Z foto Michiel Scholtes
ilt
MAGAZINE VOOR ZEILERS nummer
6 - 8 juni 2007
Heet van de naald! Team New Zealand wint de Louis Vuitton Cup En hoe: 5-0!
--- Brak en Brits, zoute oversteek met klassieker - Terug van weggeweest: Bruine Bank Race --- Interview bondscoach Jaap Zielhuis --Regatta-tijd: North Sea & Breitling --- Elementaire Elektriek --- Plus: Prachtfoto’s, slideshows en filmpjes! 1
dit is zilt... Ziltilt Z
6/2007 1/2007
Zo zit dat 'Hoe zit dat nou, dat Zilt?' Dit is de meest gestelde vraag de afgelopen maanden. Onmiddellijk gevolgd door: 'En hoe verdienen jullie geld?' Goed, voor de luisteraars die later hebben ingeschakeld leggen we het graag nog een keertje uit. Zilt is een digitaal zeilmagazine, dat elke veertien dagen verschijnt. Het wordt gemaakt door een club zeilschrijvers met verstand van zeilen en ervaring in het maken van bladen en websites. We wilden een eigen, onafhankelijk platform. En vooral iets nieuws. Liefst met bewegend beeld en geluid. Die nieuwe elementen maken het voor ons spannend om Zilt te maken en voor jullie om te bekijken. Vanuit de gedachte 'Gewoon beginnen' zijn we dit voorjaar gestart en gaandeweg ontwikkelen we het product. Dat jullie lezers het waarderen, blijkt uit de gestage stroom positieve reacties. Wat ons het meest verbaasd is de wereldwijde spreiding van abonnees: inmiddels in 36 landen! Wat je noemt positief globalisme. Zilt maken we naast ons eigenlijke werk. Dus het antwoord op de vraag hoe we geld verdienen is daarmee beantwoord. We betalen voorlopig alles uit eigen zak. We zijn het 2
overigens met de Partij voor de Dieren eens dat we wel moeten letten op het welzijn der fauna. En onze spaarvakentjes - van huis uit toch al geen vetpotten worden langzamerhand steeds magerder. Hoe we dat gaan oplossen bezien we deze zomer. Alle kans dat er advertenties in Zilt gaan komen. Plezier, passie voor zeilen, bevlogenheid en een scheut gezonde gekte zijn de drijfveren om Zilt voor jullie te maken. En mét jullie, want we sporen iedereen aan die wereldfoto, dat prachtfilmpje of pakkende verhaal te sturen naar:
[email protected] Verder vragen we je vooral je zeilvriendenkring en familie aan te moedigen abonnee te worden van Zilt. Dat heeft de volgende voordelen: a. het is gratis; b. je krijgt een seintje in de mail wanneer er een nieuw nummer klaarstaat en c. je krijgt ELKE WEEK het zeilersweerbericht in de mail. Ook al gratis. Kortom, wie zeilt, wil Zilt!
Zilt
De Zilt-bemanning
6/2007
3
Het Zilt bureaublad komt dit keer gewoon van de Noordzee. Laurens van Zijp maakte deze foto tijdens de Noordzee Regatta voor Scheveningen. 4
Download deze foto als bureaublad
DOWNLOAD
5
in deze zilt... Zilt
6/2007
2
Hoe zit dat nou?
4
Download
8
‘Alleen de titel telt’
De terugkerende vraag over Zilt. Het antwoord van de Zilt-bemanning. Een wereldplaat voor je bureaublad.
Bondscoach Jaap Zielhuis over het komende WK, de Breitling Regatta en de kernploeg.
10
Links- of rechtsom De Bruine Bank Race is terug na 56 jaar. “Heb ik niet voor niks met die man opgescheept gezeten.”
16
In de Wind
20
Brak en Brits
24
Zilte Zintuigen
26
Veel uitstel, strenge straffen
Zeilnieuws en filmpjes waar de haven morgen over praat. Actueel beeld van Team New Zealand!
Een zilt verhaal met dito foto’s. Michiel Scholtes verhaalt van een oversteek met de klassieke Alpha.
Het blijft indrukwekkend: een ontmoeting met een vinvis. Ruud Kattenberg is er nog vol van.
Grillig weer beheerste de eerste Breitling Regatta.
6
32
Zoute Noten
34
Elementaire Elektriek
Zilt presenteert watergerelateerde liedjes.
Jimmy Lengkeek wil nu eindelijk wel eens zeilen. Over een snelle installatie van apparatuur.
36 Zilte Spullen
In de etalage van Zilt staat nuttig naast onzin, hangen goedkoop en onbetaalbaar door elkaar.
38
Noordzee Regatta in de overgang Impressie in beeld en geluid van een wereldevenement op de rede van Scheveningen
44 Aangewaaid
De plek voor jullie eigen zeilnieuws.
48
Zilte Wereld
50
Weer & Wind
52
Oh, zijn jullie dááár! Kijk op de kaart, zoom in en volg Zilt-zeilers op de zeven zeeën. Storm, windstilte of een lekker lopend windje? Het zeilersweerbericht door Henk Huizinga.
Bemanningslijst
Zilt
6/2007
7
'Alleen de titel telt...'
foto Thom Touw
8
interview: Laurens van Zijp
Daags na de Breitling Regatta sprak Zilt met bondscoach Jaap Zielhuis. Uiteraard over de net afgesloten serie, maar ook over het komende WK in Cascais, Portugal. Een belangrijk tussenstation in de route naar de Olympische Spelen 2008. Nog 14 maanden te gaan... Over de Breitling Regatta “Het was een hele lastige Breitling met zo weinig wind...” Over wat er goed ging “Er is heel veel jong talent komen bovendrijven, daar ben ik heel tevreden over...” Over wat er minder goed ging “Onze toppers hebben her en der wel wat steken laten vallen...” Over de komende Wereldkampioenschappen “Je gaat daar niet heen van 'als ik bij de top acht ben, is het ook mooi'... Alleen de titel telt.” Over de komende Pre-Olympics “Meer nog dan een nominatie-gelegenheid is het de laatste serieuze mogelijkheid om te trainen onder de omstandigheden van Qingdao...” Over de olympische kandidaten “Ik denk niet dat Nederland op de Spelen in 2008 in alle klassen vertegenwoordigd zal zijn...” Luister naar het Zilt-gesprek
9
Links- of rechtsom?
