Z
ilt
MAGAZINE VOOR ZEILERS
19 - 20 december 2007
Foto: ©Natallia Yaumenenka/Istockphoto
nummer
--- Team Thies wil naar de Spelen --- Vagebond binnendoor naar New York --- ‘Best dichtbij’, retourtje London --- Pleidooi voor winterzeilen --Barcelona World Race --- Vertrekkers vieren kerst --- Plus: veel beeld!
1
dit is zilt...
Kerstverhaal Een goed kerstverhaal kan niet zonder de juiste ingrediënten: ontberingen, armoede, een onverwachte weldoener en steevast een gelukkige afloop. Laten we eens kijken of we zelf de hoofdpersoon van zo'n vertelling kunnen worden. In het afgelopen jaar lieten we Zilt van stapel lopen en zaten we langer achter beeldschermen dan zelfs de meest sombere ARBO-ambtenaar zich kan voorstellen. We verdienden slechts enkele procenten van het bedrag waarvoor politieagenten ons deze week ongestraft over de stoep laten fietsen, en de enkele keer dat we zeilden, werden onze waypoints niet bepaald door schilderachtige ankerplekken, maar door Wifi-netwerken. Met die ontberingen en armoede zit het dus wel goed. En ook de invulling van de weldoener-rol kost weinig moeite. De kandidaten meldden zich in groten getale. Zeilers die ons geheel belangenloos hun verhalen en foto's toestuurden. En dan hebben we het nog niet eens over de honderden inspirerende e-mails met ideeën, suggesties, bijval of dank. Ja, ook met die invulling van de kerstgedachte komen we er wel uit.
Ziltilt Z
19/2007 1/2007
2
Rest nog slechts een passend slot. Er daar zit meteen het probleem. Een gelukkige ontknoping betekent immers ook het onvermijdelijke einde van een verhaal. En dat is wat ons betreft allerminst aan de orde. Het verhaal van Zilt is nog lang niet toe aan een eind. Met dat kerstverhaal wordt het dus niks. Blijft over om iedereen die meewerkte aan het eerste hoofdstuk heel erg te bedanken. Net als alle zeilers die het lazen, beluisterden of bekeken. Op koers naar een nieuw jaar en een volgende Zilte episode. We wensen jullie fijne feestdagen en een fantastisch 2008.
de Zilt bemanning Vanwege de hierboven omschreven ontberingen, verschijnt het volgende nummer van Zilt op 17 januari 2008.
Zo lees je Zilt gemakkelijk Download om te beginnen de jongste versie van de Acrobat Reader. Op dit moment is dat versie 8.1 Je vindt een link linksonderaan de website www.ziltmagazine.nl. Met enkele knoppen op de pagina's kun je vlot bladeren en filmpjes bekijken. Een overzicht van die knoppen vind je hier.
3
Zilt
19/2007
foto: © Sjors van der Woerd
Hoe combineer je de sfeer van de feestdagen met je zeilersheimwee naar de zomer? Sjors van der Woerd vond het antwoord in zijn fotomapje ‘Oceaanoversteek’.
4
Download deze foto als bureaublad
DOWNLOAD
5
in deze zilt... Z
ilt
19/2007
2
Kerstverhaal Een overpeinzing van de Zilt-bemanning.
4
Download
Je zilte scherm voor de komende twee
weken.
8
‘De droom drijft mij’ Annelies Thies onderneemt een alles of niets poging om de Spelen te halen.
10
Veranderend plan
De Vagebond bereikt New York
via de achterdeur.
20
Weerwoord
22
‘Best dichtbij’
Henk Huizinga blikt terug op een jaar waarin het weer heel hot was. Paula en Peter Visser maken een
retourtje London.
28
In de Wind
Nieuws uit de zeilwereld. Met: handicaps, een Waddenconvenant, de Barcelona World Race en Joyon’s baan om de aarde.
6
40
‘Als herboren terug’
Ben Hoekendijk houdt een
pleidooi voor winterzeilen.
44
Zoute Noten Over wind- en watergerelateerde muziek.
Zilte Spullen
46
Nuttig of leuk, goedkoop of duur: de etalage van Zilt.
48
Zilte Zintuigen
Het gevoel van Zilt in twee
dimensies.
Zilte Wereld
50
Volg de Zilt-zeilers op de zeven zeeën. En: hoe beleven zij kerst?
54
Weer & Wind
Storm, windstilte of een lekker lopend windje? Henk Huizinga bericht.
56
Bemanningslijst Wie maken Zilt...?
Zilt
19/2007
7
Foto’s © Remmelt Staal
'De droom drijft mij...'
8
Zilt gesprek: Laurens van Zijp
Lef kan Annelies Thies (37) niet worden ontzegt. Ze probeert met haar ploeggenoten Lieske Wieringa (25) en Carolien Heerema (21) in minder dan een jaar tijd een startbewijs voor de Olympische Spelen 2008 in de Yngling te bemachtigen. Buiten de huidige kernploeg om. Qingdao the hard way. Wat drijft haar, wil Zilt weten.
Over de drijfveren... 'Het is de droom die mij drijft. In Athene waren we zo dichtbij een medaille... Het is nog niet af.'
Over haar team... 'Het zijn jonge meiden, ze waren mij allebei opgevallen. Lieske is een ideale middenvrouw, Carolien beweegt goed in de boot.'
Over het 'hockeymodel' in de Yngling-klasse... 'Daarin is geen plek voor negen verschillende meningen. Het paste niet zo goed bij mij. Ik heb ook verplichtingen thuis.'
Over de krappe voorbereidingstijd... 'We doen nog veel dingen fout, maar we boeken veel progressie. De groei zit erin.'
Over moederschap en een olympische zeilcampagne... 'Het is een kwestie van alles goed regelen, al is het emotioneel soms niet makkelijk.'
Over de doelen en de selectie... 'Ons doel is de top drie halen op het WK in februari. Hoe de selectie voor de Spelen verloopt is nog niet helemaal duidelijk.'
Klik hier en luister naar het Zilt-gesprek
9
Niets veranderlijker Twee jaar weg, dat is de planning bij het vertrek van de Vagebond in mei 2004. Helga en René willen de route van bekende Rondje Atlantic uitbreiden met een bezoek aan de Middellandse Zee en Suriname. Het loopt anders...
10
tekst en foto’s: Helga en René Spit
dan een plan...
