Het betere broodbeleg

okra maandblad van OKRA, verschijnt niet in januari en augustus

MEI -jaargang 48 nr. 4

magazine

Het betere broodbeleg De menselijke kant van Filip en Mathilde Op pensioen en bijverdienen?

16 000, hou het in de gaten

Tennissen, in een koor zingen, aan een praatgroep deelnemen, schaken, een gezelschapsspel spelen, betogen, masseren… het is zoveel plezanter als je dit niet alleen doet. En dat geldt voor elke activiteit in OKRA. Het is zoveel gezelliger als je OKRA met veel mensen kan delen. Stel je voor dat je in 2016 uit 16 000 extra mensen kan kiezen om je favoriete activiteit mee uit te oefenen. 16 000 extra mensen met mogelijks interessante verhalen die je in OKRA-magazine kan lezen. 16 000 extra mensen die mee op het ouderenbeleid kunnen wegen.

Ook jij kan daar jouw steentje toe bijdragen. Stap 1: kijk vanaf vandaag eens rondom jou. Welke leeftijdsgenoten kom jij tegen: bij de bakker of de kapper, heb je in de familie, zie je bij je vrienden? Noteer hun naam en adres. Meer hoef je voorlopig niet te doen, vooral jezelf er attent op maken welke leeftijdsgenoten jij tegenkomt. Schrijf het op een blad papier, noteer er ook bij hoe je die persoon kent, en vooral, gooi het blad niet weg.

Als je dat doet, dan heb ook jij de eerste stap gezet voor extra vrienden.

EDITO

Oor en vriend

E

en gezellige avond onder vriendinnen. De drank begint in menig lichaam haar werk te doen, de fonduepot staat nog een beetje te pruttelen. Ineens gooit ze het op tafel. “Ik ben op mijn dertiende verkracht.” De gelegenheidsvriendinnen weten niet hoe ze moeten reageren. Sommigen gebaren dat ze het niet gehoord hebben. “Ik ben op mijn dertiende verkracht, alleen mijn moeder weet dat en zij kon er absoluut niet mee overweg.” Doen alsof ze het niet gehoord hebben, kan nu niet meer. De ene probeert schuchter te reageren maar blinkt uit in onmacht. Een andere prijst de moed om het te vertellen. En nog een andere kijkt meelevend maar zoekt hulpeloos steun bij de tafelgenoten. Onhandigheid overheerst. En dus valt het gesprek een beetje stil. De sfeer die avond zal niet meer dezelfde zijn. De vertrouwdheid is weg. Meer nog dan het feit van de verkrachting is het pijnlijk om vast te stellen dat niemand echt weet hoe te reageren. En dus gaat het gesprek verder over het huishouden en de kinderen. De eenzaamheid wordt plots voelbaar.

Hebben we nog ergens ‘geleerd’ hoe je met mensen en met hun drama’s moet omgaan? Weten we nog wat nabij zijn is?

Hebben we nog ergens ‘geleerd’ hoe je met mensen en met hun drama’s moet omgaan? Weten we nog wat nabij zijn is? Hoe je reageert zonder veronderstellingen of oordelen? Of zijn we dat in de (voorgewende) drukte van alledag vergeten?

Ik hoop dat OKRA een plek is waar je mag ervaren dat er geluisterd wordt naar je verhalen, waar een oor en een vriend nabij zijn. Een plek waar mensen die anders denken, die anders zijn, welkom zijn. Een vriendengroep waar je in moeilijke momenten op kan rekenen. Als je dat zo ervaart, lees dan zeker de advertentie hiernaast. Ook jij kan anderen deel laten uitmaken van OKRA.

PS: De kater de dag nadien was dubbel.

n e i r t a K

✤ Katrien Vandeveegaete

3

4

item

Al tien jaar fluisteren, zingen en trillen hier tussen de bomen originele klankkunstwerken.

OKRA-MAGAZINE | MEI 2015

37

5

34 12

47 De weelderige tuin van de schilder betreden, voelt alsof je in een van zijn gigantische schilderijen stapt.

47 44

Wil jij je ook abonneren op OKRA-magazine, bezorg je naam en adres aan Chris Van Riet, Postbus 40, 1031 Brussel of [email protected]. Een jaarabonnement kost 23 euro.

Algemeen secretariaat | www.okra.be | [email protected] | www.okrasport.be | www.okrazorgrecht.be | 02 246 44 41 OKRA-ZORGRECHT | Postbus 40 | 1031 Brussel | [email protected] | 02 246 57 72 (van 8 tot 12 en van 13 tot 16 uur, vrijdag van 8 tot 12 uur) | www.okrazorgrecht.be. Ook op Facebook. OKRA-magazine Ledenmagazine van de grootste beweging voor 55+. OKRA, trefpunt 55+: Open, Kristelijk, Respectvol en Actief. Je ledenmagazine zit boordevol OKRA-leven, niet te missen info, lifestyle, cultuur, ontspanning, ledenvoordelen… Vertel wat je ervan vindt aan Chris Van Riet 02 246 44 37, [email protected].

6

OKRA-ZINGEVING

9

STANDPUNT

10

DE EXPERT AAN HET WOORD

12

OKRA-CREA

14

LEDENVOORDEEL

16

PRIKKERTJES

18

OVER WAT TELT

22

CULTUUR

Kwetsbaar tot God

De onzekerheid groeit Koninginnen aan de schoolpoort Haak een tablethoes

Leven in de diepte

De klare taal van Hergé Een beeld van Buurman The farewell party Kleinkinderen nemen grootouders mee naar theater Alles wat vaststaat, verdampt De fietser van Tsjernobyl Nachtrust Body Worlds Vital Brugge Gas! De tweede slag bij Ieper en droomkastelen De Stad Getekend

30 INTERIEUR Kijk een keer omhoog 34

MENU

37

MET DE KLEINKINDEREN

40

DE KEUZE VAN LIESBET WALCKIERS

42

INFO

44

MIJN PASSIE

47

UIT

51

LEDENVOORDEEL

52

KRUISWOORDRAADSEL

54

EEN GREEP UIT HET REGIONALE AANBOD

Het betere beleg Een bos vol klank HeForShe

Je pensioen cumuleren Een leven zonder border-collie: onmogelijk Romantische roadtrip met Monet

OKRA-magazine ledenmagazine van OKRA vzw • PB 40, 1031 Brussel • 02 246 44 37 • fax 02 246 44 42 • www.okra.be, [email protected] Redactie Nele Joostens • Chris Van Riet • Katrien Vandeveegaete Redactieraad Herman De Leeuw • Niek De Meester • Nic Fruru • Piet Hendrickx • Jos Lacroix • Hilde Masui • Marc Pattyn • Dirk Van Beveren • Jan Vandecasteele • Anne-Marie Vandenbosch Verantw. uitgever Jan Vandecasteele • Vier Uitersten 19, 8200 Brugge Vormgeving Gevaert graphics nv Druk Corelio Printing, Erpe-Mere Reclameregie Publicarto • Driehoekstraat 18 • 9300 Aalst • 053 82 60 80 • fax 053 82 60 90 • [email protected] Oplage: 163 620 exemplaren Zonder schriftelijke toestemming van de uitgever mag geen enkele tekst of illustratie geheel of gedeeltelijk worden gereproduceerd. Advertenties vallen niet onder de verantwoordelijkheid van de uitgever. Coverfoto: Ann Vertriest Het juninummer verschijnt uiterlijk op 24 mei 2015. OKRA-magazine, trefpunt 55+ is aangesloten bij de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers.

Je kan OKRA-magazine ook lezen via okra.be.


6

OKRA-zingeving

Kwetsbaar tot God Ze is getrouwd, heeft twee zonen. Ze geeft les en ze schrijft. Zin zoeken en zin geven zijn haar ding, al van kindsbeen af. Toen ze zeventien was, verloor ze haar vader. Op de kast veel gedachtenisprentjes van mensen die uit het leven stapten. En toch, “God wil dat je leeft”, zegt Ilse Cornu, “Hij is diegene die roept tot altijd maar meer leven.”

G

elovig of niet, ik ben ervan overtuigd dat iedereen in het diepste van zijn ziel hunkert om van betekenis te zijn voor anderen. In een liefdesrelatie bijvoorbeeld. Die geeft zin aan je leven. Het huwelijk is een vindplaats waar man en vrouw elkaar leven en liefde geven. En voor wie gelovig is: een plek waarin God zichzelf herkent. Als twee mensen overstromen van liefde voor elkaar en dat wordt vruchtbaar in kinderen of andere engagementen, zegt God: ‘Zo ben ik ook’. Maar relaties kunnen ook breken. En dat doet pijn. Ik ken geen enkel koppel dat fluitend uit elkaar gaat. Toch is het soms beter. Je kan niet zeggen: God wil dat mensen bijeen blijven. Nee, God wil dat je leeft. Hij is de levengever. Maar als je elkaar de dood aandoet, zal Hij zeggen: ‘Dit is geen leven, hoeveel verdriet Mij dit ook doet’. Voor mij is God een zee van licht en ruimte, de diepste grond van mijn bestaan. Hij roept me altijd op tot meer leven. Maar ik moet het wel zelf doen. Ik moet die dialoog met God aangaan. En dat is een lange weg. Wie ben ik? Wie wil ik zijn?” God kan niet toveren “Zin zoeken en zin geven, fascineren mij al sinds mijn kleutertijd. Later zijn de vragen gekomen. Ik heb mijn vader verloren toen ik zeventien was. Hij was een zinzoeker. Een gedreven spirituele leraar. Enorm actief in de parochie. Hij verwees altijd naar de grootste bron van leven, Jezus. Hij heeft me veel geleerd. Maar als tienermeisje voelde ik - mijn vader was psychisch ziek - dat we hem nooit zouden kunnen houden. Ik wist dat hij zou sterven en toch heb ik me tot God gewend. Ik bad: ‘Laat mij nooit vergeten wie Gij altijd voor mij geweest zijt, Gij met een grote G, God.’ Mijn vader is uit het leven gestapt. Het is met heel veel schroom, liefde en respect voor hem en mijn hele familie dat ik dit vertel. Maar het was horror. Kon God mijn vader niet tegenhouden? Nee, want God kan niet toveren. Zelfs de waaromvraag, had - hoe menselijk ook geen zin. God is niet de almachtige die beloont of straft. Mensen zeggen dan: ‘Ik geloof niet (meer) in God.’ Mij maakt dat niet uit. Ik heb geleerd én ervaren dat God leven wil geven.”

Vijf groeifasen “Ik wil graag iets vertellen over Fritz Oser, een Zwitserse godsdienstpedagoog die in het gelovig zoeken vijf groeifasen onderscheidt. Vijf fasen van spirituele groei waar je als mens doorheen moet. De eerste fase, deus ex machina, is de magische fase. God is de tovenaar. Je steekt een kaarsje aan en oma geneest. Kleuters denken zo. Tweede fase, do ut des, is een ruilhandel. Je doet hard je best, je bidt, je laat een novene doen, je gaat op bedevaart en in ruil - denk je - zorgt God ervoor dat alles goed gaat. Maar zo gaat het niet. Je paait God maar je man verlaat je of je kind sterft aan kanker. En je vraagt je af: waarom moet mij dit overkomen? Je denkt dat je iets fout deed. In een derde fase, het deïsme, ben je kwaad. Die fase begint vaak rond de puberteit. Je keert je tegen God. Je doet je best en toch krijgt je kind een ongeval. Het kan niet dat God bestaat, anders zou Hij dat niet toelaten. Je komt in opstand. In een vierde fase ontdek je de harde realiteit. Maar ook dat je zelf verantwoordelijk bent voor je leven. Je kind wordt met een handicap geboren. Wat wil je, ondanks de pijn? Jij mag kiezen, hebt alle vrijheid. Je luistert naar jezelf. Zoekt. En plots merk je: hé, ik ben toch niet alleen. Ondanks je groot verdriet, zijn mensen je nabij. Dus moet er toch ‘iets’ zijn. Je zoekt, vindt en deelt. God verschijnt als een partner die een heilsplan heeft. Ondanks je pijn, opent het leven zich. En je wil er iets van maken, een goed mens zijn. Fase vijf is het herstel van de persoonlijke God. Het wordt een ik-Jij relatie. Ik maak mijn keuzes, ik beslis wat ik wil. En God? God is liefde, Hij toont zich in de liefde van en voor de ander. God verschijnt als bron van leven, een bron die je kan ervaren in een mystieke eenheid. Jij kan je leven gestalte geven in verbinding met het ultieme.”

Ondanks je groot verdriet, zijn mensen je nabij. Dus moet er toch ‘iets’ zijn.

Een luisterend oor “Ben je gekwetst, word je overspoeld door verdriet, zit je in zak en as, dan is het goed dat je iemand tegenkomt die er voor jou is. Echt en oprecht. Let op, het kan dat je in de armen van de verkeerde valt of dat je iemand tegenkomt met wie het niet klikt. Hoe dan ook, zoek andere mensen op, laat

Ò OKRA-MAGAZINE | MEI 2015

7


8

OKRA-zingeving je dragen, zoek verankering. Hoe sneller dat gebeurt, des te zinvoller je jouw kwetsbaarheid en verdriet een plaats zult kunnen geven als iets dat bij het leven hoort. Omgekeerd: kom je iemand tegen die verdriet heeft en klikt het (zoiets kan je niet afdwingen), wees er dan gewoon. Wees een luisterend oor. En soms niet eens een oor maar iemand die koffie maakt of soep brengt, zonder iets te zeggen. Of stel een kleine hulpvraag, zodat de ander kan vertellen wat er in zijn of haar hart omgaat aan pijn. Zeg: ‘Ik ben er voor jou, ook als je weent of krijst. Je mag het moeilijk hebben, waarom vragen, een schuldgevoel hebben, onmacht voelen’. Een mens is genoeg “Een mens nabij zijn, is naast hem of haar gaan staan. Het is iemand laten instorten zonder zelf in te storten en zonder oordeel. Ik probeer mensen nabij te zijn en vanuit mijn ziel les te geven. Ik wil er voor mijn studenten en voor anderen zijn, zoals er ook voor mij mensen waren die naast me stonden. Mijn grootvader was krijgsgevangene. Mijn vader stapte uit het leven toen ik zeventien was. Mijn jonge leven en relatie met mijn man werden al van in de knop op de proef gesteld. We hebben twee zonen (twintigers) maar ook hun leven liep niet altijd over rozen. Kijk naar de kast, daar staan tien gedachtenisprentjes van familie of vrienden, gestorven na zelfdoding. Dat zijn heftige dingen. Wat als je psychisch in de ergste gruwel zit, als je eigen psyche jou wil vernietigen? Ik had het geluk dat mijn ouders me vanaf mijn kleutertijd verwezen naar de grootste bron, Jezus. Hij is mijn hoogste hechting. En dat ik toen mijn vader er niet meer was, mensen tegenkwam die me psychologisch en spiritueel hebben begeleid, in al mijn zin zoeken. Figuren die me steeds blijven inspireren, zoals Viktor Frankl, een psychiater die in een concentratiekamp zat, of Desmond Tutu, die verstoten werd”.

Je kan pas in zo’n liefdevolle God geloven als je die in een andere mens hebt ontmoet.

Iedereen is kwetsbaar “Ook onze kinderen zijn gelovig opgevoed. Ze leerden al vroeg dat Jezus geen tovenaar is met wie je een ruilhandel kan opzetten, wel hoe belangrijk het is mensen aan te spreken die je vooruit kunnen helpen. Iedereen is kwetsbaar. Iedereen heeft iets. Zichtbaar of onzichtbaar, vroeg of laat. Leven is leren omgaan met je kwetsbaarheid en God ontdekken in mensen die je welwillend zijn. Bij Hem kan je met alles terecht. Je mag hem de huid vol schelden, hem verraden, hij zal altijd blijven staan en je nabij blijven. Hij weent met je mee, door mensen. Een mens die je


goddelijk nabij is, een goede, onzichtbare drager, een God-mens, helpt je om - hoe moeilijk ook - weer goesting te krijgen in het leven. Er is een weg dwars doorheen het lijden. Dat je kwetsbaar mag zijn en dat iemand je nabij is in je kwetsbaarheid, is voor christenen een godservaring. God is in onze kwetsbaarheid mens geworden. Je kan pas in zo’n liefdevolle God geloven als je die in een andere mens hebt ontmoet.” Niet loslaten, wel anders vasthouden “Loslaten? Moe(s)t ik mijn dode vader loslaten? Nee, wel anders vasthouden. De pijn toelaten. Er dwars doorheen en soms er adequaat rond. Met iemand die je fysiek, psychisch of symbolisch nabij is. Je partner. Een vriend(in). Of ruimer. Iemand die je hand vasthoudt, terwijl je door verdriet en woede gaat. Wie echt alleen is, stort in. Of stapt uit het leven. Alleen is het bijna niet te doen. Tenzij je die diepe kracht in je hebt die je God noemt. Maar dan ben je ook niet alleen. Als kleuter heb ik die zingeving al mogen proeven en ik heb ze in gruwelijke omstandigheden moeten bevechten. Ik wens dat niemand toe. Tegelijk was er ook pure genade. Liefde, op veel manieren. In, ondanks en dwars doorheen de pijn. Nu zeg ik niet dat je moet lijden vooraleer je gelukkig kan zijn. Maar geen enkele situatie is zo erg - niet het concentratiekamp en niet de psychiatrie - dat er geen zin meer mogelijk is.” Een welwillende onrust “Ik heb behoorlijk wat meegemaakt. Maar ik ben dankbaar om het leven, ondanks zijn schaduwzijden. Mij kan je niet zo makkelijk meer omver blazen. Als het zwaar stormt in jou, dan kan ik intens met je meeleven. Ik ben enorm gedreven als het op zin geven aankomt. Iedereen hunkert naar zin, iedereen heeft zinvragen. Is het niet nu, dan morgen, desnoods op je sterfbed. En daarin wil ik mensen nabij zijn. Of ik daarin ongeduldig ben? Ongedurig? Onrustig? Dat is een goede vraag. Ik ben ongeduldig met mezelf en mijn man, niet met mijn kinderen, vrienden of studenten. Er is een onrust die me wakker houdt. Niet mijn perfectionistische, ongedurige en krampachtige onrust, want die heb ik ook maar een welwillende onrust. Een onrust waarin ik kan aarden, een innerlijke vrede vind. Gods vrede”.

■

Tekst Dominique Coopman Foto’s Frank Bahnmüller

standpunt

9

De onzekerheid groeit Zowel de federale als de Vlaamse regering blijven besparingsmaatregelen aankondigen die de modale Vlaming hard treft. Het protest hiertegen groeit. Ook OKRA houdt het beleid nauwlettend in de gaten.

