“Hé, ko
24
IEXProfs
m op!” Opkomende markten die opkomen – das war einmal. Meer dan ooit tevoren giert een kille tegenwind over de aardbol. De groeivertraging in het westen hakt er in veel exportlanden stevig in. Tapering deed het betere sloopwerk en nu hangt de renteverhoging door de Fed al weer als het zwaard van Damocles dreigend te bungelen boven de groeisprookjes van deze planeet. Kunnen opkomende markten weer uit het dal klauteren? door Fleur van Dalsem, Peter van Kleef en Ruben Munsterman. Illustratie: Milo.
IEXProfs
25
OPKOMENDE MARKTEN SPECIAL
Reis om de wereld ... in 19 weetjes
3
Natuurlijk noemt iedereen China een opkomende markt, maar indexknutselaar MSCI besloot dit jaar om Chinese aandelen ook in 2015 niet op te nemen in de MSCI Emerging Markets Index. De verbinding tussen de beurzen van Shanghai en Hongkong, effectief per november 2014, moet het grootste bezwaar van MSCI (bezorgdheid over de toegankelijkheid van de binnenlandse markt voor buitenlandse beleggers) wegnemen. Dat zou een opname van China-aandelen in de MSCI EM Index moeten bespoedigen. En dat zorgt voor instroom van grof geld en hogere koersen.
Tijgers zijn terug De Aziatische aandelenmarkten behoren in 2014 tot de best presterende indexen. Dat is in scherp contrast met 2013 toen veel kapitaal uit Azië vluchtte nadat de Amerikaanse Federal Reserve een afbouw van zijn stimuleringsprogramma aankondigde. De Wall Street Journal merkte halverwege november op dat de Indiase beurs plus 32% noteerde. De Filippijnen en Thailand noteerden meer dan 20% hoger en Sjanghai steeg 18%. Daarmee doen de Aziatische tijgers het beter dan de aandelenmarkten van Europa en Amerika, die ongeveer 10% zijn gestegen, maar ook beter dan de rest van de grotere emerging markets. Sterke groei en lage olieprijzen pakken gunstig uit voor de Aziatische op export georiënteerde economieën.
1
26
China (geen) opkomende markt
Quo vadis, Marokko? Is Marokko een opkomende markt of niet? Dat ligt er aan. In de MSCI Emerging Markets is het Noord-Afrikaanse land niet te vinden. Het werd in 2013 ingeruild voor … Griekenland. Beleggers zullen Marokko dus niet tegenkomen in een MSCI Emerging Markets indexfonds. Ook het IMF rekent Marokko niet tot deze categorie. Standard & Poor’s, Dow Jones en Russell hebben het land daarentegen wel in hun lijst van opkomende markten opgenomen. Dan is er nog beursbedrijf FTSE, die maakt onderscheid tussen “gevorderde” en “secundaire” emerging markets. Marokko behoort volgens FTSE tot de secundaire. Marokko is een van de weinige landen die bij de indexbedrijven een verschillende status heeft.
2
IEXProfs
OPKOMENDE MARKTEN SPECIAL
Opkomende markten zijn uit de gratie en dat is prima ALLAN CONWAY – SCHRODERS
E
rgens klopt er iets niet. In tijden waarin de groei van de wereldeconomie aantrekt, horen – op basis van het verleden – opkomende markten beter te presteren dan ontwikkelde markten, maar dit keer gaat die vlieger niet op. Het verleidde Keith Wade, hoofdeconoom van Schroders tot de filosofische vraag of opkomende markten (als één geheel) nog wel bestaan als beleggingsconcept. Wade ziet enorme verschillen tussen de opkomende regio’s, zowel als het gaat om aandelen, obligaties en valuta. Allan Conway (foto), hoofd aandelen opkomende markten bij dezelfde Britse assetmanager, lacht die vraag weg. “Ja, er is enige mate van divergentie, er is variatie in rendementen, maar beleggers moeten opkomende markten nog steeds opnemen als één blok. Het plaatsen van tactische accenten binnen dat blok moeten ze aan een fondsbeheerder overlaten.” Beleggers hebben diversificatie nodig en dat bereik je door in het hele spectrum van opkomende markten te beleggen, stelt Conway. Hij denkt bovendien dat bij echte stress opkomende markten door beleggers weer over één kam geschoren worden en de correlatie tussen de landen oploopt.