11
N
a een jaar Middellandse Zee en een probleemloze oceaanoversteek zeilt de Vagebond begin 2006 rond in het Caribisch gebied. Een zorgeloze tijd, maar het naderende orkaanseizoen vraagt om beslissingen. Helga en René realiseren zich dat hun voorgenomen tocht naar Suriname bij nader inzien lastig in het vaarplan past, als ze ook nog veel van de Carieb willen zien. Hun oplossing is verrassend; ze besluiten hun reis met een jaar te verlengen. Niets veranderlijker dan een plan... Met de plotselinge zee van tijd, blijken de kaarten en pilots echter onverwachte mogelijkheden te verbergen. Daarom richt de Vagebond zijn steven aan het eind van het eerste seizoen tussen de Caribische eilanden niet naar de Surinamerivier. De tegenwind en tegenstroom op die route zijn minder aanlokkelijk dan een trip noordwaarts. Na zoveel zon kiest de Vagebond-bemanning er bovendien liever voor om de koelte op te zoeken in Canada. Via Bermuda zeilen ze rechtstreeks naar Lunenburg in Nova Scotia. René, vanaf hun Canadese ankerplaats: “Mist, regen, kou.., we vinden het geweldig!” De zeilers zijn zo onder de indruk van de natuur, de rust en de historie van het land dat ze langer in Canada willen blijven. Bij het opnieuw bestuderen van de kaarten vinden ze een alternatieve route naar New York: de Hudson Rivier staat via kanalen in verbinding met de Grote Meren en de St Lawrence Rivier. Als blijkt dat stroom en diepgang op deze route geen belemmering vormen voor de doorvaart van de Vagebond gooien Helga en René voor de derde keer hun vaarplan om. Ze zeilen noordwaarts langs de kust van Nova Scotia en dan via Prince Edward Island naar de brede ingang van de St. Lawrence.
Discovery Channel Helga: “De zon is net op. Wind staat er nauwelijks, dus tuffen we op de motor. Zoekend naar een boei zien we ineens een vin bij de boot: een 8 meter lange walvis, wauw! Even later varen we langs Ile de Bonaventura, met een kolonie van 50.000 witte Jan van Genten. Op de noordkant van het eiland spotten we tientallen rustende zeehonden op de rotsen. Ze janken als echte honden. En dan komt vanuit het niets een walvis aan de oppervlakte
12
tekst en foto’s: Helga en René Spit
13
14
tekst en foto’s: Helga en René Spit
om adem te halen. Op nog geen drie meter van de boot, we houden onze adem in. Wat een dag! Het is alsof we Discovery Channel binnen varen.”
De getijden bepalen steeds meer het ritme. In dagtrips vaart de Vagebond stroomopwaarts en hoe smaller de St. Lawrence wordt, hoe harder de tegenstroom is. 's Nachts varen is geen optie vanwege de duizenden lobsterpotten en vele vissersboten. Op 49 graden noorderbreedte slaapt Helga onder alle dekbedden en dekens die aan boord zijn. Met een binnentemperatuur van 12 graden moet eigenlijk de kachel aan, maar die is niet aan boord. In Suriname zou die toch niet nodig zijn... Begin september legt de Vagebond aan in Quebec City, het startpunt van de tocht door de binnenwateren. De afstand van Quebec naar New York is gelijk aan het traject Scheveningen – Kanaaleilanden en het streven is om eind september in de Big Apple te zijn. Om de kou voor te blijven moeten ze flink doorvaren. Na Quebec City staat er op delen van de rivier een ebstroom van 8 knopen. Om toch voortgang te boeken maakt de Vagebond maximaal gebruik van de vloedstroom, die slechts twee uur duurt. René: “Eenmaal voorbij Richelieu Rapids is het getij niet meer zo van belang. Dan is het meer een kwestie van veel of minder veel stroom tegen.” Na Montreal schutten ze door de eerste sluis. Zeven sluizen overbruggen het hoogteverschil tussen Montreal en Lake Ontario. René is verbaasd over de joekels van schepen die van deze route gebruik maken. Op de motor doen ze dagtrips van zo'n 20 mijl, vaak in de regen. Dan komt de grens met Amerika in zicht. Als ze ankerop gaan voor de 43 mijl lange oversteek van Lake Ontario, nemen ze met weemoed afscheid van Canada. René: “Naast Madeira en Tobago komt Canada absoluut in onze top 3 van bestemmingen.”
Teruggestuurd... Ze verwachten op de Great Lakes weer even lekker te kunnen zeilen, maar dat valt tegen. Windkracht vier op de kop en dikke mist zorgt ervoor dat ze de oversteek van Lake Ontario liever snel vergeten. In het Amerikaanse
15
Oswego krijgt de Vagebond een plekje toegewezen direct onder de kraan. Perfect, dan kan morgen snel de mast eraf. Maar eerst even inklaren... Helga: “Een land als de Verenigde Staten ga je na 9/11 niet onvoorbereid binnen. Vandaar dat we een paar dagen geleden met US Customs hebben gebeld om te informeren waar en hoe we het land het beste binnen kunnen komen. Een vriendelijke man adviseerde ons Oswego. Maar als we ons daar melden, worden we ijskoud teruggestuurd naar Canada. Aankomen op zondag na 17.00 uur blijkt niet mogelijk... Ik kook van woede en voel me tegelijkertijd zo machteloos. Maar wat kun je doen?” Ze gooien weer los en zeilen toch nog meer dan gehoopt: de hele nacht kruisen Helga en René hun boosheid weg op het Ontariomeer om de volgende morgen weer opnieuw aan te komen in Oswego. Nu gaat het inklaren vlot.
In tien dagen vaart de Vagebond met de mast aan dek via 28 sluizen door het stelsel van rivieren, meren en kanalen naar de Hudson rivier. Rene: “Langzaam maar zeker komt de wereldberoemde skyline van New York in zicht. Het is opvallend hoe groen en ogenschijnlijk ongerept de oevers van de Hudson nog zijn, zo dicht bij de stad. In de kajuit schalt Frank Sinatra's Autumn in New York. Big Apple, here we come!” Eind september, precies drie maanden na aankomst in Nova Scotia, knopen Helga en René hun Vagebond aan een mooring van het 79th Street Boat Basin, op steenworp afstand van Broadway en Central Park. “In Suriname zouden we minder mist, regen en kou hebben gehad. Maar de afwisseling die deze bijzondere route ons bracht is geweldig. Flexibel plannen is ons bijzonder goed bevallen.”
