Helpen is besmettelijk Marc Ruijten, CrisisTox Consult Oktober 2015
TC West symposium 2015
Hulpverleners in de risicozone • Incidenten met gevaarlijke stoffen
- Op de werkplek - Op UW werkplek • Komen regelmatig voor
• Ook kans op blootstelling van hulpverleners • Drie voorbeelden uit deze regio
• Aandachtspunten
Oktober 2015
TC West symposium 2015
Incidenten met chemicaliën gebeuren!
Oktober 2015
TC West symposium 2015
Deze komen het meest voor
Oktober 2015
TC West symposium 2015
Ook als de aandacht elders ligt
Oktober 2015
TC West symposium 2015
Enig idee wat we hier zien?
Oktober 2015
TC West symposium 2015
Incidenten met chemicaliën gebeuren!
Oktober 2015
TC West symposium 2015
1. Hulpverleners gaan gevaar tegemoet • Plaats:
Scheveningen
• Datum:
30 april 2015, koude dag
• Incident: Asbest onderzoeker valt 10 meter in schacht naar beneden Zwaar letsel benen • Hulp:
Oktober 2015
RAV bemanning gaat naar slachtoffer Gebruiken overall en adembescherming Asbest besmetting bij slachtoffer
TC West symposium 2015
TV West 30 april
Oktober 2015
TC West symposium 2015
Uitdagingen • Slachtoffer is er slecht aan toe
- MMT en Ambu bemanning beneden bij slachtoffer - Wordt gered door de brandweer • Zorgen om vervoer besmet slachtoffer, dus:
• Slachtoffer wordt in de buitenlucht ontkleed en ontsmet - En dreigt onderkoeld te raken - Laars aan verbrijzelde voet blijft aan • Contact met ontvangend ziekenhuis over opvang • Wat te doen met RAV/MMT mensen, apparatuur Oktober 2015
TC West symposium 2015
2. Gevaar komt naar de hulpverleners • Situatie:
- Eén zelfverwijzer - Bijtende stof over zich heen - Gebracht door collega
- Deed erg vaag over toedracht, thuis douche genomen? - Eén arts SEH onwel - (later bleek illegaal graffiti verwijderen)
Oktober 2015
TC West symposium 2015
Consequenties • Consequentie:
- SEH 4-6 uur gesloten - Afzetting woonhuis patiënt - Brandweer heeft hond geaaid
Oktober 2015
TC West symposium 2015
3. Vervoer mogelijk besmet slachtoffer • Gesloten GGZ afd.
• Ingestie methomex 200 g/l methomyl in 550 g/l methanol • Drempel sterfte 400 mg - 2 ml vloeistof ! - Ingestie max. 300 ml
- Goede huidopname! • 2-4 GGZ hulpverleners huidcontact natte fles • Drukke avond Westeinde Oktober 2015
TC West symposium 2015
Kanttekeningen bij risico’s en PBM
juni 2015
NAZB pilot CBRN AF RAV
Zijn de risico’s dan altijd triviaal?
Oktober 2015
TC West symposium 2015
Oktober 2015
TC West symposium 2015
Kanttekeningen bij risico’s en PBM •Sarin aanval Tokio
Oktober 2015
TC West symposium 2015
Wat doe je tegen de risico’s? • Herkennen en isoleren
• De betrokken hulpverleners beschermen
• Patiënt ontsmetten - Indien geïndiceerd
• Ontsmetten patiënt is goed voor het slachtoffer, jou zelf en de rest van het ziekenhuis
Oktober 2015
TC West symposium 2015
Uw eerste opgave:
Herkenning !
Oktober 2015
TC West symposium 2015
Herkenning •Waar en wanneer: - Zo snel mogelijk na het betreden van het ziekenhuis - En liefst nog daarbuiten - Voordat de patiënt medewerkers, patiënten, bezoekers en ruimten heeft kunnen besmetten
•Door wie: - Baliepersoneel, beveiliging - SEH personeel
- CAVE: opleiding ! Oktober 2015
TC West symposium 2015
Slachtoffer herkend! En dan? •Opvangen en behandelen!
