Heerlijke ontspanning

Aug ’07

3 Krista's 4 Wellertaart 5 Dolce far niente 8 De mooiste tuin 10 De taal van de mam 11 Vroeger 14 De Tigelwei 16 Lekker op de fiets 18 Heerlijk sporten 20 Hobby in de wijk 22 Erop uit 24 Boksen + Young Xperience 26 Voetbalhemd van het lijf 29 Wellerhebbes 30 Een bezoekje van Balkenende 32 Wellerkids

Heerlijke ontspanning

aug 07 wellermagazine 02

07 aug wellermagazine 03

Ontspannen in soorten en maten De een ontspant tijdens het sporten, de ander tijdens mediteren. Even de waan van de dag achter je laten. Door een weekendje weg of een lange vakantie. Door muziek te maken, een boek te lezen, wat te gaan drinken met vrienden, naar de film te gaan of gewoon lekker thuis op de bank voor de tv. Samen of alleen. Ieder zijn ding. Het Wellermagazine staat in het teken van ontspanning. Pak er een lekker kopje koffie of thee bij, blader, doe ideeën op én ontspan.

Weller Postbus 2, 6400 AA Heerlen telefoon 045 - 404 86 00 www.wellernet.nl Wellerij Geerstraat 320, Heerlen Raadhuisstraat 21b, Brunssum Telefoon 045 - 404 86 00 Openingstijden maandag t/m vrijdag: 09.00 - 17.00 u. donderdagavond tot 19.00 u.

We willen u gewoon lekker laten wonen In onze Wellerij kunt u met al uw vragen en (woon)wensen terecht. We hebben een actueel zicht op de Wellerwoningen, maar kunnen u ook helpen met al uw vragen die te maken hebben met uw woonplezier. Bovendien is er in de Wellerij altijd van alles te beleven en te doen.

Klus of reparatie? Bel de GRATIS Wellerlijn. Volg op uw telefoontoestel de toetsen 0800 - BEL WELLER of kies 0800 - 235 935537

u r is n ag e l l e d W werk e r e ied h

isc n o f e l Te ar a b k i e ber .00 uur

8 van 0 0 uur. 7.3 tot 1

Krista's column

Adressen

Colofon Wellermagazine is een uitgave van Weller. Het wordt in een oplage van 11.000 exemplaren verspreid onder Wellerklanten en -relaties. Heeft u tips, vragen, opmerkingen of interessante berichten voor dit magazine stuur ze naar dan Wellermagazine, t.a.v. de redactie, Postbus 2, 6400 AA Heerlen.

Paardrijden: een nooit uitgekomen kinderdroom van kleine Krista! Maar veel verder dan een ritje in Ponypark Slagharen op een (vooroorlogse) pony kwam het niet. En dan ook nog zo eentje die zelf de weg kent, stuurt en zichzelf ook meteen opzadelt. Hoewel ik uit een ‘boerengat’ kom, stonden er helaas geen paarden in onze achtertuin. En als dat wel zo geweest was, had ik deze column nu ook niet kunnen schrijven. Zo zie je maar dat alles een reden heeft…. In mijn pubertijd sloeg de zoete kinderherinnering om in een wat wildere droom. …ik voelde me een Amazone! Een sterke, ruige vrouw met wapperende haren op een robuust renpaard. Strijdend voor de goede zaak. De grootte, de souplesse, de kracht die ‘gepaard’ gaat met zo’n dier. Dat wilde ik ook! Alleen dat gedoe met dat ontblote bovenlijf vond ik schromelijk overdreven, aan mijn lijf geen polonaise!

Hoofdredactie: Krista Poulissen Redactie: Karin Theunissen, Krista Poulissen, Zuiderlicht Fotografie: Arjen Schmitz, Zuiderlicht Vormgeving en productie: Zuiderlicht Lithografie en drukwerk: Rosbeek

Dromen blijven je achtervolgen! Laatst raakte ik in een romantische bui en zag mezelf al over het strand galopperen. ‘s Morgens vroeg, het betoverende rode licht van het ochtendgloren, een

heerlijk koel briesje, zilte lucht en een kabbelende zee. Maar opeens verandert dit lieflijke tafereeltje in een horrorscenario: Krista gevallen, veel pijn, dikke tranen, ambulance, ziekenhuis, pols gebroken, 8 weken gips, krabben met een breinaald……Ach eigenlijk ben ik niet zo’n ochtendmens en we hebben ook helemaal geen strand in Parkstad. Mijn positieve kant besluit het toch gewoon te leren. Hoe moeilijk kan het zijn???? Ik ben minstens de evenknie van Anky van Grunsven! En dan is zoiets pietluttigs als hoogtevrees maar bijzaak. Woensdagavond, in een weloverwogen gekozen ensemble van laarzen, strakke rijbroek, cap en zweepje, maak ik mijn opwachting in de manege. Maar voordat ik mijn rijkunsten mag vertonen, krijg ik een borstel in mijn hand gedrukt. Hulpeloos kijk ik naar het enorme dier. Hoezo schoonmaken? Katten doen dat toch ook zelf! Mijn smetteloze kleding wordt meteen bestormd door een leger bacteriën en viezigheid. Mijn hoofd is knalrood door het harde werk, mijn haar plakt van het zweet en mijn net gemanicuurde nagels zijn veranderd in zielige stompjes. Afijn, drie kwartier en een afgepeigerd lijf later zit ik op een

brandschoon en gezadeld paard. Maar wat een drama, dit paard luistert helemaal niet naar me! In een vloek en een zucht lig ik zand te happen in de rijbak… Zo snel geef ik niet op, mag ik een ander paard alstublieft? Mijn nieuwste aanwinst lijkt al niet veel beter. Een woeste merrie staat briesend en stampvoetend klaar om haar volgende berijder te lijf te gaan. Volgens boze tongen op de manage kan dit variëren van steigeren, stampen, wegrennen of bijten. Ik krijg er zelfs een handleiding bij. Al bibberend en shakend loop ik de box in. Maar wonder boven wonder is er een klik…onze pittige karakters passen kennelijk goed bij elkaar en we worden dikke maatjes. Dat wil niet zeggen dat ze tegen iedereen aardig is. Toen ik een vriendin vroeg haar even vast te houden, ging ‘el diablo’ nijdig op haar voet staan. Lang heeft mijn carrière niet geduurd, een onwillige knie heeft me ‘figuurlijk over het paard getild’. Het enige wat rest van mijn droom, is de herinnering. En eerlijk gezegd is die voor mij zoeter dan de werkelijkheid. Maar sport kent natuurlijk ook hele leuke momenten: lees het interview maar eens met topvoetballer Willem Janssen speler bij Roda JC of van Mandy Geurten een bokskampioen die nauwe banden onderhoudt met Arnold Vanderlyde. Ik wens u veel plezier met het nummer ‘Heerlijke ontspanning’.


Wim en Wil Hermsen met onze


Achter de geraniums zitten is niks voor Wim Hermsen. Het liefste is hij lekker bezig. Dat heeft zijn omgeving ook in de gaten. “Als je gepensioneerd bent, denken de mensen dat je zeeën van tijd hebt.” Ze hebben het mis. De dagen van Wim zijn vaak te kort. Samen met zijn vrouw Wil wordt de voorzitter van stichting Bewonersbelangen de Egge (BBE) in het zonnetje gezet. Wim en Wil wonen al 33 jaar in de Bongardstraat in Brunssum. Een heerlijke buurt, waar ze niet meer weg willen. “Er is veel onderling contact. Zeker sinds we twee jaar geleden met de stichting begonnen. Mensen van alle nationaliteiten groeten elkaar tegenwoordig.” De stichting organiseert het hele jaar door activiteiten voor de buurt. Van een straatmarkt met hapjes tot een speurtocht voor jong en oud in het donker. Van een Sinterklaasmiddag tot paaseieren rapen. Dat laatste was het afgelopen jaar trouwens een groot succes. De

“Iedereen groet elkaar tegenwoordig in De Egge” 75 kinderen zochten de eieren bij de kinderboerderij van Verpleeghuis Schuttershof. Ook leuk voor de ouderen.

Militairen Wim is daarnaast nog voorzitter van het thuisfrontcomité, dat activiteiten organiseert voor partners van militairen die uitgezonden worden naar het buitenland. Jaarlijks collecteert hij voor de brandwondenstichting en op afroep is hij chauffeur voor Schuttershof. En dan zijn er natuurlijk nog de twee kleinkinderen, van hun twee zonen. “Maar mijn grootste hobby is mijn vrouw”, zegt hij olijk. Wim houdt van een grapje, maar dit keer zie je dat hij het ook meent.

