LOVASSY LÁSZLÓ GIMNÁZIUM
HELYI TANTERV Testnevelés 2007. Készítette: BAGI PÉTER Átdolgozta: MOLNÁRNÉ BÁCSKAI RITA
KÉSZÜLT AZ OKTATÁSI MINISZTÉRIUM 2003-AS KERETTANTERVE ALAPJÁN
TESTNEVELÉS ÉS SPORT 9–13. évfolyam Célok és feladatok A testnevelés és sport célja, hogy az iskola egységes nevelő-oktató munkájának szerves részeként a testkultúra eszközeinek (testgyakorlatok, mozgásos játékok, sportági tevékenységek és az ezekhez kapcsolódó intellektuális ismeretek), valamint a természet egészségfejlesztő tényezőinek együttes hatásával járuljon hozzá, hogy a tanulók életigenlő, az egészséget saját értékrendjükben kiemelt helyen kezelő személyiséggé váljanak. Ismerjék motorikus képességeik szintjét, a motorikus képességek fejlesztésének és/vagy fenntartásának módját, a mozgásos játék, a verseny örömét, és igényeljék azt. Becsüljék meg társaik teljesítményét, sajátítsák el az elvárható mozgáskultúrát, ismerjék a testnevelés és sport egészségügyi és prevenciós értékeit. Váljon a rendszeres fizikai aktivitás életük részévé. Az egészséggel kapcsolatos feladatok Az ellenálló képesség és az edzettség fejlesztése, az ortopédiai elváltozások ellensúlyozása. Értsék és ismerjék a prevenció lényegét, ismerjenek és önállóan hajtsanak végre relaxációs gyakorlatokat. A mozgáskultúra fejlesztésével kapcsolatos feladatok A kondicionális és koordinációs képességeknek az életkorhoz és az egyéni adottságokhoz igazított fejlesztése. Mozgáskészségek megfelelő szintű kialakítása. A játék- és sporttevékenységekhez és azok űzéséhez kapcsolódó ismeretek bővítése. Mozgáskommunikáció. Tanulási, játék- és sportolási élmények nyújtása Sportágak elsajátítása, törekvés teljesítményre, kollektív sikerélmény, a tevékenység öröme. Értékes személyiségvonások fejlesztése. Kudarctűrés, a nehézségek leküzdése, kitartás, a monotónia tűrése, környezetkímélő magatartás.
Fejlesztési követelmények A testnevelés céljaként megfogalmazott alapvető követelmény minden tanuló számára, hogy az alkalmazás szintjén rendszeresen műveljék mindazon tanult tevékenységformákat, amelyről tudják, hogy az egészség megőrzésében meghatározó szerepe van. Egyszerűbben fogalmazva: rendszeresen végezzenek testedzést. A mozgáskultúra fejlesztése érdekében állandóan növeljék motorikus képességeik színvonalát (erő, gyorsaság, állóképesség), hogy lehetővé váljon az atlétika, torna, sportjátékok, küzdősportok, úszás ismereteinek elsajátítása a teljesítőképes tudás szintjén. Alakuljon ki a tanulókban a cselekvésbiztonság érzése, amely a mozgáskultúra eredményeként hozzájárul ahhoz, hogy a rendszeres fizikai aktivitás beépüljön életvitelükbe. Alakuljon ki a tanulókban a mozgásos tevékenységformák hátterében lévő fizikai, biológiai, pedagógiai elvek megismerésének és értelmezésének szükséglete. Ismerjék a sporttörténet legfontosabb eseményeit, a világszínvonalon teljesítő versenyzőket, érdeklődjenek a magyar és a nemzetközi sportélet eseményei iránt.
1. oldal
Az testnevelés tárgyi feltételei az iskolában
Tornaterem 21m x 11m 18db bordásfallal Tornaterem 30m x 16m 30 db bordásfallal Bitumenes kézilabda pálya kapukkal 150m-es salakos futópálya, távolugró hely Kosár-, foci-, röp-, kézi-, medicinlabda megfelelő számban Zsámoly 12db, svédszekrény 2 db, ugródeszka 2 db Talajszőnyeg, filc 24 négyzetméter, ugrószivacs 2 db Gerenda Kézisúlyzók, súlygolyók különböző méretben Mászókötél 4 db Ugrókötél, tornabot, polifoam elegendő Röplabda állvány, háló, eredményjelző Fit-ball labdák, floorball készlet Tárcsás súlyok, rudak, erősítő gépek Tornapad 9db 4m-es Párhuzamos korlát, korlátkocsi Mérőszalag, síp, stopper, kompresszor Rajtgép, váltóbot, mez, szögescipő, jelzőszalag Szivacsdomb Nyújtó Ping-pong asztal 2db
2. oldal
JELENLEGI TESTNEVELÉS ÓRASZÁMOK osztály típus hatosztályos 2004-től AJTP 4 évfolyamos informatika
Informatika specializáció 4 évfolyamos angol Kiemelt angol nyelvi képzés matematika tag. Német nemzetiségi.
9. évfolyam
10. évfolyam
11. évfolyam
12. évfolyam
2.5 2,5 2,5 2.5
2.5 2,5 2.5 2.5
2.5 2,5 2.5 2.5
2,5 2,5 2.5 2
2.5
2.5
2.5
2.5
2.5
2.5
2.5
2
2,5
2,5
2,5
2,5
2.5
2,5
2,5
2,5
2,5
2,5
2,5
2,5
2,5
2.5
2.5
3. oldal
13. évfolyam
2.5 2.5
Megjegyzések Az úszás órákat a10.évfolyam tanulóinak szervezzük. Az uszodát hetente egyszer, kedden a reggeli órákban tudjuk igénybe venni. Az iskolaorvos által gyógytestnevelésre besorolt tanulók számára a foglalkozások kötelezőek. A II/A csoportba tartozóknak 1 testnevelés órán, 1 gyógytestnevelésen, és 1 gyógyúszáson, a II/B be sorolásúaknak 2 gyógytestnevelésen és 1 gyógyúszáson kell részt venniük hetente. A gyógytornára utalt tanulóknak és a teljes felmentetteknek a testnevelés órákon nem kell megjelenniük. A felmentések rendjét a testnevelés házirend tartalmazza. A testnevelés órákon az előírt felszerelés kötelező. A mindennapos testnevelés megvalósítása érdekében sportköri foglalkozásokat szervezünk a tanulói igények alapján. Tanulóink a következő sportágak közül választhatnak: Aerobik, floorball, kézi-, kosár-, röplabda, kispályás labdarúgás, erősítés, természetjárás. A foglalkozások tanulóink számára ingyenesek. Fontosnak tartjuk, hogy a városi sportrendezvényeken, valamint a diákolimpiai versenyeken minél nagyobb létszámmal vegyünk részt. Évente szervezünk iskolai sítábort és Tátra-túrát, ahol alkalmanként 40-50 tanuló ismerkedhet meg e természetben űzhető sportokkal.
A tanulók értékelésének szempontjai •
A Hungarofit tesztek során elért eredmények és a fejlődés mértéke
•
A sportági technikák elsajátításának szintje
•
Az egészséges életmóddal kapcsolatos ismeretek
•
Tájékozottság a hazai és a nemzetközi sporteredmények terén
•
Órai munka és hozzáállás, tanórán kívüli rendszeres sporttevékenység
•
A fenti szempontok alapján 1-5 érdemjegyekkel értékeljük a tanulók teljesítményét
•
Az osztályzatok száma félévente minimum a heti óraszám kétszerese
•
Az érettségi követelményeket a melléklet tartalmazza
4. oldal
9. évfolyam Belépő tevékenységformák A tanulók mozgatásához, átszervezéséhez szükséges vezényszavak, alakzatok használata. Gimnasztikai alapformák és a testtartást javító gyakorlatok. A kondicionális képességeknek a tanulók kiinduló szintjéhez igazított fejlesztése. Az atlétikai mozgásanyagból a választott futások, dobások és ugrások technikai szintjének kialakítása. A torna mozgásanyagában lévő választott szergyakorlatok, elemek, elemkapcsolatok elsajátítása. A választott sportjátékok űzése egyszerű szabályok szerint, törekvés az összjátékra. A természetben űzhető sportágak közül lehetőség szerint legalább egynek a gyakorlása. Küzdőfeladatok és játékok elsajátítása. Birkózás
TÉMAKÖRÖK
TARTALMAK
Rendgyakorlatok
Menet megindítása és megállítása. Helyben járásból átmenet lépésbe. Menetsebesség és a lépéshossz változtatása járás közben. Alakzatok kialakítása. Sorakozó különböző alakzatokban. Testfordulatok helyben. Általánosan és sokoldalúan fejlesztő erősítő, nyújtó hatású 4-8 ütemű szabad, illetve szabadgyakorlati alapformájú páros és társas gyakorlatok. Kéziszer-gyakorlatok. A biomechanikailag helyes testtartást biztosító gyakorlatok. Zenés gimnasztika. Kötélmászás Az atlétika egyes ágainak elsajátításához szükséges speciális, témakörtől függő (cél)gyakorlatok. Futóiskola: futás térd- és sarokemeléssel. Dzsoggolás, szkippelés helyben, haladással, kifutással. Keresztezőfutás, futás hátrafelé. Szökdelő-, ugróiskola: galoppszökdelés váltott lábbal, indiánszökdelés váltott és pároskarú lendítéssel. Szökdelések egy lábon, váltott lábon, ezek kombinációi. Futó-ugrólépések. Sorozatugrások helyből indulva és 3-4 lépés után. Fel- és leugrások zsámolyra, 3-4-5 részes szekrényre, átugrások az előbbi szereken egy, illetve páros lábon súlyterheléssel is. Ugrókötél gyakorlatok. Dobóiskola: hajítások, lökések, vetések különböző állásokból, helyzetekből medicinlabdával, súlygolyóval, egyéb szerekkel. Forgatás, ívképzés helyből dobásokkal. A láb emelő, forgató mozgását hangsúlyozó dobások. Célbadobások.(A dobásokat mindkét oldalról végeztessük.). Futások Állórajtok, térdelőrajt, rajtversenyek 20-30m távon. Fokozófutás, iramfutás. Gyorsfutás 60-100m-en. Futóversenyek. Tartós futás ,2000m, ill. 12perces futás.