•Noodzakelijk boven op reguliere faciliteiten: - Kennis • Opvang /behandeling, indicatie ontsmetting, risico’s
- Menskracht • Vooral bij indicatie ontsmetting
- Spullen • Antidota, deco faciliteiten, PBM
•Vooral kansrijk bij: Oktober 2015
TC West symposium 2015
CBRN voorbereiding TR West •2012-2013 project ziekenhuizen, afspraken over: - Opvang en ontsmetting 1-2 besmette patiënten in eerste uur na melding in alle ziekenhuizen • Ook criterium in traumalevel indeling • Ook genoemd in OTO kwaliteitskader • Consequenties voor infrastructuur en OTO
- Verdeling patiënten - Opleiding en training, focus op SEH
•2014-2015: witte kolom prehospitaal - Wordt in oktober in ROAZ besproken Oktober 2015
TC West symposium 2015
Waarom ontsmetten: vergeten huidplooi
Vergeten slippers af te doen
Vergeten oog
Foto’s vergeten huidplooien/voeten
Foto’s vergeten huidplooien/voeten
Brandweer ontsmet toch op plaats incident?
Oktober 2015
TC West symposium 2015
Doctrine prehospitaal • Handreiking kleinschalige chemische decontaminatie
- Landelijk 2013 - Werkversie - Review vanaf nov 2015
• T1 slachtoffers: snelle deco, met restbesmetting naar ziekenhuis - Vervoer met restbesmetting - Deco ziekenhuis
Oktober 2015
TC West symposium 2015
Preview CBRN Deco SEH GHZ
29
TC West symposium 2015
Deco faciliteit SEH GHZ
30
TC West symposium 2015
Veiligheid van hulpverleners
Oktober 2015
TC West symposium 2015
Persoonlijke bescherming •Hulpverleners lopen zelfde risico als patiënt - Inhalatie, ogen, aangezicht - Huidcontact - Slipvaste laarzen
Oktober 2015
TC West symposium 2015
bescherm:
Scepsis tegen PBM verdween
Oktober 2015
TC West symposium 2015
Proportionele bescherming •Beschermen: ja •In ziekenhuis meestal uitsluitend secundaire blootstelling •Stem de PBM af op de risico’s; meer beschermende PBM:
- Kost vaak meer tijd om aan te trekken - Zwaarder en onhandiger - Beperkt mogelijkheden medische interventie
Oktober 2015
TC West symposium 2015
Afspraken TR West: doctrine en OTO • Leidraad opvang chemisch besmette slachtoffers
- Cycloon (Groningen) - NAZB (Brabant) - TR West
• Unité de doctrine - Standaard opleiding en cursusmateriaal
• OTO faciliteiten regionaal aanbieden - CBRN aandachtsfunctionaris SEH: 2-daagse opleiding - E-learning, films, korte training voor overige SEH medewerkers Oktober 2015
TC West symposium 2015
Wie vangt welke patiënten op? Afspraak in ROAZ TR West: •Alle ziekenhuizen met SEH moeten in 1e uur 1-2 besmette patiënten kunnen opvangen en ontsmetten •Ambulances vervoeren alleen chemisch besmette patiënten naar level 1 en 2 ziekenhuizen •Ziekenhuizen zonder SEH - Geen consensus uitrusting en opvangmogelijkheden
•HAP: nog onbeslist, mogelijk als ZH zonder SEH
Oktober 2015
TC West symposium 2015
Samenvattend: de twee échte opgaven •Herkenning -Van balie medewerker tot hoofd SEH -Evalueer en leer van echte gevallen
•Goed voorbereide opvang -Afspraken en procedures -Kennis
-Mensen -Spullen
Oktober 2015
TC West symposium 2015
.
Aan de slag!