Verse broodjes Wim’s vrouw Wil doet onder andere ook vrijwilligerswerk in het verpleeghuis. De hele dag bij elkaar op de lip zitten, vinden ze niet nodig. Ze zien elkaar toch dagelijks aan het ontbijt, wanneer Wil verse broodjes bakt? Potje Mens-erger-je-niet erbij. Het bord ligt nog op tafel. “De dobbelstenen vliegen soms door de kamer”, lacht Wil. “Hij kan niet goed tegen zijn verlies”, waarop Wim vrolijk zegt dat dat juist voor zijn vrouw geldt. Om de Wellertaart soldaat te maken belooft Wim de bestuursclub bij elkaar te trommelen. Dit keer geloven we hem meteen.

Dolce far niente

Benvenuti!

Wellertaart voor Wim Hermsen

relatiebeheerder Kim Stroucken.

Het grote Italiaanse ontspannen Als er één land is waar ontspannen nog met een grote O wordt geschreven, dan is het wel Italië. Of u nu gewoon per auto de prachtige landschappen bewondert, zalig lui aan het strand ligt, uitgebreid gaat shoppen of tot in de late uurtjes van de Italiaanse keuken geniet. In Italië is het allemaal mogelijk. Onze favoriete ontspan-locaties? Het betoverende, bekendere Toscane en het pure, nog amper door toeristen ontdekte Puglia. Benvenuti! Welkom!

Rustpauze Verlangt u naar rust, genieten en ontspannen? Kans is groot dat Italië tot uw favoriete vakantiebestemmingen behoort. Voor nuchtere ‘Hollanders’ als wij, is het een waar genot om de cultuur en tradities van de Italianen op te snuiven. Al lijkt menige Italiaan hyperactief en allerminst geboren om ook maar voor vijf seconden zijn mond te houden, ze zijn

experts als het aankomt op ontspannen. Dat begint al met het feit dat er rond één uur ’s middags een rustpauze wordt ingelast van een paar uur: winkels gaan dicht, rolluiken omlaag en het rumoer op straten en pleinen maakt plaats voor een bijna ongebruikelijke stilte. Reden: de Italianen gaan uitgebreid genieten van il pranzo, hun middagmaal. Zelfs veel musea en kerken houden hun deuren stevig op slot. Alleen de

restaurants zijn open. En vaak afgeladen vol. Het volgende ontspanmoment is niet ver weg: in de late namiddag en ’s avonds is de piazza het trefpunt van de Italianen. Zo goed als elk dorps- of stadsplein stroomt vol. Er wordt druk handen geschud, gezoend, gelachen en gepraat. Kortom: genoten en gerelaxed. Logisch dat een cultuur als deze aanstekelijk werkt.

Chillen in Toscane Op welke manier u ook het liefst relaxt, in Toscane komt u niet een beetje, maar volledig aan uw trekken. Heerlijk eten en proeven van de meest verfijnde Toscaanse gerechtjes en


Wist u dat... ... augustus de vakantiemaand van de Italianen zelf is en het dan erg druk (en duur) is in Italië? ... de landschappen in Puglia en Toscane qua uitbundigheid van kleuren het mooist zijn in april en mei? ... Puglia werkelijk vól staat met olijfbomen en er dus ook overheerlijke olijfolie te vinden is? ... Toscane jaarlijks meer dan 7 miljoen toeristen lokt? ... zowel Toscane als Puglia twee provincies zijn die u het best ontdekt met de auto? ... in Italië je naamdag heel speciaal is en gevierd wordt met cadeautjes? ... samenwonen in Italië nog niet echt ‘done’ is en je liefst eerst trouwt? ... ouders bijna als heiligen worden gezien en altijd bij de familie blijven horen en wonen? ... de meeste Italianen werken als een noodzakelijk kwaad beschouwen en niet zozeer iets waar je veel plezier aan beleeft? ... het dus niet zo verbazingwekkend is dat ontspannen en genieten in de genen van de meeste Italianen zit?

exquise wijnen, is slechts één mogelijkheid. Wat te denken van heerlijkheden uit de zee zoals zuppa di cozze (mosselsoep) of caciucco (vispotje)? Maar ook gerechtjes van het land zijn niet te versmaden. Een Bistecca alla Fiorentina van het Chianina-rund móet u gewoon geproefd hebben. Net als de ragout van chingiale (everzwijn). Flink gaan shoppen, is nog zo’n ontspannen Italiaans tijdverdrijf. Toscane is een paradijs voor shopaholics. Vooral als u op zoek bent naar designermode, sieraden en leer. Italiaanse merken als Prada, Versace en Gucci, zijn er in overvloed. En nu we toch op de sjieke toer bezig zijn: waarom niet een middagje golfen à la Tiger Woods? Er zijn tientallen golfterreinen in Toscane. Of staat u liever wat dichter bij de natuur? Vul een picknickmand met vers gekochte Toscaanse lekkernijen, steek er een ijsgekoelde fles prosecco (schuimwijn) bij, zoek de mooiste glooiing in het landschap op, spreidt een grote deken uit en geniet. Simpel,

maar zo heerlijk! En voor we het vergeten: voor degenen die wat meer spektakel willen, zijn er de bijna ontelbare feesten en festivals. Gaande van muziekvoorstellingen, processies, riddertoernooien en religieuze festiviteiten. En last but not least: ontdek zeker de sagre, de vele kleine en grotere dorpsfeesten. In Toscane is het zo goed als elke dag feest! Informeer ernaar bij het plaatselijke VVV-kantoor.

Ontstressen in Puglia Als u niet over de miljoenen toeristen wilt struikelen die jaarlijks Italië aandoen maar toch wilt genieten van alle voordelen van dit zalige land, is Puglia een absolute aanrader. Dit is de ‘hak’ in het uiterste zuidoostelijke puntje van Italië. Ruw als een ongeslepen diamant en dus minder populair dan Toscane. Maar daar staat een nóg grotere gastvrijheid tegenover (werkelijk iedereen is hier vriendelijk!), een niet te evenaren


Thermaal ontspannen Het summum van ontspannen in Italië is een bezoekje aan de thermen. Zowel in Toscane als Puglia zijn er verschillende kuuroorden en warmwaterbaden waar u terecht kunt voor complete relaxatie. Geneeskrachtige bronnen zorgen niet alleen voor het broodnodige ‘ontstressen’, maar bieden ook heel wat heilzame eigenschappen voor het lichaam. Klachten als constipatie, huidaandoeningen, reuma en ademhalingsproblemen worden er zachtjes, doch doeltreffend aangepakt. In Toscane staan vooral Montecatini Terme en in Puglia Santa Cesarea Terme goed aangeschreven. Allen daaarheen!

keuken, dorpjes die absoluut charmant en authentiek zijn en een kustlijn die eeuwig lijkt te duren. Ruwe rotskusten (veel) en dromerige zandbaaitjes (genoeg) wisselen elkaar kilometerslang af. Wedden: de wat afgesleten wegen, de ietwat eerste rommelige indruk én grotere verkeerschaotiek, neemt u er zonder morren bij. Net als in Toscane behoren de eetmomenten hier tot één van de meest ontspannen bezigheden. Volgens de Italiaanse topkok Antonio Carlucci krijgen ze er in Puglia nooit genoeg van! Vis komt hier altijd vers uit zee en smaakt hemels. Vergeet ook zeker niet lokale specialiteiten zoals pucce (brood met olijven), zee-egels en tiela, een eenpansgerecht meestal gevuld met rijst, mosselen, tomaat en courgette, te proeven. Puglia leent zich ook perfect om op het dooie gemak door authentieke dorpjes te slenteren. Otranto en vooral Polignano a mare hebben ons hart gestolen. Alsof hier nog nooit een

toerist voet aan wal heeft gezet! Behalve de Italianen zelf dan: degenen die uit de noordelijkere gelegen provincies naar het diepe zuiden komen afgezakt omdat ze weten hoe goed toeven het is hier is. Ontdek de oogverblindende vergezichten over zee, de historische smalle straatjes, de bijna oosterse rust en de verborgen adresjes waar het heerlijk likken is aan een versgemaakte gelato. En ontspannen overdag? Een luie autorit van Otranto tot Capo Santa Maria di Leuca in het zuidelijke puntje, tovert via de schilderachtige bochtige kustweg de meest onwaarschijnlijke rotskusten tevoorschijn. Dit is genieten van Puglia in zijn meest pure vorm.



Lekker in de tuin Math Kohlen,

Dagtaak

De mooiste voortuin van Heerlerbaan

De winter in Nederland vindt Math Kohlen maar niks. Dan is er namelijk niets te beleven in zijn tuin, behalve misschien wat sfeerverlichting. Maar de rest van het jaar laat hij zijn groene vingers wapperen, samen met zijn vrouw Els. Hun voortuin op Heerlerbaan werd door de jury van de Weller tuintjeswedstrijd uitgeroepen tot mooiste van deze wijk. En op een stralende zomerdag in juli is in één oogopslag duidelijk waarom. Math werd 64 jaar geleden geboren op Heerlerbaan, in een gezin van elf kinderen. Hij herinnert zich nog dat het huis gebouwd werd waar hij nu zelf woont. Vroeger waren daar weilanden met fruitbomen. Ze kregen er nog een paar in hun tuin toen begonnen werd met de bouw. Vanaf het moment dat Maths vader jong overleed, verzorgde hij die tuin. Dat beviel. De laatste vijfentwintig jaar

voor hij met de VUT ging, werkt hij dan ook bij een tuincentrum.