16
tekst en foto’s: Helga en René Spit
17
18
tekst en foto’s: Helga en René Spit
New York via de achtertuin Voor hun bijzondere tocht over de Saint Lawrence Seaway en door de kanalen gebruikten Helga en René onder meer de volgende informatie: Down East Circle Route door Capt. Cheryl Barr, ISBN 0-9731659-01. Deze cruising guide beschrijft de route 'New York-Hudson-Erie Canal-Lake Ontario- St. Lawrence-Bay of St. LawrenceNorthumberland Strait-Nova Scotia-Bay of Fundy-Maine'. Atlas of Tidal Currents, Canadian Hydrographic Service, Fisheries and Oceans Canada, ISBN 0-660-60168-0. Een must voor het bevaren van de St. Lawrence tussen Trois Rivieres en Tadoussac. The St. Lawrence Seaway Pleasure Craft Guide, Saint Lawrence Seaway Management Corporation. Nuttige informatie over de sluizen van de Seaway en de te volgen procedures in PDF formaat te downloaden op www. greatlakes-seaway.com. NGA Publicatie 145 is de officiële Amerikaanse overheidspilot voor het gebied. Gratis te downloaden via www. nga.mil.
19
WeerWoord Zilt-meteoroloog Henk Huizinga kijkt terug op een jaar waarin het weer ‘hot’ was...
Aan het eind van het jaar maken we traditioneel de balans op over de afgelopen 12 maanden. Mij is bijgebleven, dat de zomer dit jaar in april viel. De marathon van Rotterdam werd halverwege afgelast vanwege te hoge temperaturen. De organisatie kreeg het verwijt, dat er te weinig rekening was gehouden met het veranderende klimaat! Wat een onzin! Dat veranderende klimaat was trouwens niet uit de media weg te branden. Al Gore maakte er een documentaire over en kreeg daar zowaar een Oscar voor. Dat hij daarna ook nog de Nobelprijs voor de vrede in ontvangst mocht nemen, was voor mij iets te veel van het goede. Was er dan helemaal niemand die een grotere bijdrage leverde aan een vrediger wereld? Begrijp me niet verkeerd. Ook ik maak me zorgen over de toekomst van ons klimaat, en elke aandacht die een bijdrage levert aan het bewustzijn dat er iets moet gebeuren, is meegenomen. En dan was er nog de Britse weervoorspeller Piers Corbyn, die weken van te voren een ‘superstorm’ aankondigde op basis van zonnevlekken. De meteowereld stond op z’n kop, omdat deze verwachting ongenuanceerd in de publiciteit werd gebracht en voor grote onrust zorgde. Ik heb meer vertrouwen in de steeds beter scorende computermodellen. Gewoon rekenen op basis van gemeten weergegevens. Inmiddels worden al vrij goede resultaten geboekt voor de termijn tot 10 dagen. Toch moet ook hierbij een kanttekening worden geplaatst. Waren wij tot voor kort nog tevreden met: ´in de loop van de week een geleidelijke overgang naar rustiger weer...´, tegenwoordig lijkt het erop dat we in staat zijn om de
20
tekst Henk Huizinga
wind tot op drie cijfers achter de komma te voorspellen. Er zijn zelfs aanbieders van windgegevens, die het gehele IJsselmeer vol zetten met windvaantjes. Het Amerikaanse computermodel, dat als bron dient voor deze uitkomsten, rekent echter om de 0,5 graad het weer uit. Voor het gehele IJsselmeer is maar 1 rekenpunt (in de meteo noemen we dit een roosterpunt) beschikbaar. Je moet dan ook niet klagen als de wind volgens de Grib-files voor een bepaalde positie over 5 dagen wordt verwacht als 232 graden met 17.2 knopen, terwijl er uiteindelijk een zuid-zuidwestelijke wind met 10-15 knopen optreedt. Ik vraag mij overigens af, wie op die schijnnauwkeurigheid zitten te wachten. Volgens mij ben je al blij dat op een termijn van 3 dagen kan worden aangegeven, dat een stormdepressie, die aanvankelijk ergens bij de Verenigde Staten ligt, in Het Kanaal wordt verwacht en daar uiteindelijk ook terecht komt ook! Onvoorstelbaar knap! Dit waren wat mijmeringen vlak voor de donkere dagen van de Kerst. Vanaf volgende week gaan de dagen weer lengen, en kunnen we ons weer gaan opmaken voor een nieuw jaar. Ik wens jullie het allerbeste en hoop dat het weer zich ook volgend jaar aan de verwachting zal houden.
21
‘Eigenlijk best dicht op-en-neer naar Londen in het najaar We hebben plotseling tijd over en willen we nog wat gaan zeilen. Er komt een lange stabiele periode aan; oostelijke winden aan het begin van de week en zuidelijke in het volgende weekeinde. "We kunnen wel een paar dagen naar Londen...” opper ik voorzichtig...
22
foto’s en tekst: Paula en Peter Visser
bij’
23
V
anuit IJmuiden is het ongeveer 190 mijl tot in Londen en het tij blijkt goed uit te komen. Als we in de vroege ochtend het Black Deep halen met tij tegen, dan kunnen we bij Sheerness de vloed pakken en omstreeks 16 uur St. Katharine's Haven in met hoog water. Nu ligt de Black Deepboei ongeveer net zo ver van IJmuiden als Harwich, dus rekenend met ruim 6 knopen gemiddeld kunnen we op een redelijke tijd uit IJmuiden vertrekken. Met zoon Wouter erbij verlaten we op woensdag 5 oktober omstreeks 9 uur uur de jachthaven met een NO 3-4. Het Melkmeisje komt van stal en al snel loopt onze Pacific Blue, een Breehorn 44, ruim 7 knopen richting Noord-Hinder Noord. Met het tij erbij is het dik 8. NHR-N is een handig punt om de Noordzee over te steken, omdat je net noord van het 'verkeersplein' Noord-Hinder blijft en het TSS daar ophoudt. Zet je waypoint wat noordelijker, in de buurt van de twee kardinale boeien, om goed vrij te blijven.
Echt pikkedonker In de loop van de middag neemt de wind wat toe tot ruim 20 knopen en we steken een rif. We lopen immers toch al meer dan 8 knopen en willen niet te vroeg in de donkere en drukke Theemsmonding aankomen. Om 17 uur passeren we NHR-N en gaan op South Inner Gabbard aansturen. Het is vroeg donker en omdat het net nieuwe maan is, ook echt pikkedonker. We zien amper de boeg. Het zicht is bovendien slechts een of twee mijl. Gelukkig hebben we een goede radar, waarop we ook waypoints kunnen projecteren. Dat draagt bij tot een betere awareness; een beter beeld van wat je aan het doen bent.