Előkészítés, alapozás, prevenció Atlétikai jellegű feladatmegoldások
Ugrások Magasugrás: 3-5 lépés nekifutással ugrások léc felett, különböző irányból történő indulással és ugrásfeladattal. Az egyes ugrástechnikák (lépő, guruló, hasmánt, flop) megismertetése. A választott ugrástechnikában a megfelelő felugrás (kar-láblendítés, elrugaszkodás), légmunka, a talajra érkezés kialakítása. Magasugróversenyek. Távolugrás: guggoló és homorító technikával. . Az elugrás biztosítása erőteljes elrugaszkodással, a kar- és láblendítés fokozásával. Távolugróversenyek. Dobások Kislabdahajítás: távolba helyből és nekifutással, ívképzésre 5. oldal
Torna jellegű feladatmegoldások
Szergyakorlatok
Testnevelési és sportjátékok Kézilabda
Kosárlabda
Labdarúgás
Röplabda
törekvéssel, 3 lépéses dobóritmus kialakításával. Dobóversenyek, célbadobás. Súlylökés: medicinlabdával . A lökő mozdulat kialakítása, lökések helyből, járásból, elfordulással. Oldalfelállásból súlylökés. Súlylökő versenyek A vállöv, valamint a csípőizület mozgáshatárát növelő nyújtó, illetve lazító hatású, a láb elugró, a hasizom, a törzsizom a kar húzó-, a váll támasztóerejét növelő szabad-, kéziszer- és szergyakorlatok, különböző testhelyzetekben (támasz, függés, vegyes helyzetek) végzett gyakorlatok. Talaj Gurulóátfordulás sorozatban előre-hátra különböző kiindulóhelyzetekből, különböző befejező helyzetekbe. Emelés fejállásba, gurulás előre állásba. Fellendülés kézállásba. Kézenátfordulás oldalt mindkét irányba. Mérlegállás. Szekrényugrás Fiúk: hosszában (4-5 rész) gurulóátfordulás, felguggolás, leterpesztés, terpeszátugrás. Lányok: széltében (3-4 rész) guggolóátugrás, hosszában gurulóátfordulás. Korlát (fiúk) Támasz. Támaszban haladás előre-hátra. Karhajlításnyújtás. Alaplendület támaszban. Ugrás felkarfüggésbe és lendület előre terpeszülésbe. Terpeszülésből gurulóátfordulás terpeszülésbe. Kanyarlati leugrás. Terpeszpedzés, alaplendület. Összefüggő gyakorlat. Gerenda (lányok) Járás előre-oldalt-hátra. Különböző testhelyzetek: állások, térdelés, guggolás, fekvőtámasz, fekvések stb. Átmenetek egyik testhelyzetből a másikba. Felugrás mellső oldalállásból egy láb átlendítésével és 90 fokos fordulattal lovagló ülésbe. Leugrás: függőleges repülés. Ritmikus gimnasztika (lányok). A ritmikus gimnasztika legalapvetőbb elemei (törekedve a végrehajtás pontosságára), járások, fordulatok, átugrások, testhelyzetek, ívestartások. Törekvés együttmozgásra a zenével. Egyszerű feladatok ugrókötéllel és labdával. Összetett, csoportos váltóversenyek labdával, labdavezetéssel, különböző átadásokkal. Akadályversenyek sportági feladatok beiktatásával. Labdás csapatjátékok. A védőjátékos mozgása. Védekezés egy és két zavaró játékossal, védők helyezkedése a kijelölt területeken. Támadás 5+1 és 4+2-es felállás ellen. A védelem fellazítása, betörés, kapura lövés. Egykezes átadás mozgás közben. Különböző magasságokból érkező labda elfogása. Kapura lövés legfeljebb egy labdaleütéssel. Játékhelyzetekben az emberfölény kihasználása 2:1, 3:2, 4:3 elleni helyzetek esetében. Az emberfogásos védekezés alapelvei: védővonal, védőtávolság, hátrahelyezkedés. Védőtől való elszakadás cselezéssel, gyors indulással, iram- és irányváltoztatással. Alapmozgások labda nélkül és labdával: megindulás, megállás, sarkazás, irányváltoztatás. Egy- és kétkezes átadások. Kosárra dobások állóhelyből, labdavezetésből fektetett dobás. Játékhelyzetek: 1:1, 2:1 elleni támadás és védekezés. Ötletjáték két kosárra. Laza emberfogás posztok szerint .A védőjátékos helyezkedése. Szabadulás a védőtől gyors elfutással. Álló és mozgó labda rúgásának technikai formái. Labdavezetés belsővel. Fejelés. Játékhelyzetek 2:1, 3:2 elleni játék A kosár-, és alkarérintés elsajátítása Az alapérintések folyamatos fej fölé játszása legalább 1,5-2m magasságba. Játék kosár-, illetve alkarérintéssel párban.. Játék 9x9 m-es pályán, alkar- és kosárérintéssel. 6. oldal
Természetben űzhető sportok Önvédelmi és küzdősportok
Fogalmak
Nyitás alsó vagy felső nyitással. Téli sporttevékenységek (korcsolya, sí, szánkó) gyakorlása az időjárástól meghatározott mértékben. Tájékozódási futás, kerékpározás terepen, Küzdőfeladatok és -játékok párokban különböző testhelyzetekben. Küzdőgyakorlatok labdával. Emelések, hordások különböző testhelyzetekben. Birkózás állásban, fogáskeresés. Alapvető fogásmódok. Grundbirkózó versenyek. Kondicionális képességek: erő, gyorsaság, állóképesség. Az egyes sportági tevékenységek kapcsán megismerhető fogalmak: támaszhelyzet, ívképzés, gyorsulás. Sportági verseny- és játékszabályok.
A továbbhaladás feltételei Alakzatok felvétele a vezényszavaknak megfelelően. Gimnasztikai feladatok végrehajtása utasításra, néhány testtartást javító gyakorlat bemutatás utáni végrehajtása. A kondicionális képességek szintjének javulása. Mérhető atlétikai teljesítményekben javulás főleg a technikai végrehajtás tökéletesítése révén. Elemkapcsolatok végrehajtása választott szereken segítségadás mellett. Aktív részvétel a választott sportjátékokban. Aktív részvétel egy természetben űzhető sportágban. Aktív részvétel a küzdőjátékokban és feladatokban..
7. oldal
10. évfolyam
Belépő tevékenységformák Az óra szervezéséhez szükséges vezényszavak, alakzatok használata. Különböző sebességű járások, futások, átmenetek végrehajtása. Sokféle gimnasztikai alapforma, illetve kéziszergyakorlat ismerete, 2-3 alapforma alkalmazása. A helyes testtartást javító gyakorlatok használata. A kondicionális képességeknek (különösen az erő és az állóképesség) a tanulók kiinduló szintjéhez igazított fejlesztése. Az atlétikai mozgásanyagból a futások, dobások és ugrások választott technikáinak gyakorlása, javítása, törekvés a mérhető teljesítmények növelésére. A torna választott szerein elemkapcsolatok önálló összeállítása, törekvés pontos végrehajtásra. A választott sportjátékokban a tanult technikai elemek tudatos alkalmazása, a játékszabályok ismerete. A természetben űzhető sportágak közül lehetőség szerint legalább egynek a gyakorlása. Küzdősportok technikai elemeinek gyakorlása. Folyamatos úszás mindkét választott úszásnemben. Ritmikus gimnasztika.
TÉMAKÖRÖK
TARTALMAK
Rendgyakorlatok
Sorakozás különböző alakzatokban. Figurális menetek, futások. Fejlődések, szakadozások. Menetsebesség és a lépéshossz változtatása. Helyben járás, helyben futás. Átmenet járásból futásba és vissza .A tanulók tudatos, fegyelmezett magatartásának kialakítása. Gimnasztika: a 9. évfolyam előírása szerint. Biomechanikailag helyes testtartást biztosító gyakorlatok. Zenés gimnasztika. Lányoknak kötélmászás, fiúknak függeszkedési kísérlet. Az atlétika egyes ágainak elsajátításához szükséges speciális témakörtől függő (cél)gyakorlatok. Futóiskola, szökdelő-ugróiskola, dobóiskola. A 9. évfolyam anyagának végrehajtása nagyobb hatásfokkal (intenzitás, időtartam, ismétlésszám). Szerek fokozottabb használata. Futások Gyorsfutás 60-100 m-es távon. Rajtgyakorlatok, állótérdelőrajt, rajtversenyek. Fokozófutás, iramfutás. Tartós futások. Ugrások Magasugrás: 5-7 lépés nekifutással, választott technikával. A végrehajtás (technika) javítása, különös tekintettel a kitámasztásra, felugrásra és a légmunkára. Magasugróversenyek. Távolugrás: Nekifutással guggoló vagy homorító technikával, az elugrás után kifejezett sodródással. Távolugróversenyek. Dobások Kislabdahajítás: a labda hosszú úton történő gyorsítása.5 lépéses, majd lendületszerzéssel való dobóritmus kialakítása. Ívképzés. Dobóversenyek. Súlylökés: háttal felállással, medicinlabdával. Előfeszített helyzet kialakítása, kétlábtámaszos helyzet. Súlylökő versenyek.
Előkészítés, alapozás, prevenció Atlétika jellegű feladatmegoldások
8. oldal
Torna jellegű feladatmegoldások Szergyakorlatok
Testnevelési és sportjátékok Kézilabda
Kosárlabda
Labdarúgás
Röplabda
Természetben űzhető sportok Önvédelmi és küzdősportok
A 9. évfolyam anyagának nagyobb hatásfokkal (intenzitás, időtartam, ismétlésszám) történő végrehajtása, a kéziszerek, illetve a szerek fokozottabb és tudatosabb felhasználásával. Talaj Fellendülés futólagos kézállásba, gurulás előre állásba .Kézenátfordulás oldalt (mindkét oldalra).Fejen- és kézenátfordulás. Repülő gurulóátfordulás. Összefüggő talajgyakorlat a 9.és 10. Évfolyamon tanult elemekből. Összekötő elemekként a fiúk a gimnasztika, a lányok a ritmikus gimnasztika elemeit használják. Szekrényugrás Fiúk: hosszában (4-5 rész) terpeszátugrás, guggolóátugrás. Lányok: hosszában (4-5 rész) felguggolás leterpesztés, keresztben (4-5 rész) zsugorkanyarlati átugrás.. Korlát (fiúk ) Felkarfüggés. Alaplendület felkarfüggésben. Felkarfüggésben lendület, fellendülés előre támasz terpeszülésbe. Támaszban lendület, vetődési leugrás. Összefüggő gyakorlat a 9.és 10. évfolyamon tanult elemek felhasználásával. .Gerenda (lányok )Érintőjárás, hintajárás, hármaslépés.180 fokos fordulat két lábon állásban, guggolásban. Különböző állások és testhelyzetek. Felugrás mellső oldalállásból egy lábátlendítéssel oldal ülőtámaszba egy combon. Leugrás, függőleges repülés különböző feladatokkal. Ritmikus gimnasztika (lányok) Íves és nyújtott kartartások variációi. Törzsdöntés fokozatai, törzsívek előre és hátra. Lábemelések, láblendítések, fordulatok, futó fordulat egy lábon, keringőlépés. Átugrások egyik lábról a másikra. A 9. évfolyam anyagának végrehajtása nagyobb hatásfokkal (intenzitás, időtartam, ismétlésszám).A 9. évfolyamon választott sportjáték anyagát kell feldolgozni. Támadásban a védelem széthúzása gyors adogatással, lövőcselekkel, résekre helyezkedés, kapott labdával betörés, kapuralövés. Büntető dobás. Egyszerű lövő- és átadás cselek. Labdavezetés. Kapuralövés futásból és felugrásból. Védekezésben törekvés az együttmozgásra. A 9. Évfolyam előírásai szerinti emberfogásos védekezés. Az 1:1, 2:2 elleni játékban betörések, befutások, dobások kialakítása. Átadások: pattintott, egykezes alsóátadás. Labdavezetés irányváltoztatással. Fektetett dobás futás közben átvett labdával. Játék osztogatóval és két kosárra. Támadások a támadás súlypontjának változtatásával rövid és hosszú átadásokkal. Labdavezetés közben irányváltoztatás és megállás a védőtől való szabadulás szándékával. Belső csüdrúgás. Védők váltása kijátszás esetén. Alapérintések pontos alkalmazása páros labdakezelés közben. Párokban hálón keresztüli játék. Ütőmozdulat elsajátítása először földről, majd felugrással. Magas ívű feladás kosárérintéssel a háló melletti társnak. Ütőmozdulattal átütés a talajról, illetve felugrásból, vagy leütés felugrásból. Alsó- vagy felsőnyitás. Mini röplabda 6x6 méteres pályán 3:3 ellen A pontos hozzáállás kialakítása. Röplabda játék. Szánkózás, korcsolyázás, sízés, és képességfejlesztő gyakorlatok. Tájékozódási futás: térképismeret. Küzdőjátékok párokban és csoportosan. Küzdőjátékok szerekkel (bot, medicinlabda stb.), versenyek. Birkózás (fiúk) Fogások térdelésben, hidalás, kimozdítás fekvésből. Páros küzdelmek.
9. oldal
Úszás Fogalmak
Gyors-, mell-, hátúszás technikája, rajtolás és fordulók Előfeszített helyzet, kétlábtámaszos helyzet, ívhelyzet, a dobószámoknál használt végrehajtási formák a szerek elengedése előtt a jobb teljesítmény érdekében.