Goedkoop en ongeliefd Moet je in de huidige markt überhaupt in opkomende markten beleggen? “Ze zijn goedkoop, oversold, ongeliefd. Beleggers beginnen aan opkomende markten als beleggingspropositie te twijfelen. Er is veel pessimisme en er wordt veel onzin uitgekraamd.” Ja dus, vindt Conway, hoewel hij erkent dat de politieke onrust in Rusland het beeld geen goed doet. In 2015 verwacht hij daar alleen nog maar meer kopzorgen: aanhoudende spanning, meer sancties en uiteindelijk een recessie, mede dankzij lage olieprijzen. Daar staat tegenover dat Conway in China geen crisis ziet. Ook de dollar baart hem nog geen al te grote kopzorgen. “Historisch gezien is er een sterke (negatieve) correlatie tussen de
“Opkomende markten zijn minder afhankelijk van de wereldeconomie dan vroeger en meer van binnenlandse consumptie” dollar en de performance van opkomende markten, een correlatie die een lange periode heeft standgehouden. Dat is een tegenwind voor 2015. Als de Federal Reserve een verkrappend monetair beleid gaat voeren, en de rente stijgt, dan loopt de dollar op. Maar de verkrapping zal minder heftig zijn dan in het verleden en over een langere tijd worden uitgesmeerd omdat de Fed het economisch herstel niet wil afknijpen. Bovendien komt de renteverhoging tegen een achtergrond van sterkere groei, wat weer positief is voor opkomende markten.” Ook de perikelen in de eurozone zullen niet echt een remmend effect hebben op emerging markets, denkt Conway. “De invloed van de VS is veel groter dan die van Europa.
IEXProfs
Bovendien zijn opkomende markten minder afhankelijk van de wereldeconomie dan vroeger en meer van binnenlandse consumptie. China groeit nog maar met 7%, maar dat doet het vooral dankzij 1,5 miljard binnenlandse consumenten.” En die blijven nog wel even consumeren, wil Conway maar zeggen. Witte raaf India kan hem ondanks mooi rendement in 2014 minder bekoren. “We hebben daar een Modi-rally gezien met enorme koersstijgingen voor en na de verkiezingen. Maar je moet altijd sceptisch staan tegenover rally’s die zijn gestut door politieke beloftes. Er is in India nu heel veel ruimte voor teleurstellingen, al zijn de perspectieven voor de langere termijn ronduit fantastisch.”
27
OPKOMENDE MARKTEN SPECIAL
Dividendpiek in Azië Bedrijven in opkomende markten hebben in het derde kwartaal 58,4 miljard dollar aan dividend uitgekeerd. Dat is bijna de helft van het geschatte jaartotaal. China piekt altijd in het derde kwartaal en was dit keer goed voor 26 miljard dollar aan dividend. In deze periode keerden Chinese bedrijven ongeveer 90% van hun jaartotaal uit. De cijfers zijn afkomstig van de Henderson Global Dividend Index (HGDI). Income investors in Azië lijken te profiteren van nieuw gekozen regeringen die beleggersvriendelijke maatregelen introduceren. Daarnaast is China zijn staatsbedrijven – een van de hoogste dividendbetalers – efficiënter aan met maken.
5
Too BRIC to fail? Enkele dagen na de finale van het wereldkampioenschap voetbal was het dan zover. Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika (BRICS) kwamen bijeen in het Braziliaanse Fortaleza – waar het sportfestijn werd gehouden – om officieel te tekenen voor de oprichting van de New Development Bank (NDB). De ontwikkelingsbank is bedoeld als een tegenhanger van het IMF en de Wereldbank, waar het westen de dienst uitmaakt. Er wordt 100 miljard dollar in het vehikel gepompt, plus een valutareserve van nog eens 100 miljard dollar. DNB staat natuurlijk niet in Washington zoals zijn tegenhangers, maar stationeert zich in de Chinese stad Shanghai.
