Het economisch DNA van de Kempen: De sleutelrol van globale ondernemingen

Het economisch ‘DNA’ van de Kempen: De sleutelrol van globale ondernemingen Prof. Dr. J. Konings, Prof. Dr. J. Reynaerts, Drs. S. De Ruyter VIVES, Faculteit Economie& Bedrijfswetenschappen KU Leuven

Congres VOKA-Kempen 24 April 2013

Grote verschillen in welvaart (BBP/capita) weerspiegelen grote verschillen in productiviteit TFP= toegevoegde waarde per ingezette hoeveelheid inputs, zoals arbeid en machines

Een typische firma in de VS produceert 32 keer meer output dan een typische firma in Tanzania – met dezelfde hoeveelheid input.


Deze welvaartsverschillen worden doorgaans verklaard door

• Technologie: R&D & innovatie • Instituties en regulering: arbeidsmarktregulering, overheidsinterventies, fiscaliteit, sociaal capitaal (informele instituties). • Nieuwe inzichten mbt de drijvers van ondernemingsgroei voor Vlaanderen wijzen op het belang van:  Firma heterogeniteit (schaal),  De rol van multinationals als ‘trekkers’  firma-‘competenties’ Deze studie zoemt in op het belang van deze factoren voor de regio Kempen.


Overzicht: Het Economisch ‘DNA’ van de Kempen I.

Wat zijn de sterke sectoren in de Kempen in vergelijking met de rest van Vlaanderen, in termen van jobs, productiviteit, groei, ondernemerschap?

II. Heterogeniteit tussen ondernemingen: Zijn alle ondernemingen even belangrijk of zijn er enkele supersterren die de basis vormen van de economische dynamiek? III. Wat is er zo typisch aan de economische supersterren?  Methode: Op basis van de jaarrekeningen van alle ondernemingen in de industrie berekenen we economische kerncijfers, zoals tewerkstelling, productiviteit, groei voor ondernemingen gevestigd in de Kempen en vergelijken dit met Vlaanderen. Congres VOKA-Kempen 24 April 2013

I. WELKE STERKE SECTOREN IN DE KEMPEN? Congres VOKA-Kempen 24 April 2013

Sectoren op de groene 45° lijn zijn in termen van tewerkstellingsaandeel vergelijkbaar in de Kempen met de rest van Vlaanderen; sectoren boven de 45° lijn zijn relatief belangrijker in de Kempen Congres VOKA-Kempen 24 April 2013

Groei tewerkstelling tijdens de crisis?


En in Vlaanderen?


Productiviteitsgroei (= technologische vooruitgang) ten koste van Jobs? 10

Productiviteit VS. tewerkstelling in de Kempen (2005-2010), gewogen met toegevoegde waarde

5

Informatica

0

Andere niet-metaalhoudende producten Chemie farma Producten van metaal 14 Voeding 31 21 24

-5

29 33

Rubber of kunststof

-10

18

-15

32 -5

-4

-3

-2

-1

0

1

Groei tewerkstelling Congres VOKA-Kempen 24 April 2013

2

3

4

5

Is de Kempen een regio van ‘entrepreneurs’, wat productiviteitsgroei (innovatie) bevordert? Aantal starters per capita




En het aantal starters neemt sterk toe over de tijd.



Samenvatting •

Farma, Voeding, reparatie machines, elektrische apparatuur (verlichting), rubber en papierwaren zijn sectoren die in termen van tewerkstelling relatief belangrijker in de Kempen zijn in vergelijking met de rest van Vlaanderen. In termen van toegevoegde waarde zijn het vooral de Farma, Voeding en Chemie die een belangrijke bijdrage leveren aan de totale toegevoegde waarde in de Kempen.

•

De crisisjaren troffen de Kempen relatief meer in de sectoren Elektrische Apparatuur (Phillips) en ‘Installatie en Reparatie van Machines’.