foto’s Ruud Kattenberg - © Zilt Magazine
Bruine Bank Race na 56 jaar vervolgd
De geschiedenis van de Bruine Bank Race gaat terug tot 1951. De wedstrijd wordt zelfs genoemd in Coolhaas’ standaardwerk ‘Wedstrijdzeilen op zee’, als kwalifcatie voor het lidmaatschap van de Noordzee Club. Toch werd de race nooit een klassieker. Wat daar de reden van was, is meer dan vijf decennia later niet meer te achterhalen. Vast staat
10
tekst: Ruud Kattenberg
wel dat de wedstrijd ook anno 2007 nog veel te bieden heeft. Met z’n 100 mijl is de race lang genoeg om alle elementen van het zeezeilen aan bod te laten komen, maar ook kort genoeg om in een gewoon weekend te passen. De zaterdag voor Pinksteren vertrokken 14 boten uit IJmuiden...
11
Hobbeltje De naam mag dan stoer klinken, veel meer dan een onbetekend hobbeltje op de Noordzeebodem is de Bruine Bank niet. Dat er een zeilrace naartoe gaat, heeft meer te maken met z’n handige ligging op zo’n 50 mijl van Route Bruine Bank Race IJmuiden en ook nog eens aan de veilige kant van de Shipping Lane. De boeien die de noord- en zuidpunt markeren van de langgerekte bank zijn het 12nm 48nm keerpunt in de race. Die 48 nm IJmuiden boeien liggen vrijwel noord/zuid en zo’n 12 mijl uit elkaar. Het gegeven dat de deelnemers zelf mogen bepalen in welke volgorde ze de boeien ronden, voegt een belangrijk tactisch element aan de wedstrijd toe.
Verdeelde meningen Als zaterdagochtend om elf uur het startschot klinkt, is de koers naar zowel de noordelijke als de zuidelijk boei goed bezeild. Het is dus vooral de terugweg die de tactiek bepaalt. De weersverwachting voorspelt dat de noordelijke wind tijdens de nacht steeds oostelijker zal worden. De ‘Rechtsom- optie’ zal dus vrijwel zeker een gunstiger windhoek voor de terugweg betekenen. 12
tekst: Ruud Kattenberg
Nadeel is wel dat het traject tussen de boeien dan tegen wind en stroom moet worden afgelegd. De meningen over de meest voordelige keuze zijn verdeeld en blijven dat tot na de prijsuitreiking. Ook het klassement geeft niet echt uitsluitsel over wat nu werkelijk de optimale route was.
Line Honours “Wat het record 56 jaar geleden ook was, ik weet zeker dat we het verbeterd hebben,” merkt een van de deelnemers droog op. Die kans is inderdaad groot nadat de meteorologen zich in het voordeel van de deelnemers vergist hadden. Ook de terugweg bleek bezeild en dat zorgde voor snelle tijden. De eerste boot finisht al om middernacht, precies dertien uur na de start. Het is de trimaran Makwaku van Klaas en Jos Parrel die, als enige multihull, onbedreigd de line honours in de wacht sleept. De eerste monohull arriveert een kleine drie uur later. 13
slideshow
De bemanning van de Vagabond maakte onderweg foto’s. Het resultaat zie je in de beide slideshows hiernaast.
Stichting Zeilbaak De Bruine Bank Race is de tweede van een nieuwe serie wedstrijden die dit jaar door de stichting Zeilbaak wordt georganiseerd. Zonder uitzondering zijn het races voor solozeilers of tweekoppige bemanningen. Initiatiefnemer Jules Bänffer wil met name het ‘shorthanded’ zeilen in Nederland bevorderen. Het eerste evenement, een 50-mijls race op het IJsselmeer werd met 80 deelnemers dadelijk een groot succes. In vergelijking daarmee lijken de veertien Bruine Bank deelnemers wat tegen te vallen. Jules Bänffer is echter niet ontevreden al vindt hij wel dat het samenvallen van de race met de Noordzee Regatta achteraf niet zo’n goed idee was. “Misschien moeten we dat volgend jaar anders doen...” Op 9 juni start Bänffer’s derde en meest prestigieuze evenement; de 1000 mijls race van IJmuiden naar Bergen in Noorwegen. 14
tekst: Ruud Kattenberg
slideshow
Luister naar het Ziltgesprek met de winnaars van de Bruine Bank Race
Gehannes met handicaps Aanvankelijk worden Kees de Walle en Bart Jan IJzerman met de Fandango (FF110) als winnaar op handicap uitgeroepen. Al snel blijkt er echter iets mis te zijn gegaan met de verrekening van de ORC- en IRC-ratings en gaat de prijs alsnog naar de Vagabond (Dufour 35) bemanning Peter van den Driessche en Harry Vogel. Na afloop sprak Zilt met de beide winnaars: “Ja, lik-me-rating...”
Harry Vogel weet de jury te overtuigen en neemt alsnog met Peter van den Driessche de prijs in ontvangst. “Heb ik toch niet voor niks achttien uur met die man opgescheept gezeten.”
15
in de wind
foto Chris Cameron/ETNZ
16
In de Wind Emirates Team New Zealand wint Louis Vuitton Cup Met vijf overwinningen op rij, versloegen Dean Barker en zijn team niet alleen Luna Rossa, maar ook alle deskundigen die een week geleden nog een bloedstollende finale verwachtten. Het gemak waarmee de Kiwi's op de Louis Vuitton Cup af koersten, verraste vriend en vijand en waarschijnlijk ook het team zelf. Ondanks hun sterke presteren tegen BMW Oracle tijdens de halve finale, was Luna Rossa duidelijk de mindere van de Nieuw-Zeelanders. Na de Louis Vuitton Cup wacht Emirates Team New Zealand de enige echte uitdaging in Valencia; de strijd om de America’s Cup tegen Alinghi. De America’s Cup finale begint op 23 juni.