4
Price-schieten in Argentinië
6
Nog geen jaar na een technisch default wordt Argentinië door T.Rowe Price alweer getipt als topper voor 2015. Op korte termijn zal de Argentijnse obligatiemarkt volatiel blijven, maar T. Rowe Price ziet positieve signalen en stopt 5,9% van het Global Emerging Markets Bond Fund in Argentinië (per eind oktober). Dat is ongeveer vier keer de benchmark. De assetmanager ziet herstel in Argentinië, terwijl de markt een overdreven pessimistische visie heeft. Met het verstrijken van de RUFO-clausule (Rights Upon Future Offers), kan Argentinië schulden goedmaken en kunnen we mogelijk een significante obligatierally verwachten volgend jaar.
28
IEXProfs
OPKOMENDE MARKTEN SPECIAL
Enorme vraag naar EM Corporates achter stuwdam STEVE DREW – HENDERSON
N
og geen 5% van het geld in de vastrentende markt wordt belegd in Emerging Markets Corporate Bonds. Die markt is 1,6 biljoen dollar groot en groeit met 20% per jaar. De zwarte vlek op de wereldkaart van obligatiebeleggers wordt langzaam ontgonnen. Langzamer dan beleggers feitelijk zouden willen, stelt Steve Drew (foto), beheerder van het in november gelanceerde Henderson Horizon EM Corporate Bond Fund, want gemiddeld worden uitgiften van obligaties in dit spectrum 4,3 keer overtekend. “Er werd dit jaar voor 350 miljard dollar aan obligaties uitgegeven, maar de vraag was 1,5 biljoen dollar.” De vraag is daarmee bijna zo groot als de huidige omvang van de markt. Dat laat zien dat er nog een enorme rek in zit. “Er zit een enorme vraag, opgestapeld achter een stuwdam”. En dat is volgens Drew, die meer dan twintig jaar ervaring in global credit met zich meeneemt, prima te verklaren, want bedrijfsobligaties uit opkomende landen hebben veel te bieden. “De rente in de VS, Europa en Japan, blijft laag. Iedereen blijft op zoek naar income-producten.” En met zijn aantrekkelijke spread moeten emerging corporates daar een groeiende rol in vertolken. Ja, we hebben het over opkomende markten maar de kredietwaardigheid hoeft beleggers geen zorgen te baren, stelt Drew. “49% van de index heeft de kredietkwaliteit die op het niveau van staatsobligaties ligt.” Dat is logischer dan het lijkt, omdat de index nogal wat bedrijven herbergt die voor meer dan 50% staatseigendom zijn. Dat betekent overigens niet dat Drew dicht bij die index blijft. Waar de JPMorgan CEMBI Broad Diversified Index uit 1400 titels bestaat, herbergt de portefeuille er “tussen de 75 en 125”. Dat wil Drew geen geconcentreerde portefeuille noemen, vanwege de negatieve ondertoon van die term. “Een convictieportefeuille, ja. Maar met 1,2% weging per naam kun je het niet geconcentreerd noemen.”
Corporate Bonds (in dollars) en Amerikaanse high yield en investment grade is hoog (78%), zelfs hoger dan de correlatie tussen die twee zelf, die op 65% ligt. Dat is een ander bewijs van de kredietwaardigheid van bedrijven in opkomende landen. “Liefst 70% van de bedrijven is investment grade. Tien jaar geleden was dat 30%. De gemiddelde kredietrating is BBB-. De volatiliteit is vergelijkbaar met die van Amerikaanse en Europese high yield en investment grade”, stelt Drew, ”maar met een betere sharpe ratio en daardoor betere diversificatievoordelen. Als je Emerging Corporate Bonds toevoegt aan een portefeuille van G3staatsobligaties (VS, Japan, Europa), zeg in een verhouding van 70-30%, dan krijg je een lagere volatiliteit en hoger rendement.”