Eind vorige maand werkte de federale regering de begrotingscontrole af. Een succesverhaal waarbij met grote trom werd aangekondigd dat er geen btwverhoging, geen bijkomende belastingen en geen bijkomende besparingen in de sociale zekerheid zullen komen. Zonder verpinken meldde de regering eveneens dat ze ongeveer 750 miljoen aan middelen niet zal doorstorten aan de regio’s. Dit is een gevolg van de Financieringswet waardoor Vlaanderen 396 miljoen minder ontvangt van de federale overheid. Langs de kant van de regio’s was de stilte hoorbaar. Nochtans krijgen diezelfde regio’s in het kader van de staatshervorming niet alleen meer bevoegdheden maar ook meer fiscale autonomie beloofd. Maar blijkbaar ligt besparen voor deze Vlaamse regering meer voor de hand. Luid protest Vooral voor de materies waarvoor Vlaanderen verantwoordelijk is, zijn de besparingen immens. Vele verenigingen en instanties trekken aan de alarmbel. Dit gebeurde al op een positieve en creatieve manier op zondag 29 maart tijdens de parade Hart boven Hard. Mensen van alle leeftijden, achtergronden en overtuigingen maakten ondanks het bar slechte weer duidelijk dat er alternatieven zijn voor het harde beleid van de Vlaamse en federale regering. In alle sectoren In elk geval groeit bij velen de ongerustheid over de toekomst. Bijkomende besparingen zullen leiden tot nog meer zorgen, vooral voor hen die het vandaag al moeilijk hebben. Deze ongerustheid uit zich nu al in verschillende sectoren die ook voor ouderen belangrijk zijn. De besparingen bij De Lijn met vooral de aankondiging van het afschaffen of verminderen van het aanbod zullen velen treffen en op bijkomende kosten jagen. De ongerustheid is groot en leidde tot de oprichting van Supporters van het openbaar vervoer. OKRA lag mee aan de basis van deze groep waarbij zich al meer dan dertig organisaties aansloten.

Bijkomende besparingen zullen leiden tot nog meer zorgen, vooral voor hen die het vandaag al moeilijk hebben.

De vermindering van de steun aan het sociaalcultureel werk, dus ook aan OKRA, samen met de vrees dat de eerdere provinciale subsidies zullen afgeschaft worden, zal indringende gevolgen hebben voor de werking van alle verenigingen. OKRA houdt haar hart vast. De besparingen in de ouderenzorg en ook de grote onzekerheid over de middelen die de Vlaamse overheid zal voorzien om de kwaliteit en de betaalbaarheid van die zorg te bestendigen én te garanderen, baart de sector zeer grote ongerustheid. De vergrijzing neemt zienderogen toe, het aantal tachtigplussers stijgt de komende vijf jaar met bijna twintig procent. Dat laat zich voelen in de thuiszorg, bij mantelzorgers en uiteraard in woonzorgcentra. Er is dringend nood aan bijkomende investeringen om deze zorgvragen op te vangen. Nog meer besparen in de zorgsector zou dramatisch zijn. De bewoner en de gebruikers van thuiszorg dreigen de dupe te worden omdat de prijzen sterk zullen verhogen. Zorgaanbieders, werknemers en gebruikers van zorg waaronder OKRA, protesteerden bij de Vlaamse regering en het Vlaams parlement. De emmer loopt bijna over. De ongerustheid neemt toe. En toch is een ander beleid mogelijk. OKRA blijft de zaken op de voet volgen, dat is een van haar basisopdrachten.

■

Jan Vandecasteele Algemeen secretaris OKRA


10

de expert aan het woord

Koninginnen

aan de schoolpoort

Koningen en koninginnen, hun levensverhalen blijven boeien. Net omdat ze zo verweven zijn met de geschiedenis van een land en van de maatschappij waarvan ze deel uitmaken. Dat beseft royaltywatcher en journaliste Brigitte Balfoort heel goed. Ook voor OKRA geeft ze voordrachten over de mensen achter het koningshuis.

B

rigitte Balfoort: “Ik ben mijn carrière niet begonnen als royaltywatcher, ik was eerst algemeen journalist bij VTM. Maar ik wilde breder gaan en wilde als freelancer aan de slag. Op dat ogenblik stelde Jan Van den Berghe voor om voor het programma Royalty te werken. Ik was een beetje terughoudend, zou dat wel iets zijn voor mij, zou het onderwerp mij niet te licht vallen? Maar Jan overtuigde me en al snel merkte ik dat ik heel weinig wist over de Europese koningshuizen. Het onderwerp boeide me, ik las veel boeken en deed opzoekingswerk. Ik beet me vast, het onderwerp intrigeerde me steeds meer. Het koningshuis biedt extra waarden die je niet direct ziet maar die voor velen toch van belang zijn. Zo heb ik met enkele families gesproken die een tragedie meemaakten. Zij vertelden me dat het feit dat leden van de koninklijke familie of hun vertegenwoordigers naar de begrafenis van hun geliefde kwamen, voor hen betekende dat het leek alsof het hele land met hen mee rouwde. Ook de mix van geschiedenis en algemeen belang, vond ik aantrekkelijk. Al vervullen koningen vandaag vooral een protocollaire rol, hun functie blijft groot.” Netwerken “Naast onderzoek en literatuur, heb ik nog andere bronnen waardoor ik goed op de hoogte ben van het reilen en zeilen van het Belgische koningshuis en ook de andere Europese monarchieën. Ik heb een netwerk, het ene contact brengt het andere met zich mee. Natuurlijk geef ik dat niet prijs. Het is echter niet zo dat royals hun privéleven volledig afschermen, ze willen ook graag vertellen maar ze kunnen dat niet altijd zelf. Daarvoor schakelen ze soms andere mensen in. Zo heb ik eens een lang interview gehad met kinderpsychiater Peter Adriaenssens. Hij is ook voorzitter van het Koningin Mathildefonds en kent de koningin op die manier. Hij vertelde me dat als we willen dat de kinderen van koning Filip met hun twee voeten op de grond staan en niet wereldvreemd opgroeien, we hen ook de kans moeten geven om fouten te maken. We moeten af en toe een oogje dichtknijpen. Dat was duidelijk een

Maar ik moet telkens mijn best doen om een middenweg te vinden, om zowel de voor- als de tegenstanders te boeien. OKRA-MAGAZINE | MEI 2015

boodschap van koningin Mathilde. Een ander voorbeeld. Een nicht van koningin Paola vertelde ons ooit dat koning Albert en koningin Paola kapot waren van de affaireDutroux. Het had hen enorm aangegrepen. Dat zij dit getuigde, vond ik veel sprekender dan eender welke speech die de koning zou geven. Ons koningshuis is behoorlijk open, ze eisen niet dat de pers heiligen maakt van hen. Ook minder fraaie episodes in hun leven mogen aan bod komen. En dat is goed.” Van vlees en bloed “Boeken schrijven en tv maken, zijn eenzame bezigheden. Nadat ik een keer een lezing gaf, merkte ik dat dat me wel lag. Ik kom uit een acteursfamilie, misschien is dat daarom niet zo vreemd. Maar ik ben enorm geëvolueerd in mijn voordrachten. Aanvankelijk waren die nogal saai, nu weet ik dat je veel kan vertellen met humor. Het publiek is ook vaak heel divers. Van rabiate tegenstanders van het koningshuis tot enorme koningsgezinden. Ik blijf een journaliste en dus is mijn mening niet belangrijk. Maar ik moet telkens mijn best doen om een middenweg te vinden, om zowel de voor- als de tegenstanders te boeien. Daarom kies ik er altijd voor om het menselijke verhaal van ons koningshuis te vertellen. Achter de schermen zitten mensen van vlees en bloed die vaak gevangen zaten in hun functie en het rolpatroon. Dat zorgde zeker bij de eerste koningen vaak voor schrijnende verhalen en zeer ongelukkige huwelijken. Leopold I was bijvoorbeeld veertig toen hij koning werd, een jaar later trouwde hij met een negentienjarige prinses. Uiteraard waren zij geen gelijkwaardige partners. De koningin was de baarmoeder van de natie, zij moest zwijgen en kinderen krijgen. Dat veranderde later wel. Koningin Elisabeth bijvoorbeeld was zeer baanbrekend op sociaal vlak. Koningin Fabiola probeerde dat ook en slaagde daar grotendeels in. Nu, met Mathilde is het sociale netwerk rond de

11

koningin nog beter uitgebouwd. Ja, ik vertel vooral het verhaal van de vrouwen, zij zijn wat vergeten en nochtans kan je de geschiedenis van de hele dynastie aan de hand van de vrouwen vertellen. Zij voedden de toekomstige koningen op. De eerste koninginnen mochten er wel niet zelf zijn voor hun kinderen - en dat raakte hen diep -, vandaag staat koningin Mathilde zelf om vier uur aan de schoolpoort.” Toekomst? “Vandaag ligt het koningshuis zwaar onder vuur. De vorsten worden met argusogen bekeken, vooral het kostenplaatje speelt hen parten. Maar als de royals deze realiteit goed in de gaten houden en voortdurend streven naar transparantie, denk ik wel dat er voor hen een toekomst is weggelegd. Mensen moeten weten hoeveel het koningshuis kost en wat ze ervoor in ruil krijgen. Ik denk ook dat de vorstenhuizen kunnen leren van elkaar. Koning WillemAlexander van Nederland bijvoorbeeld is iemand die dicht bij het volk staat. Maar vorsten moeten ervoor zorgen dat ze niet te veel deel van het volk zijn. Als ze te veel van zichzelf prijsgeven, is de magie weg. Het is een wankel evenwicht. We willen zien hoe vorsten leven maar ze mogen niet te gewoon zijn. Veel meer dan vroeger moeten koningen erover waken dat ze goed omringd zijn. Koning Filip beseft dat goed en laat zich bijvoorbeeld bijstaan door een professioneel team van media-adviseurs. Je kan altijd bellen naar het paleis. Er zijn nu veel meer contacten mogelijk dan bijvoorbeeld tijdens de regeerperiode van koning Albert.” Uitstraling “Of ik voor of tegen de monarchie ben, is niet belangrijk. Ik ben journaliste, ik probeer objectief te zijn. Ik weet wel dat de monarchie extra waarden kan geven maar dan louter op protocollair vlak en ook de uitstraling in het buitenland geeft een land met een koningshuis een meerwaarde. Zo reikte koningin Mathilde onlangs een prijs uit aan de beste vrouwelijke ondernemer. Er was niet enkel een binnenlandse winnaar, er was ook een winnares uit het Zuiden. Zij kreeg een enorme publiciteit in Ecuador net omdat zij de prijs ontvangen had van koningin Mathilde, anders zou ze nooit geïnterviewd zijn op de radio bijvoorbeeld.”

Omgangsvormen “Ik geef niet enkel voordrachten rond het koningshuis. Onlangs volgde ik een opleiding tot etiquetteconsultant in Londen. Ook daarover geef ik lezingen en dat zijn geen duffe lesjes, er mag ook gelachen worden. Voor mij gaat etiquette veel verder dan tafelmanieren, het gaat om omgangsvormen. We leven met zeven miljard mensen samen, het lijkt me logisch dat er regels zijn om met elkaar om te gaan. Die zijn gebaseerd op respect voor elkaar en elkaars culturen. Etiquette heeft een breed maatschappelijk belang, daar wil ik me verder in verdiepen.”

■

Tekst Nele Joostens Foto's Violet Corbett Brock

Lezing Op 19 mei 2015 om 14.30 uur geeft Brigitte Balfoort een lezing voor OKRA-ACADEMIE Achter de schermen van het Belgische koningshuis. LDC De Maretak, Albrechtlaan 119 A, Aalst Info: 09 269 32 17, [email protected].


12

OKRA-crea

Haak een tablethoes Samen handwerken met je kleinkind? Niet zo moeilijk! Deze tablethoes leent zich uitstekend om samen te maken. Jij haakt, je kleinkind borduurt. Resultaat? Een knappe hoes waaraan jullie samen hebben gewerkt.

Materiaal: ✽ Katoengaren voor haakpen nr. 3,5 ✽ Haakpen nr. 3,5 ✽ Aangepaste kleur voor de motieven in kruissteek ✽ Maasnaald ✽ 2 knopen


Tip: Kan voor iedere tablet gebruikt worden, even de afmetingen aanpassen. Breedte = breedte tablet + 1cm Hoogte = hoogte tablet + 1 cm Het werk wordt in spiraal gehaakt. Dat wil zeggen dat je op het einde van de toer gewoon doorhaakt. Om het motief te naaien, gebruik je de averechte kant van het werk. Op die manier kan je makkelijker kruissteken maken.

13

Werkwijze: ✽ Start met een ketting van 45 lossen + 1 losse (afhankelijk van het staaltje en afmeting van de tablet). ✽ 1ste toer: haak 1 rij vasten in de lossen. ✽ In de laatste losse 3 vasten. ✽ Haak nu aan de andere zijde terug vasten. ✽ Haak in de laatste steek nog 2 vasten. ✽ 2de tot de laatste toer: steeds vasten haken. ✽ Wanneer je op de gewenste hoogte gekomen bent, haak je verder in vasten (8 rijen) over de ene kant van het werk. Op deze manier zorg je voor een omslag. ✽ Draai het werk met de averechtse kant naar buiten. ✽ Haak nu rondom de opening 1 rij vasten. ✽ Aan het begin van de klep: 5 vasten haken, 2 losse en 2 vasten overlaten en verder vasten haken. En op 7 vasten van het einde (van de klep), 2 losse haken en 2 vasten verder terug 5 vasten haken. ✽ Knip de draad af. ✽ Borduur de tekening op de hoes met de kruissteek. ✽ Stop alle draden in. ✽ Naai de knopen aan en stoom het werk heel voorzichtig.

■

Tekst Monique Vercaemer Foto’s Frank Bahnmüller


Ledenvoordeel VAB

De meest complete bijstand voor herstelling onderweg van al je fietsen

15%

korting

Nu met vijftien procent korting voor OKRA-leden 24/24 uur, altijd beschermd in heel België en Nederland. Al je fietsen: gewone fietsen, elektrische fietsen, mountainbikes… Onbeperkt aantal interventies al vanaf 1 kilometer van je woonplaats. Altijd geholpen: kunnen de medewerkers het probleem niet oplossen, dan brengen ze je thuis.

Nu voor 38,23 euro i.p.v. 45 euro; voor een gezin 84,15 euro i.p.v. 99 euro. Tarieven geldig vanaf 1 mei 2015.

Het enige wat je ervoor moet doen: surf naar

www.vab.be/korting/okra.

Je kan ook korting genieten op de andere bijstandsverzekeringen bij VAB: pech, reis, bijstand, vakantie en motorbijstand. Voor tarieven en intekening: www.vab.be/korting/okra.

www.thuiszorgwinkel.be

Wij trekken altijd ons plan. Samen. Ben je een bezige bij, altijd in de weer en op weg? Dan beaam je vast dat je mobiliteit tegelijk je vrijheid betekent, zowel binnen als buitenshuis. Zijn het de jaren, een ongeluk of knikkende knieën die roet in het eten gooien? Ook bij een acuut probleem loopt alles binnen de kortste keren weer gesmeerd!

Kom naar Thuiszorgwinkel of bel 015 28 61 18 Samen vinden we wat jij nodig hebt!

16

prikkertjes

Mopje van de maand ‘s Morgens vroeg komen twee werkmannen van Belgacom de straat ingereden en beginnen te graven. Nadien wordt de gegraven sleuf weer dichtgegooid. Dit gaat zo de hele dag door. Vooraleer ze ‘s avonds vertrekken komt een buurtbewoner bij die mannen en vraagt hen wat ze nu eigenlijk de hele dag gedaan hebben. “Wel”, zeggen die mannen, “wij hebben draadloos internet gelegd.”

Cijfer van de maand

32 1600 voetgangers werden bekeurd voor door het rode licht stappen.

fietsers kregen dezelfde bekeuring.

SOCIALE LANDKAART

CM-ledenvoordeel

€10

KORTING

Uw gids bij uw sociale rechten en voorzieningen Hoe lang kan ik tijdskrediet nemen voor de zorg van een ziek kind? Vanaf wanneer kan ik aanspraak maken op een huurpremie? Waar moet ik een rolstoel aanvragen? Dankzij de SOCIALE LANDKAART vindt u snel een antwoord op deze en vele andere vragen. Want deze handige leidraad vertelt u alles wat u moet weten over de sociale rechten, tegemoetkomingen en voorzieningen waar u als hulpbehoevende of mantelzorger recht op hebt. Kortom, een onmisbare gids die ook in uw boekenkast niet mag ontbreken! Als CM-lid betaalt u slechts € 42 i.p.v. € 52. Meer info: www.socialelandkaart.be

✃

Ja, ik bestel ex. van de ‘Sociale Landkaart’. Als CM-lid betaal ik € 42 i.p.v. € 52 / ex. Ja, ik abonneer me op de ‘Sociale Landkaart’. Als CM-lid ontvang ik editie 2015 (incl. digitale versie) en alle daaropvolgende jaarlijkse edities voor € 32 i.p.v. € 42 / ex. Alle info over deze formule vind ik op www.socialelandkaart.be. Ik betaal wanneer ik de factuur ontvang. Die wordt samen met het boek opgestuurd.

UW SOCIALE RECHTEN

ke puzzel ? een moeilij

Naam & Voornaam CM-lidnummer Straat & huisnummer Postcode & gemeente/stad E-mailadres Datum & handtekening

Mail deze bon naar [email protected] | fax naar 050 64 28 08 | stuur op per post naar Uitgeverij Vanden Broele, Stationslaan 23, 8200 Brugge

341852_Advertentie A5 Sociale Landkaart CM met coupon.indd 1


18/03/15 11:29

17

In alle comfort de trap op en af met een traplift van ThyssenKrupp Encasa Hier uw gratis n la stappenp brochure Geniet in alle veiligheid langer van uw eigen (t)huis

Nam iemand deze brochure al? Vraag dan een nieuw exemplaar via het gratis nummer 0800 94 365.

ThyssenKrupp Encasa

Home Safety Plan ThyssenKrupp Encasa Life in motion.

Wilt u ook het complete documentatiepakket ontvangen of een afspraak maken voor een persoonlijke en vrijblijvende offerte op maat?