A továbbhaladás feltételei Kéziszergyakorlatok végrehajtása utasításra, önálló szabadgyakorlat tervezése és végrehajtása, a testtartást javító gyakorlatok önálló végrehajtása. A kondicionális képességek szintjének megtartása, illetve javítása .Javulás a mérhető atlétikai teljesítményekben, a technikai végrehajtás tökéletesítése. A választott szereken elemkapcsolatok önálló végrehajtása. Aktív részvétel a választott sportjátékokban, szabályok szerinti játék. Aktív részvétel egy természetben űzhető sportágban. Aktív részvétel a küzdő sportokban. Két úszásnem technikájának elsajátítása, folyamatos úszás távolságra törekedve
10. oldal
11. évfolyam
Belépő tevékenységformák Az óra szervezéséhez, valamint az ünnepségek (iskolai, sport, torna) lebonyolításához szükséges vezényszavak, alakzatok, vonulások pontos alkalmazása. Szabadgyakorlatok és szabadgyakorlati alapformájú kéziszer, társas és szergyakorlatok alkalmazása (3-4 alapforma, 8-16 ütem).A helyes testtartást javító gyakorlatok önálló végrehajtása. A kondicionális képességeknek (az erő, az állóképesség és a gyorsaság) a tanulók kiinduló szintjéhez igazított fejlesztése. Az atlétikai mozgásanyagban a technikai szint stabilizálása, a mérhető teljesítmények növelése. Tornában a választott szergyakorlatok esetében 3-4 elemből álló gyakorlatsor folyamatos végrehajtása. A választott sportjátékokban (legalább kettőben) a tanult technikai elemek, taktikai megoldások alkalmazása játékban. Pontos szabályismeret. Aktív részvétel a természetben űzhető sportágakban. Küzdősportokban a páros küzdelmek során a tanult technikai elemek gyakorlása. Fiúknak új feladat szertornában a nyújtó gyakorlat.
TÉMAKÖRÖK
TARTALMAK
Rendgyakorlatok
A menet irányának változtatása egyes, kettes stb. oszlopban, járás közben. Testfordulatok járás közben. Fejlődések, szakadozások járás közben. Vonulások, ellenvonulások, keresztező ellenvonulások járás közben. A 10. Évfolyam előírásai szerint, de már 3-4 alapformát tartalmazó és 816 ütemű gyakorlatok alkalmazásával. 48 ütemű szabadgyakorlat pontos végrehajtása Biomechanikailag helyes testtartást biztosító gyakorlatok. Zenés gimnasztika. Lányoknak kötélmászás, fiúknak függeszkedés Az atlétika egyes ágainak elsajátításához szükséges speciális cél- és képességfejlesztő gyakorlatok.
Előkészítés, alapozás, prevenció
Atlétikai jellegű feladatmegoldások
11. oldal
Erőfejlesztő gyakorlatok: Láberő: térdhajlítások, nyújtások, szökdelések, felugrások, átugrások, szerrel, szereken és lépcsőn egy, illetve páros lábon. Karerő: kötélmászás, függeszkedés, vándorfüggeszkedés. A törzsizomzatot erősítő gyakorlatok: szerek és kéziszerek felhasználásával has-, hát- és oldalizom-erősítő gyakorlatok. Gyorsaság fejlesztése: a tanult mozgásanyag végrehajtásában gyorsaságra való törekvés (pl. dobások, lökések). Rajtgyakorlatok, időre történő futások, felmászások, átbújások stb. Állóképesség fejlesztése: a terhelés és pihenés szakaszos változtatásával az erőt, gyorsaságot fejlesztő gyakorlatok. Közepes iramú futás, egyenletes ritmusra törekvés. Résztávok futása, 100-150 m pihenőkkel való ismételt lefutása. Hosszabb távon a futás és gyaloglás arányának kialakítása, a gyaloglás arányának fokozatos csökkentése, a táv folyamatos lefutása. Javasolható a távolság vagy az időtartam meghatározása. Futások Gyorsfutás 60-100 m-es távon. Rajtversenyek álló és térdelő rajttal 30 m-es távon. Fokozófutás, iramfutás. Ugrások Magasugrás: a választott technikával. A választott ugrástechnikában a felugrás gyorsítása a kar- és láblendítés pontosabb összekapcsolása a felugrással. Magasugróversenyek. Távolugrás: a választott technikával. A nekifutás távolságának kimérése tapasztalat alapján, segédvonal alkalmazása. A kar- és láblendítés fokozottabb összekapcsolása az elugrással. Távolugróversenyek. Dobások Kislabdahajítás: néhány lépésből, majd kimért nekifutásból gerelyhajításnak megfelelő végrehajtásra törekvés. Dobóversenyek.
a
Súlylökés: Háttal felállásból becsúszással, a szer minél hosszabb úton történő gyorsítása. Súlylökő versenyek. Torna jellegű feladatmegoldások
A vállöv, valamint a csípőizület mozgáshatárát növelő nyújtó, illetve lazító hatású gyakorlatok, passzív lazító gyakorlatok alkalmazása társ segítségével. Az egyes nehezebb elemek elsajátítását biztosító speciális erősítő, lazító jellegű és célgimnasztikai, valamint rávezető gyakorlatok alkalmazása.
12. oldal
Szergyakorlatok
Talaj Ülésből gurulás hátra kézállás felé. Befejező helyzetek. Fellendülés kézállásba. Fejbillenés, fejenátfordulás. Összefüggő gyakorlatok. Szekrényugrás Fiúk: hosszában (5 rész) felguggolás, fejenátfordulás. Lányok: széltében (5 rész) guggolóátugrás, hosszában (4 rész) felguggolás, fejenátfordulás. Korlát (fiúk) Támaszban: lendület hátra, fellendülés felkarállásba. Felkarfüggésben lendület hátra: támaszba lendülés hátul. Támaszban lendület előre, vetődés 90 fokos fordulattal állásba. Összefüggő gyakorlat. Nyújtó (fiúk) Lendületvétel. Alaplendület kelepfelhúzódás támaszba. Kelepforgás hátra. Alugrás. Ismert gyakorlatelemek összekapcsolása. Összefüggő gyakorlat. Gerenda (lányok) Felugrás oldal-guggolótámaszba. Keringőjárás. Felugrással lábtartáscsere. Gurulóátfordulás előre. Futólépések. Összefüggő gyakorlat. Ritmikus gimnasztika (lányok) Törzsívek állásban. Támadó-, védőállások. Galoppszökdelések. Szökkenő hármaslépés. Keringőlépés hátrafelé.180-360 fokos fordulatok. Egyszerű elemek végrehajtása karikával és labdával. Összefüggő gyakorlat.
Testnevelési és sportjátékok Kézilabda Kosárlabda Labdarúgás Röplabda
Természetben űzhető sportok
A 10. Évfolyam anyagának hatékonyabb feldolgozása. A 9. évfolyamon választott sportjáték anyagát kell feldolgozni. A támadójátékosok helytartásával széles vonalú támadás. Betörés a védelemből kilépő, védőtől üresen hagyott területre. Kapura lövés felugrással labdavezetésből és kapott labdával. A 9. Évfolyamon tanult módon emberfogásos védekezés. Laza és szoros emberfogás.2:2, 3:3 elleni játék, adogatások, labdavezetés és dobások védővel szemben. Tempódobás. Játék egy és két kosárra. Földről felpattanó labda toppolása a lábfej belső részével, helyben és mozgás közben. A labda elhúzása állóhelyben ráfutó társ elől. Játék kispályán. Leütés védése alkarérintéssel. Bejátszás - feladás kosárérintéssel - ütés . Mini röplabda a 10. évfolyam anyaga szerint. Játék versenyszabályokkal, törekedve az állandó mozgásra támadásban és védekezésben is. Felső nyitás alkalmazása. A 10. Évfolyamon leírtak szerint.
13. oldal
Önvédelmi és küzdősportok
Hidalás kéztámasz nélkül, hídban végzett fordulatok, hídba érkezés, kijövetel a hídból különböző gyakorlatokkal. Birkózás A 10. Évfolyamon tanult elemek felhasználásával birkózás, folyamatos küzdelem.
Fogalmak
A nyújtó, mint új tornaszer és az itt végezhető gyakorlatok: kelepfelhúzódás, kelepforgás.
A továbbhaladás feltételei Az ünnepségeken használt alakzatok és vonulások felvétele a vezényszavaknak megfelelően. Nyolc ütemű két alapformát tartalmazó kéziszer- és társas gyakorlatok végrehajtása utasításra, 4-8 ütemű szabadgyakorlatokból álló gyakorlatsor tervezése és végrehajtása, a testtartást javító gyakorlatok önálló végrehajtása. A kondicionális képességek szintjének megtartása, illetve javulása. Mérhető atlétikai teljesítményekben javulás, a technikai végrehajtás stabilizálása. A választott szereken rövid gyakorlatsor végrehajtása segítségadás mellett. Aktív részvétel két választott sportjátékban, szabályok szerinti játék. Aktív részvétel egy természetben űzhető sportágban. Részvétel a páros küzdelmekben.
14. oldal
12. évfolyam
Belépő tevékenységformák Az óra szervezéséhez, valamint a rendezvények lebonyolításához szükséges vezényszavak, alakzatok, vonulások alkalmazása. A szabadgyakorlati alapformájú gimnasztikai kéziszer-, társas, pad-, bordásfal-gyakorlatok alkalmazása (3-4 alapforma, 8-16 ütem). A helyes testtartást javító gyakorlatok önálló használata. A kondicionális képességek fejlesztése. Az atlétikai mozgásanyag stabil végrehajtása, versenyzés. Tornában a választott szergyakorlatok esetében 3-4 elemből álló gyakorlatsor folyamatos végrehajtása. A választott sportjátékokban (legalább kettőben) a tanult technikai elemek, taktikai megoldások alkalmazása játékban. Pontos szabályismeret. Aktív részvétel a természetben űzhető sportágakban. Küzdősportokban a páros küzdelmek során a tanult technikai elemek gyakorlása, versenyzés.. A birkózás és a dzsudó technikai elemei, illetve a sportjátékok esetében az egyes játékhelyzetek – emberfogás és területvédekezés esetén – alkalmazása valós játékszituációban.
TÉMAKÖRÖK
TARTALMAK
Rendgyakorlatok
Futólépés egyes, kettes stb. oszlopban ütemtartással. Testfordulatok helybenfutás és futás közben. Fejlődések, szakadozások futás közben. Vonulások, ellenvonulások, keresztező ellenvonulások futás közben.
Előkészítés, alapozás, prevenció
A 11. évfolyam előírásai szerint, de már 3-4 alapformát tartalmazó és 816 ütemű szabad, illetve szabadgyakorlati alapformájú kéziszer- és szergyakorlatok alkalmazásával. Biomechanikailag helyes testtartást biztosító gyakorlatok. Zenés gimnasztika. 48 ütemű szabadgyakorlat pontos végrehajtása. Lányoknak kötélmászás, fiúknak függeszkedés Az atlétika egyes ágainak elsajátításához szükséges speciális cél- és képességfejlesztő gyakorlatok. Erőfejlesztő gyakorlatok: Dinamikus láberő: térdhajlítások, nyújtások, szökdelések, felugrások, átugrások szerek felhasználásával, szerterheléssel is. Karerő: dobások 3-5 kg-os medicinlabdával a szer súlyának és az ismétlésszámnak a növelésével. Kötélmászás, függeszkedés, vándorfüggeszkedés. Kötélmászó és függeszkedő versenyek. A törzsizomzatot erősítő gyakorlatok: szerek és kéziszerek felhasználásával has-, hát- és oldalizom-erősítő gyakorlatok az ismétlésszám és az intenzitás változtatásával. Gyorsaság fejlesztése: Rajtgyakorlatok és versenyek különböző kiinduló helyzetekből. Összetett feladatok gyors végrehajtása szerek felhasználásával és szereken végezve. Állóképesség fejlesztése: a terhelés és pihenés változtatásával az erőt, gyorsaságot és ügyességet fejlesztő gyakorlatok végzése. Résztávok ismételt lefutása pihenési idő közbeiktatásával. Folyamatos futás megadott távon, majd megadott időre, a táv fokozatos növelésével, az idő fokozatos csökkentésével.