“Als je Emerging Corporate Bonds toevoegt aan G3staatsobligaties, dan krijg je lagere volatiliteit en hoger rendement”
Gunstige correlatie Bij de selectie van obligaties hanteert het beheerteam een pure bottom up-strategie. “We kijken naar de correlatie tussen namen, sectoren, om zo ingebedde risico’s te omzeilen.” In het huidige klimaat betekent dat weinig obligaties van bedrijven uit grondstofeconomieën als Brazilië en Zuid-Afrika. Maar landen met een politiek rafelrandje worden niet per se vermeden. “Soms heb je bedrijven waar een extra yield te verdienen valt vanwege politieke risico’s, terwijl het bedrijf zijn omzet voor 90% of meer in dollars haalt. Zulke bedrijven worden gestraft om breed gedragen aannames die hun bedrijfsvoering helemaal niet raken.” De correlatie tussen Emerging
IEXProfs
Dat is alles volgens de historische rendementen en backtests die Henderson uitvoerde. Maar hoe prettig is het schuilen in Emerging Corporate Bonds als er iets onverwacht fout gaat. Of als de Federal Reserve, iets minder onverwacht, de rente verhoogt? Drew: “71% van de economen verwacht nu dat de Fed de rente in het eerste halfjaar van 2015 verhoogt. Ik zie dat nog niet gebeuren. De kans op QE4 lijkt me zeker net zo groot. En als de rente omhoog gaat, zal dat na één of twee rentestapjes klaar zijn.” Drew erkent wel dat er meer volatiliteit zal ontstaan, meer defaults ook, zeker als de olieprijs en andere grondstofprijzen blijven dalen en Capexinvesteringen zwak blijven. “Er zijn nu 64 opkomende markten in ons speelveld, de verschillen tussen die landen worden groter, en credit picken wordt belangrijker.”
29
OPKOMENDE MARKTEN SPECIAL
Oh die olie Het thema van de laatste maanden is dat van de dalende olieprijs, die zich voegt bij tal van andere grondstoffen die al langer kelderen. Dat gaat pijn doen voor (natuurlijk) Rusland, maar ook voor het Midden-Oosten en landen als Nigeria en Angola, stelt Amundi. Maar de pijn zal net zo tijdelijk als heftig zijn, omdat de olieprijs een bodem gaat vinden. In 2015 ligt de gemiddelde olieprijs rond 90 dollar, denkt de Franse vermogensbeheerder. Die landen overleven dat wel. Moeilijker krijgen Irak, en met name Venezuela het, landen waarvoor een faillissement dreigt.
8 One trick pony Rusland Aandelen van opkomende markten worden tegen een flinke korting verhandeld ten opzichte van ontwikkelde markten. Dat komt volgens Patrick Zweifel, hoofdeconoom bij Pictet Asset Management, voor een groot deel doordat groeilanden weinig diversiteit in hun economie hebben en te veel afhankelijk zijn van de grondstoffen. Het Russische bnp bestaat bijvoorbeeld voor ongeveer een vijfde uit de verkoop van grondstoffen. Daarmee is Rusland het meest eenzijdige land en daardoor ook het land met de meest volatiele economische groei. De grondstoffenprijzen bepalen namelijk in sterke mate de staat van de Russische economie. Oh, en de energie- en grondstofprijzen… Enfin. Da’s pech.