Bel gratis 0800 94 365 of surf naar www.tk-traplift.be

ThyssenKrupp Encasa OKRA-MAGAZINE | MEI 2015

18

over wat telt


19

Leven in de

diepte

Een zoon, een dochter en dan opnieuw een dochter. Alles om gelukkig te zijn. En toch was het leven niet mild voor Jacqueline Haegeman en Joseph Vandeputte. Zowel Hilde als Els werden geboren met zeer ernstige beperkingen. Drie jaar geleden, op haar 42ste, stierf Hilde. Nog steeds nemen Jacqueline en Joseph de zorg voor Els op zich. Zij is vandaag 43 maar blijft net een grote baby.

J

acqueline: “Ik droomde altijd van drie zonen. Een beetje gek misschien en zo belangrijk was het niet, maar toch. In 1967 werd Frank geboren, een gezonde zoon. Twee jaar later volgde Hilde. Een gezonde baby, niets aan de hand leek het. Ja, ze dronk slecht, ze had geen zuigreflex. Was ze niet gewoon een luie baby? Die zorgeloosheid veranderde snel. Toen Hilde zes weken was, ging ik met haar naar het kinderheil, wat nu Kind en Gezin is. De dokter vertelde me dat hij dacht dat Hilde blind was. Hij verwees ons door voor verder onderzoek. Wenend ging ik naar huis. Thuis deden we testjes met haar, we probeerden haar met haar ogen een vinger te laten volgen bijvoorbeeld. Telkens zonder succes. Tien dagen later trokken we naar de specialist. ‘Ik heb slecht nieuws’, zei hij. Hilde was blind en leed aan een geboortesyndroom. Aanvankelijk was dat nieuws een grote klap. Maar snel dachten we aan de dingen die Hilde wel nog zou kunnen, blind zijn was zo’n ramp nog niet.” Joseph: “Gaandeweg beseften we dat de handicap van Hilde veel verder reikte, ze was zeer zwaar mentaal gehandicapt. We trokken naar Gent, lieten haar verder onderzoeken en het nieuws werd steeds somberder. Achteraf ben ik blij dat we dat nieuws geleidelijk aan te horen kregen, dat ging lepeltje voor lepeltje, niet de hele boterham in een keer. En de artsen drukten ons op het hart dat we nog kindjes mochten hebben, de kans dat ook zij zulke zware handicap zouden hebben, was onbestaande.” Oud gevoeld Jacqueline: “Drie jaar later, in 1972, werd Els geboren. In mijn achterhoofd speelde het idee dat mocht ze een jongen geweest zijn, de kans onbestaande zou zijn dat zij ook gehandicapt zou zijn. Al hadden de dokters me verzekerd dat het niet zou gebeuren, ik

was blijkbaar niet helemaal overtuigd. En inderdaad, ook Els had een zware mentale handicap. Ik zeg altijd, als Els honderd procent gehandicapt is, was Hilde tweehonderd procent gehandicapt. Dat eerste jaar was enorm zwaar. Ik heb mij zo oud gevoeld toen. Maar toen hebben we beslist om ons op de kinderen te focussen. We zouden ons best doen om zo goed mogelijk voor hen te zorgen. Ook allerlei onderzoeken lieten we voor wat ze waren. In het begin ga je daarin mee maar uiteindelijk heeft een juiste diagnose niet zo’n belang, je moet verder met je leven. We vernamen wel dat het niet om een geboortesyndroom ging maar om een recessieve erfelijke aandoening. We kwamen samen met dezelfde afwijking in de genen. Hadden we dat eerder geweten, was Els er nooit gekomen.” Kiezen voor de kinderen Joseph: “Iedereen uit onze omgeving heeft ons gepusht om onze kinderen in een instelling te plaatsen. Dat zou beter zijn voor onze relatie en ook voor onze zoon. Hij zou geen leven hebben mochten ze thuis blijven. We zijn naar een instelling gaan kijken maar dat was niet wat we wilden voor onze kinderen. Veertig jaar geleden lagen kinderen met een zware mentale handicap zoals de onze allemaal samen op een zaal, allemaal bedjes naast elkaar. Wij zagen Hilde en Els daar niet tussen liggen. We besloten ze zo goed mogelijk thuis op te voeden. Maar we zochten wel hulp, bij familiezorg bijvoorbeeld. Alleen kan je die zorg niet dragen.” Jacqueline: “Ik wilde mijn kinderen het beste meegeven. We bleven zeker niet binnen, vaak trokken we erop uit. Naar zee, wandelen op de dijk, naar het bos. De dingen die een gewoon gezin ook doet. Nu gaat dat steeds moeilijker, alles wordt wat zwaarder, ik merk dat ik ouder word.”

Als je samen met Hilde en Els op weg gaat, is er geen plaats voor oppervlakkigheid.


20

over wat telt

Elke keer verleg je je grenzen.

Een laatste geschenk Jacqueline: “De zorg voor Hilde werd steeds zwaarder, we beseften dat we die amper nog aankonden. Maar toen we eenmaal beslisten om haar in een instelling te plaatsen, deed ons dat veel verdriet. Uren hebben we hier zitten wenen in de keuken. We praatten met de directie en samen besloten we dat ze twee maanden later naar de instelling kon. Die twee maanden zouden we nog extra ons best doen om voor haar te zorgen, beloofden we elkaar. Alsof we dat niet al altijd deden. Maar diezelfde week werd Hilde ziek. Ze was al niet zo goed maar ging plots heel snel achteruit. Het was niet de eerste keer dat Hilde zweefde op de rand van de dood.” Joseph: “Toen dat eerder gebeurde, spraken we af met de artsen dat ze haar leven niet zouden rekken door haar aan de machines te plaatsen. Dat weekend vroegen de artsen ons of we bij onze beslissing bleven. Ik was opgelucht dat we die beslissing eerder al gemaakt hadden maar het bleef moeilijk. Ze is datzelfde weekend gestorven.” Jacqueline: “Het deed enorm veel pijn maar anderzijds was het ook alsof het zo moest zijn. Het was een laatste geschenk dat Hilde ons gaf, dat ze er zelf voor zorgde dat ze niet naar de instelling moest. Toen ze daar het overlijden van Hilde vernamen, lieten ze ons weten dat Els mocht komen in de plaats van Hilde. Maar zo werkt dat niet, dat wilden we absoluut niet. De begrafenis van Hilde was heel mooi, er was heel veel volk en we mochten veel respect ervaren van de aanwezigen. Dat deed deugd.” Anders kijken Jacqueline: “Waar we de kracht vandaan haalden om al die jaren voor Hilde en Els te zorgen? Het is erg belangrijk dat je er alle twee achter staat. Je moet elkaar steunen, door dik en dun. Maar vooral de kinderen zelf geven je zo veel terug. Ja, het is een grote zorg, een grote last maar ze leerden ons ook op een andere manier naar mensen kijken. Je krijgt meer dieptes mee, je merkt veel beter wat er aan de hand is. Vandaag leven mensen zo oppervlakkig. Daar is geen plaats voor als je samen op weg gaat met Hilde en Els. Als je hen observeert, geven ze je een warm gevoel, elke keer opnieuw. Dat is moeilijk uit te leggen maar dat is wat iedere moeder ervaart. Els zit soms nog op mijn schoot, ik knuffel haar vaak. Het wordt erg belastend voor mijn rug maar ik kan dat niet missen. Ik zou zo graag Hilde nog een keer op mijn schoot willen houden.” Moeilijk balanceren Jacqueline: “De jarenlange zorg voor eerst Hilde en Els en nu alleen voor Els, is niet vanzelfsprekend. We kunnen dit alleen


volhouden als we regelmatig tijd maken voor onszelf. Je moet echt iets hebben van jezelf. We genieten enorm van cultuur, ik heb al jaren een abonnement van het cultuurcentrum hier. En nu gaan we ook naar voordrachten. Een activiteit een keer per week zou te veel zijn maar twaalf keer per jaar is ideaal. En af en toe gaan we samen op reis.” Joseph: “Dat we dit kunnen doen, lukt enkel omdat we een uitgebreid netwerk hebben. Aanvankelijk was het moeilijk om dit op te bouwen. We konden moeilijk praten met onze omgeving maar uiteindelijk leer je er spelenderwijs mee omgaan. En dankzij familiezorg bijvoorbeeld leer je ook nieuwe mensen kennen, je netwerk wordt gaandeweg breder. Maar hoe je daarmee omgaat, heb je volledig zelf in de hand. Hier komen veel mensen over de vloer, onze deur staat altijd open. Al merken we wel dat we sommige dingen niet meer doen, we leven meer voor onszelf. Uit zelfbescherming denk ik. We beseffen goed dat we daardoor meer voor Els kunnen betekenen. We hebben twee levens, een van onszelf, een voor Els. Elke keer moeten we onze weg daarin zoeken, het is soms moeilijk balanceren.” Broer van Joseph: “Ook Frank paste al eens op zijn zussen, hij was onze beste thuiswachter. We hebben geluk gehad dat hij nooit jaloers is geweest. Hij had altijd een goede band met zijn zussen. Samen deden ze al eens wild. Andere mensen zouden daar schrik van hebben maar ik zag dat Els en Hilde daarvan genoten. We probeerden Frank een zo gewoon mogelijke opvoeding te geven, soms deden we ook dingen alleen met hem. Dat hij nooit jaloers was of protesteerde kwam misschien ook omdat hij wel besefte dat hij af en toe ook kon profiteren van de situatie. Misschien voelden we ons onbewust wel schuldig tegenover hem, we waren milder voor hem.” Jacqueline: “Maar toch moet het voor hem niet altijd makkelijk zijn geweest. Toen hij kennis had gemaakt met een meisje, had hij haar niet onmiddellijk verteld over zijn gezin. Hij was op stap met Els en kwam haar toevallig tegen. Het meisje ging aan de overkant van de straat lopen en liet nooit meer iets van zich horen. Een ander meisje met wie Frank een relatie had, moest die afbreken van haar ouders. ‘Zou je graag gehandicapte kinderen willen?’, klonk het. Maar Frank is getest, alles was in orde bij hem.” Een dagcentrum oprichten Joseph: “Nu woont Els nog steeds thuis maar overdag gaat ze naar een dagcentrum. Ze is er graag, voor ons de ideale oplossing. Ze moet natuurlijk elke morgen om 8 uur klaar staan en om half vijf moeten we terug thuis zijn. Dat is niet altijd vanzelfsprekend.

21

Soms hopen we dat wij onze dochter zullen overleven maar dat ziet er niet naar uit, ze is heel sterk. Ooit zal ze volledig naar het zorgcentrum moeten.” Jacqueline: “Dat ligt nog moeilijk maar ik heb er meer vrede mee dan bij Hilde. Els heeft echt een mooi leven gehad, ze heeft heel veel beleefd. Els en Hilde hadden een verschillend karakter. Hilde was meer teruggetrokken, Els is een kwajongen, die kan niet stilzitten. Daarom besloten we jaren geleden al dat ze het best enkele dagen per week naar de instelling zou gaan. Maar ik kreeg het niet over mijn hart. Ik bracht haar maandag zo laat mogelijk en ging haar dinsdag vroeg weer ophalen. Later bleef ze tot woensdag. Toen het personeel me vroeg wanneer ze een volledige week zou blijven, antwoordde ik: ‘Nooit, ik zou graag hebben dat jullie met een dagcentrum starten.’ En dat kwam er. Aanvankelijk waren er drie kinderen voor twee begeleiders. Ideaal, ze konden veel ondernemen, echt fantastisch voor Els. Ook nu nog gaat ze graag. Ondertussen zijn er al veel jaren tien cliënten.” Vertellen met de tong Jacqueline: “We leerden gaandeweg communiceren met Hilde en Els. Je observeert, ziet heel veel in hun blik. Je tast af, voelt aan. En ook zij pikken veel op. Hilde kon bijvoorbeeld heel meewarig kijken. En haar gehoor was fenomenaal. Haar tong was belangrijk, die ging vaak naar haar mondhoek, daarmee kon ze veel vertellen. Ik zag ook wanneer er een epilepsieaanval aankwam. Ze had veel zware aanvallen. De eerste keer was ik erg bang maar je leert daarmee omgaan. Elke keer verleg je je grenzen. Als de aanval voorbij was, nam ik haar op mijn schoot. Dat deed haar deugd, ze kwam tot rust. Het blijven een beetje grote baby’s.” Niet verstoppen Joseph: “Natuurlijk kregen we vaak reacties als we met onze twee dochters op stap waren. Enerzijds snap je dat wel, wie weet hoe je zelf zou kijken. Maar anderzijds blijft dat lastig. Frank stak zijn tong wel eens uit als mensen hem nastaarden als hij met een van zijn zussen op stap was. Maar automatisch wil je mensen aanleren om beter om te gaan met mensen met een handicap. Daarom hebben we ons nooit verstopt. Ooit is er een tv-documentaire over ons gemaakt en al eerder verschenen er interviews.” Jacqueline: “Je wil mensen laten zien hoe het is om met een handicap te leven, je wil tonen dat onze dochters de moeite zijn om voor te leven. Zulke getuigenis vergt wel veel van je en daarom twijfelde ik om op jullie vraag in te gaan. Maar ik weet dat ik er achteraf ook veel deugd van heb. Daarom doe ik het toch.”

Een ravijn Joseph: “In december trokken we voor de tweede keer met Els en een paar goede vrienden naar Malaga. Van de eerste keer hebben we enorm genoten, we keken er nu ook naar uit. Al blijft de zorg voor Els wel verder lopen, we konden af en toe eens alleen weg, we wisten dat Els in goede handen was. Maar tijdens zulk uitstapje ging het mis. We bezochten een bergdorpje en wilden onderweg stoppen om van het uitzicht te genieten. Dat lukte niet, de remmen van de huurauto deden het niet. We gingen meermaals over kop en belandden in een ravijn. Ik brak mijn been en had schaafwonden, Jacqueline was er ernstiger aan toe, ze werd gescalpeerd. Het was een mirakel dat we niet ernstiger gewond waren al duurde het herstel wel lang. In tussentijd kon Els voltijds naar het zorgcentrum, een geruststelling voor ons. We wisten dat we in de eerste plaats voor onszelf moesten zorgen.”

Ik heb mij zo oud gevoeld het eerste jaar na de geboorte van Els.

Geluk gehad Jacqueline: “Intussen gaat het met ons weer beter en kunnen we weer dromen. Van een volgend reisje bijvoorbeeld. Maar in de eerste plaats hoop ik dat ze ons nu even gerust laten, dat er geen erge dingen meer gebeuren. Dat we de kracht mogen hebben om nog een tijdje door te gaan. Er zijn veel schone dingen gebeurd in ons leven, daar zijn we enorm dankbaar voor. En binnenkort wordt ons derde kleinkind geboren. Nog een kleinkind, hadden we niet verwacht. Je weet nooit wat je nog te wachten staat. Ooit zei ik tegen een dokter: ‘we hebben geluk gehad dat we Frank hebben.’ Hij zei: ‘Mocht je echt geluk gehad hebben, had je drie gezonde kinderen.’ Maar Hilde en Els hebben ons zo veel gegeven. En dat doet Els nog altijd. We willen nog tien of twintig jaar gezond zijn om voor haar te kunnen zorgen.”

■

Tekst Nele Joostens Foto’s François De Heel


22

tentoonstelling

cultuur

De klare taal van Hergé België is een stripland en een van de grondleggers ervan is ongetwijfeld Hergé. Met de avonturen van o.a. Kuifje heeft hij drie generaties blij gemaakt. Midden 2009 opende in Louvain-la-Neuve zijn museum. In vijf zalen en in klare taal wordt het leven en werk van Hergé er beeld na beeld hertekend. Georges Remi (zijn omgekeerde initialen liggen aan de basis van zijn pseudoniem) werd in 1907 in Brussel geboren. Al op jonge leeftijd was hij een scout in hart en nieren en tekenen deed hij als de beste. In 1925 vroeg de geestelijke Norbert Wallez hem om te komen werken bij het dagblad Le XXe Siècle, op de dienst abonnementen. Een jaar later al richtte hij de jongerenbijlage Le Petit Vingtième op en tekende vervolgverhaaltjes over Kuifje en Bobbie, Quick en Flupke. Hij streefde naar eenvoud, klaarheid en leesbaarheid, drie grote principes van de negende kunst. Na de krantenbijlage en het weekblad Kuifje van uitgever Raymond Leblanc, volgden de albums. Vertaald in 97 talen en 30 dialecten zijn Kuifje en Bobbie wereldwijd onsterfelijk geworden. Hergé zelf overleed op 76-jarige leeftijd, met de tekenpen in de hand want het 24ste album over Kuifje en de Alfakunst heeft hij zelf niet meer kunnen voltooien.


Wie is Kuifje? Stripfiguren worden nooit ouder, het is een van de vele codes van het stripverhaal. Toch veranderde Kuifje al op pagina 8 van het eerste album waar hij in het land van de Sovjets is. In een dolle autorit zette een windvlaag de kuif van de speurder rechtop. Hergé is het kapsel zo blijven tekenen. Zijn scoutsverleden hield de stripheld op het goede pad: rechtvaardig, pienter en opkomen voor de zwaksten. En vaak was Hergé de actualiteit een stapje voor, zoals met het album Mannen op de Maan uit 1958. In het laboratorium van het museum staat de originele maquette van de iconische rood-wit geblokte raket en zie je hoe waarheidsgetrouw ze is gebouwd. Want de personages van Hergé bewegen zich niet in een wereld van fantasie maar in een realistische en aannemelijke omgeving. Wie was Hergé? Hergé was meer dan een stripauteur. Zijn tekenpen leende zich ook tot het maken van reclametekeningen en gravures. Hij hield van katten en had een passie voor hedendaagse kunst en auto’s. In zijn platenkast staan Pink Floyd en Bob Marley. Het museum wijdt ook een volledige zaal aan de film want het regisseren van verhalen en beelden is even geanimeerd als een langspeelfilm.

Lang bleef Hergé alleen aan zijn tekentafel zitten maar eens de veertig voorbij, koos hij voor teamwork. In Studio Hergé kregen jonge talenten de kans om zich tot volwaardig stripauteur te ontplooien en zelfs een persoonlijk oeuvre te ontwikkelen, met hun grote voorbeeld als gids. Ondanks zijn succes heeft Hergé geleefd in een tijdperk waarin strips lezen nutteloos tijdverdrijf was. Getuige daarvan zijn toekomstvisie op het stripverhaal: “Ik hoop dat in 2000 de strip een volwassen medium wordt. Geen verloedering die alleen kwaad of afstomping voortbrengt maar een medium van creatieve geesten met zowel grafisch als literair talent.”

■

Tekst Suzanne Antonis Foto’s Hergé Museum

Info Hergé Museum, Rue du Labrador 26, Louvain-la-Neuve 010 48 84 21, www.museeherge.com. Open van dinsdag tot zondag van 10.00 uur tot 17.30 uur, weekend tot 18.00 uur. Tickets 9,50 euro, met korting 7 euro.