Bloemenzee Math heeft gevoel voor planten en de planten voelen zich duidelijk goed bij hem. De voor- en achtertuin aan de Hambeukerboord 60 is het best te omschrijven als een tot in de puntjes verzorgde bloemenzee. Fuchsia’s, begonia’s, buxussen, hibiscus, margrie-

ten, gladiolen en ga zo maar door. In het voorjaar vindt Math zijn tuin zelf het mooist, met bloeiende tulpen en azalea’s. Maar een favoriete plant heeft hij niet. “Ik hou van alle planten, maar ook van bomen. En palmen, daar ben ik ook gek op.” In zijn achtertuin staan twee palmen in potten. In de winter gaan ze het tuinhuisje in, dat hij nog meenam van hun vorige woning op de Corusberg. Kacheltje erbij: planten hebben niks te klagen bij Math en Els. Het echtpaar woont nu drie jaar aan de Hambeukerboord. “Hadden we hier maar tien jaar eerder kunnen wonen”, zeggen ze nu. De rust in de straat vinden ze heerlijk.

Aan hun tuin hebben ze een dagtaak, zeker op hete zomerdagen. Het water geven van de planten viel hun zoon kort geleden nog vies tegen, toen Els en Math op vakantie waren. Want op vakantie gaan ze graag, liefst drie keer per jaar. In januari zaten ze op Gran Canaria. “Het zeeklimaat is daar zo mild. Alle planten stonden er in volle bloei in januari. Daar sta je versteld van”, zegt Math bewonderend. En in mei bezochten ze hun favoriete vakantieland: Spanje. Malaga aan de Costa del Sol. Tijdens zo’n vakantie genieten ze van de natuur, de zon en de zee. Én ze fietsen en wandelen ook graag.

Palmbomen Hun andere gedeelde hobby is stijldansen. “We gaan nog iedere week uit”, glundert het stel. “En op vakantie gaan we dansen in de chique hotels, waar een orkestje speelt in de buitenlucht. Dansen onder de palmbomen, wat wil je nog meer?” Maar de allergrootste hobby van Math is toch Roda JC. Hij en Els hebben beiden een seizoenskaart, zodat ze geen wedstrijd hoeven te missen. Zelfs op Gran Canaria liep Math een paar kilometer voor een café met satellietschotel, zodat hij Roda-PSV kon zien. De hoofdprijs voor de mooiste tuin van Heerlerbaan is een cheque van Intratuin ter waarde van vijfhonderd euro. Die gaat Math waarschijnlijk besteden aan enorme hoeveelheden potgrond en meststoffen. “Planten moeten ook eten hebben”, zegt hij. “Of misschien koop ik er wel een wintervaste palm voor! Jammer dat je de zon niet kunt kopen.” Een ding staat vast: die palm kan zich geen betere tuin wensen.

Weller Klantteammanager Martin Nilessen overhandigd de check aan Math Kohlen.


De taal van de mam wordt geschreven in onze moedertaal: het dialect. We spreken over ’taal’ omdat


het Limburgs een echte en erkende taal is, die in niets onderdoet voor het Nederlands. Ten opzichte van onze standaardtaal – het Nederlands – is het Limburgs een dialect, zoals het

Kafee

óch óntsjpanning zieë. ’t Leëve van al daag kump an dich vuurbei. Is ’t neet heerlik die gruëtsje oma te hure? Höar ieësjte kleekink weëd inne groeëte later. Fysiologies logies. Mè dat bedoelt ze neet. Wat höar Frenske van drei joar al allenui kint en wit. Inne leuke en loeëze! ’t Weëd inne ganse, dat is ee geniaal keëlke en professor is ’t minste wat deë weëd en waarsjienlik nog wal mieë! Ze vertelt dat mit zoeng uëvertuging dat ich ’t benoa al goa geleuve. Is dat óntsjpanning of neet? En wat tungs Uch van coole Jo in d’r cabrio. Deë is in deë kótte tied dat ich hei zit, al veer moal ’toevallig’ en ’ónópvallend’ vlak langs ’t terras kómme rieje, vanoet inne ooghoek sjpeurend noa verwónderde blikke. Vermoedelik wilt ’e indruk make óp die giechelende meëdjes sjuin vúúr mich…. Zoe terras is óch informatiebron. Was te nog neet wits oet de gezet, huësj te hei. D’r plaatsjelike politiek kump breed an de orde en ich huur van ’t dusjke achter mich dat zie dat ummer al gewete hant. Deë wethouder sjmeet as kink al mit geld. Hoofs te neet te vroage wat noe gebuët. Hils te ’t vuur meugelik zoeëvöal gemeensjapsgeld vuur dat éé projek? As ’t an hön geleëge houw, woar deë noeëts óp deë sjtool terech gekoame. D’r woare wal vöal en vöal beëtere. Ich kós die mannesjtum good versjtoa vlak achter mich, ofsjoeën ze get hees woar. Ja me mót zieng sjtum good gebroeke, angesj geet ’t neet alling óp ’t gemeentehoes verkieëd….

bemuje mit ’t Nederlands Elftal, da góng alles vöal beëter. Deë sjteet juus wie vier geweun neëve ’t veld en mót ins liere zjwiege. Elk voordeel hep z’n nadeel. Ich geleuf d’r man op zie woad. D’r ober, deë mich een nui gleëske bringt, hilt zich wieselik óp de vlakte, mè ich meende toch get van insjtumming an ’m aaf te kinne leëze. Ich kan ’t neet loate um de lüj te besjtudere en zieë get wier ing vrouw en ’ne man plaatsj numme. Ich zieën ’t dierek: dat is gee paar: doa is deë signeur mich te vruntelik vuur! Of heë an miene dusj kós plaatsnumme, vroog ’ne man. En of mich dat neet zouw sjture went heë ziene laptop zouw gebroeke. ”Gee probleem heer, plaatsj genog óp d’r dusj”, zaan ich en dierek d’rnoa geet ziene computer al aa. Zónger van ’t sjerm aaf te kieke, bejstelt heë get an d’r ober en blief gekónsentreerd sjtare en ieverig intiepe. Dat is toch geweldig allewiel dat droadloze, ofsjoeën me soms dinkt dat sommige ’droadloze’ een dröadje los hant as ze d’r ganse daag zint ’nt belle… As deë wuste cabrio-Jo vuur de zoeëvöalste kier kump langs gebroeze, begin ich mich te ergere. Weg óntsjpanning! Ich goa noa heem noadinke uëver inne kursus. Ich twiefel nog tusje twieë üterste: parachutsjpringe of sjnorkele.

Iets betekenen voor je medebewoners

In de kafee zitte lüj die geer alling zint en vuur noe gezelsjap zeuke.

Óntsjpanne Me kan zich óp allerlei manere óntsjpanne en vuur jieëkerinne is dat wer angesj. ’t Geet drum das te weësj aafgeleid van diene ege sores en toervel, dan pas bis te óntsjpanne. Parachutsjpringe, bokse, bergklumme, koeëgelsjtoeëte of sjnorkele bevuurbild, eise diene ganse aandach óp. Ich doeë ze zelf alle vief neet, mè dit lieke mich bezighede die dich gans in besjlaag numme en dus vuur maximale óntsjpanning zörge. Wie gezag wat vuur d’r inne geldt, kan gans get angesj zieë vuur ’n angere. Lekker oetgezak óp ee kafeeterras zitte en de lüj besjtudere kan zieëker

Ger Prickaerts Heëlesj Lierzaam is óch ’t verhoal van inne zieëkere Sjeng, deë alles van voetbal sjeen aaf te wete. Heë holt vuurbilde aa um dudelik te make dat ’t an d’r Cruyff lik en an ginne angere. As deë zich noe ins endlig neet mieë zouw

Heerlijke ontspanning, vroeger…

Vroeger

De taal van de mam

Nederlands een dialect is in relatie tot het handels- en diplomatiek Engels.