7
9
Emerging Defaults Default-ratio
30
Azië
Opkomend Europa
Latijns-Amerika
Midden Oosten & Noord-Afrika
Totaal
2001
9,60%
0,00%
1,00%
0,00%
4,50%
2002
0,60%
9,20%
15,00%
0,00%
8,10%
2003
0,00%
0,00%
6,60%
0,00%
3,00%
2004
0,00%
0,00%
0,00%
1,40%
0,10%
2005
0,00%
0,00%
0,00%
0,00%
0,00%
2006
0,10%
0,00%
0,10%
0,00%
0,10%
2007
0,00%
0,10%
0,00%
0,00%
0,00%
2008
0,10%
0,40%
1,90%
0,00%
0,70%
2009
1,90%
7,90%
2,40%
0,90%
3,50%
2010
0,30%
0,80%
0,70%
0,10%
0,50%
2011
0,00%
0,20%
0,30%
0,00%
0,10%
2012
0,60%
2,00%
0,80%
0,00%
0,90%
2013
0,30%
0,70%
2,30%
0,00%
0,70%
YTD
0,00%
0,70%
0,20%
0,00%
0,20%
IEXProfs
OPKOMENDE MARKTEN SPECIAL
Bar Brazilië “It’s the politics, stupid!” Verkiezingen hebben grote invloed op opkomende markten. In 2014 was het de beurt aan Indonesië, India, Turkije en Colombia om een nieuwe regering te kiezen. Verkiezingen in opkomende markten hebben vaak enorme impact op de nationale aandelenbeurzen, omdat alleen al de aankondiging van hervormingen wonderen doet. Daarnaast zijn deze landen vaak politiek licht ontvlambaar, en is stabiliteit erg welkom. Beleggers zijn op dat punt erg verwend dit jaar. In India won de economische hervormer Narendra Modi, in Turkije bracht de overwinning van Erdogan weer rust, In Indonesië is men blij met de frisse Joko Widodo en in Colombia mag Juan Manuel Santos zijn vredesagenda voortzetten.
10
Een land waarde verkiezingen niet goed uitpakten was in 2014 natuurlijk Brazilië. De herverkiezing van de weinig hervormingsgezinde Rousseff was een streep door de rekening van beleggers. Het land schurkt tegen een recessie aan, maar is nog steeds de zevende economie ter wereld. De rijkdom aan grondstoffen zorgt voor een prima langetermijnbeeld. Ook de bevolkingsopbouw is verre van ongunstig. Franklin Templeton’s opkomendemarktengoeroe Mark Mobius erkent de kortetermijnproblemen, maar ziet volop potentie als Brazilië zich onderwerpt aan zijn plan van aanpak dat hij samenvat in drie woorden: “Hervormingen, hervormingen, hervormingen!”
11
Van +50% tot -20% Dit deden opkomende markten in 2014, in euro’s. Opvallend is de hoge positie van zowel de Verenigde Arabische Emiraten als Qatar, landen die pas medio 2014 in de MSCI Emerging Markets werden opgenomen. Die beurzen stegen vooral hard in aanloop naar dat moment, door beleggers die de koopdwang van indexvolgers voor wilden zijn. Nog net iets hoger rendement viel te halen in de kelder van het beursgeweld, bij Frontier Markets als Bangladesh (+50,8%) en Argentinië (+46,9%). De grote miskleunen vonden we in dezelfde koopjeskelder, trouwens. Wat dacht u van -24,7% in Estland of, een stukje verderop, -20% in Nigeria en Ghana?
13
Top 10 opkomende markten 2014 1.
VERENIGDE ARABISCHE EMIRATEN
48,70%
2.
INDIA
42,90%
3.
EGYPTE
41,42%
4.
INDONESIË
39,07%
5.
FILIPPIJNEN
37,86%
6.
QATAR
36,36%
7.
THAILAND
34,67%
8.
TURKIJE
32,03%
9.
PERU
28,43%
ZUID-AFRIKA
21,65%
10.
IEXProfs
12
31
OPKOMENDE MARKTEN SPECIAL
Prima peso Mexico wordt gezien als de opkomende markt die zijn zaakjes goed op orde heeft. De peso doet ’t prima. De yield op staatsobligaties is aantrekkelijk, de Mexicaanse centrale bank fluit de wedstrijd niet dood en de inflatie ligt rond het streefniveau. Bij Pimco worden ze bijna lyrisch van het land dat in alle opzichten een geweldige langetermijnpropositie biedt. Als dat maar goed gaat.