Maak kans op een gratis duoticket! Kijk blz. 51.

23

cultuur

muziek

Als centrale gast van de voorbij Nekka-Nacht is Buurman meer dan een gevestigde waarde op de Vlaamse podia. Ook met hun theatertournee pakken ze het publiek moeiteloos in. De kust in ruil voor een koninkrijk tekent de wereld waarin het voor Buurman écht om gaat.

Een beeld van Buurman “De weg naar Nekka-Nacht was lang, soms onzeker maar altijd spannend”, begint Geert Verdickt, frontzanger van Buurman en samen met Koen Renders en Stijn Gevaert de bedenker van drie cd’s vol fijne liedjes. Net zoals bij Yevgueni begon hun muzikale avontuur met het Facultair Songfestival in Leuven. Geert: “Klaas Delrue is een goeie vriend, ons pad loopt verdacht parallel: Zo is er maar Een, de eerste cd, te gast bij Nekka-nacht, nu centrale gast.” Maar dé podiumherinnering die bij Geert op de pellicule staat is het festival van Dranouter in 2009. “We zouden in de tent spelen om zes uur. Na het laatste nummer van het groepje dat vóór ons speelde, ging het publiek weg. ‘Oei’, dachten we. Maar tijdens de soundcheck druppelden ze toch weer binnen en kwam er al reactie op onze muziek, nog voordat we officieel waren begonnen. Toen wisten we: dit is niet normaal.” Toch leerde Geert pas enkele jaren later de werkelijke waarde van succes op een podium. “Stef Bos heeft me eens gezegd: ‘het moment dat je weet dat je niet op een podium staat voor het applaus of de staande ovaties maar om jezelf open te stellen en te geven, daar gebeurt het.’ Dat heb ik altijd onthouden. Ik ben nu op het podium veel meer mezelf en speel niet langer een rolletje.” Van een beeld naar een liedje ‘Op het dashboard een ticket naar London Stansted.’ Je kan het kleinood zó zien liggen en er een verhaal bij verzinnen. Dat is precies wat Geert doet. Naast een germanist is hij ook een gediplomeerd filmmaker. “Maar de

beeldende werking van mijn liedjes zijn niet het gevolg van mijn filmmakerij. Ze komen beide uit mij voort. Als ik een liedje maak, rolt er in mijn hoofd eerst een filmpje af. Nadien moet ik alleen nog beschrijven wat ik daarin heb gezien. De muziek die ik er bij maak, wordt verfijnd door Stijn en Koen. Hun arrangementen zijn echt een meerwaarde voor wat ik produceer.” De doos van grootvader Voor de nieuwe theatertournee vond Geert inspiratie op de zolder van zijn grootvader. “Daar stond een doos vol met brieven, foto’s en partituren want mijn grootvader was muzikant. Hij heeft in de jaren veertig van de vorige eeuw piano gespeeld in hotels en verzorgde in de cinema de muziek bij de stomme films. Uit die doos haalde

ik de verhalen voor onze nieuwe cd De kust in ruil voor een koninkrijk dat de basis is van de theatershow. Maar ze overstijgen het persoonlijke, wat ik vertel kan evengoed een herinnering uit jouw jeugd zijn.” Of de voorstelling ook herinnert aan de mijlpalen van Buurman? Geert: “We hebben al veel mijlpalen gekend: een ontploffend publiek in Dranouter, de eerste keer dat we op de radio te horen waren, het Sportpaleis waar je pas merkt voor hoeveel volk je speelt als die spots over het publiek gaan. En we blijven van elk moment genieten.”

■

Tekst Suzanne Antonis Foto Buurman

Info www.buurman.be.

Ook de moeite deze maand: ✤ Noordkaap-Monza-Meuris Voor de fans van Noordkaap, Monza of gewoon Stijn Meuris zelf: een exclusieve vierdubbele vinylbox in beperkte oplage, met de muzikale pijlers uit 25 jaar muziek en podium. Inclusief fotoboek. www.stijnmeuris.be ✤ The Phantom Cowboy van K’s Choice (Wallaby Records) Broer en zus Bettens komen na enkele omzwervingen weer samen met een nieuw album. Belgische pop en rock pur sang, van de bovenste plank. www.kschoice.be ✤ Alarm! van Nordmann (9000 Records) De runner-up van Humo’s Rock Rally 2014 verzilvert zijn podiumplaats met een ijzersterk debuutalbum. Een stevige rockplaat, met gesofisticeerde intermezzo’s van jazz. www.nordmannmusic.com


24

film

cultuur

The farewell party Ouder worden en geconfronteerd worden met een ongeneeslijke ziekte, ondraaglijke pijn, dementie: geen prettige vooruitzichten. Als je daarbij gaat denken aan zelf kiezen voor een waardige dood, is dat misschien niet zo vreemd. Het Israëlisch cineastenduo Sharon Maymon en Tal Granit snijdt deze thema’s aan in hun film The farewell party. De 75-jarige Yehezkel woont met zijn vrouw in een bejaardentehuis. Wanneer ze hun terminaal zieke vriend Max bezoeken, smeekt deze om een einde te maken aan zijn lijden. De ziekenhuisdokters weigerden immers om hem daarbij te helpen. Als gepensioneerd ingenieur bouwt Yehezkel een toestel voor zelfeuthanasie waarmee Max zichzelf uit zijn lijden kan verlossen. Maar het bestaan van het apparaat blijft niet lang geheim en er komen nieuwe aanvragen. Dit stelt Yehezkel voor morele vragen. Levenseinde The farewell party geeft de indruk geen enkel thema uit de weg te willen gaan. Niet alleen de hoger genoemde onderwerpen rond het levenseinde maar ook dementie, zorg voor anderen en zelfs homoseksualiteit komen aan bod. Volgens de cineasten Maymon en Granit zelf gaat hun film vooral over scheiden, het afscheid van een geliefde, het afscheid nemen van jezelf wanneer je geest het opgeeft, het afscheid van het leven en het recht om zelf te kiezen hoe alles eindigt. En daarnaast noemen ze hun film ook een film over liefde en vriendschap. Twee sterke gevoelens waarin de personages de


kracht en de hoop vinden om de moeilijke momenten door te komen. Dramatische komedie Hoewel de behandelde thema’s het niet laten verwachten, is The farewell party een dramatische komedie geworden. Maymon en Granit doorspekten hun film met een (git) zwarte humor die bescheiden blijft, nooit dijenkletshumor wordt maar vooral fijn blijft. Deze humor zorgt ervoor dat de film niet loodzwaar overkomt maar veeleer aangenaam om volgen is. De acteurs spelen sterk en zoeken nergens goedkope effecten zodat onderwerpen noch personages ooit belachelijk worden. Aanzet voor een stevige discussie? Hoewel het standpunt van de filmmakers rond de behandelde thema’s, vooral rond euthanasie, duidelijk is, dringen zij die mening niet aan de toeschouwer op. Deze blijft vrij om zijn oordeel te vellen. Dat maakt dat The farewell party niet alleen een fijne film is maar tevens de aanzet kan vormen voor een stevige discussie rond het levenseinde. (vanaf 13 mei in de bioscoop)

■

Tekst Willy Verbestel

In mei ook nog in de bioscoop: ✤ Atlantic Imposante, sterk poëtische cinefiele aanrader van Jan-Willem van Ewijk over een NoordAfrikaanse man die met een surfplank naar Europa wil. (vanaf 6 mei)

✤ Refugiado Goede Argentijnse film van Diego Lerman over een vrouw die met haar zevenjarig zoontje wegvlucht bij haar gewelddadige man. (vanaf 13 mei)

✤ Ventoux In deze Nederlandse film (regie: Nicole van Kilsdonk) fietst een groepje vrienden na dertig jaar nogmaals de Ventoux op. Maar deze keer is er iemand minder bij. (vanaf 27 mei)

25

theater

Het Gentse theater Kopergietery maakt al sinds 1978 theater met en voor kinderen. Ieder seizoen creëert Kopergietery drie tot vijf nieuwe voorstellingen voor diverse leeftijden met een cast van professionele acteurs en/ of dansers. Maar vaak ook met kinderen en jongeren uit theaterateliers. De creaties kenmerken zich door een grote authenticiteit. De makers creëren vanuit zichzelf, op zoek naar eigen woorden, eigen beelden, een eigen taal. Kopergietery investeert ook in jonge makers: ze krijgen een platform om hun eerste voorstelling te creëren en stromen nadien vaak door naar eigen of andere theaterstructuren.

De projecten die in de schoot van de ateliers ontstaan en op artistiek vlak hoge toppen scheren, worden vaak uitgewerkt tot volwaardige voorstellingen. Voor grootouders zijn ze een schitterende gelegenheid om kleinkinderen in contact te brengen met diverse vormen van theater maar zeker ook boeiend voor volwassenen.

De ateliers zijn het hart van Kopergietery. Ieder seizoen gaan ongeveer 130 kinderen en jongeren tussen acht en achttien jaar met een professionele docent/artiest wekelijks aan het werk. Dit werkproces draait om wederzijdse inspiratie, het ontwikkelen van vaardigheden en eigen mogelijkheden en het verwerven van inzichten. Inzichten in wat theater en kunst kan zijn. Inzichten in wat zich afspeelt in de wereld.

■

podium

cultuur

Kleinkinderen nemen grootouders mee naar

Tekst Nic Fruru

Info: www.kopergietery.be.

Verder ook nog de moeite ✤ Het derde rijk in de vierde wijk Hilarische komedie rond het wel en wee van enkele mensen in het SintAndrieskwartier in Antwerpen tijdens de bezetting van de Duitsers in de Tweede Wereldoorlog. Info: www.multatulitheater.be.

✤ Duikvlucht Duikvlucht is een avontuur vol bizarre ontmoetingen, gruwelijke misverstanden en ontelbare dromen. Een schitterende, hilarische familievoorstelling voor jong en oud. Duikvlucht werd geselecteerd voor het theaterfestival 2013 en strijkt exclusief voor de Kempen neer op een locatie aan het kanaal. Info: www.warande.be.

✤ En avant marche Al decennia maken muziekverenigingen - fanfares, harmonies, blaaskorpsen deel uit van het sociale, culturele en maatschappelijke leven. Het is deze traditie die regisseursduo Alain Platel en Frank Van Laecke inspireert voor En avant, marche. Voor hun nieuwe voorstelling benaderen ze het fenomeen van de muziekvereniging als een ‘minimaatschappij’ op zich: een collectief van uiteenlopende individuen dat probeert om zo goed mogelijk dezelfde marsrichting aan te houden, soms met vallen en opstaan. Info: www.ntgent.be

Duikvlucht.


26

boeken

cultuur Alles wat vaststaat, verdampt Een gedurfde roman, zeker als je weet dat het om het debuut gaat van de Ierse auteur Darragh McKeon (1979). Het kan niet anders of McKeon was geobsedeerd door de kernramp van Tsjernobyl. Dergelijke romans, gebaseerd op waargebeurde feiten, vergen immers enorm veel opzoekingswerk. Toch is de roman meer dan een technische beschrijving van de kernramp. De personages zijn veel belangrijker dan het romanproject. McKeon beschrijft verschillende personen wiens leven door de ramp fundamenteel veranderde. Een negenjarig muzikaal wonderkind op een appartementje in Moskou van wie de tante als dissidente werkt in een fabriek van auto-onderdelen. Een chirurg die zich tomeloos op zijn werk gooit om zijn mislukt huwelijk te vergeten. Een boerenjongen uit Wit-Rusland die op 15 km van het rampgebied woont. De roman is niet alleen een historisch verhaal maar vooral een liefdesverhaal in de meest brede en tedere betekenis van het woord. De personages zijn prachtig beschreven en psychologisch heel sterk getekend. Ze imponeren en ontroeren. Kortom, een knap getekende historische roman bevolkt met echte mensen. Een schitterend debuut dat erg veel beloften inhoudt voor de toekomst.

De fietser van Tsjernobyl Ook deze roman over Tsjernobyl werd niet geschreven door een Oost-Europees auteur. De Spanjaard Javier Sebastián schreef met De fietser van Tsjernobyl een even knappe roman als Alles wat vaststaat, verdampt. Hoewel deze roman fictie is, bevat het verhaal toch veel raakvlakken met het leven van professor Vasili B. Nesterenko, die in augustus 2008 overleed in Minsk. De fietser van Tsjernobyl Vasja, herkenbaar als prof. Nesterenko doet, ondanks repressie van de overheid, alles om het leven van slachtoffers van de Tsjernobylramp te verlichten. Hij wil vooral de waarheid over de atoomramp aan het licht brengen. Zelfs als hij daarvoor zijn leven in gevaar moet brengen. Javier Sebastián (1962) schreef met zijn vijfde roman waarschijnlijk ook zijn beste. De wijze waarop hij het onderscheid tussen feit en fictie hanteert, is een sterke kunstgreep. De manier waarop hij de fietser Vasja tekent, maakt indruk op de lezer. De laatste zin van het boek is tekenend voor de sfeer van de roman: “En daar, Jevgeni, onder dat kruis van witte planten, daar ligt Vasja alsof hij slaapt. Totale en definitieve liefde.”

■

Tekst Annemie Verhenne en Hugo Verhenne

Darragh McKeon, Alles wat vaststaat, verdampt, Prometheus, Amsterdam 2015, 420 blz., 24,95 euro. Javier Sebastián, De fietser van Tsjernobyl, Wereldbibliotheek, Amsterdam 2015, 202 blz., 19,95 euro.


27

Twee uitsmijters Paul Baekeland, De cursiefjes van Ron, Boekscout.nl, Soest, 2014, 282 blz., 20,65 euro. Een moderne streekroman uit de Vlaamse Ardennen. Eigentijdse problematieken als de multiculturaliteit, de confrontaties van de godsdiensten en de machtsafkalving van het Europese continent komen in deze roman aan bod. De auteur werd voor deze roman genomineerd voor de BoekGoudprijs.

gedicht

Nach t rust

Avond. Twee tuinen verder woedt het voorjaar en sluipen kapers door het donker. Ergens vechten nagels om een vacht. Gekrijs om kruimels liefde. Stukgebeten oren. De krolse oorlog van een voorjaarsnacht. Bijna vergeten hoe ik met dezelfde woede door het donker joeg, hoe jij nog valser dan een kat je nagels in drie harten sloeg. Wat is het lang geleden en wat blijf je mooi. Ik heb de dagen één voor één geteld en met de beste woorden die ik heb: ik hou van je. In jou vind ik een bed. En het is lente en we delen hier dezelfde nacht met alles wat dat zegt. Menno Wigman uit: De droefenis van copyrettes, Prometheus, 2009.

Ilse Nollet en Luc Peiren, 12 in 40, Lannoo, Tielt, 2015, 280 blz., 24,99 euro.

GEZOCHT

Zestien levensverhalen van mensen die meestal als kind de Tweede Wereldoorlog instapten en die als adolescent met een pak levenservaring die oorlog achter zich lieten. Een meeslepende mozaïek van beklijvende en soms amusante anekdotes en historische kaderstukjes.

Vrouwelijke vrijwilligers

Doelstelling

Om vooruitgang te boeken in het onderzoek naar toekomstige behandelingen.

Wij bieden u

• Een volledig fysisch onderzoek, • Een vergoeding voor deelname aan de studie alsook voor uw verplaatsingskosten.

Toelatingsvoorwaarden

• U bent minstens 18 jaar • U verkeert in goede gezondheid • U bent chirurgisch gesteriliseerd en/of verkeert in de menopauze OF • U past minstens twee anticonceptie methoden toe volgens het studieprotocol.

Al onze klinische studies gebeuren volgens Europese en Amerikaanse normen en werden goedgekeurd door een onafhankelijke commissie voor medische ethiek.

Voor verdere inlichtingen: Gelieve het nummer te bellen

0800/95.667 (gratis nummer) of surf naar www.brusselscru.com


28

uitjes

cultuur

Body Worlds Vital Brugge Body Worlds, ook bekend als Körperwelten, is nu te zien in de historische ziekenzalen van Oud SintJan. Deze anatomietentoonstelling wist wereldwijd al 40 miljoen bezoekers te boeien. De expo biedt op esthetische wijze inzicht in de wonderlijke werking van ons lichaam. Je ziet en krijgt uitleg bij echte lichamen en organen, bewaard door toepassing van de plastinatietechniek van dr. Gunther von Hagens. Alle lichamen werden geschonken door donoren. In Brugge krijgt het werk van Gunther von Hagens een plaats op de site van het congres- en evenementencentrum Oud Sint-Jan. Daar waren het middeleeuwse en later ook het negentiende-eeuwse SintJanshospitaal gevestigd. Bewust kozen de organisatoren van Oud Sint-Jan voor Body Worlds Vital, een verzameling van plastinaten met een sterk medisch educatieve inslag die de nadruk legt op het gezondheidsaspect. Info Van 1 mei tot 1 november 2015 in Congrescentrum Oud Sint-Jan, Mariastraat 38, Brugge, 050 47 61 00, www.bodyworlds.be. Alle dagen open van 10.00 tot 17.00 uur. Tickets: 15 euro; senioren 13 euro. Maak kans op een gratis duoticket! Kijk blz. 51.

Gas! De tweede slag bij Ieper en droomkastelen Het gebruik van chloorgas als wapen tijdens de Eerste Wereldoorlog was een mijlpaal in de geschiedenis van de oorlogsvoering. Ondanks het onderlinge verdrag dat alle strijdende partijen hadden ondertekend, werd gas op grote schaal gebruikt. Op 22 april 1915 vond voor het eerst in de geschiedenis een grote gasaanval plaats. Tussen Steenstraat en Langemark dreef chloorgas op de wind vanuit de Duitse lijn over Franse troepen die daartegen niet beschermd waren. Er vielen meer dan duizend doden en bijna brak de geallieerde frontboog bij Ieper. Het was de start van een maandenlange bloedige strijd waarin nog vijf gasaanvallen plaatsvonden en die het geallieerde front tot minder dan 4 km van het stadscentrum bracht. Vóór de oorlog was Ieper niet alleen als middeleeuwse stad bekend. In de omgeving bevonden zich ook vele kastelen en landhuizen met uitgebreide domeinen. In het eerste oorlogsjaar werden vele ervan betrokken in het oorlogsgeweld. Ze werden vernield omdat het front dwars door het domein liep, of ze werden gebruikt als hoofdkwartier, als medische hulppost of als kampplaats. Een aantal werd hersteld, andere heropgebouwd maar de meeste veranderden voorgoed van aanschijn of bestemming. Van sommige is vandaag niet meer dan een bos terug te vinden. Of alleen de naam van een oorlogsbegraafplaats herinnert aan hun luisterrijke bestaan. De dubbeltentoonstelling Tweede Slag bij Ieper en Droomkastelen brengt deze tragische gebeurtenissen op unieke wijze in herinnering. Info Tot 30 augustus 2015 in In Flanders Fields, Lakenhallen, Grote Markt 34, Ieper, 057 23 92 20, www.inflandersfields.be. Tot 15 november elke dag open van 10.00 tot 18.00 uur. Tickets: 9 euro.