Een zomerse vakantie is voor bijna iedereen de gewoonste zaak van de wereld. Onze welvaart zorgt er zelfs voor dat we ons drukke leven met werken en andere bezigheden soms meerdere malen per jaar met een ontspannen vakantie kunnen onderbreken. Vroeger was dat echter alleen voorbehouden voor de allerrijksten. De ‘gewone man’ kon zijn werkbare loopbaan nauwelijks onderbreken, het fenomeen ‘verlof’ is pas een verworven recht vanaf de twintigste eeuw. Toch waren er gelegenheden te over om het harde bestaan af te wisselen met momenten van heerlijke ontspanning, maar dan dicht bij huis. Tal van oude Limburgse gezegdes herinneren daaraan. Een aantal voorbeelden: ‘De speelman zit op ’t dak’ (het gaat er lustig aan toe), ‘Goede zangers drinken graag’, ‘Lustig geleefd en zalig gestorven, dat is de duivel de markt bedorven’, ‘De dag wil ook een avond hebben’ (na gedane arbeid is het goed rusten) of ‘De geit leiden’ (iemand foppen). Dus kun je wel zeggen dat ontspanning zo oud is als de weg naar Aken. In een vorig nummer gaf ik al een kort overzicht van allerlei (Limburgse) feesten, zoals het St. Barbarafeest,

Driekoningen, de kermis en het ‘mei-i-vaare’. Feesten die direct of indirect met het geloof en de volksaard samenhangen.

Schuttersfeesten Geen melding heb ik toen gemaakt van twee andere, eeuwenoude feesten die in elk dorp in onze regio zeer in aanzien waren en nog zijn. Het schuttersfeest en het feest der zotten, carnaval. De dorpsschutterijen waren op de eerste plaats gezelligheidsverenigingen. Het schieten, het gezamenlijk optrekken en bezoeken van concoursen, het opluisteren van kermissen en volksfeesten, gaf de nodige ontspanning. Het samen recreëren was uiteraard in ieders belang. De grotere dorpen als Heerlen en Kerkrade hebben mogelijk reeds vóór 1500 een schutterij gehad en Brunssum volgens eigen zeggen ook, hoewel de oudst bekende bron, een stuk schut-

Bovenaan: Schutterij St. Sebastianus van Heerlerheide voor café Van Eijseren op 28 april 1889 bij de ingebruikname van hun vaandel. Hierboven: Het koningsschieten bij het federatiefeest in Heerlen in 1949 door Roelof Braad Roelof Braad is stadshistoricus van Heerlen en bereikbaar bij Rijckheyt, centrum voor regionale geschiedenis (voorheen: Stadsarchief) te Heerlen. Foto's: collectie Rijckheyt, Heerlen


terszilver van deze vereniging, het jaartal 1614 aangeeft. In 1484 werd al gewag gemaakt van de ‘schuttebanen' in Heerlen. De naam van de schutterij St. Sebastianus van Heerlen leren we pas in 1596 kennen. St. Sebastianus Kerkrade staat al in 1553 in de archieven opgetekend. Tussen 1550 en 1700 kregen ook andere dorpen een schutterij. Toch werden er ook in de vorige eeuw nog schutterijen opgericht: St. Sebastiaan Heerlerheide bijvoorbeeld ontstond in 1850, St. Joseph Waubach in 1888. De oudste schutterij van Landgraaf, ‘Koningin Wilhelmina' uit Nieuwenhagen, is van 1860. Helaas zijn de precieze ontstaansdata van de oude dorpsschutterijen onbekend. Veel jaartallen, bijvoorbeeld op de vaandels, zijn fictief. Soms zijn deze jaartallen gebaseerd op de oudste vermelding van het dorp, op het oudste koningszilver, of op gebeurtenissen waaruit men meende af te leiden dat er ‘dus' een schutterij bestond. De wens om zo oud mogelijk te zijn en op gunstige tijdstippen jubilea en schuttersfeesten te organiseren, hebben er toe bijgedragen dat het met de jaartallen niet altijd even nauw werd genomen, want er moest immers gefeest kunnen worden. Bij de schuttersfeesten was er voor elk wat wils. Zo vermeldde het

`Programme der vermakelijkheden, uitgeoefend door de S. SebastianusSchutterij te Heerlen' in 1859 prijsvogelschieten, zaklopen, mastklimmen, stokrijden en op kermismaandag het beroemde `Spiegelgevecht of Stormen'.

Het feest der zotten Het middeleeuwse carnaval – de vastenavondviering – was heel anders dan het tegenwoordige feest, dat door de verschillende carnavalsverenigingen die veelal pas na de Tweede Wereldoorlog ontstonden, in ere wordt gehouden. Carnaval is ontstaan uit oude heidense lente- of vruchtbaarheidsfeesten, bekend bij de oude Grieken, Germanen en de Romeinen. Een schip op wielen speelde bij de lente- of nieuwjaars-

feesten een belangrijke rol. Het woord carnaval zou dan ook afgeleid kunnen zijn van de woorden 'carrus navalis' (scheepswagen). In de christelijke middeleeuwen werden de lente- of vruchtbaarheidsfeesten omgevormd tot het vastenavondfeest. Het volk kon zich tijdens dit feest nog eens flink te buiten gaan aan spijzen en drank. Hierna begon een lange periode van onthouding, de veertigdaagse vastentijd. Het woord carnaval zou dan ook afkomstig kunnen zijn van 'carnavale', hetgeen 'afscheid van het vlees' betekent. Over de vastenavondviering in de voormalige mijnstreek zijn maar weinig bijzonderheden bekend. Door de gevonden sprokkelingen achter


elkaar te zetten krijgt men toch een aardig beeld. In de 13de eeuw werden in de omgeving van Kerkrade, Simpelveld en Bocholtz vastenavondvuren ontstoken. Kinderen zochten op vastenavond de omgeving af op brandbare materialen. Deze werden onder andere op een weiland naast de Sint Lambertuskerk in Kerkrade verzameld en in brand gestoken. De kinderen dansten en sprongen rondom het vuur. Zij droegen daarbij fakkels die gemaakt waren van hout, jute en kaarsvet. Op zondag voor de veertigdaagse vasten trokken een eeuw later kinderen rond. Zij zongen vastenavondliedjes en bedelden om allerlei lekkers. Zij speelden daarbij ook op de foekepot. Jan van Heinsberg, bisschop van Luik, verbood in 1440 om tijdens de vastenavondviering maskers te dragen. Vijf jaar later verkocht de abt van Kloosterrade, Johannes de Vorstheim een vastenavondvarken aan Willem van Anstelen. In 1488 werd op de zondag voor de vasten, ook wel Pfaffenzondag genoemd, het feest der zotheid gevierd. Tijdens dit feest werden de autoriteiten en geestelijken belachelijk gemaakt door ze overdreven te imiteren. En alweer volgde er, nu in 1500, een verbod op het dragen van maskers door de bisschop van Luik. Ondanks de herhaaldelijke verbods-

bepalingen vierde men steeds weer uitbundig feest met vastenavond. Naast het rondtrekken met de foekepot, de vastenavondvuren en de maskerades werden ook vastenavondspelen zoals gansrijden en haneslaan georganiseerd. Bij het gansrijden moest men al rijdend op een paard of op een kar proberen de kop van een gans eraf te trekken. De gans hing omgekeerd aan een draad die tussen twee palen was gespannen. In Heerlen zat de rijder hierbij op een vlakliggend, ronddraaiend wagenrad. Bij het haneslaan werd een haan ondersteboven in een bodemloze mand gehangen. Alleen zijn kop stak eruit. Geblinddoekt moest men vervolgens met een sabel proberen de kop van de haan eraf te slaan. De maandag van vastenavond heette 'razende maandag', wellicht omdat er veel lawaai gemaakt werd. De dinsdag heette 'dollen dinsdag', wellicht omdat het er die dag 'hol en dol' toeging. Vastenavond was in de dorpen vooral een huiselijk feest, waarbij men zich tegoed deed aan eten en drinken. Vooral genoot men van het vastenavondgebak als nonnevotten (een soort in olie gebakken Berliner bollen), wafels en moetzen (een soort zandgebak). Van 1663-1794 waren Heerlen, Klimmen, Voerendaal en Nieuwenhagen Staats gebied, dus protestants. Daar waren de vastenavondspelen en maskerades verboden. Met de komst van de Fransen in 1794 kwam aan deze situatie een einde, maar het duurde toch nog tot ongeveer 1830 voor de viering weer opleefde.

stokje van ca. 40 cm of iets dergelijks (afgezaagd na een verdikking in het takje), een droge varkensblaas en een stuk dun touw. Maak een klein gaatje in het midden van de varkensblaas en plaats het uiteinde van het bamboestokje in het gat. Doe een stukje dun touw om het uiteinde van het stokje, zodat deze er niet uit kan schieten. Maak de varkensblaas vochtig en laat het vocht intrekken tot de blaas soepel is. Span daarna de blaas over de rand van het verfblik of de kom en wel zo dat het bamboestokje in het midden zit en zet het stevig vast met dun touw dat enkele malen onder de uitstekende rand is gewikkeld en vastgeknoopt. Als het goed is staat het bamboestokje nu vanzelf recht omhoog. Laat het vel drogen, het spant zich nu vanzelf. De foekepot is daarna klaar voor gebruik. Houd deze met een hand vast en druk het tegen de borst. Even flink spugen in de andere hand en dan met de vochtige hand stroef langs het bamboestokje bewegen: 'pompen' maar! Bronnen: Ach lieve tijd, twintig eeuwen Mijnstreek de bewoners van oostelijk ZuidLimburg [Zwolle 1993-1995], de delen 5 en 10; H.W.A. Lemmerling, Oet vreuger jaore [Oirsbeek 1978-1985], de delen 3 en 8; T. de Joode, Feesten in Nederland [Amsterdam 1977]; Charles de Mooij (red.), Vastenavond – Carnaval; feesten van de omgekeerde wereld [Zwolle 1992]; H. Welters, Feesten, zeden, gebruiken en spreekwoorden in Limburg [Venlo, z.d.].