15
Actief is alles Vaak gehoord, ook in 2014: het is makkelijker om de index te verslaan in opkomende markten, omdat ze nog niet heel efficiënt zijn. Fidelity haalt onderzoek aan van Cremers & Petajisto waaruit blijkt dat de outperformance van actieve fondsen in opkomende markten structureel blijkt te zijn. De fondsbeheerders die de index écht los durven laten zijn de fondsbeheerders die de index ook écht achter zich laten. En Fidelity is zo goed om een aantal winnende strategieën weg te geven binnen opkomende markten: consumptie, technologie & media en Afrikaanse groei zijn drie thema’s die een outperformance opleveren. Als je de juiste aandelen erbij weet te vinden, natuurlijk.
14
Oeps, governance “De corporate governance laat nog veel te wensen over, naar westerse maatstaven. Maar er is wel snelle verbetering zichtbaar.” Dat hebt u ongetwijfeld vaak gehoord, als het over opkomende markten gaat. M&G Investments constateert een trendomkeer en dat is niet best. Met name in Rusland en Turkije is er meer staatsinmenging en holt de governance bij bedrijven achteruit. In China en Brazilië maken aandeelhouders zich zorgen om uitspraken van regeringsleiders die zich meer met , bijvoorbeeld, nutsbedrijven gaan bemoeien. Maar, er zijn ook verbeteringen zichtbaar. Thailand beweegt de goede kant op en zelfs bedrijven in Zuid-Afrika beginnen de belangen van aandeelhouders beter te behartigen.
16
32
IEXProfs
OPKOMENDE MARKTEN SPECIAL
Bij EMD wordt je goed beloond voor risico EUGENE CHOI – PICTET
’’J
e wordt nog steeds goed beloond voor de risico’s die je loopt”. Eugene Choi (foto), fondsbeheerder bij Pictet, denkt dat emerging markets debt (EMD) nog steeds op de menukaart van beleggers hoort, ondanks de turbulentie die duidelijk waarneembaar was in 2014. “Je kunt nu eenmaal niet 100% in aandelen en binnen vastrentend is EMD niet meer weg te denken. Choi ziet in haar speelveld geen risico’s op defaults en ja, de correlatie met andere beleggingen is opgelopen, maar EMD voegt op gebied van spreiding nog steeds voldoende toe aan een portefeuille. Dat betekent overigens niet dat er geen wolken aan de horizon zijn waar te nemen. “De grootste zorg is een gebrek aan economische groei. Opkomende landen hebben enorm geprofiteerd van QE, maar daardoor zijn ze ook lui geworden en zijn er geen noodzakelijke hervormingen meer doorgevoerd. Dat geldt in iets mindere mate voor Azië.” Veel opkomende markten zijn nog aan het herstellen van het gat dat de crisis in hun exporten heeft geslagen. Dat gat wordt slechts voor een deel opgevangen door toenemende binnenlandse consumptie. Kansen liggen er vooral in EMD local currency, want veel valuta hebben een forse depreciatie achter de rug. Choi: “Dat gebeurde ook in 1998 en 2003, en werd in beide gevallen gevolgd door een grote rally. Voor 2015 verwacht ik een hoger rendement op EMD local currency, maar ook hogere volatiliteit. Hard currency zal minder rendement en minder volatiliteit laten zien.”