Gunther von Hagens’ Body Worlds, Institute for Plastination, Heidelberg, Germany. OKRA-MAGAZINE | MEI 2015

Maak kans op een gratis duoticket! Kijk blz. 51.

29

De Stad Getekend In de 16de eeuw groeide Antwerpen uit tot een internationale handelsmetropool. De bouw van de Spaanse omwalling deed het uitzicht van de stad sterk veranderen. De Nieuwstad, het huidige Eilandje, kreeg vorm. De buurten van de Stadswaag, de Vrijdagmarkt en het Tapissierspand, waar nu de Bourlaschouwburg staat, werden belangrijke economische centra. Tijdens de 16de eeuw werd het nieuwe stadhuis opgetrokken, het Hanzehuis en het Hessenhuis. De Onze-LieveVrouwekathedraal kreeg haar toren. Aan de hand van stadsgezichten, plattegronden en historieprenten volgt de tentoonstelling De stad getekend het wel en wee van Antwerpen in deze turbulente periode. Centraal in de tentoonstelling staat de stadsplattegrond (1565) van Virgilius Bononiensis, een panoramisch zicht op de stad vanuit het oosten.

WASBAAR EN HERBRUIKBAAR

Info Tot 19 juli 2015 in het Museum Plantin Moretus, Vrijdagmarkt 22, Antwerpen, 03 221 14 50, www.museumplantinmoretus.be. Open van dinsdag tot zondag van 10.00 tot 17.00 uur. Tickets: 8 euro. Maak kans op een gratis duoticket! Kijk blz. 51!


30

interieur

Kijk een keer

omhoog Een plafond schilder je wit, dat is het makkelijkst. Foute gedachte! Een plafond kan heel wat impact hebben op je interieur. Kijk dus toch een keer omhoog en ga aan de slag.

E

en laag plafond maakt je ruimte kleiner en donker. Als uitbreken van je plafond geen optie is, zoals in moderne lofts en zolders, dan kan je spelen met licht. Met lichtinval en optische trucs creëer je een meer ruimtelijk effect. Een laag plafond schilder je beter niet in een donkere kleur. Geef je plafonds een lichtere kleur dan je muren. Kroon- of wandlijsten haal je weg of je schildert ze in dezelfde lichtere kleur, zodat ze niet meer opvallen. Zet verticale strepen op je muur met behang of verf. Hoe groter het contrast, hoe dramatischer het effect. Echte durvers schilderen plafond en muren in dezelfde

Licht is heel belangrijk in een kamer met een laag plafond. Hang dus geen zware gordijnen voor je ramen.


kleuren zodat de grenzen tussen plafond en muren vervagen. Licht is heel belangrijk in een kamer met een laag plafond. Hang dus geen zware gordijnen voor je ramen. Als je gordijnen nodig hebt, hang ze dan zo hoog mogelijk tot net onder je plafond. Zelfs als je kleine ramen hebt, geven lange gordijnen van vloer tot plafond een prachtig effect. Of creëer een zelfde verticale lijn met een smalle boekenkast van de vloer tot het plafond. Kies ook de rest van je meubilair zorgvuldig uit. Lagere zetels en tafels vergroten de ruimte tussen vloer en plafond, zodat je kamer groter en ruimer lijkt. Spiegels en glanzende oppervlaktes reflecteren licht en versterken het ruimte-

31

effect. Hang legplanken, schilderijen of posters hoger dan normaal, niet in de breedte maar in de lengte. Hanglampen zijn voor hoge plafonds ontworpen. Ze maken de ruimte tussen je vloer en plafond dus kleiner. Indirecte verlichting of wandverlichting gericht naar je plafond geven een hoogte-effect. Er zijn speciale profielen voor LED-verlichting in de handel, zo kan je de armaturen mooi wegwerken. Ook inbouwspots in je plafond - die niet uitsteken - geven een ruimtelijker effect. Een te hoog plafond Oude herenhuizen hebben vaak hoge plafonds. Dat is heel mooi en indrukwekkend maar niet iedereen vindt zo’n ruimte gezellig. Je kan natuurlijk altijd een nieuw en lager (balken)plafond laten inbouwen maar er zijn ook goedkopere oplossingen. Nu zet je in op het verkleinen van de ruimte tussen je vloer en je plafond. Eigenlijk het omgekeerde van wat je doet bij een te laag plafond. Leef je dus maar uit met hanglampen of grote ventilatoren. Hang ze aan een mooie rozet (wel een gat maken in het midden en ze bevestigen aan het plafond, want rozetten zijn niet geschikt om gewicht te dragen). Koop hoge zetels, brede boekenkasten en lage legplanken.

Ò

Vayamundo De Kinkhoorn & Ravelingen in Oostende

De beste appartementen aan de kust! Geniet volop van de zomer in Oostende. In Vayamundo De Kinkhoorn & Ravelingen beleef je de zomer optimaal in één van onze gezellige en ruime appartementen. Het centrum van Oostende ligt op een boogscheut en de kusttram stopt voor de deur. Bekijk al onze arrangementen online op www.vayamundo.be

MET VAYAMUNDO NAAR PLOPSALAND • • • • •

INBEGREPEN 1x inkom in Plopsaland gratis zwembad, fitness en tal van ontspanningsmogelijkheden. een ruim aanbod kinderanimatie. culinaire verwennerij in één van onze 5 restaurants. dranken zijn ALL-IN in de buffetrestaurants.

Prijs per midweek

Halfpension

Volpension

+ 12 jaar

€ 245,00

€ 299,00

3de pers. +12 jaar

€ 143,00

€ 197,00

3de pers. 6-11 jaar

€ 110,00

€ 144,00

3de pers. 3-5 jaar

€ 83,00

€ 60,00

Supplement single/week: € 60,00

RESERVEREN Vayamundo De Kinkhoorn & Ravelingen Zeedijk 290-330, 8400 Oostende T : 078 156 100 (lokaal tarief) E : [email protected] www.facebook.com/vayamundo.be

www.vayamundo.be


32

interieur

Licht is heel belangrijk in een kamer met een laag plafond. Hang dus geen zware gordijnen voor je ramen.

Zet brede strepen op de muren, horizontaal deze keer. Hoge plafonds mag je gerust in een donkere kleur schilderen. Echte durvers gaan voor een opvallende plafondschildering of hangen een tentdoek in brede banen aan het plafond voor een oosterse sfeer. Om het plafond optisch te verlagen, kan je een wandlijst aanbrengen tegen de muur. Zet die niet in de onderste helft van de muur maar veel hoger dan gebruikelijk, bijvoorbeeld op een vijfde of een zesde vanaf het plafond. Je kan dan plafond, kroonlijst en wandlijst in dezelfde kleur zetten. De rest van de muur geef je een andere kleur. Zo lijkt het alsof je plafond een meter omlaag is ‘gezakt’. Een ander alternatief is om eerder hoge kroonlijsten te gebruiken of twee kroonlijsten met elkaar te combineren om een grotere hoogte te krijgen. Vervolgens schilder je ook deze lijsten en het plafond in eenzelfde, met de muur contrasterende kleur. Opgepast: kies kroon- en wandlijsten uit die bij je huis passen. Een krullerige antieke kroonlijst is geen gezicht in een strak huis uit de jaren zeventig. Kijk ook eens wat verder dan de gebruikelijke warenhuizen voor klussers. De fabrikanten van vandaag hebben hele moderne kroon- en wandlijsten, echte designstukken van bijzondere materialen die zeker de aandacht zullen trekken. Het grote voordeel is dat kroonlijsten ook oneffenheden en kloven in de overgang van muur naar plafond verbergen. Dat scheelt weer heel wat potten ‘allesvuller’ bij de afwerking. Dubbel interessant dus. Een plafond met effect Country: Behang je plafond met een klein motiefje en neem de muren dan ook mee. Dat kan heel charmant zijn in een kleine zolderkamer met een schuin aflopend plafond. Doe het niet op zijn ‘Frans’. Beperk je tot een stuk van het schuine plafond en een muur in hetzelfde motief. Het voordeel van behangpapier is, dat je er een plafond dat niet zo mooi is afgewerkt aardig mee kan verbergen. Zorg er wel voor dat eventuele scheuren en lekken hersteld zijn voor je je


plafond behangt. Is het een echte kleine kamer, dan schilder je je plafond en je muren het best in dezelfde kleur. Beach: Betimmer je plafond met verweerde houten planken. Schilder ze eventueel in de typische kleuren van de zee: zachte zanden aquakleuren. Hang een koperen ‘buitenlamp’ aan je plafond. Visnetten met schelpen? Dat is er wel een beetje over. Glamour: Beschilder je plafond met hoogglanzende verf. Zorg er wel voor dat de ondergrond in perfecte staat is want deze verf vergroot elke oneffenheid uit. Hang een mooie en grote barokke rozet in het midden om je plafond echt op te fleuren. Maak het af met een sprankelende, kristallen luchter. Een echt gedurfde afwerking is het gebruik van vierkante plafondtegels met reliëf, al dan niet in kleur. Ze geven je plafond reliëf, ruimte, kortom ‘iets indrukwekkends’. Ideaal voor een groots resultaat.

■

Tekst Karin Swiers Foto’s www.oracdecor.com

33

De Ardennen, perfect voor

ﬁetsers en wandelaars! Ontdek de fietsen wandelroutes in onze speciale gidsen Gratis te bekijken en te downloaden op www.belgie-toerisme.be en www.belgie-toerisme.nl

Wallonië Ardennen OKRA-MAGAZINE | MEI 2015

34

menu

Het betere Broodbeleg, we eten het allemaal. Maar hoe vaak maken we het zelf? Het is nochtans makkelijk, lekker én gezonder. Met deze vier recepten kan je meteen aan de slag.

Eenvoudige chocopasta ✤ 250 gr boter of margarine ✤ 150 gr suiker ✤ 100 gr zwarte chocolade (65 procent of meer) ✤ 200 ml melk Snijd de boter in blokjes en laat op kamertemperatuur komen. Warm de melk op en smelt er de chocolade in. Doe het mengsel in een blender samen met de suiker. Start de blender en voeg de boter er geleidelijk aan toe. Giet de choco in gesteriliseerde potjes en bewaar in de koelkast. Deze chocopasta is een twee- tot drietal weken houdbaar in de koelkast. Langer indien je margarine gebruikt.


beleg

35

Professioneel advies en vrijblijvende offerte aan huis?

Bel gratis 0800 250 23 - www.lathu.be

Rillettes van sardientjes ✤ 2 blikjes sardientjes op olie ✤ 2 flinke eetlepels Griekse yoghurt ✤ 1 el kappertjes ✤ 1 chilipeper (optioneel) ✤ ½ appel ✤ ½3 bosje bieslook ✤ 3 takjes dille ✤ 3 à 4 takjes koriander ✤ sap van ½ citroen ✤ peper en zout Giet de sardientjes af en prak ze in een kommetje. Doe er de yoghurt en de kappertjes bij. Snijd de chili en de appel in fijne stukjes. Hak de kruiden fijn. Meng alles onder elkaar en breng op smaak met het sap, de peper en het zout.

Ò


36

menu

De enige echte hummus ✤ 250 gr kikkererwten uit blik* ✤ 150 gr sesampasta (Tahin)** ✤ sap van 1 flinke citroen ✤ 2 teentjes knoflook ✤ water ✤ zeezout ✤ gemalen komijn Doe de kikkererwten in een keukenrobot, pers er de look over en giet er het sap en de losgeroerde tahinpasta bij. Voeg ongeveer 50 ml water toe en blend tot een smeuïge pasta. Kruid met zeezout en eventueel een snufje gemalen komijn. * Je kan ook gedroogde kikkererwten nemen. Laat ze een nachtje weken in water, giet af, doe in een kookpot samen met vers water en laat 45 min. koken. Gebruik het kookwater om de pasta smeuïg te maken. ** Sesampasta vind je bij de Arabische producten in de supermarkt of in de biowinkel.

Eenvoudige kruidenkaas ✤ 250 gr verse kaas ✤ 3 el verse kruiden (dille, bieslook, peterselie, salie,…) ✤ 1 teentje look of enkele blaadjes daslook ✤ peper en zout ✤ radijsjes Hak de kruiden of de daslook fijn en roer onder de verse kaas. Breng op smaak met peper en zout en eventueel zeer fijngehakte look. Lekker met fijngesneden radijsjes.

■


Tekst en foto’s Ann Vertriest

met de kleinkinderen

37

klank Een bos vol


38

Lente en vogelgekwetter, ze horen bij elkaar. In Klankenbos in Neerpelt klinken er nog andere geluiden. Al tien jaar fluisteren, zingen en trillen hier tussen de bomen originele klankkunstwerken. Stefaan en Marleen legden samen met hun kleinkinderen Lauren en Amélie hun oor te luisteren. Gelukkig worden niet al haar geheimen openbaar gemaakt want sommige kastjes spreken hun eigen taal. Intussen heeft Amélie de Kanariestudio ontdekt. “Kuikentjes!” roept ze blij. Geduldig legt opa Stefaan uit dat er ook gele vogels bestaan. En dat ze goed moet luisteren naar de muziek van de gevederde muzikantjes. Aangevuld met elektroakoestische geluiden wordt het een heus orkest. “Zullen we nog even in die lange buis gaan?” vraagt oma. De kinderen aarzelen geen seconde, ook al wordt de grote stalen deur achter hen gesloten. De ingeblazen wind doet de buis op haar grondvesten trillen. Een beetje akelig toch.

Van achter elke boom kan een nieuw geluid komen. Amélie hoort overal getokkel maar ze ziet niks.

Springen en zingen Tijd voor wat beweging. De houten krattenstad van Bosch & Simons staat nog doodstil maar als je vlakbij komt en stevig op en neer springt, gaat het hele gevaarte daveren. “Een uit de hand gelopen experiment van wetenschapper Nikola Tesla dat begin vorige eeuw een aardbeving veroorzaakte, inspireerde de kunstenaars voor deze Springtime in a Small Town”, leest opa Stefaan op het informatiebord. Bij elk kunstwerk wordt trouwens het principe van het klankspektakel uitgelegd zodat je ook weet waarom je iets kan horen of net niet hoort. Oma Marleen merkt een geluid op dat nooit door mensenhanden kan zijn gemaakt. De rivier de Dommel kabbelt rustig door het bos. Uiteraard hoort ook


daar een kunstwerk bij. Een netwerk van stalen draden en blikken tonnen verbindt twee huisjes uit Cortenstaal op de oevers. Met z’n vieren kruipen ze naar binnen. Door trillingen ontstaat binnen een resonantie maar daar hebben de kinderen geen oren naar. Liever zingen ze een liedje en luisteren ze hoe dat in die gekke huisjes klinkt. Als oma en opa aanstalten maken om het bos te verlaten - ze zijn al anderhalf uur aan de gang - roept Lauren: “En het glazen huisje?” Nog één keer lopen ze het bos door, naar de plek waar Lauren zich nog iets herinnert van een vorig bezoek. Toen mocht zij alleen naar binnen omdat zus Amélie nog te klein was voor de ondergrondse gang. Vol verwondering keken ze toen naar elkaar, elk aan een kant van het glas. Zo dichtbij en toch konden ze elkaar niet horen.

■

Tekst Suzanne Antonis Foto’s Stefan Dewickere

39

Info/Praktisch: Klankenbos, Provinciaal Domein Dommelhof, Toekomstlaan 5 in Neerpelt, 011 61 05 10. Klankenbos viert in 2015 zijn tienjarig bestaan. Het feestprogramma vind je op www.musica.be. Elke dag open, gratis toegankelijk.

Wij verhogen uw comfort ! TRAPLIFTEN, HUISLIFTEN & PLATEAULIFTEN

VRIJBLIJVENDE OFFERTE / BEZOEK

SE RV IC E

BEL GRATIS: 0800 20 950

24/24 - 7/7

WWW.COMFORTLIFT.BE Mannebeekstraat 3 | B-8790 Waregem | [email protected]

OKRA-MAGAZINE | MEI 2015 Ad_Okra_135,5x190_NL.indd 1

15/01/15 10:45

40

de keuze van Liesbet Walckiers

HeForShe Eindelijk moeten ook mannen zich gaan inzetten voor de gelijkheid tussen mannen en vrouwen. Dat is het thema van een grootscheepse campagne die de Verenigde Naties eind vorig jaar op gang hebben getrokken, onder de naam HeForShe.