Linker pagina: De bekende Limburgse

Om zelf te maken: de foekepot

schilder Charles Eyck maakte in 1962 dit

De ouderwetse ‘foekepot’ of ‘rommelspot’ is een ‘vergeten’ muziekinstrumentje dat een ‘foeke-foeke’-geluid maakt en vooral bij de vastenavond werd gebruikt. Je hebt er voor nodig een leeg conservenblikje met uitstaande rand of een aardewerken zoutkom of Keulse pot, een dun verf- of bamboe-

schilderij van het Limburgs schuttersleven. Ernaast: Vastenavondliedjes in de vorm van notenbalken met etenswaren, eet- en drinkgerei en zottekappen. Daaronder: Een 17de-eeuwse vastenavond met veel eten en drinken naar Pieter Brueghel II. Deze pagina, boven: Een foekepot.


Lekker wonen in de Tichelwei

‘Het is heerlijk om hier na een dag werken thuis te komen’ Net een week woont Petra de Ruyter (57) ten tijde van het interview in haar nieuwe flat op de eerste verdieping van appartementencomplex ‘De Tichelwei’ in Brunssum. De hele flat is opgeknapt, alles oogt en ruikt nieuw. De muren en plafonds zijn hagelwit. En in de algemene hal werkt nog een monteur aan de nieuwe naambordjes bij deurbel en brievenbus. “Heerlijk vind ik het als je huis nog zo fris is en álles is opgeknapt. Een groot voordeel van verhuizen”, lacht Petra. “Je ruimt eens een keertje écht goed op.” Een verhuizing lijkt zo op een nieuwe start.


Petra is opgegroeid in Brunssum. Slechts een paar jaar heeft zij buiten de stad doorgebracht, om in 1983 weer terug te keren naar Treebeek. Daar woonde zij graag, in een ruim huis met een grote tuin. “Maar op een gegeven moment gaan je kinderen het huis uit en dan sta je als het ware op een kruispunt in je leven”, vertelt Petra. “De ruimte van het huis wilde ik eigenlijk niet kwijt; de grote tuin werd steeds meer een blok aan mijn been. Vier jaar geleden kwam ‘De Tichelwei’ op mijn pad. Hier vond ik de ruime woning die ik zocht, zonder arbeidsintensieve tuin. En dat op een steenworp afstand van het winkelcentrum van Brunssum. Ideaal gewoon. Vanaf de eerste dag dat ik in ‘De Tichelwei’ woon, vind ik het heerlijk om hier thuis te komen.”

mee of je slaat een activiteit over. Dat is geen enkel probleem.” Zelf maakt Petra sinds kort samen met haar hartsvriendin die ook in ‘De Tichelwei’ woont, deel uit van het geheel vernieuwde bestuur van de bewonerscommissie. Een frisse wind dus. Daar zorgt Petra met plezier voor, naast al die andere bezigheden in haar overvolle agenda. Want zij werkt ook nog als receptioniste in het Atrium Mc. Zij zingt en zit in het bestuur van een koor. En een dag in de week let zij op haar kleinzoon van 2 jaar. Dat is pas écht genieten voor de trotse, jonge oma.

Sociale flat Ruim een jaar geleden kwam Petra op een nieuw kruispunt in haar leven. Vanwege haar gezondheid was het wenselijk dat zij haar ruime appartement met kamers op twee verdiepingen inruilde voor een gelijkvloerse woning. Deze stap heeft zij nu binnen het complex gezet. Petra: “Ik peinsde er niet over om ‘De Tichelwei’ te verlaten. Het is hier veel te gezellig. Er wordt veel voor de bewoners, voornamelijk senioren, georganiseerd. Wie er zin in heeft, kan iedere ochtend in de ontmoetingsruimte een kopje drinken. Er zijn leuke activiteiten met kerst of carnaval, een barbecue, een jaarlijks uitstapje. We hebben het hier gewoon erg leuk. Maar, niets is verplicht. Als je geen zin hebt in gezelligheid, dan doe je gewoon niet

Voor meer informatie over lekker wonen in ‘De Tichelwei’ kunt u contact opnemen met Roel Retrae. In het complex bevinden zich 3 types appartementen, met één of twee ruime slaapkamers. Voor gasten is er altijd een extra logeergelegenheid.

Lekker op de fiets



Zo lang hij het zich kan herinneren is Gerrit Knol van de Peter Schunckstraat uit Heerlen gek op fietsen. Geboren en getogen in Meezenbroek heeft hij als jonge jongen samen met zijn vriendjes heel wat rondjes door de buurt geracet. Met Gerrit aan kop. “Ik heb er altijd al een hekel aan gehad om ergens achteraan te bungelen”, lacht hij. 71 Jaar oud is Gerrit nog even fanatiek. Zijn droom: op de racefiets een bezoek brengen aan zijn zoon in Middelburg. Een tocht van ongeveer 250 kilometer.

Mooie jeugdherinneringen

‘Als ik maar kan fietsen’

Het begon zoals gezegd in de straten van Meezenbroek. Maar het fietsverhaal van Gerrit kreeg op zijn veertiende jaar, in 1949, al een onverwacht hoogtepunt. Gerrit vertelt vol enthousiasme, trots op waar de fiets hem in zijn leven heeft gebracht. “Mijn vader, een uitvinder in hart en nieren én een groot avonturier, had van allerlei losse onderdelen een mooie fiets voor mij gebouwd. Als ik mijn school af had, beloofde hij mij, zouden wij samen op reis gaan naar Zwitserland. Met de fiets! De reis van vier dagen heen en vier dagen weer terug, is voor mij een kostbare herinnering. Hoe we onderweg van een boer geen water kregen maar wel wijn. Hoe we een bad namen in het ijskoude gletsjerwater van de Brennersee. Het geratel van de fietsketting. Onvergetelijk.”

FC Brabantia Zijn werk bij de Nederlandse Spoorwegen bracht het gezin Knol in de jaren ‘60 naar Roosendaal. Daar werd Gerrit lid van de plaatselijke rennervereniging FC Brabantia, die als jaarlijkse hoogtepunt een tocht had van Roosendaal naar Maastricht, dwars door de Belgische Kempen. Een authentiek T-shirt houdt de

herinnering aan deze periode levendig. Daarna werd het wat stil op het fietsfront. Gerrit: “Het was druk genoeg met werk en gezin, het fietsen werd functioneel: naar de stad, naar de winkel, naar mijn dochter een paar straten verderop.” Tot vorig jaar. Gerrit was gestopt met roken en besloot om van het gespaarde geld een racefiets te kopen, inclusief outfit. Het virus had weer toegeslagen. Zijn trots weegt 8,5 kilo en telt 9 versnellingen. Gerrit lacht: “Ik heb mijn raceprogramma heel voorzichtig opgebouwd. Want je moet natuurlijk wel goed letten op wat je lijf aankan. Maar ondertussen ben ik fanatieker dan ooit. Ik rijd ongeveer 100 tot 150 kilometer per week. De ene keer een vlakke route, de andere keer kies ik voor de heuvels van het Mergelland. Mensen verklaren mij wel eens voor gek. Maar ik voel mij er prima bij. Ik geniet van elke minuut op de fiets. Bovendien heb ik nu een ijzersterke conditie en dat is op mijn leeftijd alleen maar goed.”

De favoriete toertochten van Gerrit! vlak > via Schinveld (het eerste deel heeft veel stoplichten) > Koningsbosch > Posterholt > Roermond (volg doorgaand verkeer) > over de Maas weer terug naar Heerlen. heuvelachtig > via Simpelveld > Nijswiller > Gulpen > Plateau van Margraten > Cadier en Ceer > Valkenburg > Klimmen > Voerendaal > Heerlen.