24
foto’s en tekst: Paula en Peter Visser
De Theems op We zijn blij dat het lichter wordt bij de nadering van Sheerness. Het zicht is nog steeds niet geweldig, dus we blijven waypoints plotten om de Theems te vinden. We kunnen de oevers niet zien. We zijn een uur voor de opening van de sluis om 14 uur bij de Towerbridge. Tijd om even bij het tankschip langs te gaan; de olieprijs aldaar is 75 cent/liter. En we hebben tegenwoordig flinke tanks in onze Breehorn 44... Van de Theems zelf zijn we niet zo onder de indruk als we stilaan de oevers te zien krijgen. Vanaf Southend tot vlak bij de stad zie je bijna uitsluitend vervallen fabrieksinstallaties, wrakke pieren en roestige pontons. Ertussen staan veel, tamelijk troosteloze flatwijkjes. De Theemsbarrier (stormvloedkering) vinden we minder indrukwekkend dan onze kering in de Nieuwe Waterweg, maar het lijkt niettemin een goed bouwwerk. Je moet je melden op kanaal 14 bij London VTS.
Towerbridge Na de laatste bocht zien we die prachtige Towerbridge. Deze brug kan open, maar een mijl verder strand je op de vaste Londen Bridge. Bovendien zijn er geen aanlegplaatsen voor jachten. Vlak voor de Tower Bridge aan stuurboord ligt de tankboot. Even verderop is de sluis die toegang geeft tot St. Katherine's Haven. Er liggen wat wachtboeien voor. Als je de hoge, luxe hotels ziet, geloof je niet dat er nog een sluisje tussen ligt. Zoals veel cultureel erfgoed in Engeland verkeert deze sluis nog in originele staat en is in bedrijf. De deuren kantelen op de bodem. Er ligt aan stuurboord een drijvend ponton waaraan je kunt meren. Aan bakboord tegen de muur gaat trouwens ook goed.
25
In de sluis krijgen we al een politieman aan boord die onze passen controleert en een formulier invult. Benedendeks trekt hij resoluut alle deuren open. Duidelijk om te controleren of er geen illegalen aan boord zijn.
St. Katherine's Haven St. Katherine's Haven bestaat uit drie bassins die via bruggen te bereiken zijn. De havenmeester geeft ieder schip in de sluis een plattegrondje met ligplaats en route. Wij mogen in het eerste dock afmeren en dat vinden we ook het mooiste, omdat er gerestaureerde pakhuizen en restaurantjes omheen staan. Het dock is één van de mooiste stedelijke plekken om met je schip te liggen. Maar wel à 39 pond, per nacht plus 6 pond elektriciteit. Dat is zo'n 70 euro. Iets verder terug kun je ook in het goedkopere Limehouse Dock liggen. We vermaken ons twee dagen in de stad, kijken rond en snuiven de atmosfeer op.
Zomerse terugreis De vroege morgen van zondag 9 oktober is glashelder. Om precies zes uur draait de brug over de sluis en om half zeven varen we op de nog half donkere rivier. Het tij sleurt ons mee, zodat we om elf uur alweer in open water komen. Helaas is het vaak windstil bij zo'n stabiel weerbeeld. De voorspelling is variable 3-4 becoming south. Tot het eind van de middag is er te weinig wind om te zeilen. Rond 16 uur hebben we nog een tijdje de spinnaker op, tot de wind begint aan te trekken en we moeten loeven naar het noordoosten. Dat is te veel van het goede voor de spi. Om 20 uur is het weer aardedonker, al is het zicht nu goed. De boot speert richting ons waypoint bij Noord-Hinder Noord. Natuurlijk krijg je onherroepelijk ook de stroom een tijdje tegen, maar we lopen precies op de kentering IJmuiden binnen en hebben dus optimaal geprofiteerd van die laatste zes uren tij. Om halfzeven de sluis uit in Londen en om elf uur de volgende morgen de sluis van IJmuiden in. Dat is 27,5 uur. We hebben ons nooit gerealiseerd dat het zo dichtbij is...
26
foto’s en tekst: Paula en Peter Visser
Van sluis tot sluis in 27,5 uur
27
in de wind
foto: © Laurens van ZIjp
foto’s Alinghi: Ivo Rovira foto’s Emirates Team New Zealand: Chris Cameron
Twee handicapsystemen in 2008 In 2008 worden opnieuw twee handicapsystemen gebruikt in ons land: ORC Club en IRC. De meetbriefhouders van scherpe jachten hebben hiertoe besloten tijdens een bijeenkomst eind november. De huidige vijf ORC Club-klassen blijven zoals ze zijn. Het IRC is bestemd voor de topteams, de semi-professionele amateurs en wordt ingedeeld in twee klassen. De grens tussen de klassen is een GPH van ongeveer 610 sec/mijl, dezelfde als tussen ORC Club 1 en 2. Het zogenaamde ‘dubbelscoren’, het inschrijven onder beide handicapsystemen, verdwijnt, na grote kritiek van de zeilers. Zij vinden dit te verwarrend. Eigenaren moeten vóór de wedstrijd kiezen onder welk handicapsysteem ze inschrijven. Het Nederlands Kampioenschap wordt gedeeltelijk onder IRC en ORC
28
tekst: Ruud Kattenberg
In de Wind
Club verzeild. De klassen 1 en 2 verzeilen een IRC-kampioenschap, de overige klassen een ORC Club kampioenschap. Ab Pasman, interim voorzitter van de Noordzee Club: "De gekozen koers is de best haalbare oplossing die enerzijds de topteams de mogelijkheid tot internationale aansluiting biedt, terwijl anderzijds de grote groep van recreatieve wedstrijdzeilers kan blijven varen in het systeem waaraan ze gewend zijn. Maar eigenlijk wil iedereen één systeem. Maar als je dan vraagt wélk systeem, staken de stemmen. Er moet internationaal een oplossing komen." Er varen in Nederland zo'n 1500 jachten met een geldige ORC Clubmeetbrief en zijn er circa 150 IRC meetbriefhouders.