17
foto Chris Cameron/ETNZ
in de wind
Vooral voor de jonge schipper Dean Barker is de winst in de Louis Vuitton Cup een geweldige opsteker. Hij was in 2003 de verliezend schipper. De manier waarop Alinghi toen de Nieuw-Zeelanders vernederde deed pijn. Barker was even de schlemiel in America’s Cup-land. De Kiwi’s likten hun wonden en begonnen aan de lange mars terug, onder leiding van ijzervreter Grant Dalton. In de America’s Cup finale hebben de Nieuw-Zeelanders dus nog een flinke Granny Smith te schillen met Alinghi... Bekijk hieronder de film: ETNZ op weg naar de overwinning!
video
18
In de Wind Fasten your 'seabelts' Zeilwedstrijden fotograferen en filmen op het water vereist nogal wat handigheid. Het oude zeemanscredo 'Een hand voor het schip, een hand voor jezelf' gaat zelden op. Je hebt immers je handen vol aan apparatuur. Maar staand in een RIB lig je wel zo overboord. Karel Lantermans had er op de Breitling Regatta voor de Medemblikker kust wat op gevonden: hij had zichzelf aangelijnd met een soort autogordel en had zo zijn handen vrij om de camera te bedienen.
Leermomentje Zoals zo vaak ontbreekt het verhaal achter dit filmpje maar er is weinig fantasie nodig om te begrijpen hoe deze zeilers in hun penibele situatie belandden. Wie goed kijkt ziet een anker vol wier hangen. En dan nu de kijkersvraag: wat doet de schipper nog meer niet goed? Kijk voor het antwoord naar de beelden of kantel je scherm. Antwoord: de stootwillen hangen aan de verkeerde kant... video
19
foto Michiel Scholtes
Brak en Brits
20
foto’s en tekst: Michiel Scholtes
Neef Willem is een uitbundig mens. Samengebalde energie. Sterk ook. Als wij opstappers bij het bakboordwant aan de vallen hangen en de gaffel van zijn kotter nauwelijks van de giek komt, veegt Willem ons met een breed gebaar opzij. “Dat doe je zo,” roept hij en omhoog gaat dat gaffelzeil. Dan loopt hij naar het stuurboordwant waar de ‘hardeners’ hangen, takels waarmee je vallen doorzet. Met een paar halen trekt hij de plooien uit het voorlijk en piekt de gaffel in de juiste stand. Hij schat de windkracht, kijkt goedkeurend naar het zeil en belegt de tampen op de nagelbank. “Nou jullie,” zegt hij lachend, en stopt ons de vallen van fok en kluiver in de hand. Vallen voor ‘watjes’. Willem zorgt voor Alpha, een originele Bristol Pilot Cutter uit 1904. Dat kost hem kapitalen. Oud hout. Zestien meter over de stevens. De hak drie meter diep. Waterverplaatsing, pak hem beet, 40 ton. Ik denk dat Willem het schip, als het moet, alleen zeilt. Zo gek is dat niet. Vroeger zeilde een loods-eigenaar zijn kotter met een maat en een zeuntje. Bij een te beloodsen schip tilden ze het sloepje overboord, roeide het zeuntje de loods naar de klant en 21
foto Michiel Scholtes
hield de maat de kotter gaande. Een bezeilde bestemming kun je dus wel solo aan, mits je het grootzeil in je eentje kunt zetten. Dus, geen boot voor mij. Toch sta ik van Alpha telkens weer versteld. Van opzij gezien is het een lange breinaald met een vrijboord van drie keer niks. Een liniaal, denk je dan, een nat schip zonder aanvangsstabiliteit. Dan stap je aan dek en blijf je stokstijf staan. Het lijkt een eiland, zowat rond en plat, verschrikkelijk breed, maar met fijne uiteinden en onder water een buik als een bultrug. Log? Integendeel. Dat blijkt weer buitengaats. 22
foto’s en tekst: Michiel Scholtes
Vlak onder het Zuid-Zweedse haventje van Simrishamn is de zee nog vlak. Maar halverwege de dertig mijl naar Bornholm loopt een lekker zeetje dat in de aantrekkende zuidwesten wind snel de kop opsteekt. Alpha’s knuckle-boeg boordt zich in de golven, prikt ze lek, breekt hun ruggen en tilt vervolgens haar werkeiland over de stervende restanten. Droog. Nou ja, bijna droog. Alleen binnen wordt het nat. Door een open naad lekt de bilge langzaam vol. Aan lij klotst brak bruinkleurig water in de overgang tussen vloer en wegering. “’t Is niks,” roept Willem, “dat heb je na een winter in het dok. Driehonderd slagen met de lenspomp en het is weg.” Na tweehonderd slagen met mijn kop tussen de spanten staat het zweet op mijn rug, alsof ik het lekwater door mijn poriën verdampen moet. Mijn zeilpak uit of ik word zeeziek. Ik raak de tel kwijt. Maar dan vertelt gerochel onder de vloer dat ik naar buiten mag. “Lens!” hijg ik na. Bornholm ligt dan al als een dikke rups op de horizon. Alpha stuift door de aanschietende zee: 9.3 knoop, 9.8. Intussen neigt de wind naar zes. Willem monstert de grote kluiver en de GPS. “Als we er niet bijna waren moest er een rif in en de kluiver weg. We zijn zo achter de kaap.” Hij gaat naar het stuurboordwant en viert het piekeval. De twist in het grootzeil verdubbelt, de gaffel waait uit. Vanaf dat moment gaat Alpha niet veel schever, wel steeds harder, op naar de 10 knoop. Als een dikke golf haar aan stuurboord optilt, spuit het water onder de verschansing door aan dek. ’t Stelt met die halve meter vrijboord helemaal niets voor, een loodskotter vaart rechtop of vaart niet. Een laatste vlaag drijft ons naar de beschutting van Hammer Odde. In Osand Bugt gooit Willem de traveler los. Die racet naar de steven, de kluiver sterft achter de fok en zijgt ineen naast de ankerlier. Voor Allinge vechten we het grootzeil strak op de giek en knellen we de fok in de pastoorssteek. Kek komen we voor de kade, ‘harbour stow’. Alpha is Brits, ze wil het zo. 23
in de wind Zilte Zintuigen Hoe ruikt de zee? Hoe voelt een storm? Hoe klinkt een windstilte? Zelfs in onze multimediale wereld zijn er nog talloze schijnbaar onmogelijk te beantwoorden vragen. Maar dat weerhoudt ons er niet van naar antwoorden op zoek te gaan. Zintuigen in twee dimensies...