Atlétika jellegű feladatmegoldások
15. oldal
Futások Gyorsfutás 100 m-es távon. Futóversenyek 60-100 méteren. Rajtversenyek álló és térdelő rajttal 30 m-es távon. Fokozófutás, iramfutás. Tartós futás Ugrások Magasugrás a választott technikával. A technika folyamatos javítása az ugrás egyes elemeinek tökéletesítésével, az optimális egyéni nekifutás kialakításával. Magasugróversenyek. Távolugrás a választott technikával. A technika javítása, az ugróteljesítmény növelése az optimális egyéni nekifutás kialakításával. Távolugróversenyek Dobások Kislabdahajítás: a 11. évfolyamon tanultak tökéletesítése, távolságra való törekvés teljes nekifutással. Dobóversenyek. Súlylökés: A szer lökésének helyes iránya, szöge. A technika javítása. Súlylökő versenyek. Torna jellegű feladatmegoldások
Egyénileg végzett speciális nyújtás, lazítás erősítés Az egyensúlyérzék fejlesztése célgimnasztikai gyakorlatokkal.
Szergyakorlatok
Talaj Kézenátfordulás. A 9–11. évfolyamon tanult elemek változatos összekapcsolásával gyakorlatsor összeállítása, összekötő elemek felhasználásával. Szekrényugrás Fiúk: hosszában (5 rész) a tanult ugrások gyakorlása. Keresztben: fejenátfordulás. Lányok: keresztben (5 rész) a tanult ugrások gyakorlása, fejenátfordulás. Korlát (fiúk) Beugrás felkarfüggésbe, lendület előretámaszba. Felkarfüggésben lendület előre, felkar-lebegőtámaszba, billenés támaszba. . Összefüggő gyakorlat kialakítása a 9–12. osztályban tanult elemek felhasználásával. Nyújtó (fiúk) Billenés alaplendületből támaszba. térdfellendülés, malomfellendülés, nyílugrás. A 11–12. évfolyamon tanult gyakorlatelemekből egyszerű gyakorlat összeállítása.
Gerenda (lányok) Felugrás terpesz-talptámaszba. Keringőlépés 180 fokos fordulattal. Az előző osztályokban tanult elemekből egyéni gyakorlatsor összeállítása. Ritmikus gimnasztika (lányok) Átmenetek egyik törzsívből a másikba. Keringőlépés 180 fokos fordulatokkal. A 9–12. Évfolyamon tanult elemekből egyéni gyakorlatsor összeállítása. 16. oldal
Testnevelési és sportjátékok Kézilabda Kosárlabda
Labdarúgás
A 11. Évfolyam anyagának hatékonyabb feldolgozása egyéni szempontokat is figyelembe véve. A 9. évfolyamon választott sportjátékok anyagát kell feldolgozni. A területvédekezés elleni játék gyakorlása. Hatosfal és 5+1-es védekezés gyakorlása. Kapuralövés szélről és beugrással. Területvédekezés (2:3), a védőterület felosztása, a védőjátékosok mozgása, helyezkedése a kijelölt területen, területvédekezés elleni játék 1:3:1-es felállásból. A korábban tanult elemek gyakorlása és alkalmazása a játékban. Védekezés a támadók emberfölénye ellen. Területvédekezés. Szabadulás védőtől egyszerű labdás cselekkel. Rálépős csel indulást, elhúzást utánzó cselek. Játék két kapura.
Röplabda
A leütés technikájának javítása. Sáncolás technikájának elsajátítása. Játék versenyszabályokkal, törekedve az állandó mozgásra támadásban és védekezésben. Helyezkedés figyelemmel az ellenfél szándékára. A sánc mögötti terület védelme. Három érintésre törekedve a játék közben.
Természetben űzhető sportok Önvédelmi és küzdősportok
A 11. Évfolyamon leírtak szerint. A helyi lehetőségektől és az időjárástól függően. Társas küzdő gyakorlatok felhasználásával a kondicionális képességek (erő, gyorsaság) speciális fejlesztése. Birkózás A 9–11. Évfolyamon tanult elemek felhasználásával birkózás, folyamatos küzdelem. Versenyek.
A továbbhaladás feltételei Alakzatok és vonulások végrehajtása a vezényszavaknak megfelelően. Nyolc ütemű két alapformát tartalmazó pad- és bordásfalgyakorlatok végrehajtása utasításra, 4-8 ütemű szabadgyakorlati alapformájú gyakorlatokból álló kéziszer gyakorlatsor tervezése és végrehajtása a testtartást javító gyakorlatok önálló végrehajtása. A kondicionális képességek szintjének megtartása, illetve javulása. A mérhető atlétikai teljesítményekben javulás, szabályok szerinti versenyzés. A választott szereken rövid gyakorlatsor végrehajtása. Aktív részvétel két választott sportjátékban, szabályok szerinti játék. Aktív részvétel egy természetben űzhető sportágban. A páros küzdelmekben való részvétel..
17. oldal
13. évfolyam
Belépő tevékenységformák Az óra szervezéséhez szükséges vezényszavak, alakzatok, vonulások alkalmazása. A szabadgyakorlati alapformájú gimnasztikai gyakorlatok alkalmazása.(3-4 alapforma) A helyes testtartást javító gyakorlatok önálló használata. Kondicionális képességek megtartása. Az atlétikai mozgásanyag stabil végrehajtása. Tornában a választott szergyakorlatok esetében 3-4 elemből álló gyakorlatsor folyamatos végrehajtása. A választott sportjátékokban versenyszerű játék kialakítása, pontos technikai végrehajtás közben. Pontos szabályismeret.
TÉMAKÖRÖK
TARTALMAK
Rendgyakorlatok
Futólépés egyes, kettes stb. oszlopban ütemtartással. Testfordulatok helybenfutás és futás közben. Fejlődések, szakadozások futás közben. Vonulások, ellenvonulások, keresztező ellenvonulások futás közben.
Előkészítés, alapozás, prevenció
A 12. évfolyam előírásai szerint, de már 3-4 alapformát tartalmazó és 816 ütemű szabad, illetve szabadgyakorlati alapformájú kéziszer- és szergyakorlatok alkalmazásával. Biomechanikailag helyes testtartást biztosító gyakorlatok. Zenés gimnasztika. 48 ütemű szabadgyakorlat pontos végrehajtása. Lányoknak kötélmászás, fiúknak függeszkedés Az atlétika egyes ágainak elsajátításához szükséges speciális cél- és képességfejlesztő gyakorlatok. Erőfejlesztő gyakorlatok: Dinamikus láberő: térdhajlítások, nyújtások, szökdelések, felugrások, átugrások szerek felhasználásával, szerterheléssel is. Karerő: dobások 3-5 kg-os medicinlabdával a szer súlyának és az ismétlésszámnak a növelésével. Kötélmászás, függeszkedés, vándorfüggeszkedés. A törzsizomzatot erősítő gyakorlatok: szerek és kéziszerek felhasználásával has-, hát- és oldalizom-erősítő gyakorlatok az ismétlésszám és az intenzitás változtatásával. Gyorsaság fejlesztése: Rajtgyakorlatok és versenyek különböző kiinduló helyzetekből. Összetett feladatok gyors végrehajtása szerek felhasználásával és szereken végezve. Állóképesség fejlesztése: a terhelés és pihenés változtatásával az erőt, gyorsaságot és ügyességet fejlesztő gyakorlatok végzése. Résztávok ismételt lefutása pihenési idő közbeiktatásával. Folyamatos futás megadott távon.
Atlétika jellegű feladatmegoldások
18. oldal
Futások Gyorsfutás 100 m-es távon. Futóversenyek 50-100 méteren. Rajtversenyek álló és térdelő rajttal 30 m-es távon. Fokozófutás, iramfutás. Tartós futás Ugrások Magasugrás a választott technikával. A technika folyamatos javítása az optimális egyéni nekifutás kialakításával. Magasugróversenyek. Távolugrás a választott technikával. A technika javítása, az ugróteljesítmény növelése az optimális egyéni nekifutás kialakításával. Távolugróversenyek Dobások Kislabdahajítás: a 12. évfolyamon tanultak tökéletesítése, távolságra való törekvés teljes nekifutással. Dobóversenyek. Súlylökés: A szer lökésének helyes iránya, szöge. A technika javítása. Súlylökő versenyek. Torna jellegű feladatmegoldások
Egyénileg végzett speciális nyújtás, lazítás erősítés Az egyensúlyérzék fejlesztése célgimnasztikai gyakorlatokkal.
Szergyakorlatok
Talaj A 9–12. évfolyamon tanult elemek változatos összekapcsolásával gyakorlatsor összeállítása, összekötő elemek felhasználásával. Szekrényugrás Fiúk: hosszában (5 rész) a tanult ugrások gyakorlása. Keresztben: fejenátfordulás. Lányok: keresztben (5 rész) a tanult ugrások gyakorlása. Korlát (fiúk) Beugrás felkarfüggésbe, lendület előretámaszba. Felkarfüggésben lendület előre, felkar-lebegőtámaszba, billenés támaszba. . Összefüggő gyakorlat kialakítása a 9–12. osztályban tanult elemek felhasználásával. Nyújtó (fiúk) Billenés alaplendületből támaszba. térdfellendülés, malomfellendülés, nyílugrás. A 11–12. évfolyamon tanult gyakorlatelemekből egyszerű gyakorlat összeállítása. Gerenda (lányok) Felugrás a választott módon a tanult elemekből.. . Az előző osztályokban tanult elemekből egyéni gyakorlatsor összeállítása. Ritmikus gimnasztika (lányok) Átmenetek egyik törzsívből a másikba. Keringőlépés 180 fokos fordulatokkal. A 9–12. Évfolyamon tanult elemekből egyéni gyakorlatsor összeállítása.
19. oldal
Testnevelési és sportjátékok Kézilabda Kosárlabda
Labdarúgás
A 12. Évfolyam anyagának hatékonyabb feldolgozása egyéni szempontokat is figyelembe véve. A 9. évfolyamon választott sportjátékok anyagát kell feldolgozni. A területvédekezés elleni játék gyakorlása. Hatosfal és 5+1-es védekezés gyakorlása. Kapuralövés szélről és beugrással. Területvédekezés (2:3), a védőterület felosztása, a védőjátékosok mozgása, helyezkedése a kijelölt területen, területvédekezés elleni játék 1:3:1-es felállásból. A korábban tanult elemek gyakorlása és alkalmazása a játékban. Védekezés a támadók emberfölénye ellen. Területvédekezés. Szabadulás védőtől egyszerű labdás cselekkel. Rálépős csel indulást, elhúzást utánzó cselek. Játék két kapura.
Röplabda
A leütés technikájának javítása. Sáncolás technikájának elsajátítása. Az ejtés, mint támadási forma. Nyitás helyének meghatározása. Játék versenyszabályokkal, törekedve az állandó mozgásra támadásban és védekezésben. Helyezkedés figyelemmel az ellenfél szándékára. A sánc mögötti terület védelme. Három érintésre törekedve a játék közben.
Természetben űzhető sportok Önvédelmi és küzdősportok
A 12. Évfolyamon leírtak szerint. A helyi lehetőségektől és az időjárástól függően. Társas küzdő gyakorlatok felhasználásával a kondicionális képességek (erő, gyorsaság) speciális fejlesztése. Birkózás A 9–12. Évfolyamon tanult elemek felhasználásával birkózás, folyamatos küzdelem. Versenyek.