•

Er is een positief verband tussen productiviteitsgroei en tewerkstellingsgroei. Volgens deze twee criteria doen vooral de chemie, voeding, metaalproducten, maar ook informaticaproducten het vrij goed en relatief beter dan de rest van Vlaanderen.

•

Ondernemerschap is sterk in de Kempen, vooral in de industrie: Het aantal starters is vergelijkbaar met de rest van Vlaanderen voor alle sectoren samen. Maar voor de industrie ligt het aantal starters systematisch boven het Vlaamse gemiddelde. Congres VOKA-Kempen 24 April 2013

II. Heterogeniteit tussen ondernemingen


Vaststelling 1: 20-80 Regel

Indien alle ondernemingen een gelijke bijdrage zouden leveren aan de tewerkstelling (Toeg.Waarde), dan vallen alle observaties samen met de 45° lijn. De (Lorenz) curve toont de mate van ongelijkheid tussen ondernemingen binnen dezelfde sector. Zo zorgt slechts 20 percent van de ondernemingen voor 80 percent in de chemie van de Congres VOKA-Kempen 24 April 2013 tewerkstelling en toegevoegde waarde.


Voor de farmacie is de concentratie in enkele topondernemingen nog groter


In het algemeen 81

90 80 70

60

40

50

40

40

20

30 20 10

3

0

16

minder dan 10 werknemers tussen 10 en 50 werknemers

fractie tewerkstelling in totaal fractie firma's in totaal

meer dan 50 werknemers


Vaststelling 2: Productiviteitsverschillen tussen ondernemingen in dezelfde sectoren lopen op tot meer dan 300 percent

20 percent van de ondernemingen heeft een TFP lager dan 10

Verschil van300%! Congres VOKA-Kempen 24 April 2013

Vaststelling 3: Grote ondernemingen in de Kempen (>50 wn) zijn gemiddeld dubbel zo productief als kleine ondernemingen (<10 wn)


Dit is geen nieuw gegeven • “…we have the phenomenon in every community and in every trade, in whatever state of the market, of some employers realizing no profits at all, while others are making fair profits; others, again, large profits; others still, colossal profits.” (Francis Walker, Quarterly Journal of Economics, ‘87) Congres VOKA-Kempen 24 April 2013

Dit is geen nieuw gegeven • “…we have the phenomenon in every community and in every trade, in whatever state of the market, of some employers realizing no profits at all, while others are making fair profits; others, again, large profits; others still, colossal profits.” (Francis Walker, Quarterly Journal of Economics, 1887) Congres VOKA-Kempen 24 April 2013

Samenvatting • 80 percent van de jobs en toegevoegde waarde is geconcentreerd in een kleine groep (20 percent) van bedrijven. • Tussen deze bedrijven bestaan grote verschillen in termen van schaal en productiviteit (‘toegevoegde waarde per kop’) en kunnen oplopen tot meer dan 300 percent zelfs binnen eng gedefinieerde sectoren. We hebben dus te maken met een kleine groep van economische supersterren. • Ondernemingsgrootte (schaal) en productiviteit zijn positief gerelateerd! • Deze stylized facts voor de Kempen vinden we ook terug in de rest van de industrie in Vlaanderen


III. WAT IS ER ZO TYPISCH AAN DE ECONOMISCHE SUPERSTERREN? Congres VOKA-Kempen 24 April 2013

Wat zijn de drijvers van deze productiviteitsverschillen?

• Internationalisering

• Firma competenties

• Co-locatie & spillovers Congres VOKA-Kempen 24 April 2013

Internationalisering (i): Belang van Export Firma’s die exporteren versus firma’s niet exporteren: meer productief en meer jobs Average Firm Total Factor Productivity & Employment by Exporter Status

1.5 1.2

+30%

.9

Non exporters Normalized to 1

.6

TFP index

1.8

2.1

+120%

non-exporter

tfp index

exporter

employment (normalized)

(source: NBB) Congres VOKA-Kempen 24 April 2013

Internationalisering (ii) Multinationals zijn productiever en veel groter dan locale ondernemingen (wellicht omwille van betere technologie, grotere schaalvoordelen, risicospreiding, interne credit market, etc..)