24
in de wind Zilte Zintuigen
Zilte Zintuigen
Al sinds het vertrek van de Azoren is er nauwelijks wind en ook de vierde dag lijkt volkomen gebeurtenisloos te eindigen. Tot een diepe zucht de eentonigheid doorbreekt. Een blauwe vinvis, het grootste zoogdier op aarde, is even nieuwsgierig naar ons als wij naar hem. Zeker een halfuur blijven we bij elkaar. Dan verdwijnt hij in het laatste licht. Na dit magische moment blijft het heel lang stil aan boord... Ruud Kattenberg 25
foto Thom Touw
Veel uitstel en strenge ‘Spa' ligt nog steeds bestorven in de zeilersmond. Het internationale evenement in Medemblik voor olympische klassen mag dan nu Breitling als hoofdsponsor hebben, de naam van de mineraalwaterfabrikant is nog lang uitgegumd. Traditioneel scoren de Nederlanders goed op de Spa en deze Breitling bracht Nederland drie plakken.
26 26
foto’s en tekst: Laurens van Zijp
straffen Zilver in de Finn en zilver plus brons in de Yngling. Het was vooral een lastige serie door het grillige weer dat voor veel en lang uitstel zorgde. Strenge straffen voor te vroege starts en niet-aftrekbare diskwalificaties beïnvloedden nogal wat resultaten. Een geslaagde Spa? Mwoahh, het kan altijd beter natuurlijk. Want waar bleven de 470- en surftroeven bijvoorbeeld? 2727
Strenge straffen, licht weer en veel uitstel op Breitling Regatta De Breitling Regatta beginnen met een 26e plaats is niet prettig. Maar Finn-zeiler Peter Jan Postma herstelde razendsnel van deze matige start een scoorde vervolgens geen plaatsen meer buiten de top 10. Zijn reeks: 26-6-5-9-21-5-10-4/46. Daarmee veroverde hij de zilveren medaille. De 25-jarige Fries verruilde in 2006 de Laser voor de Finn en behaalde dat jaar een 10e plaats in de Holland Regatta. Dit jaar noteerde hij een 6 (Miami), 2 (Fort Lauderdale) en een 3 (Palma) in internationale series. Veelbelovende cijfers op weg naar Qingdao.
Akkefietje Ook in de Yngling was het oogsttijd. Mandy Mulder/Brecht je van der Werf/Marije Kampen koersten naar zilver, terwijl Renee Groeneveld/ Marije Faber/Floortje Hendriksen het brons pakten, met 6 punten verschil. Waar Mulder en Groeneveld de jonge garde stuurvrouwen vertegenwoordigen, mag Janneke Hin tot de routiniers worden gerekend, evenals haar ploeggenoten Annemieke Bes en Petronella de Jong. Uitgerekend deze veteranen liepen in race 2 een niet-aftrekbare diskwalificatie op, na een akkefietje met de Amerikanen. Zo'n vroege DNE is een blok aan het been, een spelbreker. Het werkt ook mentaal door. Vanaf dat moment moest het team anders varen om een goede 28
foto’s en tekst: Laurens van Zijp
klassering veilig te stellen. Dat werd de 7e plek, met een reeks van 23-DNE-5-2-2-18-12-21-1-8-5-1-3/112.
Punt minder, plaats hoger Interessante series ook in de 470. Iedereen ging er voetstoots vanuit dat wereldkampioenen Marcelien de Koning en Lobke Berkhout op thuiswater wel 'even' zouden winnen. Maar zo werkt het niet in het zeilen. Hun serie 5-12-3-13-OCS-4-15-OCS-2-1-11-9-9 bracht hen op de 7de plek met 127 punten. Met een punt minder belandde een ander 470-team een plaats hoger: Lisa Westerhof/Merel Witteveen. Hun reeks: 6-21-17-14-6-14-11-OCS-4-11-7-1-7/126 Het kon wel eens een spannend gevecht worden in de 470 de komende maanden. [Beluister het gesprek met Lisa op pag. 31].
OCS wordt DNE Bij de 470mannen leken Sven en Kalle Coster op weg naar verlenging video van hun Astatus, met een plaats bij de eerste 6. Maar valse start in race 11 (een OCS) brak hen op, die werd namelijk door het comité omgezet in een nietaftrekbare DNE, nadat de Costers tegen de gang van zaken hadden geprotesteerd. Geen medalrace voor de Uithoornse broers, en een plek net buiten de top 10: 11e. In hun boosheid liet het duo zich lekker gaan - 'we zijn genaaid!' - en de pers tekende gretig op dat ze nu toch echt overwogen te stoppen. Maar wie de Costers kent, weet dat in 2028 nog steeds een gooi doen naar de Spelen. Wel wordt het tijd dat 29
In de RSX klasse, de olympische plank, waren drie top 10 noteringen: Dorian van Rijsselberge (7e), Casper Bouman (8e) en Joeri Passchier (voorheen Mulder) 10e. Mooi, maar we hebben wel meer hegemonie gekend in het surfveld. Ook in de Laser eiste een driemanschap de aandacht op: Marc de Haas (8e), Rutger van Schaardenburg (9e) en Eduardo van Vianen (13e). In de Laser Radial zeilde Gea Jutjens naar een verdienstelijke 8e plek. En Marit Bouwmeester eindigde dan wel als 22e, ze klokte wel een 1, 2 en een 3 in haar serie. Dat zegt toch wel wat. In de Tornado moest het verse duo Mitch Booth en Pim Nieuwenhuis genoegen nemen met de 13e plaats. 30
foto’s en tekst Laurens van Zijp
de Costers de grilligheden achter zich laten en de top gaan domineren, om precies op het juiste moment te pieken: volgend jaar in Qingdao.