Oktober 2015
TC West symposium 2015
Bedankt voor uw aandacht Contact met:
[email protected] [email protected]
Vragen /opmerkingen - straks Oktober 2015
TC West symposium 2015
Blootstelling versus besmetting • Blootstelling betekent dat de stof in contact komt met het lichaam en daarop kan inwerken, soms aan de oppervlakte en soms na opname in het lichaam.
• Besmetting (contaminatie) treedt op als er een hoeveelheid gevaarlijke stof achterblijft op mensen of materialen.
Oktober 2015
TC West symposium 2015
Primaire besmetting • Door direct contact met de bron of de ontsnapte gevaarlijke stof • Voorbeelden: - Door een wolk heen lopen of rijden
- Aanraken van gemorste vloeistof • Blootstelling en besmetting kunnen nog toenemen
Oktober 2015
TC West symposium 2015
Secundaire besmetting • Besmetting via mensen of uitrusting
• Voorbeelden - Aanraken van besmette patiënten en materialen - Inademen van damp die vrijkomt van slo met vloeistof besmetting - Inademen van uitademingslucht slachtoffers - Nuttigen van besmette etenswaren
• Blootstelling en besmetting nemen alleen maar af!
Oktober 2015
TC West symposium 2015
Herkennen van besmetting: HOE • Als het u wordt verteld
- Vooraankondiging uit MKA - Door de slachtoffers zelf of begeleider(s) • Zichtbare besmetting
- Vaste stof (poeder) - Vloeibaar, van waterig tot stroperig • Geur, irritatie • Klachten, symptomen gedrag (toxidromen) • Incident scenario (bedrijf, ingestie kinderen, …)
- Informatie over kans op meer slachtoffers! Oktober 2015
TC West symposium 2015
Waarschuwende eigenschappen •Geur •Irritatie - Ogen - Luchtwegen
•Onbetrouwbaar - Drempel voor detectie of hinder kan groter zijn dan die voor toxiciteit (arsine)
- Ernstige stank is geen indicatie voor gevaar (THT) - Olfactory fatigue • Detectie betekent wel dat je bent blootgesteld! Oktober 2015
TC West symposium 2015
Symptomen - toxidromen •Ademhalingsmoeilijkheden
•Hoofdpijn, troebel zicht •Geïrriteerde ogen/huid/keel •Verandering huidkleur (rood) •Duizeligheid •Vreemd gedrag •Gebrek aan coördinatie •Buikkrampen en/of diarree •Aantasting sieraden
Bel GAGS of NVIC voor informatie Oktober 2015
TC West symposium 2015
Waarom ontsmetten Je krijgt een slachtoffer binnen met besmette huid / ogen. Waarom ontsmetten: • Voor het slachtoffer
- Verkorten duur blootstelling - Verlagen concentratie blootstelling - Verkleinen (kans op) letsel
• Voor het medisch proces - Preventie besmetting van je collega’s - Preventie besmetting ziekenhuis
- Ongestoord medisch proces na ontsmetting
Oktober 2015
TC West symposium 2015
Vergeten huidplooi
Foto’s vergeten huidplooien/voeten
Indicatie voor ontsmetten •Bij blootstelling aan gas of damp volstaat meestal ontbloten (droge ontsmetting). Afwijkend: stank. •Verdere natte ontsmetting is geïndiceerd bij:
- besmetting met een vloeistof of vaste stof, inclusief poeder en mist via de lucht; - blootstelling aan gas of damp, als voldoende gas achtergebleven/opgelost kan zijn op bezwete huid (roodheid); - blootstelling aan gas, als het geringe reservoir op de huid toch risico oplevert door de hoge toxiciteit (denk aan strijdgassen). •Bij twijfel altijd ontsmetten. •Mogelijk eerst overleggen met GAGS of NVIC. April 2013
NAZB cursus CBRN AF
Slachtoffer ontkleden (indien nodig) • Uitkleden: verwijdert 80-90% van de ‘load’ (reservoir) • Label om pols van slachtoffer (communiceren) • Slachtoffer ontkleden, kleding open knippen:
