HEALTHCARE HET CSC MAGAZINE OVER ICT-OPLOSSINGEN EN DIENSTEN VOOR DE GEZONDHEIDSZORG Nummer 1.2015
TRANSFORMATIE CTMM-TRAIT EN HOVON
NIEUWE WORKFLOWS VOOR WETENSCHAPPERS
MICROHIS X AS A SERVICE
SAAS IN HARTJE AMSTERDAM
TRANSFORMATIE IN LIFE SCIENCES REVOLUTIONAIRE ONTWIKKELINGEN
IN DIT NUMMER HEALTHCARE MAGAZINE NUMMER 1.2015
10
4 NIEUWS 6 HOOFDARTIKEL TRANSFORMATIE van ondersteuning door ICT naar transformatie met ICT 10 VISIE TRANSFORMATIE IN LIFE SCIENCES Jan-Willem Boiten, projectleider bij onderzoekskatalysator CTMM-TraIT, deelt zijn kijk op de transformatie in de biomedische wetenschappen 12 REPORTAGE webportalen voor wetenschappers hoe Nederlandse onderzoekers nu snel, gestructureerd en traceerbaar biomaterialen opvragen
12
20
16 INNOVATIE CSC MYWORKSTYLE VIRTUAL DESKTOP virtuele werkplekken en werkplekbeheer transformeren het werken in de zorg 20 interview Microhis x as a service: van papier naar software uit de muur Interview met Albertine de Bruijn en Sarineke Klok van Kruispost, over medisch-sociale hulpverlening in hartje Amsterdam en de overgang van papier naar ‘as a service’
COLOFON CSC HEALTHCARE MAGAZINE is een uitgave van iSOFT Nederland BV, a CSC Company Mendelweg 32, 2333 CS Leiden • Tel. +31 (0)71 52 56 789 • Fax +31 (0)71 52 16 675 • www.csc.com/health_nl • E-mail:
[email protected] Redactie: Marco den Heijer, Nicoline van Wiggen Fotografie: Marjolein van Laere (p. 20-23) Vormgeving: Nicoline van Wiggen
2
transformatie
In dit zomernummer van het CSC Healthcare Magazine vindt u alvast wat zaken uitgelicht, geïnspireerd op het thema transformatie. Want wat zou uw organisatie extra kunnen bereiken als u het werkplekbeheer kon overlaten aan een vertrouwde partij als CSC, met kennis van de zorg? Of als u applicaties als MicroHIS X en Centrasys zou kunnen afnemen ‘as a service’, en niet meer zelf het beheer en releasemanagement zou hoeven doen? MARCO DEN HEIJER Industry Director Netherlands
Alleen al bij het soepeler laten lopen van eenvoudige logistieke processen, die voorheen niet geformaliseerd waren, valt veel winst te behalen. Een voorbeeld daarvan in de academische wereld zijn de webportalen voor Nederlandse onderzoekers voor het aanvragen van biomaterialen. CSC heeft de kennis in huis om dit type portalen snel te ontwikkelen.
U leest er meer over in de reportage vanaf p.12. Denk ook aan werkplekbeheer, het woord viel al. CSC heeft veel ervaring op dit gebied, en biedt met CSC MyWorkStyle een oplossing voor virtuele desktops die efficiënt gebruik van licenties mogelijk maakt, platformonafhankelijk is, en – heel belangrijk in de zorg – bovenal veilig. Lees over de voordelen op p.18. En in de huisartsenreportage vanaf p.20 ziet u hoe Kruispost, een organisatie voor medische en psycho-sociale zorgverlening in hartje Amsterdam met MicroHIS X as a Service werkt. De beheerlast komt voor rekening van CSC, zodat de staf en de vrijwilligers van Kruispost alle aandacht over hebben voor waar het uiteindelijk om draait: de zorg aan de patiënt. Bij al deze verbeteringen zien we in de praktijk de eerste stappen naar transformatie: een andere manier van werken in de zorg, niet alleen ondersteund door, maar ingebed in ICT. Marco den Heijer
OVER CSC CSC levert wereldwijd ICT-oplossingen en diensten. Het bedrijf heeft zijn hoofdkantoor in Falls Church, Virginia, in de VS, en telt 70.000 medewerkers in meer dan 70 landen. Kijk voor meer informatie over CSC in Nederland op www.csc.nl, en voor meer informatie over de Healthcare Group van CSC in Nederland op www.csc.com/health_nl.
CSC HEALTHCARE MAGAZINE / Nummer 1.2015
De zomervakanties staan weer voor de deur. Weldra vertrekt u naar uw vakantiebestemming en laat u de dagelijkse beslommeringen achter u. Om met een frisse blik op de dingen terug te komen van vakantie.
3
NIEUWS
de
nieuwe
microhis x
MicroHIS X blijft vernieuwen. Vorig jaar verscheen het huisartseninformatiesysteem van CSC al in de nieuwste uitleveringsvorm voor software: as-a-service. Daarbovenop komt MicroHIS X in de nieuwe release met twee sterk vernieuwde modules, te weten de Voorschrijfmodule en de Communicatiemodule. Niet alleen de code en de user interface zijn vernieuwd, beide modules sluiten nauw aan bij de actuele werkwijze in huisartspraktijken. De introductie van de snelle en intuïtieve assistentenherhaalmodule vormt hiervan een goed voorbeeld. De Communicatiemodule zorgde altijd al voor beveiligd berichtenverkeer met patiënten, andere praktijken en overige zorgverleners in de eerste en tweede lijn. In deze nieuwe versie zijn de samenwerkingsmogelijkheden uitgebreid en is de workflowondersteuning in de verwerking van berichten vergroot. Met
deze generieke communicatiemodule is MicroHIS X klaar voor de toekomst. De Voorschrijfmodule van MicroHIS X versie 13 verhoogt actief de medicatieveiligheid door aansluiting bij recente wet- en regelgeving voor medicatiebewaking, medicatieoverdracht, elektronisch voorschrijven, geneesmiddelenwet, opiumwet en NHG HIS Referentiemodel. Bovendien is er veel nieuwe functionaliteit die zorgverleners attendeert op potentiële risico’s en is er veel oog voor een gebruiksvriendelijke implementatie die zorgverleners het werken gemakkelijker maakt. De nieuwe release van MicroHIS X maakt het voorschrijven extra veilig en biedt huisartsenpraktijken, gezondheidscentra en instellingen de digitale ondersteuning voor een goede workflow in een moderne zorgorganisatie.
Medicatieviewer
voor artsen en apothekersassistenten
CSC’s Centrasys/TMV (Transmurale Medicatie Viewer) is inmiddels in gebruik in een aantal Nederlandse ziekenhuizen. De transmurale medicatieviewer van CSC geeft artsen en apothekersassistenten
4
toegang tot het landelijk beschikbare medicatieoverzicht van patiënten wanneer zij worden opgenomen of ontslagen. De nieuwe versie van Centrasys/ TMV gaat het bovendien mogelijk maken om het medicatieoverzicht direct over te halen naar de Centrasys-module voor elektronisch voorschrijven, Centrasys/EVS. Een van de zorgorganisaties die Centrasys/TMV heeft geïmplementeerd,
is CuraMare. “De medicatieviewer van CSC is half april live gegaan in ons Van Weel-Bethesda Ziekenhuis,” zegt Jacco Weststrate, Informatiemanager bij CuraMare. “De implementatie is vlekkeloos verlopen. Op dit moment wordt Centrasys/TMV op twee plaatsen gebruikt. Om te beginnen door apothekersassistenten in de medicatieverificatie bij opname en ontslag van patiënten. En daarnaast ook door de apothekersassistenten en de artsen op de Spoedeisende Hulp. Er zijn, zoals altijd, nog verbeteringen mogelijk, maar Centrasys/TMV op zich werkt goed. Dat is ook onze ervaring met CSC als leverancier: CSC levert betrouwbare producten en is betrouwbaar in het nakomen van afspraken.”