H

ij Voor Haar. Zou Hij Met Haar niet beter zijn geweest? Maar kom, de bedoeling van de actie is loffelijk: mannen meekrijgen om te ijveren voor vrouwenrechten. Met andere woorden, feminisme is niet alleen een zaak van vrouwen. De Britse actrice Emma Watson, bekend van de Harry Potter-films, is het gezicht van de campagne. Zij verwoordt het als volgt: “Hoe kunnen we iets veranderen in de wereld, als slechts de helft van de wereldbevolking uitgenodigd is om deel te nemen aan het gesprek?” Dat mannen en vrouwen wereldwijd nog altijd niet gelijk zijn, blijkt nog maar eens uit de eindbalans van de zogenaamde Millenniumdoelen. Dat zijn acht doeleinden die de Verenigde Naties in 2000 voorop stelden voor een reeks Zeven op de tien mensen kwalen waar de wereld aan leven vandaag in een land lijdt, met de bedoeling dat die tegen 2015 ten minste waar de ongelijkheid tussen waren gehalveerd. Tegen nu arm en rijk groter is dan dus. Hoewel ze het geheel dertig jaar geleden. van de bevolking betreffen, slaat een aantal van die streefdoelen uitdrukkelijk op de achterstelling van de vrouwen. Onderwijs Het is algemeen aanvaard dat de beëindiging van de discriminatie onvermijdelijk via het onderwijs moet lopen. Nu is er de afgelopen kwarteeuw wel vooruitgang geboekt op het vlak van het lager onderwijs. Het was de bedoeling om alle kinderen naar de lagere school te krijgen. Dat is niet gelukt. Toch is er vooruitgang. Negentig procent van de kinderen in ontwikkelingslanden gaat nu naar de lagere school, tegenover tachtig procent in 1990. Concreet betekent dit dat nog altijd 58 miljoen kinderen dat niet doen. Maar een op de vier van die kinderen maakt de school nooit af. En dat zijn in de eerste plaats meisjes. Bovendien weten we dat het in het secundair onderwijs op dat punt nog veel erger is gesteld. Meisjes moeten thuisblijven om te helpen in het huishouden of bij het werk op het land. En dat laatste is in Afrika bijvoorbeeld hoegenaamd geen uitzondering. Het meest schrijnend is de toestand in landen zoals Afghanistan of in het zogenaamde


kalifaat in Syrië en Irak waar de terreurorganisatie ISIS het voor het zeggen heeft. Extremistische moslims verbieden jonge meisjes onder bedreiging met geweld, om nog naar school te gaan. Het bekendste icoon daarvan is de zeventienjarige Afghaanse Malala. Zij ontsnapte bij een aanslag van de taliban in 2012 ternauwernood aan de dood en hield er een ernstig letsel aan over. Ze reist nu de wereld rond als VN-ambassadeur om het recht op onderwijs voor alle meisjes te bepleiten en ontving er in 2014 de Nobelprijs voor de Vrede voor. Ondanks haar onvermoeibare aanklacht zijn er steeds meer regio’s waar meisjes om radicale religieuze redenen worden afgehouden van school. Zwangerschap Een ander punt is het inperken van de moedersterfte. Ook dat is maar gedeeltelijk gelukt. In 1990 stierven er in ontwikkelingslanden nog 430 moeders op 100 000 geboortes, in 2013 waren het er 230. Bij die doelstelling hoort ook wat met een veelomvattende term de seksuele gezondheid van de vrouw wordt genoemd. De gezondheidszorg voor zwangere vrouwen is verbeterd maar er zijn nog altijd te veel vrouwen die geen toegang hebben tot anticonceptie. Dat blijft het grote pijnpunt. Daarmee samenhangend is het groot aantal tienerzwangerschappen. Volgens de balans van de millenniumdoelstellingen is dat aantal teruggelopen maar bij nader toezien verschilt het heel erg naargelang de regio. Het kan, zoals bijvoorbeeld in sommige delen van Zwart-Afrika, bepaald zijn door de traditie van de kindhuwelijken. Maar elders ligt de schuld vaak bij het ontbreken van een anticonceptiebeleid. Dat is heel opvallend in Centraal-Amerika. Een land als Nicaragua is daar een goed voorbeeld van. Jonge moeders onder de dertien zijn er geen uitzondering. De politiek ter zake van de huidige regering is er, onder invloed van de Kerk, de afgelopen jaren zelfs op achteruitgegaan. Het totaal

41

verbod op abortus - zelfs in geval van verkrachting of wanneer het leven van de moeder in gevaar is - werkt die toestand nog in de hand. Ook mannen De meest bekende doelstelling is de halvering van extreme armoede. Uiteraard geldt dit evenzeer voor mannen als voor vrouwen. Toch weten we van de situatie in ons land bijvoorbeeld dat de slachtoffers daarvan vaak eenoudergezinnen zijn en dat zijn doorgaans vrouwen. Dit streefdoel is al in 2010 gehaald. Achttien procent van de wereldbevolking leeft nog in extreme armoede, tegenover 36 procent in 1990. Een succes dus, zo lijkt het. We moeten er wel bij bedenken dat hiermee mensen worden bedoeld die het moeten rooien met minder dan 1,25 dollar per dag. In de praktijk slaat dat op 1,3 miljard mensen. Mocht de drempel verhoogd worden naar 2 dollar per dag - toch nog altijd geen vetpot - dan zou het om 2,2 miljard mensen gaan. Bovendien blijkt uit die cijfers niet hoe sterk de ongelijkheid is in vele landen. Zeven op de tien mensen leven vandaag in een land waar de ongelijkheid tussen arm en rijk groter is dan dertig jaar geleden.

De gezondheidszorg voor zwangere vrouwen is verbeterd maar er zijn nog altijd te veel vrouwen die geen toegang hebben tot anticonceptie.

De toekomst Hebben wij dan zo goed ons best gedaan de afgelopen jaren, zoals de voorzitter van ons federaal parlement onlangs beweerde? Dat is wat te makkelijk tevreden zijn. En over het hoofd zien dat dit matige succes uitsluitend te danken is aan de spectaculaire vooruitgang van China. Dat heeft zijn extreme armoede tussen 1990 en 2010 bijna tot een zesde teruggebracht. Zonder China dus geen halvering van de armoede. Overigens telt het land nog altijd 12,8 procent van de extreem armen in de wereld. En wat het aantal mensen dat honger lijdt betreft, dat is sinds 1990 afgenomen van 24 naar 14 procent in 2010. Hier geen halvering dus. Alles samen is het resultaat dus vrij pover. Er is nog werk aan de winkel voor de opstellers van de nieuwe doelstellingen, met het oog op de komende vijftien jaar. En daar is een van de prioriteiten zonder de minste twijfel het wegwerken van de hardnekkige ongelijkheid in de wereld.

■

Tekst Liesbet Walckiers


42

info

Je pensioen cumuleren In 2015 gaan er weer heel wat nieuwe pensioenmaatregelen in. De meeste daarvan gaan over de berekeningswijze en belangen dus voornamelijk toekomstige gepensioneerden aan. Maar ook voor wie een pensioen combineert met een toegelaten activiteit of een sociale uitkering verandert er wat.

Werken tijdens je pensioen Bijverdienen tijdens je pensioen is altijd al mogelijk geweest. Je moet dan wel bepaalde inkomensgrenzen respecteren. Voor werknemers gaat het om de totale bruto-verdiensten en bij zelfstandigen om het netto belastbaar inkomen. Voorwaarden

Kinderlast

Werknemer, ambt of mandaat

Zelfstandige of gemengd (werknemer en zelfstandige)

Jonger dan 65

Neen

7 793 euro

6 234 euro

Ja

11 689 euro

9 351 euro

Neen

18 144 euro

14 515 euro

Ja

22 680 euro

18 144 euro

Jonger dan 65 jaar met alleen een overlevingspensioen

Vanaf 1 januari van het jaar waarin je 65 jaar wordt, kan je voortaan onbeperkt bijverdienen.

Overschrijd je deze inkomensgrenzen toch, dan wordt je pensioen in verhouding verminderd, ongeacht de grootte van de overschrijding. Tien procent overschrijding levert bijvoorbeeld tien procent vermindering op. De onterecht ontvangen pensioenbedragen zullen dan worden teruggevorderd. Nieuw vanaf 2015 is bovendien dat je vanaf de leeftijd van 65 jaar helemaal geen rekening meer hoeft te houden met deze grenzen. Vanaf 1 januari van het jaar waarin je 65 jaar wordt, kan je voortaan onbeperkt bijverdienen, ongeacht de lengte van je vroegere loopbaan. Deze maatregel kan ook al gelden wanneer je jonger bent dan 65 jaar. Dan moet je wel 45 loopbaanjaren, van elk minstens 104 voltijdse dagequivalenten, kunnen bewijzen.


Overgangsuitkering Ook het overlevingspensioen werd grondig gewijzigd. Maar de aanpassingen zijn enkel geldig voor echtgenoten van wie de huwelijkspartner overlijdt na 31 december 2014. Voor wie al een overlevingspensioen ontving, verandert er dus niets. Leeftijd In geval van een nieuw overlijden bestaan er voortaan twee soorten uitkeringen voor partners die minstens een jaar gehuwd zijn: de overgangsuitkering en het overlevingspensioen. Het is uitsluitend de leeftijd van de weduwe of weduwnaar op het moment van overlijden van de huwelijkspartner die zal bepalen welke van de twee uitkeringen toegekend zal worden. In 2015 geldt een leeftijd van 45 jaar om te bepalen of je recht hebt op een overgangsuitkering of overlevingspensioen. Deze leeftijd zal in de toekomst worden opgetrokken met zes maanden per jaar. Telkens tot 2025, wanneer de leeftijd op vijftig jaar zal liggen. Overgangsuitkering Als je jonger bent dan 45 jaar, ontvang je een overgangsuitkering. De berekeningswijze is dezelfde als die van het overlevingspensioen maar je hebt er maar beperkte tijd recht op. Twee jaar als je een kind ten laste hebt en één jaar indien niet. Je kan de uitkering onbeperkt cumuleren met arbeid of een sociale uitkering.

43

Overlevingspensioen 45-plussers krijgen echter nog steeds het overlevingspensioen naar het oude systeem. De methode van de berekening blijft nagenoeg dezelfde. Het ingangsjaar van het overlevingspensioen zal voortaan wel mee opgenomen worden, in tegenstelling tot vroeger, wat voordeliger kan zijn. Cumulatie Je mag je rustpensioen steeds cumuleren met het overlevingspensioen van je overleden huwelijkspartner. Dit beïnvloedt wel het betaalbaar bedrag van dat overlevingspensioen. De cumulatie is namelijk maar toegestaan tot een grensbedrag. Tot zover niets nieuws, zij het dan dat bij het bepalen van dit grensbedrag in dagen zal worden geteld in plaats van jaren. Dit is een detail maar kan de cumulatiegrens verhogen. Uiteraard is dit enkel geldig voor de overlevingspensioenen die vanaf 2015 ingaan.

Voor de technici Het grensbedrag van het overlevingspensioen is gelijk aan 110 procent van het bedrag van het overlevingspensioen voor een volledige loopbaan. Een volledige loopbaan krijg je door het bedrag van het overlevingspensioen te vermenigvuldigen met de omgekeerde loopbaanbreuk. Een voorbeeld: Mevrouw Vercammen ontvangt een rustpensioen krachtens de regeling voor werknemers van 4 576,33 euro. Op dezelfde datum kan zij een overlevingspensioen krijgen van 8 524,17 euro berekend op basis van een breuk van 12 480 d /14 040 d. Het grensbedrag voor de cumulatie rustpensioen + overlevingspensioen is gelijk aan: 8 524,17 euro x 14 040 d. /12 480 d. x 110 procent = 10 548,66 euro. Het betaalbaar overlevingspensioen bedraagt dus: 10 548,66 euro – 4 579,33 euro (bedrag van het rustpensioen) = 5 969,33 euro. Sociale uitkeringen Een pensioen mag je niet samen genieten met een sociale uitkeringen wegens werkloosheid, ziekte, invaliditeit, SWT (het vroegere brugpensioen) en loopbaanonderbreking. Je moet dus kiezen tussen je sociale uitkering en je pensioen. Ook wanneer je een gezinspensioen ontvangt, mag je echtgeno(o)t(e) geen sociale uitkering ontvangen. Doet hij of zij dit toch, dan zal je gezinspensioen worden verminderd tot een pensioen als alleenstaande.

■

Tekst Niek De Meester


44

mijn passie

Een leven zonder

border-collie: Hij is een boerenzoon, Frans Van Laer werd grootgebracht tussen de dieren. “Als kind kreeg ik konijnen en schapen. Maar geen honden, daar was ik bang van, net als voor ons trekpaard. Onze nonkel had een Duitse herdershond en een kleine wipper, een lief hondje dat altijd bij hem was. In zulk beestje had ik wel zin.”


45

onmogelijk Zulk hondje kwam er nooit. Zijn nonkel beloofde een pub voor Frans te kweken maar de nonkel stierf onverwacht. Diezelfde dag verdween zijn kleine wipper. Hij was weggekropen in de schuur waar men hem dagen later dood terug vond. Sindsdien kijkt Frans met andere ogen naar een hond. “Tot mijn zestien heb ik op de boerderij gewerkt. Ik zou ze ook van mijn ouders overnemen. Door een vreemde besmetting in de stal baarden de koeien plots enkel nog dode kalveren. Ik kon het niet aanzien, die dode kalfjes naast die koeien zonder melk. We hadden ook geen inkomsten meer. ‘Verkoop de boel’, zei ik tegen vader, ‘ik ga elders werken.’ Ik vond een job in een meubelfabriek tot die failliet ging. Daarna kon ik aan de slag bij General Motors en werkte er meer dan twintig jaar. Mijn vrouw werkte ook in ploegen, we hadden dus nogal veel vrije tijd.” Onder de mist “Als boerenzoon zoek je boerenzonen op. Zo hielp ik af en toe bij een kameraad die een boerderij had in de buurt. Op een mistige morgen hoorde ik mijn maat vanuit de melkstal roepen: ‘Tien koeien vergeten op de wei in die dikke mist!’ In het hondenkot zat een labrador, een waker. ‘Neem die hond toch mee om de koeien te zoeken. Die loopt onder de mist door!’ Het is gelukt maar toen gingen we op zoek naar een hond geschikt voor zulk werk. De border-collie dus. In een reclamebladje, het was toen 1985, bood een man uit de buurt een paar hondjes aan die hij uit Frankrijk had meegebracht. Ik kocht een teefje en mijn maat een reu. Zo begon mijn hondenavontuur. Ik trok met het diertje naar de hondenschool en genoot ervan. Ik noemde mijn hondje Sascha en was verkocht aan dat knappe, energieke, intelligente beestje. Vijf jaar later kochten we in Engeland, waar de border-collies vandaan komen, een tweede hondje met een echte stamboom.”

Zulke zachte, lieve blik, zonder tegen mij op te springen omdat zij voelde dat dat niet kon.

Een marsmannetje “Maar het leven is grillig. Die zomer brak ik mijn nek op de boerderij van mijn vriend. Twee en een half jaar liep ik rond met een harnas en nu nog hoor ik voortdurend geruis in mijn hoofd en is er druk in mijn nek. Ik kan vele dingen niet meer, zoals dansen. Maar ik ben er nog, ook dankzij mijn hondjes. Na die ongelukkige val hadden verpleegkundigen mij in het ziekenhuis helemaal met gips ingepakt, ik was net een marsmannetje. Hondje Sascha kwam mee op bezoek. Niet te geloven hoe Sascha naar mij toekwam en mij aankeek. Zulke zachte, lieve blik, zonder tegen mij op te springen omdat zij voelde dat dat niet kon.” Een werknemer “Border-collies zijn gezegende honden. Vanuit de club, waarvan ik voorzitter ben, vecht ik voor de kwaliteiten bij het hondenkweken: eerst de hersenen, dan de schoonheid. Een schapendrijver - dat is de border-collie - moet inzicht hebben, denkvermogen en in hoge mate kijken doevermogen, anders kan hij zijn werk niet doen. Een border-collie kan een goede huishond zijn na zijn werk, dan is hij rustig. Wie een hond wil enkel om in huis mee te zitten


46

mijn passie

Wie een hond in huis haalt, zou minstens een jaar met hem naar de hondenschool moeten.

of mee te gaan wandelen, moet geen border-collie kopen. Er zijn andere goede, rustige honden genoeg. Deze hond is een werknemer, geen werkgever. Als mensen te laat ontdekken hoe energiek hij is, hoe hij altijd wil bezig zijn maar geen werk krijgt, dan gaat hij zijn baasje commanderen en is er met die hond geen huis te houden. Doodjammer want soms is dan de enige oplossing om het dier te laten inslapen. Wie een hond in huis haalt, zou minstens een jaar met hem naar de hondenschool moeten. Ook met een chihuahua. Als je er niet goed mee omgaat en enkel wil dat het een mooi diertje is, wordt dat een ettertje, giftig naar alle mensen. Ik denk altijd, een hond lijkt op zijn baas. Als je een agressieve hond tegenkomt, kijk dan eens naar zijn baas.” Herder en hond “Op een dag kwam een vader met zijn twintigjarige zoon de hond testen als mogelijke schaapdrijver. De hond, nogal agressief, de zoon weggedoken in zijn kap. Wat was er met hem aan de hand? Drugs, agressieve sporter? Geen van beide. ‘Autisme’, zei vader, ‘met soms agressieve aanvallen. Niemand neemt zulke jongen in dienst.’ En toen zei ik: ‘we maken van jou een schaapherder, dan kan je met je schapen rondlopen en vrij zijn in de natuur. Het is een hard en zwaar leven en je verdient er niet veel mee maar je bent gelukkig.’ Zoon luisterde en deed zijn kap af, vader fleurde op. We hebben intussen al heel wat herders op de been gebracht met border-collies, in binnen- en buitenland. De eerste die ik zelf herder maakte, was een jongen die in een ziekenhuis werkte. Hij belde me op: ‘Frans, ik wil herder worden, kan je mij helpen?’ ‘Uit de maatschappij stappen, onder een boom gaan liggen met een hond en enkel schapen als gezelschap?’ ‘Ja, dat is mijn leven!’ Op een avond stond hij bij mij. Lang haar en een baard, geitenwollentrui en een hart van goud. Ik heb hem geholpen. Hij had al zijn spaarcenten aan een kudde schapen gegeven en van de gemeente Peer kreeg


hij enkele bossen om met zijn schapen door te trekken en voor hemzelf een plaats om te vertoeven. De natuur is zijn element. Hij is nu nog altijd herder op een militair domein.” Slimste honden van de wereld “De verstandhouding tussen dier en mens is heel belangrijk. Je kan deze hond voor alle werk inzetten, als herdershond, snuffelhond, landmijnenspeurder, drugshond. Maar hij is geen jachthond, geen trekdier. Hij is vooral een herdershond, een drijver. Mensen overschatten zichzelf als het over omgaan met dieren gaat. Dat gaat vanzelf, denken ze. Met de border-collie kan dat niet. Dit zijn de slimste honden van de wereld. Ze kunnen meer dan duizend woorden verstaan. Dat leren ze vooral in de hondenschool en het baasje leert er controle te hebben over zijn hond. De border-collie heeft supergevoelige oren. Zeg niet ‘scchhut!’ tegen je hond. Dat klinkt als van een slang. Richt je wijsvinger niet naar je hond, dat is dodelijk, als een speer. Een goed baasje zijn, is je hond accepteren en respecteren, dan krijg je van je hond ook respect. Als je een kleine pup in huis hebt, moet die tot zo’n half jaar 20 van de 24 uur in zijn huisje zitten. Gerust, door niemand geplaagd. Een kleine hond moet groeien, botten en spieren vormen. Jij haalt hem uit zijn kotje en hij mag met jou gaan eten en een plasje doen. Zo ontwikkelt zich een band. Vanaf zes maanden mag hij de wereld leren kennen. Niet te vroeg, dan komen er problemen. Dat is voor alle honden zo. Ik kan mij een leven zonder border-collies - we hebben er nu vier - niet voorstellen. Net zoals een leven zonder mijn vrouw voor mij ondenkbaar zou zijn.”

■

Tekst Hilde Masui-Wenderickx

Info www.belgianbordercollieclub.be.

uit

47

Het Japanse brugje en de waterlelies in de watertuin schilderde Monet ontelbare keren.