De een wil die paar vakantiekilo’s kwijt, de ander wil graag weer een trap op het werk kunnen nemen zonder boven uit te moeten puffen en een derde wil actief aan de slag met het advies van de dokter om ‘minstens een half uur per dag te bewegen’. Zoveel mensen zoveel redenen om actief aan de slag te gaan. Sporten voor de ontspanning komt misschien niet bij iedereen als eerste op. Toch blijkt het zo te werken.

heuvelachtige velden, grazende koeien die je lodderig nakijken en het fluiten van de vogels als achtergronddeuntje. Je kiest eens een andere route en leert je eigen buurt van een andere kant kennen. ‘Wat een leuk straatje.’ ‘Wat een mooie voortuin.’ Tot je in een soort trance raakt en het niet meer zo heel veel uitmaakt waar je loopt, als je maar loopt. Het ritme van je stappen werkt meditatief en voor je het weet sta je weer aan je eigen voordeur. Geestelijk en lichamelijk verlicht!

Lekker sporten

Gewoon doen Het zweet druipt van je voorhoofd, je hart lijkt een paar meter achter je aan te sloffen en het duurt niet lang meer of je gooit de handdoek in de ring. Toch zet je nog even door. Inspannend, zo’n rondje hardlopen? Absoluut. Maar als de energie weer terug in je lichaam stroomt, terwijl alle spanningen en stress als sneeuw voor de zon zijn verdwenen, weet je dat het andere uiterste ook heel waar is: sporten is ontspannend.

Ontspanning via inspanning

Belangrijk is wel dat je een sport kiest die bij je past. Het kost toch de minste moeite jezelf te motiveren voor iets dat je leuk vindt. Wordt het een teamsport, met ieder weekend een wedstrijd ergens in het land? Of ga je voor een abonnement op de fitness club, waar je zo vaak terecht kunt als je wilt? Na afloop nog even de sauna in, zodat je na gedane arbeid helemaal tot rust kunt komen? Buiten of binnen? Actieve sport of denksport? In een team of in je uppie? Wat je wensen ook zijn, er is altijd een sport bij te vinden. En dan is het een kwestie van ‘gewoon doen’.

Hardlopen De laatste tijd kiezen steeds meer mensen voor hardlopen. Bijvoorbeeld omdat ze niet vast willen zitten aan een vereniging maar vooral willen sporten op een moment dat het hen uitkomt. Niet eerst in de auto stappen, maar gewoon starten vanaf je eigen voordeur. Lekker naar buiten. Langs

Startblokken Sta je al in de startblokken? Om te gaan hardlopen, of eindelijk eens te beginnen met die ene sport die al langer in je hoofd rond zeurt? Omdat ontspanning via inspanning je wel aanspreekt? In de gemeentegids, op internet, of via via ben je er snel genoeg achter wat in jouw omgeving de mogelijkheden zijn. Zorg wel dat je geen valse start maakt. Want hoewel je bijvoorbeeld om te gaan hardlopen

niet heel veel hoeft te investeren, is het wel heel belangrijk om een paar goede schoenen te kopen en je eigen conditie niet te overschatten. Ga je fitnessen? Laat je ter plekke adviseren over een trainingsschema dat bij jouw conditie past. Met de juiste voorbereiding ligt de weg naar ontspanning aan je voeten. Blessures zijn namelijk verre van ontspannend!



Hobby in de wijk

Muziek is mijn lust, mijn leven, mijn alles! Op een frisse zomerochtend bel ik aan bij Jessica Ernst. Zij woont bijna twee jaar aan de Peter Schunckstraat in Heerlen. Voor de deur van haar woning op de tiende etage houdt een strenge Beethoven de wacht. Hij zet de toon, niet qua uitstraling, integendeel, maar wel op muzikaal en artistiek vlak. Want in de woning van de opera- en concertzangeres die in de jaren ‘50 en ‘60 furore maakte onder de naam ‘Jesje van Limburg’ is het een en al kleur en fleur. Met als pronkstuk: een witte vleugel midden in de woonkamer. Jessica Ernst houdt van kunst: Schilderijen van bevriende kunstenaars sieren de wanden, beelden domineren de kasten. Minstens zo spectaculair is echter het uitzicht vanuit haar woning. Dat vindt ook Jessica die bij haar inschrijving te kennen gaf, zo hoog mogelijk te willen wonen. Jessica: “Het vergezicht is spectaculair. Aan de ene kant kijk ik tot ver in Duitsland, aan de andere zijde heb ik een schitterend

panorama over het heuvelland. Ieder halfuur trekt hier een ander schilderij aan mijn neus voorbij. Want de Hollandse luchten, dat zijn toch de mooiste ter wereld.”

Snip en Snap Terug in de woonkamer is het onmogelijk om de grote, witte vleugel te negeren. Al zet hij de nietsvermoedende bezoeker wel op het

verkeerde been. De nu 74-jarige ‘Jesje’ is geen pianiste, de piano staat er voor de begeleiding. Jessica vertelt: “Al op jonge leeftijd was duidelijk dat ik begenadigd ben met een mooie stem. Ik kom uit een creatief nest en mijn ouders hebben mijn talent goed herkend.” Opleidingen aan het conservatorium in Maastricht waar zij cum laude afstudeerde en masterclasses in Düsseldorf (D) en Luzern (S) volgden. Aansluitend trok Jessica jarenlang door Europa met verschillende opera- en operettegezelschappen. Van de Zuid-Nederlandse Opera tot de ‘Stadtoper van Würzburg’. Ook trad zij op met het Limburgs Symfonie Orkest onder leiding van André Rieu senior. Een

van de hoogtepunten uit haar carrière is haar deelname als ‘Jesje van Limburg’ (de achternaam ‘Ernst’ was té serieus) aan de Snip en Snap Revue in 1959. Jessica: “Daar sta je dan als Limburgs meisje in Carré. Dat grote podium, die zaal en die entourage, het is een onvergetelijke herinnering voor mij.”

U zingt maar Het ‘toeren’ langs de theaters duurde niet lang. Jessica: “Ik kreeg kinderen en dat was in die tijd een reden om te stoppen. Maar het bloed kruipt, waar het niet gaan kan. Ik besloot van mijn hobby mijn vak te maken en werd zanglerares aan de muziekschool in Heerlen. Dat werk heb ik vele jaren met groot plezier gedaan. Na mijn

pensioen heb ik de zaak weer omgedraaid en van mijn vak weer een hobby gemaakt. Nu zing ik vooral nog met en voor vrienden in mijn flat. Mooie liederen, aria’s uit wereldberoemde opera’s of lichtere, jazzy stukken. Ik zing alles, want mijn stem is door de jaren heen enorm gegroeid. Mijn buren, inclusief de boven- en benedenburen hebben er geen last van. Ik vraag het hen regelmatig. En steeds weer krijg ik dezelfde reactie: ‘Mevrouw, u zingt maar’. Gelukkig, want zingen is mijn lust en mijn leven: de ideale in- én ontspanning tegelijk.”



Erop uit!

Regionaal podium voor de amateurkunst én voor kleine professionele producties

Uit in ’t Patronaat Afgelopen voorjaar (her)opende ‘Het Patronaat’ aan de Sittarderweg in Heerlen zijn deuren voor het publiek. Na een ingrijpende renovatie is het voormalige gemeenschapshuis in zijn oude glorie hersteld: als trefpunt voor verenigingen en voor cultureel vermaak. De ideale plek voor een leuke avond uit in eigen stad, of zelfs buurt. Het nieuwe seizoen waarin de liefhebber van (podium)kunst leuke verrassingen te wachten staat, opent op 19 augustus met een tentoonstelling van kunstschilder Wim Albrink, die hiervoor bekende Heerlenaren portretteerde. Verder staan de komende maanden o.m. een reeks cabaretvoorstellingen, een internationaal filmfestival, leuke optredens van lokale en regionale bandjes en een serie klassieke muziek op het programma. Meer informatie is te vinden op www.patronaat.eu.

Het Patronaat van architect Jos Wielders (1883-1949) heeft een veelbewogen geschiedenis achter de rug. Gebouwd tegen de achtergrond van de bloeiende mijnindustrie in de jaren ’20 van de vorige eeuw vervulde het een belangrijke ontmoetingsfunctie in de hoogtijdagen van Heerlen. Mijnwerkers en hun gezinnen kwamen er samen voor ontspanning. Vele generaties Heerlenaren koesteren dan ook mooie herinneringen aan het gebouw. Wie is er niet geweest, voor een optreden van de harmonie, de toneelclub of voor een feest? Desondanks heeft het Patronaat het een aantal jaren erg moeilijk gehad. De verenigingen trokken weg, het fraaie en statige gebouw verpauperde. Dankzij steun van Europa, de provincie Limburg, het ministerie van VROM en de gemeente Heerlen is het bewaard gebleven. Als een schitterend beelden sfeerbepalend monument voor de wijk Grasbroek, Musschemig en Schandelen. Een monument voor de stad.