A részletes követelmények használata, felépítése A testnevelés középszintű érettségi vizsga azt tanúsítja, hogy a vizsgázó birtokában van a kerettantervben előírt és az iskolai kötelező órakeretében elsajátított ismereteknek, és azoknak a képességeknek, készségeknek, amelyek a testnevelés és sport prevenciós és egészségvédő céljait szolgálják. A testnevelés emelt szintű érettségi vizsga – a tárgy iránti nagyobb érdeklődést, esetleg a felsőoktatásba felvételi szándékot feltételezve – a vizsgázónak komplexebb szakirányú ismereteit, készségeit és képességeit méri a testkultúra területén. Az emelt szintű érettségi vizsga hangsúlyozottan kiemeli az ismeretek önálló alkalmazását, az összefüggések felismerését. Ebből következően a középszintű követelmények nélkülözhetetlenek az emelt szint eléréséhez, de az emelt szint bővül a követelmények mennyiségében és az elsajátítás mélységében.
20. oldal
I. RÉSZLETES ÉRETTSÉGI VIZSGAKÖVETELMÉNY
A / ELMÉLETI ISMERETEK VIZSGASZINT
TÉMAKÖR 1. A magyar sportsikerek
2. A harmonikus testi fejlõdés
3. Az egészséges életmód
4. Testi képességek
KÖZÉPSZINT
EMELT SZINT
Legalább 5 magyar olimpiai bajnok megnevezése sportágával együtt. Két, a választott helyi tantervben szereplõ sportágban, az adott év hazai legfontosabb eredményeinek ismerete
8 magyar olimpiai bajnok megnevezése sportágával együtt. Az adott év egy nemzetközi hazai érdekeltségű eredményének ismerete a helyi tantervben szereplõ sportágban. Az olimpiai mozgalom feladata, tartalma. (Zászló, jelkép, jelmondat, stb.) A serdülõkor testi fejlődésének specialitásai
A testi fejlõdés rövid jellemzése általános és középiskolás korban. (Magasság, testsúly, iskolaérettség mozgásos cselekvések) Tájékozottság bizonyítása az egészséges életmód kialakításához szükséges alapvető ismeretekben. Az egészséges életmód összetevőinek értelmezése: rendszeres testedzés, optimális testsúly, aktív pihenés, testi higiénia, lelki egyensúly, a szabadidő hasznos eltöltése, egészségkárosító szokások (alkohol, dohányzás, drog) hatásai és megelőzésük. Az erõ, a gyorsaság, az állóképesség értelmezése. A pulzusszám alakulása terhelésre, az erõfejlesztés szabályai.
21. oldal
Tájékozottság bizonyítása az egészséges életmód kialakításához szükséges ismeretekben és összefüggésekben.
Az ügyesség és az izületi mozgékonyság értelmezése. A képességek szerepe a teljesítményben.
VIZSGASZINT
TÉMAKÖR 5. Gimnasztika
KÖZÉPSZINT
EMELT SZINT
A rendgyakorlatok szerepe a testnevelés órákon. Gyakorlatok javaslata az erő, a gyorsaság, az állóképesség fejlesztésére Nyújtó, lazító és erősítő hatású gyakorlatok 2-3 példa. Légző gyakorlatok. A bemelegítés szerepe, és kritériumai. A tanult atlétikai futó, ugró és dobó versenyszámok ismerete és végrehajtásuk lényege.
1-1 szabad gyakorlati alapformájú gyakorlat értelmezése testrészenként az izomcsoportokra kifejtett hatásuk alapján. Társas-, kéziszer- és szergyakorlatok jellemzői. Testtartásjavító gyakorlatok,
A fizika törvényszerűségeinek érvényesülése a tanult atlétikai futó, ugró és dobó versenyszámokban. Ezek összehasonlítása technikájuk, sebességük, lendületszerzésük és a végrehajtáshoz szükséges kondicionális képességek szempontjából. A női és férfi tornaszerek A tanult technikai elemek 7. Torna végrehajtásának és a ismertetése. A legfontosabb segítségnyújtás módjainak balesetmegelőző eljárások. ismerete. Segítségadás gyakorlásnál. A talajgyakorlat és a tanult szergyakorlatok elemeinek és elemkapcsolatainak megnevezése. 8. Ritmikus gimnasztika Az RG szerepe a Az esztétikum szerepe a harmónikus mozgás ritmikus gimnasztika és az aerobik gyakorlatokban. kialakításában. A ritmikus gimnasztika versenyszámainak felsorolása, rövid bemutatása. Mozgás és zene kapcsolata a ritmikus gimnasztika és az aerobik sportágakban. 3 páros és 1 csapat küzdõjáték 9.Küzdősportok, önvédelem Alsó, felsõ tagozatos és középiskolás tanulók részére felsorolása és ajánlása 2-2 páros és 1-1 csapat különbözõ életkorú küzdõjáték ismertetése és a gyerekeknek. választás indoklása. A grundbirkózás szabályainak ismertetése. 6. Atlétika
22. oldal
VIZSGASZINT
TÉMAKÖR 10. Úszás 11. Testnevelési -és sportjátékok
12.Természetben sportok
KÖZÉPSZINT
Az úszás higiénéjének ismerete. Az úszás az ember életében. Labda érintéssel, vezetéssel, átadással, célfelületre történõ továbbítással és az összjátékkal kapcsolatos három testnevelési játék ismertetése. Egy választott sportjáték alapvetõ szabályainak ismertetése (pályaméretek, játékosok száma, idõszabályok, eredményszámítás, a labdavezetésre, a támadásra és védekezésre vonatkozó szabályok) űzhető Egy választott természetben űzhető sportág jellegzetességeinek és legfontosabb szabályainak ismertetése. (sí, kerékpár, természetjárás, evezés, görkorcsolya. stb.) Alapvető ismeretek a táborozások előnyeiről.
23. oldal
EMELT SZINT
Egy úszásnem technikai végrehajtásának leírása. Labda érintéssel, vezetéssel, átadással, célfelületre történõ továbbítással és az összjátékkal kapcsolatos testnevelési játékok ismerete, elemenként 1-1 játék. Két választott sportjáték alapvetõ szabályainak ismertetése Egy választott sportjáték támadó és védő játék lehetőségeinek bemutatása. A természetben végzett mozgások jelentősége és hatása az emberi szervezetre.
B /GYAKORLATI ISMERETEK VIZSGASZINT TÉMAKÖR 1. Gimnasztika
2. Atlétika 2.1 Futások
2.2 Ugrások
KÖZÉPSZINT
EMELTSZINT
Lányok: kötélmászás állásból, Lányok: kötélmászás állásból, teljes magasságig teljes magasságig mászókulcsolással. mászókulcsolással, ereszkedés függeszkedéssel állásba. A teljes feljutás minimum ideje: 9,7 sec Fiúk: függeszkedés állásból Fiúk: függeszkedés ülésbõl teljes magasságig. teljes magasságig. Minimum idõ: 8,5 sec. A mászókötél hossza 5 A szabadon összeállított 48 méter. ütemű szabadgyakorlat Az adott iskolaévre érvényes bemutatása. kötelező 64 ütemű szabadgyakorlat bemutatása. Egyik futószám választása kötelező: 60 méteres síkfutás térdelõrajttal. Lányok: minimum idõ: 9,8 sec Fiúk: min. idõ 8,8 sec 2000 m. síkfutás Lányok: minimum idõ: 10:30 perc Fiúk: minimum idõ: 9:00 perc A két ugrószámból egy választása kötelezõ Az ugrás technikája egyénileg választható: Magasugrás
60 méteres síkfutás térdelõrajttal. Lányok: minimum idõ: 9,5 sec Fiúk: minimum idõ 8,4 sec 2000 m. síkfutás Lányok: minimum idõ: 9:20 perc Fiúk: minimum idõ: 8:30 perc
Távolugrás
Távolugrás választott technikával Lányok: minimum távolság 380 cm Fiúk: minimum távolság:
A két ugrószámból egy választása kötelezõ.
Magasugrás (flop vagy hasmánt technika) Lányok: minimum magasság: Lányok: minimum 110 cm magasság: 115 cm Fiúk: minimum magasság: Fiúk: minimum magasság: 125 cm 140 cm
Lányok: minimum távolság 330 cm Fiúk: minimum távolság: 24. oldal
410 cm TÉMAKÖR 2.3 Dobások
480 cm VIZSGASZINT
KÖZÉPSZINT
EMELTSZINT
Egy dobószám szabadon választott technikával történõ bemutatása. Kislabdahajítás (javasolt a Magyar Atlétikai Szövetség által rendszeresített új típusú kislabda használata) Lányok: minimum távolság:20 m Fiúk: minimum távolság: 30 m. Súlylökés Lányok 4 kg-os súlygolyóval minimum távolság: 5,5 méter Fiúk: 6 kg-os súlygolyóval Minimum távolság: 7,5 méter
Egy dobószám szabadon választott technikával történõ bemutatása. Kislabdahajítás Lányok: minimum távolság: 30 m Fiúk: minimum távolság: 42 m. Súlylökés Lányok 4 kg-os súlygolyóval minimum távolság: 7 méter Fiúk: 6 kg-os súlygolyóval Minimum távolság: 9 méter Diszkoszvetés Lányok 1 kg-os diszkosszal Minimum távolság: 20 méter Fiúk: 1,5 kg-os diszkosszal Minimum távolság: 28 méter Gerelyhajítás
3. Torna
3.1 Talajtorna
Lányok 600 gr-os gerellyel Minimum távolság 20 méter Fiúk 800 gr-os gerellyel Minimum távolság: 32 méter A talaj vagy a A talaj és a szekrényugrás szekrényugrás bemutatása bemutatása kötelezõ egy szer kötelezõ, egy szer kötelezõen kötelezõen választható. választható. Lányoknál: felemáskorlát, Lányoknál választható: gerenda, ritmikus gimnasztika felemáskorlát, gerenda, választható. Fiúknál a szer ritmikus gimnasztika. lehet: gyűrű, nyújtó vagy Fiúknál a szer lehet: gyűrű, korlát. nyújtó vagy korlát. Öt különbözõ gyakorlatAz adott iskolaévre érvényes elembõl összefüggõ gyakorlat kötelező gyakorlat bemutatása összeállítása és bemutatása. (lásd. melléklet) Kötelezõ elemek: gurulóátfordulás, fejállás, tarkóállás, kézállás, mérlegállás Javasolt elemek: kézenátfordulások, billenések, összekötõ elemek.
25. oldal
VIZSGASZINT TÉMAKÖR
KÖZÉPSZINT
3.2 Szekrényugrás
Egy tanult támaszugrás bemutatása. Lányok 4 részes széltében, fiúk 5 részes hosszában felállított szekrényen.
3.3 Felemáskorlát
4 különbözõ elembõl álló összefüggõ gyakorlat bemutatása. Kötelezõ elemek: ostorlendület, térdfellendülés, kelepfellendülés a felsõ karfára, alugrás. Ajánlott elemek: kelepfelhúzódás, támaszhelyzetek, malomforgás, kelepforgás. 5 különbözõ elembõl álló összefüggõ gyakorlat bemutatása. Kötelezõ elemek: járás, felugrás, testfordulat, hasonfekvés, leugrás. Ajánlott elemek: szökdelések, térdelés és térdelõtámasz, fekvõtámasz, hanyatt fekvés, gurulóátfordulás stb. Különbözõ elemekbõl álló szabadgyakorlat zenére történõ bemutatása (a gyakorlat ideje 35-45 sec) Javasolt elemek: érintõjárás, hintalépés, keringõlépés, fordulatok, szökkenõ hármaslépés, lebegõ- és mérlegállás, lábemelések és lendítések, törzshullámok, ívelt és nyújtott kartartások stb. Egy választott kéziszerrel (labda, karika, kötél) 3 elem bemutatása.