Momentopname Een mooie momentopname deze Breitling, maar het draait dit seizoen natuurlijk vooral om het WK, begin juli in het Portugese Cascais en de pre-Olympics in augustus. Dat zijn de belangrijke waypoints in de route naar Qingdao. Zilt-GESPREK
Lisa Westerhof over haar nieuwe campagne Lisa is in het dagelijks leven piloot op een KLM-Boeing en ze weet deze baan af te wisselen met een serieuze zeilcampagne. Merel Witteveen, eerder actief in de Laser Radiaal, is net klaar met haar studie natuurkunde en heeft dus alle tijd voor het zeilen. De combinatie oogt sterk: de door de wol geverfde, stoïcijnse Westerhof aan het roer, de atletische Witteveen -ze roeide in de acht bij Nereus- aan de draad. Westerhof weet wat het is om te vechten voor een olympisch ticket. In de aanloop naar Athene 2004 won ze met Margriet Matthijsse de selectie van De Koning/Berkhout. Voor Sydney 2000 verloor ze samen met Ardis Bollweg -nu coach van het teamde selectie nipt van Carolijn Brouwer/ Alexandra Verbeek. Dat was op de Spa Regatta in 2000. Na afloop stapte Westerhof zelfs tevergeefs- naar de Lisa Westerhof (links) en Merel Witteveen. rechter. Beluister het Zilt-gesprek met Lisa Westerhof
31
A Salty Dog De zee inspireert! Dichters, schrijvers en ook muzikanten. Laurens van Zijp speurt naar wind-enwater gerelateerde liedjes. Deze aflevering: A Salty Dog Door: Procol Harum LP: A Salty Dog, Chrysalis, 1969 CD: The Treasure Album Even tijd voor jeugdsentiment. Vroeger had je geen afstandsbediening. Zodra je een goed nummer hoorde, sprong je op uit je stoel om de radio harder te zetten. Een uitstekende graadmeter, die ‘opspringfactor’. Duidelijk voorbeeld: Won’t get fooled again van The Who. Bij die bijtende openingsrif stond ik al aan de knop. Gek genoeg had ook A Salty Dog van Procol Harum destijds voor mij een hoge opspringfactor. Terwijl het toch zo ongeveer het tegenovergestelde is van The Who. Het kon ook helemaal niet, Procol Harum goed vinden. Het was de tijd dat je Deep Purple en Led Zeppelin op je pukkel kalkte, wilde je ‘erbij horen’. Maar ik wilde nergens bij horen; nog steeds niet trouwens. Wat mij aansprak in A Salty Dog was het meeslepende ritme, gekoppeld aan het pompeuze, bombastische geluid van vol orkest. Alles wordt uit de kast getrokken, toeters, bellen, tot aan schreeuwende meeuwen aan toe. Maar het allermooiste: de overdonderende rake klappen waarmee drummer B.J. Wilson na ruim 50 seconden het nummer komt binnenzeilen. Klits-klats-klandere. (Klik op de icoon bovenaan de rechterpagina). Daarvoor stond ik bij de volumeknop. Even op 10. Boxen afstoffen. En daarna naar de winkel om de gescheurde conussen te laten vervangen. Joost den Draaier kondigde de plaat steevast aan met ‘Een broodje zoute hond’ en pas veel later besefte ik hoe zilt de tekst van Keith Reid eigenlijk wel niet is. 32
Zoute Noten All hands on deck, we’ve run afloat! I heard the captain cry Explore the ship, replace the cook: let no one leave alive! Across the straits, around the Horn: how far can sailors fly? A twisted path, our tortured course, and no one left alive We sailed for parts unknown to man, where ships come home to die. No lofty peak, nor fortress bold, could match our captains eye Upon the seventh seasick day we made our port of call. A sand so white, and sea so blue, no mortal place at all Er zit nog een mooi drummoment in het nummer. De zinsnede ‘We fired the gun’ wordt op slag kracht bijgezet. Je schrik je rot als je dat te hard op je koptelefoon hoort. Het doorleefde stemgeluid van Gary Brooker past wonderwel naadloos bij dit lied. Je zou het bijvoorbeeld Art Garfunkel niet moeten laten zingen. We fired the gun and burnt the mast, and rowed from ship to shore The captain cried, we sailors wept: our tears were tears of joy Now many moons and many junes have passed since we made land A salty dog, this seamans log: your witness my own hand Heerlijke edelkitsch, deze een mini-symphonie over zee, zout en zeemansleven.Te vinden op de derde LP van Procol Harum, Salty Dog, uitgekomen in 1969. Ook terug te vinden op verzamel-cd’s, zoals The Treasure Album. 33
Elementaire Elektriek We willen onze boot nu zo snel mogelijk vaarklaar hebben, en daar is hoe dan ook een rudimentair elektrisch systeem voor nodig. Na de tewaterlating slingerde het motorbedieningspaneel op de hondenkooi, maar zo kan je niet met goed fatsoen varen. In de oorspronkelijke uitvoering van de Westerly Centaur zit het motorpaneel in het brugdek, maar ik werd daar niet enthousiast van. Een klapje water in de kuip zet het paneel gelijk onder water. Ook voor rondslingerende voeten met zeillaarzen is het daar niet veilig. Mij lijkt een plek iin het kajuitschot beter. Daar zitten, bij soortgelijke boten, nu meestal wat navigatie-instrumenten, zoals een dieptemeter en een GPS. Zo begon ik te denken aan een behuizing die aan de buitenkant plaats zou bieden aan het motorpaneel en een combinatie-navigatie-instrument, en aan de binnenkant volt-, ampère- en accuconditiemeters en het schakelpaneel. Eigenlijk is dat niet eens zo moeilijk te verwezenlijken en op die manier zijn de meest belangrijke elektrische instrumenten en functies geconcentreerd in één kastje. Op de eerste serie foto's zie je hoe buiten in het kajuitschot het bedieningspaneel van de motor en het Navman combinatieinstrument (GPS, kaartplotter en dieptemeter) zijn gemonteerd, en beschermd worden door een deurtje van plexiglas. Aan de binnenkant ziet u in het kastje linksboven een digitale voltmeter voor de startaccu, daarnaast een accuconditiemeter met volt- en ampèrefunctie voor de lichtaccu en daaronder het 34