Cultureel (buurt)centrum Het vernieuwde Patronaat beschikt over een theaterzaal met 224 zitplaatsen, een gezellig theatercafé voor kleinere optredens, twee repetitieruimtes en een foyer. Een stichting zorgt voor de exploitatie van het gebouw, dat behalve voor optredens ook geschikt is voor congressen en feesten. Maar cultuur is toch de hoofdmoot. Achter de schermen wordt hard gewerkt aan een gevarieerd programma waarmee het Patronaat een plekje wil veroveren in het culturele aanbod van Heerlen en Parkstad Limburg. Want op dat vlak is veel gebeurd de laatste tijd. “Podia zijn er in Heerlen sinds dit jaar in soorten en maten”, legt Nico Pelt uit. Hij is een van de kartrekkers achter het Patronaat. “Van het Theater Heerlen tot Lexor dat deze maand weer opengaat, en van het Glaspaleis tot De Nieuwe Nor. Het Patronaat onderscheidt zich in het aanbod als centrum voor de amateurkunst én podium voor kleinere professionele gezelschappen.

Toneel, cabaret, film, beeldende kunst, muziek: alle mogelijke genres kunnen wij voor het voetlicht brengen. Daarbij vinden wij het erg belangrijk dat onze podia laagdrempelig zijn. Nationale maar ook lokale artiesten kunnen ons gebruiken om naam te maken. En het publiek moet gewoon bij ons binnenlopen en zich laten verrassen door wat er te zien, te horen of te beleven valt. Eigenlijk, net zoals dat vroeger gebeurde in het gemeenschapshuis. Je wist niet wat er op het programma stond, maar het was altijd gezellig.” Loop ook eens binnen bij het Patronaat. U bent van harte welkom! Kijk voor het programma op www.patronaat.eu



Boksen + Young Xperience

In het begin stond ze niet echt te springen om de handschoenen op te pakken en de ring in te stappen. “Ik was bang dat ik een blauw oog zou oplopen”, lacht Mandy Geurten uit Heerlen. Inmiddels weet de 31-jarige secretaresse dat zo’n ‘blauw oog’ prima te camoufleren is met wat make-up en traint ze wekelijks met Arnold Vanderlyde. Haar doel: het WK boksen in 2008. Over adrenaline, voetenwerk en sterretjes.

Mandy Geurten doet aan wedstrijdboksen

“Je moet in jezelf geloven”

Wie denkt dat boksen een kwestie is van je tegenstander zo snel mogelijk tegen de grond slaan, heeft het mis. Mandy Geurten uit Heerlen weet wat de vooroordelen over haar sport zijn. “Mensen denken dat je agressief bent als je bokst, of dat je vast niet zo slim bent.” Gelukkig kan ze daar hard om lachen. Ze noemt zichzelf een ‘lachebekje’ en tijdens het gesprek blijkt dat ze die bijnaam dubbel en dwars verdient. “Alleen als ik een bokswedstrijd verloren heb, lach ik even niet meer. Maar als je wint, geeft dat juist een enorme kick. Toen ik net begon lag ik ’s avonds wel eens klaarwakker in mijn bed na een overwinning. Te veel adrenaline.”

Krachttrainingen Toen Mandy zeven jaar geleden begon met boksen, was ze meteen verkocht. De techniek die erbij komt kijken, de conditie, de krachttrainingen, het voetenwerk. In 2003 maakte ze de stap naar het wedstrijdboksen op amateurniveau. Ze traint dagelijks en eens in de week wordt ze gecoacht door Arnold Vanderlyde in Munstergeleen. “Hij heeft een rugzak bomvol ervaring. Haalde drie keer brons op de Olympische Spelen, heeft altijd goede zin en kan je super motiveren. Ik leer ontzettend veel van hem.” Mandy maakt deel uit van het damesteam dat Arnold klaarstoomt voor Europese- en Wereldkampioenschappen.

IJzersterke conditie Op dit moment bokst ze zo’n vier tot vijf wedstrijden per jaar. Een wedstrijd bestaat uit drie keer twee minuten, met een minuut rust ertussen. Dat lijkt weinig, maar met een hart dat als een bezetene tekeer gaat, is dat echt maximaal, zegt Mandy. Een ‘kap’ op haar hoofd moet haar beschermen tegen de grootste schade. En natuurlijk haar ijzersterke conditie. “Die moet top zijn. Het is een gevaarlijke sport. Ik kan me geen slechte conditie veroorloven. De ring is een goede stok achter de deur om vijftien uur te trainen naast een 40-urige werkweek.”

Sterretjes Ze is gelukkig nog nooit KO geslagen. “Wel heb ik twee keer sterretjes gezien toen ik een flinke klap op mijn kin had gekregen.” Behalve een prima reactievermogen en een goede conditie heeft het boksen Mandy ook meer zelfvertrouwen gegeven. “Je moet geloven in jezelf om te kunnen boksen. Dat zelfvertrouwen groeit als je het langer doet. Tegenwoordig is boksen voor mij een manier van leven. Het geeft me voldoening en ik krijg er energie van. Als ik een paar dagen niet heb gesport, word ik kribbig.” Desondanks zou ze niet willen overstappen naar het professioneel boksen. De trainingen zijn dan zo veeleisend, dat een privéleven bijna niet meer mogelijk is. “En ik vind ontspannen minstens zo belangrijk”, besluit Mandy lachend.


Sporten... Op topniveau

Voetbalhemd van het lijf


Sommige mensen hebben alles mee: de looks, talent en zijn nog leuk ook! Zo ook Willem Janssen, een 21 jarige profvoetballer. Tot voor kort speelde hij bij VVV (Voetbalclub Venlo), maar nu speelt de jonge ster op topniveau bij Roda JC. Ik vraag hem zijn voetbalhemd van het lijf over een jongensdroom die werkelijkheid werd... Wat is het grootste verschil tussen voetballen bij Roda JC en VVV? ‘Heel veel eigenlijk: het niveau is hoger, het tempo is sneller en de techniek is beter. Kortom het is veel professioneler. Verder mikt Roda op Europees voetbal en dat is een hogere ambitie dan die van VVV (handhaving van de eredivisie).’ Hoe voelt dat als je straks tegen je oude club VVV moet spelen? ‘Hartstikke spannend, zeker als het een uitwedstrijd is en ik in Venlo moet spelen. Er zitten mensen in het publiek die je vroeger toejuichten maar nu hopen dat je verliest. Tja, zo gaat dat! Maar ik vind het natuurlijk vooral leuk om de jongens weer te zien. Wat is tot nu toe je hoogtepunt in je voetballoopbaan? ‘Het promoveren van VVV het afgelopen seizoen. Dit werd groots gevierd met een huldiging op het bordes van het stadhuis in Venlo. 15.000 Mensen waren uitzinnig van vreugde. Dat was zo’n kick!’ Hoe voelt het om als 21e jarige voor een groot publiek te spelen? ‘Wennen! Bij VVV zaten gemiddeld vijfduizend mensen op de tribune, Roda JC speelt haar thuiswedstrijden voor zo’n 12.500 mensen. Tijdens de

warming-up zal ik vast wel eens zenuwachtig zijn. Vooral als we tegen een topclub als Ajax spelen, dan ziet het zwart van de mensen. Maar als je eenmaal aan het spelen bent verdwijnen de zenuwen als sneeuw voor de zon. Je concentreert je dan op het voetballen en hoopt op een goede wedstrijd.’ Hoe ziet je trainingsweek eruit? ‘Tijdens de competitieperiode (die duurt ongeveer 34 weken), wordt er elke dag gevoetbald behalve op zondag. In het begin van de week trainen we twee keer per dag. Naarmate we dichter bij de wedstrijd komen moet het lichaam ook voldoende rust krijgen en trainen we nog maar 1 keer. De trainingen zijn zwaar, maar ik heb voldoende vrije tijd om bij te komen.’ Heb je een speciaal dieet? ‘Niet echt, maar we krijgen wel voedingsadviezen. We eten veel groente, fruit en koolhydraten én drinken veel water. Elke maand wordt ons vetpercentage gemeten en vooral na de zomerstop heeft dit nog wel eens consequenties voor voetballers.’ Kun je een voorspelling doen voor het nieuwe seizoen van Roda JC? ‘Het doel is om weer Europees voetbal te spelen, maar dan moet je minimaal bij de eerste negen van de

eredivisie eindigen en goed presteren bij de play off wedstrijden. Vorig jaar werden we 6e dus dat voorspelt veel goeds.’ Als profvoetballer zul je wel aanbeden worden door vrouwelijk schoon? ‘Dat valt allemaal reuze mee. Dat is misschien zo als je in het buitenland speelt, bij de grotere clubs. Je hebt natuurlijk wel je vaste supporters maar het is echt niet zoals de serie ‘Voetbalvrouwen’ suggereert. Daar worden voetballers neergezet als versierders. Heel veel vrouwen houden helemaal niet van voetballers. En al zou het wel zo zijn, ik ben al 4,5 jaar gelukkig met mijn vriendin. Ik moet eerlijk bekennen dat ik wel graag naar de serie Voetbalvrouwen kijk (Willem lacht ondeugend). Zijn voetballers macho’s of is dit een cliché? ‘Tja dat klopt eigenlijk wel, het is tenslotte is toch een mannenwereldje. En waar mannen zijn, zijn grote verhalen……’ Welke muziek zit er nu in je cd-speler/ mp3? ‘Usher! Ik hou van bijna alle muziek, behalve van hardrock en hardcore.’