3.4 Gerenda
3.5 Ritmikus gimnasztika
26. oldal
EMELTSZINT Lányok: Guggoló átugrás lebegőtámasszal 5 részes széltében felállított szekrényen, vagy 110 cm magas lovon. Fiúk: Terpeszátugrás lebegőtámasszal 5 részes hosszában felállított szekrényen, vagy 120 cm magas lovon. Az adott iskolaévre érvényes kötelező gyakorlat bemutatása (lásd. melléklet)
Az adott iskolaévre érvényes kötelező gyakorlat bemutatása (lásd. melléklet)
Különbözõ elemekbõl álló kéziszer gyakorlat zenére történõ bemutatása (a gyakorlat ideje 60 sec) A kéziszer lehet: labda, karika, ugrókötél, szalag, buzogány.
VIZSGASZINT TÉMAKÖR
KÖZÉPSZINT
3.6 Gyűrű
4 különbözõ elembõl álló összefüggõ gyakorlat bemutatása. Kötelezõ elemek: alaplendület, zsugorlefüggés, lefüggés, homorított leugrás. Ajánlott elemek: futólagos támaszba kerülés, lebegõ függés, hátsó függés, vállátfordulás elõre, leterpesztés stb. 3.7 Nyújtó 4 különbözõ elembõl álló összefüggõ gyakorlat bemutatása. Kötelezõ elemek: alaplendület, térd fellendülés, kelepforgás, alugrás Ajánlott elemek: malom fellendülés, nyílugrás stb. Az elemek alacsony vagy magas nyújtón is bemutathatóak 3.8 Korlát 4 különbözõ elembõl álló összefüggõ gyakorlat bemutatása. Kötelezõ elemek: alaplendület támaszban vagy felkarfüggésben, felkarfüggés, pedzés, kanyarlati leugrás. Ajánlott elemek: billenések, emelések, saslendület, vállállás stb. 4. Küzdõsportok, önvédelem A grundbirkózás szabályai szerint folytatott egy menetes küzdelem hasonló testsúlyú társ ellen. Judo gurulás elõre.
27. oldal
EMELTSZINT Az adott iskolaévre érvényes kötelező gyakorlat bemutatása (lásd. melléklet)
Az adott iskolaévre érvényes kötelező gyakorlat bemutatása (lásd. melléklet)
Az adott iskolaévre érvényes kötelező gyakorlat bemutatása (ásd. melléklet)
VIZSGASZINT TÉMAKÖR 5. Úszás
6. Testnevelési- és sportjátékok 6.1 Kézilabda
6.2 Kosárlabda
KÖZÉPSZINT A három tanult úszásnemből két választott úszásfajtát kell bemutatni. Az egyik úszásnemben 50 métert a másikban 25 métert kell úszni szabályos rajtolással és fordulóval.
EMELTSZINT
Egyik úszásnemből 50 métert, két másik úszásnemből 25-25 métert kell úszni szabályos rajtolással és fordulóval. A folyamatos és lendületes úszás növeli a teljesítmény értékét. Vízből mentés előgyakorlata: a medence széléről beugorva a 5 m-re elhelyezett tárgy partra szállítása. Egy sportjáték választása Két sportjáték választása kötelezõ. kötelezõ. Kapura lövés gyorsindítás Kapura lövés gyorsindítás után: saját védõvonalról után: saját védõvonalról indulva átadás a félpályánál indulva átadás a félpályánál álló társnak futás közben álló társnak futás közben visszakapott labda vezetése visszakapott labda vezetése után egykezes beugrásos után egykezes felugrásos kapura lövés. 3 kísérletbõl 1 kapura lövés passzív védõ eredményes kapura lövést kell felett. 3 kísérletbõl 1 végrehajtani. eredményes kapura lövést kell Távolba dobás kézilabdával végrehajtani. tetszõleges lendületszerzéssel Távolba dobás kézilabdával (3 kísérlet) tetszõleges lendületszerzéssel Lányok: minimum 15 m (3 kísérlet) Fiúk: minimum 21 m. Lányok: minimum 20 m 7 méteres büntető dobás 5 Fiúk: minimum 28 m. kísérlet Félpályáról indulva kétkezes Félpályáról a középkörbõl mellsõ átadás a büntető vonal indulva kétkezes mellsõ átmagasságában, az oldalvonal- adás a büntetõ vonal elõtt álló nál álló társnak, cselezés után társnak, rövid csel után futás befutás a kosár felé, a balra és a visszakapott visszakapott labdával leütés labdával megállás bal láb elõl. nélkül fektetett dobás / “C” Hosszú indulással megindulva elfutás / A gyakorlatot labdavezetés az adogató elõtt, mindkét oldalra végre kell jobbkezes fektetett dobás. A hajtani. A 3-3 kísérletbõl gyakorlatot bal oldalra is minimum 1 sikeres dobást végre kell hajtani. A 2-2 végre kell hajtani. kísérletbõl a sikeresebb végreBüntetõ dobás egy-vagy két hajtást kell értékelni. kézzel. Büntetõ vonal sarkánál elhe10 kísérletbõl minimum 1 lyezkedés kosárlabda sikeres dobást kell alapállásban: rövid indulás végrehajtani. után egy leütés tempódobás 3 kísérletbõl a legjobbat kell értékelni. 28. oldal
VIZSGASZINT TÉMAKÖR 6.3 Labdarúgás
6.4 Röplabda
KÖZÉPSZINT Labdaemelgetés váltott lábbal. Lányok: minimum 4 db Fiúk: minimum 8 db. 10 méter hosszú, 5 egyenlõ távolságra lévõ kapu között szlalom labdavezetésbõl kapura lövés 10 méterrõl, kis kapura. 3 kísérletbõl egy sikeres találatot kell végrehajtani. Összetett gyakorlat – félpályáról indulva labdavezetés, rárúgás a kaputól 8 méterre oldalt elhelyezett, ledöntött ugrószekrény tetőre, a visszapattanó labda kapura rúgása. 3 kísérlet. Kosárérintés folyamatosan fej fölé maximum 2 méteres sugarú körben. Kísérletek száma: 3db. Minimum követelmény: 5 érintés Alkarérintés folyamatosan fejfölé maximum: 2 méter sugarú körben. Kísérletek száma: 3 Minimum követelmény: 4 érintés Nyitás bemutatása: választott technikával: 8 kísérlet Minimum követelmény: 1 sikeres kísérlet.
29. oldal
EMELTSZINT Labdaemelgetés váltott lábbal. Lányok: minimum 4 db Fiúk: minimum :10 db. 10 méter hosszú, 5 egyenlõ távolságra lévõ kapu között szlalom labdavezetésbõl kapura lövés 10 méterrõl kis kapura. 3 kísérlet.
Kosárérintés folyamatosan 3 méter magasság fölé a falra Kísérletek száma: 3 db. Minimum követelmény: 6 érintés Alkarérintés folyamatosan 3 méter magasság fölé falra. Kísérletek száma: 3 Minimum követelmény: 4 érintés Felső egyenes nyitás bemutatása: 8 kísérlet Minimum követelmény: 1 sikeres kísérlet.
SZAKSZÓ, NÉV- ÉS FOGALOMTÁR Az alábbi szakkifejezések a részletes vizsgakövetelmények részét képezik azáltal, hogy pontosítják, konkretizálják az ismeretek körét.
Középszint 11-es rúgás aktív pihenés alakzatok – oszlop, vonal, kör, alkarérintés álló és térdelőrajt alsó egyenes nyitás - nyitásfogadás átadás – egykezes, kétkezes mellső, kétkezes felső, pattintott büntető dobás Coubertein báró deformitás döntés edzésmódszer edzettség egészség egészséges életmód elhízás előkészítő gyakorlatok emelés emelkedés ereszkedés esztétikus mozgás fejelés fejlődések, szakadozások fektetett dobás fogások fordítás forduló gimnasztikai alapforma: gurulás gyerekkor gyorsindítás hajítás, vetés, lökés hajlékonyság hajlítás helyes légzés (mellkasi, hasi, teljes) ideális testsúly izületi mozgékonyság járás (futás) megindítása, megállítása kapura lövések – beugrásos, felugrásos keringési rendszer kiindulóhelyzet
30. oldal
kisiskoláskor kosárérintés küzdelem labda átadások lábbal –lapos, félmagas, ívelt labda érintések – belső, belső csüd, teljes csüd, külső csüd labdavezetés leengedés légző rendszer lendítés lendületszerzés magasugrás – flop, hasmánt, átlépő technika magyar olimpiai bajnokok – legalább öt név ismerete mell-, gyors-, hátúszás motiváció mozgatórendszer nyitódás, zárkózás, igazodás, takarás nyújtás olimpiai játékok – ókori, újkori játékok passzív pihenés prevenció pulzus rajtolás rekreáció ritmikus gimnasztika szerek – kötél, labda, karika, buzogány, szalag serdülőkor sérülés sikerélmény sorakozás szabadgyakorlat, szergyakorlatok (pad, bordásfal), kéziszer gyakorlatok (babzsák, labda, súlyzó, medicinlabda stb.) szabadrúgás – közvetett, közvetlen távolugrás –lépő technika, ollózó technika teljesítmény terhelés természeti erők testedzés testfordulatok testi higiéne testnevelés - sport testtartás torna elemek: állások, gurulások, fordulatok, ugrások, billenések, forgások, átfordulások, támaszugrások, lebegőtámasz, lendületek, fellendülések, támaszhelyzetek, leugrások, összekötő elemek tornaszerek – talaj, gerenda, felemáskorlát, ló, nyújtó, gyűrű, korlát, lólengés váltás védekezés – emberfogásos, terület védekezés
31. oldal
Emelt szint a szervezet energia szolgáltató rendszere akadályfutás akceleráció átadások – légátadás, horogátadás, egykezes oldalsó átadás átlövés autogén tréning bedobás biológiai életkor biológiai feltételek cselekvésbiztonság cselezés diszkoszvetés egyéni felelősség elemkapcsolatok ellenálló képesség elzárás-leválás értékrend feladás felső nyitás fordulatok genetikai adottságok gyakorlatok az izmok munkájának jellege szerint: erő, nyújtó, lazító, ernyesztő gyakorlatok gyakorlatok testrészre, izomcsoportra kifejtett hatás szerint: nyak-, kar-, törzs (has, hát, oldal)-, lábgyakorlatok hármasugrás húzás iram beosztás iskolaérettség ismeret izomműködés jártasság kalapácsvetés kapus technikák – kidobás, kirúgás, vetődés Kemény Ferenc képesség készség kinesztézia kondicionális képességek (erő, gyorsaság, állóképesség) koordinációs képességek (egyensúlyérzék, téri tájékozódó képesség, reakció-képesség, kinesztézis, gyorsasági koordináció, ügyesség) környezetkímélő tevékenység kudarckerülés kudarctűrés kultúra lábboltozat lelki higiénia les leütés
32. oldal
megelőzés monotónia tűrés mozgáskészség mozgáskommunikáció mozgásműveltség nemi különbségek a testmozgásban nyugalmi pulzusszám olimpiai bajnokok – legalább 10 név ismerete olimpiai eszme, jelképek, bajnokok ortopédiai elváltozások önismeret pillangóúszás relaxáció rúdugrás sánc sikerorientáció stressz stretching szenvedélybetegségek – alkohol, drog, dohányzás tápanyagszükséglet társas gyakorlat, szergyakorlatok (pad, bordásfal), kéziszer gyakorlatok (babzsák, bot, súlyzó, homokzsák stb.) tempódobás terheléses pulzusszám terhelési tényezők (intenzitás, ismétlésszám, pihenőidő) testi nevelés testkultúra testnevelés védekezés – letámadás
33. oldal
AZ EMELT SZINTŰ TESTNEVELÉS ÉRETTSÉGI TORNA ÉS GIMNASZTIKA GYAKORLATAINAK LEÍRÁSA Lányok: Talajtorna: Kh.: alapállás; 1. karkörzéssel és bal láblendítéssel előre lépés bal támadóállásba, kilépéssel előre fellendülés futólagos kézállásba, gurulás előre terpeszállásba, szabadon választott összekötő elem;
2. emelés fejállásba (2 sec.), ereszkedés guggolótámaszba, emelkedés ¼ fordulattal bal vagy jobb lebegőállásba, cigánykerék balra vagy jobbra terpeszállásba, kar oldalsó középtartásban; 3. ¼ fordulattal balra vagy jobbra emelés karkörzéssel mérlegállásba, oldalsó középtartás (2 sec.), láb leengedés lebegőállásba, 2-3 lépés nekifutással tigrisbukfenc, fejenátfordulás hajlított állásba; 4. 180º-os fordulattal, 2-3 lépés nekifutással kézenátfordulás előre, befejező szabadon választott összekötő elem; 5. alapállás. Felemáskorlát: Kh: függés a magas karfán kifelé arccal; 1. ostorlendület; 2. kelepfelhúzódás támaszba; 3. átfordulás előre lábterpesztéssel függésbe, láblendítés hátra; 4. láblendítés hátsó lebegőfüggésbe (nyújtott lábbal); 5. ereszkedés hátsó függésbe (a hát legalább vízszintes); 6. emelés hátsó lebegőfüggésbe; 7. láblendítés függésbe, láblendítés hátra homorított függésbe, leugrás belső oldalállásba. Gerenda: (A gyakorlat egészében és elemenként megfordítható.) Kh.: oldalállás a gerenda 1/3-ánál; 1. ugrás jobb guggolótámaszba balláb nyújtással oldalt; 2. 90º-os fordulat jobbra, emelkedés jobb lebegőállásba karemeléssel oldalsó középtartásba; 3. 2 keringőlépés ellentétes karkörzéssel lefelé, ballábbal lépés előre lábujjállásba karemeléssel íves magastartásba; 4. 180º-os fordulat, bal láb kilépés lebegőállásba karleengedéssel oldalsó középtartásba; 5. emelés mérlegállásba (2 sec.); 6. lábleengedés lebegőállásba, két szökkenő hármaslépés, ereszkedés guggolásba karleengedéssel mélytartásba; 7. 180º-os fordulat, emelkedés állásba, lábtartás csere; 8. két-három futólépés után homorított leugrás a gerenda mellé harántállásba.