+80% +60%


.1

.3

.5

.7

.9

1.1

1.3

1.5

Firma competenties (i) Firma’s met meer on-the-job training zijn gemiddeld 30 % productiever

No Training

Training


Firma Competenties (ii): Belang van Managementpraktijken (systeemdenken) Landen waar ondernemingen goed scoren op implementeren van managementsystemen, doen het beter.


Bron: Bloom et al (2009)

Resultaten voor de Kempen: impact op (totale factor) productiviteit van MNO, schaal & firma competenties

MNO

(1) TFP 0.182*** (0.0703)

Schaal < 10 werknemers

(2) TFP 0.232*** (0.0379)

(3) TFP 0.249*** (0.0655)

-0.645***

-0.571***

(0.0726)

(0.131) 0.246** (0.100)

Human Capital

Sector dummies

No

Yes

Yes

Year dummies N

Yes 720

Yes 720

Yes 240


Regressieresultaten relatieve performantie ondernemingen in de Kempen grafisch: benchmark, index is gelijk aan 1, voor de kleine (<10), locale onderneming die niet investeert in human capital 1,6

1,4

+40% 1,2

+25%

+25% 1

Benchmark 0,8

0,6

0,4

0,2

0 Kleine, locale firma

MNO

Schaal


Human Capital

Co-locatie en Spillovers (i) Regionale clustering en co-locatie van de industrie


Co-locatie en Spillovers (ii) Belang van aanwezigheid van MNOs: ‘spillovers’ voor de Kempen?

Positieve spillovers van MNO’s naar locale ondernemingen ontstaan tgv: • Kennis-spillovers • Input-Output linkages (supply chain) • Arbeidsmarktcompetenties Impact op locale ondernemingen van MNO in de sector

Aandeel van MNO in sector

(1) TFP 0.445*

(2) TFP 0.699**

(0.270)

(0.278) -0.775***

<10 werknemers

(0.0974)

Year dummies N

Yes 426

Yes 426

Standard errors in parentheses. * p<0.05, ** p<0.01, *** p<0.001


Impact van een hypothetische toename van de aanwezigheid van een MNO van 10 naar 20 percent in termen van marktaandeel op de locale ondernemingen 1,6

1,4

1,2

+7%

1

0,8

0,6

0,4

0,2

0 Kleine, locale firma

MNO

Schaal


Human Capital

Spillovers MNOs

Conclusies - 80/20-regel: Creatie van toegevoegde waarde en jobs is geconcentreerd in een kleine groep van grote ondernemingen - Grote ondernemingen worden gekenmerkt door: - hoge productiviteit - actief in de exportmarkten - vaak globale spelers (multinational). - Internationale concurrentie leidt tot: - snellere innovatie, creativiteit en kostenbeheersing - vroeg capteren van signalen van ‘global trends’ Congres VOKA-Kempen 24 April 2013

Belang van schaalvergroting (heeft onder meer met regelgeving te maken, arbeidsmarktregulering, vergunningen, etc.)

Firm Share by size class 10-19 Belgium 54% France 59% Denmark 43% Germany 30% Spain 68% Source: Amadeus, own calculations

20-49 18% 16% 17% 12% 15%

50-249 21% 18% 32% 41% 14%

More 250 6% 5% 7% 15% 3%

Een reallocatie van marktaandeel van kleine naar grotere ondernemingen levert productiviteitswinsten op. Congres VOKA-Kempen 24 April 2013

Thank you for your attention More details: http://www.econ.kuleuven.be/VIVES/vokaleerstoel mail to: [email protected] Congres VOKA-Kempen 24 April 2013

Het economisch DNA van de Kempen: De sleutelrol van globale ondernemingen

Recommend Documents