VERNIEUWING FACTURATIE Liquiditeit is voor ieder ziekenhuis tegenwoordig een zaak om serieus te nemen. Een soepel verlopend facturatieproces is dus belangrijker dan ooit tevoren. Op de klantencontactdag CSC Facturatie op 20 mei was vernieuwing dan ook het woord van de dag. De aanwezigen zagen om te beginnen Facturatie 6, de nieuwste extensie op de huidige CSC facturatie-oplossing. Facturatie 6 verbetert de notavervaardiging: snel zelf de lay-out van nota’s aanpassen met behulp van templates, en gemakkelijk zelf de outputformats bepalen (PDF voor archivering, TXT voor verzamelnota’s), of geheel eigen outputvervaardiging aansturen op basis van XML. Uiteraard vindt het nieuwe factureren volledig plaats conform de VEKTIS-vereisten. Mogelijke toekomstige ontwikkelingen zijn nota’s per e-mail of het via een portal beschikbaar stellen aan verzekeraars en patiënten.
CSC bouwt bovendien volop aan de volgende generatie, Facturatie 7, die het facturatieproces van begin tot eind ondersteunt, met volledige traceerbaarheid over de gehele life-cycle. Bezoekers aan de klantencontactdag zagen onder meer een slimme, zakelijk en fraai vormgegeven grafische userinterface die papieren werklijsten overbodig maakt.
Ook werd gedemonstreerd hoe de oplossing met een praktisch hulpmiddel bedrijfsregels voor het bepalen van bijvoorbeeld declarabiliteit, omzetrekening en facturatieschema kan vastleggen en
onderhouden. De oplossing is gebaseerd op standaardtechnologie met onder meer een relationele database, die via “logical views” ontsloten wordt voor bijvoorbeeld managementreports en dashboards. Goed om te weten is dat de ontwikkeling van de facturatie-oplossing volledig plaatsvindt in Nederland. De kennis die in de CSC-teams beschikbaar is over Nederlandse wet- en regelgeving zorgt voor oplossingen die letterlijk pasklaar voor de Nederlandse situatie zijn gemaakt, en die ook vlot en op ieder moment kunnen worden aangepast aan nieuwe vereisten. Voor ziekenhuizen een hele geruststelling. De facturatie-oplossing is een onderdeel van de ZIS/EPD-oplossingen van CSC en integreert goed met de oplossingen van derden.
CSC introduceert webinars
voor MicroHIS X-training
Voor MicroHIS X-gebruikers is er daarom — naast de bekende hoorcolleges, praktijksessies op locatie en de training-on-the-job voor nieuwe praktijkmedewerkers — sinds begin april een nieuwe trainingsvorm beschikbaar: webinars. CSC maakt hiervoor gebruik van het platform dat partner AT&T biedt. Het voordeel van de webinars voor MicroHIS X-klanten is dat zij gratis kunnen inbellen en gewoon vanaf hun laptop of computer thuis de demo kunnen volgen door eenvoudigweg op een link te klikken. Alleen een internetverbinding en
een telefoonlijn zijn nodig; er hoeft niets extra te worden geïnstalleerd. Met een bescheiden bijdrage per sessie kan een praktijk een of meerdere medewerkers laten deelnemen aan een webinar. In eerste instantie zijn de webinars opgezet om kennis over de nieuwe functionaliteit in versie 13 van MicroHIS X over te brengen. Vanwege de grote belangstelling en vanwege het succes van de trainingen zullen de webinars breder worden gaan ingezet. De eerste deelnemers ervaren de webinars namelijk als een prettige en effectieve vorm van training. De webinars maken minder inbreuk op de dagelijkse routine in een praktijk dan bijvoorbeeld de hoorcolleges, en ze zijn interactief, zodat gebruikers net als bij een live sessie gewoon hun vragen kunnen stellen. De laatste MicroHIS X versie 13 webinar van de pre-zomerreeks is
op 13 juli. Inschrijven kan door het aanmeldformulier te mailen naar
[email protected] of te faxen naar 071-5216675.
CSC HEALTHCARE MAGAZINE / Nummer 1.2015
Bijblijven is noodzaak. Dat geldt voor iedereen die in de zorg werkt, en het geldt zeker ook voor kennis over de informatiesystemen waarmee artsen en medewerkers dagelijks werken. Hoe makkelijker dat in het drukke werkschema kan worden ingepast, hoe beter.
5
HOOFDARTIKEL
DE WINST VAN TRANSFORMATIE
S
teeds meer kennis van het DNA, een drastische verschuiving van acute zorg naar zorg voor chronisch zieken, nieuwe technische mogelijkheden die enorme hoeveelheden gegevens opleveren. Nooit eerder in de geschiedenis zagen de medische wetenschap en de gezondheidszorg zo snel zulke grote veranderingen. Tel daarbij de talloze veranderingen in de Nederlandse zorg op dit moment. De zorg transformeert. Hoe helpt CSC zorgorganisaties om de lastige opdracht uit te voeren van tegelijkertijd continuïteit en transformatie te realiseren? Wereldwijd zien we in de medische en farmaceutische wetenschappen en in de zorg een aantal ontwikkelingen waarvoor geen ander woord is dan disruptief. Het zijn ontwikkelingen die het gezicht van de medische wetenschap veranderen op een manier die ongekend is sinds het ontstaan ervan, duizenden jaren geleden. 180 GRADEN
6
Het ontrafelen van het menselijk
genoom, bijvoorbeeld, zorgt ervoor dat we DNA-informatie kunnen relateren aan het effect van specifieke behandelingen. Dat maakt een verschuiving mogelijk van generieke behandelingen voor patiëntgroepen naar gepersonaliseerde behandelingen voor individuele patiënten. We leven bovendien gemiddeld genomen langer dan ooit tevoren, en ontwikkelen meer chronische ziekten, die relatief zwaar drukken op de totale kosten voor de gezondheidszorg – een situatie waar vanuit economisch oogpunt een oplossing voor gevonden moet worden. En de zorg maakt – analoog aan wat we zien in andere bedrijfstakken – een draai van 180 graden van aanbod naar vraag, van product naar consument. In de zorg betekent dat patiëntcentrisch werken, meer gericht op de ervaring van de patiënt en op meebeslissen van de patiënt, en dus met veel aandacht voor communicatie. Voor artsen en zorgorganisaties in de hele wereld betekenen alleen al deze drie ontwikkelingen een verschuiving naar een
7
CSC HEALTHCARE MAGAZINE / Nummer 1.2015
HOOFDARTIKEL
compleet nieuwe manier van werken. Een nieuwe manier van werken die wordt gedreven door gegevens, die de muren van de traditionele zorginstelling overschrijdt, en die informatievoorziening en communicatie als kloppend hart heeft. Het is een manier van werken die ICT om te beginnen als alomtegenwoordige infrastructuur vereist: zorgverlener en patiënt hebben overal, altijd hun gegevens nodig en willen overal, altijd kunnen communiceren. Daar bovenop komt een nieuwe rol voor ICT, als aanjager voor nieuwe veranderingen. NIEUWE ROL
8
mogelijkheden om op afstand en op ieder gewenst moment te communiceren. Voor managers, en dan met name voor ICT-managers, is het van belang al die processen goed te laten verlopen, en daarbij oog te houden voor de ICTaspecten die minder de aandacht hebben van eindgebruikers – of het nu om artsen of om patiënten gaat. Denk alleen al aan security: snel over het hoofd gezien
bedrijfseconomisch perspectief meer dan gewenst zijn, maar die tegelijkertijd voor zeer complexe situaties in het bestaande ICT-landschap zorgen. Al die verschillende locaties kunnen weliswaar aan elkaar worden geknoopt, maar gedegen integratie is vaak iets anders. En dat terwijl het doel een ICT-architectuur zou moeten zijn die toekomstbestendig is en zaken als efficiënte werkprocessen en security niet
“De nieuwe manier van werken wordt gedreven door gegevens en heeft informatievoorziening en communicatie
In Nederland komt daar nog een aantal ontwikkelingen bij. We zien een nieuwe verdeling ontstaan in de maatschappelijke verantwoordelijkheden, en een verschuiving van een traditionele verzorgingsstaat naar een participatiemaatschappij. Dat houdt een – vaak drastisch – nieuwe rol in voor zorgorganisaties, managers, zorgverleners en patiënten of cliënten.
