Onzekerheden bij Beroepsziekten Heijermanslezing 11 december 2009 Teake Pal, Annet Lenderink
Coronel Instituut, Academisch Medisch Centrum Amsterdam
Verspreiders van het ware geloof
1
Het aantal volgelingen neemt af? Jaar 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
Aantal meldende artsen 973 938 759 814 763 667 581 543 494
PIMMERS het inspirerende voorbeeld Voorlopige stand na 3 kwartalen 2009 Bedrijfsartsen
Aantal meldingen
%
Gem. aantal meldingen
Range
PIM (n=140)
1164
55
8,3
1-46
NMR (n=269)
953*
45
3,5
1-59
Totaal
2117
100
PIM= Peilstation Intensieve Melding NMR= Nationale Melding en Registratie
Het Vijfstappenplan wijst de weg 1. Stel de ziekte of gezondheidsschade vast 2. Is er een relatie met het beroep of de arbeidsomstandigheden bekend 3. Stel blootstelling of belastende factoren vast 4. Stel de invloed van bijdragende factoren vast 5. Beoordeling en rapportage • Melden aan patiënt • Melden aan werkgever • Melden aan NCvB (6. Adviseer over interventie en preventie)
2
Maar kent de nodige voetangels en klemmen
Zand erover of doorgraven? Nut van aandeel werk als oorzaak kennen: – Behandeling/begeleiding – Primaire preventie binnen organisatie – Beleid/preventie landelijk – Eventuele erkenning/genoegdoening
Peiling
met stemkastjes
3
Test van de stemkastjes Wilt u aangeven of u een man of een vrouw bent? 1. Man 2. Vrouw
Melden beroepsziekten in contract? In mijn werksituatie is het gebruikelijk dat in het contract met bedrijven bepalingen zijn opgenomen over het melden van beroepsziekten aan de werkgever en het NCvB 1. Ja, meestal wel 2. Nee, meestal niet 3. Dat weet ik niet
Stap 1: Van klacht naar diagnose
4
Stap 1: Van klacht naar diagnose
Een bakker valt uit met werkgerelateerde luchtwegklachten: benauwdheid en hoesten
Na een uitgebreide anamnese 1. concludeert u dat sprake is van beroepastma en u adviseert verandering van werk 2. vermoedt u beroepsastma en verwijst door naar de longarts voor nader onderzoek 3. laat u de werknemer piekstroommetingen doen met oog op verwijzing naar een gespecialiseerd centrum
Stap 2: Oorzakelijke rol van de blootstelling
Is er een relatie bekend met beroep of arbeidsomstandigheden?
5
Stap 2 Oorzakelijke rol van de blootstelling
Bij een 47 jarige verpleegkundige wordt borstkanker geconstateerd. Ze heeft ruim 20 jaar in wisseldiensten gewerkt.
Na bestudering van de literatuur over borstkanker en ploegen/nachtdienst:
1. acht u een verband met wisseldiensten waarschijnlijk. 2. acht u het beschikbare bewijs voor een verband met wisseldiensten onvoldoende. 3. acht u zichzelf niet in staat een oordeel te geven over een verband tussen borstkanker en wisseldiensten.
Stap 3: Stel de blootstelling vast Een 41-jarige onderhoudsman van een woningstichting heeft last van pijn en tintelingen in de handen. Als hij in de kou werkt, kleuren enkele vingers wit
6
Stap 3: Stel blootstelling vast
Na een uitvoerige werkanamnese 1. Besluit u een bezoek aan zijn werkplek te brengen om een indruk te krijgen van de trillingsbelasting. 2. Vraagt u de arbeidshygiënist om de blootstelling aan trillingen te meten. 3. Besluit u op grond van de werkanamnese of er al dan niet sprake is van een beroepsziekte.
Stap 4: Invloed van bijdragende factoren
Genetische aanleg
Hobbies
Kinderen Jeugd
Relatie
Stap 4: Invloed van bijdragende factoren * Afdelingschef (42) is sinds een aantal maanden futloos, somber en moe * Gehuwd, 3 kinderen, problemen met oudste zoon * Net chef geworden * moeizame relatie met collega’s: pesten * Familiaire belasting depressie
7
Stap 4: Invloed van bijdragende factoren
Alle bijdragende factoren tegen elkaar afwegend:
1. Meent u dat de rol van andere factoren groter is dan die van de werkgebonden factoren en meldt dit niet als beroepsziekte. 2. Meent u dat de afdelingschef zonder de werkproblemen niet was uitgevallen en u meldt dit als beroepsziekte. 3. Ik heb onvoldoende informatie om een goede afweging te maken.
Stap 5. Beoordeling en rapportage
Boodschapper van het ‘slechte’ nieuws
Stap 5. Beoordeling en rapportage
U heeft vastgesteld dat er waarschijnlijk sprake is van een beroepsziekte, dus
1. U stelt zowel de werknemer als de werkgever op de hoogte dat u de beroepsziekte gaat melden bij het NCvB 2. U voelt zich niet volledig zeker van uw afweging en meldt niet aan werkgever, werknemer en NCvB dat sprake is van een beroepsziekte. 3. U bent terughoudend met het melden van beroepsziekten omdat het uw relatie met de werkgever kan verstoren.
8
Stap 6: interventie en preventie Een 52 jarige operator krijgt een hartinfarct, waarvan hij redelijk goed herstelt. Hij werkt al meer dan 20 jaar in ploegendienst.
Stap 6: interventie en preventie
U heeft kennis genomen van alle informatie over ploegendienst en hartproblemen en adviseert:
1. Af te zien van terugkeer vanwege de relatie tussen hartproblemen en ploegendienst. 2. Af te zien van terugkeer zonder het verband te leggen tussen hartproblemen en ploegendienst. 3. Geleidelijke terugkeer naar eigen werk, omdat een hartinfarct geen absolute contra-indicatie is voor werken in ploegendienst
Hoe zo Beroepsziekten?
9
[email protected]
10