- Liggend aan voorzijde - Staand aan achterzijde - Vastzittende kleding niet lostrekken
• Kleding in zak met label • Waardevolle zaken in aparte waterdichte zak • Mobiele slachtoffers op rijbrancard leggen • Bewaak vitale functies Oktober 2015
TC West symposium 2015
Uitvoeren natte ontsmetting
•
Liggend
•
Van hoofd naar voeten
•
Veel water (niet altijd beste methode) + evt. zeep
• Watertemperatuur •
10 tot 15 minuten
•
Huidplooien
•
Ademlucht/Braken
•
Ogen
Oktober 2015
TC West symposium 2015
Bij noodzaak voor ontsmetting: •Minimaal 3 personen nodig voor: - 2 voor uitvoeren ontsmetting - 1 contactpersoon tussen ontsmetters en SEH •Legt snel groot beslag op SEH capaciteit
•Bedenk vooraf hoe je zo’n gat in de SEH capaciteit opvangt - Al snel enige vorm van opschaling nodig - Niet noodzakelijk ZiROP
April 2013
NAZB cursus CBRN AF
Infrastructurele voorzieningen en materialen • Ontsmettingszone - Locatie - Watervoorziening - Opslag van materialen - Persoonlijke bescherming • Antidota
• Watervoorziening: - Waterstraal regelbaar bij het slachtoffer - Temperatuur instelbaar
- Let op los liggende slangen: struikel gevaar
April 2013
NAZB cursus CBRN AF
Goed en fout in deze ontsmetting
Oktober 2015
TC West symposium 2015
VAN: de reguliere bezetting Reguliere zorg Aankomst / aankondiging patiënt
OvD SEH VPK
OvD SEH arts
SEH Receptionist
(SEH) artsen (i.o)
Triagist
SEH VPK
April 2013
NAZB cursus CBRN AF
Reguliere werkzaamheden
Reguliere werkzaamheden
Reguliere afstemming OvD’s
NAAR: bemensing situatie ontsmetting
April 2013
NAZB cursus CBRN AF
Wat voor verhaal krijg je bij aankomst?
Oktober 2015
TC West symposium 2015
Hoe vindt blootstelling plaats • Blootstellingsroutes -
Inhalatie Ingestie Huid, slijmvliezen en ogen (Parenteraal)
• Contactmedia -
Direct bij de bron Slachtoffers en hun bezittingen Materialen van de plaats incident Lucht Voedsel Drinkwater, bodem (direct – via gewassen) Deposities, oppervlaktewater, borstvoeding
Oktober 2015
TC West symposium 2015
Is elke blootstelling problematisch? • Voorbeeld paracetamol • Effect orale opname paracetamol, volwassen man 75 kg
Oktober 2015
TC West symposium 2015
Wat bepaalt soort en ernst toxisch effect • De betrokken stof
• Blootstellingsroute - Kwik: inhalatie vs. ingestie • Concentratie (lucht: mg/m3 – ppm)
• Blootstellingsduur (≠ moment van optreden!) - Chronische blootstelling na incident (Seveso) • Wie er wordt blootgesteld: - Risicogroepen: • hoge blootstelling (kinderen) • hogere opname (leeftijd, inspanning) • individuele gevoeligheid (ziekten, conditie) Oktober 2015
TC West symposium 2015
Waar en wanneer treedt het effect op • Lokale en systemische effecten
- Lokaal: reactie met de eerste weefsels waarmee de stof in contact komt • irritatie ogen, neus, keel, luchtwegen
- Systemisch: na opname in de circulatie • chemische asfyxie, depressie CZS, hemolyse,…
• Acute en vertraagde effecten: - Acuut: treedt direct op of kort na aanvang blootstelling • geur, irritatie, CZS depressie, cardiac sensitization
- Vertraagd: treedt op met een vertraging van uren tot jaren • longoedeem, kanker, leverschade Oktober 2015
TC West symposium 2015
Kanttekeningen: •Overdrijf het niet
•Doe het in de juiste volgorde
•Betrek alle betrokkenen
•Laat de verantwoordelijkheid waar die hoort
Oktober 2015
TC West symposium 2015