of onder druk gezet door de wens om BYOD, maar wel iets wat direct raakt aan privacy van patiëntgegevens en aan patiëntveiligheid.
terloops, maar integraal realiseert. Want ook hier spelen, naast de continuïteit van de zorgverlening, opnieuw patiëntprivacy en patiëntveiligheid.
Voor zorgverleners en patiënten of cliënten is ook hier ICT veel meer dan een belangrijke ondersteunende factor, die overal aanwezig is: door middel van webportalen met persoonlijke gegevens en aanvullende informatie, BYOD in de zorginstelling, virtuele werkplekken en
Voor zorginstellingen betekent het nieuwe zorglandschap dat het voortbestaan van de organisatie zoals die was, niet meer een vanzelfsprekendheid is. Er onstaan nieuwe samenwerkingsverbanden, nieuwe allianties, en er wordt gefuseerd. Ontwikkelingen die vanuit
PIJLERS
als kloppend hart.”
Welke rol speelt ICT bij die transformatie? CSC ziet drie pijlers voor ICT in de zorg op dit moment – en CSC levert in binnenen buitenland projecten op die juist op die drie pijlers berusten:
- optimalisatie van E-health - realiseren van gecoördineerde zorg - versnelling van doorlooptijden bij ontwikkeling van medicijnen Met andere woorden: ervoor zorgen dat patiënten en cliënten optimaal gebruik kunnen maken van de middelen die telehealth en internet bieden om hun eigen gezondheid te managen, ervoor zorgen dat de route van de patiënt
a Service. Want infrastructuur voor de huidige gezondheidszorg moet flexibel zijn – snel aanpasbaar en efficiënt. Daarom voorziet CSC in infrastructuur en opslag as a Service, kortweg IT as a Service als het platform. Daarbovenop komen applicaties as a service. Alleen op die manier komt er ruimte voor ICT als aanjager van transformatie.
“Deze transformatie vereist ICT – niet alleen als alomtegenwoordige infrastructuur, maar ook als aanjager voor nieuwe veranderingen.”
of de cliënt langs zorginstellingen en zorgverleners optimaal en overzichtelijk voor de patiënt of de cliënt verloopt, en ervoor zorgen dat onderzoekers sneller medicijnen – juist ook medicijnen voor patiënten met specifieke DNA-kenmerken – kunnen ontwikkelen en op de markt brengen. Alle ICT-oplossingen die onderdeel uitmaken van deze missie, worden uitgeleverd in de vorm van Software as
GECOÖRDINEERD Een van de projecten waarin CSC zorgt voor het optimaliseren van e-health en tegelijkertijd gecoördineerde zorg realiseert, is in het Engelse Traffordproject. Daar zet CSC een compleet platform op, samen met partners, voor triage en monitoring van patiënten. Het totaal van de oplossing is gebaseerd op integratie van die oplossingen die de beste in hun domein zijn en
wordt uitgeleverd as a service. Met het Trafford-platform worden zorgpaden over zorginstellingen heen gecreëerd, die eerstelijnszorg, tweedelijnszorg en specialistische zorg omvatten. Patiënten kunnen zo gevolgd worden op hun individuele route door de zorg. Een goed voorbeeld van hoe CSC onderzoekers helpt om sneller hun onderzoek uit te voeren, zien we in ons eigen land, met de recente ontwikkeling van twee webportalen voor onderzoekers, in samenwerking met onderzoekskatalysator CTMM. De portalen, die dit eerste halfjaar van 2015 live gingen, helpen Nederlandse onderzoekers snel de juiste biomaterialen te traceren voor hun onderzoek en stroomlijnen het logistieke proces rond de aanvraag van deze biomaterialen. Met al deze projecten overbrugt CSC de fysieke afstand in de gezondheidszorg en het medisch onderzoek. CSC brengt patiënten en cliënten, zorgverleners en onderzoekers dichterbij elkaar. Daar ligt de ware transformatie. In de technische kern is deze transformatie gebaseerd op dataintegratie en outsourcing. Maar wat telt is dat deze transformatie patiënten en cliënten centraal stelt.
9
VISIE
Jan-Willem Boiten is van huis uit onderzoeker. Inmiddels werkt hij vier jaar als projectleider bij CTMM-TraIT, dat als doel heeft een ICT-infrastructuur voor medischwetenschappelijk onderzoek in Nederland op te zetten en uit te bouwen. De focus ligt daarbij op onderzoek dat direct toepasbaar is in de dagelijkse medische praktijk en op onderzoek dat helpt de vertaalslag naar die medische praktijk te maken. Boiten heeft een heldere kijk op de transformatie die momenteel plaatsvindt in de medische wetenschap en in de zorg.
10
TRANSFORMATIE IN LIFE SCIENCES
S
pannende tijden breken aan in het medische onderzoek. We hebben mooie technologieën ter beschikking gekregen, waardoor we een grote sprong voorwaarts kunnen gaan maken in het onderzoek naar complexe ziektegebieden. We kunnen gerust spreken van een revolutie in de life sciences. Je zou eigenlijk zelfs twee revoluties kunnen onderscheiden: de genetische revolutie en de device revolutie. DNA-BELOFTE De genetische revolutie heeft er alles mee te maken dat de grote belofte van het DNAonderzoek zich eindelijk begint waar te maken. Na de eerste euforie over de mogelijkheden van het ontrafelen van DNA in de jaren negentig en over hoe we daardoor ziektes zouden kunnen begrijpen, moesten de verwachtingen stevig naar beneden worden bijgesteld. Het bleek toch ingewikkelder om het menselijk genoom in kaart te brengen dan we in eerste instantie dachten.
vastleggen voor onderzoek, maakt dat in de toekomst een compleet nieuwe vorm van gezondheidszorg mogelijk: gepersonaliseerde zorg.
ze niet alleen in losse onderzoeken door individuele onderzoekers gebruikt worden, maar – met alle annotaties – beschikbaar komen voor onderzoek in heel Nederland of in heel Europa.