34. oldal
Fiúk: Talajtorna: Kh.: alapállás;
1. karlendítéssel előre kilépőálláson át fellendülés futólagos kézállásba, gurulás előre terpeszállásba, magastartás, szabadon választott összekötő elem; 2. emelés fejállásba (2 sec.), ereszkedés guggolótámaszba, ¼ fordulattal emelkedés bal vagy jobb lebegőállásba, cigánykerék balra vagy jobbra terpeszállásba, oldalsó középtartás; 3. ¼ fordulattal balra vagy jobbra emelés karkörzéssel mérlegállásba, oldalsó középtartás (2 sec.), láb leengedés lebegőállásba, 2-3 lépés nekifutással tigrisbukfenc, fejenátfordulás hajlítottállásba; 4. 180º-os fordulattal, 2-3 lépés nekifutással kézenátfordulás előre hajlított állásba; 5. alapállás. Korlát Kh.: mellső harántállás;
1. néhány lépés nekifutással ugrás felkarfüggésbe, lendület előre, lendület hátra, lendület előre felkar-lebegőtámaszba; 2. billenés terpeszülésbe; 3. emelés felkarállásba (2 sec.); 4. átfordulás előre terpeszülésbe, pedzés, lábzárás, lendület hátra lebegőtámaszba; 5. saslendület előre, lendület hátra lebegőtámaszba; 6. lendület előre saslandület hátra; 7. saslendület előre, lendület hátra, kanyarlati leugrás bal vagy jobb harántállásba. Gyűrű: Ugrás függésbe; 1. lendület előre; 2. lendület hátra; 3. lendület előre lebegőfüggésbe; 4. csípőnyújtással lefüggés (2 sec.); 5. csípőhajlítással és nyújtással lendület hátra vállátfordulás előre; 6. lendület hátra, lendület előre leterpesztés hajlított állásba; 7. alapállás. Nyújtó: Kh.: mellső oldalállás; 1. ugrás függésbe, lendületvétel, lendület hátra; 2. lendület előre, billenés lebegőtámaszba; 3. kelepforgás hátra; 4. alugrás hátsó oldalállásba.
35. oldal
Gimnasztika: javaslat a 64 ütemű szabadgyakorlatra 1. gyakorlat
Kiindulóhelyzet: alapállás; 1. ütem: bal karlendítés oldalsó középtartáson át magastartásba; 2. ütem: jobb karlendítés oldalsó középtartásba; 3. ütem: jobb karlendítés magastartásba; 4. ütem: karleengedés oldalsó középtartásba; 5. ütem: karleengedés mélytartásba karkeresztezéssel; 6. ütem: karlendítés oldalsó középtartásba; 7-8. ütem: karkörzés lefelé kétszer. 2. Gyakorlat
Kiindulóhelyzet: az előző gyakorlat véghelyzete;
1. ütem: törzshajlítás előre bokaérintéssel; 2. ütem: karlendítés hátsó rézsútos mélytartásba; 3. ütem: u.az., mint az 1. ütem. 4. ütem: kh. 5. ütem: enyhe törzshajlítás hátra; 6. ütem: karemelés magastartásba; 7. ütem: u.az, mint az 5. ütem; 8. ütem: törzsnyújtás és karleengedés alapállásba. 3. gyakorlat
Kiindulóhelyzet: az előző gyakorlat véghelyzete;
1. ütem: bal láblendítés oldalt lebegőállásba karlendítéssel oldalsó középtartásba és bal lábbal kilépés oldalt bal támadóállásba törzshajlítással a jobb lábhoz, bokaérintés; 2. ütem: törzshajlításban bal lábnyújtással törzsfordítás jobbra, karemelés oldalsó középtartásba; 3. ütem: bal lábhajlítással bal támadóállásba törzshajlítás a jobb lábhoz, bokaérintés;
36. oldal
4. ütem: bal láblendítés oldalt jobb lebegőállásba karlendítéssel oldalsó középtartásba, kar és lábleengedés alapállásba; 5-8. ütem: az 1-4 ütem ellenkezőleg. 4. gyakorlat
Kiindulóhelyzet: az előző gyakorlat véghelyzete;
1-2. ütem: ugrással terpeszállásba és karlendítéssel oldalsó középtartásba törzsdöntés előre 2x; 3. ütem: jobb térdhajlítással és jobb karemeléssel magastartásba törzshajlítás balra; 4. ütem: a 3. ütem ellenkezőleg; 5. ütem: jobb térdhajlítással törzsfordítás balra, bal oldalsó középtartás; 6. ütem: az 5. ütem ellenkezőleg; 7. ütem: bal térdnyújtás terpeszállásba, jobb karlendítés oldalsó középtartásba; 8. ütem: ugrással lábzárás. 5. gyakorlat
Kiindulóhelyzet: az előző gyakorlat véghelyzete;
1. ütem: bal láblendítéssel előre karlendítés mellső középtartásba; 2. ütem: kh.; 3-4. ütem: az 1-2. ütem ellenkezőleg; 5. ütem: ereszkedés guggolótámaszba; 6. ütem: jobb lábnyújtással és bal láblendítéssel oldalt emelkedés jobb lebegőállásba, bal karlendítés oldalsó középtartáson át magastartásba, jobb karlendítés oldalsó középtartásba; 7. ütem: u.az, mint az 5. ütem; 8. ütem: a 6. ütem ellenkezőleg.
37. oldal
6. gyakorlat
Kiindulóhelyzet: az előző gyakorlat véghelyzete;
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
ütem: ereszkedés guggolótámaszba; ütem: ugrás hátra fekvőtámaszba; ütem: u.az, mint az 1. ütem; ütem: ugrás terpeszállásba karlendítéssel oldalsó középtartásba; ütem: bal térdhajlítás és jobb karleengedés mélytartásba; ütem: az 5. ütem ellenkezőleg; ütem: jobb térdnyújtással enyhe törzshajlítás hátra, kar oldalsó középtartásban; ütem: törzsnyújtás.
7. gyakorlat
Kiindulóhelyzet: az előző gyakorlat véghelyzete;
1. ütem: 90°-os fordulattal balra ugrás jobb guggolótámaszba, bal lábnyújtással hátra; 2. ütem: ugrással lábtartáscsere; 3. ütem : u.az., mint a 2. ütem; 4. ütem: ugrás kh-be; 5-8. ütem: az 1-4. ütem ellenkezőleg. 8. gyakorlat
Kiindulóhelyzet: az előző gyakorlat véghelyzete;
1-3. ütem: törzsdöntés előre 3x, karemeléssel magastartásba; 4. ütem: kh.; 5-7. ütem: ugrással guggolóállásba rugózás 3x, kar csipőretartásban; 8. ütem: karleengedéssel mélytartásba, térdnyújtás alapállásba.
38. oldal
II. A VIZSGA LEÍRÁSA KÖZÉPSZINTŰ VIZSGA A vizsga szerkezete KÖZÉPSZINTŰ ÉRETTSÉGI CÉL
KÖVETELMÉNY
ÉRTÉKELÉS
SZÓBELI VIZSGA A felhasználói tudás mérése
Tétel szerinti összefüggő felelet („A”), és fogalom vagy adat ismerete („B”)
Időtartam: 15 perc Pontszám: 50
GYAKORLATI VIZSGA A tanult sportágak és egyéb pszichomotoros feladatok technikához, ill. eredményhez kötött teljesítményének, illetve cselekvésbiztonságának mérése
Sportági technikák és önállóan összeállított gyakorlatsorok bemutatása
Időtartam: egy nap alatt kb. 50 perc tiszta bemutatási idő Pontszám: 100
Szóbeli vizsga A szóbeli vizsga jellemzői A felhasználói tudás mérésére "A" és "B" tételsorból húznak a vizsgázók. Az "A" tételek kérdéseire, utasításaira adott esszé típusú feleletek az ismeretek önálló felhasználását, értelmezését, alkalmazását mérik. A "B" tételsor a nélkülözhetetlen fogalmi ismeretek megbízhatóságát méri. A tételsorban testneveléselméleti, testkultúrával kapcsolatos, egészségtani és szervezési kérdéseket, feladatokat tartalmazó kérdések fordulnak elő.
Az „A” tételhez kapcsolódó feladatok típusai az alábbiak lehetnek: • önálló tervek, modellek az egészséges életmód megtervezésére, • a kerettantervben előírt ismeretek értelmezése és felhasználása a mindennapos egyéni gyakorlat megtervezéséhez; • az ismeretek rangsorolása, a kiválasztott gyakorlat (feladat, mozgássor, sportág) speciális szempontok szerinti alkalmazására; • saját, eredeti megoldások bemutatása, melyek egy meghatározott cél érdekében komplex módon rendszerezik a vizsgázó ismereteit, • értékelő elemzések, amelyekben a vizsgázó a saját véleményét, tudatosan felépített gondolatait bizonyítja az egészségvédelem területén. 39. oldal
A "B" tételhez kapcsolódó feladatok típusai lehetnek: • felsorolás (nevek, testnevelés elméleti fogalmak stb.) • fogalom meghatározása (egészségtani, testnevelés elméleti stb.) • adat felidézése (időpontok, sporteredmények stb.) Értékelés A vizsgázó összteljesítményét a vizsgarészek százalékos arányának összegzésével kapjuk. A középszintű szóbeli vizsgarészben az összpontszám 33,3%-a, tehát 50 pont szerezhető meg. Ezen belül az „A” tétel maximum 40 pontot, a „B” tétel maximum 10 pontot ér. A szóbeli vizsga értékelése központi értékelési útmutató segítségével történik, amely rögzíti az egyes vizsgarészekben szerzett pontértékeket.