foto’s en tekst: Jimmy Lengkeek
schakelpaneel. Deze kant van het kastje is als deurtje uitgevoerd, zodat het binnenwerk gemakkelijk toegankelijk is. De bovenkant van het kastje bleek bovendien de meest ideale plek voor de marifoon, omdat deze daar goed te bedienen valt, zowel vanuit de kuip als de kajuit. Het luidsprekertje levert voldoende geluid om ook in de kuip goed verstaanbaar te zijn. Op deze manier hebben we naar ons idee een optimale concentratie van elektrische functies gerealiseerd waar we voorlopig wel even mee uit de voeten kunnen. De rest van het elektrische systeem, met acculader, omvormer, koelbox, drinkwaterpomp en zonnepaneel komt de komende winter aan de beurt. Een andere kwestie is de doorvoer van de elektrische leidingen die uit de mast komen. Ik heb een gloeiende hekel aan stekkers bij de mastvoet. Allereerst omdat ze corroderen, daarnaast heb je er altijd te weinig en stoot je er tegenaan als je bij de mast werkt. Mijn voorkeur heeft een zwanenhals als doorvoer en alle verbindingen onderdeks. De tweede serie foto's laat zien hoe we dat gerealiseerd hebben. Een mooie RVS zwanenhals aan dek en een montagedoosje geschroefd tegen het plafond er pal onder. Nu lopen er nog maar twee leidingen doorheen (VHF en masttoplicht), maar daar komen er volgend seizoen nog een aantal bij. Voorlopig hebben we voldoende elektriek om deze zomer leuk te kunnen varen. Het gereedschap is opgeborgen, de zeilen zijn aangeslagen en zodra het weer het toelaat gaan we op bultruggenjacht in het Marsdiep. 35
in de wind
Mooi weer wind Zeeanker
Elk boek over zeemanschap of het zeilen in zwaar weer besteedt wel een hoofdstuk aan het gebruik van zeeankers. Desondanks is het een uitrustingsstuk dat veel zeilers associëren met zware langkielers en windkracht 12 bij Kaap Hoorn. Volgens de fabrikant van de Seabrake hoort een zeeanker echter wel degelijk op elk modern jacht dat zich op groot water waagt. Zoals het een goed verkoper betaamt, doet het promotiefilmpje veel moeite om je daarvan te overtuigen. Zie www. seabrake.com
video
Carbon Stuurbeleving Ceemo design, dat ondermeer onderdelen voor de sportauto’s van Spyker ontwerpt, heeft een bijzonder stuurwiel ontwikkelt. Het Nederlandse ontwerpbureau noemt het zelfs een nieuwe ‘stuurbeleving’. Wat dat betekent is ons een raadsel, maar mooi is het koolstof stuurwiel zeker. Volgens de documentatie past het ook nog eens op elke as. Meer informatie: www. ceemodesign.nl. 36
Zilte Spullen Baas en Beuk Is het Baas & Beuk of Beuk & Baas? Hoe dan ook, B&B is de naam van een nieuw watersportbedrijf dat Cock Baas en Walter Beuk zijn gestart in Weteringbrug aan de Ringvaart. Ze hebben het dealerschap van de TES jachten en van de Geuzenboats verworwen. De TES van 6,37 meter is het trailerbare instapmodel. In juli komt de 7,27. Met Geuzenboats vertegenwoordigt B&B de Geuzenvalk, Tirion 21 en 28. Verder hebben Baas & Beuk nog een 5 meter sloep in hun pakket. De bedrijfshal gaat 's winters als winterberging dienen. Meer weten? Zie www. b-bwatersport.nl. Open Hunters De meest logische manier om met zeilen te beginnen is in kleine, open boten. Ze zijn handzaam en betaalbaar. En in open boten beleef je het zeilen intens, omdat je zo lekker laag op het water zit. Fendersworld in Heerenveen heeft dat goed begrepen en importeert trailerbare Hunters. De 146 en 170 zijn open boten. Wie iets meer comfort wil, kan kiezen uit de kleine kajuitjachten, de 216 en 25. Fendersworld verhuurt ook jachten. Zie www. fendersworld.nl. 37
Noordzee Regatta in de overgang
38
foto’s en tekst: Laurens van Zijp
Meer duidelijkheid voor de zeilers
NSR onder IRC Stevige wedstrijden op zout water, met stroom, geduchte tegenstand, een door de wol geverfd wedstrijdcomité en een aantrekkelijk walprogramma. Deze ingrediënten zorgen ervoor dat de North Sea Regatta nog altijd het onbetwiste topevenement is voor scherpe jachten in ons land. En voor groot aantal cats en open boten, want ook die zijn vertegenwoordigd op de NSR. Dit jaar kwamen onder meer de Laser, FD, Javelin, Efsix en O-jollen op de rede van Scheveningen in actie. Voor het eerst voeren de handicapklassen onder IRC. 39
40
foto’s en tekst: Laurens van Zijp
Upgrading Scheveningen verandert in rap tempo. Het nieuwe watersportcentrum zorgt al voor 'een stukje upgrading' en in de nabije toekomst wordt de zuidkant van de haven nog verder ontwikkeld voor de watersport. Kortom, Scheveningen wordt nog meer een epicentrum van de zeilerij dan het al was. Het huidige pand staat nog voor een deel leeg en daar maakte de NSR-organisatie dankbaar gebruik van door er een heus restaurant, bar, ontmoetingsruimte en perscentrum in te vestigen. Met een feesttent en promodorp doet de NSR weinig onder voor een doorsnee Volvo Ocean stopover. De NSR, voluit ABN Amro North Sa Regatta, is al sinds jaar en dag het vlaggenschip van plaatselijke Jachtclub Scheveningen. Het evenement trekt alle kopstukken uit het wedstrijdcircuit. Zo was VOR-schipper Bouwe Bekking aanwezig als tacticus op de No Limits. Gideon Messink, Arend van Bergeijk en Gert Jan Poortman waren andere aanwezige Whitbread danwel Volvo-zeilers.