Genoom Meten Bij complexe ziektes als kanker en hart- en vaatziekten komen we ook alleen verder met onderzoek als de patiëntgegevens – met name dus de annotaties en de context – goed op orde zijn. Dan pas worden gegevens over mutaties in het genoom waardevolle informatie. ICT speelt een grote rol bij
Dat is wat er speelt aan de kant van de ontwikkelingen op DNA-vlak. Tegelijkertijd met de genetische revolutie zien we een technische omwenteling plaatsvinden: de device revolutie, de ontwikkeling dat we ons met mobiele apparatuur omgeven en voortdurend meetgegevens kunnen verzamelen. Die device revolutie leidt tot wat we wel ‘quantified self’ noemen. Met zijn allen verzamelen we grote hoeveelheden data over onze gezondheid. Voor onderzoekers is dit soort gegevens juist heel erg interessant, en dan niet alleen de gegevens die gezonde mensen over zichzelf verzamelen, maar met name ook de gegevens van patiënten. Onderzoek wordt minder belastend. Je hoeft patiënten bijvoorbeeld niet meer iedere twee weken naar het ziekenhuis te laten komen, maar kunt hen – als ze daarvoor toestemming geven – 24 uur per dag, zeven dagen per week observeren. Daar komt heel veel data uit, die dan ook weer heel goed gestructureerd moeten worden. Maar daarmee kunnen we ook weer een enorme stap vooruit zetten.
“gegevens worden immens belangrijk. ict wetenschappelijk onderzoek.”
Gepersonaliseerd Inmiddels zijn we op het punt dat DNA-onderzoek op een aantal moeilijke ziektegebieden enorme veranderingen kan gaan brengen. Maar – en dit mogen we niet onderschatten – dat kun je alleen doen als je ook je patiëntdata goed op orde hebt. Een DNA-sequentie is betekenisloos als je niet heel goed geannoteerd hebt bij welke patiënt die sequentie hoort en wat precies het beeld van die patiënt is. Als je die gegevens bij elkaar hebt, dan krijg je meteen ook heel waardevolle informatie. Je kunt dan gaan vergelijken, en bijvoorbeeld zien dat een bepaalde mutatie in het DNA te combineren valt met patiënten die slecht reageren op een specifieke chemotherapie. Een voorwaarde in een voorbeeld als dit is dan wel dat je alle gegevens over de chemotherapie gecombineerd hebt met gegevens over het ziekteverloop van de patiënt. Maar als we dit type informatie gaan verzamelen en gestructureerd
het inbedden van gegevens in die juiste context. In de praktijk van het onderzoek kan ICT op verschillende manieren helpen. Om te beginnen in de logistiek: door webportalen te maken waarmee de processen rondom het opvragen van biomaterialen verbeteren. Het aanvragen kan met deze webportalen snel, gestructureerd en traceerbaar. In de tweede plaats kan ICT een rol spelen door het mogelijk te maken dat patiëntgegevens op een gestructureerde manier worden verzameld en geannoteerd. Het streven van de samenwerkende Europese biobanken (BBMRI) is bijvoorbeeld naar nationale en Europese catalogi van biomaterialen, waarin onderzoekers op verschillende niveaus naar geschikt materiaal kunnen zoeken. Op het niveau van studies (bijvoorbeeld materialen uit studies naar een specifieke vorm van kanker), of op het niveau van de samples zelf, denk bijvoorbeeld aan materialen van patiënten boven de 50 jaar met een specifieke vorm van kanker, of materialen waarvan de DNA-informatie ook al beschikbaar is, of zelfs aan specifieke selectiecriteria voldoet. Dit spaart individuele onderzoekers enorm veel tijd. Het ultieme doel is om gegevens bovendien herbruikbaar te maken, zodat
Uitdaging Gegevens worden hoe dan ook immens belangrijk. De juiste structuur opzetten om al die data betekenisvol te laten zijn, dat gaat de uitdaging worden van de komende jaren. ICT zal nog meer dan de laatste decennia het geval geweest is, een belangrijke rol gaan spelen bij het structureren, annoteren en context geven van data. Zodat onderzoekers van die enorme hoeveelheid losse data betekenisvolle informatie kunnen maken. En uiteindelijk is dat waarmee we het verschil kunnen maken in de opsporing en behandeling van ziektes als kanker en hart- en vaatziekten – en daarmee voor de levens van individuele patiënten.
CSC HEALTHCARE MAGAZINE / Nummer 1.2015
krijgt een steeds grotere rol in medisch-
11
REPORTAGE
webportalen voor wetenschappers SNEL, GESTRUCTUREERD EN TRACEERBAAR BIOMATERIALEN OPVRAGEN
12
Tijdige opsporing en optimale behandeling – het is essentieel bij ernstige ziektes als kanker en hart- en vaatziekten. En dat vergt nog altijd veel wetenschappelijk onderzoek. Maar de biomaterialen die onderzoekers daarbij nodig hebben, zijn vaak lastig te traceren. Biomaterialen vinden en verkrijgen is niet zelden een zoekplaatje. In samenwerking met onderzoekskatalysator CTMM ontwierpen ontwikkelaars van CSC webportalen die wetenschappers snel en zorgvuldig aan de juiste materialen voor hun onderzoek helpen.
13
REPORTAGE
H
oe vragen researchers in Nederland anno 2015 biomaterialen aan voor hun onderzoek? Het antwoord luidt doorgaans: met een telefoontje of met een e-mail – of met een fax.
automatisch reminders gestuurd, en als onderzoeker kun je altijd de meest recente status van een aanvraag inzien. Het wordt voor de onderzoeker zo voorspelbaarder of en wanneer de aangevraagde monsters geleverd worden.”
Dat het anders kan, is nu aangetoond. Met twee webportalen die als blauwdruk kunnen dienen voor de meest voorkomende workflows bij het opvragen van biomaterialen, heeft CSC in nauwe samenwerking met Nederlandse onderzoekers en met onderzoekskatalysator CTMM een voorzet gegeven voor een snelle en inzichtelijke manier om biomaterialen aan te vragen en te distribueren.
Optimaal
OVERZICHT Eind januari ging het eerste portaal, de TraIT Sample Request Portal, live. CSC werkte hiervoor nauw samen met CTMMTraIT, de projectorganisatie van CTMM voor overkoepelende ICT-infrastructuur die de vertaalslag van onderzoek naar praktijk ondersteunt. “Researchers zijn er erg over te spreken,” zegt Erik van Iperen, voor CTMM-TraIT als Biobanking Logistics Lead bij beide webportalen betrokken. “Voorheen konden medisch onderzoekers dus alleen bellen, mailen of faxen om te proberen bij biobanken van andere universiteiten de juiste materialen voor hun onderzoek – bijvoorbeeld bloedmonsters of biopten uit weefsel – te pakken te krijgen. Nu kan dit voor alle acht Nederlandse academische ziekenhuizen gestroomlijnd in één proces via de TraIT Sample Request Portal.”
