrekening met rente Gratis online betaalrekening voor jongeren vanaf 12 tot 25 jaar. Met iDEAL, app en ASN Wereldpas. Rood staan is niet mogelijk.

Rekeningen met een vaste rente ASN Depositosparen 1 jaar 2 jaar 3 jaar 4 jaar 5 jaar 6 jaar 7 jaar 8 jaar 9 jaar 10 jaar Zakelijk

1,00% 1,10% 1,40% 1,70% 2,00% 2,30% 2,50% 2,70% 2,90% 3,20% Rente %

Sparen met een vaste looptijd en vaste rente Looptijd naar keuze van 1 tot 10 jaar. Al mogelijk vanaf € 500,-. Als u uw spaargeld wilt opnemen voor het einde van de looptijd betaalt u opnamekosten. U kunt kiezen of u de rente per jaar of per maand wilt ontvangen. Bij een rente-uitkering per maand is het rentepercentage 0,25% lager. Hiervoor geldt een minimum inleg van € 5.000,-.

Kenmerken

Rekeningen met een variabele rente ASN Sparen Zakelijk

1,50%

Sparen zonder beperkende voorwaarden Sparen zonder minimum inleg en verplichte stortingen. Op ieder moment kunt u uw spaargeld opnemen.

ASN Beleggen Zakelijk

1,50%

Beleggen in de ASN Beleggingsfondsen Snel en eenvoudig beleggen in de ASN Beleggingsfondsen. Over het geld dat u niet belegt ontvangt u rente.

Rekeningen met een vaste rente ASN Depositosparen 1 jaar 2 jaar 3 jaar 4 jaar 5 jaar 6 jaar 7 jaar 8 jaar 9 jaar 10 jaar

34


1,00% 1,10% 1,40% 1,70% 2,00% 2,30% 2,50% 2,70% 2,90% 3,20%

Sparen met een vaste looptijd en vaste rente Looptijd naar keuze van 1 tot 10 jaar. Al mogelijk vanaf € 500,-. Als u uw spaargeld wilt opnemen voor het einde van de looptijd betaalt u opnamekosten. De rente wordt jaarlijks bijgeschreven. Ontvangt u uw rente liever per maand, kies dan voor een maandrentedeposito. U kunt kiezen uit een looptijd van 3 of 5 jaar. Het rentepercentage is 0,25% lager voor deze looptijden. Hiervoor geldt een minimuminleg van € 7.000,-.

EN VERDER

Ideaal is ook actief op Twitter: @IdeaalMagazine

Voor de Wereld van Morgen is het platform van de ASN Bank voor duurzame denkers, doeners en dromers. Samen werken we aan een duurzame, betrokken samenleving. Doet u mee? Kijk op: www.voordewereldvanmorgen.nl

Jeroen Runge @Fubarro Wat een geweldige bank die #asnbank @IdeaalMagazine

Sociale Cohesie-Battle Sinds februari 2013 organiseert Voor de Wereld van Morgen elke twee maanden een Battle. Telkens strijden twee projecten om zoveel mogelijk stemmen. En daarmee om fin financiële steun van de ASN Bank. ee project om de sociale cohesie Heeft u een in de sa samenleving te bevorderen? Schrijf dit dan in voor de nieuwe Batt De inschrijving sluit op Battle. 9 januari 2014. De redactie van V Voor de Wereld van Morgen sselecteert de twee beste pr projecten. Zij werven zoveel mo mogelijk stemmen, want elke t stem is 5 euro waard. In drie weken kunt u maximaal 3.500 euro verdienen voor uw project. Kijk op www.voordewereldvanmorgen.nl/battle.

Angela Rooijmans @emax_domina Wat een heerlijke week, al die positieve reacties & bestellingen nav het stuk in @IdeaalMagazine http://bit. ly/1eMAgjE #dank! Petrosjan Damen @PetrosjanDamen Mooi klantenmagazine van @ASNBank ‘Ideaal’ http://ow.ly/nRA5h #inspiratie MoreThanHip @MoreThanHip “Beter inconsequent goed, dan consequent fout”. Mooie quote van @veradalm (dir. @milieucentraal) in @IdeaalMagazine van ASN bank

Duurzaam hoogtepunt Wat was voor u het duurzame hoogtepunt van 2013? Een politiek succes, een maatschappelijke actie, de start van een sociaal ondernemer, een nieuw product in de supermarkt of een bedrijf dat met kop en schouders boven de rest uitstak? Voor de Wereld van Morgen verzamelt in december 2013 de duurzame hoogtepunten van dit jaar. We stellen daaruit een inspirerende lijst samen van de tien opvallendste hoogtepunten. Mail uw hoogtepunt naar [email protected].

ASN SERVICE ASN Bank Postbus 93514 2509 AM Den Haag telefoon 070-356 93 33 fax 070-361 79 48 [email protected] www.asnbank.nl ASN Klantenservice 0800 - 03 80 (gratis)

Ideaal is een uitgave voor klanten van de ASN Bank en verschijnt vijf keer per jaar. Aanmelden voor de papieren en/of online versie van Ideaal: www.asnbank.nl/ideaal

Redactie ASN Bank: Marianne Bodenstaff en Lucy Alijk [email protected] www.asnbank.nl/ideaal

Journalistieke productie: Maters & Hermsen Journalistiek, Leiden Ontwerp/opmaak: Katja Visser, Den Haag Foto cover: Josje Deekens, Den Haag Druk: Quantes, Rijswijk

W’mien Free@freebv Heb net mijn @fairphone besteld! Topinitiatief. Met dank aan @IdeaalMagazine voor het laatste zetje!

December 2013 © 2013 ASN Bank Materiaal: Cocoon


35

Het gaat over onze toekomst, maar niemand vraagt ons iets. 03 Earthflight cadeau bij ASN Ideaalsparen. 18 In tien stappen aan een duurzame kerstdis

Recommend Documents