29
in de wind
foto: © Gijs Bekenkamp/Istockphoto
foto’s Alinghi: Ivo Rovira foto’s Emirates Team New Zealand: Chris Cameron
Convenant voor verantwoord varen op de Waddenzee Een groot aantal overheden, recreatie- en natuurorganisaties heeft op 3 december het nieuwe convenant Vaarrecreatie Waddenzee getekend. Verantwoord omgaan met het Wad is het doel van het convenant. Vorig jaar stelde de Tweede Kamer de Planologische Kern Beslissing (PKB) Waddenzee vast en besloot toen geen maximum te stellen aan het aantal ligplaatsen rond de Waddenzee. Voorwaarde was wel, dat de betrokkenen nieuwe afspraken maakten over het vaargedrag. Dat was de reden voor de provincie Noord-Holland om begin dit jaar alle partijen bij elkaar te roepen. Na overleg werd overeenstemming bereikt over de tekst van een nieuw convenant, dat nu door de handtekeningen van ministers, gedeputeerden, voorzitters en directeuren is bezegeld.
30
tekst: Ruud Kattenberg
In de Wind
Voorzitter Hugo Snoekc van het Watersportverbond: “Wij geloven er absoluut in dat je met goede voorlichting de watersporters kunt wijzen op het belang van de Waddenzee als natuurgebied. Daar mag je van genieten, maar daar moet je dan wel op een verantwoorde wijze mee omgaan. Juist de watersporter op het Wad staat open voor die boodschap. Door de gezamenlijke aanpak, waartoe we in dit convenant besloten hebben, hopen we onnodige verboden en afsluitingen van platen te voorkomen.” De officiële tekst van het convenant en de publieksversie ervan zijn te downloaden via www. waddenzee.nl
31
in de wind
foto’s Alinghi: Ivo Rovira foto’s Emirates Team New Zealand: Chris Cameron
Slagveld in Barcelona World Race
foto: ©Yann Libessart
Tweewekelijkse rapportages blijken nauwelijk voldoende om de Barcelona World Race te volgen. Met het binnenvaren van de Zuidelijke Oceaan volgden de ontwikkelingen elkaar in hoog tempo op. In de zesde week van de race zijn vier van de negen gestarte boten uitgevallen. Lees het verslag op de volgende pagina’s...
32
tekst: Ruud Kattenberg
In de Wind
33
39 dagen onderweg
update
De vijfde week in de Barcelona World Race begint nog vrolijk. Bevrijd van het hogedrukgebied in de zuidelijke Atlantische Oceaan, koersen alle boten op topsnelheid in de richting van Kaap de Goede Hoop. noteert zelfs een nieuw record door als eerste Open 60, 501 mijl in een etmaal af te leggen. De eerste grote tegenslag is voor koploper . Als de boot surfend in een golf crasht, breekt de top van de mast. Met nog driekwart van de route te gaan, is het voortzetten van de race geen optie. Riou en Josse zeilen naar Kaapstad en verdwijnen van de deelnemerslijst. is een dag later aan de beurt als het bakboordroer een drijvend voorwerp raakt. Een paar dagen later liggen Guillermo Attadil en Jonathan McKee naast in Kaapstad. is nog minder fortuinlijk. Ruim ten zuiden van Kaap de Goede Hoop breekt de mast net boven dek. Om de romp te redden moet het staand volledig overboord gezet worden en ontbreekt elk materiaal voor een noodtuig. Jeremie Beyou en Sidney Gavignet worden uit hun benarde positie gered door een gecharterde snelle motortrimaran die de boot 1000 mijl naar Kaapstad sleept. Op is het de motor die voor problemen zorgt. Roland Jourdain en Jean-Luc Nelias wijken uit naar de nauwelijks bewoonde Kerguelen eilanden (foto vorige pagina) en krijgen daar hun stroomvoorziening weer aan de praat. De vreugde is slechts van korte duur. Kort nadat de race is hervat, gaat ook mast overboord. Onder noodtuig verwachten de twee op eigen kracht Australië te kunnen bereiken. Ook behoort tot de pechvogels. Domique Wavre en Michelle Parret hebben een beschadiging aan de kiel geconstateerd. Omdat ze de ernst van de schade niet precies kunnen vaststellen, zeilen ze
34
In de Wind
AUSTRALIE
video
Kaap Leeuwin
voorzichtig naar een Australische haven. Door alle ontwikkelingen is de race feitelijk teruggebracht tot een tweestrijd tussen en . De eerste gaat al sinds het uitvallen van aan de leiding, maar voelt in toenemende mate de hete adem van Alex Thomson en Andrew Cape. Ondanks de pech van hun concurrenten lijkt dat tweetal het gaspedaal juist steeds dieper in te willen drukken.
update 3 35
in de wind
foto: © Jean Marie Liot
foto’s Alinghi: Ivo Rovira foto’s Emirates Team New Zealand: Chris Cameron
36
tekst: Ruud Kattenberg
In de Wind
613,54 Tijdens zijn poging om de snelste mens te worden die de wereld alleen en nonstop rondzeilt, blijft Francis Joyon elke conventie tarten. 25 Dagen na vertrek is de Fransman niet alleen Australië al gepasseerd, maar heeft hij ook een voorsprong van ruim 7 dagen op Ellen McArthur’s record van 70 dagen. Zelfs de Jules Verne trofee, het absolute zeilrecord dat tot dusver alleen door volbemande boten werd gerealiseerd, is nog binnen bereik. En passant vestigde de 50-jarige solozeiler ook nog een nieuw 24-uurs record. In etmaal legde IDEC een afstand af van 613,54 mijl. Daarvoor was een gemiddelde snelheid nodig van 25,55 mijl.. Terwijl de zeilwereld vol verbazing en verwondering toekijkt, is er een zeiler die Joyon’s onwaarschijnlijke tempo met gemengde gevoelens volgt. Francis’ concurrent Thomas Coville zeilde op 17 december zijn reuzentrimaran Sodebo over de startlijn voor Brest. In de wetenschap dat de 70 dagen-grens bij lange na niet meer genoeg is om het record over te nemen. Als het tenminste allemaal heel blijft. Want nog meer dan anders, geldt voor dit record dat de prijzen pas op de finish worden verdeeld.