Kansenparadijs De verscheidenheid binnen opkomende markten is ook voor Choi een bepalend thema. Rusland wordt door haar weggezet als een land dat geen enkele intentie heeft tot welke hervorming dan ook, Zuid-Afrika kampt met enorme problemen op het vlak van de arbeidsmarkt, Brazilië laat geen grote veranderingen zien en heeft een centrale bank die niet onafhankelijk is. Maar er zijn ook posi-
“Veel valuta hebben een forse depreciatie achter de rug. In 1998 en 2003 werd dat in beide gevallen gevolgd door een grote rally” tieve ontwikkelingen: Turkije lijkt eindelijk de hervormingen te gaan doorvoeren, India en Indonesië kregen in 2014 presidenten die hervormingsgezind zijn en zelfs China lijkt in haar pad naar de toekomst te leren van fouten die andere groeilanden in het verleden maakten. “Het landschap is onder te verdelen in drie soorten landen: landen die goed bezig zijn, landen die slecht bezig zijn en landen die verbeteringen vertonen.” Die verschillen moeten een kansenparadijs voor beleggers opleveren, voor zover ze daar de vrijheid toe krijgen om van hun benchmark af te wijken. Choi kan dat, met een geconcentreerde portefeuille en de mogelijkheid om tot 5% over- of onderweging aan te brengen. Daarnaast mag ze tot 25% van de porte-
IEXProfs
feuille buiten de benchmark beleggen. Pictet is met huizen als Pimco, Ashmore en Bluebay één van de allergrootste EMD-spelers. Sinds 2001 behaalde het fonds een gemiddeld rendement van 115% per jaar bij een volatiliteit van 12%. “Een aandelenachtig rendement, maar met lager risico”, noemt Choi dat. In 2014 zat dat er niet in. Eind oktober was er sprake van een nulrendement. “We mikken op een benchmarkrendement plus 1 tot 3%. Daarbij is het van belang de drawdowns te beperken. Als een positie tegen ons loopt, treedt al snel een stoploss in werking. Dat mag twee keer gebeuren. Daarna geldt: Three strikes and you’re out. Een strategie die tot nog toe prima gewerkt heeft.”
33
OPKOMENDE MARKTEN SPECIAL
Wie is er bang voor ebola? Ebola is een humanitaire ramp, dat staat buiten kijf. Maar beleggers met een Afrika-fonds in portefeuille hoeven (nog) niet bang te zijn dat zij daarvan de pijnlijke impact gaan voelen. Vooralsnog is de uitbraak van de virusziekte beperkt tot een aantal West-Afrikaanse landen die in de meeste Afrika-fondsen niet of nauwelijks vertegenwoordigd zijn: Guinee, Sierra Leone en Liberia. Zo heeft het Afrika-fonds van Robeco een weging van 0,6% in mijnbouwbedrijven uit die landen. Veel serieuzer wordt het als het virus zich zou verspreiden naar Nigeria, een van de zwaargewichten in elk Afrikafonds, met een weging van vaak meer dan 20%. Aan de andere kant zijn Afrika-beleggers wel het een en ander gewend: revoluties, genocide, hongersnoden en klimatologische rampen. Het hoort er allemaal bij.
18 Vermijd Russische banken Wat is de impact van een renteverhoging door de Fed op banken in opkomende landen? Standard & Poor’s ploos het uit in het rapport What Lies Ahead For Emerging Market Banks? Banken in China en India staan er, dankzij de relatief gunstige economische condities, gunstig voor. Banken in Turkije, Zuid-Afrika en Brazilië krijgen het zwaarder. Waar je echt weg moet blijven is surprise, surprise - Rusland. Russische banken zijn het meest kwetsbaar voor de operationele moeilijkheden ten gevolge van de Westerse sancties en de lage economische groei.
17
Hoogtevrees in Dubai Het is een klassieker onder beleggers; het land dat het nodig vindt om het hoogste gebouw ter wereld uit de grond te stampen, krijgt een zware recessie voor de kiezen. Dat fenomeen gaat in de recente geschiedenis al terug tot de voltooiing van het Empire State Building. De afronding van dat gebouw werd gevolgd door beleggers met een nog langer geheugen, zullen wellicht zelfs verwijzen naar de bouw van de toren in Babel. Op dit moment heeft Dubai de eer het hoogste gebouw op aarde te hebben staan, maar in China wordt hard bakstenen getapeld om de kilometermijlpaal te doorbreken. Dubai kende wat strubbelingen en volatiliteit, maar lijkt het stokje toch door te geven aan China voordat de hoogstegebouwenvloek echt hard toeslaat. Of gaat de dalende olieprijs linksom of rechtsom het Arabisch schiereiland in een recessie trekken? Zover is het nog niet en het is maar de vraag of Dubai daardoor geraakt zou worden.