Overgangsjaar De scherpe jachten, voor zover niet uitkomend in een eenheidsklasse, zeilden voor het eerst onder het IRChandicapsysteem. Afgelopen winter heeft het gros van de schippers de voorkeur uitgesproken voor dit systeem ten koste van het IMS. Hoewel technisch hoogstand is het IMS niet gebruiksvriendelijk gebleken. Het systeem is op sterven na dood. Tijdens de NSR werd ook onder ORC gezeild. Volgens Radboud Crul, prominent lid van de Noordzee Club en tevens wedstrijdleider op de NSR, is 2007 een overgangsjaar. In het najaar besluit de Noordzee Club of de keuze valt op een systeem of dat IRC en ORC naast elkaar blijven bestaan. Het IRC systeem geeft zeilers meer duidelijkheid, aldus Crul. 'Zeilers weten tijdens de wedstrijd hoe ze er voor staan, want ze hebben een handicap en die wordt verrekend met de gemiddelde windsnelheid. Het ORC systeem is niet veel ingewikkelder, alleen is de handicap daarbij afhankelijk van de omstandigheden, en krijgt bijvoorbeeld een zware boot bij harde wind een zwaardere handicap.' 41
42
foto’s en tekst: Laurens van Zijp
Blikvangers In de koningsklasse, de IRC 1, waren de Roark, een Grand Soleil 43, van Kees Kaan, de Holmatro (GS 44) onder commando van Sander Speet en de Swan No Limits van Rientz Bol deze North Sea Regatta vooral de blikvangers. Holmatro had geen kans in het totaalklassement op de overwinning, omdat het schip niet had meegedaan aan beide oversteken naar en van Engeland. Het was de Roark die de overallwinst pakte. Het klassement van zondag was doorslaggevend, omdat op de slotdag de races wegvielen wegens gebrek aan wind.
Frans Sluijters over de North Sea Regatta
'De NSR kan nog groeien' Loop honderd meter mee met Frans Sluijters over het regattaterrein en je stopt minstens zes keer. Sluijters wordt namelijk voortdurend aangeschoten. 'Frans, dit', 'Frans, dat'. De Haagse textieltycoon is een van de zeven kernleden van de organisatie en staat te boek als 'regelneef'. Probleem? Vraag het Frans en het wordt opgelost. Ook weet hij als geen ander hoofdsponsors te begeleiden en fêteren. Een vak apart. Die rol eist wel z'n tol, want aan zeilen komt Sluijters zelf nauwelijks meer toe. Wat deels zijn eigen schuld is. Waar anderen een uurtje rust zouden pakken, klimt hij op het podium om met zijn illustere band De Knappe Mannen een stevige partij te bassen. Stanley Clark, Jack Bruce, Rinus Gerritsen, eat your heart out. Here's Frans. Voor de pers is het mooi meegenomen dat Sluijters rap van de tongriem is gesneden. Dat maakt hem de ideale woordvoerder om iets over de NSR te weten te komen. Luister naar het Zilt-gesprek
43
Sternklasse opgeheven Aardig gebaar van de Sternklasse. Die heeft twee Optimisten als clubboten geschonken aan wsv De Koenen in Amsterdam. De achterliggende reden is wat sneu: de klasse heeft zich na 52 jaar opgeheven wegens gebrek aan belangstelling. Het bestuur vond een passende bestemming voor het overgebleven kasgeld: jeugdzeilen en wv De Koenen. De twee Optimisten heten Dwergstern en Zwarte Stern. Ericsson in IJmuiden Seaport Marina in IJmuiden kreeg een onverwachte gast in de Volvo Ocean Race deelnemer Ericsson. De Zweedse boot was op weg van de Middellandse Zee naar Gothenburg, maar kampte voor de Nederlandse kust met motorproblemen waardoor de VO-70 in windstil weer tussen het windmolenpark dreigde te verdagen. Yvonne Root stuurde ons de foto waarop te zien is hoe onhandig vierenhalve meter diepgang en een 32 meter hoge mast zelfs in een bovenmodale travellift zijn. Na twee dagen creatief knutselen en een nieuwe saildrive kon de boot zijn reis vervolgen. 44
Aangewaaid IRC of ORC in 37e Deltaweek Tussen Wimbledon en de Tour zit nog zo'n vaste factor op sportgebied: de Deltaweek. Dit jaar is de 37e (!) editie van 29 juni tot en met 8 juli. De Oosterschelde is dan het domein van wedstrijdzeilers in scherpe jachten en platbodems en op vrijdag 6 juli liggen de wedstrijdbanen op zee, voor de Nederlandse en Belgische kust. Jaarlijks trekt de Deltaweek rond de 200 boten en daarmee is de Week het grootste meerdaagse zeilevenement in Zuid-West Nederland. Dit jaar kunnen de schepen die op handicap varen uitkomen onder het IRC-systeem of onder ORC. Dat betekent een keuze voor een op-en-neer baan (IRC) of een parcours rond de boeien in het vaarwater (ORC). De Deltaweek telt mee voor de Verbondsbezem, een jaarprijs voor de ORC competitie. Naast de gemeten schepen komen ook sportboten en eenheidsklassers uit in de Deltaweek, evenals ronde en platbodemjachten. De X-79 en X-99 klassen zeilen om hun kampioenschap. Het complete programma lees je op www. deltaweek.nl.