Monet

Romantische roadtrip met “De Seine heb ik mijn leven lang geschilderd, op ieder uur, in ieder seizoen, van Parijs tot aan de zee.” Claude Monets liefde voor de stroom die Victor Hugo de mooiste laan van Frankrijk noemde, inspireerde en fascineerde altijd al de impressionistische schilders. In Giverny krijg je een impressionistisch bad.

L

aat je rustig onderdompelen in de kleuren en geuren van Monets leefwereld, honderd jaar geleden. Twee criteria zijn doorslaggevend voor het werk van Monet en zijn artistieke vrienden. Schilderen in openlucht en de wil om het moment vast te leggen op doek. Normandië en de vallei van de Seine in het bijzonder bleken de ideale werkplekken voor de Parijse kunstenaars. Het licht, de natuur en de landschappen zijn er immers altijd aanwezig. Elementen die ook vandaag nog steeds de charme van de streek uitmaken. De bekendheid van Giverny begint in 1883, wanneer Claude Monet zich met zijn vrouw Alice Hoschedé, zijn twee zonen en haar zes kinderen, installeert in La Maison du Pressoir, letterlijk vertaald het Appelpershuis. Hij zal er wonen tot zijn dood in 1926, exact de helft van zijn leven. De komst van Amerikaanse kunstenaars enkele jaren later gaf nog meer bekendheid aan de streek. Monets zoon Michel schonk het huis in 1966 aan de Academie voor Schone Kunsten. In 1980 werd het fonds Claude Monet opgericht. De tuin Clos Normand, de watertuin, het huis en het atelier werden gerestaureerd en opengesteld voor het publiek. De tuinen werden identiek

herbeplant en ontvangen momenteel 550 000 bezoekers per jaar uit heel de wereld, iets minder dan de Mont SaintMichel. De weelderige tuin van de schilder betreden, voelt alsof je in een van zijn gigantische schilderijen stapt. Het huis in roze crépi met de typische groene luiken staat er onaangeroerd bij. Het lijkt alsof Monet zelf ieder ogenblik je pad kan kruisen. Zelfs zijn slaapkamer hervond haar oorspronkelijke sfeer. Hier geen eigen werk maar uitsluitend doeken van bevriende kunstenaars en tijdgenoten. Steek je hoofd door het slaapkamerraam en aanschouw hetzelfde beeld als Monet een eeuw geleden bij zonsopgang. Geeft je kippenvel, toch? Voor de inrichting van zijn huis deed Monet inspiratie op in Scandinavië. In de keuken kan je zo aan tafel. De zonnestralen spatten hier in het rond. De twee geeltinten in deze ruimte mengde hij eigenhandig. Zelfs de gordijnen ontsnapten niet aan zijn verfbad. Bladeren sponsen Ombeline Cribelier van de Stichting Claude Monet: “Monet arriveerde hier in 1883. Hij was al een hele tijd langs de oevers van de Seine op zoek naar een huis dat groot


48

De twee geeltinten van de keuken mengde Monet zelf.

genoeg was voor zijn nieuw samengesteld gezin. De eerste jaren plantte hij samen met zijn kinderen bloemen in de immense tuin om ze te schilderen in zijn atelier binnenshuis. Kleuren speelden een grote rol. Daarom hield hij zoveel van papavers en irissen. Donkere, sombere kleuren plantte hij achteraan in de borders. Warme kleuren worden nog warmer wanneer ze in de zon staan, beweerde hij. De interactie met het licht was prioritair. Monet reisde veel en onderweg deed hij ideeën op. Voor de eindeloze rijen tulpen voor zijn woning vond hij inspiratie in Nederland. Die vormen in mei een spectaculair schouwspel. Later droomde hij van een watertuin. Die kwam er aan de overkant van de weg. Voor de veiligheid van de bezoekers werd onlangs een ondergrondse voetgangerstunnel gebouwd die beide tuinen verbindt.” Wanneer de hemel openbreekt, de zon door de treurwilgen schijnt en haar stralen het wateroppervlak met de waterlelies raken, besef je wat dit met Claude Monet deed. Ontelbare keren schilderde hij de brug met de waterlelies, steeds op andere tijdstippen met andere lichtinvallen. Met een karretje vol doeken reed hij rond in zijn tuin en werkte aan het doek dat op dat moment het best correspondeerde met het aanwezige licht. Hij werkte dus steeds aan verschillende schilderijen tegelijkertijd. De watertuin is een echte bezinningstuin met cirkelvormige waterpartijen in tegenstelling tot de rechthoekige perken

Ontelbare keren schilderde hij de brug met de waterlelies, steeds op andere tijdstippen met andere lichtinvallen.


van Le Clos Normand. “We kopen onze waterlelies nog steeds bij dezelfde leverancier als de schilder zelf. Zo zijn we zeker van hetzelfde resultaat. Hoe ouder hij werd hoe minder hij bezig was met de randafwerking. Hij concentreerde zich dan vooral op het wateroppervlak en de bloemen, symbolisch voor het ouder worden en het zich meer naar binnen keren”, verklaart Ombeline nog. “De zandweg die de tuinen scheidde, zorgde voor veel stof in de watertuin. Daarom liet hij een tuinier de bladeren afsponsen voor hij begon te schilderen zodat alles er perfect uitzag. Later liet hij zelfs de weg plaveien met hetzelfde doel. Hij was ook constant bezig met de herinrichting van de borders. Zelfs wanneer hij op reis was, schreef hij aan zijn vrouw richtlijnen hoe en waar bepaalde zaden en bollen de grond in moesten. Hij was erg geïnteresseerd in fotografie. Foto’s van de tuin hielpen ons bij de herinrichting.” Wat zou ik anders doen? Op latere leeftijd wijzigde cataract zijn perceptie van kleuren. Dankzij zijn vriend Clemenceau, die hem tot een oogoperatie overhaalde, kon hij de waterlelieschilderijen afwerken die nu in de Orangerie in Parijs hangen. Hij had een open geest wat betreft de Japanse kunst en bewonderde de Japanse kunstenaars enorm. De Japanse gravures op de benedenverdieping van zijn huis koesterde hij als zijn eigen werken. Het is belangrijk te beseffen hoe modern Monet dacht en hoe zijn ideeën vaak contrasteerden met de gangbare normen van zijn tijd. Anderzijds was hij maniakaal

49

MIJN MUSEUM

B E R I N G E N

de ondergrond

beleven

Het huis met de typische groene luiken ademt nog de sfeer van een eeuw geleden.

verhalen

ontdekken mijnwerkers

ontmoeten

met tijd bezig. Alle maaltijden ten huize Monet werden op hetzelfde uur opgediend, in functie van het licht. Zelfs Clemenceau, Rodin en Cézanne werden om exact halftwaalf verwacht, zo niet lunchte hij alleen. Dat was zijn manier van werken. Hij stond op bij zonsopgang en ging slapen bij zonsondergang. “Wat zou ik anders doen?” vroeg hij. “Behalve tuinieren en schilderen kan ik immers niets!” In zijn derde studio, een modern gebouw dat hij in 1914 liet optrekken, schilderde hij zijn waterleliepanelen, die hij in een cirkel kon zetten. Vandaag is de museumshop er gevestigd.

+32 11 42 15 52

www.mijnmuseum.be www.toerismeberingen.be

Giverny ís Monet. Alle wegen leiden er naar Monet. Ons romantisch hotel Le Jardin des Plumes ligt in een rustige straat aan de rand van het dorp. Een dorpswandeling duurt twee uur en een wegwijzer vind je bij de dienst Toerisme. Onderweg kom je via infoborden alles te weten over de schilder en het impressionisme. Zo ontdek je onder andere L’hôtel Baudy in de Rue Claude Monet. Madame Baudy ontving kunstenaars die naar Giverny kwamen met open armen. Ze verbleven in haar huis en betaalden met schilderijen. In haar tuin konden ze in de schaduw werken. Ze legde zelfs een tennisterrein aan voor haar gasten. Een atelier in de tuin ligt er tijdloos bij. Honderd meter verder, in de tuin van het 12de eeuwse kerkje, ligt de familie Monet begraven. Het gloednieuwe museum wil de geschiedenis van het impressionisme en het postimpressionisme vertellen doorheen de werken van de grote meesters van de


50

uit In Giverny loop je nooit verloren.

late 19de eeuw tot vandaag. Naast een permanente tentoonstelling rond de invloed van Monets schilderkunst, organiseert men hier ook voortdurend tijdelijke tentoonstellingen over zijn tijdgenoten en de volgende generaties kunstenaars.

De molen van Vernon.

De kracht van Les Andelys Onze impressionistische roadtrip leidt ons verder langs de Seine. In Vernon stuiten we op de molen die Monet ontelbare keren op doek vastlegde. Dertig kilometer verder belanden we in Les Andelys, een idyllische plaats waar menig tijdgenoot van Monet verbleef. De aantrekkingskracht van het nu ingeslapen dorp vormt ongetwijfeld de indrukwekkende burchtruïne Gaillard. Durf je de klim aan, dan word je beloond met een schitterend zicht op het dorp, de Seine en de kliffen. “De burcht werd in 1196 op twee jaar tijd gebouwd door Richard Leeuwenhart, koning van Engeland omdat de Franse koning Philippe August Normandië wou binnenvallen”, begint Pascal Pottier, onze gedreven gids. “Het kasteel werd door de Franse koning ingenomen begin 13de eeuw.

Normandië en de vallei van de Seine in het bijzonder bleken de ideale werkplekken voor de Parijse kunstenaars.

Madame Baudy bood onderdak aan buitenlandse schilders.

Het diende daarna als gevangenis en ballingsoord voor prinsen maar bleef altijd intact tot de 17de eeuw. Dan liet de Franse koning Henri IV de muren van het kasteel afbreken om met de stenen gebouwen op te trekken. Indien hij hiervoor geen toelating had gekregen, zou het kasteel nu nog onaangetast zijn. Leeuwenhart liet het dorp Andely aan de voet van het kasteel bouwen voor zijn arbeiders om ze dicht bij hun werkplaats te hebben. Nadien werd naast dit dorp een nieuw dorp gebouwd. Zo ontstond het oude en het jonge Andely. Vandaag spreken we over Petit en Grand Andely of Les Andelys (de s spreken we niet uit). Het meest pittoreske is Petit Andely, met mooie houten vakwerkhuizen en een authentiek kerkje. Le Grand Andely werd erg beschadigd gedurende de Tweede Wereldoorlog maar bezit een mooie collegiale kerk.” Buiten schilderen “Moesten de impressionisten de natuur kopiëren of hadden zij het recht afstand te scheppen tussen zichzelf en het landschap en dat laatste een beetje te transformeren? Signac realiseerde zich dat Turner die vrijheid nam. Op dat moment begon hij net als Seurat met het pointillisme. Hij kwam vaak naar Les Andelys en logeerde er bij verschillende personen. In 1900 creëerde Adolphe Albert een galerie die de postimpressionistische schilders van de school van Rouen en Normandië exposeerde. Vandaag vind je nog enkele werken in het Nicolas Poussin museum. Monet kocht aquarellen van Signac. Deze hangen nu in het Parijse Marmottan Museum. Ook de gebroeders Pissarro kochten een huisje in Les Andelys. De impressionisten werden aangetrokken door het reflecterende water, de kliffen, de meanders en uiteraard het kasteel. Vergeet niet dat de jonge kunstenaars in die tijd ook wel graag aan sport deden. Kanovaren op de Seine bijvoorbeeld, wat hier perfect kon. Deze stroming duurde tot 1930 en bracht veel kunstenaars naar Les Andelys om er te schilderen. Buiten in de vrije natuur schilderen, creëerde een nieuwe vrijheid waar ze gretig gebruik van maakten”, besluit Pascal.

■

Info

Tekst Chris Van Riet Foto’s Jolien Kennis

✤ www.eure-tourisme.fr Bereikbaarheid: met de Thalys tot Parijs, van daar met de trein tot Vernon en verder met de pendelbus naar Giverny.


ledenvoordelen

51 51

Win gratis duoticket Uitjes gelezen blz. 28? Ook gefascineerd door het menselijk lichaam? Maak kennis met de fascinerende plastinatietechnieken van Gunther von Hagen en maak kans op een van de tien gratis duotickets (waarde 30 euro) voor de tentoonstelling Body Worlds Vital Brugge. Stuur deze bon vóór 31 mei 2015 naar OKRA-magazine, Body Worlds, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling Body Worlds. Info blz. 28. Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.:

Woonplaats:

Telefoon:

E-mail:

Win gratis duoticket Tentoonstelling gelezen blz. 22? Ook verslaafd aan Kuifje? Maak kans op een van de tien gratis duotickets (waarde 19 euro) voor het Hergé Museum in Louvain-la-Neuve. Stuur deze bon vóór 31 mei 2015 naar OKRA-magazine, Hergé, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling Hergé. Info blz. 22. Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.:

Woonplaats:

Telefoon:

E-mail:

Win gratis duoticket Uitjes gelezen blz. 29? Benieuwd hoe de koekenstad er vijfhonderd jaar geleden bij lag? Maak kans op een van de tien gratis duotickets (waarde 16 euro) voor de tentoonstelling De stad getekend in het Museum Plantin Moretus te Antwerpen. Stuur deze bon vóór 31 mei 2015 naar OKRA-magazine, De stad getekend, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling De stad getekend. Info blz. 29. Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.:

Woonplaats:

Telefoon:

E-mail:

Win gratis duoticket Uitjes gelezen blz. 28? Nooit gezien wat het gasmonster aanrichtte in Ieper in 1915? Maak kans op een van de tien gratis duotickets (waarde 18 euro) voor de tentoonstelling Gas! De tweede slag bij Ieper & Droomkastelen in het In Flanders Fields Museum te Ieper. Stuur deze bon vóór 31 mei 2015 naar OKRA-magazine, Gas, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling Gas. Info blz. 28. Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.:

Woonplaats:

Telefoon:

E-mail:


Sudoku

52 9 buis eens 12 bloeiwijze 14 reuzenslang 15 westerse verdragsorga- 3 bij 3 vakjes alle cijfers van 1 tot en met 9 precies één keer kruiswoordraadsel voorkomen. 17 insect 19 in plaats van (afk.) 21 onderwijs Kruiswoord22 Ruth 23 hoog getij tellingen) 27 Noord-Amerikaanse buffel 29 veengrond 31 bolgewas HORIZONTAAL componist 37 legerauto 39 Frans lidwoord winning 35 Hongaarse 2 9 1 op dit ogenblik 5 ineens 9 buis 12 bloeiwijze 14 reuzenslang 15 westerse HORIZONTAAL mgeving 42 vrijgevig 43 rijksluchtvaartdienst 45 met ingang van verdragsorganisatie 16 loofboom 17 insect 19 in plaats van (afk.) 21 onderwijs 22 2 6 4 1 op dit ogenblik 5 ineens 9 buis 12 bloeiwijze 14 reuzenslang 15 westersebuffel verdragsorgastratieve troepen 48 wedstrijdbeker 49 lichamelijke opvoeding 50 BijRuth 23 hoog getij 25 tussen (in samenstellingen) 27 Noord-Amerikaanse nisatie 16 loofboom 17 insect 19 in plaats (afk.)3421 onderwijs 22 Ruth 23 hoog getij 9 7 29 veengrond 31 bolgewas 33invan ingenieur 35 Hongaarse 3 eelheid 54 niet veraf 55 schuifbak een kast overwinning 56 voegwoord 57 smel25 tussen (in componist samenstellingen) 27 Noord-Amerikaanse buffel41 29 veengrond 31 bolgewas 37 legerauto 39 Frans lidwoord 40 voorzetsel en omgeving 42 zeevogel in Frankrijk 63 lithium 64 clown 65 toiletartikel 67 dik 1 4 33 ingenieur61 rivier 34 overwinning 35 Hongaarse componist 37 legerauto 39 Frans lidwoord vrijgevig 43 rijksluchtvaartdienst 45 met ingang van 46 latwerk 47 administratieve webdraad 69 deel van het oog 70 papegaai 72 een en ander 73 hoofd48 wedstrijdbeker 49 lichamelijke opvoeding 50 Bijbelse figuuringang 52 40 voorzetsel troepen 41 en omgeving 42 vrijgevig 43 rijksluchtvaartdienst 45 met van 8 2 hoeveelheid 54 niet veraf 55 schuifbak in een kast 5649 lichamelijke voegwoord 57 smelting 46 latwerk 47 administratieve troepen 48 wedstrijdbeker opvoeding 50 Bijuitsland 75 grote slok. van ijs 58 elk 59 zeevogel rivier in55 schuifbak Frankrijk 63 lithium 64 clown 65 toiletartikel 8 7 belse figuur 52 hoeveelheid 54 niet61veraf in een kast 56 voegwoord 57 smel- 3 4

Vul het diagram zo in dat in elke rij, elke kolom en elk vierkant van

67 dik59 zeevogel en zwaar 68 spinnenwebdraad 69 deel 63 lithium van het oog 70 papegaai65 toiletartikel 72 een ing van ijs 58 elk 61 rivier in Frankrijk 64 clown 67 dik

2 vaartuig 4 nummer 6 locoburgemeester 7 wijfjesschaap 8 woudrund en ander 73 hoofddeksel 74 plaats Duitsland 75 grote slok. 72 een en zwaar 68 spinnenwebdraad 69 deel vanin het oog 70 papegaai en ander 73 hoofdvlijt 11 vis 13 tweetal 16 bij het genoemde 17 miljoen (afk.) 18 reeds 3 7 5 6 deksel 74 plaats in Duitsland 75 grote slok. VERTICAAL de Naties 23 groef 24 bestuurder van Venetië 26 schenkmond 28 deel 9 5 4 VERTICAAL 1 7 2 Caraïbische staat 3 vaartuig 4 nummer 6 locoburgemeester 7 wijfjesschaap 8 2 Caraïbische staat 3 vaartuig 4 nummer water 32 houterig 35 Bijbelse figuur weefsel woudrund 9 vorstenwoning 10 vlijt6 locoburgemeester 1136 zeearend vis 13 tweetal 1637 grof bij 7 wijfjesschaap het genoemde 17 8 woudrund © DENKSPORT PUZZELBLADEN 9 vorstenwoning 10 vlijt 13 tweetal 16 bij hetNaties genoemde 17 miljoen (afk.) miljoen (afk.) 1811 vis reeds genoemd 20 Verenigde 23 groef 24 bestuurder van 18 reeds 40 mijns inziens 42 loon 44 elpee 45 verplaatsbaar 46 advies 48 horecaSUDOKU genoemd 20 Verenigde Naties 23 groef Venetië 26 schenkmond 28 deel24 bestuurder van een fles 30van FriesVenetië water 3226 schenkmond houterig 35 ë 51 winters voertuig 53 hellende weg 54 noordoost 57 zot 58 ingeni- 28 deel Bijbelse figuur 36 32 houterig zeearend 37 grof weefsel 38 figuur waardeloos ding 40 mijns inziensweefsel van een fles 30 Fries water 35 Bijbelse 36 zeearend 37 grof Alle cijfers van 1 tot en met 9 moeten één keer er 62 elektrisch deeltje 64 teugje 66 mistress 68 mannetjes42ding loongeladen 44 elpee 45inziens verplaatsbaar 46 advies 48 horecabedrijf 49 land in46 advies Azië 51 38 waardeloos 40 mijns 42 loon 44 elpee 45 verplaatsbaar 48 horecavoorkomen in alle kolommen, in alle rijen en in winters voertuig 53 hellende weg 54 53 hellende noordoost 57 zot 58 54 noordoost ingenieur 59 tijding 60 58 ingenihe eenheid 72 eetlepel. bedrijf 49 land in Azië 51 winters voertuig weg 57 zot elk van de 9 vierkantjes van 3 keer 3 vakjes.

peuter 62 elektrisch geladen deeltje 64 teugje 66 mistress 68 66 mistress mannetjeshond68 mannetjes71 eur3 59 tijding 60 peuter geladen deeltje 64 teugje 4 5 62 elektrisch 6 7 eetlepel. 8 9 10 11 Winnaars maart 2015 astronomische eenheid 72 hond 71 astronomische eenheid 72 eetlepel.