14
Als grootste voordeel noemt Erik het feit dat het aanvragen van biomaterialen niet langer zo onoverzichtelijk is. “Er worden
CSC heeft inmiddels in samenwerking met CTMM en de Pathologie Lymfoom Werkgroep van HOVON, de Stichting Hemato-Oncologie voor Volwassenen Nederland, een tweede portaal ontwikkeld voor het verzamelen van biomaterialen. Het gaat om een variant op het eerder ontwikkelde portaal, speciaal bedoeld om de klinische studies die HOVON uitvoert, te ondersteunen. HOVON is het nationale samenwerkingsverband van de Nederlandse hematologen dat als doel heeft om klinisch vergelijkend onderzoek te verrichten naar kwaadaardige vormen van bloed- en lymfklierkanker
bij volwassenen. Dat onderzoek wordt vanzelfsprekend met grote zorgvuldigheid uitgevoerd. Voor het bewaken van de kwaliteit van het klinische onderzoek worden alle diagnoses van de betrokken patiënten centraal gecontroleerd. De afgenomen biopten worden, nadat de patiënt daarvoor toestemming gegeven heeft, gebruikt voor verder wetenschappelijk onderzoek in dezelfde context. “Het interessante is dat de use case voor het nieuwe portaal als het ware omgekeerd is,” licht Jan-Willem Boiten, projectmanager bij CTMM-TraIT, toe. “In plaats van op het uitleveren van biomaterialen aan andere onderzoekers in Nederland, is het HOVON-portaal er juist op gericht om de samples uit het hele land te verzamelen en op een centraal onderzoekspunt onder te brengen. Het HOVON-portaal ondersteunt daarvoor de logistiek.” Juist met deze vraag heeft
“EEN BELANGRIJK ASPECT VAN DEZE WEBPORTALS IS DAT DE TRACEERBAARHEID VERBETERT.
DE PORTALS MAKEN PERFECT INZICHTELIJK HOE RESULTATEN ZIJN VERKREGEN: OP WELKE MANIER, MET WELKE SAMPLES, en WAAR DIE samples VANDAAN KWAMEN.”
wet in het eigen laboratorium opgeslagen horen te blijven.” “Dit portaal structureert ons werk en zal het succesvol verzamelen van biomaterialen in het kader van HOVONtrials enorm verbeteren. Dat is heel belangrijk voor kwaliteitsborging en om wetenschappelijk onderzoek op het gebied van diagnostiek mogelijk te maken,” zeggen Nathalie en Daphne. Tijdslimiet
HOVON Bij de klinische studies van HOVON gaan de aanvragen voor biomaterialen naar de pathologielabs van de deelnemende ziekenhuizen, en moeten er meer mogelijkheden worden ondersteund in de workflow dan bij de eerder ontwikkelde TraIT Sample Request Portal. Bijvoorbeeld de mogelijkheid om biomateriaal voor aanvullend onderzoek – een andersoortige analyse of een extra “kleuring” – naar het laboratorium van een ander ziekenhuis door te sturen, of de mogelijkheid om samples die zich in het onderzoek bevinden, er tijdelijk weer uit te halen en terug te zenden naar het ziekenhuis van herkomst als de behandeling van de patiënt daarom vraagt. TRIAL “Het HOVON Datacentrum krijgt de gegevens door van een nieuwe patiënt die gaat deelnemen aan een trial,” legt Erik de ondersteunde workflow uit. “Dat is de eerste stap. Dan registreert het datacentrum de patiënt in het portaal. In de volgende stap vraagt een projectmedewerker het materiaal aan bij het specifieke pathologielaboratorium. Bij dat lab vragen ze vervolgens de samples van de patiënt op in het archief en sturen ze die op naar het centrale verzamelpunt. Op dat centrale lab worden dan de analyses en kleuringen uitgevoerd. Soms is het nodig om samples door te sturen naar een of meer andere laboratoria voor een specifieke bepaling. De resultaten daaruit komen ook terug in het portaal. Ook wordt het materiaal nog centraal door een patholoog gereviewd op de juistheid van de diagnose, voor kwaliteitscontrole. Uiteindelijk gaat het materiaal terug naar het pathologielab van herkomst, omdat de samples voor de behandeling van de patiënt zelf op een later tijdstip mogelijk weer van belang kunnen zijn en daarom ook volgens de
“Een grote toegevoegde waarde binnen de portalen ten opzichte van werken op de traditionele manier is dat we tijdsplanning hebben kunnen introduceren,” vertelt Erik. “Op het moment dat materialen of resultaten niet op tijd binnen zijn, wordt dat aangegeven in het portaal met een rode waarschuwingskleur, en kunnen er – automatisch – reminders worden gestuurd.” “Tijdslimieten als in deze portalen kunnen bij andere soorten onderzoeken ook worden gebruikt om inconsistentie te signaleren,” voegt Jan-Willem toe, “bijvoorbeeld als bepaalde behandelingsresultaten van patiënten nog niet binnengekomen zijn op het moment dat dit volgens het onderzoeksprotocol voorgeschreven was. Net als bij de TraIT Sample Request Portal is ook hier het doel om op een meer gestructureerde manier te gaan aanvragen. Via één kanaal, dus efficiënter en – door de vaste workflow – vooral ook betrouwbaarder. Dat is binnen de context van een trial van onschatbare waarde.” Vergelijkingsmateriaal “Het HOVON-portaal is in vier maanden tijd ontwikkeld,” vertelt Erik. “We zijn op 22 juni live gegaan. Twee labs zijn er meteen mee aan de slag, en er zullen ook materiaalaanvragen retrospectief worden ingevoerd. Op die manier komt er voor de Nederlandse pathologen historisch vergelijkingsmateriaal beschikbaar.” Over de samenwerking met CSC in het nieuwe project is Erik, die vanuit CTMMTraIT het technisch projectmanagement voor zijn rekening nam, tevreden. “Het was een nauwe samenwerking, tussen HOVON-leden voor wat betreft de domeinkennis, CTMM-TraIT voor projectleiding en CSC voor functioneel
Opdrachtgever: CTMMTraIT CTMM (Center for Translational Molecular Medicine) is een Nederlands publiek-privaat samenwerkingsverband dat als doel heeft nieuwe medische vindingen en nieuwe technologie zo snel mogelijk toepasbaar te maken in de dagelijkse medische praktijk. Op deze manier helpt CTMM mee aan onder meer het sneller kunnen stellen van juiste diagnoses en aan behandelingen die toegesneden zijn op een individuele patiënt. Het CTMM TraIT-project (Translational Research IT) zorgt voor de ontwikkeling van overkoepelende ICT om deze vertaalslag van wetenschappelijk onderzoek naar praktijk te ondersteunen.
UITDAGING: • biomaterialen die in biobanken of in ziekenhuizen verspreid over heel Nederland zijn opgeslagen snel lokaliseerbaar maken voor onderzoekers • de status van aanvragen direct inzichtelijk maken • biomaterialen op ieder moment kunnen traceren en vrijgeven voor de reguliere behandeling van de patiënt
OPLOSSING: Twee webportalen die de logistieke workflows ondersteunen van wetenschappers en artsen die onderzoek doen naar ziektes als hart- en vaatziekten en kanker. De portalen maken het mogelijk om efficiënt, gestructureerd en traceerbaar biomaterialen op te vragen bij biobanken en ziekenhuizen in heel Nederland.