Gyakorlati vizsga
A gyakorlati vizsga jellemzői A középszintű gyakorlati vizsgán a teljesítmény mérése, és az adott pszichomotoros sporttevékenység, illetve a sportág technikájára jellemző mozdulatsorok értékelése történik. A vizsgázók a számukra szervezett versenyszerű tevékenység keretében teljesítik a kapott feladatokat. A vizsga 5 részből áll, amely több különböző sportág mozgásanyagára épül. A gyakorlati vizsgázás az alábbi feltételekkel folyik: • A gyakorlati vizsga kötelező, és kötelezően választható részből és elemekből áll. A vizsgázó előzetesen dönthet a választható testgyakorlati ágak közül, melyet az érettségi vizsgára történő jelentkezéskor kell megjelölnie. A vizsga napján sorsolás dönti el, hogy a tornaszámok közül szekrényugrást, vagy a talajgyakorlatot kell bemutatnia a jelöltnek. • A gyakorlati vizsga kötelező részei a következők: Gimnasztika: kötélmászás, szabad gyakorlat • A gyakorlati vizsga kötelezően választható részei és elemei a következők: Atlétika: futás (60 méter vagy 2000 méter) atlétikai ugrás (távol- vagy magasugrás) atlétikai dobás (kislabda hajítás vagy súlylökés) Torna: 1 választott tornaszer (lányok: felemáskorlát vagy gerenda vagy ritmikus gimnasztika; fiúk: gyűrű vagy nyújtó vagy korlát) Testnevelési- és sportjátékok: 1 választott labdajáték (kézi- vagy kosár- vagy röplabda vagy labdarúgás) Úszás vagy küzdősport A gyakorlati vizsga lebonyolítása •
A vizsga helyszínén a szervezőknek kell biztosítani a szükséges felszereléseket, de a vizsgázók előre bemutatott saját sportszereiket is használhatják. 40. oldal
•
A vizsgázók részére a gyakorlati vizsga megkezdése előtt 30 perc általános bemelegítésre szolgáló időt, illetve a sportág váltásnál a speciális bemelegítésre 10-15 percet biztosítani kell. • A vizsgázót a vizsga során a saját testnevelő tanára segíti, biztosítja. • A vizsgázás javasolt sorrendje a fizikai igénybevétel és a teremigény szempontját figyelembe véve a következő: gimnasztikai gyakorlat mászás-függeszkedés torna küzdősport, önvédelem labdajáték atlétika úszás (Az uszodai lehetőség függvényében az úszás elválasztható térben és időben egyaránt) Értékelés A vizsgázó összteljesítményét a vizsgarészek százalékos arányának összességével kapjuk. A középszintű gyakorlati vizsgarészekben az összpontszám 66,6%-a, tehát 100 pont szerezhető meg. Ezen belül: Gimnasztika, mászás-függeszkedés Torna Atlétika Labdajáték Úszás vagy küzdősport
maximum maximum maximum maximum maximum
10 pont 20 pont 30 pont 30 pont 10 pont
A gyakorlati vizsga értékelését részletes központi értékelési útmutató segíti, mely rögzíti az egyes vizsgarészekben nyújtott teljesítményekért megítélhető pontértékeket.
41. oldal
EMELT SZINTŰ VIZSGA A vizsga szerkezete
EMELT SZINTŰ ÉRETTSÉGI
CÉL
KÖVETELMÉNY
ÉRTÉKELÉS
SZÓBELI VIZSGA Befogadói és felhasználói ismeretek mérése
Tétel szerinti összefüggő felelet
Időtartam: 20 perc Pontszám: 50 pont
GYAKORLATI VIZSGA Testi képességek, mozgáskészségek eredményhez kötött teljesítményének mérése
Az iskolában tanult testgyakorlati ágakból kötelezően előírt gyakorlatok és technikák teljesítményre törekvő bemutatása
Időtartam: 1,5 nap alatt kb. 240 perc Pontszám: 100 pont
Szóbeli vizsga A szóbeli vizsga jellemzői A vizsgázók „A” és ”B” tételsorból húznak egy-egy tételt. Az „A” tételrész a testkultúra területét átfogóan érintő témát jelöl meg, és a kapcsolódó feladat leíró, elemző, összehasonlító, értékelő jellegű lehet. A kérdés sporttörténeti, sportpedagógiai, fejlődés lélektani, testgyakorlatokkal és az egészséges életmóddal kapcsolatos témákat tartalmazhat. A „B” tételrész a sport területéről konkrét fogalmakra, tényekre, nevekre, eredményekre kérdez rá. A "B" tételsor a nélkülözhetetlen fogalmi ismeretek megbízhatóságát méri. Az „A” tételhez kapcsolódó feladatok típusai az alábbiak lehetnek:
• önálló tervek, modellek az egészséges életmód megtervezésére, • a kerettantervben előírt ismeretek értelmezése és felhasználása a mindennapos egyéni gyakorlat megtervezéséhez; • az ismeretek rangsorolása, a kiválasztott gyakorlat (feladat, mozgássor, sportág) speciális szempontok szerinti alkalmazására; • saját, eredeti megoldások bemutatása, melyek egy meghatározott cél érdekében komplex módon rendszerezik a vizsgázó ismereteit, • értékelő elemzések, amelyekben a vizsgázó a saját véleményét, tudatosan felépített gondolatait bizonyítja az egészségvédelem területén. A "B" tételhez kapcsolódó feladatok típusai lehetnek:
• felsorolás (nevek, testnevelés elméleti fogalmak stb.) • fogalom meghatározása (egészségtani, testnevelés elméleti stb.) • adat felidézése (időpontok, sporteredmények stb.)
42. oldal
Értékelés A vizsgázó összteljesítményét a vizsgarészek százalékos arányának összegzésével kapjuk. A középszintű szóbeli vizsgarészben az összpontszám 33,3%-a, tehát 50 pont szerezhető meg. Ezen belül az „A” tétel maximum 40 pontot, a „B” tétel maximum 10 pontot ér. A szóbeli vizsga értékelése központi értékelési útmutató segítségével történik, amely rögzíti az egyes vizsgarészekben szerzett pontértékeket.
Gyakorlati vizsga A gyakorlati vizsga jellemzői Az emelt szintű gyakorlati vizsgán a teljesítmény mérése, és az adott pszichomotoros sporttevékenység, illetve a sportág technikájára jellemző mozdulatsorok értékelése történik. A vizsgázók a számukra szervezett versenyszerű tevékenység keretében teljesítik a kapott feladatokat. A vizsga 6 részből áll, amely több különböző sportág mozgásanyagára épül. Mindenkinek kötelező a gimnasztika, a torna, az atlétika, az úszás, két sportjáték és a küzdősport bemutatása. A gyakorlati vizsgázás az alábbi feltételekkel folyik:
• A gyakorlati vizsga kötelező részeinek vannak választható elemei. • A gyakorlati vizsga kötelező részei a következők, a választható elemekkel együtt: Gimnasztika: kötélmászás, szabad gyakorlat Atlétika: futás (60 és 2000 méter) atlétikai ugrás (1 választható ugrószám) atlétikai dobás (1 választható dobószám) Torna: 3 tornaszer (2 kötelező és 1 választható szer) Úszás: 3 úszásnem (választható) Küzdősport Testnevelési- és sportjátékok: 2 labdajáték (választható) A gyakorlati vizsga lebonyolítása • Javasolt lebonyolítási sorrend: 1. nap atlétika, küzdősport, sportjátékok 2. nap gimnasztika, mászás-függeszkedés, torna, úszás • A vizsga helyszínén a szervezőknek kell biztosítani a szükséges felszereléseket, de a vizsgázók előre bemutatott saját sportszereiket is használhatják. • A vizsgázók részére a gyakorlati vizsga megkezdése előtt 30 perc általános bemelegítésre szolgáló időt, illetve a sportág váltásnál a speciális bemelegítésre 10-15 percet biztosítani kell. • A vizsgázó részére biztosítani kell a szükséges segítségadást, biztosítást.
43. oldal
A vizsga részeinek részletes leírása: Gimnasztika: Létesítmény és felszerelés szükséglet: tornaterem, 5 méteres mászókötél. Gyakorlati anyag: 64 ütemű gimnasztika gyakorlat végrehajtása. Mászás illetve függeszkedés időre. A gyakorlat értékét a pontos, hibátlan végrehajtás emeli. A mászás értékelése időeredmény alapján történik. Atlétika: Létesítmény és felszerelés szükséglet: 400 m-es futópálya, dobókör, távolugró gödör, szivacsos magasugró hely, sportszerek
Gyakorlati anyag: 60 m-es síkfutás, 2000 m-es síkfutás, 1 választható dobószám (kislabdahajítás, súlylökés, gerelyhajítás, diszkoszvetés), 1 választható ugrószám (távol- vagy magasugrás) technikailag elfogadott, teljesítménnyel értékelt bemutatása. Úszás: Létesítmény szükséglet: 25 m-es úszómedence Gyakorlati anyag: 50 méter úszás választott úszásnemben, két másik úszásnemben 25 méter leúszása szabályos rajttal és fordulókkal. Vízből mentés előgyakorlata, azaz az uszoda faltól 10 méterre a medence alján elhelyezett tárgy felhozása a víz alól. Az elérhető pontszámot az alkalmazott úszásnemek technikai végrehajtása és az időeredmény befolyásolja. Torna: Létesítmény szükséglet: tornaszerekkel felszerelt terem Gyakorlati anyag: lányoknál 3 tornaszeren az előírt gyakorlat bemutatása kötelező. (A talajgyakorlat és a szekrényugrás bemutatása kötelező, a gerenda, a felemáskorlát és a ritmikus gimnasztika közül az egyik választható). Ritmikus gimnasztika választása esetén az önállóan készített koreográfia bemutatása.
Az értékelés a ritmikus gimnasztika szabályai szerint történik. A fiúknál 3 tornaszeren az előírt gyakorlat bemutatása kötelező. (A talajgyakorlat és a lóugrás bemutatása kötelező, választhat az érettségiző a korlát, a nyújtó és a gyűrű közül) Az értékelés a torna elfogadott szabályai szerint történik. Sportjátékok: Létesítmény és szer szükséglet: kézilabdapálya méretű tornaterem, kosárpalánk, kézilabda kapu, labdák, bóják Gyakorlati anyag: Az érettségiző két sportág előírt gyakorlati anyagának bemutatását választja. Választható sportágak: kézilabda, kosárlabda, labdarúgás, röplabda. Az értékelést a technikai végrehajtás és az eredményesség befolyásolja. Küzdősportok: létesítményszükséglet: tornaterem birkózó szőnyeggel Gyakorlati anyag: a kötelező gyakorlat bemutatása (A gyakorlatot hasonló testsúlyú társ segítségével kell bemutatni.) Az értékelést a technikai végrehajtás és az eredményesség befolyásolja.
44. oldal
Értékelés A vizsgázó összteljesítményét a vizsgarészek százalékos arányának összességével kapjuk. Az emelt szintű gyakorlati vizsgarészben az összpontszám 66,6%-a, tehát 100 pont szerezhető meg. Gimnasztika Torna Atlétika Úszás
10 pont 20 pont 25 pont 10 pont
Sportjátékok
25 pont
Küzdősport
10 pont 100 pont
A gyakorlati vizsga értékelését részletes központi értékelési útmutató segíti, mely rögzíti az egyes vizsgarészekben szerzett pontok vizsgaponttá történő átalakítását is.
45. oldal