37
in de wind
foto’s Alinghi: Ivo Rovira foto’s Emirates Team New Zealand: Chris Cameron
Druk winterprogramma kernploegzeilers De kernploegzeilers zijn druk deze winter. De meesten zoeken de warmte op. De 470-zeilsters Marcelien de Koning en Lobke Berkhout wonnen in december de open Australische kampioenschappen in Sydney. Sven en Kalle Coster pakten brons. Ze bereiden zich voor op het WK 470 in Melbourne (23 tot en met 30 januari 2008). Ook de andere Nederlandse kernploegzeilers zijn bezig met de voorbereidingen. De Yngling-vrouwen trainen in Portimao, Portugal. Het WK Yngling wordt in februari 2008 gevaren in Miami. Windsurfer Casper Bouman bereidt zich in Auckland, Nieuw-Zeeland, voor op WK RSX in januari. Finn-zeiler Pieter-Jan Postma traint in Athene, samen met onder andere zijn Spaanse concurrent en huidig Wereldkampioen Rafael Trujillo en de Griek Aimilios Papathanasiou (5e op WK). De WK Finn is eind januari in Melbourne.
advertentie
TE KOOP specificaties tekening contact
de ultieme shorthanded vertrekkersboot
38
Aluminium Grey One 11.58m Ontwerp Dick Zaal 82.000 euro
tekst: Ruud Kattenberg
In de Wind
Petitie Je kon er op wachten: catzeilers lopen te hoop tegen de beslissing van de wereldzeilbond ISAF om het catamaranzeilen van het olympische programma te schrappen. De Tornado debuteerde op het olympisch zeilwater in 1976 (Montreal/Kingston), maar zal na 2008 niet terugkeren als het aan de ISAF ligt. De Tornado-zeilers moeten maar eens te rade gaan bij de Star-klasse. Die verloor begin jaren negentig ook de olympische status, maar wist met succes dit besluit terug te draaien. Intussen kunnen sympathisanten een petitie tekenen www.youchoose.net/campaign/keep_multihull_in_2012_olympics.
Hoge post voor Pels Oud-bondscoach Jeroen Pels, die in het buitenland Jerome heet, wordt per 1 januari algemeen secretaris van de wereldzeilbond ISAF. Hij volgt de 66-jarige Noor Arve Sundheim op die na 12 jaar met pensioen gaat. Pels werkt sinds 1997 bij de in Southampton gevestigde ISAF. Er zijn 120 landen bij de wereldzeilbond aangesloten.
Samen sterk Het Koninklijk Nederlands Watersport Verbond (Watersportverbond), de Nederlandse Kano Bond (NKB), de Koninklijke Nederlandsche Roeibond (KNRB) en de Nederlandse Waterski & Wakeboard Bond (NWWB) gaan hun samenwerking in 2008 te intensiveren. Het afgelopen jaar bundelden de bonden hun krachten in diverse projecten, zoals de scholenkampioenschappen Watersporten en de Dag van de Watersport.
Bye, bye Bourke Glenn Bourke is geen directeur meer van de Volvo Ocean Race. De Australiër zegt meer tijd te willen besteden aan zijn gezin en toe te zijn aan een ‘nieuwe uitdaging’. Wie hem opvolgt is nog niet bekend.
39
‘Je komt als herboren terug’ een pleidooi voor winterzeilen
40
foto’s en tekst: Ben Hoekendijk
41
V
eel zeilers zetten met kerst koers naar Terschelling. Het is een unieke belevenis, zeker als er sneeuw ligt. De lichtbundel van de Brandaris zwiept over de rode daken van ‘West’ en de schepen in de haven. Het is koud, maar verfrissend en je komt als herboren terug in je thuishaven. Ik heb vast een voorproefje genomen en kom net terug van een koude, maar heerlijke tocht naar Harlingen. Wat opvalt is dat je overal de ruimte hebt en je leuke mensen ontmoet.
Het lijkt wel of iedereen nu meer tijd heeft. Ik moet zeekaarten van de Noorse kust tot de Noordkaap voor mijn komende tocht naar de Lofoten ophalen bij clublid Thijs Zoethout. Hij zeilde alleen in zijn Folkboat van 7.86 meter naar Groenland en Archangelsk en heeft schitterende verhalen. Ergens dwars van de Noordkaap liet hij de zijn boot gewoon drijven, want er was geen wind en ging slapen in het vooronder. Opeens hoorde hij voetstappen aan dek. Ze liepen naar de kuip, het gordijntje werd opzij geschoven en een hoofd verscheen in de kajuitingang. Een man vroeg in Engels met een zwaar Noors accent of alles wel was. Thijs antwoordde vanuit zijn slaapzak: 'Alles is prima.' En de man ging weer weg, maar vroeg nog waarheen hij onderweg was: de Noordkaap. 'Dan moet je wel de andere kant op.' Thijs z'n boot was gedraaid. De man klom weer aan boord van het schip van de Kustwacht en Thijs hoorde hem zeggen: 'Die gekke Hollanders.' ’s Winters draag ik behalve een Jansen en Tilanus, dubbele sokken, oliegoed en laarzen en een muts van het Russische leger, zó uit Siberië. Volgens Nalda, mijn vriendin, zie ik er niet uit, maar dat interesseert me niet. Je moet dik in de kleren zitten en vooral je hoofd goed bedekken, want daar verlies je de meeste warmte. Midden op het IJsselmeer komt uit de mist de schitterende Noordkaper 40 van mijn vriend en dorpsgenoot Jo de Looff aanstuiven. Het duurt maar even en de witte soep ontneemt ons het uitzicht op elkaar, maar op kanaal 77 kunnen we nog een tijd kletsen. Wel bijzonder zo’n
42
foto’s en tekst: Ben Hoekendijk
volkomen onverwachte ontmoeting van twee vrienden met hun boot op 'volle zee'. In Volendam is het helemaal raak. Daar komt de binnenvaren met aan boord zes jonge, enthousiaste vrouwen en aan het roer mijn vriendin Kirsten Wouterse. Die heeft weer eens wat georganiseerd: een website voor ‘vrouwen met pit’ die gaan bergbeklimmen, motorrijden en zeezeilen. Alleen vind ik haar domeinnaam wat misleidend: straypussy.nl. De meiden dragen rode truien met daarop ook de naam van de site. Als ze de kroeg induiken, is het tot in de kleine uurtjes onrustig in Volendam.
We varen in het donker naar Lelystad en vinden een rustig plekje onder de dijk om voor anker te gaan. Wat een lichtvervuiling van kassen en steden zie je dan! De lichtboeien knipogen naar je en in de verte zie je elke vier seconden de lichtflits van Urk. Ik hang het ankerlicht aan de giek en steek in de kajuit de olielamp en de kachel aan en Nalda begint een fantastische maaltijd te bereiden. De boot draait een beetje aan z’n ketting, er krijst een late meeuw, maar verder is het doodstil. Wat is winterzeilen toch een genot!