19
34
IEXProfs
OPKOMENDE MARKTEN SPECIAL
De dure dollarschuld Bedrijven in opkomende markten hebben flink wat obligaties uitstaan via de internationale markten. Dat kan een probleem opleveren als straks de dollar sterker wordt ten opzichte van de nationale munten.
W
esterse big banks lenen sinds de kredietcrisis veel minder geld uit aan bedrijven. Niet alleen de binnenlandse ondernemingen hebben daar last van, maar ook bedrijven uit opkomende markten. Door de lage rentes, zijn steeds meer beleggers in dat gat gesprongen. Bedrijfsobligaties worden blijkbaar als een goed alternatief beschouwd voor de nihile spaarrente en zeer lage rentes op veilige staatsobligaties. Ook bedrijfsobligaties uit opkomende markten zijn in trek. Uit gegevens van de Bank for International Settlements (BIS) blijkt dat bedrijven uit opkomende markten, exclusief de banken, sinds het omvallen van Lehman Brothers 692 miljard dollar obligaties hebben uitgegeven op de internationale kredietmarkten, waarvan 89 miljard dollar in de eerste helft van dit jaar. Deze schulden kunnen een punt van zorg worden als straks de valuta van deze landen verzwakt tegenover de dollar. De Federal Reserve gaat – zo zijn bijna alle economen en beleggers het eens – ergens halverwege 2015 de rente verhogen. Ook laat de Amerikaanse economie goede herstelcijfers zien. Deze ontwikkelingen zullen de dollar een boost geven en een appreciatie van de dollar kan nadelig uitpakken voor bedrijven uit opkomende markten, die veel van hun buitenlandse schulden hebben uitstaan in dollars. Ondernemingen uit opkomende markten moeten dan immers meer geld van hun nationale munt verzamelen om hun duurdere dollarschuld af te kunnen lossen. De BIS, de centrale bank van de wereld, schat dat bedrijven uit de groeilanden in totaal voor ongeveer 1,2 biljoen dollar aan schulden in buitenlandse valuta hebben uitstaan. Het
aandeel van Russische ondernemingen groeide de laatste jaren van 42 miljard dollar naar 115 miljard dollar, en Brazilië van 64 miljard dollar naar 175 miljard dollar. Of de stijgende dollar een groot probleem gaat worden, verschilt natuurlijk per bedrijf. Zo zullen sommige snel groeiende bedrijven, die veel winst maken, de klap wel kunnen opvangen. Ook bedrijven die een groot deel van hun inkomsten in buitenlandse valuta – bijvoorbeeld euro’s of dollars – verdienen, zullen er niet al te veel last van krijgen. Maar bedrijven die veel buitenlandse schuld hebben en vooral nationaal hun inkomsten genereren, kunnen in de penarie raken. De zorg van de BIS is dat emerging market-firms, die off shore-obligaties
IEXProfs
hebben uitstaan, zullen gaan snijden in hun uitgaven om aan hun schuldverplichtingen te kunnen voldoen, of dat ze in de spaarstand schieten. Dat zal groei in deze landen nog meer afremmen dan al het geval is. Op hun beurt zullen fondsmanagers en internationale vermogensbeheerders dat dan weer als een reden zien om hun posities in emerging market corporate debt af te bouwen. En zie daar: de spiraal naar beneden. Veel is daar overigens niet voor nodig, waarschuwt het Britse weekblad The Economist: “A reallocation of 1% of the total holdings of the world’s 500 biggest asset managers away from emerging markets would amount to $700 billion in outflows, nearly three times the sum that fled those markets in 2008, according to the BIS.”
35