CSC HEALTHCARE MAGAZINE / Nummer 1.2015
de HOVON Pathologie Werkgroep dan ook bij CTMM-TraIT aangeklopt voor het ontwikkelen van een portaal voor de HOVON Pathologie Faciliteit en Biobank (HOP). Het project is ondersteund met een subsidie van KWF-Alpe d’Huzes. Het resulterende portaal is in zeer nauwe samenwerking met projectmedewerker Nathalie Hijmering en patholoog Daphne de Jong (beiden van VUMC) en met patholoog King Lam (van het ErasmusMC) ontwikkeld.
15
REPORTAGE
16
ontwerp en ontwikkeling. Er is een goed functioneel design gemaakt en de bouw van de applicatie is soepel verlopen. De tussentijdse opleveringen waren op tijd, en we werden iedere week met statusberichten op de hoogte gehouden van de voortgang.”
Met dit portaalontwerp voor logistieke processen kunnen we doorontwikkelen, ook internationaal – bijvoorbeeld met de samenwerkende Europese biobanken, de BBMRI.”
“Het totale project is omvangrijk. Alle pathologielabs van Nederland, zo’n 55 in totaal, gaan straks hieraan meedoen. En het portaal als blauwdruk is ook enorm belangrijk. Er zijn natuurlijk veel meer studies in Nederland en daarbuiten die biomaterialen opvragen om centraal te laten onderzoeken.
“Het bredere belang van de portalen is dat ze een vorm van workflowdenken stimuleren dat van oudsher in de onderzoekswereld niet gangbaar is,” vertelt Jan-Willem. “Voor onderzoekers draait het toch om de cyclus van hypothese, experiment, resultaat, nieuwe hypothese, nieuw experiment
Horizon
en zo verder. De portalen die we nu hebben ontwikkeld, benadrukken de logistieke factor. Je ziet dat de tijd nu rijp is voor onderzoekers om over dit soort processen na te denken. Het is een van onze doelen als CTMM-TraIT om met hulp van ICT wetenschappelijke studies meer gestructureerd en meer gestandaardiseerd te laten verlopen.” “Onze stip op de horizon is dat we alles wat komt kijken bij het werkproces van onderzoekers kunnen ondersteunen met een set van geïntegreerde ICTtools, die een logisch geheel vormen. Workflowtools als deze portalen zijn een
VERLOPEN. de tussentijdse opleveringen waren op tijd en CSC HIELD ONS IEDERE WEEK OP DE HOOGTE VAN DE VOORTGANG.”
eerste stap daarin. Waarom willen we dat? Allereerst, voor de hand liggend, om de efficiency te verbeteren. Maar er zit ook een kwaliteitsaspect aan: het onderzoek komt op deze manier op
een hoger plan. Processen verlopen op tijd en de samples worden altijd op dezelfde, zorgvuldige manier behandeld, in lijn met de afspraken met de patiënt. Daarnaast is een belangrijk aspect van
deze portals, dat de traceerbaarheid verbetert. Wetenschappers worden – terecht – steeds kritischer over de schouder gekeken, en op deze manier is perfect inzichtelijk welke resultaten, op welke manier, met welke samples, waarvandaan, zijn verkregen. De hele keten is op die manier op orde. Het gaat dan overigens pas in tweede instantie om het voorkomen van uitwassen, en in de eerste plaats puur om wetenschappelijke zorgvuldigheid. Het is belangrijk dat resultaten reproduceerbaar en traceerbaar zijn om eventuele fouten snel te kunnen opsporen.” Patiënt “Op dit moment is het wegnemen van bottlenecks voor dataverwerking nog een van de focuspunten vanuit CTMM-TraIT, maar uiteindelijk willen we veel meer. We willen toe naar een zo groot mogelijke herbruikbaarheid van gegevens. Voor onderzoekers heeft dat wellicht wat minder prioriteit; zij richten hun aandacht begrijpelijkerwijs op het afronden van het eigen onderzoek en het tot een publicatie komen. Een goed opgezette eigen database met gegevens is dan al vaak voldoende. Als je denkt vanuit de patiënt en vanuit de sponsor van een onderzoek, dan maak je een enorme slag als je data niet eenmalig gebruikt, maar ook voor andere onderzoeken kunt hergebruiken. Dat komt in de dagelijkse praktijk de opsporing van ziekten en de behandeling van patiënten ten goede.” “Door te beginnen met ondersteuning voor de workflow, door die workflow efficiënt, gestructureerd en traceerbaar te laten verlopen, zorgen we voor betere data en voor het bewustzijn van het belang van die data. Het ultieme doel is dat we door het hergebruik van goedgestructureerde gegevens beter inzicht krijgen in complexe ziektebeelden. En daarvan profiteert uiteindelijk de patiënt.”
CSC HEALTHCARE MAGAZINE / Nummer 1.2015
“DE BOUW VAN DE APPLICATIE IS SOEPEL
17
INNOVATIE
CSC MYWORKSTYLE
VIRTUAL DESKTOP
V
aste werkplekken zijn er weinig in de zorg. Zorgverleners werken op meerdere plekken op een afdeling, op meerdere afdelingen in een instelling, of zelfs op meerdere locaties. En steeds vaker willen ze ook mobiel kunnen werken. Dat alles bij elkaar stelt hoge eisen aan de ICT. De virtuele desktop van CSC MyWorkstyle lost veel op: de oplossing maakt werkplekbeheer meer kostenefficiënt, zorgt voor een veilige ICT-omgeving en stelt zorgverleners in staat flexibel te werken. Zorginstellingen zijn qua ICT zeer complexe werkomgevingen, waar beheerders voor een stevige taak staan. Zorgverleners moeten op meerdere plekken op de afdeling of in de instelling kunnen inloggen, en vaak hebben zij daarnaast nog een of meer extra werkplekken, bijvoorbeeld op buitenpoli’s of bij gelieerde zorginstellingen. Voor de ICT-afdeling betekent dat honderden, zo niet duizenden verschillende werkplekken waar de software up-to-date moet zijn, en de beveiliging op orde. En dan zijn er de wensen en eisen van specialisten en verpleegkundigen op het vlak van flexibel werken en het gebruik van mobiele apparatuur. Ook in de zorg klinkt de roep om BYOD steeds luider. Want wat is er gemakkelijker dan “gewoon” de eigen tablet of laptop te gebruiken, op het werk of thuis? Die eenvoudige vraag stelt ICT voor de nodige issues op het gebied van ondersteuning en veiligheid.