P

132

1

12

17

4 14

3

18

18

38 4342

43

44

52

50

54

56 59

36

62 66 67 70

66 70

74

23

46 50

51

58 62

71

65

37

63

63

75

71

68 72

68 75

72

47

41

46

67

74

71

36

55

61

61 65

32

41

51

58

60

6064

73

35

55

57

57

6569

31

54

53

56

26

40

49

49

21

25

45

48

53

20

30

45 44

10

15

31

40 39

38

47

19

35

34

39

37

9

26

29

33

8

21

24

30

28

34

7 15

14

23

33

6

20 25

29

27

48

17

24

22

28

13

19

16

23

5

✤ Wie kan gaan dromen in Mons? Anna Slos uit Aalter. ✤ Wie wordt straks geïntrigeerd door Slaap zacht, Johnny Idaho? Francine Hendrickx uit Overmere, M. Bauters uit Brakel, 2 1 6 5 9 4 3 7 8Alida Huybrechts uit Hove. 385127694 497683215 5 7 9 3 1 6 4 8 2✤ Wie hunkert vast naar het verre Lapland na 648972153 Veertig dagen zonder schaduw? 123458769 7 6 2 8 3 5 9 4 1Dien Bens uit Westerlo, Maria Van Raemdonck uit Burcht, 831749526 9 5 32 4 2 6 1 8 3 7Irène Deckx uit Turnhout. ✤ Wie glimlacht straks bij De erfenis van meneer Isakowitz? Maria Van Bree uit Hamont, Herman Verlinden uit Geel, Marcel Van Meervenne uit Temse. ✤ Wie stelt zich morele vragen na het lezen van De offers? Lilianne Philips uit Viane, Simon Van Looy uit Bazel, Mia Bergmans uit Bree. ✤ Wie kan wegzakken met Uitgelezen Ieper? Michel Coussens uit Oostrozebeke, Dis Verwimp uit Olen, Agnes Soenen uit Sint-Martens-Lennik, Magda Cumps uit Heist Op-den-Berg. ✤ Wie weet straks alles over Internet na 50? Jozef Engels uit Burcht, Jean Coenen uit Neerpelt, Maria Butaye uit Stavele, Gerald Quairia uit Deinze, Nicole Vermeulen uit Haasrode. ✤ Wie kan op pad met de Veluwe – digitale wandelrouteplanner? Jeanne Tordeurs uit Koksijde, Roland Vandamme uit Marke, Mia Hoogmartens uit Meeuwen-Gruitrode. Oplossing maart: festival. Antwoord op de extra vraag: ginseng. 11

© DENKSPORT PUZZELBLADEN 46

18

56

15

Oplossing kruiswoordraadsel MEI©2015 DENKSPORT PUZZELBLADEN T

23

H

A

47 A A

E

I

R

T

B

I

B

G

O

A

I

P

V

I

N

D

M

O

E

E

G

E

L

E M L

O

N

A

B

O

O

I

S

E L

M

R

A

S

E

S

N

G A

T

E

U

N

D

Z

O

N

I

R

PJ

E IJ

EP

U

L

V

T

E

E

E

T

R

M

O

E

Z

E

G

E

L

E

R

L

D

C

U

P

A

L

O S

S

E

E

R

T

E

K

A

K

E

K K

G

S

V

O

E

O

A

I

E R

L

R

O

T

V

I

M

S

E

I

I

A

I

T

M

E

A

E

I

18

56

A

A

L

A

D

E

I

E

D

E

R

N

E

L

I

Woonplaats:

G

S

R

A

E

E

A

L

U

R

E-mail:

P

OKRA-lidnummer of trefpuntnummer: vakjargon I

S

A

Schiftingsvraag: Hoe heet de tuin van Claude Monet?

IJ

L

A

D

E

I

E

D

E

R

I

N

E

L

I

O

G

R

A

G

E E Vergeet nietA een postzegel van 0,77 euro toe te voegen!

N N

S

L

U

R

P

15

S

S

IJ

N N

S

Z

S

K

R Z

R

E R

I

O

T

SA

I

L E

S

O

W

P

I

B

U

IJ

46 V O

U

O

F

T

P A

L

L

ES

IN

R

A

E

T

71 N

N

O

L

D

M

IM

E

P

V

I

E

L

S

P

G

P

T

I

U

A

O

A

O

M

Tel.:

L

37 B O

L

Postnr.:

R

P

M

Straat + nr: G

S

65 D

V

Naam:

O

E

D

T

R

K

IJ

L

N

Stuur je oplossing naar: OKRA-magazine, Kruiswoord MEI 2015, PB 40, 1031 Brussel, voor 31 mei 2015. De winnaars verschijnen in het juli-augustusnummer 2015. Voeg één postzegel van 0,77 euro toe (niet vastkleven).

en 49 een en ander 53 Europeaan 54 stevig 57 fakkel 60 voedingsstof 61 wagen d van een vrouwenklooster 64 boerenbezit 65 oude naam van Indonesië 66 luizenrste melk van een kalfkoe 68 voortreffelijkheid 69 uiting van beleefdheid 70 artikel rivier in Frankrijk.

Speel en win

L

een van deze prijzen

53

3pri3jzen

ke houding 2 ondeskundige 3 zoom 4 ruimtelijk 5 schamel bezit 6 knorrig mens der 9 opspringend vochtdeeltje 10 sober 11 dokter 12 Turkse titel 18 naar omlaag e wind 21 vurig bewonderaar 23 bijwoord 24 insluiting van een vesting 25 wazig jkt land 28 vlug 29 jaargetijde enprijzen kleinbedrijf 31 ontkenning 33 beMaak kans op een van 30 middenonderstaande en stuur je oplossing van gunste het e walm 35 flauw keelgeluid 36 ten van (afk.) 38 insect 40 verbouw 43 puntig kruiswoordraadsel naar OKRA-magazine. e 45 dakbedekking 48 verlaagde toon 50 tropische vrucht 51 strandmeer 52 cowt 54 viering van een heuglijk feit 55 troep dieren 56 lokroep voor eenden 58 caféde 59 kerkgebruik 60 pluim 62 welige groei 64 langs. 1

2

3

4

5

6

7

8

9

14

13

17

24

26

30

32

37

Tweeëndertig boeken

27

31

28

33

34

39

38

42

21

23

25

12

18

20 22

11

15

16 19

10

35

40

36

41

44

43

29

45

46

Een overnachting met verblijf in halfpension voor twee 49 personen47 in hotel48 Le Jardin des Plumes in50 Giverny (waarde 290 euro).

51

52

53

54

55

56

✤ Info 57

Hotel le Jardin 1, Giverny, Frankrijk,61 60 58 59 des Plumes, Rue du milieu 0033 2 32 54 26 35, www.lejardindesplumes.fr.

63

64

65

67

66

62

68 70

69

71 © DENKSPORT PUZZELBLADEN

54

E

L

I

S

T

E

N

T

A A

N

S

U

B S

H

E

L

E

O

K

E

R

G

E

N

O

O

I

G

E

S

S

M

B

R

S H M

E

N

K

I

E

I

E

B

G E

V

O

O

M

R

B

O

K

R

E

L

S

O

P I

E

R

T

S

S

R

T

R

A R

A

B

D

I

N

E

E

T

G

R

O

E

B T

IJ A

51

S

K

A

P

P

A

R

A S

N

E

R

T

F

E

T

I

S

B

A

D

W

E

N

O

L

E

E

O

R

G

O

D

V

G R A

K

E

T

P

I

N

G

T

V

L E

A

F

L

I

N

K

E

T

A

U

E

E

E

S

A

R

T

I T I

38

11

45

L

E

I

3

J

E

E

V

13

A

R T

9

✽ Drie exemplaren van Alles wat vaststaat, verdampt van Darragh McKeon (waarde 24,95 euro). ✽ Drie exemplaren van De fietser van Tsjernobyl van Javier Sebastián (waarde 19,95 euro). ✽ Drie exemplaren van De cursiefjes van Ron van Paul Baekeland (waarde 20,65 euro). ✽ Drie exemplaren van 12 in 40. De Tweede Wereldoorlog door tienerogen (waarde 24,99 euro). ✽ Vijf exemplaren van Bergwandelen in Vlaanderen (waarde 19,99 euro). ✽ Vijf exemplaren van 20 x op avontuur in de natuur (waarde 15,99 euro). ✽ Vijf exemplaren van 100 x stijlvol logeren in België onder 75 euro (waarde 15,99 euro). ✽ Vijf exemplaren van Terug naar de sixties (waarde 24,99 euro).

K

E P T

O E

N

D

I

A

D

E

L

S

E

R

E

Oplossing festivalkruiswoordraadsel maart 2015.


54

Een greep uit het regionale aanbod Antwerpen ■ Regionaal OKRA-koor 7 mei 2015 om 14.00 uur De Loodsen, Sint-Jacobsmarkt 43, Antwerpen Info: 03 220 12 80 of www.okra.be/antwerpen ■ Regionale wandeltocht: Schilde, dagwandeling van 15 km in groep 19 en 21 mei 2015 Meer info: 03 220 12 80 of www.okra.be/antwerpen ■ Dagbedevaart naar Kevelaer

20 mei van 9.30 tot 17.30 uur ■ Sportfeest met volksspelen

4 juni van 13.30 tot 17.00 uur Geel Bel, Kapucienenberg 38 ■ Lijndansen non-stop

5 juni 2015 van 14.00 tot 17.00 uur Parochiaal centrum, Mechelsesteenweg 236, Blaasveld ■ Fietsgordel Boom: 25-50 km fietsen

10 juni 2015 Info: 03 220 12 80 of www.okra.be/antwerpen ■ Sportfeest met volksspelen

11 juni van 13.30 tot 17.00 uur Prijstraat 68, Tielen Limburg ■ Uitgestippelde wandelingen van 4 en 8 km, begeleide wandeling om 13.30 uur 19 mei 2015, tussen 13.00 en 15.00 uur De Kleine Sint-Jan, Kerkweg 28, Lommel Kerkhoven Info: Frans Verherstraeten, 011 54 07 27, [email protected] ■ Petanquetornooi

19 mei 2015 om 13.30 uur Sportpleinen Hulst, Gettendonkstraat 4, Hulst Tessenderlo Info: Fons Vangenechten, 013 66 35 42, [email protected] ■ OKRA danst

Grote dansinstuif, OKRA-dansen worden afgewisseld met vrij dansen 26 mei 2015 om 14.00 uur De Drieschaar, Schuttenbergstraat 2/3, As Info: [email protected], 011 26 59 30 ■ Wandelen in gewest Borgloon

Uitgestippelde wandelingen van 4 km en 8 km 4 juni 2015 om 13.30 uur De Bammerd, Paardskerkhofstraat 20 (ingang via Salvialaan), Heers Info: Julien Cabergs, 011 70 79 17, [email protected], José Larminier 0473 75 39 62, josé[email protected]

■ Petanquetornooi

11 juni 2015 om 13.00 uur De Moffel, Martinus van Gurplaan 31, Lommel werkplaatsen Inschrijven voor 30 mei bij Lucien Verboven, 0495 75 13 17 ■ OKRA cinema Sint-Truiden

My old lady van Israel Horovitz 12 juni 2015 om 14.00 uur Cinema Cameo, Naamsevest 45, Sint-Truiden Info: Jos Lacroix, 0477 40 31 57, [email protected]


■ Zomerwandeldagen in Langdorp

Uitgepijlde wandelingen die je zelfstandig of in groep onder begeleiding kan wandelen. Voor goede stappers, picknick en drank zelf te voorzien 16 en 18 juni 2015 Inschrijven via 011 26 59 30 of [email protected] ■ Regionaal kubbtornooi

23 juni 2015 om 13.00 uur Grasvelden aan De Wuft, Hoogveld 26, Wijchmaal Peer Inschrijving voor 15 juni via 011 26 59 37, [email protected]

Oost-Vlaanderen ■ OKRA-ACADEMIE: Venetië La Serenissima Virtueel bezoek aan de stad in het water. 18 mei 2015 om 14.30 uur ’t Groen Kruisken, Denderstraat 15, Geraardsbergen. Info: 09 269 32 17, [email protected] ■ OKRA-ACADEMIE: Achter de schermen van het

Belgische koningshuis door Brigitte Balfoort (zie ook OKRA-magazine p. 10) 19 mei 2015 om 14.30 uur LDC De Maretak, Albrechtlaan 119 A, Aalst Info: 09 269 32 17, [email protected]

■ Omnisportdag. Wandelen, fietsen, kubbspel, lijndansen 2 juni 2015 vanaf 9.30 uur Provinciaal domein Het Leen, Eeklo Info: 09 376 13 40, [email protected] ■ Dagwandeling in natuurdomein Bourgoyen

8 juni 2015 om 10.00 uur Parking Claeys-Bouuaert, Notenstraat, Mariakerke Info: 09 269 32 14, [email protected] ■ Omnisportdag. Wandelen, fietsen, kubbspel, lijndans,

zitgym 11 juni 2015 vanaf 9.30 uur Provinciaal domein De Gavers, Onkerzelestraat 280, Schendelbeke Info: 09 269 32 14, [email protected]

55

www.

Uw schoenenspecialist: kleine en grote maten !

1000m2 TOPMERKEN

YouthStyle: BjörnBorg LaCoste BullBoxer Fred Perry Jack&Jones NewBalance Adidas All-Star Vans Dc. Palladium Asics Havaianas Sperry Nike Dr.Martens Superga Birkenstock In elk merk vele modellen en Kleuren !!!

.com

MensStyle: Floris Van Bommel Giorgio Rehab TommyHilfiger Fred Perry Replay Classic: VanBommel Ambiorix Lloyd Think! Timberland Australian Geox Sebago Scapa Specials: Bugarri (+8cm) Clarks Ara Solidus Rockport (300gr) Mephisto FinnComfort

GirlsStyle: Sperry FredPerry Brako Spm Jhay BjörnBorg Riverwoods Maruti TommyHilfiger Dr.Martens FlyLondon DonnaCarolina Weekend Lady: PeterKaiser Gabor Mephisto Think! Ara DanieleTucci El Naturalista Semler Wolky Loints

voor losse steunzolen

Helpen bij Rug-,Heup-,Voet-,en Spierklachten: MBT (+120p.) FINNAMIC by FinnComfort* MEPHISTO (+120 mod.) the SANO technologie !! Walking/Running: Lowa Meindl Brooks Rockport Mephisto Allrounder Asics Hi-Tec New-Balance

WAARDEBON EURIKA-SHOE BVBA HANDELSSTRAAT 141 1840 LONDERZEEL MALDEREN-STATION TEL. (052) 33 30 01 e-mail: [email protected]

Open: Naam werkdagen van 9 tot 20 u. Adres zaterdags van 9 tot 19 u. gesloten zonen feestdagen.

VOLG WEGWIJZERS: Malderen - station

€ 13 Bij aankoop van een paar schoenen vanaf € 93 en niet cumuleerbaar met andere kortingen.

Datum

/

Niet geldig tijdens de sperperiode.

KIDS: Rondinella Kipling Stabifoot LittleDavid Cks Geox Piedro Nike Vans Dc BjornBorg Pepino Ricosta All-Star Timberland LelliKelly Crocs Stones & Bones Lowa TerreBleue Bk

Met uitneembaar voetbed EN kleine/grote maten ! Verhulst Ara Loints Softwaves Remonte Semler Mephisto Mobils Allrounder Rockport Stuppy Brako-Anatomics Fidji Vabene Gabor Newdress Chroomvrij/arm: Think! MissClair Brako Vabene FinnComf. Wolky El Naturalista Vital FitFlop Ronny Diabetici: Durea Varomed Xsensible Solidus Crocs

/

ELKE DAG OPNIEUW: VELE NIEUWE EN TEVREDEN KLANTEN !! OKRA-MAGAZINE | MEI 2015

n e t t o . . b . n e e k d r u te ho

2 in 1

V + m u Calci

!

ablet / t ✹ IK l

D e n i itam

1S L

be

S

Zo

si

e p m

Verouderen doen we allemaal ! Maar mobiel en actief blijven, is de wens van elke vrouw.

AVALER / à ✹ p.

We moeten vermijden dat onze beenderen fragiel en broos worden. Vanaf de menopauze,

VISTA-Cal D kan u het leven gemakkelijk maken want het bevat de juiste hoeveelheid zowel van cal-

Si si m p 1 tablet per dag innemen. VISTA-Cal D is een gladde film-omhulde tablet, dus makkelijk te

cium als van vitamine D. Met VISTA-Cal D geen smaak- noch bereidings-problemen. Gewoon

n e e v e i t c a n e e t s r o m ... vo iele toeko mob

slikken. Zijn gebruiksgemak en voordelige prijs vergemakkelijken de inname op lange termijn en dit is absoluut noodzakelijk !

60 tabletten = 12,90€ Vraag Cnk 3042-074 aan uw apotheker

www.vistalife.be

l

e

mine D. Aldus zorgen we voor sterke botten en verminderen we ook de kans op vallen.

1 com

voldoende gezond bewegen, een evenwichtige voeding met een optimale calcium-toevoer en voldoende vita-

!

Het betere broodbeleg

Recommend Documents