43
Tango Atlantico De zee inspireert! Dichters, schrijvers en ook muzikanten. Laurens van Zijp speurt naar wind- en watergerelateerde liedjes. Deze aflevering: Tango Atlantico Door: Joe Jackson LP: Big World, 1986 It's Christmas time again! Zo pal voor de kerstdagen is er natuurlijk geen treffender opening denkbaar. En de titel van deze Joe Jacksonsong is aangenaam zilt: Tango Atlantico. Daarmee houdt ook meteen alle vrolijke relatie met wind, water en zeilen op, want het is een bitter lied tegen de Falklands-oorlog van begin jaren tachtig in de vorige eeuw. Nu was die eilandengroep toevallig wel weer onlangs in het nieuws, met de ondergang van het cruiseschip Explorer en dat bracht Tango Atlantico weer voorin de breinpositie. Joe Jackson zette het nummer op zijn merkwaardige dubbel-LP Big World, die toentertijd slechts drie kanten muziek bevatte. Het is een verradelijk opgewekt muziekstuk, maar de achterliggende boodschap is even cynisch als het gesproken woord onder de gitaarsolo: Sorry Tommy... lost a foot? Bloody land mines... no more soccer for you.... Opvallend is dat Jackson's tijdgenoot Elvis Costello eveneens een protestlied tegen de Falklands-oorlog maakte, ook al met een nautische titel: Shipbuilding. Maar als wij moeten kiezen, dan maar de tango.
foto Falkland Eilanden - © Alexander Hafemann/Istockphoto
44
Zoute Noten It’s X-mas time again Has it really been a year And a soldier sighs again And thinks about his kids and english beer Pulls on his boots again And steps into the pissing rain And the clouds look just like dirty sheep But at least he’s got a job And he knows he can’t complain And you may think that this song comes too late But lest we forget This Tango Atlantico isn’t over yet Klik hier en luister naar een fragment:
Eerder in deze reeks zijn beschreven: The Downeaster Alexa-Billy Joel (Zilt 1), Sail-on-sailor-Beach Boys (Z2), Last Great American Whale-Lou Reed (Z3), Als het Golft-De Dijk (Z4), All at Sea-Jamie Cullum (Z5), A Salty Dog-Procol Harum (Z6), Down by the Sea-Men at Work (Z7), Southern Cross-Crosby, Stills, Nash (Z8), Single Handed Sailor-Dire Straits (Z9), Sea Fever-William Topley (Z10), Blues voor Slauerhoff-Zijlstra (Z11), Angustia-Cristina Branco (Z12), Dansen aan Zee-Blof & Christina Branco (Z13), The Weather Forecast-The Mastersingers (Z14), Four Seasons in One Day-Crowded House (Z15), Suite Clouds & Rain-David Gates (Z16), Sailing-Christopher Cross (Z17), The Wind cries Mary-Jimi Hendrix (Z18).
45
in de wind Opstappen bij Mark De rode Jonathan III vaart nog steeds onder Nederlandse vlag maar heeft al jaren Spitsbergen als thuisbasis. Schipper Mark van de Weg kent de noordelijke eilanden als geen ander. In december wordt het in Spitsbergen nauwelijks licht dus had Mark tijd om zijn charterprogramma voor 2008 op te zetten. Voor volgend seizoen staan tien reizen gepland waar individuele deelnemers op kunnen inschrijven. Wie in 2008 oog in oog wil staan met een ijsbeer kijkt snel op www. jonathanadventuresailing.com
Kleine roller Rolfokinstallaties voor kleine kajuitzeilboten zijn relatief duur, zeker als wordt gekozen voor een A-merk als Furlex. Het Zweedse Seldén maakt de rolfok nu echter bereikbaarder dan ooit met de introductie van het Furlex 50S systeem. Deze roller is lichter in gewicht, kleiner in omvang en aantrekkelijk geprijsd. De 50S is geschikt voor boten van circa 21 tot 26 voet met een 4 of 5 mm voorstag. De nieuwe Furlex heeft een rvs kogelgelagerde as, een valwartel met distributie lagering, een dyneema valoog, aerodynamisch voorstagprofiel en een kunststof binnenprofiel als isolatie en voor optimale lagering. Deze kleine Furlex wordt als compleet pakket geleverd, inclusief voorstag, valgeleider, reeflijn 6m, zeilgeleider en een geleideblok. De prijs van de 50S in 4 mm is vanaf 625 euro inclusief BTW; de Furlex 100S voor 4 mm kost zo’n 30% meer. www. seldenmast.com
46
Zilte Spullen Zilte Wifi-hengel De tijd dat je voor een goede internetverbinding op de boot met een laptop boven het hoofd op het voordek moest staan is voorbij. De Wifistick is een nieuwe oplossing voor draadloos internet aan boord via Wifi-hotspots. De Wifistick bestaat uit een handzame, geavanceerde antenne met ingebouwde Wifi-radio. Wil je het internet op, dan plaats je de Wifistick buiten en verbind je met behulp van een vijf meter lange kabel binnen met de USB poort van de computer. De Wifistick is handzaam, solide, waterdicht en dus geschikt voor zilte omstandigheden. De prestaties zijn, volgens de leverancier, tot dertig keer beter dan een in een laptop ingebouwde Wifi-kaart. Ook claimt de producent dat het bereik van zijn Wifistick in open gebieden kan oplopen tot meer dan een zeemijl, zodat je op veel plaatsen niet eens in de haven hoeft te liggen om het internet op te kunnen. Je kunt de Wifistick drie buigbare pootjes op vrijwel elke plaats buiten vastmaken (zeereling, windscherm, stuurwiel, verstaging). De prijs van de Wifistick is € 269,- inclusief BTW. Leverbaar vanaf komend voorjaar via www. wittezeiltjes.nl
Zeilschool Pyxis verhuisd Zeilschool Pyxis heeft met ingang van het nieuwe jaar een nieuw adres: Oostvaardersdijk 59c in Lelystad Haven. Telefoon 06-14365561. In de winterweekeinden blijft de zeilschool bijna altijd open zijn en de wintercursussen draaien gewoon door. Begin januari verschijnt de nieuwe brochure. Je kunt mee flottieljezeilen naar de Waddenzee, er zijn spinnakertrainingen, zeezeiltochten naar Engeland en de vertrouwde cursussen CWO 1 en 2, TKN en Vaarbewijs. Op www. zeilschoolpm.nl is de brochure aan te vragen. E-mail:
[email protected].