Gelaser in Scheveningen Scheveningen is deze zomer Laserstad. Eind juli beginnen veertien dagen durende kampioenschappen, voor zowel de Europese als wereldtitel, in de Laser Radiaal. Voor de vrouwen is dat de olympische eenmansboot en het EK geldt als een selectie-evenement op weg naar de Spelen van 2008. De organisatie verwacht 280 deelnemers uit 60 landen en dat zijn serieuze aantallen. 45
Solo in Petit Bateau Eerder besteeddde Zilt aandacht aan zomerzeeraces als de Driehoek Noordzee, Cork 2007 en de 1000 mijls Race. Hary Vogel wees ons op een zeetour voor solisten: de Petit Bateux. 'Er zijn niet zo heel veel soloraces en met de overweldigende aandacht voor alle twohanded evenementen dreigt het solozeilen iets voor Einzelgangers zonder vrienden te worden,' aldus Harry. De PB 2007 omvat een aantal etappes. De start (op 14 juli) en finish zijn in Mylor (bij Falmouth) en het parcour loopt langs Kinsale, Baltimore, Fastnet Rock en Dingle. Het langste rak is 280 mijl, een vrij serieuze afstand voor een solist. Zie www. petitbateau. org.uk. Harry Vogel’s Tzigane klaar voor de Petit Bateau
46
Aangewaaid 45e Vrijbuiterweekend De zeilerij kent mooie klassiekers. Evenementen met een decennia lange traditie. Kaagweek, Sneekweek, noem maar op. Minder bekend, maar toch ook al 45 jaar op de kalender: het Vrijbuiterweekend op de Loosdrechtse Plassen, ook al zo'n
traditierijk wedstrijdwater met trekkende walletjes. De data: 7 en 8 juli. De organisatie - in handen van watersportvereniging De Vrijbuiter - verwacht een slordige 350 inschrijvingen verdeeld over een vijftiental klassen. 'Ons geheim is de gastvrijheid en de gezellige sfeer op onze unieke lokatie aan de Loosdrechtse Plassen,' meldt woordvoerster Annie van de Hoef, 'en het andere sterke punt is de grote deelname van jeugdige zeilers.' Meer informatie: www. vrijbuiterweekend.nl
47
De langste oversteek Voor de meeste Rond-de-wereldzeilers betekenen de zeemijlen tussen de eilanden van de Galapagos en die van de Marquesas Archipel de langste oceaanoversteek van hun reis. Meer dan drieduizend mijl verlaten Zuidzee, zonder de mogelijkheid van een tussenstop. Van de groep Nederlanders die we op de Zilte Wereldkaart van begin april op de Galapagos-eilanden aantroffen, zijn de Noorderzon en de Future aangekomen op Nuku Hiva, het hoofdeiland van de Marquesas-groep. De kans is groot dat ze het graf van Gaugin en Jacques Brel inmiddels bezocht hebben. Geen enkele zeiler laat die lokale attractie immers links liggen. De Angelique ligt voor anker bij Fatu Hiva, het meest zuidelijke eiland. De komende weken zal het aantal geankerde boten in de, door Herman Melville zo prachtig beschreven baaien, zeker toenemen totdat de karavaan weer een eilandengroep opschuift. Zonder twijfel staan de komende maanden exotische namen als Tahiti, Fiji en Tonga op het programma. Veel mooier gaat het niet worden voor deze wereldzeilers. Klik op de Zilte Wereldkaart en reis een klein beetje mee met al die zeilers die hun en jouw droomreis realiseren...
48
Zilte Wereld Zoom in op een desolate ankerplek in Patagonië of een tropische baai in de Pacific en zie welke boten daar in een droomdecor liggen. Of tik de naam in van de boot die vorig jaar nog naast je in de marina lag en nu onderweg is naar de zon. Met een muisklik ga je door naar de website van de wereldzeiler om de laatste logboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende foto’s te zien.
Google Earth In Zilte Wereld is slechts ruimte voor een deel van de wereldkaart. Door op de punaise in de kaart te klikken open je alle posities in Google Earth. Staat Google Earth nog niet op je computer, dan kun je het gratis downloaden.
Geef je positie door Alle zeilers die Nederland voor een jaar of langer achter zich laten kunnen een plek krijgen op de Zilte Wereldkaart. Mail daarvoor je positie naar
[email protected]. In de pop-up bij de positie is ook plaats voor een of twee korte zinnen over jezelf, je boot of de plek waar je bent. Een link naar je eigen website past daar ook in. De positie en begeleidende tekst veranderen elke twee weken.
Marquesas
49
in de wind Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voor het komende weekend wordt. Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarna op je eigen vaarwater in de kaart hieronder.
Waddenzee
IJsselmeer Noordzee kust
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor een gedetailleerde 3-daagse prognose... Gebeurt er niets? Download dan hier Acrobat Reader versie 8
Zaterdag
Zondag
50
Weer & Wind
video
Een warm en buiig weekend. De afgelopen week veranderde er aanvankelijk maar weinig. Hogedruk boven Scandinavië zorgde voor aanvoer uit het oost tot noordoosten, terwijl lagedruk in de warme lucht ten zuiden van ons land zich steeds meer ontwikkelde en onze kant op kwam. De kans op buien nam daarmee met de dag toe. Dit weekend komt het laag boven onze omgeving aan, wat kan leiden tot plaatselijk zeer stevige buien met windvlagen. Verder zal er niet veel wind staan. Op de +36 kaart ligt de lagedrukkern boven het vasteland en staat er op zee een noordelijke wind van zo’n 10 knopen. Zondag zijn er op de weerkaart een aantal lagedrukgebiedjes getekend en lijkt de wind iets oostelijker worden, maar meer dan 10 knopen zit er ook dan niet in. Let goed op waar de buien zich bevinden en houd dan rekening met een grillig windgedrag. We blijven in de warme lucht zitten, dus zal het een broeierig weekend worden. Het Zilt weerbericht wordt verzorgd door NIMOS Weertraining www.weercursus.nl
51
bemanning Zilt
6/2007
Bemanning De bemanning van Zilt Magazine bestaat uit: Ruud Kattenberg, Sjors van der Woerd en Laurens van Zijp. Vaste opstappers zijn: Hans Bouscholte, Rob Bijnsdorp, Feddo van Gogh, Ben Hoekendijk, Henk Huizinga, Richard Langdon, Jimmy Lengkeek, Thierry Martinez, Gilles Martin-Raget, Pieter Nijdeken, Michiel Scholtes en anderen.
Aan de kajuittafel Onze manier van werken is even onconventioneel als Zilt zelf. Verwacht ons daarom niet in een spectaculair kantoor. We zijn het liefst aan boord, op het water of onderweg naar een goed verhaal. De redactievergadering houden we aan wisselende kajuit- en keukentafels en verder zijn we uitgerust met e-mail, chat en Skype. De beste manier om ons te bereiken, is een e-mail te sturen aan:
[email protected]
De inhoud van Zilt Magazine mag op geen enkele wijze worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de makers. De uitgever kan niet aansprakelijk worden gesteld voor fouten in deze publicatie. © Zilt Media Groep - 2007
52
Zilt Zoekt Zeilers Wil je dit magazine gratis blijven ontvangen? Surf dan naar www.ziltmagazine.nl
Klik hier om Zilt naar een zeilvriend te sturen 53