Jeu de Boules. ` 4,49, Intertoys

Hier heeft de hele buurt plezier van!

Knetterend lekker

Hier staat je hoofd wél naar

Wie is je grote voetbalheld? ‘Dennis Bergkamp! Ik ben al fan vanaf mijn 8ste. Dennis is gewoon een van Nederlands beste voetballers. Een tijdje geleden is hij gestopt. Als je 35 bent is je voetbalcarrière ten einde.’ Ben jij rijk? ‘Wat is rijk? Hoe hoger je komt des te meer geld je verdient. Het is gewoon werk, ik moet er ook van leven. Maar als je het vergelijkt met leeftijdsgenoten, kun je mijn inkomen wel riant noemen.’ Welke Willem zien we als er niet gevoetbald wordt? ‘Een rustige! Ik ga niet heel vaak uit, al vind ik het af en toe wel eens leuk. Maar als voetballer kun je je nooit helemaal laten gaan. Je moet in topconditie blijven! Ik drink ook geen alcohol. Nooit gedaan! En dat voor iemand wiens ouders een café hebben. Ik heb er helemaal geen behoefte aan en kan mezelf prima zonder vermaken.’

Je komt oorspronkelijk uit Well en je woont nu in Heerlen. Hoe bevalt het hier? ‘Goed, al ben ik hier nog maar kort. Het is een leuke stad, er is genoeg te doen en ik heb natuurlijk een fantastische woning van Weller. Een zogenaamde Full Domestic woning (een compleet ingerichte woning red.). Voor mij is het belangrijk dat ik een rustig plekje heb en dan is het fijn als alles goed geregeld is.’

VVV. Maar mijn ouders hebben een horecazaak in Well, misschien zou dat een optie zijn?’

Stoepkrijt. `1,00, Blokker

Badzout in drie geuren. `5,99, De Tuinen

Massagespin. `3,99, Blokker

Met welke voetballer zou je wel eens willen duelleren? ‘Edgar Davids, de middenvelder van Ajax. Vroeger was ik altijd een fan van Ajax en nu ga ik er zelf tegen spelen. Dat is toch geweldig!’

Word je altijd opgesteld? ‘Dat ligt helemaal aan mezelf! Als ik goed genoeg ben word ik ook opgesteld. Als ik faal niet! Het is gewoon belangrijk dat je altijd je beste beentje voorzet. Het is natuurlijk anders als je een blessure hebt, maar die heb ik gelukkig nog niet gehad.’

Hiermee ga je zeker niet de boot in!

Die vlieger gaat wel op

My cup of thea * Kruidenthee om te

Hoe ie je voetbaltalent ontdekt? ‘Door scouts van VVV. Als je goed genoeg bent kom je in de jeugdopleiding terecht. Deze scouts zoeken meestal in de eigen regio. Je komt dus als Limburger niet snel in de jeugdopleiding van AJAX terecht.’

Joe Speedboot. `12,50, Plantage Boekhandel

`4,99, Blokker

ontspannen. `2,99, De Tuinen

Als je geen voetballer was geworden wat dan wel? ‘Daar heb ik nooit over na hoeven te denken want ik zit al vanaf mijn 8ste bij

Leuke hebbedingetjes gespot door Weller

Familieplezier!

Ontspannende Douchegel. `5,29

Wellerhebbes

Slaap zacht

Wat is jouw meerwaarde voor Roda JC? ‘Ze zochten een middenvelder die ook doelpunten kan maken, want Roda JC scoorde vorig jaar moeizaam. Dat kan ik wel, ik ben een actieve middenvelder en scoor graag!’

Voetbal is voor jou …………….. ‘Het klinkt een beetje overdreven, maar het is mijn leven. Zolang ik me kan herinneren wilde ik al profvoetballer worden en als je dat kunt bereiken is dat fantastisch!’



Hoog bezoek

Op 29 mei jl. bracht onze minister-president een ‘informeel’ bezoek aan Heerlen. Hij wilde komen praten over de veiligheid in de stad. Niet alleen met professionals en mensen van de gemeente maar ook met bewoners. Zo kon het gebeuren dat op die bewuste dinsdagavond in mei, rond tienen in de avond ineens Jan-Peter Balkenende bij je op de stoep stond. Het overkwam de bewoners van de Abel Tasmanstraat in Heerlerheide.

Hoog bezoek Veilig

Waardevol contact

Monique van der Heyden kan de avond nog tot in detail voor de geest halen. “Ineens kwam een enorme colonne veiligheidswagens, politieauto’s en camerawagens van L1 langsrijden. Vrij indrukwekkend allemaal. De auto’s stopten bij mij op de hoek. Ik ging kijken en stond meteen oog in oog met de ministerpresident. Hij kwam naar mij toe en stelde zich aan mij voor, met een stevige handdruk. We praatten wat over de tuin waarin ik een grote trampoline heb staan en over de kinderen. Hij wilde ook weten of ik graag in Heerlerheide woon en wat er volgens mij beter kan in de buurt. Ik heb heel eerlijk geantwoord, dat ik de graffiti storend vind en veel moeite heb met het vandalisme. Maar ik woon pas een jaar in de buurt – naar tevredenheid trouwens – en heb weinig kritiek. Balkenende vond ik heel spontaan, veel minder stijf dan dat hij op televisie vaak lijkt. En, op die koude dinsdagavond had hij heel warme handen. De ontmoeting was een belevenis. Met al die politie en beveiligingsmensen in de buurt heb ik mij nog nooit zo veilig gevoeld.”

Monique Raats woont al 16 jaar aan de Abel Tasmanstraat. Zij kon vanuit haar ruime ervaring een goed beeld schetsen van de sfeer en de veiligheid in de buurt. “Ik heb de premier verteld dat ik met mijn gezin graag in Heerlerheide woon. Ik zou niet weg willen, maar vind wel dat er op verschillende fronten verbetering nodig is. Bijvoorbeeld meer speelruimte voor de kleintjes en voor de jongeren. Ik maak mij ook wel eens zorgen over het sociale klimaat. Er zijn veel nieuwe mensen in de buurt komen wonen en niemand kent elkaar nog. Dat vind ik jammer, juist omdat Heerlerheide altijd zo hecht is geweest. Balkenende heeft écht naar mij geluisterd en dat vond ik heel waardevol. Hij beloofde mij dat hij mijn opmerkingen in zijn ‘achterhoofd’ zou meenemen en dat hij zou proberen om iets aan de situatie te doen. Ik heb ‘m maar meteen gevraagd om de opmerkingen in zijn ‘voorhoofd’ te houden. Zodat er écht iets gebeurt. Het was een onvergetelijke ontmoeting.”

Van mens tot mens Ook Hakima Loiazizi kijkt met plezier terug op het bezoek van Balkenende aan Heerlen. Zij woont sinds vorig jaar aan de Abel Tasman-straat. “Ik was

thuis die avond en zag ineens een cameraploeg in de buurt. Ik ging even kijken maar er gebeurde niets. Ik ben maar gewoon weer naar binnen gegaan en heb mij gedoucht en de pyjama aangedaan. Toen bleek ineens dat Balkenende in de straat was. Met mijn jas over de pyjama ben ik even gaan kijken, helemaal niet met het idee om een gesprek met de minister-president aan te gaan. Dat ging helemaal vanzelf. Hij stond met de rug naar mij toe, draaide zich om en begon vragen aan mij te stellen. Ik had niet eens tijd om na te denken over de situatie en zenuwachtig te zijn. Het werd daardoor een heel leuk gesprek, waarin ik openhartig kon zijn in mijn mening over de buurt. Bijvoorbeeld dat ik het hier druk vind en best moest wennen toen ik hier een jaar geleden kwam wonen. Het was een gesprek van mens tot mens in plaats van premier tot burger. Heel vertrouwd."

Hakima Loiazizi hebben we helaas niet op de gevoelige plaat kunnen vastleggen. Zij was ten tijde van deze fotoshoot zich heerlijk aan het ontspannen ergens in het buitenland.

Wellermagazine t.a.v. de redactie Postbus 2, 6400 AA Heerlen

Deze tekening is gemaakt door Dimitri Vaessen. Hij mag een cadeautje in de Wellerij komen ophalen of zich telefonisch melden bij Weller en vragen naar Krista Poulissen. Wil jij jouw tekening de volgende keer op de achterkant van het Wellermagazine zien en ook een cadeautje ophalen in de Wellerij? Stuur je mooiste (t)huistekening dan snel naar:

Wellerkids

Heerlijke ontspanning

Recommend Documents