18
Virtuele desktop CSC MyWorkStyle Virtual Desktop is een oplossing waarmee zorgprofessionals hun eigen werkomgeving krijgen die altijd benaderbaar is, ongeacht de plek waar ze zich bevinden en in principe ongeacht
met welke apparatuur ze de verbinding leggen. Zorgverleners hebben zo altijd toegang tot hun eigen werkomgeving, waar zij direct de beschikking hebben over al hun eigen applicaties en instellingen. Zij kunnen meteen verder met werken in de huidige sessie en hoeven zich geen zorgen meer te maken over versiebeheer of mogelijk verlies van gegevens. Up-to-date Alle applicaties en gegevens bevinden zich in het CSC datacentrum of in het eigen datacentrum van de instelling, zodat er regelmatig updates en patches op de software kunnen worden uitgevoerd en back-ups van gegevens kunnen worden gedraaid. Niet onbelangrijk voor zorginstellingen is dat de ICT-omgeving meteen ook is afgeschermd voor het installeren door eindgebruikers van software die een beveiligingsrisico kan inhouden. Beheer wordt daardoor eenvoudiger en veiliger met MyWorkStyle Virtual Desktop. Flexibel in uitrol, eenvoudig in beheer CSC MyWorkStyle Virtual Desktop maakt het centraal beheren mogelijk van enkele honderden tot duizenden werkplekken. Organisaties kunnen daarbij naar keuze enkel virtuele desktops inzetten of virtuele desktops naast traditionele desktops gebruiken. Uitrol kan in fases plaatsvinden, er kan gebruik gemaakt worden van de faciliteiten van CSC of van het eigen datacentrum van de organisatie, en het beheer kan door eigen personeel of CSC-personeel worden uitgevoerd. Veilig Beveiliging, naleving van wet- en regelgeving, continuïteit en informatiebeleid zijn centraal geregeld in plaats van op honderden of duizenden individuele eind-
gebruikerssystemen. Alle gebruikersgegevens zijn bovendien geborgd, doordat de gegevens centraal worden opgeslagen in een datacentrum en er automatisch back-ups kunnen worden gedraaid. Applicaties zijn altijd gepatcht en de laatste antivirussoftware is beschikbaar. De netwerkomgeving van de zorginstelling binnen MyWorkStyle Virtual Desktop is bovendien afgeschermd voor illegale software. Platformonafhankelijk, efficiënt gebruik van licenties CSC MyWorkStyle Virtual Desktop is in essentie platformonafhankelijk. De virtuele desktops kunnen worden uitgerold op tablets en laptops, op een MS Windows, Android, Linux of UNIXplatform. Licenties voor software zijn niet langer gebruikersgebonden, en kunnen daardoor efficiënt worden gedeeld door gebruikers in verschillende diensten. Specialisten en andere zorgverleners profiteren van flexibel werken. Ze kunnen de verbinding maken naar hun CSC MyWorkStyle Virtual Desktop met ieder systeem of ieder mobiele apparaat, waar ze ook zijn. Binnen CSC MyWorkStyle Virtual Desktop kunnen zorgverleners direct verder met werken waar ze gebleven waren; er is dus niet langer de noodzaak om documenten of applicaties af te sluiten en er gaat geen tijd verloren met het opnieuw opzoeken van gegevens. Zorgverleners hebben bovendien direct de beschikking over hun eigen applicaties, met overal dezelfde instellingen. Doordat alle applicaties en data zich centraal in het datacentrum bevinden, zijn gegevens altijd veilig opgeslagen en actueel, en beschikt iedere zorgverlener over een bijgewerkt systeem.
19
CSC HEALTHCARE MAGAZINE / Nummer 1.2015
REPORTAGE
microhis x as a service
van papier naar software uit de muur
20
K
ruispost in Amsterdam werkt sinds eind februari met CSC’s totaaloplossing voor huisartsen, MicroHIS X as a Service (MaaS). De organisatie voor medische en sociale hulp aan onder meer thuislozen zet hiermee de stap naar papierloos werken. In dit unieke project komen de voordelen van MicroHIS X as a Service extra sterk naar voren.
“De medische hulppost is opgericht in de jaren tachtig. Toen verdween het Binnengasthuis namelijk uit het centrum, en bleven er alleen ziekenhuizen aan de rand van de stad over. Het waren de hoogtijdagen van de punk, en het was voor veel mensen in de buurt een nachtmerrie dat er geen EHBO-post in de binnenstad meer zou zijn.”
ziektekostenverzekering afsluiten zolang ze nog geen werk gevonden hebben.”
“Het begint vaak met de medische vraag. Voor patiënten is het Voor de twee coördinatoren van gemakkelijker om te vragen om een Kruispost gaat het werk ook door. pleister, dan om te zeggen ‘het is een Tijdens het interview in de keuken loopt chaos in mijn leven’. Omgekeerd werkt de receptioniste af en toe binnen met het niet als wij meteen vragen waarom een vraag en gaat de iemand niet zelf een telefoon regelmatig. huisarts heeft. Het Albertine de Bruijn, gaat erom eerst een De bijzondere doelgroep van Kruispost algemeen coördinator, en Sarineke Klok, betekende dat MicroHIS X op een aantal vertrouwensband op te bouwen. medisch coördinator, Pas als die er is, punten anders werd ingericht dan normaal pakken alles wat kun je een stap tussendoor komt het geval zou zijn geweest. verder en kun je onverstoorbaar op proberen te helpen en beantwoorden een structurele intussen om beurten de vragen. oplossing te zoeken voor het geheel aan De communiteit sprong in met de problemen dat een patiënt heeft.” FOYER oprichting van Kruispost. In de loop van de jaren groeide de medische “Voor de buitenlandse “De oorsprong van Kruispost ligt in de hulppost uit tot een centrum voor meer ongedocumenteerden is het vaak jaren vijftig,” vertelt Albertine. “Mijn uitgebreide sociaalmaatschappelijke belangrijk dat ze de uitzichtloosheid ouders, die als predikanten stage in en juridische hulp, en – afhankelijk van hun situatie onder ogen Parijs hadden gelopen en daar kennis van welke vrijwilligers zich melden – komen. Als het nodig is, kijken we hadden gemaakt met wat daar de foyers specialistische medische hulp. eerst in samenwerking met een werd genoemd, richtten toen hier in de advocatenkantoor wat de mogelijkheden buurt een kantine op, een soort inloop. Pleister hier zijn. Maar als die er niet zijn, kun je Dat leverde vragen op het gebied mensen niet eindeloos helpen. Dan is het van hulp en zorg op, en zodoende “Het grootste percentage van de beter als ze omschakelen van de mooie is de communitaire gemeenschap patiëntenpopulatie bestaat op dit gedachte aan die betere toekomst in Oudezijds 100 ontstaan. Wij vormen moment uit ongedocumenteerden. Dat het westen, naar de meer realistische een leefgemeenschap van personen zijn overigens niet alleen asielzoekers, van terugkeer naar hun eigen land of en gezinnen die vanuit een roeping de maar ook mensen uit andere delen een land in de regio. Wij zien het ook als vragen van de mensen uit deze buurt van Europa die op de bonnefooi onze taak om hen te helpen dat nieuwe beantwoordt.” hiernaartoe gekomen zijn, en die geen
CSC HEALTHCARE MAGAZINE / Nummer 1.2015
Ook al is het ochtendspreekuur afgelopen, in het souterrain van Oudezijds Voorburgwal 129 is het nog steeds een komen en gaan. In een van de spreekkamers praten de twee huisartsen die vandaag als vrijwilliger het ochtendspreekuur hebben gedraaid, nog na. Ze zijn erg betrokken bij MicroHIS X, hebben direct een aantal vragen en suggesties voor ons, en zijn te spreken over het gebruiksgemak van MicroHIS X. Aansluitend op het spreekuur blijven ze wat langer om nog een aantal extra papieren dossiers te gaan invoeren.