47
in de wind Zilte Zintuigen
foto: © Eef Willems
Hoe ruikt de zee? Hoe voelt een storm? Hoe klinkt een windstilte? Zelfs in onze multimediale wereld zijn er nog talloze schijnbaar onmogelijk te beantwoorden vragen. Maar dat weerhoudt ons er niet van naar antwoorden op zoek te gaan. Zintuigen in twee dimensies...
Kerstlandschap Dit prachtige micro-landschap trof Eef Willems aan op het dek van haar Tooluka ergens in de wateren van Patagonië. Het patroon volgt de contouren van de Treadmaster dekbekleding.
48
foto’s en tekst: Laurens van Zijp
foto: © Michiel Scholtes
Zilte Zintuigen
49
foto: © bemaaning Nije Faam
Kerst onderweg
Mariëtta van Bakel en Paul Kamstra vieren hun kerst aan boord van de Nije Faam in Mar del Plata, Argentinië
50
Zilte Wereld
51
Palm- of kerstboom In de weken voor kerst stroomt het Caribisch gebied weer vol nieuwe zeilers. Na hun eerste oceaanoversteek zullen deze bemanningen kerst niet alleen hoeven te vieren. De meesten zoeken de kerstsfeer in gezelschap van andere vertrekkers. De baaien op eilanden als Grenada en St. Lucia zijn de populairste kerstbestemmingen. En in Paramaribo maken zich dit jaar meer zeilers dan ooit op voor een warme kerst. Vertrekkers die meer van de gebaande paden afwijken zullen de kerstsfeer vooral zelf moeten maken. Dat lijkt prima te lukken, gezien de sfeer op de kerstkaarten die deze zeilers naar de Zilt redactie stuurden. Boven: Kind of Blue, van Anita Idskens en Dick van der Waaij vanuit Cartagena, Colombia Midden: Pacific Blue van Paula Bouwmans en Peter Visser vanuit Piriapolis, Urugay Onder: Seebaert, van Bert Boerema en Marion Ermers vanuit Fortaleza, Brazilië
52
Zilte Wereld Zoom in op een desolate ankerplek in Patagonië of een tropische baai in de Pacific en zie welke boten daar in een droomdecor liggen. Of tik de naam in van de boot die vorig jaar nog naast je in de marina lag en nu onderweg is naar de zon. Met een muisklik ga je door naar de website van de wereldzeiler om de laatste logboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende foto’s te zien.
Google Earth In Zilte Wereld is slechts ruimte voor een deel van de wereldkaart. Door op de punaise in de kaart te klikken open je alle posities in Google Earth. Staat Google Earth nog niet op je computer, dan kun je het gratis downloaden.
Geef je positie door Alle zeilers die Nederland voor een jaar of langer achter zich laten kunnen een plek krijgen op de Zilte Wereldkaart. Mail daarvoor je positie naar
[email protected]. In de pop-up bij de positie is ook plaats voor een of twee korte zinnen over jezelf, je boot of de plek waar je bent. Een link naar je eigen website past daar ook in. De positie en begeleidende tekst veranderen elke twee weken.
53
in de wind Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voor het komende weekend wordt. Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarna op je eigen vaarwater in de kaart hieronder.
Waddenzee
IJsselmeer Noordzee kust
Zeeuwse Delta
Klik op een zeilgebied voor een gedetailleerde 3-daagse prognose... Gebeurt er niets? Download dan hier Acrobat Reader versie 8.1
Vrijdag
Zaterdag
54
Zondag
Weer & Wind Weerbericht voor 21, 22 en 23 december 2007
video
Vrieskou zondag verdreven De dominante oostelijke aanvoer verdwijnt geleidelijk van de weerkaarten en maakt vanaf zondag plaats voor zachtere oceaanlucht. Vrijdagmiddag +36: hogedrukcentra zijn opgeschoven naar het zuidoosten van Europa. De aanvoer komt met 5-10 knopen uit het zuidoosten en levert verder fraai winterweer op. West van Ierland komt onze koude lucht in contact met opdringende, zachtere oceaanlucht. Zaterdagmiddag +60: de stroming is iets verder geruimd en komt nu met 5-10 knopen uit het zuiden. De oceaanlucht heeft de strijd gewonnen en is boven Engeland aangekomen. Zondagmiddag +84: Het front is ons tamelijk geruisloos gepasseerd en ligt boven Zweden. De wind komt wederom met 5-10 knopen uit het zuiden, maar de echte vrieskou is verdreven. In de aanloop naar de kerstdagen zet de zuidwestelijk aanvoer door. Daarna bouwt een nieuw hoog - maar nu boven de oceaan, zich op en levert volgens de laatste prognoses rustig en overwegend droog weer op richting oud en nieuw. Het Zilt weerbericht wordt verzorgd door NIMOS Meteotraining www. nimosmeteo.nl
55
bemanning Zilt
19/2007
Bemanning De bemanning van Zilt Magazine bestaat uit: Ruud Kattenberg, Sjors van der Woerd, Laurens van Zijp, Michiel Scholtes, Henk Huizinga, Jimmy Lengkeek, Pieter Nijdeken en vele opstappers. Advertentie-verkoop: Robert van der Weerdt
Aan de kajuittafel Onze manier van werken is even onconventioneel als Zilt zelf. Verwacht ons daarom niet in een spectaculair kantoor. We zijn het liefst aan boord, op het water of onderweg naar een goed verhaal. De redactievergadering houden we aan wisselende kajuit- en keukentafels en verder zijn we uitgerust met e-mail, chat en Skype. De beste manier om ons te bereiken, is een e-mail te sturen aan:
[email protected]
De inhoud van Zilt Magazine mag op geen enkele wijze worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de makers. De uitgever kan niet aansprakelijk worden gesteld voor fouten in deze publicatie.
56
Zilt Zoekt Zeilers
foto: © Catherine Dumont de Chassart
Abonneer je nu en ontvang gratis: -elke week het zeilersweerbericht -elke veertien dagen Zilt Magazine Surf naar www.ziltmagazine.nl en vul je e-mailadres in
Of klik hier om Zilt naar een zeilvriend te sturen 57