21
Albertine de Bruijn, algemeen coördinator bij kruispost
perspectief te vinden.” Al met al vinden er jaarlijks zo’n 7000 consulten plaats bij Kruispost, en zijn er ongeveer 2500 directe contacten per jaar in het kader van het maatschappelijk werk. Per week zijn er vijf spreekuren in de ochtend en vijf in de avond. Ieder van die spreekuren wordt bemand door drie personen: een receptionist en twee huisartsen. In totaal is er een pool van 38 artsen en 25 receptionisten, die de hulppost draaiende houden. Daarnaast houden medisch specialisten, waaronder een neuroloog en een chirurg, en andere zorg- en hulpverleners op vrijwillige basis een keer in de week of een keer in de twee weken een spreekuur. Patiënten kunnen bij Kruispost ook terecht bij de tandarts, de diabetesverpleegkundige,
22
de diëtiste, de fysiotherapeut en indien nodig bij maatschappelijk werkers en bij juristen. Sprong Met MicroHIS X as a Service maakt Kruispost geen kleine stap. Tot nog toe was verslaglegging op kaarten de normale gang van zaken. Bij de receptie prijken naast het scherm nog steeds de kaartenbakken. Eind februari ging de medische hulppost in een keer over van verslaglegging en administratie op papier naar verslaglegging in de gehoste versie van MicroHIS X. Feitelijk maakt Kruispost een sprong in het automatiseringsproces: de stap van het zelf installeren en onderhouden van
een HIS en alle benodigde hardware heeft Kruispost overgeslagen. De medische post ging in een keer van papier naar software as a service. Het onderhoud aan de software, waaronder alle updates, de back-ups en de beveiliging, is uitbesteed aan CSC. Deze opzet zorgt ervoor dat de vaste staf en de vrijwilligers van Kruispost zo min mogelijk tijd kwijt zijn aan het onderhoud van de ICT; zij kunnen zich volledig concentreren op hun zorg- en hulptaak. Intuïtief “Al onze receptionisten en ook alle artsen op de hulppost zijn vrijwilligers en enorm gemotiveerd. Er zijn basisartsen bij, huisartsen, en een enkele specialist,
De implementatie van MicroHIS X as a Service voor Kruispost is uniek door de omvang en door de verscheidenheid van de staf voor medische en sociale hulp. Het toont hoe flexibel de omgeving is.
Niet iedereen heeft eenzelfde achtergrond als het op automatisering aankomt. “Een aantal van onze huisartsen is met hun praktijk gestopt voordat ze aan automatiseren toekwamen,” vertelt Sarineke, “en nu maken ze bij ons dan alsnog de stap naar het werken met elektronische dossiers. Gelukkig is MicroHIS X gemakkelijk te leren. Alle artsen en de meeste receptionisten zijn binnen een week, in een avondsessie, getraind. Dat waren heel goede sessies, en iedereen is nu met MicroHIS X aan de slag.” Dat MicroHIS X gebruiksvriendelijk is, kan Sarineke, die kort geleden bij Kruispost is begonnen, uit eigen ervaring beamen. “Toen de training gegeven werd, kon ik er zelf niet bij zijn,” vertelt zij, “maar ik heb me MicroHIS X gemakkelijk eigen kunnen maken. Het wijst zich vanzelf als je wat rondklikt in het programma en dingen probeert. Het is heel intuïtief. Artsen vertellen me bijvoorbeeld ook dat het prettig is dat als je in MicroHIS X wat probeert en besluit een andere route in te slaan, het altijd soepel gaat. Wie helemaal niet gewend is met de computer te werken, zal wat minder snel iets uitproberen, maar dan biedt de uitgebreide handleiding uitkomst.”
Inhaalslag De kaarten in de kaartenbakken staan intussen te wachten op digitalisering. In een week of zes tijd zijn er zo’n 1000 dossiers ingevoerd. Dat is gebeurd in een paar inhaalsessies in de avonduren, maar het merendeel gebeurt nu vlak na het spreekuur. “We organiseren nu geen aparte invoersessies meer. De artsen blijven doorgaans wat langer, en voeren dan meteen de oude gegevens in van de patiënten die ze hebben gezien, en van een paar extra dossiers. Het kost hen niet veel tijd, en op deze manier gaat het snel. Ik had niet verwacht dat we binnen twee maanden al 1000 dossiers ingevoerd zouden hebben,” zegt Sarineke. Opzet De bijzondere doelgroep van Kruispost betekende dat MicroHIS X op een aantal punten anders werd ingericht dan normaal het geval zou zijn geweest. Doordat bijvoorbeeld een aantal patiënten niet geregistreerd wil worden of slechts met een deel van hun gegevens, moesten de consultants van CSC hier en daar maatwerkaanpassingen maken in de inrichting in MicroHIS X. Dit zorgde initieel voor extra werk aan beide kanten, maar dat het gelukt is, laat zien dat MicroHIS X goed te “tunen” is. De implementatie van MicroHIS X as a Service voor Kruispost is uniek door de omvang en door de verscheidenheid van de staf voor medische en sociale hulp. Het toont hoe flexibel de omgeving is: van kleinere huisartsenpraktijken tot medische centra met grotere groepen gebruikers. MicroHIS X as a Service kan iedere complexiteit en schaalgrootte aan. In de diversiteit bij Kruispost laat MicroHIS X as a Service zich dus van zijn veelzijdige kant zien. Flexibel in de inrichting en gemakkelijk op te schalen, ook voor een grote groep gebruikers. Kruispost is met MicroHIS X klaar voor de digitale toekomst.
het Gebruiksgemak van MicroHIS X as a Service
• Eén aanspreekpunt voor al uw HIS-gerelateerde ICT-zaken • Keuzevrijheid ten aanzien van hardware en verbinding • Met alle soorten devices inloggen op de MicroHIS Xomgeving • Toegankelijk overal waar een internetverbinding is • Zonder lokaal software installeren direct aan de slag • Koppelen van lokale meetapparatuur aan uw HIS • Eenvoudig waarnemen voor en door collega’s • Snel beschikken over nieuwe versies en tools • Betalen naar gebruik van de infrastructuur • Gehost vanuit CSC datacenter in Nederland dat voldoet aan hoogste eisen en normen Vrijblijvend meer weten over MicroHIS X as a Service? Mail naar
[email protected] of bel 071 - 52 56 747 voor meer informatie of voor een afspraak op locatie.
CSC HEALTHCARE MAGAZINE / Nummer 1.2015
die het interessant vindt om ook breder als arts te werken. De huisartsen zijn voor het merendeel gepensioneerd. Zij vinden het fijn om actief te blijven als huisarts. Anderen willen graag juist voor de specifieke groep patiënten die hier komt iets betekenen.”
23
breed in ict voor de zorg
CSC’s Healthcare Group levert software-, hosting-, en cloudoplossingen, netwerkinfrastructuur, CYBERSECURITY en een breed palet aan diensten aan de Nederlandse zorg. CSC is breder in zorg-ICT dan welke andere leverancier ook. Met als oogpunt betere samenwerking, bredere gegevensuitwisseling en optimale procesondersteuning voor de zorg. En met als uiteindelijke doel topzorg voor uw patiënten.
